Wikipedia igwiki https://ig.wikipedia.org/wiki/Ihu_m%CC%80b%E1%BB%A5 MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Midia Ihü kárírí Okwu Ọbanife Okwu ọbanife Wikipedia Okwu Wikipedia Usòrò Okwu usòrò MidiaWiki Okwu MidiaWiki Àtụ Okwu àtụ Nkwadọ Okwu nkwadọ Òtù Okwu òtù TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 1967 0 2512 84687 74313 2022-07-24T00:01:44Z Akwugo 11031 Added photo #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[File:UH-1Ds landing during Operation Bolling, September 1967.jpg|thumb|UH-1Ds landing during Operation Bolling, September 1967]] '''1967''' bu afo gara-aga. ==Ihe mere na 1967== ===Jenụwarị=== * '''13 Jenụwarị''' - ''Coup'' na Togo, obodo no [[Naigeria]] la aka ikpa ya, e tinye ''Etienne (Gnassingbé) Eyadéma'' na isi ya. ===Mee=== * [[27 Mee]] - Ekere [[Lagos State]] na [[Naigeria]]. * '''30 Mee''' - Ndi [[Biafra]] a choro ifuta la [[Naigeria]]. ===Julaị=== * '''6 Julaị''' - Ndi military Naigeria ebido agha na [[Biafra]]. ==Onye amuru== ==Onye wuru== [[Òtù:Afọ]] ljtxurc0dfv55sixw02qzsnytbpjpb2 Bola Tinubu 0 2613 84624 78084 2022-07-23T12:13:13Z 129.205.124.101 wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Asiwaju Bola Ahmed Tinubu (5980497975).jpg|thumb|Bola Tinubu]] '''Asiwaju Bọla Ahmed Tinubu''' (amuru 29 Maachị 1952) bula onye governor [[Lagos State]] na [[Naigeria]], 29 Mee 1999 ru Obu onye ndi [[Action Congress]] (AC), bu otu ndi bidoro ''political party'' ahu. Na June 8, 2022, Tinubu meriri onye isi ala nke otu pati All Progressive Congress nyere 1271, iji merie osote onye isi ala Yemi Osinbajo na Rotimi Amaechi onye nwetara 235 na 316 n'otu n'otu.[https://www.lemonde.fr/afrique/article/2022/06/08/presidentielle-au-nigeria-l-ex-gouverneur-de-lagos-bola-tinubu-remporte-la-primaire-du-parti-au-pouvoir_6129404_3212.html] ==Lee nke ozo== * [[Lagos State]] * [[List of Nigerian state governors|Nde ''governor'' states no na Naigeria]] {{DEFAULTSORT:Tinubu, Bola}} [[Òtù:Governor of a Nigerian State]] n9agep20jxpu8pub73hengtg8pw2g6o 84626 84624 2022-07-23T12:14:31Z 129.205.124.101 wikitext text/x-wiki .[https://wafrique/article/2022/06/08/presidentielle-au-nigeria-l-ex-gouverneur-de-lagos-bola-tinubu-remporte-la-primaire-du-parti-au-pouvoir_6129404 ==Lee nke ozo== * [[Lagos State]] * [[List of Nigerian state governors|Nde ''governor'' states no na Naigeria]] {{DEFAULTSORT:Tinubu, Bola}} [[Òtù:Governor of a Nigerian State]] 6zungxwxwcwbd2lf0ofr7o9kmk8rjz1 Ikenga 0 3807 84683 83992 2022-07-23T23:51:00Z Akwugo 11031 Added photo #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM]] {{Infobox deity|type=Alusi|name=Ikenga|image=https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_Houten_beeld_van_een_man_met_ramshoorns_TMnr_5112-1.jpg|caption=Warrior Ikenga|deity_of=''[[Alusi]] of Time, Success and Achievement''|symbol=Ram's Horns|number=3|planet=[[Mars (astrology)|Mars]]|color=Red}} '''Ikenga''' ( [[Asụ̀sụ̀ Ìgbò|Igbo]] pụtara ike"). Obu kwazi alusi sirike n'ala Igbo. Ọ bụ otu n'ime ihe ndị dị ike nke ndị Igbo na-eme omenala huru n'anya. O nwere ''Chi'' (chi nke aka ya), ''ndichie'' nna ya, nke ''aka Ikenga'' (n'aka aka nri), ''ike'' (ike) nakwa nke ime mmụọ site n'ekpere na ịchụ àjà. <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> A na-ahụkarị Ikenga n'etiti ndi Igbo bi n' [[Ọ̀hà Ọmambala|Anambra]], [[Ȯra Enugu|Enugu]], [[Ȯra Delta|Delta]] na akụkụ ụfọdụ nke obodo [[Ȯra Kogi|Kogi]] . [[Usòrò:Ikenga Igbo god.JPG|thumb|Ikenga, an igbo diety]] . <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> == Ọrụ nke Ikenga == === Njirimara ikenga === Ikenga bu ihe ndi mmadu na-eme onwe ha. <ref>[http://www.spelman.edu/bush-hewlett/African_Art/ikenga.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813192028/http://www.spelman.edu/bush-hewlett/African_Art/ikenga.html|date=August 13, 2006}}</ref> Ọ na-achịkwa ụlọ ọrụ, ọrụ ugbo, na onye ọrụ ugbo, a na-eme kwa ememme kwa afọ na ememme Ikenga kwa afọ. <ref>Umeh, John. ''After God is Dibia Volume 2''. Page 50.</ref> Ndị nwe ya kwenyere na ọ ga-eweta akụ na ụba na nchekwa. === Chineke nke agboche === Ikenga ihu abụọ bụ nkata kasị ochie nke Ikenga na ala Igbo. Ọ bụ chi ihu abụọ, ihu otu ihu na-ele afọ ochie ka otu ihu na-ele afọ ọhụrụ. Nke a bụ ihe ndabere nke kalenda Igbo ochie na nke ochie. <ref>Umeh, John. ''After God is Dibia Volume 2''. Page 49.</ref> Dị ka chi nke mmalite, o nwere aha otuto nke ''Ikenga owa ota'' . == Idebe nke Ikenga == Ikenga nwere nsọ di iche iche. A na-achụrụ ya àjà nke ihe dịka yam, oké ọkpa, mmanya, ihe ndị na-egbu egbu na alligator ose. Nkwado dị iche iche na-abụkarị ihe sara mbara na mgbe ụfọdụ obere na-adabere na ike ego nke onye nwe ya. Ọ bụrụ na onye nwe ya raara onwe ya nye, ọ na-azụ Ikga ya kwa ụbọchị na Kola na mmanya na mgbe ụfọdụ, karịsịa tupu ọrụ dị mkpa, ọ na-achụ ọbara nke oke oke ma ọ bụ ebule iji mee ka mmụọ ahụ nyere ya aka ịga nke ọma. . <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> == Ụdị Ikenga == Dị ka MDW Jeffreys si kwuo, e nwere ụdị atọ nke Ikenga: ''ikenga madu'' (mmadụ), ''ikenga alusi'' (spirit), na ''otu tu'' (ihe nchọpụta). Nke mbu bụ onye mmadu nwere oke mpi, na-anọdụ n'elu oche. Nke abụọ bụ igwe akwa na mpi. Ihe omuma a di obere ma di mfe ma bia n'udi di iche iche. <ref name="Bentor68">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 68.</ref> === Agha Ikenga === Ụdị nke ikenga a kasị mara amara bụ " onye agha ," na-akọwa onye mmadụ mepụtara nke ọma na mpi na okwu dị egwu. Ọ na-anọdụ n'elu oche, na-ejide ihe n'aka abụọ. Aka nri na-ejide mma ya na ogwe aka a na-ekwu okwu ya na agụba dị elu, aka ekpe bụ azu ma ọ bụ ọtụtụ ugboro, isi mmadụ nke nwere anya, imi, na ọnụ na-agbapụta ihu ihu concave. <ref name="Bentor68">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 68.</ref> Onye agha ahụ na-emetụta ihe omume nke ndụ mgbe a na-atụ anya ka ndị mmadụ gosipụta ike agha ha. N'ịbụ onye ọtụtụ n'ime ndị na-eto eto nke ọgbọ na-enwe, ha na-egosi nwa okorobịa na-eto eto: siri ike, na-eyi uwe elu nke dike ahụ, na ijide mma na isi mmadụ. A na-ahụ nke a na ìgwè ndị agha mgbe ha na-egwu egwú. <ref name="Bentor70">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 70.</ref> A na-enwe mma mgbe nile n'aka nri, a na-akpọ ''aka ikenga'' (njenga aka), a na-akpọkwa ikenga ụlọ nsọ na aka nri. N'oge ndị na-adịbeghị anya, a na-eji ihe atụ dịka akara nke mwakpo dochie anya ihe ike ime ihe ike nke isi na mma. Ihe kachasị mma nke ihe oyiyi nile nke ikenga, mpi ( ''opi'' ), na-eburu nke a, na-eburu okwu a. Ilu Igbo na-ekwu, sị, "ebule ahụ na-eburu ibu agha" ( ''Ebune jị isi éji'' ); ya bu, mmadu aghaghi itinye aka n'ime uzo iji nwee ihe iga nke oma. <ref name="Bentor70">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 70.</ref> === Obodo Ikenga === [[Usòrò:Statuette masculine ikenga, Nigeria, Musée du quai Branly.jpg|thumb|393x393px| Owu osisi nke Ikenga]] Ụdị nke abụọ kachasị mkpa, nkọwa nke ụdị agha ahụ, nwere nnukwu ụlọ na ihe oyiyi mmadụ ma ọ bụ anụmanụ, ma ọ bụ abụọ. Onye a na-anọ ọdụ nọ na-egosiputa ihe eji aka ekpe na mkpara n'aka nri. Na ọtụtụ ihe atụ, ichi akara na-anọchi anya na ihu. Ụfọdụ n'ime ọnụ ọgụgụ ndị a, karịsịa ndị buru ibu, na-adịkarị karịa mita dị elu, ọ bụghị nke onye ọ bụla, ma ọ bụ nke oge a ma ọ bụ nke usoro ọmụmụ. <ref name="Bentor69">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 69.</ref> Obodo ndị a Ikta na-anọchite anya ìgwè kama inwe ihe ndị mmadụ rụzuru na ùgwù ha, ma gosipụta ịdịgide n'etiti onye na otu. <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> Ha na ndị na-egosi ọnụ ọgụgụ ndị a maara dị ka ''Ugo n'acho mma'' ("ugo na-achọ ịma mma") ma gosipụta ọtụtụ ihe ngosi nke nkà. N'ihe atụ ndị a dị mfe nke ìgwè a, nnukwu ihe na-akwado ihe oyiyi ụmụ anụmanụ. Ndị ọzọ buru ibu Ikenga nwere nnukwu nkwenkwe ụgha ndị nwere mpi abụọ na-ekpuchi akụkụ nke isi ma na-aga n'ihu wee mee ka mpaghara ọzọ na-ejedebe n'isi isi agwọ. Ihe nkedo a na-ekpochapu na-eme na akụkụ ala nke mpi. N'elu isi, isi anọ nwere isi na otu ma ọ bụ karịa leopta n'elu. <ref name="Bentor69">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 69.</ref> Ebumnuche ndị dị na obodo Ikenga na-enwekarị uwe ejiji dị ichiiche nke na-egosi njikọta mkpokọta. Ebumnobi ndị a na-egosikwa ihe obodo a maara maka, dịka ọmụmaatụ ma a maara ha dị ka dike, dinta, ahịa ma ọ bụ ndị ọrụ ugbo. N'ime ememe a na-eme kwa afọ, a na-ebute ụmụ nwoke niile a mụrụ n'afọ gara aga n'ihu obodo Ikenga ma si otú ahụ dị ka nọmba obodo. <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> === Ikenga onye isi ihe === Ihe ndi ozo di iche iche, karia ndi nwere nkwenkwe ugha, yiri ka ha na ndi mmadu na ndi mmadu na ndi mmadu di. The atọ-legged stool, mara dị ka [[Óká|Awka]] stool, e debeere otu n'ime ọkwá kasị elu nke aha usoro, ''ọzọ'' aha. Ndị ọrụ ahụ na-egosi ikike, ma na-abata n'otu ụlọ ọrụ dị mgbagwoju anya, site na osisi dị mfe na mkpara nke ígwè a ji ígwè mechie mgbanaka ọla. Ụdị kachasị na-anọchi anya na ikenga bụ ''nsuagilign'', nke a na-ahụkarị site na openwork na ogwe. A na-eji ụkwụ, ''okike'', nke dị n'aka ekpe, dị ka opi, ''odu'' . Ọ na-ekwu banyere enyí ahụ, ihe nnọchianya zuru ezu maka ike na ndu. A na-ejikarị nwata nwoke ma ọ bụ nwa agbọghọ na-eburu oche na tusk, ọ bụ ezie na ọ bụghị onye ọrụ. Ihe ka ukwuu n'ime ihe ndị a na-ahụkarị na-egosi ụdị ihe a na-adịghị ahụkebe, bụ nke nwere oghere dịka n'egedege ihu na ihu ụlọ. Ntụle bụ ọkachamara ọkachamara ọkachamara na ndị obodo Awka. Eji ichi ichota ndi kachasi elu nke ndi mmadu aha, tinyere umu nwoke na umu ndi inyom. A na-ejikarị ihe ndị e kwuru banyere anụmanụ mee ihe. Otu anụmanụ a ma ama nke e ji mee ihe na onye na-agụnye aha ya bụ agụ owuru, ''agu'', eze anụmanụ na ihe nnọchianya nke ikike ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke nwoke. Mpi nke ebulu ma ọ bụ anụmanụ ndị ọzọ, nke a na-achọta na ihe oyiyi niile, gosipụtara ike na iwe. Otutu ihe omuma atu di iche iche n'eme ka ha mara oke ebulu, ma obu ma obu ma obu isi ma obu isi. A na-etinyekwa agwọ, nnụnụ, na ntụrụndụ na nkwụsị. Ọtụtụ agha, ma onye agha ma onye akpọrọ aha, nwere usoro nke amụma ndị na-emetụta isi, na-abụkarị ugboro atọ ma ọ bụ ọzọ ọhụụ dị n'akụkụ nke ọ bụla. Ikenga na mpaghara ndịda nke Igbo nwere mkpịsị aka atọ n'elu ihe ntụpọ. E wezụga na ejikọta ya na Ikenga, ọnụ ọgụgụ atọ na-ejikọta ụmụ nwoke na West Africa dum. Ndị a projections wee guzo maka ''nzu,'' cone ekara iberibe nzu eji na ememe. A na-etinye ihe nzuzu a, nke na-atụ aro ịdị ọcha na nchebe, mgbe ụfọdụ iji anya na ụlọ nsọ. Ndị dị elu na-achọ nchebe anwansi n'ihi na ha na-abụkarị anyaụfụ, bụ nke amoosu na-ekwukarị. <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> == Akụkọ Ochie na Ụgha Na-egosi Ikenga == Dika ''Ndi Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos'', Ikenga bu nwa Ngwu, o bu kwa dike nke oma na onye mgbagwoju anya. A na - eche ya na ike nke efere site n'otu osisi Iroko gaa na nke ọzọ. Ọ bụ nwoke mbụ dị ndụ nke na-echetara ya iji nweta aha ''Ogba-aka ari Oji'' nke pụtara ịrị elu nke osisi iroko n'enweghị enyemaka nke ụdọ. Ikenga na-edu mba Nkwo n'ime agha mbụ nke mmiri nke oké osimiri nke a ma ama nke ọ bụla mba dị na Oji na-eme. Ndị inyom na-abịa na-alụ ọgụ maka ndị Edo na ọtụtụ Ododo ndị agha na-agba n'elu azụ nke sharks na agụ iyi. Edo herbalists nwere ikike ịkwado nnukwu nkume iji gbaga na ebukwasị n'elu ụlọ nke mba Nkwo. Agha ahụ siri ike ma nọrọ n'otu ọnwa. Na nke mbụ, Ikenga na ndị agha ya kpochara ya na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ nke mere na ha dị ka osisi na-efegharị n'elu oké osimiri, ruo mgbe ha rutere nso na ihe ha na-eme iji mee ndị iro Edo na Ododo. Ọtụtụ nke uche-o-wisps zitere Edo obodo e bibiri. Mgbe ndị dike Edo na Odo hụrụ na a na-emeri ha, a manyekwara ha ịlaghachi azụ n'ókèala ha, ha mere nchịkọta ikpeazụ nke na-agwụ ike iji jide nanị ndị Ichi Akwa na Ngwu. Ikenga gbakọtara gburugburu n'obí nna ya iji gbaghaa Ododo na Edo stalwarts. Otutu ndi mmadu nogide nyere aka site na ndi ozo ruo mgbe Ikenga biara izute ndi ozo anọ a na-akpọ ''Ajukwu akpu isi'' ndi nwere mpi isii. Dika ''ajukwu akpu isi bu'' ihe ndi ozo, ma ebe Ikenga di n'azu onu ogugu, Ikenga putara onwe ya n'elu mpi nke anu. Ndi agha abuo ahu meriri site na osisi ohia na ugbo n'ime agha efu. Ikenga chịkọtara ike nke ike n'ikike dị mgbagwoju anya ka ọ na-agbaji olu nke anụ ọhịa ahụ nke mebiri mgbawa dị otú ahụ. Enweghi ude n 'ugbua na ihe ndi mmadu na-eme ka ha nwua, ndi mmadu na-abughi ndi ozo. Ndi ndi agha Edo na Ododo juru ndi mmadu anya site na ihe ngosi di iche iche na ngbaputa oge na-adighi anya. <ref>Nwosu, INC. ''Ndi Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos''. Pages 34-37</ref> == Ilu na Ekpere tinyere Ikenga == * "Ikenga chim nyelum, taa oji" (Ikenga, onyinye nke chi m, sonye n'inye onyinye) * "Ikengam kwalu otu, nje mge ya mmuo" (Ogologo oge Ikenga m na-arụ ọrụ m nwere ike wrestle n'ala ndị nwụrụ anwụ) * "Ikenga adigh ile, azilaa nku" (An Ikenga nke na-adịghị arụ ọrụ, bee ya maka nkụ) <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> {{Portal|Traditional African religion}}Ul'olu Ekpemepke n'odinani Africa == Ntughari == {{References}} * Bentor, Ila. (1988) ''African Arts'', Vol. 21, Nke 2. (Feb, 1988), p. &nbsp; 66-71 + 94. * Nwosu, INC. (1983) ''Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos'' . p 88 * Umeh, John. (1997) ''Mgbe Chineke bụ Dibia Mpịakọta nke 1'' . pp 146 * Umeh, John. (1999) ''Mgbe Chineke bụ Dibia Mpịakọta nke 2'' . p 268 [[Òtù:Arusi]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] bbqqu7u708lzvvbidrn94z1pyn53h9a 84684 84683 2022-07-23T23:52:34Z Akwugo 11031 Removed red link wikitext text/x-wiki [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM]] '''Ikenga''' ( [[Asụ̀sụ̀ Ìgbò|Igbo]] pụtara ike"). Obu kwazi alusi sirike n'ala Igbo. Ọ bụ otu n'ime ihe ndị dị ike nke ndị Igbo na-eme omenala huru n'anya. O nwere ''Chi'' (chi nke aka ya), ''ndichie'' nna ya, nke ''aka Ikenga'' (n'aka aka nri), ''ike'' (ike) nakwa nke ime mmụọ site n'ekpere na ịchụ àjà. <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> A na-ahụkarị Ikenga n'etiti ndi Igbo bi n' [[Ọ̀hà Ọmambala|Anambra]], [[Ȯra Enugu|Enugu]], [[Ȯra Delta|Delta]] na akụkụ ụfọdụ nke obodo [[Ȯra Kogi|Kogi]] . [[Usòrò:Ikenga Igbo god.JPG|thumb|Ikenga, an igbo diety]] . <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> == Ọrụ nke Ikenga == === Njirimara ikenga === Ikenga bu ihe ndi mmadu na-eme onwe ha. <ref>[http://www.spelman.edu/bush-hewlett/African_Art/ikenga.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813192028/http://www.spelman.edu/bush-hewlett/African_Art/ikenga.html|date=August 13, 2006}}</ref> Ọ na-achịkwa ụlọ ọrụ, ọrụ ugbo, na onye ọrụ ugbo, a na-eme kwa ememme kwa afọ na ememme Ikenga kwa afọ. <ref>Umeh, John. ''After God is Dibia Volume 2''. Page 50.</ref> Ndị nwe ya kwenyere na ọ ga-eweta akụ na ụba na nchekwa. === Chineke nke agboche === Ikenga ihu abụọ bụ nkata kasị ochie nke Ikenga na ala Igbo. Ọ bụ chi ihu abụọ, ihu otu ihu na-ele afọ ochie ka otu ihu na-ele afọ ọhụrụ. Nke a bụ ihe ndabere nke kalenda Igbo ochie na nke ochie. <ref>Umeh, John. ''After God is Dibia Volume 2''. Page 49.</ref> Dị ka chi nke mmalite, o nwere aha otuto nke ''Ikenga owa ota'' . == Idebe nke Ikenga == Ikenga nwere nsọ di iche iche. A na-achụrụ ya àjà nke ihe dịka yam, oké ọkpa, mmanya, ihe ndị na-egbu egbu na alligator ose. Nkwado dị iche iche na-abụkarị ihe sara mbara na mgbe ụfọdụ obere na-adabere na ike ego nke onye nwe ya. Ọ bụrụ na onye nwe ya raara onwe ya nye, ọ na-azụ Ikga ya kwa ụbọchị na Kola na mmanya na mgbe ụfọdụ, karịsịa tupu ọrụ dị mkpa, ọ na-achụ ọbara nke oke oke ma ọ bụ ebule iji mee ka mmụọ ahụ nyere ya aka ịga nke ọma. . <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> == Ụdị Ikenga == Dị ka MDW Jeffreys si kwuo, e nwere ụdị atọ nke Ikenga: ''ikenga madu'' (mmadụ), ''ikenga alusi'' (spirit), na ''otu tu'' (ihe nchọpụta). Nke mbu bụ onye mmadu nwere oke mpi, na-anọdụ n'elu oche. Nke abụọ bụ igwe akwa na mpi. Ihe omuma a di obere ma di mfe ma bia n'udi di iche iche. <ref name="Bentor68">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 68.</ref> === Agha Ikenga === Ụdị nke ikenga a kasị mara amara bụ " onye agha ," na-akọwa onye mmadụ mepụtara nke ọma na mpi na okwu dị egwu. Ọ na-anọdụ n'elu oche, na-ejide ihe n'aka abụọ. Aka nri na-ejide mma ya na ogwe aka a na-ekwu okwu ya na agụba dị elu, aka ekpe bụ azu ma ọ bụ ọtụtụ ugboro, isi mmadụ nke nwere anya, imi, na ọnụ na-agbapụta ihu ihu concave. <ref name="Bentor68">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 68.</ref> Onye agha ahụ na-emetụta ihe omume nke ndụ mgbe a na-atụ anya ka ndị mmadụ gosipụta ike agha ha. N'ịbụ onye ọtụtụ n'ime ndị na-eto eto nke ọgbọ na-enwe, ha na-egosi nwa okorobịa na-eto eto: siri ike, na-eyi uwe elu nke dike ahụ, na ijide mma na isi mmadụ. A na-ahụ nke a na ìgwè ndị agha mgbe ha na-egwu egwú. <ref name="Bentor70">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 70.</ref> A na-enwe mma mgbe nile n'aka nri, a na-akpọ ''aka ikenga'' (njenga aka), a na-akpọkwa ikenga ụlọ nsọ na aka nri. N'oge ndị na-adịbeghị anya, a na-eji ihe atụ dịka akara nke mwakpo dochie anya ihe ike ime ihe ike nke isi na mma. Ihe kachasị mma nke ihe oyiyi nile nke ikenga, mpi ( ''opi'' ), na-eburu nke a, na-eburu okwu a. Ilu Igbo na-ekwu, sị, "ebule ahụ na-eburu ibu agha" ( ''Ebune jị isi éji'' ); ya bu, mmadu aghaghi itinye aka n'ime uzo iji nwee ihe iga nke oma. <ref name="Bentor70">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 70.</ref> === Obodo Ikenga === [[Usòrò:Statuette masculine ikenga, Nigeria, Musée du quai Branly.jpg|thumb|393x393px| Owu osisi nke Ikenga]] Ụdị nke abụọ kachasị mkpa, nkọwa nke ụdị agha ahụ, nwere nnukwu ụlọ na ihe oyiyi mmadụ ma ọ bụ anụmanụ, ma ọ bụ abụọ. Onye a na-anọ ọdụ nọ na-egosiputa ihe eji aka ekpe na mkpara n'aka nri. Na ọtụtụ ihe atụ, ichi akara na-anọchi anya na ihu. Ụfọdụ n'ime ọnụ ọgụgụ ndị a, karịsịa ndị buru ibu, na-adịkarị karịa mita dị elu, ọ bụghị nke onye ọ bụla, ma ọ bụ nke oge a ma ọ bụ nke usoro ọmụmụ. <ref name="Bentor69">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 69.</ref> Obodo ndị a Ikta na-anọchite anya ìgwè kama inwe ihe ndị mmadụ rụzuru na ùgwù ha, ma gosipụta ịdịgide n'etiti onye na otu. <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> Ha na ndị na-egosi ọnụ ọgụgụ ndị a maara dị ka ''Ugo n'acho mma'' ("ugo na-achọ ịma mma") ma gosipụta ọtụtụ ihe ngosi nke nkà. N'ihe atụ ndị a dị mfe nke ìgwè a, nnukwu ihe na-akwado ihe oyiyi ụmụ anụmanụ. Ndị ọzọ buru ibu Ikenga nwere nnukwu nkwenkwe ụgha ndị nwere mpi abụọ na-ekpuchi akụkụ nke isi ma na-aga n'ihu wee mee ka mpaghara ọzọ na-ejedebe n'isi isi agwọ. Ihe nkedo a na-ekpochapu na-eme na akụkụ ala nke mpi. N'elu isi, isi anọ nwere isi na otu ma ọ bụ karịa leopta n'elu. <ref name="Bentor69">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 69.</ref> Ebumnuche ndị dị na obodo Ikenga na-enwekarị uwe ejiji dị ichiiche nke na-egosi njikọta mkpokọta. Ebumnobi ndị a na-egosikwa ihe obodo a maara maka, dịka ọmụmaatụ ma a maara ha dị ka dike, dinta, ahịa ma ọ bụ ndị ọrụ ugbo. N'ime ememe a na-eme kwa afọ, a na-ebute ụmụ nwoke niile a mụrụ n'afọ gara aga n'ihu obodo Ikenga ma si otú ahụ dị ka nọmba obodo. <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> === Ikenga onye isi ihe === Ihe ndi ozo di iche iche, karia ndi nwere nkwenkwe ugha, yiri ka ha na ndi mmadu na ndi mmadu na ndi mmadu di. The atọ-legged stool, mara dị ka [[Óká|Awka]] stool, e debeere otu n'ime ọkwá kasị elu nke aha usoro, ''ọzọ'' aha. Ndị ọrụ ahụ na-egosi ikike, ma na-abata n'otu ụlọ ọrụ dị mgbagwoju anya, site na osisi dị mfe na mkpara nke ígwè a ji ígwè mechie mgbanaka ọla. Ụdị kachasị na-anọchi anya na ikenga bụ ''nsuagilign'', nke a na-ahụkarị site na openwork na ogwe. A na-eji ụkwụ, ''okike'', nke dị n'aka ekpe, dị ka opi, ''odu'' . Ọ na-ekwu banyere enyí ahụ, ihe nnọchianya zuru ezu maka ike na ndu. A na-ejikarị nwata nwoke ma ọ bụ nwa agbọghọ na-eburu oche na tusk, ọ bụ ezie na ọ bụghị onye ọrụ. Ihe ka ukwuu n'ime ihe ndị a na-ahụkarị na-egosi ụdị ihe a na-adịghị ahụkebe, bụ nke nwere oghere dịka n'egedege ihu na ihu ụlọ. Ntụle bụ ọkachamara ọkachamara ọkachamara na ndị obodo Awka. Eji ichi ichota ndi kachasi elu nke ndi mmadu aha, tinyere umu nwoke na umu ndi inyom. A na-ejikarị ihe ndị e kwuru banyere anụmanụ mee ihe. Otu anụmanụ a ma ama nke e ji mee ihe na onye na-agụnye aha ya bụ agụ owuru, ''agu'', eze anụmanụ na ihe nnọchianya nke ikike ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke nwoke. Mpi nke ebulu ma ọ bụ anụmanụ ndị ọzọ, nke a na-achọta na ihe oyiyi niile, gosipụtara ike na iwe. Otutu ihe omuma atu di iche iche n'eme ka ha mara oke ebulu, ma obu ma obu ma obu isi ma obu isi. A na-etinyekwa agwọ, nnụnụ, na ntụrụndụ na nkwụsị. Ọtụtụ agha, ma onye agha ma onye akpọrọ aha, nwere usoro nke amụma ndị na-emetụta isi, na-abụkarị ugboro atọ ma ọ bụ ọzọ ọhụụ dị n'akụkụ nke ọ bụla. Ikenga na mpaghara ndịda nke Igbo nwere mkpịsị aka atọ n'elu ihe ntụpọ. E wezụga na ejikọta ya na Ikenga, ọnụ ọgụgụ atọ na-ejikọta ụmụ nwoke na West Africa dum. Ndị a projections wee guzo maka ''nzu,'' cone ekara iberibe nzu eji na ememe. A na-etinye ihe nzuzu a, nke na-atụ aro ịdị ọcha na nchebe, mgbe ụfọdụ iji anya na ụlọ nsọ. Ndị dị elu na-achọ nchebe anwansi n'ihi na ha na-abụkarị anyaụfụ, bụ nke amoosu na-ekwukarị. <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> == Akụkọ Ochie na Ụgha Na-egosi Ikenga == Dika ''Ndi Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos'', Ikenga bu nwa Ngwu, o bu kwa dike nke oma na onye mgbagwoju anya. A na - eche ya na ike nke efere site n'otu osisi Iroko gaa na nke ọzọ. Ọ bụ nwoke mbụ dị ndụ nke na-echetara ya iji nweta aha ''Ogba-aka ari Oji'' nke pụtara ịrị elu nke osisi iroko n'enweghị enyemaka nke ụdọ. Ikenga na-edu mba Nkwo n'ime agha mbụ nke mmiri nke oké osimiri nke a ma ama nke ọ bụla mba dị na Oji na-eme. Ndị inyom na-abịa na-alụ ọgụ maka ndị Edo na ọtụtụ Ododo ndị agha na-agba n'elu azụ nke sharks na agụ iyi. Edo herbalists nwere ikike ịkwado nnukwu nkume iji gbaga na ebukwasị n'elu ụlọ nke mba Nkwo. Agha ahụ siri ike ma nọrọ n'otu ọnwa. Na nke mbụ, Ikenga na ndị agha ya kpochara ya na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ nke mere na ha dị ka osisi na-efegharị n'elu oké osimiri, ruo mgbe ha rutere nso na ihe ha na-eme iji mee ndị iro Edo na Ododo. Ọtụtụ nke uche-o-wisps zitere Edo obodo e bibiri. Mgbe ndị dike Edo na Odo hụrụ na a na-emeri ha, a manyekwara ha ịlaghachi azụ n'ókèala ha, ha mere nchịkọta ikpeazụ nke na-agwụ ike iji jide nanị ndị Ichi Akwa na Ngwu. Ikenga gbakọtara gburugburu n'obí nna ya iji gbaghaa Ododo na Edo stalwarts. Otutu ndi mmadu nogide nyere aka site na ndi ozo ruo mgbe Ikenga biara izute ndi ozo anọ a na-akpọ ''Ajukwu akpu isi'' ndi nwere mpi isii. Dika ''ajukwu akpu isi bu'' ihe ndi ozo, ma ebe Ikenga di n'azu onu ogugu, Ikenga putara onwe ya n'elu mpi nke anu. Ndi agha abuo ahu meriri site na osisi ohia na ugbo n'ime agha efu. Ikenga chịkọtara ike nke ike n'ikike dị mgbagwoju anya ka ọ na-agbaji olu nke anụ ọhịa ahụ nke mebiri mgbawa dị otú ahụ. Enweghi ude n 'ugbua na ihe ndi mmadu na-eme ka ha nwua, ndi mmadu na-abughi ndi ozo. Ndi ndi agha Edo na Ododo juru ndi mmadu anya site na ihe ngosi di iche iche na ngbaputa oge na-adighi anya. <ref>Nwosu, INC. ''Ndi Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos''. Pages 34-37</ref> == Ilu na Ekpere tinyere Ikenga == * "Ikenga chim nyelum, taa oji" (Ikenga, onyinye nke chi m, sonye n'inye onyinye) * "Ikengam kwalu otu, nje mge ya mmuo" (Ogologo oge Ikenga m na-arụ ọrụ m nwere ike wrestle n'ala ndị nwụrụ anwụ) * "Ikenga adigh ile, azilaa nku" (An Ikenga nke na-adịghị arụ ọrụ, bee ya maka nkụ) <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> {{Portal|Traditional African religion}}Ul'olu Ekpemepke n'odinani Africa == Ntughari == {{References}} * Bentor, Ila. (1988) ''African Arts'', Vol. 21, Nke 2. (Feb, 1988), p. &nbsp; 66-71 + 94. * Nwosu, INC. (1983) ''Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos'' . p 88 * Umeh, John. (1997) ''Mgbe Chineke bụ Dibia Mpịakọta nke 1'' . pp 146 * Umeh, John. (1999) ''Mgbe Chineke bụ Dibia Mpịakọta nke 2'' . p 268 [[Òtù:Arusi]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] 78dlpno9rw5bjfv8iv8u77vky2zuv68 84686 84684 2022-07-23T23:54:13Z Akwugo 11031 Typo error wikitext text/x-wiki '''Ikenga''' ( [[Asụ̀sụ̀ Ìgbò|Igbo]] pụtara ike"). Obu kwazi alusi sirike n'ala Igbo. Ọ bụ otu n'ime ihe ndị dị ike nke ndị Igbo na-eme omenala huru n'anya. O nwere ''Chi'' (chi nke aka ya), ''ndichie'' nna ya, nke ''aka Ikenga'' (n'aka aka nri), ''ike'' (ike) nakwa nke ime mmụọ site n'ekpere na ịchụ àjà. <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> A na-ahụkarị Ikenga n'etiti ndi Igbo bi n' [[Ọ̀hà Ọmambala|Anambra]], [[Ȯra Enugu|Enugu]], [[Ȯra Delta|Delta]] na akụkụ ụfọdụ nke obodo [[Ȯra Kogi|Kogi]] . [[Usòrò:Ikenga Igbo god.JPG|thumb|Ikenga, an igbo diety]] . <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> == Ọrụ nke Ikenga == === Njirimara ikenga === Ikenga bu ihe ndi mmadu na-eme onwe ha. <ref>[http://www.spelman.edu/bush-hewlett/African_Art/ikenga.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813192028/http://www.spelman.edu/bush-hewlett/African_Art/ikenga.html|date=August 13, 2006}}</ref> Ọ na-achịkwa ụlọ ọrụ, ọrụ ugbo, na onye ọrụ ugbo, a na-eme kwa ememme kwa afọ na ememme Ikenga kwa afọ. <ref>Umeh, John. ''After God is Dibia Volume 2''. Page 50.</ref> Ndị nwe ya kwenyere na ọ ga-eweta akụ na ụba na nchekwa. === Chineke nke agboche === Ikenga ihu abụọ bụ nkata kasị ochie nke Ikenga na ala Igbo. Ọ bụ chi ihu abụọ, ihu otu ihu na-ele afọ ochie ka otu ihu na-ele afọ ọhụrụ. Nke a bụ ihe ndabere nke kalenda Igbo ochie na nke ochie. <ref>Umeh, John. ''After God is Dibia Volume 2''. Page 49.</ref> Dị ka chi nke mmalite, o nwere aha otuto nke ''Ikenga owa ota'' . == Idebe nke Ikenga == Ikenga nwere nsọ di iche iche. A na-achụrụ ya àjà nke ihe dịka yam, oké ọkpa, mmanya, ihe ndị na-egbu egbu na alligator ose. Nkwado dị iche iche na-abụkarị ihe sara mbara na mgbe ụfọdụ obere na-adabere na ike ego nke onye nwe ya. Ọ bụrụ na onye nwe ya raara onwe ya nye, ọ na-azụ Ikga ya kwa ụbọchị na Kola na mmanya na mgbe ụfọdụ, karịsịa tupu ọrụ dị mkpa, ọ na-achụ ọbara nke oke oke ma ọ bụ ebule iji mee ka mmụọ ahụ nyere ya aka ịga nke ọma. . <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> == Ụdị Ikenga == Dị ka MDW Jeffreys si kwuo, e nwere ụdị atọ nke Ikenga: ''ikenga madu'' (mmadụ), ''ikenga alusi'' (spirit), na ''otu tu'' (ihe nchọpụta). Nke mbu bụ onye mmadu nwere oke mpi, na-anọdụ n'elu oche. Nke abụọ bụ igwe akwa na mpi. Ihe omuma a di obere ma di mfe ma bia n'udi di iche iche. <ref name="Bentor68">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 68.</ref> === Agha Ikenga === Ụdị nke ikenga a kasị mara amara bụ " onye agha ," na-akọwa onye mmadụ mepụtara nke ọma na mpi na okwu dị egwu. Ọ na-anọdụ n'elu oche, na-ejide ihe n'aka abụọ. Aka nri na-ejide mma ya na ogwe aka a na-ekwu okwu ya na agụba dị elu, aka ekpe bụ azu ma ọ bụ ọtụtụ ugboro, isi mmadụ nke nwere anya, imi, na ọnụ na-agbapụta ihu ihu concave. <ref name="Bentor68">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 68.</ref> Onye agha ahụ na-emetụta ihe omume nke ndụ mgbe a na-atụ anya ka ndị mmadụ gosipụta ike agha ha. N'ịbụ onye ọtụtụ n'ime ndị na-eto eto nke ọgbọ na-enwe, ha na-egosi nwa okorobịa na-eto eto: siri ike, na-eyi uwe elu nke dike ahụ, na ijide mma na isi mmadụ. A na-ahụ nke a na ìgwè ndị agha mgbe ha na-egwu egwú. <ref name="Bentor70">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 70.</ref> A na-enwe mma mgbe nile n'aka nri, a na-akpọ ''aka ikenga'' (njenga aka), a na-akpọkwa ikenga ụlọ nsọ na aka nri. N'oge ndị na-adịbeghị anya, a na-eji ihe atụ dịka akara nke mwakpo dochie anya ihe ike ime ihe ike nke isi na mma. Ihe kachasị mma nke ihe oyiyi nile nke ikenga, mpi ( ''opi'' ), na-eburu nke a, na-eburu okwu a. Ilu Igbo na-ekwu, sị, "ebule ahụ na-eburu ibu agha" ( ''Ebune jị isi éji'' ); ya bu, mmadu aghaghi itinye aka n'ime uzo iji nwee ihe iga nke oma. <ref name="Bentor70">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 70.</ref> === Obodo Ikenga === [[Usòrò:Statuette masculine ikenga, Nigeria, Musée du quai Branly.jpg|thumb|393x393px| Owu osisi nke Ikenga]] Ụdị nke abụọ kachasị mkpa, nkọwa nke ụdị agha ahụ, nwere nnukwu ụlọ na ihe oyiyi mmadụ ma ọ bụ anụmanụ, ma ọ bụ abụọ. Onye a na-anọ ọdụ nọ na-egosiputa ihe eji aka ekpe na mkpara n'aka nri. Na ọtụtụ ihe atụ, ichi akara na-anọchi anya na ihu. Ụfọdụ n'ime ọnụ ọgụgụ ndị a, karịsịa ndị buru ibu, na-adịkarị karịa mita dị elu, ọ bụghị nke onye ọ bụla, ma ọ bụ nke oge a ma ọ bụ nke usoro ọmụmụ. <ref name="Bentor69">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 69.</ref> Obodo ndị a Ikta na-anọchite anya ìgwè kama inwe ihe ndị mmadụ rụzuru na ùgwù ha, ma gosipụta ịdịgide n'etiti onye na otu. <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> Ha na ndị na-egosi ọnụ ọgụgụ ndị a maara dị ka ''Ugo n'acho mma'' ("ugo na-achọ ịma mma") ma gosipụta ọtụtụ ihe ngosi nke nkà. N'ihe atụ ndị a dị mfe nke ìgwè a, nnukwu ihe na-akwado ihe oyiyi ụmụ anụmanụ. Ndị ọzọ buru ibu Ikenga nwere nnukwu nkwenkwe ụgha ndị nwere mpi abụọ na-ekpuchi akụkụ nke isi ma na-aga n'ihu wee mee ka mpaghara ọzọ na-ejedebe n'isi isi agwọ. Ihe nkedo a na-ekpochapu na-eme na akụkụ ala nke mpi. N'elu isi, isi anọ nwere isi na otu ma ọ bụ karịa leopta n'elu. <ref name="Bentor69">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 69.</ref> Ebumnuche ndị dị na obodo Ikenga na-enwekarị uwe ejiji dị ichiiche nke na-egosi njikọta mkpokọta. Ebumnobi ndị a na-egosikwa ihe obodo a maara maka, dịka ọmụmaatụ ma a maara ha dị ka dike, dinta, ahịa ma ọ bụ ndị ọrụ ugbo. N'ime ememe a na-eme kwa afọ, a na-ebute ụmụ nwoke niile a mụrụ n'afọ gara aga n'ihu obodo Ikenga ma si otú ahụ dị ka nọmba obodo. <ref name="Okere">{{Cite news|last=Okere|first=Rose|title=Ikenga In Traditional Igbo Society|url=http://www.ngrguardiannews.com/arts/article02/110709?pdate=110709&ptitle=Ikenga%20In%20Traditional%20Igbo%20Society&cpdate=110709|date=|accessdate=}}</ref> === Ikenga onye isi ihe === Ihe ndi ozo di iche iche, karia ndi nwere nkwenkwe ugha, yiri ka ha na ndi mmadu na ndi mmadu na ndi mmadu di. The atọ-legged stool, mara dị ka [[Óká|Awka]] stool, e debeere otu n'ime ọkwá kasị elu nke aha usoro, ''ọzọ'' aha. Ndị ọrụ ahụ na-egosi ikike, ma na-abata n'otu ụlọ ọrụ dị mgbagwoju anya, site na osisi dị mfe na mkpara nke ígwè a ji ígwè mechie mgbanaka ọla. Ụdị kachasị na-anọchi anya na ikenga bụ ''nsuagilign'', nke a na-ahụkarị site na openwork na ogwe. A na-eji ụkwụ, ''okike'', nke dị n'aka ekpe, dị ka opi, ''odu'' . Ọ na-ekwu banyere enyí ahụ, ihe nnọchianya zuru ezu maka ike na ndu. A na-ejikarị nwata nwoke ma ọ bụ nwa agbọghọ na-eburu oche na tusk, ọ bụ ezie na ọ bụghị onye ọrụ. Ihe ka ukwuu n'ime ihe ndị a na-ahụkarị na-egosi ụdị ihe a na-adịghị ahụkebe, bụ nke nwere oghere dịka n'egedege ihu na ihu ụlọ. Ntụle bụ ọkachamara ọkachamara ọkachamara na ndị obodo Awka. Eji ichi ichota ndi kachasi elu nke ndi mmadu aha, tinyere umu nwoke na umu ndi inyom. A na-ejikarị ihe ndị e kwuru banyere anụmanụ mee ihe. Otu anụmanụ a ma ama nke e ji mee ihe na onye na-agụnye aha ya bụ agụ owuru, ''agu'', eze anụmanụ na ihe nnọchianya nke ikike ndọrọ ndọrọ ọchịchị nke nwoke. Mpi nke ebulu ma ọ bụ anụmanụ ndị ọzọ, nke a na-achọta na ihe oyiyi niile, gosipụtara ike na iwe. Otutu ihe omuma atu di iche iche n'eme ka ha mara oke ebulu, ma obu ma obu ma obu isi ma obu isi. A na-etinyekwa agwọ, nnụnụ, na ntụrụndụ na nkwụsị. Ọtụtụ agha, ma onye agha ma onye akpọrọ aha, nwere usoro nke amụma ndị na-emetụta isi, na-abụkarị ugboro atọ ma ọ bụ ọzọ ọhụụ dị n'akụkụ nke ọ bụla. Ikenga na mpaghara ndịda nke Igbo nwere mkpịsị aka atọ n'elu ihe ntụpọ. E wezụga na ejikọta ya na Ikenga, ọnụ ọgụgụ atọ na-ejikọta ụmụ nwoke na West Africa dum. Ndị a projections wee guzo maka ''nzu,'' cone ekara iberibe nzu eji na ememe. A na-etinye ihe nzuzu a, nke na-atụ aro ịdị ọcha na nchebe, mgbe ụfọdụ iji anya na ụlọ nsọ. Ndị dị elu na-achọ nchebe anwansi n'ihi na ha na-abụkarị anyaụfụ, bụ nke amoosu na-ekwukarị. <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> == Akụkọ Ochie na Ụgha Na-egosi Ikenga == Dika ''Ndi Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos'', Ikenga bu nwa Ngwu, o bu kwa dike nke oma na onye mgbagwoju anya. A na - eche ya na ike nke efere site n'otu osisi Iroko gaa na nke ọzọ. Ọ bụ nwoke mbụ dị ndụ nke na-echetara ya iji nweta aha ''Ogba-aka ari Oji'' nke pụtara ịrị elu nke osisi iroko n'enweghị enyemaka nke ụdọ. Ikenga na-edu mba Nkwo n'ime agha mbụ nke mmiri nke oké osimiri nke a ma ama nke ọ bụla mba dị na Oji na-eme. Ndị inyom na-abịa na-alụ ọgụ maka ndị Edo na ọtụtụ Ododo ndị agha na-agba n'elu azụ nke sharks na agụ iyi. Edo herbalists nwere ikike ịkwado nnukwu nkume iji gbaga na ebukwasị n'elu ụlọ nke mba Nkwo. Agha ahụ siri ike ma nọrọ n'otu ọnwa. Na nke mbụ, Ikenga na ndị agha ya kpochara ya na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ nke mere na ha dị ka osisi na-efegharị n'elu oké osimiri, ruo mgbe ha rutere nso na ihe ha na-eme iji mee ndị iro Edo na Ododo. Ọtụtụ nke uche-o-wisps zitere Edo obodo e bibiri. Mgbe ndị dike Edo na Odo hụrụ na a na-emeri ha, a manyekwara ha ịlaghachi azụ n'ókèala ha, ha mere nchịkọta ikpeazụ nke na-agwụ ike iji jide nanị ndị Ichi Akwa na Ngwu. Ikenga gbakọtara gburugburu n'obí nna ya iji gbaghaa Ododo na Edo stalwarts. Otutu ndi mmadu nogide nyere aka site na ndi ozo ruo mgbe Ikenga biara izute ndi ozo anọ a na-akpọ ''Ajukwu akpu isi'' ndi nwere mpi isii. Dika ''ajukwu akpu isi bu'' ihe ndi ozo, ma ebe Ikenga di n'azu onu ogugu, Ikenga putara onwe ya n'elu mpi nke anu. Ndi agha abuo ahu meriri site na osisi ohia na ugbo n'ime agha efu. Ikenga chịkọtara ike nke ike n'ikike dị mgbagwoju anya ka ọ na-agbaji olu nke anụ ọhịa ahụ nke mebiri mgbawa dị otú ahụ. Enweghi ude n 'ugbua na ihe ndi mmadu na-eme ka ha nwua, ndi mmadu na-abughi ndi ozo. Ndi ndi agha Edo na Ododo juru ndi mmadu anya site na ihe ngosi di iche iche na ngbaputa oge na-adighi anya. <ref>Nwosu, INC. ''Ndi Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos''. Pages 34-37</ref> == Ilu na Ekpere tinyere Ikenga == * "Ikenga chim nyelum, taa oji" (Ikenga, onyinye nke chi m, sonye n'inye onyinye) * "Ikengam kwalu otu, nje mge ya mmuo" (Ogologo oge Ikenga m na-arụ ọrụ m nwere ike wrestle n'ala ndị nwụrụ anwụ) * "Ikenga adigh ile, azilaa nku" (An Ikenga nke na-adịghị arụ ọrụ, bee ya maka nkụ) <ref name="Bentor71">Bentor, Eli. African Arts, Vol. 21, No. 2. Page 71.</ref> {{Portal|Traditional African religion}}Ul'olu Ekpemepke n'odinani Africa == Ntughari == {{References}} * Bentor, Ila. (1988) ''African Arts'', Vol. 21, Nke 2. (Feb, 1988), p. &nbsp; 66-71 + 94. * Nwosu, INC. (1983) ''Ichie Akwa Mythology and Folklore Origins of the Igbos'' . p 88 * Umeh, John. (1997) ''Mgbe Chineke bụ Dibia Mpịakọta nke 1'' . pp 146 * Umeh, John. (1999) ''Mgbe Chineke bụ Dibia Mpịakọta nke 2'' . p 268 [[Òtù:Arusi]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] pk1uy6cst5vwcrf8zt61od0peu7xzke Naeto C 0 10112 84678 67517 2022-07-23T21:41:43Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist|image=|name=Naeto C|caption=|background=solo_singer|birth_name=Naetochukwu Chikwe|alias=The 'P', Super C|birth_date=|origin=[[Imo State]], Nigeria|genre=Rap, [[African hip hop]]|occupation=Singer-songwriter, [[rapper]]|years_active=2006–present|label=Storm 360, Cerious Music, Icetratt Rights Management GmbH|associated_acts=Ikechukwu, [[D'banj]], [[Don Jazzy]], [[Wande Coal]], [[Davido]], Storm all Stars, [[Flavour N'abania]], [[Lynxxx]], GospelOnDeBeatz}} Naeto C [[Usòrò:Naeto_C.jpg|thumb|Naeto C]] Aha Naetochukwu Chikwe Aha otutu The 'P', Super Ebe osi Imo Steeti, Naịjirịa Imo State, Nigeria Nkenụụdị Rapụ, Afrịkan hipụ họpụ Aka Ọrụ Oti egwu, Odee egwu, rapa Afọ ọ nọ ọrụ 2006–ugbua Lebeelụ Storm 360, Cerious Music, Icetratt Rights Management GmbH Ndị yana tikọrọ egwu Ikechukwu, D'banj, Don Jazzy, Wande Coal, Davido, Storm all Stars, Flavour N'abania, Lynxxx, GospelOnDeBeatz '''Naetochukwu Chikwe''', aha ọgbọ ya '''Naeto C''', bụ onye egwu Naịjirịa, Afurobiiti onye mmepụta egwu. A mụrụ ya na Houston, Texas ma bụrụkwa onye ala Naịjirịa. <ref>{{Cite web|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/naeto-c/|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130928161155/http://www.mtvbase.com/music/artists/naeto-c/|archivedate=September 28, 2013}}</ref> Gọvanọ Imo Steeti, Emeka Ihedioha họpụtara Naeto C, dị ka onye enyemaka pụrụ iche na njikọta Legọọsụ. <ref>{{Cite web|url=https://dailypost.ng/2019/06/21/imo-gov-ihedioha-names-kema-chikwes-son-naeto-c-special-assistant/|title=Imo: Gov. Ihedioha names Kema Chikwe’s son, Naeto C special assistant}}</ref> == Agụm akwụkwọ mahadum == Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndịrị na Legọọsụ, ọ kwagara United Steeti maka agụmakwụkwọ ka elu na SUNY Old Westbury otu afọ mgbe nke ahụ gasịrị, ọ gaa na Mahadum George Washington . Ọ bụ n’oge ahụ ka o zutere Uzikwendụ na Ikechukwu, ndị chọrọ ị dị na-eti egwu hipu-họpụ na Washington Heights, New York. Ha atọ gara n'ihu hibe World Famous Akademy, ụmụnna egwu. Ha zubere ịmalite ndekọ egwu nke ha mana ha enweghị ego a ga-eji kwado ya. Naeto C gụsịrị akwụkwọ na 2004 na Mahadum George Washington ebe ọ nwetara asambodo BSc ya na Bayọlọjị. Ọ na-ezube ịga ọmụmụ ka o bụrụ dọkịta. Mgbe o nyochasịrị onwe ya nke ọma ọ gbanwere obi ya wee kpebie ịchụso nrọ ya were zụlite ikike ya dị ka onye egwu. Na 2010 Naeto gbasoro MSc na "Energy Studies" na Mahadum Dundee dị na Scotland. <ref>[http://www.thecourier.co.uk/lifestyle/entertainment/music/dundee-university-student-naeto-c-a-nigerian-hip-hop-star-1.47830 Dundee University student Naeto C a Nigerian hip-hop star] – The Courier, June 7, 2010</ref> Nne ya gwara ya na oge ọkọchị nke afọ 2013 na ọ na-aga mahadum nke Oxford dị na England ịgụ ihe ọmụmụ nke "Energy Economics" mana enweghị nkọwapụta ọ bụla na nke a. <ref>[http://www.whispernigeria.net/2013/09/naeto-c-returns-to-school-again.html Naeto C Returns to school again.] – WhisperNigeria.net October 16, 2013</ref> Na Nọvamba 17, 2020, Naeto C gụsịrị akwụkwọ Master nke Sayensị na "Energy Economics" na Mahadum nke Dundee, Scotland. <ref>{{Cite web|title=Naeto C Bags His Masters Degree|url=https://www.nigeriafilms.com/music-news/78-musical-news/8758-naeto-c-bags-his-masters-degree|language=en-gb}}</ref> == Ọrụ egwu == Storm Records, (ụlọ ọrụ ndekọ egwu na Legọọsụ, Naịjirịa) nọ na-anwa ịkpọrọ ndị World Akademy ama ama, n'ihi na Naeto kpebiri ịchuso ọrụ ya dị ka onye na-eti egwu, o soro ndị otu ya na WFA were kwenye . Mana ha alaghachighị Naịjirịa rue mbido 2006, mgbe Ikechukwu wepụtara abọm izizi ya bụ ''Son Of the Soil'' . Abọm ahụ nyere Naeto C na WFA ezi ntọala.ịrụ ọrụ dị ka onye mmepụta egwu n'ụlọ nke ya na ndị mmepụta egwu ọhụrụ otu ya "ET-Quake" (nke gụnyere TY Mix na VC Perez), Naeto gosipụtara nka ọrụ mmepụta egwu mgbe ya na ndị egwu Storm na-arụ ọrụ ọrụ dịka Sasha, Dare Art-Alade, GT the GuitarDisconnectKwupu, Saro-Wiwa na Nkiru. N’ime otu afọ ya na ndị nka a kpọtụrụ aha na mbụ rụkọtara ọrụ, Naeto dekọtara ihe karịrị egwu 60 nke ọma gụnabọm egwu ya kachasị ọhụrụ (ọtụtụ nke ya na ET-Quake mepụtara). Mmepụta egwu ya pụtara ìhè bụ egwu "I believe" Naeto dere ma ya na VC Perez (onye otu ET-Quake) mepụtara ya, nke gosipụtara onwe ya, onye ọrụ R & B / Gospel ka na-etolite, Sheun na Hugh Masekela si South Afrịka . N'ime otu afọ ahụ, Naeto nwetara ọtụtụ ahụmịhe na ọrụ ya, site na mwepụta album nke Ikechukwu ruo na onyinye Chanel O na nke njem egwu ya "I believe" na kwa njem egwu Promo nke ya na Sasha na ọtụtụ egwu ndị ọzọ, na nkwadebe maka ngosi egwu MTN dị egwu, nke otu enyi ya ama ama bụ D'banj.  "Naeto C" edeela ihe karịrị egwu 50 maka mmalite mmepụta egwu nke banyere na uda egwu hipu họpụ taa nke MO HIT RECORD, Mee 2008 Site na egwu Fela "Lagos City Hustla" kachasị akọwapụta Hipụ-Họpụ / Afuro Biiti- rue taa nke ndị south-melody bụ“Siting on Top”, Naeto C agbaalaala oke nile ma karịa ndị na-eti egwu ọhụrụ, dịka Mo Hit siri kwue. Abọm mbụ ya pụtara na Mee 2008. Na 2018 Ego Naeto C ga abụ ebe nde $7.5. A gụnyere ya na ndị egwu kachasị jide ego na Naịjirịa.&nbsp;<ref>{{Cite news|url=http://mp3naij.com/biography/naeto-c-biography-net-worth-and-facts/|title=Naeto C Biography, Net Worth And Other Facts {{!}} Mp3Naij|date=May 2, 2018|work=Mp3Naij|language=en-US}}</ref> == Ndụ onwe == Naeto C luru Nicole Chikwe ma nwee ụmụ atọ. <ref>{{Cite web|date=2019-09-17|title=Naeto C is perfect husband, stardom not in his head, says Wife|url=https://www.vanguardngr.com/2019/09/naeto-c-is-perfect-husband-stardom-not-in-his-head-says-wife/|language=en-US}}</ref> == Ihe nkiri == * 2008: ''U Know My "P"'' * 2011: ''Super C Season'' * 2015: ''Day 1''<ref>{{Cite web|title=Naeto C Drops Surprise Album Titled ‘Day 1’|url=http://www.bellanaija.com/2015/08/14/naeto-c-drops-surprise-album-titled-day-1-see-the-tracklist/|publisher=Bella Naija}}</ref> * 2015: Festival == Onyinye na nhọpụta == === Mmeri === * MTV Africa Music Awards 2008 - Ọkachasị onye ọhụrụ na-eti egwu * 2009 Channel O Music Video Awards - Vidiyo nke Afọ * MTV Africa Music Awards 2009 - Ọkachasị eti egwu === Họpụtara === * 2012 The Headies – Ọkachasị eti egwu * 2012 The Headies – Abọm nke afọ (''Super C Season'') {{Reflist}} == mpụga == * [http://www.naetoc.com/ Official Website] * [https://web.archive.org/web/20081114180429/http://profile.myspace.com/index.cfm?fuseaction=user.viewprofile Naeto C Supporters] MySpace * [http://www.stormnigeria.com/music/newsdetail.php?id=5 Storm 360 – The Entertainment Company] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] ijvvwyzod5t0uvwd6aryjncjliacnnk Gift Otuwe 0 10276 84642 67902 2022-07-23T13:11:50Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:GiftOtuwe (5).jpg|thumb]] '''Onyinye Ele Otuwe''' (amụrụ na 15 Julaị afọ 1984) bụ onye [[Naijiria]] n'agba bọọlụ dika onye etiti. Ọ gbara maka 1207 Antalya Spor na ụmụ [[nwanyi]] Turkish n'agba bọọlụ nke mbụ. Obu onye otu ndi Naijiria, na-ekere òkè na 2004 Summer Olimpik <ref>[http://es.fifa.com/tournaments/archive/tournament=509/edition=7894/teams/team=1882893.html Nigerian squad] in [[FIFA]]'s website</ref> na 2007 World Cup . <ref>[http://www.cbc.ca/sports/fifawomens/teams/nigeria.html Nigerian squad] in [[Canadian Broadcasting Corporation|CBC]]'s website</ref> Ọ na-egwuri egwu maka FC Minsk na [[Belarus]] na-etinye oge iri itoolụ na asas ma na-atụle ihe mgbaru ọsọ iri atọ na anọ tupu ọ kwaga Turkey na Machị afọ 2017. <ref>[http://es.women.soccerway.com/players/gift-otuwe/19450/ Profile] in soccerway.com</ref> == Ebe m si nwete == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Category:Nwaanyị n'agba bọọlụ]] [[Òtù:Category:Nwaanyị egwuregwu]] qnvv2q3j1jwgdlhepluy0fxvlzwj4pu Harrysong 0 10291 84679 68940 2022-07-23T21:45:41Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist|name=Harrysong|birth_place=[[Warri]], [[Delta State]], [[Nigeria]]|associated_acts=<!-- Only musical acts that have worked with Harrysong can be listed here -->{{flatlist| *[[D'banj]] *[[Iyanya]] *[[Olamide]] *[[Shizzi]] *[[Kcee (musician)|Kcee]] *[[Oritse Femi]] *[[Timaya]] *[[Vector (musician)|Vector]] *[[Daddy Showkey]] }}|label='''Current'''<hr/>{{flatlist| * Alterplate Music Company}} '''Former'''<hr/>{{flatlist| *Five Star Music *QuestionMark Entertainment}}|years_active=2008—present|instrument=Vocals, piano, drums, conga, guitar|occupation=Versatile Singer, songwriter, instrumentalist and performer|genre=[[R&B]], [[afro pop music|afropop]], [[african hip hop]], [[dancehall]], [[highlife]]|death_place=|death_date=<!-- {{death date and age|df=yes|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} (death date 1st) -->|birth_date=|image=Faces at AMVCA 2020 46.jpg|alias=Mr. Songz|native_name_lang=|native_name=Tare|birth_name=Harrison Tare Okiri|background=solo_singer|caption=Harrysong at AMVCA 2020 46.jpg|alt=|image_size=|website={{url|www.altarplate.ng}}}} Harrysong [[Usòrò:Faces_at_AMVCA_2020_46.jpg|thumb|Faces at AMVCA 2020 46]] Tare Harrysong at AMVCA 2020 46.jpg Nkọwa onwe Aha Harrison Tare Okiri Amaara ya dịka Mr. Songz Amụrụ ya Warri, Delta Steeti, Naịjirịa Nkenụụdị R&B, afuropọpụ, afrịkan hipụ họpụ, dancehall, haịlaịf Aka ọrụ Otii egwu niile, odee egwu, mmepụta ngwa egwu Ngwa egwu Olu, piyano, ịgba, kọnga, jita Afọ ọ nọ ọrụ 2008—ugbua Lebeelụ Current Alterplate Music Company Former Five Star Music QuestionMark Entertainment Ndị egwu D'banj Iyanya Olamide Shizzi Kcee Oritse Femi Timaya Vector Daddy Showkey Website www.altarplate.ng '''Harrison Tare Okiri''', onye amaara aha ya dịka '''Harrysong''', bụ onye '''Naịjirịa''' bụ onye na-eti egwu, onye na-ede egwu na onye na-emepụta ngwa egwu nke bụ onye ama ama maka abụ ụtụ ya nye [[Nelson Mandela]] nke meriri "Most Downloaded Callertune Award " na The Headies 2013 . <ref>{{Cite web|url=http://www.bellanaija.com/2013/12/27/the-headies-2013-first-photos-full-list-of-winners-olamide-phyno-davido-sean-tizzle-waje/|title=The Headies 2013: First Photos & Full List of Winners: Olamide, Phyno, Davido, Sean Tizzle & Waje|publisher=[[BellaNaija]]|date=27 December 2013|accessdate=16 October 2015}}</ref> A mụrụ Harrysong na Warri, [[Ȯra Delta|Delta Steeti]], Naịjirịa nke nne na nna ya bụ ndịIjaw mana ọ kwagara [[Lagos|Legọọsụ]] na 2007 mana ntolite nwata ya bụ na [[Ugwu Ọcha|Port Harcourt]] . Tupu obanye na "QuestionMark Entertainment", Harrysong na-agụ egwu na klọb abalị ruo mgbe ọ zutere Kcee bụ onye mere ka ọ mata ndị egwu kachasị elu. N’afọ 2014, a họpụtara Harrysong na “Best Pop / R & B Onye egwu nke afọ” na nke Ntụrụndụ Naịjirịa nke afọ 2014 ka ewepụtara egwu ya na'elu chaatị “Beta Pikin”. <ref>{{Cite web|url=http://notjustok.com/2014/04/03/2014-nea-awards-nominees-submission/|title=2014 NEA Awards – Nominees Submission|publisher=[[NotJustOk]]|date=3 April 2014|accessdate=16 October 2015}}</ref> == Mmalite ndụ na Agụmakwụkwọ == A mụrụ Harrysong dịka naanị nwa, nne na nna ya bụ ndị Ijaw bi na Warri, Delta Steeti mụrụ. Mgbe nne ya nwụsịrị, mmekọrịta dị nro dị n'etiti ya na nwunye nna ya mere ya ka ọkwụsị akwụkwọ. Itinye aka na egwu toro mgbe ọ kwagara Port Harcourt. <ref name="hari">{{Cite news|url=http://www.vanguardngr.com/2014/04/presently-dont-woman-life-harrysong/|title=Presently, I don’t have any woman in my life — Harrysong|work=[[Vanguard (Nigeria)|Vanguard Newspaper]]|date=18 April 2014|accessdate=16 October 2015}}</ref> == Ọrụ == Mgbe ọ dị afọ iri na otu, ọrụ egwu Harrysong malitere dị ka onye na-eti egwu kọnga n'ụlọ uka ahụ nne ya jere ozi dị ka onye ntụzi egwu tupu ọ gawa n'ihu ịmụ egwu ozioma ọgbara ọhụrụ. Na 2007, ọ kwagara Legọọsụ dịka onye na-agụ egwú nke otu gbalaga na-eme egwu na klọb abalị ruo mgbe ọ zutere Kcee nke dugara ya ịbanye akara "Five Star Music". <ref name="hari">{{Cite news|url=http://www.vanguardngr.com/2014/04/presently-dont-woman-life-harrysong/|title=Presently, I don’t have any woman in my life — Harrysong|work=[[Vanguard (Nigeria)|Vanguard Newspaper]]|date=18 April 2014|accessdate=16 October 2015}}</ref> ọmụma ya malitere mgbe ọ wepụtara egwu "I'm in Love" na vidiyo egwu "Taiye & Kehinde" nọ na elu vidiyo egwu ndị Trace TV . Ọ gara n’ihu ịwepụta abọm ''izizi ya Testify'' site na "QuestionMark Entertainment" na 2012. <ref>{{Cite web|url=http://m.modernghana.com/movie/19995/4/new-music-questionmark-artist-harrysong-hustle-rem.html|title=2014 NEA Awards – Nominees Submission|publisher=[[NotJustOk]]|date=3 April 2014|accessdate=16 October 2015}}</ref> Mana, tupu coronavirus abanye Naịjirịa ọ wepụtara egwu ọhụrụ akpọrọ ''Bumbumbum'' nke ya na Davido jikọrọ ọnụ. <ref>{{Cite web|url=https://www.gidiportal.com/music/harrysong-bumbumbum-ft-davido/|title=Download mp3 Harrysong Bumbumbum ft. Davido|publisher=Gidiportal.com|accessdate=20 April 2020}}</ref> == Ihe nkiri == === Abọm === * ''Testify'' (2012) * ''Kingmaker'' (2017) === Egwu ndị ahọrọ === * "I'm in Love" * "I Want You (Gyptian cover)" * "Obu Ego (Hustle)" * "Taiye & Kehinde" * "I'm in Love Remix"<small>(featuring Olamide)</small> * "When She Loves" * "Better Pikin" * "Kolombo" * "Ofeshe" * "Reggae Blues"<small>(featuring Olamide, Iyanya, Kcee, Orezi)</small> * "Baba for the girls"(featuring Kcee) * "Arabanko" * "Comsa" * "Under The Duvet" * "Happiness" * "Selense" * "Tekero" * "Report Card" * "Chacha" (Remix) (featuring Zlatan ibile) == Onyinye na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ !Emume !Nrite !Onye nnata !Result !Ref |- | rowspan="2" |2013 |8th Nigeria Music Video Awards |Best Pop Extra Video |"I'm in Love (Remix)" |{{nom}} |<ref>{{Cite news|url=https://www.bellanaija.com/2013/10/2013-nigeria-music-video-awards-nominees-list-flavour-tiwa-savage-dbanj-goldie-waje-kcee-more/|title=2013 Nigeria Music Video Awards Nominees List: Flavour, Tiwa Savage, D’banj, Goldie, Waje, Kcee & More|date=10 October 2013|accessdate=26 July 2016}}</ref> |- |The Headies 2015 |Most Downloaded Callertune |"Tribute to Mandela" |{{won}} |<ref>{{Cite news|url=http://premiumtimesng.com/arts-entertainment/152139-olamide-phyno-davido-others-win-big-headies-2013.html|title=Olamide, Phyno, Davido, others win big at the Headies 2013|date=27 December 2013|accessdate=16 October 2015}}</ref> |- | rowspan="3" |2014 |2014 Nigeria Entertainment Awards |Best Pop/R&B Artist of the Year |Himself |{{nom}} |<ref>{{Cite web|url=https://www.bellanaija.com/2014/05/29/genevieve-nnaji-don-jazzy-chiwetel-ejiofor-tiwa-savage-bovi-davido-nigeria-entertainment-awards-nominees-list/|title=Genevieve Nnaji, Don Jazzy, Chiwetel Ejiofor, Tiwa Savage, Bovi, Davido – Nigeria Entertainment Awards Nominees List|date=29 May 2014|accessdate=16 October 2015}}</ref> |- | rowspan="2" |9th Nigeria Music Video Awards |Best Contemporary Afro Video |"Kolombo" |{{won}} |<ref>{{Cite news|url=http://pulse.ng/music/nmvas-2014-olamide-harry-song-win-big-id3309220.html|title=NMVAs 2014: Olamide, Harry Song win big|date=27 November 2014|accessdate=26 July 2016}}</ref> |- |Best Pop Extra Video |"My Story" |{{won}} |<ref>{{Cite news|url=http://thenet.ng/2014/11/how-harrysong-beat-davido-olamide-others-to-nmva-2014-best-pop-extra-video-award/|title=How Harrysong beat Davido, Olamide, others to NMVA 2014 Best Pop Extra Video award|date=27 November 2014|accessdate=26 July 2016}}</ref> |- |2015 |The Sun Awards 2015 |Creative Person of the Year |Himself |{{won}} | |- | rowspan="2" |2016 |2016 Ghana Music Awards |African Artiste of the Year |Himself |{{nom}} |<ref>{{Cite web|url=http://www.sirkenayo.com/wizkid-beats-olamide-harrysong-to-win-gma-african-artiste-of-the-year/|title=Wizkid beats Olamide, Harrysong to win GMA African Artiste of the year|date=8 May 2016|accessdate=26 July 2016}}</ref> |- |2016 Nigeria Entertainment Awards |Best Collabo |"Reggae Blues" |{{nom}} |<ref>{{Cite news|url=http://thenet.ng/2016/06/full-nominee-list-for-2016-nigerian-entertainment-awards-nea/|title=FULL nominee list for 2016 Nigerian Entertainment Awards (NEA)|date=17 June 2016|accessdate=26 July 2016}}</ref> |- |2017 |The Headies Awards |Best Pop Single |"Reggae Blues" |Won | |} == Nsidee == {{Reflist|30em}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] ex20lk6hpn58iaayaby21fokucjhwi4 Ycee 0 10299 84677 83215 2022-07-23T21:40:03Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist|name=YCee|death_date=|associated_acts={{hlist|[[Olamide]]|Bella Alubo}}|label={{hlist|ANBT <small>(current)</small>|Tinny <small>(former)</small>|[[Sony Music|Sony]] <small>(former)</small>}}|years_active=2012&ndash;present|instrument={{flat list| *[[Vocals]] *[[rapping]]}}|occupation={{hlist|Rapper|singer|songwriter}}|genre={{flat list| *[[Afropop]] *[[Hip hop music|hip-hop]]}}|death_place=|origin=|background=solo_singer|birth_place=[[Lagos State]], Nigeria|birth_date={{birth date and age|1993|1|29}}|alias=Zaheer|birth_name=Oludemilade Martin Alejo|caption=Ycee speaking with Flytime Promotions in December 2017|alt=|image_size=|image=Ycee's Fltyime interview in 2017.png|website=}} YCee Ycee na Flytime Promotions na Disemba 2017 Nkọwa Onwe Aha Oludemilade Martin Alejo Amaara ya dịka Zaheer Amụrụ ya na Jenuwarị 29, 1993 (afọ 27) Legọọs Steeti, Naịjirịa Nkenụụdị Afuropọpụ hipụ-họpụ Akaọrụ Rapa otii egwu odee egwu Ngwa egwu Olu rapụ Afọ ọ nọ ọrụ 2012–ugbua Lebeelụ ANBT (kịta) Tinny (mbụ) Sony (mbụ) Ndị egwu Olamide Bella Alubo [[Usòrò:Ycee's_Fltyime_interview_in_2017.png|thumb|Ycee's Fltyime interview in 2017]] '''Oludemilade Martin Alejo''' (amụrụ ya na Jenụwarị 29, 1993), onye ama ama dịka '''Ycee''' (nke '''akpọkwara''' aha ya '''YCee''' ), bụ onye egwu '''Naịjirịa''', onye otii egwu na onye na-ede egwu. <ref>{{Cite news|url=http://www.bellanaija.com/2015/10/23/olamide-jumps-on-the-remix-to-jagaban-by-ycee/|title=Olamide Jumps on the Remix to ‘Jagaban’ by Ycee|work=[[BellaNaija]]|date=23 October 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> Ọ wubelụ ewu mgbe o tisiri "Condo", nke gosipụtara [[Patoranking]], nke mere ka ọ nwee nhọpụta abụọ na 2015 "Nigeria Entertainment Awards" . <ref>{{Cite news|url=https://www.naij.com/544827-exclusive-fresh-hot-fast-rising-rapper-releases-new-video.html|title=Fresh: Ycee Releases Jagaban Video|work=[[Naij]]|date=8 September 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> A họpụtakwara ya maka Onye egwu kachasị mma na Afrịka Pọpụ na 2015 "All Africa Music Awards" <ref>{{Cite news|url=http://expressng.com/2015/08/olamide-davido-wizkid-sarkodie-dominate-all-africa-music-awards-afrima-categories-full-list/|title=Olamide, Davido, Wizkid, Sarkodie Dominate All Africa Music Awards (AFRIMA) Categories [FULL LIST]|work=[[Entertainment Express]]|date=22 August 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> na nke "Next Rated" na "The Headies" 2016 . <ref>{{Cite news|url=http://culturecustodian.com/headies-awards-2016-complete-list-nominees/|title=Headies Awards 2016 : Complete List of Nominees|work=Culture Custodian|date=19 December 2016|accessdate=21 September 2017}}</ref> Ycee bịanyere aka na ndekọ na Sony Music na Ọktoba 2016, mana ọ kwụsịrị nkwekọrịta ya na akara ahụ na Febuwarị 2018. <ref>{{Cite web|title=Tinny Entertainment announces termination of Ycee’s deal with Sony Music|url=https://www.premiumtimesng.com/entertainment/music/257546-tinny-entertainment-announces-termination-ycees-deal-sony-music.html|accessdate=21 February 2019|date=5 February 2018}}</ref> == Mmalite ndụ na Agụmakwụkọ == A mụrụ Ycee na Festac Town, ụlọ obibi na Legọọsụ Steeti, Naịjirịa. Ọ gụsịrị praịmarị ya na Dr. Soyemi Memorial Nọzịrị na Praịmarị Sukulu. Ọ gara ụlọ akwụkwọ Sekọdịrị ndị Navy nke Nigeria na Ojo maka agụmakwụkwọ sekọndrị ya. Ycee gụrụ akwụkwọ banyere bayọlọjị mmiri na Mahadum Legọọsụ . <ref>{{Cite news|url=http://www.encomium.ng/im-not-a-womanizer-ycee/|title=‘I’m not a womanizer’ – YCEE|work=Ecomium|author=Ecomium Weekly|date=28 July 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> == Ọrụ == Ycee malitere ọrụ egwu ya na 2012 dị ka onye na-agụ egwu. Ọ bịanyere aka na ndekọ na Tinny Entertainment. N'ihi ọrụ agụmakwụkwọ ya, ọ kwụsịrị obere oge na egwu mgbe ọ natara ohere ịbanye na Mahadum Legọọsụ . <ref>{{Cite news|url=http://www.naij.com/598957-exclusive-1-year-2-singles-3-award-nominations-upcoming-artist-shares-winning-secrets.html|title=Exclusive: Ycee The Jagaban Speaks On His Success|work=[[Naij]]|last=Bodunrin|first=Sola|date=|accessdate=30 October 2015}}</ref> Ycee wepụtara egwu a kpọrọ "Condo" na Mee 2015; a họpụtara ya maka Mmekọrịta Kacha Mma nke Afọ na Egwu Vidiyo kacha mma nke Afọ na 2015 "Nigeria Entertainment Awards" . <ref>{{Cite news|url=https://www.bellanaija.com/2015/06/12/kiss-daniel-korede-bello-falz-wizkid-olamide-davido-more-nominated-for-the-10th-annual-nigerian-entertainment-awards/|title=Kiss Daniel, Korede Bello, Falz, Wizkid, Olamide, Davido & More Nominated for the 10th Annual Nigerian Entertainment Awards|work=[[BellaNaija]]|last=Ade-Unuigbe|first=Adesola|date=19 October 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> Na 20 Julaị 2015, ọ wepụtara otu egwu "Jagaban". Olamide onye na-eti egwu Naịjirịa gwara ya ka o gosipụta ya na rimisi. <ref>{{Cite news|url=http://www.naij.com/609767-exclusive-olamide-teams-jagaban-master.html|title=Exclusive: Olamide Teams Up With Jagaban Master, Ycee|work=[[Naij]]|last=Bodunrin|first=Sola|date=19 October 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> Ọ nwetakwara n'ihu n'ihu mgbe ọ natara nhọpụta maka Mkpughe nke Afọ na 2015 "MTV Africa Music Awards" . Ọzọkwa, a họpụtara ya maka Onye egwu ọhụrụ nke Afrịka Pọpụ na 2015 "All Africa Music Awards" . <ref>{{Cite news|url=http://www.ngrguardiannews.com/2015/07/ycee-makes-a-come-back-to-the-music-scene-with-condo/|title=Ycee Makes A Come Back To The Music Scene With ‘Condo’|work=[[The Guardian (Nigeria)|The Guardian]]|last=Anazia|first=Daniel|date=25 July 2015|accessdate=30 October 2015}}</ref> Ycee rere nnukwu egwu na O2 Academy Islington na 12 Jenụwarị 2018. Egwu ahụ gosipụtara arụmọrụ ndị ọzọ site n'aka ndị ọchụnta ego ya Bella Alubo, Sona, Eugy, Ms. Banks na Flosha. <ref>{{Cite web|title=YCEE brings the Afrobeats Juice and plenty of sauce with surprise guests at sold-out London show|url=https://www.ibtimes.co.uk/ycee-brings-afrobeats-juice-plenty-sauce-surprise-guests-sold-out-london-show-1655054|accessdate=4 April 2020|date=January 13, 2018}}</ref> Na 15 Jenụwarị 2019, ọ kwupụtara na Instagram na ọ hapụgo Tinny Entertainment. <ref>{{Cite web|url=https://www.bellanaija.com/2019/01/new-year-new-record-label-ycee-parts-ways-with-tinny-entertainment/|title=New Year, New Record Label? YCee parts ways with Tinny Entertainment|date=2019-01-17|accessdate=2019-01-15}}</ref> O kwupụtakwara mwepụta nke ndekọ lebelụ ya bụ ANBT, nke mkpọru aha ya bụ Ain't Nobody Badder Than. <ref>{{Cite web|url=https://www.freeinstrumental.com.ng/2019/01/ycee-launches-his-own-label/|title=Ycee Announces His Own Record Label|date=2019-01-17|accessdate=2019-01-24}}</ref> Ycee wepụtara studio abọm mbụ ya ''Ycee vs Zaheer'' na 8 Nọvemba 2019. <ref name="Pulse Nigeria 12">{{Cite web|title=YCee releases debut album, 'YceevsZaheer'|url=https://www.pulse.ng/entertainment/music/ycee-ycee-vs-zaheer-new-album-davido-niniola-phyno-ms-banks-feature/x8lvlgj|publisher=Pulse Nigeria|accessdate=9 November 2019|date=8 November 2019}}</ref> Ọ bụ ngwakọta nke hipụ-họpụ, ọnyà, Afurobiiti, Afuro-haọsụ, haịphi, R&B na alte. Abọm ahụ sochiri egwu 8 mpụta mbụ EP ''First Wave'' (2017) na ya ntikọta EP nke Bella Alubo, akpọrọ ''Late Night Vibrations'' (2018). Onye mepụtara abọm ahụ bụ Adey, Jay Bidz, Ballertosh, Fanatix, BeatsbyKarma, Syn X, Krizbeatz, Jay Popping, Buzzin Producer, AP Da Don, Abụọ asaa, Elmore, Willis Nye Dem na KO Ọ na-egosipụta mmekorita ya na Davido, [[Niniola]], [[Phyno]], Ms. Banks na Dapo Tuburna. N'ime oge ọrụ ya na kemgbe ọ ghọrọ onye ama ama, Ycee gosipụtara na ọmarịcha ihe ndekọ iji gbakepụ dịka ndị egwu na-amalite ọhụrụ. O gosipụtara na ihe ndekọ iji mepụta aha onye lebeelụ ya bụ Dapo Turbuna " [https://www.bellanaija.com/2017/07/dapo-tuburna-nothing-remix/ Nothing] " Rimisi na 2016 <ref>{{Cite web|last=BellaNaija.com|date=2017-07-07|title=New Music: Dapo Tuburna feat. Olamide & Ycee – Nothing (Remix)|url=https://www.bellanaija.com/2017/07/dapo-tuburna-nothing-remix/|language=en-US}}</ref>, otu lebeelụ ya Bella na [https://thenativemag.com/music/bella-ycee-radio/ Redio] na 2017 tupu ịga n'ihu ịmepụta nkwonkwo EP ya na ya [https://thenativemag.com/music/essentials-bella-alubo-ycee-get-feels-late-night-vibration-ep/ (Late Night Vibrations] ) <ref>{{Cite web|date=2018-01-31|title=Essentials: Bella Alubo and YCee get in their feels for 'Late Night Vibrations' EP|url=https://thenativemag.com/music/essentials-bella-alubo-ycee-get-feels-late-night-vibration-ep/|language=en-US}}</ref> . Ycee gosipụtara na [https://tooxclusive.com/arosino-bigman-doingz-ft-ycee-dapo-tuburna-karma/ Big Man Doingz] <ref>{{Cite web|date=2018-10-04|title=Arosino - BigMan Doingz ft. Ycee, Dapo Tuburna & Karma « tooXclusive|url=https://tooxclusive.com/arosino-bigman-doingz-ft-ycee-dapo-tuburna-karma/|language=en-US}}</ref> nke Arosino n'akụkụ Dapo Tuburna na Karma. Ụfọdụ na-ekwu na ọ bụ ụzọ ya isi nyeghachi ndị omenkà ọhụrụ n'ihi mgbe ọ natara njedebe mmetụta dị otu a site n'aka Olamide na rimisi ya na [https://tooxclusive.com/ycee-jagaban-remix-ft-olamide/ Jagaban], ihe ịga nke ọma ya na egwu buputere ya n'ụwa. == Ihe nkiri == === Studiyo Abọm === * ''Ycee vs Zaheer'' (2019) === EPs === * ''First Wave'' (2017) * ''Late Night Vibrations'' <small>(with Bella Alubo)</small> (2018) === Abụ ndị ahọpụtara === {| class="wikitable sortable" !Afọ !Egwu !Abọm |- | rowspan="2" |2012 |"Smile On Me" |rowspan="11" {{n/a|Non-album single}} |- |"Pass Me" |- |2014 |"Shots" |- | rowspan="4" |2015 |"Condo" <span style="font-size:85%; ">(featuring [[Patoranking]])</span> |- |"Jagaban" |- |"Jagaban" (Remix) <span style="font-size:85%; ">(featuring Olamide)</span> |- |"Omo Alhaji" |- | rowspan="4" |2016 |"Su Mi" |- |"Panda" (Cover) |- |"Omo Alhaji" (Remix) <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara DJ Maphorisa)</span> |- |"Ahahn" ("Ooouuu" cover) |- | rowspan="8" |2017 |"Link Up" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara [[Reekado Banks]])</span> | rowspan="8" |''First Wave'' |- |"Juice" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara Maleek Berry)</span> |- |"Don't Need Bae" |- |"Wavy" |- |"Kill Nobody" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara Calibrii)</span> |- |"Bubbly" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara Falz)</span> |- |"Need To Know" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara Seyi Shay)</span> |- |"N.O.U.N" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara KLY)</span> |- | rowspan="4" |2018 |"Say Bye Bye" <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara Eugy)</span> | rowspan="5" {{n/a|Non-album single}} |- |"Your Love" |- |"Juice" (Remix) <span style="font-size:85%; ">(gosipụtara Joyner Lucas)</span> |- |"My Side" |- | rowspan="4" |2019 |"Balance" |- |"Dakun" | rowspan="10" | |- |"Mo Salah" |- |"Wahala Dey" |- |- |- |- |- |- |- |- |} == Onyinye na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ !Mmemme !Nkọwa Onyinye !Nnata !Result |- | rowspan="4" |2015 | rowspan="2" |2015 Nigeria Entertainment Awards |Ọkaibe ntikọ nke Afọ | rowspan="2" |"Condo" |{{nom}} |- |Ọkaibe vidiyo egwu nke afọ |{{nom}} |- |2015 MTV Africa Music Awards | | rowspan="3" |Onwe ya |{{nom}} |- |2015 All Africa Music Awards |Ọkaibe onye egwu Afrịka Pọpụ |{{nom}} |- | rowspan="2" |2016 |The Headies 2015 |Onye ọhụrụ nke afọ |{{won}} |- |The Headies 2016 |Onye nlegarị anya | rowspan="4" |Onwe ya |{{nom}} |- | rowspan="2" |2017 |AFRIMA 2017 |Ọkaibe Afrịka hipụ-họpụ |{{won}} |- |Soundcity MVP Awards Festival |Ọkaibe ntikọ ọnụ |{{nom}} |- |2019 |The Headies 2019 |Onye egwu |{{nom}} |- |} == Hụ kwa == * Ndepụta ndị egwu Naịjirịa == Nsidee == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 522lg0hetxfbef5onu0kwcgbe8cxs0u Mercy Johnson 0 10306 84644 67880 2022-07-23T13:46:25Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Mercy Johnson.png|thumb]] '''Mercy Johnson Okojie''' (amuru na abali iri-abuo na '''asato n'onwa asato''' afọ 1984) bu nwaafọ [[Naijiria|Naijiria n'eme ihe nkiri]]. <ref>{{Cite web|url=http://www.vanguardngr.com/2016/08/3-kids-3-years-needed-break/|title=After 3 kids in 3 years, I needed a break - Mercy Johnson-Okojie|author=|date=20 August 2016|work=vanguardngr.com|accessdate=26 October 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://dailypost.ng/2016/08/21/get-busy-life-will-baby-number-4-mercy-johnson-blasts-critics/|title=Get busy with your life, I will have baby number 4 - Mercy Johnson blasts critics|work=Daily Post Nigeria|author=|date=|accessdate=26 October 2016}}</ref> == Ndụ mbido == Mercy Johnson-Okojie si Okene na [[Ȯra Kogi|Kogi]] Steeti. Amụrụ na [[Lagos]] n'aka onye bụbu onye ọrụ ụgbọ mmiri, Mr Daniel Johnson na Mrs Elizabeth Johnson, ọ bụ nwa nke anọ n'ezinụlọ asaa. Ọ malitere ụlọ akwụkwọ praịmarị ya na [[Calabar]] . Nna ya, ebe ọ bụ onye ọrụ ndị agha mmiri, mechara wega ya na [[Ȯra Lagos|Lagos Steeti]] ebe ọ gara n’ihu agụmakwụkwọ ya n’ụlọ akwụkwọ praịmarị Navy nke Naịjirịa Ọ gara ụlọ akwụkwọ sekọndrị nke steeti Rivers maka agụmakwụkwọ sekọndrị ya na mgbakwunye na ụlọ Akwụkwọ Sekondrị nke Navy Naijiria na [[Ugwu Ọcha|Port Harcourt]], Rivers Steeti. <ref>{{Cite web|url=http://naijagists.com/mercy-johnson-biography-life-history-profile-movies/|title=Mercy Johnson Biography, Life History, Profile & Movies - NaijaGistsBlog Nigeria, Nollywood, Celebrity ,News, Entertainment, Gist, Gossip, Inspiration, Africa|author=|date=|accessdate=29 July 2017}}</ref> == Ọrụ == Ozugbo ọ gụsịrị akwụkwọ na sekọndrị, ọ nyochare maka ọrụ na ''nwa agbọghọ ahụ'' ma mesịa mee ihe nkiri ndị ọzọ dị ka ''Hustlers'', ''Baby Oku in America'', War in the palace . N'afọ 2009, o ritere ihe nrite maka onye na-akwado nwanyị kachasị mma na mmemme onyinye nturu ugo nke afọ Afrịka na 2009 maka mmemme ya na ihe nkiri "Live to Remember", <ref>{{Cite web|title=Otelo Burning|url=https://www.bellanaija.com/2013/03/otelo-burning-wins-the-best-movie-award-view-all-the-winners-from-the-2013-africa-magic-viewers-choice-awards/|publisher=Bella Naija}}</ref> na onyinye kacha mma nke onyinye na 2013 Africa Magic Viewers Choice Awards maka ọrụ ya na ihe nkiri ''Dumebi the Dirty Girl'' . N'ọnwa Disemba 2011, edepụtara ya dịka onye ama ama na Google nke achọrọ na Google, <ref name="vanguardngr.com">{{Cite web|url=http://www.vanguardngr.com/2011/12/mercy-johnson-is-google-3rd-most-searched-celebrity/|title=Mercy Johnson is Google Most Searched Celebrity in Nigeria. - Vanguard News}}</ref> ọkwá ọ nọkwara na 2012. . Ọ bụ onye isi enyemaka pụrụ iche (SSA) na gọvanọ steeti Kogi na-atụrụ ndụ, nka na omenaala. ọkwa ya malitere na 1 Eprel afọ 2017. O mere ihe ''izizi dika onye n’eme'' ihe nkiri na ''The Legend of Inikpi'' . <ref>{{Cite web|title=Mercy Johnson to release movie ‘Legend of Inikpi’ on Jan. 24|url=https://www.sunnewsonline.com/mercy-johnson-to-release-movie-legend-of-inikpi-on-jan-24/|date=2020-01-08|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Mercy Johnson releases trailer for "The Legend of Inikpi," movie to hit cinemas nationwide on January 24|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/the-legend-of-inikpi-mercy-johnson-releases-trailer/fvcf9lj|date=2020-01-07|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Mercy Johnson’s ‘Legend of Inikpi’|url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/01/04/mercy-johnsons-legend-of-inikpi/|date=2020-01-04|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Mercy Johnson releases teaser for 1st feature film as producer titled "The Legend of Inikpi"|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/mercy-johnson-releases-teaser-for-1st-feature-film-as-producer-titled-the-legend-of/lzn6qb4|date=2019-12-20|language=en-US}}</ref> == Ndụ onwe == Ọ lụọla Prince Odianosen Okojie kemgbe afọ 2011 ma ha nwere ụmụ atọ, ọ mụrụ nwa ya nke anọ na nso nso a na steeti. Ọ na-etinye aka n'ọtụtụ azụmaahịa. Otu n’ime azụmaahịa ya bụ kichin ya na-ekwu n’ọnụ. == Nkwado == N'ọnwa Ọktọba afọ 2019, Mercy Johnson bịanyere aka na nkwado na Chi Limited's Prime brand Hollandia Evap Milk. <ref name="Tribune"> October 19,2019, "[[Tribune]]" </ref> Ọ ghọkwara onye nnọchi anya aha maka Pennek Naijiria Limited, ụlọ ọrụ ntinye ego nke ala na ụlọ na [[Lagos]] . <ref>{{Cite news|url=https://www.vanguardngr.com/2019/10/mercy-johnson-becomes-penneks-brand-ambassador/|title=Mercy Johnson Becomes Pennek’s Brand Ambassador|work=Vanguard NG|author=Vanguard NG|date=21 October 2019|accessdate=12 June 2020}}</ref> == Ihe nkiri == Mercy Johnson Okojie, onye na-akpali akpali na-eme ihe nkiri, emeela ihe nkiri karịrị otu naria kemgbe ọ banyere na ụlọ ọrụ ahụ ma ka na-arụ ọrụ ma na -emepụta / na-eduzi ma na-egosipụta ihe nkiri ndị dị egwu. {| class="wikitable" !Year !Film !Character !Notes |- | rowspan="2" |2004 |''The Maid'' |Jane |I & II With [[Clem Ohameze]],and [[Eucharia Anunobi]] |- |''Into Temptation'' | |With [[Genevieve Nnaji]], Ramsey Nouah, and J.T. Tom West |- | |''House Party'' | |With Olu Jacobs, Jim Lawson, Zack Orji, and Emeka Rollas... |- | rowspan="2" |2005 |''Women in Power'' |Julia |I & II With Olu Jacobs, [[Liz Benson]] and [[Patience Ozokwor]] |- |''Lost to Lust'' |Esther |I & II with Monalisa Chinda and Yemi Blaq |- | |''Kill the Bride'' |Love |I & II with [[Rita Dominic]] and Mike Ezuruonye |- | rowspan="2" |2006 |''Under the Sky'' |Supriya |I & II with Ramsey Nouah and Mike Ezuruonye |- |''Under Control'' |Eve |I & II With Nonso Diobi, [[Yul Edochie]], Chinenye Nnebe, and Gentle Jack |- | |''Thanksgiving'' |Gift |I & II with [[Clem Ohameze]] and [[Eucharia Anunobi]] |- | |''Sweet Mama'' |Viola |I & II With John Okafor and [[Patience Ozokwor]] |- | |''Dear Mama'' |Viola |I & II With John Okafor and [[Patience Ozokwor]] |- | |''Pay Day'' | |With Mike Ezuruonye |- | |''Painful World'' |Anny |I & II With Desmond Elliot, Chioma Chukwuka, Ashley Nwosu, Benedict Johnson |- | |''One-Bullet'' |Juliet |I & II With Bob-Manuel Udokwu, Justice Esiri, and Kelvin Ikeduba |- | |''Oath of a Priest'' |Kate |With Benedict Johnson and Jim Lawson |- | |''Married to the Enemy'' |Vera |With Desmond Elliot And Ini Edo |- | |''Last Kiss'' | |With Emeka Ike, Ini Edo, Ejike Asiegbu, and Florence Onuma |- | |''Endless Night'' | |with Ashley Nwosu, Benedict Johnson, and Robert Peters |- | |''Emotional Blunder'' |Yvone |I & II With [[Clem Ohameze]], [[Eucharia Anunobi]], and Fred Aserome |- | |''19 Macaulay Street'' | |With Tony Umez and [[Eucharia Anunobi]] |- | rowspan="2" |2007 |''Wealth Aside'' | |With Nonso Diobi, Jim Lawson, and [[Yvonne Jegede]] |- |''Twist of Fate'' |Buchi |With Desmond Elliot and [[Eucharia Anunobi]] |- | |''The Scorpion God'' |Ihuoma |With Sam Dede, and Ikem Chude |- | |''The Last Tradition'' | |With [[Kenneth Okonkwo]], and [[Chiwetalu Agu]] |- | |''Take Me Home'' |Loveth |With Desmond Elliot and Chiege Alisigwe |- | |''Look Into My Eyes'' |Loveth |With Desmond Elliot and Chiege Alisigwe |- | |''Sunny My Son'' |Juliet |With Nonso Diobi, Benedict Johnson, [[Yul Edochie]] and [[Pete Edochie]] |- | |''My Beloved Son'' |Juliet |With Nonso Diobi, Benedict Johnson, [[Yul Edochie]], and [[Pete Edochie]] |- | |''She is My Sister'' |Nancy |I & II With Steven Kanumba and Nkiru Sylvanus |- | |''Power of Justice'' |Nkechi |With Omotola Jalade Ekeinde, Nonso Diobi, [[Queen Nwokoye]] |- | |''Kolomental'' |Anna |With Moses Armstrong |- | |''Keziah'' |Keziah |I & IV With John Okafor, John Dumelo, MC Smith Ochendo, Eve Esin, and Adaora Ukoh |- | |''Genevieve'' |Example | |- | |''Evil Agenda'' |Diane |I & II With [[Pete Edochie]], [[Patience Ozokwor]], Dauda Ogbonna, JohnPaul Nwadike |- | |''Desperate Ladies'' |Annabel |I & II With Chioma Chukwuka, [[Oge Okoye]], Nonso Diobi, Solomon Akiyesi, and Fred Aseroma |- | |''Crisis in Paradise'' |Kella |I & II With Kalu Ikeagwu, Ini Edo, Mike Ezuruonye, and [[Tonto Dikeh]] |- | |''Breath of Anger'' |Chiaku |with Mike Ezuruonye, and Tchidi Chikere |- | |''Area Mama'' |Adanne |With [[Patience Ozokwor]] and [[Eucharia Anunobi]] |- | |''Tiger King'' |Akwaugo |with Nonso Diobi, Chinwe Owoh and [[Pete Edochie]] |- | rowspan="2" |2008 |''The Gods Are Wise'' |Adaugo |with Nonso Diobi |- | |''Temple of Justice'' |Nkechi |with Nonso Diobi and Omotola Jalade Ekeinde |- | |''Tell Me Why'' |Jovita |With Tony Umez, Ngozi Ezeonu, and Benedict Johnson |- | |''Soul Of A Maiden'' |Nuria |with Ini Edo and Mike Ezuruonye |- | |''Strength to Strength'' |Jane |I & II with [[Patience Ozokwor]], Mike Ezuruonye and [[Tonto Dikeh]] |- | |''Sin No More'' |Bridget |I & II with [[Kanayo O. Kanayo]], [[Patience Ozokwor]] and Halima Abubakar |- | |''Live to Remember'' |Buchi |I & II with Ini Edo and Mike Ezuruonye |- | |''Kiss My Pain'' |Mai |With Mike Ezuruonye And [[Yul Edochie]] |- |2008 |''Forest of Promises'' |Police Inspector Bisi |I & II with Mike Ezuruonye, and Charles Okafor |- |2008 |''Don't Wanna Be a Player'' |Monalisa |I & II with Ini Edo, Jim Iyke and Mike Ezuruonye |- |2008 |''Corporate Maid'' |Rose |I & II With [[Oge Okoye]], Van Vicker, Ngozi Ezeonu |- |2008 |''Act of Faith'' |Uche |I & II with [[Patience Ozokwor]] and Mike Ezuruonye |- |2009 |''Tears of Hope'' |Olamma |I & II with Olu Jacobs, Van Vicker and Ngozi Ezeonu |- |2009 |''Royal Tears'' |Olamma |I & II with Olu Jacobs, Van Vicker and Ngozi Ezeonu |- |2009 |''Sound of Pain'' |Amarachi |I & II With Van Vicker, Olu Jacobs, and [[Clarion Chukwurah|Clarion Chukwura]], |- |2009 |Guilty Pleasure |Boma |I & II With Desmond Elliot, Ramsey Nouah, [[Nse Ikpe-Etim|Nse Ikpe‑Etim]], Majid Michel,and [[Omoni Oboli]] |- |2009 |''Sexy Girls'' |Zita |with Nonso Diobi, Onny Michaels, [[Uche Ogbodo]] |- |2009 |''Heat of the Moment'' |Anna |with Emeka Ike, Kofi Adjorlolo, and Vitalis Ndubuisi |- |2009 |''Entanglement'' |Chidera |I - IV with [[Uche Jombo]], Desmond Elliot and Yemi Blaq |- |2009 |''Clash of Twins'' |Mildred / Melisa |I & II With Mike Ezuruonye and Rama Brew |- |2009 |''Beyond Desire'' |Anne |with Nonso Diobi |- |2009 |''A Weeping Soul'' | | |- |2010 |''A Cry for Justice'' |Ella |I & II With Mike Ezuruonye, Jackie Appiah, [[Chacha Eke]] |- |2011 |''White Chapel'' |Judith |With Van Vicker and Nkem Owoh |- |2011 |''Where Money Sleep'' |Egede |With Frank Artus, [[Rita Dominic]], and [[Nuella Njubigbo]] |- |2011 |''Weeping Soul'' |Grace |I & II With [[Kenneth Okonkwo]], Mike Godson, and Vitalis Ndubuisi |- |2011 |''The Seekers'' |Judith |I & II With Olu Jacobs, [[Chika Ike]], Annie Idibia, Halima Abubakar, [[Rukky Sanda]] |- |2011 |''The Code'' |Susan |With Muna Obiekwe, and Angela Okorie |- |2011 |''Secret Code'' |Susan |With Muna Obiekwe and Angela Okorie |- |2011 |''Thanks for Coming'' |Frieda |With [[Yul Edochie]] and Angela Okorie |- |2011 |''Gallant Babes'' |Frieda |With [[Yul Edochie]] and Angela Okorie |- |2011 |''Mirror of Life'' |Nneka |I & II With John Dumelo, [[Queen Nwokoye]] |- |2011 |''End of Mirror of Life'' |Nneka |I & II With John Dumelo, [[Queen Nwokoye]] |- |2011 |''Jewels of the Sun'' |Nneka |I & II With Mike Ezuruonye, Emeka Ike, Browny Igboegwu |- |2011 |''Heart of a Widow'' |June |I & II With Frank Artus, [[Kenneth Okonkwo]], and Angela Okorie |- |2011 |''Heart of a Fighter'' |Dubem |I &II With [[Ruth Kadiri]], Ramsey Nouah, Enebeli Elebuwa |- |2011 |Painful Victory |Chinenye |I & II With Ken Erics, Ngozi Ezeonu, Vitalis Ndubusi, and Chinwe Owoh |- |2012 |''World of the Mind'' |Example |With [[Yul Edochie]] and [[Patience Ozokwor]] |- |2012 |''My World'' |Nancy |With [[Yul Edochie]] and [[Patience Ozokwor]] |- |2012 |''Mercy the Bus Driver'' |Ada |With [[Ruth Kadiri]], Prince Eke, [[Oge Okoye]] |- |2012 |''Heart of a Saint'' |Chidi |I &II With [[Kenneth Okonkwo]] |- |2012 |''Sins of the Past'' |Wendy |I & II With Frank Artus, and Mary Remmy Njoku |- |2012 |''Hand of Fate'' |Wendy |I & II With Frank Artus and Mary Remmy Njoku |- |2012 |''Brave Mind'' |Wendy |I & II With Frank Artus and Mary Remmy Njoku |- |2012 |''Deep Water'' |Erica |I & II With [[Yul Edochie]], [[Patience Ozokwor]], and Eve Esin |- |2012 |''The Enemy I See'' |Erica |I & II With [[Yul Edochie]], [[Patience Ozokwor]], and Eve Esin |- |2012 |''Power Of A Kiss'' |Sherry |I & II With Jim Iyke, Olu Jacobs, John Dumelo |- |2013 |''Baby Oku In America'' |Baby Oku |I & II With [[Chet Anekwe]], and Uche Ebere |- |2014 |''Hustlers'' |Vicky | |- |2014 |''Bloody Ring'' | | |- |2015 |''Thy Will Be Done'' |Lucy |With Ramsey Nouah and Mary Remmy Njoku |- |2016 |Light Will Come | |With Majid Michel, Shaffy Bello, and Afeez Oyetoro |- |2017 |16th Anniversary | |With Tony Umez, [[Eucharia Anunobi]], and [[Jemima Osunde]] |- |2018 |Seven & A Half Dates |Bisola |With Toyin Aimakhu, Ali Nuhu, Ken Erics, Jim Iyke, [[Sola Sobowale|Sola Sobawale]], and Akin Lewis |- |2019 |Mmasi: The Arrogant Preacher | |With [[Chiwetalu Agu]] |- |} == Onyinye na nhoputa == {| class="wikitable" !Afọ ! Mmemme ! Nrite ! Onye nnata ! Nsonaazụ |- | rowspan="3" | 2009 | 5th Africa Movie Academy Awards | Nwanyị Kachasị Mma na Ọrụ Nkwado | rowspan="2" | Ndụ Iji Cheta |{{won}} |- | Onyinye Nollywood 2009 kacha mma | Best Kwado Omee |{{won}} |- | Onyinye Ntụrụndụ Naịjirịa nke 2009 | Nwanyị kacha mma | Onwe ya|{{nom}} |- | rowspan="2" | 2010 | Onyinye Nollywood nke 2010 | Best Kwado Omee | Mụ agbọghọ |{{nom}} |- | Onyinye ihe nkiri 2010 Ghana Ghana | Nwanyị kachasị mma - Mmekọrịta West | Shakira|{{nom}} |- | rowspan="2" | 2011 | Onyinye Ntụrụndụ Naịjirịa nke 2011 | Nwanyị kacha mma | Obi Nwanyị Di Ya Nwụrụ |{{nom}} |- | Ntinye aka n'ihe nkiri Ghana Ghana | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'Africa | Olili Nwoke M|{{nom}} |- | rowspan="4" | 2012 | Nollywood Movies Awards | Nwanyị Kacha Mma Na-eduzi Ọrụ | Mkpụrụ Obi Na-ebe |{{won}} |- | Onyinye nturu ugo nke 2012 Nigeria | Nwanyị kacha mma | Facebook esmụ |{{nom}} |- | Ihe nrịba ama nke ihe nkiri 2012 Ghana Ghana | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'Africa | Ebumnuche Anumanu |{{nom}} |- | Ihe onyinye nrita Movie Golden Award 2012 | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma | Onwe ya |{{nom}} |- | rowspan="2" | 2013 | Nollywood Movies Awards | Nwanyị Kacha Mma Na-eduzi Ọrụ | Dumebi |{{nom}} |- | Ihe Nlere Anya n'Africa 2013 | Nwanyị kacha mma na ihe ọchị | Dumebi Nwa Unyi |{{won}} |- | rowspan="5" | 2014 | Ngwuputa 2014 Nollywood | Best Kwado Omee | Ustgbagharị |{{nom}} |- | rowspan="2" | Ihe nrịba ama nke onyinye ọla edo nke 2014 Golden Icons | Best Comedic Act | Ustgbagharị |{{nom}} |- | Best -eme ihe nkiri -Viewers Choice | Onwe ya |{{nom}} |- | rowspan="2" | Nollywood Movies Awards | Onye Ndu Nwanyị Kacha Mma | Ustgbagharị |{{nom}} |- | Nhọrọ Na-ewu ewu-Nwanyị | Onwe ya |{{won}} |- | 2015 | Onyinye Enyemaka 2015 Ghana Ghana | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma -Africa Collaboration | Bọchị 30 na Atlanta |{{nom}} |- | 2018 | 2018 Eloy onyinye | Omee nke Afọ | Bọchị asaa na ọkara|{{won}} |} == Ebe m si nwete == {{Reflist}} == Njikọ dị na mpụga == * Official website * Mercy Johnson on IMDb  [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Category:Nwaanyị oji ego achọọ ego]] [[Òtù:Category:Nwaanyi ihe nkiri]] 6hshbzazzpigpcrstvr51rf30glxjo7 Anike Agbaje-Williams 0 10311 84652 67994 2022-07-23T14:07:34Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox person}} [[Usòrò:Mo Abudu & Hillary Clinton.jpg|thumb|Mo Abudu na Hilary Clinton ]] '''Anike Agbaje-Williams''' ( née '''Kuforiji''' ) bụ otu n'ime ndị ọsụ ụzọ na-agụ akwụkwọ akụkọ Naịjirịa. Ọ bụ nwanyị mbụ na-arụ ọrụ , na-ama okwa ma na-agbasa ozi na Naijịrịa<ref>{{Cite news|title=Anike Agbaje Williams – Punch Newspapers|url=http://punchng.com/tags/anike-agbaje-williams/|work=punchng.com}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://books.google.com/books?id=l9JBAAAAYAAJ&q=anike+agbaje+williams&dq=anike+agbaje+williams&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiFy7vwnYzaAhULW8AKHTFDAn0Q6AEILjAD|title=Nigeria's book of firsts: a handbook on pioneer Nigerian citizens, institutions, and events}}</ref> == Ndụ == A mụrụ Agbaje-Williams na [[Abeokuta]] na abalị iri abụọ na atọ nke ọnwa Ọktoba, 1936. Ọ bụ nwa nwanyị nke atọ a mụrụ nye Mr. Kuforiji, nna ya bu onye nketa Egba. Ọ gara ụlọ akwụkwọ praịmarị ya na ụlọ akwụkwọ junịọ sekọndrị na [[Lagos]] n'okpuru onye nlekọta ya, bụ Mrs Gbemisola Rosiji, nwunye nke Ayo Rosiji na Bishop na Mrs SC Philips. Ọ gara ụlọ akwụkwọ CMS Girls. N’afọ 1950, mgbe akwaara ụlọ akwụkwọ ụmụ nwanyị CMS ga [[Ibadan]] wee gụharia ya ụlọ akwụkwọ St Anne, ọ sokwara na nkwaharị ụlọ akwụkwọ ahụ ma gụchaa akwụkwọ ya n’Ibadan. Mgbe ọ gụsịrị agụmakwụkwọ sekọndrị, ọ nwetara ọrụ na Nigerian Broadcasting Corporation na Ikoyi, Lagos na 1955. Ọrụ Abgaje-Williams dịka onye na-agụ akụkọ malitere site na onye ọrụ ibe ya abiaghị ọrụ. N'ụbọchị ahụ, otu onye ọrụ ibe ya nke na-ekwupụta ọkwa ma ọ bụ na-agụ obere ihe ọmụma na redio abịaghị, onye njikwa ụlọ ọrụ gwaziri ya ka ọ nọchie ya. Agbaje-Williams gụrụ ozi ahụ ma mgbe onye nlekọta ahụ nụrụ olu ya, ọ masịrị ya, mgbe ahụ a gwara ya ka ọ sonye na ngalaba mmemme dịka onye ọrụ na ama ọkwa ozi<ref>{{Cite web|title=Femi Sowoolu, Madam ANIKE AGBAJE WILLIAMS, OLUSESAN EKISOLA, Jones Usen and others rock the ROCKCITY GOLDEN VOICES AWARDS (RGVA)|url=https://celebratingoaps.blogspot.com/2014/10/femi-sowoolu-madam-anike-agbaje.html}}</ref> Mgbe e guzobere ụlọ ọrụ telivishọn na Ibadan, a gwara ya ka ọ gbaa ajụjụ ọnụ ma mesịa nye ya ọrụ na ọdụ ahụ. Agbaje-Williams bụ onye ọkaibe na-arụ ọrụ na WNTV, bụ ụlọ ọrụ telivishọn mbụ na [[Naijiria|Naịjirịa]], ọ bụkwa nwanyị mbụ na-agbasa ozi n'ọdụ redio ahụ. O ruru ogo ịbụ onye na-emepụta ihe na onye nduzi nke mmemme na ụlọ ọrụ telivishọn tupu ọ laa ezumike nká na 1986. == Nrụtụaka == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] f354s9tbis5uopjhtbw1jx8zaeixvki Stephanie Busari 0 10382 84669 68269 2022-07-23T16:54:20Z Nwonwu Uchechukwu P 12966 Added photo #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Ngwàorü oméka | name = Stephanie Busari | birthname = Stephanie Busari | birthdate = {{birth date and age|1977|8|12}} | birthplace = [[Lagos]], [[Nigeria]] | deathdate = <!--{{nowrap|{{death date and age|mf=yes|1977|9|15|year|month|day}}}} --> | deathplace = <!-- [[place]], [[state]], [[country]] --> | othername = | education = [[Leeds Trinity University]] | occupation = Onye nta akụkụ | yearsactive = }} [[Usòrò:Secretary Blinken Participates in an Interview (51700746148).jpg|thumb]] '''Stephanie Busari''' bụ onye nta akụkọ si na obodo Naijiria nke amara maka nweta onwetara onyonyo ihe gbasara 'àmà nke ndụ' <ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2016/04/13/africa/chibok-girls-new-proof-of-life-video/index.html|title=Nigeria's missing girls: 'Proof of life?'|last=Knoops|first=CNN EXCLUSIVE REPORTING by Stephanie Busari, Nima Elbagir and Sebastiaan}}</ref> maka ụmụ akwụkwọ nke furu efu na Chibok na oge ihe nzisa nke '''''Bring Back Our Girls''''' nke mere ka mkparita uka diri na etiti gọọmenti na ndi Boko Haram na nke rụpụtara n'ime ntọhapụ n’ime ihe karịrị otu narị ụmụ akwụkwọ a tọọrọ. <ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2017/05/06/africa/chibok-girls-released/index.html|title=82 Chibok schoolgirls released in Nigeria|last=Stephanie Busari}}</ref> == Mmụta == Busari mụrụ French na Mgbasa Ozi Ọha na Mahadum nke '''''Trinity and All Saints College''''' di na obodo Leeds ma mesịa gaa '''''Mahadum nke Rennes''''' ebe ọ gụru mgbakwunye di elu. <ref>{{Cite web|url=https://www.linkedin.com/in/stephanie-busari-66987519/|title=Stephanie Busari}}</ref> == Ọrụ == Busari malitere ọrụ ya na New Nation ugbu a, akwụkwọ akụkọ sitere na London wee kwaga Daily Mirror . <ref>{{Cite web|url=https://punchng.com/stephanie-busari-heads-nigeria-cnn-office/|title=Stephanie Busari heads Nigeria CNN office|language=en-US}}</ref> O nwere obere oge dịka onye nta akụkọ na-enweghị akwụkwọ na BBC News tupu ọ kwaga CNN na 2008 wee kwaga Lagos, Nigeria na 2016 iji duzie ụlọ ọrụ dijitalụ na multi-platform mbụ nke CNN. <ref>{{Cite web|url=https://awim19.africanwomeninmedia.com/speaker/stephanie-busari/|title=Stephanie Busari|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.sunnewsonline.com/i-want-to-change-negative-reports-about-africa-stephanie-busari/|title=I want to change negative reports about Africa – Stephanie BuSari|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.warnermediagroup.com/blog/posts/20160714-cnn-establishes-multi-platform-bureau-in-nigeria|title=CNN Goes Multi-platform in Nigeria|language=en}}</ref> Na 2015, Busari so n'òtù ndị meriri onyinye Peabody maka mkpuchi CNN nke ụmụ akwụkwọ Naijiria na-efu efu na 2017, ọ meriri Hollywood Gracie Award na Nwanyị Kachasị Mma na Media Awards maka mkpuchi miri emi nke ụmụ akwụkwọ Naijiria na-efu efu. . <ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/2017/06/23/533789819/stephanie-busari-what-happens-when-real-news-is-dismissed-as-fake|title=Stephanie Busari: What Happens When Real News Is Dismissed As Fake?|language=en}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/world-press-freedom-day-2018/stephanie-busari|title=Stephanie Busari|language=en}}</ref> Busari kwuru okwu 2017 TED na '''"Kedu akụkọ na-adịghị mma si emebi oke,"''' elela anya ihe karịrị otu nde oge ma sụgharịa transcript gaa n'asụsụ 37 == Ihe Nrite == Busari bụ onye natara ihe nrite nke ndi '''''Divas of Color International Women's Awards''''' ''na afo'' 2016 maka ịbụ onye ndu ụwa. Ọ banyere na ndepụta zuru ụwa ọnụ nke ndị kachasị emetụta ndị mmadụ n'Africa (MIPAD) n'afọ 2017 ma bụrụ kwa onye ritere ihe nrite nke '''''Hall of Fame Award'''''. == Ntughari == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] a40z880dwg7x246ozq9oti0aqr08cg3 Ibukun Awosika 0 10386 84662 76423 2022-07-23T14:39:38Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Mrs Ibukun Awosika, Chair, First Bank of Nigeria and Dr Alim Abubakre (cropped).png|thumb]] '''Ibukunoluwa Abiodun Awosika''' (nee '''Bilkisu Abiodun Motunrayo Omobolanle Adekola''' onye nke a mụrụ na ụbọchị iri abụọ na anọ na ọnwa nke Disemba na aho 1962) bu nwanyi Nigeria onye na azu ahia, onye nekwu okwu na agba ume ya'na onye edemede akwukwo . Ọ na-eje ozi ugbu a dị ka Onye isi oche nke ụlọ akụ First Bank of Nigeria . <ref>{{Cite news|url=http://www.dailytrust.com.ng/news/women-enterpreneurs/as-ibukun-awosika-scores-another-first-for-women-in-nigeria/110327.html|title=As Ibukun Awosika scores another first for women in Nigeria|work=Daily Trust Nigeria|last=Ogwu|first=Sunday Michael|date=11 September 2015}}</ref> == Mmalite ndu na agụmakwụkwọ == Amụrụ ya dịka nwa nke atọ n'ime ụmụ asaa na [[Ibadan]] isi obodo [[Ȯra Ọyọ|Oyo State]]. Ibukun gụsịrị agụmakwụkwọ ụlọ akwụkwọ praịmarị na nke sekọndrị na St. Pauls African Church Primary School, Lagos na Methodist Girls 'High School, Yaba tupu ya aga University nke Ife (nke akpọgharịrị aha Obafemi Awolowo University ) ebe ọ gụsịrị akwụkwọ nweta asambodo B.Sc na kemistri . <ref name="Ajagu2005">{{Cite book|title=The Entrepreneur|url=https://books.google.com/books?id=bJLCAAAAIAAJ|publisher=Betcy Media}}</ref> O nwekwara asambodo elu maka ndi gụsịrị akwụkwọ mahadum nke mbụ na nke abụọ, ya na asambodo MBA nke ọnwetara mgbe ọmechara ọtụtụ agụmakwụkwọ gbasara azụmaahịa na Lagos Business School na IESE Business School - Mahadum nke Navarra . <ref>{{Cite web|url=http://www.myfinancialintelligence.com/ceo-excellence/ibukun-awosika-entrepreneur-par-excellence|title=Ibukun Awosika –Entrepreneur Par Excellence|publisher=FinIntell}}</ref> == Ọrụ == Mgbe ọ na-arụ ọrụ mmanye otu afọ iji ijere obodo ya ozi - National Youth Service Corps Ibukun rụrụ ọrụ dị ka onye na amụ ọrụ nyocha na Akintola Williams & Co. N'ihi ịhụnanya o nwere maka ije ịhazi ụlọ ọbido kwara ọrụ na Alibert Nigeria Ltd. dị ka onye njikwa ihe ngosi. <ref>{{Cite news|url=http://punchng.com/i-live-on-the-plane-ibukun-awosika/|title=I live on the plane – Ibukun Awosika|date=13 March 2016}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://woman.ng/2015/04/nobody-realized-that-we-were-a-tiny-little-dot-ibukun-awosika-on-how-she-used-the-little-she-had-to-build-the-successful-business-she-wanted/|title="Nobody Realized That We Were A Tiny, Little Dot" – Ibukun Awosika On How She Used The Little She Had To Build The Successful Business She Wanted|date=5 April 2015}}</ref> N’ịchọ ịnọrọ onwe ya, o hibere ụlọ ọrụ na-arụpụta ngwa ahia oche, akwa na ihe ndi ọzọ ana-akpọ Quebees Limited n’afọ 1989 tupu ebe ọrụ ahụ agbanwe aha za wa The Chair Center Limited ma mechaa gbanwe aha ọzọkwa buru zia SOKOA Chair Center Limited. Nke mere mgbe ejikọrọ ya na SOKOA SA <ref>{{Cite news|url=https://punchng.com/i-live-on-the-plane-ibukun-awosika/|title=I live on the plane – Ibukun Awosika|date=13 March 2016}}</ref> site na Guaranty Trust Bank na afọ 2004. <ref name="myw">{{Cite news|url=http://www.mynewswatchtimesng.com/ibukun-awosika-imparting-youths-for-employment/|title=Ibukun Awosika: Imparting youths for employment|date=4 July 2013}}</ref> Ibukun bụ otu onye Otu African Leadership Initiative na Aspen Global Leadership Network. Ọ bụ kwa onye otu ndi Economic Summit Group, kọmitii nke Nigerian Sovereign Wealth Fund na onye isi oche mbụ, ma buru kwa onye otu ndị nlekọta Women in Management, Business and Public Service . <ref name="pulse">{{Cite news|url=http://pulse.ng/business/ibukun-awosika-3-reasons-why-her-appointment-as-first-bank-chair-is-epic-id4154597.html|title=Ibukun Awosika: 3 reasons why her appointment as First Bank Chair is epic}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://test.firstbanknigeria.com/business-path/ibukun-awosika/|title=» Ibukun Awosika|language=en}}</ref> Na afọ 2011, o guzobere ebe a na-azụ ndị gụchara mahadum ka ha wee nweta ọrụ akpọrọ Afterschool Graduate Development Centre na Nigeria. <ref name="myw" /> Na ọnwa Septemba, ụbọchị nke asaa na afọ 2015, Ibukun ghọrọ nwanyị izizi nke a họpụtara dịka onye isi oche nke First Bank of Nigeria mgbe Prince Ajibola Afonja tinyere akwụkwọ arụkwaghịm. <ref name="pulse" /> <ref>{{Cite news|url=http://ynaija.com/ibukun-awosika-first-bank-female-chairman/|title=Ibukun Awosika becomes the first female chairman of First Bank|work=[[YNaija]]|last=Olapoju|first=Kolapo|date=7 September 2015}}</ref> Ibukun Awosika bu onye otu ndị nlekọta IESE’s International Advisory Board (IAB). <ref>[https://www.iese.edu/about/leadership/ ''Members of IESE's International Advisory Board''], iese.edu</ref> Ọ sokwa na otu ndị nlekọta Digital Jewel Limited na Cadbury Nig Plc. <ref>{{Cite news|url=https://punchng.com/i-live-on-the-plane-ibukun-awosika/|title=I live on the plane – Ibukun Awosika|work=Punch Newspapers|language=en-US}}</ref> == Onye ama ama site n'aka ndị mgbasa ozi == === Igwe onyonyo === N’afọ 2008, Ibukun so na mmadụ ise ndị na-achụ nta ego na Naịjirịa ndị pụtara na mbipụta mbụ nke usoro ihe omume nke ''Dragon Den'' na Africa. Ọ na-ewube ihe mmemme TV a na-akpọ ''Business His Way''. O tinyekwara aka ma sokwa mee ihe nkiri "Citation" na afọ 2020 n'akụkụ Temi Otedola. Kunle Afolayan bukwa onye mepụtara ihe nkiri ahụ. <ref>{{Cite web|url=http://www.konnectafrica.net/ibukun-awosika/|title=Ibukun Awosika- The New Face of First Bank of Nigeria Holdings (FBNH)|publisher=Konnect Africa|last=Okafor|first=Lovelyn|date=9 September 2015}}</ref> === Akwụkwọ === * ''The "Girl" Entrepreneurs'' * ''Business His Way'' == Ndụ onwe == Ibukun Awosika luru Abiodun Awosika nke ya na ya nwere umu ato.{{Reflist|30em}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] dg5gb6cnpmcjxpjd1b2i6e6pu7rkz4e Guillermo Lasso 0 10450 84638 68511 2022-07-23T12:55:29Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Guillermo Lasso inauguration (6) (cropped) II.jpg|thumb|Nraranye Guillermo Lasso ]] Guillermo Lasso Mendoza, nke amụrụ na Nọvemba 16, 1955, abụrụla Onye isi ala nke Republic of Ecuador kemgbe Mee 24, 2021. 4dv5wd4fjxt00t8hmn0b0m3ks644cx4 Angela Okorie 0 10471 84666 84487 2022-07-23T14:47:24Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=Angela Okorie|image=Nollywood_Star_Actress_Angela_Okorie.jpeg|alt=|caption=Angela Okorie|birth_name=Angela Ijeoma Okorie|birth_date={{Birth date and age|df=yes|1975|10|29}}|birth_place=[[Cotonou]], [[Benin]]|death_date=<!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} or {{Death-date and age|Month DD, YYYY|Month DD, YYYY}} (death date then birth date) -->|death_place=|nationality=[[Nigerian]]|other_names=|occupation=[[Actress]]|known_for=|years_active=2009-present}} [[Usòrò:Angela Okorie in Agararcha.png|thumb]] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Usòrò:Nollywood Star Actress Angela Okorie.jpeg|thumb|áká_ịkẹngạ]] tlya6zmg1j1manmwp94ivzckj8izt4q Religion in Nigeria 0 10523 84690 69818 2022-07-24T00:24:07Z Akwugo 11031 Fixed reference error wikitext text/x-wiki {{Pie chart|thumb=right|caption=Religion in Nigeria (est. 2020)<ref name="cia-rel"/>|label1=[[Muslim]]|value1=53.5|color1=Green|label2=[[Christian]]|value2=45.9|color2=Purple|label3=Other|value3=0.6|color3=Red}}{{Pie chart|thumb=right|caption=Religion in Nigeria (est. 2020)<ref name="cia-rel"/>|label1=[[Muslim]]|value1=53.5|color1=Green|label2=[[Christian]]|value2=45.9|color2=Purple|label3=Other|value3=0.6|color3=Red}}{{multiple image|width1=200|width2=200|direction=vertical|footer=The Church and the Mosque face each other across Independence Avenue and Constitution Avenue in the national capital, [[Abuja]]<ref name=fct>{{cite web |url= http://www.fct.gov.ng/NR/exeres/853F2CA4-6F41-4FFE-976F-83A5D4863291.htm|title= Abuja City|access-date=2007-08-09 |work=Federal Capital Territory website|publisher =[[Federal Capital Territory (Nigeria)|Federal Capital Territory]] |archive-url = https://web.archive.org/web/20070724093855/http://www.fct.gov.ng/NR/exeres/853F2CA4-6F41-4FFE-976F-83A5D4863291.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archive-date = 2007-07-24}}</ref>|image1=Catedral Nacional em Abuja, Nigéria.jpg|alt2=the church|caption2=[[Abuja National Mosque]]|image2=AbujaNationalMosque.jpg|alt1=the mosque|caption1=[[National Church of Nigeria]]}} '''Okpukpe dị na Nigeria''' [[Eluàlà|(mba Africa]] kacha nwee ọnụ ọgụgụ ndị bi na ya karịrị nde narị abụọ n'afọ 2018) dị iche iche. <ref name="UN2015">{{Cite book|title=World Population Prospectus: The 2015 Revision|date=2015|publisher=Department of Economic and Social Affairs, United Nations|url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf|accessdate=13 September 2015}}</ref> Iwu nke ala Nigeria nyere nnwere onwe ikpe okpukpe <ref>{{Cite web|title=Nigerian Constitution|url=http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Powers_of_Federal_Republic_of_Nigeria|work=Nigeria Law|accessdate=17 July 2015}}</ref> ma obodo a bụ ebe obibi nye ụfọdụ ndị Kristian na ndị Alakụba kacha ukwuu n’ụwa, n’out oge. <ref>{{Cite web|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|work=Pew Research Center|language=en-US|accessdate=2020-05-25}}</ref> Naịjirịa kewara dịka ọkara n'etiti ndị Alakụba, ndị bi na mgbago ugwu, na ndị Kristian, ndị bikarị na ndịda; Okpukpe ndi amaala, dika ndi agbụrụ nke ala [[Odinạnị|Igbo]] na Yoruba, di na ndi pere aka. <ref name="USEN">{{Cite web|title=Nigeria Fact Sheet|url=https://photos.state.gov/libraries/nigeria/487468/pdfs/Nigeria%20overview%20Fact%20Sheet.pdf|publisher=United States Embassy in Nigeria|accessdate=23 September 2018}}</ref> Onu ogugu ndi [[Onye Kraịst|Kristian]] n’ime ndi Naijiria adighi ala n’ihi onu ogugu ala ha ma e jiri ya tunyere ndi [[Ndi áláküba|Alakụba]] no na ugwu. <ref>https://link.springer.com/article/10.1007/s13644-021-00450-5?platform=hootsuite</ref> Imirikiti ndị Kristian ndị Naijiria bụ ndị Protestant (nke akọwara), ọ bụ ezie na ihe dị ka otu ụzọ n'ụzọ anọ bụ ndị Katọlik . <ref name="pew2010">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Christian/Christianity-fullreport-web.pdf|title=Global Christianity: A Report on the Size and Distribution of the World's Christian Population|accessdate=2015-02-03}}</ref> <ref>{{Cite web|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|work=Pew Research Center|language=en-US|accessdate=2020-05-24}}</ref> Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị Alakụba Nigeria bụ ndị Sunni ma ọ bụ ndị ụka na-abụghị ndị ụka . Ọtụtụ ndị Sunni [[Ndi áláküba|Alakụba]] bụ ndị otu òtù ụmụnna Sufi. Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride . Onu ogugu ndi Shia pere aka ( ''lee Shia na Nigeria'' ). Odi nkonim wɔ Ahmadiyya ne Mahdiyya mu. <ref name="Diversity in Nigerian Islam">{{Cite web|url=http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/nrn/nrn-pp01.pdf|title=Diversity in Nigerian Islam|accessdate=15 April 2014}}</ref> N'ihe banyere njikọ nke okpukpe agbụrụ dị iche iche nke Nigeria, agbụrụ ndị [[Ndi Haụsa|Hausa]] dị na mgbago ugwu bụkarị ndị Alakụba, agbụrụ ndị [[Ndi Yoruba|Yoruba]] dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ kewara n'etiti ndị Kristian na ndị Alakụba nwere ọtụtụ ndị na-agbaso okpukpe ọdịnala, ebe ndị [[Ndị Ìgbò|Igbo]] nke ọwụwa anyanwụ na ndị Ijaw nọ na ndịda bụkarịrị ndị otu Kristi nwere ụfọdụ ndị na-eme okpukpe ọdịnala. <ref>{{Cite web|url=http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/columnist/thursday/jide-osuntokun/46858-nigeria-a-secular-or-multi-religious-state-2.html|title=Nigeria: a secular or multi religious state - 2|accessdate=15 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140306085141/http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/columnist/thursday/jide-osuntokun/46858-nigeria-a-secular-or-multi-religious-state-2.html|archivedate=6 March 2014}}</ref> Ogwe dị n'etiti Nigeria nwere ọtụtụ agbụrụ dị obere na Nigeria na ha bụ ndị Kristian na Ndị Kraịst na-atụgharị, yana ndị otu okpukperechi ọdịnala nwere ndị Alakụba ole na ole. <ref>{{Cite web|url=http://www.nasarawastate.org/newsday/news/culture/11129114540.html|title=The Middle Belt: History and politics|publisher=Nasarawastate.org|date=2004-11-29|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120229202021/http://www.nasarawastate.org/newsday/news/culture/11129114540.html|archivedate=29 February 2012}}</ref> <ref>http://www.britannica.com/bps/additionalcontent/18/26525030/The-Middle-Belt-Movement-and-the-Formation-of-Christian-Consciousness-in-Colonial-Northern-Nigeria</ref> Steeti iri na abụọ ndị Alakụba toro na mgbago ugwu etinyela iwu Sharia na usoro iwu ha na mbụ, nke butere esemokwu n'ihi ịkpa oke agbụrụ ha n'ebe ndị okpukperechi na ndị mmekọ nwoke na nwanyị nọ. <ref>{{Cite news|date=2020-08-10|title=Nigerian singer sentenced to death for blasphemy in Kano state|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-53726256|accessdate=2021-03-14}}</ref> <ref name="tiptoe">''Owobi Angrew, Tiptoeing Through A Constitutional Minefield: The Great Sharia Controversy in Nigeria, ''[[Journal of African Law]]'', Vol 48, No 2, 2002.''</ref> <ref>{{Cite web|title=Kano Seeks Supremacy of Sharia Over Constitution|publisher=wwrn.org|date=17 March 2005|url=http://wwrn.org/articles/15994/|accessdate=7 June 2011}}</ref> Ebe ugwu Naịjirịa abụwokwa ebe ọgụ esemokwu ndị Alakụba na- aga n'ihu nke butere ọnwụ na ngagharị nke ọtụtụ iri puku mmadụ. == Nyocha Data == Ndabere na atụmatụ 2018 na ''World Factbook'' nke CIA, ọnụọgụ ndị mmadụ nwere ihe dịka 53.5% Alakụba, 45.9% Ndi Kraịst (10.6% Roman Katọlik na 35.3% Ndị Kraịst ọzọ), na 0.6% dịka ndị ọzọ. <ref name="cia-rel">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nigeria/|title=Nigeria|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=18 July 2019}}</ref> Na akụkọ 2019 nke Pew Research Center wepụtara na 2015 e mere atụmatụ na ndị Alakụba ruru 50% ebe ọnụọgụ ndị Kristian bụ 48.1%. <ref>{{Cite web|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations}}</ref> Nzukọ Pew na akụkọ 2010 jiri akụkọ tụnyere ọtụtụ ebe. <ref name="pewIandC2010">{{Cite book|title=Islam and Christianity in Sub-Saharan Africa: Appendix B|date=2010|publisher=Pew Forum|url=http://www.pewforum.org/files/2010/04/sub-saharan-africa-appendix-b.pdf|accessdate=13 September 2015}}. Pew's own survey info contradicts other Pew reports so there may be an error</ref> Ngụkọta ọnụ nke ndị Naijiria na 1963 chọpụtara na 47% nke ndị bi na ya bụ ndị Alakụba, 34% Ndị Kraịst, na 18% ndị ọzọ. <ref>{{Cite web|url=https://www.qeh.ox.ac.uk/sites/www.odid.ox.ac.uk/files/BP1Ostien.pdf|title=https://www.qeh.ox.ac.uk/sites/www.odid.ox.ac.uk/files/BP1Ostien.pdf}}</ref> Na 2008 Ịtụ igwe mmadu na nyocha ahuike nke ndị bekee kpọrọ (DHS) choputara 53% Alakuba, 45% Ndị Kraịst, na 2% ndi ozo; na nghoputa nke Afrobarometer nke 2008 choputara 49% Christian, 50% Muslim, na 1% ndi ozo; Nyocha nke Pew hụrụ 52% Muslim, 46% Christian, na 1% ndị ọzọ. <ref name="pew2010" /> <ref name="pew2011">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2011/01/27/future-of-the-global-muslim-population-regional-sub-saharan-africa|title=Future of the World Muslim Population|format=web|date=January 27, 2011|accessdate=2015-02-03}}</ref> == Alakụba == [[Usòrò:MosqueinAbuja.jpg|thumb| Alakụba n'oge Harmattan]] Nigeria nwere otu n’ime obodo kacha [[Ndi áláküba|baa]] ụba nke Alakụba bi na West Africa. <ref name="pewforum.org">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|title=Mapping The Global Muslim Population, October 2009|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120310022549/http://www.pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|archivedate=10 March 2012}}</ref> Na Nigeria, ihe ruru pesenti 52 nke ndị bi na ya bụ ndị Alakụba. Imirikiti ndị Alakụba bi na Naịjirịa bi na mpaghara ugwu na etiti. E webatara Islam na north na Central Nigeria na etiti afọ dị ka narị afọ nke iri na itoolu ma guzosie ike na isi obodo nke mpaghara ahụ site na narị afọ nke 16, na-agbasa n'ime ime obodo na n'akụkụ Middle Belt . Shehu Usman dan Fodio guzobere gọọmentị na Northern Nigeria dabere na Islam tupu ọbịbịa nke colonialism.  Gọọmentị Briten na-achị achị wee guzobe iwu na-enweghị isi na Northern Nigeria dabere na usoro gọọmentị a. [[Àlakụ̀ba|Alakụba]] bịakwara South- Yoruba Yoruba na-ekwu okwu n'oge ọchịchị Mansa Musa nke Mali . Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị Alakụba na Nigeria bụ Sunni nke ụlọ akwụkwọ Maliki nke ikike ikpe ; Agbanyeghị, ọnụọgụ pere mpe bukwara nke Shafi madhhab .  Ọtụtụ Sunni [[Ndi áláküba|Alakụba]] bụ ndị òtù Sufi brotherhoods. Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride . Alakụba ala Nigeria abụrụla heterogenous site na mmalite nke ọtụtụ ngalaba okpukpe Alakụba. Omuma atu putara ihe bu otu ndi Izala, <ref>{{Cite web|url=http://www.sharia-in-africa.net/pages/staff/amara.php|title=Islam Nigeria|publisher=Sharia-in-africa.net|accessdate=13 March 2012}}</ref> ndi Shia na otutu ndi otu okpukpere chi nke Alakụba nwere mmachi di ala. === Shia === Shia Alakụba nke Nigeria bụ isi dị na [[Ȯra Sokoto|Sokoto State]] . <ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6926119.stm|work=BBC News|title=Nigerian Shia base knocked down|date=1 August 2007|accessdate=22 May 2010}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.jafariyanews.com/2k7_news/july/30nigerian_shias.htm|title=Attack on Shi'as in Nigeria &#124; Jafariya News Network|publisher=Jafariyanews.com|date=2007-07-30|accessdate=13 March 2012}}</ref> Alakụba Shia ruru nde abụọ na nde anọ bi na Naịjirịa. <ref name="mgmpPRC"> {{Cite book|editor=Miller|date=October 2009|publisher=[[Pew Research Center]]|title=Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population|url=http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate=8 October 2009}} </ref> <ref>[http://allafrica.com/stories/201011170502.html Nigeria: 'No Settlement With Iran Yet'], Paul Ohia, allAfrica - This Day, 16 November 2010.</ref> Ibrahim Zakzaky kpọbatara ọtụtụ ndị Naịjirịa na Shia Islam. === Sufi === Fọdụ ndị Alakụba ala Nigeria na-ekwusi ike na ịta onwe onye ahụhụ na mysticism ma na-etolite otu dị iche iche a na-akpọ "tariqas", "Sufi iwu" ma ọ bụ "òtù ụmụnna Sufi". Ha na-ekwuwa okwu mgbe nile na-adị n'udo ma nwekwaa mmetụta ọmịiko maka Islam na-agbanwe agbanwe  . Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride  . === Ahmadiyya === Movementtù Ahmadiyya guzobere na Naịjirịa na 1916, <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 95</ref> ma bụrụ ihe ruru 3% nke ndị Alakụba. <ref>{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Muslim/the-worlds-muslims-full-report.pdf|title=The World's Muslims: Unity and Diversity|accessdate=June 2, 2014|date=August 9, 2012|publisher=Pew Forum on Religious & Public life}}</ref> Enwere otutu ebe Ahmadiyya di na Nigeria tinyere ulo alakụba Baitur-Raheem na Ibadan weputara n’afọ 2008, <ref>http://www.alislam.org report of Khalifatul Masih V’s West African tour</ref> ụlọ alakụba Mubarak na Abuja, nke bụ ụlọ alakụba ikpeazụ nke Ahmadiyya, wuru na narị afọ mbụ nke Ahmadiyya Caliphate . <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 34</ref> Ahmadiyya ehiwekwala akwụkwọ akụkọ kwa izu a na-akpọ "Eziokwu" nke bụ akwụkwọ akụkọ Alakụba mbụ na mba ahụ. <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 99</ref> === Quraniyoon === Ndi Kala Kato bu ndi otu ndi Nigeria tukwasiri obi. Aha ha pụtara "mmadụ nkịtị kwuru ya" na-ezo aka na ndị na-akọ akụkọ okwu Muhammad. Ndị Kalo Kato na-adabere kpam kpam na Quran ma a na-ahụ ha n'etiti obodo ndị dara ogbenye n'ofe ugwu Nigeria. <ref name="Diversity in Nigerian Islam">{{Cite web|url=http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/nrn/nrn-pp01.pdf|title=Diversity in Nigerian Islam|accessdate=15 April 2014}}</ref> === Boko Haram na Darul Islam ===   Alakụba na Naịjirịa ahụla ịrị elu nke mbuso agha Alakụba ọkachasị n'etiti ha, ndị Boko Haram, Maitatsine, Darul Islam <ref>{{Cite web|url=http://www.nigeria70.com/nigerian_news_paper/niger_begins_demolition_of_sect%E2%80%99s_enclave/124451|title=Niger begins demolition of sect's enclave|publisher=Nigeria70.com|date=2009-09-02|accessdate=13 March 2012}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://thenationonlineng.net/web2/articles/15395/1/Darul-Islam-Rise-and-fall-of-an-empire/Page1.html|title=Darul-Islam: Rise and fall of an empire|publisher=Thenationonlineng.net|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120509201207/http://thenationonlineng.net/web2/articles/15395/1/Darul-Islam-Rise-and-fall-of-an-empire/Page1.html|archivedate=9 May 2012}}</ref> n'etiti ndị ọzọ. Ufo du mgbe ndị a amalitewo mgbe ụfọdụ iji ime ihe ike na-emezu nzube ha banyere ndị Alakụba na ndị Naijiria n'ozuzu ha. <ref>{{Cite web|author=Egodi Uchendu|url=http://egodiuchendu.com/index.php?option=com_content&view=article&id=62:radical-islam-in-the-lake-chad-basin-1805-2009-from-the-jihad-to-boko-haram&catid=5:papers&Itemid=11|title=Radical Islam in the Lake Chad Basin, 1805-2009: From the Jihad to Boko Haram|publisher=Egodiuchendu.com|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110815125102/http://egodiuchendu.com/index.php?option=com_content&view=article&id=62:radical-islam-in-the-lake-chad-basin-1805-2009-from-the-jihad-to-boko-haram&catid=5:papers&Itemid=11|archivedate=15 August 2011}}</ref> Ebuputala ịrị elu nke mmeghari mmeghari a na ndi ihe ndoro-ndoro ochichi nke obodo na ochichi dara ogbenye na Naijiria. <ref>{{Cite web|url=http://www.ifra-nigeria.org/IMG/pdf/N-_D-_DANJIBO_-_Islamic_Fundamentalism_and_Sectarian_Violence_The_Maitatsine_and_Boko_Haram_Crises_in_Northern_Nigeria.pdf|title=Islamic Fundamentalism and Sectarian Violence: The "Maitatsine" and "Boko Haram" Crises in Northern Nigeria|accessdate=27 August 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726171608/http://www.ifra-nigeria.org/IMG/pdf/N-_D-_DANJIBO_-_Islamic_Fundamentalism_and_Sectarian_Violence_The_Maitatsine_and_Boko_Haram_Crises_in_Northern_Nigeria.pdf|archivedate=26 July 2011}}</ref> A hụwo ịda ogbenye dịka isi ihe na-eduga na mmụba ngwa ngwa na ndị otu nke ndị otu okpukpe dị egwu. Ọganihu nke ịrọ òtù a enwewokwa njikọ na mmụba na inye aka nke ndị na-emebiga ihe ókè n’okpukpe nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị maka oké ọchịchọ ọdịmma onwe ha nanị. N'ime oge 1980s ọgbaaghara okpukpe mere na na gburugburu obodo ise nke [[Kano]] na 1980, [[Kaduna]] na 1982, Bulum-Ketu na 1982, Jimeta na 1984 na [[Gombe]] na 1985. Ọgba aghara ndị a bụ mbugharị nke ndị dara ogbenye n’ime ime obodo n’obodo mepere emepe n’oge ọkọchị. Otu okpukpe Alakụba akpọrọ ' Yan Tatsine ' nupụrụ isi n'isi ndị ọchịchị na ndị na-abụghị ndị otu. Ndị Alakụba a na- emebiga ihe ókè sitere n'aka Alhaji Mohammed Marwa Maitatsine . Ọ bụ onye nkwusa nke Cameroon nke mere ka gọọmentị kwụsị, ihe nke dugara na njide ya na Nigeria na 1975, mana ka ọ na-erule 1972 ọtụtụ mmadụ soro ya gafee ọha mmadụ, sitere na ndị isi na ụmụ akwụkwọ Koranic a na-akpọ almajiral ma ọ bụ gardawa na ndị si mba ọzọ na-enweghị ọrụ. Maitatsine na ndị na-eso ụzọ ya kewapụrụ iche na okpukperechi Ọtọdọks, na-akatọ nrụrụ aka nke ndị okpukperechi okpukpe na nke ụwa na klaasị nke ndị ọgaranya na-eri ngwa ahịa ndị ọdịda anyanwụ n'oge mmụba mmanụ ụgbọala na 1974-81 <ref>Paul M. Lubeck, "Islamic Protest under Semi-Capitalism: ‘ Yan Tatsine Explained", Africa: Journal of the International African Institute, 55.4, (1985) 369-389, pp. 369–370</ref> Ejikọtara ndị otu Boko Haram na ndị otu Maitatsine. Ha choro itinye iwu iwu Sharia na mba Nigeria dum. <ref>Toni Johnson, "Boko Haram", Council on Foreign Relations, 31 August 2011, < http://www.cfr.org/africa/boko-haram/p25739> [accessed on 1/11/2011]</ref> == Iso Christianityzọ Kraịst == {| class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks" ! class="sidebar-title" |[[Christian denomination|Okpukpe Ndị Kraịst]] na [[Christianity in Nigeria|Naịjirịa]] |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> [[Christianity in Nigeria|Ụlọ ụka Nigeria]]</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Christian Association of Nigeria|Christiantù Ndị Kraịst nke Naịjirịa]] * [[Fellowship of Churches of Christ in Nigeria|Mmekọrịta nke ụka Kraist na Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> [[African initiated church|Onye Africa bidoro]]</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Cherubim and Seraphim Society|Ndị otu Cherubim na Seraphim]] * [[Eternal Sacred Order of Cherubim and Seraphim|Usoro ebighi -ebi dị nsọ nke Cherubim na Seraphim]] * [[Church of God Mission International|Chọọchị nke Chineke Mission International]] * [[Church of the Lord (Aladura)|Ụka nke Onyenwe anyị (Aladura)]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Anglịkan</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The African Church|Chọọchị Africa]] * [[Church of Nigeria|Ụka nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Baptist, Anabaptist, DC</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Church of the Brethren in Nigeria|Ụka Ụmụnna na Nigeria]] * [[Churches of Christ in Nigeria|Ụka nke Kraịst na Naịjirịa]] * [[Mambila Baptist Convention of Nigeria]] * [[Nigerian Baptist Convention|Mgbakọ Baptist nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Katọlik</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Catholic Church in Nigeria|Ụka Katọlik na Naịjirịa]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Ịdị nsọ na Metọdist</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[African Methodist Episcopal Church in Nigeria|Chọọchị Episcopal Metọdist nke Afrịka dị na Naịjirịa]] * [[Deeper Christian Life Ministry|Ozi Ndụ Ndị Kraịst miri emi]] * [[Redeemed Christian Church of God|Chọọchị Ndị Kraịst agbapụtara nke Chineke]] * [[United Methodist Church of Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Ndị Lutheran</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The Lutheran Church of Christ in Nigeria|Chọọchị Lutheran nke Kraịst na Nigeria]] * [[Lutheran Church of Nigeria|Chọọchị Lutheran nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Pentikọstal</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The Apostolic Church Nigeria|Ụka Apostolic Nigeria]] * [[Christ Apostolic Church|Chọọchị Apostolic Christ]] * [[General Council of the Assemblies of God Nigeria|General Council of Assemblies of God Nigeria]] * [[Gospel Faith Mission|Oziọma Okwukwe]] * [[International Church of the Foursquare Gospel]] * [[The Lord's Chosen Charismatic Revival Movement|Ntughari Ntughari Ntughari nke Onyenwe anyi hoputara]] * [[New Apostolic Church in Nigeria|Chọọchị Apostolic Ọhụrụ na Nigeria]] * [[Winners' Chapel|Ụlọ ekpere ndị mmeri]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Presbyterian na Ndozigharị</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Christian Reformed Church of Nigeria|Ụka Christian Reformed Church of Nigeria]] * [[Church of Christ in Nigeria|Ụka Kraịst na Nigeria]] * [[Church of Christ in the Sudan Among the Tiv|Chọọchị Kraịst na Sudan n'etiti ndị Tiv]] * [[Evangelical Reformed Church of Christ|Chọọchị Evangelical Reformed nke Kraịst]] * [[N.K.S.T|NKST]] * [[Presbyterian Church of Nigeria|Ụka Presbyterian nke Naịjirịa]] * [[Reformed Church of Christ in Nigeria|Ndozigharị ụlọ ụka Kraịst na Naịjirịa]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Onye Protestant ọzọ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Evangelical Church of West Africa|Chọọchị Evangelical nke ọdịda anyanwụ Afrịka]] * [[QIC-United Evangelical Church]] * [[Seventh-day Adventist Church in Nigeria|Ụka Adventist ụbọchị asaa na Naịjirịa]] * [[Word of Faith Ministries|Okwu nke okwukwe ministri]] </div></div></div> |- | class="sidebar-navbar" | |} [[Usòrò:National_christian_centre1.jpg|thumb|250x250px| The National Church nke Nigeria]] Nigeria nwere Onu ogugu ndi Kristian n’Africa n’agbanyeghi na ndi kristo dika 48% nke onu ogugu ha. Dabere na akụkọ 2011 Pew, ihe karịrị nde 80 ndị Nigeria bụ Ndị Kraịst. N’etiti ndị otu Kristi, ihe dịka otu ụzọ n’ụzọ anọ bụ ndị Katọlik, ụzọ atọ n’ime ha bụ ndị Protestant, ihe dịka narị puku asaa na puku ise sokwa n’okpukpe Ndị Kraịst ndị ọzọ ma ole na ole n’ime ha bụ Ndị Kraịst Ọtọdọks. <ref name="features.pewforum.org">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2011/12/19/global-christianity-regions/|title=Regional Distribution of Christians|date=2011-12-19|work=Pew Research Center's Religion & Public Life Project|accessdate=2016-10-27}}</ref> <ref name="cia-rel">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nigeria/|title=Nigeria|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=18 July 2019}}</ref> Nzuko Baptist Baptist kwuru ihe ruru nde mmadu ato. <ref>{{Cite web|title=Site of the Nigerian Baptist Convention|url=http://www.nigerianbaptist.org/index.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727123557/http://www.nigerianbaptist.org/index.php|archivedate=27 July 2011}}</ref> Site na 1990s rue 2000s, enwere otutu uto na uka ndi Protestant , tinyere Redeemed Christian Church of God [http://www.rccg.org/ (RCCG)], [http://faithtabernacle.org.ng/ Living Faith Church] ( Winners 'Chapel ), Christ Apostolic Church (CAC) (Aladura Movement nke mbu na Nigeria), Deeper Christian Life Ministry, Evangelical Church Winning All ( [http://www.ecwa.org.ng/ ECWA] ), Mountain of Fire and Miracles ( [https://www.mountainoffire.org/ MFM] ), [https://christembassy.org/ Christ Embassy], Common Wealth of Zion Assembly ( [https://coza.org.ng/ COZA] ), Aladura Church (churchesmụ amaala Ndị Kraịst nọ na chọọchị siri ike [[Ndi Yoruba|karịkarị]] na Yoruba [[Ndị Ìgbò|Mpaghara ndi igbo]] ), na nke ulo uka ozioma n’ozuzu ha. Churcheslọ ụka ndị a agbasaala banye n'akụkụ na mpaghara ndịda nke eriri etiti. Okpukpe ndị dị ka ụbọchị nke asaa Adventist dịkwa. E nwere ihe karịrị 300,000 Early Pentikọstal Apostolic Churches parish na Nigeria nwere ihe dị ka nde mmadụ 4.2. Dendị ụka dị otu a bụ:  # Chọọchị Apostolic Christ, # Chọọchị Apostolic, # Chọọchị Celestial, # Cherlọ Cherubim na Seraphim na ndị ọzọ. E nwekwara ihe dị ka parish 380,000 New Apostolic Church na-eme ihe dịka nde ndị kwere ekwe 6.5 | Ndị Kraịst ọhụrụ Apostolic na Nigeria gụnyere: 1) Rka Redeemed, 4) Deeper Life Church, 5) Ndị Mmeri 'Minista na isi iyi ndị ọzọ. Bye na nnukwu, Protestantism ọ kachasị ndị Pentikọst, ndị Apostolic na ndị na-agbasa ozi ọma bụ ndị Kristian kachasị na Naijiria site na ngwụcha 1990 ruo ugbu a  . Uka nke Jisos Kraist nke Ndi Nsọ nke Ikpeazu (LDS) kwuputara nhiwe ozi ohuru ohuru na Owerri na Nigeria n’afọ 2016. <ref>{{Cite news|url=http://www.worldreligionnews.com/religion-news/christianity/mormon-church-announces-new-missions-in-africa-and-vietnam|title=Mormon Church announces in missions in Vietnam and Africa}}</ref> === Okpukpe Roman Katọlik === Archdioceses nke Roman Catholic Church bụ: [[Abuja]], [[Onịchạ|Onitsha]], [[Benin City]], [[Calabar]], [[Ibadan]], [[Lagos]] na [[Òwèrè|Owerri]] . <ref>{{Cite web|title=Current Dioceses in Nigeria (Catholic Hierarchy)|url=http://www.catholic-hierarchy.org/country/dng2.html}}</ref> O nwere ihe ruru nde mmadụ iri na itoolu na [[Naijiria|Naịjirịa]] n’afọ 2005. <ref>{{Cite news|title=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A59514-2005Apr16.html|first=Craig|author=Timberg|date=17 April 2005|accessdate=22 May 2010}}</ref> Kadịnal Francis Arinze bụ Kadịnal Roman Katọlik si Naịjirịa. <ref>{{Cite news|title=The Guardian on Arinze|url=https://www.theguardian.com/world/2003/oct/03/catholicism.religion|first=Rory|author=Carroll|date=3 October 2003|accessdate=22 May 2010}}</ref> === Anglịkan === Egbè ndị ụka nke Chọọchị Nigeria bụ: [[Lagos]], [[Ibadan]], [[Ȯra Ondo|Ondo]], Bendel, Niger, [[Mba Mmiri|Niger Delta]], [[Òwèrè|Owerri]], [[Abuja]], [[Kaduna]] na [[Jos]] . <ref name="Site of the Church of Nigeria">{{Cite web|url=http://www.anglican-nig.org/main.php?k_j=24|title=Site of the Church of Nigeria|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110110163233/http://www.anglican-nig.org/main.php?k_j=24|archivedate=10 January 2011}}</ref> Primate ya bụ Nicholas Okoh . Chọọchị Nigeria nwere ihe dịka nde mmadụ iri na asaa. <ref>{{Cite web|url=http://www.gazette.com/onset?id=20769&template=article.html|title=Site of the Gazette ( Colorado Springs)|archiveurl=https://archive.today/20130102184850/http://www.gazette.com/onset?id=20769&template=article.html|archivedate=2013-01-02}}</ref> === Christian nkesa === [[Usòrò:Art_at_Ime-Obi_Ezechima_wall,Onitsha_2.jpg|thumb| Mmụọ Nsọ e sere na enyemaka na [[Onịchạ|Onitsha]]]] Imirikiti ndị [[Onye Kraịst|Kristian]] dị na ndịda ọwụwa anyanwụ, South-South, ndịda ọdịda anyanwụ na mpaghara Middle-belt. <ref>{{Cite web|title=Refworld {{!}} Nigeria: Situation of Christians, including those living in northern cities, Lagos and Abuja; state protection (2011-October 2015)|url=https://www.refworld.org/docid/565bfbc64.html|author=Refugees|first=United Nations High Commissioner for|work=Refworld|language=en|accessdate=2020-05-24}}</ref> Ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ọdụ ọrụ mgbasa ozi na ebe a na-ere akwụkwọ ozi, yana ụka ndị na-eje ozi na ndịda ndịda na ndị ugwu ugwu Ndị Kraịst na obodo mgbago ugwu na obodo ndị ka ukwuu, dị na mpaghara ugwu Alakụba. Iso Christianityzọ Kraịst na mpaghara Yoruba bụbu Protestant na Anglịkan, ndị ụka Pentikọstal / ndị nkwusa Protestant ugbu a, ebe ala Igbo bụ ebe mpaghara ụka kachasị ukwuu nke ụka Roman Katọlik na-enwekarị echiche nke Protestantism. Okpukpe ndị ọzọ dịkwa ọtụtụ  . Ndị Presbyterian rutere na ngwụcha narị afọ nke 17 na mpaghara Ibibio, Annang na Efik na mpaghara [[Mba Mmiri|Niger Delta]] ma nwee ọrụ ọzọ na eriri etiti  . Ọrụ nke bylọ ụka Presbyterian dị na [[Calabar]] site na Scotland nke ndị ozi ala ọzọ dịka Rev Hope M. Waddell, ndị rutere na Calabar 10 Eprel 1846, na narị afọ nke 19 na nke Mary Slessor nke Calabar bụ ihe atụ. E kwere ka obere ndị ozi ala ọzọ bido, n'ozuzu na 1920s, mgbe elere belt nke dị n'etiti anya. Okpukpe ọ bụla guzobere netwọk ime obodo site n'inye ụlọ akwụkwọ na ụlọ ọrụ ahụike. Ọtụtụ n'ime ụlọ ọrụ ndị a nọgidere na 1990, n'agbanyeghị na n'ọtụtụ ọnọdụ, gọọmentị gọọmentị weghaara ụlọ akwụkwọ iji hazie usoro ọmụmụ na ụmụ amaala ndị nkuzi.  . Ndị Pentikọst bịara ọtụtụ dị ka ụmụ amaala na-arụ ọrụ na oge nnwere onwe, na 1980s, Evangelical na Apostolic Pentikọstal na-agbasa ngwa ngwa n'akụkụ ndịda ọdịda anyanwụ na etiti belt, na-enwe nnukwu ihe ịga nke ọma ruo ugbu a Roman Katọlik na ndị Protestant obodo ndịda.  . E nwekwara ụlọ nkewa, ma ọ bụ ụka Africa, ndị jikọtara akara ọdịnala Ndị Kraịst na akara amaala. Otu n'ime ha bụ ngagharị Aladura (ekpere) na-agbasa ngwa ngwa na ala Yoruba ma banye na mpaghara beliti ndị na-abụghị ndi Alakuba Ewezuga [[Benin]] na Warri, bụ ndị ndị [[Portugal|Pọchugiiz]] matara na Kristian oge mbido narị afọ nke 15, ọtụtụ ndị ozi ala ọzọ rutere n'oké osimiri na narị afọ nke 19. Dị ka ọ dị na mpaghara ndị ọzọ dị na kọntinent Africa, ndị Roman Katọlik na ndị Anglịkan nwere ike iguzobe mpaghara ọchịchị na mpaghara ndịda Nigeria. Mgbe a lụchara Agha Worldwa nke Mbụ, obere chọọchị ndị dị ka Chọọchị nke threnmụnna (dị ka Ekklesiyar Yan'uwa a Nigeria ), ndị Seventh-Day Adventist na ndị ọzọ rụrụ ọrụ n’etiti mba ndị ọzọ, na-anwa ịghara ịsọ mpi. Ọ bụ ezie na ndị a ma ama amachaghị, ụka ndị [[Ndị Afụrịka ǹkè Amerịka|Africa na Amerịka]] banyere na mpaghara ndị ozi ala ọzọ na narị afọ nke 19 wee mepụta kọntaktị na Nigeria nke dabara nke ọma n'oge ọchịchị. Ọzọkwa, n’oge a, Ndịàmà Jehova malitere ọrụ ozi ala ọzọ ha na Nigeria ma gbasaa n’oge na-adịghị anya n’obodo ahụ <ref>https://wol.jw.org/en/wol/library/r1/lp-e/all-publications/books/yearbooks/yearbook-1986</ref> === Ọpụpụ nke ụka okpukpe Europe === E hibere ụlọ ụka ndị Africa site n'obere òtù dị iche iche na-apụ n'okpukpe ndị Europe, karịsịa na Yorubaland, ebe ụdị nnwere onwe dị otú ahụ malitere na mmalite nke narị afọ nke 19-nke ndị ozi ala ọzọ America na nke Britain nwere mmetụta na mbido 1900s ma bụrụ nnukwu mkpalite nke 1930. Ha bụ maka ọtụtụ akụkụ na nkwenkwe na ụka dịka nne na nna, ọ bụ ezie na egwu ndị ọzọ n'Africa, na mgbe e mesịrị ịgba egwu na uwe / uwe, batara ma jikọta ya na ọrụ ụka dị na ya. Ndị a ma ama n'etiti mmiri ọhụrụ nke 1930 bụ ndị Pentikọst Protestant dị ka Chọọchị Apostolic Christ - ngalaba nke ụlọ ọrụ Faith Tabernacle nke dị na United States nke gafere Western Western ma bụrụ nke ndị ụka Celestial na Cherubim na Chọọchị Seraphim bụ ndị nwe obodo kwụụrụ onwe ha. mmiri. Ọtụtụ chọọchị ndị amaala jiri amaokwu Akwụkwọ Nsọ kwado ịlụ karịa otu nwanyị . Site na nnwere onwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị ụkọchukwu Africa nwere ma ụka Roman Katọlik ma nke Protestant. Ememe na ụdị ofufe bụ nke obodo nke ndị ozi ala ọzọ mbụ. Ka ọ na-erule afọ 1980, a na-ewebata egwu Africa na ọbụna ịgba egwu nwayọ n'ime ụka ụka ndị metụtara ọdịda anyanwụ, n'agbanyeghị agbanyeghị iji dabaa n'ememe sitere na Euro-America. Ndị Kraịst ndịda bi na mgbago ugwu, ọkachasị na obodo ndị ka buo ibu, nwere ọgbakọ na ụka hibere n'oge 1920. Ọbụna obodo ndị pere mpe (mmadụ 20,000 ma ọ bụ karịa) nke nwere mpaghara ndịda nwere ugwu nwere ụka ụka dị iche iche, ọkachasị na eriri etiti, ebe okpukpe abụọ a ma ama nwere ụkwụ siri ike. Ọpụpụ ndị Igbo site na north na ngwụcha afọ 1960 hapụrụ ọgbakọ ụka Roman Katọlik nke anaghị eme nke ọma. Site na 1980s ndị na-eso ụzọ abanyela na ọnụ ọgụgụ ka ukwuu, a rụwokwa ọtụtụ chọọchị ọhụrụ. Eke etiti na ọdịda anyanwụ na ọdịda anyanwụ Naịjirịa bụ njide nke ndị Protestant (Pentikọstal, Oziọma na ụmụ amaala nke ụka ụka Ndị Kraịst). === Njikọ na omume ọdịnala === Aladura, dị ka ọtụtụ ụka ndị ọzọ na-ekewapụ, na-ekwusi ike ọgwụgwọ na mmezu nke ebumnuche ndụ maka onwe ya na ezinụlọ ya. Nkwenkwe Africa na ịgba afa na amoosu bụ ikike ọjọọ nke a na-anakwere nchebe megide; ememe okpukpe na-ekpo ọkụ ma nwee mmụọ, na-emesi ike itinye aka onwe onye na ịnakwere mmụọ. Nkà mmụta okpukpe bụ nke Akwụkwọ Nsọ, mana ụfọdụ ịkwụ ụgwọ na-agbakwunye usoro ndị a na-akwụ ụgwọ na ụfọdụ na-anabata ịlụ nwanyị . === Otu ndi mmadu na okpukpe === Isi ọgbakọ nke nnukwu ụka Anglịkan na Roman Katọlik na-anọchite anya ezinụlọ ndị ama ama nke mpaghara ha, ọ bụ ezie na ụka ọ bụla nwere ndị otu si n'ogo niile na ọtụtụ ụlọ ụka dị ala. Ka o sina dị, agbamakwụkwọ na katidral Anglican dị na [[Lagos]] na-abụkarị nzukọ ndị isi nke mba ahụ dum, ọkachasị nke Lagos na Yorubaland. Ezinụlọ dị otú a nwere njikọ na chọọchị ha laghachi na narị afọ nke 19 ma ọ nweghị mmasị na chọọchị ndị ahụ  . Majorlọ isi obodo ukwu niile, mahadum nile, na isi obodo ọhụrụ nke [[Abuja]] nwere mpaghara maka ndị okpukperechi bụ isi iji wuo ụka na alakụba na ebe a ga-eli ozu. == Nkwenkwe ọdịnala == N'akụkụ nke otu okpukperechi nke okpukpe bu usoro nkwenkwe omenala nke na-emegideghi iwu obodo nke na-achịkwakwa ụkpụrụ omume na ụkpụrụ omume n'etiti ọtụtụ mmadụ. === Omenala okpukpe dị n'etiti ndị Yoruba === [[Usòrò:Templo_Osun3.jpg|áká_ịkẹngạ|thumb|300x300px| Templelọ nsọ nke ''Ọṣun'' na [[Osogbo|Oṣogbo]], Nigeria.]]   N'ime obodo na steeti Yoruba na ndị agbataobi ya, ụzọ ndụ echekwabara na-egosipụta nkà mmụta okpukpe nke jikọtara nkwenkwe obodo na gọọmentị etiti na ọbụbụeze ya na agbata obi ma ọ bụ obodo site na eze, eze. Oche nke eze ( oba ) bụ maka ọrụ dịrị ndị ọ na-achị, dịka nkwenye nke izi ezi nke ọchịchị oba (eze) na ndị ọ na-achị.  . === Omume === Na mgbakwunye na ịh ụ nnweta, yana ọmụmụ ọ na - aga n’ihu, ma ala ma ndị mmadụ, carnival nke oge na - eme ihe ngosi maka “njem” nke na - enye aka na arụpụta mpaghara. Ka ọ dị ugbu a, omume ndị ahụ abụghị otu; ha nwere ụfọdụ myirịta na iche. Omume a na-eme na ememme ọdịnala enyere mmadụ dabere n'ụdị chi ma ọ bụ chi nwanyị ndị a ga-efe ofufe. Ọ bụ ezie na carnival tradi na-adọtakarị ndị njem nleta, ndị na-achọ ihe ọchị, na ndị obodo, ọ dịkwa mma iburu n'uche na enwere ụfọdụ omume amachibidoro nke na-egbochi ndị mmadụ ịme ufodu ihe na-adịghị mma, ikekwe tupu na n'oge oriri a.<blockquote>"Otu n'izu jiri nwayọ nwayọ wee gbasaa iji mee ka ndị ọhụụ ọhụụ, ọ ga-abụrịrị nke doro anya na ha ga-anọgide na-ekwupụta ọdịbendị ọdịiche ha n'ụzọ okike na ụzọ ọgụgụ isi." <ref>{{Cite web|url=http://www.culturalsurvival.org/publications/cultural-survival-quarterly/nigeria/texture-change|title=(Publications):''The Texture of Change''|publisher=Cultural Survival|accessdate=13 March 2012}}</ref></blockquote> == Okpukpe ndị ọzọ ==   Mgbe ọnụnọ dịpụrụ adịpụ na ngwụsị afọ ndị 1920, <ref name="xviii">{{Cite book|author=Universal House of Justice|title=In Memoriam|publisher=Baháʼí World Centre|pages=Table of Contents and pp.619, 632, 802–4|year=1986|url=http://bahai-library.org/books/bw18/800-825.html|isbn=978-0-85398-234-0}}</ref> okwukwe Baháʼí na Naịjirịa na-amalite site na ịsụ ụzọ Baháʼí na- abịa na Sub-Sahara West Africa na 1950s na-agbaso mbọ nke Enoch Olinga bụ onye metụtara uto nke okpukperechi na [[Naijiria|Nigeria n'ụzọ na-apụtaghị ìhè.]] . <ref name="uk">{{Cite news|author=Mughrab|first=Jan|title=Jubilee Celebration in Cameroon|work=Baháʼí Journal of the Baháʼí Community of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|url=http://bahai-library.com/pdf/bjuk/bjuk_2004_jan-feb_v20_n5_7_Jubilee_Celebration_in_Cameroon.pdf}}</ref> N'isochi uto n'ofe odida anyanwu Africa, a hoputara Mgbakọ Mba Ime Mmụọ nke <ref name="stats">{{Cite web|url=http://bahai-library.com/handscause_statistics_1953-63&chapter=1#22|title=The Baháʼí Faith: 1844-1963: Information Statistical and Comparative, Including the Achievements of the Ten Year International Baháʼí Teaching & Consolidation Plan 1953-1963|author=Compiled by [[Hands of the Cause]] Residing in the Holy Land|pages=22, 46}}</ref> Dika obodo di otutu n’ofe obodo ma di iche na ntinye aka ya hoputara Mgbakọ nke ime mmuo nke ya n’afo 1979 <ref name="MacEoin">{{Cite web|author=MacEoin|first=Denis|title=Children/education (Listings)|work=The Babi and Baha'i Religions: An Annotated Bibliography|publisher=Greenwood Press's ongoing series of Bibliographies and Indexes in Religious Studies|url=http://bahai-library.com/books/biblio/children.education.html|pages=see entries 60–63, 80, 139|accessdate=26 March 2008}}</ref> na Operation World  na-eme atụmatụ 1000 Bahá'ís ke 2001 <ref name="thousand">{{Cite web|title=Republic of Niger for August 29|work=Operation World|publisher=Paternoster Lifestyle|year=2001|url=http://www.operationworld.org/country/nige/owtext.html|accessdate=18 May 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080322044443/http://www.operationworld.org/country/nige/owtext.html|archivedate=2008-03-22}}</ref> ezie na Association of Religion Data Archives (ịdabere ukwuu n'ime na ndị World Christian Encyclopedia ) na-eme atụmatụ ụfọdụ 34.000 Bahá'ís ke 2005. <ref name="WCE-05">{{Cite web|title=Most Baha'i Nations (2005)|work=QuickLists > Compare Nations > Religions >|publisher=The Association of Religion Data Archives|year=2005|url=http://www.thearda.com/QuickLists/QuickList_40c.asp|accessdate=4 July 2009}}</ref> === Okpukpe Hindu ===   [[Okpukpe Hindu]] gbasaruru Nigeria nke kachasị site na mbata nke ndị Hindu si [[Ndia|India]] na nke ndị ozi ala ọzọ nke Hare Krishna. Ọtụtụ ndị Naịjirịa agbanweela n'okpukpe Hindu ọkachasị n'ihi mbọ nke ndị mgbasa ozi ISKCON. ISKCON emepeela Vedic Welfare Complex na Apapa. <ref>[http://www.adherents.com/adhloc/Wh_245.html "Adherents by Location"], Adherents.com, Accessed 19 May 2007.</ref> Gụnyere ndi Nigeria sitere na India na ndi NRI nwere ndi Hindu 250,000 na Nigeria. Ọtụtụ n’ime ha bi na Legọs, onye bụbu isi obodo Naịjirịa. === Chrislam ===   ''Chrislam'' bụ ngwakọta nke Iso Christianityzọ Kraịst na Islam nke na-eme omume sitere na [[Akwụkwọ Nsọ]] na ọrụ . O nwere olile anya ịkwụsị esemokwu okpukpe n’etiti ndị Nigeria. <ref>[http://www.csmonitor.com/2006/0126/p01s04-woaf.html "In African, Islam and Christianity are growing - and blending"], csmonitor.com, Accessed 19 May 2007.</ref> Naijiria abụrụla ebe Africa maka Grail Movement, nke sitere n’ọrụ Abd-ru-shin, nke kachasị mkpa ''In the Light of Truth: The Grail Message'' . Gratù Grail abụghị nzukọ dị na usoro iwu kwadoro, mana okwu mkpokọta maka ụdị mbọ niile ịgbasa ihe ọmụma nke Ozi Grail na iji ya mee ihe n'akụkụ niile nke ndụ. Ikwado ụdị oge a maka ndị na - eso ya na ndị na - agụ Ozi Grail bụ - na mgbakwunye na mgbasa ozi nke Grail - otu n’ime nchegbu ndị mba ụwa na-atụgharị uche. <ref>{{Cite book|author=BERNHARDT, Oskar Ernst, called Abdrushin.|title=In the Light of Truth. The Grail Message by Abd-ru-shin.|date=1954|publisher=Vomperberg; printed in Germany|oclc=557200304}}</ref> Ebumnuche ebumnuche ya na oge awa nke Ofufe na Ememme Grail, mmemme nkuzi, ọgụgụ, mgbede mkparịta ụka, nzukọ ọmụmụ, mmemme maka ụmụaka na ndị na-eto eto, ihe ngosi nka, egwu na ihe ndị ọzọ, gụnyere ọrụ nke Movement. === Reformed Ogboni Fraternity === Otu òtù nke na-etinye ntụnye na insignia sitere na Ogboni mbụ, dabere na usoro ochie, usages na omenala. Guzobe na 1914 site na Ven. Archdeacon TAJ Ogunbiyi  . Ndi otu ghere oghe nye ndi toro eto nabatara isonye n’ekpere arusi na Chineke. Isi òtù a dị na Lagos, Nigeria. Na 1996 o nwere ihe ruru 710 conclaves / Lodges or Iledi na Nigeria na ofesi. {{excerpt|Irreligion in Nigeria}}A na-atụle irreligion na Nigeria na-erughị otu pasent nke ndị bi na ya. Dị ka ọ dị n'ọtụtụ akụkụ Africa, enwere nnukwu ihere na enweghị ekweghị na Chineke. Nnyocha e mere na 2010 site na Pew Research Center gosiri na 51% nke ndị Alakụba Nigeria kwenyere na ọnwụ ọnwụ maka ịhapụ Islam. N’akụkụ ụfọdụ nke Naịjirịa, e nwere ọbụna iwu megidere nkwulu. N’afọ 2017 ndị otu Humanist Association nke Naịjirịa nwetara nnabata gọọmenti mgbe afọ 17 lụrụ ọgụ. Ihe sochiri nke a bụ nkwado nke ndị Atheist Society of Nigeria, Northern Nigerian Humanist Association na Nigerian Secular Society. A na-ewere ya dị ka onye nwere nsọpụrụ iji okwu a bụ 'onye na-eche echiche n'efu' mgbe ọ na-ekwu maka ekweghị na Chineke. Maatụ: you bụ onye Kristian, onye Alakụba, ma ọ bụ onye ‘nweere onwe ya’? == Esemokwu dị n'etiti okpukpe == Ihe omume ụfọdụ nke ndị otu a emeela n'oge na-adịbeghị anya kpatara ọnwụ nke ndụ na ihe onwunwe ka ha na-agabiga ibibi ụlọ ọrụ gọọmentị nke ha na-ahụ dị ka ihe nketa ma ọ bụ oyiri nke ọdịbendị ọdịda anyanwụ na obodo ha dị iche iche. Mgbasa ozi okpukpe ndị a ahụla mmụba egbe na-ada n'etiti ndị otu a na ndị ọrụ nchekwa na ọnwụ nke ndị akaebe gbara n'akụkụ abụọ. <ref>{{Cite web|url=http://www.nigeriaplus.com/understanding-boko-haram-a-theology-of-chaos-by-chris-ngwodo/|title=Understanding Boko Haram – A Theology of Chaos: by Chris Ngwodo|publisher=Nigeriaplus.com|date=2010-10-06|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120313215259/http://www.nigeriaplus.com/understanding-boko-haram-a-theology-of-chaos-by-chris-ngwodo/|archivedate=13 March 2012}}</ref> Agbanyeghi na esemokwu dị n’etiti ndị otu Kristi na ndị Alakụba adịkarịghị, esemokwu dapụtara n’etiti otu abụọ a ka otu ọbụla gbanwere. Esemokwu dị na Ọktoba 1982 mgbe ndị ụka Alakụba ji ịnụ ọkụ n'obi na Kano nwee ike ịmanye ikike ha iji gbochie Churchlọ Nzukọ Anglican ịgbasa ogo ya na ike ya n'ihi na ha hụrụ ya dịka ihe iyi egwu na alakụba dị nso, n'agbanyeghị na thoughlọ Nzukọ Anglican nọrọ ebe ahụ afọ iri anọ tupu e wuo ụlọ alakụba. <ref>Ibrahim, pp. 65-66</ref> Ọzọkwa, e nwere otu ụmụ akwụkwọ abụọ nọ na Naịjirịa batara n'asọmpi, Mmekọrịta Ndị Mmụta Ndị Kraịst na Ndị Mmụta Mmụta Alakụba. N'otu oge enwere mkpọsa mgbasa ozi nke ndị FCS haziri wee weta ajụjụ banyere ihe kpatara otu ịrọ òtù ga-eji na-achịkwa ogige agụmakwụkwọ agụmakwụkwọ Kafanchan. Esemokwu a dị ngwa rue ụmụ akwụkwọ Alakụba haziri ngagharị iwe na gburugburu obodo nke mechara ụfọdụ Ndị Kraịst na-aza site n'ịkụ ụlọ alakụba na kọleji. Na Machị, ndị otu Kristi na kọleji gburu ihe dịka ndị Alakụba 9-12 ma gbaa ọtụtụ alakụba ọkụ ka ihu igwe ụjọ bidoro. <ref>Ibrahim, pp. 66–68</ref> Nrigbu nke ndi oru mgbasa ozi na-agbasa echiche nke esemokwu ahụ, si otú a na-agbanwe ikike ọ bụla karịa. Mgbasa ozi dị iche iche na-enweghị mmasị n'akụkụ ọ bụla n'ihi ya ebe ebe dị ka ụlọ ọrụ redio gọọmentị etiti tụlere echiche nke ịgbachitere Islam n'oge a dị mkpirikpi nke ụjọ mana ọ naghị ekwupụta ọnwụ na mmebi nke ndị Alakụba kpatara, na-eme ka ọnụ ọgụgụ ndị Alakụba na-akpali. N'otu aka ahụ, akwụkwọ akụkọ Ndị Kraịst ekwupụtaghị mmebi na ọnwụ Ndị Kraịst kpatara kama ha lekwasịrị anya na ụjọ Alakụba. <ref>Ibrahim, pp. 67–70</ref> Ndị ọzọ na-eduga òtù okpukpe ndị a na-eji mgbasa ozi agbasa ozi nke jiri nwayọọ nwayọọ bụrụ onye na-anaghị anabata okpukpe ndị ọzọ. <ref>Ibrahim, p. 72</ref> == Site na steeti == * Okpukpe na steeti Abia * Okpukpe na steeti Adamawa * Okpukpe na steeti Akwa Ibom * Okpukpe na steeti Anambra * Okpukpe na steeti Bauchi * Okpukpe na steeti Bayelsa * Okpukpe na steeti Benue * [[Ȯra Borno|Okpukpe na]] steeti Borno * Okpukpe na steeti Cross River * Okpukpe na steeti Delta * Okpukpe na steeti Ebonyi * Okpukpe na steeti Edo * Okpukpe na steeti Ekiti * Okpukpe na steeti Enugwu * Okpukpe na steeti Gombe * Okpukpe na steeti Imo * [[Ȯra Jigawa|Okpukpe na]] steeti Jigawa * Okpukpe na steeti Kaduna * Okpukpe dị na steeti Kano * Okpukpe na steeti Katsina * [[Ȯra Kebbi|Okpukpe na]] steeti Kebbi * Okpukpe na steeti Kogi * Okpukpe na steeti Kwara * Okpukpe na steeti Lagos * Okpukpe na steeti Nassarawa * Okpukpe na steeti Niger * Okpukpe na steeti Ogun * Okpukpe na steeti Ondo * Okpukpe na steeti Oyo * Okpukpe na steeti Plateau * Okpukpe na steeti Rivers * Okpukpe na steeti Sokoto * Okpukpe na steeti Taraba * [[Ȯra Yobe|Okpukpe na]] steeti Yobe * Okpukpe na steeti Zamfara * Okpukpe na Federal Capital Territory (FCT) State == Hụ kwa == == Ntughari == {{loc}}  {{Reflist}} [[Òtù:Category:Okpukpe nke Alaeze ukwu Britain]] [[Òtù:Category:Okpukpe na Naịjịrịa]] [[Òtù:Category:Isiokwu nwere Edemede]] rwlutwqyggkwj7im59w2xt2minkc6ba 84691 84690 2022-07-24T00:24:48Z Akwugo 11031 Removed red link wikitext text/x-wiki '''Okpukpe dị na Nigeria''' [[Eluàlà|(mba Africa]] kacha nwee ọnụ ọgụgụ ndị bi na ya karịrị nde narị abụọ n'afọ 2018) dị iche iche. <ref name="UN2015">{{Cite book|title=World Population Prospectus: The 2015 Revision|date=2015|publisher=Department of Economic and Social Affairs, United Nations|url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf|accessdate=13 September 2015}}</ref> Iwu nke ala Nigeria nyere nnwere onwe ikpe okpukpe <ref>{{Cite web|title=Nigerian Constitution|url=http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Powers_of_Federal_Republic_of_Nigeria|work=Nigeria Law|accessdate=17 July 2015}}</ref> ma obodo a bụ ebe obibi nye ụfọdụ ndị Kristian na ndị Alakụba kacha ukwuu n’ụwa, n’out oge. <ref>{{Cite web|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|work=Pew Research Center|language=en-US|accessdate=2020-05-25}}</ref> Naịjirịa kewara dịka ọkara n'etiti ndị Alakụba, ndị bi na mgbago ugwu, na ndị Kristian, ndị bikarị na ndịda; Okpukpe ndi amaala, dika ndi agbụrụ nke ala [[Odinạnị|Igbo]] na Yoruba, di na ndi pere aka. <ref name="USEN">{{Cite web|title=Nigeria Fact Sheet|url=https://photos.state.gov/libraries/nigeria/487468/pdfs/Nigeria%20overview%20Fact%20Sheet.pdf|publisher=United States Embassy in Nigeria|accessdate=23 September 2018}}</ref> Onu ogugu ndi [[Onye Kraịst|Kristian]] n’ime ndi Naijiria adighi ala n’ihi onu ogugu ala ha ma e jiri ya tunyere ndi [[Ndi áláküba|Alakụba]] no na ugwu. <ref>https://link.springer.com/article/10.1007/s13644-021-00450-5?platform=hootsuite</ref> Imirikiti ndị Kristian ndị Naijiria bụ ndị Protestant (nke akọwara), ọ bụ ezie na ihe dị ka otu ụzọ n'ụzọ anọ bụ ndị Katọlik . <ref name="pew2010">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Christian/Christianity-fullreport-web.pdf|title=Global Christianity: A Report on the Size and Distribution of the World's Christian Population|accessdate=2015-02-03}}</ref> <ref>{{Cite web|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|work=Pew Research Center|language=en-US|accessdate=2020-05-24}}</ref> Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị Alakụba Nigeria bụ ndị Sunni ma ọ bụ ndị ụka na-abụghị ndị ụka . Ọtụtụ ndị Sunni [[Ndi áláküba|Alakụba]] bụ ndị otu òtù ụmụnna Sufi. Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride . Onu ogugu ndi Shia pere aka ( ''lee Shia na Nigeria'' ). Odi nkonim wɔ Ahmadiyya ne Mahdiyya mu. <ref name="Diversity in Nigerian Islam">{{Cite web|url=http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/nrn/nrn-pp01.pdf|title=Diversity in Nigerian Islam|accessdate=15 April 2014}}</ref> N'ihe banyere njikọ nke okpukpe agbụrụ dị iche iche nke Nigeria, agbụrụ ndị [[Ndi Haụsa|Hausa]] dị na mgbago ugwu bụkarị ndị Alakụba, agbụrụ ndị [[Ndi Yoruba|Yoruba]] dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ kewara n'etiti ndị Kristian na ndị Alakụba nwere ọtụtụ ndị na-agbaso okpukpe ọdịnala, ebe ndị [[Ndị Ìgbò|Igbo]] nke ọwụwa anyanwụ na ndị Ijaw nọ na ndịda bụkarịrị ndị otu Kristi nwere ụfọdụ ndị na-eme okpukpe ọdịnala. <ref>{{Cite web|url=http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/columnist/thursday/jide-osuntokun/46858-nigeria-a-secular-or-multi-religious-state-2.html|title=Nigeria: a secular or multi religious state - 2|accessdate=15 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140306085141/http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/columnist/thursday/jide-osuntokun/46858-nigeria-a-secular-or-multi-religious-state-2.html|archivedate=6 March 2014}}</ref> Ogwe dị n'etiti Nigeria nwere ọtụtụ agbụrụ dị obere na Nigeria na ha bụ ndị Kristian na Ndị Kraịst na-atụgharị, yana ndị otu okpukperechi ọdịnala nwere ndị Alakụba ole na ole. <ref>{{Cite web|url=http://www.nasarawastate.org/newsday/news/culture/11129114540.html|title=The Middle Belt: History and politics|publisher=Nasarawastate.org|date=2004-11-29|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120229202021/http://www.nasarawastate.org/newsday/news/culture/11129114540.html|archivedate=29 February 2012}}</ref> <ref>http://www.britannica.com/bps/additionalcontent/18/26525030/The-Middle-Belt-Movement-and-the-Formation-of-Christian-Consciousness-in-Colonial-Northern-Nigeria</ref> Steeti iri na abụọ ndị Alakụba toro na mgbago ugwu etinyela iwu Sharia na usoro iwu ha na mbụ, nke butere esemokwu n'ihi ịkpa oke agbụrụ ha n'ebe ndị okpukperechi na ndị mmekọ nwoke na nwanyị nọ. <ref>{{Cite news|date=2020-08-10|title=Nigerian singer sentenced to death for blasphemy in Kano state|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-53726256|accessdate=2021-03-14}}</ref> <ref name="tiptoe">''Owobi Angrew, Tiptoeing Through A Constitutional Minefield: The Great Sharia Controversy in Nigeria, ''[[Journal of African Law]]'', Vol 48, No 2, 2002.''</ref> <ref>{{Cite web|title=Kano Seeks Supremacy of Sharia Over Constitution|publisher=wwrn.org|date=17 March 2005|url=http://wwrn.org/articles/15994/|accessdate=7 June 2011}}</ref> Ebe ugwu Naịjirịa abụwokwa ebe ọgụ esemokwu ndị Alakụba na- aga n'ihu nke butere ọnwụ na ngagharị nke ọtụtụ iri puku mmadụ. == Nyocha Data == Ndabere na atụmatụ 2018 na ''World Factbook'' nke CIA, ọnụọgụ ndị mmadụ nwere ihe dịka 53.5% Alakụba, 45.9% Ndi Kraịst (10.6% Roman Katọlik na 35.3% Ndị Kraịst ọzọ), na 0.6% dịka ndị ọzọ. <ref name="cia-rel">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nigeria/|title=Nigeria|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=18 July 2019}}</ref> Na akụkọ 2019 nke Pew Research Center wepụtara na 2015 e mere atụmatụ na ndị Alakụba ruru 50% ebe ọnụọgụ ndị Kristian bụ 48.1%. <ref>{{Cite web|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations}}</ref> Nzukọ Pew na akụkọ 2010 jiri akụkọ tụnyere ọtụtụ ebe. <ref name="pewIandC2010">{{Cite book|title=Islam and Christianity in Sub-Saharan Africa: Appendix B|date=2010|publisher=Pew Forum|url=http://www.pewforum.org/files/2010/04/sub-saharan-africa-appendix-b.pdf|accessdate=13 September 2015}}. Pew's own survey info contradicts other Pew reports so there may be an error</ref> Ngụkọta ọnụ nke ndị Naijiria na 1963 chọpụtara na 47% nke ndị bi na ya bụ ndị Alakụba, 34% Ndị Kraịst, na 18% ndị ọzọ. <ref>{{Cite web|url=https://www.qeh.ox.ac.uk/sites/www.odid.ox.ac.uk/files/BP1Ostien.pdf|title=https://www.qeh.ox.ac.uk/sites/www.odid.ox.ac.uk/files/BP1Ostien.pdf}}</ref> Na 2008 Ịtụ igwe mmadu na nyocha ahuike nke ndị bekee kpọrọ (DHS) choputara 53% Alakuba, 45% Ndị Kraịst, na 2% ndi ozo; na nghoputa nke Afrobarometer nke 2008 choputara 49% Christian, 50% Muslim, na 1% ndi ozo; Nyocha nke Pew hụrụ 52% Muslim, 46% Christian, na 1% ndị ọzọ. <ref name="pew2010" /> <ref name="pew2011">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2011/01/27/future-of-the-global-muslim-population-regional-sub-saharan-africa|title=Future of the World Muslim Population|format=web|date=January 27, 2011|accessdate=2015-02-03}}</ref> == Alakụba == [[Usòrò:MosqueinAbuja.jpg|thumb| Alakụba n'oge Harmattan]] Nigeria nwere otu n’ime obodo kacha [[Ndi áláküba|baa]] ụba nke Alakụba bi na West Africa. <ref name="pewforum.org">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|title=Mapping The Global Muslim Population, October 2009|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120310022549/http://www.pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|archivedate=10 March 2012}}</ref> Na Nigeria, ihe ruru pesenti 52 nke ndị bi na ya bụ ndị Alakụba. Imirikiti ndị Alakụba bi na Naịjirịa bi na mpaghara ugwu na etiti. E webatara Islam na north na Central Nigeria na etiti afọ dị ka narị afọ nke iri na itoolu ma guzosie ike na isi obodo nke mpaghara ahụ site na narị afọ nke 16, na-agbasa n'ime ime obodo na n'akụkụ Middle Belt . Shehu Usman dan Fodio guzobere gọọmentị na Northern Nigeria dabere na Islam tupu ọbịbịa nke colonialism.  Gọọmentị Briten na-achị achị wee guzobe iwu na-enweghị isi na Northern Nigeria dabere na usoro gọọmentị a. [[Àlakụ̀ba|Alakụba]] bịakwara South- Yoruba Yoruba na-ekwu okwu n'oge ọchịchị Mansa Musa nke Mali . Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị Alakụba na Nigeria bụ Sunni nke ụlọ akwụkwọ Maliki nke ikike ikpe ; Agbanyeghị, ọnụọgụ pere mpe bukwara nke Shafi madhhab .  Ọtụtụ Sunni [[Ndi áláküba|Alakụba]] bụ ndị òtù Sufi brotherhoods. Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride . Alakụba ala Nigeria abụrụla heterogenous site na mmalite nke ọtụtụ ngalaba okpukpe Alakụba. Omuma atu putara ihe bu otu ndi Izala, <ref>{{Cite web|url=http://www.sharia-in-africa.net/pages/staff/amara.php|title=Islam Nigeria|publisher=Sharia-in-africa.net|accessdate=13 March 2012}}</ref> ndi Shia na otutu ndi otu okpukpere chi nke Alakụba nwere mmachi di ala. === Shia === Shia Alakụba nke Nigeria bụ isi dị na [[Ȯra Sokoto|Sokoto State]] . <ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6926119.stm|work=BBC News|title=Nigerian Shia base knocked down|date=1 August 2007|accessdate=22 May 2010}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.jafariyanews.com/2k7_news/july/30nigerian_shias.htm|title=Attack on Shi'as in Nigeria &#124; Jafariya News Network|publisher=Jafariyanews.com|date=2007-07-30|accessdate=13 March 2012}}</ref> Alakụba Shia ruru nde abụọ na nde anọ bi na Naịjirịa. <ref name="mgmpPRC"> {{Cite book|editor=Miller|date=October 2009|publisher=[[Pew Research Center]]|title=Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population|url=http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate=8 October 2009}} </ref> <ref>[http://allafrica.com/stories/201011170502.html Nigeria: 'No Settlement With Iran Yet'], Paul Ohia, allAfrica - This Day, 16 November 2010.</ref> Ibrahim Zakzaky kpọbatara ọtụtụ ndị Naịjirịa na Shia Islam. === Sufi === Fọdụ ndị Alakụba ala Nigeria na-ekwusi ike na ịta onwe onye ahụhụ na mysticism ma na-etolite otu dị iche iche a na-akpọ "tariqas", "Sufi iwu" ma ọ bụ "òtù ụmụnna Sufi". Ha na-ekwuwa okwu mgbe nile na-adị n'udo ma nwekwaa mmetụta ọmịiko maka Islam na-agbanwe agbanwe  . Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride  . === Ahmadiyya === Movementtù Ahmadiyya guzobere na Naịjirịa na 1916, <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 95</ref> ma bụrụ ihe ruru 3% nke ndị Alakụba. <ref>{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Muslim/the-worlds-muslims-full-report.pdf|title=The World's Muslims: Unity and Diversity|accessdate=June 2, 2014|date=August 9, 2012|publisher=Pew Forum on Religious & Public life}}</ref> Enwere otutu ebe Ahmadiyya di na Nigeria tinyere ulo alakụba Baitur-Raheem na Ibadan weputara n’afọ 2008, <ref>http://www.alislam.org report of Khalifatul Masih V’s West African tour</ref> ụlọ alakụba Mubarak na Abuja, nke bụ ụlọ alakụba ikpeazụ nke Ahmadiyya, wuru na narị afọ mbụ nke Ahmadiyya Caliphate . <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 34</ref> Ahmadiyya ehiwekwala akwụkwọ akụkọ kwa izu a na-akpọ "Eziokwu" nke bụ akwụkwọ akụkọ Alakụba mbụ na mba ahụ. <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 99</ref> === Quraniyoon === Ndi Kala Kato bu ndi otu ndi Nigeria tukwasiri obi. Aha ha pụtara "mmadụ nkịtị kwuru ya" na-ezo aka na ndị na-akọ akụkọ okwu Muhammad. Ndị Kalo Kato na-adabere kpam kpam na Quran ma a na-ahụ ha n'etiti obodo ndị dara ogbenye n'ofe ugwu Nigeria. <ref name="Diversity in Nigerian Islam">{{Cite web|url=http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/nrn/nrn-pp01.pdf|title=Diversity in Nigerian Islam|accessdate=15 April 2014}}</ref> === Boko Haram na Darul Islam ===   Alakụba na Naịjirịa ahụla ịrị elu nke mbuso agha Alakụba ọkachasị n'etiti ha, ndị Boko Haram, Maitatsine, Darul Islam <ref>{{Cite web|url=http://www.nigeria70.com/nigerian_news_paper/niger_begins_demolition_of_sect%E2%80%99s_enclave/124451|title=Niger begins demolition of sect's enclave|publisher=Nigeria70.com|date=2009-09-02|accessdate=13 March 2012}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://thenationonlineng.net/web2/articles/15395/1/Darul-Islam-Rise-and-fall-of-an-empire/Page1.html|title=Darul-Islam: Rise and fall of an empire|publisher=Thenationonlineng.net|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120509201207/http://thenationonlineng.net/web2/articles/15395/1/Darul-Islam-Rise-and-fall-of-an-empire/Page1.html|archivedate=9 May 2012}}</ref> n'etiti ndị ọzọ. Ufo du mgbe ndị a amalitewo mgbe ụfọdụ iji ime ihe ike na-emezu nzube ha banyere ndị Alakụba na ndị Naijiria n'ozuzu ha. <ref>{{Cite web|author=Egodi Uchendu|url=http://egodiuchendu.com/index.php?option=com_content&view=article&id=62:radical-islam-in-the-lake-chad-basin-1805-2009-from-the-jihad-to-boko-haram&catid=5:papers&Itemid=11|title=Radical Islam in the Lake Chad Basin, 1805-2009: From the Jihad to Boko Haram|publisher=Egodiuchendu.com|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110815125102/http://egodiuchendu.com/index.php?option=com_content&view=article&id=62:radical-islam-in-the-lake-chad-basin-1805-2009-from-the-jihad-to-boko-haram&catid=5:papers&Itemid=11|archivedate=15 August 2011}}</ref> Ebuputala ịrị elu nke mmeghari mmeghari a na ndi ihe ndoro-ndoro ochichi nke obodo na ochichi dara ogbenye na Naijiria. <ref>{{Cite web|url=http://www.ifra-nigeria.org/IMG/pdf/N-_D-_DANJIBO_-_Islamic_Fundamentalism_and_Sectarian_Violence_The_Maitatsine_and_Boko_Haram_Crises_in_Northern_Nigeria.pdf|title=Islamic Fundamentalism and Sectarian Violence: The "Maitatsine" and "Boko Haram" Crises in Northern Nigeria|accessdate=27 August 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726171608/http://www.ifra-nigeria.org/IMG/pdf/N-_D-_DANJIBO_-_Islamic_Fundamentalism_and_Sectarian_Violence_The_Maitatsine_and_Boko_Haram_Crises_in_Northern_Nigeria.pdf|archivedate=26 July 2011}}</ref> A hụwo ịda ogbenye dịka isi ihe na-eduga na mmụba ngwa ngwa na ndị otu nke ndị otu okpukpe dị egwu. Ọganihu nke ịrọ òtù a enwewokwa njikọ na mmụba na inye aka nke ndị na-emebiga ihe ókè n’okpukpe nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị maka oké ọchịchọ ọdịmma onwe ha nanị. N'ime oge 1980s ọgbaaghara okpukpe mere na na gburugburu obodo ise nke [[Kano]] na 1980, [[Kaduna]] na 1982, Bulum-Ketu na 1982, Jimeta na 1984 na [[Gombe]] na 1985. Ọgba aghara ndị a bụ mbugharị nke ndị dara ogbenye n’ime ime obodo n’obodo mepere emepe n’oge ọkọchị. Otu okpukpe Alakụba akpọrọ ' Yan Tatsine ' nupụrụ isi n'isi ndị ọchịchị na ndị na-abụghị ndị otu. Ndị Alakụba a na- emebiga ihe ókè sitere n'aka Alhaji Mohammed Marwa Maitatsine . Ọ bụ onye nkwusa nke Cameroon nke mere ka gọọmentị kwụsị, ihe nke dugara na njide ya na Nigeria na 1975, mana ka ọ na-erule 1972 ọtụtụ mmadụ soro ya gafee ọha mmadụ, sitere na ndị isi na ụmụ akwụkwọ Koranic a na-akpọ almajiral ma ọ bụ gardawa na ndị si mba ọzọ na-enweghị ọrụ. Maitatsine na ndị na-eso ụzọ ya kewapụrụ iche na okpukperechi Ọtọdọks, na-akatọ nrụrụ aka nke ndị okpukperechi okpukpe na nke ụwa na klaasị nke ndị ọgaranya na-eri ngwa ahịa ndị ọdịda anyanwụ n'oge mmụba mmanụ ụgbọala na 1974-81 <ref>Paul M. Lubeck, "Islamic Protest under Semi-Capitalism: ‘ Yan Tatsine Explained", Africa: Journal of the International African Institute, 55.4, (1985) 369-389, pp. 369–370</ref> Ejikọtara ndị otu Boko Haram na ndị otu Maitatsine. Ha choro itinye iwu iwu Sharia na mba Nigeria dum. <ref>Toni Johnson, "Boko Haram", Council on Foreign Relations, 31 August 2011, < http://www.cfr.org/africa/boko-haram/p25739> [accessed on 1/11/2011]</ref> == Iso Christianityzọ Kraịst == {| class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks" ! class="sidebar-title" |[[Christian denomination|Okpukpe Ndị Kraịst]] na [[Christianity in Nigeria|Naịjirịa]] |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> [[Christianity in Nigeria|Ụlọ ụka Nigeria]]</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Christian Association of Nigeria|Christiantù Ndị Kraịst nke Naịjirịa]] * [[Fellowship of Churches of Christ in Nigeria|Mmekọrịta nke ụka Kraist na Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> [[African initiated church|Onye Africa bidoro]]</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Cherubim and Seraphim Society|Ndị otu Cherubim na Seraphim]] * [[Eternal Sacred Order of Cherubim and Seraphim|Usoro ebighi -ebi dị nsọ nke Cherubim na Seraphim]] * [[Church of God Mission International|Chọọchị nke Chineke Mission International]] * [[Church of the Lord (Aladura)|Ụka nke Onyenwe anyị (Aladura)]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Anglịkan</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The African Church|Chọọchị Africa]] * [[Church of Nigeria|Ụka nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Baptist, Anabaptist, DC</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Church of the Brethren in Nigeria|Ụka Ụmụnna na Nigeria]] * [[Churches of Christ in Nigeria|Ụka nke Kraịst na Naịjirịa]] * [[Mambila Baptist Convention of Nigeria]] * [[Nigerian Baptist Convention|Mgbakọ Baptist nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Katọlik</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Catholic Church in Nigeria|Ụka Katọlik na Naịjirịa]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Ịdị nsọ na Metọdist</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[African Methodist Episcopal Church in Nigeria|Chọọchị Episcopal Metọdist nke Afrịka dị na Naịjirịa]] * [[Deeper Christian Life Ministry|Ozi Ndụ Ndị Kraịst miri emi]] * [[Redeemed Christian Church of God|Chọọchị Ndị Kraịst agbapụtara nke Chineke]] * [[United Methodist Church of Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Ndị Lutheran</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The Lutheran Church of Christ in Nigeria|Chọọchị Lutheran nke Kraịst na Nigeria]] * [[Lutheran Church of Nigeria|Chọọchị Lutheran nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Pentikọstal</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The Apostolic Church Nigeria|Ụka Apostolic Nigeria]] * [[Christ Apostolic Church|Chọọchị Apostolic Christ]] * [[General Council of the Assemblies of God Nigeria|General Council of Assemblies of God Nigeria]] * [[Gospel Faith Mission|Oziọma Okwukwe]] * [[International Church of the Foursquare Gospel]] * [[The Lord's Chosen Charismatic Revival Movement|Ntughari Ntughari Ntughari nke Onyenwe anyi hoputara]] * [[New Apostolic Church in Nigeria|Chọọchị Apostolic Ọhụrụ na Nigeria]] * [[Winners' Chapel|Ụlọ ekpere ndị mmeri]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Presbyterian na Ndozigharị</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Christian Reformed Church of Nigeria|Ụka Christian Reformed Church of Nigeria]] * [[Church of Christ in Nigeria|Ụka Kraịst na Nigeria]] * [[Church of Christ in the Sudan Among the Tiv|Chọọchị Kraịst na Sudan n'etiti ndị Tiv]] * [[Evangelical Reformed Church of Christ|Chọọchị Evangelical Reformed nke Kraịst]] * [[N.K.S.T|NKST]] * [[Presbyterian Church of Nigeria|Ụka Presbyterian nke Naịjirịa]] * [[Reformed Church of Christ in Nigeria|Ndozigharị ụlọ ụka Kraịst na Naịjirịa]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Onye Protestant ọzọ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Evangelical Church of West Africa|Chọọchị Evangelical nke ọdịda anyanwụ Afrịka]] * [[QIC-United Evangelical Church]] * [[Seventh-day Adventist Church in Nigeria|Ụka Adventist ụbọchị asaa na Naịjirịa]] * [[Word of Faith Ministries|Okwu nke okwukwe ministri]] </div></div></div> |- | class="sidebar-navbar" | |} [[Usòrò:National_christian_centre1.jpg|thumb|250x250px| The National Church nke Nigeria]] Nigeria nwere Onu ogugu ndi Kristian n’Africa n’agbanyeghi na ndi kristo dika 48% nke onu ogugu ha. Dabere na akụkọ 2011 Pew, ihe karịrị nde 80 ndị Nigeria bụ Ndị Kraịst. N’etiti ndị otu Kristi, ihe dịka otu ụzọ n’ụzọ anọ bụ ndị Katọlik, ụzọ atọ n’ime ha bụ ndị Protestant, ihe dịka narị puku asaa na puku ise sokwa n’okpukpe Ndị Kraịst ndị ọzọ ma ole na ole n’ime ha bụ Ndị Kraịst Ọtọdọks. <ref name="features.pewforum.org">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2011/12/19/global-christianity-regions/|title=Regional Distribution of Christians|date=2011-12-19|work=Pew Research Center's Religion & Public Life Project|accessdate=2016-10-27}}</ref> <ref name="cia-rel">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nigeria/|title=Nigeria|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=18 July 2019}}</ref> Nzuko Baptist Baptist kwuru ihe ruru nde mmadu ato. <ref>{{Cite web|title=Site of the Nigerian Baptist Convention|url=http://www.nigerianbaptist.org/index.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727123557/http://www.nigerianbaptist.org/index.php|archivedate=27 July 2011}}</ref> Site na 1990s rue 2000s, enwere otutu uto na uka ndi Protestant , tinyere Redeemed Christian Church of God [http://www.rccg.org/ (RCCG)], [http://faithtabernacle.org.ng/ Living Faith Church] ( Winners 'Chapel ), Christ Apostolic Church (CAC) (Aladura Movement nke mbu na Nigeria), Deeper Christian Life Ministry, Evangelical Church Winning All ( [http://www.ecwa.org.ng/ ECWA] ), Mountain of Fire and Miracles ( [https://www.mountainoffire.org/ MFM] ), [https://christembassy.org/ Christ Embassy], Common Wealth of Zion Assembly ( [https://coza.org.ng/ COZA] ), Aladura Church (churchesmụ amaala Ndị Kraịst nọ na chọọchị siri ike [[Ndi Yoruba|karịkarị]] na Yoruba [[Ndị Ìgbò|Mpaghara ndi igbo]] ), na nke ulo uka ozioma n’ozuzu ha. Churcheslọ ụka ndị a agbasaala banye n'akụkụ na mpaghara ndịda nke eriri etiti. Okpukpe ndị dị ka ụbọchị nke asaa Adventist dịkwa. E nwere ihe karịrị 300,000 Early Pentikọstal Apostolic Churches parish na Nigeria nwere ihe dị ka nde mmadụ 4.2. Dendị ụka dị otu a bụ:  # Chọọchị Apostolic Christ, # Chọọchị Apostolic, # Chọọchị Celestial, # Cherlọ Cherubim na Seraphim na ndị ọzọ. E nwekwara ihe dị ka parish 380,000 New Apostolic Church na-eme ihe dịka nde ndị kwere ekwe 6.5 | Ndị Kraịst ọhụrụ Apostolic na Nigeria gụnyere: 1) Rka Redeemed, 4) Deeper Life Church, 5) Ndị Mmeri 'Minista na isi iyi ndị ọzọ. Bye na nnukwu, Protestantism ọ kachasị ndị Pentikọst, ndị Apostolic na ndị na-agbasa ozi ọma bụ ndị Kristian kachasị na Naijiria site na ngwụcha 1990 ruo ugbu a  . Uka nke Jisos Kraist nke Ndi Nsọ nke Ikpeazu (LDS) kwuputara nhiwe ozi ohuru ohuru na Owerri na Nigeria n’afọ 2016. <ref>{{Cite news|url=http://www.worldreligionnews.com/religion-news/christianity/mormon-church-announces-new-missions-in-africa-and-vietnam|title=Mormon Church announces in missions in Vietnam and Africa}}</ref> === Okpukpe Roman Katọlik === Archdioceses nke Roman Catholic Church bụ: [[Abuja]], [[Onịchạ|Onitsha]], [[Benin City]], [[Calabar]], [[Ibadan]], [[Lagos]] na [[Òwèrè|Owerri]] . <ref>{{Cite web|title=Current Dioceses in Nigeria (Catholic Hierarchy)|url=http://www.catholic-hierarchy.org/country/dng2.html}}</ref> O nwere ihe ruru nde mmadụ iri na itoolu na [[Naijiria|Naịjirịa]] n’afọ 2005. <ref>{{Cite news|title=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A59514-2005Apr16.html|first=Craig|author=Timberg|date=17 April 2005|accessdate=22 May 2010}}</ref> Kadịnal Francis Arinze bụ Kadịnal Roman Katọlik si Naịjirịa. <ref>{{Cite news|title=The Guardian on Arinze|url=https://www.theguardian.com/world/2003/oct/03/catholicism.religion|first=Rory|author=Carroll|date=3 October 2003|accessdate=22 May 2010}}</ref> === Anglịkan === Egbè ndị ụka nke Chọọchị Nigeria bụ: [[Lagos]], [[Ibadan]], [[Ȯra Ondo|Ondo]], Bendel, Niger, [[Mba Mmiri|Niger Delta]], [[Òwèrè|Owerri]], [[Abuja]], [[Kaduna]] na [[Jos]] . <ref name="Site of the Church of Nigeria">{{Cite web|url=http://www.anglican-nig.org/main.php?k_j=24|title=Site of the Church of Nigeria|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110110163233/http://www.anglican-nig.org/main.php?k_j=24|archivedate=10 January 2011}}</ref> Primate ya bụ Nicholas Okoh . Chọọchị Nigeria nwere ihe dịka nde mmadụ iri na asaa. <ref>{{Cite web|url=http://www.gazette.com/onset?id=20769&template=article.html|title=Site of the Gazette ( Colorado Springs)|archiveurl=https://archive.today/20130102184850/http://www.gazette.com/onset?id=20769&template=article.html|archivedate=2013-01-02}}</ref> === Christian nkesa === [[Usòrò:Art_at_Ime-Obi_Ezechima_wall,Onitsha_2.jpg|thumb| Mmụọ Nsọ e sere na enyemaka na [[Onịchạ|Onitsha]]]] Imirikiti ndị [[Onye Kraịst|Kristian]] dị na ndịda ọwụwa anyanwụ, South-South, ndịda ọdịda anyanwụ na mpaghara Middle-belt. <ref>{{Cite web|title=Refworld {{!}} Nigeria: Situation of Christians, including those living in northern cities, Lagos and Abuja; state protection (2011-October 2015)|url=https://www.refworld.org/docid/565bfbc64.html|author=Refugees|first=United Nations High Commissioner for|work=Refworld|language=en|accessdate=2020-05-24}}</ref> Ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ọdụ ọrụ mgbasa ozi na ebe a na-ere akwụkwọ ozi, yana ụka ndị na-eje ozi na ndịda ndịda na ndị ugwu ugwu Ndị Kraịst na obodo mgbago ugwu na obodo ndị ka ukwuu, dị na mpaghara ugwu Alakụba. Iso Christianityzọ Kraịst na mpaghara Yoruba bụbu Protestant na Anglịkan, ndị ụka Pentikọstal / ndị nkwusa Protestant ugbu a, ebe ala Igbo bụ ebe mpaghara ụka kachasị ukwuu nke ụka Roman Katọlik na-enwekarị echiche nke Protestantism. Okpukpe ndị ọzọ dịkwa ọtụtụ  . Ndị Presbyterian rutere na ngwụcha narị afọ nke 17 na mpaghara Ibibio, Annang na Efik na mpaghara [[Mba Mmiri|Niger Delta]] ma nwee ọrụ ọzọ na eriri etiti  . Ọrụ nke bylọ ụka Presbyterian dị na [[Calabar]] site na Scotland nke ndị ozi ala ọzọ dịka Rev Hope M. Waddell, ndị rutere na Calabar 10 Eprel 1846, na narị afọ nke 19 na nke Mary Slessor nke Calabar bụ ihe atụ. E kwere ka obere ndị ozi ala ọzọ bido, n'ozuzu na 1920s, mgbe elere belt nke dị n'etiti anya. Okpukpe ọ bụla guzobere netwọk ime obodo site n'inye ụlọ akwụkwọ na ụlọ ọrụ ahụike. Ọtụtụ n'ime ụlọ ọrụ ndị a nọgidere na 1990, n'agbanyeghị na n'ọtụtụ ọnọdụ, gọọmentị gọọmentị weghaara ụlọ akwụkwọ iji hazie usoro ọmụmụ na ụmụ amaala ndị nkuzi.  . Ndị Pentikọst bịara ọtụtụ dị ka ụmụ amaala na-arụ ọrụ na oge nnwere onwe, na 1980s, Evangelical na Apostolic Pentikọstal na-agbasa ngwa ngwa n'akụkụ ndịda ọdịda anyanwụ na etiti belt, na-enwe nnukwu ihe ịga nke ọma ruo ugbu a Roman Katọlik na ndị Protestant obodo ndịda.  . E nwekwara ụlọ nkewa, ma ọ bụ ụka Africa, ndị jikọtara akara ọdịnala Ndị Kraịst na akara amaala. Otu n'ime ha bụ ngagharị Aladura (ekpere) na-agbasa ngwa ngwa na ala Yoruba ma banye na mpaghara beliti ndị na-abụghị ndi Alakuba Ewezuga [[Benin]] na Warri, bụ ndị ndị [[Portugal|Pọchugiiz]] matara na Kristian oge mbido narị afọ nke 15, ọtụtụ ndị ozi ala ọzọ rutere n'oké osimiri na narị afọ nke 19. Dị ka ọ dị na mpaghara ndị ọzọ dị na kọntinent Africa, ndị Roman Katọlik na ndị Anglịkan nwere ike iguzobe mpaghara ọchịchị na mpaghara ndịda Nigeria. Mgbe a lụchara Agha Worldwa nke Mbụ, obere chọọchị ndị dị ka Chọọchị nke threnmụnna (dị ka Ekklesiyar Yan'uwa a Nigeria ), ndị Seventh-Day Adventist na ndị ọzọ rụrụ ọrụ n’etiti mba ndị ọzọ, na-anwa ịghara ịsọ mpi. Ọ bụ ezie na ndị a ma ama amachaghị, ụka ndị [[Ndị Afụrịka ǹkè Amerịka|Africa na Amerịka]] banyere na mpaghara ndị ozi ala ọzọ na narị afọ nke 19 wee mepụta kọntaktị na Nigeria nke dabara nke ọma n'oge ọchịchị. Ọzọkwa, n’oge a, Ndịàmà Jehova malitere ọrụ ozi ala ọzọ ha na Nigeria ma gbasaa n’oge na-adịghị anya n’obodo ahụ <ref>https://wol.jw.org/en/wol/library/r1/lp-e/all-publications/books/yearbooks/yearbook-1986</ref> === Ọpụpụ nke ụka okpukpe Europe === E hibere ụlọ ụka ndị Africa site n'obere òtù dị iche iche na-apụ n'okpukpe ndị Europe, karịsịa na Yorubaland, ebe ụdị nnwere onwe dị otú ahụ malitere na mmalite nke narị afọ nke 19-nke ndị ozi ala ọzọ America na nke Britain nwere mmetụta na mbido 1900s ma bụrụ nnukwu mkpalite nke 1930. Ha bụ maka ọtụtụ akụkụ na nkwenkwe na ụka dịka nne na nna, ọ bụ ezie na egwu ndị ọzọ n'Africa, na mgbe e mesịrị ịgba egwu na uwe / uwe, batara ma jikọta ya na ọrụ ụka dị na ya. Ndị a ma ama n'etiti mmiri ọhụrụ nke 1930 bụ ndị Pentikọst Protestant dị ka Chọọchị Apostolic Christ - ngalaba nke ụlọ ọrụ Faith Tabernacle nke dị na United States nke gafere Western Western ma bụrụ nke ndị ụka Celestial na Cherubim na Chọọchị Seraphim bụ ndị nwe obodo kwụụrụ onwe ha. mmiri. Ọtụtụ chọọchị ndị amaala jiri amaokwu Akwụkwọ Nsọ kwado ịlụ karịa otu nwanyị . Site na nnwere onwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị ụkọchukwu Africa nwere ma ụka Roman Katọlik ma nke Protestant. Ememe na ụdị ofufe bụ nke obodo nke ndị ozi ala ọzọ mbụ. Ka ọ na-erule afọ 1980, a na-ewebata egwu Africa na ọbụna ịgba egwu nwayọ n'ime ụka ụka ndị metụtara ọdịda anyanwụ, n'agbanyeghị agbanyeghị iji dabaa n'ememe sitere na Euro-America. Ndị Kraịst ndịda bi na mgbago ugwu, ọkachasị na obodo ndị ka buo ibu, nwere ọgbakọ na ụka hibere n'oge 1920. Ọbụna obodo ndị pere mpe (mmadụ 20,000 ma ọ bụ karịa) nke nwere mpaghara ndịda nwere ugwu nwere ụka ụka dị iche iche, ọkachasị na eriri etiti, ebe okpukpe abụọ a ma ama nwere ụkwụ siri ike. Ọpụpụ ndị Igbo site na north na ngwụcha afọ 1960 hapụrụ ọgbakọ ụka Roman Katọlik nke anaghị eme nke ọma. Site na 1980s ndị na-eso ụzọ abanyela na ọnụ ọgụgụ ka ukwuu, a rụwokwa ọtụtụ chọọchị ọhụrụ. Eke etiti na ọdịda anyanwụ na ọdịda anyanwụ Naịjirịa bụ njide nke ndị Protestant (Pentikọstal, Oziọma na ụmụ amaala nke ụka ụka Ndị Kraịst). === Njikọ na omume ọdịnala === Aladura, dị ka ọtụtụ ụka ndị ọzọ na-ekewapụ, na-ekwusi ike ọgwụgwọ na mmezu nke ebumnuche ndụ maka onwe ya na ezinụlọ ya. Nkwenkwe Africa na ịgba afa na amoosu bụ ikike ọjọọ nke a na-anakwere nchebe megide; ememe okpukpe na-ekpo ọkụ ma nwee mmụọ, na-emesi ike itinye aka onwe onye na ịnakwere mmụọ. Nkà mmụta okpukpe bụ nke Akwụkwọ Nsọ, mana ụfọdụ ịkwụ ụgwọ na-agbakwunye usoro ndị a na-akwụ ụgwọ na ụfọdụ na-anabata ịlụ nwanyị . === Otu ndi mmadu na okpukpe === Isi ọgbakọ nke nnukwu ụka Anglịkan na Roman Katọlik na-anọchite anya ezinụlọ ndị ama ama nke mpaghara ha, ọ bụ ezie na ụka ọ bụla nwere ndị otu si n'ogo niile na ọtụtụ ụlọ ụka dị ala. Ka o sina dị, agbamakwụkwọ na katidral Anglican dị na [[Lagos]] na-abụkarị nzukọ ndị isi nke mba ahụ dum, ọkachasị nke Lagos na Yorubaland. Ezinụlọ dị otú a nwere njikọ na chọọchị ha laghachi na narị afọ nke 19 ma ọ nweghị mmasị na chọọchị ndị ahụ  . Majorlọ isi obodo ukwu niile, mahadum nile, na isi obodo ọhụrụ nke [[Abuja]] nwere mpaghara maka ndị okpukperechi bụ isi iji wuo ụka na alakụba na ebe a ga-eli ozu. == Nkwenkwe ọdịnala == N'akụkụ nke otu okpukperechi nke okpukpe bu usoro nkwenkwe omenala nke na-emegideghi iwu obodo nke na-achịkwakwa ụkpụrụ omume na ụkpụrụ omume n'etiti ọtụtụ mmadụ. === Omenala okpukpe dị n'etiti ndị Yoruba === [[Usòrò:Templo_Osun3.jpg|áká_ịkẹngạ|thumb|300x300px| Templelọ nsọ nke ''Ọṣun'' na [[Osogbo|Oṣogbo]], Nigeria.]]   N'ime obodo na steeti Yoruba na ndị agbataobi ya, ụzọ ndụ echekwabara na-egosipụta nkà mmụta okpukpe nke jikọtara nkwenkwe obodo na gọọmentị etiti na ọbụbụeze ya na agbata obi ma ọ bụ obodo site na eze, eze. Oche nke eze ( oba ) bụ maka ọrụ dịrị ndị ọ na-achị, dịka nkwenye nke izi ezi nke ọchịchị oba (eze) na ndị ọ na-achị.  . === Omume === Na mgbakwunye na ịh ụ nnweta, yana ọmụmụ ọ na - aga n’ihu, ma ala ma ndị mmadụ, carnival nke oge na - eme ihe ngosi maka “njem” nke na - enye aka na arụpụta mpaghara. Ka ọ dị ugbu a, omume ndị ahụ abụghị otu; ha nwere ụfọdụ myirịta na iche. Omume a na-eme na ememme ọdịnala enyere mmadụ dabere n'ụdị chi ma ọ bụ chi nwanyị ndị a ga-efe ofufe. Ọ bụ ezie na carnival tradi na-adọtakarị ndị njem nleta, ndị na-achọ ihe ọchị, na ndị obodo, ọ dịkwa mma iburu n'uche na enwere ụfọdụ omume amachibidoro nke na-egbochi ndị mmadụ ịme ufodu ihe na-adịghị mma, ikekwe tupu na n'oge oriri a.<blockquote>"Otu n'izu jiri nwayọ nwayọ wee gbasaa iji mee ka ndị ọhụụ ọhụụ, ọ ga-abụrịrị nke doro anya na ha ga-anọgide na-ekwupụta ọdịbendị ọdịiche ha n'ụzọ okike na ụzọ ọgụgụ isi." <ref>{{Cite web|url=http://www.culturalsurvival.org/publications/cultural-survival-quarterly/nigeria/texture-change|title=(Publications):''The Texture of Change''|publisher=Cultural Survival|accessdate=13 March 2012}}</ref></blockquote> == Okpukpe ndị ọzọ ==   Mgbe ọnụnọ dịpụrụ adịpụ na ngwụsị afọ ndị 1920, <ref name="xviii">{{Cite book|author=Universal House of Justice|title=In Memoriam|publisher=Baháʼí World Centre|pages=Table of Contents and pp.619, 632, 802–4|year=1986|url=http://bahai-library.org/books/bw18/800-825.html|isbn=978-0-85398-234-0}}</ref> okwukwe Baháʼí na Naịjirịa na-amalite site na ịsụ ụzọ Baháʼí na- abịa na Sub-Sahara West Africa na 1950s na-agbaso mbọ nke Enoch Olinga bụ onye metụtara uto nke okpukperechi na [[Naijiria|Nigeria n'ụzọ na-apụtaghị ìhè.]] . <ref name="uk">{{Cite news|author=Mughrab|first=Jan|title=Jubilee Celebration in Cameroon|work=Baháʼí Journal of the Baháʼí Community of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|url=http://bahai-library.com/pdf/bjuk/bjuk_2004_jan-feb_v20_n5_7_Jubilee_Celebration_in_Cameroon.pdf}}</ref> N'isochi uto n'ofe odida anyanwu Africa, a hoputara Mgbakọ Mba Ime Mmụọ nke <ref name="stats">{{Cite web|url=http://bahai-library.com/handscause_statistics_1953-63&chapter=1#22|title=The Baháʼí Faith: 1844-1963: Information Statistical and Comparative, Including the Achievements of the Ten Year International Baháʼí Teaching & Consolidation Plan 1953-1963|author=Compiled by [[Hands of the Cause]] Residing in the Holy Land|pages=22, 46}}</ref> Dika obodo di otutu n’ofe obodo ma di iche na ntinye aka ya hoputara Mgbakọ nke ime mmuo nke ya n’afo 1979 <ref name="MacEoin">{{Cite web|author=MacEoin|first=Denis|title=Children/education (Listings)|work=The Babi and Baha'i Religions: An Annotated Bibliography|publisher=Greenwood Press's ongoing series of Bibliographies and Indexes in Religious Studies|url=http://bahai-library.com/books/biblio/children.education.html|pages=see entries 60–63, 80, 139|accessdate=26 March 2008}}</ref> na Operation World  na-eme atụmatụ 1000 Bahá'ís ke 2001 <ref name="thousand">{{Cite web|title=Republic of Niger for August 29|work=Operation World|publisher=Paternoster Lifestyle|year=2001|url=http://www.operationworld.org/country/nige/owtext.html|accessdate=18 May 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080322044443/http://www.operationworld.org/country/nige/owtext.html|archivedate=2008-03-22}}</ref> ezie na Association of Religion Data Archives (ịdabere ukwuu n'ime na ndị World Christian Encyclopedia ) na-eme atụmatụ ụfọdụ 34.000 Bahá'ís ke 2005. <ref name="WCE-05">{{Cite web|title=Most Baha'i Nations (2005)|work=QuickLists > Compare Nations > Religions >|publisher=The Association of Religion Data Archives|year=2005|url=http://www.thearda.com/QuickLists/QuickList_40c.asp|accessdate=4 July 2009}}</ref> === Okpukpe Hindu ===   [[Okpukpe Hindu]] gbasaruru Nigeria nke kachasị site na mbata nke ndị Hindu si [[Ndia|India]] na nke ndị ozi ala ọzọ nke Hare Krishna. Ọtụtụ ndị Naịjirịa agbanweela n'okpukpe Hindu ọkachasị n'ihi mbọ nke ndị mgbasa ozi ISKCON. ISKCON emepeela Vedic Welfare Complex na Apapa. <ref>[http://www.adherents.com/adhloc/Wh_245.html "Adherents by Location"], Adherents.com, Accessed 19 May 2007.</ref> Gụnyere ndi Nigeria sitere na India na ndi NRI nwere ndi Hindu 250,000 na Nigeria. Ọtụtụ n’ime ha bi na Legọs, onye bụbu isi obodo Naịjirịa. === Chrislam ===   ''Chrislam'' bụ ngwakọta nke Iso Christianityzọ Kraịst na Islam nke na-eme omume sitere na [[Akwụkwọ Nsọ]] na ọrụ . O nwere olile anya ịkwụsị esemokwu okpukpe n’etiti ndị Nigeria. <ref>[http://www.csmonitor.com/2006/0126/p01s04-woaf.html "In African, Islam and Christianity are growing - and blending"], csmonitor.com, Accessed 19 May 2007.</ref> Naijiria abụrụla ebe Africa maka Grail Movement, nke sitere n’ọrụ Abd-ru-shin, nke kachasị mkpa ''In the Light of Truth: The Grail Message'' . Gratù Grail abụghị nzukọ dị na usoro iwu kwadoro, mana okwu mkpokọta maka ụdị mbọ niile ịgbasa ihe ọmụma nke Ozi Grail na iji ya mee ihe n'akụkụ niile nke ndụ. Ikwado ụdị oge a maka ndị na - eso ya na ndị na - agụ Ozi Grail bụ - na mgbakwunye na mgbasa ozi nke Grail - otu n’ime nchegbu ndị mba ụwa na-atụgharị uche. <ref>{{Cite book|author=BERNHARDT, Oskar Ernst, called Abdrushin.|title=In the Light of Truth. The Grail Message by Abd-ru-shin.|date=1954|publisher=Vomperberg; printed in Germany|oclc=557200304}}</ref> Ebumnuche ebumnuche ya na oge awa nke Ofufe na Ememme Grail, mmemme nkuzi, ọgụgụ, mgbede mkparịta ụka, nzukọ ọmụmụ, mmemme maka ụmụaka na ndị na-eto eto, ihe ngosi nka, egwu na ihe ndị ọzọ, gụnyere ọrụ nke Movement. === Reformed Ogboni Fraternity === Otu òtù nke na-etinye ntụnye na insignia sitere na Ogboni mbụ, dabere na usoro ochie, usages na omenala. Guzobe na 1914 site na Ven. Archdeacon TAJ Ogunbiyi  . Ndi otu ghere oghe nye ndi toro eto nabatara isonye n’ekpere arusi na Chineke. Isi òtù a dị na Lagos, Nigeria. Na 1996 o nwere ihe ruru 710 conclaves / Lodges or Iledi na Nigeria na ofesi. {{excerpt|Irreligion in Nigeria}}A na-atụle irreligion na Nigeria na-erughị otu pasent nke ndị bi na ya. Dị ka ọ dị n'ọtụtụ akụkụ Africa, enwere nnukwu ihere na enweghị ekweghị na Chineke. Nnyocha e mere na 2010 site na Pew Research Center gosiri na 51% nke ndị Alakụba Nigeria kwenyere na ọnwụ ọnwụ maka ịhapụ Islam. N’akụkụ ụfọdụ nke Naịjirịa, e nwere ọbụna iwu megidere nkwulu. N’afọ 2017 ndị otu Humanist Association nke Naịjirịa nwetara nnabata gọọmenti mgbe afọ 17 lụrụ ọgụ. Ihe sochiri nke a bụ nkwado nke ndị Atheist Society of Nigeria, Northern Nigerian Humanist Association na Nigerian Secular Society. A na-ewere ya dị ka onye nwere nsọpụrụ iji okwu a bụ 'onye na-eche echiche n'efu' mgbe ọ na-ekwu maka ekweghị na Chineke. Maatụ: you bụ onye Kristian, onye Alakụba, ma ọ bụ onye ‘nweere onwe ya’? == Esemokwu dị n'etiti okpukpe == Ihe omume ụfọdụ nke ndị otu a emeela n'oge na-adịbeghị anya kpatara ọnwụ nke ndụ na ihe onwunwe ka ha na-agabiga ibibi ụlọ ọrụ gọọmentị nke ha na-ahụ dị ka ihe nketa ma ọ bụ oyiri nke ọdịbendị ọdịda anyanwụ na obodo ha dị iche iche. Mgbasa ozi okpukpe ndị a ahụla mmụba egbe na-ada n'etiti ndị otu a na ndị ọrụ nchekwa na ọnwụ nke ndị akaebe gbara n'akụkụ abụọ. <ref>{{Cite web|url=http://www.nigeriaplus.com/understanding-boko-haram-a-theology-of-chaos-by-chris-ngwodo/|title=Understanding Boko Haram – A Theology of Chaos: by Chris Ngwodo|publisher=Nigeriaplus.com|date=2010-10-06|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120313215259/http://www.nigeriaplus.com/understanding-boko-haram-a-theology-of-chaos-by-chris-ngwodo/|archivedate=13 March 2012}}</ref> Agbanyeghi na esemokwu dị n’etiti ndị otu Kristi na ndị Alakụba adịkarịghị, esemokwu dapụtara n’etiti otu abụọ a ka otu ọbụla gbanwere. Esemokwu dị na Ọktoba 1982 mgbe ndị ụka Alakụba ji ịnụ ọkụ n'obi na Kano nwee ike ịmanye ikike ha iji gbochie Churchlọ Nzukọ Anglican ịgbasa ogo ya na ike ya n'ihi na ha hụrụ ya dịka ihe iyi egwu na alakụba dị nso, n'agbanyeghị na thoughlọ Nzukọ Anglican nọrọ ebe ahụ afọ iri anọ tupu e wuo ụlọ alakụba. <ref>Ibrahim, pp. 65-66</ref> Ọzọkwa, e nwere otu ụmụ akwụkwọ abụọ nọ na Naịjirịa batara n'asọmpi, Mmekọrịta Ndị Mmụta Ndị Kraịst na Ndị Mmụta Mmụta Alakụba. N'otu oge enwere mkpọsa mgbasa ozi nke ndị FCS haziri wee weta ajụjụ banyere ihe kpatara otu ịrọ òtù ga-eji na-achịkwa ogige agụmakwụkwọ agụmakwụkwọ Kafanchan. Esemokwu a dị ngwa rue ụmụ akwụkwọ Alakụba haziri ngagharị iwe na gburugburu obodo nke mechara ụfọdụ Ndị Kraịst na-aza site n'ịkụ ụlọ alakụba na kọleji. Na Machị, ndị otu Kristi na kọleji gburu ihe dịka ndị Alakụba 9-12 ma gbaa ọtụtụ alakụba ọkụ ka ihu igwe ụjọ bidoro. <ref>Ibrahim, pp. 66–68</ref> Nrigbu nke ndi oru mgbasa ozi na-agbasa echiche nke esemokwu ahụ, si otú a na-agbanwe ikike ọ bụla karịa. Mgbasa ozi dị iche iche na-enweghị mmasị n'akụkụ ọ bụla n'ihi ya ebe ebe dị ka ụlọ ọrụ redio gọọmentị etiti tụlere echiche nke ịgbachitere Islam n'oge a dị mkpirikpi nke ụjọ mana ọ naghị ekwupụta ọnwụ na mmebi nke ndị Alakụba kpatara, na-eme ka ọnụ ọgụgụ ndị Alakụba na-akpali. N'otu aka ahụ, akwụkwọ akụkọ Ndị Kraịst ekwupụtaghị mmebi na ọnwụ Ndị Kraịst kpatara kama ha lekwasịrị anya na ụjọ Alakụba. <ref>Ibrahim, pp. 67–70</ref> Ndị ọzọ na-eduga òtù okpukpe ndị a na-eji mgbasa ozi agbasa ozi nke jiri nwayọọ nwayọọ bụrụ onye na-anaghị anabata okpukpe ndị ọzọ. <ref>Ibrahim, p. 72</ref> == Site na steeti == * Okpukpe na steeti Abia * Okpukpe na steeti Adamawa * Okpukpe na steeti Akwa Ibom * Okpukpe na steeti Anambra * Okpukpe na steeti Bauchi * Okpukpe na steeti Bayelsa * Okpukpe na steeti Benue * [[Ȯra Borno|Okpukpe na]] steeti Borno * Okpukpe na steeti Cross River * Okpukpe na steeti Delta * Okpukpe na steeti Ebonyi * Okpukpe na steeti Edo * Okpukpe na steeti Ekiti * Okpukpe na steeti Enugwu * Okpukpe na steeti Gombe * Okpukpe na steeti Imo * [[Ȯra Jigawa|Okpukpe na]] steeti Jigawa * Okpukpe na steeti Kaduna * Okpukpe dị na steeti Kano * Okpukpe na steeti Katsina * [[Ȯra Kebbi|Okpukpe na]] steeti Kebbi * Okpukpe na steeti Kogi * Okpukpe na steeti Kwara * Okpukpe na steeti Lagos * Okpukpe na steeti Nassarawa * Okpukpe na steeti Niger * Okpukpe na steeti Ogun * Okpukpe na steeti Ondo * Okpukpe na steeti Oyo * Okpukpe na steeti Plateau * Okpukpe na steeti Rivers * Okpukpe na steeti Sokoto * Okpukpe na steeti Taraba * [[Ȯra Yobe|Okpukpe na]] steeti Yobe * Okpukpe na steeti Zamfara * Okpukpe na Federal Capital Territory (FCT) State == Hụ kwa == == Ntughari == {{loc}}  {{Reflist}} [[Òtù:Category:Okpukpe nke Alaeze ukwu Britain]] [[Òtù:Category:Okpukpe na Naịjịrịa]] [[Òtù:Category:Isiokwu nwere Edemede]] 4rvte6fceszlth5ek0vmyzeg1aeychj 84692 84691 2022-07-24T00:26:54Z Akwugo 11031 Added photo #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[File:Catedral Nacional em Abuja, Nigéria.jpg|thumb|Catedral Nacional em Abuja, Nigéria]] '''Okpukpe dị na Nigeria''' [[Eluàlà|(mba Africa]] kacha nwee ọnụ ọgụgụ ndị bi na ya karịrị nde narị abụọ n'afọ 2018) dị iche iche. <ref name="UN2015">{{Cite book|title=World Population Prospectus: The 2015 Revision|date=2015|publisher=Department of Economic and Social Affairs, United Nations|url=http://esa.un.org/unpd/wpp/Publications/Files/Key_Findings_WPP_2015.pdf|accessdate=13 September 2015}}</ref> Iwu nke ala Nigeria nyere nnwere onwe ikpe okpukpe <ref>{{Cite web|title=Nigerian Constitution|url=http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm#Powers_of_Federal_Republic_of_Nigeria|work=Nigeria Law|accessdate=17 July 2015}}</ref> ma obodo a bụ ebe obibi nye ụfọdụ ndị Kristian na ndị Alakụba kacha ukwuu n’ụwa, n’out oge. <ref>{{Cite web|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|work=Pew Research Center|language=en-US|accessdate=2020-05-25}}</ref> Naịjirịa kewara dịka ọkara n'etiti ndị Alakụba, ndị bi na mgbago ugwu, na ndị Kristian, ndị bikarị na ndịda; Okpukpe ndi amaala, dika ndi agbụrụ nke ala [[Odinạnị|Igbo]] na Yoruba, di na ndi pere aka. <ref name="USEN">{{Cite web|title=Nigeria Fact Sheet|url=https://photos.state.gov/libraries/nigeria/487468/pdfs/Nigeria%20overview%20Fact%20Sheet.pdf|publisher=United States Embassy in Nigeria|accessdate=23 September 2018}}</ref> Onu ogugu ndi [[Onye Kraịst|Kristian]] n’ime ndi Naijiria adighi ala n’ihi onu ogugu ala ha ma e jiri ya tunyere ndi [[Ndi áláküba|Alakụba]] no na ugwu. <ref>https://link.springer.com/article/10.1007/s13644-021-00450-5?platform=hootsuite</ref> Imirikiti ndị Kristian ndị Naijiria bụ ndị Protestant (nke akọwara), ọ bụ ezie na ihe dị ka otu ụzọ n'ụzọ anọ bụ ndị Katọlik . <ref name="pew2010">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Christian/Christianity-fullreport-web.pdf|title=Global Christianity: A Report on the Size and Distribution of the World's Christian Population|accessdate=2015-02-03}}</ref> <ref>{{Cite web|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|work=Pew Research Center|language=en-US|accessdate=2020-05-24}}</ref> Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị Alakụba Nigeria bụ ndị Sunni ma ọ bụ ndị ụka na-abụghị ndị ụka . Ọtụtụ ndị Sunni [[Ndi áláküba|Alakụba]] bụ ndị otu òtù ụmụnna Sufi. Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride . Onu ogugu ndi Shia pere aka ( ''lee Shia na Nigeria'' ). Odi nkonim wɔ Ahmadiyya ne Mahdiyya mu. <ref name="Diversity in Nigerian Islam">{{Cite web|url=http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/nrn/nrn-pp01.pdf|title=Diversity in Nigerian Islam|accessdate=15 April 2014}}</ref> N'ihe banyere njikọ nke okpukpe agbụrụ dị iche iche nke Nigeria, agbụrụ ndị [[Ndi Haụsa|Hausa]] dị na mgbago ugwu bụkarị ndị Alakụba, agbụrụ ndị [[Ndi Yoruba|Yoruba]] dị n'akụkụ ọdịda anyanwụ kewara n'etiti ndị Kristian na ndị Alakụba nwere ọtụtụ ndị na-agbaso okpukpe ọdịnala, ebe ndị [[Ndị Ìgbò|Igbo]] nke ọwụwa anyanwụ na ndị Ijaw nọ na ndịda bụkarịrị ndị otu Kristi nwere ụfọdụ ndị na-eme okpukpe ọdịnala. <ref>{{Cite web|url=http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/columnist/thursday/jide-osuntokun/46858-nigeria-a-secular-or-multi-religious-state-2.html|title=Nigeria: a secular or multi religious state - 2|accessdate=15 April 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140306085141/http://www.thenationonlineng.net/2011/index.php/columnist/thursday/jide-osuntokun/46858-nigeria-a-secular-or-multi-religious-state-2.html|archivedate=6 March 2014}}</ref> Ogwe dị n'etiti Nigeria nwere ọtụtụ agbụrụ dị obere na Nigeria na ha bụ ndị Kristian na Ndị Kraịst na-atụgharị, yana ndị otu okpukperechi ọdịnala nwere ndị Alakụba ole na ole. <ref>{{Cite web|url=http://www.nasarawastate.org/newsday/news/culture/11129114540.html|title=The Middle Belt: History and politics|publisher=Nasarawastate.org|date=2004-11-29|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120229202021/http://www.nasarawastate.org/newsday/news/culture/11129114540.html|archivedate=29 February 2012}}</ref> <ref>http://www.britannica.com/bps/additionalcontent/18/26525030/The-Middle-Belt-Movement-and-the-Formation-of-Christian-Consciousness-in-Colonial-Northern-Nigeria</ref> Steeti iri na abụọ ndị Alakụba toro na mgbago ugwu etinyela iwu Sharia na usoro iwu ha na mbụ, nke butere esemokwu n'ihi ịkpa oke agbụrụ ha n'ebe ndị okpukperechi na ndị mmekọ nwoke na nwanyị nọ. <ref>{{Cite news|date=2020-08-10|title=Nigerian singer sentenced to death for blasphemy in Kano state|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-53726256|accessdate=2021-03-14}}</ref> <ref name="tiptoe">''Owobi Angrew, Tiptoeing Through A Constitutional Minefield: The Great Sharia Controversy in Nigeria, ''[[Journal of African Law]]'', Vol 48, No 2, 2002.''</ref> <ref>{{Cite web|title=Kano Seeks Supremacy of Sharia Over Constitution|publisher=wwrn.org|date=17 March 2005|url=http://wwrn.org/articles/15994/|accessdate=7 June 2011}}</ref> Ebe ugwu Naịjirịa abụwokwa ebe ọgụ esemokwu ndị Alakụba na- aga n'ihu nke butere ọnwụ na ngagharị nke ọtụtụ iri puku mmadụ. == Nyocha Data == Ndabere na atụmatụ 2018 na ''World Factbook'' nke CIA, ọnụọgụ ndị mmadụ nwere ihe dịka 53.5% Alakụba, 45.9% Ndi Kraịst (10.6% Roman Katọlik na 35.3% Ndị Kraịst ọzọ), na 0.6% dịka ndị ọzọ. <ref name="cia-rel">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nigeria/|title=Nigeria|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=18 July 2019}}</ref> Na akụkọ 2019 nke Pew Research Center wepụtara na 2015 e mere atụmatụ na ndị Alakụba ruru 50% ebe ọnụọgụ ndị Kristian bụ 48.1%. <ref>{{Cite web|url=https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/04/01/the-countries-with-the-10-largest-christian-populations-and-the-10-largest-muslim-populations/|title=The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations}}</ref> Nzukọ Pew na akụkọ 2010 jiri akụkọ tụnyere ọtụtụ ebe. <ref name="pewIandC2010">{{Cite book|title=Islam and Christianity in Sub-Saharan Africa: Appendix B|date=2010|publisher=Pew Forum|url=http://www.pewforum.org/files/2010/04/sub-saharan-africa-appendix-b.pdf|accessdate=13 September 2015}}. Pew's own survey info contradicts other Pew reports so there may be an error</ref> Ngụkọta ọnụ nke ndị Naijiria na 1963 chọpụtara na 47% nke ndị bi na ya bụ ndị Alakụba, 34% Ndị Kraịst, na 18% ndị ọzọ. <ref>{{Cite web|url=https://www.qeh.ox.ac.uk/sites/www.odid.ox.ac.uk/files/BP1Ostien.pdf|title=https://www.qeh.ox.ac.uk/sites/www.odid.ox.ac.uk/files/BP1Ostien.pdf}}</ref> Na 2008 Ịtụ igwe mmadu na nyocha ahuike nke ndị bekee kpọrọ (DHS) choputara 53% Alakuba, 45% Ndị Kraịst, na 2% ndi ozo; na nghoputa nke Afrobarometer nke 2008 choputara 49% Christian, 50% Muslim, na 1% ndi ozo; Nyocha nke Pew hụrụ 52% Muslim, 46% Christian, na 1% ndị ọzọ. <ref name="pew2010" /> <ref name="pew2011">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2011/01/27/future-of-the-global-muslim-population-regional-sub-saharan-africa|title=Future of the World Muslim Population|format=web|date=January 27, 2011|accessdate=2015-02-03}}</ref> == Alakụba == [[Usòrò:MosqueinAbuja.jpg|thumb| Alakụba n'oge Harmattan]] Nigeria nwere otu n’ime obodo kacha [[Ndi áláküba|baa]] ụba nke Alakụba bi na West Africa. <ref name="pewforum.org">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|title=Mapping The Global Muslim Population, October 2009|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120310022549/http://www.pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|archivedate=10 March 2012}}</ref> Na Nigeria, ihe ruru pesenti 52 nke ndị bi na ya bụ ndị Alakụba. Imirikiti ndị Alakụba bi na Naịjirịa bi na mpaghara ugwu na etiti. E webatara Islam na north na Central Nigeria na etiti afọ dị ka narị afọ nke iri na itoolu ma guzosie ike na isi obodo nke mpaghara ahụ site na narị afọ nke 16, na-agbasa n'ime ime obodo na n'akụkụ Middle Belt . Shehu Usman dan Fodio guzobere gọọmentị na Northern Nigeria dabere na Islam tupu ọbịbịa nke colonialism.  Gọọmentị Briten na-achị achị wee guzobe iwu na-enweghị isi na Northern Nigeria dabere na usoro gọọmentị a. [[Àlakụ̀ba|Alakụba]] bịakwara South- Yoruba Yoruba na-ekwu okwu n'oge ọchịchị Mansa Musa nke Mali . Ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị Alakụba na Nigeria bụ Sunni nke ụlọ akwụkwọ Maliki nke ikike ikpe ; Agbanyeghị, ọnụọgụ pere mpe bukwara nke Shafi madhhab .  Ọtụtụ Sunni [[Ndi áláküba|Alakụba]] bụ ndị òtù Sufi brotherhoods. Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride . Alakụba ala Nigeria abụrụla heterogenous site na mmalite nke ọtụtụ ngalaba okpukpe Alakụba. Omuma atu putara ihe bu otu ndi Izala, <ref>{{Cite web|url=http://www.sharia-in-africa.net/pages/staff/amara.php|title=Islam Nigeria|publisher=Sharia-in-africa.net|accessdate=13 March 2012}}</ref> ndi Shia na otutu ndi otu okpukpere chi nke Alakụba nwere mmachi di ala. === Shia === Shia Alakụba nke Nigeria bụ isi dị na [[Ȯra Sokoto|Sokoto State]] . <ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6926119.stm|work=BBC News|title=Nigerian Shia base knocked down|date=1 August 2007|accessdate=22 May 2010}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.jafariyanews.com/2k7_news/july/30nigerian_shias.htm|title=Attack on Shi'as in Nigeria &#124; Jafariya News Network|publisher=Jafariyanews.com|date=2007-07-30|accessdate=13 March 2012}}</ref> Alakụba Shia ruru nde abụọ na nde anọ bi na Naịjirịa. <ref name="mgmpPRC"> {{Cite book|editor=Miller|date=October 2009|publisher=[[Pew Research Center]]|title=Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population|url=http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate=8 October 2009}} </ref> <ref>[http://allafrica.com/stories/201011170502.html Nigeria: 'No Settlement With Iran Yet'], Paul Ohia, allAfrica - This Day, 16 November 2010.</ref> Ibrahim Zakzaky kpọbatara ọtụtụ ndị Naịjirịa na Shia Islam. === Sufi === Fọdụ ndị Alakụba ala Nigeria na-ekwusi ike na ịta onwe onye ahụhụ na mysticism ma na-etolite otu dị iche iche a na-akpọ "tariqas", "Sufi iwu" ma ọ bụ "òtù ụmụnna Sufi". Ha na-ekwuwa okwu mgbe nile na-adị n'udo ma nwekwaa mmetụta ọmịiko maka Islam na-agbanwe agbanwe  . Ọtụtụ Sufis na-agbaso usoro Qadiriyya, Tijaniyyah ma ọ bụ Mouride  . === Ahmadiyya === Movementtù Ahmadiyya guzobere na Naịjirịa na 1916, <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 95</ref> ma bụrụ ihe ruru 3% nke ndị Alakụba. <ref>{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliation/Muslim/the-worlds-muslims-full-report.pdf|title=The World's Muslims: Unity and Diversity|accessdate=June 2, 2014|date=August 9, 2012|publisher=Pew Forum on Religious & Public life}}</ref> Enwere otutu ebe Ahmadiyya di na Nigeria tinyere ulo alakụba Baitur-Raheem na Ibadan weputara n’afọ 2008, <ref>http://www.alislam.org report of Khalifatul Masih V’s West African tour</ref> ụlọ alakụba Mubarak na Abuja, nke bụ ụlọ alakụba ikpeazụ nke Ahmadiyya, wuru na narị afọ mbụ nke Ahmadiyya Caliphate . <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 34</ref> Ahmadiyya ehiwekwala akwụkwọ akụkọ kwa izu a na-akpọ "Eziokwu" nke bụ akwụkwọ akụkọ Alakụba mbụ na mba ahụ. <ref>Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, p. 99</ref> === Quraniyoon === Ndi Kala Kato bu ndi otu ndi Nigeria tukwasiri obi. Aha ha pụtara "mmadụ nkịtị kwuru ya" na-ezo aka na ndị na-akọ akụkọ okwu Muhammad. Ndị Kalo Kato na-adabere kpam kpam na Quran ma a na-ahụ ha n'etiti obodo ndị dara ogbenye n'ofe ugwu Nigeria. <ref name="Diversity in Nigerian Islam">{{Cite web|url=http://www3.qeh.ox.ac.uk/pdf/nrn/nrn-pp01.pdf|title=Diversity in Nigerian Islam|accessdate=15 April 2014}}</ref> === Boko Haram na Darul Islam ===   Alakụba na Naịjirịa ahụla ịrị elu nke mbuso agha Alakụba ọkachasị n'etiti ha, ndị Boko Haram, Maitatsine, Darul Islam <ref>{{Cite web|url=http://www.nigeria70.com/nigerian_news_paper/niger_begins_demolition_of_sect%E2%80%99s_enclave/124451|title=Niger begins demolition of sect's enclave|publisher=Nigeria70.com|date=2009-09-02|accessdate=13 March 2012}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://thenationonlineng.net/web2/articles/15395/1/Darul-Islam-Rise-and-fall-of-an-empire/Page1.html|title=Darul-Islam: Rise and fall of an empire|publisher=Thenationonlineng.net|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120509201207/http://thenationonlineng.net/web2/articles/15395/1/Darul-Islam-Rise-and-fall-of-an-empire/Page1.html|archivedate=9 May 2012}}</ref> n'etiti ndị ọzọ. Ufo du mgbe ndị a amalitewo mgbe ụfọdụ iji ime ihe ike na-emezu nzube ha banyere ndị Alakụba na ndị Naijiria n'ozuzu ha. <ref>{{Cite web|author=Egodi Uchendu|url=http://egodiuchendu.com/index.php?option=com_content&view=article&id=62:radical-islam-in-the-lake-chad-basin-1805-2009-from-the-jihad-to-boko-haram&catid=5:papers&Itemid=11|title=Radical Islam in the Lake Chad Basin, 1805-2009: From the Jihad to Boko Haram|publisher=Egodiuchendu.com|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110815125102/http://egodiuchendu.com/index.php?option=com_content&view=article&id=62:radical-islam-in-the-lake-chad-basin-1805-2009-from-the-jihad-to-boko-haram&catid=5:papers&Itemid=11|archivedate=15 August 2011}}</ref> Ebuputala ịrị elu nke mmeghari mmeghari a na ndi ihe ndoro-ndoro ochichi nke obodo na ochichi dara ogbenye na Naijiria. <ref>{{Cite web|url=http://www.ifra-nigeria.org/IMG/pdf/N-_D-_DANJIBO_-_Islamic_Fundamentalism_and_Sectarian_Violence_The_Maitatsine_and_Boko_Haram_Crises_in_Northern_Nigeria.pdf|title=Islamic Fundamentalism and Sectarian Violence: The "Maitatsine" and "Boko Haram" Crises in Northern Nigeria|accessdate=27 August 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110726171608/http://www.ifra-nigeria.org/IMG/pdf/N-_D-_DANJIBO_-_Islamic_Fundamentalism_and_Sectarian_Violence_The_Maitatsine_and_Boko_Haram_Crises_in_Northern_Nigeria.pdf|archivedate=26 July 2011}}</ref> A hụwo ịda ogbenye dịka isi ihe na-eduga na mmụba ngwa ngwa na ndị otu nke ndị otu okpukpe dị egwu. Ọganihu nke ịrọ òtù a enwewokwa njikọ na mmụba na inye aka nke ndị na-emebiga ihe ókè n’okpukpe nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị maka oké ọchịchọ ọdịmma onwe ha nanị. N'ime oge 1980s ọgbaaghara okpukpe mere na na gburugburu obodo ise nke [[Kano]] na 1980, [[Kaduna]] na 1982, Bulum-Ketu na 1982, Jimeta na 1984 na [[Gombe]] na 1985. Ọgba aghara ndị a bụ mbugharị nke ndị dara ogbenye n’ime ime obodo n’obodo mepere emepe n’oge ọkọchị. Otu okpukpe Alakụba akpọrọ ' Yan Tatsine ' nupụrụ isi n'isi ndị ọchịchị na ndị na-abụghị ndị otu. Ndị Alakụba a na- emebiga ihe ókè sitere n'aka Alhaji Mohammed Marwa Maitatsine . Ọ bụ onye nkwusa nke Cameroon nke mere ka gọọmentị kwụsị, ihe nke dugara na njide ya na Nigeria na 1975, mana ka ọ na-erule 1972 ọtụtụ mmadụ soro ya gafee ọha mmadụ, sitere na ndị isi na ụmụ akwụkwọ Koranic a na-akpọ almajiral ma ọ bụ gardawa na ndị si mba ọzọ na-enweghị ọrụ. Maitatsine na ndị na-eso ụzọ ya kewapụrụ iche na okpukperechi Ọtọdọks, na-akatọ nrụrụ aka nke ndị okpukperechi okpukpe na nke ụwa na klaasị nke ndị ọgaranya na-eri ngwa ahịa ndị ọdịda anyanwụ n'oge mmụba mmanụ ụgbọala na 1974-81 <ref>Paul M. Lubeck, "Islamic Protest under Semi-Capitalism: ‘ Yan Tatsine Explained", Africa: Journal of the International African Institute, 55.4, (1985) 369-389, pp. 369–370</ref> Ejikọtara ndị otu Boko Haram na ndị otu Maitatsine. Ha choro itinye iwu iwu Sharia na mba Nigeria dum. <ref>Toni Johnson, "Boko Haram", Council on Foreign Relations, 31 August 2011, < http://www.cfr.org/africa/boko-haram/p25739> [accessed on 1/11/2011]</ref> == Iso Christianityzọ Kraịst == {| class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks" ! class="sidebar-title" |[[Christian denomination|Okpukpe Ndị Kraịst]] na [[Christianity in Nigeria|Naịjirịa]] |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> [[Christianity in Nigeria|Ụlọ ụka Nigeria]]</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Christian Association of Nigeria|Christiantù Ndị Kraịst nke Naịjirịa]] * [[Fellowship of Churches of Christ in Nigeria|Mmekọrịta nke ụka Kraist na Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> [[African initiated church|Onye Africa bidoro]]</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Cherubim and Seraphim Society|Ndị otu Cherubim na Seraphim]] * [[Eternal Sacred Order of Cherubim and Seraphim|Usoro ebighi -ebi dị nsọ nke Cherubim na Seraphim]] * [[Church of God Mission International|Chọọchị nke Chineke Mission International]] * [[Church of the Lord (Aladura)|Ụka nke Onyenwe anyị (Aladura)]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Anglịkan</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The African Church|Chọọchị Africa]] * [[Church of Nigeria|Ụka nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Baptist, Anabaptist, DC</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Church of the Brethren in Nigeria|Ụka Ụmụnna na Nigeria]] * [[Churches of Christ in Nigeria|Ụka nke Kraịst na Naịjirịa]] * [[Mambila Baptist Convention of Nigeria]] * [[Nigerian Baptist Convention|Mgbakọ Baptist nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Katọlik</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Catholic Church in Nigeria|Ụka Katọlik na Naịjirịa]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Ịdị nsọ na Metọdist</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[African Methodist Episcopal Church in Nigeria|Chọọchị Episcopal Metọdist nke Afrịka dị na Naịjirịa]] * [[Deeper Christian Life Ministry|Ozi Ndụ Ndị Kraịst miri emi]] * [[Redeemed Christian Church of God|Chọọchị Ndị Kraịst agbapụtara nke Chineke]] * [[United Methodist Church of Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Ndị Lutheran</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The Lutheran Church of Christ in Nigeria|Chọọchị Lutheran nke Kraịst na Nigeria]] * [[Lutheran Church of Nigeria|Chọọchị Lutheran nke Nigeria]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Pentikọstal</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[The Apostolic Church Nigeria|Ụka Apostolic Nigeria]] * [[Christ Apostolic Church|Chọọchị Apostolic Christ]] * [[General Council of the Assemblies of God Nigeria|General Council of Assemblies of God Nigeria]] * [[Gospel Faith Mission|Oziọma Okwukwe]] * [[International Church of the Foursquare Gospel]] * [[The Lord's Chosen Charismatic Revival Movement|Ntughari Ntughari Ntughari nke Onyenwe anyi hoputara]] * [[New Apostolic Church in Nigeria|Chọọchị Apostolic Ọhụrụ na Nigeria]] * [[Winners' Chapel|Ụlọ ekpere ndị mmeri]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Presbyterian na Ndozigharị</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Christian Reformed Church of Nigeria|Ụka Christian Reformed Church of Nigeria]] * [[Church of Christ in Nigeria|Ụka Kraịst na Nigeria]] * [[Church of Christ in the Sudan Among the Tiv|Chọọchị Kraịst na Sudan n'etiti ndị Tiv]] * [[Evangelical Reformed Church of Christ|Chọọchị Evangelical Reformed nke Kraịst]] * [[N.K.S.T|NKST]] * [[Presbyterian Church of Nigeria|Ụka Presbyterian nke Naịjirịa]] * [[Reformed Church of Christ in Nigeria|Ndozigharị ụlọ ụka Kraịst na Naịjirịa]] </div></div></div> |- | class="sidebar-content" |<div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"> Onye Protestant ọzọ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="plainlist"> * [[Evangelical Church of West Africa|Chọọchị Evangelical nke ọdịda anyanwụ Afrịka]] * [[QIC-United Evangelical Church]] * [[Seventh-day Adventist Church in Nigeria|Ụka Adventist ụbọchị asaa na Naịjirịa]] * [[Word of Faith Ministries|Okwu nke okwukwe ministri]] </div></div></div> |- | class="sidebar-navbar" | |} [[Usòrò:National_christian_centre1.jpg|thumb|250x250px| The National Church nke Nigeria]] Nigeria nwere Onu ogugu ndi Kristian n’Africa n’agbanyeghi na ndi kristo dika 48% nke onu ogugu ha. Dabere na akụkọ 2011 Pew, ihe karịrị nde 80 ndị Nigeria bụ Ndị Kraịst. N’etiti ndị otu Kristi, ihe dịka otu ụzọ n’ụzọ anọ bụ ndị Katọlik, ụzọ atọ n’ime ha bụ ndị Protestant, ihe dịka narị puku asaa na puku ise sokwa n’okpukpe Ndị Kraịst ndị ọzọ ma ole na ole n’ime ha bụ Ndị Kraịst Ọtọdọks. <ref name="features.pewforum.org">{{Cite web|url=http://www.pewforum.org/2011/12/19/global-christianity-regions/|title=Regional Distribution of Christians|date=2011-12-19|work=Pew Research Center's Religion & Public Life Project|accessdate=2016-10-27}}</ref> <ref name="cia-rel">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/nigeria/|title=Nigeria|publisher=[[CIA World Factbook]]|accessdate=18 July 2019}}</ref> Nzuko Baptist Baptist kwuru ihe ruru nde mmadu ato. <ref>{{Cite web|title=Site of the Nigerian Baptist Convention|url=http://www.nigerianbaptist.org/index.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110727123557/http://www.nigerianbaptist.org/index.php|archivedate=27 July 2011}}</ref> Site na 1990s rue 2000s, enwere otutu uto na uka ndi Protestant , tinyere Redeemed Christian Church of God [http://www.rccg.org/ (RCCG)], [http://faithtabernacle.org.ng/ Living Faith Church] ( Winners 'Chapel ), Christ Apostolic Church (CAC) (Aladura Movement nke mbu na Nigeria), Deeper Christian Life Ministry, Evangelical Church Winning All ( [http://www.ecwa.org.ng/ ECWA] ), Mountain of Fire and Miracles ( [https://www.mountainoffire.org/ MFM] ), [https://christembassy.org/ Christ Embassy], Common Wealth of Zion Assembly ( [https://coza.org.ng/ COZA] ), Aladura Church (churchesmụ amaala Ndị Kraịst nọ na chọọchị siri ike [[Ndi Yoruba|karịkarị]] na Yoruba [[Ndị Ìgbò|Mpaghara ndi igbo]] ), na nke ulo uka ozioma n’ozuzu ha. Churcheslọ ụka ndị a agbasaala banye n'akụkụ na mpaghara ndịda nke eriri etiti. Okpukpe ndị dị ka ụbọchị nke asaa Adventist dịkwa. E nwere ihe karịrị 300,000 Early Pentikọstal Apostolic Churches parish na Nigeria nwere ihe dị ka nde mmadụ 4.2. Dendị ụka dị otu a bụ:  # Chọọchị Apostolic Christ, # Chọọchị Apostolic, # Chọọchị Celestial, # Cherlọ Cherubim na Seraphim na ndị ọzọ. E nwekwara ihe dị ka parish 380,000 New Apostolic Church na-eme ihe dịka nde ndị kwere ekwe 6.5 | Ndị Kraịst ọhụrụ Apostolic na Nigeria gụnyere: 1) Rka Redeemed, 4) Deeper Life Church, 5) Ndị Mmeri 'Minista na isi iyi ndị ọzọ. Bye na nnukwu, Protestantism ọ kachasị ndị Pentikọst, ndị Apostolic na ndị na-agbasa ozi ọma bụ ndị Kristian kachasị na Naijiria site na ngwụcha 1990 ruo ugbu a  . Uka nke Jisos Kraist nke Ndi Nsọ nke Ikpeazu (LDS) kwuputara nhiwe ozi ohuru ohuru na Owerri na Nigeria n’afọ 2016. <ref>{{Cite news|url=http://www.worldreligionnews.com/religion-news/christianity/mormon-church-announces-new-missions-in-africa-and-vietnam|title=Mormon Church announces in missions in Vietnam and Africa}}</ref> === Okpukpe Roman Katọlik === Archdioceses nke Roman Catholic Church bụ: [[Abuja]], [[Onịchạ|Onitsha]], [[Benin City]], [[Calabar]], [[Ibadan]], [[Lagos]] na [[Òwèrè|Owerri]] . <ref>{{Cite web|title=Current Dioceses in Nigeria (Catholic Hierarchy)|url=http://www.catholic-hierarchy.org/country/dng2.html}}</ref> O nwere ihe ruru nde mmadụ iri na itoolu na [[Naijiria|Naịjirịa]] n’afọ 2005. <ref>{{Cite news|title=Washington Post|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A59514-2005Apr16.html|first=Craig|author=Timberg|date=17 April 2005|accessdate=22 May 2010}}</ref> Kadịnal Francis Arinze bụ Kadịnal Roman Katọlik si Naịjirịa. <ref>{{Cite news|title=The Guardian on Arinze|url=https://www.theguardian.com/world/2003/oct/03/catholicism.religion|first=Rory|author=Carroll|date=3 October 2003|accessdate=22 May 2010}}</ref> === Anglịkan === Egbè ndị ụka nke Chọọchị Nigeria bụ: [[Lagos]], [[Ibadan]], [[Ȯra Ondo|Ondo]], Bendel, Niger, [[Mba Mmiri|Niger Delta]], [[Òwèrè|Owerri]], [[Abuja]], [[Kaduna]] na [[Jos]] . <ref name="Site of the Church of Nigeria">{{Cite web|url=http://www.anglican-nig.org/main.php?k_j=24|title=Site of the Church of Nigeria|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110110163233/http://www.anglican-nig.org/main.php?k_j=24|archivedate=10 January 2011}}</ref> Primate ya bụ Nicholas Okoh . Chọọchị Nigeria nwere ihe dịka nde mmadụ iri na asaa. <ref>{{Cite web|url=http://www.gazette.com/onset?id=20769&template=article.html|title=Site of the Gazette ( Colorado Springs)|archiveurl=https://archive.today/20130102184850/http://www.gazette.com/onset?id=20769&template=article.html|archivedate=2013-01-02}}</ref> === Christian nkesa === [[Usòrò:Art_at_Ime-Obi_Ezechima_wall,Onitsha_2.jpg|thumb| Mmụọ Nsọ e sere na enyemaka na [[Onịchạ|Onitsha]]]] Imirikiti ndị [[Onye Kraịst|Kristian]] dị na ndịda ọwụwa anyanwụ, South-South, ndịda ọdịda anyanwụ na mpaghara Middle-belt. <ref>{{Cite web|title=Refworld {{!}} Nigeria: Situation of Christians, including those living in northern cities, Lagos and Abuja; state protection (2011-October 2015)|url=https://www.refworld.org/docid/565bfbc64.html|author=Refugees|first=United Nations High Commissioner for|work=Refworld|language=en|accessdate=2020-05-24}}</ref> Ọnụ ọgụgụ na-arịwanye elu nke ọdụ ọrụ mgbasa ozi na ebe a na-ere akwụkwọ ozi, yana ụka ndị na-eje ozi na ndịda ndịda na ndị ugwu ugwu Ndị Kraịst na obodo mgbago ugwu na obodo ndị ka ukwuu, dị na mpaghara ugwu Alakụba. Iso Christianityzọ Kraịst na mpaghara Yoruba bụbu Protestant na Anglịkan, ndị ụka Pentikọstal / ndị nkwusa Protestant ugbu a, ebe ala Igbo bụ ebe mpaghara ụka kachasị ukwuu nke ụka Roman Katọlik na-enwekarị echiche nke Protestantism. Okpukpe ndị ọzọ dịkwa ọtụtụ  . Ndị Presbyterian rutere na ngwụcha narị afọ nke 17 na mpaghara Ibibio, Annang na Efik na mpaghara [[Mba Mmiri|Niger Delta]] ma nwee ọrụ ọzọ na eriri etiti  . Ọrụ nke bylọ ụka Presbyterian dị na [[Calabar]] site na Scotland nke ndị ozi ala ọzọ dịka Rev Hope M. Waddell, ndị rutere na Calabar 10 Eprel 1846, na narị afọ nke 19 na nke Mary Slessor nke Calabar bụ ihe atụ. E kwere ka obere ndị ozi ala ọzọ bido, n'ozuzu na 1920s, mgbe elere belt nke dị n'etiti anya. Okpukpe ọ bụla guzobere netwọk ime obodo site n'inye ụlọ akwụkwọ na ụlọ ọrụ ahụike. Ọtụtụ n'ime ụlọ ọrụ ndị a nọgidere na 1990, n'agbanyeghị na n'ọtụtụ ọnọdụ, gọọmentị gọọmentị weghaara ụlọ akwụkwọ iji hazie usoro ọmụmụ na ụmụ amaala ndị nkuzi.  . Ndị Pentikọst bịara ọtụtụ dị ka ụmụ amaala na-arụ ọrụ na oge nnwere onwe, na 1980s, Evangelical na Apostolic Pentikọstal na-agbasa ngwa ngwa n'akụkụ ndịda ọdịda anyanwụ na etiti belt, na-enwe nnukwu ihe ịga nke ọma ruo ugbu a Roman Katọlik na ndị Protestant obodo ndịda.  . E nwekwara ụlọ nkewa, ma ọ bụ ụka Africa, ndị jikọtara akara ọdịnala Ndị Kraịst na akara amaala. Otu n'ime ha bụ ngagharị Aladura (ekpere) na-agbasa ngwa ngwa na ala Yoruba ma banye na mpaghara beliti ndị na-abụghị ndi Alakuba Ewezuga [[Benin]] na Warri, bụ ndị ndị [[Portugal|Pọchugiiz]] matara na Kristian oge mbido narị afọ nke 15, ọtụtụ ndị ozi ala ọzọ rutere n'oké osimiri na narị afọ nke 19. Dị ka ọ dị na mpaghara ndị ọzọ dị na kọntinent Africa, ndị Roman Katọlik na ndị Anglịkan nwere ike iguzobe mpaghara ọchịchị na mpaghara ndịda Nigeria. Mgbe a lụchara Agha Worldwa nke Mbụ, obere chọọchị ndị dị ka Chọọchị nke threnmụnna (dị ka Ekklesiyar Yan'uwa a Nigeria ), ndị Seventh-Day Adventist na ndị ọzọ rụrụ ọrụ n’etiti mba ndị ọzọ, na-anwa ịghara ịsọ mpi. Ọ bụ ezie na ndị a ma ama amachaghị, ụka ndị [[Ndị Afụrịka ǹkè Amerịka|Africa na Amerịka]] banyere na mpaghara ndị ozi ala ọzọ na narị afọ nke 19 wee mepụta kọntaktị na Nigeria nke dabara nke ọma n'oge ọchịchị. Ọzọkwa, n’oge a, Ndịàmà Jehova malitere ọrụ ozi ala ọzọ ha na Nigeria ma gbasaa n’oge na-adịghị anya n’obodo ahụ <ref>https://wol.jw.org/en/wol/library/r1/lp-e/all-publications/books/yearbooks/yearbook-1986</ref> === Ọpụpụ nke ụka okpukpe Europe === E hibere ụlọ ụka ndị Africa site n'obere òtù dị iche iche na-apụ n'okpukpe ndị Europe, karịsịa na Yorubaland, ebe ụdị nnwere onwe dị otú ahụ malitere na mmalite nke narị afọ nke 19-nke ndị ozi ala ọzọ America na nke Britain nwere mmetụta na mbido 1900s ma bụrụ nnukwu mkpalite nke 1930. Ha bụ maka ọtụtụ akụkụ na nkwenkwe na ụka dịka nne na nna, ọ bụ ezie na egwu ndị ọzọ n'Africa, na mgbe e mesịrị ịgba egwu na uwe / uwe, batara ma jikọta ya na ọrụ ụka dị na ya. Ndị a ma ama n'etiti mmiri ọhụrụ nke 1930 bụ ndị Pentikọst Protestant dị ka Chọọchị Apostolic Christ - ngalaba nke ụlọ ọrụ Faith Tabernacle nke dị na United States nke gafere Western Western ma bụrụ nke ndị ụka Celestial na Cherubim na Chọọchị Seraphim bụ ndị nwe obodo kwụụrụ onwe ha. mmiri. Ọtụtụ chọọchị ndị amaala jiri amaokwu Akwụkwọ Nsọ kwado ịlụ karịa otu nwanyị . Site na nnwere onwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị, ndị ụkọchukwu Africa nwere ma ụka Roman Katọlik ma nke Protestant. Ememe na ụdị ofufe bụ nke obodo nke ndị ozi ala ọzọ mbụ. Ka ọ na-erule afọ 1980, a na-ewebata egwu Africa na ọbụna ịgba egwu nwayọ n'ime ụka ụka ndị metụtara ọdịda anyanwụ, n'agbanyeghị agbanyeghị iji dabaa n'ememe sitere na Euro-America. Ndị Kraịst ndịda bi na mgbago ugwu, ọkachasị na obodo ndị ka buo ibu, nwere ọgbakọ na ụka hibere n'oge 1920. Ọbụna obodo ndị pere mpe (mmadụ 20,000 ma ọ bụ karịa) nke nwere mpaghara ndịda nwere ugwu nwere ụka ụka dị iche iche, ọkachasị na eriri etiti, ebe okpukpe abụọ a ma ama nwere ụkwụ siri ike. Ọpụpụ ndị Igbo site na north na ngwụcha afọ 1960 hapụrụ ọgbakọ ụka Roman Katọlik nke anaghị eme nke ọma. Site na 1980s ndị na-eso ụzọ abanyela na ọnụ ọgụgụ ka ukwuu, a rụwokwa ọtụtụ chọọchị ọhụrụ. Eke etiti na ọdịda anyanwụ na ọdịda anyanwụ Naịjirịa bụ njide nke ndị Protestant (Pentikọstal, Oziọma na ụmụ amaala nke ụka ụka Ndị Kraịst). === Njikọ na omume ọdịnala === Aladura, dị ka ọtụtụ ụka ndị ọzọ na-ekewapụ, na-ekwusi ike ọgwụgwọ na mmezu nke ebumnuche ndụ maka onwe ya na ezinụlọ ya. Nkwenkwe Africa na ịgba afa na amoosu bụ ikike ọjọọ nke a na-anakwere nchebe megide; ememe okpukpe na-ekpo ọkụ ma nwee mmụọ, na-emesi ike itinye aka onwe onye na ịnakwere mmụọ. Nkà mmụta okpukpe bụ nke Akwụkwọ Nsọ, mana ụfọdụ ịkwụ ụgwọ na-agbakwunye usoro ndị a na-akwụ ụgwọ na ụfọdụ na-anabata ịlụ nwanyị . === Otu ndi mmadu na okpukpe === Isi ọgbakọ nke nnukwu ụka Anglịkan na Roman Katọlik na-anọchite anya ezinụlọ ndị ama ama nke mpaghara ha, ọ bụ ezie na ụka ọ bụla nwere ndị otu si n'ogo niile na ọtụtụ ụlọ ụka dị ala. Ka o sina dị, agbamakwụkwọ na katidral Anglican dị na [[Lagos]] na-abụkarị nzukọ ndị isi nke mba ahụ dum, ọkachasị nke Lagos na Yorubaland. Ezinụlọ dị otú a nwere njikọ na chọọchị ha laghachi na narị afọ nke 19 ma ọ nweghị mmasị na chọọchị ndị ahụ  . Majorlọ isi obodo ukwu niile, mahadum nile, na isi obodo ọhụrụ nke [[Abuja]] nwere mpaghara maka ndị okpukperechi bụ isi iji wuo ụka na alakụba na ebe a ga-eli ozu. == Nkwenkwe ọdịnala == N'akụkụ nke otu okpukperechi nke okpukpe bu usoro nkwenkwe omenala nke na-emegideghi iwu obodo nke na-achịkwakwa ụkpụrụ omume na ụkpụrụ omume n'etiti ọtụtụ mmadụ. === Omenala okpukpe dị n'etiti ndị Yoruba === [[Usòrò:Templo_Osun3.jpg|áká_ịkẹngạ|thumb|300x300px| Templelọ nsọ nke ''Ọṣun'' na [[Osogbo|Oṣogbo]], Nigeria.]]   N'ime obodo na steeti Yoruba na ndị agbataobi ya, ụzọ ndụ echekwabara na-egosipụta nkà mmụta okpukpe nke jikọtara nkwenkwe obodo na gọọmentị etiti na ọbụbụeze ya na agbata obi ma ọ bụ obodo site na eze, eze. Oche nke eze ( oba ) bụ maka ọrụ dịrị ndị ọ na-achị, dịka nkwenye nke izi ezi nke ọchịchị oba (eze) na ndị ọ na-achị.  . === Omume === Na mgbakwunye na ịh ụ nnweta, yana ọmụmụ ọ na - aga n’ihu, ma ala ma ndị mmadụ, carnival nke oge na - eme ihe ngosi maka “njem” nke na - enye aka na arụpụta mpaghara. Ka ọ dị ugbu a, omume ndị ahụ abụghị otu; ha nwere ụfọdụ myirịta na iche. Omume a na-eme na ememme ọdịnala enyere mmadụ dabere n'ụdị chi ma ọ bụ chi nwanyị ndị a ga-efe ofufe. Ọ bụ ezie na carnival tradi na-adọtakarị ndị njem nleta, ndị na-achọ ihe ọchị, na ndị obodo, ọ dịkwa mma iburu n'uche na enwere ụfọdụ omume amachibidoro nke na-egbochi ndị mmadụ ịme ufodu ihe na-adịghị mma, ikekwe tupu na n'oge oriri a.<blockquote>"Otu n'izu jiri nwayọ nwayọ wee gbasaa iji mee ka ndị ọhụụ ọhụụ, ọ ga-abụrịrị nke doro anya na ha ga-anọgide na-ekwupụta ọdịbendị ọdịiche ha n'ụzọ okike na ụzọ ọgụgụ isi." <ref>{{Cite web|url=http://www.culturalsurvival.org/publications/cultural-survival-quarterly/nigeria/texture-change|title=(Publications):''The Texture of Change''|publisher=Cultural Survival|accessdate=13 March 2012}}</ref></blockquote> == Okpukpe ndị ọzọ ==   Mgbe ọnụnọ dịpụrụ adịpụ na ngwụsị afọ ndị 1920, <ref name="xviii">{{Cite book|author=Universal House of Justice|title=In Memoriam|publisher=Baháʼí World Centre|pages=Table of Contents and pp.619, 632, 802–4|year=1986|url=http://bahai-library.org/books/bw18/800-825.html|isbn=978-0-85398-234-0}}</ref> okwukwe Baháʼí na Naịjirịa na-amalite site na ịsụ ụzọ Baháʼí na- abịa na Sub-Sahara West Africa na 1950s na-agbaso mbọ nke Enoch Olinga bụ onye metụtara uto nke okpukperechi na [[Naijiria|Nigeria n'ụzọ na-apụtaghị ìhè.]] . <ref name="uk">{{Cite news|author=Mughrab|first=Jan|title=Jubilee Celebration in Cameroon|work=Baháʼí Journal of the Baháʼí Community of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland|url=http://bahai-library.com/pdf/bjuk/bjuk_2004_jan-feb_v20_n5_7_Jubilee_Celebration_in_Cameroon.pdf}}</ref> N'isochi uto n'ofe odida anyanwu Africa, a hoputara Mgbakọ Mba Ime Mmụọ nke <ref name="stats">{{Cite web|url=http://bahai-library.com/handscause_statistics_1953-63&chapter=1#22|title=The Baháʼí Faith: 1844-1963: Information Statistical and Comparative, Including the Achievements of the Ten Year International Baháʼí Teaching & Consolidation Plan 1953-1963|author=Compiled by [[Hands of the Cause]] Residing in the Holy Land|pages=22, 46}}</ref> Dika obodo di otutu n’ofe obodo ma di iche na ntinye aka ya hoputara Mgbakọ nke ime mmuo nke ya n’afo 1979 <ref name="MacEoin">{{Cite web|author=MacEoin|first=Denis|title=Children/education (Listings)|work=The Babi and Baha'i Religions: An Annotated Bibliography|publisher=Greenwood Press's ongoing series of Bibliographies and Indexes in Religious Studies|url=http://bahai-library.com/books/biblio/children.education.html|pages=see entries 60–63, 80, 139|accessdate=26 March 2008}}</ref> na Operation World  na-eme atụmatụ 1000 Bahá'ís ke 2001 <ref name="thousand">{{Cite web|title=Republic of Niger for August 29|work=Operation World|publisher=Paternoster Lifestyle|year=2001|url=http://www.operationworld.org/country/nige/owtext.html|accessdate=18 May 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080322044443/http://www.operationworld.org/country/nige/owtext.html|archivedate=2008-03-22}}</ref> ezie na Association of Religion Data Archives (ịdabere ukwuu n'ime na ndị World Christian Encyclopedia ) na-eme atụmatụ ụfọdụ 34.000 Bahá'ís ke 2005. <ref name="WCE-05">{{Cite web|title=Most Baha'i Nations (2005)|work=QuickLists > Compare Nations > Religions >|publisher=The Association of Religion Data Archives|year=2005|url=http://www.thearda.com/QuickLists/QuickList_40c.asp|accessdate=4 July 2009}}</ref> === Okpukpe Hindu ===   [[Okpukpe Hindu]] gbasaruru Nigeria nke kachasị site na mbata nke ndị Hindu si [[Ndia|India]] na nke ndị ozi ala ọzọ nke Hare Krishna. Ọtụtụ ndị Naịjirịa agbanweela n'okpukpe Hindu ọkachasị n'ihi mbọ nke ndị mgbasa ozi ISKCON. ISKCON emepeela Vedic Welfare Complex na Apapa. <ref>[http://www.adherents.com/adhloc/Wh_245.html "Adherents by Location"], Adherents.com, Accessed 19 May 2007.</ref> Gụnyere ndi Nigeria sitere na India na ndi NRI nwere ndi Hindu 250,000 na Nigeria. Ọtụtụ n’ime ha bi na Legọs, onye bụbu isi obodo Naịjirịa. === Chrislam ===   ''Chrislam'' bụ ngwakọta nke Iso Christianityzọ Kraịst na Islam nke na-eme omume sitere na [[Akwụkwọ Nsọ]] na ọrụ . O nwere olile anya ịkwụsị esemokwu okpukpe n’etiti ndị Nigeria. <ref>[http://www.csmonitor.com/2006/0126/p01s04-woaf.html "In African, Islam and Christianity are growing - and blending"], csmonitor.com, Accessed 19 May 2007.</ref> Naijiria abụrụla ebe Africa maka Grail Movement, nke sitere n’ọrụ Abd-ru-shin, nke kachasị mkpa ''In the Light of Truth: The Grail Message'' . Gratù Grail abụghị nzukọ dị na usoro iwu kwadoro, mana okwu mkpokọta maka ụdị mbọ niile ịgbasa ihe ọmụma nke Ozi Grail na iji ya mee ihe n'akụkụ niile nke ndụ. Ikwado ụdị oge a maka ndị na - eso ya na ndị na - agụ Ozi Grail bụ - na mgbakwunye na mgbasa ozi nke Grail - otu n’ime nchegbu ndị mba ụwa na-atụgharị uche. <ref>{{Cite book|author=BERNHARDT, Oskar Ernst, called Abdrushin.|title=In the Light of Truth. The Grail Message by Abd-ru-shin.|date=1954|publisher=Vomperberg; printed in Germany|oclc=557200304}}</ref> Ebumnuche ebumnuche ya na oge awa nke Ofufe na Ememme Grail, mmemme nkuzi, ọgụgụ, mgbede mkparịta ụka, nzukọ ọmụmụ, mmemme maka ụmụaka na ndị na-eto eto, ihe ngosi nka, egwu na ihe ndị ọzọ, gụnyere ọrụ nke Movement. === Reformed Ogboni Fraternity === Otu òtù nke na-etinye ntụnye na insignia sitere na Ogboni mbụ, dabere na usoro ochie, usages na omenala. Guzobe na 1914 site na Ven. Archdeacon TAJ Ogunbiyi  . Ndi otu ghere oghe nye ndi toro eto nabatara isonye n’ekpere arusi na Chineke. Isi òtù a dị na Lagos, Nigeria. Na 1996 o nwere ihe ruru 710 conclaves / Lodges or Iledi na Nigeria na ofesi. {{excerpt|Irreligion in Nigeria}}A na-atụle irreligion na Nigeria na-erughị otu pasent nke ndị bi na ya. Dị ka ọ dị n'ọtụtụ akụkụ Africa, enwere nnukwu ihere na enweghị ekweghị na Chineke. Nnyocha e mere na 2010 site na Pew Research Center gosiri na 51% nke ndị Alakụba Nigeria kwenyere na ọnwụ ọnwụ maka ịhapụ Islam. N’akụkụ ụfọdụ nke Naịjirịa, e nwere ọbụna iwu megidere nkwulu. N’afọ 2017 ndị otu Humanist Association nke Naịjirịa nwetara nnabata gọọmenti mgbe afọ 17 lụrụ ọgụ. Ihe sochiri nke a bụ nkwado nke ndị Atheist Society of Nigeria, Northern Nigerian Humanist Association na Nigerian Secular Society. A na-ewere ya dị ka onye nwere nsọpụrụ iji okwu a bụ 'onye na-eche echiche n'efu' mgbe ọ na-ekwu maka ekweghị na Chineke. Maatụ: you bụ onye Kristian, onye Alakụba, ma ọ bụ onye ‘nweere onwe ya’? == Esemokwu dị n'etiti okpukpe == Ihe omume ụfọdụ nke ndị otu a emeela n'oge na-adịbeghị anya kpatara ọnwụ nke ndụ na ihe onwunwe ka ha na-agabiga ibibi ụlọ ọrụ gọọmentị nke ha na-ahụ dị ka ihe nketa ma ọ bụ oyiri nke ọdịbendị ọdịda anyanwụ na obodo ha dị iche iche. Mgbasa ozi okpukpe ndị a ahụla mmụba egbe na-ada n'etiti ndị otu a na ndị ọrụ nchekwa na ọnwụ nke ndị akaebe gbara n'akụkụ abụọ. <ref>{{Cite web|url=http://www.nigeriaplus.com/understanding-boko-haram-a-theology-of-chaos-by-chris-ngwodo/|title=Understanding Boko Haram – A Theology of Chaos: by Chris Ngwodo|publisher=Nigeriaplus.com|date=2010-10-06|accessdate=13 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120313215259/http://www.nigeriaplus.com/understanding-boko-haram-a-theology-of-chaos-by-chris-ngwodo/|archivedate=13 March 2012}}</ref> Agbanyeghi na esemokwu dị n’etiti ndị otu Kristi na ndị Alakụba adịkarịghị, esemokwu dapụtara n’etiti otu abụọ a ka otu ọbụla gbanwere. Esemokwu dị na Ọktoba 1982 mgbe ndị ụka Alakụba ji ịnụ ọkụ n'obi na Kano nwee ike ịmanye ikike ha iji gbochie Churchlọ Nzukọ Anglican ịgbasa ogo ya na ike ya n'ihi na ha hụrụ ya dịka ihe iyi egwu na alakụba dị nso, n'agbanyeghị na thoughlọ Nzukọ Anglican nọrọ ebe ahụ afọ iri anọ tupu e wuo ụlọ alakụba. <ref>Ibrahim, pp. 65-66</ref> Ọzọkwa, e nwere otu ụmụ akwụkwọ abụọ nọ na Naịjirịa batara n'asọmpi, Mmekọrịta Ndị Mmụta Ndị Kraịst na Ndị Mmụta Mmụta Alakụba. N'otu oge enwere mkpọsa mgbasa ozi nke ndị FCS haziri wee weta ajụjụ banyere ihe kpatara otu ịrọ òtù ga-eji na-achịkwa ogige agụmakwụkwọ agụmakwụkwọ Kafanchan. Esemokwu a dị ngwa rue ụmụ akwụkwọ Alakụba haziri ngagharị iwe na gburugburu obodo nke mechara ụfọdụ Ndị Kraịst na-aza site n'ịkụ ụlọ alakụba na kọleji. Na Machị, ndị otu Kristi na kọleji gburu ihe dịka ndị Alakụba 9-12 ma gbaa ọtụtụ alakụba ọkụ ka ihu igwe ụjọ bidoro. <ref>Ibrahim, pp. 66–68</ref> Nrigbu nke ndi oru mgbasa ozi na-agbasa echiche nke esemokwu ahụ, si otú a na-agbanwe ikike ọ bụla karịa. Mgbasa ozi dị iche iche na-enweghị mmasị n'akụkụ ọ bụla n'ihi ya ebe ebe dị ka ụlọ ọrụ redio gọọmentị etiti tụlere echiche nke ịgbachitere Islam n'oge a dị mkpirikpi nke ụjọ mana ọ naghị ekwupụta ọnwụ na mmebi nke ndị Alakụba kpatara, na-eme ka ọnụ ọgụgụ ndị Alakụba na-akpali. N'otu aka ahụ, akwụkwọ akụkọ Ndị Kraịst ekwupụtaghị mmebi na ọnwụ Ndị Kraịst kpatara kama ha lekwasịrị anya na ụjọ Alakụba. <ref>Ibrahim, pp. 67–70</ref> Ndị ọzọ na-eduga òtù okpukpe ndị a na-eji mgbasa ozi agbasa ozi nke jiri nwayọọ nwayọọ bụrụ onye na-anaghị anabata okpukpe ndị ọzọ. <ref>Ibrahim, p. 72</ref> == Site na steeti == * Okpukpe na steeti Abia * Okpukpe na steeti Adamawa * Okpukpe na steeti Akwa Ibom * Okpukpe na steeti Anambra * Okpukpe na steeti Bauchi * Okpukpe na steeti Bayelsa * Okpukpe na steeti Benue * [[Ȯra Borno|Okpukpe na]] steeti Borno * Okpukpe na steeti Cross River * Okpukpe na steeti Delta * Okpukpe na steeti Ebonyi * Okpukpe na steeti Edo * Okpukpe na steeti Ekiti * Okpukpe na steeti Enugwu * Okpukpe na steeti Gombe * Okpukpe na steeti Imo * [[Ȯra Jigawa|Okpukpe na]] steeti Jigawa * Okpukpe na steeti Kaduna * Okpukpe dị na steeti Kano * Okpukpe na steeti Katsina * [[Ȯra Kebbi|Okpukpe na]] steeti Kebbi * Okpukpe na steeti Kogi * Okpukpe na steeti Kwara * Okpukpe na steeti Lagos * Okpukpe na steeti Nassarawa * Okpukpe na steeti Niger * Okpukpe na steeti Ogun * Okpukpe na steeti Ondo * Okpukpe na steeti Oyo * Okpukpe na steeti Plateau * Okpukpe na steeti Rivers * Okpukpe na steeti Sokoto * Okpukpe na steeti Taraba * [[Ȯra Yobe|Okpukpe na]] steeti Yobe * Okpukpe na steeti Zamfara * Okpukpe na Federal Capital Territory (FCT) State == Hụ kwa == == Ntughari == {{loc}}  {{Reflist}} [[Òtù:Category:Okpukpe nke Alaeze ukwu Britain]] [[Òtù:Category:Okpukpe na Naịjịrịa]] [[Òtù:Category:Isiokwu nwere Edemede]] 9z6xv3jw8csb5kyib3mu9ucbk6pguhy Mavin Records 0 10527 84673 73403 2022-07-23T21:27:33Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:MavinRecordsLogo.jpg|thumb|MavinRecordsLogo]] {{Infobox record label|image=Mavin Records logo.jpg|name=Mavin Records|founded={{start date and age|2012|05|08|df=yes}}|status=Active|founder=[[Don Jazzy|Michael Collins Ajereh]]|genre=Various|country=Nigeria|url={{url|www.mavinrecords.com}}}}Mavin Records (amakwaara dịka Supreme Mavin Dynasty)  bụ akara ndekọ onye mmepụta ndekọ na ihe nkiri bụ Don Jazzy tọrọ ntọala akara ndekọ a n'ụbọchi asato n'ọnwa May, afọ 2012 Mbido akara a bịara na mmezu mgbe emechiri Mo 'Hits Records, akara ndekọ nke onye mmepụta akpọburu aha ya na D'banj nwekọtara.  Akara a bụ ụlọ maka ndị na-eme ihe nkiri dịka Korede Bello, Dr SID, D'Prince, Di'Ja, Johnny Drille, Ladipoe, DNA Twins, Rema, Ayra Starr, 6xSlatt na Crayon. Ndị mmepụta ihe nkiri dịka Don Jazzy n'onwe ya, Altims na Baby Fresh n'ọkwa n'okpuru akara a.  Na afọ 2014, DJ Big N bụrụ onye n'etiri  akara egwu.  Tiwa Savage, Wande Coal, Reekado Banks na Iyanya bụcha ndị adị na mbu binye aha ha na akara ahụ.  N'abali asatọ n'ọnwa May, afọ 2012, akara ahụ wepụtara album mkpokọta Solar Plexus.  N'ọnwa Jenụwarị afọ 2019, Mavin Records nwetara ntinye ego nke nde kwuru nde site na Kupanda Holdings, enyemaka nke Kupanda Capital na TPG Growth. == Akụkọ ihe mere eme == === Ntinye aka, mmalite webụsaịtị, nkwenye, na mbupute egwu === Mavin Records malitere n'ihi ọpụpụ D'banj na Mo'Hits . Tupu anyi e kwuo okwu maka ọpụpụ D'banj na Mo'Hits, e nwere ebubo na D'banj bịnyere aka na Mo'Hits nọ na nchekwa Don Jazzy.  N'ajụjụ ọnụ nke Sunday Punch, Don Jazzy kwuru òkwu banyere ọpụpụ D'banj na Mo Hits, na-asị, "Anyị na-arụkọ ọrụ ọnụ, ihe niile nọ na-agakwa nke ọma. O nwere ebe o rúru  m lee ọnọdụ ahụ anya mgbe ahụ ka anyị abụọ kpebiri na ọ naghị arụkwa ọrụ nke ọma mgbe ahu ka onye ọbụla gara nke ya". Don Jazzy kwuru na Igbanwe aha hịara ya ahụ.  Dịka BellaNaija si kwuo, Aha a bụ "Mavin" na-akọwa onye nwere onyinye nwekwa nka na aka ọrụ ọ bụla.  Mgbe o guzobere aha ndekọ aha ya, Don Jazzy kwuru na ọ na-ahụ Mavin Records ịbụ ụlọ ike nke egwu n'Africa n'oge na-adịghị anya.  Mgbe ahazigharịrị Mo 'Hits ka ọ bụrụ Mavin, Don Jazzy bịnyere aka na onye na-agụ egwú Naijiria bụ Tiwa Savage. Ụlọ ọrụ Pulse nke Naijiria kwuru na Jazzy nwere mmasị na ụkpụrụ ọrụ na ọnyịnya ya. Ụlọ ọrụ Pulse nke Naijiria kwukwara na Mavin Records binyere aka na ndị nrụpụta Aluko "Altims" Timothy na Sunday "BabyFresh" Enejere. N'ụbọchi asaa n'ọnwa May, afọ 2012, akara ndekọ ahụ malitere ebe nrụọrụ weebụ gọọmentị ya na Mavin league, ebe nrụọrụ weebụ ịkparịta ụka nke e mere iji kwado ndị hụrụ ha na-anya ma n'eso ha n'ụwa niile.   Don Jazzy bịnyere aka na nkwado ụlọ ọrụ Samsung na Loya Milk mgbe ha guzobere akara ahụ; Tiwa Savage bịnyerekwara aka na nkwekọrịta nkwado nke Pepsi. N’ime otu afọ ị emegharịrị akara a, akara ndekọ a wepụtara "Take banana” na “Oma Ga” dịka otu egwu ndi si na mpịakọta nke albọm mbụ ha akpọrọ Solar Plexus.   N'ọnwa Febụwarị afọ 2014, Don Jazzy bịnyere Di'Ja, Reekado Banks na Korede Bello aka na Mavin Records izu atọ dị iche iche dịkọrọ ọnụ.  N'ụbọchị nke mbụ n'ọnwa Mee, afọ 2014, Mavin Records weputara otu egwu a na-akpọ " Dorobucci " iji too ya.  N'ụbọchị iri na abụọ n'`ọnwa Febụwarị, afọ 2015, Don Jazzy, Tiwa Savage  na konga.combịnyere aka na nkwekọrịta .  N’ụbọchi iri ato n'ọnwa Ọktoba, afọ 2016, ọtụtụ ụlọ ọrụ mgbasa ozi na Naijiria kwuru na Iyanya e bịnyela aka na akara ndekọ Mavin Records. Iyanya na Don Jazzy kwadoro akụkọ a na Instagram.  N'ụbọcghị iri na asatọ n'`ọnwa Febụwari, afọ 2017, Don Jazzy kwupụtara maka mbinye aka nke Johnny Drille, Ladipoe na DNA na akara ndekọ Mavin Records.  Na-ọnwa Machị 2019, ọ kwupụtakwara mbinye aka nke Rema na-akara ndekọ Mavin.  N'ụbọchị iri atọ n'`ọnwa Mee, Mavin kpughere na ha na Crayon ebinyela aka na akara ndekọ Mavin.  N’echi ya, akara ndekọ a wepụtara otu egwu agụkọrọ ọnụ “All is in Order”.  N'`ụbọchị iri na otu n'ọnwa Jenụwarị, 2021, akara ahụ gosipụtara mbinye aka nke Ayra Starr bụ nwanyị dị afọ iri na asatọ na-agụ abụ afropop. == Ndị Ọpụpụ == === Esemokwu izu ohi Wande Coal na IP === Akụkọ banyere ọpụpụ Wande Coal pụtara mgbe ọ hapụsịrị ma kwalite otu "Kilaju" na-enweghị nkwado nke Mavin Records.  N'`ụbọchị ise n'ọnwa Nọvemba, afọ 2013, Wande Coal weputara egwu nke akpọrọ "Baby Face" wee sị na Shizzi mepụtara ya. N'iga n'ihu, Don Jazzy gara na Twitter ma bo Coal ebubo nke izu ohi ọgụgụ isi.  O tinyere ihe ngosi onyonyo nke “Baby Face”, nke e kwuru na e mere na afo gara aga. Wande Coal dere ọtụtụ oge, na-akagbu ebubo Jazzy.  O tinyekwara njikọ gosiri mgbe mbụ emere egwu a n'ebe ana arụ egwu.  Onye ọkaiwu na-ahụ maka ihe nkiri/egwuruegwu bụ Demilade Olaosun gwara ndị ntaakụkọ Premium Times okwu gbasara akụ ọgụgụ isi (IP). O kwuru na abụ a bụ ihe onwunwe nke Mavin Records ebe ọ bụ na ọ na-emepụta, hazie ma kwupụta ya site n'aka onye ọrụ akara ahụ.  Onye ọka iwu ahụ kwukwara na ebe ọ bụ na emeghị ka ọha na eze nweta nkwekọrịta ndekọ Wande Coal, nkọwa enweghị ike ịdị banyere akụ ọgụgụ isi nke ọrụ egwu ndekọ a.  N'ụbọchị asaa n'ọnwa Nọvemba, afọ 2013, Mavin Records zipụrụ nkwupụta mgbasa ozi na-ekwupụta ọpụpụ Wande Coal. Nkwupụta mgbasa ozi ahụ bịara mgbe obere oge gachara maka esemokwu Twitter dị n'etiti Don Jazzy na Wande Coal. === Iyanya, Reekado Banks na Tiwa Savage === N'ajụjụ ọnụ redio na Beat FM na ọnwa Febụwarị afọ 2018, Iyanya kwupụtara ọpụpụ ya na Mavin Records, na-asị, "Abanyela m ugbu a na Temple Music mana abụ m aga m abụ onye Mavin na ndụ m nile. Ọ bụghị esemokwu. Anọ m ebe ahụ o ruo oge ịga n'ihu ".  N'ọnwa Disemba afọ 2018, Reekado Banks kwuputara ọpụpụ ya na Mavin Records na Instagram.  N'ọnwa Mee afọ 2019, Otu Egwuregwu Universal mara ọkwa mbinye aka nke Tiwa Savage.  N'oge ekwuputara ya, ekpughere na Savage hapụrụ Mavin Records.  Don Jazzy kelere Savage na mbinye aka ya na UMG ma kwuo na a ga-echeta ya na Mavin ruo mgbe ebighi ebi. == Nkpokọta == A họpụtara Mavin Records maka Ndekọ Kasị Mma na-Afọ na enọ ntụrụndụ ndi obodo nke afọ 2013.  Akara a nwere meri n'ụdi ihe ndi edere na enọ ntụrụndụ ndi obodo nke afọ 2014 {| class="wikitable" !Afọ ! width="250" | Emume onyinye ! width="450" | Nkọwa onyinye (s) ! width="75" | Nsonaazụ |- | 2014 | rowspan="2" | Obodo Ndị Ntụrụndụ Obodo | rowspan="2" | Ihe ndekọ ederede kachasị mma nke afọ |{{won}} |- | 2013|{{nom}} |} == Ndị omenkà == === Omume ugbu a === {| class="wikitable" !Iwu ! Afọ<br />e bịnyere aka ! Egwu pụtara n'okpuruakara a |- | [[Dr SID]] | rowspan="2" | 2012 | rowspan="1" | 1 |- | D'Prince | rowspan="1" | 2 |- | Di'Ja | rowspan="2" | 2014 | 2 |- | Korede Bello | 1 |- | Johnny Drille | rowspan="3" | 2017 | - |- | Ladipoe | 1 |- | DNA | - |- | Rema | rowspan="2" | 2019 | 3 |- | Crayon | - |} === Omume ndị gara aga === {| class="wikitable" !Iwu ! Afọ<br />mbinye aka ! Afọ<br />ha Pụrụ ! Egwu pụtara<br />n'okpuru akara |- | Tiwa Savage | 2012 | 2019 | rowspan="1" | 3 |- | [[Wande Coal|Wande Kol]] | 2012 | 2013 | - |- | [[Reekado Banks|Banyere Reekado]] | 2014 | 2018 | 1. 1 |- | Iyanya | 2016 | 2017 | 1. 1 |} == Ndị Mmepụta == === Ndị mmepụta ugbu a === * Don Jazzy * Altim * Baby Fresh == Ihe nkiri == === Albọm nile === {| class="wikitable sortable" !Omenkà ! Album ! Nkọwa |- | Ndi Mavins | ''Anyanwụ Plexus'' | * Weputara: Mee 8, 2012 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | D'Prince | ''Ime ara ara'' | * Wepu: November 5, 2012 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Tiwa Savage | ''O ruru otu mgbe'' | * Wepu: July 3, 2013 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Dr SID | ''Sijupu'' | * Wepụtara: December 20, 2013 <ref>{{Cite web|url=http://www.ynaija.com/its-here-dr-sid-releases-new-album-siduction-download/|title=It's here! Dr Sid releases new album 'SIDUCTION'|publisher=[[YNaija]]|date=20 December 2013|accessdate=24 March 2014|author=Efagene, Oke}}</ref> * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Tiwa Savage | ''Uhie'' | * Wepu: December 19, 2015 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Banyere Reekado | ''Chakwasa ihie'' | Weputara: Septemba 1, 2016 * Chart Ọnọdụ: 10 ( ''Billboard's'' World Album chart) * Asambodo: - |- | Korede Bello | ''Egburu ya'' | Weputara: Machị 11, 2017 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Iyanya | ''Mbinye aka'' (EP) | Weputara: Machị 28, 2017 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Tiwa Savage | ''Ogbogu Okonji'' (EP) | Weputara: September 22, 2017 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Di'Ja | ''Aphrodija'' (EP) | Weputara: Disemba 15, 2017 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Poe | ''Mgbata'' | Weputara: October 5, 2018 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Rema | ''Rema'' (EP) | Uwa Bu Nwanne Ya: March 22, 2019 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | D'Prince | ''Lavida'' (EP) | Uwa Di Na Gi * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Rema | ''Rema Freestyle'' (EP) | Nwepu: June 17, 2019 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Di'Ja | ''Di'Ja'' (EP) | Weputara: July 5, 2019 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |- | Ayra Starr | Ayra Starr (EP) | Wepụtara; Ọnwa Mbụ 22, 2021 * Chart Ọnọdụ: - * Asambodo: - |} === Otu egwu === {| class="wikitable plainrowheaders" border="1" style="text-align:center;" |+`List of singles released by artists signed to Mavin Records ! style="width:10em;" |Artist ! style="width:18em;" |Title ! style="width:2em;" |Year ! style="width:10em;" |Album ! style="width:12em;" |Release date |- |D'Prince |"Take Banana" | rowspan="6" |2012 | rowspan="2" |''Solar Plexus'' |rowspan="2" {{n/a}} |- |Tiwa Savage |"Oma Ga" |- | rowspan="4" |D'Prince |"Take Banana" (Remix) | rowspan="4" |''Frenzy'' | rowspan="4" |October 31, 2012 |- |"Real G" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring M.I)</span> |- |"Goody Bag" |- |"Call Police" |- |[[Wande Coal]] |"The Kick" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Don Jazzy)</span> | rowspan="9" |2013 |rowspan="2" {{n/a|Non-album single}} |January 23, 2014 |- |Wande Coal |"Rotate" |April 26, 2013 |- | rowspan="2" |[[Dr SID]] |"Lady Don Dada" | rowspan="2" |''Siduction'' |May 2, 2013 |- |"Love Mine" |May 5, 2013 |- |D'Prince |"Birthday" |{{n/a|Non-album single}} |May 6, 2013 |- | rowspan="2" |Dr SID |"Talented" | rowspan="2" |''Siduction'' |May 12, 2013 |- |"Baby Tornado" |August 21, 2013 |- |Tiwa Savage |"Eminado" |''Once Upon a Time'' |October 8, 2013 |- |Dr SID |"Surulere" |''Siduction'' |November 13, 2013 |- |D'Prince |"Gentlemen" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Davido and Don Jazzy)</span> | rowspan="18" |2014 |rowspan="33" {{n/a|Non-album single}} |January 27, 2014 |- |Di'Ja |"Yaro" |February 14, 2014 |- |[[Reekado Banks]] |"Turn It Up" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Tiwa Savage)</span> |February 21, 2014 |- |Korede Bello |"African Princess" |February 28, 2014 |- |D’Prince |"Ojoro Cancel" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring [[Wizkid]])</span> |March 7, 2014 |- |The Mavins |"Dorobucci" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Don Jazzy, Tiwa Savage, Dr SID, D’Prince, Reekado Banks, Korede Bello and Di’Ja)</span> |May 1, 2014 |- |Dr SID and Don Jazzy |"Highlife Dorobucci" |May 2, 2014 |- |The Mavins |"Adaobi" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(Reekado Banks, Korede Bello and Di’Ja featuring Don Jazzy)</span> |May 27, 2014 |- |Di'Ja |"Yaro" (Remix) <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Ice Prince)</span> |July 29, 2014 |- |[[Reekado Banks]] |"Chop Am" |August 8, 2014 |- |Korede Bello |"Cold Outside" |August 15, 2014 |- |D'Prince |"Oyo" |September 5, 2014 |- |The Mavins |"Arise" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Don Jazzy, Reekado Banks and Di’Ja)</span> |September 20, 2014 |- |Tiwa Savage |"My Darlin" |October 8, 2014 |- |The Mavins |"Looku Looku" |October 31, 2014 |- |Di'Ja |"Awww" |December 12, 2014 |- |D'Prince |"Oga Titus" |December 23, 2014 |- | rowspan="2" |Korede Bello |"Jingle Bell" |December 25, 2014 |- |"Godwin" | rowspan="15" |2015 |January 28, 2015 |- |[[Reekado Banks]] |"Katapot" |February 14, 2015 |- |D'Prince |"Nonso" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Reekado Banks)</span> |March 16, 2015 |- |Godywn {{efn|Although Godywn worked with Don Jazzy and Di'Ja, he isn't signed to Mavin Records.<ref>{{cite web|title=MAVIN RECORDS PRESENT: GodWyn Ft. Di'Ja – Promise|url=http://www.360nobs.com/2015/03/mavin-records-present-godwyn-ft-dija-promise/|publisher=360nobs|accessdate=18 April 2015}}</ref>|group=upper-alpha}} |"Promise" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Di’Ja)</span> |March 27, 2015 |- |[[Dr SID]] |"Chop Ogbono" (Remix) <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Olamide)</span> |May 5, 2015 |- |Di'Ja |"Amen" |June 29, 2015 |- | rowspan="3" |[[Reekado Banks]] |"Corner" |July 9, 2015 |- |"Sugar Baby" |July 10, 2015 |- |"Tomorrow" |July 11, 2015 |- |[[Dr SID]] |"Kabiyesi" |August 6, 2015 |- |D'Prince |"Kwolity" |August 21, 2015 |- |Korede Bello |"Somebody Great" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Aṣa)</span> |September 29, 2016 |- |Di'Ja |"Falling For You" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring [[Patoranking]])</span> |October 2, 2015 |- | rowspan="2" |D'Prince |"Bestie" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Don Jazzy and Baby Fresh)</span> |November 16, 2015 |- |"Tarity" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring [[Phyno]])</span> |November 25, 2015 |- |Tiwa Savage |"Standing Ovation" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Olamide)</span> | rowspan="6" |2016 |''R.E.D'' |January 14, 2016 |- |[[Reekado Banks]] |"Oluwa Ni" |rowspan="2" {{n/a|Non-album single}} |January 15, 2016 |- |Di'Ja |"Take Kiss" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Baby Fresh)</span> |January 25, 2016 |- |Tiwa Savage |"Bad" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring [[Wizkid]])</span> |''R.E.D'' |March 22, 2016 |- |DJ Big N |"Erima" <br /><br /><span style="font-size:85%;">(featuring Dr SID and Wizkid)</span> | rowspan="6" {{n/a|Non-album single}} |March 26, 2016 |- |[[Reekado Banks]] |"Machinery" (Dice Ailes Cover) |April 7, 2016 |- | rowspan="3" |Johnny Drille |"Romeo & Juliet" | rowspan="1" |2017 |July 14, 2017 |- |"Awa Love" | rowspan="2" |2018 |February 9, 2018 |- |"Halleluya" <br /><br /><span style="font-size:85%;"> (featuring [[Simi (singer)|Simi]])</span> |July 23, 2018 |- |The Mavins |"All is in Order" <br /><br /><small>(featuring Don Jazzy, Rema, Korede Bello, DNA, and Crayon)</small> |2019 |May 31, 2019 |- | rowspan="7" |Rema |Spiderman | rowspan="5" |2019 | rowspan="2" |Freestyle EP | rowspan="2" |June 19, 2019 |- |Trap out the submarine |- |Bad Commando | rowspan="2" |Bad Commando |October 4, 2019 |- |Lady |November 11, 2019 |- |Corny | rowspan="3" |Non-album single |March 24, 2019 |- |Beamer(Bad Boys) (x Rvssian) | rowspan="2" |2020 |February 21, 2020 |- |Woman |November 11, 2020 |- |} == Ihe edeturu == Ọ bụ ezie na Godywn, Don Jazzy na Di'jja rụrụ orụ, o binyeghi aka na-akara Mavin == Ntughari ==   == Njikọ dị na mpụga == * Webụsaitị Ọrụ [[Òtù:Akara Egwu ndị Naijiria]] [[Òtù:Akara egwu ndị e guzoro n'afọ 2012]] [[Òtù:Akara ndekọ contemporary R&B]] [[Òtù:Akara ndekọ Pop]] 2fdhb5sf6pjkobye9qpvlt9u4pyftst Cathedral Church of Christ, Lagos 0 10537 84655 73008 2022-07-23T14:20:27Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Cathedral Church CMS, Lagos Island East, Lagos-Nigeria.jpg|thumb]] Nkume ntọala maka ụlọ katidral nke mbụ ka edobere na n'afo 29 Maachị 1867 ma hiwe katidral ahụ na 1869. Owuwu nke ulouka ugbua nakwa ihe ndi ozo gbasara iwu ulo nke Architect Benjamin Bidoro na1 Novemba 1924. Ime ntoala ahu bu nke Prince Wales(Edward Vill)na 21 Eprel 1925. A ruchara na 1946. N'afọ 1976, a tụgharịrị ihe ihe Rev Dr.Samuel Ajayi Crowther, onye Yoruba bụbu ohu nke ghọrọ bishọp Afrịka mbụ na Ụka Anglican, na katidral. E nwere cenotaph nke e wuru iji wee cheta ya. <ref>{{Cite web|url=http://www.nigerianbestforum.com/blog/83-year-old-orewande-januario/|title=Archived copy|accessdate=2016-12-30|archivedate=2020-07-27|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200727181555/http://www.nigerianbestforum.com/blog/83-year-old-orewande-januario/}}</ref> A mara yabu Ulouka dika Katidral Chooch of Kraist na Marina, ma burukwa ulo uka kachasi ochie na Anglikan Katidral nke di na Naijiria. N'oge ufodu mgbe gara aga, yabu Katidral bu isi ebe Archbishop Province nke West Afrika, oche ebe ndi Archbishop na Primate nke Naijiria niile nakwa oche Archbishop nke Ekiliziastikal province na Legos. Oberlinger Orgelbau, Jermany rụrụ akụkụ ahụ n'akụkụ aka nri nke ebe ịchụàjà nke nwere facade abụọ - otu na-ele ebe ịchụàjà anya na nke abụọ na-ele anya n'akụkụ aka nri. Otu n'ime ngalaba ihe ndi a,Antifonal,bu nke di na ya bu ogan bu ebe nke esi abata na ya bu ulouka. Na mbido nke senchuri 21st, e meghariri ngwa niile ndi ahu(na Console bu nke ewugharikwara) nke kompini oyibo Harrison na Harrison; onwere ngwucha nke di iri isii na ano na Akwukwo ntuziaka ano nakwa nke akporo Pedalboard. Ya bu ngwa egwu kachasi na ogan nke Naijiria. == Ụlọ ihe ngosi nka == jmt46z1b6m78oouwlw5y6b1l8trb54l Obudu 0 10549 84646 70180 2022-07-23T13:53:12Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement|official_name=Obudu|timezone=[[West Africa Time|WAT]]|established_title=|established_date=|area_magnitude=|unit_pref=Imperial|area_footnotes=|area_total_km2=|area_land_km2=|population_as_of=2006|population_footnotes=|population_note=|population_total=|population_density_km2=|utc_offset=+1|leader_title=|timezone_DST=|utc_offset_DST=|coordinates={{coord|6|40|0|N|9|10|0|E|region:NG|display=inline,title}}|elevation_footnotes=|elevation_m=|elevation_ft=|postal_code_type=|postal_code=|area_code=|blank_name=|blank_info=|website={{URL|www.crossriverhub.com/obudu}}|leader_name=|government_type=|other_name=|mapsize=|native_name=|nickname=|settlement_type=Local Government Area and Town|motto=|image_Fortnite=|imagesize=|image_caption=|image_flag=|flag_size=|image_seal=|seal_size=|image_map=|map_caption=|government_footnotes=|pushpin_map=Nigeria|pushpin_label_position=|pushpin_mapsize=|pushpin_map_caption=Location in Nigeria|subdivision_type=Country|subdivision_name={{flag|Nigeria}}|subdivision_type1=[[States of Nigeria|State]]|subdivision_name1=[[Cross River State]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|footnotes=}} {{Infobox settlement|official_name=Obudu|timezone=[[West Africa Time|WAT]]|established_title=|established_date=|area_magnitude=|unit_pref=Imperial|area_footnotes=|area_total_km2=|area_land_km2=|population_as_of=2006|population_footnotes=|population_note=|population_total=|population_density_km2=|utc_offset=+1|leader_title=|timezone_DST=|utc_offset_DST=|coordinates={{coord|6|40|0|N|9|10|0|E|region:NG|display=inline,title}}|elevation_footnotes=|elevation_m=|elevation_ft=|postal_code_type=|postal_code=|area_code=|blank_name=|blank_info=|website={{URL|www.crossriverhub.com/obudu}}|leader_name=|government_type=|other_name=|mapsize=|native_name=|nickname=|settlement_type=Mpaghara na ochichi obodo|motto=|image_Fortnite=|imagesize=|image_caption=|image_flag=|flag_size=|image_seal=|seal_size=|image_map=|map_caption=|government_footnotes=|pushpin_map=Nigeria|pushpin_label_position=|pushpin_mapsize=|pushpin_map_caption=Location in Nigeria|subdivision_type=Country|subdivision_name={{flag|Nigeria}}|subdivision_type1=[[States of Nigeria|State]]|subdivision_name1=[[Cross River State]]|subdivision_type2=|subdivision_name2=|subdivision_type3=|subdivision_name3=|footnotes=}} '''Obudu''' bu Mpaghara gọọmenti obodo na obodo di [[Ȯra Cross River|Cross River Steeti]] , [[Naijiria|Naịjirịa]] . Mpaghara a nwere ebe a na-eme njem nlegharị anya, bụ Obudu Cattle Ranch, nke na-achịkwa asọmpi ọsọ ugwu kwa afọ a na-akpọ Obudu Ranch International Mountain Race . Obodo Obudu gbadara site na mgbochi mmiri nke Obudu, nke butere oke ụkọ mmiri n’oge ọkọchị. <ref name="uyigue">{{Cite web|url=http://www.credcentre.org/Publications/Dams_are_unrenewable.pdf|title=DAMS ARE UNRENEWABLE A Discussion Paper|author=Etiosa Uyigue|date=March 2006|publisher=Community Research and Development Centre|accessdate=2010-05-21}}</ref> Obodo a dị ihe dị ka kilomita iri na asaa site na ọdụ ụgbọ elu Bebi <ref>[https://skyvector.com/?ll=6.626,9.299&chart=301&zoom=1 SkyVector - BEB NDB]</ref> ma na-ewe awa isii site na Calabar, isi obodo Cross River. <ref>{{Cite web|title=THINGS YOU DIDN’T KNOW ABOUT OBUDU CATTLE RANCH|url=http://www.informationng.com/2017/03/things-didnt-know-obudu-cattle-ranch.html|work=Information NG|publisher=Information NG|accessdate=18 May 2018}}</ref> [[Usòrò:Obudu Mountain Resort 01.jpg|thumb|Ugwu Ebe Ezumike Obudu]] == Ala == Mpaghara gọọmenti Obudu dị n'akụkụ ugwu site na Vandeikya nke [[Ȯra Benue|Benue Steeti]] , n'ebe ọwụwa anyanwụ site na mpaghara Akwaya na [[Kameroon|Mba nke Cameroon]], na ndịda na ọdịda anyanwụ site na Mpaghara Gọọmentị obodo nke Boki na Bekwarra . Isi ụlọ ọrụ gọọmentị ime obodo ahụ dị na ''Bette'' clan, ebe ''Bette-Bendi'' bi na etiti, ''Ukpe-Alege'' bi n’ebe ndịda nke mgbasa ozi ọdịnala. ''Obanlikwu'', ''Utanga-Becheve,'' na ''Utugwang'' ugbu a guzobere mpaghara gọọmenti obodoObanlikwu == Akụkọ ihe mere eme == [[Usòrò:OBUDU MOUNTAINS 3.jpg|thumb|Ugwu Obudu ]] === Akụkọ isi mbido na Afrịka === Mmụta ọdịbendị nke Mpaghara Obudu bụ ebe obibi maka ezinụlọ isii: ''Bette'', ''Obanlikwu'', ''Bendi'', ''Utuwang'', ''Ukpe-Alege'', na ''Utanga-Becheve'', ha niile rụpụtara ihe dịka obodo ndị kwụụrụ onwe ha nwere omenaala ndị ikwu. Amaghị ndụ mbido nke ndi Obudu, obu ezie na onwere ka ha si n’otu ebe ọwụwa anyanwụ wee ruo ebe ha biri site na Narị afọ nke iri na asatọ. Omenala kachasị ewu ewu banyere Mbugharị, akụkọ ''Ulanga'', na-arụtụ aka na ''Ulanga'', bụ ugwu dị elu ugbu a n'obodo ''Amandakureke ugbu a'', na ''Utanga-Becheve'' clan dị ka ebe nkesa sekọndịrị, ma ọ bụ nke tertiary. Enwere nkwenye siri ike na ọdịnala n'ofe ezinụlọ na ha chụpụrụ na ''Ulanga'' site na mwakpo nke otu ''akpọrọ Igenyi.'' A kọwara nke a dị ka ndị na-acha ọkụ ọkụ nwere ntutu dị nro dị nro, yi uwe mwụda ogologo, na-ebu ube, nọkwasịrị n'ịnyịnya, nwekwaa nnukwu ndị na-eso ndị ohu ojii. <ref>AFR Stoddart, “Intelligence Report on Bette-Bendi Clan” (Obudu District, Ogo Prof CSE 1/85/4674. File No. Ed 8850<sup>A</sup> NAE) 7.</ref> Akwụkwọ ndị ọzọ edepụtara na-egosi na ndị a nwere ike ịbụ ndị ''Fulani'', ndị ''Chamba'', ma ọ bụ ndị na-apụnara ndị ohu Portuguese, ndị atọ n'ime ndị njem ọchịchị ha na mpaghara Sahara ka edekọtara na ha ruru narị iri na asatọ na mmalite narị afọ nke iri na itoolu. <ref>Anthony Ikpe Ugbe, “Obudu Resistance to Colonial Rule – 1930” (BA thesis, University of Calabar, 1986).</ref> Akụkọ ọzọ na-egosi na ndị nna Obudu rutere ebe a na-echeta dị ka ''Onikal'' na mba Cameroon, tupu ha agaa ''Ulanga,'' bụ ebe ndị Igenyi chụsasịrị ha. Ihe ndekọ ọdịnala nke akụkọ ''ezinụlọ Bendi'' ha nọrọ nwa oge na ''Ukwel Unokel'' (nke a sụgharịrị dị ka Ugwu ''Unokel'' ), tupu ha agaa ''Ulanga'', Ebe ha nọ mee nkesa. O yikarịrị na ''Onikal'' na ''Ukwel Unokel na-'' ezo aka n'otu ebe. Ihe ncheta ndị ọzọ na-egosi ebe mbikọ dị n'etiti ha, na ndị agbata obi ha Bekwarra, ndị ha na-ewere dịka "nwanne" nke akụkọ ihe mere eme. Ohere a gbasiri ike site na otutu onodu odinala, tinyere asusu nwere nghota. <ref name=":0">UJ Ugi, "Warfare in Pre-Colonial Betteland" (Academic Seminar, Nigerian Defence Academy Kaduna, 2017).</ref> N'iburu n'uche ihe ndị a, ọ bụrụ na ekwenyere na ya, Bekwarra nwere njikọ dị ike na Alaeze Ukwu Kwararaffa oge ochie, ọ ga-abụ na mwepụ a na-ekwu maka ọdịnala Obudu nke Mbugharị na-agbasa na mbibi nke Kwararaffa na narị afọ nke iri na asatọ na ịgbasa n'ọnụọgụgụ ya. Ihe dị ka ọdịiche dị na ncheta ndị a, enwere ike ịmekọrịta n'ụzọ dị mfe iji nweta isi na isi ihe nke mgbasa. Ka o sina dị, mgbanwe dị nro n'asụsụ dị iche iche nwere ọgụgụ isi na-egosi na ọ ga-eme ka mmadụ gbasasịa, nwegasịrị ahụmịhe ndị njem, na ndịiche dị obere n'oge mbata <ref name=":0">UJ Ugi, "Warfare in Pre-Colonial Betteland" (Academic Seminar, Nigerian Defence Academy Kaduna, 2017).</ref> Otú ọ dị, ihe ọ dị ka ọ bụ ihe a na-apụghị ịgbagha agbagha bụ na ndị ezinụlọ Obudu ewerela mpaghara nke ha biri na narịị afọ nke iri na asatọ, si na ebe obibi isi mbido Bantu nke ọwụwa anyanwụ. <ref>P.A. Talbot, ''The Peoples of Southern Nigeria: A Study of their History, Ethnology and Language with an Abstract of the 1921 Census'' Vol.IV, (London: Cas, 1969) 88-89.</ref> === Oge a === [[Usòrò:A cable Car On a Line.jpg|thumb]] Site na obibia nke ọchịchị oboro ndị Britain , Obudu isii ọnụmara na chie ike n'ime mgbe ogbe Ogoja nke Mpaghara ọwụwa anyanwụ nke Naịjirịa nke Naịjirịa. Ka [[Naijiria|Naịjirịa]] nwechara nnwere onwe n'afọ 1960 yana kọmiti na-ahụ maka ọchịchị gọọmentị ime obodo n'afọ 1976, Obudu ghọrọ kansụl gọọmentị ime obodo kwụụrụ onwe ya. Kemgbe ahụ, ọ ka bụ otu n’ime okpuru ọchịchị ime obodo iri na asatọ nke [[Ȯra Cross River|Steeti Kros Riva]] . Cross River were ndị nkuzi si mba ofesi tozuru oke maka Ụlọakwụkwọ Model, na okpuru ọchịchị ime obodo Obudu. <ref>{{Cite news|url=http://thenationonlineng.net/cross-river-to-employ-foreign-teachers-for-obudu-model-school/|title='Cross River to employ foreign teachers for Obudu Model School' - The Nation Nigeria|date=2017-11-02|work=The Nation Nigeria|accessdate=2017-11-21|language=en-US}}</ref> == Ebensidee == {{Reflist}}  [[Òtù:Category:Ebe ndi mmadu bi na Cross River Steeti]] [[Òtù:Category:Mpaghara Local Government na Cross River Steeti]] [[Òtù:Category:Uzo esi aga na Wikidata]] 1dtf8wp4390hh4i0x2g3jgtvr3v9qvy Gidan Makama Museum Kano 0 10677 84641 76047 2022-07-23T13:10:51Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Oldest Pots used by the recent people kept at Gidan Makama Museum Kano.jpg|thumb|Ite kacha ochie nke ndị mmadụ na nso nso a ji na-edebe na Gidan Makama Museum Kano]]   '''Gidan Makama Museum Kano''' ma ọ bụ Kano Museum bụ ụlọ ngosi ihe mgbe ochie dị na steeti [[Kano]], Nigeria . Ụlọ a rụrụ ọrụ dị ka obí eze nwa oge nke Kano tupu e wuo obí eze ugbu a bụ Gidan Rumfa na narị afọ nke iri na ise Ihe ngosi nka ahụ nwere nnukwu nchịkọta nka, ọrụ aka na ihe ndị nwere mmasị akụkọ ihe mere eme metụtara mpaghara Kano.<ref>Barau, Aliyu Salisu (2007) The Great Attractions of Kano. Research and Documentation Directorate Government House, Kano</ref><ref>[http://nigerianembassy.hu/index.php?option=com_content&task=view&id=37&Itemid=50 Nigerian Embassy]</ref> Ọ dị na ụlọ akụkọ ihe mere eme nke narị afọ nke iri na ise, nke Gọọmentị Naịjirịa ghọtara dị ka ihe ncheta mba.<ref>{{Cite web|date=2019-08-17|title=Make this summer vacation memorable for your kids|url=https://guardian.ng/guardian-woman/make-this-summer-vacation-memorable-for-your-kids/|accessdate=2021-01-04|work=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News|language=en-US}}</ref> E kewara ụlọ ngosi ihe mgbe ochie ahụ n'ime ụlọ ngosi iri na otu, nke ọ bụla nwere ebe ha na-elekwasị anya. Ihe ngosi nka gụnyere Zaure ma ọ bụ nnukwu ụlọ mbata nke nwere ngosipụta nke ihe ọdịnala, mgbidi obodo na map nke Kano, akụkọ ihe mere eme nke steeti, Kano na narị afọ nke iri na itoolu, Agha Obodo, akụ na ụba, ụlọ ọrụ na egwu.<ref>[http://www.kanoonline.com/gidan_makama/ Kano Online]</ref> Ebe mepere emepe n'ime ụlọ ngosi ihe mgbe ochie ahụ na-arụ ọrụ dị ka ebe a na-eme ihe nkiri maka otu egwu na ihe nkiri Koroso.<ref>"Dance Draws Young Into Museum." Africa News Service 7 Jan. 2009. Business Insights: Global. Web. 5 Mar. 2016</ref> == Akụkọ ihe mere eme == [[Usòrò:Gidan Makam Museum Kano.jpg|thumb|Ụlọ ihe ngosi nka Gidan Man, Kano]] E wuru ụlọ ahụ na narị afọ nke iri na ise maka Muhammad Rumfa mgbe ahụ nwa nwa nke eze nke a họpụtara Makama Kano, aha ọdịnala. Rumfa mechara bụrụ Eze ma kwaga n'obí ọhụrụ mana Makamas sochirinụ biri n'ụlọ ahụ. Mgbe ndị mba Britain weghaara Kano n'afọ 1903, ebe ahụ rụrụ ọrụ dị ka ụlọ ọrụ maka ndị isi ọchịchị na steeti Kano.<ref name="DT">{{Cite news|url=http://allafrica.com/stories/201212240983.html|title=Nigeria: Gidan Makama - the Story of Kano's Famous Museum|publisher=Daily Trust|date=23 December 2012|accessdate=5 March 2016}}</ref> E mechara kewaa ihe owuwu ahụ n'akụkụ atọ. Otu ngalaba ghọrọ ụlọ ngosi ihe mgbe ochie nke Ngalaba Antiquities na-elekọta, nke ọzọ ghọrọ ụlọ akwụkwọ praịmarị na nke atọ nọgidere na-enwe ebumnuche mbụ dị ka ụlọ obibi.<ref name="DT" /> Gidan Makama bụzi akụkụ nke ụlọ ngosi ihe mgbe ochie n'okpuru njikwa nke National Commission of Museums and Monuments na otu n'ime ụlọ ochie na-egosi ụlọ ọdịnala [[Ndi Haụsa|Hausa]]. Ọdịdị ahụ nwere mgbidi aja nke oge ahụ mana n'afọ ndị sochirinụ, ụfọdụ ọrụ nrụzigharị nke oge a emeela. == Ebe ngosi ihe mgbe ochie == Ihe ngosi nka a dị n'okporo ụzọ Emir Palace ma kewaa ya n'ime ụlọ ngosi iri na otu na nke ọ bụla nwere akụkụ ụfọdụ nke ihe ọdịnala [[Kano|Kanawa]], foto, ngwá egwu, ọrụ aka na ihe.<ref>"The Place of Gidan Makama and Gidan Dan Hausa in Tourism [opinion]." Africa News Service 29 July 2012. Business Insights: Global. Web. 5 Mar. 2016</ref> Ụlọ ihe nkiri ndị ahụ bụ ọnụ ụlọ na ogige nke Makamas ochie ma gosipụta ụdị ebe obibi ọdịnala nke onye isi steeti Kano. Ọnụ ụzọ ámá ndị ahụ gosipụtara ụfọdụ ite akụkọ ihe mere eme mgbe ochie nke a kwenyere na e gwupụtara na Kofar Kabuga, ọnụ ụzọ ámá dị n'ime mgbidi obodo Kano na egbe abụọ nke ndị ọchịchị. Ụlọ ahụ nwere ụlọ ngosi iri na otu (11). === Ihe ngosi nka<ref name="DT">{{Cite news|url=http://allafrica.com/stories/201212240983.html|title=Nigeria: Gidan Makama - the Story of Kano's Famous Museum|publisher=Daily Trust|date=23 December 2012|accessdate=5 March 2016}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://allafrica.com/stories/201212240983.html "Nigeria: Gidan Makama - the Story of Kano's Famous Museum"]. Daily Trust. 23 December 2012<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 March</span> 2016</span>.</cite></ref> === Ihe ngosi nka ahụ nwere ụlọ ngosi iri na otu nke ọ bụla nwere ihe, ihe ochie na foto ndị na-anọchite anya ihe nketa akụkọ ihe mere eme nke ndị mmadụ. * Ụlọ ihe ngosi ''nke mbụ'' bụ banyere ụlọ ọdịnala ndị Hausa ma na-agụnye ihe owuwu nke ndị Kano ji * ''Nke abụọ'' nwere ọnụ ụzọ ámá Kofar kabuga nke ndị Britain si banye ma mesịa weghara Kano; o nwekwara map na-egosi mgbidi Kano * ''Nke atọ'' na-egosi akụkọ okpukpe ọdịnala nke Kano na foto na akụkọ nke ndị mbụ wakporo Kano nke Bagauda duziri * ''Nke anọ'' na-egosi ndị Fulani metụtara akụkọ ihe mere eme nke Kano malite na narị afọ nke iri na itoolu * ''Nke ise'' na-akọ akụkọ banyere agha obodo Kano * ''Nke isii'' na-akọ akụkọ banyere akụ na ụba Kano ochie na Durbar * ''Nke asaa'' nwere oge ọchịchị na akụkọ ihe mere eme nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị narị afọ nke iri abụọ * ''Nke asatọ'' gụnyere ihe nketa Alakụba nke ndị Kano * ''Nke itoolu'' na-egosi ọrụ dị iche iche nke ndị Kano ma na-agụnye ngwá ọrụ ugbo, nkata na ákwà * Iri nwere ngwá egwu * ''Nke iri na otu'' na-egosi ọnụ ụlọ nwanyị a na-alụ ọhụrụ nke Hausa. == Ebensidee == {{Reflist}} 05thole8h1087izhtwl6zahdj60x9a0 Ilaro Stadium 0 10697 84627 69796 2022-07-23T12:15:03Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Logo freeman - Copy 04.JPG|thumb|Ndị na-egwu egwuregwu n'ámá egwuregwu]] '''Ilaro Stadium''' bụ ama egwuregwu na Ilaro, [[Naijiria|Nigeria]] eji eme ọtụtụ mmeme. Ewubere ya n'afọ 2008. A na eji kari ya ugbu a maka [[Footbọl|egwuregwu bọọlụ]]. Ama egwuregwu ahụ bụkwazi ebe egwuregwu maka Gateway FC . Ama egwuregwu a nwere ike banye mmadụ puku iri na abụọ. Ebe ama egwuregwu a dị ugbu a bụ n'okporo ụzọ Idogo na Ilaro. == Njikọ mpụga == * [http://www.ogunstate.gov.ng/ulnews3c.htm OGUN AWARDS CONTRACT FOR ILARO STADIUM (Ọktoba 13, 2006)]  * [http://thepmnews.com/2008/12/19/awolowo-athletics-meet-ends-today Asọmpi egwuregwu Awolowo mechiri taa (Disemba 19 2008)]  * [http://www.ngrguardiannews.com/sports/article19//indexn3_html?pdate=050109&ptitle=Gateway%20opens%20stadium%20with%20victory%20over%20Kaduna%20&cpdate=050109 Gateway mepere ebe egwuregwu na mmeri ha meriri Kaduna United]  [[Òtù:Ȯra Ogun]] 3a6ser1kjg6ngouyjb83yikxroj1grt Philip Emeagwali 0 10732 84628 70258 2022-07-23T12:17:04Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox scientist|name=Philip Emeagwali|image=Philip Emeagwali with scribbled Exxon-Mobil equations.jpg|birth_date={{birth date |1954|08|23}}|birth_place=[[Akure]], [[Nigeria ]]|nationality=Nigerian|fields=Computer science|alma_mater=[[George Washington University School of Engineering and Applied Science]]<br>[[Oregon State University]]|footnotes=}}H [[Usòrò:Philip Emeagwali 2018-05-08 1.jpg|thumb|Philip Emeagwali]] '''Philip Emeagwali''' (mụrụ 23 August 1954) bụ a [[:en:Nigerian|Nigerian]] [[:en:Computer_scientist|computer scientist]].<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bBEOAQAAMAAJ&q=Philip+emeagwali+igbo|page=313|title=Search for Greener Pastures: Igbo and African Experience|author=Ndiokwere, Nathaniel I.|year=1998|publisher=Indiana University|isbn=978-1-575-0294-50}}</ref> He won the 1989 [[:en:Gordon_Bell_Prize|Gordon Bell Prize]]Nigerian kọmputa ọkà mmụta sayensị . <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bBEOAQAAMAAJ&q=Philip+emeagwali+igbo|title=Search for Greener Pastures: Igbo and African Experience|author=Ndiokwere, Nathaniel I.|year=1998|publisher=Indiana University|isbn=978-1-575-0294-50}}</ref> maka ịrụ ọrụ ọnụ ahịa na ngwa kọmpụta nwere arụmọrụ dị elu, na ngụkọ ihe atụ nke ebe nchekwa mmanụ site na iji usoro mgbakọ na mwepụ mgbakọ na mwepụ ọhụrụ. <ref name="sc2000">{{Cite web|title=Gordon Bell Prize Winners|url=http://www.sc2000.org/bell/pastawrd.htm|work=www.sc2000.org|accessdate=2015-11-21|publisher=sc2000 Conference}}</ref> [3] A maara ya maka ikwu ebubo arụmụka banyere mmezu ya nke ndị sayensị na -agbagha. <ref name=":0">{{Cite web|title=How Philip Emeagwali Lied His Way To Fame &#124; Sahara Reporters|url=http://saharareporters.com/2010/10/18/how-philip-emeagwali-lied-his-way-fame|accessdate=|work=|format=}}</ref> A mụrụ Philip Emeagwali na [[Akure]], Nigeria na 23 Ọgọst 1954. A zụlitere ya na Onitsha na mpaghara ndịda ọwụwa anyanwụ Nigeria. Akwụsịre ụlọ akwụkwọ mmalite ya na 1967 n'ihi agha obodo Nigeria . Mgbe ọ dị afọ iri na atoi, o jere ozi n'usuu ndị agha [[Bịafra|Biafra.]] Mgbe agha ahụ gasịrị, ọ gụchara nha ụlọ akwụkwọ sekọndrị site n'ọmụmụ ihe onwe onye. <ref>{{Cite web|title=Philip Emeagwali (1954- ) •|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/emeagwali-philip-1954/|author=Braimah|first=Ayodale|date=2017-12-31|language=en-US|accessdate=2020-05-30}}</ref> Ọ gara mba Amerịka ka ọ gụọ akwụkwọ n'okpuru ohere agụmakwụkwọ ka ọ gụchara akwụkwọ ozi na mahadum London . O nwetara nzere bachelọ na mgbakọ na mwepụ na Mahadum Oregon State na 1977. <ref>{{Cite web|title=Philip Emeagwali: African American Inventor|url=http://www.myblackhistory.net/Philip_Emeagwali.htm|work=www.myblackhistory.net|accessdate=2020-05-30}}</ref> O mechara kwaga [[Washington, D.C.|Washington DC]], na -enweta nzere masta na Mahadum George Washington na oke osimiri na injin ụgbọ mmiri, yana nna ukwu nke abụọ na mgbakọ na mwepụ sitere na Mahadum Maryland . <ref>{{Cite web|title=Black History- Florida Agricultural and Mechanical University2020|url=https://www.famu.edu/index.cfm?blackhistory&Dr.PhilipEmeagwali|work=www.famu.edu|accessdate=2020-05-30}}</ref> ''Next'' magazine aro na Emeagwali kwuru na ihe ọzọ degrees. [10] [11] N'ime oge a, ọ rụrụ ọrụ dị ka injinia na Bureau of Rec Recation Land in [[Waịómịn|Wyoming]] . Emeagwali gụrụ maka Ph.D. nzere site na Mahadum Michigan site na 1987 ruo 1991. Kọmitii nke ndị nyocha nke ime na mpụga anabataghị akụkọ ya, yabụ enyeghị ya nzere ahụ. Emeagwali gbara akwụkwọ ikpe ụlọikpe, na -ekwupụta na mkpebi a bụ imebi ikike ruuru ya na mahadum ahụ kparịkwara ya n'ụzọ dị iche iche n'ihi agbụrụ ya. A kagburu ihe ịma aka ụlọ ikpe, yana ịrịọ arịrịọ n'ụlọ ikpe mkpegharị nke steeti Michigan. <ref>{{Cite web|title=PHILIP EMEAGWALI V UNIV OF MICH BOARD OF REGENTS|url=http://law.justia.com/cases/michigan/court-of-appeals-unpublished/1999/19991029-c209841-0058-209841-opn.html|work=Justia Law|date=1999-10-29|accessdate=2015-11-21}}</ref> Emeagwali natara 1989 Gordon Bell Prize maka ngwa nke kọmputa CM-2 nke nwere oke nha. Ngwa ahụ jiri mgbanye mmiri kọmpụta kọmpụta maka ịdo mmiri mmanụ. Ọ nwetara ihe nrite na ụdị "ọnụahịa /arụmọrụ", yana ọnụ ọgụgụ arụmọrụ ya ruru 400 Mflops /$ 1M. <ref>{{Cite web|title=Philip Emeagwali Biography, Early Life, Education, Businesses, Inventions, Net Worth And More|url=https://www.infoguideafrica.com/2019/08/Philip-Emeagwali.html|author=Clifford|first=Igbo|work=Information Guide Africa|accessdate=2020-05-29}}</ref> Onye meriri na otu 'arụmọrụ', bụkwa onye meriri na ụdị ọnụahịa/arụmọrụ, mana enweghị ike ịnata ihe nrite abụọ. Mobil Research and Machines Machines, jiri CM-2 maka nhazi data seismic wee nweta ogo dị elu nke 500 Mflops/$ 1M. Ndị ọka ikpe kpebiri n'otu nrite maka ntinye ọ bụla. [3] [2] Usoro ya gụnyere microprocessor ọ bụla na -ekwurịta okwu na ndị agbata obi isii. [11] Nmepụta Emeagwali bụ mmemme izizi itinye usoro oge maka ịse ihe nchekwa mmiri. Bill Clinton hotara ya dịka ọmụmaatụ nke ihe ndị Naịjirịa nwere ike nweta mgbe enyere ohere ma na -egosipụtakarị ya na akụkọ mgbasa ozi ama ama maka Ọnwa Ọchịchị Black . Emeagwali ekwuola ọtụtụ ebubo arụmụka gbasara ihe ọ rụzuru nke ndị sayensị na -agbagha. Nkwupụta ya nke ịbụ nna nke ịntanetị, nke mepụtara igwe njikọ, nke nwere ihe nrịba ama iri anọ na otu, nke inweta "Nobel Prize of Computing" na ịbụ "dọkịta" na/ma ọ bụ "prọfesọ" abụrụla nke ejikọtara ọnụ. ihe akaebe edepụtara nke ọma. N'ikwu okwu n'oge nleta Switzerland na Eprel 2009, Maazị Emeagwali kwuru na ọ bụ ya bụ onye mbụ butere hypercube “iji dozie nnukwu ihe ịma aka akọwapụtara dị ka nsogbu mgbanaka ọla edo iri abụọ na kọmputa. Nchọpụta a, n'otu akụkụ, kpaliri mweghachi nke ndị isi kọmputa dị ka ịntanetị. ” Ọ na -ekwu na site na mbọ ya, na ya nwere ike ịtọ ndekọ ụwa atọ ma melite na Iwu nke Motion nke Abụọ nke Newton. [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] e6ihhcthqo0pod7bu3h68hj4eqds3fl Jing-Jin-Ji 0 10749 84651 69811 2022-07-23T14:00:49Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Coor|38|42|N|118|6|E|source:cawiki_type:waterbody}}<templatestyles src="Module:Coordinates/styles.css"></templatestyles>{{Coor|38|42|N|118|6|E|source:cawiki_type:waterbody}}{{Infobox settlement|name=Jing-Jin-Ji (JJJ)|leader_name=[[Chen Jining]]|timezone=[[Time in China|CST]]|leader_name2=[[Xu Qin]]|leader_title2=[[Politics of Hebei|Governor of Hebei]]|population_as_of=2016|population_total=112 million|area_total_km2=217,156|area_footnotes=<ref name="China Briefing News">{{Cite web |url=https://www.china-briefing.com/news/the-beijing-tianjin-hebei-integration-plan/ |title=The Beijing-Tianjin-Hebei Integration Plan |last=Preen |first=Mark |date=2018-04-26 |website=China Briefing News |language=en |access-date=2019-10-11}}{{Cite web |url=https://www.china-briefing.com/news/the-beijing-tianjin-hebei-integration-plan/ |title=The Beijing-Tianjin-Hebei Integration Plan |last=Preen |first=Mark |date=2018-04-26 |website=China Briefing News |language=en |access-date=2019-10-11}}</ref>|leader_name1=[[Zhang Guoqing]]|leader_title1=[[Politics of Tianjin|Mayor of Tianjin]]|leader_title=[[Politics of Beijing|Mayor of Beijing]]|native_name={{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|zh|京津冀城市群}}}}}}|subdivision_name3=[[Baoding]]<br />[[Shijiazhuang]]<br />[[Tangshan]]<br />[[Cangzhou]]<br />[[Langfang]]<br />[[Zhangjiakou]]<br />[[Chengde]]<br/>[[Qinhuangdao]]|subdivision_name2=[[Beijing]]<br />[[Tianjin]]|subdivision_name1=[[Hebei]]|subdivision_type3=Major Prefectural Cities|subdivision_type2=[[Direct-administered municipalities of China|Municipalities]]|subdivision_type1=[[Provinces of China|Province]]|subdivision_name=[[China|People's Republic of China]]|subdivision_type=Country|image_skyline=Tianjin and Beijing ISS026-E-010155 lrg.jpg|settlement_type=[[Megalopolises in China|Megalopolis]]|utc_offset=+8}} [[Usòrò:Tianjin and Beijing ISS026-E-010155 lrg.jpg|thumb]] Mpaghara '''Jingjinji''' ma ọ bụ '''Jing-Jin-Ji''' ( '''JJJ''' ), [lower-alpha 1] makwaara dị ka '''Beijing-Tianjin-Hebei''' ( '''BJ-TJ-HB''' ) yana mpaghara '''Isi Akụ Obodo''', bụ Mpaghara Isi Obodo nke [[China|Ndị Mba nke China]] . Ọ bụ mpaghara megalopolis kachasị mepee emepe na Mpaghara Ugwu China . Ọ gụnyere mpaghara akụ na ụba gbara mmepe obodo Beijing na Tianjin gburu gburu, n'akụkụ ụsọ Oké Osimiri Bohai . <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2015/07/20/world/asia/in-china-a-supercity-rises-around-beijing.html|title=In China, a Supercity Rises Around Beijing|work=[[New York Times]]|first=Ian|author=Johnson|date=July 19, 2015}}</ref> Mpaghara a na -apụta na-ebili ka mpaghara ugwu mepere emepe na-ama Osimiri Delta Pearl na ndịda anyanwụ yana Osimiri Delta Yangtze n'akụkụ ọwụwa anyanwụ. N'afọ 2016, Jingjinji nwere ọnụ ọgụgụ mmadụ nde otu narị na iri na abụọ <ref>{{Cite web|url=http://data.stats.gov.cn/english/easyquery.htm?cn=E0103|title=National Data|work=data.stats.gov.cn|accessdate=2018-11-17}}</ref> ma nweekwa ọnụ ọgụgụ mmadụ dị ka Guangdong, mpaghara China kachasị n'ọnụ ọgụgụ mmadụ. == Economy == N'afọ 2019, Jingjinji wepụtara ihe dị ka pasent asatọ ( US $ otu Ijeri na nde nari abụọ ma ọ bụ US $ Ijeri abụọ na PPP ) nke GDP China ma ọ bụ ihe ruru nha ka&nbsp;[[Spain]], <ref>{{Cite web|url=http://data.stats.gov.cn/english|title=National Data|work=data.stats.gov.cn|accessdate=2018-11-17}}</ref> nọ na mpaghara nha nke [[Obodoézè Nà Ofú|United Kingdom]] . <ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-china-infrastructure/china-approves-36-billion-railway-plan-for-jing-jin-ji-megacity-idUSKBN13N050|title=China approves $36-billion railway plan for Jing-Jin-Ji megacity|work=Reuters|accessdate=November 26, 2016}}</ref> Jingjinji etinyela aka na nnukwu ụlọ ọrụ mmepụta na nrụpụta. Ike Tianjin anọrọla na ụgbọ elu, mbugharị ibu na mbupu . Beijing mejuputara ọrụ akụ na ụba a na ụlọ ọrụ kemịkal mmanụ ala , agụmakwụkwọ na R&amp;amp;D siri ike. Mpaghara a na-aghọ ụyọkọ uto dị dị ịrịba ama maka ụgbọ ala, elektrọnik, kemịkal mmanụ alakemịkal mmanụ ala, ụlọ ọrụ nrụpụta ụgbọ ala, ngwanrọ na ụgbọ elu, na-adọta ntinye ego nke ndị si mba ọzọ nrụpụta na ọrụ ahụike . Gọọmentị etiti China emeela ka ọ bụrụ ihe kacha mkpa ijikọ obodo niile dị na Bohai Bay rim na ịkwalite mmepe akụ na ụba. Nke a gụnyere iwu netwọk nkwukọrịta dị elu, okporo ụzọ ndị ka mma, abawanye agụmakwụkwọ, na akụrụngwa sayensị yana ị nweta ihe okike sitere na mmiri mmiri Bohai. <ref>[http://www.sdic.com.cn/en/InromationCenter/mediareports/webinfo/2007/06/1192040199926820.htm Gain a strategic advantage in the Bohai Bay region] sdic.com.cn 2007-06-11 Retrieved 2010-01-16</ref> N'afọ 2016, gọọmentị etiti kwadoro atụmatụ $ ijeri Iri atọ n'isii ijikọ obodo dị iche iche mejupụtara nnukwu obodo a site na ụgbọ okporo ígwè iji belata oge njem na ijikọ ha nke ọma. Atụmatụ a gụnyere ịrụ ụzọ ụgbọ oloko itoolu dị 1,100 kilomita otu puku na otu nari (680 m) n'ogologo nke a ga-emecha ya n'afọ 2020. <ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.reuters.com/article/us-china-infrastructure/china-approves-36-billion-railway-plan-for-jing-jin-ji-megacity-idUSKBN13N050|title=China approves $36-billion railway plan for Jing-Jin-Ji megacity|work=Reuters|accessdate=November 26, 2016}}</ref> Ebumnuche ogologo oge a bụ imepụta mpaghara njem otu awa; a na-eme atụmatụ ịrụ ụzọ ụgbọ okporo ígwè n'etiti obodo iri abụọ na anọ nke ga-adị tupu afọ 2050. <ref>{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/jing-jin-ji-china-planning-megalopolis-size-new-england-n734736|title=Jing-Jin-Ji: China Planning Megalopolis the Size of New England|author=Baculinao|first=Eric|date=March 25, 2017|work=NBC News|accessdate=October 27, 2019}}</ref> N'ime iri afọ ndị na -adịbeghị anya, achọpụtala mmanụ ala na mmanụ gas na mpaghara Jingjinji nke oke osimiri Bohai. === Mpaghara mepere emepe === {| class="wikitable sortable" !Metropolitan area !Chinese !Cities !Urban population |- |Mpaghara mepere emepeBeijing |北京城市圈<br /><br />Běijīng Chéngshì Quān |Beijing, Huairou, Miyun, Pinggu, Yanqing |Nde iri na isii, puku narị asatọ na iri ise na asatọ, narị isii na iri itoolu na abụọ |- |Mpaghara mepere emepeTianjin |天津城市圈<br /><br />Tiānjīn Chéngshì Quān |Tianjin, Binhai, Baodi, Jinghai, Jizhou, Ninghe |Nde iri, puku nari abụọ na iri asaa na asaa, narị asatọ na iri itoolu na atọ |- |Mpaghara mepere emepeShijiazhuang |石家庄城市圈<br /><br />Shíjiāzhuāng Chéngshì Quān |Shijiazhuang, Jinzhou, Xinji, Xinle |Nde atọ, puku narị asatọ na iri abụọ na-atọ, narị ise na-anọ |- |Mpaghara mepere emepeBaoding-Xiong'an |保定雄安城市圈<br /><br />Bǎodìng-Xióng'ān Chéngshì Quān |Baoding, Xiong'an, Anguo,<br /><br />Dingzhou, Gaobeidian, Zhuozhou |Nde Atọ na puku iri ise na isii |- |Mpaghara mepere emepeTangshan |唐山城市圈<br /><br />Tángshān Chéngshì Quān |Tangshan |Nde abụọ, puku narị abụọ na iri atọ na asaa, narị atọ na iri na asaa |} == Obodo ukwu == Jingjinji gụnyere mpaghara Beijing, Tianjin, na Hebei . Isi obodo n'ime obodo na mpaghara ndị a gụnyere: {| class="wikitable sortable" !City !Pinyin !Population (2010) !Image !Information !City Map |- |'''Beijing'''<br /><br />北京 |Běijīng |Nde iri na itoolu, puku nari isii na iri na abụọ na narị atọ na iri isii na asatọ | |Beijing bụ Mpaghara mepere emepe  na-ebe ugwu China na isi obodo nke ndị mba China. Beijing nọ n'okpuru ọchịchị ọchịchi ime obodo n'okpuru nchịkwa kpọm kwem nke gọọmentị etiti. Beijing bụ Obodo mepere emepe nke abụọ kachasị n'oke ala na China, nke mbụ bụ Shanghai, nwere ihe karịrị mmadụ nde iri na asaa na mpaghara ọchịchị Beijing. | |- |'''Tianjin'''<br /><br />天津 |Tiānjīn |Nde iri na abụọ, puku narị itoolu na iri atọ na-asatọ na narị abụọ na iri abụo na anọ | |Nke a bụ obodo mepere emepe nke atọ kachasị na ndị mba China n'usoro ọnụ ọgụgụ ndị mmadụ bi n'obodo mepere emepe. Na Nchikwa, ọ bụ otu n'ime obodo mepere emepe anọ nwere ọnọdụ ọkwa mpaghara, , n'ekpesa kpọmkwem n'aka gọọmentị etiti. Mpaghara Ala obodo ya mepere emepe bụ ebe nke atọ kacha ibu na mba China, nọ n'ọkwa n'esote Beijing na Shanghai. | |- |'''Baoding'''<br /><br />保定 |Bǎodìng |Nde iri, puku iri abụọ na itoolu na otu narị na iri itoolu na asaa | |Baoding bụ obodo nke atọ kacha ibu na Mpaghara Hebei, n'ọkwa n'esoteShijiazhuang na Tangshan. Obodo a dị na etiti trịangụl akụ na ụba Beijing-Tianjin na Shijiazhuang, na njikọ njem ọma na ịga njem anya ruo obodo ukwu ndị ọzọ dị nso.Mpaghara Obodo ọhụrụ Xiong'an eguzobere ọhụrụ nke ebumnuche ya bụ ịnwe teknụzụ dị elu, gburugburu n'adịgide, obodo mepere emepe ọgbara ọhụrụ ma n'eje ozi dịka etiti ọhụrụ maka ụfọdụ ngalaba nchịkwa. Ebe mbugharị ibu nke mpaghara ugwu China dịkwa na mpaghara ime obodo Baoding.<ref>{{Cite web|url=http://knowledge.ckgsb.edu.cn/2017/11/08/all-articles/xiongan-china-special-economic-zone/|title=Xiong'an, China's Newest Special Economic Zone - CKGSB Knowledge|work=knowledge.ckgsb.edu.cn|accessdate=2018-07-19}}</ref> | |- |'''Shijiazhuang'''<br /><br />石家庄 |Shíjiāzhuāng |Nde itoolu, Puku nari ise na iri anọ na asaa na nari asatọ na iri isii na itoolu | |Shijiazhuang bụ isi obodo nke Hebei, nakwa obodo nke atọ kacha ibu na Jingjinji n'esote Beinjing na Tianjin.Tangshan nke afò 1976 | |- |'''Tangshan'''<br /><br />唐山 |Tángshān |Nde asaa, puku narị ise na iri asaa na asaa, narị abụọ na iri asatọ na -anọ | |Tangshan, Obodo gbara oke osiri okirikiri n'akụkụ n'ọnụ mmiri Bohai na-agbata Tianjin, bụ obodo nke atọ kacha ibu na Hebei n'esote Shijiazhuang. Ọ bụkwa obodo amara maka ala ọma jijiji Tangshan nke afọ 1976. | |- |'''Cangzhou'''<br /><br />沧州 |Cāngzhōu |Nde asaa, puku otu narị na iri atọ na anọ, iri ise na atọ | |Obodo nke mpaghara ndịda ọwụwa anyanwu Hebei gbara osimiri Bohai okirikiri. Ọ gbara Tianjin oke na mpaghara ugwu | |- |'''Langfang'''<br /><br />廊坊 |Lángfāng |Nde anọ, puku narị atọ na iri isee na asatọ, nari asatọ na iri atọ na itoolu | |Langfang nọ n'etiti Beijing na Tianjin ma nwee ebe mpaghara otu obodo nke obodo ọzọ gbara gburu gburu Sanhe, Sanhenke dị iche n'obodo ndị ọzọ dị na Hebei | |- |'''Zhangjiakou'''<br /><br />张家口 |Zhāngjiākǒu |Nde anọ, puku narị atọ na iri anọ na isee, narị anọ na iri itoolu na otu | | Obodo dị na mpaghara ugwu ndịda anyanwụ Hebei. Ọ Dị n'oke  Beijing ruo mpaghara ndịda ọwụwa anyanwụ. | |- |'''Chengde'''<br /><br />承德 |Chéngdé |Nde atọ, puku narị anọ na iri asaa na atọ, otu narị na iri itoolu na asaa | |Obodo dị na mpaghara ugwu ọwụwa anyanwụ Hebei, amara nke ọma maka ebe Ezumike ugwu Chengde. | |- |'''Qinhuangdao'''<br /><br />秦皇岛 |Qínhuángdǎo |Nde abụọ, puku narị itoolu na iri asatọ na asaa, nari isii na ise | |Obodo dị na mpaghara mpaghara ugwu ọwụwa anyanwụHebei gbara osimiri okirikiri, amara nke ọma maka ebe Beidaihe. | |} == Ụgbọ njem == === Ikuku === ==== Nnukwu Ọdụ ụgbọ elu ==== * Ọdụ ụgbọ elu mba Beijing Capital * Ọdụ ụgbọ elu mba Beijing Daxing * Ọdụ ụgbọ elu mbaTianjin Binhai * Ọdụ ụgbọ elu mba Shijiazhuang Zhengding ==== Mpaghara Ọdụ ụgbọ elu ==== * Ọdụ ụgbọ Chengde Puning * Ọdụ ụgbọ Chengde PuningỌdụ ụgbọ Qinhuangdao Beidaihe * Tangshan Sannühe * Ọdụ ụgbọ Chengde PuningỌdụ ụgbọ Zhangjiakou Ningyuan === Ụzọ === Enwere ọtụtụ nnukwu okporo ụzọ na-arụ ọrụ n'ime mpaghara Jingjinji. Nke a gụnyere okporo ụzọ ndị a: * Jingjintang Expressway, site na Beijing, site na mpaghara Tianjin, ruo Binhai / TEDA * Jinghu Expressway, site na Jinjing Akwa Gonglu ruo Shanghai (ya na okporouzo Jingjintang, nke a bụ okporo ụzọ awara awara si Beijing ruo Shanghai ) * Jingshen Expressway, site na Baodi District ka ọ na-aga site na Beijing ruo Shenyang * Okporo ụzọ Jingshi, site na Beijing, ruo Shijiazhuang * Baojin Expressway, site na Mpaghara Beichen, Tianjin, ruo Baoding, Hebei ''- amaara na Tianjin dị ka okporoụzọ Jinbao'' * O<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> Jinbin Expressway, site na-akwa Zhangguizhuang ruo akwa Hujiayuan, ma n'ime Tianjin * O<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> Jinji, site na etiti Tianjin ruo mpaghara ime obodo Jixian * G95 mpaghara Isi Obodo <nowiki><a href="./Jinbin Expressway" rel="mw:WikiLink" data-linkid="352" data-cx="{&amp;quot;adapted&amp;quot;:false,&amp;quot;sourceTitle&amp;quot;:{&amp;quot;title&amp;quot;:&amp;quot;Jinbin Expressway&amp;quot;,&amp;quot;thumbnail&amp;quot;:{&amp;quot;source&amp;quot;:&amp;quot;https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/JinbinExpresswayTianjin.jpg/80px-JinbinExpresswayTianjin.jpg&amp;quot;,&amp;quot;width&amp;quot;:80,&amp;quot;height&amp;quot;:60},&amp;quot;pageprops&amp;quot;:{&amp;quot;wikibase_item&amp;quot;:&amp;quot;Q11146475&amp;quot;},&amp;quot;pagelanguage&amp;quot;:&amp;quot;en&amp;quot;},&amp;quot;targetFrom&amp;quot;:&amp;quot;mt&amp;quot;}" class="cx-link" id="mwAbk" title="Jinbin Expressway">O<i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> Jinbin Expressway<nowiki></a></nowiki>, site na-akwa Zhangguizhuang ruo akwa Hujiayuan, ma n'ime TianjinO<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> Loop Ụzọ okporo ụzọ isii nke China National na -esote gafere na Tianjin: * O<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> mba China 102, site na Ji County, Tianjin na-aga site na Beijing ruo Harbin * O<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> mba 103, site na Beijing, site na mpaghara Tianjin mepere emepe, ruo Binhai * O<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> mba China 104, site na Beijing, site na Tianjin, ruo Fuzhou * Okporo ụzọ mba China 105, site na Beijing, site na Tianjin, ruo Macau * Okporo ụzọ awara awara nke China 112, gbara okirikiri na gburugburu Beijing, gafere Tianjin * O<nowiki><i id="mwAbc">kporoụzọ</i></nowiki> mba China National Highway 205, site na Shanhaiguan, Hebei, site na Tianjin, ruo Guangzhou === Ụgbọ okporo ígwè dị elu === ==== Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọ etiti obodo ==== * Ụgbọ okporo ígwè etiti obodo Beijing -Tianjin ụgbọ okporo ígwè * Ụgbọ okporo ígwè etiti obodo Tianjin -Baoding ==== Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọ ndị ọzọ ==== * Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọBeijing-Shanghai * Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọ Beijing-Shenyang * Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọ Beijing-Shijiazhuang * Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọ Tianjin-Qinhuangdao ==== Ụgbọ okporo ígwè oke ọsọ nọ n'atụmatụ ma ọ bụ n'owuwu ==== * Ụgbọ okporo ígwè etiti obodo Beijing -Zhangjiakou === Ụgbọ okporo ígwè obodo dịpụrụ adịpụ === * Ọdụ ụgbọ okporo ígwè obodo dịpụrụ adịpụ nke Beijing * Ọdụ ụgbọ okporo ígwè obodo dịpụrụ adịpụ Tianjin ( Tianjin -Jizhou ụgbọ okporo ígwè ) === Sistemụ metro === * Ụzọ ụgbọ oloko Beijing * Shijiazhuang Metro * Tianjin Metro === Ụgbọ okporo ígwè mfe === * Tianjin Tram == Hụkwa == * Oke ego Bohai * Megalopolises na China * Osimiri Pearl Delta * Osimiri Yangtze Delta * Keihanshin * Mpaghara Tokyo Ka Ukwuu * Mpaghara Mpaghara Seoul * Mpaghara Taipei -Keelung mepere emepe == Ihe edeturu == ''Jīng'' (京), ''Jīn'' (津), and ''Jì'' (冀 Nke a bụ ndetu nkenke ama ama maka Beijing, Tianjin na Hebei == Ebensidee ==  {{Reflist}} [[Òtù:Category:Akụrụngwa atụpụtara na China]] [[Òtù:Category:Obodo mepere emepe na China]] [[Òtù:Category:Ihe edere ede nwere asụsụ Chinese]] bu5auscuvq55nvzpeh3setuon6ib41o 863 Program 0 10751 84629 69814 2022-07-23T12:18:35Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {| class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks plainlist" ! class="sidebar-title" |[[History of the People's Republic of China|History of the People's<br /><br />Republic of China (PRC)]] |- | class="sidebar-image" style="padding-bottom:1.0em;" | |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | <div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">[[History of the People's Republic of China (1949–1976)|<span style="font-size:105%;">1949–1976</span>]]</div> |- | class="sidebar-content" | <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;">Mao era</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist hlist-separated "> * [[Chinese Communist Revolution|Revolution]] * [[Proclamation of the People's Republic of China|Proclamation]] * [[Korean War]] * [[Chinese Land Reform|Land Reform Movement]] * [[Campaign to Suppress Counterrevolutionaries|Zhen Fan]] * [[Three-anti and Five-anti Campaigns|Three-anti and Five-anti]] * [[Sufan movement|Sufan]] * [[Hundred Flowers Campaign|Hundred Flowers]] * [[Anti-Rightist Campaign|Anti-Rightist]] * [[Two Bombs, One Satellite]] <div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">[[Great Leap Forward]]<br /><br /><span style="font-size:90%;">([[Great Chinese Famine]])</span></div> * [[Seven Thousand Cadres Conference]] * [[Socialist Education Movement]] * [[Cultural Revolution]] </div></div></div> |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | <div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">[[History of the People's Republic of China (1976–1989)|<span style="font-size:105%;">1976–1989</span>]]</div> |- | class="sidebar-content" | <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;">Transition and Deng era</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist hlist-separated "> * [[Boluan Fanzheng]] * [[Chinese economic reform|Reforms and Opening-up]] * [[Four Modernizations]] * [[Sino-Vietnamese War]] * [[Beijing Spring]] * [[1983 "Strike Hard" Anti-crime Campaign|"Strike Hard" Anti-crime Campaign]] * [[Anti-Spiritual Pollution Campaign]] * [[Bourgeois liberalization|Anti-Bourgeois Liberalization Campaign]] * [[863 Program]] * [[1986 Chinese student demonstrations]] * [[1989 Tiananmen Square protests|Tiananmen Square protests]] </div></div></div> |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | <div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">[[History of the People's Republic of China (1989–2002)|<span style="font-size:105%;">1989–2002</span>]]</div> |- | class="sidebar-content" | <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;">Jiang and the third generation</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist hlist-separated "> * [[Deng Xiaoping's southern tour]] * [[Project 211]] * [[Project 985]] * [[One country, two systems]] <div class="hlist hlist-separated" style="font-size:90%"> * [[Handover of Hong Kong|Hong Kong]] * [[Transfer of sovereignty over Macau|Macau]] </div> * [[1998 China floods]] * [[Persecution of Falun Gong]] * [[China Western Development]] </div></div></div> |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | <div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">[[History of the People's Republic of China (2002–present)|<span style="font-size:105%;">2002–2012</span>]]</div> |- | class="sidebar-content" | <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;">Hu and the fourth generation</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist hlist-separated "> * [[2002–2004 SARS outbreak]] * [[Shenzhou 5]] * [[South–North Water Transfer Project]] * [[2008 Sichuan earthquake|Sichuan earthquake]] * [[2008 Summer Olympics|Beijing Olympics]] * [[Expo 2010|Shanghai 2010 Expo]] * [[Three Gorges Dam]] </div></div></div> |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | <div style="display:inline-block; padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">[[History of the People's Republic of China (2002–present)|<span style="font-size:105%;">2012–present&nbsp;</span>]]</div> |- | class="sidebar-content" | <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;">Xi and the fifth generation</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><div class="hlist hlist-separated "> * [[Anti-corruption campaign under Xi Jinping|Anti-corruption campaign]] * [[Belt and Road Initiative]] * [[Chang'e 3]] * [[Xinjiang re-education camps]] ** [[Uyghur genocide]] * [[China–United States trade war]] * [[2019–20 Hong Kong protests]] * [[Social Credit System]] * [[COVID-19 pandemic in mainland China|COVID-19 pandemic]] </div></div></div> |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | History of |- | class="sidebar-content" | <div class="hlist hlist-separated "> * [[History of China|China]] * [[Constitutional history of the People's Republic of China|PRC constitution]] * [[History of Beijing|Beijing]] * [[History of Shanghai|Shanghai]] </div> |- ! class="sidebar-heading" style="border-top:1px solid #707070;padding-top:0.2em;background:white;" | <span class="nowrap">[[Generations of Chinese leadership|Generations of leadership]]</span> |- | class="sidebar-content" | <div class="hlist hlist-separated nowrap"> * 1.&nbsp;[[Mao Zedong|Mao]] * 2.&nbsp;[[Deng Xiaoping|Deng]] * 3.&nbsp;[[Jiang Zemin|Jiang]] * 4.&nbsp;[[Hu Jintao|Hu]] * 5.&nbsp;[[Xi Jinping|Xi]] </div> |- | class="sidebar-content" style="border-top:1px solid #707070;padding:0.3em 0.3em 0.5em;font-weight:bold;border-bottom:1px solid #707070;" | <div class="hlist hlist-separated "> * [[Culture of the People's Republic of China|Culture]] * [[Economy of China|Economy]] * [[Education in China|Education]] * [[Geography of China|Geography]] * [[Politics of China|Politics]] </div> |- | class="sidebar-below" style="padding:0.3em 0.3em 0.5em;border-bottom:1px solid #707070;" | [[File:Flag_of_the_People's_Republic_of_China.svg|class=noviewer|16x16px]]&nbsp;[[Portal:China|China&#x20;portal]] |- | class="sidebar-navbar" |<templatestyles src="Module:Navbar/styles.css"></templatestyles> |} [[Usòrò:863计划-标志.png|thumb]] Mmemme '''863''' ( Chinese ) ma ọ bụ nke akpọrọ '''aState High-Tech Development Plan''' ( Chinese ) bụihe mmemme nke gọọmentị nke ndị [[China|Republic of China na]] -akwado iji kwalite ihe gbasara nka na ụzụ n'ụzọ dụ iche iche maka ebumnuche ịnye China ike ịkwụrụ onwe ha na echekwubeghị ego nka na ụzụ sitere mba ndị ọzọ. Nke a bụ site na [[:en:Strategic_Defense_Initiative|Strategic Defense Initiative]] nke onye isiala mba Amerika bụ [[:en:U.S._President|U.S. President]] [[:en:Ronald_Reagan|Ronald Reagan]] kwadoro n'afọ 1983, mana ọ biara n'isi njedebe n'afọ 2016.<ref>{{Cite web|url=https://gvpt.umd.edu/sites/gvpt.umd.edu/files/pubs/zhi_pearson-2016-governance.pdf|title=China's Hybrid Adaptive Bureaucracy: The Case of the 863 Program for Science and Technology|website=The University of Maryland}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.most.gov.cn/xinwzx/xwzx/twzb/gjzdyfjh/twzbmtbd/201602/t20160217_124140.htm|title=新华社:"973""863"取消后科研咋办?国家重点研发计划正式启动|website=Ministry of Science and Technology of China|access-date=2019-11-29}}</ref><ref name=":12">{{Cite journal|last1=Gewirtz|first1=Julian|date=February 2019|title=The Futurists of Beijing: Alvin Toffler, Zhao Ziyang, and China's "New Technological Revolution," 1979–1991|journal=The Journal of Asian Studies|language=en|volume=78|issue=1|pages=115–140|doi=10.1017/S0021911818002619|issn=0021-9118|doi-access=free}}</ref> N'ọnwa Machị n'ụbọchị nke atọ n'afọ 1986, usoro ihe omume e-atụ aro site Wang Daheng, Wang Ganchang, Yang Jiachi, na Chen Fangyun na a akwụkwọ ozi ka China si paramount ndú Deng Xiaoping, onye mma usoro ihe omume n'ime ụbọchị 2. <ref>{{Cite web|url=http://www.most.gov.cn/eng/programmes1/|title=Ministry of Science and Technology of the People's Republic of China|work=www.most.gov.cn|accessdate=2019-11-29}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|url=http://cpc.people.com.cn/n/2014/1231/c69113-26308784.html|title=1986年邓小平亲自决策启动"863"计划--邓小平纪念网--人民网|work=cpc.people.com.cn|accessdate=2019-11-29}}</ref> Zhao Ziyang, onye bụ onye isi ala China n'oge ahụ duziri mmemme a, wee nata ego gọọmentị nke ijeri RMB ijeri na 1986, nke bụ pasent 5 nke ngụkọta gọọmentị mefuru n'afọ ahụ. <ref name=":0" /> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=reUcHRkOwCsC&pg=PA58&lpg=PA58&dq=863+program+10+billion+1986#v=onepage|title=Agricultural Biotechnology in China: Origins and Prospects|author=Karplus|first=Valerie J.|date=2007-12-17|publisher=Springer Science & Business Media|isbn=978-0-387-71138-6|language=en}}</ref> 16aoj8304sw17e9iuta8sxh51pw8men Chinese rice fish 0 10770 84630 76399 2022-07-23T12:19:58Z Lebron jay 12508 wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Oryzias sinensis.jpg|thumb]] Azụ '''osikapa ndị China''' ( ''Oryzias sinensis'' ) bụ ụdị azụ dị n'ụdị ''Oryzias'' . Azụ mmiri ọcha a dị na -apụta na apịtị, akụkụ mmiri dọọ adọ , ubi osikapa na apịtị, ma ruru 3.1 Ihe dị ka cm (1.2 na) ogologo. A na -elebu ya anya dị ka ụdị azụ osikapa Japan ( ''Oryzias latipes'' ). Ụdị azụ azụ osikapa China dị na Ndịda Ọwụwa Anyanwụ Eshia, gụnyere Yangtze, Mekong, Irrawaddy, Salween, Red River na efere Nanpangjiang. <ref>Kottelat, M., 2001. </ref> <ref name="Parenti2008">{{Cite journal|author=Parenti, L.R.|year=2008|title=A phylogenetic analysis and taxonomic revision of ricefishes, ''Oryzias'' and relatives (Beloniformes, Adrianichthyidae)|journal=Zoological Journal of the Linnean Society|volume=154|issue=3|pages=494–610|doi=10.1111/j.1096-3642.2008.00417.x}}</ref> Ewebatala ya na [[Kazakhstan]] na [[Mpaghara Russia|Russia]] (n'ime obere mmiri Kuban ); Ọ na -agbasakwa na Azov basin ma achọpụtala ya na Osimiri Obytichna na [[Yukrain|Ukraine]] . <ref>Kottelat, M. and J. Freyhof, 2007. </ref> == Niche ebe obibi == [[Oskàpà|Ejirila azụ osikapa]] gboo ọtụtụ na China na Eshia ruo ọtụtụ narị afọ maka ịkọ osikapa. <ref>{{Cite journal|author=Lu|first=Jianbo|date=2006-09-29|title=Review of rice–fish-farming systems in China — One of the Globally Important Ingenious Agricultural Heritage Systems (GIAHS)|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0044848606004467|journal=Aquaculture|language=en|volume=260|issue=1|pages=106–113|doi=10.1016/j.aquaculture.2006.05.059|issn=0044-8486}}</ref> Usoro a na -enye ohere ka azụ na -enye osikapa protin, na -akwalite nri a. E gosiputara na ọnụnọ azụ osikapa nnọọ mere ubi osikapa na-eto nke ọma, na mkpụrụ osikapa na-abawanye ihe dịka pacenti anọ ruo iri na ise. <ref>{{Cite web|title=A Review of Rice-Fish Culture in China|url=http://www.fao.org/3/ac221e/ac221e00.htm#TopOfPage|accessdate=2020-11-12|work=www.fao.org}}</ref> Irighiri dị na nri gbakwunyere anụ na mkpụrụ ihe akụrụ akụ. Ihe anụ ndị a na -eri ihe akụrụ akụ,mikroskopik ọganizim[ihe ndị na -adịghị ahụ anya] gụnyere zooplankton na algae, na ụfọdụ ụdị ụmụ ahụhụ. <ref name=":0">{{Cite journal|author=Hilgers|first=Leon|title=The untapped potential of medaka and its wild relatives|journal=eLife|year=2019|volume=8|doi=10.7554/eLife.46994|issn=2050-084X|pmid=31287418}}</ref> Nke a na -ewebata ọrụ ndu ọzọ azụ osikapa ndị China na -arụ, na -ejịkwa ọnụ ọgụgụ ụmụ ahụhụ n'ime ubi osikapa. Ebe kacha mma maka azụ osikapa ndị China bụ mmiri dị n'ime mmiri na ala mmiri <ref>{{Cite web|author=History|first=Lynne Parenti (National Museum of Natural|date=2011-02-21|title=IUCN Red List of Threatened Species: Oryzias sinensis|url=https://www.iucnredlist.org/en|accessdate=2020-11-13|work=IUCN Red List of Threatened Species}}</ref> nke mmiri na -emighị emi, na-eji nwayọ na -agagharị, ọkachasị ndị dị nso n'ikpere mmiri nke nwere mkpuchi ahịhịa. <ref name=":0" /> Philip osikapa, ọdọ mmiri, na ọwa ugbo na -enwekarị ebe ndị a dị mma. <ref name=":0" /> Mgbe oke mmiri jụrụ oyi, azụ̀ osikapa ndị China na -egosipụta agwa nke ịnọ n'ụra . <ref name=":0" /> Ọ bụ ezie na enwebeghị ọtụtụ nyocha emere na ọrụ azụ osikapa China na webụ nri, anụ na agbọ ọkụ,lavịa,azụ na nnụnụ ndị ọzọ bụ ebe ha si eri . <ref name=":0" /> Ọtụtụ na -ebi ndụ ihe dịka otu afọ n'ọhịa, ebe a dọọrọ ha njikps ha nwere ike ibi ndụ afọ anọ ma ọ bụ karịa. <ref name=":0" /> == Ọrụ dị ka ụdị anụ dị iche na udi == A na -ahụ azụ azụ osikapa ndị China dị ka nnukwu ihe egwu maka ịghọ ụdị anụ si esi bata. <ref name=":1">{{Cite journal|author=Li|first=S.|date=2017|title=Invasiveness screening of non-native fishes for the middle reach of the Yarlung Zangbo River, Tibetan Plateau, China|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/rra.3196|journal=River Research and Applications|language=en|volume=33|issue=9|pages=1439–1444|doi=10.1002/rra.3196|issn=1535-1467}}</ref> A kpọbatara ha na Osimiri Yarlung Zangbo na mberede, ebe a na -atụ aro na obere nha ha nyere aka ịlanarị na ịmụba nke ọma. <ref name=":1" /> Ihe ịga nke ọma mberede a gosiri ka ha ga -esi nata mgbanwe maka gburugburu ebe obibi dị iche iche. Azụ osikapa China natakwara akara CCA dị elu, na -egosi na ha na -erite uru site na okpomoku zuru ụwa ọnụ, n'ihi na mmiri na -ekpo ọkụ ga -ewetakwu mmiri n'ọnọ́dụ okpomọkụ kwesịrị ekwesị nke azụ osikapa ndị China chọrọ maka mmụba. <ref name=":1" /> == Phylogeny == Na mbụ, a na -ahụta azụ osikapa ndị China (nke a na ''-akpọzi ugbu a Oryzias sinensis)'' dịka ụdị azụ osikapa Japan ( ''Oryzias latipes)'' . Data Mitochondrial na-atụ aro na ọnụ ọgụgụ azụ osikapa achọtara na Taiwan na mpaghara China-West Korea nwere ọdịiche faịlojentik site lati''pes'' . <ref name=":0" /> A ka nwere ihe isi ike ịmata ụdị ọṅụ ọgụgụ azụ osikapa dị na Ọwụwa Anyanwụ Eshia na ụdị ya, ebe ha nwere myiri na ụlọ ọrụ nri na ọrụ ugbo. <ref name=":0" /> A ka na -akpọkarị azụ osikapa ndị China dị ka azụ osikapa ndị Japan. <ref name=":0" /> [[Usòrò:Medaka_Nomenclature.png|thumb|293x293px| Tebụl na -egosi aha sayensị nke agbụrụ dị iche iche sitere na akụkụ Medaka.]] == Iji mee Nyocha == A na -ahụta na azụ osikapa China bụ ihe atụ . Ha na -adịkarị mfe ịzụlite n'ihi ọdịdị anaghị oke irighiri nri na enwechaghi oké mkpa ebe obibi ha. <ref name=":0" /> Oge ọgbọ ha dị mkpụmkpụ nakwa àkwá a na -ahụ anya na -emekwa ka ha dị mma maka ikiri. <ref name=":0" /> == Nrụtụaka == https://en.wikipedia.org/wiki/IUCN_Red_List<nowiki>http://www.fishbase.org/Summary/SpeciesSummary.php?id=52632</nowiki> aawhmffb58yy838a9eqj8lzk8a2d1rx 84631 84630 2022-07-23T12:21:08Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Oryzias sinensis.jpg|thumb|Azu osikapa ndị China]] Azụ '''osikapa ndị China''' ( ''Oryzias sinensis'' ) bụ ụdị azụ dị n'ụdị ''Oryzias'' . Azụ mmiri ọcha a dị na -apụta na apịtị, akụkụ mmiri dọọ adọ , ubi osikapa na apịtị, ma ruru 3.1 Ihe dị ka cm (1.2 na) ogologo. A na -elebu ya anya dị ka ụdị azụ osikapa Japan ( ''Oryzias latipes'' ). Ụdị azụ azụ osikapa China dị na Ndịda Ọwụwa Anyanwụ Eshia, gụnyere Yangtze, Mekong, Irrawaddy, Salween, Red River na efere Nanpangjiang. <ref>Kottelat, M., 2001. </ref> <ref name="Parenti2008">{{Cite journal|author=Parenti, L.R.|year=2008|title=A phylogenetic analysis and taxonomic revision of ricefishes, ''Oryzias'' and relatives (Beloniformes, Adrianichthyidae)|journal=Zoological Journal of the Linnean Society|volume=154|issue=3|pages=494–610|doi=10.1111/j.1096-3642.2008.00417.x}}</ref> Ewebatala ya na [[Kazakhstan]] na [[Mpaghara Russia|Russia]] (n'ime obere mmiri Kuban ); Ọ na -agbasakwa na Azov basin ma achọpụtala ya na Osimiri Obytichna na [[Yukrain|Ukraine]] . <ref>Kottelat, M. and J. Freyhof, 2007. </ref> == Niche ebe obibi == [[Oskàpà|Ejirila azụ osikapa]] gboo ọtụtụ na China na Eshia ruo ọtụtụ narị afọ maka ịkọ osikapa. <ref>{{Cite journal|author=Lu|first=Jianbo|date=2006-09-29|title=Review of rice–fish-farming systems in China — One of the Globally Important Ingenious Agricultural Heritage Systems (GIAHS)|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0044848606004467|journal=Aquaculture|language=en|volume=260|issue=1|pages=106–113|doi=10.1016/j.aquaculture.2006.05.059|issn=0044-8486}}</ref> Usoro a na -enye ohere ka azụ na -enye osikapa protin, na -akwalite nri a. E gosiputara na ọnụnọ azụ osikapa nnọọ mere ubi osikapa na-eto nke ọma, na mkpụrụ osikapa na-abawanye ihe dịka pacenti anọ ruo iri na ise. <ref>{{Cite web|title=A Review of Rice-Fish Culture in China|url=http://www.fao.org/3/ac221e/ac221e00.htm#TopOfPage|accessdate=2020-11-12|work=www.fao.org}}</ref> Irighiri dị na nri gbakwunyere anụ na mkpụrụ ihe akụrụ akụ. Ihe anụ ndị a na -eri ihe akụrụ akụ,mikroskopik ọganizim[ihe ndị na -adịghị ahụ anya] gụnyere zooplankton na algae, na ụfọdụ ụdị ụmụ ahụhụ. <ref name=":0">{{Cite journal|author=Hilgers|first=Leon|title=The untapped potential of medaka and its wild relatives|journal=eLife|year=2019|volume=8|doi=10.7554/eLife.46994|issn=2050-084X|pmid=31287418}}</ref> Nke a na -ewebata ọrụ ndu ọzọ azụ osikapa ndị China na -arụ, na -ejịkwa ọnụ ọgụgụ ụmụ ahụhụ n'ime ubi osikapa. Ebe kacha mma maka azụ osikapa ndị China bụ mmiri dị n'ime mmiri na ala mmiri <ref>{{Cite web|author=History|first=Lynne Parenti (National Museum of Natural|date=2011-02-21|title=IUCN Red List of Threatened Species: Oryzias sinensis|url=https://www.iucnredlist.org/en|accessdate=2020-11-13|work=IUCN Red List of Threatened Species}}</ref> nke mmiri na -emighị emi, na-eji nwayọ na -agagharị, ọkachasị ndị dị nso n'ikpere mmiri nke nwere mkpuchi ahịhịa. <ref name=":0" /> Philip osikapa, ọdọ mmiri, na ọwa ugbo na -enwekarị ebe ndị a dị mma. <ref name=":0" /> Mgbe oke mmiri jụrụ oyi, azụ̀ osikapa ndị China na -egosipụta agwa nke ịnọ n'ụra . <ref name=":0" /> Ọ bụ ezie na enwebeghị ọtụtụ nyocha emere na ọrụ azụ osikapa China na webụ nri, anụ na agbọ ọkụ,lavịa,azụ na nnụnụ ndị ọzọ bụ ebe ha si eri . <ref name=":0" /> Ọtụtụ na -ebi ndụ ihe dịka otu afọ n'ọhịa, ebe a dọọrọ ha njikps ha nwere ike ibi ndụ afọ anọ ma ọ bụ karịa. <ref name=":0" /> == Ọrụ dị ka ụdị anụ dị iche na udi == A na -ahụ azụ azụ osikapa ndị China dị ka nnukwu ihe egwu maka ịghọ ụdị anụ si esi bata. <ref name=":1">{{Cite journal|author=Li|first=S.|date=2017|title=Invasiveness screening of non-native fishes for the middle reach of the Yarlung Zangbo River, Tibetan Plateau, China|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/rra.3196|journal=River Research and Applications|language=en|volume=33|issue=9|pages=1439–1444|doi=10.1002/rra.3196|issn=1535-1467}}</ref> A kpọbatara ha na Osimiri Yarlung Zangbo na mberede, ebe a na -atụ aro na obere nha ha nyere aka ịlanarị na ịmụba nke ọma. <ref name=":1" /> Ihe ịga nke ọma mberede a gosiri ka ha ga -esi nata mgbanwe maka gburugburu ebe obibi dị iche iche. Azụ osikapa China natakwara akara CCA dị elu, na -egosi na ha na -erite uru site na okpomoku zuru ụwa ọnụ, n'ihi na mmiri na -ekpo ọkụ ga -ewetakwu mmiri n'ọnọ́dụ okpomọkụ kwesịrị ekwesị nke azụ osikapa ndị China chọrọ maka mmụba. <ref name=":1" /> == Phylogeny == Na mbụ, a na -ahụta azụ osikapa ndị China (nke a na ''-akpọzi ugbu a Oryzias sinensis)'' dịka ụdị azụ osikapa Japan ( ''Oryzias latipes)'' . Data Mitochondrial na-atụ aro na ọnụ ọgụgụ azụ osikapa achọtara na Taiwan na mpaghara China-West Korea nwere ọdịiche faịlojentik site lati''pes'' . <ref name=":0" /> A ka nwere ihe isi ike ịmata ụdị ọṅụ ọgụgụ azụ osikapa dị na Ọwụwa Anyanwụ Eshia na ụdị ya, ebe ha nwere myiri na ụlọ ọrụ nri na ọrụ ugbo. <ref name=":0" /> A ka na -akpọkarị azụ osikapa ndị China dị ka azụ osikapa ndị Japan. <ref name=":0" /> [[Usòrò:Medaka_Nomenclature.png|thumb|293x293px| Tebụl na -egosi aha sayensị nke agbụrụ dị iche iche sitere na akụkụ Medaka.]] == Iji mee Nyocha == A na -ahụta na azụ osikapa China bụ ihe atụ . Ha na -adịkarị mfe ịzụlite n'ihi ọdịdị anaghị oke irighiri nri na enwechaghi oké mkpa ebe obibi ha. <ref name=":0" /> Oge ọgbọ ha dị mkpụmkpụ nakwa àkwá a na -ahụ anya na -emekwa ka ha dị mma maka ikiri. <ref name=":0" /> == Nrụtụaka == https://en.wikipedia.org/wiki/IUCN_Red_List<nowiki>http://www.fishbase.org/Summary/SpeciesSummary.php?id=52632</nowiki> n3ssy01swu4hezol3e499l761emyee7 Pantami Stadium 0 10773 84647 69907 2022-07-23T13:55:19Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Visitation to Gombe State Stadium 012.jpg|thumb|Ngayari na Ama Egwuregwu nke Gombe Steeti ]] '''Pantami Stadium''' bụ ama egwuregwu eji agba ọtụtụ egwuregwu nwere ike ịbatacha mmadụ Puku iri na abụọ <ref>http://allafrica.com/stories/201105170902.html</ref> dị na Pantami district nke [[Gombe]], [[Ȯra Gombe|Gombe State]], [[Naijiria|Nigeria]] . A na -ejikarị ya maka [[Footbọl|egwuregwu bọọlụ]] mana e ji ya emewekwa emume steeti dị iche iche, dị ka mmemme okpukpe, ndọrọ ndọrọ ọchịchị na mmekọrịta ọha. Ọ bụ ama egwuregwu nnọ n'ụlọ nke Gombe United FC ma ewere ya dị ka otu ọ gbakọ egwuregwu kacha ọhụrụ na mba a. E mepere ya na 2010. Ihe owuwu a nwere nnukwu ụlọ ọrụ atọ gunyere pichi bọọlụ aka ruru, ụzọ maka egwuregwu ndị ọsọ na ogige mgbatị ahụ e wuru iji bulie ma kwalite mmepe egwuregwu na steeti <ref>{{Cite web|author=Abubakar, (Gombe)|first=David Ngobua (Abuja) & Rabilu|date=2020-09-26|title=N3bn Pantami stadium Gombe in dire need of maintenance|url=https://dailytrust.com/n3bn-pantami-stadium-gombe-in-dire-need-of-maintenance|accessdate=2020-12-18|work=Daily Trust|language=en}}</ref> == Nrụtụaka ==   == Njikọ mpụga == * http://naijaligue.blogspot.com/2010/08/gombe-utd-set-to-move-into-new-stadium.html [[Òtù:Ȯra Gombe]] illai4yrq8hlagrxxi431n8divjxap1 Wushu (sport) 0 10781 84634 69936 2022-07-23T12:48:51Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Wushu On The Street.jpg|thumb]]   {{Infobox sport|name=Wushu|team=Individuals or Team|paralympic=|olympic=(Unofficial Sport) [[Wushu Tournament Beijing 2008|2008]]|world=[[1991 World Wushu Championships|1991]]|obsolete=|venue=Taolu Carpet or [[Lei Tai]] (fighting arena)|equipment=|category=Martial art|mgender=Yes|contact=Dependent on type of Wushu|image=10th all china games floor.jpg|clubs=|registered=|country/region=Worldwide, Asia primarily|firstlabel=|first=China|nickname=|union=[[International Wushu Federation]]|caption=A typical ''wushu taolu'' competition at the [[2005 National Games of China]]|imagesize=220px|IWGA=(Invitational Sport) [[Wushu at the 2009 World Games|2009]], [[Wushu at the 2013 World Games|2013]], [[Wushu at the 2022 World Games|2022]]}}{{Infobox martial art|name=Wushu|image=|imagecaption=|aka=Kung fu, CMA, WS|focus=[[Strike (attack)|Striking]], [[Grappling]], [[Throw (grappling)|Throwing]], [[Performance|Performance Martial Art]]|country=[[Greater China]]|famous_pract=''See: [[:Category:Wushu practitioners]]''|olympic=}}{{Infobox Chinese|t=武術|s=武术|l="Martial arts"|p=wǔshù|w=wu<sup>3</sup>-shu<sup>4</sup>|mi={{IPAc-cmn|wu|3|.|sh|u|4}}|suz=vû-zéh|j=mou5-seot6|y=móuh-seuht|ci={{IPAc-yue|m|ou|5|.|s|eot|6}}|tl=bú-su̍t}}  '''''Wushu''''' ( /ˌ w ụ ʃ ụ / ) ma ọ bụ ''Kungfu'', bụ nka ọgụ nke dị ike na juu ma zuo ezu ,nakwa dị ka egwuregwu mmekọahụ . <ref>{{Cite news|url=http://blog.newsweek.com/blogs/beijingolympics/archive/2008/08/23/kung-fu-fighting-for-respect.aspx|title=Kung Fu Fighting for Fans|author=Liu|first=Melinda|date=2010-02-18|work=[[Newsweek]]}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Of monks and martial arts|work=The New York Times|date=1983-09-11|url=https://www.nytimes.com/1983/09/11/travel/of-monks-and-martial-arts.html?scp=10&sq=wushu&st=cse|accessdate=2010-08-11|first=Christopher|author=Wren}}</ref> Ọ nwere ogologo akụkọ ihe mere eme na -ekwu maka nka ọgụ ndị China . Emepụtara ya n'afọ 1949 na mbọ ịhazigharị omume nke nka ọgụ ọdịnala ndị China, <ref name="Mastering Yang Style Taijiquan">{{Cite book|author=Fu|first=Zhongwen|title=Mastering Yang Style Taijiquan.|origyear=1996|year=2006|publisher=Blue Snake Books|location=Berkeley, California|isbn=1-58394-152-5|others=Louis Swaine}}</ref> mana Mbọ ịhazi usoro ọdịnala gbasara agbasa nke nka ọgụ dị iche iche malitere n'oge gara aga, mgbe e guzobere Ụlọ mmụta Etiti Guoshu na Nanking n'afọ 1928. " ''Wushu'' " bụ okwu China pụtara "nka ọgụ" (武 "Wu" = agha ma ọ bụ ọgụ, 術 "Shu" = nka). N'oge a, Wushu abụrụla egwuregwu mba ụwa n'okpuru International Wushu Federation (IWUF), nke na -enwe asọmpi Wushu Mba kwa afọ abụọ. Wushu bụ emume n'usoro ọchịchị nkeEgwuregwu Eshia, Egwuregwu Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, Egwuregwu ọgụ uwa , na mmemme egwuregwu ndị ọzọ dị iche iche. == Aha == A na-ahụkwa okwu wushu na uri Cheng Shao (1626–1644) sitere na Ọchịchị Ming. Enwere ike ịchọta okwu izizi maka 'nka ọgụ' na Akụkọ ihe mere eme nke ndị Han (206BC-23AD) bụ "usoro ọgụ ndị agha" (兵 技巧; bīng jìqiǎo). N'ime oge egwu (ihe dịka 960) aha a gbanwere ka ọ bụrụ "nka ọgụ" (武藝; wǔyì). N'afọ 1928 a gbanwere aha ahụ ka ọ bụrụ "nka mba" (國 術; guóshù) mgbe e guzobere Ụlọ mmụta nka ọgụ mba na Nanjing. Okwu a laghachikwuru wǔshù n'okpuru ndị Mba China n'oge mbido afọ 1950. == Akụkọ ihe mere eme == N'afọ 1958, gọọmentị guzobere nzukọ a ka ọ hazie ọzụzụ nka ọgụ. Kọmịshọna steeti China maka ọdịbendị anụ ahụ na egwuregwu dugara mmepụta ụdị ọkọlọtọ maka imirikiti nka ukwu dị iche iche. N'ime oge a, etinyere usoro Wushu mba nke gụnyere ụdị ọkọlọtọ, usoro nkuzi, yana nguzobe akara onye nkuzi. E webatara Wushu na ụlọ akwụkwọ sekọndrị na mahadum. Usoro ọhụrụ a na -achọ itinye ihe ndị a na -ahụkarị site n'ụdị na ụdị niile yana echiche izugbe metụtara nka ọgụ ndị China. Echichei ụdị dị ka nke siri ike, dị nro, nke dị n'ime, mpụga, yana nkewa dabere na ụlọ akwụkwọ dịka Shaolin, Tai chi, Wudang na ndị ọzọ ka etinyere n'otu usoro. Wushu ghọrọ ọkwa gọọmentị kwadoro maka ọzụzụ nka ọgụ na China. Mgbali maka ịhazi ụkpụrụ gara n'ihu na -eduga na mmegharị ahụ zuru ebe niile. N'afọ 1979, kọmitii steeti maka ọdịbendị anụ ahụ na egwuregwu mepụtara ndị ọrụ ike pụrụ iche maka nkuzi na omume Wushu. N'afọ 1986, e guzobere ụlọ ọrụ mmụta nyocha mba China nke Wushu dị ka isi ikike maka nyocha na nchịkwa nke ọrụ Wushu na China. Mgbanwe atumatu na omume gọọmentị gbasara egwuregwu n'ozuzu kwalitere mmechi nke Ụlọ ọrụ egwuregwu (ikike egwuregwu etiti) na 1998. A na -ele mmechi a anya dị ka mbọ iji mebie egwuregwu a haziri ahazi na ịkwaga amụma egwuregwu China ka ọ banye n'ụzọ ahịa siri ike. <ref>{{Cite book|author=Riordan|first=Jim|year=1999|title=Sport and Physical Education in China|publisher=Spon Press (UK)|isbn=0-419-24750-5}} p. 15</ref> N'ihi ihe ndị a na-agbanwe na mmekọrịta ọha n'ime China, International Wushu Federation na -akwalite ụdị ọdịnala na ụzọ Wushu ọgbara ọhụrụ. <ref>{{Cite journal|url=http://www.iwuf.org/Meetings/8thCongress/minutes.htm|title=Minutes of the 8th IWUF Congress|date=9 December 2005|accessdate=2008-08-26}}</ref> == Ụdị == [[Usòrò:10th_all_china_games_Jian_pair_406_cropped.jpg|áká_èkpè|thumb|250x250px| Ihe omume Jian dual (choreographed)]] A na-eme ihe omume Wushu site na iji usoro mmanye ma ọ bụ nke '''mmadụ n'otu''' asọmpi. N'ime afọ 1990 ruo 2005 maka asọmpi mba ụwa, ndị n'eme egwuregwu na -asọrịta mpi na usoro nke ndị nkuzi ma ọ bụ ndị egwuregwu IWUF nyere. N'ọnwa Nọvemba afọ 2003, nnukwu ntụgharị edere n'iwu asọmpi taolu mere: etinyere ọdịnaya nbelata, ahaziri ọrụ ndị ikpe wee gbasaa, yana ogo ihe isi ike, nke a makwaara dị ka '''nandu''' (難度; mmegharị ihe isi ike). Ụdị a bara uru ụma abụọ n'ime mkpokọta iri. Ogo ụdị mmegharị ahụ ruru ụma ise, yana ụdị arụmọrụ mkpokọta ruru ụma atọ. Ebu ụzọ mee mgbanwe ndị a na asọmpi mba Wushu nke afọ 2005, na usoro onye ọ bụla aghọọla ọkọlọtọ ebe onye n'eme egwuregwu n'emepụta usoro ya site n'enyemaka nke onye nchịkwa ya, ebe ọ na -agbaso iwu ụfọdụ maka isi ike na ihe ndị chọrọ teknụzụ. <ref>{{Cite web|author=|first=|date=|title=IWUF Rules of Taolu Competition 2005|url=http://www.iwuf.org/wp-content/uploads/2018/12/Rules_of_Taolu-English.pdf|archiveurl=|archivedate=|work=iwuf.org|accessdate=}}</ref> Naanị ndị na -eme egwuregwu C na B na Asọmpi mba Wushu ụmụaka ka na -asọ mpi na usoro mmanye na ọkwa mba ụwa. A ga-ekpebi mmemme niile dị obere gụnyere ndị otu A (nke na-asọ mpi na usoro nke onye ọ bụla), ihe omume ọdịnala niile, na ihe omume taolu na-abụghị ọkọlọtọ (ntụgharị shuangdao, baguazhang wdg), na-ekpe ikpe na-enweghị ogo nke ihe isi ike. Na mgbakwunye mmemme maka usoro onye ọ bụla, ụfọdụ asọmpi wushu na-egosipụtakwa ihe omume abụọ na ihe omume nke otu. Ihe '''omume abụọ a''', nke a na -akpọkwa duilian (对 练), bụ mmemme nke enwere ụdị ngwa ọgụ na-eji ma ọ bụ na -enweghị ngwa ọgụ. Ihe '''omume otu a''', nke a makwaara dị ka jiti (集體), chọrọ otu ndị mmadụ na-emekọ ọnụ ma na-emekọrịta ya nke ọma dị oke mkpa. Ọtụtụ mgbe, mmemme otu na -enyekwa ohere ka akụrụngwa egwu soro mmekọrịta otu a n'oge arụmọrụ. Kapeeti e ji mee ihe omume otu ahụ bukwara ibu karịa nke e ji eme ihe n'otu n'otu. Asọmpi Wushu mba nke afọ 2019 bụ asọmpi wushu nke mba ụwa nke mbụ gosipụtara ụdịrị mmemme a. === Aka nkịtị === * '''Changquan''' ( Chinese <span>'Aka ogologo') bụ ihe emume sitere n'ụdị dịka</span> Chāquán (查 拳), Huaquan (華 拳), Hongquan (洪拳), na Shaolinquan (少林 拳) yana ụdị ọdịnala ndị ọzọ. Changquan bụ nke a kacha mara ma sie ike na ihe omume wushu niile, nke chọrọ oke ọsọ, ike, izi ezi na mgbanwe. Ọtụtụ ndị na -eme egwuregwu na China na -amalite ọzụzụ ụdị a site na nwata. * '''Nanquan''' (Aka ọdịda anyanwụ China<span>'</span> ) bụ emume sitere na ụdị sitere na mpaghara ndịda China dịka Hongjiaquan (洪 家 拳), Cailifoquan (蔡李佛 拳), na Yongchunquan (詠春拳). Nanquan na -achọkarị obere mgbanwe ma nwee obere acrobatics karịa Changquan, mana ọ chọkwara nkwụsi ike ụkwụ na ike dị ukwuu site na nhazi ukwu. * '''Taijiquan''' ( <span>'Nnukwu aka ọkpọ China'</span> ) dị ka ihe omume wushu taolu, dabere n'ụzọ Yang (楊) nke Taijiquan, mana ọ gụnyere mmegharị nke Chen (陳), Wu (吳), Wu (Hao) (武), na Sun (孫). Tieji nke oge a n'eme dịka asọmpi dị iche n'ụdị nke aka ọkpọ ọdịnala maka ụdị ọ na-esite na ya, n'ihi na ọ na -agụnyekarị nguzo siri ike na ịwụnyi elu nke chọrọ ezigbo nguzo, njikwa na mgbanwe. A na-ejikarị ihe egwu eme ihe nkiri taijiquan yana ihe omume ndị ọzọ dabere na taiji. === Ngwa ọgụ mkpụmkpụ === [[Usòrò:Wushu_dao.jpg|thumb| A dao]] * '''Daoshu''' ( Chinese <span>'Broadsword'</span> ) bụ emume na-eji dao eji usoro changquan nke ngagharị. * '''Jianshu''' ( Chinese <span>'Straightsword'</span> ) bụ ihe omume na -eji jian na -eji ụzọ changquan nke ngagharị. * '''Nandao''' ( Chinese <span>'Southern broadsword'</span> ) n'ime asọmpi wushu nke mba ụwa n'afọ 1999. Ngwá agha na usoro dabere na mma agha urukurubụba nke Yongchunquan, ụdị ndịda anyanwụ. A gbatịwo ogologo agụba ma gbanwee ya ka e jiri mma agha dị iche. * '''Taijijian''' ( Chinese <span>'Tai Chi straightsword'</span> ) bụ ihe omume na -eji jian dabere na usoro omenala Taijiquan jian. E tinyere ihe omume a na asọmpi mba ụwa n'afọ 1999. * '''Taijishan''' ( Chinese <span>'Tai Chi fan'</span> ) bụ emume a na-eji Akupe China na usoro Taijiquan ọdịnala. Emepụtara emume a na 2019 tupu isonye wushu na asọmpi olimpiki ntorobịa nkr afọ 2026 (nke emebere na mbụ n'afọ 2022), yabụ na a malitebeghị ya dịka asọmpi. === Ogologo ngwá agha === * '''Gunshu''' ( Chinese <span>'Cudgel'</span> ) bụ mmemme na -eji ndị ọrụ nwere ụzọ mgbanwe changquan. Emebere ndị ọrụ site na osisi ọcha wax, mana ndị ọrụ carbon fiber abụrụla ọkọlọtọ na asọmpi mba ụwa kemgbe afọ 2010 kemgbe ha dị ọkụ ma na -adịgide. * '''Qiangshu''' ( Chinese <span>'Spear'</span> ) bụ ihe omume na-eji ube site na iji ụzọ ngagharị changquan . Ogwe ube na-adịkarị mfe na ogologo karịa ihe eji eme ihe emume gunshu * '''Nangun''' ( China webatara <span>'Southern cudgel'</span> ) n'asọmpi wushu mba ụwa n'afọ 1999. Ọ na -eji ndị ọrụ nwere usoro mmegharị nanquan. Ndị ọrụ na -adịkarị oke ma dị arọ karịa nke ejiri mee ihe Emume gunshu. Ọtụtụ ihe a na -eme n'egwuregwu a bụ ihe ọhụrụ, mmezigharị nke usoro ọdịnala. Agbanyeghị, a na-eme usoro emepụtara ozugbo n'ụdị ọdịnala, gụnyere ụdị nke na -esoghị na mmemme, na asọmpi, ọkachasị na China. Ọtụtụ ụdị ndị a n'agbanyeghị na ha bụ emume n'asọmpi Kung Fu nke ụwa, mmemme IWUF ọzọ na-agba ọsọ nke bụ naanị maka ụdị wushu ọdịnala. Usoro a na-ahụkarị gụnyere: === Usoro ngwa agha ọdịnala === Enwekwara ngwa ọgụ ọdịnala, nke na -agụnyekarị ihe ndị a: Isi ọzụzụ ọzọ nke Wushu China dị ugbu a bụ 散打 Sǎndǎ, ma ọ bụ 运动 散打 (Yùndòng Sǎndǎ, Free-Fighting Sport), ma ọ bụ 散打 散打 (Jìngzhēng Sàndǎ, Competitive Free-Fighting) nke pụtara: Usoro ọgụ ọgbara ọhụrụ, egwuregwu, yana ihe metụtara ya. Wushu / Kung Fu nke ịkụ ọkpọ ọdịnala China na -emetụta, nke ịtụ n'ala na ịtụfu bụ iwu na asọmpi, yana ụdị ihe ndị ọzọ dị egwu (iji ogwe aka na ụkwụ). Ụzọ mgba ndị China akpọrọ Shuai Jiao na usoro ịgba mgba ndị China ndị ọzọ dịka Chin Na . Ọ nwere akụkụ ọgụ niile nke wushu. Sanda na-adị ka mgba igba ukwu na ịkụ ọkpọ ma ọ bụ Muay Thai, mana ọ gụnyere ọtụtụ usoro ịgba mgba. A na -eme asọmpi ọgụ Sanda n'akụkụ taolu ma ọ bụ asọmpi ụdị. Sanda na -anọchite anya mmepe ọgbara ọhụrụ nke asọmpi Lei Tai, mana enwere iwu iji belata ohere nke nnukwu mmerụ ahụ. Ọtụtụ ụlọ akwụkwọ mara mma nke China na -akụzi ma ọ bụ na -arụ ọrụ n'ime usoro iwu Sanda, na -arụ ọrụ ịtinye mmegharị, njirimara na echiche nke ụdị ha. Ndị na-ese ihe nkiri China na-asọrịta mpi n'egwuregwu ọgụ na-abụghị nke China ma ọ bụ ọgụ ngwakọ gụnyere ịkụ ọkpọ, ịgba ụkwụ na ịkụ ọkpọ na Ngwakota ọgụ nka . A na -eme Sanda na-asọmpi nke a na enwekọrịta ya na mmemme taolu na asọmpi wushu. N'ihi nchekwa, anaghị anabata ụfọdụ usoro mgbachite onwe dị ka ịkụ ikpere, ịkpachi, na mkpọchi nkwonkwo n'oge asọmpi. Ndị asọmpi nwere ike imeri site na ịkụpụ ma ọ bụ isi ihe ndị a na-enweta site na ọdịda aka n'ahụ ma ọ bụ isi, na -atụ onye mmegide, ma ọ bụ mgbe a na -eme asọmpi n'elu ikpo okwu lei tai dị elu, na-achụpụ ha n'elu ikpo okwu. A na -ahapụ ndị na -alụ ọgụ ka ha gbanye naanị sekọnd ole na ole. Ọ bụrụ na ndị na -alụ ọgụ agbajighị klọb ahụ, ma ọ bụrụ na ọ nweghị Onye tụbara onye iro ya n'ime oge a kara aka, onye nchekwa ọgụ ga -agbaji ebe a na -adọba ya. Na obodo US, a na -eme asọmpi ma ọ bụ na mgbaaka ịkụ ọkpọ ma ọ bụ n'elu ikpo okwu lei tai. Ndị n'alụ ọgụ mbido na -eyi ihe nchebe. Onye na-amu amu Sanda na -enye ohere ịgba, ịkụ ọkpọ na ịtụ. A na-eme asọmpi Eze Sanda, asọmpi China na mgbanaka yiri mgbanaka ọkpọ na imewe mana ọ ka ya na nha. Dị ka ndị ọkachamara, ha anaghị eyiri ihe nchebe ọ bụla ma e wezụga uwe aka, iko, na ọnụ okwu, yana "Ọkachamara Sanda" na -enye ohere ịkụ ikpere aka na ikpere (gụnyere isi) yana ịgba ụkwụ, ịkụ ọkpọ na ntụpụ Ụfọdụ ndị ọgụ Sanda esonyela na asọmpi ọgụ dịka K-1, Muay Thai, ịkụ ọkpọ na ịgba ọkpọ. Ha nwetagoro ihe ịga nke ọma, ọkachasị n'asọmpi ịkụ ọkpọ, nke dịka Sanda. N'ihi iwu asọmpi ịkụ ọkpọ, ndị agha Sanda nwere oke mmachi karịa ka ọ dị na mbụ. Ndị asọmpi ama ama na asọmpi Ngwakọta nka ọgụ nke China, Nka asọmpi ịlụ agha na Ọgụ ikpeazụ nke mba Ranik na-abụkarị ndị wushu. E gosila Sanda n'ọtụtụ asọmpi ụdị n'ụdị. A na -ebuso Muay Thai agha mgbe niile megide Sanda dị ka karate, ịkụ ọkpọ, na Tae Kwon Do. Agbanyeghị na ọ bụ ihe anaghị ahụkarị, ụfọdụ ndị na -eme Sanda alụọla ọgụ n'asọmpi nke Ngwakota nka ọgụ nke Amerịka nke ọha na-ele anya n'ihu ọha. == Asọmpi ==   Asọmpi mba na mpaghara na -tinyere wushu gụnyere: * Asọmpi Wushu mba * Asọmpi mba nke ndị obere Wushu * Egwuregwu mba ụwa (2009, 2013, 2022) * Egwuregwu ọgụ ụwa * Egwuregwu Asia * Egwuregwu ọwụwa anyanwụ Asia * Egwuregwu mba China * Egwuregwu ndịda anyanwụ Asia * Egwuregwu Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia * Egwuregwu Mediterranean * Egwuregwu Lusofonia Wushu abụghị Summer Olympic egwuregwu oge okpmoọkụ olimpik ; IWUF akwadola atụmatụ ugboro ugboro maka itinye Wushu na mmemme Olympic, n'oge na -adịbeghị anya dị ka otu n'ime egwuregwu asatọ a tụrụ aro maka asọmpi Olimpiki oge okpomọkụ nke 2020 na Tokyo, Japan. Agbanyeghị, ọ rughị ndepụta ikpeazụ, ndị Kọmitii Olympic mba ụwa (IOC) mechara tụọ vootu maka itinyeghachi mgba . E webatara Wushu n'egwuregwu Olympic dị ka egwuregwu ngosi na Berlin, n'afọ 1936, n'okpuru arịrịọ Chancellor Hitler.  Na Machị 2015, onye isi oche IWUF Anthony Goh kwuru na Federation na -eme atụmatụ ịtụpụta Wushu ọzọ maka Olimpik okpomọkụ n'afọ 2024 . <ref name="atlantic-sportsofthefuture">{{Cite web|url=https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2012/08/the-summer-olympic-sports-of-the-future/260982/|title=The Summer Olympic Sports of the Future|author=Fetters|first=Ashley|date=13 August 2012|work=The Atlantic|accessdate=19 May 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Wushu eyes slot for 2024|url=http://www.thejakartapost.com/news/2015/03/06/wushu-eyes-slot-2024-olympics.html|work=[[The Jakarta Post]]|accessdate=19 May 2015}}</ref> <ref name="International outrage on IOC's decision to drop wrestling from the 2020 Olympic Games">{{Cite web|url=http://espn.go.com/olympics/wrestling/story/_/id/8939185/ioc-drops-wrestling-2020-olympics|title=IOC drops wrestling from 2020 Olympics|author=Staff|date=14 February 2013|publisher=ESPN|accessdate=7 March 2013}}</ref> Dị ka akụkụ nke iwu IOC ọhụrụ na-enye ohere kọmitii ndị ọbịa ịnabata atụmatụ maka ịgbakwunye egwuregwu ọhụrụ na mmemme ahụ (na-enye ohere ịgbakwunye egwuregwu nke mmasị mpaghara na mmemme Olympic n'okpuru usoro "dabere na ihe omume"), n'ọnwa Juun nke afọ 2015, e depụtara Wushu ọzọ dị ka akụkụ nke egwuregwu asatọ a tụrụ aro ka etinye ya na egwuregwu 2020 n'ụzọ a. <ref name="bbcsport-wushu2020">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/0/olympics/33223492|title=Olympic Games: Snooker misses out on 2020 Tokyo place|date=22 June 2015|work=BBC Sport|accessdate=23 June 2015}}</ref> Agbanyeghị, ọ pụtaghị n'aha egwuregwu ise ikpeazụ. <ref name="bbc-fivenew">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/olympics/34337877|title=Olympics: Skateboarding & surfing among possible Tokyo 2020 sports|date=28 September 2015|work=BBC Sport|accessdate=29 March 2016}}</ref> N'abalị asatọ nke ọnwa Jenụwarị aoọ 2020, IOC kwupụtara na a ga -etinye Wushu na asọmpi ntorobịa nke 2022 (nke edozigharịrị ka emee n'afọ 2026). <ref>{{Cite web|url=https://www.olympicchannel.com/en/stories/news/detail/dakar-2022-baseball5-wushu-new-sports/|title=Baseball5 and wushu added to Youth Olympic Games programme at Dakar 2022}}</ref> N'ihi mkpa ọdịbendị ya na China, IOC kwere ka ndị na-ahazi asọmpi Olimpik nke afọ 2008 na Beijing mee asọmpi Wushu na egwuregwu dị ka ihe omume dị iche. – oge mbụ ndị IOC kwere ka eme emume dị otu a. <ref name="usatoday-wushu">{{Cite news|url=http://usatoday30.usatoday.com/sports/olympics/beijing/fight/2008-08-21-wushu_N.htm|title=Kung-fu makes Olympic showcase debut|author=Madrid|first=Michael|date=21 August 2008|work=USA Today|accessdate=19 May 2015}}</ref> <ref name="olympic">{{Cite news|title=Rogge says wushu no "Olympic sport" in 2008|url=http://news.xinhuanet.com/english/2005-10/16/content_3621265.htm|accessdate=19 May 2015}}</ref> <ref name="telegraph-wushu">{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/olympics/2522116/Slower-lower-weaker-Wushu-contest-cuts-a-dash-at-the-same-time-as-Beijing-Olympics.html|title=Slower, lower, weaker: Wushu contest cuts a dash at the same time as Beijing Olympics|author=Baker|first=Andrew|date=8 August 2008|work=The Telegraph|accessdate=19 May 2015}}</ref> Wushu bụkwa egwuregwu ngosi na asọmpi ntorobịa ntorobịa nke afọ 2014 na Nanjing, nke gosipụtara ihe omume maka ndị otu Group A ruru eru na Asọmpi Mba Wushu ndị obere na mbido afọ ahụ. <ref>{{Cite web|date=2014-08-25|title=Nanjing 2014 Youth Wushu Tournament Takes Place Alongside the Youth Olympic Games|url=https://www.businesswire.com/news/home/20140825005260/en/Nanjing-2014-Youth-Wushu-Tournament-Takes-Place-Alongside-the-Youth-Olympic-Games|accessdate=2020-10-30|work=www.businesswire.com|language=en}}</ref> Wushu bụkwa akụkụ nke ụlọ nyocha egwuregwu Nanjing nke 2014 yana skateboarding, skater roller, na ịrị egwuregwu. <ref>{{Cite web|date=2016-07-21|title=Wushu joins the Nanjing 2014 Sports Lab|url=https://www.olympic.org/news/wushu-joins-the-nanjing-2014-sports-lab|accessdate=2020-10-30|work=International Olympic Committee|language=en}}</ref> === Ndị ọkà mmụta sayensị === * Wu Bin (吳 彬/吴 彬)&nbsp;- Onye nkuzi Jet Li na ndị otu Wushu nke Beijing, na -azụ ndị mmeri wushu karịa onye nkuzi ọ bụla na China. <ref>{{Cite web|url=http://www.uswushuacademy.com/members/coaches/wubin.htm|title=Wu Bin|publisher=US Wushu Academy|accessdate=2011-09-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929011305/http://www.uswushuacademy.com/members/coaches/wubin.htm|archivedate=29 September 2011}}</ref> * Jet Li (李連杰/李连杰)&nbsp;- ikekwe onye ama ama wushu ama ama n'ụwa. Ọ malitere wushu dị ka egwuregwu asọmpi wee nweta ama ama ka O were aha onye mmeri wushu nke mba China ugboro ise dị ka onye mbụ so na ndị otu Beijing Wushu, e mesịrị ahọpụta ya igosi wushu ya na enyo ọla ọcha na ihe nkiri ''Shaolin Temple'' . Ọtụtụ n'ime ndị otu egwuregwu ochie ya sokwara ya pụta na ihuenyo, ọkachasị na ihe nkiri ochie ya. * Donnie Yen (甄子丹)&nbsp;- Onye nka ọgụ na onye na-eme ihe nkiri China, zụrụ onwe ya na ndị otu Wushu Beijing. Ndị nrite ọla edo na asọmpi Wushu mba dị iche iche. <ref>{{Cite web|url=http://www.starpulse.com/Actors/Yen,_Donnie/Biography/|title=Donnie Yen Biography|work=Biography|publisher=Starpulse|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121008062212/http://www.starpulse.com/Actors/Yen,_Donnie/Biography/|archivedate=8 October 2012|accessdate=2009-04-02}}</ref> <ref name="Kung Fu Magazine">{{Cite web|url=http://www.kungfumagazine.com/magazine/article.php?article=120|title=Donnie Yen: The Evolution of an American Martial Artist|author=Berwick|first=Stephan|date=23 December 2000|work=[[Kung Fu Magazine]]|accessdate=11 May 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://goldsea.com/Text/index.php?id=6452|title=Donnie Yen: The Next Martial Arts Icon|publisher=Goldsea Asian American|date=21 September 2012|accessdate=11 May 2015}}</ref> Amara maka ngosipụta ya nke Ip Man, onye ndụmọdụ Bruce Lee . * Wu Jing (吳京/吴京)&nbsp;- Onye na -eme ihe nkiri China nke e zigara na Ụlọ mmụta Beijing na Shichahai na Beijing mgbe ọ dị afọ isii, Dị ka Jet Li ọ gbara asọmpi dị ka onye otu Beijing Wushu na asọmpi wushu nke mba dị na China. Ma nna ya ma nna nna ya bụkwa ndị nka ọgụ <ref name="jackywu">[https://www.imdb.com/name/nm0943104/bio Jacky Wu's Bio] [https://web.archive.org/web/20070822094408/http://www.kungfucinema.com/people/jacky_wu_jing.htm Jacky WU Jing]</ref> * Ray Park -Gosiputara nka ya na wushu n'ọtụtụ isi ihe nkiri, gụnyere ihe ngosi ya nke Darth Maul na ''Star Wars 1999: Episode I-The Phantom Menace'', yana Toad na fim ''X-Men'' (2000) yana dị ka stunt-okpukpu abụọ maka Robin Shou na James Remar na ''Mortal Kombat: mkpochapụ'' . <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=258|title=Ray Park and Martial Arts: Part 1|author=Reid|first=Craig|work=[[Kung Fu Magazine]]|accessdate=2010-02-24}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=278|title=Ray Park and Martial Arts: Part 2|author=Reid|first=Craig|work=[[Kung Fu Magazine]]|accessdate=2010-02-24}}</ref> Ọ zụrụ onwe ya nke ukwuu tupu o mee ''vidiyo GI Joe: The Rise of Cobra'', nke ọ kọwara dịka ọkachamara n'ọgbọ agha Anya agwọ . <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=833|title=GI JOE&nbsp;– YO JOE, The Snake Has Returned|author=Reid|first=Craig|work=[[Kung Fu Magazine]]|accessdate=2010-02-22}}</ref> * Steve Coleman&nbsp;- Onye mmeri kachasị ogologo na Great Britain Wushu 2002 - ugbu a, onye isi otu GB Wushu, nke akpọrọ dị ka Shane Powers na ihe nkiri On the Ropes . * Jon Foo&nbsp;- Mụtara Kung Fu mgbe ọ dị afọ asatọ mana ọ maliteghị ọzụzụ siri ike na Wu Shu ruo mgbe ọ dị afọ iri na ise Enyere ya ọrụ dị ka Jin Kazama na mmegharị ihe nkiri Tekken . * Jade Xu (徐慧慧) bụ onye na -eme ihe nkiri nka ọgụ na ọtụtụ onye mmeri Wushu Mba Ụwa . Ọ meriri Asọmpi mba ụwa ugboro atọ n'usoro na nke mbụ (egbe/ndị ọrụ) na ebe nke abụọ (dao/broadsword) na asọmpi Wushu Beijing nke afọ 2008 wee bụrụ otu n'ime ndị egwuregwu Wushu ama ama n'ụwa. N'oge na -adịghị anya ka ọ gbasasịrị egwuregwu, Jade Xu natara onyinye maka kpakpando n'ihe nkiri mba ụwa na ihe nkiri TV, dị ka Tai Chi 0, Tai Chi Hero na Michael Jackson: Otu, wee malite ọrụ ya nke abụọ, dị ka onye na -eme ihe nkiri. * Hossein Ojaghi : Ọ bụ onye agha Sanda Iran na otu n'ime ndị agha Sanda kacha mma na akụkọ ntolite. O meriela ọtụtụ nrite n'ụdị asọmpi nkauọgụ mba ụwa niile na asọmpi Sanda. N'oge a ọ bụ onye nkuzi otu mba Iran. * Muslim Salikhov : Ọ bụ otu n'ime ndị mara sandh dịka ọrụ aka. Ọ sonyela na asọmpi MMA dị ka Ultimate Fighting Championship (UFC). Salikhov bụ onye [[Mpaghara Russia|Russia]] . * Cung Le : Cung Le bụ onye Amerịka na Vietnam na oké onye wushu sanda na ọgụ Ngwakọta karat. O meriela ọtụtụ ihe nrite. * Zhao Changjun : Zhao bụ otu n'ime ndị mmeri wushu kacha chọọ mma. Naanị otu onye nka ọgụ ọzọ agbaghawo ndekọ mmeri ya: Jet Li. N'ime okirikiri wushu, a na -ekwu na afọ '70s bụ nke Jet, mana' Afọ 80s bụ nke Zhao. Ọbụna n'ime afọ 70, Zhao na-arụgide Jet mgbe niile. Site na mbubreyo '70s ruo mbubreyo ' 80s, Zhao weghaara mmeri iri gbara gburugburu na ihe omume mba na mbà ụwa. O ritelala ihe nrite ọla edo iri ise na anọ ma mee ihe ngosi na kọntinenti ise ihe karịrị mba iri atọ. Enweghị mgbagha na Zhao bụ otu n'ime ndị isi wushu kachasị oge niile. N'agbanyeghị nke ahụ, n'agbanyeghị ndekọ wushu ya dị ebube, ọ bụ onye nkwado siri ike na nka ọgụ ọdịnala. <ref>{{Cite web|url=http://www.kungfumagazine.com/magazine/article.php?article=679|title=Welcome to KungFuMagazine}}</ref> * Yuan Wenqing (原文 庆)&nbsp;- Otu n'ime ndị na -eme wushu ama ama , nwee ihe ịga nke ọma,iọ dị mma na nka na onye meriri nrite ọla edo na China, Mba Ụwa na Asia. Ọ bụ onye egwuregwu gara aga nke otu egwuregwu Shanxi wushu nke ndị nkuzi Pang Lin Tai na Zhang Ling Mei zụrụ. Ọ bụ onye ama ama maka ChangQuan, DaoShu, GunShu, ShuangDao na DiTangQuan. Ọtụtụ ihe ọ na -eme (TaoLu) ghọrọ usoro asọmpi asọmpi ọkọlọtọ (GuiDing) ruo ọtụtụ afọ ruo mgbe ewepụtara GuiDing TaoLu ọhụrụ. <ref>{{Cite web|url=http://www.kungfumagazine.com/magazine/article.php?article=80|title=China's Brightest Star|publisher=Kung Fu Magazine|author=Burr, Martha|accessdate=2012-03-01}}</ref> === Nkatọ === Wushu enweela nkatọ dịka egwuregwu asọmpi. Ụfọdụ ndị na-akato ya bụ ndị nka ọgụ ọdịnala ka tọrọ ya maka na a na eme ya ka ihe nkiri maka ị nweta ego nke mere ka uru mbụ ya fuo efu, yana nke nwere ike iyi ụdị nkuzi ochie ya egwu. Ndị nkatọ dị otu a na-arụ ụka na wushu nke oge a nyere aka mepụta ndapụta n'etiti ọrụ ụdị na ngwa ọgụ. <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=368|title=China Gets the Gold!|author=Ching|first=Gene|work=Kung Fu Magazine|accessdate=2010-02-22}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=475|title=Salute to Wushu|author=Borkland|first=Herb|work=Kung Fu Magazine|accessdate=2010-02-22}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=749|title=The Tradition of Modern Wushu|author=Ching|first=Gene|work=Kung Fu Magazine|accessdate=2010-02-22}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=679|title=Where Wushu Went Wrong|author=Ching|first=Gene|work=Kung Fu Magazine|accessdate=2010-02-22}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://ezine.kungfumagazine.com/ezine/article.php?article=585|title=Wushu Needs Name Rectification|author=tianrong|first=An|work=[[Kung Fu Magazine]]|accessdate=2010-02-22}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Chinese Martial-Art Form Sports Less Threatening Moves|work=[[The Los Angeles Times]]|date=1998-10-16|url=http://articles.latimes.com/1998/oct/16/news/mn-33160|accessdate=2010-11-25|first=Anthony|author=Kuhn}}</ref> == Hụkwa == * Kung fu * Nka ọgụ ndị China * Ogwe aka iri na asatọ nke Wushu * Ndepụta nke nka ọgụ ndị China * Wuxia * Omenala ndị China == Ebensidee ==  {{Reflist}} == Ihe edeturu == * ''[http://www.masteringwushu.com/ Mastering WUSHU]'', Jiang Bangjun and Emilio Alpanseque,   * ''[https://web.archive.org/web/20070817130046/http://www.highperformancewushu.com/BookInfo.php Fundamentals of High Performance Wushu: Taolu Jumps and Spins]'', Raymond Wu,   * ''[http://www.shouyuliang.com/books/kungfu_elements.shtml Kung Fu Elements]'', Liang, Shou-Yu and Wu, Wen-Ching,   == Njikọ mpụga == * [http://wushu.in Wushu.in] – Martial arts community online * [http://www.iwuf.org/ International Wushu Federation]&nbsp;– Official website {{DEFAULTSORT:Wushu (Sport)}} [[my:ဝူရှူ]] [[Òtù:Category:Egwuregwu Mgba]] [[Òtù:Category:Nka ọgụ ndị China]] [[Òtù:Category:Ụfọdụ aha nka ọgụ ndị China]] [[Òtù:Category:Wushu (Egwuregwu)]] [[Òtù:Category:Edemede ndị nwere asụsụ China dị mfe]] [[Òtù:Category:Edemede ndị nwere asụsụ China]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] f14t6n7973hy7smugf1pogxmj6k92l7 Qujiang District, Quzhou 0 10817 84622 70074 2022-07-23T12:09:31Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement|name={{raise|0.2em|Qujiang}}|subdivision_type2=[[Prefecture-level city]]|utc_offset=+8|timezone=[[China Standard Time|China Standard]]|elevation_m=|elevation_ft=|coordinates={{coord|28|58|49|N|118|57|33|E|region:CN-33_type:adm3rd_source:kolossus-dewiki|display=inline,title}}|population_density_km2=auto|population_as_of=|population=|area_total_km2=|subdivision_name2=[[Quzhou]]|subdivision_name1=[[Zhejiang]]|native_name={{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|zh-hans|衢江区}}}}}}|subdivision_type1=[[Provinces of China|Province]]|subdivision_name=[[China|People's Republic of China]]|subdivision_type=Country|pushpin_map_caption=Location in Zhejiang|pushpin_label=|pushpin_map=China Zhejiang|map_caption=|image_map=|image_caption=Beiyu Lanshi Ancestral Hall|image_skyline=Quzhou Beiyu Lanshi Zongci 2018.07.08 17-52-47.jpg|settlement_type=[[District (China)|District]]|website=}} '''Mpaghara Qujiang''' (China ), nke bụbu '''Ogbe Qu''' ( China), bụ ógbè Obodo Quzhou, Zhejiang, China. [[Usòrò:Quzhou Beiyu Lanshi Zongci 2018.07.08 17-52-47.jpg|thumb]] == Nkewa nchịkwa == Mpaghara mpaghara: <ref>{{Cite web|url=http://www.xzqh.org/html/list/127.html|title=衢州市-行政区划网 www.xzqh.org|publisher=XZQH|language=zh|accessdate=2012-05-24}}</ref> * Mpaghara mpaghara Zhangzhang (樟 潭 街道), mpaghara Fushi (浮石 街道) Obodo: * Shangfang (上方 镇), Duze (杜泽 镇), Nianli (廿 里镇), Houxi (后 溪镇), Dazhou (大 洲镇), Hunan (湖南 镇), Xiachuan (峡 川镇), Lianhua (莲花 镇), Quanwang (全 旺镇), Gaojia (高家 镇) Obodo: * Obodo Taizhen (太 真 乡), Yunxi Township (云 溪乡), Henglu Township (横路 乡), Huiping Township (灰 坪乡), Jucun Township (举 村乡), Zhoujia Township (周 家乡), Shuangqiao Township (双 乡 家乡).桥乡), Obodo Lingyang (岭 洋 乡), Huangtankou Township (黄 坛 口 乡)  == Ebensidee == {{Reflist}} [[Òtù:Category:Quzhou]] [[Òtù:Category:Nkewa ọkwa ogbe nke China]] [[Òtù:Category:Ndekọ ndị nwere asụsụ China dị mfe]] [[Òtù:Category:Nhazi nọ na Wikidata]] [[Òtù:Category:Ndeko nwere asụsụ China]] qqlju064jpeospzwp096d02041902rn Shizishan Subdistrict, Wuhan 0 10819 84653 70079 2022-07-23T14:15:53Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions -->|name={{raise|0.1em|Shizishan Subdistrict}}|area_blank1_title=|area_metro_km2=|area_rural_km2=|area_urban_km2=|area_water_km2=|area_land_km2=|area_total_km2=15.9|area_blank2_title=<!-- square kilometers -->|area_rank=|area_blank2_km2=|area_water_percent=|area_note=|area_magnitude=<!-- <ref> </re> -->|area_metro_footnotes=<!-- <ref> </re> -->|area_rural_footnotes=<!-- <ref> </re> -->|area_urban_footnotes=<!-- <ref> </re> -->|area_footnotes=<ref name="hsnj2017"/>{{rp|203}}<ref name="xzqhszs"/>|area_blank1_km2=|length_km=|leader_name=|timezone1=[[China Standard Time|China Standard]]|website=<!-- {{URL|example.com}} -->|iso_code=|area_code=|area_code_type=|postal_code=|postal_code_type=[[List of postal codes in China|Postal code]]|utc_offset1=+8|population_note=|width_km=|population_demonym=|population_density_km2=auto|population_as_of=2010|population_total=99255|population_footnotes=<ref name="xzqhhs2">{{cite web |url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/15278_2.html |script-title=zh:洪山区历史沿革 |trans-title=Hongshan District Historical Development | publisher=XZQH.org | language = zh-hans|date=7 July 2014 |access-date=1 November 2018 }}</ref>|elevation_m=|elevation_footnotes=|dimensions_footnotes=|unit_pref=Metric<!-- or US or UK --> <!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --> <!-- for references: use <ref> tags -->|leader_title=|native_name={{lower|0.1em|{{lang|zh-hans|狮子山街道}}}}|shield_alt=|pushpin_label_position=|pushpin_map=Hubei|map_caption=|map_alt=|image_map=|motto=|nickname=|image_shield=|pushpin_map_caption=Location in Hubei|seal_alt=|image_seal=|flag_alt=|image_caption=Main Building of [[Huazhong Agricultural University]] on Mount Shizi|image_alt=|image_skyline=File:HZAU-Zhulou.jpg|settlement_type=[[Subdistrict (China)|Subdistrict]]|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|30.47644|114.34861|region:CN-42_source:Gaode|format=dms|display=it}}|leader_party=|subdivision_type4=Village-level divisions|government_footnotes=|seat=|seat_type=|founder=|established_date=1961<ref name="xzqhszs"/>|established_title=Established|subdivision_name4=13 [[Residential community|residential communities]]<ref name="hsnj2017"/>{{rp|203}}<ref name="statszs"/>|subdivision_name3=[[Hongshan District, Wuhan|Hongshan]]|coor_pinpoint=|subdivision_type3=[[District (China)|District]]|subdivision_name2=[[Wuhan]]|subdivision_type2=[[Sub-provincial city]]|subdivision_name1=[[Hubei]]|subdivision_type1=[[Provinces of the People's Republic of China|Province]]|subdivision_name=People's Republic of China|subdivision_type=Country|coordinates_footnotes=|footnotes=}} {{Infobox Chinese|s={{linktext|狮子山|街道}}|t={{linktext|獅子山|街道}}|order=st}}'''Mpaghara Mpaghara Shizishan''' ( China), enyere ya aha ya site n'ugwu Shizi ( China <span>'Ọdụm oke ugwu'</span> ) nke dị na mpaghara mpaghara, bụ mpaghara mpaghara ndịda Mpaghara Hongshan, Wuhan, Hubei, China. <ref name="staths">{{Cite web|url=http://www.stats.gov.cn/tjsj/tjbz/tjyqhdmhcxhfdm/2017/42/01/420111.html|language=zh-hans|publisher=[[National Bureau of Statistics of the People's Republic of China]]|date=2017|accessdate=1 November 2018}}</ref> N'ebe ọwụwa anyanwụ ọ nwere oke Ọdọ Ndịda akwa mmiri Shizitou (狮子头南湖大桥) n'ofe Mahadum Zhongnan nke Akụ na Ụba na Iwu ; na ndịda ọ nwere oke ọdụ azụ Liqiao (李桥渔场) n'akụkụ ụsọ mmiri nke ọdọ mmiri Yezhi (野芷湖) Na Mpaghara mpaghara Hongshan (洪山街道); n'akụkụ ọdịda anyanwụ ọ rutere n'ọdụ Wunan (武南车站) n'okporo ụzọ ụgbọ oloko mpaghara mpaghara Beijing 张家湾 Zhangjiawan (张家湾); n'ebe ugwu ọ rutere Port Liantong nke Ọdọ mmiri ndida anyanwụ 连通港na Osimiri Xunsi (巡司河). <ref name="hsnj2017">{{Cite web|url=http://www.hongshan.gov.cn/zjhs/hsnj/hsnj2017/|publisher=Hongshan District People's Government|language=zh-hans|date=2017|accessdate=1 November 2018}}</ref> : 203 Mahadum ọrụ ugbo Huazhong na ogige isi ụlọ akwụkwọ Mahadum Hubei nke teknụzụ dị na mpaghara mpaghara. [[Usòrò:HZAU-Zhulou.jpg|thumb]] == Akụkọ ihe mere eme == Mpaghara mpaghara Shizishan e hiwere n'afọ 1961. <ref name="xzqhszs">{{Cite web|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/37054.html|publisher=XZQH.org|language=zh|date=7 July 2014|accessdate=1 November 2018}}</ref> N'ọnwa Julaị nke afọ 1986, Mpaghar mpaghara Shizishan gafere site na Mpaghara Wuchang gaa na mpaghara Hongshan. <ref name="govhs">{{Cite web|url=http://www.hongshan.gov.cn/zjhs/lsyg/201710/t20171024_33392.shtml|publisher=Hongshan District People's Government|language=zh-hans|date=24 October 2017|accessdate=1 November 2018}}</ref> <ref name="xzqhhs2"><templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles><cite class="citation web cs1">[http://www.xzqh.org/html/show/hb/15278_2.html <bdi lang="zh">洪山区历史沿革</bdi>] &#x5B;Hongshan District Historical Development&#x5D; (in Chinese). XZQH.org. 7 July 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 November</span> 2018</span>.</cite></ref> == Ọmụmụ gburugburu ụwa na mmadụ bi n'ime ya == Akụkụ ọdịda anyanwụ nke mpaghara mpaghara dị n'etiti ọdọ mmiri abụọ (ọdọ mmiri ndịda na ọdọ mmiri Yezhi) na gburugburu ugwu nke na -enye mpaghara aha ya. Ugwu Shizi (Asụsụ China <span>A na -akpọ 'Ọdụm oke ugwu')</span> aha ya n'ihi na o yiri ọdụm. Ugwu Shizi ruru mita puku abụọ na narị asatọ (Ft puku itoolu, otu narị na iri asatọ na isii) n'ịdị elu ma kpuchie ala <nowiki><i id="mwQg">mu</i></nowiki> otu puku na mu narị itoolu na iri asaa kpuchie n'oké ọhịa N'afọ 2016. N’afọ 2015, atọrọ ụzọ okporo ụzọ dị larịị gburugburu Ugwu Shizi. <ref>{{Cite web|url=http://m.green007.cn/1606/020429009.html|work={{lang|zh-hans|武汉全民义务植树}}|language=zh-hans|date=29 July 2016|accessdate=1 November 2018}}</ref> Na 1957, e wuru Mahadum Ọrụ Ugbo nke Huazhong gburugburu Ugwu Shizi, ugwu nke mpaghara mpaghara ahhu na-ewere aha ya. <ref>{{Cite news|url=http://news.sznews.com/content/2018-10/02/content_21120508.htm|publisher=Shenzhen News|language=zh-hans|date=2 October 2018|accessdate=1 November 2018}}</ref> == Nkewa nchịkwa == Dịka o ruru afọ 2017, Mpaghara mpaghara Shizishan Chịkwara obodo ebe obibi iri na atọ:<ref name="statszs">{{Cite web|url=http://www.stats.gov.cn/tjsj/tjbz/tjyqhdmhcxhfdm/2017/42/01/11/420111003.html|publisher=[[National Bureau of Statistics of the People's Republic of China]]|date=2017|accessdate=1 November 2018}}</ref><ref name="xzqhszs">{{Cite web|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/37054.html|publisher=XZQH.org|language=zh|date=7 July 2014|accessdate=1 November 2018}}</ref> * Huanongdong (华农东社区), Huanongxi (华农西社区), Luoshilu (珞狮路社区), Shengnongkeyuan (省农科院社区), Tonghui (通惠社区), Qiyi'ersuo (七一二所社区), Hugong (湖工社区Mahadum Nkà na ụzụ nke Hubei ), Wunantielu (武南铁路社区), Shinan (狮南社区), Nanhushanzhuang (南湖山庄社区), Meiguiwan (玫瑰湾社区), Shuchenglu (书城路社区), Luojiayayuan (珞珈雅苑社区) Nkewa ngalaba nhazi nke mpaghara mpaghara mbụ gụnyere: <ref name="xzqhszs">{{Cite web|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/37054.html|publisher=XZQH.org|language=zh|date=7 July 2014|accessdate=1 November 2018}}</ref> * Sanneipei (三内配), Huakeyuan (农科院), Huakeyuan Nongchang (农科院农场), Wunan (武南), Huanongyiwei (华农一委), Huanong'erwei (华农二委), Huanongsanwei (华农三委), 7011 Gongchang ( 7011工厂), Canzhongchang (蚕种场), Zhoujiawan (周家湾), Nanhucun (南湖村), Dahualing (大花岭) na Wutie (武铁) == Ndị mmadụ == {{Historical populations|2000|58,786|2010|99,255 <!--|2011|33,000 unexplained population drop-->||type=China|percentages=pagr|footnote=<ref name="xzqhhs2"/>}}Dịka ọ na eru 1996, Ngụkọta mpaghara nke mpaghara mpaghara Shizishan bụbu km2 iri na ise na otu ụma (sq mi isii).<ref name="xzqhszs">{{Cite web|url=http://www.xzqh.org/html/show/hb/37054.html|publisher=XZQH.org|language=zh|date=7 July 2014|accessdate=1 November 2018}}</ref> Gụnyere ma ndị obibi ogologo oge, ụmụ akwụkwọ kọleji na ndị ọrụ ike, Ọnụ Ọgụgụ ndị mmadụ ka emere atụmatụ na ọ ga eru otu narị puku na puku iri asatọ. <ref name="hsnj2017">{{Cite web|url=http://www.hongshan.gov.cn/zjhs/hsnj/hsnj2017/|publisher=Hongshan District People's Government|language=zh-hans|date=2017|accessdate=1 November 2018}}</ref>:203 == Ụgbọ njem == Ọtụtụ ọdụ ụgbọ mmiri na-eje ozi na mpaghara mpaghara Shizishan na njedebe ndịda nke ahịrị asaa (Wuhan Metro) . Mpaghara mpaghara Shizishan dị n'ebe ugwu nke okporo ụzọ mgbanaka nke atọ . <ref>From the maps provided at map.baidu.com</ref>  == Ebensidee ==  {{Reflist}} [[Òtù:Category:Wuhan]] [[Òtù:Category:Ngalaba ọkwa obodo nke mba China]] [[Òtù:Category:Mpaghar mpaghara nke Mba China]] [[Òtù:Category:Ndekọ ndị nwere asụsụ China]] [[Òtù:Category:CS1 Asụsụ China]] [[Òtù:Category:CS1 na-eji Asụsụ China]] [[Òtù:Category:Ndekọ ndị nwere asụsụ China dị mfe]] [[Òtù:Category:Ndekọ ndị na-eji igbe ozi]] [[Òtù:Category:Nhazi nọ na Wikidata]] h2rtkbfzba141josnjxlyc3rweq785e Manchu Han Imperial Feast 0 10829 84632 76100 2022-07-23T12:43:11Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Manchu Han Imperial Feast Tao Heung Museum of Food Culture.jpg|thumb]]  {{Chinese|pic=Manchu Han Imperial Feast Tao Heung Museum of Food Culture.jpg|h=Man²⁴hon⁵⁵ qion¹¹qiag⁵|mr=Manhan chŏnsŏk|rr=Manhan jeonseok|hanja=滿漢全席|hangul=만한전석|romaji=Mankan zenseki|kana=まんかんぜんせき|kanji=満漢全席|wuu=Moe<sup>上</sup>hoe<sup>去</sup> zie<sup>平</sup>zih<sup>入</sup>|piccap=Manchu Han Imperial Feast displayed at [[Tao Heung Foods of Mankind Museum|Tao Heung Museum of Food Culture]]|poj=Buánhàn tsuânsi̍k|bpmf=ㄇㄢˇ ㄏㄢˋ ㄑㄩㄢˊ ㄒㄧˊ|p=Mǎnhàn quánxí|j=Mun⁵hon³ cyun zik⁶|w=Man³han⁴ ch'üan²hsi²|s=满汉全席|t=滿漢全席|qn=Mãn Hán toàn tịch}}Okwu '''Oriri Alaeze Ukwu Manchu-Han Imperial''' (Asụsụ China dị mfe), yana '''Oriri Nke ukwu Manchu-Han''' <ref name="Yue2018">{{Cite journal|author=Isaac Yue|title=The Comprehensive Manchu–Han Banquet: History, Myth, and Development|journal=Ming Qing Yanjiu|volume=22|issue=1|pages=93–111|year=2018|url=https://brill.com/view/journals/mqyj/22/1/article-p93_5.xml|doi=10.1163/24684791-12340022|accessdate=2020-01-25}}</ref> ) na-egosi ụdị isi nri na nnukwu oriri nke jikọtara ihe Manchu na nri Han nke China mepụtara na usoro eze Qing nke China (site n'afọ 1636 ruo afọ1912). A na-arụrịta ụka banyere mmalite ya, mana ka ọ na-eru narị afọ nke iri na itoolu, ụdị ahụ ghọrọ ihe a ma ama nke emomiri ya na ụlọ oriri nke narị afọ nke iri abụọ na narị afọ nke iri abụọ na abụọ. <ref name="Yue2018" /> == Akụkọ ihe mere eme == === Usoro eze Qing === Mgbe Manchus weghaara China na narị afọ nke iri na asaa, ha jiri ndị osi nri Manchu nke ha dochie ndị isi nri n'obí, ndị na -esitekarị na Shandong. Nri Manchu bụ nri bụ isi a na-enye n'obí ruo mgbe eze ukwu Qianlong kpọrọ ndị osi nri ama ama sitere na ndịda ka ha sonyere kichin obí eze. Ụdị nri ọhụrụ gụnyere ihe Shandong, ndịda, na Manchu, wee rụpụta ihe akpọrọ "oriri Manchu-Chinese" ( ''Man Han quanxi'' ). E gosipụtabeghị ụdị oriri a na oriri eze, mana n'oge na-adịghị anya ọ ghọrọ ihe ejiji na ka ọ na eru narị afọ iri na iteghete ọ gbasawo n'obodo ndị dị ka Canton na Tianjin. <ref>{{Cite book|title=The Last Emperors: A Social History of Qing Imperial Institutions|author=Rawski|first=Evelyn S.|authorlink=Evelyn Rawski|publisher=[[University of California Press]]|isbn=0-520-21289-4|url=https://archive.org/details/lastemperorssoc00raws/page/46}}</ref> Akụkọ ọzọ bụ na Eze ukwu Kangxi chọrọ idozi esemokwu dị n'etiti ndị Manchu na Han, ya mere o mere nnukwu oriri n'oge ememme ncheta ọmụmụ nke iri isii na isii ya. Nri ahụ gụnyere nri Manchu na Han, ya na ndị ọrụ si agbụrụ abụọ ahụ bịakọrọ oriri ahụ ọnụ. <ref name="Hoover">{{Cite book|author=Michael Hoover|year=1999|title=City on Fire: Hong Kong Cinema|publisher=Verso|isbn=1-85984-203-8|url=https://archive.org/details/cityonfirehongko00stok|pages=237-238}}</ref> === Nkwadebe === Nri ahụ nwere oriri isii n'ime ụbọchị atọ nwere ihe karịrị nri narị atọ. Na mkpokọta, a na-ekwu na enwere isi nri otu narị na iri itoolu na isii na nri nri otu narị na iri abụọ na anọ, maka ngụkọta nke efere nri narị atọ na iri abụọ n'ime ụbọchị atọ. Dabere n'otú e si agụ efere ndị ahụ n'omume, n'uju, enwere nri otu narị na asatọ. <ref name="Hoover" /> Ekewara oriri ahụ n'ime nnukwu oriri n'ime-ụlọ na oriri n'obí eze; ọ bụ naanị ezinụlọ ndị eze na ndị ọrụ na-eme ihe ọma, gụnyere ndị isi Han karịa ọkwa nke abụọ, ka a kpọrọ ka ha bata oriri n'ime ụlọ eze.  Akwụkwọ  site n'ọchịchị nke Eze ukwu Qianlong (site na afọ 1735 ruo afọ 1796) na -enye nkọwa zuru ezu banyere oriri na efere na ngwa nri.  === Nri ahụ === A na-ekwu na enwere "Nri iri atọ na abụọ," na-egosi na ngwa nri mba ọzọ eji mee oriri ahụ. "Nri pụrụ iche nke ugwu asatọ" na -agụnye nri ndị dị ka mpi kamel, ụkwụ bear, ụbụrụ enwe, egbugbere ọnụ enwe, nwa ebu n'afọ leopard, ọdụ rhinoceros, na akwara mgbada. "Nri ụtọ pụrụ iche nke ala asatọ" gụnyere ọtụtụ nnụnụ na olu dị oke ọnụ ahịa, na "ụtọ oke osimiri asatọ" gụnyere kukumba mmiri ọkpọọ, fin shark, ofe akwu nnụnụ na ndị ọzọ. Ụfọdụ Nri ndi a: * Snowy Palm - anụ ọhịa bear nwere sturgeon <ref name="Hoover">{{Cite book|author=Michael Hoover|year=1999|title=City on Fire: Hong Kong Cinema|publisher=Verso|isbn=1-85984-203-8|url=https://archive.org/details/cityonfirehongko00stok|pages=237-238}}</ref> * Anya Ọlaedo na Ụbụrụ Na - Achịcha agwa agwa na ọkụkọ, ọbọgwụ na ụbụrụ cuckoo * Eze Enwe na Shark - ụbụrụ ewu * Ụbụrụ enwe * Akwa akwa * Wensi Tofu * Dezhou braised ọkụkọ * Ọbọgwụ peking * ofe Azụ shark fin * Akwu nnunu oriri * Kukumba Oké Osimiri Akọrọ * Ee wei === Ngwa nri === Ngwa ndị ahụ, dị ka nri ahu, mara mma; ọtụtụ nke ngwa ndị nwere nka ngwaahịa ọla mara nma na ngwaahịa ụrọ nke dị n'udi nke ọtụtụ ụmụ anụmanụ na nke e mere na usoro nke na-edebe efere ọkụ ruo mgbe erichara nri.  N'ozuzu, e bu ụzọ tụọ enri Manchu, nri Han sochiri ya.  == Na omenala ewu ewu == [[Usòrò:Apes lips.jpg|thumb|Egbugbere ọnụ enwe]] Eweghachitere nri eze ukwu na ihe nkiri ''The Chinese Feast'', nke gosipụtara oriri nke nri otu narị na asatọ nke enyere na nri isii n'ime ụbọchị atọ. Nri ndị ahụ n'onwe ha gụnyere ihe ndị pụrụ iche nke mba ọzọ na ụdịrị isi nri dị iche iche sitere n'akụkụ niile nke Eze Ukwu China . <ref name="Hoover" /> Ihe nkiri telivishọn ''Happy Ever After'', na anime ''Cooking Master Boy'' na usoro telivishọn ''My Fair Princess'', yana n'isi akwụkwọ otu narị na isii na otu narị na iri anọ na abụọ nke manga ''Medaka Box'' . N'oge a, enwere ike iji okwu China "Manhan Quanxi" dị ka akpaala okwu iji gosipụta oriri ọ bụla nke nwere oke dị ịrịba ama. Dịka ọmụmaatụ, ụlọ ọrụ mgbasa ozi dị iche iche nwere ike zoo aka na nri abalị dị ka "Manhan Quanxi", ebe na China enwekwara ọtụtụ asọmpi isi nri nke na-eji aha ahụ e hotara na mbụ, ebe ọ na-ekwupụtaghị kpọmkwem ihe mbụ oriri alaeze ukwu pụtara. A na -ejikwa aha ahụ eme ihe nke ukwuu na aha ngwaahịa na ụlọ ọrụ nri, ojiji dị otú ahụ pụtara dị ka ụdị ofe na ofe ngwa ngwa nke ụlọ ọrụ dị iche iche. Edere ụdị Cantonese nke nri alaeze na ''Mister Ajikko'', ebe eji nri mmegharị ọnụ: Almond Tofu eji eme ihe dị ka asọmpi megide ọkachamara na isi nri: mọnk rụrụ arụ n'ụlọ nsọ nri. <ref name=":0">[https://www.youtube.com/watch?v=sW-VYe9RiaY Episode 57 of Mr. Ajikko (Japanese with Chinese subtitles)]</ref> site n'ike mmụọ nsọ Emeghachiri mkpali nke nri eze ukwu na ''ezumike Kung Fu Panda'' . E gosiputara ụdị nri akụkọ ifo alaeze Japan na ''Ntụziaka nri Ikpeazụ'' . <ref name="last-recipe">{{Cite web|title=The Last Recipe: Kirin no shita no kioku (2017)|url=https://www.imdb.com/title/tt5894876/|work=[[IMDb]]|date=3 Nov 2017|accessdate=31 May 2018}}</ref> N'ime anime ''Kore wa Zombi Desu ka?'' (Bekee: Nkea a bụ Zombie? ) Agwa ogbi bụ Eucliwood Hellscythe, onye na -ekwurịta okwu site na ide ozi, na-achọ ka onye isi agwa mere ya nri abalị; wee na-esochi arịrịọ a site n'ịchọ "mmemme oriri eze ukwu Manchu." == Oyiri == Enweela ịgba mbọ kemgbe afọ 1720 iji mepụtaghachi ụdị nke mbụ ''Manhan Quanxi'' na ngwụsị afọ 1980, ụdị nri oyiri ka e mere atụmatụ na ọ ga-efu ihe karịrị otu nde yen Japanese . <ref>Chang, Jianhua 常建華, “Sheng Qing Yangzhou de chengshi shenghuo: yi Yangzhou huafang lu wei zhongxin 盛清揚州的城市生活:以揚州畫舫錄為中心”, in ''Sheng Qing shehui yu Yangzhou yanjiu 盛清社會與揚州研究'' Feng Mingzhu 馮明珠(ed.), 227–258, Taipei: Yuanliu chubanshe, 2011.</ref> Ọtụtụ n'ime anụmanụ ndị a na-eji eme nri a bụ anụ ndị nọ n'ihe ize ndụ taa. == Hụkwa ==   * Ndepụta ihe omume iri nri == Ịgụ n'ihu == *   * {{Cite journal|author=Kuang|first=Lanlan|authorlink=|title=China's Emerging Food Media: Promoting Culinary Heritage in the Global Age|journal=Gastronomica|volume=17|issue=3|pages=68-81|date=2017|language=|url=https://online.ucpress.edu/gastronomica/article-abstract/17/3/68/45651/China-s-Emerging-Food-Media-Promoting-Culinary|issn=|doi=|accessdate=}} == Njikọ mpụga == * [https://www.chinastory.cn/PCywsp/video_detail/20191022/1012800000042591571734258901920033_1.html Nri oriri Man -Han] - ''Akụkọ China'' (2019). == Ntụaka == <references> <ref name="Yue2018">{{cite journal|author=Isaac Yue|title=The Comprehensive Manchu–Han Banquet: History, Myth, and Development|journal=Ming Qing Yanjiu|volume=22|issue=1|pages=93–111|publisher=Brill|year=2018|url=https://brill.com/view/journals/mqyj/22/1/article-p93_5.xml|doi=10.1163/24684791-12340022|access-date=2020-01-25|doi-access=free}}</ref> </references> {{DEFAULTSORT:Manchu-Han Imperial Feast}} [[Òtù:Mmmme nri]] [[Òtù:Usoro ndị eze Qing]] [[Òtù:Ebe isi nri eze ukwu China]] [[Òtù:Ndekọ ndị nwere asụsụ ọdịnaala China]] [[Òtù:Ndekọ ndị nwere asụsụ China dị mfe]] [[Òtù:Ndekọ ndị nwere asụsụ Korea]] [[Òtù:Ndekọ ndị nwere asụsụ Japan]] [[Òtù:Ndekọ ndị nwere asụsụ Vietnam]] [[Òtù:Ndekọ ndị nwere asụsụ China]] bjpu9v00qhkrdmx65a8kbcn1oh71kz9 Chinese Academy of Geological Sciences 0 10831 84663 70134 2022-07-23T14:40:45Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox government agency|agency_name=Chinese Academy of Geological Sciences|coordinates=|website={{url|http://en.cags.ac.cn/}}|child2_agency=|child1_agency=|parent_agency=[[Ministry of Land and Resources]]|chief1_position=|chief1_name=|budget=|employees=|headquarters=[[Beijing]]|nativename=中国地质科学院|formed=1956|seal_caption=|seal_width=|seal=|logo_caption=|logo_width=|logo=|nativename_r=|nativename_a=|footnotes=}}Ulo '''akwukwo nke China nke Sayensị mmụta Ala''' ( '''CAGS''' ; Asụsụ China ) bụ ụlọ ọrụ na-etinye aka na nyocha Sayensị ụwa na [[China|Mba nke China]] . E hiwere ụlọ akwụkwọ mmuta a n'afọ 1956 wee hazigharịa ya n'afọ 1999. Na Nchịkwa ọ nọ n'okpuru PRC Ụlọ ozi n'ahụ maka Ala na ihe onwunwe . <ref name="cags">{{Cite web|url=http://en.cags.ac.cn/AboutCAGS/BriefIntroduction/8445.htm|title=Brief Introduction|work=Chinese Academy of Geological Sciences|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150912013804/http://en.cags.ac.cn/AboutCAGS/BriefIntroduction/8445.htm|archivedate=2015-09-12}}</ref> [[Usòrò:East gate of CAGS (20201218165137).jpg|thumb]] == Nnyocha == Ụlọ akwụkwọ mmuta ahụ na-eme nyocha sayensị n'akụkụ dị iche iche nke mmụta ala na geophysics, dị ka usoro nyocha na nyocha nke nkwụnye mineral, hydrogeology, geology engineering, geology gburugburu ebe obibi, karst geology, geophysics na geochemistry . <ref name="cags">{{Cite web|url=http://en.cags.ac.cn/AboutCAGS/BriefIntroduction/8445.htm|title=Brief Introduction|work=Chinese Academy of Geological Sciences|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150912013804/http://en.cags.ac.cn/AboutCAGS/BriefIntroduction/8445.htm|archivedate=2015-09-12}}</ref> Ọ na-arụkwa ọrụ nyocha na paleontology, ma sonye n'ịchọpụta dinosaurs ọhụrụ, gụnyere ''Zhenyuanlong'', ''Xixiasaurus'', <ref>{{Cite journal|author=Junchang Lü|year=2010|title=A new troodontid (Theropoda: Troodontidae) from the Late Cretaceous of central China, and the radiation of Asian troodontids.|journal=Acta Palaeontologica Polonica|volume=55|issue=3|pages=381–388|doi=10.4202/app.2009.0047|url=http://www.app.pan.pl/archive/published/app55/app20090047.pdf}}</ref> na ụdị Tyrannosaur ''Qianzhousaurus ọhụrụ'' . <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-27296357|title=New Tyrannosaur named 'Pinocchio rex'|author=James Morgan|publisher=BBC|date=7 May 2014}}</ref> yana anụmanụ ndị ọzọ dịka ''Castorocauda'' <ref>{{Cite news|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2006/02/060224195600.htm|title=Scientists Discover First Swimming Mammal From The Jurassic|date=February 24, 2006|work=Science Daily}}</ref> na ''Rugosodon'' . <ref>{{Cite news|title=An Ancient Mammal Paves the Way for Modern Rodents|work=TIME|date=16 August 2013|author=Veronique Greenwood|url=http://science.time.com/2013/08/16/an-ancient-mammal-paves-the-way-for-modern-rodents/}}</ref> == Ụlọ ọrụ mmekọ == Ụlọ akwụkwọ ndị a na -esonye na ụlọ akwụkwọ sayensị China nke mmụta ala: <ref>{{Cite web|url=http://www.natureindex.com/institution-outputs/China/Chinese%20Academy%20of%20Geological%20Sciences%20(CAGS)|title=Nature Index: Chinese Academy of Geological Sciences (CAGS) 中国地质科学院|publisher=Nature}}</ref> * Institute of Hydrogeology and Environmental Geology (IHEG), CAGS, China <ref>{{Cite web|url=http://210.73.59.177/inst5/tabid/190/language/en-US/Default.aspx|title=Institute of Hydrogeology and Environmental Geology|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304130116/http://210.73.59.177/inst5/tabid/190/language/en-US/Default.aspx|archivedate=2016-03-04}}</ref> * Institute of Geophysical and Geochemical Exploration <ref>{{Cite web|url=http://210.73.59.177/inst6/tabid/191/language/en-US/Default.aspx|title=Institute of Geophysical and Geochemical Exploration|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304123908/http://210.73.59.177/inst6/tabid/191/language/en-US/Default.aspx|archivedate=2016-03-04}}</ref> * Institute of Geomechanics, CAGS, China <ref>{{Cite web|url=http://210.73.59.177/inst3/tabid/188/language/en-US/Default.aspx|title=Institute of Geomechanics|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160327140955/http://210.73.59.177/inst3/tabid/188/language/en-US/Default.aspx|archivedate=2016-03-27}}</ref> * Institute of Geology, CAGS, China <ref>{{Cite web|url=http://210.73.59.177/geology/tabid/183/language/en-US/Default.aspx|title=Institute of Geology|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304120952/http://210.73.59.177/geology/tabid/183/language/en-US/Default.aspx|archivedate=2016-03-04}}</ref> * Institute of Mineral Resources (IMR), CAGS, China <ref>{{Cite web|url=http://210.73.59.177/IMR/tabid/187/language/en-US/Default.aspx|title=The Institute of Mineral Resources, CAGS|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160331221225/http://210.73.59.177/IMR/tabid/187/language/en-US/Default.aspx|archivedate=2016-03-31}}</ref> * Ụlọ Ọrụ Nnyocha Mba Maka Geoanalysis <ref>{{Cite web|url=http://210.73.59.177/inst4/tabid/189/language/en-US/Default.aspx|title=Geoanalysis Center|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160330194022/http://210.73.59.177/inst4/tabid/189/language/en-US/Default.aspx|archivedate=2016-03-30}}</ref> * Tianjin Institute of Geology and Mineral Resources (TIGMR), CAGS, China <ref>{{Cite web|url=http://www.coi.gov.cn/english/eoverview/edzkc/|title=Tianjin Institute of Geology and Mineral Resources|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151122065142/http://www.coi.gov.cn/english/eoverview/edzkc/|archivedate=2015-11-22}}</ref> * Institute of Karst Geology, CAGS <ref>{{Cite web|url=http://www.karst.ac.cn/karsten/index.aspx|title=Institute of Karst Geology, CAGS|accessdate=2015-09-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141009121117/http://www.karst.ac.cn/karsten/index.aspx|archivedate=2014-10-09}}</ref> == Hụkwa == * Ụlọ akwụkwọ sayensị nke China * International Union of Sciences Geological - nke ''hiwere isi ugbu a ebe a'' . == Ebensidee ==  {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * [http://en.cags.ac.cn/index.htm Ebe nrụọrụ weebụ gọọmentị China nke Sayensị mmụta ala] - (n'asusu bekee) {{Clear}} [[Òtù:Category:Nzukọ mba nke Sayensị mmụta Ala]] [[Òtù:Category:Nguzobe niile nke afọ 1956 na China]] [[Òtù:Category:Ụlọ ọrụ Nyocha Sayensị eguzobere na China]] [[Òtù:Category:Ụlọ mmụta Nyocha eguzobere na China]] [[Òtù:Category:Ụlọ ọrụ ndị dabere na Beijing]] [[Òtù:Category:Paleontology na China]] [[Òtù:Category:Mmụta ala na China]] [[Òtù:Category:Ụlọ ọrụ nyocha sayensị dabere na China]] [[Òtù:Category:Ụlọ mmụta nyocha dị na China]] [[Òtù:Category:Ụlọ ọrụ mmụta ala nke Mba]] [[Òtù:Category:Ndekọ ndị nwere asụsụ China]] idwn9b9k7f435osdasuby1kovmyzc5i Ụlọ Mgbakọ Nke Abia Steeti 0 10838 84660 70176 2022-07-23T14:34:40Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox legislature|name=Abia State House of Assembly [[File:Renovated Abia State House of Assembly.jpg|thumb]]|salary=|leader8=Kelechi Onuzuruike ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader9_type=Minority Whip|leader9=Mike Ukoha ([[All Progressives Grand Alliance|APGA]])|leader10_type=Deputy Minority Whip|leader10=Emeka Okoroafor ([[All Progressives Congress|APC]])|election4=|term_length=4 years|authority=|members=24|leader7=Munachim Alozie ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|structure1=|structure1_res=|redistricting=|political_groups1=|voting_system1=|last_election1=|meeting_place=[[Umuahia]], [[Abia State]]|session_res=|leader8_type=Deputy Majority Whip|leader7_type=Majority Whip|legislature=[[7th Abia State House of Assembly]]|leader1=[[Chinedum Enyinnaya Orji]] ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|coa_pic=|coa_res=|foundation=|session_room=|house_type=[[unicameral]]|term_limits=|new_session=|leader1_type=Speaker|leader2_type=Deputy Speaker|leader6=Chukwu Chijioke ([[All Progressives Congress]])|leader2=Ifeanyi Uchendu ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader3_type=Majority Leader|leader3=Solomon Akpulonu ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader4_type=Deputy Majority Leader|leader4=Paul Tharibo ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader5_type=Minority Leader|leader5=Abraham Oba ([[All Progressives Grand Alliance|APGA]])|leader6_type=Deputy Minority Leader|website=}}{{Infobox legislature|name=Abia State House of Assembly [[File:Renovated Abia State House of Assembly.jpg|thumb]]|salary=|leader8=Kelechi Onuzuruike ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader9_type=Minority Whip|leader9=Mike Ukoha ([[All Progressives Grand Alliance|APGA]])|leader10_type=Deputy Minority Whip|leader10=Emeka Okoroafor ([[All Progressives Congress|APC]])|election4=|term_length=4 years|authority=|members=24|leader7=Munachim Alozie ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|structure1=|structure1_res=|redistricting=|political_groups1=|voting_system1=|last_election1=|meeting_place=[[Umuahia]], [[Abia State]]|session_res=|leader8_type=Deputy Majority Whip|leader7_type=Majority Whip|legislature=[[7th Abia State House of Assembly]]|leader1=[[Chinedum Enyinnaya Orji]] ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|coa_pic=|coa_res=|foundation=|session_room=|house_type=[[unicameral]]|term_limits=|new_session=|leader1_type=Speaker|leader2_type=Deputy Speaker|leader6=Chukwu Chijioke ([[All Progressives Congress]])|leader2=Ifeanyi Uchendu ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader3_type=Majority Leader|leader3=Solomon Akpulonu ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader4_type=Deputy Majority Leader|leader4=Paul Tharibo ([[People's Democratic Party (Nigeria)|PDP]])|leader5_type=Minority Leader|leader5=Abraham Oba ([[All Progressives Grand Alliance|APGA]])|leader6_type=Deputy Minority Leader|website=}}  [[Usòrò:Renovated Abia State House of Assembly.jpg|thumb|Ụlọ ọgbakọ omebe iwu Abia steeti megharịrị.]] '''Ụlọ Mgbakọ Nke Abia Steeti''' bụ ngalaba omebe iwu nke gọọmentị Abia . <ref>{{Cite news|url=https://puoreports.ng/2019/06/04/breaking-abia-assembly-inaugural-sitting-now-10th-of-june/?m=0|title=BREAKING: Abia Assembly Inaugural Sitting now 10th Of June|work=PUO REPORTS|date=4 June 2019|accessdate=12 July 2019}}</ref> Ọ bụ Otu ụlọ mmebe iwu ahụ mejupụtara mmadụ iri abụọ na anọ ndị otu ahọpụtara n'ime mpaghara steeti iri abụọ na anọ ma nlekọta ya dị n'aka onye Ọkà Okwu . <ref>{{Cite news|url=https://puoreports.ng/2019/06/10/breaking-abia-assembly-elects-hon-chinedum-orji-as-speaker//|title=BREAKING: Abia Assembly Elects Hon Chinedum Orji as Speaker|work=[[PUO REPORTS (Nigeria)|PUO]]|author=Promise Uzoma Okoro|date=10 June 2019|accessdate=12 July 2019}}</ref> == Mejupụtara == === Onye ndu === {| class="wikitable" !Ọfịs ! Mpaghara ! Onye nnochite anya ! Oriri |- | Ọkà Okwu nke Ụlọ | Etiti Umuahia | Chinedum Enyinnaya Orji | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Osote Ọkà Okwu | Ndidia Ohafia | Ifeanyi Uchendu | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Onye ndu ọtụtụ | Ọwụwa anyanwụ Obingwa | Solomon Akpulonu | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Onye osote onye ndu ọtụtụ | Ọwụwa anyanwụ Ukwa | Paul Tharibo | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Onye Ndú ndi pere mpe | Etiti Aba | Abraham Oba | [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] |- | Osote Onye Ndú ndi pere mpe | Bende Ugwu | Chijioke Chukwu | [[All Progressives Congress|APC]] |- | Otiti ụtarị ndi Nnukwu | [[Ugwunagbo]] | Munachim Alozie | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Otiti ụtarị ndi pere mpe | [[Arochukwu]] | Mike Ukoha | [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] |} === Ndị otu === {| class="wikitable sortable" ! style="text-align: left" |Mpaghara ! style="text-align: left" | Aha ! style="text-align: left" | Otu ndọrọndọrọ ọchịchị |- | Ndidia[[Osisioma Ngwa|Osisioma]] | Nnamdi Allen | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ugwu Umuahia | Kelechi Onuzuruike | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Umuahia Etiti | Chinedum Enyinnaya Orji | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Isiala Ngwa Ugwu | Jinja Onwusibe | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ndida Isiala Ngwa | Chikwendu Kalu | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | [[Isuikwuato]] | Emeka Okoroafor | [[All Progressives Congress|APC]] |- | Ọwụwa anyanwụUkwa | Paul Taribo | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ndida Ukwa | Godwin Adiele | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ọwụwa anyanwụ Obingwa | Solomon Akpulonu | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Umunneochi | Okey Igwe | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ọwụwa anyanwụ Umuahia | Chukwudi J. Apugo | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Umuahia South | Jeremaia Uzosike | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | [[Ikwuano]] | Stanley Nwabuisi | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | [[Ugwunagbo]] | Munachim Alozie | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ọwụwa anyanwụ Obingwa | Thomas Nkoro | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | [[Ohafia|Ugwu Ohafia]] | Egwuronu Obasi | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ugwu Osisioma | Kennedy A. Njoku | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Aba Etiti | Abraham Oba | [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] |- | Ugwu Aba | Aaron Uzodike | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | [[Arochukwu]] | Mike Ukoha | [[All Progressives Grand Alliance|APGA]] |- | Ndịda Ohafia | Ifeanyi Uchendu | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Ndịda Bende | Emmanuel Ndubuisi | [[Peoples Democratic Party|PDP]] |- | Bende Ugwu | Chukwu Chijioke | APC |- | Ndịda Aba | Obinna Ichita | APGA |- |} {{Coor|5.5284|7.5138|type:landmark}} == Kọmitii == == Ebensidee ==  {{Reflist}} [[Òtù:Category:Steeti obere ụlọ na Nigeria]] [[Òtù:Category:Ụlọ Mgbakọ Abia Steeti]] [[Òtù:Category:Ndọrọndọrọ ọchịchị Abia steeti]] 41l0c2r3k1kyrfl08oo3dvkr92dfasu Mahadum nke Ȯra Abia 0 10878 84636 70435 2022-07-23T12:52:14Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox university |name = Mahadum nke Ȯra Abia |image_name = Mahadum nke Ȯra Abia logo.svg |image_size = |motto = ''Excellence and Service'' |established = 1981 |chancellor = Tor Tiv: Ebube eze ya: James Ayatse<ref>{{cite web | url = https://guardian.ng/news/tor-tiv-installed-fifth-chancellor-of-abia-state-university | title = HRM: Orchivirigh: Professor James Ortese Ayatse: Tor Tiv Installed Fifth Chancellor of Abia State University: Uturu: Nigeria | publisher = Guardian Newspapers Limited: Nigeria | access-date = 27 November 2020}}</ref> |vice_chancellor = Prọfesọ Onyemachi Maxwell Ogbulu.<ref>{{cite web | url = https://www.premiumtimesng.com/regional/ssouth-east/427923-ikpeazu-appoints-new-vc-for-abia-university.html | title = Governor Okezie Ikpeazu Approves Appointment of Professor Onyemachi Maxwell Ogbulu New Vice Chancellor: Effective From 1 December 2020 | publisher = Premium Times: Nigeria | access-date = 27 November 2020}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.sunnewsonline.com/ogbulu-appointed-new-absu-vc-as-ikonne-retires/ | title = Ogbulu Appointed New ABSU: Abia State University Vice Chancellor as Ikonne Retires | publisher = Sun News Online: Nigeria | access-date = 27 November 2020}}</ref> |city = Uturu |state = [[Ȯra Abia|Abia]] |country = [[Naijiria]] |campus = Rural/suburban |students = 20,400 [https://whed.net/detail_institution.php?JTo2MF0sQzRgCmAK] |undergrad = 18951 |postgrad = 1139 |doctoral = 310 |type = Public |mmekọ = |website = http://www.abiastateuniversity.edu.ng }} [[Usòrò:Back of Hostel F, Abia State University JAVshots.jpg|thumb|N'azụ Hostel F, Mahadum Abịa Steeti ]] '''Mahadum nke Ȯra Abia''' bụ otu n'ime mahadum steeti enwere na [[Naijiria]]. Emepụtara ụlọ ọrụ steeti agụmakwụkwọ ndị a ka ha gbasaa nnabata wee weta nka ọkachamara, nka na nyocha ọgbara ọhụrụ dị nso na obodo na ime obodo, ma nyere ndị nwere nkà ụmụ akwụkwọ aka inweta agụmakwụkwọ ka elu.<ref>{{cite web | url = https://books.google.com/books?id=ez58Dwpa8JcC&pg=PA688&dq=Abia+State+University+History&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiI7NaJsaPtAhUSna0KHe0oACYQ6AEwAnoECAQQAg#v=onepage&q=Abia%20State%20University%20History&f=false | title = Nigerian History, Politics and Affairs: Collected Essays of Adiele Afigbo | publisher = Africa World Press: 2005 | access-date = 27 November 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://abiastateuniversity.edu.ng/|title=Home - Abia State University Uturu|website=abiastateuniversity.edu.ng|access-date=2017-09-03}}</ref> ==Akụkọ ihe mere eme== Mmalite mahadum a bụ na 1981 na mbụ [[Ȯra Imo]] n'okpuru aha [[Mahadum nke Ȯra Imo]], Etiti.<ref>{{cite web | url = https://www.africanplanningschools.org.za/member-schools/abia-state-university | title = Institutional Biography: Abia State University | publisher = AAPS: Association of African Planning Schools: African Centre for Cities: University of Cape Town: South Africa | access-date = 27 November 2020}}</ref><ref>{{cite web | url = https://nginstitutes.com/abia-state-university-absu-admission | title = ABSU: Abia State University: Admission, Scholarships, Tuition, Ranking and Cost of Living | publisher = Nigeria Institutes | access-date = 27 November 2020}}</ref> Sam Mbakwe guzobere mahadum a mgbe ọ bụ Gọvanọ nke steeti Imo ochie. Ụlọ akwụkwọ kachasị dị na Etiti, Imo steeti, ebe Ngalaba Iwu nọ na ogige dị iche na Aba. N'agbata 1984 na 1985 n'okpuru gọvanọ ndị agha nke General Ike Nwachukwu, mahadum a kwagara ebe ọ na-adịgide adịgide na Uturu, Okigwe.<ref>{{cite web | url = https://books.google.com/books?id=rd1EAQAAIAAJ&q=Okigwe+Uturu+Abia+State+University&dq=Okigwe+Uturu+Abia+State+University&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiO65qctKPtAhXIPM0KHcCrC3UQ6AEwBXoECAkQAg | title = African Journal of Library: Archives and Information Science: Abia State University, Uturu, Okigwe | publisher = Archlib and Information Service: 2008 | access-date = 27 November 2020}}</ref> Site na okike [[Ȯra Abia]] na 1991, etinyere ogige Uturu nke Mahadum ahụ na [[Ȯra Abia]], a na -akpọzi ya Mahadum nke Ȯra Abia Uturu, [[Isuikwuato]] Local Government Area, [[Ȯra Abia]], Nigeria.<ref>{{cite web | url = https://books.google.com/books?id=U6slAQAAIAAJ&q=Uturu+Abia+State+University&dq=Uturu+Abia+State+University&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiYqsLGs6PtAhVVBc0KHT1dCaE4HhDoATACegQIAxAC | title = Management of University Education in Nigeria - Page 10: S. J. A. Mgbekem | publisher = University of Calabar Press: 2004 | access-date = 27 November 2020}}</ref> A haziri mahadum na kọleji na ụlọ akwụkwọ ebe etolitere n'otu usoro kọleji nke [[Mahadum Nebraska]] na-arụ ọrụ.<ref>{{cite web | url = https://nigerianscholars.com/school-news/list-of-courses-offered-at-abia-state-university-uturu-absu | title = List of Courses Offered at Abia State University | publisher = Nigerian Scholars | access-date = 27 November 2020}}</ref> Ọmụmụ ihe na Mahadum nke Ȯra Abia gụnyere: undergraduate, Ụlọ akwụkwọ ndị gụchagoro mbụ na nzere doctorates. Ọ nwere ogige ụlọ akwụkwọ abụọ- ogige ụlọ akwụkwọ ya na [[Uturu]]; na Kọleji nke Iwu, Kọleji nke Ọrụ Ugbo na Ọgwụ Anụmanụ nke ogige dị na [[Umuahia]], isi obodo Abia Steeti, Nigeria.<ref>{{cite web | url = http://www.studyhealthscience.com/ud/Abia-State-University/65/show.html | title = Study Health Science: Abia State University | publisher = Study Health Science | access-date = 27 November 2020}}</ref><ref>{{cite web | url = https://www.ikprress.org/index.php/JGEMBR/article/view/1681 | title = Informal Micro Financing and implications on Status of Poverty of Women Farmers in Abia State: Nigeria | publisher = International Knowledge Press | access-date = 27 November 2020}}</ref> == Ọmụmụ == Mahadum nke Ȯra Abia na-enye ihe karịrị iri itoolu mmemme Undergraduate na gụsịrị akwụkwọ n'ofe kọleji iri.. * Kọleji nke Ụmụ mmadụ na sayensị mmekọrịta * Kọleji nke Ọrụ ugbo na ọgwụ anụmanụ * Kọleji nke Nkà Mmụta Ahụ na Ahụ * Kọleji nke Nchịkwa azụmahịa * Kọleji nke Mmụta * Kọleji nke Nnyocha Injinịa na gburugburu ebe obibi * Kọleji nke Iwu * Kọleji nke Ọgwụ na sayensị ahụike * Kọleji nke Optometry * Kọleji nke Ọmụmụ Postgraduate == Ebensidee == {{reflist}} 5j0gh0y1gts3sxjdqau6lumbbauw2cf Lydia Forson 0 10931 84643 70653 2022-07-23T13:13:05Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Lydia-Forson.jpg|thumb]]   [[Category:Articles with hCards]] '''Lydia Forson''' (amụrụ 24 Ọktoba 1984) bụ onye na [[Ghana|-eme]] ihe nkiri Ghana, onye edemede, na onye na -emepụta ihe. N'afọ 2010, o meriri nturu ugo ihe nkiri 'African Movie Academy Award' maka onye na -eme ihe nkiri kacha mma n'ịkwalite ọrụ. == Akụkọ ndụ == A mụrụ Forson na 24 Ọktoba 1984 <ref>{{Cite web|url=http://www.peacefmonline.com/pages/showbiz/news/201210/142173.php|title=Lydia Forson Launches Website And Celebrates Birthday Online|author=Peace FM Online|first=|work=www.peacefmonline.com|date=24 October 2012|accessdate=2019-04-13}}</ref> na Mankessim, Ghana . <ref>{{Cite web|url=https://irokotv.com/actors/1180/lydia-forson|title=Lydia Forson|publisher=[[irokotv]]|accessdate=2 October 2020}}</ref> Ọ nwetara agụmakwụkwọ mbụ ya na Wilmore Elementary School na [[Kentórkị|Kentucky]] . Mgbe ọ dị afọ itoolu, ezinụlọ ya kwagara Ghana, ebe ọ gara n'ihu na -agụ akwụkwọ na Akosombo International School . Ọ gakwara ụlọ akwụkwọ sekọndrị St. Louis, Kumasi, ebe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị. Forson gụsịrị akwụkwọ na Mahadum Ghana, nweta akara ugo mmụta bachelor na Asụsụ Bekee na Ọmụmụ Ozi. <ref>{{Cite web|url=https://buzzghana.com/lydia-forson-biography-profile/|title=Lydia Forson: 10 Lesser Known Facts about Her|first=Chuka|author=Obiorah|date=2014-05-03|work=BuzzGhana|language=en-US|accessdate=2019-01-16}}</ref> == Ọrụ == Ọrụ Forson malitere site na ọrụ bịara na ''nkwari akụ St. James'' (2005), ''Run Baby Run'' (2006), ''Different shaded of Blue'' (2007) na ihe ngosi na ihe ngosi n'ezie ''The Next Movie Star'' na [[Naijiria|Nigeria]] (2007). Shirley Frimpong Manso, onye isi ụlọ ọrụ Sparrow Productions, onye ya na ya rụburu ọrụ na usoro telivishọn Ghana ''Different Shaded of Blue'', kpọghachite Forson na enyo site na ihe nkiri ''Scorned'' . <ref>{{Cite web|title=Lydia Forson in Focus + Photos|url=http://www.ghanacelebrities.com/2010/07/23/lydia-forson-in-focus-photos|first=Chris-Vincent|author=Agyapong Febiri|publisher=Ghanacelebrities.com|date=23 July 2010|accessdate=4 March 2012}}</ref> Ọrụ a mere ka ọ bụrụ nhọpụta nke mbụ African Movie Academy Awards (AMAA) dị ka onye na -eme ihe nkiri kacha mma.  Na 2009, Forson gosiputara na inwe-emeri ''Perfect Picture'' site na Shirley Frimpong-Manso. <ref>{{Cite web|title=Shirley Frimpong-Manso's Perfect Picture|url=http://www.jamati.com/online/film/shirley-frimpong-manso%E2%80%99s-perfect-picture/|accessdate=4 March 2012|archiveurl=https://archive.is/20100806001604/http://www.jamati.com/online/film/shirley-frimpong-manso%E2%80%99s-perfect-picture/|archivedate=6 August 2010}}</ref> Ọ nọrọla na ''A Sting in a Tale'', ''phone swap,'' ''Masquerades'', ''Keteke'' na ''Sidechic Gang''. <ref>{{Cite web|url=https://www.graphic.com.gh/showbiz/news/covid-19-use-traditional-rulers-to-fight-it-lydia-forson.html#&ts=undefined|title=Use traditional rulers to fight COVID-19—Lydia Forson|publisher=Graphic Showbiz|date=15 April 2020|first=Delali|author=Sika}}</ref> == Ihe nkiri == * ''Hotel St. james'' (2005) - ọrụ Cameo * ''Run Baby Run'' (2006) - ọrụ nkwado <ref>{{Cite news|author=Duah|first=Kofi|title=Lydia Forson on the Go|url=http://www.graphic.com.gh/entertainment/page.php?news=17434}}</ref> * ''Different Shades of Blue'' (2007) * ''The Next Movie Star Reality Show'' (2007)-onye na-agba nke atọ * ''Scorned'' (2008) - Ọrụ ndu * ''The Perfect Picture'' (2009) - ọrụ nkwado * ''A sting in a Tale'' (2009) - ọrụ ndu <ref>{{Cite web|title=Lydia Forson|url=https://www.imdb.com/name/nm3754607/|accessdate=4 March 2012}}</ref> * ''Masquerades'' (2011) * ''Ohine Swap'' (2012) <ref>{{Cite news|title=Lydia Forson Grabs Another Job in Nollywood|url=http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/NewsArchive/artikel.php?ID=215333|date=2 August 2011|accessdate=4 March 2012|work=NewsOne}}</ref> * ''Kamara's Tree'' (2013) * ''Scandal'' (2013) (usoro South Africa) - Aku <ref>{{Cite web|url=http://www.etvghana.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3122:lydia-forson-on-etvs-scandal&catid=96:etvgh-blog-news&Itemid=484|title=Lydia Forson on e.tv's Scandal}}</ref> * ''A Letter from Adam''(2014) - Onye edemede/Onye nrụpụta <ref>{{Cite web|title=Lydia Forson presents "A Letter from Adam" Watch the Trailer & Get the Scoop!|url=http://www.bellanaija.com/2014/10/07/lydia-forson-presents-a-letter-from-adam-watch-the-trailer-get-the-scoop/|work=Bella Naija|date=7 October 2014}}</ref> <ref>{{Cite web|title='A Letter from Adam': Watch movie review by Adenike Adebayo|url=http://pulse.ng/movies/a-letter-from-adam-watch-movie-review-by-adenike-adebayo-id3769018.html|work=Pulse Nigeria|publisher=Chidumga Izuzu|date=18 May 2015|accessdate=18 May 2015}}</ref> * ''Isoken'' (2017) * ''Keteke'' (2017) - Ọrụ <ref>[[imdbtitle:7613260|"Keteke (2017)"]], IMDb.</ref> * ''Sudechic Gang'' (2018) ==Nrite== {| class="wikitable" !Year !Award !Category !Result !Ref |- |2009 | rowspan="2" |[[African Movie Academy Award]] | |{{nom}} |{{cn|date=September 2021}} |- |2010 |Onye n'ime ihe nkiri kacha na ndụ |{{won}} |<ref>{{cite web|title=AMAA Nominees and Winners 2010|url=http://www.ama-awards.com/amaa-nominees-and-winners-2009|url-status=dead|accessdate=4 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110405090903/http://www.ama-awards.com/amaa-nominees-and-winners-2009|archivedate=5 April 2011}}</ref><ref name="cnn">{{cite news|last=Mark Tutton|first=Christian Purefoy|date=30 April 2010|title=Stars shine at African Oscars|newspaper=CNN|url=http://edition.cnn.com/2010/WORLD/africa/04/30/african.movie.awards/index.html|accessdate=16 March 2012}}</ref> |- |2012 |[[Ghana Movie Awards]] |Kacha na onyonyo (''In The Cupboard)'' |{{won}} |{{cn|date=September 2021}} |- | rowspan="4" |2015 |[[Golden Icons Academy Movie Awards]] |Kacha eme ihe ochi |{{nom}} |<ref>{{cite web|date=3 September 2015|title=NOMINATIONS ANNOUNCED FOR 2015 GOLDEN ICONS ACADEMY MOVIE AWARDS (GIAMA)|url=http://goldenicons.com/nominations-announced-for-2015-golden-icons-academy-movie-awards-giama/|publisher=[[Golden Icons Academy Movie Awards]]}}</ref> |- | rowspan="2" |[[Africa Magic Viewers' Choice Awards]] |Onye nkiri kacha eme ihe ochi |{{nom}} | rowspan="2" |<ref name="2015AMVCA">{{cite web|date=12 December 2014|title=AMVCA nominees announced|url=http://www.dstv.com/News/AMVCA-nominees-announced/111365|publisher=DStv|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150417025208/http://www.dstv.com/News/AMVCA-nominees-announced/111365|archivedate=17 April 2015}}</ref> |- |Kacha n'edemedee (Comedy) |{{nom}} |- |[[Nigeria Entertainment Awards]] |Onye nke afọ (Africa) |{{nom}} |<ref>{{cite web|last=O'Neill|first=Danielle|date=15 June 2015|title=The Nigeria Entertainment Awards Announce 2015 Nominees|url=https://www.okayafrica.com/nigeria-entertainment-awards-nominees-2015/|publisher=[[OkayAfrica]]}}</ref> |- |2017 |[[African Movie Academy Award]] |Onye nkiri kacha edu |{{nom}} |<ref>{{cite web|date=17 July 2017|title=Lydia Forson misses 'Best Actress in Leading Role' at 2017 AMMA|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/entertainment/Lydia-Forson-misses-Best-Actress-in-Leading-Role-at-2017-AMMA-559712|website=www.ghanaweb.com}}</ref> |- |2018 |[[Africa Magic Viewers' Choice Awards]] |Onye nkiri kacha n'akwado |{{won}} |<ref>{{cite web|date=3 September 2018|title=Lydia Forson, Adjetey Anang make Ghana proud at 2018 AMVCA|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/entertainment/Lydia-Forson-Adjetey-Anang-make-Ghana-proud-at-2018-AMVCA-681903|website=www.ghanaweb.com}}</ref> |- |2020 |[[People's Choice Awards]] | |{{nom}} |<ref>{{cite news|last=Thangevelo|first=Debashine|date=1 October 2020|title=Sho Madjozi and Thuso Mbedu among nominees for E! People's Choice Awards|newspaper=[[Independent Online (South Africa)|Independent Online]]|url=https://www.iol.co.za/entertainment/celebrity-news/local/sho-madjozi-and-thuso-mbedu-among-nominees-for-e-peoples-choice-awards--4aab0d63-7f25-43b5-99e4-0f11e3a80d8a}}</ref> |} == Nsidee == {{Reflist}}   [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 6cdwjxsh1xim36oefjqrmq8fx9alk3t Daniel K Daniel 0 10969 84705 76209 2022-07-24T02:31:52Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] '''Daniel Kanayo Daniel''' (amụrụ n'abalị iri abụo na abụo nke ọnwa Mee, afọ 1986) bụ ome ihe nkiri onyonyo na fiim nke Naijiria na onye na-eme ihe nkiri ihe nlere anya, onye egwu na onye ihe omume compere. A maara ya nke ọma maka ihe ngosi agwa nke ''Bossman'' <ref>{{Cite web|date=2015-06-01|title=Daniel K Daniel, Tope Tedela, Linda Ejiofor star in upcoming film|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/a-soldiers-story-daniel-k-daniel-tope-tedela-linda-ejiofor-star-in-upcoming-film/2pd9g2p|accessdate=2020-08-27|work=Pulse Nigeria|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|date=2015-10-10|title=A Soldier’s Story – Featuring Linda Ejiofor, Tope Tedela, Adesua Etomi, Daniel K Daniel|url=https://www.pridemagazineng.com/a-soldiers-story/|accessdate=2020-08-27|work=Pride Magazine Nigeria|language=en-GB}}</ref> na ihe nkiri ''A Soldier's Story'', nke onwetara ihe nrite Africa Magic Viewers' Choice Awards (AMVCA) na Africa Movie Academy Awards (AMAA) nwoke omee kacha mma <ref name="Winning">{{Cite news|url=http://www.yeyepikin.com/2016/03/amvca-2016-check-out-complete-list-of-winners-live-updates/|title=AMVCA 2016: Check Out Complete List of Winners|publisher=YeYePikin.com|accessdate=7 March 2016}}</ref> na ọrụ ya na mpempe oge ụbọchị''iri asaa na isii'', <ref>{{Cite web|date=2016-10-16|title=Rita Dominic, Ramsey Nouah, Daniel K Daniel attend "76" premiere|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/bfi-london-film-festival-rita-dominic-ramsey-nouah-daniel-k-daniel-attend-76-premiere/sc8xf79|accessdate=2020-08-27|work=Pulse Nigeria|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|author=nollywoodreinvented|date=2020-03-23|title='76|url=https://www.nollywoodreinvented.com/2020/03/76.html|accessdate=2020-08-27|work=Nollywood Reinvented|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|date=2016-06-23|title=‘76 the Movie - a story of love, honour and bullets'|url=https://businessday.ng/offduty/article/76-the-movie-a-story-of-love-honour-and-bullets/|accessdate=2020-08-27|work=Businessday NG|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|author=Kenechukwu|first=Nwaezuoke|date=2016-11-20|title=76: The Greatest Nigerian Movie Ever!|url=https://medium.com/@kenesync/76-the-greatest-nigerian-movie-ever-220d86ed0af8|accessdate=2020-08-27|work=Medium|language=en}}</ref> nke ndị so mekwa ya bụRamsey Noah, Chidi Mokeme na [[Rita Dominic]] <ref>{{Cite news|url=http://www.vanguardngr.com/2015/07/acting-1976-military-coup-was-memorable-daniel-k-daniel/|title=Acting 1976 Military Coup was Memorable - DKD|work=360nobs|date=4 July 2015|accessdate=30 May 2017}}</ref> ''na Mummy Dearest'' tinyere Onye na-eme ihe nkiri Naijiria bụ [[Liz Benson]] . <ref>{{Cite news|url=https://www.360nobs.com/2015/06/liz-benson-is-mummy-dearest/|title=Liz Benson is Mummy Dearest|work=360nobs|date=24 June 2015|accessdate=30 May 2017}}</ref>[[File:DanielkDaniel2020.jpg|thumb|]] == Mmalite Ndụ == Daniel Kanayo Daniel bụ onye amụrụ n'ụlọ ọgwụ nkụzi nke [[Mahadum Nke Maiduguri|Mahadum Maiduguri]] , [[Maiduguri]], [[Ȯra Borno|Steeti Borno]], na ndida Ugwu nke Naijiria na Mee 22, 1986. Mgbe Daniel bụ nwata, ezinụlọ ya kwagara Steeti Lagos na ndịda ọwụwa anyanwụ nke Naijiria wee gaa na steeti nọ na ndịda anyanwu nke Naijiria nke [[Ȯra Enugu|Enugu]], bụ ebe ọ malitere agụmakwụkwọ ya. Daniel bụ onye [[Ndị Ìgbò|Igbo]], bụrụkwa onye Nenwe dị n'okpuru ọchịchị Ani-Nri nke steeti Enugwu. A zụlitere ya n'ụlọ Ndị Kraịst. Nna ya, Chris Daniel bụ onye injinia na nne ya bụ Kande Daniel bụ onye mgbasa ozi na onye bụbu onye isi oche nke Nigeria Association of Women Journalists, ma na-eje ozi ugbu a dị ka onye ndụmọdụ pụrụ iche nye Minista Ike Nigeria na okwu gbasara mgbasa ozi. <ref>{{Cite news|url=http://www.ntanews24.tv/News/Africa/2013/April/April30/Federal%20Government%20Says%20No%20Plan%20To%20Sack%20Phcn%20Workers.html|title=Federal Government Says No Plan To Sack PHCN Workers|work=NTA News 24|date=30 April 2013|accessdate=15 May 2015}}</ref> Ọ bụ onye mbụ n'ime ụmụaka anọ, otu n'ime ha bụ Chris Daniel Jnr (Kris'D) onye egwu na onye nka. <ref name="GayPunch" /> Daniel bụụru onye nduihe nkiri na otu ọgbakọ arụmụka nke ụlọ akwụkwọ praịmarị ya, na Command Children School.ma n'eme Nkeoma Na klasi ya.. ọ gụsịrị akwụkwọ nke ụlọ akwụkwọ sekọndrị na 1996. Ọ debara aha na Command Day Secondary School Enugu, ma mechaa gafee na Federal Government College Enugu na 1999 ka ọ gụchaa akwụkwọ sekọndrị.  Daniel chọsiri ike ọzụzụ ịbụ onye na-anya ụgbọ elu, ebe ọ nwere ndị ọkwọ ụgbọ elu atọ bụ ihe nlereanya n'ime ezinụlọ ya: nna nna ya, onye bụbu Chief of Air Staff, (Late) Air Marshal Ibrahim Alfa, na nwanne nna ya atọ - Squadron Leader John Chukwu, Air Vice -Marshal Chris Chukwu, na Shu'aibu Alfa (onye na-anya ụgbọelu). <ref name="GayPunch">{{Cite news|url=http://www.punchng.com/entertainment/saturday-beats/men-who-think-im-gay-ask-me-out-daniel-k-daniel/|title=Men who think I’m gay ask me out –Daniel K. Daniel|work=Punch Newspapers|date=4 April 2015|accessdate=15 May 2015}}</ref> Olileanya Daniel lụrụ afọ n'ala mgbe a chọpụtara na ọ na-arịa ọrịa anya bụmyopia (ịhụ ụzọ mgbe ihe dị nso) ma gwa ya na ọ ga-esiri ya ike imezu nrọ ya site ihi ọrịa anya a. <ref name="GayPunch" /> N'oge a nna ya kwagara Port Harcourt, Rivers State na South-south Nigeria, ebe nne ya kwagara Federal Capital Territory (FCT) Abuja, na ọrụ mba dị iche ọ nwere. O wee nweta nnabata na Mahadum Nnamdi Azikiwe Awka, na steeti Anambra n'afọ 2004 ka ọ gụọ Applied Biochemistry. <ref>{{Cite news|url=https://life.guardian.ng/2016/07/5-minutes-with-daniel-k-daniel/|title=5 Minutes with Daniel K. Daniel|work=Guardian Life Magazine|date=31 July 2017|accessdate=30 May 2017}}</ref> Na Nọvemba 2004, ndụ Daniel gbanwere nke ọma ka nna ya nwụnahụrụ ya n'ihe mberede ụgbọ ala dị egwu na ịbụ nwa mbụ, ọ ghaghị itolite . N'afọ 2005, ezinaụlọ ya kwagara Abuja ka nna ya nwụsịrị na Port Harcourt ebe agụmakwụkwọ ya gara n'ihu na mahadum Nnamdi Azikiwe bụ ebe ọ malitekwara ọrụ nke ngosi. Ọ gụsịrị akwụkwọ na Mahadum na 2009 wee jikwaa azụmahịa nwanne nna ya bụ ''Twinkles Catering Service'', ebe iri nri na Gusau, Zamfara State n' ọnwa anọ.  == Ọrụ == Daniel malitere ọrụ nlereanya ya mgbe ọ nọ n'ụlọ akwụkwọ, na-eme mkpọsa ozi telivishọn ụfọdụ nke Zandas Cosmetics. N'afọ 2009 ka o si mahadum lọta Abuja, o so na ihe ngosi ole na ole gụnyere ''Abuja Moroccan Fashion Show'' . Mgbe otu n'ime ihe ngosi ahụ gasịrị, onye ukwu n'ihe nlereanya bụ Steiner Eunice Opara, dọkpụrụ Daniel onye n'enweghị mmasị ime ihe nkiri gaa na ngosi ihe nkiri. Nkà Daniel masịrị ndị nduzi bụ- Kabat Esosa Egbon na Tola Balogun ma ha nye ya ọrụ izizi mbụ ya na usoro ihe nkiri Television ''All About Us'' . <ref name="GayPunch" /> N'abalị ise nke ọnwa Maachị , afọ 2016, Daniel ritere Awọd nke omee nwoke kacha mma n'(Ejije) <ref name="Winning" /> na Africa Magic Viewers' Choice Awards (AMVCA) mbipụta afọ 2016, maka agwa ya na ngosipụta nkpali nke gbasara agha Naijiria na ''A Soldier's Story'' . <ref>{{Cite news|url=http://thenet.ng/2015/12/full-list-of-nominees-for-amvca-2016/|title=Full list of nominees for AMVCA 2016|work=The NET NG|date=12 December 2015|accessdate=5 February 2016}}</ref> N'otu afọ ahụ, Daniel nwetakwara ihe nrite 12th Africa Movie Academy Awards maka onye na- ''eme ihe nkiri kacha mma n'ọrụ onye ndu'' maka otu ihe nkiri ahụ. <ref name="amaa">{{Cite news|url=https://www.vanguardngr.com/2016/06/amaa-2016-full-list-winners/|title=AMAA 2016: Full List Of Winners|publisher=Vanguard Newspapers|accessdate=7 October 2017}}</ref> == Ihe nrite == {| class="wikitable" !Afọ ! Ihe omume ! Ihe nrite ! onye nnata ! Nsonaazụ ! Ref |- | rowspan="2" | 2014 | City People Awards | Ihe nkiri ọhụrụ kacha mma nke afọ | Daniel K. Daniel |{{won}} | |- | Ihe nrite Nollywood kacha mma (BON) | Mkpughe nke Afọ | Daniel K. Daniel |{{won}} | |- | rowspan="4" | 2016 | 2016 Africa Magic Viewers Choice Awards | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma na ihe nkiri | Daniel K. Daniel |{{won}} | |- | 12th Africa Movie Academy Awards | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma | Daniel K. Daniel |{{won}} | |- | Golden Movie Awards | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma | Daniel K Daniel |{{nom}} | |- | Nigeria Entertainment Awards | Onye na-eme ihe nkiri kacha mma | Daniel K Daniel |{{nom}} | |- | 2017 | Ihe nrite Nollywood kacha mma | Kiss kacha mma na ihe nkiri | Daniel K Daniel|{{nom}} | <ref>{{Cite web|date=2017-11-23|title=BON Awards 2017: Kannywood’s Ali Nuhu receives Special Recognition Award|url=https://dailytrust.com/bon-awards-2017-kannywood-s-ali-nuhu-receives-special-recognition-award|accessdate=2021-10-07|work=Daily Trust|language=en}}</ref> |- | 2018 | Zulu African Film Academy Awards | Onye na-akwado ihe nkiri kacha mma | Daniel K. Daniel|{{won}} | <ref>{{Cite news|date=16 June 2018|title=Two years after, Ini Edo emerges winner of ZAFAA Best Actress award|work=NaijaLiveTV|url=https://www.naijalivetv.com/two-years-after-ini-edo-emerges-winner-of-zafaa-best-actress-award/|accessdate=18 February 2020}}</ref> |- | 2020 | 2020 kacha mma nke Nollywood Awards | Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma n'ọrụ ndu - Bekee | Daniel K. Daniel|{{nom}} | <ref>{{Cite web|date=2020-12-12|title=Behold hot steppers and winners at BON awards 2020|url=https://www.vanguardngr.com/2020/12/behold-hot-steppers-and-winners-at-bon-awards-2020/|accessdate=2021-10-11|work=Vanguard News|language=en-US}}</ref> |- |} == Fiịmografịị == === Nkenye Ọrụ nkiri === {| class="wikitable" !Year !Title !Role !Director !Notes |- | rowspan="4" |2010 |''Ladies' Men'' |Bernard |Afam Okereke |Feature Film |- |''The Child'' |Oviawe |Izu Ojukwu |Feature Film (Amstel Malta Box Office Produced Film) |- |''Under 1 and 2'' |Dave |Nonso Emekaekwue |Feature Film |- |''Sarah’s Choice'' |Sub-lead |Mak Kusare |Feature Film (Produced by the BBC) |- | rowspan="2" |2012 |''Paint My Life/Tempest'' |Friday |Tchidi Chikere |Feature Film |- |''Lions of 76'' |Corporal Obi |Izu Ojukwu |Feature Film |- | rowspan="2" |2013 |''Book of Magic'' |Obinna |Nonso Ekene-Okonkwo |Feature Film |- |''Spirit Girl'' |Obinna |Nonso Ekene-Okonkwo |Feature Film |- | rowspan="11" |2014 |''Matchmaker'' |Opie |Solomon McAuley |Feature Film (MNet-Afriwood Production) |- |''Girl'' |Pita |Solomon McAuley |Feature Film (MNet-Afriwood Production) |- |''I'm Audrey'' |Esosa |Alex Mouth |Feature Film (MNet-Afriwood Production) |- |''Mummy Dearest'' |Chijioke Chinda |Willis Ikedum |Feature Film (Released in 2015) |- |''Almost Perfect'' |Major |Desmond Elliot |Feature Film (Yet to be released) |- |''A Long Night (2014)'' |Jude |Desmond Elliot |Feature Film (Yet to be released) |- |''Same Difference'' |Sam |Ehizojie Ojeshobolo |Feature Film |- |''Devil in Red'' |Bryan Okorie |Chucks-John Ejiofor |Feature Film |- |''[[Bambitious]]'' |Jerry Braide |Okechukwu Oku |Feature Film |- |''Fearless Lions'' |Ebube |Vincent D Anointed |Feature Film |- |''Chimobi (The Only Son)'' |Chimobi |Emeka Nnakihe |Feature Film |- | rowspan="4" |2015 |''Dise’s Secrets'' |Tony |Jay Franklyn Jituboh/Chris Odeh |Ebonylife TV Original Film |- |''Amiable'' |Dave |Stanlee Ohikhuare |Feature Film |- |''A Soldier's Story'' |Bossman |Frankie Ogar |Produced by Martin Gbados |- |''Perfectly Flawed'' |Lead Role |Chris Eneng |Africa Magic Original Film |- | rowspan="13" |2016 |''Schemers'' |Sub-Lead |Gbenga Salu |Produced by Grace Edwin Okon |- |''For the Wrong Reasons'' |Sub-Lead Role |Elvis Chuks |An Elvis Chuks Production |- |''Obsessed'' |Lead Role |Dabbie Chimere |Featuring Daniella Okeke, Mercy Ima Macjoe and Jorge Blaq. |- |''The Flute Boy'' |Lead |Amaechi Ukeje |Produced by Demek Movies |- |''The Brotherhood'' |Lead Role |Prince Emeka Ani |A Chez Movies Production |- |''What Goes Around'' |Lead |Sadiq Sule |Produced by Sadiq Sule |- |''Icheke Oku'' |Prince Agunannya |Emeka Amakeze |An Igbo Language Film |- |''Awele My Love'' |Lead |Victor Okoli |Produced by Kelechi Onwuchekwa |- |''Brother's Love'' |Lead |Ben Emeh |An Uzo Sele Production |- |''Chidera'' |Prince |Henry Mgbemele |An Igbo Language Film, Produced by Coruma Movies |- |''<nowiki/>'76'' |Corporal Obi |Izu Ojukwu |2017 AMVCA Film of the Year |- |''Eye of Love'' |Chukwudinigbo |Ugezu J Ugezu |Produced by Trust in God Productions |- |''Oloibiri'' |Lieutenant Yisa |Curtis Graham |Produced by Rogers Ofime |- | rowspan="8" |2017 |''Saved by Love'' |Ezinne |Ifeanyi Azodoh |Produced by Great Films |- |''A Day Outside'' |Lead |Ilochi Olisaemeka |Produced by Happy Julian |- |''Heavy in the Game'' |Lead |Evans Osigwe |Produced by Evans Osigwe |- |''Scorned'' |Bosun |Tokunbo Ahmed/Asurf Oluseyi |Produced by Tokunbo Ahmed and Chris Martin |- |''Broken Reed'' |Lead |Kabat Esosa Egbon |Produced by Daniel Imasuen |- |''The Guardian'' |Smoke |Kabat Esosa Egbon |A Divine Images Production |- |''Black Widow'' |Jide |Chibuike Ike |Produced by Chibuike Ike |- |''Hell or High Water'' |Sub-Lead |Asurf Oluseyi |A TIERS Production |- | rowspan="4" |2018 |''Mummy Dearest 2'' |Lead |Willis Ikedum | |- |''Talking Dolls'' |Lead |Sukie Oduwole |Produced by Marc Adebesin |- |''After Dark'' |Sub-Lead |Chris Eneaji |IrokoTV |- |''Low Lifes and High hopes'' |Sub-Lead |Bright Osafamwen |A Frankie Ogar Production |- | rowspan="5" |2019 |''The Wedding Gown'' |Lead |Edward Uka |Produced by UcheNnanna |- |''The Fugitive'' |Lead |Andy Boyo | |- |''The Oblivion'' |Lead |Ndave Njoku |Produced by Colette Nwadike |- |''The Clash'' |Lead |Goodnews Isika |An IrokoTV Production |- |''Let Karma'' |Lead |Biodun Stephen |Produced by Aisha Mohammed |- | rowspan="2" |2020 |''Akpe'' |Sub-Lead |Toka Mcbarbor |Produced by Ushbebe |- |''A Soldier's Story 2 - Return from the Dead'' |Lead role as Bossman |Frankie Ogar |Feature film |- |} === Ọrụ telivishọn === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ọrụ ! Onye nduzi ! Ihe ndetu |- | 2010 |My Treasure | Ndu | Livinus Otteh | Ihe nkiri Igwe onyonyo |- | 2011 |Away from Home | Ndu | Wonder Obasi | Ihe nkiri Igwe onyonyo |- | 2013 |Car Hire | Kola Sweeny | Frankie Ogar | EbonyLife TV Series |- | 2015 | ''Pulse'' | William | Paul Igwe | Ihe nkiri Igwe onyonyo |- | 2016 |How to Die in an African Home | Papa | Daniel K Daniel | Usoro Weebụ na-egosi Etinosa Idemudia |- | 2017 |Professor John Bull | Kpakpando ọbịa | Chidi Chikere | Ihe nkiri TV (nke Globacom mepụtara) |- | 2017 | <nowiki><i id="mwAoc">Tinsel</i></nowiki> | Kpakpando ọbịa | Africa Magic Series | Ihe nkiri Igwe onyonyo |} == Nrụtụaka ==   [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] htot895kxodkxbgblls53jxeoagmo81 Federal Kọleji nke Mmụta (Nka na ụzụ), Akoka 0 10987 84664 70857 2022-07-23T14:43:00Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox university |name = Federal Kọleji nke Mmụta (Nka na ụzụ), Akoka |image_name = |image_size = |caption = |motto = Knowledge, Skill and Service |mottoeng = |established = 1967 |provost = Sijibomi O. Olusanya |city = Akoka, Yaba, Lagos |state = Lagos Steeti |country = Naijiria |students = |type = public university |website = [http://www.fcetakoka-edu.net/ Official website] }} [[Usòrò:(Photo-walk Nigeria),front view of the Federal College of Education (Tech).jpg|thumb|N'ihu anya nke Federal College of Education (Tech).]] ''' Federal College of Education (Nka na ụzụ), Akoka ''' (nke bụbu '''National Technical Teachers College''') bụ Agụmakwụkwọ aka ọrụ ụlọ akwụkwọ kọleji dị na Akoka, mpaghara Yaba, Lagos na Lagos nke [[Naijiria]].<ref>{{cite news|url=http://www.ngrguardiannews.com/2015/05/3682-graduates-for-fce-akokas-36th-convocation/|title=3,682 graduates for FCE Akoka’s 36th convocation|work=[[The Guardian (Nigeria)|The Guardian]]|publisher=Nigeria News Agency|date=8 May 2015|access-date=4 October 2015}}</ref><ref>{{Cite web|title=NCCE Online|url=http://www.ncceonline.edu.ng/colleges.php|access-date=2021-05-30|website=www.ncceonline.edu.ng}}</ref><ref>{{Cite web|date=2017-01-04|title=List of Accredited Colleges of Education in Nigeria|url=https://www.myschoolgist.com/ng/colleges-of-education-in-nigeria/|access-date=2021-05-30|website=www.myschoolgist.com|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Federal College of Education, Akoka fcetakoka{{!}} School Fees, Courses & Admission info|url=https://universitycompass.com/africa/Nigeria/colleges/Federal-College-of-Education-Akoka.php|access-date=2021-05-30|website=universitycompass.com}}</ref> Founded in 1967 by the [[Federal Government of Nigeria]], the institution was founded with the aim of "grooming and producing teachers in technical, vocational and commercial academic disciplines".<ref>{{cite web|url=http://www.fcet-akoka.edu.ng/?page_id=692|title=Brief history|access-date=4 October 2015}}</ref><ref name=":0" /> The Federal College of Education (Technical), Akoka is approved by the [[National Universities Commission]] and offers the award of Nigeria Certificate in Education (NCE) and [[undergraduate]] [[Undergraduate degree|first degree]] courses in [[technology education]], having affiliated to the [[Federal University of Technology, Minna]].<ref>{{cite web|url=http://fcet-akoka.edu.ng/?page_id=504|title=An interview with the Provost, Federal College of Education (Technical), Akoka|access-date=4 October 2015}}</ref> == Ọmụmụ == Agụmakwụkwọ ndị a na-enye ndị nkuzi;<ref>{{Cite web|title=Official List of Courses Offered in Federal College Of Education (Technical) Akoka (FCETAKOKA) - Myschool|url=https://myschool.ng/classroom/institution-courses/federal-college-of-education-(technical)-akoka|access-date=2021-05-30|website=myschool.ng|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Academy|first=Samphina|date=2019-02-28|title=Courses in Federal College Of Education (Technical) Akoka|url=https://samphina.com.ng/federal-college-education-technical-akoka-fcetakoka-courses/|access-date=2021-05-30|website=Samphina Academy|language=en-US}}</ref> * Sayensị Ọrụ Ugbo *Sayensị Ọrụ Ugbo na Mmụta *Mmụta teknụzụ ụgbọ ala *Usoro ndu/sayensị jikọtara *Mmụta ụlọ *Mmụta azụmaahịa *Chemistry/Science jikọtara *Mmụta kọmputa/physics *Mmụta kọmpụta/onwu *Mmụta Sayensị Kọmputa/Sayensị jikọtara *Mmụta sayensị kọmputa/mgbakọ na mwepụ Ụlọ ọrụ akwụkwọ a na-esonyekwa na mmemme SIWES ebe ụmụ akwụkwọ na-esonyere ndị na-arụ ọrụ na ụlọ ọrụ iji nweta ahụmịhe bara uru.<ref>{{Cite web|date=2020-01-19|title=Federal Colleges Of Education In Nigeria Participating In SIWES|url=https://siwesbeginner.com/siwes-participating-fcoe/|access-date=2021-05-31|language=en-US}}</ref> == Ụlọ ọrụ mmekọ == Ụlọ ọrụ akwụkwọ a jikọtara na [[Mahadum nke Benin]], Benin City maka inye mmemme nzere bachelọ na mpaghara ndị a:<ref>{{Cite web|title=FCET Akoka-UNIBEN Matriculates 319 Degree Students|url=https://independent.ng/fcet-akoka-uniben-matriculates-319-degree-students/|access-date=2021-05-31|website=Independent Newspaper Nigeria|language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web|date=2018-09-29|title=FCET Akoka-UNIBEN Affiliation Post UTME Form 2018/2019 Out|url=https://www.ngscholars.net/fcet-akoka-uniben-affiliation-post-utme-form/|access-date=2021-05-31|website=NGScholars|language=en-US}}</ref> '''Ngalaba Mmụta aka ọrụ na nka''' * Mmụta ọrụ ugbo * Mmụta azụmaahịa * Mmụta akụnụba ụlọ * Mmụta nka na ụzụ nwere nhọrọ n'ime; - Mmụta teknụzụ ụgbọ ala - Mmụta Teknụzụ ụlọ/osisi - Mmụta teknụzụ ọrụ igwe - Mmụta teknụzụ elektrọnik/eletrọniki '''Ngalaba Usoro Ọmụmụ na Teknụzụ Nkuzi''' * Mmụta bayoloji * Mmụta Chemistry * Mmụta sayensị kọmputa * Mmụta mgbakọ na mwepụ * Mmụta gbasara physics * Mmụta sayensị jikọtara ọnụ * Mmụta teknụzụ agụmakwụkwọ '''Ngalaba Agụmakwụkwọ''' * Mmụta nka dị mma na itinye n'ọrụ Ụlọ ọrụ ahụ nwekwara njikọ na Mahadum Federal nke Nka na ụzụ, Minna.<ref name=":0">{{Cite web|date=2021-02-13|title=A Guide to Studying at Federal College of Education Akoka|url=https://educated.com.ng/1583-2/|access-date=2021-05-31|website=School Reviews by Real Students.|language=en-US}}</ref> == Ebensidee == {{reflist}} nsuda1sxca7c55bbdx51kzxdnysfx8w Mahadum nke Uyo 0 10996 84650 70868 2022-07-23T13:59:10Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox university | name = Mahadum nke Uyo | image = | image_size = 400px | motto = ''Unity, Learning and Service.'' | established = 1991 | type = Ọha | vice_chancellor = Nyaudoh Ndaeyo | city = Uyo | country = [[Naijiria]] | administrative_staff = 4,128 | nickname = Tusker Republic | campus = Obodo mepere emepe | website = [http://www.uniuyo.edu.ng/ www.uniuyo.edu.ng] | academic_staff = 1,521 | chancellor = Adamu Maje | undergrad = 25,676 | postgrad = 3,334 | state = [[Ȯra Akwa Ibom]] | former_names = Mahadum nke Ȯra Cross River (UNICROSS) | free_label = Number of campuses | free = 4 }} [[Usòrò:University of Uyo.jpg|thumb]] '''Mahadum nke Uyo''' (''UNIUYO'') dị na Uyo, isi obodo [[Ȯra Akwa Ibom]], [[Naijiria]]. A na-akpọbu mahadum ahụ dị ka University of Cross River State (UNICROSS). N'October 1, 1991 Gọọmenti etiti Naijiria hibere ya dị ka Mahadum Federal ma gbanwee aha ya gaa na Mahadum Uyo. Mahadum ahụ ketara ụmụ akwụkwọ, ndị ọrụ, mmemme agụmakwụkwọ na akụrụngwa niile nke Mahadum nke Ȯra Cross River nke Ȯra Cross River guzobere na 1983. Ọrụ agụmakwụkwọ bidoro n'oge nnọkọ agụmakwụkwọ 1991/92. UNIUYO nwere 12 Ngalaba (nkewa), ụlọ akwụkwọ postgraduate na ụlọ akwụkwọ nke ịga n'ihu Education.<ref>{{Cite web|title = The University of Uyo: Welcome University of Uyo, Nigeria|url = http://uniuyo.nucdb.edu.ng/pages.php|website = uniuyo.nucdb.edu.ng|access-date = 2016-01-27|archive-url = https://web.archive.org/web/20160202091701/http://uniuyo.nucdb.edu.ng/pages.php|archive-date = 2016-02-02|url-status = dead}}</ref> Prọfesọ Enefiok Essien, bụ osote onye isi ala ozugbo.<ref>{{Cite web|title = Uniuyo gets new VC - The Nation Nigeria|url = http://thenationonlineng.net/uniuyo-gets-new-vc/|website = The Nation Nigeria|date = 19 October 2015|access-date = 2016-01-27|language = en-US}}</ref> In 2015 the [[Hadejia|Emir of Hadejia]], Adamu Maje was appointed Chancellor.<ref>{{Cite web|title = Emir of Hadejia named Uniuyo chancellor - Premium Times Nigeria|url = http://www.premiumtimesng.com/news/more-news/187939-emir-of-hadejia-named-uniuyo-chancellor.html|website = Premium Times Nigeria|date = 6 August 2015|access-date = 2016-01-27|language = en-GB}}</ref> ==Ụlọ Ọrụ Mmekọ== N'okpuru bụ ndepụta nke ụlọ ọrụ mmekọ nke Mahadum Uyo, nke Ụlọ ọrụ mahadum nke Mba (NUC) kwadoro.<ref>{{Cite web|url=http://nuc.edu.ng/approved-affiliations/|title = Approved Affiliations &#124; National Universities Commision}}</ref> * St. Joseph Major Seminary, Ikot Ekpene * Assemblies of God Divinity School, Old Umuahia * The Apostolic Church Theological Seminary, Amumara * The Samuel Bill Theological College, Abak * Topfaith University, Mkpatak * Osun State College Of Education, Ila-Orangun (Regular) == Ndị isi ọchịchị == * Professor Fola Lasisi * Professor Akpan Hogan Ekpo * Professor Akaneren Essien * Professor Comfort Memfin Ekpo * Professor Enefiok Essien *Professor Nyaudoh Ndaeyo == Ebensidee == {{reflist}} eio2p3k3i38zeztjs20dcyhiw8kllip 84689 84650 2022-07-24T00:17:16Z Akwugo 11031 Databox wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''Mahadum nke Uyo''' (''UNIUYO'') dị na Uyo, isi obodo [[Ȯra Akwa Ibom]], [[Naijiria]]. A na-akpọbu mahadum ahụ dị ka University of Cross River State (UNICROSS). N'October 1, 1991 Gọọmenti etiti Naijiria hibere ya dị ka Mahadum Federal ma gbanwee aha ya gaa na Mahadum Uyo. Mahadum ahụ ketara ụmụ akwụkwọ, ndị ọrụ, mmemme agụmakwụkwọ na akụrụngwa niile nke Mahadum nke Ȯra Cross River nke Ȯra Cross River guzobere na 1983. Ọrụ agụmakwụkwọ bidoro n'oge nnọkọ agụmakwụkwọ 1991/92. UNIUYO nwere 12 Ngalaba (nkewa), ụlọ akwụkwọ postgraduate na ụlọ akwụkwọ nke ịga n'ihu Education.<ref>{{Cite web|title = The University of Uyo: Welcome University of Uyo, Nigeria|url = http://uniuyo.nucdb.edu.ng/pages.php|website = uniuyo.nucdb.edu.ng|access-date = 2016-01-27|archive-url = https://web.archive.org/web/20160202091701/http://uniuyo.nucdb.edu.ng/pages.php|archive-date = 2016-02-02|url-status = dead}}</ref> Prọfesọ Enefiok Essien, bụ osote onye isi ala ozugbo.<ref>{{Cite web|title = Uniuyo gets new VC - The Nation Nigeria|url = http://thenationonlineng.net/uniuyo-gets-new-vc/|website = The Nation Nigeria|date = 19 October 2015|access-date = 2016-01-27|language = en-US}}</ref> In 2015 the [[Hadejia|Emir of Hadejia]], Adamu Maje was appointed Chancellor.<ref>{{Cite web|title = Emir of Hadejia named Uniuyo chancellor - Premium Times Nigeria|url = http://www.premiumtimesng.com/news/more-news/187939-emir-of-hadejia-named-uniuyo-chancellor.html|website = Premium Times Nigeria|date = 6 August 2015|access-date = 2016-01-27|language = en-GB}}</ref> ==Ụlọ Ọrụ Mmekọ== N'okpuru bụ ndepụta nke ụlọ ọrụ mmekọ nke Mahadum Uyo, nke Ụlọ ọrụ mahadum nke Mba (NUC) kwadoro.<ref>{{Cite web|url=http://nuc.edu.ng/approved-affiliations/|title = Approved Affiliations &#124; National Universities Commision}}</ref> * St. Joseph Major Seminary, Ikot Ekpene * Assemblies of God Divinity School, Old Umuahia * The Apostolic Church Theological Seminary, Amumara * The Samuel Bill Theological College, Abak * Topfaith University, Mkpatak * Osun State College Of Education, Ila-Orangun (Regular) == Ndị isi ọchịchị == * Professor Fola Lasisi * Professor Akpan Hogan Ekpo * Professor Akaneren Essien * Professor Comfort Memfin Ekpo * Professor Enefiok Essien *Professor Nyaudoh Ndaeyo == Ebensidee == {{reflist}} h5snejeto1d1e3pdwupfp7ash12q55x Inna Modja 0 11016 84633 70906 2022-07-23T12:44:40Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:InnaModja Festivaux 2012.JPG|thumb|Inna Modja]] '''Inna Bocoum''', Amakwaara dị ka '''Inna Modja''' (amụrụ n'abalị iri na iteghete nke ọnwa Mee , afọ 1984), bụ amala [[Mali|Malian-]] French, bụ nwanyị na-abụ abụ n'emekwa ihe ngosi nlereanya mma. "Modja" pụtara "ọjọọ, adịghị mma" na Fulfulde . <ref>[http://www.tv5.org/TV5Site/publication/galerie-186-1-Les_mutilations_sexuelles_feminines_Etat_des_lieux.htm Les mutilations sexuelles feminines Etat des lieux]</ref> <ref>The actual word in the Fula language (Fulfulde) is ''moƴƴa'', being a negative form from the root ''moƴƴ-'' (good). "Modja" is a [[Francization|Francified]] transcription.</ref> == Oge nwata na oge uto == A mụrụ ya na Mee 19, 1984, na Bamako, Mali, na ezinụlọ Fula, Ma bụrụ onye nke isii n'ime ụmụ asaa, '''Inna Bocoum''' bu nne ya gụrụ ya aha a, bụ onye nyere ya aha a bụ Inna Modja, nke pụtara "Inna dị njọ" ma ọ bụ. "Inna adịghị mma" na Fulfulde. Mgbe ọ dị afọ isii, ndị mụrụ ya debara aha ya n'òtù ukwe. N'ụlọ, nna ya gbara ya ume ka ọ nwee ọganihu site n'ịkpọrọ́ ya ụfọdụ ndekọ masịrị ya (ndị nwere nka dị ka Ray Charles, Ella Fitzgerald, Otis Redding, Sarah Vaughan )ọ nwekwara mkpali mmụọ ya site na ụmụnne ya ndị tọrọ ya, bụ ndị gbanwere na Thrash Punk, na Rap, Oge Heavy Metal nke ndị 80 ma ọ bụ 90, na mgbakwunye Blues, Soul and Disco . Mgbe ọ dị afọ iri na ụma, ọ ka na-atụgharị n'etiti Hard Rock na egwu ịhụnanya. Ọ na-eleta onye agbata obi ya mgbe niile, Salif Keita, bụ onye na-akpọ ya òkù ka o sonye na Rail Band nke Bamako, otu ndị agadi nwoke na-efegharị efegharị ( Bossa Nova na Jazz ), n'etiti ndị ya onwe ya gbara akwụkwọ. Ọ na-ekwu okwu megide [[Ibe nwaanyị ugwu|ibi úgwù nwanyị]], ebe ya onwe ya na ụmụnne ya nwanyị anọ bụ ndị ebere úgwù na-enweghị nkwado nne na nna ha, ihe omume ọ gụrụ banyere ya n'otu egwu ya. Ebe ọ bụ na a wara ya ahụ. Ọ na-ekwukwa okwu megide ime ihe ike megide ụmụ nwanyị, nke o gosipụtara na vidiyo nke egwu ya bụ "La Valse de Marylore". == 2009: Ọrụ mmalite na ''ụbọchị ọ bụla bụ ụwa ọhụrụ'' == Site n'ahụmahụ ndị a, Inna Modja mụtara ime nsokwunye na ụda ukwe dị iche iche, dị ka Swing ma ọ bụ Disco. O dabere na ụda Pop na Soul. Mgbe ọ pụtachara na ihe nkiri TV pụrụ iche Fête de la Musique mepụtara nke France 2 na- abụ abụ duet tinyere Jason Mraz na egwu ya " Lucky ", Inna Modja megheere Sliimy n'ọtụtụ ihe ngosi ya. Ọ wepụtara otu egwu mbụ ya, "Mista H", nke agụnyere na album mbụ ya "Everyday is a New World", nke ewepụtara n'ọnwa Ọktoba, 2009. Ọ kwadoro ya site na ngosipụta na ọtụtụ ihe ngosi TV, gụnyere "Vivement Dimanche" na " Taratata ". == 2011–ka ọ dị ugbu a: ''Mgbanwe ịhụnanya'' == O guhachiri site n'otu ohuru ya bụ"French Cancan (Monsieur Sainte Nitouche)" na Jun 2011ngwa ngwa , ọ ghọrọ otu n'ime nnukwu egwu oge okpomọkụ kpụ ọkụnonu, bụ Summer hits nke 2011 na France wee bụrụ nke anọ na SNEP French Singles Chart . Ọ gbasoro ihe ịga nke ọma a tinyere "La Fille du Lido", nke abụọ na albọm ya nke abụọ bụ "Love Revolution" nke ewepụtara n'onwa Nọvemba 7. O sonyere na [[:fr:Téléthon|Téléthon]] bụ kwa afọ, nke baara Association France megide Myopathy uru. Vidio egwu maka otu nke atọ, "I am smiling" (Febrụwarị 2012), bụ nke sitere na vidiyo sitere na ndị na-akwado ya. O nyere ntunye mkpuchi nke "Souris Puisque C'est Grave" na albọm mkpuchi nke Alain Chamfort ''bụ̀ Elles &amp;amp; Lui'' (2012), wee gbazinye olu ya na otu ọrụ ebere "Je Reprends Ma Route", iji ritere otu ahụ uru nke"Les Voix de". nwa". Na 2018 o Sonyere na nke nlegharị anya, na mkpali mmụọ nke Laurent Ruquier , nke Claude Bolling 's ''Les Parisiennes'' . == Ihe ngosi == === Albọm === {| class="wikitable" ! rowspan="2" align="center" |Afọ ! rowspan="2" align="center" | Aha ! colspan="2" align="center" | Ọnọdụ ! rowspan="2" align="center" | Asambodo |- ! width="40" | <small>FRA</small> ! width="40" | <small>BEL</small> |- | 2009 |Everyday Is a New World |<center> 56</center> |<center> -</center> | |- | 2011 |Love Resolution |<center> 28</center> |<center> 98</center> | FRA: ọla edo |- | 2015 | ''Motel Bamako'' |<center> 55</center> |<center> -</center> | |- |} === Ndị bụ naanị otu === {| class="wikitable" style="text-align:center;" ! rowspan="2" |Afọ ! rowspan="2" | Naanị otu ! colspan="4" | Ọkwa chaatị kacha elu ! rowspan="2" | Album |- style="font-size:smaller;" ! width="35" | BEL<nowiki><br id="mwdA"></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki></br></nowiki> (WA)<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <ref>[http://www.ultratop.be/fr/search.asp?search=inna%20modja&cat=s Wallonia peaks]</ref> ! width="35" | IKE<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <ref>[{{BillboardURLbyName|artist=inna modja|chart=all}} Canadian peaks]</ref> ! width="35" | FRA<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <ref>[http://lescharts.com/search.asp?search=inna+modja&cat=s French peaks]</ref> ! width="35" | SWI<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <ref>[http://hitparade.ch/search.asp?search=inna%20modja&cat=s Swiss peaks]</ref> |- | 2009 | align="left" |Mister | - | - | - | - | align="left" | ''Kwa ụbọchị Bụ Ụwa Ọhụrụ'' |- | 2010 | align="left" |Life | - | - | - | - | rowspan="4" align="left" | ''Ịhụnanya mgbanwe'' |- | rowspan="2" | 2011 | align="left" | Cancan French (Monsieur Sainte Nitouche) | 6 | 55 | 4 | 60 |- | align="left" | "La fille du Lido" | - | 86 | 82 | - |- | 2012 | align="left" |I Am Smiling | - | 83 | - | - |- | rowspan="2" | 2014 | align="left" |Forgive yourself | - | - | 129 | - | align="left" | ''Motel Bamako'' |- | align="left" |I Want your Sex(Inna Modja Na Woodboyz) | - | - | - | - | |- | 2015 | align="left" | "Tombouctou" | - | - | 147 | - | |- |} == Nrụtụaka ==   == Njikọ mpụga == * [http://www.innamodja.com/ Weebụsaịtị gọọmentị] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] lip5uz6u5pmhxxkjsg7namx6wc1yj3v Shirley Frimpong-Manso 0 11027 84648 72230 2022-07-23T13:56:47Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Pages using infobox person with unknown empty parameters|residenceShirley Frimpong-Manso]] [[Category:Articles with hCards]] [[Usòrò:Shirley Frimpong.jpg|thumb]] '''Shirley Frimpong-Manso''' (amụrụ 16 Maachị 1977) bụ onye isi [[Ghana|ihe nkiri Ghana]], onye ode akwụkwọ na onye na-emeputa ihe. Ọ bụ onye nchoputa na CEO nke Sparrow Productions, ihe nkiri, telivishọn na ụlọ ọrụ mmepụta mgbasa ozi. <ref name="obourcelebrities">{{Cite web|author=Amankwa|first=Obour|title=Biography of Shirley Frimpong-Manso: A Director with Outstanding Skills|url=http://www.ghanacelebrities.com/2010/05/16/biography-of-shirley-frimpong-manso-a-director-with-outstanding-skills/|publisher=GhanaCelebrities.com|accessdate=26 February 2011|date=16 May 2010}}</ref> O meriri onye isi kacha mma na 6th Africa Movie Academy Awards . Frimpong-Manso bụkwa onye isi ụlọ ọrụ Sparrow Station, ọrụ nkwanye vidiyo maka ntụrụndụ Africa sitere na Sparrow na ndị ọzọ na-emepụta ihe nkiri Africa. <ref name="SparrowStationStart">{{Cite web|url=http://www.ghananation.com/news/29625-shirley-frimpong-manso-s-sparrow-station-goes-live.html|title=Shirley Frimpong-Manso's Sparrow Station Goes Live!|publisher=Ghana Nation|date=13 December 2013|accessdate=15 July 2014|author=Abotsi, Maureen}}</ref> N'afọ 2013, ọ bụ onye nke iri anọ na asatọ kacha nwee mmetụta na [[Ghana]] dịka E.tv Ghana siri kwuo . <ref name="ETV2013">{{Cite web|url=http://www.etvghana.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3634:etv-ghana-holds-maiden-edition-of-ghanas-most-influential-awards&catid=96:etvgh-blog-news&Itemid=484|title=Etv Ghana holds maiden edition of Ghana Most Influential People|publisher=etvghana.com|date=23 April 2013|accessdate=16 July 2014}}</ref> A kọwara Frimpong-Manso dị ka onye "na-achọ ịkwalite ụkpụrụ mmepụta ihe nkiri na Ghana na Africa site n'ịkọ akụkọ Africa na-aga n'ihu dị ka a na-ahụ site n'anya ndị Africa." <ref name="obourcelebrities" /> Ịgbanwe otú e si gosi Ghana kpalikwara nhọrọ ọrụ ya. <ref name="myjoyonline20160513">{{Cite web|url=http://www.myjoyonline.com/entertainment/2016/may-13th/i-went-into-movies-to-change-the-way-ghana-was-portrayed-shirley-frimpong-manso.php|title=I went into movies to change the way Ghana was portrayed - Shirley Frimpong-Manso|date=13 May 2016|work=www.myjoyonline.com|accessdate=15 December 2018}}</ref> A makwaara ihe nkiri ya maka "ndị isi ụmụ nwanyị dị egwu," <ref name="AJAM20150322">{{Cite web|first=Christopher|author=Vourlias|title=In Ghana, movies project fierce female leads|date=22 March 2015|url=http://america.aljazeera.com/articles/2015/3/22/in-ghana-movies-project-fierce-female-leads.html|publisher=Al Jazeera America|accessdate=4 September 2015}}</ref> ka ha na-egosi ụmụ nwanyị Africa nwere ụlọ ọrụ nwere ike ịbụ ndị na-eri nri ma na-ebi ndụ mgbagwoju anya. <ref name="AJAM20150322" /> <ref name="Variety20150803">{{Cite journal|first=Christopher|author=Vourlias|title=Ghana’s Shirley Frimpong-Manso Opens Doors for Female Colleagues|date=4 August 2015|url=https://variety.com/2015/film/global/shirley-frimpong-manso-opens-doors-for-female-filmmakers-1201558421/|journal=Variety|accessdate=4 September 2015}}</ref> Na Disemba afọ 2019, ihe nkiri ya bụ ' Potato Potahto ' malitere ịgbasa na Netflix . <ref name="Graphic20191216">{{Cite web|url=https://www.graphic.com.gh/entertainment/showbiz-news/shirley-frimpong-manso-s-potato-potahto-makes-it-to-netflix.html|title=Shirley Frimpong-Manso’s 'Potato Potahto' makes it to Netflix|date=2019-12-16|work=Graphic Showbiz|language=en-gb|accessdate=2019-12-16}}</ref> <ref name="Unorthodox20200405">{{Cite web|url=https://www.unorthodoxreviews.com/shirley-frimpong-mansos-potato-potahto-makes-it-to-netflix/|title=Shirley Frimpong-Manso’s ‘Potato Potahto’ makes it to Netflix|author=Mitchual|first=Godwin|date=2020-04-05|work=Unorthodox Reviews|language=en-US|accessdate=2019-12-15}}</ref> == Akụkọ ndụ == [[Usòrò:Shirley_Frimpong-Manso's_awards.png|áká_èkpè|thumb| Ihe nrite ya]] Frimpong-Manso sitere na Kwahu Pepease na mpaghara ọwụwa anyanwụ nke Ghana. Mgbe ọ bụ nwata ọ na-ahazi egwuregwu, nke "nwere mmetụta na-atọ ụtọ karịa iji ájá na nwa bebi na-egwuri egwu." <ref name="obourcelebrities" /> Ọ gụsịrị akwụkwọ na 2000 na National Film and Television Institute nke a ma ama dị ka NAFTI na Ghana wee rụọ ọrụ dị ka onye ngosi na Radio Gold, ụlọ ọrụ nzuzo na Accra, wee malite ịmalite Sparrow Productions na 2003. <ref name="obourcelebrities" /> Di ya na onye nrukooru azụmahịa ya bụ Ken Attoh, ha nwekwara otu nwa. <ref name="ghanacelebs20121002">{{Cite news|url=http://www.ghanacelebrities.com/2012/10/02/photo-of-the-day-shirley-frimpong-manso-her-man-ken-attoh/|title=Shirley Frimpong Manso & Her Man-Ken Attoh...|date=2 October 2012|work=Ghanacelebrities.com|accessdate=19 April 2018|language=en-US}}</ref> == Oru == Site na onye na-emepụta ihe na onye na-eme ihe nkiri Juliet Asante, Frimpong-Manso nyeere aka ịmepụta ihe ngosi TV ''Heart to Heart'' maka afọ abụọ obere oge ka ụlọ akwụkwọ gasịrị. O mepụtakwala: <ref name="obourcelebrities" /> * ''Different Shades of Blue''- usoro ihe onyonyo gbasara ụmụ agbọghọ mahadum ise na-eketa ebe obibi na ụlọ mbikọ mahadum. * ''Kitchen Personalities'' - mmemme isi nri nke na-anabata mmadụ abụọ na-ama ha aka iri osikapa nke nhọrọ ha. * ''The Miss Ghana Pageant'' - o wepụtara abụọ semifinalists na Miss World mmemme n'ime afọ ise n'oge ya. == Ihe nkiri == {| class="wikitable" !Ihe nkiri !Afọ a mepụtara ya !Ụlọ ọrụ ndị Nkesa !Mmepụta !Ihe edeturu |- |''Life and Living it'' |2009 |Sparrow Station |Ihe nkiri |Akụkọ ụmụ nwoke anọ. Onye na gị egwu, onye nah-agba egwu, onye na-emete ndị ohu adịghị, Onye mgbasa ozi.<ref name="modernghanalli">{{Cite web|title=Life and Living It|url=http://www.modernghana.com/movie/4615/3/life-and-living-it.html|date=22 April 2009|publisher=ModernGhana.com|work=Nollywood News|accessdate=22 December 2014}}</ref> "Major akụkọ madara ịhụnanya, enyi, na ezinụlọ."<ref name="afdlli">{{Cite web|url=http://africa-archive.com/gh/life-and-living-it-2009|title=Life and Living It (2009)|work=African Film Database|accessdate=22 December 2014}}</ref> | |- |''Scorned'' |2009 |Sparrow Station |Ihe nkiri | |- |''The Perfect Picture'' |2009 |Sparrow Station |Ihe nkiri |Akụkọ banyere ụmụ nwaanyị Ghana,<ref name="jamatiperfect">{{Cite web|url=http://www.jamati.com/online/film/shirley-frimpong-manso%E2%80%99s-perfect-picture/|title=Shirley Frimpong-Manso’s Perfect Picture|publisher=Jamati.com|date=30 March 2009|author=Debrah|first=Ameyaw|authorlink=Ameyaw Debrah|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100806001604/http://www.jamati.com/online/film/shirley-frimpong-manso%E2%80%99s-perfect-picture/|archivedate=6 August 2010}}</ref><ref name="afdapp">{{Cite web|url=http://africa-archive.com/gh/the-perfect-picture-2009|title=The Perfect Picture (2009)|work=African Film Database|accessdate=22 December 2014}}</ref> focusing on marriage and societal norms of Ghana that are not represented in Western film.<ref name="bbc24dec10">{{Cite web|author=Agyapong Febiri|first=Chris-Vincent|title=BBC’s Interview With Shirley Frimpong Manso|url=http://www.ghanacelebrities.com/2010/12/25/bbc’s-interview-with-shirley-frimpong-manso-was-aired-yesterday-did-you-miss-it-listen-to-it-here-now/|publisher=GhanaCelebrities.com|accessdate=27 December 2010}}</ref> Frimpong-manso meriri onye nduzi kacha mma maka ''The Perfect Picture'' na 2010 Onyinyeihe nkiri Afrịka , ebe ihe nkiri a nwetere ihe nrite anọ. |- |''A Sting in a Tale'' |2009 |Sparrow Station |Ihe nkiri |"akụkọ ifo aka na-nti maka ụmụ okorobịa na chọ oru."<ref name="africareportsting">{{Cite web|title=Film reviews: Desert Flower & A Sting in a Tale|url=http://www.theafricareport.com/archives2/society-a-culture/3295797-film-reviews-desert-flower-a-a-sting-in-a-tale.html|publisher=The Africa Report|accessdate=30 December 2010|date=14 September 2010}}</ref> Ọ meriri Ihe ihere na 2010 Pan African Film &amp;amp; Arts Festival |- |''Checkmate'' |2010 |Sparrow Station |Ihe nkiri | |- |''6 Hours to Christmas'' |2010 |Sparrow Station |Ihe nkiri |Akụkọ banyere onye nduzi ihe okike nke ndụ ya tụgharịrị mgbe a nwara ya ịkpafu n'abalị ekeresimesi <ref>{{Cite web|url=http://www.modernghana.com/lifestyle/1663/16/0396-hours-to-christmas039.html|title=6 Hours to Christmas|author=Smith|first=Hilda Lan|date=15 October 2010|publisher=Modern Ghana|accessdate=6 September 2011}}</ref> |- |''Peep'' |2011 |Sparrow Station TV3 |Usoro Onyonyo | |- |''Contract'' |2012 |Sparrow Station |Ihe nkiri |onye na azụ ahịa nke oma chọrọ ịnụ nwanyị mana ka ịbụ ezinụlọ, yana nwanyị ọzọ mebie ụmụ nwa. A họpụtara ya ugboro isi na 2013 ihe nrite Africa Movie Academy, onye nduzi kacha mma sonyeere. |- |''Adams Apples'' |2011–2013 |Sparrow Station |Usoro Onyonyo |usoro Oke iri a mepụtara na ofu afọ bidoro na aprel. Ọ dọrọ ndụ umunwanyi ano(nneji ụmụ atọ) na Ghana ugbu a.<ref name="adamsapplesimdb">{{Cite web|title=Adams Apples|url=https://www.imdb.com/title/tt1956416/|publisher=[[Internet Movie Database]]}}</ref><ref name="adamsappleswebsite">{{Cite web|url=http://www.adamsapplesmovie.com/about.php|title=About Adams Apples|publisher=Movie web site|accessdate=6 September 2011}}</ref><ref name="adamsapplesfacebook">{{Cite web|url=http://www.facebook.com/adamsapplesmovie|title=Adams Apples Movie|publisher=Facebook page}}</ref> |- |''Potomanto'' |2013 |Sparrow Station Africa Magic |Ihe nkiri |Onye nyocha na mahuma wee yocha ere ime ahụ mmadụ"<ref name="PotomantoNollywoodreinvented">{{Cite web|url=http://www.nollywoodreinvented.com/2014/01/potomanto.html|title=Potomanto: NR Review|publisher=NollywoodREinvented|date=7 January 2014|accessdate=5 August 2014}}</ref> ihe nrite itoolu na Africa Ihe nrite Movie Academy, gụnyere, including ihe nkiri kacha mma na onye nduzi kacha mma. |- |''Big for Nothing'' |2013 |Sparrow Station |mkpirisi Ihe nkiri | |- |''Stranger in my Bed'' |2013 |Sparrow Station |Mkpirisi Ihe nkiri | |- |''Tenant'' |2013 |Africa Magic |Usoro Onyonyo | |- |''Devil in the Detail'' |2014 |Sparrow Station Africa Magic |Ihe nkiri |eche egbu na-iro nke dị na nwunye. "Shirley Frimpong-Manso so anyị gwurie egwu ma mee ka anyị mata ma Helen ọ̀ ghọgburu di ya. Na mbụ, ọ bụ Ben na-enyo Helen enyo mana ọ tụgharịrị n'ụzọ nkịtị edemede ahụ wee malite enyo Ben enyo. Isi ihe nkiri a na-ekwu banyere omume ọma...."<ref name="TalkMoviesDevil">{{Cite web|url=http://www.talkafricanmovies.com/devil-in-the-detail/|title=Devil in the Detail|date=28 September 2014|work=Talk African Movies|language=en-US|accessdate=22 December 2018}}</ref> Otu nhọrọ na 2015 maka ihe nrite Ihe nkiri Afrịka Academy |- |''Love or Something Like That'' |2014 |Sparrow Station Africa Magic |Ihe nkiri | |- |''V-Republic'' |2014 |Sparrow Station |Usoro Onyonyo | |- |''Grey Dawn'' |2015 |Sparrow Station Africa Magic |Ihe nkiri | |- |''Shampaign''<ref name="SparrowShampaign">{{Cite web|title=Shampaign|url=http://sparrowproductions.net/shampaign/|publisher=Sparrow Station|accessdate=19 December 2018}}</ref> |2016 |Sparrow Station |Usoro Onyonyo |Ihe nkiri na-egosi otu nwanyị na-akwado ịbụ onye isi ala Ghana. "'Shampaign' na-ewelite mmụọ site na ihe omume na-adịbeghị anya bụ ndị na-achị omenala pop, site na nhoputa ndi America, na enweghi ike Nigeria ma ọ bụ Ghana iji weta onye inyom siri ike na-achọ ndọrọ ndọrọ ọchịchị.."<ref name="NollywoodShampaign">{{Cite web|url=https://nollywoodobserver.blog/2017/03/13/series-review-shampaign/|title=Series Review: Shampaign|date=13 March 2017|work=Nollywood Observer|language=en|accessdate=20 December 2018}}</ref> |- |''Rebecca'' |2016 |Sparrow Station |Ihe nkiri |"N'ịbụ onye gbahapụrụ ma furu efu n'etiti okporo ụzọ gbahapụrụ agbahapụ, onye isi obodo na-akparị onwe ya mgbe ọ malitere ịghọta na nanị enyi ya, nwa agbọghọ obodo na-eme ihere bụ onye a manyere ịlụ naanị awa ole na ole tupu mgbe ahụ, bụ ihe ọ bụla ma nkịtị.."<ref name="todaypost20160129">{{Cite news|publisher="The Today Post"|url=http://gh.thetodaypost.com/rebecca-shirley-frimpong-mansos-movie-set-for-premiere-in-the-uk-video-11008|title='Rebecca': Shirley Frimpong Manso’s movie set for premiere in the UK|date=29 January 2016|accessdate=29 January 2016}}</ref> Nhoputa na udi abụọ maka ihe nrite Afrịka Magic Viewers Choice<ref name="todaypost20160129" /> |- |''Potato Potahto'' |2017 | |Ihe nkiri |Ihe "ntọ ọchị tụgharịrị na ịgba alụkwaghịm." "Ihe nkiri ahụ na-akọ akụkọ banyere otu di na nwunye, bụ́ ndị kpebiri na ha ka ga-ebi n'ebe obibi ha ma mgbe ha kewara.."<ref name="pulseng20170711">{{Cite web|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/shirley-frimpong-manso-put-a-spin-on-divorce-in-potato-pothato-id7568118.html|title="Potato Potahto" - How Shirley Frimpong-Manso put a hilarious spin on divorce|author=Izuzu|first=Chidumga|work=www.pulse.ng|language=en-US|accessdate=15 December 2018}}</ref> Nhoputa na ihe nrite ịse na Afrịka Magic Viewers Choice Awards<ref name="enewsgh20180706">{{Cite web|url=https://enewsgh.com/2018/07/2018-africa-magic-viewers-choice-awards-shirley-frimpong-mansos-potato-potahto-keeps-ghana-afloat/|title=2018 Africa Magic Viewers’ Choice Awards: Shirley Frimpong-Manso’s POTATO POTAHTO Keeps Ghana Afloat|date=6 July 2018|first=Gabriel Myers|author=Hansen|work=Proudly Ghanaian! {{!}} EnewsGH|language=en-US|accessdate=14 December 2018}}</ref> |- |''The Perfect Picture: Ten Years Later'' |2019 | |Ihe nkiri |ndị ndú na etib<ref name="BellaNaija20191203">{{Cite web|date=2019-12-03|title=Ghanaian Movie “The Perfect Picture – Ten Years Later” premiered with the Leading Ladies in Attendance|url=https://www.bellanaija.com/2019/12/ghanaian-movie-the-perfect-picture-ten-years-later-premiered-with-the-leading-ladies-in-attendance/|accessdate=2021-03-29|work=BellaNaija|language=en-US}}</ref> The Perfect Picture – Ten Years Later” mmalitere ya na ụmụ nwaanyị ímé ọrụ ndu. Ihe na-esote ''The Perfect Picture''. Ndị ndu atọ ahụ etogho na afọ iri, na mmekọrịta ha abụghị nke zuru oke. <ref name="EAAWinners2021">{{Cite web|date=2021-03-27|title=Winners of Entertainment Achievement Awards 2021 [Full list]|url=https://citinewsroom.com/2021/03/winners-of-entertainment-achievement-awards-2021-full-list/|accessdate=2021-03-29|work=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref> Ọ meriri ma ihe nkiri Ghana kacha mma nke afọ na ihe nkiri kacha mma nke afọ na 2021 Citi TV Entertainment Achievement Awards. |- |Us In Between |2020 |Sparrow Station |Ihe nkiri |Akụkọ banyere ọrịa COVID-19 na mmetụta ọ na-enwe na ndụ mmadụ.<ref name="CitiUsInBetween2020">{{Cite web|date=2020-11-30|title=Shirley Frimpong-Manso premieres ‘Us in Between’, a movie on COVID-19|url=https://citinewsroom.com/2020/11/shirley-frimpong-manso-premieres-us-in-between-a-movie-on-covid-19/|accessdate=2020-12-01|work=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref> |} == Ihe nrite == * 6th Africa Movie Academy Awards - Onye isi kacha mma nke afọ * 6th Africa Movie Academy Awards - ''A Sting in a Tale'' nwetara ihe nrite ''ụda ụda kacha mma'' * Afọ 18 nke Pan African Film & Arts Festival - ''A Sting In A Tale'' weghaara ihe nrite maka njirimara akụkọ ''kacha amasị ndị na-ege ntị.'' * 2014 Africa Magic Viewers Choice Awards - Onye ndezi vidiyo kacha mma na onye isi ihe nkiri kacha mma * Na Machị 2021, enyere ya onye isi ihe nkiri nke afọ na Citi TV Entertainment Achievement Awards. <ref name="EAAWinners2021" /> == Nsidee == <references> <ref name="obourcelebrities">{{cite web|last=Amankwa|first=Obour|title=Biography of Shirley Frimpong-Manso: A Director with Outstanding Skills|url=http://www.ghanacelebrities.com/2010/05/16/biography-of-shirley-frimpong-manso-a-director-with-outstanding-skills/|publisher=GhanaCelebrities.com|accessdate=26 February 2011|date=16 May 2010}}</ref> <ref name="afdapp">{{cite web|url=http://africa-archive.com/gh/the-perfect-picture-2009|title=The Perfect Picture (2009)|work=African Film Database|accessdate=22 December 2014}}</ref> <ref name="modernghanalli">{{cite web|title=Life and Living It|url=http://www.modernghana.com/movie/4615/3/life-and-living-it.html|date=22 April 2009|publisher=ModernGhana.com|work=Nollywood News|accessdate=22 December 2014}}</ref> <ref name="afdlli">{{cite web|url=http://africa-archive.com/gh/life-and-living-it-2009|title=Life and Living It (2009)|work=African Film Database|accessdate=22 December 2014}}</ref> <ref name="jamatiperfect">{{cite web|url=http://www.jamati.com/online/film/shirley-frimpong-manso%E2%80%99s-perfect-picture/|title=Shirley Frimpong-Manso’s Perfect Picture|publisher=Jamati.com|date=30 March 2009|last=Debrah|first=Ameyaw|authorlink=Ameyaw Debrah|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100806001604/http://www.jamati.com/online/film/shirley-frimpong-manso%E2%80%99s-perfect-picture/|archivedate=6 August 2010}}</ref> <ref name="bbc24dec10">{{cite web|last=Agyapong Febiri|first=Chris-Vincent|title=BBC’s Interview With Shirley Frimpong Manso|url=http://www.ghanacelebrities.com/2010/12/25/bbc’s-interview-with-shirley-frimpong-manso-was-aired-yesterday-did-you-miss-it-listen-to-it-here-now/|publisher=GhanaCelebrities.com|accessdate=27 December 2010}}</ref> <ref name="africareportsting">{{cite web|title=Film reviews: Desert Flower & A Sting in a Tale|url=http://www.theafricareport.com/archives2/society-a-culture/3295797-film-reviews-desert-flower-a-a-sting-in-a-tale.html|publisher=The Africa Report|accessdate=30 December 2010|date=14 September 2010}}</ref> <ref name="adamsapplesimdb">{{cite web|title=Adams Apples|url=https://www.imdb.com/title/tt1956416/|publisher=[[Internet Movie Database]]}}</ref> <ref name="adamsappleswebsite">{{cite web|url=http://www.adamsapplesmovie.com/about.php|title=About Adams Apples|publisher=Movie web site|accessdate=6 September 2011}}</ref> <ref name="adamsapplesfacebook">{{cite web|url=http://www.facebook.com/adamsapplesmovie|title=Adams Apples Movie|publisher=Facebook page}}</ref> <ref name="modernghanasixdays">{{cite web|url=http://www.modernghana.com/lifestyle/1663/16/0396-hours-to-christmas039.html|title=6 Hours to Christmas|last=Smith|first=Hilda Lan|date=15 October 2010|publisher=Modern Ghana|accessdate=6 September 2011}}</ref> <ref name="SparrowStationStart">{{cite web|url=http://www.ghananation.com/news/29625-shirley-frimpong-manso-s-sparrow-station-goes-live.html|title=Shirley Frimpong-Manso's Sparrow Station Goes Live!|publisher=Ghana Nation|date=13 December 2013|accessdate=15 July 2014|author=Abotsi, Maureen}}</ref> <ref name="PotomantoNollywoodreinvented">{{cite web|url=http://www.nollywoodreinvented.com/2014/01/potomanto.html|title=Potomanto: NR Review|publisher=NollywoodREinvented|date=7 January 2014|accessdate=5 August 2014}}</ref> <ref name="Variety20150803">{{cite journal|first=Christopher|last=Vourlias|title=Ghana’s Shirley Frimpong-Manso Opens Doors for Female Colleagues|date=4 August 2015|url=https://variety.com/2015/film/global/shirley-frimpong-manso-opens-doors-for-female-filmmakers-1201558421/|journal=Variety|accessdate=4 September 2015}}</ref> <ref name="AJAM20150322">{{cite web|first=Christopher|last=Vourlias|title=In Ghana, movies project fierce female leads|date=22 March 2015|url=http://america.aljazeera.com/articles/2015/3/22/in-ghana-movies-project-fierce-female-leads.html|publisher=Al Jazeera America|accessdate=4 September 2015}}</ref> <ref name="ETV2013">{{cite web|url=http://www.etvghana.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3634:etv-ghana-holds-maiden-edition-of-ghanas-most-influential-awards&catid=96:etvgh-blog-news&Itemid=484|title=Etv Ghana holds maiden edition of Ghana Most Influential People|publisher=etvghana.com|date=23 April 2013|accessdate=16 July 2014}}</ref> <ref name="todaypost20160129">{{cite news|publisher="The Today Post"|url=http://gh.thetodaypost.com/rebecca-shirley-frimpong-mansos-movie-set-for-premiere-in-the-uk-video-11008|title='Rebecca': Shirley Frimpong Manso’s movie set for premiere in the UK|date=29 January 2016|accessdate=29 January 2016}}</ref> <ref name="pulseng20170711">{{Cite web|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/shirley-frimpong-manso-put-a-spin-on-divorce-in-potato-pothato-id7568118.html|title="Potato Potahto" - How Shirley Frimpong-Manso put a hilarious spin on divorce|last=Izuzu|first=Chidumga|website=www.pulse.ng|language=en-US|access-date=15 December 2018}}</ref> <ref name="enewsgh20180706">{{Cite web|url=https://enewsgh.com/2018/07/2018-africa-magic-viewers-choice-awards-shirley-frimpong-mansos-potato-potahto-keeps-ghana-afloat/|title=2018 Africa Magic Viewers’ Choice Awards: Shirley Frimpong-Manso’s POTATO POTAHTO Keeps Ghana Afloat|date=6 July 2018|first=Gabriel Myers|last=Hansen|website=Proudly Ghanaian! {{!}} EnewsGH|language=en-US|access-date=14 December 2018}}</ref> <ref name="myjoyonline20160513">{{Cite web|url=http://www.myjoyonline.com/entertainment/2016/may-13th/i-went-into-movies-to-change-the-way-ghana-was-portrayed-shirley-frimpong-manso.php|title=I went into movies to change the way Ghana was portrayed - Shirley Frimpong-Manso|date=13 May 2016|website=www.myjoyonline.com|access-date=15 December 2018}}</ref> <ref name="ghanacelebs20121002">{{Cite news|url=http://www.ghanacelebrities.com/2012/10/02/photo-of-the-day-shirley-frimpong-manso-her-man-ken-attoh/|title=Shirley Frimpong Manso & Her Man-Ken Attoh...|date=2 October 2012|work=Ghanacelebrities.com|access-date=19 April 2018|language=en-US}}</ref> <ref name="SparrowShampaign">{{cite web|title=Shampaign|url=http://sparrowproductions.net/shampaign/|publisher=Sparrow Station|accessdate=19 December 2018}}</ref> <ref name="NollywoodShampaign">{{Cite web|url=https://nollywoodobserver.blog/2017/03/13/series-review-shampaign/|title=Series Review: Shampaign|date=13 March 2017|website=Nollywood Observer|language=en|access-date=20 December 2018}}</ref> <ref name="TalkMoviesDevil">{{Cite web|url=http://www.talkafricanmovies.com/devil-in-the-detail/|title=Devil in the Detail|date=28 September 2014|website=Talk African Movies|language=en-US|access-date=22 December 2018}}</ref> <ref name="EAAWinners2021">{{Cite web|date=2021-03-27|title=Winners of Entertainment Achievement Awards 2021 [Full list]|url=https://citinewsroom.com/2021/03/winners-of-entertainment-achievement-awards-2021-full-list/|access-date=2021-03-29|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref> <ref name="BellaNaija20191203">{{Cite web|date=2019-12-03|title=Ghanaian Movie “The Perfect Picture – Ten Years Later” premiered with the Leading Ladies in Attendance|url=https://www.bellanaija.com/2019/12/ghanaian-movie-the-perfect-picture-ten-years-later-premiered-with-the-leading-ladies-in-attendance/|access-date=2021-03-29|website=BellaNaija|language=en-US}}</ref> <ref name="CitiUsInBetween2020">{{Cite web|date=2020-11-30|title=Shirley Frimpong-Manso premieres ‘Us in Between’, a movie on COVID-19|url=https://citinewsroom.com/2020/11/shirley-frimpong-manso-premieres-us-in-between-a-movie-on-covid-19/|access-date=2020-12-01|website=Citinewsroom - Comprehensive News in Ghana|language=en-US}}</ref> <ref name="Graphic20191216">{{Cite web|url=https://www.graphic.com.gh/entertainment/showbiz-news/shirley-frimpong-manso-s-potato-potahto-makes-it-to-netflix.html|title=Shirley Frimpong-Manso’s 'Potato Potahto' makes it to Netflix|date=2019-12-16|website=Graphic Showbiz|language=en-gb|access-date=2019-12-16}}</ref> <ref name="Unorthodox20200405">{{Cite web|url=https://www.unorthodoxreviews.com/shirley-frimpong-mansos-potato-potahto-makes-it-to-netflix/|title=Shirley Frimpong-Manso’s ‘Potato Potahto’ makes it to Netflix|last=Mitchual|first=Godwin|date=2020-04-05|website=Unorthodox Reviews|language=en-US|access-date=2019-12-15}}</ref> </references> == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|4444248}} * [http://www.sparrowproductions.net/ Mmepụta Sparrow] * [http://www.facebook.com/group.php?gid=297901870272 Peeji Facebook na-emepụta Sparrow] * [http://www.ghanacelebrities.com/wp-content/uploads/2010/12/shirley-at-BBC.mp3 Ajụjụ ọnụ BBC World Service 2010] * [http://yen.com.gh/39320-shirley-frimpong-manso-wins-amvca-2016.html Shirley Frimpong Manso meriri na AMVCA 2016] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] hxm3ot4xtldx1zt4hlsa3a7tes5eiv4 Gcina Mhlophe 0 11128 84625 71341 2022-07-23T12:13:28Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] [[Usòrò:Gcina Mhlope 5.jpg|thumb|Gcina Mhlope]] '''Nokugcina Elsie Mhlophe''' (amụrụ 24 Ọktoba 1958), amakwaara dị ka '''Gcina Mhlophe''', <ref>[http://www.sahistory.org.za/this_day/24/10 This Day in History | South African History Online]</ref> bụ onye na-akwado ịkpa ókè agbụrụ na South Africa, onye na-eme ihe nkiri, onye na- akọ akụkọ, Ode abụ ,onye na-ede ihe omume ejije, onye nduzi na onye ode akwụkwọ. Ịkọ akụkọ bụ ihe omume ọdịnala miri emi na [[South Africa]], ma Mhlophe bụ otu n'ime ụmụ nwanyị ole na ole na-akọ akụkọ na mba ụmụ nwoke na-achị. Ọ na-arụ ọrụ ya site n'ịrụ ọrụ mmasi, na-arụ ọrụ ichekwa ọkụkọ akụkọ dịka ụzọ isi mee ka akụkọ ihe mere eme nogide ma gbaa ụmụaka South Africa ume ịgụ akwụkwọ. Ọ na-akọ akụkọ ya n'asụsụ anọ nke South Africa: Bekee, Afrikaans, Zulu na Xhosa . == Ndụ na ọrụ == A mụrụ Gcina Mhlope na 1958 na KwaZulu-Natal nye nne si Xhosa na nna si Zulu. Ọ malitere ndụ ọrụ ya dị ka onye ọrụ ụlọ, mechaa rụọ ọrụ dị ka onye na-agụ akụkọ na Press Trust na BBC Radio, mgbe ahụ dị ka onye edemede maka ''Mụta na Ịkụzi'', akwụkwọ akụkọ maka ndị na-agụ akwụkwọ ọhụrụ. Ọ malitere ịghọta mkpa akụkọ mgbe ọ nọ na [[Chicago]] na 1988. Ọ rụrụ ọrụ n'ọbá akwụkwọ dị n'akụkụ agbata obi na-enwekarị ndi oji, ebe ndị na-ege ntị na-eto eto nọgidere na-akpọghachi ya azụ. N'agbanyeghị nke ahụ, Mhlophe malitere iche echiche ịkọ akụkọ dị ka ọrụ mgbe ọ zutere Imbongi, otu n'ime ndị na-ede uri nke akụkọ ifo Africa, na mgbe agbamume sitere n'aka Mannie Manim, onye na-eduzi Ụlọ ihe nkiri Market, Johannesburg . Kemgbe ahụ Mhlophe apụtala na ihe nkiri site na Soweto ruo London ma asụgharịwo ọtụtụ ọrụ ya na German, French, Italian, Swahili na Japanese. Mhlophe agaala ọtụtụ njem na Africa na mpaghara ụwa ndị ọzọ na-enye nkuzi akụkọ. Akụkọ Mhlophe na-abụ̀ nchịkọta akụkọ ifo, ozi, ihe na-eme ugbu a, egwu na akpaalaokwu . Nghọta nke nrọ ya bụ ihe na-akpali akpali nke visceral maka ya na ọ na-agafe mmasị ya na-efe efe site n'ịzụlite nkà na-eto eto na-aga n'ihu na-arụ ọrụ nke ịkọ akụkọ site na Zanendaba (nchepụta nke Bring me Story). Atụmatụ a, nke e guzobere na 2002, bụ mmekorita ya na Ụlọ ihe nkiri Ahịa na Read, òtù na-agụ akwụkwọ na mba. Mhlophe na-eje ozi ugbu a dị ka onye na-elekọta ASSITEJ South Africa, .Otu ụlọ ihe nkiri nke Mba ụwa gbasara ndị n'eto eto na ụmụaka Mhlophe na-eje ozi ugbu a dị ka onye na-elekọta ASSITEJ South Africa, Otu mba ụwa nke bụ gbasara ụlọ ihe nkiri ụmụaka na ndị n'eto eto == Ọrụ ahọpụtara == * 1983, bụ onye ndu na ''Umongikazi: The Nurse'', nke Maishe Maponya * 1984, na ''Black Dog: Inj'emnyama'' * 1986, ''place of Weeping'' (ihe nkiri) * 1986, Ha e You seen ''Zandile?'' (Ihe omume nke onwe, na Market Theatre, Johannesburg, Mhlophe dị ka Zandile) * 1987,Born in ''RSA'' (New York) * 1989, ememme akụkọ na Market Theatre * 1989, ɠụrụ 77uri na nsọpụrụ nke Albert Luthuli, 1960 Nobel Peace Prize onye meriri. * 1990, gosipụtara na ''Zandile?'' na Emume Edinburgh jehariana Europe na USA * 1989–1990, onye ntụzịaka onye obibi na Ụlọ ihe nkiri Ahịa * onye nhazi na READ, otu mba mmuta * 1991, Ashoka Fellowship (onye na-eme nchọpụta mmekọrịta ọha na eze) * 1993, music for Little people''ịrị'' (CD) * 1993, olu onye na-agụ ''Ọ bụghị ngwa ngwa, Songololo'' (ndekọ vidiyo), Weston Woods, Weston CT, Scholastic * 1994, The gift of the ''Tortoise'' (nnyere aka na album Ladysmith Black Mambazo) * 1997, Poetry Africa, ngosi onye na-ede uri * 1999, ọkà okwu ọbịa na Perth Writers Festival * Ndị Orchestra Philharmonic London * Ụlọ Nzukọ Royal Albert, London * Cologne Philharmonie, ''Africa na Opera'' * 2000, rụrụ na ''Peter und der Wolf'' na Komische Oper (Berlin) * Odere egwu maka usoro SABC TV ''Gcina and friends'' * 2002, ''Fudukazi's Magic'' screened na Durban na African Union Film Festival * 2002, ''The Bones of memory'' (arụmọrụ, ịkọ akụkọ sitere na South Africa ochie na nke ọhụrụ) * 2003, ọ kụziri gbasara ịkọ akụkọ n'ihe ọmụmụ Eye of the Beholder * 2003, ''Mata Mata'' (arụmọrụ, egwu ezinụlọ) * 2006, FIFA World Cup emume inyefe South Africa, Germany == Nkwenye == * 1999, NSọpụrụ doctorate si na Open University, UK * 1999, nzere doctorate sitere na Mahadum Natal * 2014, nzere doctorate sitere na Mahadum Rhodes == Mmekọrịta == * Pops Mohamed, onye egwu na onye nchekwa egwu agbụrụ * Ladysmith Black Mambazo, òtù ukwe, ''The Gift of the tortoise'' (CD), 1994 na Music for Little people in ''America''' (CD), 1993 * Bheki Khoza, guitarist, ''Animated Tales of the World'' (usoro ihe onyonyo onyonyo maka Angulụ aka nri na UK maka SABC) * Anant Singh, onye na-emepụta vidiyo, ''Fudukazi's Magic'' (CD na vidiyo maka ndị na-ege German) * Biblionef South Africa, ụlọ ọrụ na-enye onyinye akwụkwọ ụmụaka, na-enye ngwugwu akwụkwọ maka ogbako Mhlophe, 2003 == Mpụta akwụkwọ akụkọ == * Emere ma kọwaa n'ime egwu ''njem'' * 1990, gụrụ uri na ''Songololo: Voices of Change'' (otu akụkụ nke omenala South Africa si bụrụ akụkụ nke ọgụ megide ịkpa ókè agbụrụ) <ref name="johnson">Phil Johnson, "Songololo: the sound of freedom". ''[[The Globe and Mail]]'', November 3, 1990.</ref> * 1993, ''Abụ Njegharị'' (usoro nchịkọta akụkọ nke oge a) * Pụtara na mwuli ''mmuta'' * Pụtara n'ọrụ ''nka'' == Ihe nrite == * Nhọpụta maka ihe nrite Noma maka ''Queen of the Tortoises'', 1991 * Onyinye nkata akwụkwọ maka ''Molo Zoleka'' * Onyinye ihe nkiri OBIE (New York) maka ''amuru na RSA'' <ref>{{Cite web|url=http://www.villagevoice.com/obies/index/1987/|title=The New York Obies Awards|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150325120342/http://www.villagevoice.com/obies/index/1987/|archivedate=25 March 2015}}</ref> * Fringe First Award (Edinburgh) maka Have you seen ''Zandile?'' * Joseph Jefferson Award maka Best Actress (Chicago) maka Have You seen ''Zandile?'' * Sony Award nke Radio Drama nke redio BBC nke Afrika maka Have You seen ''Zandile?'' * Na 2016 a họpụtara ya ka otu n'ime ụmụ nwanyị otu narị <ref name="list2016">[https://www.bbc.co.uk/news/world-38012048 "BBC 100 Women 2016: Who is on the list?"], BBC News, 21 November 2016. Retrieved 24 November 2016.</ref> == Akwụkwọ akụkọ == * Mhlophe, Gcina. ''Molo Zoleka'' New Africa Education, 1994. (Akwụkwọ ụmụaka) * ''MaZanendaba'' (akwụkwọ ụmụaka) * Mhlophe, Gcina. ''The Snake with seven Heads'' . Johannesburg, Ndị mbipụta Skotaville, 1989. (Akwụkwọ ụmụaka, nke a sụgharịrị n'asụsụ Africa ise, achọrọ mbipụta Bekee n'ọbá akwụkwọ ụlọ akwụkwọ South Africa niile) * Mhlophe, Gcina. Have you seen ''Zandile?'' . Portsmouth, NH: Heinemann, 1990. (Mmepụta dabere na nwata ya, achọrọ na ọba akwụkwọ mahadum South Africa) * Mhlophe, Gcina. ''Queen of the Tortoises'' . Johannesburg: Skotaville, 1990. (Akwụkwọ ụmụaka) * Mhlophe, Gcina. ''The singing Dog'' . Erica Maritz na Andries Maritz gosipụtara ya. Johannesburg: Skotaville, 1992. (Akwụkwọ ụmụaka) * Mhlophe, Gcina. ''Nalohima,The deaf Tortoise''. Gamsbek, 1999. * Mhlophe, Gcina. ''Fudukazi'' 's Magic. Cambridge: Mbiputa Mahadum Cambridge, 1999. (CD - egwu na abụ, arụmọrụ) * Mhlophe, Gcina. ''Ime Fudukazi'' 's Magic. Mbiputa Mahadum Cambridge, 2000 (CD - egwu na egwu, arụmọrụ, maka ndị German na-ege ntị) * Mhlophe, Gcina. ''Nozincwadi, mother of Books'' Maskew Miller Longman, 2001. (CD na akwụkwọ, ihe ngosi ụzọ South Africa na ụlọ akwụkwọ ime obodo) * Mhlophe, Gcina. African Mother of Christmas . Maskew Miller Longman, 2002. (CD na akwụkwọ) * Mhlophe, Gcina. ''Love Child'' . Durban: Mahadum nke Natal Press, 2002. (Ncheta, nchịkọta akụkọ) * Margaret Daymond et al. (eds). Women writing ''Africa: The southern region'' . Johannesburg: Witwatersrand University Press, 2002. * Mhlophe, Gcina. Stories of''Africa'' . Mahadum nke Natal Press, 2003. (Akwụkwọ ụmụaka) * Mhlophe, Gcina. ''Queen of Imbiri'' . Maskew Miller Longman. (Akwụkwọ ụmụaka) * Mhlophe, Gcina Stories and ''Songs Africa'' – South African Music Awards 2010 maka ezi albọm bekee ụmụaka nke African Cream Music == Hụkwa == * Ndepụta ndị odee Africa * Ndị ama ama South Africa * Abụ Africa == Nrụtụaka == == Njikọ mpụga == * [https://web.archive.org/web/20150526045313/http://archives.wbur.org/theconnection/2003/09/16/the-power-of-storytelling-3.html Njikọ ahụ. org] Dick Gordon nke WBUR Boston gbara Mhlophe ajụjụ ọnụ nke ukwuu. * [http://www.biblionefsa.org.za/ Ụlọ ọrụ gọọmentị Biblionef South Africa] nke Biblionef South Africa, ọgbakọ inye onyinye akwụkwọ ụmụaka nke ya na Mhlophe rụkọrọ ọrụ na mbụ. * Profaịlụ na pọdkastị [https://web.archive.org/web/20120620010949/http://badilishapoetry.com/artists-profile/51/ mgbanwe uri Badilisha] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] p1yezwzyma94vseyoq425m3e0jqcrma Lily-Rose Depp 0 11145 84659 73549 2022-07-23T14:32:34Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Lily-Rose Depp Cannes 2017 (cropped)v2.jpg|thumb]]   [[Category:Articles with hCards]] '''Lily-Rose Melody Depp''' (amuru 27 Mee 1999) <ref name="Blitz">{{Cite book|author=Blitz|first=Michael|title=Johnny Depp: A Biography|date=2008|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-34300-1}}</ref> bu onye omere na ihe nlere nke French-American. Ada nke onye na-eme ihe nkiri Johnny Depp na onye na-agụ egwú Vanessa Paradis, <ref>{{Cite web|author=Vogue Australia|first=Vogue|date=4 February 2019|title=Lily-Rose Depp Interview|url=https://www.youtube.com/watch?v=mztcdTzsbZo|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211117/mztcdTzsbZo|archivedate=2021-11-17|work=Vogue Australia Youtube}}</ref> Na 2014, Depp mere ihe nkiri mbụ ya na obere ọrụ na Tusk. Ọ gara n'ihu mee ihe nkiri na ihe nkiri oge The Dancer (2016), nke ọ na-egwuri Isadora Duncan, Planetarium (2016), na Okwu Eze (2017), n'etiti ọrụ ndị ọzọ (2019). Onye na-agba egwu na nwoke kwesịrị ntụkwasị obi nwetara Depp nhọpụta maka César Awards maka ọtụtụ ndị na-eme ihe nkiri, a họpụtara ya maka abụọ n'ime ha (2018). Kemgbe 2015, ọ na-eje ozi dị ka onye nnọchianya nke Chanel maka ụlọ ejiji. == Ndụ mbido == Lily-Rose Melody Depp mụrụ na May 27, 1999, na Neuilly-sur-Seine, France, nke dị n'ebe ọdịda anyanwụ nke Paris. Ọ bụ ada Johnny Depp, onye omere America, onye na-emepụta ihe na onye na-agụ egwu, yana Vanessa Paradis, onye ọbụ abụ French, onye na-eme ihe nkiri na ihe nlereanya bụkwa nwa nwanyị Johnny Depp. Depp nwere nwanne nwoke nke tọrọ aha ya bụ John "Jack" Christopher Depp III, bụkwa onye na-eme ihe nkiri. Nwanne nne ya bụ onye na-eme ihe nkiri Alysson Paradis, onye si France. Depp bụ onye sitere na Elizabeth Key Grinstead, onye na-alụ ọgụ nnwere onwe nke Africa na Amerịka bụ onye lụrụ ọgụ maka nnwere onwe na United States. Depp na-ekwu na ya sitere na ndị nna nna America site na nna ya.<ref name="Blitz">{{Cite book|author=Blitz|first=Michael|title=Johnny Depp: A Biography|date=2008|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-34300-1}}</ref><ref name="babyboy1">{{Cite news|title=Baby boy for Depp and Paradis|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/1938099.stm|accessdate=9 June 2015|work=BBC|date=18 April 2002}}</ref> <ref name="wedding">{{Cite news|author=Bailey|first=Leanne|title=Johnny Depp has got married to Amber Heard|url=http://www.glamourmagazine.co.uk/news/celebrity/2014/01/15/are-amber-heard-and-johnny-depp-engaged|accessdate=9 June 2015|work=Glamour Magazine UK|date=5 February 2015}}</ref> <ref name="aunt">{{Cite news|title=Vanessa Paradis brings sister as date to movie premiere|url=http://pagesix.com/2012/01/24/vanessa-paradis-brings-sister-as-date-to-movie-premiere/|accessdate=9 June 2015|work=Page Six|date=24 January 2012}}</ref> <ref name="USA TODAY">{{Cite web|url=https://eu.usatoday.com/story/life/people/2013/06/26/depp-hammer-roots-justice-freedom-fighters/2458909/|title='Lone Ranger' stars have roots in historic figures|work=USA TODAY|language=en|accessdate=29 July 2018}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Unmasking The Lone Ranger's Leading Men: Finding the Real Life Heroes in Hammer and Depp's Family Trees|url=http://corporate.ancestry.com/press/press-releases/2013/7/Unmasking-The-Lone-Rangers-Leading-Men--Finding-the-Real-Life-Heroes-in-Hammer-and-Depps-Family-Trees-/|work=Ancestry.com|accessdate=14 July 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130723194044/http://corporate.ancestry.com/press/press-releases/2013/7/Unmasking-The-Lone-Rangers-Leading-Men--Finding-the-Real-Life-Heroes-in-Hammer-and-Depps-Family-Trees-/|archivedate=23 July 2013}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_1DfplEC58Y|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211117/_1DfplEC58Y|archivedate=2021-11-17|title=Lily-Rose Depp - Fast Life|work=Konbini|language=French|date=December 26, 2018}}</ref> Mgbe afọ 14 gachara, nne na nna Depp gbara alụkwaghịm na 2012 wee kwenye ijikọ Depp, bụ onye kewara oge ya ugbu a n'etiti Los Angeles, Paris na New York City.<ref name="jointcustody">{{Cite news|author=Peters|first=Sam|title=Johnny Depp and me: Vanessa Paradis on acting, gigging and life after a break up|url=https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/johnny-depp-and-me-vanessa-paradis-on-acting-gigging-and-life-after-a-break-up-9422069.html|accessdate=10 June 2015|publisher=Independent|date=24 May 2014}}</ref> == Ọrụ == [[Usòrò:Lily Rose Depp 2017.jpg|thumb]] === Mmalite ọrụ === Depp mere ihe ngosi mpụta mbụ ya na Tusk, nke malitere na Toronto International Film Festival na Septemba 2014. Ya na enyi ya Harley Quinn Smith, nna ya, na onye isi ihe nkiri, Kevin Smith rụkọrọ ọrụ na fim ahụ.<ref>{{Cite web|author=Stedman|first=Alex|title=Watch: First Clip of Kevin Smith's ''Yoga Hosers'' Introduces the Colleens|url=https://variety.com/2016/film/news/yoga-hosers-clip-lily-rose-depp-harley-quinn-smith-1201687488/|work=Variety|publisher=Penske Media Corporation|accessdate=19 January 2017|date=24 January 2016}}</ref><ref name="Guardian Media Group">{{Cite web|author=Beaumont-Thomas|first=Ben|title=Johnny Depp and Kevin Smith to work alongside daughters in Yoga Hosers|url=https://www.theguardian.com/film/2014/aug/20/johnny-depp-kevin-smith-daughters-yoga-hosers-tusk|work=[[The Guardian]]|publisher=[[Guardian Media Group]]|accessdate=6 December 2016|date=20 August 2014}}</ref> Depp jikọrọ aka na vidiyo egwu "All Around the World" nke onye na-agụ egwú Irish Rejjie Snow, nke ewepụtara na Ọktoba 2015.<ref name="msn.com">{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/music/news/johnny-depps-daughter-lily-rose-depp-makes-her-music-video-debut-watch/ar-AAcO8w1|title=Johnny Depp's Daughter Lily-Rose Depp Makes Her Music Video Debut: Watch|work=msn.com|accessdate=22 October 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150913062627/http://www.msn.com/en-us/music/news/johnny-depps-daughter-lily-rose-depp-makes-her-music-video-debut-watch/ar-AAcO8w1|archivedate=13 September 2015}}</ref> Ewezuga ọrụ ihe nkiri, Depp apụtawo na mkpuchi nke ọtụtụ akwụkwọ akụkọ ejiji ma bụrụ onye nnọchi anya Chanel ika kemgbe 2015. Karl Lagerfeld họọrọ ya mgbe ọ dị afọ 15. Lagerfeld kwupụtara Depp dị ka ihu nke Chanel na-esi ísì ụtọ, Chanel No. 5 L'Eau, na 2016.<ref>{{Cite web|title=Lily-Rose Depp Named New Chanel Ambassador|url=https://www.harpersbazaar.com/fashion/trends/news/a11531/lily-rose-depp-named-new-chanel-ambassador/|work=Harper's Bazaar|author=Rutherford|first=Chrissy|date=15 July 2015}}</ref><ref>{{Cite web|title=Johnny Depp's Daughter Just Landed A MAJOR Beauty Gig|url=https://www.refinery29.com/en-us/2016/05/111706/lily-rose-depp-chanel-no-5-new-face|work=Refinery29|author=Bryant|first=Taylor|date=23 May 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|author=Navarro|first=Andrea|title=Lily-Rose Depp Is Officially the Face of Chanel's Newest Fragrance|url=http://www.teenvogue.com/story/lily-rose-depp-chanel-beauty-campaign|work=[[Teen Vogue]]|publisher=Condé Nast|accessdate=6 December 2016|date=23 May 2016}}</ref> Depp zaghachiri agwa Tusk ya na Yoga Hosers, ntụgharị gbadoro ụkwụ na agwa ya na Harley Quinn Smith. Na Jenụwarị 2016, ihe nkiri ahụ malitere na Sundance Film Festival.<ref>{{Cite web|author=Calvario|first=Liz|title=''Yoga Hosers'' Trailer: Johnny Depp & His Daughter Star In Kevin Smith's Latest Twisted Comedy-Horror Film|url=https://www.indiewire.com/2016/05/yoga-hosers-trailer-johnny-depp-his-daughter-star-in-kevin-smiths-latest-twisted-comedy-horror-film-290945/|work=[[IndieWire]]|publisher=Penske Media Corporation|accessdate=19 January 2017|date=10 May 2016}}</ref><ref>{{Cite web|author=DeFore|first=John|title='Yoga Hosers': Sundance Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/yoga-hosers-sundance-review-858886|work=[[The Hollywood Reporter]]|publisher=[[Prometheus Global Media]]|accessdate=6 December 2016|date=25 January 2016}}</ref> The Dancer, nke Depp na-egwuri Isadora Duncan, premiered na Un Certain Regard Atiya na Cannes Film Festival na May 2016. Stéphanie Di Giusto na-eme directorial mpụta mbụ na ihe nkiri. A họpụtara Depp ka ọ bụrụ onye na-eme ihe nkiri na-ekwe nkwa na 42nd César Awards maka arụmọrụ ya na ihe nkiri ahụ.<ref name="dancer">{{Cite web|author=Weissberg|first=Jay|title=Cannes Film Review: ''The Dancer''|url=https://variety.com/2016/film/festivals/cannes-film-reviews-the-dancer-1201774311/|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|publisher=[[Penske Media Corporation]]|accessdate=13 December 2016|date=13 May 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|author=Mintzer|first=Jordan|title=Cesar Awards: 'Elle' Takes Top Prizes of Best Film, Best Actress|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/cesar-award-winners-2017-list-full-969062|work=The Hollywood Reporter|date=24 February 2017}}</ref> na 22nd Lumières Awards, yana onye na-eme ihe nkiri kacha ekwe nkwa. Depp na Natalie Portman jikọrọ aka na Rebecca Zlotowski's Planetarium dị ka ụmụnne nwanyị abụọ ji mmụọ nsọ na 1930s France n'otu afọ ahụ.<ref>{{Cite web|author=Richford|first=Rhonda|title=Lumiere Awards: 'Elle,' 'My Life as a Zucchini' Take Top Prizes|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/2017-lumiere-awards-winners-967022/item/lumiere-winners-2017-best-film-970103|work=The Hollywood Reporter|date=30 January 2017}}</ref><ref name="'Planetarium': Venice Review">{{Cite web|author=Frosch|first=Jon|title='Planetarium': Venice Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/natalie-portman-lily-rose-depp-926081|work=The Hollywood Reporter|publisher=Prometheus Global Media|accessdate=19 January 2017|date=7 September 2016}}</ref> Portman ji aka họrọ Depp ka ọ kpọọ nwanne ya nwanyị nke obere na fim ahụ. Na Septemba 2016, ihe nkiri ahụ malitere na Venice Film Festival.<ref>{{Cite web|author=Rippon|first=Remy|title=How Lily-Rose Depp went from playing at her mother's Chanel fittings to acting alongside Timothée Chalamet|url=https://www.vogue.com.au/celebrity/interviews/how-lilyrose-depp-went-from-playing-at-her-mothers-chanel-fittings-to-acting-alongside-timothee-chalamet/image-gallery/96f262098cb6422a6b8dd8b1427dbab9|work=[[Vogue Australia]]|accessdate=3 March 2019|date=29 January 2019}}</ref> <ref>{{Cite web|author=Gleiberman|first=Owen|title=Film Review: ''Planetarium''|url=https://variety.com/2016/film/reviews/planetarium-review-venice-film-festival-natalie-portman-2-1201852133/|work=Variety|publisher=Penske Media Corporation|accessdate=13 December 2016|date=7 September 2016}}</ref> Na 2018, Depp gbara aka n'akụkụ Laurent Lafitte na Vincent Mariette's semi-horror film Les Fauves (Savage). <ref name="sudouest.fr">{{Cite web|author=Larcade|first=Flavien|title=Où va se dérouler le tournage des "Fauves", avec Lily-Rose Depp, en Dordogne|url=http://www.sudouest.fr/2017/08/31/ou-va-se-derouler-le-tournage-des-fauves-avec-lily-rose-depp-en-dordogne-3737428-1980.php|work=[[Sud-Ouest (newspaper)|Sud-Ouest]]|accessdate=13 October 2017|language=fr|date=1 September 2017}}</ref> N'October 2018, ihe nkiri a malitere na France.<ref>{{Cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/savage-les-fauves-1179130|title='Savage' ('Les Fauves'): Film Review|publisher=[[The Hollywood Reporter]]|first=Jordan|author=Mintzer|date=25 January 2019|accessdate=26 February 2019}}</ref> Depp gbara egwu na ihe nkiri ịhụnanya nwoke kwesịrị ntụkwasị obi, nke Louis Garrel duziri yana onye meriri Oscar Jean-Claude Carrière dere, otu afọ ahụ.<ref name="Goodfellow">{{Cite web|url=https://www.screendaily.com/news/wild-bunch-boards-louis-garrels-a-faithful-man-with-laetitia-casta-lily-rose-depp-exclusive-/5126537.article|title=Wild Bunch boards Louis Garrel's 'A Faithful Man' co-starring Laetitia Casta and Lily-Rose Depp (exclusive)|work=[[Screen International]]|first=Melanie|author=Goodfellow|date=14 February 2018|accessdate=7 August 2018}}</ref> <ref name="Boone">{{Cite web|url=https://www.etonline.com/lily-rose-depp-is-caught-in-a-very-french-love-triangle-in-a-faithful-man-trailer-exclusive-126832|title=Lily-Rose Depp Is Caught in a Very French Love Triangle in 'A Faithful Man' Trailer (Exclusive)|work=[[Entertainment Tonight|E.T]]|first=John|author=Boone|accessdate=12 June 2019|date=12 June 2019}}</ref> Ihe nkiri a malitere na Septemba na Toronto International Film Festival wee wepụta ya na France na Disemba 2018. <ref>{{Cite web|url=https://www.screendaily.com/news/toronto-unveils-contemporary-world-cinema-more-galas-and-special-presentations-/5131634.article|title=Toronto unveils Contemporary World Cinema, more Galas and Special Presentations|work=[[Screen International]]|first=Jeremy|author=Kay|date=14 August 2018}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.advitamdistribution.com/films/lhomme-fidele/|title=L'Homme Fidele|work=Ad Vitam Distribution|accessdate=14 November 2018}}</ref> Ọ malitere na United States na New York Film Festival na July 2019 wee wepụta ya na New York na Los Angeles. <ref name="Boone" /> Na 44th César Awards, a họpụtara ya maka onye na-eme ihe nkiri kachasị mma maka oge nke abụọ.<ref>{{Cite web|title=France's Cesar Awards Nominations Unveiled|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/cesar-awards-2019-nominations-list-1172268|work=The Hollywood Reporter|date=22 January 2019}}</ref> Depp wee pụta na obere akwụkwọ akụkọ Netflix. Ọgwụgwụ ahịrịokwu. ya na Priyanka Chopra, na-akọwa ka Pad Project si nyere ụmụ nwanyị Delhi aka ịmalite azụmahịa n'ichepụta ihe ọcha nke onwe ha.<ref name="Daly">{{Cite web|url=https://www.nme.com/news/film/oscars-judge-vote-film-periods-icky-2452886|title=Oscars judge says he won't vote for film about periods because they're 'icky'|work=[[NME]]|first=Rhian|author=Daly|date=22 February 2019}}</ref> Na 91st Academy Awards, akwụkwọ akụkọ ahụ meriri akwụkwọ akụkọ kacha mma (Ihe dị mkpirikpi). <ref>{{Cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/period-end-sentence-filmmakers-making-a-movie-menstruation-1190779|title='Period. End of Sentence' Filmmakers on Making a Movie About Menstruation|work=[[The Hollywood Reporter]]|first=Lorraine|author=Wheat|date=26 February 2019}}</ref> Netflix wepụtara ya na February nke afọ 2019.<ref>{{Cite web|url=https://www.refinery29.com/en-us/2019/02/224792/period-end-of-sentence-netflix-documentary|title=A Movie About Periods Just Won An Oscar & It's Not Just A Win For Women|work=Refinery29|first=Cory|author=Stieg|date=25 February 2019}}</ref> A họpụtara Depp maka ihe nrite Romy Schneider maka ọtụtụ ndị na-eme ihe nkiri na Eprel 2019.<ref>{{Cite web|title=Philippe Katerine et Diane Rouxel sont les Prix Patrick Dewaere et Romy Schneider 2019|url=http://www.allocine.fr/article/fichearticle_gen_carticle=18680931.html|first=Maximillien|author=Pierrette|accessdate=30 April 2019|date=30 April 2019}}</ref> N'ọnwa Jun, Depp rụkọrọ ọrụ na obere ihe nkiri French nọọrọ onwe ya Quel Joli Temps Pour Jouer Ses Vingt-ans (My Last Lullaby), nke ya na nwanne nne ya Alysson Paradis dere. Depp na-egwuri Paloma, nwa agbọghọ nke na-ewute ọnwụ nke nna nna ya. Enyere ihe onyonyo kacha mma na 2019 New York Film Awards na Short Short Short na 2019 Los Angeles Film Awards, ihe nkiri a dị ugbu a na ihe nkiri. <ref name="kisskissbankbank.com">{{Cite web|url=https://www.kisskissbankbank.com/fr/projects/quel-joli-temps-pour-jouer-ses-vingt-ans|title=Quel joli temps pour jouer ses vingt ans|work=Kiss Kiss Bank Bank|year=2018}}</ref> Mor Cohen nke New York Film Awards dere na ntụle ya nke na ọ siri ike icheta na ndị a bụ akụkọ ifo na ọ bụghị ezigbo mmadụ," ka Lily-Rose Depp na-eduzi. ihe nkiri ahụ. <ref>{{Cite web|title=June 2019|url=https://www.newyorkfilmawards.com/june-2019|work=newyorkfilmawards|accessdate=2021-11-23|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=June 2019|url=https://www.lafilmawards.net/june-2019|work=LA Film Awards|accessdate=2021-11-23|language=en}}</ref> Akpọrọ Depp aha onye na-eme ihe nkiri kacha mma na ihe nkiri Los Angeles 2019 maka arụmọrụ ya na My Last Lullaby. A họpụtara ya maka ihe nrite ahụ. Les Brandt dere maka ihe nkiri Los Angeles Film Awards, "Depp na-egosipụta ebili mmiri sonic nke ngosipụta nka na anya ya na ọrụ dị n'ime nke dị aghụghọ ma dị oke ike, na mgbe ọ dị obere bụ ihe na-atọ ụtọ ikiri."<ref>{{Cite web|title=June 2019|url=https://www.newyorkfilmawards.com/june-2019|work=newyorkfilmawards|accessdate=2021-11-23|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=4th Annual LAFA Winners 2019|url=https://www.lafilmawards.net/2019|work=LA Film Awards|accessdate=2021-11-23|language=en}}</ref> Depp meziri kpakpando na The King, nke David Michôd duziri, na-emegide Timothée Chalamet na Robert Pattinson dị ka Catherine nke Valois. <ref name="Wiseman">{{Cite web|url=https://deadline.com/2018/05/robert-pattinson-lily-rose-depp-timothee-chalamet-netflix-movie-the-king-1202400703/|title=Robert Pattinson, Lily-Rose Depp, Among Cast Joining Timothée Chalamet In Netflix Pic ''The King'', Cameras Roll This Week|work=[[Deadline Hollywood]]|first=Andreas|author=Wiseman|date=31 May 2018|accessdate=31 May 2018}}</ref> Ọ nwere ihe ngosi ụwa ya na Venice Film Festival na Septemba 2019 ma Netflix kesara ya kemgbe Nọvemba 2019.<ref>{{Cite web|url=https://www.indiewire.com/2019/07/the-king-first-look-timothee-chalamet-netflix-1202160897/|title='The King' First Look: All Hail Timothée Chalamet in Netflix's Shakespearean Drama|work=[[IndieWire]]|first=Zack|author=Sharf|date=25 July 2019|accessdate=25 July 2019}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2019/film/news/timothee-chalamet-robert-pattinson-joel-edgerton-the-king-venice-1203320778/|title=Timothée Chalamet on 'The King': 'There Are Still People That Come Into Power by Lineage Today'|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Nick|author=Vivarelli|date=2 September 2019|accessdate=2 September 2019}}</ref> Owen Gleiberman nke dị iche iche kwuru, "Lily Rose-Depp na-eme ka ọnụnọ ya nwee mmetụta, ikekwe na nke mbụ ya, dị ka Catherine nke Valois. onye omume ụwa siri ike dabara na Henry," na The Film Stage's Rory O'Connor kpọrọ ya "ezigbo cameo."<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2019/film/reviews/the-king-review-timothee-chalamet-1203320801/|title=Venice Film Review: Timothée Chalamet in 'The King'|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Owen|author=Gleiberman|date=2 September 2019|accessdate=4 September 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://thefilmstage.com/reviews/venice-review-timothee-chalamet-holds-court-in-david-michods-the-king/|title=The King Venice 2019 Review|work=The Film Stage|first=Rory|author=O'Connor|date=4 September 2019|accessdate=5 September 2019}}</ref> N'afọ 2021, Depp jikọrọ aka na nsogbu ọgba aghara opioid na Gary Oldman, Armie Hammer na Evangeline Lilly, yana Neil Burger's sci-fi thriller Voyagers na Colin Farrell, Tyrrell Sheridan, Isaac Hempstead Wright na Fionn Whitehead.<ref>{{Cite web|author=McNary|first=Dave|date=28 February 2019|title=Greg Kinnear, Michelle Rodriguez, Lily-Rose Depp Join ''Dreamland''|url=https://variety.com/2019/film/news/greg-kinnear-michelle-rodriguez-lily-rose-depp-dreamland-1203152155/|work=[[Variety (magazine)]]}}</ref> <ref>{{Cite web|author=Squires|first=Bethy|date=4 April 2019|title=Kid Cudi Joins Opioid Crisis Drama Dreamland|url=https://www.vulture.com/2019/04/kid-cudi-joins-opioid-crisis-drama-dreamland.html|work=[[Vulture (magazine)]]}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theplaylist.net/colin-farrell-neil-burger-voyagers-20190426/|title=Colin Farrell, Tye Sheridan, Lily-Rose Depp & More Join Neil Burger's Space Thriller 'Voyagers'|work=The Playlist|first=Charles|author=Barfield|date=26 April 2019|accessdate=28 April 2019}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://deadline.com/2019/04/voyagers-colin-farrell-lily-rose-depp-tye-sheridan-cast-neil-burgers-lord-of-the-flies-in-space-universal-agc-1202602566/|title=''Voyagers'': Colin Farrell, Lily-Rose Depp, Tye Sheridan Among Cast For Neil Burger's Sci-Fi-Thriller; Uni Int'l Buys Major Markets From AGC|work=[[Deadline (magazine)|Deadline]]|first=Andreas|author=Wiseman|date=26 April 2019|accessdate=28 April 2019}}</ref> === Ọrụ na-abịa === Ihe omume Depp na-esote gụnyere Wolf Nathalie Biancheri, <ref>{{Cite web|url=https://www.screendaily.com/news/george-mackay-lily-rose-depp-to-star-in-nathalie-biancheris-wolf-for-bankside-exclusive/5147099.article|title=George MacKay, Lily-Rose Depp to star in Nathalie Biancheri's 'Wolf' for Bankside (exclusive)|work=[[Screen Daily]]|first=Geoffrey|author=Macnab|date=12 February 2020}}</ref> nke ya na George MacKay ga-emekọ ihe, yana Silent Night, ihe nkiri ekeresimesi na-atọ ọchị bụ Keira Knightley na Roman Griffin Davis. <ref>{{Cite web|url=https://deadline.com/2020/02/silent-night-motherland-star-lucy-punch-joins-keira-knightley-christmas-comedy-1202858197/|title='Silent Night': 'Motherland' Star Lucy Punch Joins Keira Knightley Christmas Comedy|work=[[Deadline (magazine)|Deadline]]|first=Andreas|author=Wiseman|date=12 February 2020}}</ref> Na Moose Jaws, ọ ga-eweghachi ọrụ ya dị ka Tusk na Yoga Hosers.<ref>{{Cite news|author=Evangelista|first=Chris|url=https://www.slashfilm.com/moose-jaws-update/|title=Kevin Smith Offers An Update On Horror Film 'Moose Jaws'|work=[[/Film]]|date=5 June 2018|accessdate=17 June 2018}}</ref> Depp ga-eme mpụta ihe onyonyo ya na usoro ihe nkiri HBO na-abịa bụ The Idol, yana onye na-ese ihe na-edekọ Abel “The Weeknd” Tesfaye.<ref>{{Cite web|author=Andreeva|first=Nellie|date=2021-09-29|title=Lily-Rose Depp Joins The Weeknd In ‘The Idol’ Drama Series In Works At HBO|url=https://deadline.com/2021/09/lily-rose-depp-joins-the-weeknd-in-the-idol-drama-series-in-works-at-hbo-1234846863/|accessdate=2021-09-30|work=Deadline|language=en-US}}</ref> == Ndụ onwe onye == [[Usòrò:Lily-Rose Depp Cannes 2016.jpg|thumb]] Marilyn Manson na onye na-ede akwụkwọ akụkọ François-Marie Banier bụ nne na nna Depp, onye bụ nwa ha nwanyị. Kemgbe a mụrụ ya, Depp bụ isiokwu nke tabloid na mgbasa ozi mgbasa ozi, nke gụnyere mkpuchi ụbọchị ọmụmụ ya, ịga na mmemme mmekọrịta ọha na eze, na nkatọ nke nhọrọ ejiji ya.<ref>{{Cite web|url=https://www.nme.com/features/marilyn-manson-interview-2017-2143403-2143403|title=Marilyn Manson: The most famous Satanist in the world talks politics, family and collecting human skeletons|author=Cooper|first=Leonie|work=NME|date=22 September 2017|accessdate=29 December 2018}}</ref> <ref name="birthdays">{{Cite news|author=Reed|first=Sam|title=Cool Teen Lily-Rose Depp Celebrates 'Sour Sixteen'&thinsp;|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/lily-rose-depp-sour-sixteen-798842|accessdate=6 June 2015|work=The Hollywood Reporter|date=29 May 2015}}</ref> <ref name="birthday2">{{Cite news|author=Donnelly|first=Erin|title=Lily-Rose Depp Had A "Sour Sixteen," Is Coolest Teen Ever|url=http://www.refinery29.com/2015/05/88289/lily-rose-depp-sour-sixteen-birthday-party|accessdate=6 June 2015|publisher=Refinery 29|date=29 May 2015}}</ref> <ref name="fashionshow1">{{Cite news|author=Thistlewaite|first=Felicity|title=A chip off the old block: Johnny Depp's daughter Lily-Rose attends fashion show|url=http://www.express.co.uk/news/showbiz/567639/Johnny-Depp-daughter-Lily-Rose-fashion-show|accessdate=6 June 2015|publisher=Express|date=1 April 2015}}</ref><ref name="buro247" /> Ọ maara ma Bekee na French nke ọma, ọ na-asụkwa German. Depp bụ nwa amaala France na United States. N'ime afọ agadi ya nke ụlọ akwụkwọ sekọndrị, Depp kpebiri ịpụ ka ịchụso ọrụ ime ihe oge niile. Ọ na-alụbu anorexia n’oge gara aga, ma o nwewo ike imeri ya.<ref>{{Cite web|author=Trapenard|first=Augustin|title=Who is the gorgeous Lily-Rose Depp really?|url=https://www.lofficiel.co.uk/woman/who-is-the-gorgeous-lily-rose-depp-really|date=6 November 2019|accessdate=11 December 2020|work=L'Officiel UK}}</ref><ref name="buro247">{{Cite web|title=Lily-Rose Depp: 'I never thought about getting into acting'&thinsp;|url=http://www.buro247.com.au/entertainment/films-and-tv/lily-rose-depp-i-never-thought-about-getting-into.html|work=Buro 24/7|publisher=NewsLifeMedia|accessdate=6 October 2016}}</ref><ref>{{Cite web|title=Lily-Rose Depp : 'J'ai été anorexique plus jeune et ça a été dur d'en sortir.'&thinsp;|url=http://www.elle.fr/People/La-vie-des-people/News/Lily-Rose-Depp-J-ai-ete-anorexique-plus-jeune-et-ca-a-ete-dur-d-en-sortir-3330809|work=[[Elle (magazine)|Elle France]]|accessdate=3 December 2016|language=fr|date=27 October 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.frivolette.com/fashion/models/lily-rose-depp-admitted-she-suffered-from-anorexia|title=Lily-Rose Depp admitted she suffered from anorexia|work=Frivolette|language=en-US|date=2016|accessdate=17 May 2019}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://capelino.com/lily-rose-depp-on-the-fight-against-anorexia-i-had-been-trying-to-get-better/|title=Lily-rose Depp on the fight against anorexia: "I had been trying to get better"|work=Capelino|language=en-US|date=2016|accessdate=17 May 2019}}</ref> Depp gbara maka iO Tillett Wright's Self-Evident Truths Project na August 2015, na-ekwu na ọ nọ na ụdị LGBT. Depp mechara kọwaa na ọ na-ekwu okwu banyere ịkọwa onwe ya, ọ bụghị gbasara mmekọahụ nke ya.<ref name="sexuality">{{Cite news|author=McDermott|first=Maeve|title=Lily-Rose Depp came out via this inspiring Instagram post|url=https://www.usatoday.com/story/life/entertainthis/2015/08/24/lily-rose-depp-sexually-fluid-instagram/77540280/|publisher=USA TODAY|date=24 August 2015}}</ref> <ref name="sexuality2">{{Cite news|author=Williams|first=Joe|title=Johnny Depp's daughter comes out|url=https://www.pinknews.co.uk/2015/08/24/lily-rose-depp-comes-out/|accessdate=24 August 2015|publisher=Pink News|date=24 August 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Lily-Rose Depp Clarifies Being Labeled Queer: "That's Not What I Was Trying to Do"|url=https://www.marieclaire.com/celebrity/news/a18444/lily-rose-depp-queer-clarification/|work=[[Marie Claire (magazine)|Marie Claire]]|first=Chelsea|author=Peng|date=4 February 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Lily-Rose Depp Responds To Being Labeled 'Queer' By The Media|url=https://www.inquisitr.com/2765062/lily-rose-depp-responds-to-being-labeled-queer-by-the-media/|work=[[Inquisitr]]|first=Chanel|author=Adams|date=4 February 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Lily-Rose Depp & Harley Quinn Smith Shed Light On That Whole "Queer" Thing|url=https://nylon.com/articles/lily-rose-depp-harley-quinn-smith-interview|work=[[Nylon (magazine)|Nylon]]|first=Leila|author=Brillson|date=3 February 2016}}</ref> N'agbanyeghị na Depp nọ n'okpuru afọ ịtụ vootu iwu n'oge ahụ, ọ kwadoro Bernie Sanders n'oge primaries nke Democratic Party na 2016. Na February 2017, Depp na nne ya Vanessa Paradis e sere foto maka obodo anyị nke ndị mmụọ ozi magazin; Enyere ego sitere na mbipụta ahụ nye Planned Parenthood.<ref>{{Cite web|author=Manning|first=Emily|title=lily-rose depp gets behind bernie sanders|url=https://i-d.vice.com/en_us/article/lily-rose-depp-gets-behind-bernie-sanders|work=[[i-D]]|publisher=[[Vice Media]]|accessdate=6 December 2016|date=13 August 2015}}</ref><ref>{{Cite web|author=Gonzales|first=Erica|title=Lily-Rose Depp and Vanessa Paradis Pose Together to Benefit Planned Parenthood|url=http://www.harpersbazaar.com/fashion/models/news/a20850/lily-rose-vanessa-paradis-photoshoot/|work=[[Harper's Bazaar]]|publisher=[[Hearst (media)|Hearst]]|accessdate=25 February 2017|date=22 February 2017}}</ref> Mgbe ya na Timothée Chalamet sere The King (2019) na 2018, Depp malitere ịlụ ya. Dabere na akụkọ dị iche iche na-ezo aka na British Vogue, di na nwunye ahụ kewara na mbido 2020.<ref>{{Cite web|author=Greenberg|first=Isabel|title=Timothée Chalamet and Lily Rose Depp Basically Confirmed Their Relationship with One Big Kiss|url=https://www.harpersbazaar.com/celebrity/latest/a24107565/timothee-chalamet-lily-rose-depp-kiss-confirmed-relationship/|work=[[Harper's Bazaar]]|publisher=[[Hearst (media)|Hearst]]|date=23 October 2018}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.instyle.com/news/lily-rose-depp-timothee-chalamet-split|title=Lily-Rose Depp and Timothée Chalamet Have Reportedly Split|work=InStyle|date=26 April 2020|author=Brunker|first=Alicia|publisher=Meredith Beauty Group}}</ref> == Ihe nkiri == === Ihe nkiri === {| class="wikitable" |Key: | style="background:#ffc;" |{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |Denotes films that have not yet been released |} {| class="wikitable plainrowheaders sortable" !Year !Title !Role !Director !Notes !Ref. |- |2014 |''Tusk'' | rowspan="2" |Colleen Collette | rowspan="2" |Kevin Smith |Cameo | |- | rowspan="3" |2016 |''Yoga Hosers'' | |<ref name="Guardian Media Group">{{Cite web|author=Beaumont-Thomas|first=Ben|title=Johnny Depp and Kevin Smith to work alongside daughters in Yoga Hosers|url=https://www.theguardian.com/film/2014/aug/20/johnny-depp-kevin-smith-daughters-yoga-hosers-tusk|work=[[The Guardian]]|publisher=[[Guardian Media Group]]|accessdate=6 December 2016|date=20 August 2014}}</ref> |- |''The Dancer'' |Isadora Duncan |Stéphanie Di Giusto | |<ref name="dancer">{{Cite web|author=Weissberg|first=Jay|title=Cannes Film Review: ''The Dancer''|url=https://variety.com/2016/film/festivals/cannes-film-reviews-the-dancer-1201774311/|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|publisher=[[Penske Media Corporation]]|accessdate=13 December 2016|date=13 May 2016}}</ref> |- |''Planetarium'' |Kate Barlow |Rebecca Zlotowski | |<ref name="'Planetarium': Venice Review">{{Cite web|author=Frosch|first=Jon|title='Planetarium': Venice Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/natalie-portman-lily-rose-depp-926081|work=The Hollywood Reporter|publisher=Prometheus Global Media|accessdate=19 January 2017|date=7 September 2016}}</ref> |- | rowspan="2" |2018 |''Savage'' |Laura |Vincent Mariette | |<ref name="sudouest.fr">{{Cite web|author=Larcade|first=Flavien|title=Où va se dérouler le tournage des "Fauves", avec Lily-Rose Depp, en Dordogne|url=http://www.sudouest.fr/2017/08/31/ou-va-se-derouler-le-tournage-des-fauves-avec-lily-rose-depp-en-dordogne-3737428-1980.php|work=[[Sud-Ouest (newspaper)|Sud-Ouest]]|accessdate=13 October 2017|language=fr|date=1 September 2017}}</ref> |- |''A Faithful Man'' |Eve |Louis Garrel | |<ref name="Goodfellow">{{Cite web|url=https://www.screendaily.com/news/wild-bunch-boards-louis-garrels-a-faithful-man-with-laetitia-casta-lily-rose-depp-exclusive-/5126537.article|title=Wild Bunch boards Louis Garrel's 'A Faithful Man' co-starring Laetitia Casta and Lily-Rose Depp (exclusive)|work=[[Screen International]]|first=Melanie|author=Goodfellow|date=14 February 2018|accessdate=7 August 2018}}</ref> |- | rowspan="2" |2019 |''My Last Lullaby'' |Paloma |Pauline Garcia | |<ref name="kisskissbankbank.com">{{Cite web|url=https://www.kisskissbankbank.com/fr/projects/quel-joli-temps-pour-jouer-ses-vingt-ans|title=Quel joli temps pour jouer ses vingt ans|work=Kiss Kiss Bank Bank|year=2018}}</ref> |- |''The King'' |Catherine of Valois |David Michôd | |<ref name="Wiseman">{{Cite web|url=https://deadline.com/2018/05/robert-pattinson-lily-rose-depp-timothee-chalamet-netflix-movie-the-king-1202400703/|title=Robert Pattinson, Lily-Rose Depp, Among Cast Joining Timothée Chalamet In Netflix Pic ''The King'', Cameras Roll This Week|work=[[Deadline Hollywood]]|first=Andreas|author=Wiseman|date=31 May 2018|accessdate=31 May 2018}}</ref> |- | rowspan="4" |2021 |''Crisis'' |Emmie Kelly |Nicholas Jarecki | |<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2019/film/news/greg-kinnear-michelle-rodriguez-lily-rose-depp-dreamland-1203152155/|title=Greg Kinnear, Michelle Rodriguez, Lily-Rose Depp Join ''Dreamland''|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|first=Dave|author=McNary|date=28 February 2019}}</ref> |- |''Voyagers'' |Sela |Neil Burger | |<ref>{{Cite web|url=https://theplaylist.net/colin-farrell-neil-burger-voyagers-20190426/|title=Colin Farrell, Tye Sheridan, Lily-Rose Depp & More Join Neil Burger's Space Thriller 'Voyagers'|work=The Playlist|first=Charles|author=Barfield|date=26 April 2019}}</ref> |- |''Silent Night'' |Sophie |Camille Griffin | | |- | style="background:#ffc;" |''Wolf''{{dagger|alt=Films that have not yet been released}} |Wildcat |Nathalie Biancheri |Post-production |<ref>{{Cite web|url=https://deadline.com/2020/02/george-mackay-lily-rose-depp-to-star-in-uk-genre-pic-wolf-1202858135/|title=George MacKay & Lily-Rose Depp To Star In Genre Film 'Wolf'|work=[[Deadline Hollywood]]|first=Andreas|author=Wiseman|date=12 February 2020|accessdate=24 August 2020}}</ref> |- |} === Vidiyo egwu === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha egwu ! Onye na-ese ihe ! Ref. |- | 2015 | "Okirikiri ụwa niiile" | Mmiri oyi | <ref name="msn.com">{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/music/news/johnny-depps-daughter-lily-rose-depp-makes-her-music-video-debut-watch/ar-AAcO8w1|title=Johnny Depp's Daughter Lily-Rose Depp Makes Her Music Video Debut: Watch|work=msn.com|accessdate=22 October 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150913062627/http://www.msn.com/en-us/music/news/johnny-depps-daughter-lily-rose-depp-makes-her-music-video-debut-watch/ar-AAcO8w1|archivedate=13 September 2015}}</ref> |} === Akwụkwọ akụkọ === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Netwọk ! Ọrụ ! Ihe ndetu ! Ref. |- | 2019 | ''Oge.'' ''Ọgwụgwụ ahịrịokwu.'' | Netflix | | Akwụkwọ akụkọ dị mkpirikpi | <ref name="Daly">{{Cite web|url=https://www.nme.com/news/film/oscars-judge-vote-film-periods-icky-2452886|title=Oscars judge says he won't vote for film about periods because they're 'icky'|work=[[NME]]|first=Rhian|author=Daly|date=22 February 2019}}</ref> |} === Igwe onyonyo === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ọrụ ! Ihe ndetu ! Ref. |- | TBA | ''Arụsị ahụ'' | TBA | Ịse foto; Isi ọrụ | <ref>{{Cite web|author=Zorrilla|first=Mónica Marie|date=2021-09-29|title=Lily Rose-Depp to Star Opposite The Weeknd in HBO Drama ‘The Idol’|url=https://variety.com/2021/tv/news/lily-rose-depp-to-star-opposite-the-weeknd-in-hbo-drama-the-idol-1235077400/|accessdate=2021-09-30|work=Variety|language=en-US}}</ref> |} == Ihe ngosi == {| class="wikitable sortable" !Afọ ! Aha ! Album |- | rowspan="3" | 2016 | " Abụ m nwoke ahụ " (with Harley Quinn Smith ) <ref>{{Cite web|title=Yoga Hosers Soundtrack by Various Artists on Apple Music|url=https://itunes.apple.com/us/album/yoga-hosers-soundtrack/id1121260750|publisher=[[iTunes]]|accessdate=20 January 2017}}</ref> | rowspan="3" | ''Yoga Hosers ụda egwu'' |- | " Babe " (with Harley Quinn Smith) |- | " O Canada " (with Harley Quinn Smith) |} == Ihe nrite na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ ! Ihe nrite ! Otu ! Ọrụ ahọpụtara ! Nsonaazụ ! Refs |- | rowspan="2" | 2017 | 42nd Cesar Awards | Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma | rowspan="2" |{{center|''[[The Dancer (2016 film)|The Dancer]]''}}| {{Nom}} | <ref>{{Cite web|author=Mintzer|first=Jordan|title=Cesar Awards: 'Elle' Takes Top Prizes of Best Film, Best Actress|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/cesar-award-winners-2017-list-full-969062|work=The Hollywood Reporter|publisher=Prometheus Global Media|accessdate=25 February 2017|date=24 February 2017}}</ref> |- | 22nd Lumières Awards | Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma| {{Nom}} | <ref>{{Cite web|author=Richford|first=Rhonda|title=Lumiere Awards: 'Elle,' 'My Life as a Zucchini' Take Top Prizes|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/2017-lumiere-awards-winners-967022/item/lumiere-winners-2017-best-film-970103|work=The Hollywood Reporter|publisher=Prometheus Global Media|accessdate=31 January 2017|date=30 January 2017}}</ref> |- | rowspan="2" | 2019 | 44th Cesar Awards | Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma |{{center|''[[A Faithful Man]]''}}| {{Nom}} | <ref>{{Cite web|title=France's Cesar Awards Nominations Unveiled|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/cesar-awards-2019-nominations-list-1172268|work=The Hollywood Reporter|publisher=Prometheus Global Media|accessdate=22 January 2019|date=22 January 2019}}</ref> |- | Prix Romy Schneider | Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma |{{center|Herself}}| {{Nom}} | <ref>{{Cite web|title=MEILLEUR ESPOIR FÉMININ|url=https://www.champagnefm.com/news/meilleur-espoir-feminin-47226|work=Champagne FM|first=Emmanuel|author=Poli|accessdate=28 April 2019|date=26 March 2019}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Philippe Katerine et Diane Rouxel sont les Prix Patrick Dewaere et Romy Schneider 2019|url=http://www.allocine.fr/article/fichearticle_gen_carticle=18680931.html|first=Maximillien|author=Pierrette|accessdate=30 April 2019|date=30 April 2019}}</ref> |} == Ntụaka ==   == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|6675440}} * Lily-Rose Depp on Instagram [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] aopm8rw00aowsspdbwc3mxqo95okik4 Wife 0 11168 84623 71477 2022-07-23T12:11:06Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - The Proposal (1872) 2.jpg|thumb]] '''Nwunye''' bụ [[Nwanyi|nwanyị]] na mmekọrịta alụmdi na nwunye . Nwaanyị nke kewapụrụ onwe ya na onye òtù ọlụlụ ya ga-anọgide n'ịbụ nwunye ruo mgbe alụmdi na nwunye ahụ bụ nke iwu ga-etisa site n'ikpe ịgba alụkwaghịm. Mgbe di ya nwụrụ, a na-akpọ ya nwanyị di ya nwụrụ . Ikike na ọrụ dị n'alụmdi na nwunye n'ihe gbasara onye òtù ọlụlụ ya na ọkwa ya n' obodo na iwu dịgasị iche iche n'etiti omenala ma dị iche iche n'oge. == Nchịkọta/Etymology == Okwu a nwere ntọala na German, bụ nke si na Proto-Germanic * ''wībam'', "nwanyị". Na Middle English o nwere ụdị ''wif'', na n' Old English ''wīf'', " nwanyị ma ọ bụ nwunye". Ọ metụtara ọgbara ọhụrụ German ''Weib'' (nwanyị, nwanyị), <ref>[http://gaer27.uni-trier.de/CLL/Frouwe/weib.html Etymology of "Weib"] (broken link to a uni personal account)</ref> na Danish ''viv'' (nwunye, na-adịkarị n'ụdị abụ ); Ihe izizi nkebiokwu ahụ bụ “nwunye” pụtara dị ka “nwanyị” enweghị njikọ na alụmdi na nwunye ma ọ bụ di na nwunye, echekwara na okwu ndị dị ka " midwife "," ezigbo nwunye "," nwunye azụ " na " spaewife ". hyylah2jgt1sktnsyec5g221mmsatdx Chris Attoh 0 11181 84657 71538 2022-07-23T14:25:00Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] [[Usòrò:Chris Attoh at 3 Music Awards 22 37.jpg|thumb]] '''Chris Attoh''' (amuru '''Christopher Keith Nii Attoh''' ; Mee 17, 1979) bụ onye omere [[Ghana]], onye nduzi ihe nkiri, onye na-egosi ihe onyonyo na onye nrụpụta. A maara ya nke ọma dị ka "Kwame Mensah" na ihe nkiri usoro [[Naijiria|Nigeria]] ''[[Tinsel (TV series)|Tinsel]]'' . <ref>{{Cite web|author=Adeola Adeyemo|url=http://www.bellanaija.com/2012/02/18/bn-saturday-celebrity-interview-the-hottest-nice-guy-youll-ever-meet-ghanaian-tv-movie-star-chris-attoh-of-tinsel-reveals-all-exclusively-to-bn/|title=BN Saturday Celebrity Interview: 'The HOTTEST Nice Guy You’ll Ever Meet!' – Ghanaian TV & Movie Star Chris Attoh of 'Tinsel' reveals ALL exclusively to BN|work=Bella Naija|date=18 February 2012|accessdate=18 August 2014}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.lowladee.com/exclusive-interview-love-is-the-one-thing-we-will-never-comprehend-chris-attoh-ghanaian-actor-tv-host-m-nets-tinsel-tv-series-star/|title=EXCLUSIVE INTERVIEW: “Love is the one thing we will never comprehend…” CHRIS ATTOH- Ghanaian Actor, TV Host & M-NET’s Tinsel TV Series Star|accessdate=18 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140819091227/http://www.lowladee.com/exclusive-interview-love-is-the-one-thing-we-will-never-comprehend-chris-attoh-ghanaian-actor-tv-host-m-nets-tinsel-tv-series-star/|archivedate=19 August 2014}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.punchng.com/spice/local-entertainment/women-paint-their-dreams-on-me-chris-attoh/|title=Women Paint their Dreams on me - Chris Attoh|publisher=punchng.com|accessdate=18 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140819082231/http://www.punchng.com/spice/local-entertainment/women-paint-their-dreams-on-me-chris-attoh/|archivedate=19 August 2014}}</ref> == Agụmagu akwụkwọ == Ọ gara New York Film Academy, Achimota School na Accra Academy . Na Accra Academy, ụmụ klas ya gụnyere onye ọchụnta ego mgbasa ozi na àgwà redio Nathan Adisi . Ọ gakwara na KNUST ebe ọ gụrụ nzere Bachelor nke Art na nzere ihe eserese. O mechara gaa London ka ọ gụọ akwụkwọ gbasara Ụlọ akụ na Nchekwa. <ref>{{Cite news|url=https://citinewsroom.com/2018/10/06/ghanaian-actor-chris-attoh-marries-again-photos/|title=Ghanaian actor Chris Attoh marries again [Photos]|date=2018-10-06|work=Citi Newsroom|accessdate=2018-10-07|language=en-US}}</ref> == Onye nnabata nke mmemme == Ọ so bụrụ onye nnabata mbiputa 2016 nke Vodafone Ghana Music Awards na Naa Ashorkor na DJ Black. <ref>{{Cite web|url=https://www.graphic.com.gh/entertainment/showbiz-news/chris-naa-and-dj-black-to-host-vgma-2016.html|title=Chris, Naa and DJ Black to host VGMA 2016 - Graphic Online|publisher=Graphic.com.gh|date=2016-05-03|accessdate=2019-05-14}}</ref> Ọ bụkwa MC nke mbipụta 2014 nke F.A.C.E List Awards na New York City yana Sandra Appiah. <ref>{{Cite web|url=https://www.blackenterprise.com/face2face-africa-face-list-awards-to-honor-african-diaspora-leaders/|title=Industry Leaders in Business and Entertainment to be Honored at F.A.C.E List Awards|date=2014-07-24|work=Black Enterprise|language=en-US|accessdate=2019-05-13}}</ref> == Ndụ onwe onye == [[Usòrò:Chris Attoh at 3 Music Awards 22 40.jpg|thumb]] Ọ lụrụ [[Damilola Adegbite|Damilola Adegbite na mbụ]], mana a kọrọ na ọ gbara alụkwaghịm na Septemba 2017. <ref>{{Cite web|url=http://thenet.ng/2014/08/m-i-congratulates-chris-attoh-and-damilola-adegbite-on-engagement/|title=M.I congratulates Chris Attoh and Damilola Adegbite on engagement|publisher=thenet.ng|accessdate=18 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140919002336/http://thenet.ng/2014/08/m-i-congratulates-chris-attoh-and-damilola-adegbite-on-engagement/|archivedate=19 September 2014}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.bellanaija.com/2017/09/exclusive-chris-attoh-divorce-damilola-adegbite-kindness-foundation/|title=Exclusive: Chris Attoh opens up to BellaNaija about New Projects, Divorce from Damilola Adegbite & ‘The Kindness Foundation|publisher=bellanaija|date=25 September 2017|accessdate=25 September 2017}}</ref> Ọ lụghariri nwanyi ọzọ na Satọde 6 Ọktoba 2018 bu Bettie Jennifer, nwanyị ọchụnta ego nke US na emume nzuzo na Accra. <ref>{{Cite web|url=https://citinewsroom.com/2018/10/06/ghanaian-actor-chris-attoh-marries-again-photos/|title=Ghanaian actor Chris Attoh marries again [Photos]|date=Oct 6, 2018|accessdate=May 14, 2019}}</ref> ==Ihe nkiri ọ gosiputara== ===Ihe nkiri=== *''[[Sylvia (2018 film)|Sylvia]]'' (2020) *''The Perfect Picture'' *''The Perfect Picture - Ten Years Later'' (2020)<ref>{{Cite web|date=2019-10-09|title=Sparrow Production shoots ‘Perfect Picture’ movie again 10 years later|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/entertainment/Sparrow-Production-shoots-Perfect-Picture-movie-again-10-years-later-787621|access-date=2021-02-03|website=www.ghanaweb.com|language=en}}</ref> *In Line (2018) *''[[An Accidental Zombie (Named Ted)]]'' (2018) *''[[A Trip to Jamaica]]'' (2016) *"Happiness is a Four Letter Word" (2016) *''[[Flower Girl (Ihe nkiri)|Flower Girl]]'' (2013) *''[[Journey to Self]]'' (2012) *''[[Single and Married]]'' (2012) *Bad Luck Joe *Scorned *Life and Living It *Esohe *A Soldiers Story 2; Return from the Dead *Love and Cancer *Love and War *Moving On *Closure *International Affairs *Lotana *The Rangers; Shadows Rising *''[[Sinking Sands]]'' *One More Day *The In-laws *[[Potato Potahto|Potato Potatho]]<ref>{{Cite web|title=Shirley Frimpong-Manso's 'Potato Potahto' makes it to Netflix - MyJoyOnline.com|url=https://www.myjoyonline.com/shirley-frimpong-mansoaes-potato-potahto-makes-it-to-netflix/|access-date=2021-02-03|website=www.myjoyonline.com|language=en-US}}</ref> *Kintampo *All About Love *Choices *Somniphobia *Lovers Discretion *James Town *''[[Six hours To Christmas]]'' *''Love and War'' * Swings <ref>{{cite web|url=https://www.pulse.com.gh/entertainment/movies/swings-movie-starring-yvonne-nelson-chris-attoh-henry-adofo-premieres-november-25/dwq37pt|title=Movie starring Yvonne Nelson, Chris Attoh, Henry Adofo premieres November 25|date=Nov 22, 2017|website=Entertainment|accessdate=May 14, 2019}}</ref> ===Onyonyo=== *A House Divided (U.M.C) 2019 - 2020 *Fifty - the series 2020 *BRAT TV 2020 *''[[Tinsel (TV series)|Tinsel]]'' (2008-2013) *''Shuga'' ([[Shuga Naija|season 3]]) (2013-2015) == Nsidee ==  {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|3906542}} * Ameyaw Debrah, [https://yen.com.gh/21720-chris-attohs-son-celebrates-first-birthday-kids-osu-children-home.html "Nwa Chris Attoh na-eme mmemme ụbọchị ọmụmụ mbụ"], YEN. * Laila's Blog, [https://web.archive.org/web/20170926041245/http://www.lailasblog.com/damilola-adegbite-removes-husbands-name-from-ig-deletes-all-photos-with-him/ "Damilola Adegbite wepụrụ aha di, hapụ ya, ma hichapụ foto ya niile na IG"], Laila's Blog. [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 58o6wv1olsteouwft2am21qsrtl9gmt Youma Diakite 0 11199 84637 71599 2022-07-23T12:53:39Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] [[Usòrò:Youma (cropped).jpg|thumb|Youma Diakite]] '''Youma Diakite''' (amụrụ 1 Mee 1971), makwaara dị ka '''Youma''', <ref name="Oggi">{{Cite news|title=Youma Diakite che pancione! E quante coccole al fidanzato Fabrizio|url=http://www.oggi.it/gossip/amori/2014/07/25/youma-diakite-che-pancione-e-quante-coccole-al-fidanzato-fabrizio/|accessdate=7 August 2014|work=[[Oggi (magazine)|Oggi]]|date=25 July 2014}}</ref> bụ onye ihe nlereanya [[Mali]], onye na-eme ihe nkiri, na onye ngosi nwanyị, na-arụsi ọrụ ike na [[Italy]] . <ref name="Oggi" /> A maara ya n'ụwa niile <ref name="Oggi" /> dịkwa ka ''"Naomi nke ọzọ"'' <ref name="Oggi" /> n'ihi na ọ yiri Naomi Campbell . <ref name="Oggi" /> A mụrụ ya na [[Mali]] na zụlitere na Paris, <ref name="Ella Baffoni">{{Cite news|author=Ella Baffoni|title=YOUMA, LA RAGAZZA CHE HA MESSO A POSTO BOSSI|url=http://cerca.unita.it/ARCHIVE/xml/105000/100483.xml?key=Ella+baffoni&first=101&orderby=0&f=fir&dbt=arc|accessdate=7 August 2014|work=[[L'Unità]]|date=31 October 2003}}</ref> Diakite ghọrọ onye a ma ma n'ụwa niile na afọ 18 <ref name="Oggi" /> mgbe ọ họọrọ Benetton Group <ref name="Oggi" /> dị ka spokesmodel maka ihe mgbasa ozi mkpọsa. <ref name="Oggi" /> N'ịbụ ndị a kwagara [[Italy|Ịtali]] na 1998, Diakite bụ onye ihe nlereanya ogbo maka ndị ocho mma a ma ama gụnyere Armani, Versace na Dolce &amp;amp; Gabbana . <ref name="Oggi" /> Diakite pụtara n'ọtụtụ ihe ngosi telivishọn dị iche iche. Ọ bụkwa onye na-asọ mpi na ihe ngosi talent nke eziokwu ''Ballando con le Stelle'' (ụdị Ịtali nke ''Ịgba egwu na Stars'' ) nke Rai Uno mere <ref name="Oggi" /> <ref>{{Cite news|author=Alessandra Vitali|title=Maradona, salsa e merengue "Ora giudicatemi come ballerino"|url=http://www.repubblica.it/2005/i/sezioni/spettacoli_e_cultura/ballastelle/ballastelle/ballastelle.html?ref=search|accessdate=7 August 2014|work=[[La Repubblica]]|date=15 September 2005}}</ref> nakwa na ihe ngosi egwuregwu nke eziokwu bụ ''L'isola dei famosi'' (ụdị Ịtali). nke ''Celebrity Survivor'' ) nke Canale 5 wepụtara. <ref>[https://www.davidemaggio.it/archives/170310/youma-diakite-isola-dei-famosi]</ref> <ref>[https://www.davidemaggio.it/archives/171100/isola-dei-famosi-youma-ritirata-motivazioni]</ref> Diakite pụtakwara na ''John Wick: Isi nke 2'', ihe nkiri ihe nkiri Chad Stahelski duziri na 2017. <ref>[https://www.imdb.com/name/nm0224468/bio]</ref> Diakite bụkwa onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị mba ụwa megide ịkpa ókè agbụrụ. <ref name="Ella Baffoni" /> == Ihe nkiri == {| class="wikitable" |+ Ihe nkiri ! Afọ ! Aha ! Ọrụ ! Ihe ndetu |- | 2001 |E adesso sesso | Brigitte | |- | 2002 | ''Casomai'' | Youma | |- | 2004 | ''Ocean iri na abuo'' | Nwanyị Toulour #1 | Ọdịdị cameo |- | 2005 | ''Fratella na sorello'' | Nono | |- | 2007 | ''Oliviero na-ebili'' | Karol | |- | 2016 | ''Teen Star Academy'' | Brenda | |- | 2017 | ''John Wick: Isi nke 2'' | Lucia | |} == Nsidee == {{Reflist}}   == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|0224468}} {{Ballando con le Stelle}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] i0sv5ozrwyk5bjr25fcier3da2sm7kk Juliet Asante 0 11214 84658 72256 2022-07-23T14:26:12Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] [[Usòrò:Juliet Asante 1.jpg|thumb]] '''Juliet Yaa Asantewa Asante''' bụ onye ome ihe nkiri [[Ghana]], onye na-emepụta ihe na onye nduzi na onye enyemaka . Ihe nkiri a hụrụ bu, ''Silver Rain'', maka "Ihe nkiri kachasị mma na West Africa" na "Ejiji Kachasị Mma" maka 2015 na Africa Magic Viewer's choice awards (AMVCA) na 2015 "Best Overall Film in Africa". <ref>http://africamagic.dstv.com/2015/12/11/amvca-2016-full-nomination-list/</ref> Na 1999, Asante malitere mmepụta ụlọ Eagle House Productions. <ref>{{Cite web|date=2014-11-29|title=ET Drum {{!}} Eagle Productions Limited|url=https://web.archive.org/web/20141129035426/http://www.eagleproductionslimited.com/about.html|accessdate=2021-09-19|work=web.archive.org}}</ref> N'otu afọ ahụ ọ malitekwara "Save Our Women International", <ref>{{Cite web|title=Save our Women International|url=http://www.saveourwomeninternational.org/about.html|publisher=SOWI|accessdate=22 November 2014}}</ref> bụ ụlọ ọrụ anaghị akwụ ụgwọ na-elekwasị anya na agụmakwụkwọ ụmụ nwanyị wee malite ihe ọhụrụ na-eme obere ihe nkiri maka ekwentị mkpanaaka na [[Eluàlà|Africa]] na 2014 nke a na-akpọ Mobile Flicks. <ref>https://www.theafricandream.net/juliet-asante-africa-film-industry/</ref> Ọ bụkwa onye nchoputa na onye isi oche nke Black Star International Film Festival . <ref>{{Cite web|url=http://www.huffingtonpost.com/entry/spotlight-on-filmmaker-juliet-yaa-asantewaa-asante_us_58d565aae4b0c0980ac0e5bd|title=Spotlight on Filmmaker Juliet Yaa Asantewaa Asante|author=Television|first=New York Women In Film &|date=2017-03-27|work=Huffington Post|language=en-US|accessdate=2017-03-29}}</ref> Eagle Production enyerela aka zụọ ụfọdụ ndị nwoke na nwanyị na-eme ihe nkiri na ndị na Ghana site na aka ọzụzụ ha, Eagle Drama Workshop. <ref>{{Cite journal|url=http://c.ymcdn.com/sites/www.tiaw.org/resource/collection/581E64AE-930D-472A-8CAA-BCE515E7DAFF/2009_WOD.pdf|title=The International Alliance for Women|accessdate=26 November 2014}}</ref> == Ndụ mbido == Amụrụ Asante na [[Ghana]] na ọ bụ nke abụọ n'ime ụmụaka ise. O nwetara nzere Masters na Public Administration (MPA) na Master's na Public Policy (MPP) na Harvard Kennedy School of Government . O nwekwara nzere bachelọ abụọ. Ọ gụsịrị akwụkwọ na Mahadum Cape Coast, ma gụchaakwa na National Film and Television Institute . <ref name="Modern Ghana">{{Cite web|url=https://www.modernghana.com/lifestyle/549/16/juliet-asante-it-may-be-much-work-but-she-enjoys-d.html|title=Juliet Asante: It May Be Much Work But She Enjoys Doing Them|date=21 November 2008|work=Modern Ghana|publisher=MG Media Group|accessdate=27 June 2015}}</ref> == Ọrụ == Juliet bụ onye isi oche nke National Film Authority nke Ghana, Onye isi oche nke National Film na Television Institute (NAFTI) na onye guzobere Black Star International Film Institute, ndị na-ahazi Black Star International Film Festival (BSIFF). <ref>{{Cite web|date=2019-12-20|title=Akufo Addo appoints David Dontoh as NFA chair, Juliet Asante as Executive Secretary|url=https://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/entertainment/Akufo-Addo-appoints-David-Dontoh-as-NFA-chair-Juliet-Asante-as-Executive-Secretary-820144|accessdate=2021-09-17|work=GhanaWeb|language=en}}</ref> Enyere Juliet ihe nkiri 'Kachasị Mma' na Ghana na 2001. <ref>{{Cite web|title=Juliet Asante {{!}} HuffPost|url=https://www.huffpost.com/author/juliet-asante|accessdate=2020-05-19|work=www.huffpost.com|language=en}}</ref> O mechara gaa na National Film na Television Institute nke Ghana, ebe o nwetara klaasị mbụ ya na nduzi ihe nkiri. <ref>{{Cite web|title=On location in Ghana with Juliet Yaa Asantewa Asante - President of the Black Star International Film Institute|url=https://www.thelocationguide.com/2019/06/on-location-in-ghana-with-juliet-asante-president-of-the-black-star-international-film-institute/}}</ref> Dị ka onye ọchụnta ego na onye na-emeputa ihe nkiri, Juliet tọrọ ntọala Eagle Productions ltd na 1999, na-eduzi ụlọ ọrụ ahụ iji mepụta ụfọdụ ihe ngosi na-aga nke ọma na Ghana Television n'etiti 2001 na 2010. <ref name="Modern Ghana" /> == Ihe nkiri == * ''Deadly Voyage'' *''Twin Lovers'' *''Fresh Blood'' *''Tears of Blood'' *''Ripples'' *''Thread of Ananse'' *''Silver Rain'' *''Screen Two'' * * ''[[Tinsel (TV series)|Tinsel]]'' == Nkwanye ugwu == * ''Onye nta akụkọ Hollywood'' 's "Ọgbọ International TV na-esote" (2009) <ref>{{Cite web|url=http://hollywoodreporter.com/news/gen-intl-tv-class-89444?mobile_redirect=false|title=Award}}</ref> * "Ụwa nke ọdịiche 100 kachasị emetụta ụmụ nwanyị" nke Alliance for Women (TIAW) (2009) <ref>{{Cite web|title=Quality packaging critical to movie industry|url=https://www.linkedin.com/pulse/quality-packaging-critical-movie-industry-juliet-asante|work=www.linkedin.com|language=en|accessdate=2020-05-19}}</ref> <ref>{{Cite web|title=Dr. Linda Iheme|url=https://www.facebook.com/LindaIhemeOfficial/posts/1713254362156802|work=www.facebook.com|language=en|accessdate=2020-05-19}}</ref> * Ndị otu Ghana. nke ndị isi ụmụ nwanyị ọchụnta ego (2009) <ref name=":1">{{Cite web|title=SPLA {{!}} Juliet Asante|url=http://www.spla.pro/file.person.juliet-asante.44916.html|work=www.spla.pro|accessdate=2020-05-19}}</ref> * Ihe nrite kacha mma nke Ghana (2009) <ref name=":1" /> == Nsidee == {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|5183296}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] i94anhadn1ggzujywu50357wfythkr2 Olisa Metuh 0 11244 84661 71728 2022-07-23T14:36:05Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Chief-Olisa-Metuh-PDP-National-Publicity-Secretary.jpg|thumb]] '''Olisa Metuh''' bụ onye ọka iwu n'ala [[Naijiria]], onye ndọrọ ndọrọ ọchịchị na kwa ode akwukwọ mkpọsa ochie nke otu [[Peoples Democratic Party|People's Democratic Party]] . <ref>{{Cite web|url=http://www.vanguardngr.com/2014/05/pdp-olisa-metuh/|title=PDP: Where is Olisa Metuh?|work=Vanguard News|date=23 May 2014|accessdate=15 January 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://saharareporters.com/2014/04/17/madness-olisa-metuh-and-tragedy-nigerian-nation|title=The Madness Of Olisa Metuh And The Tragedy Of The Nigerian Nation|work=Sahara Reporters|date=17 April 2014|accessdate=15 January 2015}}</ref> == Mmalite ndụ na ọrụ == A mụrụ Chief Olisa Metuh na Otolo, Nnewi North, na [[Ọ̀hà Ọmambala|Anambra Steeti]], n'ebe ndịda ọwụwa anyanwụ Nigeria . <ref>{{Cite web|url=http://www.vanguardngr.com/2013/08/pdp-election-why-they-are-after-me-olisa-metuh/|title=PDP ELECTION: Why they are after me – Olisa Metuh – Vanguard News|work=Vanguard News|date=24 August 2013|accessdate=15 January 2015}}</ref> O nwetara nzere bachelọ nke iwu na Mahadum Nigeria, Nsukka dị [[Ȯra Enugu|n'Enugwu steeti]], e wee kpọbata ya n'otu ndị ọka iwu [[Naijiria]] n'afọ otu puku na narị iteghete na iri asatọ na asatọ (1988)<ref>{{Cite news|url=http://saharareporters.com/2013/04/05/frustrated-pdp-spokesman-olisa-metuh-%E2%80%98ready-resign%E2%80%99|title=Frustrated PDP Spokesman, Olisa Metuh, 'Ready To Resign' {{!}} Sahara Reporters|date=2013-04-05|work=Sahara Reporters|accessdate=2018-01-02}}</ref> Ọ malitere ọrụ iwu ya na ụlọ ọrụ iwu Olisianunba, ụlọ ọrụ iwu nke nna ya nwere. N'afọ otu puku na narị iteghete na iri iteghete (1990), o hiwere ụlọ ọrụ mmekọ ọnụ nke a na-akpọ Metuh, Okafor & Associates, ebe ọ rụrụ ọrụ dịka onye ọka iwu njikwa. <ref>{{Cite web|url=http://saharareporters.com/2014/09/15/government-full-lies-reuben-abati-and-olisa-metuh-agents-tobi-idaomi|title=A Government Full Of Lies: Reuben Abati And Olisa Metuh As Agents By Tobi Idaomi|work=Sahara Reporters|date=15 September 2014|accessdate=15 January 2015}}</ref> N'afọ otu puku na narị iteghete na iri iteghete na otu (1991), a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye isi oche nke ụlọ ọrụ akpọrọ Legend Properties Limited, ụlọ ọrụ na-ahụ maka ijikwa ihe onwunwe. <ref>{{Cite web|url=http://www.punchng.com/opinion/viewpoint/olisa-metuh-the-pdp-is-not-the-apc/|title=Olisa Metuh, the PDP is not the APC|work=The Punch - Nigeria's Most Widely Read Newspaper|accessdate=15 January 2015}}</ref> O mechara debanye aha dị ka onye na-enye ndụmọdụ gbasara itinye ego n'otu Securities and Exchange Commission (SEC). <ref>{{Cite web|url=http://www.nigerialeadershipsummit.com/olisa_metuh.php|title=Nigeria Leadership Summit – by Anabel Leadership Academy – nigerialeadershipsummit.com|publisher=|accessdate=15 January 2015}}</ref> N'afọ otu puku na narị iteghete na iri iteghete na isii (1996), o guzobere Ụlọ Ọrụ Iwu, Olisa Metuh & Co, iji nye ọrụ n'ihe gbasara omume iwu, ala, na ịkekọrịta ihe nnweta. <ref>{{Cite web|url=http://www.dailytrust.com.ng/daily/columns/thursday-columns/20142-manipulators-of-public-perception-between-olisa-metuh-and-lai-mohammed|title=Manipulators of public perception: Between Olisa Metuh and Lai Mohammed|author=Media Trust|work=Daily Trust|accessdate=15 January 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://newtelegraphonline.com/olisa-metuh-a-bull-in-an-abia-shop/|title=New Telegraph – Olisa Metuh: A bull in an Abia shop|author=Our Correspondent|publisher=|accessdate=15 January 2015}}</ref> == Ndụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị == Ọ malitere ọrụ ndọrọndọrọ ọchịchị dịka onye nhazi ọgbakọ Igbo United Congress. <ref>{{Cite web|url=http://www.punchng.com/news/apc-free-to-boycott-national-dialogue-pdp/|title=APC free to boycott national dialogue – PDP|work=The Punch - Nigeria's Most Widely Read Newspaper|accessdate=15 January 2015}}</ref> Mgbe ọ na-eje ozi n'ọkwa ahụ, ọ bụkwa onye so na kọmitii na-ahụ maka ego n'otu People's National Forum (PNF). <ref>{{Cite web|url=http://www.punchng.com/politics/pdpas-the-behemoth-shrinks/|title=PDP: As the behemoth shrinks|work=The Punch - Nigeria's Most Widely Read Newspaper|accessdate=15 January 2015}}</ref> Ọ jere ozi dị ka otu onye izizi na kọmitii na-ahụ maka ego mba nke otu [[Peoples Democratic Party|People's Democratic Party]] . <ref>{{Cite web|url=http://www.channelstv.com/2013/06/19/pdps-publicity-secretary-olisa-metuh-resigns/|title=PDP's Publicity Secretary, Olisa Metuh Resigns – Channels Television|work=Channels Television|accessdate=15 January 2015}}</ref> Na ọnwa Nọvemba n'afọ otu puku na narị iteghete na iri iteghete na iteghete (1999), na Mgbakọ Mba mbụ nke PDP, a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye isi oche nke otu National Executive Committee (NEC) nke pati ahụ. <ref>{{Cite web|url=http://www.thisdaylive.com/articles/pdp-s-nwc-reviews-sack-of-adamawa-ebonyi-excos/194778/|title=PDP's NWC Reviews Sack of Adamawa, Ebonyi Excos, Articles – THISDAY LIVE|publisher=|accessdate=15 January 2015}}</ref> O mechara bụrụ odeakwụkwọ nke otu National Peace and Reconciliatory Committee nke pati ahụ afọ abụọ. <ref>{{Cite web|url=http://www.premiumtimesng.com/news/139150-pdp-spokesman-olisa-metuh-resigns.html|title=Spokesman Olisa Metuh resigns|work=Premium times|date=19 June 2013|accessdate=15 January 2015}}</ref> N'afọ puku abụọ na abụọ (2002), a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye isi oche ngalaba ntuli aka [[Ȯra Cross River|nke steeti Cross River.]] <ref>{{Cite web|url=http://www.punchng.com/news/cross-river-pdp-electoral-panel-denies-bribe-allegation/|title=Cross River PDP electoral panel denies bribe allegation|work=The Punch - Nigeria's Most Widely Read Newspaper|accessdate=15 January 2015}}</ref> E mechara họpụta ya ka ọ bụrụ onye otu ngalaba na-enyocha iwu nke [[Peoples Democratic Party|People's Democratic Party]]. <ref>{{Cite web|url=http://www.tribune.com.ng/news/news-headlines/item/26566-we-are-ready-for-election-pdp|title=We are ready for election —PDP|author=Leon Usigbe And Jacob Segun Olatunji-Abuja|publisher=Nigerian Tribune}}</ref> N'afọ puku abụọ na isii (2006), ọ ghọrọ onye isi oche ụlọ ọrụ [[Ȯra Abia|ntuliaka Abia steeti]] ma sorokwa na-elekọta ntuliaka na pati dị iche iche di na [[Ȯra Abia|steeti Abia]] . <ref>{{Cite web|url=http://sunnewsonline.com/new/?p=92757|title=Abia polls: Controversy over disqualification of Gov Orji's son|author=Our Reporter|publisher=|accessdate=15 January 2015}}</ref> N'afọ puku abụọ na asaa (2007,) a họpụtara ya ka ọ bụrụ onye na-enyocha ka ego si gaa na kwa onye so na kọmitii na-arụ ọrụ nke pati nke a kpọrọ National Working Committee (NWC) <ref>{{Cite web|url=http://www.thisdaylive.com/articles/jonathan-tafawa-balewa-for-screening-today/195081/|title=Jonathan, Tafawa Balewa for Screening Today, Articles – THISDAY LIVE|publisher=|accessdate=15 January 2015}}</ref> E mechara họpụta ya ka ọ bụrụ osote onye isi oche nke pati na mpaghara ndịda ọwụwa anyanwụ. <ref>{{Cite web|url=http://sunnewsonline.com/new/?p=8719|title=Why we sacked Adamawa PDP executive – Olisa Metuh|author=Our Reporter|publisher=|accessdate=15 January 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://m.thenigerianvoice.com/news/44965/1/pdp-seast-executive-passes-vote-of-confidence-in-m.html|title=PDP S'EAST EXECUTIVE PASSES VOTE OF CONFIDENCE IN METUH|work=thenigerianvoice.com|accessdate=15 January 2015}}</ref> Ọ jere ozi dịka odeakwụkwọ mgbasa ozi mba nke otu [[Peoples Democratic Party|People's Democratic Party]] site n'afọ puku abụọ na iri na atọ (2013) wee ruo n'afọ puku abụọ na iri na ise (2015) mgbe otu ahụ tụfuru ikike gọọmenti etiti n'aka ndị mmegide [[All Progressives Congress]], APC. <ref>{{Cite web|url=http://saharareporters.com/2013/04/07/re-false-reports-national-publicity-secretary-pdp-chief-olisa-metuh|title=Re: False Reports On The National Publicity Secretary Of The PDP, Chief Olisa Metuh|work=Sahara Reporters|date=7 April 2013|accessdate=15 January 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.premiumtimesng.com/news/top-news/169163-seized-5-7million-apc-used-by-foreign-interests-to-destroy-nigeria-pdp.html|title=Seized $5.7million: APC used by 'foreign interests' to destroy Nigeria - PDP - Premium Times Nigeria|work=Premium Times Nigeria|date=7 October 2014|accessdate=15 January 2015}}</ref> == Njide == Ka onwa Jenụwarị gbara mkpụrụ ụbọchị ịse n'afọ puku abụọ na iri na isii (2016), ndị Economic and Financial Crimes Commission, (EFCC) nwụchiri Olisa Metuh, <ref>{{Cite web|url=https://guardian.ng/news/court-finds-olisa-metuh-guilty-of-n400m-fraud/|work=guardian.ng|accessdate=2020-05-28|title=Court finds Olisa Metuh guilty of N400m fraud|date=25 February 2020}}</ref> ka ọ bịa zara ọnụ ya n'okwu gbasara ụfọdụ ego metụtara nkwekọrịta ngwa ọgụ ka a chọpụtara na o metụtara ụlọ ọrụ ya. <ref>{{Cite web|title=EFCC arrests PDP spokesperson, Olisa Metuh, over alleged corruption – Premium Times Nigeria|url=http://www.premiumtimesng.com/news/top-news/196241-efcc-arrests-pdp-spokesperson-olisa-metuh-over-alleged-corruption-2.html|work=Premium Times Nigeria|date=5 January 2016|publisher=http://google.com/+Premiumtimesngr|accessdate=2016-01-14|language=en-GB}}</ref> "Site na ndekọ dị iche iche, Metuh nwetara ihe karịrị narị nde naira anọ, o kwubeghị ihe ọ bụla n'ihi na anyị chọrọ ka e weghachite ego ọha na eze ka e were ya mee ihe maka ọdịmma ọha," Maazị Magu kwuru n'oge nzukọ ya na ndị na-ebipụta mgbasa ozi n'ịntanetị na Lagos nwere. <ref>{{Cite web|title=Why we released APC's Jafaru Isa, still detain PDP's Olisa Metuh – EFCC – Premium Times Nigeria|url=http://www.premiumtimesng.com/news/headlines/196619-why-we-released-apcs-jafaru-isa-still-detain-pdps-olisa-metuh-efcc.html|work=Premium Times Nigeria|date=11 January 2016|publisher=http://google.com/+Premiumtimesngr|accessdate=2016-01-14|language=en-GB}}</ref> Ka ọnwa Febụwarị gbara mkpụrụ ụbọchị ịse n'afọ puku abụọ na iri na asatọ (2018), Olisa Metuh rutere n'ụlọ ikpe gọọmentị etiti dị na Abuja na ụgbọ ihe mberede. <ref>{{Cite news|title=Alleged N400m Fraud: Ex-PDP spokesman, Olisa Metuh, appears in..|url=https://oak.tv/alleged-n400m-fraud-ex-pdp-spokesman/|work=oak.tv|publisher=Oak TV|date=5 February 2018}}</ref> Ọ nọghị ya mgbe a nụrụ ikpe ahụ n'izu gara aga. == Otu ndị ọkachamara == * Onye otu ndị ọka iwu Naijiria * Onye otu International Bar Association * Onye otu Association of Business Lawyers of Nigeria. == Hụkwa == * [[Peoples Democratic Party|Otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị People's Democratic Party]] == Nsidee == {{Reflist}}   == Njikọ mpụga == * [http://peoplesdemocraticparty.com.ng/?page_id=297 Profaịlụ Chief Olisa Metuh] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 3pr9szrh9yarqyxvuuu691xmjtutv1d Awka South 0 11257 84640 73132 2022-07-23T12:57:49Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Club street, awka South.jpg|thumb]] ' ''Awka South'' Local Government Area (LGA) is made up of nine towns, bụ, Amawbia, [[Óká|Awka]], Ezinato, [[Isiagu]], Mbaukwu, Nibo, Nise, Okpuno and Umuawulu . Enwere nnukwu okporo ámá atọ na-agafe ebe a, bụ Zik Avenue, Works Road na Arthur Eze Avenue. <ref>{{Cite web|title=OBI CONTINUES TO MAKE IMPACT IN AWKA|url=http://www.nigerianbestforum.com/blog/obi-continues-to-make-impact-in-awka/}}</ref> N’oge gara aga, ndị obodo Awka South LGA bụ ndị a ma ama n’ịrụ igwe. Taa ka a na-akwanyere ha ugwu n'etiti ndị Igbo nọ na Naịjirịa maka nka nka na azụmaahịa ha. Obodo oka bu nke di na mpaghara Oka south Lokal Goomenti Aria,o bu ya bu isi Goomenti ahu,ndi amara aha ha nke oma bukwa ndi si ebe ahu wee puta. Ma ndi bi n'ulo na ndi ebighi ebe Amobia bu mpaghara ebe goomenti steeti di nke ndi oyibo kporo Governor's Lodge nakwa Steeti Prisons. Nise bukwa ndi nwere otutu ihe di iche iche dika WAEC(West African Examinations Council)nke bu Isi steeti goomenti ahu na mahadum Paul di ebe ahu. Obodo Isiagu bukwa obodo ozo enwere na Lokal goomenti Oka south.I bukwa obodo amara nke oma n'ihe gbasara iko oru ugbo n'ihi na ha nwere ala eji ano ihe nke oma. O bu ihe onye obula kwenyere nke oma na ya bu obodo so na Otu n'Ime obodo abuo bu Uzo malite na mpaghara Owuwa anyanwu Naijiria(Ala Igbo). Obodo Isiagu nwere eze abuo nwe rue n'ubochi taa. Over ha nke amara nke oma n'ubochi taa bu Igwe Augustine Nwankwo(Over agu 1 of Ishiagu). Obodo Isiagu nwere uloakwukwo abuo abuo na ngalaba praimari ma nwekwa otu Sekondiri Skul n'Ime ya. Isiagu nwere ụlọ akwụkwọ praịmarị abụọ na otu ụlọ akwụkwọ sekọndrị. Obodo nwere akụkọ ihe mere eme nke udo coinhibition na siri ike nketa omenala, Isiagu ruo taa ka na-edobe omenala na omenala ya. == Ụlọ akwụkwọ == [[Usòrò:BCS_school_gate.jpg|áká_ịkẹngạ|thumb| ọnụ ụzọ ụlọ akwụkwọ nke Bishop Crowther Seminary]] Nke a bu ufodu uloakwukwo nke di na mpaghara Oka south Lokal Goomenti Aria: * Bishop Crowther Seminary, Awka * Igwebuike Grammar Secondary School, Awka * John of God School, Awka * Ụlọ akwụkwọ sekọndrị ụmụ agbọghọ, Awka * Community Secondary School, Umuokpu * Ụlọ akwụkwọ sekọndrị Capital City, Awka * Kenneth Dike Memorial Secondary School, Awka * Ezi-Awka Community Secondary School, Awka * Community Secondary School, Okpuno * Nneoma * Community Secondary School, Nibo * Community Secondary School, Mbaukwu * Emeka Aghasili High School, Nise * Community Secondary School, Agulu-Awka * Community Secondary School, Amawbia * Union Secondary School, Umuawulu * Union Secondary School, Amawbia * Ezike High School, Nibo * Holy Cross High School, Umuawulu Mbaukwu * Community Secondary School, Isiagu * Krosa Model Schools, Amawbia Nibo bukwa obodo ozo nke di na mpaghara Awka South, na Anambara Steeti,Naijiria. Ebe ndi oruru gunyere gara ihe dika == Ntụaka == {{Reflist}} pj4vgp9k2vr67tfnjcabw3ud99im76g Yuko Araki 0 11258 84688 71765 2022-07-24T00:10:12Z Akwugo 11031 Added photo #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[File:ランチ『新・日替わりランチ』篇【ガスト】新木優子.jpg|thumb|ランチ『新・日替わりランチ』篇【ガスト】新木優子]][[Category:Articles with hCards]] [[Category:Articles with hCards]] Yuko Araki (新木 優子, Araki Yūko, amụrụ n'abali iri na ise nke ọnwa Desemba 1993 na Tokyo)<ref name="News Post Seven">{{Cite web|url=http://www.news-postseven.com/archives/20150615_328633.html|title=新ゼクシィガール新木優子 「広瀬すず級の逸材」との評価も|work=News Post Seven|language=ja|publisher=[[Shogakukan]]|date=15 Jun 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> bụ ome ihe nkiri si Japan na ome ejije nlereanya mma nke [[Nkwalite Stardust|Stardust Promotion]] na anọchite anya ya. == Akụkọ ndụ == Araki nwetara ọrụ mgbe ọ nọ n'ụlọ akwụkwọ elementrị. <ref>{{Cite web|author=Takakura, Fuminori|url=http://www.talentsearch.jp/column/新cmクイーン候補に浮上したフォトジェニック美女.html|title=新CMクイーン候補に浮上したフォトジェニック美女☆新木優子|work=Talent Power Ranking|language=ja|publisher=Architect|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> Ọrụ ihe nkiri isi mbụ ya bụ ''Ikari o Nagero'' na Mee 2008. <ref name="News Post Seven">{{Cite web|url=http://www.news-postseven.com/archives/20150615_328633.html|title=新ゼクシィガール新木優子 「広瀬すず級の逸材」との評価も|work=News Post Seven|language=ja|publisher=[[Shogakukan]]|date=15 Jun 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> Araki ghọrọ Onye atụ pụrụ iche maka akwụkwọ akụkọ ''non-no'' na 2014. <ref name="News Post Seven" /> Ọrụ izizi ihe nkiri telivishọn mbụ ya bụ ihe nkiri Fuji Television drama ''Love Alien'' na 2016. <ref name="Oricon">{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2073960/full/|title=『ゼクシィ』CMガール新木優子、連ドラ初主演 『ラブラブエイリアン』実写化|work=Oricon Style|language=ja|publisher=[[Oricon]]|date=24 Jun 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> Nka Araki nwere bụ ịkpọ euphonium na opi . <ref>{{Cite news|url=https://www.tokyo-sports.co.jp/newsflash/751647/|language=ja|work=[[Tokyo Sports]]|title=新木優子「幸福の科学」信者判明で波紋 さらなる女優信者も|date=August 31, 2017|accessdate=June 27, 2018}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.excite.co.jp/News/entertainment_g/20170904/DailyNews_1351467.html|language=ja|work=[[Excite (web portal)|Excite]] Japan|title=新木優子、"幸福の科学"信者発覚で関係者「以前から発言内容がおかしかった」|date=September 4, 2017|accessdate=June 27, 2018}}</ref> Ọ gụpụtara Gabby Gabby na Japanese dub of Toy akụkọ nke anọ . == Ihe nkiri == === Ihe nkiri === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ọrụ ! Ihe ndetu ! Ref. |- | rowspan="2" | 2008 | ''Ikari o Nagero'' | Neomi | Ọrụ ndu | <ref>{{Cite web|url=http://idisk.mac.com/dai_yama/Public/ikari.html|title=東京藝術大学大学院映像研究科紹介ページ|language=ja|publisher=[[Tokyo University of the Arts]]|date=24 May 2008|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | ''Aha Tori'' | Mai Katayama | | |- | 2010 |Confession | | | |- | rowspan="2" | 2011 | ''Usotsuki Mii-kun to Kowareta Maa-chan'' | | | |- | ''Shojo-tachi yo'' | | Ihe nkiri anaghị ewepụta | |- | rowspan="2" | 2013 |School Girl Complete Hōsōbu Hen | Futaba Eriguchi | | <ref>{{Cite web|url=https://mdpr.jp/cinema/detail/1270423|title=「Seventeen」モデル、"男子禁制のガールズラブ"に「素をさらけ出した」|language=ja|work=Modelpress|date=August 19, 2013|accessdate=June 28, 2018}}</ref> |- | ''Yurusenai, Aịtaị'' | Mari Hashimoto | | <ref>{{Cite web|url=https://mdpr.jp/news/detail/1287541|title=注目の美少女モデル、大反響受けカバーガールに抜擢 その素顔は干物女? モデルプレスインタビュー|language=ja|work=Modelpress|date=October 11, 2013|accessdate=June 27, 2018}}</ref> |- | rowspan="2" | 2015 | ''Kazoku-gokko'' | | Ihe nkiri Omnibus; pụtara na "Hinnyū Club" | <ref>{{Cite web|url=http://eiga.com/news/20150606/2/|title=斎藤工、短編映画で悪人演じ「良い人役の方がCM決まりやすい」|language=ja|publisher=Eiga.com|date=6 Jun 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | ''Kaze no Tayori'' | Kurumi | Ọrụ ndu | <ref>{{Cite web|url=http://eiga.com/news/20151215/22/|title=新木優子、バースデーサプライズに満面の笑み!初主演映画が仙台でプレミア上映|language=ja|publisher=Eiga.com|date=15 Dec 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2016/01/30/kiji/K20160130011950410.html|title=新ゼクシィガール新木優子 初主演映画で「温かい気持ちになって」|work=Sponichi Annex|language=ja|publisher=[[Sports Nippon]]|date=30 Jan 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | rowspan="2" | 2016 | ''Nakimushi Piero na Kekkonshiki'' | Maki Inaba | | <ref>{{Cite web|url=http://natalie.mu/eiga/news/185030|title=志田未来と竜星涼がW主演、実話をもとにした小説「泣き虫ピエロの結婚式」映画化|work=Eiga Natalie|language=ja|publisher=[[Natalie (website)|Natalie]]|date=26 Apr 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- |Intern¿ | Haruka Kawakura | Ọrụ ndu | <ref>{{Cite web|url=http://natalie.mu/eiga/news/190350|title=風間トオルが女子大生に憑依!新木優子主演「インターン!」今秋公開|work=Eiga Natalie|language=ja|publisher=Natalie|date=10 Jun 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | rowspan="2" | 2017 |Our Meal for Tomorrow | Koharu Uemura | Ọrụ ndu | <ref>{{Cite web|url=http://natalie.mu/eiga/news/174297|title=中島裕翔、初の恋愛映画主演!「僕らのごはんは明日で待ってる」ヒロインは新木優子|work=Eiga Natalie|language=ja|publisher=Natalie|date=1 Feb 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- |EVIl and the Mask | Kaori | | <ref>{{Cite web|url=https://natalie.mu/eiga/pp/akutokamen|title=「悪と仮面のルール」玉木宏×新木優子 / 吉沢亮×中村文則インタビュー|language=ja|work=Eiga Natalie|publisher=[[Natalie (website)|Natalie]]|date=January 13, 2018|accessdate=June 28, 2018}}</ref> |- | 2018 | ''Anoko no Toriko'' | Shizuku | | <ref>{{Cite web|url=https://www.cinematoday.jp/news/N0092753|language=ja|work=Cinema Today|title=「あのコの、トリコ。」実写映画化!吉沢亮×新木優子×杉野遥亮|author=Ichikawa|first=Haruka|date=July 10, 2017|accessdate=June 27, 2018}}</ref> |- | 2021 | ''100 Nichi Go ni Shinu Wani'' | Senpai (olu) | | <ref>{{Cite web|url=https://www.oricon.co.jp/news/2184716/full/|title=アニメ映画『100ワニ』5・28公開 主人公に神木隆之介、中村倫也ら豪華キャスト集結|accessdate=February 17, 2021|work=Oricon}}</ref> |- |} === Ihe nkiri TV === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ọrụ ! Netwọk ! Ihe ndetu ! Ref. |- | 2009 | ''Ezigbo akwa'' | | KTV | Nkeji nke asaa | |- | 2012 | ''Dragon Seinendan'' | Yuka | MBS | | |- | 2013 | ''Ọkachamara Kamen Rider'' | Chiaki Shimizu | Ọpụpụ | Isi nke 34 na nke 35 | |- | rowspan="2" | 2015 | ''Nri ụtụtụ nwa agbọghọ'' | Risa Arai | NTV | | <ref>{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2058839/full/|title=トリンドル玲奈"朝食女子"役で連ドラ初主演「精一杯努力します!」|language=ja|publisher=Oricon|date=9 Sep 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | ''Ụlọ akwụkwọ mkpọrọ'' | Anzu Yokoyama | MBS | | <ref>{{Cite web|url=http://www.excite.co.jp/News/entertainment_g/20150905/TokyoPopLine_48074.html|title=中川大志、山崎紘菜、森川葵…個性溢れる若手集結のドラマ「監獄学園」キャスト発表|language=ja|publisher=Excite News|date=5 Sep 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | rowspan="2" | 2016 | ''Ụlọ gị bụ azụmahịa m!'' | Madoka Murata | NTV | | |- | ''Lovehụnanya Alien'' | Sonomi Ishibashi | CX | Ọrụ ndu | <ref name="Oricon">{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2073960/full/|title=『ゼクシィ』CMガール新木優子、連ドラ初主演 『ラブラブエイリアン』実写化|work=Oricon Style|language=ja|publisher=[[Oricon]]|date=24 Jun 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | rowspan="3" | 2017 | ''Nsogbu: Squad nchekwa pụrụ iche'' | Oyama Rei | KTV | | <ref>{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2085157/full/|title=小栗旬×西島秀俊、新火9ドラマに田中哲司、野間口徹、新木優子ら出演決定|language=ja|publisher=Oricon|date=28 Jan 2017|accessdate=7 Feb 2017}}</ref> |- | ''Nde Yen Women'' | Hiraki Nanaka | TX | | <ref>{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2087732/full/|title=RAD野田主演ドラマ、女性キャスト発表 道間慎の劇中ビジュアルも公開|language=ja|publisher=Oricon|date=18 Mar 2017|accessdate=18 Mar 2017}}</ref> |- | ''Koodu Blue Season 3'' | Yokomine Akari | CX | | <ref>{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2091135/full/|title=『コード・ブルー』新キャストに有岡大貴、成田凌、新木優子ら 椎名桔平も継続|language=ja|publisher=Oricon|date=23 May 2017|accessdate=20 Jun 2017}}</ref> |- | rowspan="2" | 2018 | ''Nsusu ọnụ na-egbu egbu'' | Mikoto Namiki | NTV | | <ref>{{Cite web|url=https://www.oricon.co.jp/news/2103162/full/|language=ja|title=山崎賢人、初連ドラ主演作がHulu版オリジナルを毎週配信|work=Oricon News|date=December 28, 2017|accessdate=June 27, 2018}}</ref> |- | ''Anyị bụ rọketi!'' | Aoi Fujitani | TBS | | <ref>{{Cite web|url=http://www.tbs.co.jp/cheerdan_tbs/cast/|title=金曜ドラマ『チア☆ダン』|accessdate=June 15, 2018|work=TBS}}</ref> |- | rowspan="1" | 2019 | ''Motokare Mania'' | Yurika | CX | Ọrụ ndu | <ref>{{Cite web|url=https://mantan-web.jp/article/20190717dog00m200068000c.html|title=新木優子:地上波ドラマ初主演で"恋愛下手女子"に 高良健吾と初共演でラブコメ|accessdate=July 19, 2019|work=Mantan-web}}</ref> |- | rowspan="1" | 2020 | ''America bụ Makenakatta Otoko'' | Kazuko Asọ | TX | | |- |} === Ihe nkiri Igwe onyonyo === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Netwọk ! Ihe ndetu |- | 2011 | ''BitWorld'' | NHK E TV | Dị ka Nina |- | 2012 | ''Cho Saigen!'' ''Ihe omimi'' | NTV | As Harumi Miyase [lower-alpha 1] |- | rowspan="2" | 2014 | ''Ihe ngosi ụbọchị egwuregwu J-League'' | Sky PerfectTV! | "J-Youth Lab" navigator |- | ''Sonna Baka na Man'' | Fuji TV | <ref>{{Cite web|url=https://natalie.mu/owarai/news/131258|language=ja|title=バナナマン×バカリズム特番第3弾が明日放送|work=natalie|date=November 14, 2014|accessdate=June 27, 2018}}</ref> |- | 2016 | ''1-ko Dake Yellow'' | NBN | MC |} === Ogbo === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ihe ndetu |- | 2010 | ''Dropping: by Fure Rareru Izen ni Kieru Jiyū o Motte Iru.'' | |} === Mgbasa ozi === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ihe ndetu ! Ref. |- | 2011 | NTT DoCoMo "Oen Gakuwari" | | |- | 2013 | Calpis "Pruits Parlor" | | |- | rowspan="2" | 2014 | Skylark Gusto | | <ref>{{Cite web|url=http://www.skylark.co.jp/gusto/autumn_premium/|title=ガストでフォアグラ!|work=Gusto|language=ja|publisher=Skylark|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | Nissan Dayz | | <ref>{{Cite web|url=http://www.nissan.co.jp/AP-CONTENTS/POSTOFFICE/ANSWERS/35869.html#b|language=ja|title=Q: デイズ(2013/06~・AA0型) CMについて教えて|publisher=Nissan|accessdate=June 28, 2018}}</ref> |- | rowspan="5" | 2015 | Nri ụlọ "Otona no Tongari Cone " | | <ref>{{Cite web|author=Araki, Yuko|date=19 Jan 2015|url=http://ameblo.jp/yuko-araki/entry-11979056045.html|title=*大人のとんがりコーン|新木優子オフィシャルブログ Powered by Ameba|language=ja|publisher=CyberAgent|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | Recruit ''Zexy'' | ''Zexy'' ọgbọ nke 8 CM | <ref>{{Cite web|url=http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2015/05/21/kiji/K20150521010389860.html|title=ゼクシィ8代目CMガールは新木優子 結婚「いつでも大歓迎」|work=Sports Nippon|language=ja|publisher=Sports Nippon|date=21 May 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://zexy.net/contents/cm//|title=ゼクシィCMサイト〜プロポーズされたら、ゼクシィ|work=Zexy CM Site|language=ja|date=21 May 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | Kracie Ichi Kami | | <ref>{{Cite web|author=Araki, Yuko|date=21 Mar 2015|url=http://ameblo.jp/yuko-araki/entry-12004403833.html|title=*お知らせ|新木優子オフィシャルブログ Powered by Ameba|language=ja|publisher=[[CyberAgent]]|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | au "Ndewo, Ụwa Ọhụrụ." | | <ref>{{Cite web|url=http://prtimes.jp/main/html/rd/p/000000121.000001475.html|title=五感を揺さぶる新体験を、すべての人に。世界の絶景を飛び回る、新体験空間が待っています。Hello, New World. warp cube|language=ja|publisher=KDDI Corporation|date=21 Aug 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | Onye ibe | | <ref>{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2063986/full/|title=向井理が"出世"し、頼りがいある上司に 期待の若手女優・新木優子と共演|work=Oricon Style|language=ja|publisher=Oricon|date=17 Dec 2015|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | 2016 | Eisai "Chocola BB" | | <ref>{{Cite web|url=http://www.oricon.co.jp/news/2071889/full/|title=永作博美、パンサー・尾形貴弘を一刀両断「前に出過ぎ」|work=Oricon Style|language=ja|publisher=Oricon|date=19 May 2016|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |} === Vidio egwu === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ihe ndetu ! Ref. |- | 2007 | Naotarọ Moriyama "Taiyō no Nihohi" | | |- | 2009 | D-51 "Nwanyị Akwala ákwá" | | |- | 2010 | eluigwe na ala "echoes" | | |- | rowspan="3" | 2011 | Ịhụnanya "Ụbọchị ọzọ: Mataau Hi Mere" | | |- | Yu-A "Gomen ne, Mama" | | |- | suzumoku "Majime na Hito" | | |- | 2013 | Hazzie "maka Gi." | | <ref>{{Cite web|url=http://natalie.mu/music/news/95343|title=ハジ→「超ハジバム。」収録曲決定&「for YOU。」PV公開|work=Natalie|language=ja|date=19 Jul 2013|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | 2014 | Galileo Galilei "Mrs. Summer" | | <ref>{{Cite web|url=http://www.musicman-net.com/artist/38857.html|title=Galileo Galilei、新曲「Mrs. Summer」MVに出演のモデル新木優子が可愛いと話題に|work=Musicman-Net|language=ja|date=8 May 2014|accessdate=1 Jul 2016}}</ref> |- | 2015 | BToB "Mirai (Ashita)" | | |- | 2016 | Ketsumeishi "Bokura no Tame ni. . " | | <ref>{{Cite web|url=https://mdpr.jp/music/detail/1626204|title=新木優子は「確実に"来る"」抜群の透明感&涙に絶賛続く|work=Modelpress|language=ja|date=20 Oct 2016|accessdate=13 Nov 2016}}</ref> |} === Mgbasa ozi === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ihe ndetu |- | 2011 | ''Kyoto Kimono Yuzen'' katalọgụ | |} === Ịntanetị === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ihe ndetu |- | 2009 | OCN Game ''Dennō Yo-ki Magazine OG Ko Mukashibanashi-gō'' Vol. 36 | [lower-alpha 2] |- | 2010 | Choo College Group "My way! My dream!" onye isi | Dị ka Yuna |} === Akwụkwọ akụkọ === {| class="wikitable" !Afọ ! Aha ! Ihe ndetu |- | 2014 | ''abụghị mba'' | Ihe nlereanya pụrụiche |} == Ihe ndetu ==   a.Reproduc drama. b. kantō Gravure(OG Studio) == Nrụtụaka ==   == Njikọ mpụga == * {{Commons category-inline|Yuko Araki}} * {{Official website|http://ameblo.jp/yuko-araki|Official blog}} - {{in lang|ja}} * {{Official website|http://www.stardust.co.jp/section3/profile/arakiyuko.html|name=Official agency profile}} - {{in lang|ja}} {{Stardust Promotion}} i3k56a1pei42tejkc4ztuu7hmpfeklt Lynette Long 0 11273 84665 73489 2022-07-23T14:45:50Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] [[Usòrò:Photo or Lynette Long 2017.jpg|thumb]] '''Lynette Long''' bụ ọkà mmụta'akparamàgwà mmadụ bụ̀ onye nwere ikike na onye bụbu prọfesọ mahadum. O bipụtala ihe karịrị akwụkwọ iri abụọ na ise na ọtụtụ akụkọ wee dee ihe omume abụọ nwetara ihe nrite. Ọkachamara mmụta mgbakọ na mwepụ, ọ nwere mmasị karịsịa na mmezu mgbakọ na mwepụ nke ụmụ agbọghọ. Long chepụtara nkebi ahịrịokwu ahụ "ụmụ latchkey" ya na di ya Thomas Long wee dee akwụkwọ kacha mma " Akwụkwọ ntuziaka maka ụmụaka Latchkey na nne na nna ha na-arụ ọrụ." Ọ bụ Onye isi ala na onye nchoputa nke anaghị akwụ ụgwọ: Equal Visibility Everywhere . N'ime 2016 Democratic Presidential Primary, Long jere ozi dị ka onye nhazi Florida State Volunteer nke Hillary Clinton . Ọ bụ onye nnọchi anya ukwu na Mgbakọ Mba Demokratik. Long bụ onye nkwuchite ọnụ ihe gbasara nwanyị nke Amerika na onye nyere aka na mmegharị nwanyị na United States. == Agụmakwụkwọ == Ogologo oge gụsịrị akwụkwọ na 1969 na Mahadum Illinois na nzere nke Bachelọ nke sayensị na mmụta gbasara anumanu bụ Zoology na Chemistry. Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ na mahadum, Lynette gara n'ihu nweta nzere masta na mgbakọ na mwepụ na Ph.D. na nkuzi na ndụmọdụ Saikọlọji. == Nha nhata n'ebe ọ bụla == [[Usòrò:Ambassador Lynette Wood 02.jpg|thumb]] Long bụ onye nchoputa na onye isi oche nke 'Equal Visibility Everywhere' (EVE), ogbakọ n'abụghị maka uru nke na-elekwasị anya n'ịchọpụta ihe nnọchianya nke ụmụ nwanyị na akara nke mba anyị: ego, stampụ, ihe oyiyi, Google Doodles, ncheta na ihe ọkpụkpụ̀ ncheta, aha okporo ámá, na ezumike mba . <ref>{{Cite web|url=https://www.c-span.org/person/?lynettelong|title=Lynette Long - C-SPAN.org|work=www.c-span.org|accessdate=1 September 2017}}</ref> Long bụ onye mbụ wetara uche mba na eziokwu bụ na ọ nweghị otu nwanyị nọchiri anya na akwụkwọ ego obodo anyị. N'ihi ọrụ ya wetara mgbanwe na mbọ ndị otu umu nwanyị ndị ọzọ na-agba, Ngalaba Akụ ga-egosi ụmụ nwanyị na akwụkwọ ego United States. <ref>http://articles.baltimoresun.com/2010-04-30/news/bs-ed-women-on-currency-20100430_1_currency-alberta-women-suffrage https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/04/23/AR2010042304816.html</ref> Nchọpụta ya emewo ka mba ahụ lebara anya na ọ bụ nanị itoolu n'ime otu narị ihe oyiyi dị na National Statuary Hall na United States Capitol na- asọpụrụ ụmụ nwanyị. <ref>{{Cite web|url=http://www.sfgate.com/opinion/article/Nine-statues-of-women-in-National-Statuary-Hall-6119315.php|title=Nine statues of women in National Statuary Hall is not enough|publisher=sfgate.com|date=2015-03-09|accessdate=2016-10-08}}</ref> Long enyerela aka n'inweta ikike maka ihe oyiyi Amelia Earhart na United States Capitol. <ref>{{Cite web|url=https://www.motherjones.com/politics/2013/03/national-statuary-hall-white-capitol|title=The US Capitol Is Full of White Supremacists|publisher=motherjones.com|date=2013-03-21|accessdate=2016-10-08}}</ref> <ref>{{Cite news|url=http://articles.latimes.com/2014/apr/07/nation/la-na-statuary-hall-20140408|title=A plea for gender equity in the halls of U.S. Capitol|first=Richard|author=Simon|date=7 April 2014|accessdate=2016-10-08|work=Los Angeles Times}}</ref>Long lekwasịrị anya na mmata gburugburu obodo ahụ maka enweghị ihe oyiyi ụmụ nwanyị n'ozuzu nke butere mmụba n'ọnụọgụgụ nke ihe oyiyi ụmụ nwanyị enyere ọrụ. <ref>{{Cite web|url=http://www.takepart.com/article/2015/07/14/statues|title=New York's Central Park Isn't the Only Place Lacking Statues of Notable Women|work=TakePart|language=en|accessdate=2019-03-16}}</ref> Long na-ebutekwa mbọ iji bulie ọnụ ọgụgụ nke Florida State Historical Markers na-asọpụrụ ụmụ nwanyị. N'oge nyocha mbụ ya na 2017, naanị isii n'ime akara 950 na steeti Florida na-akwanyere ụmụ nwanyị ugwu. <ref>{{Cite web|url=http://www.tallahassee.com/story/opinion/2017/03/18/long-women-nearly-invisible-floridas-history/99313484/|title=Long: Women nearly invisible in Florida's history|accessdate=1 September 2017}}</ref> Kemgbe 2017, Long etinyela akwụkwọ nke ọma wee chọta ego maka ọtụtụ akara akụkọ ihe mere eme nke steeti Florida na-asọpụrụ ụmụ nwanyị gụnyere, Miami Beach Preservationist Barbara Baer Capitman, Onye edemede Marjorie Kinnan Rawlings, Aviatrix Amelia Earhart, Dọkịta Eleanor Galt Simmons, <ref>{{Cite web|url=https://communitynewspapers.com/biscayne-bay/miamis-first-female-physician-historical-marker-unveiled/|title=Miami's first female physician historical marker unveiled|author=News|first=Community|date=2018-12-11|work=Miami's Community News|language=en-US|accessdate=2019-03-16}}</ref> na Seminole Chief Betty Mae Tiger jumper. <ref>{{Cite web|url=http://miamibeachfl.swagit.com/play/02222019-721/#12|title=February 22, 2019 Finance and Citywide Projects - Miami Beach, FL|work=miamibeachfl.swagit.com|language=en|accessdate=2019-03-16}}</ref> Long bụ onye na-ekwu okwu ọha na eze na-ekwurịtakarị nyocha ya banyere enweghị ihe nnọchianya nke ụmụ nwanyị na mmetụta uche ya nye ụmụ nwanyị na ụmụ agbọghọ. <ref>{{Cite web|url=http://www.miaminewtimes.com/news/from-money-to-statues-to-stamps-lynette-long-fights-for-more-female-symbols-7918968|title=From Money to Statues to Stamps, Lynette Long Fights for More Female Symbols|first=Jessica|author=Weiss|date=23 September 2015|accessdate=2016-10-08}}</ref> == Ụmụaka Latchkey == Long bụ onye hiwere otu ma chịkọta aha dị ka latchkey Kid na iweta nlebara anya obodo ọnọdụ zoro ezo nke ụmụaka latchkey. <ref>{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/archive/local/1985/11/29/the-lives-of-latchkey-children/12712d60-ee0a-4844-a4ce-740bf0eaf3f9/|title=The Lives of Latchkey Children|first=Judy|author=Mann|date=29 November 1985}}</ref> Onye bụbu onye isi ụlọ akwụkwọ elementrị na ogo ka elu, Long hụrụ ka ụmụ akwụkwọ ya yi igodo ụlọ n'agbụ n'olu. Ọ gbara ụmụ akwụkwọ a ajụjụ ọnụ wee chọpụta na owu na-amakarị ha ma ọ bụ ụjọ n’ime awa abụọ ma ọ bụ atọ ha nọrọ naanị ha n’ụlọ ma ha gụchaa akwụkwọ. Mkparịta ụka mbụ ndị a dugara n'ime nyocha na-agwụ ike, ọtụtụ narị ajụjụ ọnụ nke ụmụaka latchkey, nne na nna ha, na ụmụ mbụ latchkey. <ref>{{Cite web|url=http://www.people.com/people/archive/article/0,,20083140,00.html|title=The Lonely Life of 'Latchkey' Children, Say Two Experts, Is a National Disgrace : People.com}}</ref> E bipụtara njedebe nke ọrụ ya na [https://books.google.com/books/about/Latchkey_Child.html?id=GOzRuud_EZgC The Handbook for Latchkey Children and their Working Parents] (ya na Thomas J. Long) na On My Own: The Kids Self Care Book yana n'ọtụtụ akụkọ. A kọwapụtala nyocha Long site na ụlọ ọrụ mgbasa ozi ọ bụla yana n'ọtụtụ narị akwụkwọ akụkọ na akwụkwọ akụkọ. <ref>{{Cite web|url=http://www.dmagazine.com/publications/d-magazine/1985/july/latchkey-kids/|title=LATCHKEY KIDS – D Magazine}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1985/08/18/education/the-schools-letting-in-latchkey-children.html|title=LETTING IN 'LATCHKEY CHILDREN'|date=18 August 1985|work=The New York Times}}</ref> == Ụdị mgbasa ozi == Long apụtala na narị narị mmemme redio na telivishọn dị ka ọkachamara n'ịzụlite ụmụaka gụnyere, Ihe ngosi Taa, Good Morning America, Ihe ngosi Phil Donahue , Geraldo, na ihe ngosi Merv Griffin . A họpụtara ya dị ka onye na-ekwuchitere mba nke Thomas J. Lipton na Ụlọ ọrụ na anụ ụlọ dị ebube. Long bụ onye ọbịa nke one on one gụnyere DR. LYNETTE LONG ihe omume mkpọbata na redio na Okinawa, Japan. Ndị otu ndị agha na-ahụ maka mmemme a bụ nke e bu n'obi nyere ndị otu na-eje ozi US aka ikwurịta nsogbu ndị metụtara nrụgide nke ọrụ mba ofesi. <ref>{{Cite web|url=https://citizenwells.com/2009/09/25/acorn-voter-fraud-acorn-corruption-obama-primaries-caucuses-bettina-viviano-documentary-dr-lynette-long-we-will-not-be-silenced-obama-voter-fraud-patrick-fitzgerald/#comments|title=Acorn voter fraud, Acorn corruption, Obama, Primaries, Caucuses, Bettina Viviano documentary, Dr Lynette Long, We will not be Silenced, Obama voter fraud, Patrick Fitzgerald|publisher=Citizen WElls|date=2009-09-25|accessdate=2016-10-08}}</ref> == Prọfesọ == Long bụ onye prọfesọ kọleji na Mahadum Loyola na Baltimore, Mahadum America dị na Washington, DC na na Mahadum Maryland –koleji Mahadum . Long kuziri Nkuzi ihe karịrị iri atọ dị iche iche ọmụmụ na akụkụ nke akparamaagwa, agụmakwụkwọ na mgbakọ na mwepụ. == Ọchịchị US == Long edewo ọtụtụ akwụkwọ akụkọ gbasara ndọrọ ndọrọ ọchịchị America nke e bipụtara n'akwụkwọ akụkọ gburugburu obodo ahụ. Long nọ na-arụsi ọrụ ike na nkwusa ihe ọma ọchịchị nke 2008 na 2016 Hillary Clinton nke ndị isi ala. Na 2008 Long bụ onye na-ede blọgụ na-arụsi ọrụ ike nyere Hillary wee dee mpempe akwụkwọ doro anya na mmetụta nke caucuses na nsonaazụ nke isi. Na 2016 Long bụ HRC Super Volunteers Florida State Captain. Ọ rụrụ ọrụ si n'isi ruo ala na-ahazi ebe niile site na Panama City ruo Key West. Otu onye otu Hillary maka America Florida Leadership Committee maka Mgbasa Ozi Onye isi ala nke 2016, <ref>{{Cite web|url=http://www.politico.com/f/?id=00000151-128c-d914-a9f1-f7fefd660000|title=Clinton Campaign Announces Hillary for Florida Leadership Council|publisher=politico.com|date=|accessdate=2016-10-08}}</ref> Long bụkwa onye a họpụtara ka ọ bụrụ onye nnọchi anya steeti Florida na Mgbakọ Mba Democratic nke 2016. <ref>{{Cite web|author=Miami Herald|url=http://miamiherald.typepad.com/nakedpolitics/2016/05/florida-democrats-name-presidential-convention-delegates.html|title=Florida Democrats name presidential convention delegates &#124; Naked Politics|publisher=Miamiherald.typepad.com|date=2016-05-21|accessdate=2016-10-08}}</ref> == Mbipụta == === Akwụkwọ === * Long, L., painless Geometry (Mbipụta nke atọ), ndị mbipụta Barron, Hauppauge, NY, 2018 <ref>{{Cite book|url=https://www.simonandschuster.com/books/Painless-Geometry/Lynette-Long/Barrons-Painless/9781438010397|title=Painless Geometry|date=2018-09-01|isbn=9781438010397|language=en|author=Long|first=Lynette}}</ref> * Long, L., painlessAlgebra , (Mbipụta nke anọ), ndị mbipụta Barron, Hauppauge, NY, 2016 <ref>{{Cite book|url=https://www.simonandschuster.com/books/Painless-Algebra/Lynette-Long/Barrons-Painless/9781438007755|title=Painless Algebra|date=2016-04-15|isbn=9781438007755|language=en|author=Long|first=Lynette}}</ref> * Long, L., painless Algebra , (Mbipụta nke atọ), ndị mbipụta Barron, Hauppauge, NY, 2011 * Long, L., painlessGeometry , (mbipụta nke abụọ), ndị mbipụta Barron, Hauppauge, NY, 2009 * Long, Long Algebra , (mbipụta nke abụọ), ndị mbipụta Barron, New York, New York, 2006 * Long, L., Algebra Sin Dolor: painlessAlgebra mbipụta Spanish, ndị mbipụta Barron, Hauppauge NY, 2005 * Long, L., Math Smarts, Ndụmọdụ, aghụghọ, na ihe nzuzo maka ime mgbakọ na mwepụ na-atọ ụtọ! American Girl Library, Middleton, WI, 2004 * Long, L., Wacky words problem,Games and activities that makes maths easy and fun ! John Wiley na ụmụ, New York, 2005 ongL * ụtọ! John Wiley na ụmụ, New York, 2004 * Long, L., Decimal mara mma na pasentị zuru oke, egwuregwu na mmemme ndị na-eme ka mgbakọ na mwepụ dị mfe na ihe ọchị, John Wiley na Ụmụ nwoke, New York, 2002 * Long, L., Groovy Geometry, Egwuregwu na ihe omume na-eme ka mgbakọ na mwepụ dị mfe na ihe ọchị! John Wiley na ụmụ, New York, 2003 * Long, L., Mania Nleta, Egwuregwu na ihe omume na-eme ka mgbakọ na mwepụ dị mfe ma na-atọ ụtọ! John Wiley na ụmụ, New York, 2001 * Long, L., Akụkụ dị egwu, egwuregwu na ihe omume na-eme mgbakọ na mwepụ dị mfe ma na-atọ ụtọ! John Wiley na ụmụ, New York, 2001Long. * Long, L., Nkeji na-egbu maramara, Egwuregwu na ihe omume na-eme ka mgbakọ na mwepụ dị mfe ma na-atọ ụtọ! John Wiley na Sons, New York, 2000 * Long, L., Mmụba dị egwu, egwuregwu na ihe omume na-eme ka mgbakọ na mwepụ dị mfe ma na-atọ ụtọ! John Wiley na Sons, New York, 2000 * Long, L., Geometry na-enweghị mgbu, ndị mbipụta Barron, Hauppauge, NY, 2001 * Long, L., Algebra na-enweghị mgbu, ndị nkwusa Barron, Hauppauge, NY, 1998 * Long, L., Otu Dollar: Akwụkwọ Mbụ M Banyere Ego, Barron's Publishers, Hauppauge, NY, 1998 * Long, L., Domino, 1,2,3, Franklin Watts Ltd, London, England, 1998 * Long, L., Imekọ ihe na mgbakwunye, Charlesbridge Publishers, Boston, MA, 1998 * Long, L. na Teresa Mlawer, Sumemos Con El Domino, mbipụta Spanish, Charlesbridge Publishers, Boston, MA, 1997 * Long, L., Domino mgbakwunye, Charlesbridge Publishers, Boston, MA, 1996 * Long, L. & Hershberger, E., Otu afọ ruo ogo kọleji, Huntington House Publishers, Louisiana, 1992 * Long, L., Nghọta/Nzaghachi: Akwụkwọ ntuziaka nkwurịta okwu maka ndị nọọsụ, Jones na ndị mbipụta Bartlett, Boston, 1992 * Long, L., N'Onwe M: Nduzi ụmụaka maka nlekọta onwe, Acropolis Publishers, Washington, DC., 1984 * Long, L. & Long, T., Akwụkwọ ntuziaka maka ụmụaka Latchkey na nne na nna ha, Ụlọ Arbor, New York, 1983 * Long, L., Paradaịs, L., & Ogologo, T., Ajụjụ: Nkà maka Usoro inye aka, Wadsworth, Monterey, CA, 1981 * Long, L. & Prophit, P., Nghọta/Na-aza: Mmepe mmekọrịta mmadụ na ndị nọọsụ, Wadsworth, Monterey, CA, 1981 * Long, L., Nge ntị-Nzaghachi: Ọzụzụ Mmekọrịta mmadụ maka ndị nkuzi, Brooks/Cole Publishers, CA, 1978 === Isi akwụkwọ === * Long, L. & Ihle, E. Philosophy of Education. Na Sadker, M. na Sadker, D., Ndị nkuzi, ụlọ akwụkwọ na otu, New York, Random House, 1988 * Sadker, M., Sadker, D. na Long, L., Gender na Educational Equity. Na Banks, J. na Banks, C., Multicultural Education, New York, Allyn & Bacon, 1988 * Long, L. na Long T. okirikiri zuru oke nke nwata, Na America Na-eto eto, Osisi Heritage, 1985 KingL * , T. Na Long, L., Ụmụaka Latchkey. Na Katz, L., Isiokwu ndị dị ugbu a na nkuzi nwata, Mpịakọta V, Ụlọ ọrụ mbipụta Ablex, Norwood, New Jersey, 1983 * Long, L. Ọzụzụ Mmekọrịta mmadụ: ebumnuche na atụmatụ. Ebigharịrị ya na Dustin, R., Foxley, C na Colangelo, N., Mmụta na-abụghị nwoke na nwanyị nke ọtụtụ omenala: Mmekọrịta mmadụ na ibe ya, Kendall/Hunt Publishers, Dubuque, Iowa, 1982 * Long, L. Ọ bụghị naanị ihe m chere. Na Watrin, Rita, Ụzọ ahaziri ahazi maka ntuziaka onye ọ bụla, New York, ụlọ ọrụ mbipụta nke Ferris, 1979 * Long, TJ na Long, L. TA na Client Centered Therapy, Na James, M. Usoro na TA maka ndị ọkachamara n'ọrịa uche na ndị ndụmọdụ, Ịgụ, Massachusetts, Addison-Wesley Publishing Company, 1977, 183-197 === Mgbasa ozi === * Long, L., Nchekwa na Ụlọ, (Ihe nkiri na ihe onwunwe), Arena Productions, A Division of Encyclopædia Britannica, Chicago, Illinois, 1986 * Long, L., Mara agbataobi gị, (ihe nkiri na ihe akụrụngwa), Arena Productions, Nkewa nke Encyclopædia Britannica, Chicago, Illinois, 1986 * Long, L., Ikiri Ụmụnne Ndị Nta, (Ihe nkiri na ihe enyemaka), Arena Productions, Ngalaba Encyclopædia Britannica, Chicago, Illinois, 1986 == Ejije == Long na-elekwasị anya na isiokwu ndị metụtara okwu ụmụ nwanyị na ihe gbasara nwanyị. * , L. Otu n'ime Abụọ: Anyị meriri ikike ịhọrọ ma ọ bụghị ikike iru uju, nke emepụtara na Capital Fringe Festival na Washington, DC yana ọtụtụ agụ na New York na New Jersey. * Long,L. One in Two:We won the right to choose vVut not the Right to grieve,produce at the capital fringe festival in Washington DC * Long, L. Sensational Surrogates, Onye Mmeri Ebe 2nd, 30th National One- Act script Playwriting Kwa Afọ, Dubuque, Iowa. Sensational Surrogates ka emepụtara na St. Joseph's Theatre, Dubuque, Iowa. * Long, L. Stuck: Otu ụbọchị na ndụ nke onye na-agwọ ọrịa, Ụlọ ọrụ na New York City. == Onye na-ahụ maka ihe ngosi nka == Na 2020, Dr. Long chepụtara ihe ngosi na mmemme ncheta afọ 100 nke ịta ụmụ nwanyị na United States. Ihe ngosi a akpọrọ, "Azụmahịa a na-emechabeghị" kọwapụtara mgba afọ iri asaa na abụọ nke otu suffrag. <ref>{{Cite news|url=http://www.mbartsandculture.org/event/art-deco-weekend-sheroes-the-fight-for-womens-suffrage-beyond/|title=Art Deco Weekend: Sheroes – The Fight for Women's Suffrage & Beyond|date=20 January 2020|work=Miami Beach Arts and Culture}}</ref> Dr. Long mepụtara ọdịnaya nke ihe ngosi nke gụnyere onyinye nke ndị na-eme ihe ike na steeti Florida. == Nrụ̀tụ̀aka ==   [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 8ta7dh9k598ugdkr1qpom6vehujmqvc The Punch 0 11279 84649 72311 2022-07-23T13:57:58Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:The Punch Newspapers Logo.png|thumb]] The Punch {| class="infobox vcard" | |- ! class="infobox-label" scope="row" | Ụdị | class="infobox-data" | Kwa ụbọchị |- class="infobox-label" scope="row" ! class="infobox-label" scope="row" | Usoro | class="infobox-data" | Mpempe akwụkwọ mgbasa ozi |- ! class="infobox-label" scope="row" | Onye nwe(s) | class="infobox-data" | Ezinụlọ |- ! class="infobox-label" scope="row" | Onye mbipụta | class="infobox-data" | Wale Aboderin <ref><cite class="citation news cs1" id="CITEREFBinniyatAkinboade,_Laide2012"><span class="cx-segment" data-segmentid="138">Binniyat, Luka; Akinboade, Laide (20 March 2012). </span>[http://www.vanguardngr.com/2010/03/peoples%E2%80%99-daily-presentation-bankole-yuguda-lampoon-nig-press/ <span class="cx-segment" data-segmentid="139">"Peoples Daily presentation: Bankole, Yuguda lampoon Nig. </span>]<span class="cx-segment" data-segmentid="140">[http://www.vanguardngr.com/2010/03/peoples%E2%80%99-daily-presentation-bankole-yuguda-lampoon-nig-press/ Press"]. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="141">''[[Vanguard (Nigeria)|Vanguard]]''. </span><span class="cx-segment" data-segmentid="143">Lagos, Nigeria<span class="reference-accessdate">. </span></span><span class="cx-segment" data-segmentid="144"><span class="reference-accessdate">Retrieved <span class="nowrap">30 September</span> 2012</span>.</span></cite></ref> ! class="infobox-label" scope="row" | tọrọ ntọala | class="infobox-data" | 1971/1973 |- class="mw-reflink-text" ! class="infobox-label" scope="row" | Asụsụ | class="infobox-data" | Bekee |- ! class="infobox-label" scope="row" | Obodo | class="infobox-data" | Naijiria |- class="infobox-data" ! class="infobox-label" scope="row" | Mgbasa akụkọ | class="infobox-data" | 80,000 |- class="infobox-data" ! class="infobox-label" scope="row" | Weebụsaịtị | class="infobox-data" | http://www.punchng.com |- href="./Newspaper_circulation" rel="mw:WikiLink" | colspan="2" class="infobox-below" |<div class="plainlist" style="line-height:1.3em; padding-top:0.4em; border-top: 1px solid #aaa"> </div> |} '''''The Punch''''' bụ [[Naijiria|akwụkwọ akụkọ Naijiria]] ebipụtara ụbọchị hiwere na 1971. <ref>{{Cite web|title=Punch Newspapers {{!}} Most read newspaper in Nigeria|url=http://www.pickyournewspaper.com/WORLD/AFRICA/Newspapers/Nigeria/punchng.com.html|accessdate=2021-03-24|work=www.pickyournewspaper.com}}</ref> == Akụkọ ihe mere eme == Ọ bụ James Aboderin bụ onye ndekọ ego na Sam Amuka bụ onye odeakụkọ na onye nchịkọta akụkọ na ''Daily Times nke Nigeria'' tọrọ ntọala ''The Punch'' feet. Amuka ghọrọ onye nchịkọta akụkọ mbụ nke ''Sunday Punch'' . Na Nọvemba 1976, afọ ole na ole ka e bipụtasịrị mbipụta mbụ nke Sunday ya, mmadụ abụọ ahụ malitere ibi akwụkwọ akụkọ ha kwa ụbọchị. Ma mbipụta abụọ a mere ka amara obibia ozi akuko ndọrọndo ọchịchị, na ijikọta nke na-elekọta mmadụ ihe na-adị kwa ụbọchị na ndọrọ ndọro ọchịchị. Akwụkwọ akụkọ ahụ na-akwado onwe ya site n'ịbanye n'ime okwu sara mbara nke na-amasị ọtụtụ mmadụ. <ref name="Adigun">Adigun Agbaje, "Freedom of the Press and Party Politics in Nigeria: Precepts, Retrospect and Prospects", ''African Affairs'', Vol. 89, No. 355, April 1990.</ref> [[Usòrò:Punch_place_Arepo.jpg|thumb| Punch ebe Arepo]] == Edensibia == * Ayo Olutokun na Dele Seteolu, "The Media and Democratic Rule in Nigeria", ''Development Policy Management Network Bulletin'', Vol. XIII, N° 3, Septemba 2001. * Adigun Agbaje, [http://www.naijajobhunt.com/ "Freedom of Press and Party Politics in Nigeria: Precepts, Retrospect and Prospects"], ''African Affairs'', Vol. 89, Nke 355, Eprel 1990. [[Òtù:Ụlọ ọrụ mgbasa ozi nke Naịjirịa]] [[Òtù:Akwụkwọ akụkọ a bipụtara na Lagos]] [[Òtù:Akwụkwọ akụkọ a bipụtara na Naịjirịa]] r78im0kknwvpwfvhpkp1x4uyy3uitah Brittle Paper 0 11288 84667 71831 2022-07-23T14:49:10Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Brittle-Paper-Logo.png|thumb]] '''''Brittle Paper''''' bụ akwụkwọ akụkọ ederede dị n'ịntanetị nke ahaziri dị ka "blọgụ agụmagụ Africa" nke a na-ebipụta kwa izu n'asụsụ Bekee. Ihe lekwasịrị anya ya bụ na "wulite" ihe nkiri agụmagụ Africa dị egwu." <ref>{{Cite news|url=http://brittlepaper.com/about/|title=About|work=Brittle Paper|accessdate=February 26, 2017|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://woman.ng/2015/05/the-leading-woman-ainehi-edoro-her-philosophy-her-army-of-african-writers-on-brittle-paper/|title=The Leading Woman: AINEHI EDORO – Her Philosophy & Her Army Of African Writers On Brittle Paper|work=woman.ng|language=en-US|date=May 5, 2015|accessdate=February 26, 2017}}</ref> Ọ tọrọ ntọala site Ainehi Edoro Kemgbe ntọala ya na 2010, ''Brittle Paper'' ebipụtala akụkọ ifo, uri, edemede, akụkọ ifo na foto sitere na ndị odee na ndị na-ese ihe n'Africa na-abịa na kọntinent na gburugburu ụwa. Otu onye otu ''The Guardian'' Books Network, <ref>{{Cite web|title=Brittle Paper – Books|url=https://www.theguardian.com/books/series/brittle-paper|work=The Guardian|accessdate=February 2, 2019}}</ref> akọwara ya dị ka "obere obodo nke akwụkwọ akụkọ Africa", <ref name="Rise">{{Cite web|author=Udenwe|first=Obinna|title=The Rise of Brittle Paper: The Village Square of African Literature|url=https://www.villagesquarejournal.com/2018/02/13/the-rise-of-brittle-paper-the-village-square-of-african-literature/|work=The Village Square Journal|accessdate=February 2, 2019}}</ref> dị ka "akwụkwọ akụkọ edemede nke Africa", yana dịka "otu n'ime ndị Africa kachasị na bọọlụ na-ekwu maka ya. akwụkwọ edemede". <ref>{{Cite news|title=Changes to MMF Judging Panel|url=https://milesmorlandfoundation.com/changes-to-mmf-judging-panel/|accessdate=20 August 2019|publisher=Miles Morland Foundation|date=1 May 2019}}</ref> <ref name="Rise" /> Na 2014, a na-akpọ blọgụ ahụ Go-To Book Blog site na ndị na- ''ebipụta kwa izu'', bụ ndị na-akọwa ya dị ka "isi iyi dị mkpa nke akụkọ banyere ọrụ ọhụrụ nke ndị edemede nke agba na-abụghị United States." <ref>{{Cite web|author=Cerand|first=Lauren|title=The Go-To Book Bloggers|url=http://www.publishersweekly.com/pw/print/20140519/62334-the-go-to-book-bloggers.html|work=Publishers Weekly|accessdate=February 2, 2019}}</ref> == Evolushọn na ọnọdụ na mkparịta ụka agụmagụ Africa == ''Akwụkwọ Brittle na-'' ebipụta ọdịnaya izizi nke ndị odee nyefere, yana nyocha enyere, ajụjụ ọnụ, edemede na ọrụ agụmagụ ndị ọzọ. N'ịbụ onye tolitere ghọọ "obodo na-eme nke ọma nke ndị na-agụ akwụkwọ na ndị odee nwere mmasị n'ihe niile gbasara akwụkwọ Africa", <ref>{{Cite web|url=http://thestylehq.com/brittlepaper/|title=Need To Know – How Ainehi Edoro of Brittle Paper Is Redefining The African Literary Experience – The Style HQ|work=thestylehq.com|language=en-US|date=January 28, 2017|accessdate=February 26, 2017|archivedate=August 6, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180806024947/http://thestylehq.com/brittlepaper/}}</ref> na-ewere blọgụ ahụ dị ka nnukwu ikpo okwu mgbasa ozi maka akwụkwọ ọhụrụ nke ndị edemede Afrka. == Edensibia == srmz48usia67shs2t5dikt6r4dsgjrp Premium Times 0 11290 84654 71844 2022-07-23T14:18:36Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:PTlogonigeria.png|thumb]] '''''Premium Times''''' bụ akwụkwọ akụkọ [[Naijiria|Naijiria dị]] n'ịntanetị ụlọ ọrụ ha dịrị [[Abuja|n'Abuja]] na Federal Capital Territory . Ọ bụ ụlọ ọrụ mgbasa ozi nwere echiche iji nyere aka kwusie ọchịchị Naijiria ike, kwalite ọdịmma ọha na eze na akụ na ụba na ikike nke ndị mmadụ, ma kwalite omenala ha, na ịkwado maka omume kacha mma, ezigbo ọchịchị, nghọta na ikike mmadụ, kwekọrọ na ya. ụkpụrụ ndị a na-atụ anya na steeti onye kwuo uche ya nke oge a. <ref>{{Cite web|title=About Us {{!}} Premium Times Nigeria|url=https://www.premiumtimesng.com/about|accessdate=2021-06-10|language=en-GB}}</ref> Ewepụtara ya na 2011. <ref>{{Cite web|url=https://www.premiumtimesng.com/about|title=About Us|work=Premium Times|accessdate=22 April 2018}}</ref> Usoro ntanetị bụ ihe ama ama maka akwụkwọ akụkọ nyocha n'etiti mpaghara ndị ọzọ. == Edensibia == k0xtozpj9qplpn2i2slv5ppj1kaw2u2 Nollywood Movies 0 11293 84645 71847 2022-07-23T13:48:09Z Lebron jay 12508 + wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Nouvelle logo de Nollywood TV.png|thumb]] '''Nollywood Movies''' bụ ihe ndenye aha nkiri telivishọn ọwa ntaneeti, <ref>{{Cite web|url=https://nollywoodmovies.tv/|title=Site Offline|work=nollywoodmovies.tv|accessdate=Feb 18, 2020}}</ref> bipụtara mbu na [[Obodoézè Nà Ofú|United Alaeze]] na Sky ọwa 327. Kwa ọnwa, ọwa ahụ na-enye ihe nkiri 30 dị iche iche na ihe nkiri Naijiria ewepụtara na nso nso a, awa 24 kwa ụbọchị. Ọ bụ ọwa mbụ na-arụ ọrụ na UK. Ihe nkiri ndị a na-enye bụ n'asụsụ bekee, nwere ụfọdụ ndepụta okwu, n'ụdị gụnyere ihe nkiri, ihe ọchị, ihunanya, ezinụlọ, mkpali obi, omenala,  fantasy na akụkọ fim. A na-akwado ọwa ahụ site na ndenye aha na mgbasa ozi. == Edensibia == 50mhwp55pzn7k5d0wyuvc6kv3467tyr Nollywood Movies Awards 0 11294 84656 71848 2022-07-23T14:22:31Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Young film makers award.jpg|thumb|Ihe nrite ndị na-eme ihe nkiri na-eto eto]] '''Nolly Awards,''' nke bụbu ihe '''Nollywood Movies Awards,''' bụ ihe nrite ihe nkiri Naịjirịa kwa afọ nke [[Nollywood Movies|Nollywood Movies TV]] iji sọpụrụ ọmarịcha ihe ịga nke ọma na ụlọ ọrụ ihe nkiri Naijiria. E mere mbipụta mmalite mbu ya a na Civic Centre, Lagos na 2 June 2012. Ememme kachasị ọhụrụ bụ nke emere na 18 October 2014 na ụlọ oriri na ọṅụṅụ Intercontinental ọhụrụ a na-enye ọrụ, nke bụ ụlọ oriri na ọṅụṅụ kachasị mma na West Africa. <ref>{{Cite web|url=http://www.channelstv.com/2013/09/30/fashola-unveils-n30-billion-tallest-hotel-in-wafrica/|title=Fashola Unveils N30 Billion Tallest Hotel In W/Africa|publisher=channelstv.com|accessdate=29 September 2014}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.nollywoodmoviesawards.tv/nma_site/the_awards/index.htm|title=Nollywood Movie Awards|accessdate=31 January 2014}}</ref> Na 2016, a na-emegharị ihe nrite ahụ na ''The Nolly Awards'', na mbipụta 2016 emere na May 1, Otú ọ dị, ememe ahụ emeghị na afọ abụọ n'usoro. <ref>{{Cite web|url=http://pulse.ng/movies/2016-nollys-nolly-movie-awards-set-to-hold-4th-edition-on-may-1-id4709296.html|title=Nolly Movie Awards set to hold 4th edition on May 1|author=Gbenga|first=Bada|date=20 February 2016}}</ref> == Ememme == * Ihe nrite ihe nkiri Nollywood 2012 * Ihe nrite ihe nkiri Nollywood 2013 * Ihe nrite ihe nkiri Nollywood 2014 == Udi == Site na afọ 2013, ihe nrite Nollywood Movie Awards nwere ụdị iri abụọ na asaa. <ref>{{Cite web|url=http://www.nollywoodmoviesawards.tv/nma_site/the_awards/nominees_2012.htm|title=2012 Nominees and Winners of NMA|publisher=Nollywood Movie Awards|accessdate=31 January 2014}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.informationng.com/2013/10/nma2013-nollywood-movies-awards-2013-full-list-of-winners.html|title=NMA 2013 Full list of Winners|publisher=Information Nigeria|date=October 14, 2013|accessdate=31 January 2014}}</ref> * Ihe nkiri kacha mma * Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'ọrụ isi * Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'ọrụ isi * Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'ọrụ nkwado * Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'ọrụ nkwado * Ihe nkiri Diaspora kacha mma * Ihe nkiri kacha mma n'asụsụ obodo Naijiria * Onye ndu kacha mma n'asụsụ obodo * Onye na-eme ihe nkiri kacha mma n'asụsụ obodo * Ndezi kacha mma * Nhazi ụda kacha mma * Ihe ngosi izizi izizi kacha mma * Ihe nkiri nkiri kacha mma * Onye nduzi kacha mma * Kachasị mma etemeete imewe * Nhazi ejiji kacha mma * Nhazi nhazi kacha mma * Ụda Egwu kacha mma * Kpakpando kacha mma (Nwoke) * Kpakpando kacha mma (Nwanyị) * Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma * Ihe nkiri Short kacha mma === Ihe nrite nnabata pụrụiche === * [[Goodluck Jonathan]] Achievement Ndụ * Nhọrọ n'ịntanetị ama ama (nwoke) * Nhọrọ n'ịntanetị ama ama (nwanyị) * Ihe nkiri Box Office kacha elu (Nigeria) * Nturu ugo onye nlekọta ụlọ ọrụ * Ihe nrite ndi mmadu == Edensibia == 7ji95e0s0ke24iou6hehj6y9iivhva2 Efo riro 0 11753 84668 73037 2022-07-23T14:51:15Z Lebron jay 12508 +image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Iyan & Efo-Riro (7370530836).jpg|thumb|Iyan na Efo riro]] '''Efo riro''' (Yoruba) bu ofe akwukwo nri na ofe nke ndi [[Ndi Yoruba|Yoruba]] nke odida anyanwu [[Naijiria]] . <ref>{{Cite web|title=Efo Riro: A Yoruba Delicacy|url=https://www.allnigerianrecipes.com/soups/efo-riro/|accessdate=2021-09-16|work=All Nigerian Recipes|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|date=2020-10-18|title=How To Make Efo Riro|url=https://guardian.ng/life/how-to-make-efo-riro/|accessdate=2021-09-16|work=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News|language=en-US}}</ref> Akwụkwọ nri abụọ a na-ejikarị esi ofe bụ ''Celosia argentea'' ( ṣọkọ̀ yòkòtò ) <ref>{{Cite web|author=Signature|first=Dobby|date=2016-12-17|title=Efo Shoko a.k.a Efo riro (Yoruba style vegetable soup using shokoyokoto)|url=https://the234project.com/food/nigeria/efo-shoko-a-k-a-efo-riro-yoruba-style-vegetable-soup-using-shokoyokoto/|accessdate=2021-09-16|work=The 234 Project|language=en-US}}</ref> na ''Amaranthus hybridus'' ( ẹ̀fọ́ tẹ̀tẹ̀ ). <ref>{{Cite web|date=2020-01-31|title=Efo Riro: A glory dish from Western Nigeria|url=https://businessday.ng/culinary-delights/recipes/article/efo-riro-a-glory-dish-from-western-nigeria/|accessdate=2021-09-16|work=Businessday NG|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=pDj5SB3KF8UC&dq=Efo+riro&pg=PA35|title=Isi Cookbook:Collection of Easy Nigerian Recipes|author=Iswat Badiru|date=19 February 2013|publisher=iUniverse, 2013|isbn=9781475976717|accessdate=July 7, 2015}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=FJxlWwrVcKcC&dq=Efo+riro&pg=PA112|title=The Recipes of Africa|publisher=Dyfed Lloyd Evans|accessdate=July 7, 2015}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.allnigerianrecipes.com/soups/efo-riro.html|work=All Nigerian Recipes|title=Efo riro|accessdate=July 7, 2015}}</ref> == Ihe e ji esi ya == E jigasi ihe dị iche iche esi '''ẹ̀fọ́ riro''' karịsịa nke, a na-etinye anụ, <ref>{{Cite web|date=2020-10-18|title=How To Make Efo Riro|url=https://guardian.ng/life/how-to-make-efo-riro/|accessdate=2021-09-16|work=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News|language=en-US}}</ref> ụfọdụ ihe ndị a na-ejikarịkwa bụ: * Anụ ehi * Ọdụ ehi (shaki) * Akpụkpọ anụ ehi (ponmo) * Azụ a miri ami * Azụ ọkpọọ * [[Nmanu nri|Mmanụ nkwụ]] * ''Celosia argentea'' ma ọ bụ green amaranth * Ose (ose uhie ma ọ bụ ose chili) * crayfish a kwọrọ akwọ * Yabasị * Maggi * Agwa * [[Ńnú|Nnu]] == Ngwa nri == A na-ejikarị nri olilo ndị Naijiria na-erikarị Ẹ̀fọ́ riro dị ka [[eba]], ji a sụrụ asụ̀, ma ọ bụ [[Ụtara|fufu]] . E nwekwara ike iji ya rie nri starch ndị ọzọ dị ka [[Oskàpà|osikapa]] na plantain sie. <ref>{{Cite web|date=2015-06-29|title=Efo Riro Recipe|url=https://sisijemimah.com/2015/06/29/efo-riro-in-all-its-glory/|accessdate=2021-09-16|work=Sisi Jemimah|language=en-GB}}</ref> <ref>{{Cite web|date=2020-10-18|title=How To Make Efo Riro|url=https://guardian.ng/life/how-to-make-efo-riro/|accessdate=2021-09-16|work=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|date=2020-01-31|title=Efo Riro: A glory dish from Western Nigeria|url=https://businessday.ng/culinary-delights/recipes/article/efo-riro-a-glory-dish-from-western-nigeria/|accessdate=2021-09-16|work=Businessday NG|language=en-US}}</ref> <ref>{{Cite web|author=Signature|first=Dobby|date=2016-12-17|title=Efo Shoko a.k.a Efo riro (Yoruba style vegetable soup using shokoyokoto)|url=https://the234project.com/food/nigeria/efo-shoko-a-k-a-efo-riro-yoruba-style-vegetable-soup-using-shokoyokoto/|accessdate=2021-09-16|work=PR2J3C4 - Nigeria @ Her Best|language=en-US}}</ref> == Edensibia == {{Reflist}} meaa1wfjf2xt4cdhunas02fpwnuxnhw Chika (rapper) 0 12778 84693 75049 2022-07-24T01:46:18Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Infobox musical artist with missing or invalid Background field| ]] '''Jane Chika Oranika''' (amụrụ Maachị 9, 1997), amara aha ya dika '''Chika''' (nke a na- '''emebu CHIKA''' ), bu onye ọgụ egwu rap nke Amerika. O buru ụzọ dọta uche na mgbasa ozi mmekọrịta tupu ịbanye na Warner Records na 2019. N'afọ sochirinụ, etinyere ya na Klas Freshman nke ''XXL'' ' 2020 wee họpụta ya maka ihe nrite Grammy maka onye nka ọhụụ kacha mma(Grammy Awards for the Best New Artist . [[File:Chika’s Journey to the Top is the Inspiration Behind ‘Balencies' 5-19 screenshot.jpg|thumb|]] == Ndụ mbido == A mụrụ Chika na Montgomery, Alabama . N'ihi mmasị o nwere na egwu na uri slam, ọ gara ụlọ akwụkwọ sekọndrị Booker T. Washington Magnet . A nabatara ya na kọleji Berklee a ma ama, ma n'ihi ọṅụ ego ụgwọ akwụkwọ,kama ọ debanyere aha na Mahadum South Alabama. Ọ kwụsịrị mgbe afọ mbụ ya gachara ilekwasị anya na ọrụ egwu. <ref>{{Cite news|url=https://www.al.com/life/2019/07/breakout-alabama-rapper-chika-shares-her-origin-story.html|title=Breakout Alabama rapper Chika shares her 'origin story'|author=Specker|first=Lawrence|date=July 9, 2019|work=[[AL.com]]}}</ref> == Ọrụ == === BuEgwu === Chika buru ụzọ nweta nlebara anya zuru ebe niile na-eso mgbasa ozi Instagram site n'abali itoolu nke ọnwa Nọvemba nke afọ 2016, mgbe ntuli aka onye isi ala United States 2016 gachara. Na vidiyo ahụ, ọ na-ekpuchi onwe ya na mmalite ya, na-ekwu "African-American? Ọ dịtụghị mgbe ọ na-eche nke ahụ, anụtụbeghị banyere ya, ọ dịghị mgbe ọ detụrụ ya ire, ọ dịghị mgbe ọ sitere nka n'isi" Na mbido 2017, o mepụtara #EgoChallenge, na-eji abụ Beyoncé nke aha ahụ iji kwalite ịdị mma nke ahụ na ịhụ onwe ya n'anya. N'afọ ahụ ọ wepụtakwara ihe ngosi nganga -themed remix nke Ed Sheeran 's " Shape of You ". <ref name="okayafrica shape of you">{{Cite web|url=https://www.okayafrica.com/chika-oranika-turned-ed-sheeran-shape-of-you-pride-anthem/|title=This Nigerian-American Rapper Turned Ed Sheeran's 'Shape of You' Into a Pride Anthem and We're Here For It|author=Traore|first=Jacqueline|date=June 14, 2017|work=[[OkayAfrica]]}}</ref> <ref name="out.com shape of you">{{Cite web|url=http://www.out.com/pride/2017/6/14/chika-transformed-ed-sheerans-song-gay-hell-pride-anthem|title=Chika Transformed Ed Sheeran's Song Into a 'Gay as Hell' Pride Anthem|author=Thomas|first=Chris|date=June 14, 2017|work=[[Out (magazine)|Out]]}}</ref> <ref name="billboard shape of you">{{Cite web|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/7833630/ed-sheeran-shape-of-you-pride-month-remix-chika-listen|title=Ed Sheeran's 'Shape of You' Reworked by Rapper Chika as Pride Anthem: Listen|author=Kaufman|first=Gil|date=June 15, 2017|work=[[Billboard (magazine)|Billboard]]}}</ref> N'abalị anọ n'ọnwa Jun nke afọ 2017 o wepụtara EP nke dịịri onwe ya nke a na-akpọ ''Full Bloom'' . <ref name="bandcamp">{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/album/full-bloom|title=full bloom. by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> N'afọ 2018, Chika pụtara ìhè maka freestyle ekwupụtara [[Kanyé West|Kanye West]] n'elu West nke " Jesus Walks " kụrụ. freestailụa metụtara nkwado West maka [[Donald Trump]] wee dọta uche nke Jada Pinkett Smith, Sean "Diddy" Combs, na [[Erykah Badu]] . <ref name="time">{{Cite web|url=https://time.com/5567340/chika-rapper-interview/|title=Why Chika, the Rapper Who Went Viral for Calling Out Kanye, Wants to 'Bring Back What's Real' to Hip Hop|author=Lang|first=Cady|date=April 10, 2019|work=[[Time (magazine)|Time]]}}</ref> O mechara wepụta freestailụ onyefere Nia Wilson . <ref name="essence">{{Cite web|url=https://www.essence.com/culture/rapper-chika-freestyle-tribute-to-nia-wilson/|title=Rapper Chika Pens A Tribute To Nia Wilson That You Have To Hear To Believe|author=Davis|first=Rachaell|date=July 27, 2018|work=[[Essence (magazine)|Essence]]}}</ref> N'ọnwa ọgọstụ 2018, o gosipụtara na egwu Rachel Crow "Coulda Told Me". <ref>{{Cite web|url=https://www.broadwayworld.com/bwwmusic/article/Rachel-Crow-Releases-Confident-New-Video-COULDA-TOLD-ME-ft-Rapper-CHIKA-20180910|title=Rachel Crow Releases Confident New Video COULDA TOLD ME ft. Rapper CHIKA|author=BWW News Desk|date=September 10, 2018|work=[[Broadway World]]}}</ref> Chika wepụtara otu mpụta mbụ ya, "No Squares", na Eprel 2019. N'ọnwa na-esonụ, na òkù nke onye ọbịa Lena Waithe, ọ rụrụ dị ka "Richey v. Alabama", egwu ya ọzọ, na ''Jimmy Kimmel Live!'' . <ref name="business of fashion">{{Cite web|url=https://www.businessoffashion.com/articles/intelligence/jane-chika-oranika-rapper-inclusivity-interview|title=What Chika Is Teaching Fashion|author=Amed|first=Imran|date=October 16, 2019|work=[[Business of Fashion]]}}</ref> Egwu ahụ gbasara [[Alabama|Alabam 2019 abortion bill]] wee soro aha enyi Chika gụọ ya aha. <ref name="vice">{{Cite web|url=https://i-d.vice.com/en_us/article/9keq9y/chika-oranika-interview-paloma-elsesser|title=how rapper chika oranika turned a kanye diss into a thriving career|author=Elsesser|first=Paloma|date=September 18, 2019|work=[[i-D]]|publisher=[[Vice (magazine)|Vice]]}}</ref> N'oge okpomọkụ ahụ, ọ bịanyere aka na nkwekọrịta nke Warner Records . Chika weputara alụlụ abụọ ọzọ dị ka onye na-edu ndú na 2019: "High Rises" <ref name="uproxx">{{Cite web|url=https://uproxx.com/music/chika-interview-cardi-b-viral-freestyle-high-rises-video/|title=Why Chika Is One Of Cardi B's Favorite Up-And-Coming Rappers — And Why She'll Be Yours, Too|date=July 16, 2019|first=Aaron|author=Williams|work=[[Uproxx]]}}</ref> <ref name="gehen press">{{Cite web|url=https://www.gehenpress.com/news/2019/8/13/chika-continues-to-climb-with-new-song-high-rises-from-upcoming-ep|title=Chika Continues to Climb With New Song "High Rises" from Upcoming EP|work=Gehen Press|language=en-US|accessdate=January 22, 2020}}</ref> na "Enweghị ike ịkọwa ya" nke gosipụtara Charlie Wilson. <ref>{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/chikas-cant-explain-it-music-video|title=Chika's New Music Video Is a Heartwarming Queer Love Story with a '90s Spin|first=Sara|author=Delgado|work=Teen Vogue|date=November 22, 2019}}</ref> <ref name="source">{{Cite web|url=https://thesource.com/2020/01/24/alabama-rapper-and-kanye-west-critic-chika-releases-new-video-freestyle/|title=Alabama Rapper and 'Kanye West Critic' Chika Releases New Video + Freestyle|work=[[The Source]]|date=January 24, 2020|author=CourtneyB}}</ref> N'afọ ahụ, ọ pụtakwara na JoJo 's " Sabotage ", nke ruru nọmba 18 na ''Billboard'' US R&amp;amp;B Digital Downloads . <ref name="billboard sabotage">{{Cite web|url=https://www.billboard.com/articles/news/8540712/jojo-sabotage-featuring-chika|title=JoJo Wonders if She'll 'Sabotage' Love in New Single Featuring CHIKA|author=Aniftos|first=Rania|date=October 25, 2019|work=[[Billboard (magazine)|Billboard]]}}</ref> <ref name="sabotage chart">{{Cite web|url=https://www.billboard.com/music/chika|title=CHIKA Sabotage Chart History|work=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|accessdate=January 22, 2020}}</ref> N'ọnwa Disemba afọ 2019, Chika kwupụtara na ya na-arụ ọrụ na mpụta mbụ nke mgbalị ihe omume akpọrọ ''Industry Games''. N'abali iri abụọ na atọ nke ọnwa Jenụwarị afọ 2020, Chika kwadoro aha ya wee bipute snippets nke egwu sitere na EP, na-agwa ndị na-eso ụzọ na mwepụta ahụ bụ ọnwa abụọ. O weputara aha otu EP a na abalị iri na asatọ nke ọnwa Febrụwarị. <ref>{{Cite web|url=http://www.billboard.com/amp/articles/news/pride/8551259/chika-industry-games|title=Chika's 'Industry Games': Listen &#124; Billboard|date=February 18, 2020|work=www.billboard.com}}</ref> E wepụtara EP a na ọnwa Machị 12, 2020. <ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/2020/03/12/812921382/chika-is-not-here-to-play-any-of-musics-industry-games|title=Chika Is Not Here To Play Any Of Music's 'Industry Games'|work=NPR.org}}</ref> Na Ọgọstụ 11, 2020, Chika gụnyere na Klas Freshman nke ''XXL'' ' 2020. <ref>{{Cite web|url=https://www.xxlmag.com/xxl-2020-freshman-class-revealed/|title=XXL 2020 FRESHMAN CLASS REVEALED|work=[[XXL (magazine)|XXL]]|author=Cline|first=Georgette|date=August 11, 2020|accessdate=August 11, 2020}}</ref> A họpụtara ya maka ihe nrite Grammy maka onye nka ọhụụ kacha mma. <ref>{{Cite web|url=https://ew.com/awards/grammys/chika-interview-best-new-artist-grammy/|title=Chika on her hometown, her competition, and her Best New Artist nomination|work=EW.com}}</ref> na ihe nrite onyonyo NAACP maka onye nka ọhụụ pụtara ìhè. <ref>{{Cite web|url=https://www.al.com/life/2021/02/alabama-is-all-over-naacp-image-award-nominations.html|title=Alabama is all over NAACP Image Award nominations|date=February 2, 2021|work=al}}</ref> N'abalị iri na otu nke ọnwa Maachị afọ 2021 Chika kwupụtara na a ga-ewepụta EP nke abụọ ya ''ozugbo'' n'oge oge n'etiti abalị. <ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/oranicuhh/status/1369957997766569987|title=Chicka on Twitter: "EP 2 ONCE UPON A TIME midnight"|work=Twitter|accessdate=March 11, 2021}}</ref> N'abalị iri nke ọnwa Epre afọ 2021, Chika biputere akwụkwọ mgbasa ozi ọha na eze na akaụntụ Twitter ya na-akọwa mkpebi ya ịla ezumike nká n'egwu mgbe ọ na-atụgharị uche na "mmetụta uche" ndụ dị ka onye na-akụ egwu na nchapụta emetụtala ahụike ya. Na nnọkọ Instagram Live nke ya na ndị Fans na-emekọrịta ihe na-eso ọkwa ezumike nka mbụ ya, ọ katọrọ itughari okwu bụ"trolls" ma ọ bụ "stans" bụ ndị "na-eche n'elu nsogbu uche ndị ọzọ na-eme ka ha ka njọ." Ọ kpọtụrụ aha kpọmkwem mmetụta nke mmetọ ịntanetị na ọgụ ya na-aga n'ihu na ịda mbà n'obi na mkpebi ya, n'agbanyeghị na ọ hapụrụ obere ohere maka nlọghachi na nkwupụta ikpeazụ ya. <ref>{{Cite web|author=Giardina|first=Henry|title=CHIKA Announces Retirement, Citing "Mental Toll" of Music Industry|url=https://www.them.us/story/chika-announces-retirement|accessdate=2021-04-13|work=them.|date=April 12, 2021|language=en-us}}</ref> <ref name=":0">{{Cite web|title=Chika Says She's Retiring Because of the 'Mental Toll' of the Music Industry|url=https://www.complex.com/music/chika-retiring-mental-toll-music-industry|accessdate=2021-04-13|work=Complex|language=en}}</ref> === Ihe nkiri === Chika nwetara ọrụ dị ka nwa akwụkwọ sekọndrị na 2020 Netflix Original ihe nkiri akpọrọ ''Ike Project Power'' . O nyekwara aka na afare egwu "My Power". <ref>{{Cite web|url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/chika-my-power-project-power-1044825/|title=Chika Drops 'My Power' from Netflix Film 'Project Power'|date=August 14, 2020}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://www.al.com/life/2020/08/chikas-impact-more-than-a-cameo-in-project-power.html|title=Chika's impact more than a cameo in 'Project Power'|date=August 11, 2020}}</ref> === Ejiji === Na Mee 2019, Chika gosipụtara na mgbasa ozi Calvin Klein #MyCalvins, <ref name="refinery29">{{Cite web|url=https://www.refinery29.com/en-us/2019/05/233089/chika-calvin-klein-campaign|title=Rapper Chika Addresses Critics Of Her Body Positive Calvin Klein Campaign|author=Hargrove|first=Channing|date=May 17, 2019|work=[[Refinery29]]}}</ref> na-edekwa abụ maka mkpọsa S/S 2019 . N'otu afọ ahụ, ọ sonyere dị ka ndị isi na ''Business of Fashion'' na Paris Fashion Week ma eseere ya mkpuchi ihu akwụkwọ ọnwa Decemba nke ''Teen Vogue'' . <ref name="essence lacy">{{Cite web|url=https://www.essence.com/hair/lacy-redway-rapper-chika-braid-crown-teen-vogue/|title=Hairstylist Lacy Redway Created A Braided Crown For Chika 'The New Queen Of The Rap Game'|author=Ford|first=Jennifer|date=December 4, 2019|work=[[Essence (magazine)|Essence]]}}</ref> ''Azụmahịa nke Ejiji'' matara ya dị ka otu n'ime mmadụ Narị ise kachasị na-achikota ụlọ ọrụ ejiji na 2019. <ref>{{Cite web|url=https://www.businessoffashion.com/community/people/chika|title=Chika – BoF 500 – The People Shaping the Global Fashion Industry|work=[[Business of Fashion]]|accessdate=January 28, 2020}}</ref> == Ndụ onwe onye == Chika bụ ọdụdụ nwa n'ime ụmụ nwanyị atọ nne na nna ya bụ ndị Naijiria na Amerika. O sitere n'agbụrụ [[Ndị Ìgbò|Igbo]] wee zụlite ya n'okwukwe Pentikọstal . Chika na-akọwapụta dị ka nwoke na nwanyị na- enwe mmekọahụ ma na-ekwu banyere mmekọahụ na egwu na vidiyo ya. Na vidiyo ya maka "Enweghị ike ịkọwa ya", o tinyere ntụgharị nke ya na ''A different world'', otu n'ime sitcoms kachasị amasị ya. <ref name="billboard cant">{{Cite web|url=https://www.billboard.com/articles/news/pride/8544851/chika-cant-explain-it-video|title=Chika Reimagines 'A Different World' to Reflect Black, Queer Love in 'Can't Explain It' Video|author=Daw|first=Stephen|date=November 26, 2019|work=[[Billboard (magazine)|Billboard]]}}</ref> N'abalị iri atọ nke ọnwa Mee afọ 2020, ndị uwe ojii kpọchiri Chika obere oge na ngagharị iwe Los Angeles na-esochi ogbugbu ndị uwe ojii gburu George Floyd . O kwuru okwu ahụ merenụ na mgbasa ozi ọha na eze n'echi ya, na-ekwusi ike na udo dị na ngosipụta ahụ tupu itinye aka ndị uwe ojii. <ref>{{Cite web|author=Peters|first=Mitchell|title=Chika Chronicles Her Detainment While Protesting George Floyd's Death in L.A.: Watch|url=https://www.billboard.com/articles/news/9394077/chika-chronicles-her-detainment-while-protesting-george-floyds-death-in-l-a-watch|work=Billboard|accessdate=18 October 2020}}</ref> == Ihe ngosi == === Ihe omume agbakwunyere === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" |Aha ! scope="col" | Nkọwa |- ! scope="row" | ''Oge ntoju zuru oke // EP uri'' <ref>{{Cite web|url=https://soundcloud.com/chikaoranika/sets/full-bloom|title=full bloom // a poetry EP by CHIKA|work=SoundCloud|accessdate=March 11, 2021}}</ref> | |- ! scope="row" | ''Egwuregwu ụlọ ọrụ'' | * Ewepụtara: Maachị 12, 2020 <ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/the-10-biggest-rising-talents-in-hollywood-11579008577|title=The 10 Biggest Rising Talents in Hollywood|author=Duboff|first=Josh|date=January 14, 2020|work=[[The Wall Street Journal]]|accessdate=January 26, 2020|language=en-US}}</ref> * aha: Warner * Usoro: Nbudata dijitalụ, nkwanye ugwu |- ! scope="row" | ''Spotify Singles'' | * Ewepụtara: Maachị 9, 2021 * aha: Warner * Ụdị: Nbudata dijitalụ, nkwanye |- ! scope="row" | ''O ruru otu mgbe'' | * Ewepụtara: Maachị 12, 2021 * aha: Warner * Ụdị: Nbudata dijitalụ, nkwanye |} === Ndị dị otu === ==== Dị ka onye isi egwu ==== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" |Title ! scope="col" |Year ! scope="col" |Album |- ! scope="row" |"xFaded"<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/xfaded|title=xFaded by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> | rowspan="9" |2017 | rowspan="14" {{n/a|non-album singles}} |- ! scope="row" |"Juke Jam" (Cover)<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/juke-jam-cover|title=Juke Jam (cover) by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Love Galore" (Cover)<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/love-galore-cover|title=Love Galore (Cover) by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"(Get You)" Cover<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/get-you-cover|title=Get You (Cover) by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Lovin' You" (Poem)<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/lovin-you-poem|title=Lovin' You (Poem) by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Spoiled" (Cover)<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/spoiled-cover|title=Spoiled (cover) by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Smile"<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/smi-e-prod-by-shak|title=Smile by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Monsters"<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/monsters|title=Monsters by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Congratulations" (Cover)<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/congratulations|title=Congratulations by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"Want Me"<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/want-me|title=Want Me by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> | rowspan="2" |2018 |- ! scope="row" |"KOD" (Remix)<ref>{{Cite web|url=https://oranicuhh.bandcamp.com/track/kod-remix|title=KOD (Remix) by CHIKA|work=Bandcamp|accessdate=March 11, 2021}}</ref> |- ! scope="row" |"No Squares" | rowspan="2" |2019 |- ! scope="row" |"High Rises" |- ! scope="row" |"Can't Explain It"<br /><br />(featuring Charlie Wilson) | rowspan="5" |2020 |- ! scope="row" |"Industry Games" |''Industry Games'' |- ! scope="row" |“U Should” | rowspan="2" {{n/a|non-album singles}} |- ! scope="row" |“My Power (from Project Power)” |- ! scope="row" |"FWB" |''Once Upon a Time'' |- ! scope="row" |"Too Much Sun in LA" |2021 |{{n/a|Non-album single}} |- |} ==== Dị ka onye -egosipụtara n'egwu ==== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! rowspan="2" scope="col" |Title ! rowspan="2" scope="col" |Year ! colspan="1" scope="col" |Peak chart positions ! rowspan="2" scope="col" |Album |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:90%;" |US R&amp;amp;B Dig. |- ! scope="row" |"Coulda Told Me"<br /><br />(Rachel Crow featuring Chika) |2018 |— | rowspan="4" {{n/a|non-album singles}} |- ! scope="row" |"Sabotage"<br /><br />(JoJo featuring Chika) |2019 |18<ref name="sabotage chart">{{Cite web|url=https://www.billboard.com/music/chika|title=CHIKA Sabotage Chart History|work=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|accessdate=January 22, 2020}}</ref> |- ! scope="row" |"CHORE"<br /><br />(Chelsea Peretti featuring Chika) |2020 |— |- ! scope="row" |"Can't Put It in the Hands of Fate"<br /><br />(Stevie Wonder featuring Rapsody, Cordae, Chika and Busta Rhymes) |2020 |— |} === Egwu nwere vidio === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center" ! scope="col" |Title ! scope="col" |Year ! scope="col" |Director |- ! scope="row" |"No Squares" | rowspan="3" |2019 |Jack Piatt |- ! scope="row" |"High Rises" |Cierra "Sh00ter" Glaude |- ! scope="row" |"Can't Explain It"<br /><br />(featuring Charlie Wilson) |Top Shelf Jr., Chika<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=by82R3CROaE|title=CHIKA - Can't Explain It (feat. Charlie Wilson) [Official Music Video]}}</ref> |} == Ihe nrite na nhọpụta == {| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="width: 85%;" ! scope="col" |Organization ! scope="col" |Year ! scope="col" |Category ! scope="col" |Nominated work ! scope="col" |Result ! class="unsortable" scope="col" |Ref. |- |Grammy Awards |2021 |Best New Artist |&#x2013; |{{Nom}} | style="text-align:center;" |<ref name="Grammys">{{Cite web|date=November 24, 2020|title=2021 GRAMMYs: Complete Nominees List|url=https://www.grammy.com/grammys/news/2021-grammys-complete-nominees-list|accessdate=November 24, 2020|work=[[Grammy.com]]}}</ref> |- |NAACP Image Awards |2021 |Outstanding New Artist |"High Rises" |{{Nom}} | style="text-align:center;" |<ref name="naacp nom">{{Cite web|author=Davis|first=Clayton|title=Viola Davis, Tyler Perry and Regina King Up for Entertainer of the Year at 2021 NAACP Image Awards|url=https://variety.com/2021/awards/awards/2021-naacp-image-awards-nominations-1234898205/|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|accessdate=March 1, 2021|date=February 2, 2021}}</ref> |- |GLAAD Media Awards |2021 |Outstanding Breakthrough Music Artist |''Industry Games'' | {{Won}} | style="text-align:center;" |<ref>{{Cite web|date=April 8, 2021|title=Disclosure, Schitt's Creek, Sam Smith, Happiest Season, I May Destroy You, CHIKA, Veneno, Star Trek: Discovery, The Boys in the Band, The Not-Too-Late Show with Elmo among award recipients at the 32nd Annual GLAAD Media Awards|url=https://www.glaad.org/blog/32-glaad-media-awards-winners|accessdate=April 9, 2021|work=[[GLAAD]]|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210409151631/https://www.glaad.org/blog/32-glaad-media-awards-winners|archivedate=April 9, 2021}}</ref> |} == Ebemsidee == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] gomuj4xrffsw7fgu9g8jba7606effiu Daniel Akpeyi 0 13372 84704 76898 2022-07-24T02:28:34Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Daniel Akpeyi''' (bu onye a mụrụ n'ụbọchị nke 3 n'ọnwa Ọgọstụ n'afọ 1986) bụ [[Footbọl|onye egwuregwu bọọlụ]] Naịjirịa nke na-agbara Kaizer Chiefs na [[Nigeria national football team|ndị otu]] mba Naịjirịa bọọlụ.[[File:Daniel Akpeyi.jpg|thumb|]] == Ọrụ klọb == Akpeyi malitere ọrụ ya na Gabros International FC ma bulie ya na otu mbụ na afọ 2005, mana ọ kwagara Nasarawa United FC na Jenụwarị 2007. Ọ bụ onye mbido na-enweghị mgbagha maka klọb abụọ ahụ. Akpeyi joined Heartland F.C. for their 2010 CAF Champions League campaign, and was again first-choice. In February 2014, it was announced that he had left Heartland to join league rivals Warri Wolves, but a few days later, Heartland denied the move by an official statement, stating that they had no intention to sell their first choice goalkeeper. N'ọnwa sochirinụ, Otú ọ dị, a kwadoro nkwekọrịta ahụ ọzọ ma Akpeyi sonyeere Warri Wolves.<ref>[http://thenationonlineng.net/new/wolves-on-full-throttle/ Wolves on full throttle]; The Nation, 11 March 2014</ref> N'afọ 2015, ọ bịanyere aka na nkwekọrịta afọ abụọ na Chippa.<ref>[http://www.kickoff.com/news/57175/psl-transfer-news-two-years-for-daniel-akpeyi-at-chippa-united Two years for Daniel Akpeyi at Chippa United]. </ref> N'afọ 2019, ọ bịanyere aka na Kaizer Chiefs (nke a na-akpọ Amakhosi). == Ndụ onwe onye == Akpeyi lụrụ enyi ya nwanyị Emmanuella Ebert-Kalu na ọnwa Disemba 2016. Na Julaị 2018, ha nabatara nwa mbụ ha, Prince Jason Akpeyi, onye amụrụ na Port Elizabeth. A na-eto ya maka ịchọta Daniel Akpeyi Children Empowerment Foundation (Dacef) nzukọ na-abaghị uru nke e hiwere na 2020. Ebumnuche ntọala ahụ bụ inye aka melite Afrịka site n'inyere ụmụaka na-enweghị ihe ùgwù aka inweta agụmakwụkwọ dị mma. N'oge na-adịbeghị anya, Dacef gakwuuru ndị mmadụ na Gauteng, Johannesburg n'oge mkpọchi Covid19 n'ụwa niile. == Ọrụ mba ụwa == [[Usòrò:Daniel_Akpeyi-Nigeria.jpg|áká_èkpè|thumb|Akpeyi na Naịjirịa n'afọ 2017]] Akpeyi bụ onye otu egwuregwu bọọlụ Naịjirịa n'okpuru afọ iri abụọ na 2005 FIFA World Youth Championship na [[Netherlands]] ma nọ na ndị otu mmadụ iri abụọ na abụọ tupu Beijing 2008 Summer Olympics, mana ọ hụghị ihe na asọmpi ọ bụla. A kpọkwara ya na ndị otu mmadụ iri abụọ na atọ maka 2014 African Nations Championship dị ka onye nkwado Chigozie Agbim .<ref>[https://www.bbc.com/sport/0/football/25568201 Nigeria coach Stephen Keshi names weakened CHAN Squad]; [[BBC Sport]], 1 January 2014</ref> N'ụbọchị nke isii n'ọnwa nke ise afọ 2014, a kpọrọ Akpeyi aha na ndị otu mmadụ iri atọ tupu 2014 FIFA World Cup .<ref>[https://www.bbc.com/sport/0/football/27302995 World Cup 2014: Peter Odemwingie in provisional Nigeria squad]; BBC Sport, 6 May 2014</ref> O mere okpu mbụ ya zuru oke na 2015, a kpọrọ ya maka enyi na enyi vs. South Africa dị ka onye nnọchi anya Vincent Enyeama merụrụ ahụ. Ọ zọpụtara ntaramahụhụ ma too ya maka njigide siri ike ya na arụmọrụ Man of the Match ya.<ref>[http://completesportsnigeria.com/siasia-praises-akpeyi/ Siasia Praises Akpeyi]. </ref> Naịjirịa họpụtara ya maka ndị otu ha dị mmadụ iri atọ na ise maka 2016 Summer Olympics .<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/36623763|title=Kelechi Iheanacho included in Nigeria's Olympics squad|date=24 June 2016|accessdate=25 June 2016|author=Oluwashina Okeleji|publisher=BBC Sport}}</ref> N'ọnwa Mee afọ 2018, a kpọrọ ya aha na [[Nigeria national football team|ndị otu]] egwuregwu iri atọ nke Naịjirịa maka 2018 FIFA World Cup na Russia.<ref>{{Cite web|author=Crawford|first=Stephen|title=Revealed: Every World Cup 2018 squad - Final 23-man lists|url=https://www.goal.com/en-gb/news/revealed-every-world-cup-2018-squad-23-man-preliminary-lists/oa0atsduflsv1nsf6oqk576rb|work=Goal|accessdate=11 July 2019|date=4 June 2018}}</ref> E tinyere Akpeyi na ndepụta ikpeazụ nke mmadụ iri abụọ na atọ nke otu ahụ na 2019 Africa Cup of Nations .<ref>{{Cite news|author=Shittu|first=Ibitoye|title=AFCON 2019: Iwobi, Ndidi, 18 other Nigerian stars who will be making debut|url=https://www.legit.ng/1242841-alex-iwobi-ndidi-18-super-eagles-star-making-afcon-debut.html|accessdate=11 July 2019|work=Legit.ng|date=11 June 2019}}</ref> O debere akwụkwọ ọcha na egwuregwu abụọ mbụ nke otu ahụ.<ref>{{Cite web|url=https://t.guardian.ng/sport/daniel-akpeyi-has-been-unfairly-criticised/|title=Daniel Akpeyi has been unfairly criticised|date=12 July 2019|accessdate=25 October 2020}}</ref> N'egwuregwu ikpeazụ nke otu Ikechukwu Ezenwa kwetara ugboro abụọ na mmeri 2–0 nke Naịjirịa meriri Madagascar. Akpeyi laghachiri n'usoro mmalite na agba nke iri na isii megide ọdụm na-enweghị atụ nke Cameroon ebe o nyere goolu abụọ na ndị otu ya mmeri atọ - abụọ.<ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en-ng/news/in-depth-how-nigeria-comeback-kod-cameroon/11h9l5wtj5jia112m4j6mtj1gw|title=In-Depth: How Nigeria comeback KO'd Cameroon &#124; Goal.com|work=www.goal.com|accessdate=25 October 2020}}</ref> Ọ nọkwa na goolu na mmeri ikpeazụ nke otu ahụ meriri South Africa na 2 - 1 S. ikpeazụ ha meriri Algeria.<ref>{{Cite web|url=https://www.goal.com/en-ng/lists/afcon-2019-nigeria-vs-south-africa-player-ratings-chukwueze/13vea4ifurnrb1vnca7u90ujii|title=Afcon 2019: Nigeria vs South Africa Player Ratings - Chukwueze reaps reward of stellar performance &#124; Goal.com|work=www.goal.com|accessdate=25 October 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.pulse.ng/sports/football/nigeria-1-vs-2-algeria-5-things-we-learnt-from-super-eagles-loss-in-afcon-2019-semi/1l41jfx|title=Nigeria 1 Vs 2 Algeria: 5 things we learnt from Super Eagles' loss in AFCON 2019 semi-finals|date=16 July 2019|work=Pulse Nigeria|accessdate=25 October 2020}}</ref> Francis Uzoho nọ na goolu maka egwuregwu nke atọ megide Tunisia.<ref>{{Cite web|url=https://www.pulse.ng/sports/football/super-eagles-of-nigeria-beat-tunisia-1-0-to-win-3rd-place-game-of-afcon-2019/9m05x06|title=Bronze for Nigeria as Super Eagles beat Tunisia 1-0 to win 3rd-place game of AFCON 2019|date=17 July 2019|work=www.pulse.ng|language=en-US|accessdate=9 August 2019}}</ref> Na 29 Jenụwarị 2020, Akpeyi gbatịkwuru nkwekọrịta ya na South African Premier Soccer League site na ịbịanye aka na nkwekọrịta afọ abụọ nke ga-ejigide ya na Amakhosi ruo June 2022.<ref>{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-xl/sport/football/akpeyi-signs-two-year-chiefs-deal/ar-BBZt7b9?li=AAIdK1J|title=Akpeyi signs two-year Chiefs deal|work=www.msn.com|accessdate=1 February 2020}}</ref> N'abalị iri abụọ na ise n'ọnwa Disemba afọ 2021, onye nkuzi oge Naịjirịa bụ Eguavoen họpụtara ya dị ka otu n'ime ndị otu egwuregwu ikpeazụ nke mmadụ iri abụọ na asatọ maka iko mba Afrịka nke afọ 2021.<ref>{{Cite news|author=Lambley|first=Garrin|date=26 December 2021|title=AFCON latest: Nigeria pick Kaizer Chiefs star in squad|language=en-ZA|work=The South African|url=https://www.thesouthafrican.com/sport/soccer/psl-south-africa/afcon-latest-nigeria-pick-kaizer-chiefs-star-daniel-akpeyi-in-squad-africa-cup-of-nations-news-breaking/|accessdate=9 January 2022}}</ref> == Ọnụ ọgụgụ ọrụ == === Mba ụwa === {| class="wikitable" style="text-align:center" | colspan="3" |[[Nigeria national football team|Naịjirịa]] |- !Afọ !Ngwaọrụ !Ihe mgbaru ọsọ |- |2015 |1 |0 |- |2016 |3 |0 |- |2017 |3 |0 |- |2018 |1 |0 |- |2019 |10 |0 |- !Ngụkọta !18 !0 |} == Nsọpụrụ na Nkwanye ugwu == === Klọb === * Nigerian FA Cup: Onye mmeri 2011, 2012 === Mba ụwa === * Egwuregwu Olimpik nke oge okpomọkụ: ọla nchara, Brazil. 2016 * African Nations Cup: Bronze Medal, Egypt. 2019 * FIFA U-20 World Cup: Silver Medal, Holland. 2005 == Edensibia == [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] 6ejkhrk6t8g8tlwsz5wm4d95nw2xswz Daniella Pellegrini 0 13517 84707 77105 2022-07-24T02:41:53Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki {| class="infobox biography vcard" ! colspan="2" class="infobox-above" style="font-size:125%;" |<div class="fn" style="display:inline">Daniella Pellegrini</div> |- | colspan="2" class="infobox-image" | |- ! class="infobox-label" scope="row" |Born | class="infobox-data" |<div class="nickname" style="display:inline">Daniella Pellegrini</div><br /><br /><br /><br />25 September 1982<br /><br /><br /><br /><div class="birthplace" style="display:inline">Sandton, Johannesburg, South Africa</div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |Occupation | class="infobox-data role" |Actress, presenter, voice-over artist, producer |- ! class="infobox-label" scope="row" |Years&nbsp;active | class="infobox-data" |1998 – present |- ! class="infobox-label" scope="row" |Website | class="infobox-data" |daniellapellegrini.com/ |} [[Category:Articles with hCards]] '''Daniella Pellegrini''' bụ onye na-eme ihe ngosi TV na South Africa, onye na-emepụta ihe na onye na-ese ihe. [[File:Daniella Pellegrini.jpg|thumb|]] == Mmalite ndụ == A mụrụ Pellegrini na Johannesburg, South Africa ma bụrụ onye ikpeazụ n'ime ụmụ anọ.  Ọ gara ụlọ akwụkwọ praịmarị Rivonia ebe ọ malitere ime ihe nkiri n'ụlọ akwụkwọ wee gaa ụlọ akwụkwọ sekọndrị na Eden College na Hyde Park.  N'ime oge ọrụ ụlọ akwụkwọ ya Pellegrini bụ onye na-eme egwuregwu mgbatị ahụ na asọmpi, na-anọchite anya obodo ya na mba ụwa n'ime afọ iri.  Pellegrini gara n'ihu mụọ ogo nkwukọrịta na Mahadum Rand Afrikaans ebe ọ gụrụ akwụkwọ na Journalism, Human Movement Studies na Communications. == Ọrụ == === Gymnastics na tumbling === Pellegrini malitere mgbatị ahụ & tumbling mgbe ọ dị afọ atọ ma nwee ọrụ afọ 16 na-akwụghachi ụgwọ.  Ka ọ na-erule afọ asaa, a họpụtara Pellegrini isonye na mmemme mmepe dị elu, bụ nke edobere ka ọ na-azụ ma zụlite ọgbọ ọzọ nke ndị na-eme egwuregwu Olympic.  Mgbe ọ na-azụ ọzụzụ dị ka onye na-eme egwuregwu mgbatị ahụ gburugburu, ikike okike Daniella maka ịtugharị malitere igosi na na 1992 Pellegrini tozuru oke maka asọmpi 11th Tumbling & Trampoline World Championships/World Age Group Games. [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 6o422ru78oa74v665ov1c6dftgwk6xr Dami Elebe 0 13543 84697 77133 2022-07-24T02:12:57Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] '''Dami Elebe''' bụ onye na-ede ihe nkiri na Naijiria nke a maara maka usoro ntanetị dị ka [[Skinny Girl in Transit|''Skinny Girl In Transit'']] na Rumour Has It. Ọ bụ onye na-ahụ maka ikuku, onye na-ese ihe na onye egwu.<ref>{{Cite news|author=Ehonwa|first=Joy|title=10 Questions for Dami Elebe, Writer, Skinny Girl in Transit and Rumour Has It &bull; Connect Nigeria|url=https://connectnigeria.com/articles/2016/07/10-questions-dami-elebe/|accessdate=25 May 2020|publisher=Connect Nigeria|date=13 July 2016}}</ref><ref>{{Cite news|author=The Guardian Life|first=The Guardian Life|title=5 Minutes With Dami Elebe|url=https://guardian.ng/life/spotlight/5-minutes-with-dami-elebe/|accessdate=25 May 2020|publisher=The Guardian Newspaper|date=13 June 2016}}</ref> Elebe gụrụ mgbasa ozi na nka.<ref>{{Cite news|author=Okey-Nwosu|first=Muna|title=BN TV presents #BNBehindTheScenes: 10 Questions with Dami Elebe, aka The Baddest Scriptwriter|url=https://www.bellanaija.com/2018/01/bn-tv-presents-bnbehindthescenes-10-questions-dami-elebe-aka-baddest-scriptwriter/|accessdate=25 May 2020|publisher=Bella Naija|date=25 January 2018}}</ref> [[File:Dami Elebe.png|thumb|]] == Ọrụ == Elebe bụ onye na-ahụ maka ikuku (OAP) na Classic FM, Beat FM na Naija FM [[Up North (film)|''n'ime'']] afọ 7 wee dee ihe nkiri ahụ, Up North nke [[Tope Oshin]] duziri. Na ELOY Awards n'afọ 2018, ọ natara ihe nrite Scriptwriter Of The Year.<ref>{{Cite news|author=Ayeni|first=Olamide|title=Interesting Facts You Didn’t Know About Dami Elebe, ELOY 2018 Scriptwriter Of The Year|url=https://fabwoman.ng/dami-elebe-biography-profile-fabwoman/|accessdate=25 May 2020|publisher=FabWoman|date=27 November 2018}}</ref> Ihe nkiri izizi ya bụ From Lagos jiri ịhụnanya, nke dị na sinima n'ọnwa Ọgọstụ afọ 2018. Ya na [[Sharon Ooja]], Nonso Bassey, Jon Ogah, Etim Effiong, [[Damilola Adegbite]], na [[Shafy Bello|Shaffy Bello]] rụkọrọ ọrụ.<ref>{{Cite news|author=News of Africa|first=News of Africa|title=Nigerian Radio Presenter, Dami Elebe Will Be leaving Beat Fm|url=https://newsofafrica.org/nigerian-radio-presenter-dami-elebe-will-be-leaving-beat-fm.html|accessdate=25 May 2020|publisher=News of Africa}}</ref><ref>{{Cite news|author=ONYEAKAGBU|first=ADAOBI|title=Our woman crush this Wednesday is the brilliant scriptwriter, Dami Elebe|url=https://www.pulse.ng/lifestyle/food-travel/wcw-our-woman-crush-this-wednesday-is-the-brilliant-scriptwriter-dami-elebe/1cydl2t|accessdate=25 May 2020|publisher=Pulse.ng|date=10 October 2018}}</ref> N'abalị asaa nke ọnwa Ọgọstụ n'afọ 2018, ọ kwupụtara na peeji Instagram ya na ọ ga-ahapụ Beat FM, na-akọwa oge ya na ụlọ ọrụ redio dị ka 'nnukwu njem'.<ref>{{Cite news|author=Izuzu|first=Chibumga|title=OAP is leaving Beat 99.9FM|url=https://www.pulse.ng/entertainment/movies/dami-elebe-oap-is-leaving-beat-999fm/dn3dc1l|accessdate=25 May 2020|publisher=Pulse.ng|date=8 August 2018}}</ref><ref>{{Cite news|author=Uwakwe|first=Tim|title=Dami Elebe announces she’s leaving Beat FM|url=https://www.metrolife.ng/dami-elebe-announces-shes-leaving-beat-fm/|accessdate=25 May 2020|publisher=Metrolife.ng|date=7 August 2018}}</ref><ref>{{Cite news|author=36ng|first=Tobiloba|title=Dami Elebe announces she’s leaving Beat FM|url=https://www.36ng.ng/2018/08/08/dami-elebe-announces-shes-leaving-beat-fm/|accessdate=25 May 2020|publisher=36ng|date=8 August 2018}}</ref> == Edensibia == {{Reflist|30em}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] gibflxqi7dhpor0qh24ro3j4kxucsn4 Dani Behr 0 13585 84703 77190 2022-07-24T02:26:38Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Dani Behr''' (a mụrụ n'ụbọchị nke 9 n'ọnwa Julaị n'afọ 1970) bụ onye Bekee bụbu onye na-agụ egwu, onye na-eme ihe nkiri, onye na-ekwuputa okwu, na onye na-egosi ihe ma kwuo ihe n'telivishọn. [[File:Dani Behr Oct 2011.jpg|thumb|]] == Mmalite ndụ == A mụrụ Behr na Mill Hill, London, nke sitere na ndị Juu South Africa.<ref name="Behr1">{{Cite news|title=Variety Club – Jewish Chronicle colour supplement "350 years"|pages=28–29|publisher=The Jewish Chronicle|date=15 December 2006}}</ref> Nna ya bụ onye mmekọ na ndị na-ahụ maka ala na London Behr & Butchoff . Behr bụ onye gụsịrị akwụkwọ na Sylvia Young Theatre School, onye njikwa Pet Shop Boys bụ Tom Watkins chọpụtara ya, onye tinyere ya n'echiche Bros nwanyị ya, Faith Hope & Charity na-abụ abụ n'akụkụ Diana Barrand na onye otu Xpansions n'ọdịnihu Sally Ann Marsh, bịanyere aka na WEA. Otú ọ dị, mmadụ atọ ahụ enweghị ihe ịga nke ọma ma Behr wee banye na mmepụta telivishọn. == Ọrụ == N'afọ 1989, Behr pụtara obere oge na ''Grange Hill'' ma mesịa bụrụ onye na-eme ihe ngosi egwu Channel 4 n'abalị, nke akporo The Word, ruo afọ ise. Ọ gara n'ihu gosipụta ''ihe ngosi'' TV karịrị iri atọ, gụnyere The Big Breakfast, ''Hotel Babylon'', Ice Warriors; na 2001 ọrụ ya na Joe Mace na usoro mbụ nke mmemme ụmụaka nke BBC The Saturday Show . O nyere olu maka kọmputa ụgbọ mmiri (nke a na-akpọkwa Dani) n'ime egwuregwu kọmputa ''Privateer 2''. Behr pụtara na ''Goodbye Charlie Bright'', ihe nkiri nke Nick Love mmepụtara. O mere Blondie, mmasị ịhụnanya nke Charlie.<ref>{{Cite web|url=https://www.radiotimes.com/film/cyszs/goodbye-charlie-bright/|title=Goodbye Charlie Bright (2000)}}</ref> Site na Ọktọba 2001 ruo Juun 2007, o kwupụtara ozi nchekwa na Virgin Atlantic.<ref>{{Cite web|url=http://www.danibehr.com/news.htm|title=Archived copy|accessdate=16 October 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100926141151/http://www.danibehr.com/news.htm|archivedate=26 September 2010}}</ref> Behr bụkwa nwanyị n'gosipụta ''Maxim's'' nke afọ na 2002. == Ihe nkiri ọ so mee == * 1989 - The ''Rainbow''; nwa akwụkwọ * 1996 - Privateer 2: The Darkening; kọmputa ụgbọ mmiri (olu) * 1997 - ''Bolt''; ya onwe ya * 1998 - Ice Warriors; onye ngosi * 1998 - Like It Is; Paula * 1999 - Dark Realm; Candy (episode "Party On") * 2001 - ''Rancid Aluminium''; Charlie * 2001 - ''Goodbye Charlie Bright''; Blondie * 2002 - ''Tabloid''; ya onwe ya * 2004 - The Littlest Groom; onye ngosi * 2008 - ''Abụ m onye ama ama''.''.. Mee ka m pụọ n'ebe a!''; onye asọmpi == Edensibịa == {{Reflist}} * {{IMDb name|0066982}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 0fbpxdfbxyjqjsek7kbi3i8pa54q3gz Danger Mouse (musician) 0 14060 84702 77755 2022-07-24T02:24:56Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Brian Joseph Burton''' (amụrụ n'ọnwa Julaị ubochi irí abụọ na itoolu, n'afọ 1977), nke a maara dịka Danger Mouse, bụ onye America na-eti egwu, onye na-ede egwu na onye na-emepụta ihe ndekọ.<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/people/danger-mouse-21272877|title=Danger Mouse Biography|publisher=biography.com|date=April 2, 2014|accessdate=July 28, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180728221322/https://www.biography.com/people/danger-mouse-21272877|archivedate=July 28, 2018}}</ref> Ọ bịara bụrụ onye a ma ama n'afọ 2004 ógè ọ wepụtara ''The Grey Album'', nke jikọtara egwu olu sitere na Jay-Z's ''The Black Album'' na ngwá ọrụ sitere na Beatles' The Beatles (''aka'' White Album).<ref name=":0">{{Cite book|author=Rambarran|first=Shara|url=https://www.worldcat.org/oclc/1236265553|title=Virtual Music Sound, Music, and Image in the Digital Era.|date=2021|publisher=Bloomsbury|year=2021|isbn=9781501336379|location=New York|oclc=1236265553}}</ref> Esquire Magazine kpọrọ ya otu n'ime mmadụ iri asaa na ise kachasị nwee mmetụta na narị afọ nke iri abụọ na otu. O guzobere Gnarls Barkley na CeeLo Green ma weputa abọm ya St. Elsewhere na The Odd Couple . N'afọ 2009, ya na James Mercer nke indie rock band The Shins rụkọrọ ọrụ iji mepụtakwa otu Broken Bells . Na mgbakwunye, Burton na onye egwu MF Doom rụkọrọ ọrụ dị ka Danger Doom wee wepụta abọm The ''Mouse'' and the Mask .[[File:Danger Mouse with Broken Bells 2010.jpg|thumb|]] == Mmalite ndụ na mmalite ọrụ egwu == A mụrụ Brian Joseph Burton na White Plains, New York. Ọ nọrọ ụfọdụ oge nwata ya na Spring Valley, New York. Burton kwagara Stone Mountain, Georgia, nke dị na Atlanta. Ọ gara ma gụsịrị akwụkwọ na Redan High School na Stone Mountain, GA.<ref name="danger">{{Cite web|title=Danger Mouse|url=https://open.spotify.com/artist/2dBj3prW7gP9bCCOIQeDUf?si=y_YoLfKYSxiDkjOi7BhCGQ&nd=1|work=Spotify|publisher=Spotify USA Inc.|accessdate=27 March 2019}}</ref> O biri na Athens, Georgia, ebe ọ gụrụ akwụkwọ na nkwukọrịta na Mahadum Georgia na agụmakwụkwọ, na ebe njem hop ya na-arụ ọrụ (The Chilling Effect (afọ 1999), Rhode Island (afọ 2000), na Pelican City / Scanner - Pelican City vs.<ref name="danger" /><ref name="mouse">{{Cite web|title=15 Famous Alumni From The University of Georgia - 11. Danger Mouse|url=https://www.society19.com/famous-alumni-from-the-university-of-georgia/|work=society19.com|publisher=Society19 Media LLC|accessdate=27 March 2019|date=March 29, 2017}}</ref> A tọhapụrụ Scanner (afọ 2002) ógè ọ ka bụ nwa akwụkwọ.<ref>{{Cite web|url=http://www.discogs.com/artist/Pelican+City|title=Pelican City Discography at Discogs|publisher=Discogs.com|accessdate=April 12, 2012}}</ref> Mgbe ọ nọ na Mahadum Georgia, e mere ka ọ mata Nirvana, Pink Floyd, na Portishead, wee mara ihe nkiri indie rock na Athens, ọtụtụ ndị na-ese ihe n'obodo, gụnyere Neutral Milk Hotel, na DJ'd maka ụlọ ọrụ redio Mahadum Georgia WUOG-FM.<ref name="danger" /><ref>{{Cite news|url=http://articles.chicagotribune.com/2006-08-04/entertainment/0608040339_1_cee-lo-green-hip-hop-danger-mouse|title=How's this for mash-up: Danger Mouse meets Cee-Lo|work=Chicago Tribune|accessdate=August 23, 2006}}</ref><ref name="mouse" /> Site na 1998 ruo 2003, Burton mekwara usoro CD remix na ndekọ n'okpuru aha ogbo Danger Mouse . O ji uwe òké mee ihe nkiri n'ihi na ọ na-eme ihere nke na ọ gaghị egosi ihu ya, ma were aha ya site na usoro ihe osise ndị Britain bụ Danger Mouse .<ref>"An American musician and producer, Brian Burton, created remix CDs under the stage name Danger Mouse, which he took from the television series." [[Associated Press]], "Mark Hall, 75, 'Danger Mouse' cartoonist," ''[[The New York Times]]'', November 20, 2011.</ref> == Ọrụ egwu == Ógè ọ nọ n'Atens, Burton nọ n'ọkwa nke abụọ n'asọmpi talent nke afọ 1998 ma a gwara ya ka ọ mepee n'ihe banyere egwu na Mahadum Georgia nke gosipụtara OutKast na Goodie Mob . Mgbe nke ahụ gasịrị, Burton na-ekwu na ọ gakwuuru CeeLo Green, onye otu Goodie Mob, ma nye ya teepu ngosi egwu. Cee Lo echetaghị nke a ma enwetụbeghị nkwenye na teepu ngosi egwu. Trey Reames onye kwalitere ihe ngosi izizi nke Cee Lo na Georgia, kwagara London wee bụrụ onye njikwa mbụ nke Burton. Ọ tụrụ aro ma kwurịta maka mpụta Cee Lo na 26 'Remix nke Danger Mouse na ndekọ Jemini . Mgbe Burton zutere Cee Lo maka ọrụ a, o kesara ụfọdụ egwu nke mere ka ha na-arụkọ ọrụ dị ka Gnarls Barkley.<ref name="autogenerated1">{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2006/06/18/magazine/18barkley.html?ex=1308283200&en=d69638926b798ed5&ei=5090&partner=rssuserland&emc=rss|title=The D.J. Auteur|work=The New York Times Magazine|accessdate=June 20, 2006|first=Chuck|author=Klosterman|date=June 18, 2006}}</ref> === 2007–ugbua === [[Usòrò:Gnarls_Barkley.jpg|áká_èkpè|thumb|Danger Mouse (n'aka ekpe) na CeeLo Green na-eme dị ka Gnarls Barkley na 2007]] N'ọnwa Jenụwarị n'afọ 2007, Danger Mouse mepụtara mmekorita ọzọ ya na Damon Albarn na The Good, the Bad & the Queen, ya na onye na-egwu egwu Clash Paul Simonon, onye bụbu onye na-egwu egwu Verve bụ Simon Tong na onye ọsụ ụzọ Afrobeat na onye na-agba egwu Africa iri asaa bụ Tony Allen . N'ọnwa Machị n'afọ 2008, ewepụtara The Odd Couple, abọm nke abụọ nke ọrụ Gnarls Barkley ya na CeeLo Green. N'ọnwa Mee afọ 2008, ewepụtara abọm ya na Martina Topley-Bird, nke akpọrọ The Blue God . Martina jikọrọ aka na "All Alone", otu egwu na Danger Mouse mepụtara Gorillaz LP nke abụọ, Demon Days . A tọhapụrụ ya na Mee 2008 bụ ''Replica Sun Machine'', abọm ya na ndị otu The Shortwave Set, gụnyere mmekorita ya na Van Dyke Parks na Velvet Underground's John Cale, dị ka magazin egwu Britain ''New Musical Express'' si kwuo. Na Machị 2019, ya na Karen O rụkọrọ ọrụ iji mepụta abọm ''Lux Prima'' . Ndị nkatọ enwetala nyocha dị mma nke abọm ahụ.<ref>{{Cite web|url=https://www.metacritic.com/music/lux-prima/karen-o|title=Metacritic Lux Prima Review Amalgamation|work=Metacritic|accessdate=2019-09-03}}</ref> == Ihe nrite == Mbinye  === Ihe nrite ndị ọzọ === * 2004 Entertainment Weekly's Album of the Year (Danger Mouse - ''The Grey Album'') * 2004 ''GQ Magazine's'' "Men of the Year" * 2005 Wired Magazine's Rave Award (Music) * 2005 ''Q'' - Onye Mmepụta kacha mma * 2006 Entertainment Weekly's Album of the Year (Gnarls Barkley - St. Elsewhere) * 2006 ''Q'' (Abụ nke Afọ - Gnarls Barkley's "Crazy") * 2008 Rolling Stone - Onye Mmepụta kacha mma na Rock * 2009 ''Esquire'' - 75 Ndị kacha nwee mmetụta na narị afọ nke iri abụọ na otu * 2009 ''GQ Magazine's'' Album of the Year (Danger Mouse & Sparklehorse - Dark Night of the Soul) * 2009 ''Paste'' - Onye Mmepụta nke Afọ Iri * 2010 Rolling Stone - Abụ ''nke'' Afọ Iri (Gnarls Barkley - "Crazy") * 2013 Music Producers Guild - Onye Mmepụta Mba Nile nke Afọ * 2014 71st Golden Globe Awards (onye mmeri) (Best Original Song - "Ordinary Love") * 2016 74th Golden Globe Awards (nominee) (Best Original Song - "Gold") == Ndetu == {{Reflist|30em}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] kbdias5m9hjrzqrtfq728dqis8q9y24 Kcee (musician) 0 14226 84676 77948 2022-07-23T21:38:32Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Kcee_pic.jpg|thumb|Kcee pic]]   '''Kingsley Chinweike Okonkwo''', nke a maara nke ọma dị ka Kcee[lower-alpha 1], bụ onye Naijiria na-agụ egwu na onye na-ede egwu. Ọ nọbu na otu Hip Hop abụọ a na-akpọ Kc Presh .<ref>{{Cite web|title=kcee presh break up|url=http://www.nigeriafilms.com/news/12298/3/kc-presh-talks-about-their-breakup.html|work=Nigeria Films|accessdate=18 June 2011}}</ref> Ọ bụ onye Amaputu na Uli na ndọrọ ndọrọ ọchịchị ime obodo Ihiala na Anambra Steeti Naịjirịa. O nwere nkwekọrịta ndekọ ugbu a na Five Star Music. Ya na Del B rụkọrọ ọrụ, onye na-emepụta ihe ndekọ nke a maara maka imepụta egwu "Limpopo".<ref>{{Cite web|title="Kcee" Limpopo|url=http://notjustok.com/2013/02/19/kcee-limpopo-prod-by-delb/|work=[[NotJustOk]]|accessdate=19 February 2013}}</ref> Ọ bụ nwanne nwoke nke okenye nke E-money. [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description matches Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox musical artist with associated acts]] == Mmalite ndụ na ọrụ egwu == Kcee na onye ọrụ ibe ya na enyi ya hajie gbara egwu dị ka duo ruo afọ iri na abụọ. Ha zutere na ukwe ụka, ha nọ na ukwe ọnụ ruo mgbe ha abụọ banyere maka ihe ngosi Star Quest TV ọnụ wee merie ihe ngosi ahụ. Ọrụ ha ọnụ dị ka ndị mmekọ egwu nyere ha abụọ nkwanye ùgwù ole na ole ruo n'afọ 2011 mgbe ha kewara, ha abụọ na-achụ ọrụ nke ha iche. Kcee wepụtara "Sweet Mary J" nke bụ egwu mbụ ya na afọ 2020.<ref>{{Cite web|title=Kcee - Sweet Mary J (With Lyrics)|url=http://www.naijapals.com/music/Sweet_Mary_J_Kcee-105710|publisher=Naijapals|accessdate=6 April 2020}}</ref> === Nkwenye === * Binyere aka na nkwekọrịta nkwado ọtụtụ nde mmadụ na ụlọ ọrụ nkwukọrịta Tele MTN na afo 2013<ref>{{Cite web|title=MTN splashes N500m on endorsement deals|url=http://thenet.ng/2013/09/net-exclusive-mtn-splashes-n500m-on-endorsement-deals/|publisher=TheNetNg|accessdate=16 September 2013}}</ref> * Patience Jonathan họpụtara Kcee dị ka onye nnọchi anya udo nke [[Naijiria|Federal Republic Of Nigeria]]<ref>{{Cite web|title=Patience Jonathan appoints Limpopo Crooner Kcee as Peace Ambassador|url=http://dailypost.ng/2014/03/10/patience-jonathan-appoints-limpopo-crooner-kcee-peace-ambassador-photo/|publisher=DailyPost|accessdate=10 March 2014}}</ref> * Binyere aka na nkwekọrịta nkwado ọtụtụ nde mmadụ na ụlọ ọrụ nkwukọrịta Tele MTN na afo 2015<ref>{{Cite web|title=MTN splashes N600m on endorsement deals|url=http://www.konknaijamedia.com/mtn-nigeria-signs-kcee-chidinma-iyanya-davido-praiz-imike-as-ambassadors-in-a-deal-worth-n600million/|publisher=KonkNaija Media|accessdate=8 July 2015}}</ref> * Magnum afọ 2015<ref>{{Cite web|title=KCee Announces His Latest Endorsement Deal with Magnum|url=http://www.bellanaija.com/2015/03/23/new-week-new-deal-kcee-announces-his-latest-endorsement-deal/|publisher=BellaNaija|accessdate=23 March 2015}}</ref> == Discography == === Albọm === * Takeover (2013) * ''Nlebara anya na nkọwa zuru ezu'' (2017) == Videography == {| class="wikitable" !Afọ !Aha !Onye isi !Ref |- |2016 |''Bambala'' As featured artiste |Avalon Okpe |<ref>{{Cite web|title=Music Video Akoo Nana - Bambala feat. Kcee & Harrysong|url=http://pulse.com.gh/music-videos/music-video-akoo-nana-bambala-feat-kcee-harrysong-id4226672.html|work=Pulse.com.gh|publisher=David Mawuli|accessdate=3 February 2016}}</ref> |- |2016 |''Agbomma'' |Tchidi Chikere |<ref>{{Cite web|title=Kcee Patience Ozorkwor, Chiwetalu Agu, star in singer's 'Agbomma' video|url=http://pulse.com.gh/music-videos/kcee-patience-ozorkwor-chiwetalu-agu-star-in-singers-agbomma-video-id4197924.html|work=Pulse.com.gh|publisher=David Mawuli|accessdate=8 February 2016}}</ref> |- |2018 |''Ọkụ'' |Ịsụ ude |<ref>{{Cite news|url=https://www.ghpop.com/2018/download-video/kcee-ft-sarkodie-burn-official-music-video/|title=Kcee ft. Sarkodie – Burn (Official Music Video) {{!}} Ghpop.com|date=2018-03-06|accessdate=2018-03-06|language=en-US}}</ref> |- |2018 |''Bullion Squad'' |Moses Inwang |<ref>{{Cite news|url=https://www.lindaikejisblog.com/2018/4/must-watch-kcee-drops-the-official-video-for-bullion-squad.html|title=Must watch! Kcee drops the official video for 'Bullion Squad'|date=2018-04-18|language=en-US}}</ref> |- |2018 |''Boo'' featuring [[Tekno (musician)|Tekno]] |Clarence Peters |<ref>{{Cite news|url=https://www.youtube.com/watch?v=Md8YbGaP0No}}</ref> |} == Ihe nrite na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ !Emume onyinye !Nkọwa onyinye (s) !Onye natara ya !Nsonaazụ !Ref |- | rowspan="3" |2013 | rowspan="2" |Isi |Onye Mmepụta nke Afọ |Del B for "Limpopo" |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=The Headies Awards; Full List of Winners|url=http://www.bellanaija.com/2013/12/27/the-headies-2013-first-photos-full-list-of-winners-olamide-phyno-davido-sean-tizzle-waje/|publisher=Bella Naija|accessdate=27 December 2013|date=2 January 2014}}</ref> |- |Abụ nke Afọ |"Limpopo" |{{Won}} |<ref>{{Cite web|title=The Headies Awards; Full List of Winners|url=http://www.bellanaija.com/2013/12/27/the-headies-2013-first-photos-full-list-of-winners-olamide-phyno-davido-sean-tizzle-waje/|publisher=Bella Naija|accessdate=28 December 2013|date=1 January 2014}}</ref> |- |Channel O Music Video Awards 2013 |IHE NDỊ DANCE GIFTED MOST |"Limpopo" |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=Channel O Music Video Awards 2013: Full List Of Winners|url=http://www.360nobs.com/2013/11/channel-o-music-video-awards-2013-full-list-of-winners/|publisher=Bella Naija|accessdate=30 November 2013|date=1 January 2014}}</ref> |- | rowspan="3" |2014 | rowspan="3" |Isi |Best R&B/Pop Album |"Takeover" |{{Nom}} |<ref name="auto">{{Cite web|title=The Headies Awards; Full List of Winners|url=http://notjustok.com/2014/12/15/headies-2014-winners-list/|publisher=DonBoye|accessdate=15 December 2014|date=4 January 2014}}</ref> |- |Hip Hop World Mkpughe nke Afọ |"Takeover" |{{Won}} |<ref name="auto" /> |- |Artiste nke Afọ |"N'onwe ya" |{{Nom}} |<ref name="auto" /> |- |} == Leekwa == * Ndepụta nke ndị egwu Naịjirịa == Ihe edeturu ==   == Edensibia == {{Reflist|30em}}{{authority control}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 50nfoj1onphrb53mzz1jog6re6p0zxu Olamide 0 14320 84672 84265 2022-07-23T21:21:09Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Olamide_Live_In_Concert.jpg|thumb|Olamide Live In Concert]]   '''Olamide Gbenga Adedeji''' (a mụrụ n'abalị 15 n'ọnwa Maachị n'afọ 1989), bụ onye na-eti egwu na Naijiria.<ref name="Olamide Personal Data">{{Cite web|title=Olamide's Biography|url=http://www.biographyhome.com/2013/01/olamide.html|publisher=Biography Home:Olamide Personal Data|accessdate=8 January 2014}}</ref> Ọ bụ otu n'ime ndị kachasị pụta ìhè na Afrịka. Ọ na-edekọ na Yoruba na Bekee. N'afọ 2011, o wepụtara abọm studio mbụ ya bụ ''Rapsodi'' mgbe ọ bịanyere aka na Coded Tunes . E wepụtara YBNL, abọm ya na-esote, n'okpuru akara akara ya "Yahoo Boy No Laptop" aka ''YBNL'' Nation . Ndị egwu "First of All", "Voice of the Street", "Stupid Love", na "Ilefo Illuminati" kwadoro abọm ahụ. Na 7 Nọvemba 2013, ọ wepụtara abọm studio ya nke atọ ''Baddest Guy Ever Liveth'' . Egwu abọm ahụ gụnyere "Durosoke" na "Yemi My Lover". N'abalị 17 ọnwa Julaị 2013, Olamide ghọrọ onye Naijiria mbụ bịanyere aka na nkwekọrịta nkwado na Cîroc.<ref>{{Cite web|url=https://www.naijarose.com/|title=Checkout Top Three Artiste That Run And Rule The Nigerian Music Industries|publisher=Premium Times|date=13 July 2013|accessdate=19 April 2018|author=Abimboye, Micheal}}</ref> [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox musical artist with associated acts]] == Mmalite ndụ na mmalite egwu == A mụrụ Olamide Gbenga Adedeji na Bariga, [[Ȯra Lagos|Lagos Steeti]], n'abalị iri na ise nke ọnwa Maachị, afọ 1989.<ref>{{Cite web|author=Oloworekende|first=Wale|date=2021-06-16|title=Nigerian rapper Olamide: ‘People have a very limited understanding of the ghetto’|url=http://www.theguardian.com/music/2021/jun/16/nigerian-rapper-olamide-people-have-a-very-limited-understanding-of-the-ghetto|accessdate=2022-02-27|work=the Guardian|language=en}}</ref> Ọ bụ nwa nke abụọ n'ime ụmụ atọ Pa Adedeji na nwunye ya nke abụọ, Ronke Osisanya Adedeji mụrụ. Olamide nwere ụmụnne abụọ, TemmyGold na Eniola Olamilekan (onye a makwaara dịka [[DJ Enimoney]]).<ref>{{Cite web|date=2018-03-25|title=I was sleeping when I heard about my mother’s death – DJ Enimoney|url=https://punchng.com/i-was-sleeping-when-i-heard-about-my-mothers-death-dj-enimoney/|accessdate=2021-11-20|work=Punch Newspapers|language=en-US}}</ref> Olamide malitere ọrụ ya mgbe ọ wepụtara egwu izizi, "Eni Duro," n'afọ 2010. N'otu afọ ahụ, ọ rụrụ na The Hip Hop World Awards .<ref name="Olamide Personal Data">{{Cite web|title=Olamide's Biography|url=http://www.biographyhome.com/2013/01/olamide.html|publisher=Biography Home:Olamide Personal Data|accessdate=8 January 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.biographyhome.com/2013/01/olamide.html "Olamide's Biography"]. Biography Home:Olamide Personal Data<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2014</span>.</cite></ref> Ọ gụrụ maka nkwurịta okwu na Mahadum Tai Solarin mana ọ kwụsịrị n'ihi nsogbu ego.<ref>{{Cite web|date=2017-08-26|title=Why I dropped out of school - Olamide|url=https://guardian.ng/life/music/why-i-dropped-out-of-school-olamide/|accessdate=2021-11-20|work=The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News|language=en-US}}</ref> Adedeji lụrụ Adebukunmi Aisha Suleiman.Ha mụrụ ụmụ nwoke abụọ, Maximilian Boluwatife na Tunrepin Myles.<ref>{{Cite web|title=Nigerian rapper, Olamide welcomes 2nd child with fiancee in US - P.M. News|url=https://pmnewsnigeria.com/2019/07/02/nigerian-rapper-olamide-welcomes-2nd-child-with-fiancee-in-us/|accessdate=2021-11-20|language=en-US}}</ref> Olamide kwuru na Maria Okanrende nwere nwa ịhụnanya, onye na-arụ ọrụ na The Beat 99.9 FM n'oge ahụ<ref>{{Cite web|author=|date=2020-01-11|title=Maria Okanrende Drags Out Olamide|url=https://www.thisdaylive.com/index.php/2020/01/11/maria-okanrende-drags-out-olamide/|accessdate=2021-11-20|work=THISDAYLIVE|language=en-US}}</ref> == Ọrụ egwu == Ọ bịanyere aka na ID Cabasa's Coded Tunes record label ma Toni Payne na-elekọta ya.<ref name="Olamide Personal Data">{{Cite web|title=Olamide's Biography|url=http://www.biographyhome.com/2013/01/olamide.html|publisher=Biography Home:Olamide Personal Data|accessdate=8 January 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.biographyhome.com/2013/01/olamide.html "Olamide's Biography"]. Biography Home:Olamide Personal Data<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2014</span>.</cite></ref> N'afọ 2012, ọ hapụrụ Coded Tunes wee malite akara ndekọ nke ya YBNL Nation .<ref>{{Cite web|author=The NET on|url=http://dailypost.com.ng/2012/07/03/olamide-leaves-id-cabassas-coded-tunes/|title=Olamide leaves ID Cabassa's Coded Tunes – DailyPost Nigeria|publisher=Dailypost.com.ng|date=3 July 2012|accessdate=19 March 2014}}</ref> === 2011: ''Rapsodi'' === E wepụtara abọm izizi nke Olamide bụ ''Rapsodi'' n'afọ 2011. Egwu ndu ya bụ "Omo To Shan" gbara n'ọtụtụ ụlọ ọrụ redio na [[Lagos]] na n'ofe [[Naijiria|Naịjirịa]]. Onyinye izizi nke Olamide mere ka ya na ọtụtụ ndị na-agụ egwu, gụnyere [[Wizkid]], ID Cabasa, [[9ice]], Reminisce na D'banj.<ref>{{Cite web|title=Olamide Adedeji – Early Life, Music Career & many more|url=https://dakingsman.com/olamide-adedeji-early-life-music-career-and-many-more|publisher=Dakingsman.com|accessdate=2 August 2020}}</ref> === 2012: ''YBNL'' === E wepụtara abọm studio nke abụọ nke Adedeji bụ ''YBNL'' na Nọvemba 2012. Tyrone (onye na-emepụta ihe), Samklef, 2 Kriss, [[Pheelz]] na ID Cabasa na-ahụ maka mmepụta ya. Abọm ahụ gosipụtara ndị ọbịa sitere na Davido, Tiwa Savage, Kayswitch, Dammy Krane, Reminisce, Samklef, Buckwylla, Minus 2 na Base One. Ndị otu "I [https://www.naijaremix.com/dj-mix/mixtape-dj-baddo-best-of-olamide-the-return/ lefo Illuminati]", "First of All", "Stupid Love" na "Voice of the Street" kwadoro ya.<ref>{{Cite web|author=Akinloye|first=Dimeji|url=http://hiphopworldmagazine.com/2013/02/12/olamide-ybnl-album-review/|title=OLAMIDE – YBNL &#91;Album Review&#93;|work=Hip Hop World Magazine|date=12 February 2013|accessdate=19 March 2014}}</ref> === 2013: ''Baddest Guy Ever Liveth'' === ''Baddest Guy Ever Liveth'' bụ abọm studio nke atọ nke Olamide. E wepụtara ya n'abalị 7 Nọvemba afọ 2013 site na YBNL Nation .<ref>{{Cite web|title=Baddest Guy Ever Liveth by Olamide|url=https://itunes.apple.com/us/album/baddest-guy-ever-liveth/id742936501|publisher=iTunes|accessdate=4 January 2014|date=7 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521205133/https://itunes.apple.com/us/album/baddest-guy-ever-liveth/id742936501|archivedate=21 May 2014}}</ref> Olamide dekọrọ abọm ahụ n'agbata afọ 2012 na afọ 2013 wee debanye aha [[Pheelz]], Buckwyla, Ketchup, Ice Prince, Pepenazi, Endia, Viktoh, B.Banks, [[Phyno]], Pele Pele na Bez ka ha pụta dị ka ndị ọbịa na ya. Ọ bụ Pheelz mepụtara abọm ahụ kpamkpam, ma e wezụga egwu nke iri na atọ "Sitting on the Throne".<ref>{{Cite web|title=Rapper Olamide Releases 3rd Studio Album ‘Baddest Guy Ever Liveth’|url=http://pulse.ng/music/rapper-olamide-releases-3rd-studio-album-baddest-guy-ever-liveth-id2533718.html|publisher=Pulse Nigeria|accessdate=4 January 2014|date=7 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104211150/http://pulse.ng/music/rapper-olamide-releases-3rd-studio-album-baddest-guy-ever-liveth-id2533718.html|archivedate=4 January 2014}}</ref><ref>{{Cite web|title=Olamide: "Baddest Guy Ever Liveth" Album Art and Tracklist|url=http://miabaga.com/olamide-baddest-guy-ever-liveth-album-art-and-tracklist/|publisher=miabaga|date=1 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018175153/http://miabaga.com/olamide-baddest-guy-ever-liveth-album-art-and-tracklist/|archivedate=18 October 2014|accessdate=20 March 2016}}</ref> ''Baddest Guy Ever Liveth'' nwere egwu anọ: "Durosoke", "Turn Up", "Yemi My Lover" na "Eleda Mi O". Akwụkwọ akụkọ ''[[Premium Times]]'' tinyere abọm ahụ na ndepụta ya nke abọm ise a ka ga-ewepụta na Naijiria nke afọ 2013.<ref>{{Cite web|title=Five yet-to-be released Nigeria music albums to look forward to|url=http://premiumtimesng.com/arts-entertainment/146972-five-yet-released-nigeria-music-albums-look-forward.html|publisher=Premium Times|accessdate=4 January 2014|date=21 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104211058/http://premiumtimesng.com/arts-entertainment/146972-five-yet-released-nigeria-music-albums-look-forward.html|archivedate=4 January 2014}}</ref> Ọ nọ n'ọkwa nke iri na abụọ na ndepụta Afrikka Radio nke abọm iri na abụọ kachasị mma nke Naijiria nke afọ 2013.<ref>{{Cite web|title=12 BEST ALBUMS OF 2013 IN NIGERIA|url=http://afrikkaradio.com/12-best-albums-of-2013-in-nigeria/|publisher=Afrikkaradio|accessdate=4 January 2014|date=31 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140104211111/http://afrikkaradio.com/12-best-albums-of-2013-in-nigeria/|archivedate=4 January 2014}}</ref> ''Baddest Guy Ever Liveth'' meriri Best Album of the Year n'afọ 2014 Nigeria Entertainment Awards, a họpụtara ya maka Rap Album of the Year na 2014 City People Entertainment Awards.<ref>{{Cite web|title=Nigerian Entertainment Awards; Full List of Winners|url=http://www.dailytimes.com.ng/article/nigerian-entertainment-awards-full-list-winners?keepThis=true&TB_iframe=true&height=600&width=850&caption=Articles|publisher=Daily Times of Nigeria|accessdate=2 September 2014|date=1 September 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141022043510/http://www.dailytimes.com.ng/article/nigerian-entertainment-awards-full-list-winners?keepThis=true&TB_iframe=true&height=600&width=850&caption=Articles|archivedate=22 October 2014}}</ref><ref>{{Cite web|author=Jasanya|first=Olamide|title=Who won what at City People Entertainment Awards 2014|url=http://thenet.ng/2014/06/who-won-what-at-city-people-entertainment-awards-2014/|publisher=Nigerian Entertainment Today|accessdate=29 July 2014|date=24 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628064318/http://thenet.ng/2014/06/who-won-what-at-city-people-entertainment-awards-2014/|archivedate=2014-06-28}}</ref> O meriri Best Rap Album na Album nke Afọ na The Headies 2014.<ref>{{Cite web|url=http://businessdayonline.com/2014/10/the-headies-unveils-2014-nominees/#.VECS_ildVz0|title=The Headies unveils 2014 nominees|publisher=Business Day|date=10 October 2014|accessdate=17 October 2014|author=Ochugba, Mary|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141028165724/http://businessdayonline.com/2014/10/the-headies-unveils-2014-nominees/#.VECS_ildVz0|archivedate=28 October 2014}}</ref> N'ọnwa Mee 2013, a kọrọ na Olamide bịanyere aka na nkwekọrịta ndekọ na DB Records. Olamide gara na Twitter iji kwatuo akụkọ ndị ahụ.<ref>{{Cite web|author=Mgbolu|first=Charles|title=Nigeria: I'm Not Signed to D'Banj's Record Label, Olamide Reveals|url=http://allafrica.com/stories/201305140103.html|work=allAfrica.com|publisher=Vanguard|accessdate=30 October 2014|date=13 May 2013}}</ref> N'ajụjụ ọnụ ya na Toolz nakwa NdaniTV's ''The Juice'', o kwuru na ọ bụ "oge" ka onye ọ bụla bịanye aka na ya.<ref>{{Cite web|url=http://www.360nobs.com/2013/05/dbanj-never-talk-well-well-olamide-denies-being-signed-to-db-records/|title=D'banj Never Talk Well Well: Olamide Denies Being Signed To DB Records|publisher=360Nobs.com|date=13 May 2013|accessdate=19 March 2014}}</ref> === 2014: ''Street OT'' === Na 14 Nọvemba 2014, Olamide wepụtara abọm nke anọ ya ''Street OT'' site na YBNL Nation .<ref>{{Cite web|url=http://www.notjustok.com/2014/10/15/olamide-reveals-street-ot-album-art-release-date/|title=Olamide Reveals "Street OT" Album Art + Release Date|publisher=[[NotJustOk]]|first=Ovie|author=Ofugara|date=15 October 2014|accessdate=30 August 2015}}</ref> Abọm a bụ ihe na-esote abọm ''Baddest Guy Ever Liveth'' nke afọ 2013.<ref>{{Cite web|url=http://www.thenet.ng/2014/10/olamide-set-to-drop-4th-album-in-november/|title=Olamide set to drop 4th album in November|work=[[Nigerian Entertainment Today]]|first=Dayo|author=Showemimo|date=6 October 2014|accessdate=30 August 2015}}</ref> Tupu egwu akpọrọ "Story For The Gods" na "Goons Mi", ''Street OT'' gosipụtara ndị ọbịa si [[Wasiu Alabi Pasuma|Pasuma]], [[Lil Kesh]], [[Chinko Ekun]], [[Phyno]], Don Jazzy, na Reminisce. [[Pheelz]], B-Banks na Young [[Young John|Jonn]] na-ahụ maka mmepụta ya.<ref name="bell">{{Cite web|url=http://www.bellanaija.com/2014/11/25/should-you-bump-this-music-review-street-ot-by-olamide/|title=Music Review:Olamide – Street OT|work=[[BellaNaija]]|publisher=Should You Bump This|date=25 November 2014|accessdate=30 August 2015}}</ref> Echiche nke aha abọm ahụ bụ inye otuto ma gosipụta ịhụnanya ya maka "okporo ámá", okwu nke Olamide na ya na-emekọ ihe ọnụ.<ref>{{Cite web|url=http://www.thenet.ng/2014/12/album-review-olamide-retains-seat-on-the-throne-with-street-ot/|title=Album Review: Olamide retains seat on the throne with ‘Street OT’|work=[[Nigerian Entertainment Today]]|first=Dayo|author=Showemimo|date=5 December 2014|accessdate=30 August 2015}}</ref> == Discography ==   === Albọm Studio === * ''Rapsodi'' (2011) * ''YBNL'' (2012) * ''Baddest Guy Ever Liveth'' (2013) * ''Street OT'' (2014) * ''Eyan Mayweather'' (2015) * ''Ebube'' (2016) * ''Lagos Nawa'' (2017) * ''Carpe Diem'' (2020) * ''UY Scuti'' (2021) * Unruly (TBA) === Albọm ndị mmekọ na EPs === * ''2 Ndị Eze'' (<small>ya na Phyno</small>) (2015) * ''YBNL Mafia Family'' (2018) * ''999'' (2020)<ref>{{Cite web|title=Olamide "999" EP Album|url=https://www.pulse.ng/entertainment/music/olamide-999-ep-album-review/5ld4d1c|work=Pulse.ng|language=en}}</ref> == Ihe nrite na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ !Ihe omume !Nrite !Onye natara ya !Nsonaazụ !Ref |- | rowspan="9" |2021 | rowspan="9" |All Africa Music Awards |Abụ nke Afọ |"Infinity" nke gosipụtara Omah Lay |{{Nom}} | rowspan="9" |<ref>{{Cite web|title=Afrima 2021 - The Class of 2021|url=https://www.afrima.org/afrima-awards-releases-nominees-list-for-2021-edition|work=Afrima|language=en-US}}</ref> |- |Best West African artist (nwoke) |Ya onwe ya |{{Nom}} |- |Abọm nke afọ |Carpe Diem |{{Nom}} |- | rowspan="2" |2021 | rowspan="2" |Net Honours |Egwu Hip Hop kachasị egwu |"Loading" nke gosipụtara Bad Boy Timz |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=Net Honours - The Class of 2021|url=https://thenet.ng/net-honours-class-of-2021/|accessdate=2021-09-07|work=Nigerian Entertainment Today|language=en-US}}</ref> |- |Onye egwu kachasị achọ (nwoke) |Ya onwe ya |{{Nom}} |- |2020 |Soundcity MVP Awards Festival |Nhọrọ Ndị Na-ege ntị |Mmanụ na Gas |{{Nom}} | |- | rowspan="5" |2018 | rowspan="5" |Isi |Best Street-Hop Artiste |Wo |{{Nom}} | |- |Abọm Rap kacha mma |Ebube ahụ |{{Nom}} | |- |Artiste nke Afọ |Ya onwe ya |{{Nom}} | |- |Abụ nke Afọ | rowspan="2" |Wo |{{Nom}} | |- |Nhọrọ nke Headies's Viewer |{{Nom}} |<ref>{{Cite news|url=http://stemarsblog.com/music|title=Wizkid, Davido, Simi and Mayorkun are among the big winners at the 12th edition of the Headies Music Awards.|author=Ohunyon|first=Ehis|accessdate=2018-05-07}}</ref> |- | rowspan="2" |2016 | rowspan="2" |Nigerian Entertainment Awards (NEAs) |Abọm nke Afọ | rowspan="1" |Eyan Mayweather |{{Won}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=NEA 2016: Adekunle Gold, Olamide, Kiss Daniel, others win big|url=https://www.mp3fresh.com.ng|publisher=PulseNg|accessdate=14 November 2016|date=6 September 2016}}</ref> |- |Rap Act of the Year |Ya onwe ya |{{Won}} |- | rowspan="14" |2015 |City People Entertainment Awards |Onye egwu Rap nke Afọ | rowspan="3" |Ya onwe ya |{{Won}} | |- | rowspan="3" |The Headies 2015 |Best Street-Hop Artiste |{{Won}} | rowspan="3" | |- |Artiste nke Afọ |{{Won}} |- |Best Pop Single |"Bobo" |{{Nom}} |- | rowspan="10" |TooXclusive Awards 2015 |Certified Banger of the Year |Shakiti Bobo |{{Won}} |- |Video Wonder nke Afọ |Melo Melo |{{Won}} |- |Artiste nke Afọ |Ya onwe ya |{{Won}} |- |Onye egwu nwoke nke afọ |Ya onwe ya |{{Won}} |- | rowspan="3" |Best Street Hop Track |Shakiti Bobo |{{Nom}} |- |'Reggae Blues' (HarrySong gosipụtara Olamide, KCee, Iyanya & Orezi) |{{Nom}} |- |'Ladi' (Olamide & Phyno gosipụtara Lil Kesh) |{{Nom}} |- |Best Hip-Hop Track |'Local Rappers' (Reminisce gosipụtara Olamide & Phyno) |{{Won}} |- |Mixtape nke Afọ |'2 Ndị Eze' (Olamide & Phyno) |{{Won}} |- |Abọm nke Afọ |Street OT |{{Won}} |- | rowspan="14" |2014 | rowspan="4" |The Headies 2014 |Artiste nke Afọ |Ya onwe ya |{{Nom}} | rowspan="4" | |- |Abọm Rap kacha mma | rowspan="2" |''Baddest Guy Ever Liveth'' |{{Won}} |- |Abọm nke Afọ |{{Won}} |- |Best Rap Single |"Dope Money" (<span style="font-size:85%;">featuring Phyno</span><br /><br /><br /><br />) |{{Nom}} |- |2014 Channel O Music Video Awards |Ebe Ọdịda Anyanwụ Kasị Gifted |“Turn Up” |{{Won}} |<ref>{{Cite web|author=Marshall|first=Rhodé|title=Channel O Africa announces Music Video Awards nominees|url=http://mg.co.za/article/2014-09-05-channel-o-africa-announces-music-video-awards-nominees|publisher=Mail & Guardian|accessdate=12 September 2014|date=5 September 2014}}</ref> |- |2014 Nigeria Entertainment Awards |Best Rap Act of the Year | rowspan="4" |Ya onwe ya |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|url=http://www.premiumtimesng.com/arts-entertainment/161770-pop-duo-skuki-reject-nigerian-entertainment-awards-nomination.html|title=Pop duo, Skuki, reject Nigerian Entertainment Awards nomination|publisher=[[Premium Times]]|date=31 May 2014|accessdate=1 June 2014|author=Abimboye, Micheal}}</ref> |- |MTV Africa Music Awards 2014 |Best Hip Hop |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|url=http://www.sowetanlive.co.za/entertainment/2014/04/17/mafikizolo-uhuru-davido-lead-nominations-for-mtv-africa-music-awards|title=Mafikizolo, Uhuru, Davido lead nominations for MTV Africa Music Awards|publisher=Sowetan LIVE|accessdate=17 April 2014}}</ref> |- | rowspan="4" |City People Entertainment Awards |Onye egwu nke afọ (nwoke) |{{Nom}} | rowspan="4" |<ref>{{Cite web|author=Jasanya|first=Olamide|title=Who won what at City People Entertainment Awards 2014|url=http://thenet.ng/2014/06/who-won-what-at-city-people-entertainment-awards-2014/|publisher=Nigerian Entertainment Today|accessdate=29 July 2014|date=24 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628064318/http://thenet.ng/2014/06/who-won-what-at-city-people-entertainment-awards-2014/|archivedate=28 June 2014}}</ref> |- |Rap Artiste nke Afọ |{{Nom}} |- |Abụ kachasị ewu ewu n'afọ |"Eleda Mi" |{{Nom}} |- |Abọm Rap nke Afọ |''Baddest Guy Ever Liveth'' |{{Nom}} |- | rowspan="3" |World Music Awards |Onye egwu nwoke kachasị mma n'ụwa | rowspan="3" |Ya onwe ya |{{Nom}} | rowspan="3" |<ref>{{Cite web|url=http://www.channelstv.com/2014/02/20/dbanj-tuface-jay-z-kanye-west-davido-kcee-nominated-at-world-music-awards/|title=D’banj, Tuface, Jay-Z, Kanye West, Davido, Kcee Nominated at World Music Awards|publisher=Channelstv.com|date=20 February 2014|accessdate=17 April 2014}}</ref> |- |Omume ndụ kachasị mma n'ụwa |{{Nom}} |- |Onye Ntụrụndụ Kasị Mma n'ụwa n'afọ |{{Nom}} |- | rowspan="15" |2013 | rowspan="2" |Nigeria Music Video Awards |Vidio nke Afọ | rowspan="5" |"Durosoke" |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|url=http://thenet.ng/2013/11/flavour-is-biggest-winner-at-nigerian-music-video-awards-2013/|title=Flavour is biggest winner at Nigerian Music Video Awards 2013|publisher=Nigerian Entertainment Today|date=16 November 2013|accessdate=25 February 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140614234056/http://thenet.ng/2013/11/flavour-is-biggest-winner-at-nigerian-music-video-awards-2013/|archivedate=14 June 2014}}</ref> |- |Vidio kacha mma nke Afro Hip Hop |{{Won}} |- | rowspan="8" |The Headies 2013 |Abụ nke Afọ |{{Nom}} | rowspan="8" |<ref>{{Cite web|url=http://www.thisdaylive.com/articles/olamide-heads-the-headies/167539/|title=Olamide Heads The Headies|publisher=[[Thisday]]|date=29 December 2013|accessdate=19 March 2014}}</ref> |- |Best Street Hip-Hop Artiste |{{Won}} |- | rowspan="2" |Best Rap Single |{{Nom}} |- |"Ghost Mode" (<span style="font-size:85%;">Phyno featuring Olamide</span><br /><br /><br /><br />) |{{Nom}} |- |Artiste nke Afọ |Ya onwe ya |{{Nom}} |- |Lyricist on the Roll |"Voice of the Streets" |{{Nom}} |- |Abọm Rap kacha mma | rowspan="3" |''YBNL'' |{{Won}} |- |Abọm nke Afọ |{{Won}} |- | rowspan="5" |2013 Nigeria Entertainment Awards |Abọm kacha mma nke afọ |{{Won}} |<ref name="NEA1" /> |- |Best Rap Act of the Year |Ya onwe ya |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|author=Abimboye|first=Micheal|title=Nigerian Entertainment Award announces 2013 nominees|url=https://www.premiumtimesng.com/arts-entertainment/137094-nigerian-entertainment-award-announces-2013-nominees.html#sthash.ZCoBNubo.dpbs|publisher=Premium Times|accessdate=20 August 2014|date=31 May 2013}}</ref> |- |Vidio egwu nke afọ |"Voice of the Street" |{{Nom}} |- |Best Indigenous Artiste |Ya onwe ya |{{Won}} | rowspan="2" |<ref name="NEA1">{{Cite web|author=Alonge|first=Osagie|title=Olamide emerges biggest winner at NEA 2013 [Full Winners List]|url=http://thenet.ng/2013/09/olamide-emerges-biggest-winner-at-nea-2013-full-winners-list/|publisher=Nigeria Entertainment Today|accessdate=20 August 2014|date=3 September 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140701091101/http://thenet.ng/2013/09/olamide-emerges-biggest-winner-at-nea-2013-full-winners-list/|archivedate=1 July 2014}}</ref> |- |Best Collabo |"Ghost Mode" (<span style="font-size:85%;">Phyno featuring Olamide</span><br /><br /><br /><br />) |{{Won}} |- | rowspan="3" |2012 | rowspan="3" |The Headies 2012 |Hip Hop World Mkpughe nke Afọ |Ya onwe ya |{{Nom}} | rowspan="3" |<ref name="The Headies Awards 2012">{{Cite web|author=Elebe|first=Dami|url=http://connectnigeria.com/articles/2012/08/29/the-headies-2012-announce-the-nominations-full-list|title=Headies Awards 2012|publisher=Connectnigeria.com|date=29 August 2012|accessdate=19 March 2014}}</ref> |- |Best Rap Single |"Erikina na-eto eto" |{{Nom}} |- |Abọm Rap kacha mma |''Rapsodi'' |{{Nom}} |- |2011 |The Headies 2011 |Next Rated |Ya onwe ya |{{Nom}} | |} == Hụkwa == * Ndepụta nke ndị egwu Naịjirịa * List of Nigerian rappers == Edemsibịa == {{Reflist}}<ref>{{Cite web|title=BNXN (Buju) Ft. Olamide – Flex ⋆ 77tunez|url=https://77tunez.com/download-mp3/bnxn-buju-ft-olamide-flex/|work=77tunez|date=2022-07-20|accessdate=2022-07-21|language=en-US|author=77tunez}}</ref> == Njikọ mpụga == * Olamide on Twitter * Olamide on Instagram [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] a1drz6jkctjhm74h7nhacv8zjxqlq54 Ice Prince 0 14326 84675 78053 2022-07-23T21:33:22Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Ice_Prince_(cropped_2).jpg|thumb|Ice Prince (cropped 2)]]   '''Panshak Henry Zamani''' (amụrụ na 30 Ọktoba 1984). nke a maara nke ọma dị ka '''Ice prince''', bụ onye Naijiria na-agụ egwu, onye na-ede egwu, onye na-eti egwu na onye na-eme ihe nkiri. Ọ ghọrọ onye ama ama mgbe ọ weputara "Oleku", otu n'ime egwu kachasị egwu na Naịjirịa n'oge niile.<ref>{{Cite web|title=Ice Prince's 'Oleku': Official video for one of Nigeria's most remixed hits|url=http://www.thisisafrica.me/new-releases/detail/1307/ice-prince-s-oleku-official-video-for-one-of-nigeria-s-most-remixed-hits|publisher=thisisafrica|accessdate=23 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131202234326/http://www.thisisafrica.me/new-releases/detail/1307/ice-prince-s-oleku-official-video-for-one-of-nigeria-s-most-remixed-hits|archivedate=2 December 2013}}</ref> O meriri na 2009 Hennessy Artistry Club Tour .<ref name="Hennessyartistry">{{Cite web|title=Hennessy Artistry|url=http://www.hennessyartistry.com.ng/hennessyartistry.html#/hennessyartistry/|publisher=Hennessyartistry|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=The Ice Prince was crowned: Photos and all the scoop from the Hennessy Artistry 2009 Finale|date=27 September 2009|url=http://www.bellanaija.com/2009/09/27/the-ice-prince-was-crowned-photos-and-all-the-scoop-from-the-hennessy-artistry-2009-finale/|publisher=Bellanaija|accessdate=26 October 2013}}</ref> E wepụtara abọm izizi ya bụ Everybody Loves Ice Prince n'afọ 2011. Ndị egwu atọ kwadoro ya: "Oleku", "Superstar" na "Juju". N'afọ 2013, Ice Prince wepụtara Fire of Zamani dị ka abọm studio ya nke abụọ. Abọm ahụ nwere egwu "Aboki", "More", "Gimme Dat" na "I Swear". Na 1 Julaị 2015, a mara ọkwa Ice Prince dị ka osote onye isi oche nke Chocolate City. Ọ nọrọ n'ọkwa ahụ ruo mgbe ọ hapụrụ labelụ ahụ n'afọ 2016.<ref>{{Cite web|title=M I Emerges As The New Chocolate City CEO|url=https://www.naij.com/475836-m-i-emerges-as-the-new-chocolate-city-chairman.html/|publisher=Naij.com|accessdate=17 September 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160529080651/https://www.naij.com/475836-m-i-emerges-as-the-new-chocolate-city-chairman.html|archivedate=29 May 2016}}</ref><ref>{{Cite web|title=MI BECOMES CHOCOLATE CITY CEO|url=http://dailytimes.com.ng/m-i-becomes-chocolate-city-ceo/|publisher=Daily Times|accessdate=17 September 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015211958/http://dailytimes.com.ng/m-i-becomes-chocolate-city-ceo/|archivedate=15 October 2015}}</ref> [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox musical artist with associated acts]] == Mmalite ndụ == A mụrụ Ice Prince Panshak Henri Zamani n'obodo [[Minna]] .<ref>{{Cite web|url=https://mdundo.com/news/19146|title=Ice Prince Biography, Music Career, Family, Awards and Net worth ⚜ Latest music news online}}</ref> Mgbe ọ dị afọ abụọ, ya na ezinụlọ ya kwagara n'obodo [[Jos]], [[Ȯra Plateau|Plateau Steeti]]. Ọ bụ onye agbụrụ Angas.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=2Olq4gI4clA|title=Iceprince on the NdaniTGIFShow|date=24 May 2019|accessdate=5 April 2020|publisher=Ndani TV}}</ref> == Agụmakwụkwọ == Mgbe ọ bi na Jos, ọ gara St. Murumba College. Ọ gakwara Science Tutorial Niger State College na Jos.<ref name="MTV Base">{{Cite web|title=Ice Prince – Biography|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/iceprince/#bio|publisher=MTV Base|accessdate=26 October 2013}}</ref> == Ọrụ == N'afọ 1999, ọ malitere ide egwu rap wee malite ime ha n'ụlọ akwụkwọ; n'afọ 2001 ọ malitere idekọ ha. N'afọ 2002, ya na ụfọdụ ndị enyi ya guzobere "ECOMOG Squad" mana ha kewara mgbe otu afọ gasịrị. N'afọ 2004, ya na M.I, Jesse Jagz, Ruby, Lindsey, Eve, Taz, jikọtara ọnụ wee bụrụ ihe a maara taa dị ka "Loopy Crew".<ref name="MTV Base">{{Cite web|title=Ice Prince – Biography|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/iceprince/#bio|publisher=MTV Base|accessdate=26 October 2013}}</ref> Ọ gara Mahadum nke Jos iji mụọ agụmagụ anụmanụ, mana ọ kwụsịrị n'ihi "nsogbu ego".<ref name="Bellanaija">{{Cite web|title=BN Saturday Celebrity Interview: Let's Tell You Why Everybody Loves Ice Prince – He's Talented, He's Smooth & He's Taking his Music to the World|date=28 July 2012|url=http://www.bellanaija.com/2012/07/28/bn-saturday-celebrity-interview-lets-tell-you-why-everybody-loves-ice-prince-hes-talented-hes-smooth-hes-taking-his-music-to-the-world/|publisher=Bellanaija|accessdate=6 November 2013}}</ref> N'oge ajụjụ ọnụ ahụ e kwuru n'elu, Ice Prince meghere banyere ihe mere o ji họrọ ịkpọ aha abọm mbụ ya, Everybody Loves Ice Prince . O kwuru, sị, sị, sị, "Ihe mere m ji nye abọm m aha ahụ bụ mgbe mama m nwụnahụrụ m, n'ezie. E nwere ịhụnanya dị ukwuu, nlekọta dị ukwuu site na gburugburu ụwa. Ndị mmadụ gosipụtara m ịhụnanya n'ezie na ọ bụ mgbe ihe ahụ mechara ka m laghachiri idekọ abọm m ma echere m aha ka mma ịkpọ abọm m karịa Everybody Loves Ice Prince n'ihi na e gosipụtara m ịhụnanya. "<ref name="Bellanaija">{{Cite web|title=BN Saturday Celebrity Interview: Let's Tell You Why Everybody Loves Ice Prince – He's Talented, He's Smooth & He's Taking his Music to the World|date=28 July 2012|url=http://www.bellanaija.com/2012/07/28/bn-saturday-celebrity-interview-lets-tell-you-why-everybody-loves-ice-prince-hes-talented-hes-smooth-hes-taking-his-music-to-the-world/|publisher=Bellanaija|accessdate=6 November 2013}}</ref> "Oleku", egwu mbụ nke Ice Prince na abọm izizi ya nwetara nnukwu nnabata na Naịjirịa niile. [citation needed] E wepụtara egwu ahụ n'okpuru Chocolate City . Ice Prince's 'rap resume' nwere ogologo ndepụta nke egwu ndị e gosipụtara na ya. E gosipụtara ya na Taikoon's "Respect My Hustle" na Banky W, DJ Neptune's "This Gbedu Reloaded" na YQ & Shank, Bez's "Super Sun (Remix) na ELDee & Eva Alordiah, YQ's "Efimile (Remix)" na [[Naeto C]], M.I, Banky W, & [[ELDee]], Pherowshuz's "Korrect (remix) na M.I & Terry Tha Rapman, Dekunle Fuji's "Funmilayo" na Jesse Jagz, Jamix's "My Party" na [[Wizkid]] & Kel, Reminisce's "2 Mussh [Remix]" na Sauce Kid, na Knighthouse's "Make it Better" na Mo'Cheddah, Funbi, & Mobie, tinyere ndị ọzọ.<ref>{{Cite web|title=Taikoon – Executive + Respect My Hustle ft. Banky W, Ice Prince & Chandon St Lucas|date=5 November 2012|url=http://notjustok.com/2012/10/31/taikoon-executive-respect-my-hustle-ft-banky-w-ice-prince-chandon-st-lucas/|publisher=Notjustok|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=BN Exclusive Premiere: DJ Neptune Feat. Ice Prince, YQ & Shank – This Gbedu Reloaded|date=7 September 2011|url=http://www.bellanaija.com/2011/09/07/bn-exclusive-premiere-dj-neptune-feat-ice-prince-yq-shank-this-gbedu-reloaded/|publisher=Bellanaija|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=New Music: Bez – Super Sun (Remix) Ft Eldee, IcePrince & Eva Alordiah|date=11 July 2011|url=http://www.jaguda.com/2011/07/11/new-music-bez-super-sun-remix-ft-eldee-iceprince-eva-alordiah/|publisher=Jaguda|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=Efimile (Remix) Ft. Naeto C, MI, Banky W,El Dee & Ice Prince|url=http://iroking.com/track/5078/efimile-remix-ft.-naeto-c-mi-banky-wel-dee--ice-prince|publisher=iRocking|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=New Video: Pherowshuz ft Ice Prince, M.I & Terry Tha Rapman – Korrect(remix)|url=http://www.360nobs.com/2011/10/new-video-pherowshuz-ft-ice-prince-m-i-terry-tha-rapman-korrectremix/|publisher=360nobs|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=New Heat Seekers: Jamix ft Ice Prince, Wizkid & Kel – My Party & ft Terry G, 9ice & MI – Omo Naija(remix|url=http://www.360nobs.com/2010/07/new-heat-seekers-jamix-ft-ice-prince-wizkid-kel-%E2%80%93-my-party-ft-terry-g-9ice-mi-omo-naijaremix/|publisher=360nobs|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=Reminisce – 2 Mussh [Remix] ft Ice Prince & Sauce Kid|url=http://tooxclusive.com/2012/11/11/reminisce-2-mussh-remix-ft-ice-prince-sauce-kid/|publisher=tooxclusive|accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=Knighthouse ft Ice Prince, Mo'Cheddah, Funbi + Mobie – Make it Better|url=http://notjustok.com/2010/02/26/knighthouse-ft-ice-prince-mocheddah-funbi-mobie-make-it-better/|publisher=Notjustok|accessdate=26 October 2013}}</ref> === 2012–2013 : ''Ọkụ nke Zamani'' === Na 28 August 2012, Ice Prince wepụtara "More" dị ka egwu nke abụọ sitere na abọm ahụ. Ọ bụkwa Chopstix mepụtara egwu a. Vidio egwu nke "More" bụ Moe Musa gbara ma duzie na London. Ọ bụ Lola Rae, onye British Nigerian na-edekọ egwu nke a maara maka egwu ya "Watch My Ting Go". Vidio a malitere na 2012 Channel O Music Video Awards.<ref>{{Cite web|title=Ice Prince – More (Official Video)|url=http://www.everythingmoa.com/content/ice-prince-more-official-video|publisher=Music of Africa|accessdate=25 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029201423/http://www.everythingmoa.com/content/ice-prince-more-official-video|archivedate=29 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=VIDEO: Ice Prince – More – (Prod By Chopstix)|url=http://notjustok.com/2012/11/20/video-ice-prince-more-prod-by-chopstix/|publisher=Notjustok|accessdate=25 October 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=VIDEO: Ice Prince – More|url=http://tooxclusive.com/2012/11/20/video-ice-prince-more/|publisher=tooxclusive|accessdate=25 October 2013}}</ref> === 2015–2016 :''Jos To The World'' === === Mmetụta egwu === Ice Prince hotara Notorious B.I.G., Rakim, Jay-Z, Common, Talib Kweli, [[Kanyé West|Kanye West]], Ludacris, Busta Rhymes, Lauryn Hill, M.I na Jesse Jagz dị ka isi egwu ya.<ref name="MTV Base">{{Cite web|title=Ice Prince – Biography|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/iceprince/#bio|publisher=MTV Base|accessdate=26 October 2013}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.mtvbase.com/music/artists/iceprince/#bio "Ice Prince – Biography"]. </cite></ref> == Ndụ onwe onye == Ice Prince nwere nwa nwoke aha ya bụ Jamal.<ref>{{Cite web|url=http://www.tribune.com.ng/kleiglight/item/6666-me-pamper-myself-only-women-do-that-ice-prince|title=Me pamper myself? Only women do that —Ice Prince|publisher=[[Nigerian Tribune]]|date=31 May 2014|accessdate=1 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140605002135/http://tribune.com.ng/kleiglight/item/6666-me-pamper-myself-only-women-do-that-ice-prince|archivedate=5 June 2014}}</ref> == Discography == === Albọm Studio === * ''Onye ọ bụla hụrụ Ice Prince n'anya'' (2011) * ''Ọkụ nke Zamani'' (2013) * ''Jos to the World'' (2016) === EPs === * ''Trash Can'' (2015) * C.O.L.D (2018) === Albọm nchịkọta === * The Indestructible Choc Boi Nation (2015) === Ihe nkiri na telivishọn === {| class="wikitable" style="font-size: 90%;" ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" |Ihe nkiri |- !Afọ ! width="200" |Aha ! width="200" |Ọrụ ! width="200" |Ihe edeturu !Ref |- | rowspan="1" |2013 |''Ụlọ nke Gold'' |Tony |Ọrụ nkwado |<ref>{{Cite web|title=VIDEO: Watch Ice Prince, Omawumi, Yvonne Nelson in 'House of Gold' [Trailer]|url=http://thenet.ng/2013/04/video-watch-ice-prince-omawumi-yvonne-nelson-in-house-of-gold-trailer/|publisher=Nigerian Entertainment Today|accessdate=15 November 2013}}</ref> |- ! colspan="5" style="background: LightSteelBlue;" |Television |- !Afọ ! width="200" |Aha ! width="200" |Ọrụ ! width="200" |Ihe edeturu !Ref |- | rowspan="1" |2013 |''[[Shuga (Usoro TV)|Shuga]]'' (Oge nke 3) |Ya onwe ya |Ngosipụta ndị ọbịa |<ref>{{Cite web|author=Ogunjimi|first=Opeoluwani|title=Tiwa Savage, Ice Prince, Iyanya, Others Premier Shuga this Month|url=http://www.dailytimes.com.ng/article/tiwa-savage-ice-prince-iyanya-others-premier-shuga-month|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131115010101/http://www.dailytimes.com.ng/article/tiwa%2Dsavage%2Dice%2Dprince%2Diyanya%2Dothers%2Dpremier%2Dshuga%2Dmonth|publisher=DailyTimes|accessdate=15 November 2013|archivedate=15 November 2013}}</ref> |} == Videography == {| class="wikitable" !Afọ !Aha !Abọm !Onye isi !Ref |- | rowspan="2" |2011 |''Oleku'' (<span style="font-size:85%;">Featuring Brymo</span>)<br /><br /><br /><br /> | rowspan="2" |''Onye ọ bụla hụrụ Ice Prince n'anya'' |Ihe nkiri Mex |<ref>{{Cite web|url=http://www.360nobs.com/2011/02/video-premiere-ice-prince-ft-brymo-–-oleku.html|title=VIDEO PREMIERE:Ice Prince Ft Brymo - Oleku|publisher=Chocolate City Group|work=360nobs.com|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- |''Superstar'' |[[Katung Aduwak]] |<ref>{{Cite web|url=https://www.talkmusics.com/video/video-ice-prince-superstar/|title=VIDEO:Ice Prince - Superstar|publisher=Talkmusic|work=Talkmusics.com|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- | rowspan="2" |2012 |''More'' | rowspan="5" |''Ọkụ nke Zamani'' |Moe Musa |<ref>{{Cite web|url=http://www.notjustok.com/2012/11/20/video-ice-prince-more-prod-by-chopstix.html|title=VIDEO:Ice Prince - More (Prod. By Chopstix)|work=Notjustok.com|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- |''Aboki'' |Phil Lee |<ref>{{Cite web|url=https://www.buzza.ng/music-video/video-ice-prince-aboki/|title=New video Ice Prince- Aboki|work=Buzza.ng|publisher=Buzza|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- | rowspan="1" |2013 |I Swear (featuring <span style="font-size:85%;">French Montana</span>)<br /><br /><br /><br /> |JR Saint |<ref>{{Cite web|url=https://luvmp.com/2020/12/video-ice-prince-i-swear-ft-french-montana-shaydee.html|title=VIDEO: Ice Prince – I Swear Ft. French Montana & Shaydee|work=Luvmp.com|publisher=Prinx|accessdate=19 September 2015}}</ref> |- | rowspan="4" |2014 |''Jambo'' |Sesan |<ref>{{Cite web|url=http://www.tooxclusive.com/videodownload/video-ice-prince-jambo.html|title=VIDEO:Ice Prince - Jambo|work=tooxclusive.com|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- |''Whiskey'' (<span style="font-size:85%;">Featuring Sunny Nneji</span>)<br /><br /><br /><br /> |AJE Filmworks |<ref>{{Cite web|url=http://tooxclusive.com/videodownload/videoice-prince-whiskey-ft-sunny-nneji-b-t-s|title=Video: Ice Prince- Whiskey ft Sunny Nneji b-t-s|work=tooxclusive.com|date=5 July 2014|accessdate=19 September 2015}}</ref> |- |''Shots On Shots'' (na Sarkodie) |{{n/a|NON ALBUM SINGLE}} |Nana Kofi Asihene |<ref>{{Cite web|url=http://www.naijabambam.com/sarkodie-ice-prince-shots-on-shots-video-download.html|title=Sarkodie & Ice Prince – Shots on Shots [Video Download]|work=Naijabambam.com|publisher=kombo|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- |''Nke ahụ nwere ike ịbụ anyị'' |{{n/a|NON ALBUM SINGLE}} |Mgbasa Ozi Na-ekpochapụ |<ref>{{Cite web|url=http://tooxclusive.com/videodownload/video-ice-prince-us|title=VIDEO:Ice Prince- That could be us|publisher=Too Xclusive|work=Tooxclusive.com|date=27 November 2014|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- | rowspan="3" |2015 |''Otu Ụbọchị'' | rowspan="3" |''Trash Can EP'' |Moe Musa |<ref>{{Cite web|title=New Video Ice Prince - One Day|url=http://pulse.ng/music/new-video-ice-prince-one-day-id3407467.html|work=Pulse Nigeria|date=14 January 2015|publisher=Ayomide O. Tayo|accessdate=14 January 2015}}</ref> |- |''Mutumina'' |Ihe nkiri Mex |<ref>{{Cite web|url=http://www.pulse.ng/music/new-video-ice-prince-mutumina-id3604213.html|title=Ice Prince- MUTUMINA|work=pulse.ng|date=26 March 2015|publisher=Joey Akan|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- |''Yawa Go Dey'' (<span style="font-size:85%;">Featuring Robbie Celeste</span>) |Ígwé ojii 9 nje |<ref>{{Cite web|url=http://www.nigeriansounds.com/2015/07/video-ice-prince-yawa-go-dey-featuring-robbie-celeste/|title=Video ice prince: yawa go dey featuring Robbie celeste|work=www.nigeriansounds.com|accessdate=18 September 2015}}</ref> |- |2016 |''Jos To The World'' | rowspan="2" |''Jos To The World'' |UAiMAGES |<ref>{{Cite web|url=https://talkglitz.tv/download-video-ice-prince-jos-to-the-world/|title=VIDEO: Ice Prince – Jos To The World|work=www.talkglitz.tv|date=11 August 2016|accessdate=28 January 2018}}</ref> |- |2017 |''No Mind Dem'' (<span style="font-size:85%;">gosipụtara</span> <span style="font-size:85%;">Vanessa Mdee</span>) | rowspan="2" |SOS Media |<ref>{{Cite web|url=https://www.naijavibes.com/2017/01/download-video-ice-prince-no-mind-dem-ft-vanessa-mdee/|title=VIDEO: Ice Prince – No Mind Dem Ft. Vanessa Mdee|work=www.naijavibes.com|date=26 January 2017|accessdate=28 January 2018}}</ref> |- |2018 |''Replay'' |{{n/a|TBA}} |<ref>{{Cite web|url=http://dailypost.ng/2018/01/11/ice-prince-replay-video/|title=MUSIC: Ice Prince: Replay [Video]|work=www.dailypost.ng|accessdate=28 January 2018}}</ref> |} == Ihe nrite na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ !Ihe omume !Nrite !Onye natara ya !Nsonaazụ !Ref |- |2018 |Isi |Best Rap single |''Mụ na M'' |{{pending}} |<ref>{{Cite web|title=Headies releases nominees for 2018 awards [FULL LIST] - Daily Post Nigeria|url=http://dailypost.ng/2018/04/13/headies-releases-nominees-2018-awards-full-list/|work=Daily Post Nigeria|accessdate=14 April 2018|date=13 April 2018}}</ref> |- | rowspan="9" |2014 |Ben TV Awards |Onye egwu Hip Hop kacha mma | rowspan="4" |Ya onwe ya |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=2014 Winners List|url=http://bentvawards.com/winners/2014-winners-list/|work=Ben TV Awards|accessdate=25 January 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160122232720/http://bentvawards.com/winners/2014-winners-list/|archivedate=22 January 2016}}</ref> |- |The Future Africa Awards |Nrite na Ntụrụndụ |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|author=Ezeamalu|first=Ben|title=Yaya Toure, Ice Prince, Davido Shortlisted For 2014 Future Africa Awards|url=https://www.premiumtimesng.com/arts-entertainment/165529-yaya-toure-ice-prince-davido-shortlisted-for-2014-future-africa-awards.html#sthash.lRcowZZX.dpbs|publisher=Premium Times|accessdate=5 August 2014|date=25 July 2014}}</ref> |- |2014 Nigeria Entertainment Awards |Best Rap Act of the Year |{{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Nigerian Entertainment Awards; Full List of Winners|url=http://www.dailytimes.com.ng/article/nigerian-entertainment-awards-full-list-winners?keepThis=true&TB_iframe=true&height=600&width=850&caption=Articles|publisher=Daily Times of Nigeria|accessdate=2 September 2014|date=1 September 2014}}</ref> |- | rowspan="2" |City People Entertainment Awards |Rap Artiste nke Afọ |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|author=Jasanya|first=Olamide|title=Who won what at City People Entertainment Awards 2014|url=http://thenet.ng/2014/06/who-won-what-at-city-people-entertainment-awards-2014/|publisher=Nigerian Entertainment Today|accessdate=29 July 2014|date=24 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140628064318/http://thenet.ng/2014/06/who-won-what-at-city-people-entertainment-awards-2014/|archivedate=28 June 2014}}</ref> |- |Abọm Rap nke Afọ |''Ọkụ nke Zamani'' |{{Nom}} |- |MTV Africa Music Awards 2014 |Best Hip Hop | rowspan="5" |Ya onwe ya |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|url=http://www.sowetanlive.co.za/entertainment/2014/04/17/mafikizolo-uhuru-davido-lead-nominations-for-mtv-africa-music-awards|title=Mafikizolo, Uhuru, Davido lead nominations for MTV Africa Music Awards|publisher=Sowetan LIVE|accessdate=17 April 2014}}</ref> |- | rowspan="3" |World Music Awards |Onye egwu nwoke kachasị mma n'ụwa |{{Nom}} | rowspan="3" |<ref>{{Cite web|url=http://www.channelstv.com/home/2014/02/20/dbanj-tuface-jay-z-kanye-west-davido-kcee-nominated-at-world-music-awards/|title=D'banj, Tuface, Jay-Z, Kanye West, Davido, Kcee Nominated at World Music Awards|publisher=Channels Tv|date=20 February 2014|accessdate=9 March 2014}}</ref> |- |Omume ndụ kachasị mma n'ụwa |{{Nom}} |- |Onye Ntụrụndụ Kasị Mma n'ụwa n'afọ |{{Nom}} |- | rowspan="12" |2013 |The Headies 2013 |Artiste nke Afọ |{{Nom}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=Headies Award 2013 and Full List of winners|url=http://www.osundefender.org/?p=140816|publisher=Osun Defender|accessdate=27 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131227231501/http://www.osundefender.org/?p=140816|archivedate=27 December 2013}}</ref><ref>{{Cite web|title=#BaddestGuyEverLiveth: Olamide bags 8 nominations for the "Headies" – See full nomination list|url=http://www.ynaija.com/baddestguyeverliveth-olamide-bags-8-nominations-for-the-headies/|publisher=YNaija.com|accessdate=6 December 2013|date=5 December 2013}}</ref> |- | rowspan="2" |Channel O Music Video Awards |Vidio kachasị nwee onyinye nke African West | rowspan="3" |"Aboki" |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=Channel O Music Video Awards 2013: Full List of Winners|url=http://www.360nobs.com/2013/11/channel-o-music-video-awards-2013-full-list-of-winners/|publisher=360nobs|accessdate=1 December 2013|date=30 November 2013}}</ref> |- |Vidio kachasị onyinye nke afọ |{{Nom}} |- |4syte Music Video Awards |Vidio kacha mma nke Africa |{{Nom}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=Sarkodie, EL and Okyeame Kwame Top 4Syte TV Music Video Awards 2013 Nominations|url=http://vibeghana.com/2013/10/06/sarkodie-el-and-okyeame-kwame-top-4syte-tv-music-video-awards-2013-nominations/|publisher=Vibe Ghana|accessdate=27 December 2013|date=6 October 2013}}</ref> |- | rowspan="2" |Nigeria Music Video Awards (NMVA) |Vidio Hip Hop kacha mma | rowspan="2" |"V.I.P" |{{Won}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=The 2013 Nigeria Music Video Awards (NMVA 2013) Winners; Flavour and Olamide Win Big|url=http://www.jaguda.com/2013/11/16/2013-nigeria-music-video-awards-nmva-2013-winners-flavour-olamide-win-big/|publisher=Jaguda|accessdate=25 November 2013|date=16 November 2013}}</ref> |- |Ojiji kachasị mma nke mmetụta ọhụụ |{{Nom}} |- | rowspan="1" |Ihe nrite MOBO |Best African Act | rowspan="6" |Ya onwe ya |{{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=MOBO Awards 2013 – Nominations List Revealed!|url=http://www.mobo.com/news-blogs/mobo-awards-2013-nominations-list-revealed|publisher=MOBO|accessdate=30 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171201031147/http://www.mobo.com/news-blogs/mobo-awards-2013-nominations-list-revealed|archivedate=1 December 2017}}</ref> |- | rowspan="1" |Nigeria Entertainment Awards |Best Rap Act of the Year |{{Won}} |<ref>{{Cite web|title=2013 Nigeria Entertainment Awards: Full List of Winners & Scoop|date=2 September 2013|url=http://www.bellanaija.com/2013/09/02/2013-nigeria-entertainment-awards-full-list-of-winners-scoop/|publisher=Bellanaija|accessdate=30 October 2013}}</ref> |- | rowspan="1" |BET Awards 2013 |Best International Act: Africa |{{Won}} |<ref>{{Cite news|title=BET Awards 2013: Complete list of winners|url=http://articles.latimes.com/2013/jun/30/entertainment/la-et-ms-bet-awards-2013-complete-list-of-winners-20130630|work=LA Times|accessdate=30 October 2013}}</ref> |- | rowspan="3" |City People Entertainment Awards |Best Hip-Hop Artiste nke Afọ |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=2013 City People Entertainment Awards: First Photos & Full List of Winners|url=http://www.bellanaija.com/2013/07/16/2013-city-people-entertainment-awards-first-photos-full-list-of-winners/|publisher=Bellanaija|accessdate=19 December 2013|date=16 July 2013}}</ref> |- |Onye egwu nke afọ (nwoke) |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=Ice Prince, Omotola Jalade-Ekeinde, Sarkodie, Nse Ikpe-Etim, Yvonne Okoro, Tonto Dikeh & BellaNaija Nominated for the 2013 City People Entertainment Awards – See the Full List|url=http://www.bellanaija.com/2013/06/19/ice-prince-omotola-jalade-ekeinde-sarkodie-nse-ikpe-etim-yvonne-okoro-tonto-dikeh-bellanaija-nominated-for-the-2013-city-people-entertainment-awards-see-the-full-list/|publisher=Bellanaija|accessdate=19 December 2013|date=19 June 2013}}</ref> |- |Best Rap Artiste nke Afọ |{{Nom}} |- | rowspan="10" |2012 | rowspan="2" |Channel O Music Video Awards |Vidio Hip-hop kachasị mma nke afọ |"Superstar" |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=Full list of winners at the 2012 Channel O Music Video Awards|url=http://www.modernghana.com/movie/21062/3/full-list-of-winners-at-the-2012-channel-o-music-v.html|publisher=ModernGhana|accessdate=30 October 2013}}</ref> |- |Vidio Reggae kachasị mma nke afọ |"Juju" |{{Nom}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=2012 Channel O Music Video Awards Nominees|url=http://isthisafrica.com/2012-channel-o-music-video-awards-nominees/|publisher=isthisAfrica?|accessdate=30 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029184818/http://isthisafrica.com/2012-channel-o-music-video-awards-nominees/|archivedate=29 October 2013}}</ref> |- | rowspan="2" |Nigeria Entertainment Awards |Abọm kacha mma nke afọ |''Onye ọ bụla hụrụ Ice Prince n'anya'' |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=2012 NIGERIAN ENTERTAINMENT AWARDS NOMINEES ANNOUNCED AT THE NOMINATION GALA EVENT IN LAGOS|url=http://www.360nobs.com/2012/06/2012-nigerian-entertainment-awards-nominees-announced-at-the-nomination-gala-event-in-lagos/|publisher=360nobs|accessdate=30 October 2013}}</ref> |- |Best Rap Act of the Year | rowspan="2" |Ya onwe ya |{{Nom}} |- | rowspan="1" |BET Awards |Best International Act: Africa |{{Nom}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=BET Awards 2012 Nominations Announced|date=22 May 2012|url=http://www.hollywoodreporter.com/news/bet-awards-2012-nominations-kanye-west-327914|publisher=HollywoodReporter|accessdate=30 October 2013}}</ref> |- | rowspan="4" |The Headies 2012 |Abọm nke Afọ | rowspan="2" |''Onye ọ bụla hụrụ Ice Prince n'anya'' |{{Nom}} | rowspan="4" |<ref>{{Cite web|title=THE HEADIES (HIP HOP WORLD AWARDS 2012) WINNERS|url=http://hiphopworldmagazine.com/2012/12/31/the-headies-hip-hop-world-awards-2012-winners-list/|publisher=Hip Hop World Magazine|accessdate=31 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029124148/http://hiphopworldmagazine.com/2012/12/31/the-headies-hip-hop-world-awards-2012-winners-list/|archivedate=29 October 2013}}</ref> |- |Abọm Rap kacha mma |{{Won}} |- |Onye na-ese ihe nke afọ | rowspan="3" |Ya onwe ya |{{Nom}} |- |Hip Hop World Mkpughe nke Afọ |{{Nom}} |- |Ghana Music Awards |Onye na-ese ihe n'Afrịka nke afọ |{{Won}} |<ref>{{Cite web|url=http://www.ghanacelebrities.com/2012/04/15/full-list-of-winners-of-2012-vodafone-ghana-music-awards/|title=Full List of Winners of 2012 Vodafone Ghana Music Awards...|publisher=GhanaCelebrities.com|date=15 April 2012|accessdate=16 March 2014|author=Febiri, Chris-Vincent A}}</ref> |- | rowspan="17" |2011 | rowspan="7" |The Headies 2011 |Best Rap Single | rowspan="3" |"Oleku" (gosipụtara Brymo)<br /><br /><br /><br /> |{{Won}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|url=http://www.pmnewsnigeria.com/2011/10/26/2011-the-headies-2face-darey-mi-others-win-multiple-awards/|title=2011 The Headies: 2Face, Darey, MI, Others Win Multiple Awards|publisher=[[P.M. News]]|date=26 October 2011|accessdate=29 May 2014|author=Arogundade, Funsho}}</ref> |- |Abụ nke Afọ |{{Won}} |- | rowspan="2" |Best Collabo |{{Nom}} | rowspan="5" |<ref>{{Cite web|url=http://www.goldenicons.com/hip-hop-world-awards/|title=The 2011 edition of the Hip-Hop World Awards – "The Headies" took place at the...|publisher=Golden Icons|accessdate=29 May 2014}}</ref> |- | rowspan="2" |"Joor Oh (Remix)" (<span style="font-size:85%;">Jahbless gosipụtara Ice Prince</span><br /><br /><br /><br />, <span style="font-size:85%;">Durella</span>, Reminisce, na <span style="font-size:85%;">[[eLDee]]</span>) |{{Nom}} |- |Best Street-Hop Artiste |{{Nom}} |- |Next Rated | rowspan="2" |Ice Prince for "Oleku" |{{Nom}} |- |Lyricist on the Roll |{{Nom}} |- | rowspan="3" |Channel O Music Video Awards |Vidio ndị ọhụrụ kachasị nwee onyinye |"Oleku" (<span style="font-size:85%;">gosipụtara</span><br /><br /><br /><br /> <span style="font-size:85%;">Brymo</span>) |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=The Channel O Music Video Awards 2011 – Winners & "Where was D'banj?"|date=14 November 2011|url=http://www.bellanaija.com/2011/11/14/the-channel-o-music-video-awards-2011-winners-where-was-dbanj/|publisher=Bellanaija|accessdate=31 October 2013}}</ref> |- |Vidio Hip Hop kachasị mma |"Nobody Test Me" (<span style="font-size:85%;">Jesse Jagz</span> gosipụtara M.I <span style="font-size:85%;">na Ice Prince</span>)<br /><br /><br /><br /> |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=All the MVA nominees|url=http://channelo.dstv.com/2011/08/2011-channel-o-music-video-awards-full-list-of-nominees/|publisher=Channel O|accessdate=31 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014171959/http://channelo.dstv.com/2011/08/2011-channel-o-music-video-awards-full-list-of-nominees/|archivedate=14 October 2013}}</ref> |- |Vidio kachasị onyinye nke afọ |"Molowo Noni" (<span style="font-size:85%;">Samklef gosipụtara</span><br /><br /><br /><br /> <span style="font-size:85%;">[[Wizkid]]</span>, D'Prince, na Ice Prince) |{{Nom}} |- |Dynamix All Youth Awards |Best New Artiste |Ya onwe ya |{{Won}} |<ref>{{Cite web|title=360Events: Some Great Pictures from the Dynamix All Youth Awards (18.12.2011)|url=http://www.360nobs.com/2011/12/360events-some-great-pictures-from-the-dynamix-all-youth-awards-18-12-2011/|publisher=360nobs|accessdate=4 September 2013}}</ref> |- |Nigeria Music Video Awards (NMVA) |Vidio Afro kacha mma nke oge a | rowspan="2" |"Oleku" (gosipụtara Brymo)<br /><br /><br /><br /> |{{Nom}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=Nigerian Music Video Awards [NMVA] 2011 Nominees... Darey & Jodie Top The List of Nominees|date=27 October 2011|url=http://www.jaguda.com/2011/10/26/nigerian-music-video-awards-nmva-2011-nominees-darey-jodie-top-the-list-of-nominees/|publisher=Jaguda|accessdate=31 October 2013}}</ref> |- | rowspan="3" |Nigeria Entertainment Awards |Hottest Single of the Year |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=2011 Nigeria Entertainment Awards: "And the Winner Is..."|url=http://www.informationng.com/2011/09/2011-nigeria-entertainment-awards-%E2%80%9Cand-the-winner-is%E2%80%A6%E2%80%9D.html|publisher=Information Nigeria|accessdate=31 October 2013}}</ref> |- |Best New Act of the Year | rowspan="2" |Ya onwe ya |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=And The Nominees Are... Nigerian Entertainment Awards (NEA) 2011 Nominees|date=26 May 2011|url=http://www.jaguda.com/2011/05/26/and-the-nominees-are-nigerian-entertainment-awards-nea-2011-nominees/|publisher=Jaguda|accessdate=31 October 2013}}</ref> |- |Best Rap Act of the Year |{{Nom}} |- |City People Entertainment Awards |Abụ nke Afọ |"Oleku" (gosipụtara Brymo)<br /><br /><br /><br /> |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=Success in the city: The 2011 City People Entertainment Awards|date=10 August 2011|url=http://www.ynaija.com/success-in-the-city-the-2011-city-people-entertainment-awards/|publisher=YNaija|accessdate=31 October 2013}}</ref> |- |Eko FM/ Radio Lagos Awards |Onye na-eto eto nke afọ | rowspan="2" |Ya onwe ya |{{Won}} | rowspan="1" | |- | rowspan="2" |2010 | rowspan="2" |Dynamix All Youth Awards |Onye na-ekwe nkwa Artiste nke Afọ |{{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=The List of Nominees for Dynamix Youth Awards 2010|url=http://thenet.ng/2010/12/the-list-of-nominees-for-dynamix-youth-awards-2010/|publisher=The Net Nigeria|accessdate=31 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130911162032/http://thenet.ng/2010/12/the-list-of-nominees-for-dynamix-youth-awards-2010/|archivedate=11 September 2013}}</ref> |- |Abụ nke Afọ |"Oleku" (gosipụtara Brymo)<br /><br /><br /><br /> |{{Nom}} |- | rowspan="1" |2009 |Hennessy Artistry Club Tour |Hennessy Artistry |Ya onwe ya |{{Won}} | rowspan="1" |<ref>{{Cite web|title=Ice Prince WINS! Hennessy Artistry 2009 closes with a big BANG & bubbles...|date=26 September 2009|url=http://www.bellanaija.com/2009/09/26/ice-prince-wins-hennessy-artistry-2009-closes-with-a-big-bang-bubbles/|publisher=Bellanaija|accessdate=31 October 2013}}</ref> |} == Ndetu == <references /> {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * Ice Prince on Facebook * [https://music.doligo.net/artist/5143/ice-prince Ice Prince] na Doligo Music * {{Cite web|url=http://www.mtvbase.com/news/ice-prince-talks-hip-hop/|title=Ice Prince discusses hip-hop with Huffington Post.|publisher=[[MTV Base]]|date=16 July 2013|accessdate=10 March 2014}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 19g9j9zlt9ckpjaehidqwm8ryiyvf5n Lagbaja 0 14353 84680 78086 2022-07-23T21:46:49Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Lagbaja.jpg|thumb|Lagbaja]]   '''Bisade Ologunde''' (na Lagos, 1960) bụ onye Naijiria na-eti egwu afrobeat, onye na-agụ egwu na onye na-eti egwu. A maara ya nke ọma dị ka '''Lágbájá''' maka ntinye aka ya nke ihe mkpuchi nke na-ekpuchi njirimara ya.<ref>{{Cite news|author=Tunde|first=Okanlawon|title=Nigerians celebrate Iconic Afrobeat musician, Lagbaja|url=https://www.pmnewsnigeria.com/2020/05/20/nigerians-celebrate-iconic-afrobeat-musician-lagbaja/|accessdate=21 June 2020|publisher=PM News}}</ref><ref>{{Cite news|author=Mark|first=Jenkins|title=Lagbaja takes Afropop in many different directions at Howard Theater|url=https://www.washingtonpost.com/entertainment/music/lagbaja-takes-afropop-in-many-different-directions-at-howard-theater/2015/05/19/5b329408-fd65-11e4-8b6c-0dcce21e223d_story.html|accessdate=21 June 2020|work=The Washington Post}}</ref> O kwenyere na mgbanwe mmekọrịta mmadụ na ibe ya site na egwu. [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] == Mmalite ndụ na ọrụ == Ologunde nakweere aha Lágbájá (nke pụtara "Jane Doe" ma ọ bụ "John Doe" - Onye aha ya, njirimara ya na-ezobe na Yoruba) ka ọ malitere ọrụ ya na mmalite afọ 90. E gosipụtara aha ya na nhọrọ ya nke uwe ogbo - akwa akwa na ihe mkpuchi rọba nke a nakweere ka onye na-ese ihe na-anọchite anya 'nwoke nkịtị' n'ikwekọ na ọdịnala carnival nke ebo Yoruba ya. O guzobere obere egwu mbụ ya na 1991 na Lagos mgbe ọ kụziiri onwe ya ịkpọ saxophone. Site na ọnụ ọgụgụ dị elu nke ngwá egwu gụnyere congas na ịgba na-ekwu okwu, abọm Lagbaja bụ We Before Me (IndigeDisc / PDSE), nke ewepụtara n'afọ 2000, chọrọ ịkwụwa aka ọtọ n'aka ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ma gbaa ume ka ha bụrụ òtù ụmụnna na ịdị n'otu.<ref>{{Cite news|title=Artist Biography|url=https://www.allmusic.com/artist/lagbaja-mn0000125482/biography|accessdate=21 June 2020|publisher=ALLMUSIC}}</ref> Ọ kesara onye na-agụ egwu, [[Ego Ihenacho]], ma na-akpọkwa saxophone tenor. Site na ụda siri ike, nke yiri nke John Coltrane na Pharoah Sanders, ọ na-edepụta abụ nke abụ ndị ahụ, mgbe ụfọdụ na [[Ego Ihenacho|Ego]] scat-abụ abụ.<ref>{{Cite news|author=Jon|first=Pareles|title=POP REVIEW; Mining a Musical Diaspora, From a Yoruban Beat to Jazz|url=https://www.nytimes.com/2001/08/11/arts/pop-review-mining-a-musical-diaspora-from-a-yoruban-beat-to-jazz.html?pagewanted=1|accessdate=21 June 2020|work=The New York Times}}</ref><ref>{{Cite book|author=Annemette|first=Kirkegaard|title=Playing with Identities in Contemporary Music in Africa|date=2002|pages=32–35|isbn=9789171064967|url=https://books.google.com/books?id=jlko7YMatxIC&q=lagbaja+part+with+ego&pg=PA32|accessdate=21 June 2020}}</ref> == Ihe nrite == * 2006 Channel O Music Video Awards - Best Male Video ("Never Far Away")<ref>BBC: [https://www.bbc.co.uk/africabeyond/africaonyourstreet/features/17796.shtml Channel O Spirit Of Africa Music Video Awards 2006]</ref> == Discography == * 'Ikira', 1993 * ''Lagbaja'', 1993<ref>{{Cite web|date=2009-12-25|title=The Lagbaja Story|url=https://www.vanguardngr.com/2009/12/the-lagbaja-story/|accessdate=2022-03-08|work=Vanguard News|language=en-US}}</ref> * ''Cest Un African Thing'', 1996 * ME, 2000 * ''Anyị'', 2000 * Anyị na Mụ Nkebi nke Abụọ, 2000 * ''ABAMI'', 2000 * Africano ... nne nke groove, 2005 * ''Paradaịs'', 2009 * ''Sharp Sharp'', 2009 * 200 Million Mumu (The Bitter Truth), 2012 == Leekwa == * Ndepụta nke ndị Yoruba == Ndetu == {{Reflist}} <references /> == Njikọ mpụga == * [http://www.lágbájá.com/ Lagbaja's official home page] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] eextvtss5tfjz5dqpxq60c901bfiae6 Timaya 0 14402 84674 78140 2022-07-23T21:29:44Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Timaya_on_NdaniTV.png|thumb|Timaya on NdaniTV]] '''Inetimi Timaya Odon''' (a mụrụ n'ụbọchị nke 15 n'ọnwa Ọgọstụ n'afọ 1980), nke a maara nke ọma site na aha ya bụ '''Timaya''', bụ onye Naịjirịa na-agụ egwu na onye na-ede egwu. O si Odi, [[Ȯra Bayelsa|Bayelsa steeti]]. Ọ bụ onye guzobere DM Records Limited. Ọrụ naanị ya malitere na 2005 site na ntọhapụ nke "Dem Mama", nke pụtara na abọm mbụ ya, True Story wepụtara n'afọ sochirinụ. E wepụtara abọm nke abụọ ya bụ Gift and Grace n'afọ 2008. Ka ọ dịgodị, ọ nwetakwuru ọhụhụ na ama ama na mba ụwa site na abọm studio ya nke atọ ''De Rebirth'' - nke ewepụtara na mmekorita ya na Black Body Entertainment - na egwu ya "Plantain Boy".<ref name="plantain boy">{{Cite news|url=http://www.thetidenewsonline.com/2009/12/05/timaya%E2%80%99s-plantain-boy-rules-music-scene%E2%80%A6-picks-n9-5m-escalade-jeep-new-lover/|title=Timaya's Plantain Boy Rules Music Scene… Picks N9.5m Escalade jeep, new Lover|work=[[The Tide (Nigeria)|The Tide News]]|date=5 December 2009|accessdate=8 March 2014}}</ref> Ha abụọ nwere ihe ịga nke ọma n'ahịa. O mekwara ya ego nke ya na Dem Mama Soldiers rụkọrọ ọrụ na abọm LLNP (Long Life N Prosperity). N'afọ 2012, Timaya wepụtara Upgrade, nke mepụtara egwu "Bum Bum", "Sexy Ladies", na "Malonogede". Ka ọ dị ugbu a, ọrụ ya emeela ka ọ nweta ọtụtụ onyinye na nhọpụta gụnyere mmeri Headies Awards anọ, mmeri AFRIMMA Awards abụọ, otu Nigeria Music Award na NEA Award.<ref name="Timaya surpasses">{{Cite news|url=http://www.nigeriafilms.com/news/24332/35/timaya-surpasses-haters-expectatio8203ns-to-remain.html|title=Timaya Surpasses Haters Expectations To Remain Relevant in the Industry|author=Chukwu|first=Reginald|date=25 November 2013|publisher=Nigeriaflims.com|accessdate=10 March 2014}}</ref> == Mmalite ndụ == A mụrụ Inetimi Timaya Odon na 15 August, 1980 na Port Harcourt, [[Ȯra Rivers|Rivers]] State . O tolitere dị ka akụkụ nke nnukwu ezinụlọ; onye nke ikpeazụ n'ime ụmụ iri na ise na Agip Estate, [[Ugwu Ọcha|Port Harcourt]] . Nna ya bụ onye ọrụ ụlọ akụ na nne ya bụ onye ahịa. Maka agụmakwụkwọ mbụ ya, Odon gara Assemblies of God Nursery And Primary School.<ref name="Timaya Rise">{{Cite news|url=http://allafrica.com/stories/201206110668.html|title=Nigeria: The Story Behind Timaya's Rise|author=Adamu|first=Naomi|date=10 July 2012|work=[[AllAfrica.com]]|publisher=[[AllAfrica Global Media]]|accessdate=10 March 2014}}</ref> Agụmakwụkwọ ụlọ akwụkwọ sekọndrị ya malitere na Nkpolu Oroworukwo na Port Harcourt .<ref name="plantain boy">{{Cite news|url=http://www.thetidenewsonline.com/2009/12/05/timaya%E2%80%99s-plantain-boy-rules-music-scene%E2%80%A6-picks-n9-5m-escalade-jeep-new-lover/|title=Timaya's Plantain Boy Rules Music Scene… Picks N9.5m Escalade jeep, new Lover|work=[[The Tide (Nigeria)|The Tide News]]|date=5 December 2009|accessdate=8 March 2014}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.thetidenewsonline.com/2009/12/05/timaya%E2%80%99s-plantain-boy-rules-music-scene%E2%80%A6-picks-n9-5m-escalade-jeep-new-lover/ "Timaya's Plantain Boy Rules Music Scene… Picks N9.5m Escalade jeep, new Lover"]. ''[[The Tide|The Tide News]]''. 5 December 2009<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 March</span> 2014</span>.</cite></ref> Ọ na-emebi iwu ụlọ iji gaa ihe omume egwu abalị. Tupu Timaya agụsị akwụkwọ n'ụlọ akwụkwọ, nne ya mere ndokwa ka ya na nwanne ya nwoke tọrọ ya na nwanne ya nwanyị tọrọ ya gaa Lagos. Mgbe ọ kwagara n'obodo ahụ, ọ banyere n'ụlọ akwụkwọ Ikeja Grammar School nke Lagos, ebe o mechara nweta asambodo ụlọ akwụkwọ sekọndrị.<ref name="vanguardngr2">{{Cite news|url=http://www.vanguardngr.com/2012/01/timaya-plantain-seller-tells-his-story|title=Timaya, plantain seller tells his story|date=14 January 2012|work=[[Vanguard (Nigeria)|Vanguardngr.com]]|publisher=[[Vanguard Media]]|accessdate=7 March 2014}}</ref> Timaya mechara laghachi Port Harcourt iji mụọ Banking na Finance na tertiary-level, mana, ọ rụrụ nke ọma n'ule ma hapụ ya mgbe ọkara afọ agụmakwụkwọ mbụ gasịrị.<ref name="Timaya Rise">{{Cite news|url=http://allafrica.com/stories/201206110668.html|title=Nigeria: The Story Behind Timaya's Rise|author=Adamu|first=Naomi|date=10 July 2012|work=[[AllAfrica.com]]|publisher=[[AllAfrica Global Media]]|accessdate=10 March 2014}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAdamu2012">Adamu, Naomi (10 July 2012). [http://allafrica.com/stories/201206110668.html "Nigeria: The Story Behind Timaya's Rise"]. ''[[AllAfrica.com]]''. [[AllAfrica Global Media]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">10 March</span> 2014</span>.</cite></ref> Mgbe ahụ, ọ laghachiri Lagos isonyere otu hiphop nke [[Eedris Abdulkareem]] dị ka onye na-akwado egwu. Mgbe afọ atọ gasịrị na-arụ ọrụ maka Eedris, Timaya hapụrụ otu ahụ iji lekwasị anya na ọrụ naanị ya. Ọ malitere idekọ mmekorita ya na ndị na-ese ihe na-abịa n'ihu ma mee mpụta mbụ ya na vidiyo egwu nke UDX, otu rap nke Lagos. O mechara zute onye na-emepụta ihe Obaksolo na Mafoluku, Oshodi, onye mepụtara nnukwu egwu mbụ ya "Dem Mama" mgbe ọ nụrụ ka ọ na-eme nsụgharị a cappella.<ref>{{Cite web|url=https://9jabeatz.com/editorial/timaya-settles-4-years-beef-with-obaksolo/7077/|title=Timaya Settles 4 Years Beef With Obaksolo [PHOTOS]|publisher=Chijioke5050|work=9jaBeatz|accessdate=27 September 2015}}</ref> Ya na Namse Udosen (Menthol X) rụkọrọ ọrụ na egwu "Pomporo" na abọm mbụ ya, True Story . N'ịkọwa egwu ahụ n'ajụjụ ọnụ e tinyere n'ọnwa Ọgọstụ afọ 2013, Timaya kwuru, sị: "Dem Mama' bụ akụkọ banyere mbibi 1999 nke Odi, obodo dị n'akụkụ osimiri na Niger Delta. Ndị agha na-achụ ndị agha ha kwuru na ha gburu ndị uwe ojii asatọ. A gbara obodo nta ahụ ọkụ ma gbuo ọtụtụ ndị mmadụ. Eji m obi ike, dozie okwu ahụ ọtụtụ afọ mgbe e mesịrị ma nweta ntụkwasị obi n'okporo ámá ozugbo maka nkwuwa okwu m. " == Ọrụ == Mgbe ihe ịga nke ọma nke "Dem Mama", Timaya kpebiri ịga n'ihu na onye mmepụta K-Solo. O dekọrọ egwu asaa ọzọ maka abọm mbụ ya bụ True Story, nke e mechara wepụta na 2007.<ref>{{Cite news|url=http://www.dailyindependentnig.com/2013/08/eedris-never-paid-me-a-dime-timaya/|title=Eedris never paid me a dime –Timaya|work=[[The Daily Independent (Lagos)|Daily Independent]]|accessdate=7 March 2014}}</ref> Ka e mesịrị n'afọ ahụ, Timaya malitere ịrụ ọrụ na abọm nke abụọ ya na ndị na-emepụta [[Phyno]], Jeggs, Spankie, Akeem D Beat, Obaksolo na Terry G. N'afọ 2008, ewepụtara abọm akpọrọ Gift and Grace n'ime ụlọ ahịa mba niile.<ref>{{Cite web|url=http://www.nigeriafilms.com/news/4439/3/dbanj9icepsquare-or-timaya-who-wins-artiste-of-the.html|title=D'banj, 9ice, P-Square Or Timaya? Who Wins Artist of the Year Title + List of Nominees For Hip Hop World Awards|publisher=nigeriafilms.com|date=12 March 2009|accessdate=7 March 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140310161900/http://www.nigeriafilms.com/news/4439/3/dbanj9icepsquare-or-timaya-who-wins-artiste-of-the.html|archivedate=10 March 2014}}</ref> Timaya meriri ihe nrite abụọ na 2008: "Album of the Year" na Nigeria Music Awards na "Best Reggae / Dancehall album" na Headies Awards. O nwetakwara ihe nrite abụọ "Best Reggae / Dancehall album" maka Gift and Grace na "Best Collaboration" maka atụmatụ ya na J Martins 'Good or Bad (O Wey)" na mbipụta 2009 nke The Headies . Afọ abụọ ka e mesịrị, Timaya wepụtara abọm nke atọ ya, ''De Rebirth'' na ihe ịga nke ọma ya bụ "Plantain Boy". Ọ bụ Akeem D Beat, Phyno, Flux, M-Yire, Jay Sleek, N.D, Jesse Jagz, na Obaksolo rụpụtara abọm ahụ. Timaya na ndị ọbịa na-ese ihe, gụnyere 2face Idibia, TJ 2Solo, Allenian, Konga, Lanre, M.I, TJ, na Wrecoba.<ref>{{Cite web|url=http://www.thenet.ng/2010/06/timaya-gets-born-again/|title=Timaya Gets Born Again|publisher=TheNetng|date=8 July 2010|accessdate=7 March 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140308022253/http://thenet.ng/2010/06/timaya-gets-born-again/|archivedate=8 March 2014}}</ref> N'afọ 2010, ọ pụtara na egwu "Kokoroko" nke nwanyị na-ese egwu ozioma bụ [[Kefee]], nke gara n'ihu merie na "Best Collaboration" na 2010 Headies Awards., [[Kcee (musician)|Kcee]] gosipụtara ya n'oge na-adịbeghị anya na egwu akpọrọ 'Erima'<ref>{{Cite web|url=http://www.informationng.com/2010/06/winners-of-hip-hop-world-awards-2010.html|title=Winners of Hip Hop World Awards 2010|publisher=Information Nigeria|date=1 July 2010|accessdate=7 March 2014}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.premiumlite.com.ng/blog/kcee-ft-timaya-erima/|title=Erima|date=21 January 2019|work=Premiumlite|accessdate=26 January 2019}}</ref> === DM Records === Timaya guzobere akara ndekọ ya, DM Records Limited . N'okpuru nke a, ọ zụlitere ndị na-ese ihe dịka Patoranking na Runtown .<ref name="pato">{{Cite news|url=https://www.latestnaija.com/patoranking-alubarika-ft-timaya-gravity/|title=Patoranking – Alubarika Ft Timaya|date=12 September 2013|work=LatestNaija|publisher=LatestNaija|accessdate=25 July 2019}}</ref><ref name="runtown">{{Cite news|url=https://www.naijamusic.com.ng/mentoring-patoranking-runtown-timaya-says-no-regrets-not-signing/|title=After Mentoring Patoranking & Runtown, Timaya Says No Regrets Not Signing Them|date=24 October 2018|work=NaijaMusic|publisher=naijamusic.com|accessdate=25 July 2019}}</ref> N'afọ 2017, ọ bịanyere aka na onye na-eto eto Dancehall / Afro-Fusion artist, King Perryy na DM Records.<ref name="king">{{Cite news|url=https://acceleratetv.com/timaya-signs-new-artiste-dm-records/|title=Timaya Signs New Artiste To DM Records|date=9 February 2018|work=Accelerate TV|publisher=acceleratetv|accessdate=25 July 2019}}</ref> == Nsọpụrụ == ON'afọ 2011, ndị Inter religious and International Federation for World Peace (IIFWP) họpụtara Timaya ka ọ bụrụ onye nnọchi anya udo. Dr. Hak Ja Haan Moon, onye guzobere IIFWP, kwuru na ọ bụ "otu n'ime ndị ndụ ha na-egosipụta echiche nke ibi ndụ maka ndị ọzọ, na ndị raara onwe ha nye omume ndị na-akwalite echiche ntọala nke IIFWP. "<ref name="vanguardngr">{{Cite news|url=http://www.vanguardngr.com/2011/05/timaya-is-un-peace-ambassador/|title=Timaya is UN Peace Ambassador|date=28 May 2011|work=[[Vanguard (Nigeria)|Vanguardngr.com]]|publisher=[[Vanguard Media]]|accessdate=7 March 2014}}</ref> == Discography == === Albọm === * ''Ezi Akụkọ'' (2007) * ''Onyinye na Grace'' (2008) * ''De Rebirth'' (2010) * ''LLNP Long Life N Prosperity'' (2011) * Mmelite (2012) * ''Epiphany'' (2014) * ''Chulo Vibes'' EP (2019) * Ekele 2020 === Ndị otu a họọrọ === {| class="wikitable" !Afọ !Aha !Abọm !Ref |- |2022 |"Charger" | |<ref>{{Cite web|date=2022-06-07|title=(Song) Timaya Charger {{!}} MP3 « tooXclusive|url=https://tooxclusive.com/timaya-charger-song/|accessdate=2022-06-07|language=en-US}}</ref> |- |2021 |"Cold Outside" (featuring Buju) | |<ref>{{Cite web|author=Wonah|first=Israel|title=Buju - Cold Outside ft Timaya Mp3 Download » TrendyBeatz|url=https://trendybeatz.com/download-mp3/18163/buju-cold-outside-ft-timaya|accessdate=2022-06-07|work=trendybeatz.com|language=en}}</ref> |- |2021 |"Eff All Day" (featuring [[Phyno]]) | |<ref>{{Cite web|date=2021-08-16|title=[Music + Video] Timaya Ft. Phyno - Eff All Day|url=https://www.naijaloaded.com.ng/download-music/timaya-ft-phyno-eff-all-day|accessdate=2021-08-18|work=Naijaloaded {{!}} Nigeria's Most Visited Music & Entertainment Website|language=en-US}}</ref> |- |2019 |"2 Stoopid" |{{N/A|Non-album single}} |<ref>{{Cite web|title=Timaya Drops hit track Stoopid|url=https://9jabeatz.com/download-naija-music-mp3/timaya-stoopid/7073/|accessdate=28 June 2019|date=28 June 2019}}</ref> |- |2019 |"Enweghị m ike igbu onwe m" | rowspan="2" |''Chulo Vibes'' |<ref>{{Cite web|title=I cant't Kill Myself - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/i-cant-kill-myself/1450504677?i=1450504706|accessdate=26 July 2019|date=28 June 2019}}</ref> |- |2019 |"Balance" |<ref>{{Cite web|title=Balance - Timaya|url=https://www.youtube.com/watch?v=od2lX2tJ3Zg|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/od2lX2tJ3Zg|archivedate=2021-12-21|accessdate=26 July 2019|date=28 June 2019}}</ref> |- |2018 |"Kom Kom" (nke gosipụtara King Perry na [[Patoranking]]) |rowspan="18" {{N/A|Non-album single}} |<ref>{{Cite web|title=Kom Kom - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/kom-kom/1444663832?i=1444663835|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2018 |"Bam Bam" (gosipụtara [[Olamide]]) |<ref>{{Cite web|title=Bam Bam ft Olamide - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/bam-bam-feat-olamide/1436904693?i=1436904700|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2018 |"Ah Blem Blem" (Electric Bodega Remix) |<ref>{{Cite web|title=Ah Blem Blem - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/ah-blem-blem-electric-bodega-remix/1440563031?i=1440563032|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2018 |"To U" |<ref>{{Cite web|title=To U - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/to-u/1405693739?i=1405694108|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2018 |"Ah Blem Blem" |<ref>{{Cite web|title=Ah Blem- Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/ah-blem-blem/1340486018?i=1340486801|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2018 |"Telli Person" (nke gosipụtara Olamide na [[Phyno]]) |<ref>{{Cite web|title=Telli Person- Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/telli-person-feat-phyno-olamide/1271886661?i=1271886667|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2017 |"Dance" (gosipụtara Rudeboy) |<ref>{{Cite web|title=Dance ft. Rudeboy - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/dance-feat-rudeboy/1436659605?i=1436659616|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2017 |"I Like the Way" (Electric Bodega Remix) |<ref>{{Cite web|title=I like the Way - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/i-like-the-way-electric-bodega-remix-feat-electric-bodega/1436804047?i=1436804296|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2017 |"Obi ebere 4 anyị" |<ref>{{Cite web|title=Pity 4 Us - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/pity-4-us/1212151341?i=1212151342|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2017 |"Woyo" |<ref>{{Cite web|title=Woyo - Timaya|url=https://music.apple.com/ng/album/woyo/1202146928?i=1202147206|accessdate=26 July 2019|date=18 June 2018}}</ref> |- |2016 |"Money" (featuring [[Flavour (musician)|Flavour]]) |<ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=8W2FDUQ99BU|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/8W2FDUQ99BU|archivedate=2021-12-21|title=Money - Timaya feat Flavour - Afrobeats 2016 - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=14 May 2016}}</ref> |- |2016 |"Bang Bang" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=5Tx-HzZnr34|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/5Tx-HzZnr34|archivedate=2021-12-21|title=Bang Bang (Official Music VIdeo) - Timaya - Afrobeats 2016 - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=26 August 2016}}</ref> |- |2016 |"I Like the Way" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=PmpvNwUZ0q0|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/PmpvNwUZ0q0|archivedate=2021-12-21|title=I Like The Way (Official Music Video) - Timaya - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=14 January 2016}}</ref> |- |2015 |"Ụfọdụ Ọzọ" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=dDsGAgnTTpA|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/dDsGAgnTTpA|archivedate=2021-12-21|title=Some More - Timaya (Official Music Video) - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=6 July 2015}}</ref> |- |2015 |"Amayanabo" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=j9bDtTxEfq4|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/j9bDtTxEfq4|archivedate=2021-12-21|title=Amayanabo|format=video}}</ref> |- |2015 |"I Concur" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=xbwBUHgHVa0|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/xbwBUHgHVa0|archivedate=2021-12-21|title=I Concur (Official Music Video) - Timaya ft. Don Jazzy - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=15 October 2015}}</ref> |- |2014 |"Ukwu" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vN6qNDMeWm4|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/vN6qNDMeWm4|archivedate=2021-12-21|title=Ukwu (Official Video) - Timaya - Epiphany - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=8 October 2013}}</ref> |- |2014 |"Sanko" |<ref name="auto" /> |- |2014 |"Lai Lai" | rowspan="4" |''Epiphany'' |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tXzvF_0f4eM|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/tXzvF_0f4eM|archivedate=2021-12-21|title=Lai Lai - Timaya ft. Terry G - Epiphany - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=12 November 2014}}</ref> |- |2014 |"Gbagam" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=inZPwTHUB_Q|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/inZPwTHUB_Q|archivedate=2021-12-21|title=Gbagam - Timaya ft. Phyno & Deettii (Official Music Video) - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=25 April 2015}}</ref> |- |2014 |"Bow Down" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XMB5NxJJsN4|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/XMB5NxJJsN4|archivedate=2021-12-21|title=Bow Down (Official Music Video) - Timaya - Epiphany - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=5 June 2014}}</ref> |- |2014 |"Ekoloma Demba" |<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=IvjltgGCZSo|archiveurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211221/IvjltgGCZSo|archivedate=2021-12-21|title=Ekoloma Demba (Official Music Video) - Timaya - Epiphany - Official Timaya|author=OfficialTimaya|date=19 July 2013}}</ref> |- |} == Videography == {| class="wikitable" !Afọ !Aha !Onye isi !Ref |- |2012 |''Malonogede'' |Gini | |- |2012 |''Bum Bum'' |Clarence Peters | |- |2012 |''Ụmụ nwanyị Sexy '' |Clarence Peters | |- |2014 |''Ekoloma Demba'' |Matt Max | |- |2014 |''Watta Bam Bam'' |Mmepụta Godfather | |- |2014 |''Ukwu'' |Moe Musa | |- |2014 |''Bum Bum (remix)'' |Ihe nkiri Shuta | |- |2014 |''Bow Down'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2014 |''Sanko'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2014 |''Gbagam'' |Clarence Peters | |- |2015 |''Hallelujah'' |Matt Max |<ref>{{Cite web|title=Timaya Singer shares emotional grass-to-grace story in Hallelujah [Video]|url=http://pulse.com.gh/music-videos/timaya-singer-shares-emotional-grass-to-grace-story-in-hallelujah-video-id4158177.html|work=Pulse.com.gh|publisher=David Mawuli|accessdate=5 February 2016}}</ref> |- |2015 |''Ụfọdụ Ndị Ọzọ'' |Mgbasa Ozi Na-ekpochapụ | |- |2015 |''Hallelujah'' |Matt Max | |- |2015 |''I Concur'' |Clarence Peters | |- |2015 |''I Like The Way'' |Mgbasa Ozi Na-agbanyụọ | |- |2015 |''Ego'' |Clarence Peters | |- |2016 |''Bang Bang'' |Patrick Elis | |- |2016 |''Woyo'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2016 |''Ịgba egwu'' |Clarence Peters | |- |2017 |''Telli Person'' |Clarence Peters | |- |2018 |''Ah Blem Blem'' |Clarence Peters | |- |2018 |''To U'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2018 |''Bam Bam'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2018 |''Kom Kom'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2019 |''Balance'' |[[Unlimited L.A]] | |- |2019 |''Enweghị m ike igbu onwe m'' |Onye isi K | |- |2019 |''2 Stoopid'' |[[TG Omori]] | |- |2021 |''oyi n'èzí'' |[[TG Omori]] |<ref>{{Cite web|author=S9|first=DJ Valentino|date=2021-11-01|title=Timaya – Cold Outside ft. Buju (Video)|url=https://www.six9ja.com/timaya-cold-outside-ft-buju-video/|accessdate=2022-06-07|work=Six9ja|language=en}}</ref> |- | |} == Ihe nrite na nhọpụta == * Afrotainment-Museke Online African Music Awards ** 2011:Best Afro-Dancehall song, "Plantain Boy" (Won)<ref>{{Cite web|title=Afrotainment-Museke Online African Music Awards 2011|url=http://www.3-mob.com/?p=1870|work=3-mob.com|publisher=Three Man on a Boat|accessdate=9 August 2014|date=28 September 2011}}</ref> * Nigeria Music Awards ** 2008: Abọm nke Afọ, ''Ezi Akụkọ'' (Won) * Isi ** 2008: Best Reggae/Dancehall Album, True Story (Won) ** 2009: Best Reggae/Dancehall Album, Gift and Grace (Won) ** 2009: Mmekọrịta kacha mma, "Good or Bad" (ya na J. Martins na [[P-Square]]) (Won) ** 2009: Artiste of the Year (Nominated) ** 2010: Mmekọrịta kacha mma, "Kokoroko" (ya na Kefee) (Won) * Nigeria Entertainment Awards ** 2014: Onye na-ese ihe n'afọ (Nominated) * AFRIMMA ** Afrimma 2015 Best Dancehall Artist (Nominated) ** Afrimma 2016 Best Dancehall Act of the Year (Nominated) ** Afrimma 2017 Dancehall Act of the Year (Won) ** Afrimma 2018 Best African Reggae/Dancehall Act (Nominated) * Grammy 2018 ** Morgan Heritage's Reggae Night (Global Remix) off the album ''Avrakedabra'' == Njem == * 2021 - Timaya US Tour * 2019 - Timaya Chulo Vibes Europe Tour * 2018 - Timaya Live na Canada * 2017 - Timaya US Tour == Leekwa ==   * Ndepụta nke ndị si Port Harcourt * Ndepụta nke ndị egwu Naịjirịa {{Clear}} == Ndetu == <references /> {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 2utjp0r0p884csiznde1kuoceuqjikz Da Emperor 0 14403 84694 78141 2022-07-24T02:01:46Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox musical artist with associated acts]] [[File:DaEmperor2015.jpg|thumb|]] '''Fasasi Mobolaji Gaius''', onye a maara dị ka '''Da Emperor''', bụ nwa amaala Naịjirịa na-eti egwu, [[Actor|onye na-eme ihe nkiri]], na onye na-ede egwu.<ref>{{Cite web|url=http://thenationonlineng.net/da-emperor-im-indigenous-rap/|title=DA EMPEROR: WHY I'M INTO INDIGENOUS RAP – The Nation Nigeria|work=The Nation Nigeria|accessdate=2016-04-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://guardian.ng/features/da-emperor-spits-firewood/|title=Da Emperor Spits Firewood}}</ref> O nwere mgbọrọgwụ ezinụlọ na [[Ȯra Ogun|Ogun Steeti]], Naịjirịa.<ref>{{Cite web|url=http://pulse.ng/buzz/da-emperor-rapper-says-hes-king-over-rap-kings-id4850504.html|title=Da Emperor: Rapper says he's king over rap kings|author=Gbenga Bada|date=28 March 2016|publisher=}}</ref> Ọ na-eti egwu n'asụsụ ala ya, Yoruba, ma na-etinye Pidgin na Bekee.<ref name=":11">{{Cite web|url=http://www.mynewswatchtimesng.com/sing-indigenous-rap-da-emperor/|title=Why I sing indigenous rap – Da Emperor|work=Newswatch Times|language=en-US|accessdate=2016-03-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160416175914/http://www.mynewswatchtimesng.com/sing-indigenous-rap-da-emperor/|archivedate=2016-04-16}}</ref> Da Emperor edekọwo egwu ya na ndị egwu dịka Gabriel Afolayan, Small Doctor, na Oritse Femi.<ref name=":2">{{Cite web|url=http://www.channelstv.com/2015/05/09/da-emperor-drops-firewood-ft-oritshe-femi/|title=Da Emperor Drops Firewood Ft. Oritshe Femi|work=Channels Television|accessdate=2016-03-13}}</ref> O wepụtara egwu ya nke abụọ akpọrọ "Firewood", nke nwere olu sitere n'aka Oritse Femi. Nke a sochiri egwu "Shake it" na "I'm a Sinner".<ref>{{Cite web|url=http://citypeopleng.com/tag/i-am-a-sinner/|title=I Am A Sinner Archives|work=CityPeople Magazine Nigeria|accessdate=2016-03-20}}</ref><ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.channelstv.com/2016/02/15/da-emperor-drops-new-video-im-a-sinner/|title=Da Emperor Drops New Video, I'm A Sinner|work=Channels Television|accessdate=2016-03-13}}</ref> E nyere Da Emperor ọkwa nke onye nnọchi anya njem nlegharị anya na Septemba 3rd, 2021 site na Bauchi State Tourism Board. == Ọrụ egwu == N'afọ 2013, ya na onye na-ese reggae nke Jamaica bụ Kisco rụkọrọ ọrụ. Da Emperor edekọwo egwu ya na ndị na-ese ihe na ndị na-abịa n'ihu. Ya na Davido na [[Tiwa Savage]] esorola ihe nkiri ahụ.<ref>{{Cite web|url=http://great9jahits.com/da-emperor-performing-skyebanks-party-2014/|title=Da Emperor performing @ skyebank's party 2014 – Great9jahits|work=Great9jahits|language=en-US|accessdate=2016-03-15}}</ref> N'ọnwa Febụwarị afọ 2013, e gosipụtara ya na egwu "Be Ma Boo" nke onye egwu Afro-Pop bụ Slim Joe.<ref>{{Cite web|url=http://www.donaktv.com/dtv-music-slim-joe-be-my-boo-ft-da-emperor/|title=DTV Music: Slim Joe – Be My Boo ft Da Emperor – DonakTv|author=Donak Maxwell|work=DonakTv}}</ref> N'afọ 2013, o wepụtara otu egwu "Para Mode" nke Indomix gwakọtara; vidiyo egwu ya agafeela 100,000 YouTube ma wepụta ya n'afọ 2014.<ref name=":10">{{Cite web|url=http://m.modernghana.com/movie/28430/3/da-emperors-hit-single-video-para-mode-hits-over-100000-views-on-youtube-in-less-than-a-week-of-release.html|title=Da Emperor's Hit Single Video Para Mode Hits Over 100000 Views on YouTube in Less Than a Week of Release|work=Modern Ghana|language=en-GB|accessdate=2016-03-13}}</ref> Na 2 Febụwarị 2014, o wepụtara egwu iji kwado mkpọsa Gọvanọ Akinwunmi Ambode.<ref>{{Cite web|url=http://topnaijamusic.com/da-emperor-ambode-akinwunmi/|title=MUSIC ALERT: DA EMPEROR (@Daemperor01) – Ambode Akinwunmi|work=TopNaijaMusic.com}}</ref> Otu "Liar" nọchiri ya, mkpuchi nke "Loyal" nke Chris Brown gosipụtara Lil Wayne na Tyga.<ref>{{Cite web|url=https://entadaplace.com.ng/music-da-emperor-lair-chris-brown-loyal-cover/|title=Music: Da Emperor – Lair (Chris Brown Loyal Cover)|work=Entadaplace|accessdate=2018-08-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180812053415/https://entadaplace.com.ng/music-da-emperor-lair-chris-brown-loyal-cover/|archivedate=2018-08-12}}</ref> N'ọnwa Mee afọ 2015, ya na Oritse Femi jikọrọ aka wepụta egwu "Firewood" nke indomix gwakọtara. N'abalị iri na abụọ n'ọnwa Febụwarị afọ 2016, o wepụtara egwu a nabatara nke ọma "I'm a Sinner".<ref name=":5">{{Cite web|url=http://nigezie.tv/10733-2/|title=Video : Da Emperor – I'm a Sinner – Nigezie|work=Nigezie|accessdate=2016-03-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160809061749/http://nigezie.tv/10733-2/|archivedate=2016-08-09}}</ref> Na 5 Machị 2016, Da Emperor tinyere aka na mmekorita mba ụwa ya na onye na-ese ihe na America bụ Stylezz na onye na-ese ihe n'asụsụ Bekee bụ Shyboss<ref name=":3">{{Cite web|url=http://citypeopleng.com/da-emperor-set-to-release-new-collabo-with-african-american-and-european-touch-of-afro/|title=Da Emperor Set To Release New Collabo With African, American and European Touch Of Afro|work=CityPeople Magazine Nigeria|accessdate=2016-03-13}}</ref> Naanị ụbọchị ole na ole mgbe ọ wụchara egwu Olamide "who u epp", nsụgharị Da Emperor kụrụ nọmba 4 na Spotify, nke onye egwu Naịjirịa bụ [[Olamide]] wepụtara egwu.<ref>{{Cite web|url=http://pulse.ng/buzz/who-you-epp-rising-act-da-emperors-cover-version-of-olamides-hit-makes-spotify-id5113987.html|title='Who You Epp': Rising act, Da Emperor's cover version of Olamide's hit makes Spotify|author=Bada|first=Gbenga|accessdate=2016-06-26}}</ref> == Ihe nrite na nhọpụta == ; The Polytechnic Ibadan "Nturu ugo nsọpụrụ"  ; Nigeria Achievers Awards  ; City People Entertainment Awards  ; Emperor Nollywood Award "Recognition Award"  ; Olabisi Onabanjo University, National Association Of Architecture Students "Honorary Award" == Discography == {| class="wikitable sortable" |+Dị ka onye isi nka !Afọ !Aha !Abọm |- | rowspan="2" |2011 |"Am ah Rapper" | rowspan="3" |Non-album single |- |"Facebook Prediction" (nke gosipụtara Don d King) |- |2012 |"J'ara E" (gosipụtara Diamond Dee) |- | rowspan="2" |2013 |"Para Mode" | rowspan="3" |''R.I.V'' |- |"Ụfọdụ Badt Guys" |- | rowspan="3" |2014 |"Street is Strict" (nke <small>gosipụtara</small> <small>Gabriel Afolayan</small>) |- |"Ambode Campaign Song" | rowspan="2" |Non-album single |- |"Onye ụgha" |- |2015 |"Firewood" (nke <small>gosipụtara</small> <small>Oritse Femi</small>) | rowspan="3" |''R.I.V'' |- | rowspan="2" |2016 |"Abụ m onye mmehie" |- |"Aganran" (nke <small>gosipụtara</small> <small>[[Small Doctor|obere dọkịta]]</small>) |} {| class="wikitable sortable" |+Dị ka onye na-ese ihe !Afọ !Aha !Abọm |- | rowspan="2" |2011 |"Love Advice" (<small>Don d King featuring Da Emperor</small>) |Non-album single |- |"Call Me Girl" (<small>Ogun State All Stars</small> featuring Dboy, Tnail, Tgirl, Don d King, and Da Emperor) |''Ogun State All Stars'' |- | rowspan="2" |2012 |"Front Page" (<small>Holysam</small> featuring Da Emperor) | rowspan="10" |Non-album single |- |"Baby Baby" (<small>Haybee featuring Da Emperor</small>) |- | rowspan="3" |2013 |"Fling It Gimme" (<small>Kisco featuring Da Emperor</small>) |- |"Be Ma Boo" (<small>Slimjoe featuring Da Emperor</small>) |- |"Calabash Booty" (<small>Jefak gosipụtara Da Emperor</small>) |- |2014 |"Alujo" (<small>Ibromatic featuring Da Emperor</small>) |- | rowspan="2" |2015 |"No Love" (<small>Lyrontray featuring Da Emperor</small>) |- |"Kogbagidi" (<small>Ogbon</small> featuring Da Emperor) |- | rowspan="2" |2016 |"Shake it" (<small>Shyboss na Stylezz gosipụtara Da Emperor</small>) |- |"Who U Epp" (<small>[[Olamide]]</small> <small>featuring Da Emperor</small>) |} == Videography == {| class="wikitable sortable" !Afọ !Aha !Abọm !Onye isi ! class="unsortable" |Ref |- |2014 |"Para Mode" | rowspan="4" |''R.I.V'' |Prince G Next |<ref>{{Cite web|url=http://daemperor.com/2015/04/download-paramode-by-da-emperor-official-video/|title=Download Paramode By Da Emperor Official Video|publisher=Da Emperor|accessdate=2016-03-20}}</ref> |- |2016 |"Abụ m onye mmehie" |Joe Rock |<ref>{{Cite web|url=http://jaguda.com/2016/02/23/video-da-emperor-im-a-sinner-2/|title=VIDEO: Da Emperor – I'm A Sinner|publisher=Jaguda.com|author=Alash|first=Bob|accessdate=2016-03-20}}</ref> |- | rowspan="2" |2020 |“Ahụrụ m gị n’anya” | rowspan="2" |Da Emperor | |- |"Nathana (Booty Bounce) | |} == Leekwa == Ndepụta nke ndị egwu Naịjirịa List of Nigerian rappers == Ndetu == <references />   == Njikọ mpụga == * Official website [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:All articles with unsourced statements]] 2nj4kqigd787wpv8mt1zs6scn11eycz Danladi Umar 0 14519 84708 78274 2022-07-24T02:46:12Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox scientist with unknown parameters|residenceDanladi Umar]] '''Danladi Umar''' (a mụrụ n'ụbọchị nke 19 n'ọnwa Ọgọstụ n'afọ 1971 na Bauchi, Naịjirịa) bụ onye ọka iwu<ref>{{Cite news|url=http://saharareporters.com/2012/05/30/re-christening-unilag-and-yoruba-experience-ayo-turton|title=Re-Christening Of Unilag And The Yoruba Experience By Ayo Turton|publisher=Sahara Reporters|author=Ayo Turton|date=May 30, 2012|accessdate=December 20, 2014}}</ref> [[Naijiria|Naịjirịa]] si [[Bauchi]] Steeti dị n'ebe ugwu ọwụwa anyanwụ [[Naijiria|Naịjirịa]].<ref>{{Cite web|title=Bauchi {{!}} state, Nigeria|url=https://www.britannica.com/place/Bauchi-state-Nigeria|accessdate=2021-06-09|work=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> Tupu ọ bụrụ onye isi oche nke Code Of Conduct Tribunal (CCT) nke Nigeria, ọ bụ onye ọka iwu na onye isi Magistrate na [[Ȯra Bauchi|Bauchi]] State, Nigeria. A họpụtara ya mgbe ọ dị afọ iri atọ na isii na CCT dịka onye isi oche, Danladi Umar gara n'ihu bụrụ onye isi oche kacha nta nke CCT afọ anọ ka e mesịrị.<ref>{{Cite web|url=http://www.codeofconductbureau.gov.ng/|title=Home|work=www.codeofconductbureau.gov.ng|language=en-gb|accessdate=2018-01-02}}</ref> National Judicial Council (Nigeria) yana Federal Judicial Service Commission tụrụ aro ya nye Onye isi ala [[Goodluck Jonathan]], onye họpụtara ya n'ọkwa nke CCT .<ref>{{Cite web|url=http://fjsc.gov.ng/|title=Federal Judicial Service Commission - Nigeria {{!}} Federal Judicial|work=fjsc.gov.ng|language=en-US|accessdate=2018-01-02}}</ref>[[File:Danladi-umar.jpg|thumb|]] == Mmalite ndụ na agụmakwụkwọ == A mụrụ Danladi Yakubu Umar na [[Bauchi]] na 19 August 1971. Ọ bụ onye Fulani site n'ebo. Ọ gụrụ akwụkwọ iwu na [[Mahadum Nke Maiduguri|Mahadum]] Maiduguri .<ref>{{Cite news|url=http://ynaija.com/5-things-know-sarakis-trial-judge-justice-danladi-umar/|title=#SarakiOnTrial: 5 things to know about Saraki's trial-judge, Justice Danladi Umar|date=2015-09-22|work=YNaija|accessdate=2018-01-02|language=en-GB}}</ref> A kpọrọ ya n'ụlọ ikpe n'afọ 1992.<ref>{{Cite web|title=Danladi Umar –An innocent victim of strong principles|url=https://www.sunnewsonline.com/danladi-umar-an-innocent-victim-of-strong-principles/|author=says|first=Isim U. Udoh|date=2018-02-21|work=The Sun Nigeria|language=en-US|accessdate=2020-05-25}}</ref><ref>{{Cite web|title=Danladi Umar –An innocent victim of strong principles|url=https://www.sunnewsonline.com/danladi-umar-an-innocent-victim-of-strong-principles/|author=says|first=Isim U. Udoh|date=2018-02-21|work=The Sun Nigeria|language=en-US|accessdate=2020-05-04}}</ref> == Ọrụ == Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ ya, ọ malitere ọrụ onwe ya na ụlọ nke Ayinde Sani na Co, Ibrahim Umar na Co na Kanu Agabi na Associates.<ref>{{Cite news|url=http://www.nigerianbulletin.com/threads/8-things-to-know-about-justice-danladi-umar-the-judge-in-charge-of-sarakis-fraud-case.121762/|title=Politics - [LIST] 8 Things to Know About Justice Umar Danladi, The Judge In Charge of Saraki's CCT Trial|work=Nigerian Bulletin - Nigeria News Updates|accessdate=2018-01-02|language=en-US}}</ref> O mechara sonye na Federal Civil Service dịka Senior Legal Officer, Nigerian Federal Ministry of Justice . O mekwara nhọpụta dịka osote onye ndụmọdụ iwu na Federal Capital Territory na Culture and Tourism.<ref>{{Cite news|url=http://economicconfidential.com/justice-danladi-umar-the-man-at-the-code-of-conduct-tribunal/|title=Justice Danladi Umar: The Man at the Code of Conduct Tribunal — Economic Confidential|date=2011-07-11|work=Economic Confidential|accessdate=2018-01-02|language=en-US}}</ref> === Onye isi oche nke Code of Conduct Tribunal === Mgbe ọ dị afọ iri atọ na isii, Danladi Umar ṅụrụ iyi dịka onye isi oche nke Code Of Conduct Tribunal ("CCT"), ngalaba ikpe nke Code of Conduct Bureau nke e guzobere n'okpuru Iwu nke Nigeria.<ref>{{Cite news|url=http://saharareporters.com/2015/11/26/ex-supreme-court-justice-oguntade-attempted-subvert-justice%E2%80%94cct-chairman-tells|title=Ex-Supreme Court Justice, Oguntade, Attempted To Subvert Justice—CCT Chairman Tells SaharaReporters {{!}} Sahara Reporters|author=siteadmin|date=2015-11-26|work=Sahara Reporters|accessdate=2018-01-02}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.codeofconductbureau.gov.ng/|title=Home|work=www.codeofconductbureau.gov.ng|language=en-gb|accessdate=2018-01-02}}</ref> Na Julaị 11, afọ 2011, a họpụtara ya dịka onye isi oche nke CCT, na-anọchi onye bu ya ụzọ Justice Murtala Adebayo Sanni onye nwụrụ na Jenụwarị 24, 2011.<ref>{{Cite news|url=http://www.thenigerianvoice.com/nvnews/44923/1/code-of-conduct-bureau-tribunal-chairman-dies-nnae.html|title=Code Of Conduct Bureau Tribunal Chairman Dies, Nnaemeka-Agu Too|work=Nigerian Voice|accessdate=2018-01-02|language=en}}</ref> Ọ bụ onye kacha nta (afọ iri anọ) nke nwere ọkwa onye isi oche nke CCT. Onye isi ikpe nke Nigeria (CJN) na onye isi oche nke National Judicial Council (NJC), Justice Aloysius A. I. Katsina-Alu ṅụrụ iyi na Ụlọikpe Kasị Elu ya na ndị otu ikpe ọhụrụ abụọ ọzọ, Justice Robert Isaac Ewa Odu lara ezumike nká na Barrister Atedze William Agwaza, mejupụtara mmadụ atọ so n'ụlọ ikpe CCT.<ref>{{Cite news|url=http://allafrica.com/stories/201107071061.html|title=Nigeria: 'Corrupt Public Officers Must Be Charged by Conduct Tribunal'|date=2011-07-07|work=Daily Trust (Abuja)|accessdate=2018-01-02}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://economicconfidential.com/justice-danladi-umar-the-man-at-the-code-of-conduct-tribunal/|title=Justice Danladi Umar: The Man at the Code of Conduct Tribunal — Economic Confidential|date=2011-07-11|work=Economic Confidential|accessdate=2018-01-02|language=en-US}}</ref> === Ikpe nke onye isi oche Senate nke Naịjirịa === Na Septemba 18, 2015, Danladi Umar mere akụkọ iwu na Naịjirịa site n'ịghọ onye ọka ikpe mbụ na mba ahụ iji nye akwụkwọ ikike ijide onye isi oche sineti nke Naịjirịa, Bukola Saraki.<ref>{{Cite web|title=Breaking News: Court orders Saraki's arrest|url=https://www.vanguardngr.com/2015/09/breaking-news-court-orders-sarakis-arrest/|date=2015-09-18|work=Vanguard News|language=en-US|accessdate=2020-05-24}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://uk.reuters.com/article/uk-nigeria-politics-saraki-idUKKCN0RI26G20150918|title=Nigerian tribunal issues arrest warrant for Senate president|work=Reuters|accessdate=2018-01-02}}</ref> Omume ya megide nwa amaala nke atọ nke mba ahụ enweghị atụ.<ref>{{Cite news|url=https://af.reuters.com/article/topNews/idAFKCN0RM1GY20150922|title=Nigeria's senate president appears before code of conduct tribunal|author=Reuters Editorial|work=AF|accessdate=2018-01-02|language=en-US}}</ref> == Ndụ onwe == Danladi Umar si na mpaghara ọchịchị Toro nke Bauchi steeti ma lụọ nwunye ma mụta ụmụ.<ref>{{Cite news|url=http://economicconfidential.com/justice-danladi-umar-the-man-at-the-code-of-conduct-tribunal/|title=Justice Danladi Umar: The Man at the Code of Conduct Tribunal — Economic Confidential|date=2011-07-11|work=Economic Confidential|accessdate=2018-01-02|language=en-US}}</ref> == Esemokwu == === Mwakpo ndị nche === Na Machị 29, nke afọ 021 Umar kwuru na ọ wakporo onye nche na mbara ala. Dịka akụkọ si kwuo, Onye isi oche nke Code of Conduct Tribunal rutere n'ebe a na-azụ ahịa iji rụzie ekwentị ya, mgbe ọ bịarutere, enwere nghọtahie n'etiti ya na onye nche banyere ebe a na-adọba ụgbọala tupu o chee na ọ wakporo onye nche ahụ.<ref>{{Cite news|title=Nigerian judge wey allegedly assault guard for viral video react|work=BBC News Pidgin|url=https://www.bbc.com/pidgin/world-56586864|accessdate=2021-04-01}}</ref> Dịka mbipụta nke [[Premium Times]] si kwuo, e jidere Umar na igwefoto "na-akụ ma na-agba" onye nche ahụ.<ref>{{Cite web|date=2021-03-30|title=CCT chairman caught on camera assaulting security guard|url=https://www.premiumtimesng.com/news/headlines/452160-cct-chairman-caught-on-camera-assaulting-security-guard.html|accessdate=2021-04-01|language=en-GB}}</ref> Òtù ndị ọka iwu Naịjirịa akpọọla oku ka ọ gbaa arụkwaghịm.<ref>{{Cite web|title=Calls for CCT boss Danladi Umar to resign grow over offensive statement|url=https://guardian.ng/news/calls-for-cct-boss-danladi-umar-to-resign-grow-over-offensive-statement/|accessdate=2021-04-01|work=guardian.ng}}</ref> == Lekway == * Ndepụta nke ndị ọka iwu Naịjirịa == Edemsibịa == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 8kv5cofdptr36ju72ij8u6592by46vi Floyd Norman 0 15030 84639 78856 2022-07-23T12:55:33Z Ogalihillary 13485 Added an image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Floyd Norman.jpg|thumb|Floyd Norman]]   [[Category:Biography with signature]] [[Category:Articles with hCards]] Floyd E. Norman (amụrụ na June 22, 1935) bụ onye America na-eme ihe nkiri, onye edemede, na onye na-ese akwụkwọ ọchị.<ref name="D23">{{Cite web|url=https://d23.com/walt-disney-legend/floyd-norman/|title=Disney Legends: Floyd Norman|publisher=D23.com (Disney)|accessdate=July 23, 2017|archivedate=September 8, 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150908003805/https://d23.com/walt-disney-legend/floyd-norman/}}</ref> N'ime oge ọrụ ya, Norman arụlọa ọrụ maka ụlọ ọrụ dị iche iche, n'etiti ha bụ Walt Disney Animation Studios, Hanna-Barbera Productions, Ruby-Spears, Film Roman na Pixar. == Ndụ na ọrụ == Ịhụnanya Norman nwere maka ihe nkiri malitere mgbe ọ na-ekiri ihe nkiri Disney a kpọrọ ''Dumbo'' na ''Bambi'' .<ref>{{Cite news|url=https://www.salon.com/2013/10/09/meet_floyd_norman_the_first_african_american_animator_at_disney_partner/|accessdate=August 11, 2019|title=Disney's first African-American animator: Walt never cared about my color|date=October 9, 2013|work=[[Salon (magazine)|Salon]]|author=Sergio}}</ref> Norman gara Art Center College of Design na Pasadena, California ebe ọ gụrụ ihe atụ.<ref>{{Cite web|title=Floyd Norman's Biography|url=https://www.thehistorymakers.org/biography/floyd-norman-41|accessdate=2020-10-08|work=The HistoryMakers|language=en}}</ref> Ọ malitere dị ka onye enyemaka nke ''Katy Keene'' comic book artist Bill Woggon, onye bi na Santa Barbara, California, ebe Norman tolitere. N'afọ 1957, e were Norman n'ọrụ dị ka onye na-ahụ maka Sleeping Beauty (nke ewepụtara n'afọ 1959) na The Walt Disney Company, na-aghọ [[Ndị Afụrịka ǹkè Amerịka|onye]] mbụ na-ese ihe n'Afrịka na Amerịka nke nọgidere na studio ahụ ogologo oge.<ref name="StuFNorman">Shostak, Stu (03-28-2012). "[http://www.stusshow.com/archives.php Interview with Floyd Norman]". ''Stu's Show.'' Retrieved June 22, 2014.</ref> N'ịgbaso ọrụ ya na Sleeping Beauty, a họpụtara Norman, o wee laghachi na studio mgbe ọ rụchara ọrụ na 1960 iji rụọ ọrụ na One Hundred and One Dalmatians (1961) na The Sword in the Stone (1963).<ref name="StuFNorman" /> Mgbe Walt Disney hụrụ ụfọdụ n'ime eserese ụlọ ọrụ Norman mere iji mee ka ndị ọrụ ibe ya nwee obi ụtọ, e zigara ya na ngalaba akụkọ, ebe ya na Larry Clemons rụkọrọ ọrụ na ''akụkọ'' maka The Jungle Book .<ref name="StuFNorman" /> Mgbe Walt Disney nwụsịrị n'afọ 1966, Floyd Norman hapụrụ ụlọ ọrụ Disney iji hiwe Vignette Films, Inc., ya na onye mmekọ azụmahịa na onye nduzi Leo Sullivan. Vignette Films, Inc. mepụtara ihe nkiri isii ma bụrụ otu n'ime ụlọ ọrụ mbụ mepụtara ihe nkiri gbasara akụkọ ihe mere eme nke ndị isi ojii.<ref>{{Cite web|url=http://www.thehistorymakers.com/biography/floyd-norman-41|title=Floyd Norman|publisher=[[The HistoryMakers]]|accessdate=November 7, 2016}}</ref><ref>[http://www.afrokids.com/sullivanbio.html AfroKids official website].</ref> Norman na Sullivan rụkọrọ ọrụ ọnụ n'ọrụ dị iche iche, nke gụnyere akụkụ maka ''Sesame Street'' na mbụ Hey, Hey, Hey, It's Fat Albert telivishọn pụrụ iche nke Bill Cosby chepụtara, nke gosipụtara na 1969 na NBC.<ref name="StuFNorman">Shostak, Stu (03-28-2012). "[http://www.stusshow.com/archives.php Interview with Floyd Norman]". ''Stu's Show.'' Retrieved June 22, 2014.</ref><ref>{{Cite web|url=http://jimhillmedia.com/blogs/floyd_norman/archive/2004/12/13/1422.aspx|title=The Real Fat Albert|first=Floyd|author=Norman}}</ref> N'afọ 1972, e mepụtara ''Fat Albert na'' Cosby Kids Saturday ụtụtụ katọn usoro maka CBS site Filmation Associates. Norman laghachiri Disney n'otu oge na mmalite afọ 1970 iji rụọ ọrụ n'ihe nkiri Disney a kpọrọ ''Robin Hood'', ma rụọ ọrụ na ọtụtụ mmemme telivishọn na Hanna-Barbera na Ruby-Spears. N'afọ ndị 1980, ọ rụrụ ọrụ dị ka onye edemede na ngalaba na-atọ ọchị na Disney ma bụrụ onye edemede ikpeazụ maka <nowiki><i id="mwUQ">Mickey Mouse</i></nowiki> comic strip tupu a kwụsị ya.<ref>Norman, Floyd. [http://jimhillmedia.com/blogs/floyd_norman/archive/2004/07/20/1417.aspx "One Mouse, two Floyds,"] Jim Hill Media (July 20, 2004).</ref> Ọ rụrụ ọrụ na ihe nkiri maka Walt Disney Animation Studios na Pixar, ebe o nyere aka n'ụzọ okike dị ka onye na-ese akụkọ na ihe nkiri dịka ''Toy Story 2'' na Monsters, Inc. maka Pixar na ''Mulan'', ''Dinosaur'' na ''The Hunchback'' of Notre Dame maka Walt Disney Animation Studios, n'etiti ndị ọzọ, gụnyere Reel FX's Free Birds . Norman ebipụtala ọtụtụ akwụkwọ katụụn sitere na mkpali na ahụmịhe ndụ ya na ụlọ ọrụ ihe nkiri, Faster! Cheaper!: The Flip Side to the Art of Animation; Son of Faster, Cheaper!: A Sharp Look Inside the Animation Business<ref>{{Cite book|title=Son of Faster Cheaper.|url=https://www.worldcat.org/oclc/1082168424|date=2003|location=Los Angeles, CA|isbn=1-881368-37-8|oclc=1082168424|author=Floyd Norman}}</ref> How the Grinch Stole Disney ; Disk Drive: Animated Humor in the Digital Age; and Suspended Animation: The Art Form That Refuses To Die.<ref>{{Cite web|url=http://www.blurb.com/user/floydnorman|title=Member Profile: Floyd Norman - Blurb Books}}</ref> Norman edepụtala ihe nkiri nke ọkara akụkọ ndụ, nke akpọrọ: Animated Life: A Lifetime of tips, tricks, techniques and stories from an animation Legend (Animation Masters) , nke Focal Press bipụtara na 2013. Ọ bụ isiokwu nke ihe nkiri 2016 Floyd Norman: An Animated Life .<ref>{{Cite web|url=http://floydnormanmovie.com/|title=''Floyd Norman: An Animated Life''|work=floydnormanmovie.com}}</ref> Ọ bụ onye edemede maka weebụsaịtị JimHillMedia.com na AfroKids.com . N'afọ 2016, a họpụtara Norman na kọmitii agụmakwụkwọ na mgbasa ozi nke Academy of Motion Picture Arts & Sciences.<ref>{{Cite web|url=http://www.oscars.org/news/academy-adds-diverse-voices-its-leadership|title=THE ACADEMY ADDS DIVERSE VOICES TO ITS LEADERSHIP|date=March 16, 2016}}</ref><ref>{{Cite news|author=Keegan|first=Rebecca|title=Film academy appoints three diverse new governors, others to leadership positions|url=http://www.latimes.com/entertainment/movies/moviesnow/la-et-mn-film-academy-diverse-20160315-story.html|accessdate=July 24, 2017|work=Los Angeles Times|date=March 15, 2016}}</ref> Na mbido na 2017 D23 Expo, Disney Editions bipụtara akwụkwọ foto ''A Kiss Goodnight'' nke Richard M. Sherman dere ma Norman gosipụtara.<ref>{{Cite web|url=https://www.laughingplace.com/w/articles/2017/07/15/d23-expo-book-review-kiss-goodnight/|title=D23 Expo - Book Review: A Kiss Goodnight|date=July 15, 2017}}</ref> == Ihe nrite na nsọpụrụ == A kpọbatara Norman na Black Filmmakers Hall of Fame n'afọ 1979.<ref>{{Cite web|url=http://www.blackfilmmakershalloffamearchives.com/inductees.php|title=Inductees|work=www.blackfilmmakershalloffamearchives.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160308023608/http://www.blackfilmmakershalloffamearchives.com/inductees.php|archivedate=March 8, 2016}}</ref> Norman bụ onye natara ihe nrite Winsor McCay Award maka "nnabata nke ndụ ma ọ bụ onyinye ọrụ na nka nke ihe nkiri" na 2002 Annie Awards.<ref>{{Cite web|url=http://annieawards.org/30th-annie-awards|title=30th Annie Awards}}</ref> A kpọrọ Norman Disney Legend na 2007.<ref name="D23">{{Cite web|url=https://d23.com/walt-disney-legend/floyd-norman/|title=Disney Legends: Floyd Norman|publisher=D23.com (Disney)|accessdate=July 23, 2017|archivedate=September 8, 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150908003805/https://d23.com/walt-disney-legend/floyd-norman/}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20150908003805/https://d23.com/walt-disney-legend/floyd-norman/ "Disney Legends: Floyd Norman"]. D23.com (Disney). Archived from <span class="cs1-lock-subscription" title="Paid subscription required">[https://d23.com/walt-disney-legend/floyd-norman/ the original]</span> on September 8, 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">July 23,</span> 2017</span>.</cite></ref> N'afọ 2008, ọ pụtara dị ka onye ọbịa nke nsọpụrụ na Comic-Con International, ebe e nyere ya Inkpot Award.<ref>{{Cite web|url=http://www.comic-con.org/awards/inkpot|title=Inkpot Award|date=December 6, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160404122718/http://www.comic-con.org/awards/inkpot|archivedate=April 4, 2016}}</ref> N'afọ 2013, a kwanyere Norman ugwu na "Sergio Award" site na The Comic Art Professional Society (CAPS). n'afọ 2014, Norman bụ onye natara onyinye DFC Disney Legend nke Disneyana Fan Club nyere.<ref>{{Cite web|url=http://capscentral.org/sergio.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140728212834/http://capscentral.org/sergio.php|archivedate=July 28, 2014|title=Comic Art Professional Society|date=July 28, 2014}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://disneyanafanclub.weebly.com/dfc-awards.html|title=DFC Awards|work=DISNEYANA FAN CLUB &#124; PRESERVING THE LEGACY OF WALT DISNEY}}</ref> N'afọ 2015, Norman natara Friz Freleng Award for Lifetime Achievement for Excellence in Animation site na International Family Film Festival.<ref>{{Cite web|url=http://www.iffilmfest.org|title=International Family Film Festival}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://thehollywoodtimes.net/2015/10/26/the-international-family-film-festival/|title=The International Family Film Festival|date=October 26, 2015}}</ref> N'afọ 2016, Norman bụ onye natara onyinye pụrụ iche (Legendary Animator) site na African-American Film Critics Association.<ref>{{Cite web|url=http://www.dailynews.com/arts-and-entertainment/20161025/legendary-disney-animator-floyd-norman-to-receive-african-american-film-critics-award|title=Legendary Disney animator Floyd Norman to receive African American Film Critics award|date=October 25, 2016}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://rollingout.com/2017/02/06/2017-aafca-special-achievement-honors-highlights-film-tv-influencers/|title=2017 AAFCA Special Achievement Honors highlights film and TV influencers|first=Yvette|author=Caslin}}</ref> Na June 2018, Norman natara nzere Doctorate of Philosophy site na Cogswell Polytechnical College.<ref>{{Cite web|url=https://cogswell.edu/blog/floyd-norman-shines-through-inspiration-uniqueness-and-consistency/|title=Floyd Norman Shines Through Inspiration Uniqueness And Consistency|publisher=cogswell.edu}}</ref> Na Mee 2019, a kwanyere Norman ugwu na Milton Caniff Lifetime Achievement Award site na National Cartoonists Society.<ref>{{Cite web|url=http://www.dailycartoonist.com/index.php/2019/04/29/floyd-norman-to-receive-milton-caniff-award/|title=Floyd Norman to Receive Milton Caniff Award|date=April 30, 2019|work=The Daily Cartoonist}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nationalcartoonists.com/2019/04/floyd-norman-to-receive-the-milton-caniff-lifetime-achievement-award/|title=Floyd Norman to receive the Milton Caniff Lifetime Achievement Award!}}</ref> == Ihe nkiri ya gasi == === Ihe nkiri === {| class="wikitable" ! style="background:#B0C4DE;" |Afọ ! style="background:#B0C4DE;" |Aha ! style="background:#B0C4DE;" |Ihe edeturu |- |1959 |''Mma Ihi ụra'' |clean-up artist/in between artist (uncredited) |- |1963 |''Mma agha dị na nkume'' |Onye enyemaka animator (enweghị aha) |- |1967 |''Akwụkwọ Jungle'' |Onye na-ese akụkọ (enweghị aha) |- |1973 |''Robin Hood'' |Onye enyemaka animator (enweghị aha) |- |1979 |''Scooby Goes Hollywood'' |onye na-ese ihe |- | rowspan="2" |1994 |''Scooby-Doo! n'abalị ndị Arabia'' |storyboard artist |- |''A Flintstones Christmas Carol'' |storyboard artist |- |1996 |''The Hunchback nke Notre Dame'' |akụkọ |- |1998 |''Mulan'' |akụkọ |- |1999 |''Toy Story 2'' |Onye na-ese akụkọ ọzọ |- | rowspan="2" |2000 |''Ihe nkiri Tigger'' |Onye na-ese akụkọ ọzọ |- |''Dinosaur'' |Onye na-ese akụkọ |- |2001 |''Monsters, Inc.'' |Onye na-ese akụkọ ọzọ |- |2002 |''Cinderella II: Nrọ Na-emezu'' |Onye na-ese akụkọ ọzọ |- |2005 |''Kronk's New Groove'' |Onye na-ese akụkọ ọzọ |- |2013 |''Nnụnụ n'efu'' |Onye na-ese akụkọ ọzọ |} === Televishọn === {| class="wikitable" ! style="background:#B0C4DE;" |Afọ ! style="background:#B0C4DE;" |Aha ! style="background:#B0C4DE;" |Ihe edeturu |- |1969 |''Skyhawks'' |Onye na-eme ihe nkiri |- |1969 |''Hot Wheels'' |animator |- |1970 |''Josie na Pussycats'' |Onye na-ese ihe |- |1972 |''Sealab 2020'' |Onye na-ese ihe |- |1973 |''Goober na ndị Ghost Chasers'' |Onye na-ese ihe |- |1974 |''Wheelie na Chopper Bunch'' |Onye na-ese ihe |- |1976 |''Jabberjaw'' |animator |- |1977 |''Abụ m onye kachasị ukwuu: The Adventures of Muhammad Ali'' |Onye na-ese ihe |- |1977 |''Laff-A-Lympics'' |Onye na-ese ihe |- |1978 |''Yogi's Space Race'' |Layout Artst |- |1978–1979 |''Godzilla'' |Key layout artist |- |1981 |''Ihe ngosi Kwicky Koala'' |Onye nduzi akụkọ |- |1981–1989 |''Ndị Smurfs'' |layout artist/story director/storyboard artist |- |1981 |''Super Friends'' |Key Layout Artist |- |1982 |''Pac-Man'' |onye na-ese ihe |- |1984 |''Alvin na Chipmunks'' |Onye nduzi akụkọ / onye na-ese ihe |- |1984–1987 |''Snorks'' |Onye nduzi akụkọ |- |1987 |''Beverly Hills Teens'' |storyboard artist |- |1988–1994 |''Garfield na ndị enyi'' |storyboard artist |- |2002 |''Obi Ike Nkịta Na-atụ Egwu'' |storyboard artist |- |2008 |''Click and Clack's As the Wrench Turns'' |storyboard artist |- |2015 |''Anụ ọkụkọ Robot'' |storyboard artist |- |2020 |''Pawn Stars'' |pụtara dị ka onwe ya, ihe omume: "I Don't Give a Dime" |} == Ebensidee == {{Reflist|30em}} == Njikọ mpụga == * {{Cite web|url=http://www.floydnorman.com/blog|title=Floyd Norman official site|archivedate=April 25, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160425225738/http://www.floydnorman.com/}} * Floyd Norman at IMDb * {{Cite web|url=http://www.afrokids.com/floyd.htm|title=Floyd Norman|publisher=(biography) AfroKids.com|archivedate=February 8, 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150208162618/http://www.afrokids.com/floyd.htm}} * {{Cite web|url=http://jimhillmedia.com/blogs/floyd_norman/default.aspx?PageIndex=4|title=Floyd Norman Columns|publisher=JimHillMedia.com|accessdate=August 25, 2016|archivedate=June 16, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160616185430/http://jimhillmedia.com/columnists1/b/floyd_norman/default.aspx}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] m8emx1kf4lul3z51r1nmxwies4pjdii Danny Hylton 0 15103 84709 78935 2022-07-24T02:48:32Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   '''Daniel Thomas Hylton''' (amụrụ n'ụbọchị iri abụọ na ise n'ọnwa Febụwarị n'afọ 1989) bụ [[Footbọl|onye]] na gba bọọlụ dịka onye na-agba ọsọ na EFL Championship club Luton Town .[[File:Danny Hylton.jpg|thumb|]] A mụrụ ya na Camden, Greater London, Hylton sonyeere Aldershot Town mgbe ọ dị afọ iri na isii na 2005, mgbe Terry Brown bịanyere aka na ya. N'oge afọ 2007 na 08, Hylton so n'òtù ahụ meriri n'asọmpi Premier na asọmupi Conference League Cup. N'etiti ọ pụtara, Hylton gbara bọọlụ mbụ ha na League Cup, mgbe ọ bịara dị ka onye nọchiri Marvin Morgan na nkeji nke 69 na mmeri Coventry City na 13 Ọgọst n'afọ 2008.<ref>{{Cite news|title=Coventry 3–1 Aldershot|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/league_cup/7551359.stm|publisher=BBC Sport|date=13 August 2008|accessdate=17 August 2008}}</ref> N'ọnwa Machị afọ 2007, Hylton sonyeere Harlow Town na mgbazinye tupu ya enwee mmerụ ahụ na nke mbụ ya, na-apụta otu ugboro n'ihi ya.<ref name="Harlow">{{Cite web|title=Danny Hylton: 2012/2013 Biography & Statistics|url=http://shop.theshots.co.uk/PlayerDisplay.ink?skip=13&squadno=43241&season=12/13&seasonl=2012/2013&Playertype=P|publisher=Aldershot Town F.C.|accessdate=28 June 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304023823/https://shop.theshots.co.uk/PlayerDisplay.ink?skip=13&squadno=43241&season=12%2F13&seasonl=2012%2F2013&Playertype=P|archivedate=4 March 2016}}</ref> Na 6 Jenụwarị n'afo 2011, a kọrọ na Hylton kwetara ịbịanye aka na AFC Wimbledon.<ref>{{Cite news|first=Jacob|author=Murtagh|title=AFC Wimbledon sign Aldershot Town striker Danny Hylton|url=http://www.surreyherald.co.uk/surrey-sport/afcwimbledon/2011/01/06/afc-wimbledon-sign-aldershot-town-striker-danny-hylton-86289-27942116/|work=Surrey Herald|date=6 January 2011}}</ref> Otú ọ dị, o mechara bịanye aka na nkwekọrịta nkwekọrịta otu afọ iji nọrọ na Aldershot n'okpuru onye njikwa ọhụrụ Dean Holdsworth.<ref>{{Cite news|title=Hylton, Morris and McGlashan sign new Aldershot deals|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/a/aldershot/9393912.stm|publisher=BBC Sport|date=25 February 2011|accessdate=14 August 2016}}</ref> N'ọnwa Mee afọ 2012, e nyere Hylton mmachibido iwu egwuregwu asatọ ma kwụọ ya £ 1,000 mgbe a chọpụtara na ikpe mara ya maka ebubo abụọ nke mmetọ agbụrụ.<ref>{{Cite news|title=Aldershot striker Danny Hylton hit with eight-match ban|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/18040974|publisher=BBC Sport|date=11 May 2012|accessdate=11 May 2012}}</ref> Na 18 June n'afo 2013, Hylton bịanyere aka na nkwekọrịta afọ abụọ na klọb Rotherham United nke a na-akwalite ọhụrụ na League One, yana nhọrọ nke afọ nke atọ.<ref>{{Cite news|title=Danny Hylton: Rotherham agree contract with ex-Aldershot striker|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/22949991|publisher=BBC Sport|date=18 June 2013|accessdate=19 June 2013}}</ref> O mere nke mbụ ya na Rotherham na mmeri 1 na Brentford na 5 Ọktoba.<ref>{{Cite news|title=Brentford 0–1 Rotherham United|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/24349443|publisher=BBC Sport|date=5 October 2013|accessdate=14 August 2016}}</ref> ka ubọchị iri mesịrị, a gbazinyere Hylton na klọb League Two Bury ruo 23 Nọvemba.<ref>{{Cite web|title=Danny Hylton joins|url=https://www.buryfc.co.uk/news/2013/october/danny-hylton-joins/|publisher=Bury F.C.|date=15 October 2013|accessdate=12 November 2017}}</ref> Na 27 Jenụwarị 2014, Hylton sonyeere AFC Wimbledon na mgbazinye maka oge fọdụrụ na 2013 na 2014.<ref>{{Cite web|first=Chris|author=Slavin|title=Danny Hylton joins the Dons|url=https://www.afcwimbledon.co.uk/news/2014/january/danny-hylton-joins-the-dons/|publisher=AFC Wimbledon|date=27 January 2014|accessdate=12 November 2017}}</ref> A kwalitere Rotherham na Championship na ngwụcha oge ahụ, a kpọgakwara Hylton.<ref>{{Cite news|title=Rotherham United: Michael O'Connor heads released list|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/27605550|publisher=BBC Sport|date=28 May 2014|accessdate=14 August 2016}}</ref> Hylton sonyeere otu egwuregwu League Two Oxford United na nkwekọrịta afọ abụọ na 6 June 2014.<ref>{{Cite news|title=Danny Hylton: Oxford United seal deal for ex-Millers striker|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/27730735|publisher=BBC Sport|date=6 June 2014|accessdate=6 June 2014}}</ref> Ọ gwụchara oge 2014 na 2015 dị ka onye kacha gbaa goolu na Oxford na goolu iri na isii na asọmupi niile, iri na anọ n'ime ha bịara na league.<ref>{{Cite web|title=All Oxford United football club players: 2015|url=https://www.11v11.com/teams/oxford-united/tab/players/season/2015/|work=11v11.com|publisher=AFS Enterprises|accessdate=8 May 2018}}</ref> N'abalị atọ n'ọnwa Eprel n'afọ 2016, ọ gbara goolu nke abụọ nke Oxford na 2016 Football League Trophy Final na Wembley Stadium, nke Oxford meriri Barnsley.<ref>{{Cite news|first=Phil|author=Cartwright|title=Barnsley 3–2 Oxford United|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/35906363|publisher=BBC Sport|date=3 April 2016|accessdate=3 April 2016}}</ref> Hylton jụrụ nkwekọrịta ọhụrụ ya na Oxford ka ọ bịanye aka na klọb League Two Luton Town na nkwekọrịta afọ abụọ na 31 Mee 2016.<ref>{{Cite news|first=David|author=Pritchard|title=Danny Hylton rejects Oxford United to join Luton Town|url=http://www.oxfordmail.co.uk/sport/oxfordunited/14526604.Danny_Hylton_rejects_Oxford_United_to_join_Luton_Town/|work=Oxford Mail|date=31 May 2016|accessdate=14 August 2016}}</ref><ref>{{Cite news|title=Luton Town sign Oxford United pair Danny Hylton and Johnny Mullins|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/36420840|publisher=BBC Sport|date=31 May 2016|accessdate=14 August 2016}}</ref> Ọ gbara goolu mmeghe na mmeri mbụ ya na mmeri Luton meriri Plymouth Argyle n'ụbọchị mmeghe nke afọ 201617.<ref>{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Hatters head to the top after superb Plymouth win|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/hatters-head-to-the-top-after-superb-plymouth-win-1-7515160|work=Luton Today|date=6 August 2016|accessdate=17 September 2016}}</ref> Hylton nyere Luton hat-trick na mmeri 4 na Wycombe Wanderers n'ụlọ na 3 Septemba, nke mere ka ọ nweta ọnọdụ na English Football League Team of the Week.<ref>{{Cite news|title=Luton Town 4–1 Wycombe Wanderers|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37202570|publisher=BBC Sport|date=3 September 2016|accessdate=5 September 2016}}</ref><ref>{{Cite web|first=Alex|author=Hannah|title=Sky Bet EFL: Team of the Week|url=https://www.efl.com/news/2016/september/sky-bet-efl-team-of-the-week/|publisher=English Football League|date=5 September 2016|accessdate=12 November 2017}}</ref> Ọ gbara bọọlụ ugboro abụọ site na penalty ebe Luton meriri Exeter City na agba nke mbụ nke FA Cup, na-eme ka ha gaa na agba nke abụọ.<ref>{{Cite news|title=Exeter City 1–3 Luton Town|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/37807687|publisher=BBC Sport|date=5 November 2016|accessdate=12 January 2017}}</ref> Hylton bịanyere aka na nkwekọrịta nkwekọrịta na Luton na 12 Jenụwarị n'afọ 2017 ruo June 2019, na atụmanya nke ịgbatị ọzọ ruo 2020, ebe ọ gbara goolu iri na anọ site na 26 ruo n'oge ahụ na 2016[1].<ref>{{Cite news|title=Danny Hylton: Luton Town striker signs contract extension|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/38597346|publisher=BBC Sport|date=12 January 2017|accessdate=12 January 2017}}</ref><ref>{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Leading scorer Hylton extends his contract with Luton|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/leading-scorer-hylton-extends-his-contract-with-luton-1-7769098|work=Luton Today|date=12 January 2017|accessdate=12 January 2017}}</ref> Ọ gbara bọọlụ ugboro abụọ n'oge egwuregwu ụlọ megide Crawley Town na 11 Febụwarị, nke mbụ na-abịa na nkeji nke 70 na nke abụọ na-abịa n'ime nkeji nke 76, nke mere ka akara 2 Tian1 gaa Luton, a kpọkwara ya aha ọzọ na English Football League Team of the Week.<ref>{{Cite news|title=Luton Town 2–1 Crawley Town|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/38864697|publisher=BBC Sport|date=11 February 2017|accessdate=13 February 2017}}</ref><ref>{{Cite web|title=Sky Bet EFL: Team of the Week|url=https://www.efl.com/news/2017/february/sky-bet-efl-team-of-the-week2/|publisher=English Football League|date=13 February 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref> A kpọrọ Hylton onye egwuregwu PFA Fans' League Two Player of the Month maka Febụwarị 2017, n'oge ọ gbara goolu anọ n'egwuregwu ise.<ref name="PFAPOTMFeb17">{{Cite news|title=Luton's Danny Hylton wins PFA Fans' League Two Player of the Month for February|url=http://www.skysports.com/football/news/11750/10793086/lutons-danny-hylton-wins-pfa-fans-league-two-player-of-the-month-for-february|publisher=Sky Sports|date=8 March 2017|accessdate=8 March 2017}}</ref> Egwuregwu ya maka Luton hụrụ ka a kpọrọ ya aha na PFA League Two Team of the Year, yana ịkpọ ya Luton Town Player of the Season, nke ndị na-akwado klọb ahụ họpụtara.<ref name="PFATOTY1617">{{Cite news|title=PFA teams of the year: Chelsea and Tottenham dominate Premier League XI|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/39648483|publisher=BBC Sport|date=20 April 2017|accessdate=20 April 2017}}</ref><ref name="2017POTY">{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Hylton cleans up at Town's end of season awards|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/hylton-cleans-up-at-town-s-end-of-season-awards-1-7929500|work=Luton Today|date=24 April 2017|accessdate=24 April 2017}}</ref> Hylton gbara bọọlụ n'akụkụ abụọ nke mmeri ikpeazụ nke Luton meriri Blackpool, nke mechara 6X5 na ngụkọta, wee gbaa penalty na 3X3 n'ụlọ draw na ụkwụ nke abụọ.<ref>{{Cite news|first=Nathan|author=Middleton|title=Blackpool 3–2 Luton Town|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/39833952|publisher=BBC Sport|date=14 May 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref><ref>{{Cite news|first=Brendon|author=Mitchell|title=Luton Town 3–3 Blackpool (agg: 5–6)|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/39879758|publisher=BBC Sport|date=18 May 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref> Ọ gwụchara oge ahụ na 47 appearances na 27 goals. Tupu afọ 2017 na 2018, a wara Hylton ahụ n'ụkwụ ya nke mere ka ọ ghara ịmalite oge ahụ.<ref>{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Hylton is a doubt for the start of the season|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/hylton-is-a-doubt-for-the-start-of-the-season-1-8042273|work=Luton Today|date=5 July 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref><ref>{{Cite news|first=Tim|author=Street|title=Spurs game pencilled in for Hylton and Justin's Luton returns|url=http://www.bedfordshire-news.co.uk/spurs-game-pencilled-in-for-hylton-and-justin-s-luton-returns/story-30468263-detail/story.html|work=Bedfordshire on Sunday|date=3 August 2017}}</ref> Mpụta mbụ ya n'oge ahụ bịara megide Tottenham Hotspur U21 na egwuregwu EFL Trophy na 15 Ọgọst 2017, nke a nọchiri ya na ọkara oge.<ref>{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Penalties are the name of the game as Town beat Spurs U21s|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/penalties-are-the-name-of-the-game-as-town-beat-spurs-u21s-1-8104769|work=Luton Today|date=15 August 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref> Hylton gbara goolu mbụ ya n'afọ 2017 n'egwuregwu nke iri ise ya na Luton na Mansfield Town ụbọchị iri na otu ka e mesịrị, nke mechara draw nke abụọ.<ref>{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Hylton delighted to mark his 50th game with dramatic equaliser|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/hylton-delighted-to-mark-his-50th-game-with-dramatic-equaliser-1-8124457|work=Luton Today|date=28 August 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref> A kpọrọ ya PFA Fans' League Two Player of the Month maka Ọktoba 2017, ebe yere goolu anọ site na igosi onwe ya na egwuregwu ise.<ref name="PFAPOTMOct17">{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Hylton wins PFA fans award for October|url=http://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/hylton-wins-pfa-fans-award-for-october-1-8239495|work=Luton Today|date=10 November 2017|accessdate=12 November 2017}}</ref> A gbatịkwuru nkwekọrịta ya site n'otu afọ ọzọ na ngwụcha oge 2017 na 2018 mgbe a kpaliri nkwalite nkwalite n'ihi nkwalite Luton na League One.<ref>{{Cite news|first=Mike|author=Simmonds|title=Luton confirm new contracts for Potts and Sheehan|url=https://www.lutontoday.co.uk/sport/football/luton-town/luton-confirm-new-contracts-for-potts-and-sheehan-1-8499848|work=Luton Today|date=16 May 2018|accessdate=16 May 2018}}</ref> [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] 6uzyoh8jth5mb892i70wznx0go0dwmq El Hachemi Guerouabi 0 15325 84635 79189 2022-07-23T12:50:41Z Ogalihillary 13485 Added an image #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:Guerouabi.png|thumb|El Hachemi Guerouabi]]   [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using Template:Infobox musical artist with unknown parameters|language]] '''El-Hadj El Hachmi Guerouabi''' (January 6, 1938 na Boudouaou, Algeria July 17, 2006 na Zeralda, [[Algeria]]) bụ onye [[Algeria]] na-agụ egwu na onye na-ede egwu Chaâbi na otu n'ime Grand Masters nke egwu Chaâb nke Algiers.<ref>{{Cite web|title=في الذكرى الثامنة لرحيل أحد أعمدة أغنية الشعبي : إنطلاق الطبعة الأولى لجائزة الهاشمي قروابي|url=http://yagool.dz/Ar/article_1336.html|accessdate=2022-06-07|work=Yagool}}</ref>A mụrụ ya na El Mouradia (Algiers) ma ọ toro na Bélouizdad .<ref>{{Cite web|title=El Hachemi Guerouabi (1938-2006)|url=https://data.bnf.fr/en/13894786/el_hachemi_guerouabi/|accessdate=2022-06-07|work=data.bnf.fr|language=en}}</ref> Mmasị abụọ jupụtara obi ya n'oge ọ bụ nwata: bọọlụ na egwu. N'ịbụ ezigbo onye na-agba bọọlụ, ọ gbara bọọlụ na La Redoute AC ruo n'afọ 1952. Ka ọ na-erule mgbe ahụ, ọ zụlitere mmasị pụrụ iche na egwu; ọkachasị egwu El Hadj M'Hamed El Anka, Hadj M 'rizek na Hssissen. [[Usòrò:Guerrouabi_and_his_mother.jpg|áká_èkpè|thumb|100x100px|El Hachemi Guerrouabi na nne ya]] Mmeri ya na asọmpi El Arbi Music-Hall nyeere ya aka isonye na Opera nke Algiers na 1953, ebe ọ na-etinye aka na egwu mana ọ rụkwara ọtụtụ ọrụ ihe nkiri gụnyere Haroun Errachid a ma ama.Mgbe nnwere onwe nke Algeria site n'ọchịchị France na 1962, Guerouabi hụrụ mwakpo nke egwu mba ọzọ, ọkachasị site na Europe na Egypt, dị ka ihe iyi egwu nye egwu ọdịnala Algeria. Ọ na-anwa ịdọta ndị na-eto eto na-ege ntị site na iwebata mgbanwe ndị dị mkpa n'ihe odide ya nke ga-emecha mee ka ọ bụrụ onye pụrụ iche na Master of Chaâbi.Guerouabi gara n'ihu na ihe ọhụrụ ya wee ghọọ ihe ngosi nke egwu Algeria. A kpọrọ ya ka ọ rụọ ọrụ n'oge dị iche iche site n'aka ụlọ ọrụ ndị a ma ama na ndị ama ama, nke gbakwunyere iwu ewu ya na nkwanye ùgwù n'etiti ndị na-akwado Chaâbi. N'afọ 1987, Guerouabi gara njem ala nsọ na Mecca, wee nweta aha "El-Hadj". Ọ kwagara Paris (France) na ngwụcha afọ 1990 maka ọgwụgwọ nke ọrịa shuga siri ike, ebe ọ biri ruo mgbe ọ nwụrụ na 2006. N'agbanyeghị ọrịa ya, Guerouabi gara n'ihu na-emepụta egwu, na-agu egwu na ihe ngosi gburugburu ụwa ma na-agu egwu na agbamakwụkwọ, mana na Febụwarị afọ 2005, a wara ya ahụ nke mere ka e gbupụ ya ụkwụ ya na mkpebi ya ịhapụ egwu. Otú ọ dị, n'ihi ọchịchọ na-arịwanye elu site n'ala nna ya, o nyere egwu ikpeazụ ya na Algiers na July 4, 2005 n'ihu nnukwu ndị na-ege ntị. A nabatara ya n'ụlọ ọgwụ ọzọ na Julaị 2006, otu afọ kpọmkwem mgbe ọ pụtara n'ihu ọha ikpeazụ, mgbe ọ dara ọrịa obi nke furu ya ndụ. El Hachmi Guerouabi nwụrụ na Julaị 17, 2006 na Zeralda dị nso na Algiers ma hapụ ya nnukwu egwu, mmeghachi omume egwu mana nke kachasị mkpa bụ onyinye dị ịrịba ama na ụdị Chaâbi.<ref>{{Cite web|title=El Hachemi Guerouabi – Jeune Afrique|url=https://www.jeuneafrique.com/211951/archives-thematique/el-hachemi-guerouabi/|accessdate=2022-06-07|work=JeuneAfrique.com|language=fr-FR}}</ref> == Egwu == * ''Chaabi nke ndị nna ukwu'' (1994) * ''Ihe ịga nke ọma n'oge gara aga'' (1995) * ''Salem Maghreb'' (2000) * Onye isi nke shabi na-asọpụrụ mba ahụ (2002) == Ebensidee == {{Reflist}} kaon0h5m3l9yn240shd2c9akiwon02b Daniel Maggs 0 15767 84706 79647 2022-07-24T02:36:40Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] '''Daniel Maggs''' (amụrụ n'afọ 1968) bụ onye South Africa na-ese ụkpụrụ ụlọ na onye na-ese ihe nke na-ebi ma na-arụ ọrụ na Cape Town. Ọrụ ọhụrụ ya, ShackRise, nke egosiri na Spier Contemporary 2010, na-egosi ihe omume nke ndị squatters na-eweghara mmepe dị elu a gbahapụrụ agbahapụ.<ref name="ArchRev">{{Cite web|title=A Mixed-Media Piece by Daniel Maggs|url=http://www.architectural-review.com/folio/a-mixed-media-piece-by-daniel-maggs/8612156.article|publisher=Architectural Review|accessdate=26 April 2012}}</ref><ref name="MG">{{Cite web|author=Tolsi|first=Niren|title=The contestants' take|url=http://mg.co.za/article/2010-03-05-the-contestants-take|publisher=Mail and Guardian|accessdate=26 April 2012}}</ref><ref name="Specifier">{{Cite web|title=Shack Rise|url=http://www.specifile.co.za/specifier/index.php?option=com_content&view=article&id=628:shack-rise&catid=47:inspiration-a-imagination|publisher=Specifier|accessdate=26 April 2012}}</ref> [[File:Maggs - Building Site.jpg|thumb|]] == Oge ọ malitere == Daniel Maggs (amụrụ n'afọ 1968, Cape Town, South Africa) bụ nwa nwoke nke ọkà mmụta ihe ochie Timothy Maggs (ref: Iron Age Communities of the Southern Highveld) na Valerie Maggs (onye na-ese ihe na onye nkuzi nka). Ezinụlọ kwagara Pietermaritzburg mgbe ọ dị afọ anọ, mgbe nna ya malitere ọrụ na Natal Museum. Ọ gụrụ akwụkwọ na Cowan House na Hilton College. Ọ gụrụ gbasara ihe owuwu na Mahadum nke Cape Town 1986 na 1992. Ọ rụrụ ọrụ maka ọrụ ụlọ dị iche iche na South Africa na London n'etiti afọ 1987 na 1996. Ọ nwetara nzere masta nke oge ezumike n'okpuru Prọfesọ Roloef Uytenbogaardt. == Ọrụ na ọrụ == Maggs bụ onye na-ese ụkpụrụ ụlọ ugbu a na-arụ ọrụ na Cape Town, na onye na-eme ihe nkiri. Chegbu onwe ya maka mmepe nke ọrụ abụọ na-akọwa ibe ha. "Dị ka onye na-ese ụkpụrụ ụlọ, mmadụ ga-achọta ihe ngwọta ndị dị irè, nke nwere nchegbu teknụzụ na nke uri. Nhazi na iwu ụlọ nwere ike ịbụ naanị ihe a na-agbaso iwu na nke dị mma, ọ bụ maka imeziwanye gburugburu ebe obibi. Dị ka onye na-ese ihe, ọrụ Maggs na-ekwu maka gburugburu ebe obibi e wuru, ọ bụ ezie na ọ nwere ike ịchọpụta akụkụ dị iche iche site na ihe mgbochi nke omume ụlọ mgbe niile. Ọ na-eji ihe osise na ihe osise nyochaa ọrụ ndị a na-apụghị iwu, ihe owuwu ndị na-egosipụta akụkụ nke ọnọdụ ndọrọ ndọrọ ọchịchị na mmekọrịta mmadụ na ibe ya nke Southern Africa ugbu a. A na-ejikarị asụsụ nke "recycled and indigent architecture", iji nyochaa echiche nke 'ebe imewe Afrịka'. Maggs nwere mmasị na nsogbu gburugburu ebe obibi, ihe ọhụrụ mpaghara na ime ihe na ihe dị nso. == Ndekọ nke Ihe osise == <gallery> Usòrò:Boarding House.jpg| Usòrò:Shack Rise.jpg| Usòrò:Refugee Ark.jpg| Usòrò:Inhabited Scafolding.jpg| </gallery> == Ihe ngosi ndị a họọrọ == * 1994 Foto nke Architecture South Seeff Trust Gallery, Cape Town * 2006 Ndị na-ese ihe dị ka ndị na-ese Ihe osise * 2008 40 x 40 Ihe ngosi Mgbidi Anọ Ndị a, Cape Town * 2010 Spier Contemporary, Cape Town * 2010 Draw Links, Gallery AOP, Johannesburg * 2012 Draw Links 1.2, Gallery AOP, Johannesburg == Ebensidee == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] mbhu978xeoxdq6jmqzxynqj9qw1lnaz Kamel Touati 0 15796 84681 79676 2022-07-23T21:48:11Z Nesrine1984 13635 /* Telivishọn */ wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] '''Kamel Touati''' (Arabic) (a mụrụ na Febụwarị 22, 1952 - na Tunis ) bụ [[Tunisia|onye]] na-eme ihe nkiri na [[Tunisia]].<ref>{{Cite web|url=https://www.nessma.tv/fr/nationale/actu/fausses-rumeurs-au-sujet-du-deces-de-l-acteur-kamel-touati/253676|title=Fausses rumeurs au sujet du décès de l'acteur Kamel Touati|work=[[Nessma]]|accessdate=15 April 2022|language=fr-FR}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://news.gnet.tn/Kamel+Touati-d%C3%A9ment-les-rumeurs-sur-son-d%C3%A9c%C3%A8s+|title=Kamel Touati dément les rumeurs sur son décès|work=news.gnet.tn|accessdate=15 April 2022|language=fr-FR}}</ref> == Ihe nkiri == === Ihe nkiri === * 1974 : ''Sejnane'' nke Abdellatif Ben Ammar * 1986 : La Coupe nke Mohamed Damak dere : Rached * 1990 : Halfaouine Child of the Terraces nke Férid Boughedir * 1992 : ** Poussière de diamant nke Mahmoud Ben Mahmoud na Fadhel Jaïbi ** ''Sultan nke medina'' nke Moncef Dhouib dere : Sargene * 1994 : The Silences of the Palace nke Moufida Tlatli dere : Hussein * 1995 : ** Madame Butterfly nke Frédéric Mitterrand dere : nwanne nna Yakusidé ** Le Magique nke Azedine Melliti dere : Nna Deanie * 1997 : Bent Familia nke Nouri Bouzid dere : Slah * 1998 : ** Ou noir ou blanc nke Anouar Ben Aïssa dere ** Festin nke Mohamed Damak (''ihe'' nkiri dị mkpirikpi) : Kamel Touati * 2014 : Une Journée sans femme, obere ihe nkiri nke Najwa Slama Limam * 2019 : ''Tupu oge'' aga site na Majdi Lakhdhar : Hassen === Telivishọn === * 1992 : Un inviato molto speciale nke Vittorio De Sisti dere : onye na-esi ísì ụtọ * 1995 : ** ''Bab El Khoukha'' nke Abdeljabbar Bhouri : Mohsen ** ''Edhak Ledonia'' nke Tahar Fazaa dere : Rzouga * 2001 : ''Hercule Poirot'' nke Brian Eastman dere : Squat Man * 2003 : Chez Azaïez nke Hatem Bel Hadj dere : Azaïez * 2004 : ''Loutil'' (L'Hôtel) nke Slaheddine Essid dere : Cherif Tounsi * 2005 - 2009 : ''Choufli Hal'' nke Hatem Bel Hadj dere : Slimane Labiedh * 2010 : Dar Lekhlaa nke Ahmed Rajab dere : Kraiem * 2012 : ''Dar Louzir'' nke Slaheddine Essid dere : Ismaïl Bourigua * 2014 : ''Talaa Wala Habet'' nke Majdi Smiri dere : Ammar * 2015 : ''Ambulance'' nke Lassaad Oueslati : Majid * 2015 - 2017 : Bolice nke Majdi Smiri : Rchid * 2015 - 2018 : ''Nsibti Laaziza'' nke Slaheddine Essid dere : Azzouz * 2016 : Embouteillage site [[Walid Tayaa]] : Morched * 2018 : ''Elli Lik Lik'' nke Kaïs Chekir dere : Farhat Gharbi * 2019 : ''Zanket El Bacha'' nke Nejib Mnasria dere : Mahmoud Bacha * 2020 : ''Nouba'' (oge 2) nke Abdelhamid Bouchnak: Omrane Bradaris<ref>{{Cite web|title=Démarrage du tournage de la série télévisée ''Nouba 2'' qui sera diffusée durant le mois de ramadan|url=https://www.espacemanager.com/demarrage-du-tournage-de-la-serie-televisee-nouba-2-qui-sera-diffusee-durant-le-mois-de-ramadan.html|work=espacemanager.com|language=fr|date=28 January 2020|accessdate=15 April 2022}}.</ref> * 2021 + 2022: ''El Foundou'' nke Saoussen Jemni dere : Marouki<ref>{{Cite web|url=https://www.mosaiquefm.net/amp/fr/tv-ramadan-tunisie/894720/kamel-touati-el-foundou-est-un-plus-pour-ma-carriere|title=Kamel Touati : ''El Foundou est un plus pour ma carrière''|work=[[Mosaïque FM]]|accessdate=15 April 2022|language=fr-FR}}</ref> === Vidio === * 2009 : ebe mgbasa ozi maka GlobalNet * 2011 : ebe mgbasa ozi maka akara margarine nke Tunisia Régina === Ebe ngosi Ihe nkiri === * 1974 : Le Chariot nke Lamine Nahdi na Jamel Eddine Ben Rahal * 1975 : ''Meriah'' * 1989 : ** El ''Aweda'', ederede na onye nduzi nke Fadhel Jaïbi na [[Fadhel Jaziri|Fadhel jaziri]] ** ''Klem Ellil'' nke Taoufik Jebali dere * 1992 : Comedia, ederede na onye nduzi nke Fadhel Jaïbi * 1993 : Familia, ederede na onye nduzi nke Fadhel Jaïbi * 1999 : Contre X nke Taoufik Jebali * 2004 : ''Ahna hakka''<ref>{{Cite web|url=https://www.babnet.net/festivaldetail-16489.asp|title=«Ahna Hakka» de Kamel Touati au cœur de l’actualité|work=www.babnet.net|accessdate=15 April 2022|language=fr-FR}}</ref> * 2015 : Re... animation<ref>{{Cite web|url=https://www.webdo.tn/2015/01/05/tunisie-re-animation-de-kamel-touati-le-17-janvier-au-theatre-municipal-de-tunis/|title=« Ré…Animation » de Kamel Touati, le 17 janvier au théâtre municipal de Tunis|work=www.webdo.tn|accessdate=15 April 2022|language=fr-FR}}</ref> * 2020 : ''Mammou W Chhima'' nke Lassaâd Ben Abdallah === Mgbasa ozi === * 2013 : ** 5outh Bayek na Radio IFM : onye ọbịa ** ''Labès'' na Naoufel Ouertani na El Hiwar El Tounsi : oge 3 ihe omume 2 onye ọbịa * 2014 : Nchịkọta na Jawhara FM : onye ọbịa * 2016 : ** Romdhane Show na Hedi Zaiem na Mosaïque FM : onye ọbịa * 2018 : ''Ihe omume'' ya na Amine Gara na Attessia TV : onye ọbịa * 2020 : ** ''Noujoum'' na Naoufel Ouertani : onye ọbịa ** ''Tak Ö Tak'' na Mosaïque FM : onye ọbịa ** ''Tounes El Yaoum'' na Mariem Belkadhi : oge 2 ihe omume 100 onye ọbịa * 2021 : ** ''Fekret Sami Fehri'' na Hedi Zaiem na El Hiwar El Tounsi : oge 3 ihe omume 26 onye ọbịa == Edemsibịa == {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|nm0869461}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 531dojkjy76dp7oxeqqybksbla6wqno Dame N'Doye 0 16048 84696 79934 2022-07-24T02:11:14Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Dame N'Doye''' (amụrụ na 21 Febụwarị 1985) bụ onye Senegal na-agba bọọlụ nke na-agba ọsọ dị ka [[Footbọl|onye]] na-aga n'ihu. Ọ nọrọ akụkụ ka mma nke ọrụ ya na Copenhagen, na-eje ozi ugboro abụọ na klọb ahụ ma bụrụ onye kachasị mma na 2018. Ọ nọchitekwara anya ndị otu na Qatar, Portugal, Greece, Russia, England na Turkey. N'Doye meriri Senegal nke mbụ ya n'afọ 2010, wee gbaa bọọlụ maka mba ahụ na asọmpi iko mba Afrịka abụọ.[[File:Dame N'Doye 2014.jpg|thumb|]] == Ọrụ klọb == === Afọ ndị mbụ === A mụrụ ya na Thiès, N'Doye malitere ọrụ ya na ASC Jeanne d'Arc. N'afọ 2006, ọ bịanyere aka na Al Sadd SC na Qatar Stars League . N'Doye rutere Europe n'oge ọkọchị nke afọ 2006, sonyeere Académica de Coimbra.<ref>{{Cite news|url=https://www.record.pt/internacional/paises/inglaterra/detalhe/ndoye-apresentado-no-sunderland|title=N’Doye apresentado no Sunderland|work=[[Record (newspaper)|Record]]|first=José|author=Morgado|language=pt|date=14 January 2016|accessdate=3 April 2020}}</ref> Site na 2007 ruo 2009 ọ gbara ọsọ na Super League Greece, na Panathinaikos F.C. na OFI Crete FC. === Copenhagen === Na 12 Jenụwarị 2009, N'Doye kwagara na klọb Danish Superliga F.C. Copenhagen.<ref>{{Cite web|url=http://fck.dk/index.php?pageid=754&newsid=8753|title=Dame N'Doye til F.C. Copenhagen|publisher=F.C. Copenhagen|language=da|date=12 January 2009|accessdate=12 January 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121014040057/http://fck.dk/index.php?pageid=754&newsid=8753|archivedate=14 October 2012}}</ref> Ọ gbara goolu mbụ ya na 7 Machị 2009, nyere aka na mmeri 3 na-aga n'ihu na Randers FC, ma jiri goolu iri na anọ mechie oge mbụ ya zuru ezu, ka klọb ahụ megharịrị ịdị elu ya n'ime ụlọ. [[Usòrò:Dame_N'Doye_-_Celebrating_the_Goal.jpg|áká_èkpè|thumb|N'Doye na-eme emume maka goolu FC Copenhagen]] N'ụbọchị nke anọ n'ọnwa Ọgọstụ n'afọ 2010, N'Doye meriri onye mmeri nke 3102 (nakwa akara ngụkọta) na nkeji nke 59 nke agba nke UEFA Champions League megide FC BATE Borisov.<ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/01e8-0e750a329932-857851203c54-1000--kobenhavn-get-the-better-of-bate/?iv=true|title=København get the better of BATE|publisher=UEFA|first=Pelle|author=Rasmussen|date=4 August 2010|accessdate=4 June 2022}}</ref> N'ọkwa nke otu, o nyeere ndị otu ya aka ịghọ ndị mbụ na mba ahụ iji ruo n'ọkwa knockout site na goolu megide FC Rubin Kazan (1[[0, n'ụlọ) na Panathinaikos (2[[0 na Athens).<ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/01e9-0e756d272f53-5dd6da905799-1000--n-doye-gets-fck-up-and-running-against-rubin/?iv=true&iv=true|title=N'Doye gets FCK up and running against Rubin|publisher=UEFA|first=Chris|author=Burke|date=14 September 2010|accessdate=4 June 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/01e9-0e75ac260936-85bf3d3cc353-1000--kobenhavn-beat-panathinaikos-to-claim-top-spot/?iv=true&iv=true|title=København beat Panathinaikos to claim top spot|publisher=UEFA|first=Graham|author=Wood|date=29 September 2010|accessdate=4 June 2022}}</ref> === Lokomotiv Moscow === N'oge ọkọchị nke afọ 2012, N'Doye bịanyere aka na otu egwuregwu Premier League nke Russia FC Lokomotiv Moscow maka ego a na-akọwaghị.<ref>{{Cite web|url=http://in.reuters.com/article/soccer-denmark-ndoye-idINL6E8IPCYU20120725|title=Soccer-FC Copenhagen sell N'Doye to Lokomotiv Moscow|publisher=[[Reuters]]|date=25 July 2012|accessdate=25 July 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120730002031/http://in.reuters.com/article/2012/07/25/soccer-denmark-ndoye-idINL6E8IPCYU20120725|archivedate=30 July 2012}}</ref> Ọ ghọrọ onye mbụ a họọrọ ngwa ngwa, na-agba bọọlụ ugboro asaa na ọkara mbụ nke mkpọsa ahụ; na Nọvemba 2012, ọ meriri ntuli aka weebụ nke ndị na-akwado klọb mere ka a họpụta ya dịka onye egwuregwu nke ọnwa, na-emegharị ihe omume ahụ n'ọnwa Ọktoba nke afọ na-esote.<ref>{{Cite web|url=http://www.fclm.ru/ru/info/news/index.php?id_4=18963|publisher=Lokomotiv Moscow|language=ru|date=3 December 2012|accessdate=29 January 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140714152935/http://www.fclm.ru/ru/info/news/index.php?id_4=18963|archivedate=14 July 2014}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.fclm.ru/ru/info/news/index.php?id_4=22379|publisher=Lokomotiv Moscow|language=ru|date=6 November 2013|accessdate=6 November 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131116170340/http://www.fclm.ru/ru/info/news/index.php?id_4=22379|archivedate=16 November 2013}}</ref> === Obodo Hull === N'ụbọchị nke abụọ n'ọnwa Febụwarị n'afọ 2015, N'Doye kwetara na ya na Hull City ga-arụ ọrụ afọ abụọ na ọkara maka ego a na-akọwaghị.<ref>{{Cite web|url=http://www.hullcitytigers.com/news/article/tigers-sign-striker-dame-ndoye-2245008.aspx|title=Tigers sign striker Dame N'Doye|publisher=Hull City A.F.C|date=2 February 2015|accessdate=2 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150203023821/http://www.hullcitytigers.com/news/article/tigers-sign-striker-dame-ndoye-2245008.aspx|archivedate=3 February 2015}}</ref> O mere Premier League mbụ ya ụbọchị ise ka e mesịrị, na-abịa dị ka onye na-anọchi Gastón Ramírez na nkeji nke iri asaa na isii na Manchester City.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/31071266|title=Manchester City 1–1 Hull City|publisher=[[BBC Sport]]|first=Mandeep|author=Sanghera|date=7 February 2015|accessdate=7 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209032355/http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/31071266|archivedate=9 February 2015}}</ref> Mmalite mbụ ya mere n'ụbọchị egwuregwu na-esote, ebe ọ gbara goolu nke abụọ na mmeri Aston Villa n'ụlọ.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/31106383|title=Hull City 2–0 Aston Villa|publisher=BBC Sport|first=James|author=McMath|date=10 February 2015|accessdate=10 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150212084707/http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/31106383|archivedate=12 February 2015}}</ref> === Ịgba chaa chaa === N'abalị iri n'ọnwa Ọgọstụ n'afọ 2015, N'Doye kwagara Trabzonspor maka £ 2.2 nde.<ref>{{Cite web|url=http://www.hullcitytigers.com/news/article/ndoye-departs-for-trabzonspor-2607957.aspx?|title=N'Doye departs for Trabzonspor|publisher=Hull City A.F.C|date=10 August 2015|accessdate=10 August 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924032038/http://www.hullcitytigers.com/news/article/ndoye-departs-for-trabzonspor-2607957.aspx|archivedate=24 September 2015}}</ref> N'ọnwa Jenụwarị na-esote, ọ kwagara klọb na mba ọzọ, sonye na Sunderland ruo na ngwụcha oge.<ref>{{Cite web|url=http://www.safc.com/news/team-news/2016/january/ndoye-signs|title=Striker N'Doye signs|publisher=Sunderland A.F.C|date=14 January 2016|accessdate=14 January 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160115232435/http://www.safc.com/news/team-news/2016/january/ndoye-signs|archivedate=15 January 2016}}</ref> Ọ gbara goolu mbụ ya maka nke ikpeazụ na 1 Machị, na-agbanwe site na ịgbapụ iji mee ka ndị ọbịa nọ n'ihu n'egwuregwu 2 na Crystal Palace.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/35637646|title=Sunderland 2–2 Crystal Palace|publisher=BBC Sport|first=Chris|author=Osborne|date=1 March 2016|accessdate=18 May 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304011547/http://www.bbc.co.uk/sport/football/35637646|archivedate=4 March 2016}}</ref> === Ịlaghachi Copenhagen === N'ụbọchị nke abụọ n'ọnwa Julaị n'afọ 2018, onye nweere onwe ya bụ N'Doye laghachiri na F.C. Copenhagen na nkwekọrịta otu afọ. Ụbọchị iri abụọ na asaa ka e mesịrị, n'egwuregwu ya na Aalborg Boldspilklub na Parken Stadium nke mechara n'ime nkeji iri na ise iji bụrụ onye kachasị mma na klọb ahụ, mgbe ọ gafere César Santin.<ref>{{Cite web|url=https://www.bold.dk/fodbold/nyheder/dame-ndoye-vender-tilbage-til-fck/|title=Dame N'Doye vender tilbage til FCK|publisher=Bold|first=Nanna|author=Møller Karlsen|language=da|date=2 July 2018|accessdate=4 July 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180702204619/https://www.bold.dk/fodbold/nyheder/dame-ndoye-vender-tilbage-til-fck/|archivedate=2 July 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dr.dk/sporten/fodbold/superliga/video-ndoye-goer-det-grimme-ved-aab-scorer-hattrick-i-4-0-sejr|title=VIDEO N'Doye gør det grimme ved AaB: Scorer hattrick i 4–0-sejr|publisher=[[DR (broadcaster)|DR]]|language=da|date=29 July 2018|accessdate=20 August 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180820142422/https://www.dr.dk/sporten/fodbold/superliga/video-ndoye-goer-det-grimme-ved-aab-scorer-hattrick-i-4-0-sejr|archivedate=20 August 2018}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.fck.dk/nyhed/ndoye-hattrick-show-i-4-0-sejr|title=N’Doye hattrick-show I 4–0-sejr|publisher=F.C. Copenhagen|language=da|date=29 July 2018|accessdate=20 August 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180820140825/https://www.fck.dk/nyhed/ndoye-hattrick-show-i-4-0-sejr|archivedate=20 August 2018}}</ref> N'Doye hapụrụ n'oge ọkọchị nke afọ 2020 ka nkwekọrịta ya, nke e mezigharịrị na Jenụwarị 2019, gwụrụ.<ref>{{Cite web|url=https://www.fck.dk/nyhed/fck-forlaenger-med-dame-ndoye-0|title=FCK forlænger med Dame N'Doye|publisher=F.C. København|language=da|date=18 January 2019|accessdate=22 December 2020}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://jyllands-posten.dk/sport/fodbold/superliga/fck/ECE12315725/dame-ndoye-om-fckfarvel-tilbuddet-betoed-smut/|title=Dame N'Doye om FCK-farvel: Tilbuddet betød "smut"|work=[[Jyllands-Posten]]|language=da|date=31 July 2020|accessdate=11 September 2020}}</ref> == Ọrụ mba ụwa == N'Doye mere nke mbụ ya maka Senegal na 17 Nọvemba 2010, na mmeri enyi na enyi megide Gabon. Ọ bụ otu n'ime ndị otu na-asọmpi na 2012 Africa Cup of Nations, na-agba bọọlụ dị ka onye na-anọchi anya na ọdịda Zambia<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/16668076|title=Africa Cup of Nations: Zambia stun Senegal in Bata|publisher=BBC Sport|first=Stephen|author=Fottrell|date=22 January 2012|accessdate=20 August 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180820143901/https://www.bbc.com/sport/football/16668076|archivedate=20 August 2018}}</ref> na 2 Xia 1 na ọpụpụ nke otu. == Ndụ onwe onye == Nwanne N'Doye nke okenye, Ousmane, bụkwa onye na-agba bọọlụ mba ụwa.<ref>{{Cite news|url=http://www.libertatea.ro/detalii/articol/dame-fratele-fostului-dinamovist-ousmane-n-doye-eu-si-fratele-meu-suntem-speciali-323342.html|title=Dame, fratele fostului dinamovist Ousmane N'Doye: "Eu şi fratele meu suntem speciali!"|work=[[Libertatea]]|first=Petre|author=Dobrescu|language=ro|date=21 February 2011|accessdate=6 July 2013}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.senenews.com/2014/09/09/equipe-nationale-quand-ousmane-ndoye-parle-du-vrai-poste-de-dame_89807.html|title=Équipe nationale: Quand Ousmane Ndoye parle du vrai poste de Dame|publisher=Sene News|language=fr|date=9 September 2014|accessdate=28 August 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924100350/http://www.senenews.com/2014/09/09/equipe-nationale-quand-ousmane-ndoye-parle-du-vrai-poste-de-dame_89807.html|archivedate=24 September 2015}}</ref> == Ndekọ ọnụ ọgụgụ ọrụ == === Klọb === {{updated|match played 20 August 2020}}<ref name=SW>{{cite web|url=https://int.soccerway.com/players/dame-ndoye/19142/|title=D. N'Doye|publisher=Soccerway|access-date=28 August 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150930081535/http://int.soccerway.com/players/dame-ndoye/19142/|archive-date=30 September 2015}}</ref><ref>{{FootballDatabase.eu|20852}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |+Egwuregwu na ihe mgbaru ọsọ site na klọb, oge na asọmpi ! rowspan="2" |Klọb ! rowspan="2" |Oge ! colspan="3" |Njikọ ! colspan="2" |Iko ! colspan="2" |Ndị ọzọ ! colspan="2" |Ngụkọta |- !Nkewa !Ngwa !Ihe mgbaru ọsọ !Ngwa !Ihe mgbaru ọsọ !Ngwa !Ihe mgbaru ọsọ !Ngwa !Ihe mgbaru ọsọ |- |Al-Sadd |200506 |Qatar Stars League | |0 |0 |0 |0 |0 | | |- |Nkà mmụta |200607 |Njikọ Mbụ |25 |4 |4 |2 |0 |0 |29 |6 |- |Panathinaikos |2007-08 |Super League Gris |23 |3 |2 |1 |7 |2 |32 |6 |- |OFI |200809 |Super League Gris |15 |7 |0 |0 |0 |0 |15 |7 |- | rowspan="5" |Copenhagen |200809 | rowspan="4" |Superliga Danish |11 |2 |3 |3 |2 |0 |16 |5 |- |2009 na iri |32 |14 |2 |1 |13 |9 |47 |24 |- |2010-11 |31 |25 |4 |4 |12 |7 |47 |36 |- |2011-12 |30 |18 |5 |4 |9 |6 |44 |28 |- ! colspan="2" |Ngụkọta !104 !59 !14 !12 !36 !22 !154 !93 |- | rowspan="4" |Lokomotiv Moscow |201213 | rowspan="3" |Russian Premier League |25 |10 |1 |0 |0 |0 |26 |10 |- |201314 |27 |13 |0 |0 |0 |0 |27 |13 |- |2014-15 |14 |4 |0 |0 |1 |0 |15 |4 |- ! colspan="2" |Ngụkọta !66 !27 !1 !0 !1 !0 !68 !27 |- |Obodo Hull |2014-15 |Njikọ Premier |15 |5 |0 |0 |0 |0 |15 |5 |- | rowspan="4" |Ịgba chaa chaa |201516 | rowspan="3" |Süper Lig |12 |0 |2 |1 |0 |0 |14 |1 |- |201617 |27 |5 |5 |3 |0 |0 |32 |8 |- |2017 18 |24 |5 |2 |2 |0 |0 |26 |7 |- ! colspan="2" |Ngụkọta !63 !10 !9 !6 !0 !0 !72 !16 |- |Sunderland (onye a gbazitere) |201516 |Njikọ Premier |11 |1 |0 |0 |0 |0 |11 |1 |- | rowspan="3" |Copenhagen |201819 | rowspan="2" |Superliga Danish |33 |22 |0 |0 |13 |2 |46 |24 |- |201920 |14 |9 |0 |0 |6 |3 |20 |12 |- ! colspan="2" |Ngụkọta !47 !31 !0 !0 !19 !5 !66 !36 |- ! colspan="3" |Ọrụ zuru ezu !371 !149 !30 !21 !61 !27 !462 !197 |} === Ihe mgbaru ọsọ mba ụwa === : ''Akara na nsonaazụ depụtara ihe mgbaru ọsọ Senegal na mbụ, kọlụm akara na-egosi akara mgbe ihe mgbaru ndụ N'Doye ọ bụla gasịrị.'' {| class="wikitable sortable" |+Ndepụta nke ihe mgbaru ọsọ mba ụwa nke Dame N'Doye gbara ! scope="col" |Mba. ! scope="col" |Ụbọchị ! scope="col" |Ebe a na-anọ ! scope="col" |Onye mmegide ! scope="col" |Ihe ndị a tụrụ ! scope="col" |Nsonaazụ ! scope="col" |Ịsọ mpi<ref>{{Cite web|url=https://int.soccerway.com/players/dame-ndoye/19142/matches/|title=D. N'Doye – Matches|publisher=Soccerway|accessdate=28 August 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150930081535/http://int.soccerway.com/players/dame-ndoye/19142/|archivedate=30 September 2015}}</ref> |- | align="center" |1 |9 Febụwarị 2011 |Léopold Sédar Senghor, Dakar, Senegal | Guinea | align="center" |30 | align="center" |30 |Ndị nwere omume enyi |- | align="center" |2 |9 Ọktoba 2011 |Anjalay, Belle Vue Maurel, Mauritius | Mauritius | align="center" |1 0 | align="center" |2 na 0 |2012 Africa Cup of Nations iru eru |- | align="center" |3 |21 Jenụwarị 2012 |Bata Stadium, Bata, Equatorial Guinea | Zambia | align="center" |1 2 | align="center" |1 2 |2012 Africa Cup of Nations |- | align="center" |4 |2 June 2012 |Léopold Sédar Senghor, Dakar, Senegal | Liberia | align="center" |2 1 | align="center" |31 Nke 1 |2014 World Cup iru eru |- | align="center" |5 |8 Septemba 2012 |Félix Houphouët-Boigny, Abidjan, Ivory Coast | Ivory Coast | align="center" |1 0 | align="center" |2 na 4 |2013 Africa Cup of Nations iru eru |- | align="center" |6 |10 Septemba 2014 |National Stadium, Gaborone, Botswana | Botswana | align="center" |2 na 0 | align="center" |2 na 0 |2015 Africa Cup of Nations iru eru |- | align="center" |7 |13 Jenụwarị 2015 |Larbi Benbarek, Casablanca, Morocco | Guinea | align="center" |1 0 | align="center" |52 |Ndị nwere omume enyi |} == Nsọpụrụ == '''Copenhagen''' * Danish Superliga: 2008 na 2009, 2010 na 2018, 2018<ref>{{Cite news|url=http://cphpost.dk/news/sports/fc-copenhagen-are-danish-champions.html|title=FC Copenhagen are Danish champions|work=[[The Copenhagen Post]]|date=6 May 2019|accessdate=7 May 2019}}</ref> * Iko mba Denmark: 2008 na 2011 '''Onye ọ bụla''' * Onye kacha gbaa bọọlụ na Superliga Danish: 2010 na 11, 2011 na 12<ref>{{Cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/features/tourist-trials-ultra-ink-and-pay-cuts-unconventional-career-dame-ndoye|title=Tourist trials, ultra ink and pay cuts: the unconventional career of Dame N'Doye|publisher=[[FourFourTwo]]|first=Aanu|author=Adeoye|date=30 April 2015|accessdate=4 June 2022}}</ref> * Ndepụta nke ndị egwuregwu 33 kachasị elu nke Russian Premier League: 2013 az14 == Ihe odide == {{Reflist}} <references /> == Njikọ mpụga == * Dame N'Doye (archived) at Danmarks Radio (in Danish) * [https://web.archive.org/web/20140210235900/http://www.fclm.ru/ru/team/players/player/index.php?id_4=3591 Lokomotiv Moscow profaịlụ onye ọrụ] (n'asụsụ Russian) * Dame N'Doye at Soccerbase * Dame N'Doye at the Turkish Football Federation * Dame N'Doye at National-Football-Teams.com * Dame N'Doye – FIFA competition record (archived) {{Navboxes colour|title=Senegal squads|bg=green|fg=yellow|list1={{Senegal squad 2012 Africa Cup of Nations}} {{Senegal squad 2015 Africa Cup of Nations}}}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] bjk7a9l1p8hxwloncoe0nlwfybmu56m Damon Davis 0 16053 84699 79940 2022-07-24T02:17:32Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Damon Davis''' (amụrụ n'afọ 1985) bụ ónyé America na-ese ihe, ónyé na-eti egwu na ónyé na-eme ihe nkírí nke dị na St. Louis, Missouri.<ref name=":6">{{Cite news|url=https://www.citylab.com/equity/2014/12/in-ferguson-and-st-louis-an-artists-quiet-outrage/383388/|title=In Ferguson and St. Louis, an Artist's Quiet Outrage|author=Byrnes|first=Mark|date=December 4, 2014|work=CityLab|accessdate=2017-07-12|language=en-US}}</ref><ref name=":3">{{Cite news|url=https://news.artnet.com/exhibitions/days-before-the-verdict-artist-reclaimed-fergusons-boarded-up-shops-181314|title=Damon Davis's Powerful Ferguson Street Art|author=Milliard|first=Coline|date=2014-11-25|accessdate=2016-12-17|language=en-US|work=Artnet News}}</ref><ref name=":4">{{Cite news|url=https://www.stlmag.com/Generation-Now-November-2013/|title=Generation Now|author=Cooperman|first=Jeannette|date=2013-10-18|accessdate=2016-12-17|language=en-US|work=St. Louis Magazine}}</ref><ref name=":5">{{Cite news|url=https://www.stlmag.com/arts/music/seven-questions-with-multimedia-artist-damon-davis/|title=Seven Questions with Multimedia Artist Damon Davis|author=Crone|first=Thomas|date=2014-11-04|accessdate=2016-12-17|language=en-US|work=St. Louis Magazine}}</ref> A chịkọtara ihe osise ọha na eze ya nke afọ 2014 "All Hands on Deck" na National Museum of African American History and Culture. Ọ bụkwa ónyé guzobere Far-Fetched, otu ndị na-ese ihe na St. Louis, na ónyé nduzi nkè Whose Streets?, ihe ngosi banyéré ọgba aghara Ferguson na-esote ónyé uwe ojii Darren Wilson gbùrù Michael Brown.<ref>{{Cite web|url=http://www.imposemagazine.com/features/farfetched-labeled|title=FarFetched {{!}} Features {{!}} Impose Magazine|work=www.imposemagazine.com|accessdate=2016-12-17|archivedate=2016-12-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220144202/http://www.imposemagazine.com/features/farfetched-labeled}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.riverfronttimes.com/stlouis/farfetched-founder-damon-davis-gets-real-with-solo-debut-loa-act-1/Content?oid=3065619|title=Farfetched Founder Damon Davis Gets Real with Solo Debut LOA: Act 1|author=Schaeffer|first=Christian|work=Riverfront Times|accessdate=2016-12-17|archivedate=2016-12-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220161639/http://www.riverfronttimes.com/stlouis/farfetched-founder-damon-davis-gets-real-with-solo-debut-loa-act-1/Content?oid=3065619}}</ref> Ihe nkírí ahụ gosipụtara na Sundance Film Festival na 2017.[[File:Whose Streets? A Social Cinema Screening (35731793401).jpg|thumb|]] == Oge ọ malitere == Nwá nkè onye na-ere ahịa (nné ya) na Black Panther (nnà ya), Davis tolitere na East St. Louis.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/|title=10 Filmmakers to Watch in 2016: Damon Davis and Sabaah Folayan|author=Reynolds|first=Rebecca|date=2016-03-16|work=Independent Magazine|accessdate=2016-12-17|archivedate=2016-12-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161221010530/http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/}}</ref><ref name=":2">{{Cite news|url=http://www.riverfronttimes.com/stlouis/because-damon-davis-is-making-afrofuturism-vital/BestOf?oid=3121081|title=Because Damon Davis Is Making Afrofuturism Vital|author=Schaeffer|first=Christian|date=2016|accessdate=2016-12-17|work=Riverfront Times}}</ref><ref>{{Cite news|author=Zeitchik|first=Steven|title=True/False Film Fest: Ferguson film 'Whose Streets?,' from the people who filled them|url=https://www.latimes.com/entertainment/movies/la-et-mn-ferguson-streets-true-false-20170306-story.html|accessdate=11 July 2017|work=Los Angeles Times|date=6 March 2017}}</ref> Ọ gàrà Mahadum St. Louis, na mbụ na-agụ akwụkwọ na nka fine arts mana ọ gụsịrị akwụkwọ na nzere na nkwukọrịta.<ref name=":5">{{Cite news|url=https://www.stlmag.com/arts/music/seven-questions-with-multimedia-artist-damon-davis/|title=Seven Questions with Multimedia Artist Damon Davis|author=Crone|first=Thomas|date=2014-11-04|accessdate=2016-12-17|language=en-US|work=St. Louis Magazine}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFCrone2014">Crone, Thomas (2014-11-04). [https://www.stlmag.com/arts/music/seven-questions-with-multimedia-artist-damon-davis/ "Seven Questions with Multimedia Artist Damon Davis"]. ''St. Louis Magazine''. [https://web.archive.org/web/20161220202408/https://www.stlmag.com/arts/music/seven-questions-with-multimedia-artist-damon-davis/ Archived] from the original on 2016-12-20<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-12-17</span></span>.</cite></ref> == Ọrụ == Davis na-arụ ọrụ dị ka ónyé na-ese ihe kemgbe afọ 2010.<ref name=":1">{{Cite web|url=http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/|title=10 Filmmakers to Watch in 2016: Damon Davis and Sabaah Folayan|author=Reynolds|first=Rebecca|date=2016-03-16|work=Independent Magazine|accessdate=2016-12-17|archivedate=2016-12-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161221010530/http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReynolds2016">Reynolds, Rebecca (2016-03-16). [http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/ "10 Filmmakers to Watch in 2016: Damon Davis and Sabaah Folayan"]. ''Independent Magazine''. [https://web.archive.org/web/20161221010530/http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/ Archived] from the original on 2016-12-21<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-12-17</span></span>.</cite></ref> === Egwú === Davis guzobere duo hiphop Scriptz 'N Screwz na 2011, nke o sonyere na ya site na iji aha egwu LooseScrewz.<ref name=":2">{{Cite news|url=http://www.riverfronttimes.com/stlouis/because-damon-davis-is-making-afrofuturism-vital/BestOf?oid=3121081|title=Because Damon Davis Is Making Afrofuturism Vital|author=Schaeffer|first=Christian|date=2016|accessdate=2016-12-17|work=Riverfront Times}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSchaeffer2016">Schaeffer, Christian (2016). [http://www.riverfronttimes.com/stlouis/because-damon-davis-is-making-afrofuturism-vital/BestOf?oid=3121081 "Because Damon Davis Is Making Afrofuturism Vital"]. ''Riverfront Times''. [https://web.archive.org/web/20161216153028/http://www.riverfronttimes.com/stlouis/because-damon-davis-is-making-afrofuturism-vital/BestOf?oid=3121081 Archived] from the original on 2016-12-16<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-12-17</span></span>.</cite></ref><ref name=":4">{{Cite news|url=https://www.stlmag.com/Generation-Now-November-2013/|title=Generation Now|author=Cooperman|first=Jeannette|date=2013-10-18|accessdate=2016-12-17|language=en-US|work=St. Louis Magazine}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFCoopermanMaheMedlinRussell2013">Cooperman, Jeannette; Mahe, George; Medlin, Jarrett; Russell, Stefene (2013-10-18). [https://www.stlmag.com/Generation-Now-November-2013/ "Generation Now"]. ''St. Louis Magazine''. [https://web.archive.org/web/20180310010834/https://www.stlmag.com/Generation-Now-November-2013/ Archived] from the original on 2018-03-10<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-12-17</span></span>.</cite></ref> O mechara guzobe otu ndị na-ese ihe na akara ndekọ Far-Fetched, na 2013 na-ewepụta abọm ''eklektrip'' na ónyé na-arụkọ ọrụ Corey Williams (aha ihe nkiri Thelonius Kryptonite).<ref name=":4" /> N'afọ 2016, Davis malitere ịtọpụta egwu n'okpuru aha nke ya, ya na usoro abọm atọ lekwasịrị anya na isiokwu Afrofuturist, gụnyere akụkọ sayensị, ihe omimi Creole na "ọchịchịrị ọzọ", n'okwu ya.<ref name=":2" /> === "Ekworo niile n'elu ụlọ" === Na Ferguson, Missouri na 2014, mgbè ọ na-echere mkpebi nnukwu ndị ọka ikpe ma ọ ga-ebo ónyé uwe ojii Darren Wilson ebubo màkà ịgba Michael Brown égbè, Davis mepụtara ọrụ nka ọha na eze n'ihu ụlọ ahịa ndị a na-etinye n'ụgbọ mmiri na-atụ anya ọgba aghara.<ref name=":3">{{Cite news|url=https://news.artnet.com/exhibitions/days-before-the-verdict-artist-reclaimed-fergusons-boarded-up-shops-181314|title=Damon Davis's Powerful Ferguson Street Art|author=Milliard|first=Coline|date=2014-11-25|accessdate=2016-12-17|language=en-US|work=Artnet News}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMilliard2014">Milliard, Coline (2014-11-25). [https://news.artnet.com/exhibitions/days-before-the-verdict-artist-reclaimed-fergusons-boarded-up-shops-181314 "Damon Davis's Powerful Ferguson Street Art"]. ''Artnet News''. [https://web.archive.org/web/20180623113241/https://news.artnet.com/exhibitions/days-before-the-verdict-artist-reclaimed-fergusons-boarded-up-shops-181314 Archived] from the original on 2018-06-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-12-17</span></span>.</cite></ref> Na-arụ ọrụ na ndị nwe ụlọ ahịa, ọ na-eji usoro ihe ngosi sitere na foto aka ya na "aka elu" nke Brown na-ekwu na ọ na-eme mgbe Wilson gbàrà ya égbè.<ref name=":6">{{Cite news|url=https://www.citylab.com/equity/2014/12/in-ferguson-and-st-louis-an-artists-quiet-outrage/383388/|title=In Ferguson and St. Louis, an Artist's Quiet Outrage|author=Byrnes|first=Mark|date=December 4, 2014|work=CityLab|accessdate=2017-07-12|language=en-US}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFByrnes2014">Byrnes, Mark (December 4, 2014). [https://www.citylab.com/equity/2014/12/in-ferguson-and-st-louis-an-artists-quiet-outrage/383388/ "In Ferguson and St. Louis, an Artist's Quiet Outrage"]. ''CityLab''. [https://web.archive.org/web/20180623061228/https://www.citylab.com/equity/2014/12/in-ferguson-and-st-louis-an-artists-quiet-outrage/383388/ Archived] from the original on 2018-06-23<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2017-07-12</span></span>.</cite></ref><ref>{{Cite web|url=http://www.complex.com/style/2014/11/street-artist-damon-davis-installs-powerful-hands-up-posters-in-ferguson|title=Street Artist Damon Davis Installed Powerful "Hands Up" Posters on Boarded-Up Shops in Ferguson|author=LaSane|first=Andrew|date=November 25, 2014|work=Complex|language=en|accessdate=2017-07-12|archivedate=2017-10-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171022135632/https://www.complex.com/style/2014/11/street-artist-damon-davis-installs-powerful-hands-up-posters-in-ferguson}}</ref> Davis kọwara ọrụ ahụ na ebumnuche ịmepụta "ihe na-adọrọ mmasị, naanị iji nye ndị mmadụ olileanya, ma mee ka ha márá na anyị na ha na-eguzo". Mic kpọrọ ọrụ ahụ "ihe osise okporo ámá kachasị ike na America".<ref>{{Cite news|url=https://mic.com/articles/104908/ferguson-now-has-the-most-powerful-street-art-in-america#.qcA8nOC94|title=Ferguson Now Has the Most Powerful Street Art in America|author=Rice|first=Zak Cheney|date=November 24, 2014|work=Mic|accessdate=2017-07-12}}</ref> N'afọ 2016, Museum of Contemporary Art San Diego gosipụtara foto sitere na ọrụ ahụ na ihe ngosi a na-akpọ "Damon Davis: All Hands on Deck".<ref>{{Cite news|url=http://www.mcasd.org/exhibitions/damon-davis-all-hands-deck|title=Damon Davis: All Hands On Deck|date=2016-04-04|work=Museum of Contemporary Art San Diego|accessdate=2017-07-12}}</ref> Ogwe windo mbụ sitere na ntinye Ferguson bụ akụkụ nkè nchịkọta na-adịgide adịgide na National Museum of African American History and Culture.<ref>{{Cite web|title="All Hands on Deck" Window Board|url=https://nmaahc.si.edu/object/nmaahc_2015.192.1?destination=explore/collection/search%3Fedan_q%3D%252A%253A%252A%26edan_fq%255B0%255D%3Dobject_type%253A%2522Multimedia%2520works%2522%26edan_fq%255B1%255D%3Dobject_type%253A%2522Multimedia%2520works%2522%26edan_local%3D1|work=National Museum of African American History and Culture|accessdate=12 July 2017|language=en|archivedate=15 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210215161459/https://nmaahc.si.edu/object/nmaahc_2015.192.1?destination=explore%2Fcollection%2Fsearch%3Fedan_q%3D%252A%253A%252A%26edan_fq%255B0%255D%3Dobject_type%253A%2522Multimedia%2520works%2522%26edan_fq%255B1%255D%3Dobject_type%253A%2522Multimedia%2520works%2522%26edan_local%3D1}}</ref> === Ndị a nabatara === N'afọ 2016, a kpọrọ ya otu n'ime ndị Filmmaker Magazine's Twenty Five New Faces of Independent Film na Independent Magazine's 10 Filmmakers to Watch.<ref name=":0">{{Cite news|url=http://filmmakermagazine.com/people/damon-davis-and-sabaah-folayan/|title=Damon Davis and Sabaah Folayan|author=Rizov|first=Vadim|accessdate=2016-12-17|work=Filmmaker Magazine}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/|title=10 Filmmakers to Watch in 2016: Damon Davis and Sabaah Folayan|author=Reynolds|first=Rebecca|date=2016-03-16|work=Independent Magazine|accessdate=2016-12-17|archivedate=2016-12-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161221010530/http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFReynolds2016">Reynolds, Rebecca (2016-03-16). [http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/ "10 Filmmakers to Watch in 2016: Damon Davis and Sabaah Folayan"]. ''Independent Magazine''. [https://web.archive.org/web/20161221010530/http://independent-magazine.org/2016/03/10-filmmakers-to-watch-in-2016-damon-davis-and-sabaah-folayan/ Archived] from the original on 2016-12-21<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2016-12-17</span></span>.</cite></ref> == Edensibia == {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * [http://heartacheandpaint.com/ Ebe nrụọrụ weebụ gọọmentị] * {{IMDb name|8536938|Damon Davis}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 0ytgps78g010be6u6m3418vns0frsm2 Danai Gurira 0 16303 84701 80207 2022-07-24T02:22:18Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] '''Danai Jekesai''' Gurira (/dəˈnaɪ ɡʊˈrɪərə/; a mụrụ na Febụwarị 14, 1978) bụ onye America na-eme ihe nkiri na onye na-ede egwuregwu. A maara ya nke ọma maka ọrụ ya dịka Michonne na usoro ihe nkiri egwu AMC The Walking Dead (2012X2020) na dịka Okoye na ihe nkiri Marvel Cinematic Universe superhero ''Black Panther'' (2018), Avengers: Infinity War (2018), na Avengers: Endgame (2019). Gurira bụkwa onye na-ede egwuregwu nke egwuregwu Broadway Eclipsed, nke a họpụtara ya maka Tony Award maka Best Play. A họpụtakwara Gurira maka ihe nrite Pulitzer maka ihe nkiri maka egwuregwu ya In The Continuum, nke o sokwa dee ma mee ihe nkiri.[[File:Danai Gurira by Gage Skidmore 3.jpg|thumb|]] == Mbido ndụ na agụmakwụkwọ == A mụrụ Gurira na Grinnell, Iowa, nye Josephine Gurira, onye na-elekọta ọbá akwụkwọ kọleji, na Roger Gurira, prọfesọ na Ngalaba Chemistry na Grinnel College (ndị nne na nna abụọ mechara sonye na ndị ọrụ nke Mahadum WisconsinńPlatteville).<ref name="UWIPlatteville-Father">{{Cite web|title=College of Engineering, Mathematics and Science: Chemistry Faculty and Staff: Roger Gurira Roger Gurira, Lecturer|url=http://www.uwplatt.edu/chemistry/faculty-and-staff|publisher=University of Wisconsin-Platteville|accessdate=October 21, 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160331121014/http://www.uwplatt.edu/chemistry/faculty-and-staff|archivedate=March 31, 2016}}</ref><ref name="LAStageTimes-Convert-2012">{{Cite news|author=Donloe|first=Darlene|title=The 'Zamerican' Danai Gurira Examines ''The Convert''|url=http://lastagetimes.com/2012/04/the-zamerican-danai-gurira-examines-the-convert/|accessdate=October 28, 2014|work=LA Stage Times|date=April 18, 2012}}</ref><ref name="LATimes-TWD-2012">{{Cite news|author=McIntyre|first=Gina|title=Walking Dead: Danai Gurira Doubles as Michonne and a Playwright|url=http://herocomplex.latimes.com/2012/11/06/walking-dead-danai-gurira-doubles-as-michonne-and-a-playwright/|work=[[Los Angeles Times]]|accessdate=November 6, 2012|date=November 6, 2012}}</ref> Nne na nna ya si Southern Rhodesia, nke bụ [[Zimbabwe]] ugbu a, kwaga United States n'afọ 1964.<ref name="TavisSmiley-TWD-2013">{{Cite news|author=Smiley|first=Tavis|title=Actress-playwright Danai Gurira|url=https://www.pbs.org/wnet/tavissmiley/interviews/danai-gurira/|accessdate=October 28, 2014|work=[[Tavis Smiley Show]]|date=October 10, 2013|format=Video interview; includes complete transcript}}</ref> Ọ bụ nwa ikpeazụ n'ime ụmụnne anọ; Shingai na Choni bụ ụmụnne ya nwanyị na Tare, nwanne ya nwoke, bụ onye chiropractor.<ref name="LAStageTimes-Convert-2012" /> Gurira biri na Grinnell ruo n'ọnwa Disemba afọ 1983, mgbe ọ dị afọ ise, ya na ezinụlọ ya laghachiri Harare, isi obodo Zimbabwe, mgbe Robert Mugabe malitere ịchị n'afọ 1979.<ref name="Ebony-Treme-2012">{{Cite news|author=Mims|first=Sergio|title=Danai Gurira: Actress and Playwright with Africa on Her Mind|url=http://www.ebony.com/entertainment-culture/Talking-with-Actress-Playwrite-Danai-Gurira#axzz3HLnZ3ts8|accessdate=October 27, 2014|work=[[Ebony (magazine)|Ebony]]|date=March 3, 2012}}</ref><ref name="AmTheatre-Convert-2013">{{Cite journal|title=Playscript: The Convert|journal=[[American Theatre (magazine)|American Theatre]]|date=September 2013|volume=30|issue=7|pages=70–71|url=http://www.tcg.org/publications/at/issue/toc.cfm?indexID=35|accessdate=October 27, 2014|issn=8750-3255}}</ref> Ọ gara ụlọ akwụkwọ sekọndrị na Dominican Convent High School . Mgbe nke ahụ gasịrị, ọ laghachiri na United States iji mụọ na Macalester College na Saint Paul, Minnesota, na-agụsị akwụkwọ na Bachelor of Arts na psychology.<ref name="LATimes-TWD-2012">{{Cite news|author=McIntyre|first=Gina|title=Walking Dead: Danai Gurira Doubles as Michonne and a Playwright|url=http://herocomplex.latimes.com/2012/11/06/walking-dead-danai-gurira-doubles-as-michonne-and-a-playwright/|work=[[Los Angeles Times]]|accessdate=November 6, 2012|date=November 6, 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcIntyre2012">McIntyre, Gina (November 6, 2012). [http://herocomplex.latimes.com/2012/11/06/walking-dead-danai-gurira-doubles-as-michonne-and-a-playwright/ "Walking Dead: Danai Gurira Doubles as Michonne and a Playwright"]. ''[[Los Angeles Times]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">November 6,</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="TavisSmiley-TWD-2013">{{Cite news|author=Smiley|first=Tavis|title=Actress-playwright Danai Gurira|url=https://www.pbs.org/wnet/tavissmiley/interviews/danai-gurira/|accessdate=October 28, 2014|work=[[Tavis Smiley Show]]|date=October 10, 2013|format=Video interview; includes complete transcript}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSmiley2013">Smiley, Tavis (October 10, 2013). [https://www.pbs.org/wnet/tavissmiley/interviews/danai-gurira/ "Actress-playwright Danai Gurira"] <span class="cs1-format">(Video interview; includes complete transcript)</span>. ''[[Ihe ngosi Tavis Smiley|Tavis Smiley Show]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">October 28,</span> 2014</span>.</cite></ref> Gurira nwetakwara Master of Fine Arts na ime ihe nkiri na Mahadum New York's Tisch School of the Arts.<ref name="DanaiGurira-PlaywritingResume-2013">{{Cite web|title=Danai Gurira – Playwriting Resume|url=http://www.danaigurira.com/playwriting_resume.pdf|work=Danai Gurira|accessdate=October 27, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131016010110/http://www.danaigurira.com/playwriting_resume.pdf|archivedate=October 16, 2013}}</ref> == Ọrụ == Gurira kụziri edemede egwuregwu na ime ihe nkiri na Liberia, Zimbabwe na South Africa.<ref name="LAStageTimes-Convert-2012">{{Cite news|author=Donloe|first=Darlene|title=The 'Zamerican' Danai Gurira Examines ''The Convert''|url=http://lastagetimes.com/2012/04/the-zamerican-danai-gurira-examines-the-convert/|accessdate=October 28, 2014|work=LA Stage Times|date=April 18, 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDonloe2012">Donloe, Darlene (April 18, 2012). [http://lastagetimes.com/2012/04/the-zamerican-danai-gurira-examines-the-convert/ "The 'Zamerican' Danai Gurira Examines ''The Convert''"]. ''LA Stage Times''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">October 28,</span> 2014</span>.</cite></ref> Otu n'ime ihe ngosi mbụ ya a ma ama mere n'afọ 2001, dịka onye okenye na Macalester College. Gurira rụrụ ọrụ na mmepụta nke ihe nkiri Ntozake Shange bụ maka ụmụ agbọghọ na-acha ọbara ọbara bụ ndị tụlere igbu onwe ha / Mgbe ụyọkọ na-acha odo odo, nke Dale Ricardo Shields duziri ma mee ihe nkiri. Ọ bụ nwa agbọghọ nwere ọgụgụ isi, siri ike ma nweere onwe ya, ka Shields kwuru. Ọ bịarutere ọmụmụ ya, klas ya, na ọtụtụ ihe, ị nwere ike ịhụ otu ihe ahụ na arụmọrụ ya na Black Panther. Ọdịdị<ref>{{Cite web|title=Guthrie presents 'fiercely funny' play by Minnesota-educated star of 'Black Panther'|url=https://www.startribune.com/guthrie-presents-fiercely-funny-play-by-minnesota-educated-star-of-black-panther/476976363/|accessdate=2021-02-26|work=Star Tribune}}</ref> [[Usòrò:SDCC_2015_-_Danai_Gurira_(19670150585).jpg|alt=|thumb|Gurira na 2015 The Walking Dead Panel na San Diego Comic Con.]] Gurira kwuru na ọ malitere ide ihe nkiri na mgbalị iji jiri ike ya mee ihe nke ọma dịka onye na-eme ihe nkiri, na ịkọ akụkọ ndị na-enye echiche banyere ụmụ nwanyị siri ike ọ na-ejikọta.<ref name="TavisSmiley-TWD-2013">{{Cite news|author=Smiley|first=Tavis|title=Actress-playwright Danai Gurira|url=https://www.pbs.org/wnet/tavissmiley/interviews/danai-gurira/|accessdate=October 28, 2014|work=[[Tavis Smiley Show]]|date=October 10, 2013|format=Video interview; includes complete transcript}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSmiley2013">Smiley, Tavis (October 10, 2013). [https://www.pbs.org/wnet/tavissmiley/interviews/danai-gurira/ "Actress-playwright Danai Gurira"] <span class="cs1-format">(Video interview; includes complete transcript)</span>. ''[[Ihe ngosi Tavis Smiley|Tavis Smiley Show]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">October 28,</span> 2014</span>.</cite></ref> Dịka onye na-ede egwuregwu, Yale Repertory Theatre, Center Theatre Group, Playwrights Horizons, na Royal Court enyewo ya ọrụ. Gurira so dee ma soro mee ihe nkiri na In the Continuum, nke mbụ na Woolly Mammoth Theatre Company ma mesịa Off-Broadway, nke meriri ya Obie Award, Outer Critics Circle Award, na Helen Hayes Award maka Best Lead Actress.<ref name="obie">{{Cite web|title=Obie Award for Special Citations (Obie Award) – Winners|url=http://awardsandwinners.com/category/obie-award/obie-award-for-special-citations/|work=awardsandwinners.com|accessdate=1 November 2016}}</ref><ref name="DanaiGurira-PlaywritingResume-2013">{{Cite web|title=Danai Gurira – Playwriting Resume|url=http://www.danaigurira.com/playwriting_resume.pdf|work=Danai Gurira|accessdate=October 27, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131016010110/http://www.danaigurira.com/playwriting_resume.pdf|archivedate=October 16, 2013}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20131016010110/http://www.danaigurira.com/playwriting_resume.pdf "Danai Gurira – Playwriting Resume"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Danai Gurira''. Archived from [http://www.danaigurira.com/playwriting_resume.pdf the original] <span class="cs1-format">(PDF)</span> on October 16, 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">October 27,</span> 2014</span>.</cite></ref> N'ọnwa Disemba afọ 2011, In the Continuum mere ememe ncheta Ụbọchị Ọrịa AIDS Ụwa 2011. N'ịbụ nke United States Embassy na [[Zimbabwe]] kwadoro, emere egwuregwu ahụ na Harare's Theatre ma gosipụta akụkọ ụmụ nwanyị abụọ na-agagharị n'ụwa mgbe ha butere nje HIV.<ref name="ZimboJam-2011">{{Cite web|title=Danai Gurira Teams Up With Rooftop|url=http://www.zimbojam.com/archives/51-film-tv-and-theatre/film-news/3025-danai-guriras-teams-up-with-rooftop|work=Zimbo Jam|accessdate=October 14, 2012|date=October 21, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130913121514/http://zimbojam.com/archives/51-film-tv-and-theatre/film-news/3025-danai-guriras-teams-up-with-rooftop|archivedate=September 13, 2013}}</ref> N'afọ 2009, Gurira mere ihe nkiri mbụ ya na Broadway na egwuregwu August Wilson ''Joe Turner's'' Come and Gone na-egwu Martha Pentecost.<ref name="NewYork-Continuum-2009">{{Cite news|author=Kachka|first=Boris|title=Into Africa: Danai Gurira|url=https://nymag.com/arts/theater/features/56443/|accessdate=October 27, 2014|work=New York|date=May 3, 2009}}</ref> Egwuregwu Gurira nke afọ 2012 bụ The Convert gosipụtara dịka ihe ngosi n'etiti Goodman Theatre na Chicago na McCarter Theatre na New Jersey. Ka e mesịrị n'afọ ahụ, Gurira natara Whiting Award maka onye edemede egwuregwu na-apụta.<ref name="whiting">{{Cite web|url=http://www.whiting.org/awards/winners/danai-gurira#/|title=Danai Gurira: 2012 Winner in Drama|publisher=Mrs Giles Whiting Foundation|accessdate=April 18, 2015}}</ref> N'ọnwa Jenụwarị afọ 2015, Familiar, egwuregwu nke Gurira dere ma bụrụ nke Rebecca Taichman duziri, meghere na Yale Repertory Theatre.<ref>{{Cite web|url=http://news.yale.edu/2015/01/14/yale-rep-s-world-premiere-familiar-family-thrown-flux|title=In Yale Rep's world-premiere 'Familiar,' a family is thrown into flux|date=January 14, 2015|work=Yale News|publisher=Yale University|accessdate=April 18, 2015}}</ref> O mechara gosipụta na Off-Broadway na New York na Playwrights Horizons . Egwuregwu ahụ bụ maka ezinụlọ, ọdịbendị ọdịbendị, na ahụmịhe nke ndụ dị ka onye America nke mbụ, Gurira ekwuola na ọ sitere n'ike mmụọ nsọ nke ezinụlọ ya na ndị enyi ya.<ref name="YaleRep-Familiar-2015">{{Cite web|title=2014–2015 Season: Familiar|url=http://www.yalerep.org/on_stage/2014-15/familiar.html|publisher=Yale Repertory Theatre|accessdate=November 8, 2014}}</ref> === Ihe nkiri na telivishọn === Gurira pụtara na ihe nkiri ihe nkiri The Visitor n'afọ 2007, nke o ritere ihe nrite Method Fest Independent Film Festival Award maka ''onye'' na-akwado ihe nkiri kacha mma. Ọ pụtara na ihe nkiri Ghost Town nke afọ 2008, ihe nkiri ''3'' Backyards na My Soul to Take nke afọ 2010, na Restless City n'afọ 2011, yana usoro telivishọn Law & Order: Criminal Intent, Life on Mars, na Law & Order. Site n'afọ 2010 ruo 2011, ọ pụtara na usoro ihe nkiri HBO Treme . == Ikwuchite ndi ọzọ == N'afọ 2008, Gurira pụtara na Global Green Sustainable Design Awards iji gụọ akwụkwọ ozi nke nwa amaala New Orleans nke ajọ ifufe Katrina chụpụrụ. N'afọ 2011, Gurira jikọtara aka guzobe Almasi Arts, otu a raara nye ịga n'ihu na agụmakwụkwọ nka na Zimbabwe.<ref name="LATimes-TWD-2012">{{Cite news|author=McIntyre|first=Gina|title=Walking Dead: Danai Gurira Doubles as Michonne and a Playwright|url=http://herocomplex.latimes.com/2012/11/06/walking-dead-danai-gurira-doubles-as-michonne-and-a-playwright/|work=[[Los Angeles Times]]|accessdate=November 6, 2012|date=November 6, 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcIntyre2012">McIntyre, Gina (November 6, 2012). [http://herocomplex.latimes.com/2012/11/06/walking-dead-danai-gurira-doubles-as-michonne-and-a-playwright/ "Walking Dead: Danai Gurira Doubles as Michonne and a Playwright"]. ''[[Los Angeles Times]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">November 6,</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="NewZim-Feature-2014">{{Cite news|author=AP|title=Gurira: Zim helped shape theatre passion|url=http://www.newzimbabwe.com/showbiz-14076-Gurira+Zim+helped+shape+theatre+passion/showbiz.aspx|accessdate=October 28, 2014|work=New Zimbabwe|date=January 26, 2014}}</ref><ref name="People-Almasi-2015">{{Cite news|author=Gomez|first=Patrick|title=The Heartwarming Reason The Walking Dead's Danai Gurira Is Offering Fans a Chance to Meet Her|url=http://www.people.com/article/walking-dead-star-danai-gurira-talks-about-her-charity|accessdate=July 23, 2015|work=People|date=July 22, 2015}}</ref> Gurira na-eje ozi ugbu a dịka onye isi nka.<ref>{{Cite web|url=http://www.almasiarts.org/our-team/|title=Our Team|publisher=Almasi Collaborative Arts|accessdate=November 16, 2016}}</ref> == Ndụ onwe == Gurira bụ Onye Kraịst ma biri na Los Angeles, ọ bụ ezie na ọ na-anọkarị na New York City.<ref name="LAStageTimes-Convert-2012">{{Cite news|author=Donloe|first=Darlene|title=The 'Zamerican' Danai Gurira Examines ''The Convert''|url=http://lastagetimes.com/2012/04/the-zamerican-danai-gurira-examines-the-convert/|accessdate=October 28, 2014|work=LA Stage Times|date=April 18, 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFDonloe2012">Donloe, Darlene (April 18, 2012). [http://lastagetimes.com/2012/04/the-zamerican-danai-gurira-examines-the-convert/ "The 'Zamerican' Danai Gurira Examines ''The Convert''"]. ''LA Stage Times''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">October 28,</span> 2014</span>.</cite></ref><ref name="NatGeoTraveler-TWD-2014">{{Cite news|author=Knorovsky|first=Katie|title=African Storyteller: Walking Dead's Danai Gurira|url=http://intelligenttravel.nationalgeographic.com/2014/03/10/african-storyteller-walking-deads-danai-gurira/|accessdate=October 27, 2014|work=[[National Geographic Traveler]]|date=March 10, 2014}}</ref><ref name="USWeekly-25Things-2014">{{Cite web|author=US Weekly Staff|title=Danai Gurira: 25 Things You Didn't Know About Me|url=http://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/25-things-danai-gurira-20141210|work=[[Us Weekly]]|accessdate=November 8, 2014}}</ref> Ọ na-akọwa onwe ya dịka onye Zimbabwe-American. Ọ na-asụ asụsụ anọ: French, Shona, isi Xhosa, na Bekee ma na-anọgide na-enwe ahụike site na Pilates na ọzụzụ cross.<ref name="LAStageTimes-Convert-2012" /><ref name="Self-TWD-2015">{{Cite news|author=Bried|first=Erin|date=February 17, 2015|title=The Walking Dead's Danai Gurira Talks Staying Balanced and Strong|url=http://www.self.com/body/celebrity/2015/02/walking-dead-danai-gurira-balanced-body/|work=[[Self (magazine)|Self]]|accessdate=March 4, 2015}}</ref> == Ihe nkiri == === Ihe nkiri === {| class="wikitable sortable" !Afọ !Aha ya !Ọrụ !Ihe edeturu |- |2007 |''Onye Nleta'' |Zainab | |- | rowspan="2" |2008 |''Mkpụrụ Obi M ga-ewere'' |Jeanne Baptiste | |- |''Obodo Mmụọ'' |Mmụọ dịgasị iche iche | |- |2010 |''3 Ogige Ntọala'' |Nwaanyị Na-eyi Uwe Na-acha Ọcha | |- |2011 |''Obodo Na-enweghị Nche'' |Sisi | |- |2013 |''Nne George'' |Adenike Olumide Balogun | |- |2015 |''Tinker Bell na Akụkọ ifo nke NeverBeast'' |Iwe (olu) | |- |2017 |''Ihe Nile Na-ele M anya'' |Afeni Shakur |<ref name="Deadline-AllEyez-2015">{{Cite news|author=Fleming|first=Mike Jr.|title='Walking Dead's Danai Gurira Set To Play Tupac's Mom Afeni Shakur In 'All Eyez On Me'|url=https://deadline.com/2016/01/danai-gurira-the-walking-dead-tupac-shakur-afeni-shakur-all-eyez-on-me-1201680640/|accessdate=February 3, 2016|work=[[Deadline Hollywood]]|date=January 11, 2015}}</ref><ref name="Variety-AllEyez-2015">{{Cite news|author=McNary|first=Dave|title='Walking Dead' Star Danai Gurira Joins Tupac Biopic|url=https://variety.com/2016/film/news/walking-dead-danai-gurira-tupac-biopic-1201677358/|accessdate=February 3, 2016|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=January 11, 2015}}</ref> |- | rowspan="2" |2018 |''Black Panther'' | rowspan="4" |Okoye | |- |''Ndị Avengers: Agha Na-adịghị Agwụ Agwụ'' | |- |2019 |''Ndị Avengers: Egwuregwu Ikpeazụ'' | |- |2022 |''Black Panther: Wakanda Forever'' |Mgbe emechara ya |- |TBA |''Shirley Chisholm na-alụ ọgụ'' |Shirley Chisholm |<ref>{{Cite news|url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/danai-gurira-to-star-as-shirley-chisholm-in-feature-from-stephanie-allain-4091319/|title=Danai Gurira to Star as Shirley Chisholm in Feature From Stephanie Allain|first=Mia|author=Galuppo|date=11 November 2021|work=The Hollywood Reporter}}</ref> |} === Telivishọn === {| class="wikitable sortable" !Afọ !Aha ya !Ọrụ !Ihe edeturu |- |2004 |''Iwu &amp;amp; Usoro: Ebumnuche Mpụ'' |Marei Rosa R recọi |Ihe omume: "Inert Dwarf" |- | rowspan="2" |2009 |''Ndụ na Mars'' |Angela |Ihe omume: "Ihe Nzuzo Dị mfe nke Ihe E dere n'ime Anyị Nile" |- |''Iwu na Usoro'' |Courtney Owens |Ihe omume: "Fed" |- | rowspan="2" |2010 |''Ahụmahụ America'' |Sarah Steward |Ihe omume: "Dolley Madison" |- |''Ịgha ụgha nye m'' |Michelle Russo |Ihe omume: "E kpughere" |- |2010 2011 |''Ụgbọ ala'' |Jill |Recurring (Seasons 1ī); 6 episodes |- |2012-2020 |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị'' |Michonne Hawthorne |Ndị na-eme ihe nkiri (Seasons 310); 90 episodes |- |2017 |''Anụ ọkụkọ robot'' |Michonne (olu) |Ihe omume: "The Robot Chicken Walking Dead Special: Look Who's Walking" |- |2021 |''Gịnị ma ọ bụrụ na...?'' |Okoye (olu) |Ihe omume 3 |} === Ebe a na-eme ihe nkiri === {| class="wikitable sortable" !Afọ !Aha ya !Ọrụ !Ihe edeturu |- |2005 |''N'ịnọgide na-aga n'ihu'' |Abigail, na ndị ọzọ |Onye na-ede ihe nkiri |- | rowspan="2" |2009 |''Joe Turner abịala ma pụọ'' |Martha Pentikọst |Ihe nkiri mbụ nke Broadway na Belasco Theatre.<ref>{{Cite web|url=https://nymag.com/arts/theater/features/56443/|title=Into Africa: Danai Gurira|work=NYMag.com|accessdate=2016-11-16}}</ref> |- |''E kpuchiri ya'' !Ọdịdị |Onye na-ede ihe nkiri; New York premiere na 2015 2016 oge na The Public Theater bufere na Broadway<ref>{{Cite web|url=http://publictheater.org/Global/Press/2015/Eclipsed_ReleaseFINAL.pdf|title=The Public Theater announces New York premiere of ECLIPSED, by Danai Gurira, added to 2015-16 season|date=July 30, 2015|work=publictheater.org|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151010173531/http://publictheater.org/Global/Press/2015/Eclipsed_ReleaseFINAL.pdf|archivedate=10 October 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.eclipsedbroadway.com/|title=eclipsedbroadway.com|work=www.eclipsedbroadway.com}}</ref> |- |2011 |''Mkpụrụ Maka Mkpụrụ'' |Isabella |Shakespeare na ogige ntụrụndụ na Delacorte Theater.<ref>{{Cite web|url=http://www.playbill.com/article/photo-call-measure-for-measure-with-danai-gurira-michael-hayden-andr-eacute-holland-at-shakespeare-in-the-park-com-179978|title=PHOTO CALL: Measure for Measure, With Danai Gurira, Michael Hayden, André Holland, at Shakespeare in the Park {{!}} Playbill|work=Playbill|accessdate=2016-11-16}}</ref> |- |2012 |''Onye Ntụgharị'' !Ọdịdị |Onye na-ede egwuregwu;<ref name="LATimes-Convert-Review-2012">{{Cite news|author=Gray|first=Margaret|title=Theater review: 'The Convert' at the Kirk Douglas Theatre|url=https://articles.latimes.com/2012/apr/23/entertainment/la-et-cm-the-convert-20120422|accessdate=October 28, 2014|work=Los Angeles Times|date=April 23, 2012}}</ref> |- |2015 |''Onye Amụma''<ref name="YaleRep-Familiar-2015">{{Cite web|title=2014–2015 Season: Familiar|url=http://www.yalerep.org/on_stage/2014-15/familiar.html|publisher=Yale Repertory Theatre|accessdate=November 8, 2014}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.yalerep.org/on_stage/2014-15/familiar.html "2014–2015 Season: Familiar"]. Yale Repertory Theatre<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">November 8,</span> 2014</span>.</cite></ref> !Ọdịdị |Onye na-ede egwuregwu; nke Yale Repertory Theatre nyere iwu; New York premiere na oge 2014 na Playwright's Horizons. |} == Ọrụ ma ọ bụ akwụkwọ == * Ọ ga-adọrọ mmasị, Danai. Running Head: The Neglect of Black Women in Psychology. 2001. Akwụkwọ nsọpụrụ, Macalester College * Gurira, Danai, na [http://www.nikkolesalter.com Nikkole Salter]. ''[http://www.worldcat.org/oclc/253515650 N'ime ihe na-aga n'ihu]''. [Ihe e dere n'ala ala peeji] * Ọ ga-adọrọ mmasị, Danai. ''[http://www.worldcat.org/oclc/701395215 E kpuchiri ya]''. New York: Ndị na-eme ihe nkiri Play Service, 2010.  [[ISBN (identifier)|ISBN]] [[Special:BookSources/978-0-822-22446-4|978-0-822-22446-4]] * Ọ ga-adọrọ mmasị, Danai. ''[http://www.worldcat.org/oclc/884966661 Onye a tọghatara]''. Washington, DC : Woolly Mammoth Theatre Company, 2013. * Ọ ga-adọrọ mmasị, Danai. [http://www.worldcat.org/title/familiar-typescript-2016/oclc/949857642&referer=brief_results Onye] maara nke ọma. New York Public Library for the Performing Arts Billy Rose Theatre Division, 2016. * Ọ ga-adọrọ mmasị, Danai. [http://www.worldcat.org/title/power-of-women-lupita-nyongo/oclc/956323283&referer=brief_results Ike ụmụ nwanyị] : Lupita Nyong'o. New York: DKC / O&M, 2016. == Onyinye na nhọpụta == {| class="wikitable" !Afọ !Ihe nrite !Ụdị !Ọrụ !Nsonaazụ !Ref |- | rowspan="3" |2006 |Ihe nrite Obie |Nkwupụta Pụrụ Iche | rowspan="4" |''N'ịnọgide na-aga n'ihu''|| {{Won}} |<ref name="obie">{{Cite web|title=Obie Award for Special Citations (Obie Award) – Winners|url=http://awardsandwinners.com/category/obie-award/obie-award-for-special-citations/|work=awardsandwinners.com|accessdate=1 November 2016}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://awardsandwinners.com/category/obie-award/obie-award-for-special-citations/ "Obie Award for Special Citations (Obie Award) – Winners"]. ''awardsandwinners.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">November 1,</span> 2016</span>.</cite></ref> |- | rowspan="2" |Onyinye Outer Critics Circle |Egwuregwu Na-adịghị Mma na Broadway|| {{Nom}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|title=2005–2006 Outer Critics Circle Award Nominations Announced|url=http://www.theatermania.com/new-york-city-theater/news/04-2006/2005-2006-outer-critics-circle-award-nominations-a_8112.html|work=TheaterMania.com|accessdate=7 January 2017}}</ref> |- |Ihe nrite John Gassner Memorial Playwriting Award|| {{Won}} |- |2007 |Ihe nrite Helen Hayes |Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma, onye na-abụghị onye bi na ya|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Winners of Helen Hayes Awards|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/04/16/AR2007041601762.html|work=The Washington Post|accessdate=7 January 2017|date=17 April 2007}}</ref> |- | rowspan="3" |2008 |Ihe nrite Gotham |Ndị na-eme ihe nkiri kacha mma | rowspan="3" |''Onye Nleta''|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=The Gotham Independent Film Awards™|url=https://gotham.ifp.org/|work=gotham.ifp.org|accessdate=6 January 2017}}</ref> |- |Ihe nrite Boston Society of Film Critics |Ndị Kasị Mma|| {{Nom}} | |- |Usoro Fest |Onye Nkwado Kasị Mma|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Method Fest presents winners {{!}} www.theacorn.com {{!}} The Acorn|url=http://www.theacorn.com/news/2008-04-10/on_the_town/038.html|work=theacorn.com|accessdate=1 November 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161103235210/http://www.theacorn.com/news/2008-04-10/on_the_town/038.html|archivedate=November 3, 2016}}</ref> |- | rowspan="2" |2012 |Ihe nrite Satellite |Ihe nkiri telivishọn kacha mma |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị''|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Satellite Awards Nominates 10 Films for Best Motion Picture|url=https://www.hollywoodreporter.com/race/satellite-awards-nominates-10-films-396865|work=The Hollywood Reporter|accessdate=6 January 2017}}</ref> |- |Onyinye Whiting |Ide Ihe na Drama | rowspan="2" |''Onye Ntụgharị''|| {{Won}} |<ref name="whiting">{{Cite web|url=http://www.whiting.org/awards/winners/danai-gurira#/|title=Danai Gurira: 2012 Winner in Drama|publisher=Mrs Giles Whiting Foundation|accessdate=April 18, 2015}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.whiting.org/awards/winners/danai-gurira#/ "Danai Gurira: 2012 Winner in Drama"]. Mrs Giles Whiting Foundation<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">April 18,</span> 2015</span>.</cite></ref> |- | rowspan="3" |2013 |Ihe nrite Los Angeles Drama Critics Circle |Ihe odide Kasị Mma|| {{Won}} |<ref name="Backstage-LADramaCritics-2013">{{Cite news|author=Maier|first=Marissa|title=Los Angeles Drama Critics Circle Nominees Announced (Full List)|url=http://www.backstage.com/news/los-angeles-drama-critics-circle-nominees-announced-full-list/|accessdate=October 28, 2014|work=[[Backstage (magazine)|Backstage]]|date=January 25, 2013}}</ref> |- |Onyinye Eyegore |Ihe nrite kacha mma |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị''|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Interviews With The Stars On The Halloween Horror Nights Eyegore Awards Red Carpet! #UniversalHHN|url=http://briteandbubbly.com/interviews-with-the-stars-on-the-halloween-horror-nights-eyegore-awards-red-carpet/|work=Brite and Bubbly|accessdate=7 January 2017|date=22 September 2013}}</ref> |- |Ihe nrite Chlotrudis |Onye na-eme ihe nkiri kacha mma | rowspan="4" |''Nne George''|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=CHLOTRUDIS SOCIETY FOR INDEPENDENT FILM ANNOUNCES 2013 NOMINATIONS – 'FRANCES HA' SHARES THE WEALTH {{!}} Chlotrudis Society for Independent Film|url=http://www.chlotrudis.org/content/chlotrudis-society-independent-film-announces-2013-nominations-%E2%80%93-%E2%80%98frances-ha%E2%80%99-shares-wealth|work=www.chlotrudis.org|accessdate=1 November 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181118162941/http://www.chlotrudis.org/content/chlotrudis-society-independent-film-announces-2013-nominations-%E2%80%93-%E2%80%98frances-ha%E2%80%99-shares-wealth|archivedate=November 18, 2018}}</ref> |- | rowspan="3" |2014 | rowspan="2" |Ihe nrite Black Reel |Onye na-eme ihe nkiri kacha mma|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Past Winners|url=http://blackreelawards.com/past-winners/|work=Black Reel Awards|accessdate=1 November 2016|date=21 February 2016}}</ref> |- |Egwuregwu Kasị Mma|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|author=Says|first=Michonnemicheaux|title=The 14th Annual Black Reel Awards Nominations|url=https://blackreelawards.wordpress.com/2013/12/18/the-14th-annual-black-reel-awards-nominations/|work=The Black Reel Awards|accessdate=6 January 2017|date=18 December 2013}}</ref> |- |American Black Film Festival Hollywood Awards |Onye na-eme ihe nkiri kacha mma|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=2014 American Black Film Festival Hollywood Awards: This Year's Nominees, VOTE for your favorites|url=http://affrodite.net/2014/01/09/2014-american-black-film-festival-hollywood-awards-this-years-nominees/#sthash.pZkD9KYA.6ahihOf8.dpbs|work=Affrodite®|accessdate=7 January 2017|date=9 January 2014}}</ref> |- | rowspan="10" |2016 |Ihe nrite ihe oyiyi NAACP |Onye na-eme ihe nkiri na-akwado ihe nkiri | rowspan="2" |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị''|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=NAACP Image Awards|url=http://www.naacpimageawards.net/main_winners_nominees.html|work=www.naacpimageawards.net|accessdate=1 November 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160828102253/http://www.naacpimageawards.net/main_winners_nominees.html|archivedate=28 August 2016}}</ref> |- |Ihe nrite Saturn |Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma na telivishọn|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=The Academy of Science Fiction Fantasy and Horror Films|url=http://www.saturnawards.org/|work=www.saturnawards.org|accessdate=1 November 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120626144753/http://www.saturnawards.org/|archivedate=26 June 2012}}</ref> |- |Onyinye Tony |Egwuregwu Kasị Mma | rowspan="6" |''E kpuchiri ya''|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=The Tony Award Nominees – Shows|url=http://www.tonyawards.com/en_US/nominees/shows/201511211448166380944.html|work=TonyAwards.com|accessdate=1 November 2016}}</ref> |- |Onyinye Lilly |Ihe odide Egwuregwu Dị Iche|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=The 2016 Lilly Awards at Signature Theatre in NYC|url=http://thelillyawards.org/annual-awards-ceremony/2016-awards/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170628101353/http://thelillyawards.org/annual-awards-ceremony/2016-awards/|archivedate=June 28, 2017|work=The Lilly Awards|accessdate=1 November 2016}}</ref> |- |[[Drama Desk Award|Ihe nrite Drama Desk]] |Ihe nrite Sam Norkin|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Photos|url=http://dramadeskawards.com/nominees|work=dramadeskawards.com|accessdate=1 November 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160225151924/http://dramadeskawards.com/nominees|archivedate=25 February 2016}}</ref> |- |Ihe nrite Lucille Lortel |Egwuregwu Pụrụ Iche|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=awards recipients|url=http://www.lortelaward.com/31st_Lortel_Winners_Announcement.pdf|work=lortelaward.com|accessdate=6 January 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161229075043/http://www.lortelaward.com/31st_Lortel_Winners_Announcement.pdf|archivedate=December 29, 2016}}</ref> |- |TCG Gala |Ekele|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|author=BWW News Desk|title=Tamara Tunie to Host TCG's 2016 Gala; BELLA: AN AMERICAN TALL TALE Will Perform|url=http://www.broadwayworld.com/article/Tamara-Tunie-to-Host-TCGs-2016-Gala-BELLA-AN-AMERICAN-TALL-TALE-Will-Perform-20161026|work=BroadwayWorld.com|accessdate=6 January 2017}}</ref> |- |ImageNation Revolution Awards |Ihe nrite Revolution maka nka magburu onwe ya|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=@ImageNationUS Celebrates the 2016 Revolution Awards 1001 The Heat.com|url=http://1001theheat.com/imagenationus-celebrates-the-2016-revolution-awards/|work=1001theheat.com|accessdate=6 January 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181118175340/http://1001theheat.com/imagenationus-celebrates-the-2016-revolution-awards/|archivedate=November 18, 2018}}</ref> |- |Onyinye Outer Critics Circle |Egwuregwu Ọhụrụ Dị ịrịba ama Off-Broadway |''Onye Amụma''|| {{Nom}} | |- |Black Girls Rock! Ihe nrite |Onye Na-eme Ememe Ike kpakpando |Ya onwe ya|| {{Won}} |<ref>{{Cite web|title=Awards|url=http://www.bet.com/shows/black-girls-rock/awards.html|work=BET.com|accessdate=6 January 2017}}</ref> |- |2017 | rowspan="3" |Ihe nrite Saturn |Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma na usoro ihe nkiri telivishọn |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị''|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|title=The Academy of Science Fiction Fantasy and Horror Films|url=http://www.saturnawards.org/|work=www.saturnawards.org|accessdate=2 March 2017}}</ref> |- | rowspan="5" |2018 |Onye Nkwado Kasị Mma |''Black Panther''|| {{Won}} | rowspan="2" |<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2018/film/news/saturn-awards-nominations-2018-black-panther-walking-dead-1202727752/|title='Black Panther,' 'Walking Dead' Rule Saturn Awards Nominations|author=McNary|first=Dave|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=March 15, 2018|accessdate=March 15, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180316023438/http://variety.com/2018/film/news/saturn-awards-nominations-2018-black-panther-walking-dead-1202727752/|archivedate=March 16, 2018}}</ref> |- |Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma na usoro ihe nkiri telivishọn |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị''|| {{Nom}} |- | rowspan="2" |Ihe nrite ihe nkiri MTV |Ndị otu kachasị mma na ihuenyo |''Black Panther''|| {{Nom}} | |- |Agha Kasị Mma |''Ndị Avengers: Agha Na-adịghị Agwụ Agwụ''|| {{Nom}} | |- |Onyinye Nhọrọ Ndị Mmadụ |Onye na-eme ihe nkiri nke 2018 |''Black Panther''|| {{Won}} | |- | rowspan="3" |2019 |Ihe nrite Black Reel |Onye Nkwado Na-eme Ihe nkiri | rowspan="2" |''Black Panther''|| {{Nom}} |<ref>{{Cite web|url=http://blackreelawards.com/black-panther-roars/|title=Black Panther "Roars!"|date=2018-12-13|work=Black Reel Awards|language=en-US|accessdate=2019-02-12}}</ref> |- |Ihe nrite nke ndị na-eme ihe nkiri |Ihe ngosi pụrụ iche nke onye na-eme ihe nkiri na ihe nkiri |{{Won}} |<ref>{{Cite web|url=https://variety.com/2019/film/awards/2019-sag-awards-winners-list-1203119846/|title=SAG Awards Winners: Complete List|date=2019-01-28|work=Variety|language=en|accessdate=2019-02-12}}</ref> |- |Ihe nrite Saturn |Onye na-eme ihe nkiri kachasị mma na usoro ihe nkiri telivishọn |''Ndị Nwụrụ Anwụ Na-agagharị'' |{{Won}} |<ref>{{Cite web|author=Mancuso|first=Vinnie|title='Avengers: Endgame', 'Game of Thrones' Lead the 2019 Saturn Awards Nominations|url=https://collider.com/saturn-awards-nominations-2019/|work=Collider|accessdate=16 July 2019|date=16 July 2019}}</ref> |} == Edemsibịa == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] thbq4ikgyc950y946z739li11xv6a28 Dalia El Behery 0 16909 84695 80862 2022-07-24T02:07:01Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki   [[Category:Articles with hCards]] '''Dalia Mahmoud Quotb El Behery''' (amụrụ n'October 15, 1970) bụ onye Egypt na-eme ihe nkiri. O meriri Miss Egypt n'afọ 1990, wee bụrụ onye nke iri abụọ na asaa na asọmpi Miss Universe nke 1990 na Los Angeles. [[File:Dalia El-Behery.png|thumb|]] == Akụkọ ndụ == El Behery nwetara nzere bachelọ na Faculty of Tourism and Hotels na Mahadum Helwan, ma rụọ ọrụ na mmemme na Egyptian Satellite Channel na ime ihe ngosi. Ọ pụtara mputa nke mbụ ya dị ịrịba ama bụ na vidiyo nke egwu "Tegeesh neaeesh", nke [[Ali El Haggar]]. Ọrụ ya dị ka onye na-eme ihe ngosi kwadebere ụzọ maka ọrụ ime ihe nkiri ya. Ya na ndị ama ama dịka [[Adel Emam|Adel Imam]] rụkọrọ ọrụ na ihe nkiri ya Al Safara fe Al Emara yana ndị ọzọ na-eme ihe ọchị na ndị na-agụ egwu nke gụnyere [[Hany Ramzy (actor)|Hany Ramzy]], Moustafa Amar na Khaled Selim. El Behery kwuru n'otu n'ime ajụjụ ọnụ ya na telivishọn na ọ chọrọ igosipụta ọrụ nke Eze Nwanyị Fero "Nefertiti" na ihuenyo, na-agọnahụ asịrị na ọ na-ala azụ banyere ngosipụta nke Eze Nwụ "Cleopatra" site n'aka onye na-eme ihe nkiri Siria Solaf Fawakhirji. Site na 2008 ruo 2013, ọ lụrụ onye ọchụnta ego Farid El Mourchedi (nke a maara nke ọma dị ka Fred Morse), nwa nwa nke onye na-ese ihe Farid Shawki site na nwa ya nwanyị onye na-emepụta Nahed [[Farid Shawqi|Farid Shawiki]]. Dalia na Farid nwere nwa nwanyị aha ya bụ Khadija, onye nwụrụ mgbe ọ dị ọnwa asatọ n'ihi ọrịa a na-adịghị ahụkebe. N'afọ 2016, El Behery lụrụ Hassan Samy. El Behery bịanyere aka dị ka onye nnọchi anya Goodwill maka World Stroke Day na Nọvemba 2010,<ref>{{Cite news|url=http://youm7.com/News.asp?NewsID=308023|work=Youm7|title=El-Biheri, willgood ambassador|date=November 23, 2010}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.almasryalyoum.com/en/multimedia/photo/el-biheri-willgood-ambassador|work=Al-Masry Al-Youm|title=El-Biheri, willgood ambassador|date=November 23, 2010|accessdate=November 26, 2010}}</ref> == Echiche ndọrọ ndọrọ ọchịchị == N'ime mkparịta ụka ekwentị ya na ụlọ ọrụ "Al Arabiya", o kwupụtara obi ụtọ ya na mgbanwe udo nke Egypt nke afọ 2011 na ihe ndị a chọrọ maka ikike ndị bụ isi dị ka nnwere onwe, mgbanwe ndọrọ ndọrọ ọchịchị na mgbalị jikọrọ aka maka iwulite mba. Ka ọ dị ugbu a, Dalia kwuru na enweghị nchebe mere ka ọ na-echegbu onwe ya, dị ka ndị ọzọ bi na ya. Nchegbu ahụ, ka ọ kọwara, anọwo na-akawanye njọ mgbe ọtụtụ narị ndị mkpọrọ gbapụrụ n'ụlọ mkpọrọ Al Faiyum. Ọ gbakwụnyere na nnupụisi ndị ntorobịa ahụ amalitela n'okporo ámá ndị Ijipt ma kelee ndị Ijipt ibe ya bụ ndị jikọtara ọnụ iji chebe ihe onwunwe ọha na eze, ọkachasị Ebe Ngosi Ihe Ochie Ijipt.<ref>{{Cite news|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/news/hotstory/18942|work=AnaYou|title=Dalia el Bihiri: Pleased with the Egyptian uprising but worried about security|date=February 1, 2011}}</ref> == Ihe nkiri == {| class="wikitable sortable" |+Ihe nkiri !Mba. !Afọ !Aha ya |- |1 |2002 |''Mohami khulaa'' |- |2 |2003 |''El Banat'' |- |3 |2004 |''Sana oula nasb'' |- |4 |2004 |''Kan yom hobak'' |- |5 |2004 |''Kalbi ዩna'' |- |6 |2005 |''Harim Karim'' |- |7 |2005 |''Al Bahethat'' |- |8 |2005 |''El-Sefara fi El-Omara'' |- |9 | |''Ahlam Hakikiya'' |- |10 |2006 |''Al Ghawas'' |- |11 |2007 |''Juba'' |- |} == Njikọ mpụga == * {{IMDb name|1492620}} * [https://web.archive.org/web/20061123105324/http://www.arabia.msn.com/entertainment/spotlight36/ Dalia El Behery na MSN Arabia] * [https://web.archive.org/web/20061030012919/http://www.elghawas.com/story_eng.htm Ebe nrụọrụ weebụ Elghawas] == Ebensidee == <references /> {{S-start}} {{Succession box|before=[[Sally Atta]]|title=[[Miss Egypt]]|years=Miss Egypt 1990|after=Lamia El Noshy}} {{S-end}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] hyjuzylb6ypa6w268e03zgs1y9qvf2j Danny Simmons 0 17253 84710 81274 2022-07-24T02:51:22Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Daniel''' "'''Danny'''" '''Simmons Jr'''. bụ onye na-ese ihe na-ese onyinyo nke Neo-African, ónyé édémédé bipụtara, ónyé na-ede uri na ónyé ọrụ ebere. Ọ bụ ónyé ndu n'ụwa nka na ọrụ hisphilanthropic, nkà nka na uche na ịnyagharị. Danny Simmons rụrụ ọrụ dị mkpa n'ịtụ ime na imepụta ihe ngosi HBO Def Poetry Jam, wee merie Tony Award maka ihe ngosi Broadway. Danny bụ nwanne nwoke nke ónyé na-ahụ màkà hip-hop bụ Russell Simmons na onye na-eti egwu Joseph Simmons ("Reverend Run" nke Run TangM.C.Ọ dị iche iche Ọ bụ ónyé nchoputa na ónyé isi oche nke [https://rushphilanthropic.org Rush Philanthropic Arts Foundation], nke na-enye ndị ntorobịa nọ n'ọbọdọ ukwu nwere nsogbu ohere nka na agụmakwụkwọ.<ref>[http://www.rushphilanthropic.org Rush Philanthropic Arts Foundation]</ref> Dị ka akụkụ nke Rush Philanthropic, Simmons guzobekwara Rush Arts Gallery ma n'oge na-adịghị anya mgbè nke ahụ gasịrị, ọ gbanwere akụkụ nke loft ya na Brooklyn ka ọ bụrụ Corridor Gallery. Ụlọ ngosi abụọ ahụ na-enye ohere ngosi màkà ndị na-ese ihe na mmalite na n'etiti ọrụ ndị na-enweghị nnọchiteanya azụmahịa site na ụlọ ngosi ma ọ bụ ndị na-ere ahịa onwe ha. Ya na nwanne ya nwoke Russell, Simmons guzobere Def Poetry Jam, nke nwéré ihe ịga nke ọma ogologo ógè na HBO.<ref name="ref1">[http://www.thebody.com/visualaids/web_gallery/2002/simmons/statement.html The Body: Visual AIDS Web Gallery: Danny Simmons – November 2002]</ref> N'afọ 2004, Simmons bipụtara Three Days As the Crow Flies, akụkọ ifo banyéré ihe nkiri nka New York nke afọ 1980. O dekwara akwụkwọ nke ihe osise na uri akpọrọ I Dreamed My People Were Calling But I Couldn't Find My Way Home. O bipụtakwala Deep in Your Best Reflection na ''The Brown Beatnik Tomes'', mpịakọta abụọ ọzọ nke uri. N'afọ 2015, Simmons kwagara Philadelphia wee mepee ụlọ ngosi Rush Arts Philadelphia (RAP) iji kwalite ọrụ Rush Arts na ịmalite ịmepụta ọnụnọ mba màkà nzukọ ọrụ ahụ. N'afọ 2016, ọ meghere Rush Arts Philadelphia na RAP Gallery II, ihe ngosi ọhụrụ / ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ nka nke meghere na 2019.[[File:Danny Hylton.jpg|thumb|]] Simmons bụ nwa Daniel Simmons Sr., onye ọrụ na-anọghị n'ọrụ na prọfesọ akụkọ ihe méré eme ojii nke dekwara uri, na Evelyn Simmons, ónyé nkuzi nke na-ese ihe dị ka ihe ntụrụndụ. Simmons tolitere na Hollis, Queens.<ref name="Alter">{{Cite news|author=Alter|first=Charlotte|title=Rev Run, Danny Simmons and Russell Simmons Talk About Their Childhood|url=http://time.com/4464672/rev-run-danny-simmons-russell-simmons-childhood/|accessdate=20 February 2019|work=[[Time (magazine)|Time]]|date=August 26, 2016}}</ref> O nwetara akara ugo mmụta na ọrụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya na Mahadum New York na nzere masta na ego ọha na eze na Mahadụ Long Island Brooklyn. Ọ malitere ise ihe mgbè ọ ghọtara otú o si kpọọ ọrụ ya na Bureau of Child Support asị.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2003/09/13/nyregion/art-galleries-as-a-brooklyn-bridge-275476.html?n=Top%2FReference%2FTimes+Topics%2FSubjects%2FB%2FBlack+Culture+and+History|work=[[The New York Times]]|title=Art Galleries as a Brooklyn Bridge|first=Michael|author=Brick|date=2003-09-13|accessdate=2010-05-01}}</ref> N'afọ 2012 ọ natara nzere PhD na nka mara mma na Mahadum Long Island Brooklyn. == Ọrụ nka == Simmons, ónyé na-ese ihe na-enweghị atụ, egosila ọrụ ya na mba. Chase Manhattan Bank, Brooklyn Academy of Music, Deutsche Bank, United Nations, na Schomburg Center for Black Culture niile na-egosi ọrụ ya dị ka akụkụ nke nchịkọta ha. Na mbà ụwa, ọ gosipụtara ọrụ na France, Amsterdam na Ghana. Ebe ngosi nka Brooklyn, yana Smithsonian African American Museum, gosipụtara ọrụ ya. A na-ahụkarị ihe osise ya n'akwụkwọ uri ya e bipụtara. Ọ bụkwa ónyé na-anakọta ihe osise na akwụkwọ na-atọ ọchị nke Africa.<ref name="ref1">[http://www.thebody.com/visualaids/web_gallery/2002/simmons/statement.html The Body: Visual AIDS Web Gallery: Danny Simmons – November 2002]</ref> N'afọ 2019, a họpụtara ya na Kọmitii Nchịkọta African American nke Philadelphia Museum of Art. == Akwụkwọ == * {{Cite book|title=Three Days As The Crow Flies|author=Simmons|first=Daniel|date=June 2003|publisher=Atria Books|isbn=0-7434-6640-3|url=https://archive.org/details/threedaysascrowf00simm}} "I Dreamed My people were calling but couldn't find my way home: * '85: Akwụkwọ akụkọ na-ese onyinyo * Ụbọchị Atọ Ka Crow Na-efe: Akwụkwọ akụkọ * Arụrụ m nrọ na ndị m na-akpọ oku mana enweghị m ike ịchọta ụzọ m si laa n'ụlọ * The Brown Beatnik Tomes * Deep in Your Best Reflection: Abụ na 160 Characters Nlaghachi nke Dick Willie Abụọ == Hụkwa == * Ndepụta nke ndị na-ese ihe si Brooklyn == Edensibia == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] thkob7uzqnwe93u9yw31gvuz1md06yv 84711 84710 2022-07-24T02:55:50Z Love4sure 13067 wikitext text/x-wiki '''Daniel''' "'''Danny'''" '''Simmons Jr'''. bụ onye na-ese ihe na-ese onyinyo nke Neo-African, ónyé édémédé bipụtara, ónyé na-ede uri na ónyé ọrụ ebere. Ọ bụ ónyé ndu n'ụwa nka na ọrụ hisphilanthropic, nkà nka na uche na ịnyagharị. Danny Simmons rụrụ ọrụ dị mkpa n'ịtụ ime na imepụta ihe ngosi HBO Def Poetry Jam, wee merie Tony Award maka ihe ngosi Broadway. [[File:Danny-Simmons-3 (32621032927).jpg|thumb|]] Danny bụ nwanne nwoke nke ónyé na-ahụ màkà hip-hop bụ Russell Simmons na onye na-eti egwu Joseph Simmons ("Reverend Run" nke Run TangM.C.Ọ dị iche iche Ọ bụ ónyé nchoputa na ónyé isi oche nke [https://rushphilanthropic.org Rush Philanthropic Arts Foundation], nke na-enye ndị ntorobịa nọ n'ọbọdọ ukwu nwere nsogbu ohere nka na agụmakwụkwọ.<ref>[http://www.rushphilanthropic.org Rush Philanthropic Arts Foundation]</ref> Dị ka akụkụ nke Rush Philanthropic, Simmons guzobekwara Rush Arts Gallery ma n'oge na-adịghị anya mgbè nke ahụ gasịrị, ọ gbanwere akụkụ nke loft ya na Brooklyn ka ọ bụrụ Corridor Gallery. Ụlọ ngosi abụọ ahụ na-enye ohere ngosi màkà ndị na-ese ihe na mmalite na n'etiti ọrụ ndị na-enweghị nnọchiteanya azụmahịa site na ụlọ ngosi ma ọ bụ ndị na-ere ahịa onwe ha. Ya na nwanne ya nwoke Russell, Simmons guzobere Def Poetry Jam, nke nwéré ihe ịga nke ọma ogologo ógè na HBO.<ref name="ref1">[http://www.thebody.com/visualaids/web_gallery/2002/simmons/statement.html The Body: Visual AIDS Web Gallery: Danny Simmons – November 2002]</ref> N'afọ 2004, Simmons bipụtara Three Days As the Crow Flies, akụkọ ifo banyéré ihe nkiri nka New York nke afọ 1980. O dekwara akwụkwọ nke ihe osise na uri akpọrọ I Dreamed My People Were Calling But I Couldn't Find My Way Home. O bipụtakwala Deep in Your Best Reflection na ''The Brown Beatnik Tomes'', mpịakọta abụọ ọzọ nke uri. N'afọ 2015, Simmons kwagara Philadelphia wee mepee ụlọ ngosi Rush Arts Philadelphia (RAP) iji kwalite ọrụ Rush Arts na ịmalite ịmepụta ọnụnọ mba màkà nzukọ ọrụ ahụ. N'afọ 2016, ọ meghere Rush Arts Philadelphia na RAP Gallery II, ihe ngosi ọhụrụ / ụlọ akwụkwọ agụmakwụkwọ nka nke meghere na 2019. Simmons bụ nwa Daniel Simmons Sr., onye ọrụ na-anọghị n'ọrụ na prọfesọ akụkọ ihe méré eme ojii nke dekwara uri, na Evelyn Simmons, ónyé nkuzi nke na-ese ihe dị ka ihe ntụrụndụ. Simmons tolitere na Hollis, Queens.<ref name="Alter">{{Cite news|author=Alter|first=Charlotte|title=Rev Run, Danny Simmons and Russell Simmons Talk About Their Childhood|url=http://time.com/4464672/rev-run-danny-simmons-russell-simmons-childhood/|accessdate=20 February 2019|work=[[Time (magazine)|Time]]|date=August 26, 2016}}</ref> O nwetara akara ugo mmụta na ọrụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya na Mahadum New York na nzere masta na ego ọha na eze na Mahadụ Long Island Brooklyn. Ọ malitere ise ihe mgbè ọ ghọtara otú o si kpọọ ọrụ ya na Bureau of Child Support asị.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2003/09/13/nyregion/art-galleries-as-a-brooklyn-bridge-275476.html?n=Top%2FReference%2FTimes+Topics%2FSubjects%2FB%2FBlack+Culture+and+History|work=[[The New York Times]]|title=Art Galleries as a Brooklyn Bridge|first=Michael|author=Brick|date=2003-09-13|accessdate=2010-05-01}}</ref> N'afọ 2012 ọ natara nzere PhD na nka mara mma na Mahadum Long Island Brooklyn. == Ọrụ nka == Simmons, ónyé na-ese ihe na-enweghị atụ, egosila ọrụ ya na mba. Chase Manhattan Bank, Brooklyn Academy of Music, Deutsche Bank, United Nations, na Schomburg Center for Black Culture niile na-egosi ọrụ ya dị ka akụkụ nke nchịkọta ha. Na mbà ụwa, ọ gosipụtara ọrụ na France, Amsterdam na Ghana. Ebe ngosi nka Brooklyn, yana Smithsonian African American Museum, gosipụtara ọrụ ya. A na-ahụkarị ihe osise ya n'akwụkwọ uri ya e bipụtara. Ọ bụkwa ónyé na-anakọta ihe osise na akwụkwọ na-atọ ọchị nke Africa.<ref name="ref1">[http://www.thebody.com/visualaids/web_gallery/2002/simmons/statement.html The Body: Visual AIDS Web Gallery: Danny Simmons – November 2002]</ref> N'afọ 2019, a họpụtara ya na Kọmitii Nchịkọta African American nke Philadelphia Museum of Art. == Akwụkwọ == * {{Cite book|title=Three Days As The Crow Flies|author=Simmons|first=Daniel|date=June 2003|publisher=Atria Books|isbn=0-7434-6640-3|url=https://archive.org/details/threedaysascrowf00simm}} "I Dreamed My people were calling but couldn't find my way home: * '85: Akwụkwọ akụkọ na-ese onyinyo * Ụbọchị Atọ Ka Crow Na-efe: Akwụkwọ akụkọ * Arụrụ m nrọ na ndị m na-akpọ oku mana enweghị m ike ịchọta ụzọ m si laa n'ụlọ * The Brown Beatnik Tomes * Deep in Your Best Reflection: Abụ na 160 Characters Nlaghachi nke Dick Willie Abụọ == Hụkwa == * Ndepụta nke ndị na-ese ihe si Brooklyn == Edensibia == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] n8igrl06vbvf9du7srfgcl6xgx75lxb Ayelech Worku 0 17436 84714 84136 2022-07-24T05:05:42Z Amarafide 13468 Ekere na itugharị ihụakwụkwọ nke a "[[:en:Special:Redirect/revision/1066905234|Ayelech Worku]]" wikitext text/x-wiki {{MedalTableTop|medals={{Medal|Sport | Women's [[Athletics (sport)|athletics]]}} {{Medal|Country | {{ETH}} }} {{Medal|Competition|[[IAAF World Championships in Athletics|World Championships]]}} {{Medal|Bronze |[[1999 World Championships in Athletics|1999 Seville]]|5000 m}} {{Medal|Bronze |[[2001 World Championships in Athletics|2001 Edmonton]]|5000 m}} {{Medal|Competition|[[Athletics at the All-Africa Games|All-Africa Games]]}} {{Medal|Gold |[[Athletics at the 1999 All-Africa Games|1999 Johannesburg]]|5000 m}} {{Medal|Silver |[[Athletics at the 1995 All-Africa Games|1995 Harare]]|5000 m}}}} '''Ayelech Worku''' (amụrụ n'ọnwa Junu 12, 1979) bụ onye Etiopia na-agba ọsọ ogologo oge, nke a maara amara maka mmeri ọla nchara abụọ na World Championships na mita 5000. A mụrụ ya na Arsi nke dị na mpaghara Oromia, otu mpaghara ahụ dị ka onye mmeri Olympic ugboro abụọ Haile Gebrselassie. Worku malitere ịsọmpi mgbe ọ dị na nwata: ọ meriri nrite ọlaọcha 5000m na 1995 All-Africa Games mgbe ọ dị afọ iri na isii wee merie ihe omume World Junior Championships n'afọ 1996 na-ịgba ọsọ. Ọ nwetara nhọpụta maka Olimpik mbụ ya n'oge na-adịghị anya, wee sonye na 1996 Atlanta Olympics. Ọ gbara onye nke iri na abụọ na 5000m ikpeazụ mana ọ bụ onye na-eme ihe kachasị mma na Ethiopia na ihe omume ahụ. Ọ gara asọmpi mbụ ya nke World Championship n'ọsọ n'oge na-adịghị anya wee bụrụ onye nke iri na abụọ na 5000m. Ọ malitere inwe ọganihu na ịgba ọsọ na mba, na-ewere obere ọla nchara na 1997 IAAF World Cross Country Championships tupu o nyere aka, ka Ethiopia bụrụ ọlaọcha na mbipụta 1998 wee bụrụ ọla edo nke anọ na ogologo ọsọ na 1999 IAAF World cross Country Championships. O gbara onye nke atọ na 1999 2000 IAAF World Cross Challenge. Ọ nwetere ọnọdụ nke itoolu na asọmpi 2000 World Championships wetakwa ọla edo ọzọ maka Ethiopia. Ihe nrite nke onye ọ bụla bịara na ọsọ asọmpi. o dekọrọ ihe kachasị mma 5000 m nke onwe wee nweta ọla nchara na 1999 World Championships na ọsọ . N'oge na-adịghị anya, o nwetara ihe nrite ọla edo na 1999 All-Africa Games. Worku mere nputa nke abụọ ya na-egwuregwu Sydney n'afọ 2000, ebe ọ gbara onye nke anọ na 5000 m n'azụ onye obodo ya [[Gete Wami]]. Worku ruru n'ọkwa ụwa na ihe omume ọzọ site na ikwughachi ihe nrite ọla nchara ya nke 5000m nke afọ abụọ gara aga na ọsọ 2001 World Championships . Ọ gwụchara nke abụọ n'azụ [[Derartu Tulu]] na mita 10,000 na 2001 Goodwill Games. Worku malitere ịsọmpi na asọmpi ịgba ọsọ n'okporo ụzọ mgbe afọ 2002 gasịrị, ọ meriri na 2003 Montferland Run na mbipụta 2007 nke Hamburg Marathon. == Ihe kacha mma n'onwe ya == * 1500 mita - 4:10.08 (1999) * 3000 mita - 8:32.80 (2002) * mita 5000 - 14:41.23 (2000) * 10,000 mita - 31:38.08 (2001) * Marathon - 2:29:14 (2007) {| {{AchievementTable|Event=yes}} |- !colspan="6"|Representing {{ETH}} |- |1995 |[[Athletics at the 1995 All-Africa Games|All-Africa Games]] |[[Harare]], [[Zimbabwe]] |bgcolor="silver" align="center" | 2nd |5,000 metres |15:48.3 |- |rowspan=3|1996 |[[Athletics at the 1996 Summer Olympics - Women's 5000 metres|Summer Olympics]] |[[Atlanta, Georgia]], [[United States|U.S.]] |align="center" | 12th |5,000 metres |15:28.81 |- |rowspan=2|[[1996 World Junior Championships in Athletics|World Junior Championships]] |rowspan=2|[[Sydney]], [[Australia]] |4th |3000m |[[1996 World Junior Championships in Athletics – Women's 3000 metres|8:54.24]] |- |bgcolor=gold|1st |5000m |[[1996 World Junior Championships in Athletics – Women's 5000 metres|15:40.03]] |- |1997 |[[1997 World Championships in Athletics|World Championships]] |[[Athens, Greece]] |align="center" | 12th |[[1997 World Championships in Athletics - Women's 5000 metres|5,000 metres]] | 15:28.07 |- |rowspan=2|1999 |[[1999 World Championships in Athletics|World Championships]] |[[Seville]], [[Spain]] |bgcolor="CC9966" align="center" | 3rd |5,000 metres |14:44.22 |- |[[Athletics at the 1999 All-Africa Games|All-Africa Games]] |[[Johannesburg]], [[South Africa]] |bgcolor="gold" align="center" | 1st |5,000 metres |15:38.22 |- |2000 |[[Athletics at the 2000 Summer Olympics|Summer Olympics]] |[[Sydney, Australia]] |align="center" | 4th |5,000 metres |14:42.67 |- |2001 |[[2001 World Championships in Athletics|World Championships]] |[[Edmonton, Alberta|Edmonton]], [[Canada]] |bgcolor="CC9966" align="center" | 3rd |5,000 metres | 15:10.17 |- |2007 |[[Hamburg Marathon]] |[[Hamburg, Germany]] |bgcolor="gold" | 1st |Marathon |2:29:14 |} == Ihe odide == * Ayelech Worku at World Athletics [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] 6j1bhopq2h58qkfv9a2232ihq9r277v D'banj 0 18017 84671 82749 2022-07-23T21:18:20Z Samstringz 13276 #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[Usòrò:D'banjawards.jpg|thumb|D'banjawards]]   '''Oladapo Daniel Oyebanjo''' (a mụrụ n'ụbọchị nke 9 n'ọnwa Juun n'afọ 1980), nke a maara nke ọma site na aha ya bụ '''D'banj''', bụ onye Naijiria na-agụ egwu, onye na-eti egwu, onye ọchụnta ego na onye guzobere Mo' Hits Records na onye mmepụta Don Jazzy . O ritela ọtụtụ onyinye egwu, gụnyere onyinye maka ''Best African Act'' na MTV Europe Music Awards 2007, Artist of the Year na MTV Africa Music Awards 2009, Best International Act: Africa na 2011 BET Awards, na Best-selling African Artist na 2014 World Music Awards, Evolution award na 2015 MTV Africa Music awards<ref name="mtveurope">{{Cite web|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/african-artists-dbanj|title=D'Banj – Full Biography|publisher=[[MTV Base]]|accessdate=25 August 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110714131105/http://www.mtvbase.com/music/artists/african-artists-dbanj|archivedate=14 July 2011}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.mama.mtvbase.com/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=65&Itemid=255|title=MTV Africa Music Awards – Winners|publisher=[[MTV Base]]|accessdate=25 August 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100103071330/http://www.mama.mtvbase.com/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=65&Itemid=255|archivedate=3 January 2010}}</ref> [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox musical artist with associated acts]] Oyebanjo nakweere aha ọgbọ D'banj, ngwakọta nke aha mbụ ya, Dapo, na aha nna ya, Oyebanjo.<ref name="mtveurope">{{Cite web|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/african-artists-dbanj|title=D'Banj – Full Biography|publisher=[[MTV Base]]|accessdate=25 August 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110714131105/http://www.mtvbase.com/music/artists/african-artists-dbanj|archivedate=14 July 2011}}</ref> A maara D'banj nke ọma na mba ụwa maka egwu ya n'oge okpomọkụ nke afọ 2012 "Oliver Twist", nke na-agba egwu nke Afrobeats na egwu egwu eletrik nke kachasị na chaatị Afrịka n'afọ 2011 ma bụrụ egwu iri kachasị elu na chaatị UK n'afọ 2012 ruo No. 2 na chaatị R&B nke UK. O kwuru na a ga-eji ụdị Grand mara afọ 2021 ma ọ ga-ewepụta abọm ya nke akpọrọ "Ikebe" tupu ngwụcha nkeji nke mbụ.<ref>{{Cite web|date=14 January 2021|title=D'Banj enters 2021 with new single "Ikebe" {{!}} The Nation Nigeria|url=https://thenationonlineng.net/dbanj-enters-2021-with-new-single-ikebe/|accessdate=26 February 2021|work=Latest Nigeria News, Nigerian Newspapers, Politics|language=en-US}}</ref> == Oge ọ malitere == A mụrụ D'banj, nke a makwaara dị ka Kokomaster ma ọ bụ Bangalee, na 9 June 1980 na Zaria, akụkụ ugwu nke Naịjirịa, nye onye ọrụ agha nke na-eduzi ndị agha na-agba égbè na nwanyị ọchụnta ego dị elu nke chọọchị nke si Shagamu na [[Ȯra Ogun|Ogun]] State. Dbanj nwere ejima dị ka ụmụnne, Taiwo na Kehinde Oyebanjo.<ref>{{Cite web|date=31 January 2014|title=KaySwitch romances Meenakshi Monica|url=https://www.vanguardngr.com/2014/01/kayswitch-romances-meenakshi-monica/|accessdate=14 November 2021|work=Vanguard News|language=en-US}}</ref> === Mmalite nke egwu === Nwanne ya nwoke nke okenye, Femi Oyebanjo, onye nwụrụ n'ihe mberede ụgbọelu mgbe ọ dị afọ iri na asaa, mere ka D'banj mara harmonica. Site n'ịhụnanya D'banj nwere maka egwu karịa ọchịchọ agha nke ndị mụrụ ya, ọ gbasiri mbọ ike maka nkwado nke ndị mụrụ mụrụ ya; nke a nwere ike ịnụ nke ọma site na egwu abọm, ''All Da Way'' site na abọm izizi ya.<ref name="mtveurope">{{Cite web|url=http://www.mtvbase.com/music/artists/african-artists-dbanj|title=D'Banj – Full Biography|publisher=[[MTV Base]]|accessdate=25 August 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110714131105/http://www.mtvbase.com/music/artists/african-artists-dbanj|archivedate=14 July 2011}}</ref> Mgbe nwanne ya nwoke dị afọ iri na asaa nwụsịrị, D'banj haziri ihe onwunwe ya niile n'elu àkwà ya mgbe a kpọtara ha n'ụlọ ma were harmonica ya. "M ga-akpọ ya iji cheta ya". Ka e mesịrị, na mahadum, ọ ghọtara ikike nke nkà ọhụrụ ya na ngwá ọrụ ahụ. "M ga-aga n'ụlọ ndị inyom mgbe ha nwesịrị nkuzi, ọbụlagodi na enweghị ọkụ eletrik m nwere ike igwu egwu n'ebe ahụ". Ọ na-echeta ịmụta Celine Dion's "My Heart Will Go On" mgbe Titanic pụtara "nke ahụ mere ka m nwee ọtụtụ ụmụ agbọghọ!" D'banj wee gaa n'ihu na-amụ injinia igwe na [[Mahadum nke Ȯra Lagos|Mahadum Lagos State]], mana n'ihi ọgbaghara na ọtụtụ mmebi iwu n'ụlọ akwụkwọ ahụ, o kpebiri ịpụ. Atụmatụ ịga n'ihu na ọmụmụ ya dị ka injinia na London kwụsịrị mgbe ọ rutere UK na 2001, wee zute Don Jazzy onye na-anwa inwe ọganihu dị ka onye na-ede egwu na onye na-emepụta ihe. D'Banj malitere ịkwụ ụgwọ gburugburu ụlọ ọrụ ahụ, na-enweta ego mgbe ọ na-arụ ọrụ dị ka onye nche. "Ọ dị mma, n'ihi na m na-eme abalị", ka ọ na-ekwu, "ka m wee nwee ike ige egwu na ekweisi m". Don Jazzy gwara Kokomaster na ya chere na ọ bụ kpakpando na-eme ya, ma na-eche na egwu egwu na [[Naijiria|Naịjirịa]] "na-agbawa", ha abụọ laghachiri Lagos n'afọ 2005. N'otu afọ ahụ, otu "Tongolo" bịara; nne D'Banj kwụrụ ụgwọ vidiyo ahụ. Ọ ghọrọ ihe na-ewu ewu ozugbo, ma nweta otuto dị ukwuu na mba ahụ. Nkwado mbụ ya bụ ihe ọṅụṅụ na-enye ume a na-akpọ Power Fist.<ref>{{Cite news|author=Smith|first=Caspar Llewellyn|date=23 June 2012|title=I'm with D'Banj|language=en-GB|work=The Observer|url=https://www.theguardian.com/music/2012/jun/23/d-banj-interview-nigerian-music-star|accessdate=20 August 2020}}</ref> == Ọrụ egwu == Dị ka ụtụ nye onye nkuzi ya [[Fela Kuti|Fela]], D'banj na-eji ngwakọta nke Afrobeat na Afropop mee ka egwu ya dị ndụ na narị afọ nke 21 na ịnụ ọkụ n'obi na-enweghị ume yana ezigbo ọchị. Abụ ya dabere na ndụ ya, na-abụkarị ihe ọchị ma nwee nkọwa miri emi nke na-edekọ mgba nke nwa okorobịa Naijiria na-anwa imezu nrọ ya. Ọ na-eme ihe na Yoruba, Bekee na Pidgin English. === 2005: ''Ọ dịghị ihe dị ogologo'' === E wepụtara abọm izizi D'banj, No Long Thing, n'afọ 2005. Ọ wepụtara ọtụtụ egwu na Tongolo dị ka onye isi egwu. Nke a gosipụtara na ọ bụ egwu ọganihu ya na ihe na-ewu ewu. O nyekwara onye Koko Master ya, na okwu ahụ, koko, na-ewere ihe dịgasị iche iche. Ihe ịga nke ọma mbụ nke D'banj dugara na mmekorita ya na ndị omenkà ndị ọzọ, gụnyere Dare Art Alade na Ikechukwu. PDP (otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-achị na Naịjirịa) jiri otu '''koko''' D'Banj mee ihe dị ka isiokwu mkpọsa ya maka ntuli aka 2007 . === 2006: ''Rundown Funk U Up'' === Abọm nke abụọ nke D'banj bụ ''Rundown Funk U Up'', nke e wepụtara na afọ 2006, wepụtara ọtụtụ egwu gụnyere otu klọb, Tongolo (Remix), na otu egwu Why Me?. Nke a gosipụtara na ọ bụ ihe ọzọ na-ewu ewu. === 2007: Curriculum Vitae & The Entertainer === D'banj, dị ka onye na-ese ihe nke Mo'Hits Records, bụkwa onye otu ya, Mo' Hits Allstars (gụnyere ndị na-ese ihe [[Dr SID]], [[Wande Coal]], KaySwitch, na D'Prince). A hụla ya na otu n'ime ndị na-agụ egwú kacha nwee nkà na Naịjirịa, "Smile Lasisi". E wepụtara abọm izizi nke otu ahụ, Curriculum Vitae, na Disemba 2007. Ọ gụnyere egwu egwu, "Be Close To You", "Booty Call" na "Move Your Body", nke bụ egwu mbụ. E gosipụtara D'banj na egwu Ikechukwu nke afọ 2008, "Wind Am Well". Na ọnwa Julaị, na afọ 2008 hụrụ ntọhapụ nke abọm nke atọ nke D'banj, The Entertainer, na egwu "Gbono Feli Feli", "Kimon", "Olorun Maje" na "Entertainer". === Mo'Hits/G.O.O.D. Egwú === Na ọnwa isii, na afọ 2011, D'banj bịanyere aka na [[Kanyé West|Kanye West]] G.O.O.D Music record label dị ka onye na-ese ihe. Na 9 June 2011, D'banj dere na akaụntụ Twitter ya, @iamdbanj, "Dị ka ụnyaahụ, mụ na nwanne m nwoke mere Tongolo. Afọ asaa ka e mesịrị, Mo'Hits bịanyere aka na GOOD Music. Onyinye ụbọchị ọmụmụ kacha mma. Chineke kelere gị. "<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/iamdbanj|accessdate=20 August 2020|work=Twitter|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.mtv.com/news/2495609/kanye-west-signs-nigerian-acts-banj-and-don-jazzy/|title=Kanye West Signs Nigerian Acts D'Banj And Don Jazzy|work=MTV.com|accessdate=8 March 2017}}</ref> Na Septemba 2016, a mara ọkwa na a tọhapụrụ D'banj na GOOD Music.<ref>{{Cite web|url=http://pulse.ng/buzz/dbanj-kanye-wests-g-o-o-d-music-label-officially-parts-ways-with-singer-id5481939.html|title=Dbanj: Kanye Wests G.O.O.D music label officially parts ways with singer|first=Abiola|author=Solanke|work=Pulse.ng|date=12 September 2016|accessdate=8 March 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://thenet.ng/2016/09/g-o-o-d-music-finally-confirms-dbanjs-exit/|title=G.O.O.D Music finally confirms D'banj's exit – Nigerian Entertainment Today – Nigeria's Top Website for News, Gossip, Comedy, Videos, Blogs, Events, Weddings, Nollywood, Celebs, Scoop and Games|date=10 September 2016|work=TheNet.ng|accessdate=8 March 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171114020429/http://thenet.ng/2016/09/g-o-o-d-music-finally-confirms-dbanjs-exit/|archivedate=14 November 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.vanguardngr.com/2016/09/dbanj-dropped-kanye-wests-g-o-o-d-music-label/|title=D'Banj Dropped by Kanye West's G.O.O.D Music Label? – Vanguard News|date=15 September 2016|work=VanguardNgr.com|accessdate=8 March 2017}}</ref> === Mo'Hits nkewa === Mgbe ọtụtụ ọnwa nke ịkọ nkọ na asịrị na-enweghị isi, onye na-emepụta ihe, Don Jazzy kwupụtara site na akaụntụ Twitter ya na nkewa nke Mo'Hits. Mgbe nkewa ahụ gasịrị, Don Jazzy, D'Prince, [[Dr SID]], [[Wande Coal]] malitere Mavin Records ebe D'banj guzobere DB Records ma dịka a tụrụ anya ya, ọ bịanyere aka na nwanne ya nwoke nke obere Kayswitch na akara ahụ n'akụkụ ndị na-emepụta [[Mavin Records|ihe]]<ref>{{Cite web|title=Mavin Records is Africa's leading record label. Founded in Lagos in 2012 by legendary producer Don Jazzy, Mavin has produced some of the most iconic...|url=https://mavinrecords.com/|accessdate=20 August 2020|work=mavinrecords.com|language=en}}</ref> abụọ, Jaysleek na Deevee.<ref>{{Cite web|title=About D'Banj Records|url=http://www.dbanjrecords.com|publisher=DB Records|accessdate=16 November 2013}}</ref> === Sony Entertainment Deal === Na Disemba, na afọ 2012, D'banj bịanyere aka na nnukwu nkwekọrịta na Sony. N'ikwu okwu banyere mkpa nkwekọrịta ahụ dị na Sony, onye isi nchịkwa nke Sony Music Entertainment, Sean Watson, kwuru, sị: "Ịrụkọ ọrụ na D'Banj bụ ihe dị mkpa nye anyị na Sony Music Entertainment Africa. Anyị na-enwe mmasị mgbe niile na nkà ya na inwe ike inye aka n'iweta egwu D'Banj nye ọtụtụ nde ndị na-akwado ya, nke guzosiri ike na nke ọhụrụ, gafee kọntinent ahụ bụ ihe ùgwù nye anyị. Anyị nwere obi ụtọ nke ukwuu na anyị bụ akụkụ ya. " <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[Ihe odide a chọrọ ihe e depụtara]</sup> A kọwara nkwekọrịta ahụ dị ka "Pan African, nkwekọrịta ọtụtụ album na Sony Music's RCA Records. Ọ na-agụnyekwa nkwekọrịta njikwa pụrụ iche na Sony Music na onye mmekọ ROCKSTAR4000 maka kọntinent ahụ. Tinye na nke ahụ ọtụtụ abọm, nkwekọrịta zuru ụwa ọnụ na onye na-agụ egwú na onye na'ede egwú nke Naijiria bụ Kayswitch na mmekọrịta mmekọrịta na D'Banj's Nigerian record label DB Records.<ref>{{Cite web|url=http://www.ventures-africa.com/2012/12/nigerian-star-dbanj-signs-mega-deal-with-sony-entertainment/|title=Nigerian Star D'Banj Signs Mega Deal With Sony Entertainment – Ventures Africa|date=13 December 2012|work=Ventures-Africa.com|accessdate=8 March 2017}}</ref> === 2014 === Otu egwu na-abịanụ "Bother You", nke sitere na ihe nkiri Half of a Yellow Sun, ka Mi7 Records na akara D'banj bụ DKM Media wepụtara na 7 Eprel afọ 2013.<ref>{{Cite web|author=Gaia|date=19 February 2014|title=WATCH- D'banj set to release new single 'Bother You' inspired by film Half of a Yellow Sun|url=https://www.flavourmag.co.uk/watch-dbanj-set-to-release-new-single-bother-you-inspired-by-film-half-of-a-yellow-sun/|accessdate=20 August 2020|work=FLAVOURMAG|language=en-US}}</ref> Na onwa isii, na afọ 2014, D'banj gosipụtara ndị na-ese [[Tonto Dikeh|ihe]] n'okpuru akara ndekọ ya, nke gụnyere ya, nwanne ya nwoke nke obere Kay Switch, ụmụnne MossKriss na Ralph Kriss na Tonto Dikeh, Ebeneztizzy.<ref>{{Cite web|date=13 June 2014|title=D'Banj Unveils The DB Records Family aka The Lee Family|url=https://www.360nobs.com/2014/06/dbanj-unveils-the-db-records-family-aka-the-lee-family/|accessdate=20 August 2020|work=360Nobs.com|language=en-GB}}</ref> === 2017 === O weputara abọm akpọrọ King Don Come, ya na ihe ngosi ndị ọbịa sitere na Gucci Mane, [[Wande Coal]], Harry Songs, Bucie, Busiswa wdg n'ọnwa Ọgọstụ. Abọm ahụ gụnyere egwu 'It's Not A Lie', 'El Chapo yana egwu egwu ya nke afọ 2012 'Oliver Twist'.<ref>{{Cite news|url=http://www.okayafrica.com/in-brief/d-banj-king-don-come-album/|title=D'Banj's New Album 'King Don Come' Is Here|work=OkayAfrica|accessdate=2 September 2017|language=en-US}}</ref> === Egwuregwu na-eme ihe nkiri === Ọ rụrụ ọrụ na Femi Kuti's ọhụrụ Afrikan Shrine na Ikeja, Lagos nakwa na Shrine Synchro System's regular London Night at Cargo. Ọ rụrụ ọrụ na Black President Concert iji cheta nka na ihe nketa Fela na Barbican na London, yana ọtụtụ ndị na-ese ihe na mba ụwa na Naịjirịa dị ka Kelly Rowland na 1st Edition nke MTV Africa Music Awards 2008 na [[Abuja]], Naịjiria.<ref>[https://www.youtube.com/watch?gl=GB&hl=en-GB&client=mv-google&v=hIyPvEh02z8&feature=related&nomobile=1 Kelly Rowland Ft Dbanj – Like this (remix) – YouTube]. </ref> D'banj bụ onye na-eme ihe nkiri mgbe niile maka ThisDay Africa Rising Music Festival kwa afọ. O sonyere n'otu n'ime ihe omume ndị a na-atụ anya ya n'oge ahụ, 'Koko Concert'. Egwuregwu a gụnyere D'Banj, Don Jazzy, [[Dr SID]], [[Wande Coal]], D'Prince tinyere ndị ọbịa ole na ole gụnyere May7ven na onye na-eme ihe ọchị Tunde Ednut. E debere usoro ahụ maka abalị na-akpali akpali na mmetụta Koko bụ n'ezie LIVE na London ka ndị na-akwado D'Banj na Mo' Hits jupụtara n'ọgbọ egwuregwu O2 ruo ikike. Dị ka a tụrụ anya ya, ihe ndị ahụ nọgidere na-abịa ma na-aga n'ihu na-agagharị na ihe ndị na-eme n'elu ikpo okwu site n'aka ndị omenkà niile. N'ọnwa Disemba afọ 2010, Mo' Hits All Stars wetara Koko Concert na Lagos na ''D'banj'' nọgidere na-eme ihe ngosi siri ike nke mere ka ndị na-ege ntị na-eti mkpu. Ndị ọrụ ibe dị ka M.I, [[eLDee]], Jesse Jagz, na [[Wizkid]] sonyekwara n'elu ikpo okwu. Enwekwara ihe ngosi zuru ụwa ọnụ nke "Mr Endowed (Remix) " a na-atụ anya ya nke ukwuu nke gosipụtara Snoop Dogg yana egwu "Blame It on the Money" nke gosipụtara nwa amaala California na Big Sean. Na 23, na onwa isii, na afọ 2012, D'banj rụrụ ọrụ na Hackney Weekend iji mee emume 2012 Summer Olympics, nke Jay-Z na [[Rihanna]] duziri. Ọ rụrụ ọrụ n'akụkụ enyi ya, na onye ibe ya na Universal Music Group, Rita Ora na 30 Ọgọstụ, na afọ 2012 na SCALA London Live Music, Clubs and Arts Venue iji mee emume ntọhapụ nke abọm izizi ya ''Ora''. Ọ rụkwara ọrụ na emume mmechi AFCON 2013 nke e mere na South Africa. N'abalị iri na asatọ n'ọnwa Eprel n'afọ 2015, D'banj mere n'ụbọchị ụwa nke ụmụ amaala n'efu na Capitol Hill (Washington Monument Grounds) maka ncheta afọ iri anọ na ise nke ụbọchị ụwa nke Global Poverty Project na Earth Day Network mere<ref>[http://notjustok.com/2015/04/18/dbanj-to-perform-alongside-mary-j-blige-usher-gwen-stefani-at-globalcitizensearthday2015/ DOWNLOAD:D'banj To Perform Alongside Mary J Blige, Usher, Gwen Stefani at #GlobalCitizensEarthDay2015 –notjustOk]. </ref> == Nkwado == Site na abọm mbụ nke D'banj bịara nkwado mbụ ya site na ihe ọṅụṅụ ike a na-akpọ Power Fist.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/music/2012/jun/23/d-banj-interview-nigerian-music-star|title=I am D'banj|work=The Guardian|date=23 June 2012}}</ref> N'ọnwa Mee afọ 2013, a kpọrọ D'banj onye nnọchi anya ụlọ akụ nke ụlọ ọrụ (BOI). N'ọnwa Nọvemba afọ 2013, D'banj bịanyere aka na nkwekọrịta Naira ọtụtụ nde na Globacom, ụlọ ọrụ ọ kewara na 2010.<ref>{{Cite web|title=Glo signs D'banj, Wande Coal as ambassadors|date=11 November 2013|url=http://www.vanguardngr.com/2013/11/glo-signs-dbanj-wande-coal-ambassador/|publisher=Vanguard Nigeria|accessdate=12 November 2013}}</ref> Na June 2014 D'Banj Secures Deal na Heritage Bank.<ref>{{Cite web|url=http://www.36ng.com.ng/2014/06/10/dbanj-secures-deal-heritage-bank/|title=D'Banj Secures Deal With Heritage Bank – 36NG|first=Segun|author=Oleniju|date=10 June 2014|work=36ng.com.ng|accessdate=8 March 2017}}</ref> N'ọnwa Ọktoba afọ 2014, a kpọrọ D'banj onye nnọchi anya Afrịka maka Beats site na Dre.<ref>{{Cite web|url=http://www.ibtimes.co.uk/nigerian-singer-dbanj-named-african-ambassador-apples-beats-by-dre-1469391|title=Nigerian Singer D'banj Named African Ambassador for Apple's Beats by Dre|work=International Business Times|date=10 October 2014|accessdate=10 October 2014|author=Owoseje, Toyin}}</ref> N'ọnwa Febụwarị afọ 2015, a họpụtara D'banj dịka onye nnọchi anya Afrịka maka Ciroc Nigeria.<ref>{{Cite news|url=http://www.bellanaija.com/2015/02/06/the-newest-ambassadors-banky-w-dbanj-land-new-endorsement/|title=The Newest Ambassadors! Banky W & D'banj Land New Endorsement|date=6 February 2015|accessdate=28 March 2015|publisher=Bella Naija}}</ref> N'akụkọ pụrụ iche na Tush Magazine Issue 11, Banky W na Dbanj nwetakwara ìhè banyere otu ha si ghọọ ndị nnọchi anya Ciroc.<ref>{{Cite web|url=http://www.tushmagazine.com.ng/banky-w-dbanj-look-stunning-on-the-cover-of-issue-11/|title=Ciroc Boys of Nigeria covers Tush Magazine Issue 11|date=30 September 2015}}</ref> Na Septemba 2015, e mere D'banj onye nnọchi anya SLOT, ekwentị mkpanaaka a ma ama, na ngwá ahịa eletrọniki.<ref>{{Cite web|url=http://pulse.ng/celebrities/dbanj-pop-superstar-lands-new-endorsement-deal-gets-porsche-car-id4195139.html|title=Dbanj: Pop superstar lands new endorsement deal, gets Porsche car|first=Ayomide O.|author=Tayo|work=Pulse.ng|date=23 September 2015|accessdate=8 March 2017}}</ref> Dbanj bụzi otu n'ime ndị na-ese ihe Afrobeats kacha baa ọgaranya na Naịjirịa. == Ọrụ enyemaka == D'banj bụ onye guzobere Koko Foundation for Youth and Peace Development. Ọ bụkwa onye nnọchi anya ndị ntorobịa mbụ nke United Nations maka udo na Naijiria.<ref>{{Cite web|title=WFUNA – World Federation of United Nations Associations|url=https://wfuna.org/|accessdate=20 August 2020|work=WFUNA – World Federation of United Nations Associations|language=en}}</ref> Dbanj bụ onye nnọchi anya otu mkpọsa; ọ wepụtara egwu "Cocoa Na Chocolate" iji kwado itinye ego n'ọrụ ugbo.<ref>{{Cite web|date=8 July 2014|title=Good news: AU leaders' summit in Malabo, pledge to "Do Agric"!|url=https://www.one.org/africa/blog/good-news-au-leaders-summit-in-malabo-pledge-to-do-agric/|accessdate=20 August 2020|work=ONE|language=en-US}}</ref> 'Cocoa Na Chocolate' gosipụtara ndị omenkà Africa 18 ndị ọzọ ma merie Best African Collaboration na All Africa Music Awards na afọ 2014. N'afọ 2015, onye isi ụlọ akụ ụwa, Jim Yong Kim, kelere ya maka iji ike egwu ya na ọnọdụ onye ama ama dị elu iji mee ka a mara okwu ndị siri ike na ndị dị oke egwu n'Africa na-elekwasị anya n'ọrụ ugbo na ibelata ịda ogbenye. E hotara Jim Yong Kim na-ekwu na "''Enwere m obi ụtọ izute D'banj n'ọnwa gara aga ma hụ ya ka ọ na-eme ihe''. Enwere m obi ụtọ na ọ bụ onye omenkà mbụ sonyere na usoro Music4Dev ọhụrụ anyị na-agba onye omenkọ ụwa ume ịkwalite mmata banyere ịda ogbenye na nsogbu ndị metụtara ya. "<ref>{{Cite web|title=Singer impresses World Bank boss, Jim Young Kim|url=http://pulse.ng/celebrities/dbanj-singer-impresses-world-bank-boss-jim-young-kim-id3772695.html|work=Pulse Nigeria|date=19 May 2015|publisher=Gbenga Bada|accessdate=19 May 2015}}</ref> N'afọ 2015, D'banj wepụtara vidiyo ahụ na "Extraordinary" iji mee ka a mara banyere ịha nhata nwoke na nwanyị na inye ụmụ nwanyị ike. Ụlọ akụ ụwa kwadoro abụ ahụ dị ka abụ maka mmata ụmụ nwanyị.<ref>{{Cite web|url=http://gqnaija.com/video-download/video-dbanj-extraordinary/|title=VIDEO: D'banj – Extraordinary|work=Gqnaija|accessdate=5 October 2015}}</ref> == Ọrụ == D'Banj mikpuru onwe ya nke ukwuu na teknụzụ ozi, ọkachasị na mpaghara ọrụ bara uru na nkesa dijitalụ ọdịnaya. O nwere MCOMM Ltd (Median Mobile Communications Limited, A Value Added Service Content Provider) na D' Kings Men Media Limited (a 360 Media Company), nke na-ahụ maka nnukwu njem dijitalụ ya n'oge na-adịbeghị anya. === C.R.E.A.M === N'ọnwa Ọgọstụ, na afọ 2016, D'banj's D'Kings Men Media jikọtara aka na MTN Nigeria na Bank of Industry iji malite THE CREAM PLATFORM, ikpo okwu nwere nkà okike nke e guzobere iji nyere aka ịchọpụta uche ndị na-eto eto na Naịjirịa site na ịkpọ koodu USSD na ekwentị mkpanaaka.<ref>{{Cite web|url=http://www.thecreamplatform.com|title=C.R.E.A.M|first=HAROLD|author=OLAMILOKUN|work=TheCreamPlatform.com|accessdate=8 March 2017}}</ref> A kọrọ na ikpo okwu ahụ, dị ka ọ dị na Disemba, na afọ 2016, nwere ihe karịrị nde mmadụ abụọ na-akwụ ụgwọ ma chọpụta ọtụtụ narị talent site na ụdị egwu naanị, yana ọtụtụ iri vidiyo egwu na ọtụtụ nde Naira nyere ndị mmeri.<ref>{{Cite news|url=https://www.bellanaija.com/2016/10/winners-emerge-from-the-cream-lottery-platform-get-rewarded-by-dbanj/|title=Winners Emerge from the CREAM Lottery Platform & Get Rewarded by D'banj}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.bellanaija.com/2016/09/superstar-dbanj-partners-with-mtn-to-launch-the-c-r-e-a-m-lottery-for-creative-minds/|title=Superstar D'banj Partners with MTN to Launch the C.R.E.A.M Lottery for Creative Minds}}</ref> == Ndụ onwe onye == D'banj lụrụ Lineo Didi Kilgrow na onwa isii, na afọ 2016. Ọ mara ọkwa ọmụmụ nwa ha nwoke, Daniel Oyebanjo III, na Mee, na afọ 2017; mmiri riri nwa ahụ na onwa isii, na afọ 2018.<ref>{{Cite news|url=https://www.vanguardngr.com/2017/05/dbanj-welcomes-son-daniel/|title=Dbanj, welcomes son Daniel|publisher=The Vanguard|accessdate=28 December 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.informationng.com/2017/12/moment-dbanj-introduced-cute-son-wife-live-stage-video.html|title=THE MOMENT D'BANJ INTRODUCED HIS CUTE SON AND WIFE LIVE ON STAGE (VIDEO)|work=Information Nigeria|accessdate=28 December 2017}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.premiumtimesng.com/entertainment/music/239606-dbanj-opens-married-secretly.html|work=Premium Times|title=Dbanj opens up on why he married secretly|accessdate=28 December 2017}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.pmnewsnigeria.com/2017/09/30/father-humbling-dbanj/|publisher=PM News|title=Being A Father Is Very Humbling – Dbanj|accessdate=28 December 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-44600368|title=Nigerian music star D'banj's son drowns at home|accessdate=26 June 2020|publisher=[[BBC]]|date=25 June 2018}}</ref> N'ọnwa Juun afọ 2020, mgbe D'banj biputara na mgbasa ozi mmekọrịta ka ọ "na-ekwu na ọ gaghị idina ya n'ike," Seyitan Babatayo boro ya ebubo idina ya na 2018, na-ekwu na ya chọrọ "[ịkpọ] ya na hyprocrisy ya. "<ref name=":0">{{Cite news|author=Akinwotu|first=Emmanuel|date=25 June 2020|title=Nigerian pop star allegedly abducts woman after she accuses him of rape|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2020/jun/25/nigerian-pop-star-dbanj-allegedly-abducts-woman-seyitan-babatayo-after-she-accuses-him-of|accessdate=25 June 2020}}</ref><ref name=":1">{{Cite news|author=Adegbeye|first=OluTimehin|date=4 September 2020|title=Opinion {{!}} Nothing Happens When Women Are Raped in Nigeria|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2020/09/04/opinion/nigeria-rape-sexual-abuse.html|accessdate=13 September 2020}}</ref><ref>{{Cite web|author=Pitjeng|first=Refilwe|title=D'banj's rape accuser details how the singer allegedly raped her|url=https://ewn.co.za/2020/06/24/d-banj-s-rape-accusor-details-how-the-singer-raped-her|accessdate=13 September 2020|work=ewn.co.za|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|author=Dark|first=Shayera|title=Nigerians are confronting an underreported rape crisis that's spiked during the lockdown|url=https://qz.com/africa/1871793/nigerians-confront-rape-culture-crisis-after-dbanj-allegations/|accessdate=13 September 2020|work=Quartz Africa|language=en}}</ref> N'oge na-adịghị anya mgbe nke ahụ gasịrị, ọ furu efu ruo ụbọchị abụọ, mgbe ọ na-efu ozi ndị e mere na mgbasa ozi mmekọrịta ya kwuru na ebubo ahụ bụ ihe mgbasa ozi iji kwado otu D'banj na-abịanụ.<ref name=":0" /> Dị ka ''The Guardian'' si kwuo, a chọtara ya site n'enyemaka nke NGO Stand to End Rape (STER).<ref name=":0" /> O kwuru na ndị uwe ojii Naijiria tọọrọ ya, bụ ndị nyefere ya n'aka ndị otu nchịkwa D'banj bụ ndị kwadoro mgbasa ozi mmekọrịta ya wee mee ka ọ laghachi azụ.<ref name=":0" /> D'banj gọnahụrụ ebubo ahụ, na-akpọ ha "ebubo ụgha na ụgha sitere n'olulu hel".<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|date=18 June 2020|title=D'Banj's assault allegation: Everything we know so far|url=https://thenativemag.com/communities/dbanj-lawsuit-sexual-assault-allegation/|accessdate=19 June 2020|work=The Native|language=en-US}}</ref> Mgbe ọtụtụ ụbọchị gasịrị, Babatayo wepụtara nkwupụta na-ekwu na ya na D'banj ekwekọrịtala nkwekọrịta "na-abụghị ego", na-asị, "Achọrọ m udo m".<ref name=":1" /> Na 3 Julaị, na afọ 2020, D'banj gbara Babatayo akwụkwọ maka ijeri N1.5 . N'oge na-adịghị anya mgbe nke ahụ gasịrị, onye bụbu onye njikwa D'banj bụ Franklin Amudo kọrọ na Babatayo gwara ya na D'ban j dinaa ya n'ike n'ụbọchị sochiri ebubo ndina n'ike ahụ.<ref>{{Cite web|author=Campbell|first=Preye|date=6 July 2020|title=D'banj's former manager, Franklin Amudo speaks on rape allegation|url=https://www.pmnewsnigeria.com/2020/07/06/dbanjs-former-manager-franklin-amudo-speaks-on-rape-allegation/|accessdate=13 September 2020|work=P.M. News|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|title='I no fit tell weda D'banj enta your room' – D'banj former manager reply Seyitan|work=BBC News Pidgin|url=https://www.bbc.com/pidgin/tori-53305117|accessdate=13 September 2020}}</ref><ref>{{Cite web|title=Rape allegation: DBanj's ex manager, Franklin Amudo gives his own account of what transpired at the hotel (Video)|url=https://nigeriadailynews.com/gossip/61445-rape-allegation-dbanjs-ex-manager-franklin-amudo-gives-his-own-account-of-what-transpired-at-the-hotel-video.html|accessdate=13 September 2020|language=en-US}}</ref> Onye na-ede egwu dị afọ iri anọ kwuru okwu n'oge ọ pụtara na 'Bliss Experience', ihe omume ụka nke Moses Bliss, onye na-ese egwu, kwadoro. Na ọnwa isii, na afọ 2018, Dbanj na Lineo Didi Kilgrow, nwunye ya, bere arịrị maka ọnwụ Daniel Oyebanjo nke Atọ, nwa ha nwoke dị otu afọ. A kọrọ na mmiri riri nwata ahụ n'oge ahụ n'ọdọ mmiri dị n'ụlọ onye na-agụ egwú ahụ na Ikoyi, Lagos. N'icheta ọdachi ahụ mere, Dbanj kwuru na Chineke emeela ka o nwee ọganihu site n'ịgọzi ya na ọ bụghị otu ma ọ bụ ụmụ abụọ. "Ihe m na-anwa ikwu bụ na amụrụ m ọzọ n'ezie. Mgbe m kwuru na Jizọs bụ koko, m kwuru ya. Ọ bụrụ na onye ọ bụla maara akụkọ m, maka nke ọ bụla n'ime abọm m, ana m enye nsọpụrụ mgbe niile onye nsọpụrụ kwesịrị, "a pụrụ ịnụ ka ọ na-ekwu. "Amaara m mgbe niile isi iyi nke ebe m guzo. Afọ atọ gara aga, nwa m nwoke mbụ nwụrụ. Ma Onyenwe anyị weghachiri m. E nwere ihe ị ga-agwa ndị mmadụ ma ha agaghị ekwurịta okwu n'ihi na ha kwenyere na ị maghị ihe ha na-agafe. "Ma Chineke ga-etinye gị na njem ụfọdụ ka ị wee guzoro...[inaudible] Ekele dị ukwuu. Chineke gọzie gị. "<ref>{{Cite web|date=17 May 2021|title=I'm actually born again, D'banj declares as he recalls son's death|url=http://lifestyle.thecable.ng/im-actually-born-again-dbanj-declares-as-he-recalls-sons-death/|accessdate=12 June 2021|work=TheCable Lifestyle|language=en-US}}</ref> == Nkọwapụta == === Abọm === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+Abọm studio ! scope="col" |Aha ya ! scope="col" |Nkọwa nke abọm |- | scope="row" |''Ọ dịghị Ihe Dị Ogologo'' | |- | scope="row" |''RunDown Funk U Up'' | * E wepụtara ya: 2006 * Label: Mo'Hits Records * Ụdị: CD, nbudata dijitalụ |- | scope="row" |''Onye Na-eme Ihe Egwuregwu'' | * A tọhapụrụ ya: 11 Septemba 2008 * Label: Mo'Hits Records * Ụdị: CD, nbudata dijitalụ |- |''Eze Don Bịa'' | * E wepụtara ya: 2017 * Label: DKM Inc/Priority Records/Capitol Records * Ụdị: Nbudata dijitalụ |- |''Enweghị nrụgide, Isi nke 1'' | * A tọhapụrụ ya: 2021 * Label: DB Records * Ụdị: Nbudata dijitalụ |} {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |+Abọm nchịkọta ! scope="col" |Aha ya ! scope="col" |Nkọwa nke abọm |- | scope="row" |''Usoro mmụta Vitae'' | * E wepụtara ya: 2007 * Label: Mo' Hits Records * Ụdị: CD, nbudata dijitalụ |- ! scope="row" |''Ndị Eze Ndị ikom'' | * A tọhapụrụ ya: 24 June 2013 * Label: DB Records / GOOD Music / Sony Music * Ụdị: CD, nbudata dijitalụ |} === Ndị na-alụbeghị di === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! rowspan="2" scope="col" |Afọ ! rowspan="2" scope="col" |Aha ya ! colspan="4" scope="col" |Ọnọdụ chaatị kachasị elu ! rowspan="2" scope="col" |Album |- ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |BEL (Vl)<br /><br /><br /><br /><ref name="VL">{{Cite web|url=http://www.ultratop.be/nl/showinterpret.asp?interpret=D%27Banj|title=Discografie D'Banj|publisher=Hung Medien. www.ultratop.be/nl/}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |BEL (Wa)<br /><br /><br /><br /><ref name="WA">{{Cite web|url=http://www.ultratop.be/fr/showinterpret.asp?interpret=D%27Banj|title=Discografie D'Banj|publisher=Hung Medien. www.ultratop.be/fr/}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |GER<br /><br /><br /><br /><ref name="GER">{{Cite web|url=http://www.officialcharts.de/artist.asp?name=D%27Banj&country=de|title=Discografie D'Banj|publisher=Hung Medien. www.charts.de/}}</ref> ! scope="col" style="width:3em;font-size:85%;" |UK<br /><br /><br /><br /><ref name="UK">Peak positions in the United Kingdom: </ref> |- | rowspan="3" |2005 ! scope="row" |"Tongolo" (<span style="font-size:85%;">nke gosipụtara Tola HU</span>) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | rowspan="3" |''Ọ dịghị Ihe Dị Ogologo'' |- ! scope="row" |"Socor" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Mobolowowon" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- | rowspan="2" |2006 ! scope="row" |"Run Down (Funk U Up)" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | rowspan="3" |''RunDown Funk U Up'' |- ! scope="row" |"Gịnị mere m ji" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- |2007 ! scope="row" |"Tongolo Remix" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- | rowspan="7" |2008 ! scope="row" |"Kimon" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | rowspan="7" |''Onye Na-eme Ihe Egwuregwu'' |- ! scope="row" |"Na mberede" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Gbono Feli Feli" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Onye na-eme ihe nkiri" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Na mberede" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"N'ịhụnanya" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Igwe" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- |2009 ! scope="row" |"Onye na-agba ọsọ" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | rowspan="2" |''Ihe Ndị Dị Mkpa'' |- |2010 ! scope="row" |"Mr Endowed (Remix)" (<span style="font-size:85%;">nke</span><br /><br /><br /><br /> gosipụtara Snoop Dogg) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- | rowspan="4" |2012 ! scope="row" |"Oliver Twist" |60 |68 |66 |9 | rowspan="7" |''Ndị Eze Ndị ikom'' |- ! scope="row" |"Bachelor" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Cashflow" (<small>D'banj na-egosi Kay Switch</small>) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"Sister Caro" (<small>Kay Switch na-egosi D'banj</small>) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- | rowspan="3" |2013 ! scope="row" |"Agwaghị m ihe nzuzu" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"N'elu Ụwa" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- ! scope="row" |"N'ikpeazụ" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |- |2014 ! scope="row" |"Ịdị ka Ni*ga" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- | rowspan="3" |2015 ! scope="row" |"Feeling a Nikka" (Remix) (ya <small>na</small> <small>Akon</small>) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Ọdịdị Anyanwụ" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Frosh" (<small>nke</small> <small>Akon</small> gosipụtara)<ref>{{Cite web|title=D'banj Singer flaunts dapper looks as he features Akon In 'Frosh' video|url=http://pulse.com.gh/music-videos/dbanj-singer-flaunts-dapper-looks-as-he-features-akon-in-frosh-video-id4200127.html|work=Pulse.com.gh|date=25 September 2015|publisher=David Mawuli|accessdate=10 February 2016}}</ref> |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- | rowspan="2" |2016 ! scope="row" |"Ihe mberede" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | | |- ! scope="row" |Ebumnuche |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | | |- | rowspan="2" |2017 ! scope="row" |"Ọ bụghị ụgha" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |''Eze Don Bịa'' |- ! scope="row" |"El Chapo" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |''Eze Don Bịa'' |- | rowspan="7" |2018 ! scope="row" |"Agidi" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Ọrụ" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"N'azụ" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Issa Banger" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Shoulda" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Ọrụ" |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Shake It" (nke [[Tiwa Savage]] gosipụtara) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- | rowspan="2" |2019 ! scope="row" |"Ihe Maka Ihe" (nke Casper Nyovest & [[Tiwa Savage]] gosipụtara) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- ! scope="row" |"Baecation" (nke gosipụtara 2Baba) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |- |2022 ! scope="row" |"Face Show" (nke gosipụtara Skiibii & HollyHood Bay Bay) |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị |Ọdịdị | |} === Mpụta ndị ọbịa === {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" ! scope="col" |Afọ ! scope="col" |Aha ya ! scope="col" |Ndị ọzọ na-eme ihe nkiri ! scope="col" |Album |- |2012 ! scope="row" |"Ụtụtụ"<ref>{{Cite web|url=http://www.allmusic.com/album/mw0002412300|title=''Cruel Summer'' – Various Artists > Overview|publisher=[[Rovi Corporation]]|work=[[AllMusic]]|accessdate=21 September 2012}}</ref> |Raekwon, Pusha T, Common, 2 Chainz, Cyhi the Prynce, Kid Cudi |''Oge Ọchị Na-eme Ihe Ọjọọ'' |} == Ihe nkiri vidio == {| class="wikitable" !Afọ !Aha ya !Onye nduzi !Ref |- |2006 |Asụsụ | | |- |2006 |Enyemaka | | |- |2006 |Mobolowowon | | |- |2015 |''Ihe nzuzo'' nke gosipụtara Idris Elba |{{N/A}} |<ref>{{Cite web|title=D'banj, Idris Elba, Shadow Boxxer Stars are funny in silly 'Confidential' visual|url=http://pulse.com.gh/music-videos/dbanj-idris-elba-shadow-boxxer-stars-are-funny-in-silly-confidential-visual-id4091232.html|work=Pulse.com.gh|date=21 August 2015|publisher=David Mawuli|accessdate=16 February 2016}}</ref> |- |2015 |''Ịkụ aka n'ọnụ ụzọ m'' |{{N/A}} |<ref>{{Cite web|title=D'banj Singer opens new US house in 'Knocking on my door' video|url=http://pulse.com.gh/music-videos/dbanj-singer-opens-new-us-house-in-knocking-on-my-door-video-id3990647.html|work=Pulse.com.gh|date=20 July 2015|publisher=Joey Akan|accessdate=22 February 2016}}</ref> |- |2015 |''ekele'' nke gosipụtara Ice <small>[[Ice Prince|Prince]]</small> <small>Zamani</small> |{{N/A}} |<ref>{{Cite web|title=D'banj, Ice Prince Stars display wealth and swag in 'Salute'|url=http://pulse.com.gh/music-videos/dbanj-ice-prince-stars-display-wealth-and-swag-in-salute-id4013457.html|work=Pulse.com.gh|date=27 July 2015|publisher=Joey Akan|accessdate=23 February 2016}}</ref> |- |2016 |Mberede | | |- |2016 |''Onye a ma ama'' |{{N/A}} | |- |2017 |''Ọ bụghị ụgha'' | |<ref>{{Cite news|url=http://www.pulse.ng/buzz/dbanj-its-not-a-lie-number-1-on-pulse-music-video-chart-id6851745.html|title=D"banj "It"s not a lie" number 1 on Pulse music video chart|author=Solanke|first=Abiola|accessdate=2 September 2017|language=en-US}}</ref> |- |2017 |''El Chapo'' | |<ref>{{Cite news|url=http://notjustok.com/video-download/video-dbanj-el-chapo-ft-gucci-mane-wande-coal/|title=VIDEO: D'banj – EL CHAPO ft. Gucci Mane & Wande Coal – NotjustOk|date=25 August 2017|work=NotjustOk|accessdate=2 September 2017|language=en-US}}</ref> |- |2018 |"Action("Prod. nke Pheelz) | | |- |2018 |"Agidi("Prod. site na Chopstix) | | |- |2019 |"Mo Cover Eh"Nkepụta.Slimcase | | |- |2020 |"Ihe niile dị mma" | | |- |2021 |"Ikebe" | | |- |2021 |"BANGA" | | |} == Onyinye na nhọpụta ==   == Hụkwa == * Ndepụta nke ndị egwu Naijiria * Hip hop nke Africa * Hip hop nke Naijiria * BET Awards nke 2011 == Ihe odide == <references /> {{Reflist}} == Njikọ mpụga == * Official website * [https://web.archive.org/web/20190909074137/http://www.dbanjrecords.com/about-dbanj/ D'banj Bio Page] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] 8vwidz17irp885mmmrfoma5pf575i6f Danny! 0 18100 84712 82875 2022-07-24T03:00:10Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Daniel Keith Swain''' (amụrụ n'August 18, 1983), nke a maara dị ka '''Danny'''!, bụ onye America na-agụ egwu, ónyé na-eti egwu, onye mmepụta na ónyé na-ede egwu.<ref name="Jeffries">{{Cite web|first=David|author=Jeffries|title=Danny!: Biography|url={{AllMusic|class=artist|id=p766332/biography|pure_url=yes}}|work=[[AllMusic]]|date=March 11, 2013|accessdate=February 11, 2014}}</ref> [[File:Danny Drake Atlanta Concert.jpg|thumb|]] Swain ghọrọ onye a ma ama mgbe ọ rụchara ọrụ mbụ ya na ''Late Night na Jimmy Fallon'', ebe ọ malitere egwu ya "Evil".<ref>{{Cite news|first=Emmy|author=Blotnick|title=Danny! Performs 'Evil'|url=http://www.latenightwithjimmyfallon.com/blogs/2012/09/danny-performs-evil/|publisher=[[NBC]]|date=September 21, 2012|accessdate=September 21, 2012}}</ref> Mgbè ọ sonyeere Okayplayer Records, Danny! wepụtara abọm ya Payback, nke AllMusic kwùrù dị ka otu n'ime mbipụta hip-hop kachasị mma n'afọ.<ref name="Jeffries">{{Cite web|first=David|author=Jeffries|title=Danny!: Biography|url={{AllMusic|class=artist|id=p766332/biography|pure_url=yes}}|work=[[AllMusic]]|date=March 11, 2013|accessdate=February 11, 2014}}</ref><ref name="Billboard">{{Cite news|author=Ramirez|first=Erika|date=January 13, 2011|title=Exclusive: ?uestlove Announces Okayplayer Records Re-Launch, New Albums By Danny!, Young Guru|publisher=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|url=http://www.billboard.biz/bbbiz/industry/record-labels/exclusive-uestlove-announces-okayplayer-1007822952.story|accessdate=January 17, 2011}}</ref><ref>{{Cite news|first=AMG|author=Staff|title=AllMusic's Favorite Hip-Hop/Rap Albums of 2012|url=http://blog.allmusic.com/2012/12/20/allmusics-favorite-hip-hoprap-albums-of-2012/|publisher=[[AllMusic]]|date=December 20, 2012|accessdate=December 22, 2012}}</ref> N'afọ 2013, magazin <nowiki><i id="mwJQ">Ebony</i></nowiki> depụtara Swain n'etiti ndị ọzọ na-eto eto na-ese ihe na "Ndị ndu nke ụlọ akwụkwọ ọhụrụ", na-akpọ Swain otu n'ime mmadụ ole na ole "ndị na-emepụta ihe". Swain edeela egwu ndabere nke etinyela n'ọtụtụ ihe nkírí na mmemme telivishọn, ọkachasị usoro ihe nkiri FOX bụ Bob's Burgers nke e nyèrè Swain ihe nrite Emmy maka onyinye ya na ihe omume nke meriri na ngalaba mmemme animated pụtara ìhè na 69th Primetime Emmy Awards na 2017.<ref name="Emmys">{{Cite news|title=Bob's Burgers: Awards & Nominations|url=https://www.emmys.com/shows/bobs-burgers|publisher=[[Emmy Award|Emmys.com]]|date=January 12, 2018|accessdate=January 12, 2018}}</ref> == Oge ọ malitere == A mụrụ Swain, naanị nwa nke nné na nnà ndị agha, na Killeen, Texas wee kwaga Columbia, South Carolina, mgbe ọ dị afọ iri na ụma.<ref name="Jackson">{{Cite news|first=Deborah|author=Jackson|title=Military People: Danny Swain|url=http://www.militaryhub.com/military-people.cfm?id=29|publisher=Military Hub|date=March 11, 2009|accessdate=March 21, 2009}}</ref> Ọ gara Richland Northeast High School wee malite ịchụso egwu dị ka ihe ntụrụndụ n'afọ nke abụọ ya.<ref name="Jeffries">{{Cite web|first=David|author=Jeffries|title=Danny!: Biography|url={{AllMusic|class=artist|id=p766332/biography|pure_url=yes}}|work=[[AllMusic]]|date=March 11, 2013|accessdate=February 11, 2014}}</ref> Swain malitere ide okwu nke ya ma dekọọ egwu dị ka ihe ngosi màkà mmepụta ya.<ref name="Prefix">{{Cite news|first=Julio|author=Anto|title=Danny! Discusses New Album ''Payback'', Co-signs From Jay-Z And Blank, And The Evolution Of DIY In Hip-Hop|url=http://www.prefixmag.com/features/danny/danny-discusses-new-album-payback-co-signs-from-ja/72229/|publisher=Prefix Magazine|date=December 4, 2012|accessdate=December 11, 2012}}</ref> === Ihe nkiri na telivishọn === {| class="wikitable" ! align="left" |Abụ(s) ! align="left" |Ebe E gosipụtara ya ! align="left" |Netwọk ! align="left" |Afọ |- |"Nkwụsịtụ (nkwụsịtụ)" |''Jersey Shore Mgbe awa gasịrị'' |MTV |2008 |- |"Cafe Surreal" |''aMTV'' nkwalite bumper |MTV |2009 |- |"Ebony Flower" |''Ụbọchị Ndị Na-adịghị Ahụ anya'' |Ọwa M M M M Na-eme Ihe Ọjọọ |2009 |- |"Clee Ya" |''Ụbọchị Ọdachi'' |MTV |2011 |- |"Onye nwe ala" |''Òtù Dina'' |HGTV |2011 |- |"Onye nwe ala" |''Ọchịchọ Ịhụnanya'' |SundanceTV |2011 |- |"Onye nwe ala" |''2011 Comedy Awards'' |Comedy Central |2011 |- |"Cafe Surreal", "The Groove" |''Red Bull Signature Series: Supernatural'' |NBC |2012 |- |"Cafe Surreal" |''Njikọ ahụ'' |ESPN |2012 |- |"Ụda Na-adịghị Nkọcha" |''Ọnụ Ọkpụkpụ Aka'' |HGTV |2012 |- |"Ihe ọjọọ" |Egwuregwu na ''Late Night na Jimmy Fallon'' |NBC |2012 |- |"Chineke gọzie Nwatakịrị" |''Ịgbapụ Amish'' |TLC |2012 |- |"Onye na-efunahụ" |''Breaking Amish: Ihe omume ndị toro ogologo'' |TLC |2012 |- |"Ọjọ" |Rockstar Presents: XDurance Series (ya na Rob Adelberg) |YouTube |2012 |- |"Pineapple Gumdrop" |''LXTV 1st Look'' |NBC |2012 |- |"Ọ ka na-eguzo" |''Ndụ Mgbe: Karyn White'' |TV One |2012 |- |"Ebee ka Danny nọ", "Abụghị m Walrus" |Mgbasa ozi telivishọn |eriri |2012 |- |"Cafe Surreal" |Crown Royal: Best Of promotional clip n'oge 2013 NBA Playoffs |TNT |2013 |- |"Malice na Blunderland" |''Ihe ịma aka: Ndị iro nke Abụọ'' |MTV |2013 |- |"Nwoke nọ n'ọnwa" |''Snooki &amp;amp; Jwoww'' |MTV |2013 |- |"Otu Ụbọchị Ọ ga-eme Cents" |''Ihe ngosi na Vinny'' |MTV |2013 |- |"Mata ahụhụ" |''Ụwa nke Jenks'' |MTV |2013 |- |"Gibraltar (Danny!'s Pride And Vanity Remix)" |Ajụjụ ọnụ Just Blaze<ref>{{Cite news|title=Just Blaze Interview|url=http://www.okayplayer.com/news/just-blaze-the-questions-video-interview.html|date=October 6, 2014|accessdate=July 11, 2014}}</ref> |Onye na-egwu egwu |2014 |- |"Clee Ya" |Nordstrom ncheta ire ere n'oge ọkọchị |cable na redio |2014 |- |"Were m gaa n'ahịhịa apịtị" |"Work Hard or Die Trying, Girl" ihe omume nke Bob's Burgers |FOX |2014 |- |"Ụgbọ ụkwụ n'elu bọs" |Akụkụ "Party Bus" na Sesame Street |PBS, HBO, YouTube |2016 |- |"Gangsta's Pair o' Dice", "Breakdance Bugaloo", "Walk Like This, No Like This" |"Bob Actually" ihe omume nke Bob's Burgers |FOX |2017 |} == Edensibia == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] ansxwx24ieznansz6cag7wjsne6eucd Damon Dash 0 18102 84698 82877 2022-07-24T02:15:32Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki '''Damon Anthony Dash''' (amụrụ na Mee 3, 1971) bụ ónyé ọchụnta ego America na ónyé isi ndekọ.<ref name="Village Voice">{{Cite news|url=http://blogs.villagevoice.com/music/2010/01/welcome_to_damo.php|title=Welcome to Damon Dash's DD172, New York's Last Line of Defense Against "Wack World"|date=January 13, 2010|author=Baron|first=Zach|work=[[The Village Voice]]|publisher=Village Voice, LLC|accessdate=November 15, 2011}}</ref> A maara Dash nke ọma dị ka onye guzobere Roc-A-Fella tinyere Jay-Z na Kareem Burke.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=7xSxMSfp5SIC|title=Success Runs in Our Race|author=Fraser|first=George C.|date=May 5, 2009|publisher=Harper Collins|isbn=9780061927027|language=en}}</ref>[[File:Damon Dash by David Shankbone.jpg|thumb|]] == Oge ọ malitere == A mụrụ ya na New York City, Dash na-ekpocha ala nke ụlọ ahịa ịkpụ isi dị n'ógbè ahụ ma na-ere akwụkwọ akụkọ iji zụta sneakers na uwe elu mgbè ọ dị afọ iri na ụma. Dash "amụrụ ịgba ọsọ", n'okwu nke ya, site n'ihe nlereanya nke nne ya, ónyé nwụrụ site na ọrịa ụkwara ume ọkụ mgbe ọ dị afọ iri na ise.<ref>{{Cite news|title=Dash to Solo Success for Hip Hop Mogul|url=http://edition.cnn.com/2006/SHOWBIZ/09/07/revealed.dash.bio/|accessdate=November 26, 2013|work=[[CNN]]}}</ref> N'otu afọ ahụ, a chọpụtara na Dash nwèrè ụdị ọrịa shuga 1.<ref name="onedrop">{{Cite web|url=https://onedrop.today/blogs/blog/dame-dash-diabetes-makes-me-a-superhero|work=One Drop|title=Dame Dash: "Diabetes Makes Me a Superhero"|author=Adams|first=Mary Elizabeth|date=February 4, 2021|archivedate=December 21, 2021|archiveurl=https://archive.today/fkFxZ}}</ref> "Tupu a chọpụta m... Agara m ihe dị ka otu ọnwa ma ọ bụ abụọ naanị na-aga n'ụlọ ịsa ahụ n'akwụsịghị akwụsị ma na-ebelata ibu, "Dash chetara. "Ọ ka chọpụtara na Magic Johnson nwere ọrịa AIDS, nke mere na ihe m chere na enwere m. Egwu tụrụ m ọbụna ịga dọkịta. Echere m na m ga-anwụ. "<ref name="onedrop" /> == Ọrụ == Dash jere ozi dị ka ónyé njikwa Jay-Z na ónyé mmekọ azụmahịa na Roc-A-Fella Records, na 1999, ọ haziri njem màkà Jay-Z nke mere $ 19 nde. Mmekọrịta ha dị njọ n'ihi ihe abụọ sochirinụ. Nke mbụ bụ mgbe Def Jam Recordings zụrụ Roc-A-Fella Records (nke nwere naanị ọkara ụlọ ọrụ ahụ) na 2004, mgbe nke ahụ gasịrị Jay-Z kwetara ịrụ ọrụ dị ka ónyé isi oche Def Jam. Mgbe ahụ, na ngwụcha afọ 2005, Jay-Z zụrụ Dash site na òkè ya na Rocawear.<ref>{{Cite web|url=http://nymag.com/news/profiles/17268/index1.html|title=Why Damon Dash Hates Mondays|work=[[New York (magazine)|New York]]|date=June 19, 2006|accessdate=February 3, 2014|author=Konigsberg, Eric}}</ref> == Ndụ onwe onye == Dash zutere ónyé na-agụ egwu R&B Aaliyah na New York City n'oge ọkọchị nke afọ 2000 site n'aka onye na-ahụ maka ego ya, wee soro ya ruo mgbè ọ nwụrụ n'August 25, 2001, n'ihe mberede ụgbọelu na Bahamas.<ref>{{Cite book|title=Aaliyah: A Biography|author=Warner|first=Jennifer|publisher=BookCaps Study Guides|year=2014|isbn=9781500628215}}</ref><ref>[http://hellobeautiful.com/2012/08/25/aaliyah-damon-dash-relationship-pictures-rememberance/ Damon Dash Remembers Aaliyah: “Every Time I Was With Her, I Felt It Was The Place To Be”] August 25, 2012. </ref> Ọ bụ ezie na ha ekweghị nkwa ọlụlụ, n'ajụjụ ọnụ e nyere mgbe ọnwụ Aaliyah gasịrị, Dash kwùrù na di na nwunye ahụ mere atụmatụ ịlụ.<ref>{{Cite web|author=Calloway|first=Sway|title=Damon Dash Says Every Day with Aaliyah Was Special|url=http://www.mtv.com/news/articles/1448466/boyfriend-damon-dash-recalls-aaliyah.jhtml|publisher=[[MTV News]]|accessdate=August 5, 2014|date=August 28, 2001}}</ref> N'afọ 2005, Dash lụrụ onye na-emepụta ejiji bụ Rachel Roy, ónyé ya na ya na-akpa tupu ya na Aaliyah nwee mmekọrịta. Ha zutere mgbe ọ na-arụ ọrụ dị ka ónyé na-arụ akwụkwọ na Rocawear. Ha nwere ụmụ nwanyị abụọ, Ava Dash (amụrụ na Disemba 7, 1999) na Tallulah Dash (amuru na Mee 14, 2008).<ref name=":1">{{Cite web|url=https://people.com/music/damon-dash-arrested-unpaid-child-support/|title=Damon Dash Arrested for Unpaid Child Support, Released After Paying More Than $1 Million: Report|author=Tracy|first=Brianne|date=November 21, 2019|work=People|language=en}}</ref> Mgbè ịgba alụkwaghịm ha na 2009, ha nwere ọgụ siri ike maka nlekọta.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://heavy.com/news/2015/04/rachel-roy-damon-dash-ex-wife-jay-z-rocafeller-custody-battle-fight-divorce/|title=Rachel Roy, Damon Dash's Ex-Wife: 5 Fast Facts You Need to Know|author=Gardner|first=David|date=April 3, 2015|work=Heavy}}</ref> Dash na ónyé ọ na-achọ ịlụ Raquel Horn nwèrè nwa nwoke, Dusko Dash, amụrụ na Nọvemba 14, 2020.<ref>{{Cite web|author=Rodriguez|first=Karla|date=2020-11-15|title=Dame Dash welcomes fifth child with fiancée Raquel Horn|url=https://www.revolt.tv/news/2020/11/15/21566261/dame-dash-welcomes-fifth-child|accessdate=2021-04-14|work=REVOLT|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|author=Jones|first=Tashara|date=2020-12-18|title=Damon Dash laments he's 'lacking breast' after son's birth|url=https://pagesix.com/2020/12/18/damon-dash-laments-hes-lacking-breast-after-birth-of-baby/|accessdate=2021-04-14|work=Page Six|language=en-US}}</ref> == Edensibia == {{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] ryyihb8h5hfnanhuzunsixoadlueykt Chizo 1 Germany 0 18148 84670 82927 2022-07-23T19:52:38Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki {{Infobox person|URL={{url|https://chizu.com.ng}}}} [[Category:Articles with hCards]] '''Haruna Salisu''' (amụrụ na 1 June 1995) nke a maara nke ọma dị ka '''Chizo_1_Germany''' ma ọ bụ Chizo Germany, bụ onye na-agụ egwu na Naijiria, onye na-eme ihe ọchị, onye na-eme ihe nkiri, onye na na-agba egwu, na onye na-emetụta mgbasa ozi mmekọrịta.<ref>{{Cite web|author=Ahmed|first=Isiyaku|title=Campaigning against rape is a task for all – Chizo Germany – Stallion Times|url=http://www.stalliontimes.com/2020/06/29/campaigning-against-rape-is-a-task-for-all-chizo-germany/|work=Stallion times|accessdate=6 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|title=Northern insecurity: End it now before it consumes us all – Chizo Germany|url=https://taskira.com.ng/2020/06/30/northern-insecurity-end-it-now-before-it-consumes-us-all-chizo-germany/|work=Taskira Online Magazine|accessdate=6 July 2020}}</ref> [[Usòrò:Chizo1germany.jpg|thumb|áká_ịkẹngạ]] == Oge ọ malitere == A mụrụ Chizo Germany na Tudun Wada, Kaduna State, Nigeria, nne na nna ya mechara kwaga Fagge na Kano State ebe ọ gara ụlọ akwụkwọ praịmarị na nke ndị alakuba. O mechara kwaga Chandit Barrack iji nweta asambodo ụlọ akwụkwọ sekọndrị (SSCE). == Ọrụ == Chizo banyere n'ụlọ ọrụ ntụrụndụ dị ka onye na-eme ihe nkiri ma mesịa malite ịgụ egwu mgbe ọ zutere onye Kannywood Adam A Zango. O mere egwu izizi ya "Sarka Zancen Banza" ya na Adam A Zango nke ghọrọ ihe a ma ama.<ref>{{Cite web|author=Abba|first=Prince|title=Meet 'Chizo', the Nigerian Hausa Singer in Germany|url=https://kanodaily.com.ng/2020/05/05/meet-chizo-the-nigerian-hausa-singer-in-germany/|work=kano Daily|accessdate=6 July 2020|date=5 May 2020}}</ref> N'ihi nnupụisi na Northern Nigeria Chizo Germany kwagara [[Niger|Niger Republic]], [[Libya]], Italy ma mesịa biri na Germany. Ya na enyi ya Bello Sisqo mepụtara ọtụtụ egwu dịka "Aisha", "Ifeoma", "Jarum" na "Abin".<ref name="Dailytrust">{{Cite web|author=Giginyu|first=Ibrahim Musa|title=‘Financial difficulties pushed me out of Nigeria’|url=https://www.dailytrust.com.ng/financial-difficulties-pushed-me-out-of-nigeria.html|work=Daily Trust|accessdate=6 July 2020|date=18 April 2020}}</ref> == Ndụ onwe onye == Chizo 1 Germany lụrụ Astrid Kemper, onye Germany ọ zutere n'oge ọ nọ na Tanzhaus NRW n'ọnwa Eprel 2019.<ref>{{Cite web|author=Adam|first=Ibrahim|title=How I married my German wife – Haruna Salisu aka Chizo Germany|url=https://ayrahnews.com/2020/04/20/how-i-married-my-german-wife-haruna-salisu-aka-chizo-germany/|work=Ayrah News|accessdate=6 July 2020|date=20 April 2020}}</ref> == Ebensidee == {{Reflist}} 7. Ajụjụ ọnụ BBC Haruna salisu Chizo Dan ciranin daya shahara a tura https://www.bbc.com/hausa/media-55865510.amp == Njikọ mpụga == * [http://chizo1germany.com/biography.html Ebe nrụọrụ weebụ gọọmentị] * [https://instagram.com/chizo_1_germny_k?igshid=xeraxctfrrr7 Instagram Njikwa] [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] sx2yuc3ky50fp7qrgkk9nhxl19zd2fu Damso 0 18391 84700 83529 2022-07-24T02:20:25Z Love4sure 13067 #WPWPIG wikitext text/x-wiki       {| class="infobox vcard plainlist" ! colspan="2" class="infobox-above" style="background-color: #b0c4de; font-size: 125%;" |<div class="fn">Damso</div> |- | colspan="2" class="infobox-image" |<div class="infobox-caption">Damso performing at [[Vieilles Charrues Festival]] on July 21, 2018</div> |- ! colspan="2" class="infobox-header" style="background-color: #b0c4de" |Background information |- ! class="infobox-label" scope="row" |<span class="nowrap">Birth name</span> | class="infobox-data nickname" |William Kalubi Mwamba |- ! class="infobox-label" scope="row" |<span class="nowrap">Also known as</span> | class="infobox-data nickname" |Dems |- ! class="infobox-label" scope="row" |Born | class="infobox-data" |<span style="display:none"> (<span class="bday">1992-05-10</span>) </span>10 May 1992<span class="noprint ForceAgeToShow"> (age&nbsp;30)</span><br /><br /><br /><br />[[Kinshasa]], [[Zaire]] (present-day [[Democratic Republic of Congo|DR Congo]]) |- ! class="infobox-label" scope="row" |Origin | class="infobox-data" |[[City of Brussels|Brussels]], [[Belgium]] |- ! class="infobox-label" scope="row" |Genres | class="infobox-data" |<div class="hlist hlist-separated"> * [[Hip hop music|Hip hop]] * [[Trap music|trap]] * [[Contemporary R&B|R&B]] </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |<span class="nowrap">Occupation(s)</span> | class="infobox-data role" |<div class="hlist hlist-separated"> * Rapper * singer * songwriter </div> |- ! class="infobox-label" scope="row" |<span class="nowrap">Years active</span> | class="infobox-data" |2006–present |- ! class="infobox-label" scope="row" |Labels | class="infobox-data" |<div class="hlist hlist-separated"> * [[Capitol Music|Capitol]] * [[Universal Music Group|Universal]] </div> |} <div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">Musical artist</div> [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Articles with hCards]] [[Category:Pages using infobox musical artist with associated acts]] '''William Kalubi Mwamba''' (amụrụ na 10 Mee na afo 1992 n' [[Kinshasa]]), nke a maara nke ọma site na aha egwu ya bụ '''Damso''' (French: ), bụ onye na-eti egwu, onye na-agụ egwu, na onye na-ede egwu na Belgium-Congo. Ọ bụ onye a ma ama na obodo France, ebe a kwadoro egwu ya niile ma ọ dịkarịa ala platinum.[[File:Festival des Vieilles Charrues 2018 - Damso - 009 (cropped).jpg|thumb|]] == Oge ọ malitere == A mụrụ Kalubi na [[Kinshasa]], Zaire (nke bụ [[Democratic Republic of the Congo]] ugbu a). Mgbe ọ dị afọ itoolu, ya na ezinụlọ ya hapụrụ mba ahụ n'ihi agha ọbara ma kwaga [[Belgium]]. Ha mechara biri na Matonge, mpaghara Congolese dị na Ixelles, Brussels. Nne William bụ Rose Marthe. == Agụmakwụkwọ == Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ sekọndrị, ndị mụrụ Damso gbara ya ume ka ọ gaa n'ihu na agụmakwụkwọ ya, ọ gbakwara nzere na ahịa na nkà mmụta uche. Otú ọ dị, ọ malitere iwepụta oge dị ukwuu na ụlọ ọrụ ndekọ, akara ya dakwara. Nke a dugara na esemokwu ya na ndị mụrụ ya, ọkachasị nna ya, onye bụ dọkịta na [[Kinshasa]].<ref name="auto">Jeune Afrique Interview http://www.jeuneafrique.com/336516/culture/damso/</ref> "A chụpụrụ m n'ụlọ!" ka Damso kọwara. Nke a ghọrọ oge ọgụ dị mkpa maka onye na-ese ihe, nke mere ka ọ biri na squats dị iche iche nke obodo ahụ ma mee ka Damso ghara ịzụ ahịa ma ọ bụ ree ngwongwo ya maka ego. Onye na-ese ihe na-ekwu, sị: "M mere ahịa na nkà mmụta uche, mana ịkpa ókè agbụrụ metụtara nhọrọ ndụ m. Enwetụbeghị m mmetụta na a nabatara m n'ihi nke ahụ. Agbalịrị m ịchọta ọrụ, enwere m ajụjụ ọnụ, mana ọ rụtụghị ọrụ. Ikekwe ọ bụ n'ihi ịdị elu m, ana m atụ egwu, amaghị m. Ọ bụkwa ihe kpaliri m ime ihe iwu na-akwadoghị; anaghị m agbalị ịbụ onye aghụghọ, naanị ego dị m mkpa. Ihe a niile na-eme ka iwe were gị, mana ọ na-emekwa ka ị chọọ ime nhọrọ nke gị. Ịrụ ọrụ n'azụ tebụl na onye isi nke na-akpọ gị "onye ojii na-adịghị ọcha" abụtụbeghị mmasị m. Achọghị m ịnata ọgwụgwọ dị otú ahụ, naanị n'ihi na m ga-akwụ ụgwọ m na ngwụcha ọnwa. Ọ kpaliri m".<ref name="auto" /> == Ọrụ == Damso malitere ọrụ egwu ya na AFỌ 2006 site n'ịrụ ọrụ na ihe omume obodo na nke dị n'okpuru ala. Na mbido ọrụ rap ya, ya na enyi ya n'oge ọ bụ nwata Dolfa guzobere otu egwu rap OPG. Ha mechara nata Ducke, Lio Brown, na Rex. O weputara oru ngo nke mbụ ya Salle d'attente n'ịntanetị dị ka nbudata n'efu na 2014. N'ịrụkọ ọrụ na otu egwu ya bụ OPG, na nwanne ya nwoke nke okenye bụ Mehdi Rais kpaliri ya nke ukwuu, ọ wepụtara mixtape ya ''MMMXIII'' na 24 Septemba 2014. Damso mere aha ya na 2015 n'ihi egwu ya "Poseidon", nke pụtara na [[Booba|Booba's]] OKLM mixtape. Mgbe nke a gasịrị, ọ sonyeere Booba's 92i collective ma bịanye aka na Universal Music.<ref>Damso Biography https://www.universalmusic.fr/artiste/18446-damso/bio</ref> Ọ pụtara na album Booba bụ ''Nero Nemesis'' na egwu "Pinocchio", ya na Booba na onye na-eti egwu Gato Da Bato. Ndị mmadụ na ndị mgbasa ozi hụrụ amaokwu Damso, na-eme ka ọ bụrụ onye a ma ama ma na-emewanye ndị na-ege ya ntị. Na France, abọm niile nke Damso enwetala asambodo platinum kacha nta. Na Julaị 8, na AFỌ 2016, a tọhapụrụ abọm studio mbụ ya, nke akpọrọ Batterie Faible, na akara Booba: 92i Records. Ọrụ ahụ, nke Krisy gwakọtara ma dekọọ kpamkpam, enwetala platinum na France na-ere ihe karịrị 100,000.<ref>Batterie faible Platinum Certification https://www.booska-p.com/new-batterie-faible-de-damso-est-certifie-disque-de-platine-n78555.html</ref> E wepụtara abọm nke abụọ ya bụ ''Ipséité'' na Eprel 28, na AFỌ 2017, ma bụrụ platinum atọ n'ihe na-erughị ọnwa isii. Abọm ahụ bụ diamond ugbu a na ihe karịrị 900,000 ngụkọta ahịa abọm na France.<ref>Albums sales https://genius.com/artists/Damso</ref> N'afọ 2018, abọm nke atọ nke Damso bụ ''Lithopedion'' nwetara platinum n'ime otu izu mgbe a tọhapụrụ ya ma ugbu a, a kwadoro platinum atọ. O meriri ihe nrite kachasị mma nke onye egwu. N'afọ 2020, o wepụtara abọm ''QALF'' . Nke a bụ ugbu a akara platinum atọ. == Arụmụka == Ndị otu bọọlụ mba na-enyekarị ndị egwu ọrụ ịmepụta egwu maka nnukwu asọmpi dị ka ụzọ isi wulite mmụọ na igosipụta njirimara mba. N'afọ 2018, Belgian Football Association kwupụtara na ọ ga-ewe Damso n'ọrụ iji kwadebe ukwe maka isonye na FIFA World Cup nke afọ ahụ. Otú ọ dị, Belgian FA nwetara nkatọ siri ike site n'aka ọha na eze na ndị na-ahụ maka ikike ụmụ nwanyị n'ihi ihe na-asọ ụmụ nwanyị na ihe na-emetụta ụmụ nwanyị n"egwú Damso. N'ọnwa Machị afọ 2018, ọ kwupụtara na ya na Damso kwụsịrị mmekọrịta ha na ya, dịka nkwupụta si kwuo. Njikọ ahụ gara n'ihu na-ekwu, sị, anyị chọrọ ịrịọ mgbaghara nye ndị niile na-ewe iwe, ịkpa ókè megide ma ọ bụ belata site na nhọrọ nke onye na-ese ihe a na-ekwu okwu ya.<ref>Belgium Drops Rapper from World Cup Song After Sexism Outcry https://www.nytimes.com/2018/03/09/arts/music/belgium-damso-world-cup-song.html</ref> == Nkọwapụta == === Abọm === {| class="wikitable" ! rowspan="2" style="text-align:center; width:10px" |Afọ ! rowspan="2" style="text-align:center; width:180px;" |Album ! colspan="5" style="text-align:center;" |Chaatị ! rowspan="2" style="text-align:center" |asambodo |- ! width="20" |BEL(Fl)<small><nowiki><br id="mwTQ"></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki></small><br /><br /><br /><br /><ref name="bel-fl">{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/nl/search.asp?search=Damso&cat=s|title=ultratop.be - ULTRATOP BELGIAN CHARTS|work=ultratop.be|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> ! width="20" |BEL(Wa)<small><nowiki><br id="mwVA"></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki></small><br /><br /><br /><br /><ref name="bel-wa">{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/fr/search.asp?search=Damso&cat=s|title=ultratop.be - ULTRATOP BELGIAN CHARTS|work=ultratop.be|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> ! width="20" |<small>CAN</small><br /><br /><br /><br /> ! width="20" |<small>E wezụga nke ahụ</small><br /><br /><br /><br /><ref name="fr">{{Cite web|url=https://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=lescharts.com - Discographie Damso|work=lescharts.com|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> ! width="20" |<small>SWI</small><br /><br /><br /><br /><ref name="swi">{{Cite web|url=https://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=Discographie Damso - hitparade.ch|work=hitparade.ch|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> |- | style="text-align:center;" |2016 |''Batrị na-adịghị ike'' | style="text-align:center;" |195 | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |19 | style="text-align:center;" | * SNEP: 2× Platinum |- | style="text-align:center;" |2017 |''Ipséité'' | style="text-align:center;" |88 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" | * BEA: Gold<ref name="BEA2019album" /> * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> |- | style="text-align:center;" |2018 |''Lithopedium'' | style="text-align:center;" |11 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |64 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" | * BEA: Gold * SNEP: 2× Platinum<ref name="Les certifications" /> |- | style="text-align:center;" |2020/2021<br /><br /><br /><br /> |QALF / ''QALF'' [∞]<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |36 | style="text-align:center;" |1<br /><br /><br /><br /><ref>{{Cite web|url=http://snepmusique.com/les-tops/le-top-de-la-semaine/top-albums/?semaine=39?&annee=2020&categorie=Top%20Albums|title=Top Albums (Week 39, 2020)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=28 September 2020}}</ref> | style="text-align:center;" |3 | style="text-align:center;" | * BEA: Gold * SNEP: 3× Platinum<ref name="Les certifications" /> |} === Egwu nkwa === {| class="wikitable" ! style="text-align:center;" |Afọ ! style="text-align:center; width:180px;" |Aha ya |- | style="text-align:center;" |2014 |''Ụlọ nchere, tres tres tres n'okpuru ọnụahịa'' |} === Ndị na-alụbeghị di === ==== Dị ka onye na-ese ihe ==== {| class="wikitable" ! rowspan="2" style="text-align:center; width:10px" |Afọ ! rowspan="2" style="text-align:center; width:180px;" |Single ! colspan="3" style="text-align:center;" |Chaatị ! rowspan="2" align="center" |asambodo ! rowspan="2" style="text-align:center; width:80px;" |Album |- ! width="20" |BEL(Wa)<small><nowiki><br id="mwzA"></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki></small><br /><br /><br /><br /><ref name="bel-wa">{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/fr/search.asp?search=Damso&cat=s|title=ultratop.be - ULTRATOP BELGIAN CHARTS|work=ultratop.be|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> ! width="20" |<small>E wezụga nke ahụ<br /><br /><br /><br /><ref name="fr">{{Cite web|url=https://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=lescharts.com - Discographie Damso|work=lescharts.com|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref></small> ! width="20" |<small>SWI</small><br /><br /><br /><br /><ref name="swi">{{Cite web|url=https://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=Discographie Damso - hitparade.ch|work=hitparade.ch|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> |- | rowspan="3" style="text-align:center;" |2016 |"BruxellesVie" | style="text-align:center;" |22* (<small>Ultratip</small><br /><br /><br /><br />) | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum | rowspan="2" style="text-align:center;" |''Batrị na-adịghị ike'' |- |"Ọrịa na-echefu ihe" | style="text-align:center;" |12* (<small>Ultratip</small><br /><br /><br /><br />) | style="text-align:center;" |68 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"Paris c'est loin" (<small>nke</small><br /><br /><br /><br /> <small>[[Booba]]</small> gosipụtara) | style="text-align:center;" |26 | style="text-align:center;" |4 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" | |- | rowspan="2" style="text-align:center;" |2017 |"Nwaar bụ onye ojii ọhụrụ" | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |2<br /><br /><br /><br /><ref name="auto1">{{Cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-singles-megafusion/?ye=2017&we=18|title=Le Top de la semaine : Top Singles (téléchargement + streaming) – SNEP (Week 17, 2017)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=10 July 2018}}</ref> | style="text-align:center;" |56 | * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |''Ipséité'' |- |"Ndị Ogbu Mmadụ" | style="text-align:center;" |10 | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |63 | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |''N'Iwu Dị nro'' |- | rowspan="9" style="text-align:center;" |2018 |"CQFD" | style="text-align:center;" |42 | style="text-align:center;" |26 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | style="text-align:center;" rowspan="7" {{n/a|Non-album singles}} |- |"Mụọ ka m dịrị ndụ" | style="text-align:center;" |48 | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |100 | |- |"Ọnwụ" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |50 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"TieksVie" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |21 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Smeagol" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |48 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Ọtụtụ ego" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |59 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Isi ike" | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |1<br /><br /><br /><br /><ref>{{Cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-singles-megafusion/?ye=2018&we=18|title=Le Top de la semaine : Top Singles (téléchargement + streaming) – SNEP (Week 18, 2018)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=7 May 2018}}</ref> | style="text-align:center;" |26 | * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> |- |"Smog" | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |1<br /><br /><br /><br /><ref name="auto2">{{Cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-singles-megafusion/?ye=2018&we=25|title=Le Top de la semaine : Top Singles (téléchargement + streaming) – SNEP (Week 25, 2018)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=9 July 2018}}</ref> | style="text-align:center;" |21 | * SNEP: Platibum<ref name="Les certifications" /> | rowspan="2" style="text-align:center;" |''Lithopedium'' |- |"Ọkụ ọkụ" | style="text-align:center;" |32 | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |30 | * BEA: Gold * SNEP: Platibum<ref name="Les certifications" /> |- | style="text-align:center;" |2019 |"JTC( <small>na</small><br /><br /><br /><br /> <small>Kalash</small>) | style="text-align:center;" |46 | style="text-align:center;" |16 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | rowspan="2" {{TBA}} |- | rowspan="3" style="text-align:center;" |2020 |"N'ịbụ Onye A Na-akpọ Nri" | style="text-align:center;" |18 | style="text-align:center;" |9 | style="text-align:center;" |77 | |- |"BXL Zoo" <small>nke</small><br /><br /><br /><br /> <small>Hamza</small> gosipụtara) | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |3 | style="text-align:center;" |16 | * BEA: Gold * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |''QALF'' |- |"Ma n'ụdị ọlaedo"Kalash Criminel <small>x Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |34 | style="text-align:center;" |10 | style="text-align:center;" |92 | | |- | rowspan="2" style="text-align:center;" |2021 |"Ọ bụ naanị ihe m chọrọ ide ihe". | style="text-align:center;" |25 | style="text-align:center;" |49 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | |- |"Morose" | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |9 | | style="text-align:center;" |''QALF'' |- | style="text-align:center;" |2022 |"Macarena" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |57<ref>{{Cite web|url=http://snepmusique.com/les-tops/le-top-de-la-semaine/top-albums/?semaine=17?&annee=2022&categorie=Top%20Singles|title=TOPS DE LA SEMAINETOP SINGLES 2022 Week 17|work=lescharts.com}}</ref> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | |} <small>*Ọ pụtaghị na chaatị Ultratop 50 nke Belgium, kama ọ pụtara na chaatụ Ultratip.</small> ==== Dị ka onye na-ese ihe ==== {| class="wikitable" ! rowspan="2" style="text-align:center; width:10px" |Afọ ! rowspan="2" style="text-align:center; width:180px;" |Single ! colspan="3" style="text-align:center;" |Chaatị ! rowspan="2" align="center" |asambodo ! rowspan="2" style="text-align:center; width:130px;" |Album |- ! width="20" |BEL(Wa)<small><nowiki><br id="mwAc0"></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki></small><br /><br /><br /><br /><ref name="bel-wa">{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/fr/search.asp?search=Damso&cat=s|title=ultratop.be - ULTRATOP BELGIAN CHARTS|work=ultratop.be|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> ! width="20" |<small>E wezụga nke ahụ</small><br /><br /><br /><br /><ref name="fr">{{Cite web|url=https://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=lescharts.com - Discographie Damso|work=lescharts.com|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> ! width="20" |<small>SWI</small><br /><br /><br /><br /><ref name="swi">{{Cite web|url=https://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=Discographie Damso - hitparade.ch|work=hitparade.ch|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref> |- | style="text-align:center;" |2016 |"(Pinocchio"Booba <small>na-egosi Damso na Gato</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |115 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | style="text-align:center;" |<small>Abọm Booba</small> ''Nero Nemesis''<br /><br /><br /><br /> |- | rowspan="6" style="text-align:center;" |2017 |"(Ntinye"Vald <small>na-egosi Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |17*(Ultratip)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |71 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum | style="text-align:center;" |<small>Abọm Vald</small> ''Agartha''<br /><br /><br /><br /> |- |"Ivre("Benash na-egosi <small>Shay</small> <small>na Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |66 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Benash album ''CDG''<br /><br /><br /><br /> |- |"Mobali("Siboy na-egosi Benash & Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |56 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |<small>Album Siboy</small> pụrụ iche<br /><br /><br /><br /> |- |"(Mwaka Moon"Kalash <small>na-egosi Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |25 | * BEA: Gold * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Kalash album Mwaka Moon<br /><br /><br /><br /> |- |"N'abalị"Lacrim <small>na-egosi Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |26 | style="text-align:center;" |65 | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |<small>Abọm Lacrim</small> R.I.P.R.O 3<br /><br /><br /><br /> |- |"11(3"Booba na-egosi Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |27 | style="text-align:center;" |38 | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Album Booba Trône<br /><br /><br /><br /> |- | style="text-align:center;" |2018 |"Ọchịchọ dị egwu"(Orelsan featuring Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |15 | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Orelsan album La fête est finie - Épilogue<br /><br /><br /><br /> |- | rowspan="3" style="text-align:center;" |2019 |"(RVRE"404Billy na-egosi Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |101 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | style="text-align:center;" |404Billy album Process<br /><br /><br /><br /> |- |"<small>Nekfeu</small> featuring Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |12 | * BEA: Gold * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Nekfeu <small>album</small> Les Étoiles vagabondes<br /><br /><br /><br /> |- |"ParoVie"(D.A.V na-egosi Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |130 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | style="text-align:center;" |<small>TBA</small> |- | rowspan="2" style="text-align:center;" |2020 |"Chineke gọzie"Hamza <small>na-egosi Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |10 | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |75 | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Hamza album ''Santa Sauce 2''<br /><br /><br /><br /> |- |"Promo(Ninho <small>na-egosi Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> "Ọtụtụ mmadụ ole na ole" na-egosi Damso | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |35 | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |Ninho album M.I.L.S 3<br /><br /><br /><br /> Nnukwu Album Cameleon |- | rowspan="3" style="text-align:center;" |2021 |"Ọ bụ ihe ọjọọ ịgwa gị"(Dinos featuring Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |16 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | style="text-align:center;" |Dinos album Stamina,<br /><br /><br /><br /> |- |"R9R-Line"(Laylow <small>na-egosi Damso</small>)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |4 | style="text-align:center;" |25 | style="text-align:center;" |55 | | style="text-align:center;" |Laylow album ''Akụkọ dị''<br /><br /><br /><br /> egwu nke Maazị Anderson |- |"Demons"Angèle featuring Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" |31 | * SNEP:Platinum<ref>http://snepmusique.com/les-certifications/?interprete=Angèle</ref> | style="text-align:center;" |Angèle album Nonante-cinq,<br /><br /><br /><br /> |- | rowspan="2" style="text-align:center;" |2022 |"(Dégaine"Aya Nakamura na-egosi Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | style="text-align:center;" |<small>TBA</small> |- |"Nleba anya"Disiz na-egosi Damso)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |11 | style="text-align:center;" |1<br /><br /><br /><br /><ref>{{Cite web|url=http://snepmusique.com/les-tops/le-top-de-la-semaine/top-albums/?semaine=13?&annee=2022&categorie=Top%20Singles|title=Le Top de la semaine : Top Singles – SNEP (Week 13, 2022)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=4 April 2022}}</ref> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | | style="text-align:center;" |Album Disiz L'Amour<br /><br /><br /><br /> |} <small>*Ọ pụtaghị na chaatị Ultratop 50 nke Belgium, kama ọ pụtara na chaatụ Ultratip.</small> === Egwú ndị ọzọ e depụtara ma ọ bụ ndị a kwadoro === {| class="wikitable" ! rowspan="2" style="text-align:center;" |Afọ ! rowspan="2" style="text-align:center; width:180px;" |Single ! colspan="3" style="text-align:center;" |Chaatị ! rowspan="2" align="center" |asambodo ! rowspan="2" style="text-align:center; width:80px;" |Album |- ! width="20" |<small>BEL(Wa)<nowiki><br id="mwAxg"></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><nowiki><br></nowiki><br /><br /><br /><br /><ref name="bel-wa">{{Cite web|url=https://www.ultratop.be/fr/search.asp?search=Damso&cat=s|title=ultratop.be - ULTRATOP BELGIAN CHARTS|work=ultratop.be|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref></small> ! width="20" |<small>E wezụga nke ahụ<br /><br /><br /><br /><ref name="fr">{{Cite web|url=https://lescharts.com/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=lescharts.com - Discographie Damso|work=lescharts.com|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref></small> ! width="20" |<small>SWI<br /><br /><br /><br /><ref name="swi">{{Cite web|url=https://hitparade.ch/showinterpret.asp?interpret=Damso|title=Discographie Damso - hitparade.ch|work=hitparade.ch|accessdate=Dec 8, 2020}}</ref></small> |- | rowspan="4" style="text-align:center;" |2016 |"Onye Nwepụta Ihe" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold | rowspan="4" style="text-align:center;" |''Batrị na-adịghị ike'' |- |"Périscope" | style="text-align:center;" |35(Ultratip)<br /><br /><br /><br /> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Ọdịdị Onwe Ya" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"Mkpụrụ ájá" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- | rowspan="13" style="text-align:center;" |2017 |"Ọ bụ ihe atụ. Macarena" | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" |3<br /><br /><br /><br /><ref name="auto1">{{Cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-singles-megafusion/?ye=2017&we=18|title=Le Top de la semaine : Top Singles (téléchargement + streaming) – SNEP (Week 17, 2017)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=10 July 2018}}</ref> | style="text-align:center;" |45 | * BEA: 3× Platinum * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> | rowspan="13" style="text-align:center;" |''Ipséité'' |- |"Β. #Quedusaalvie" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"Ọ bụ mgbe ahụ ka e biri. J Na-akwanyere R ùgwù" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |11 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> |- |"Ε. Onye mgbaàmà" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |7 | style="text-align:center;" |62 | * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> |- |"Γ. Ihe osise nke Onye Ọsọ Ọsọ Ọpụpụ" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |6 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Diamond<ref name="Les certifications" /> |- |"Onye na-akpata ọrịa. Kietu" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"Δ. Chineke anaghị agba ụgha". | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |9 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"kwupụta. Gova" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |13 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Ọ bụ ihe atụ. Ezinụlọ nwanyị mara mma" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |14 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"Ọ bụ. Ọhịa" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"I. Egwu nke ịbụ onye na-egbu egbu". | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |17 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"M. Noob Saibot" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |19 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Oge e nwere. Otu mkpụrụ obi maka mmadụ abụọ". | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |22 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- | rowspan="15" style="text-align:center;" |2018 |"Julian" | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" |4<br /><br /><br /><br /><ref name="auto2">{{Cite web|url=http://www.snepmusique.com/tops-semaine/top-singles-megafusion/?ye=2018&we=25|title=Le Top de la semaine : Top Singles (téléchargement + streaming) – SNEP (Week 25, 2018)|publisher=Syndicat National de l'Édition Phonographique|language=French|accessdate=9 July 2018}}</ref> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | rowspan="15" style="text-align:center;" |''Lithopedium'' |- |"Ihe Iri E Nwere" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Ịgbachi nkịtị"feat.<br /><br /><br /><br /> <small>[Ihe e dere n'ala ala peeji]</small> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |3 | style="text-align:center;" |48 | * SNEP: Platinum<ref name="Les certifications" /> |- |"Asụsụ Baltringue" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |7 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Onye ojii ka mma" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |19 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Afọ 60" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Ọ bụ otu mbipụta ahụ" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |10 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"William" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |14 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Ntinye" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |11 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Ememme Nrọ" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |9 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"N'ịbụ Onye Gbagwoju Anya" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Na Paradaịs" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |13 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"NMI" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |17 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"N'azụ abalị" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |23 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Na paradaịs" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |13 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- | rowspan="13" style="text-align:center;" |2020 |"Ihe osise abụọ nke oké osimiri" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |2 | style="text-align:center;" |9 | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> | rowspan="13" style="text-align:center;" |''QALF'' |- |"Ndụ Ndụ" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |5 | style="text-align:center;" |22 | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Obi na-agbaji agbaji" (feat.<br /><br /><br /><br /> <small>Lous na Yakuza)</small> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |6 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Mevtr" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |7 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"911" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |36 | * SNEP: Gold<ref name="Les certifications" /> |- |"Mmetụta" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |9 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"BPM" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |10 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Onye a na-akwagharị akwagharị" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |11 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"N'ihi ego" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |14 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Ịhụnanya Rose Marthe" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Intro" [QALF] | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |16 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"(Me ya nke ọma"feat.<br /><br /><br /><br /> <small>Ipupa ụgha)</small> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |17 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Redio Thevie" [N'etiti] | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |23 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- | rowspan="11" style="text-align:center;" |2021 |"Σ. Ọ dị njọ" | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |1 | style="text-align:center;" |9 | | rowspan="11" style="text-align:center;" |''QALF''<br /><br /><br /><br /> [∞][Digital] |- |"Ọ bụ. Ọ bụ onye isi ojii" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |3 | style="text-align:center;" |26 | |- |"Ó. OG" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |13 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Ọ dị otú ahụ. Ọgwụgwọ" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |7 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Akwụkwọ nke 2 Diamonds" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |4 | style="text-align:center;" |35 | |- |"Onye nke abụọ. Chialer - "feat.<br /><br /><br /><br /> <small>YG Pablo)</small> | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |8 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Φ. Thevie Radio" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |10 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Ọ bụ n'ihi na ọ bụ n'oge a ka a na-eme ihe Mmasị" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |12 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Ọ bụ. Zwaar" | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |16 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- |"Ω. Na-ebi ndụ". | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |15 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |- | | style="text-align:center;" |Ọdịdị | style="text-align:center;" |20 | style="text-align:center;" |Ọdịdị | |} == Ebensidee == <references group="" responsive="1"></references> {{Authority control}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] [[Òtù:Pages with unreviewed translations]] 492w1unedi8m68w1l7g16upll5eio4e Tadelech Bekele 0 18561 84682 83759 2022-07-23T23:46:53Z Akwugo 11031 Added photo #WPWPIG wikitext text/x-wiki [[File:Berlin-Marathon 2015 Runners 49.jpg|thumb|Berlin-Marathon 2015 Runners 49]] '''Tadelech Bekele''' (amụrụ na ụbọsị iri na otu n'ọnwa Eprel n'afọ 1991) bụ onye Etiopia na-agba ọsọ ogologo oge. == Ọrụ == Na afọ 2012, o meriri České Budějovice Half Marathon na oge nke 1:10:54. N'afọ a, o merikwara Prague Grand Prix na oge nke 15:48, afọ ikpeazụ Prague Grand Prix bụ ọsọ kilomita ise maka ụmụ nwaanyị. Na afọ 2014, o meriri Berlin Half Marathon na oge nke 1:10:05. N'afọ 2017 na 2018 ọ meriri na Amsterdam Marathon .<ref name="wins_amsterdam_marathon_2018">{{Cite news|url=https://www.nu.nl/sport-overig/5525585/keniaan-cherono-wint-marathon-van-amsterdam-in-recordtijd.html|title=Keniaan Cherono wint marathon van Amsterdam in recordtijd|date=21 October 2018|work=[[NU.nl]]|accessdate=27 December 2019|language=Dutch}}</ref> Na Berlin Marathon ọ gwụchara n'ọnọdụ nke anọ na 2014 Berlin Marathon na 2015 Berlin Marathon. Na 2018 London Marathon ọ gwụchara n'ọnọdụ nke atọ na oge nke 2:21:40.<ref name="london_marathon_seal_victory_2018">{{Cite news|url=https://www.insidethegames.biz/articles/1064237/kipchoge-and-cheruiyot-seal-victories-at-london-marathon-as-weather-ensures-world-records-remain-unchallenged|title=Kipchoge and Cheruiyot seal victories at London Marathon as weather ensures world records remain unchallenged|author=Morgan|first=Liam|date=22 April 2018|work=InsideTheGames.biz|accessdate=27 December 2019}}</ref> == Ihe ndị ọ rụzuru == {| {{AchievementTable|Event=yes}} |- !colspan="6"|Representing {{ETH}} |- | rowspan=2 | 2012 | [[České Budějovice Half Marathon]] | České Budějovice, Czech Republic | bgcolor=gold | 1st | Half marathon | 1:10:54 |- | [[Prague Grand Prix]] | Prague, Czech Republic | bgcolor=gold | 1st | 5,000 m | 15:48 |- | rowspan=2 | 2014 | [[Berlin Half Marathon]] | Berlin, Germany | bgcolor=gold | 1st | Half marathon | 1:10:05 |- | [[2014 Berlin Marathon|Berlin Marathon]] | Berlin, Germany | 4th | Marathon | 2:23:02 |- | 2015 | [[2015 Berlin Marathon|Berlin Marathon]] | Berlin, Germany | 4th | Marathon | 2:25:01 |- | 2017 | [[List of winners of the Amsterdam Marathon|Amsterdam Marathon]] | Amsterdam, Netherlands | bgcolor=gold | 1st | Marathon | 2:21:54 |- | rowspan=2 | 2018 | [[List of winners of the Amsterdam Marathon|Amsterdam Marathon]] | Amsterdam, Netherlands | bgcolor=gold | 1st | Marathon | 2:23:14 |- | [[2018 London Marathon|London Marathon]] | London, United Kingdom | bgcolor=cc9966 | 3rd | Marathon | 2:21:40 |} == Ihe odide == {{Reflist}} == Njikọ mpụga == [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] ajnbun4jre86nnc5o8kc6rwiukkrpsc Oji River 0 18640 84685 2022-07-23T23:52:41Z Celetex 13524 Ekere na itugharị ihụakwụkwọ nke a "[[:en:Special:Redirect/revision/1087302610|Oji River]]" wikitext text/x-wiki '''Oji River''' bụ mpaghara ọchịchị ime obodo nke [[Ȯra Enugu|steeti Enugu]], [[Naijiria]] dị na ndịda ya na [[Ọ̀hà Ọmambala|steeti Anambra na steeti]] [[Ȯra Abia|Abia]] . Isi ụlọ ọrụ ya dị n'obodo Oji River. Obodo ndị dị n'ime ọchịchị ime Obodo Oji River bụ:- Inyi, Achi Agụ, Achị ụlọ, Awlaw, Akpugoeze, Oji-River Urban na Ugwuoba . Ọ nwere mpaghara 403&nbsp;km² ya na ọnụ ọgụgụ mmadụ dị Puku narị iri abụọ na isii, narị ise na iri asatọ na asaa na ngụkọ nke afọ 2006. Koodu nzipu ozi nke mpaghara ahụ bụ narị anọ na otu. <ref>{{Cite web|title=Post Offices- with map of LGA|publisher=NIPOST|url=http://www.nipost.gov.ng/PostCode.aspx|accessdate=2009-10-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091007011423/http://www.nipost.gov.ng/PostCode.aspx|archivedate=October 7, 2009}}</ref> Ebe ọdụ ọkụ eletrik thermal '''Oji River dị''' na Oji River na Enugu steeti, Naijirịa, bụ otu n'ime obere ọdụ ụgbọ elu Satellite ewuru na mpaghara ndịda ọwụwa anyanwụ nke Naijirịa tupu enwe nnwere onwe nke afọ 1960 ya na inye ọrụ nke nnukwu ọdụ ọkụ National Hydroelectricity dị na Kainji Dam / Jebba. Dam . E wubere ya iji mepụta ike ọkụ eletrik MW iri. Site n'enyemaka nke osimiri n'akụkụ ebe ahụ ya na kol e si Enugu Coal site na Enugu Coal bọket &nbsp;km iri ise buru pụọ. Mgbe agha obodo Naijiria ná mba Biafra gachara, a kwalitere ụlọ ọrụ ọdụ ọkụ a ruo MW iri atọ, na-enye ọkụ eletrik n'akụkụ Obodo dị nso ya na akụkụ obodo ụfọdụ nke [[Udi, Nigeria|Udi]], Achi. N' mkpụrụ Ụbọchị iri abụo na asatọ nke ọnwa Jenuarị n'afọ 1956: Queen Elizabeth II, na nleta izuụka atọ ọ nọrọ na Naijiria, mgbe ọ gara na ebe a na edosa ndị ekpenta ya na ọdụ ọkụ ọhụrụ arụpụtara ọhụrụ, na oji River dị na ọwụwa anyanwụ nke Naijírịa. A kọrọ n' akụkọ na ka e mesịrị,ụlọ ọrụ a mepụtara ike n'afọ 2004. Gọọmenti Naịjiria arụrịtala ụka gbasara atụmatụ maka iweghachi ụlọ ọrụ ahụ, n'ihi na oke mmiri ya adalatala nke ukwuu nke na ọ nweghị ike ịgbanye igwe ọkụ n' ekesa ọkụ eletrik ya na mmechi ebe a na-egwupụta kol mechiri n'obodo Enugwu. Obodo Oji River nwere otu n'ime ebe kacha buo ibu ma dịkwa Ochié nke ndị [[Ekpenta|bu ọrịa ekpenta]] n' anọ na ndịda-ọwụwa anyanwụ, nke dị n'ókè ya na Anambra Steeti. E hibere ya site n'aka ndị ozi uka si ala mba bekee n'afọ 1930 na Naịjirịa. N'afọ 1944, Gọvanọ Naịjiria n'oge ahụ bụ Sir Arthur Richards gara njem nleta n'ụlọ ọrụ ebe a n' ahụ maka ndị ọrịa ekpenta nke dị n' Obodo Uzuakoli. Mgbe nleta a gasịrị, gọọmentị Naijiria nwere mmasị dị ukwuu n'ọrụ ndị ozi ala bekee iji kpochapụ ọrịa ekpenta na Naijeria site n'iweghara Oji River Leprosy Settlement n'aka ndị ọrụ ọrụ ụka nke mba ala ọzọ(CMS now Anglican). O wukwara ebe a na-ahụ maka ndị bu ọrịa ekpenta n'Oji River. Ọtụtụ ndị si Oji River bụ Ndị otu Kraịsti, imirikiti n'ime na-eme okpukpere Katọlik ma ọ bụ Anglịkan ebe ndị ọzọ na-eme nkwenye nke odinala obodo. Obodo Oji River na-akwado otu n'ime saịtị anọ dị na mba, maka ị nweta ọrụ na ọzụzụ nke ndị uwe ojii na kọleji dị na Oji River, nke nyekwara ndị ọrụ nchekwa ndị ọzọ ọzụzụ, dịka ndị ọrụ mbata na ọpụpụ ngwa agha. Ndị [[Nigeria Police Force|uwe ojii Naijiria]] (NPF) bụ nke ngalaba otu narị na iri iteghete na anọ nke iwu afọ 1979 họpụtara ka ọ bụrụ ndị uwe ojii obodo nke Naijiria nwere ikike pụrụiche na mba ahụ dum. == Hụkwa == * Populated places in Enugu State == Edensibia == sswdwwalxe9vj5y15tyscmuqovgq311 Ababel Yeshaneh 0 18641 84713 2022-07-24T04:21:44Z Amarafide 13468 Ekere na itugharị ihụakwụkwọ nke a "[[:en:Special:Redirect/revision/1099080142|Ababel Yeshaneh]]" wikitext text/x-wiki '''Ababel Yeshaneh Birhane''' (amụrụ na ọnwa Julaị 22 n'afọ 1991) bụ onye Etiopia na-agba ọsọ ogologo oge nke na-asọmpi n'okporo ụzọ na ihe omume gafere mba. Ọ nọchitere anya mba ya na mita 10,000 na 2013 World Championships in Athletics, na-agba onye nke itoolu, ma bụrụ nke ise n'ụwa n'oge n'afọ ahụ. Ọ bụ onye nwetara ọlaọcha n'otu egwuregwu na African Cross Country Championships na afọ 2014 wee bụrụ onye nke iri na anọ na mita 5000 na-egwuregwu 2016 Olympic. N'afọ 2020, n'abalị iri abụọ na otu na ime ọnwa Febrụwarị, ọ mebiri ihe ndekọ ụwa na ọkara marathon, na 1:04:31 na RAK Half-Marathon dị na Ras Al Khaimah, United Arab Emirates. O nwere marathon kacha mma nke 2:20:51 setịpụrụ na 2019 Chicago Marathon ebe ọ gbara onye nke abụọ. Mgbe ọ na-agba ọsọ na Etiopia, ọ banyere klọb egwuregwu nke ndị agha nchekwa nke Etiopia.<ref>Negash, Elshadai (12 March 2011). [http://www.iaaf.org/news/news/diros-double-gari-assefa-highlight-municipal Diro's double, Gari, Assefa highlight Municipal Champs in Addis Ababa]. IAAF. Retrieved on 2015-02-12.</ref> Ọ malitere ịsọmpi na mpụga Etiopia na afọ 2011, ọ malitere site na mmeri na Vadodara Half Marathon na India. O sochiri mmeri ahụ anya site n' imerikwa na Stramilano na nkeji 69:54, wee gbaa onye nke abụọ na Nice Half Marathon izu ole na ole n' ihu.<ref>[http://www.iaaf.org/records/toplists/road-running/half-marathon/outdoor/women/senior/2011 Half Marathon – women – senior – outdoor – 2011]. IAAF. Retrieved on 12 February 2015.</ref> O nwetere marathon mbụ ya n'afọ ahụ, bụrụ onye nke isii na Turin Marathon na oge nke 2:34:36 awa na ọnwa Nọvemba.<ref>[http://www.iaaf.org/records/toplists/road-running/marathon/outdoor/women/senior/2011 Marathon – women – senior – outdoor – 2011]. IAAF. Retrieved on 12 February 2015.</ref> Ọ gbara ọsọ nke ọma n' afọ 2012, n' ezie o setịpụrụ ụzọ nke kachasị mma na mita 5000 nke nkeji 15:17.05.<ref name="IAAFBio">[http://www.iaaf.org/athletes/ethiopia/ababel-yeshaneh-262990#progression Ababel Yeshaneh Progression]. IAAF. Retrieved on 12 February 2015.</ref> Ababel gbara onye nke atọ na Milan Marathon n'ọnwa Epurel afọ 2013, na-etinye ihe kachasị mma nke awa 2:33:10 .<ref>[http://www.iaaf.org/records/toplists/road-running/marathon/outdoor/women/senior/2013 Marathon – women – senior – outdoor – 2013]. IAAF. Retrieved on 12 February 2015.</ref> Kama, ọ bụ n'okporo ụzọ ka ọ gosipụtara ike ya. Na nzukọ Golden Spike Ostrava ọ so ná ndị kachasị n' asọmpi 10,000 mita nke oge ahụ na oge ya nke 30:35.91 nkeji maka nke anọ mechara bụrụ nke ise n'ụwa n'oge n'afọ ahụ.<ref>Mulkeen, Jon (27 June 2013). [http://www.iaaf.org/news/report/world-leads-from-dibaba-and-adams-in-ostrava World lead by Adams, five meeting records broken in Ostrava – IAAF World Challenge]. IAAF. Retrieved on 2015-02-12.</ref> Egwuregwu ahụ mere ka o nweta ọnọdụ na ndị otu Etiopia maka 2013 World Championships in Athletics, mgbe onye ndu ụwa [[Meseret Defar]] kpebiri ilekwasị anya na 5000 m. Na 10,000m nke ikpeazụ n'ụwa, ọ nọ n'isi ruo n'etiti tupu ọ laghachi n'ọnọdụ nke itoolu n'ozuzu ya na mba mbụ ya.<ref>Minshull, Phil (11 August 2013). [http://www.iaaf.org/news/report/report-womens-10000m-final-moscow-2013 Report: Women's 10,000m final – Moscow 2013"]. IAAF. Retrieved on 2015-02-12.</ref> Ihe nrite mbụ, mba ụwa ya bịara na 2014 African Cross Country Championships. Ọ bụ onye nke isii n'asọmpi nke ụmụ nwaanyị nke wetara ya ihe nrite ọlaọcha dị ka isonye otu ụmụ nwaanyị Etiopia nke [[Tadelech Bekele]] duziri.<ref>[http://www.iaaf.org/news/report/kenya-african-cross-country-championships Kenya makes a clean sweep at African Cross Country Championships]. IAAF (16 March 2014). Retrieved on 2015-02-12.</ref> Mgbe nke a gasịrị, ọ laghachiri n'ọsọ okporo ụzọ, na-abịa nke anọ na Portugal Half Marathon.<ref name="IAAFBio">[http://www.iaaf.org/athletes/ethiopia/ababel-yeshaneh-262990#progression Ababel Yeshaneh Progression]. IAAF. Retrieved on 12 February 2015.</ref> Na mbido afọ 2015 ọ meriri akụkụ ọkara marathon nke Ooredoo Marathon na Doha. O sonyere na marathon ụmụ nwaanyị na World Athletics Championships n'afọ 2022 nke emere na Eugene, Oregon, United States.{| {{AchievementTable|Event=yes}} |- || 2013 |[[2013 World Championships in Athletics|World Championships]] |[[Daegu]], South Korea |9th |[[2013 World Championships in Athletics – Women's 10,000 metres|10,000 metres]] || 32:02.09 |- |rowspan=2|2014 |rowspan=2|[[2014 African Cross Country Championships|African Cross Country Championships]] |rowspan=2|[[Kampala]], Uganda |6th |Senior women's race |26:14.03 |- |bgcolor=silver|2nd |Senior women's team | |- |}{{Reflist}} [[Òtù:Mmadụ ndi di ndụ]] hz2wolhmpiyyw2aimsctoa18vx1fdh8