ជនជាតិចាម្ប៍

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="km">
  <siteinfo>
    <sitename>វិគីភីឌា</sitename>
    <dbname>kmwiki</dbname>
    <base>https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.21</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">មេឌា</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">ពិសេស</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">ការពិភាក្សា</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">អ្នកប្រើប្រាស់</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">វិគីភីឌា</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីវិគីភីឌា</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ឯកសារ</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីឯកសារ</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">មេឌាវិគី</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីមេឌាវិគី</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">ទំព័រគំរូ</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">ជំនួយ</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីជំនួយ</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">ការពិភាក្សាអំពីចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>ជនជាតិចាម្ប៍</title>
    <ns>0</ns>
    <id>5152</id>
    <revision>
      <id>281742</id>
      <parentid>280542</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T15:41:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Chhen Pisey</username>
        <id>32423</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11143" xml:space="preserve">[[Image:Al-Serkal-2015-1.JPG|thumb|[[ព្រះវិហារអ៊ីស្លាម ]] នៅក្នុងក្រុង [[ភ្នំពេញ]].]]
[[ឯកសារ:Cham basket weavers Kratie.jpg|រូបភាពតូច|ជនជាតិចាមកំពុងតម្បាញកន្ត្រក នៅខេត្តក្រចេះ ប្រទេសកម្ពុជា]]
'''ចាម្ប៍''' ឬ​ '''ចាម''' ជាជនជាតិភាគតិចដែលកំពុងរស់នៅប្រទេស[[កម្ពុជា]] [[វៀតណាម]] និង [[ថៃ]]។ ពួកគេនិយាយភាសាផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គេគឺ [[ភាសាចាម្ប៍]]។ ពួកគេជាកូនចៅជំនាន់ក្រោយនៃ ព្រះរាជាណាចក្រ{{ទង់ជាតិ២|ចម្ប៉ា}}។ ជនជាតិចាមមានច្រើនជាងគេនៅ[[កម្ពុជា]] ដែលគេប្រមាណថាប្រហែលជា​មានដល់ទៅកន្លះលាន ទៅមួយលាននាក់។ នៅ[[វៀតណាម]]មានជនជាតិចាមប្រមាណ មួយសែននាក់ និងប្រហែលបួនពាន់នាក់នៅប្រទេស[[ថៃ]]។ ជនជាតិចាមបង្កើតជាសហគមន៍ឥស្លាម (មូស្លីម) នៅក្នុងប្រទេស[[កម្ពុជា]]និង[[វៀតណាម]]។ ជនជាតិ​ចាម ទទួលយក​សាសនា​ឥស្លាម​តាមរយៈ​ជនជាតិ​ជ្វា អំឡុង​សតវត្ស​ទី​១៦ ឫ​ទី​១៧។ ជនជាតិ​ជ្វា​ប្តូរ​ពី​សាសនា​ព្រហ្ម​ម​ញ្ញ ទៅ​សាសនា​ឥស្លាម​អំឡុង​សតវត្ស​ទី​១២ ឫ​ទី​១៣ តាមរយៈ​ជនជាតិ​អារ៉ាប់​។

ជនជាតិចាមស្ថិតក្នុងអំបូរអូស្រ្តូនេស៊ាន។ ភាសាចាមស្ថិតក្នុងក្រុមភាសាម៉ាឡាយូប៉ូលីនេស៊ី ក្នុងអំបូរភាសាអូស្ត្រូនេស៊ី។ 
បើតាមការសិក្សាបានអោយដឹងថាមានប្រជាជនខ្មែរអ៊ីស្លាមដែររស់នៅប្រទេសកម្ពុជាប្រមាណពី១៥០.០០០នាក់ ទៅ ២០០.០០០ នាក់នៅអ៉ឡុងឆ្នាំ១៩៧៥។ ដោយសារសង្រ្គាមនៅអំឡុងពេលឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ របស់ពួកខ្មែរក្រហមបានធ្វើចំនួនចំនួនប្រជាជនមានការថយចុះរួមទាំងជនជាតិខ្មែរអ៊ីស្លាមផងដែរ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយនៅឆ្នាំ១៩៨០ ប្រជាជនខ្មែរទំាងអស់បានវិលត្រឡប់មកផ្ទះវវិញរួមបញ្ចូលទាំងជនជាតិខ្មែរអ៊ីស្លាមផងដែរ អង្គការ  Pew Research Center បានប៉ាន់ប្រមាណថាមាន១.៦ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជាទាំងអស់មានជនជាតិខ្មែរអ៊ីស្លាមទាំងអស់២៣៦.០០០។ ជនជាតិអ៊ីស្លាមមានកាន់សាសនាធំគឺ ស៊ូនី (Sunni) ហើយនិងសាហ្វីល  (Shafil)។ 

== ប្រវត្តិ ==

[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ដែលគេស្គាល់ថាជារដ្ឋត្រឹមត្រូវគឺកើតឡើងនៅទសវត្សរ៍ទី២នៃគ.ស និងរីកចំរើនដល់កំពូលនៅសតវត្សរ៍ទី៩ ដែលនៅពេលនោះ [[ចម្ប៉ា]]គ្រប់គ្រងដែនដីពីតំបន់វ៉េ (ភាគកណ្តាលខ្ពង់រាប[[អណ្ណាម]]) ដល់[[តំបន់ដីសណ្តរទន្លេមេគង្គ]] នៅ[[កូសាំងស៊ីន]]។ វិបុលភាពរបស់ចម្ប៉ាបានមកពី ពាណិជ្ជកម្មឈើក្រអូប និងទាសករ តាមសមុទ្រ និងប្រហែលជាការប្លន់តាមសមុទ្រផងដែរ។

នៅសតវត្សរ៍ទី១២ ចាមចាប់ធ្វើសង្គ្រាមជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយអាណាចក្រខ្មែរដែលនៅខាងលិចខ្លួន។ នៅឆ្នាំ១១៧៧ កងទ័ពចាមនិងសំព័ន្ឋមិត្តបានវាយលុកពី[[បឹងទន្លេសាប]]ហើយកាន់កាប់ទីក្រុងអង្គរ។ នៅឆ្នាំ១១៨១ ពួកគេត្រូវបានវាយអោយដកថយវិញដោយព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ [[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧]]។

សាសនាដំបូងរបស់ចំប៉ាគឺសាសនាហិណ្ឌូដែលទទួលឥទ្ឋិពលពី[[ឥណ្ឌា]]។ តែក្រោយមកដោយសារ ពាណិជ្ជករអារ៉ាប់តែងតែមកឈប់សំចតតាមឆ្នេរសមុទ្រចំប៉ាមុននឹងទៅប្រទេស[[ចិន]] ជាហេតុធ្វើអោយឥទ្ឋិពលសាសនាឥស្លាមសាយភាយចូលទៅក្នុងស្រទាប់ប្រជាជនចំប៉ា។ គេមិនដឹង​ច្បាស់ទេពីការបរិច្ឆេទនៃការមកដល់នៃសាសនាឥស្លាម។

នៅរវាងឆ្នាំ៨០០ពេលដែលអាណាចក្រខ្មែរឆាប់ផ្ដើមរីកចំរើន និង ពេលដែលវៀតណាមចាប់ពង្វាត ទឹកដីមកទិសខាងត្បូង រាជាណាចក្រចំប៉ាចាប់ផ្តើមចុះទន់ខ្សោយ។ នៅឆ្នាំ ១៤៧១ ចំប៉ាបានចាញ់សង្គ្រាមនឹងវៀតណាមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលនៅពេលនោះមនុស្សជាង ១សែន២ម៉ឺននាក់​ត្រូវបានវៀតណាមសំលាប់ ហើយរាជាណាចក្រនេះបានរួមតូចមកត្រឹមកញ្ចិបដីនៅក្បែរញ៉ាត្រាង សព្វថ្ងៃ។ នៅរវាងឆ្នាំ ១៦០៧ ដល់ ១៦៧៦ ស្តេចចាមបានប្តូរមកកាន់សាសនាឥស្លាម ដែលនៅពេលនោះប្រជាជនភាគច្រើនលើសលប់បានប្តូរមកកាន់សាសនាឥស្លាមរួចទៅហើយ។ ក្រោយការលុកលុយនៅឆ្នាំ ១៧២០ ស្តេចវៀតណាម មិញ ម៉ាង បានវាយបានប្រទេសចំប៉ាទាំងស្រុង។ នៅពេលនោះស្តេចចំប៉ាចុងក្រោយឈ្មោះ ភូ ចៀន បានសំរេចចិត្តប្រមូលប្រជាជនមួយចំនួននិរទេសទៅភាគខាងត្បូងកម្ពុជា ហើយអ្នកខ្លះទៀតបាននិរទេសទៅ ត្រេងហ្គានូ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ មានប្រជាជនចាមមួយចំនួនតូច​បានគេចទៅកោះហៃណានប្រទេសចិន ដែលសព្វថ្ងៃពួកគេត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា អ៊ុតស៊ុល។ កន្លែងដែលស្តេចចាមនិងមនុស្សរបស់ខ្លួនបាននិរទេសទៅគឺនៅត្រង់ខេត្តកំពង់ចាម ដែលនៅទីនោះ ពួកគេបានពង្រាយគ្នាជាសហគមន៍រស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។ នៅមានអ្នកខ្លះនៅក្រាញននៀល​រស់នៅភាគកណ្តាលវៀតណាមរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ដូចជានៅខេត្តញ៉ាត្រាង ខេត្តផាន់រ៉ាង ខេត្តផាន់រី ខេត្តផាន់ថៀត ជាដើម។

ជនជាតិចាមវៀតណាមភាគច្រើនរស់នៅតាមខេត្តជាប់សមុទ្រនិងតំបន់ដីសណ្តរទន្លេមេគង្គ។ ពួកគេមានសហគមន៍សាសនា២ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ មួយឈ្មោះថា ចាមបានី (មានពី ៨០% ទៅ ៨៥%)ដែលកាន់សាសនាឥស្លាម និង បាឡាមន (មានពី ១៥% ទៅ ២០%)ដែលកាន់សាសនាហិណ្ឌូ​។ ទោះជាពួកគេមានភាសានិងប្រវត្តិសាស្ត្ររួមគ្នាក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនអាចរៀបការនឹងគ្នាដែរ។ មានជនជាតិចាមមួយចំនួនតូចប្តូរមកកាន់ពុទ្ឋសាសនាមហាយានដែរដោយសារពួកនេះត្រូវបាន​ផ្តាច់ចេញពីសហគមន៍ឥស្លាមដទៃទៀត។

[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:វៀតណាម]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ថៃ]][[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:កម្ពុជា]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ចំប៉ា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ជនជាតិភាគតិច]]

{{ក្រុមជនជាតិនៅកម្ពុជាតាមអំបូរភាសា}}</text>
      <sha1>07nvmbvt4hw31vrhsj9e33diiokois0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>អង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9919</id>
    <revision>
      <id>281743</id>
      <parentid>233251</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T23:24:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kwamikagami</username>
        <id>7775</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9349" xml:space="preserve">{{Coord|50|52|34.16|N|4|25|19.24|E|type:landmark|display=title}}
{{Infobox Organization
|name=អង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង&lt;br /&gt;
North Atlantic Treaty Organization&lt;br/&gt;&lt;small&gt;Organisation du Traité de l'Atlantique Nord&lt;/small&gt; &lt;br /&gt; (NATO / &lt;small&gt;OTAN&lt;/small&gt;)
|image=NATO flag.svg
|caption=[[Flag of NATO]]&lt;ref&gt;{{cite web | url= http://www.nato.int/multi/natologo.htm|title= The official Emblem of NATO|accessdate=20 February 2008 |publisher=NATO}}&lt;/ref&gt;
|map=North Atlantic Treaty Organization (orthographic projection).svg
|mcaption=NATO countries shown in green
|type=[[Military alliance]]
|motto= ''{{lang|la|Animus in Consulendo Liber}}''&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.nato.int/multi/animus.htm |title= The Official motto of NATO |work= NATO |date= 20 January 2011 |accessdate= 8 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|headquarters=[[Brussels]], Belgium
|membership_type=រដ្ឋជាសមាជិក
|membership={{Collapsible list |title=[[Member states of NATO|២៨រដ្ឋ]]|{{flagicon|Albania|size=22px}} [[អាល់បានី]] |{{flagicon|Belgium|size=22px}} [[បែលហ៊្សិក]] |{{flagicon|Bulgaria|size=22px}} [[ប៊ុលហ្គារី]] |{{flagicon|Canada|size=22px}} [[កាណាដា]] |{{flagicon|Croatia|size=22px}} [[ក្រូអាត]] |{{flagicon|Czech Republic|size=22px}} [[សាធារណរដ្ឋឆេក]] |{{flagicon|Denmark|size=22px}} [[Denmark]] |{{flagicon|Estonia|size=22px}} [[Estonia]] |{{flagicon|France|size=22px}} [[បារាំង]] |{{flagicon|Germany|size=22px}} [[អាល្លឺម៉ង់]] |{{flagicon|Greece|size=22px}} [[ក្រិច]] |{{flagicon|Hungary|size=22px}} [[ហុងគ្រី]] |{{flagicon|Iceland|size=22px}} [[Iceland]] |{{flagicon|Italy|size=22px}} [[អ៊ីតាលី]] |{{flagicon|Latvia|size=22px}} [[Latvia]] |{{flagicon|Lithuania|size=22px}} [[Lithuania]] |{{flagicon|Luxembourg|size=22px}} [[Luxembourg]] |{{flagicon|Netherlands|size=22px}} [[ហូឡង់]] |{{flagicon|Norway|size=22px}} [[Norway]] |{{flagicon|Poland|size=22px}} [[ប៉ូឡូញ]] |{{flagicon|Portugal|size=22px}} [[Portugal]] |{{flagicon|Romania|size=22px}} [[Romania]] |{{flagicon|Slovakia|size=22px}} [[Slovakia]] |{{flagicon|Slovenia|size=22px}} [[Slovenia]] |{{flagicon|Spain|size=22px}} [[អេស្ប៉ាញ]] |{{flagicon|Turkey|size=22px}} [[ទួរគី]] |{{flagicon|UK|size=22px}} [[United Kingdom]] |{{flagicon|USA|size=22px}} [[សហរដ្ឋអាមេរិក]]}}
|language=អង់គ្លេស&lt;br&gt;បារាំង&lt;ref&gt;&quot;English and French shall be the official languages for the entire North Atlantic Treaty Organization.&quot;, [http://www.nato.int/docu/comm/49-95/c490917a.htm Final Communiqué following the meeting of the North Atlantic Council on 17 September 1949]. &quot;(..) the English and French texts [of the Treaty] are equally authentic (...)&quot; [http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_17120.htm The North Atlantic Treaty, Article 14]&lt;/ref&gt;
|leader_title=[[Secretary General of NATO|Secretary General]]
|leader_name=[[Anders Fogh Rasmussen]]
|leader_title2=[[Chairman of the NATO Military Committee]]
|leader_name2=[[Knud Bartels]]
|formation=4 April 1949
|website=[http://www.nato.int/ nato.int]
}}
[[file:NATO members (blue).svg|thumb|]]

'''អង្គការ​សន្ធិសញ្ញា​អាត្លង់ទិក​ខាងជើង''' (ជា​[[ភាសាអង់គ្លេស]]​៖ The North Atlantic Treaty Organization, [[ភាសាបារាំង]]​៖ Organisation du Traité de l'Atlantique Nord) ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា &quot;សម្ព័ន្ធ​អាត្លង់ទិក​ខាងជើង&quot; (North Atlantic Allance) ។ ជាទូទៅ​វា​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​កាត់​ជា​ភាសាអង់គ្លេស​ថា &quot;ណាតូ&quot; (NATO) ឬ តាម​ភាសាបារាំង​ថា &quot;អូតង់&quot; (OTAN) គឺជា​បក្សសម្ព័ន្ធ​យោធា​មួយ ត្រូវ​បង្កើត​ឡើង​តាមរយៈ​សន្ធិសញ្ញា​អាត្លង់ទិក​ខាងជើង ដែល​បាន​ចុះហត្ថលេខា​នា​ថ្ងៃទី​០៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​១៩៤៩​។ ណាតូ មាន​ទីបញ្ជាការ​នៅ​ទីក្រុង​[[ប្រ៊ូស្សែល]] ប្រទេស​[[បែលហ្ស៊ិក]] ហើយ​ណាតូ បាន​ធ្វើបតិដ្ឋាប័ន​លើ​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​រួមគ្នា ដែល​មានន័យ​ថា រដ្ឋ​ជា​សមាជិក​ទាំងអស់​ត្រូវ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ការពារ​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​បាន នៅពេលដែល​មាន​ការវាយប្រហារ​ណាមួយ​ពី​សំណាក់​ភាគី​ខាងក្រៅ​។ 

រយៈពេល​ពីរ-បី​ឆ្នាំ​ដំបូង ណាតូ​ពុំ​មាន​អ្វី​ជាជាង​សមាគម​នយោបាយ​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ​។ ទោះយ៉ាងណា [[សង្គ្រាម​កូរ៉េ]] បាន​ដាស់​ស្មារតី​រដ្ឋ​ជា​សមាជិក និង​រចនាសម្ព័ន្ធ​យោធា​រួមគ្នា​មួយ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង ក្រោម​បញ្ជាការ​ផ្ទាល់​របស់​មេបញ្ជាការ​កំពូល​របស់​[[សហរដ្ឋអាមេរិក]]​ពីរ​រូប​។ អគ្គលេខាធិការ​ទីមួយ របស់​ណាតូ ឡត អ៊ីស្មាយ បាន​ប្រសាសន៍​នូវ​ពាក្យសម្ដី​ដ៏​ល្បី​រន្ទឺ​ថា​គោលដៅ​របស់​ណាតូ​គឺ &quot;រក្សាទុក [[រុស្ស៊ី]] ឲ្យ​នៅ​ខាងក្រៅ, [[សហរដ្ឋអាមេរិក]] នៅ​ខាងក្នុង ហើយ​[[អាល្លឺម៉ង់]] ត្រូវ​ធ្លាក់ចុះ&quot; (&quot;to keep the Russians out, the Americans in, and the Germans down&quot;) ។ ឆ្លងកាត់​សង្គ្រាម​ត្រជាក់ ដោយ​មាន​មន្ទិលសង្ស័យ​ចំពោះ​កម្លាំង​នៃ​ទំនាក់ទំនង​រវាង​បណ្ដា​ប្រទេស​នៅ​អឺរ៉ុប និង​[[សហរដ្ឋអាមេរិក]] បាន​ធ្លាក់ចុះ ជាមួយ​នឹង​ភាព​មន្ទិលសង្ស័យ​ចំពោះ​ជំនឿ​ចិត្ត​លើ​ការការពារ​របស់​ណាតូ ទល់​នឹង​ការ​ឈ្លានពាន​របស់​[[សហភាព​សូវៀត]] ជាហេតុ​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប្រទេស​បារាំង​ធ្វើ​ការអភិវឌ្ឍ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ និង​ដក​កងទ័ព​បារាំង​ចេញពី​រចនាសម្ព័ន្ធ​យោធា​អង្គការ​ណាតូ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦៦​។ 

ក្រោយ​ការ​ដួលរលំ​ជញ្ជាំង​ប៊ែរឡាំង នា​ឆ្នាំ​១៩៨៩ ណាតូ​បាន​ពង្រីក​ខ្លួន​ទៅ​តំបន់​បាលកង់ នៅខណៈដែល​ការ​សាង​នូវ​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​អតីត​បច្ចាមិត្ត​ដ៏​ខ្លាំង​របស់​ខ្លួន​នៅ​ខាងកើត បាន​ប្រសើរ​ជាង​មុន​ហើយ​នោះ ហើយ​មាន​សន្ទុះ​ខ្លាំងក្លា​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៩ និង ២០០៤ ដោយ​អតីត​ប្រទេស​សមាជិក​[[កតិកាសញ្ញា​វ៉ាសូវី]]​ជាច្រើន បាន​ចូលរួម​ក្នុង​បក្សសម្ព័ន្ធ​នេះ​ដែរ​។ ចាប់តាំងពី​ព្រឹត្តិការណ៍​វាយប្រហារ​ថ្ងៃ​១១ កញ្ញា ២០០១ មក ណាតូ​បាន​ព្យាយាម​រំលឹក​នូវ​ធម្មនុញ្ញ​ការពារ​របស់​ខ្លួន​ឡើងវិញ ដោយ​បាន​បញ្ជូន​កងទ័ព​ទៅ​[[អាហ្វហ្គានីស្ថាន]] និង [[អ៊ីរ៉ាក់]]​។</text>
      <sha1>tpvtmyvcq5dayzepwheqokh9tf4ntus</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>281744</id>
      <parentid>281743</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T23:24:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kwamikagami</username>
        <id>7775</id>
      </contributor>
      <comment>មិន​ធ្វើ​វិញ​នូវ​កំណែ​ប្រែ 281743 ដោយ​ [[Special:Contributions/Kwamikagami|Kwamikagami]] ([[User talk:Kwamikagami|ការពិភាក្សា​]])</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9309" xml:space="preserve">{{Coord|50|52|34.16|N|4|25|19.24|E|type:landmark|display=title}}
{{Infobox Organization
|name=អង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង&lt;br /&gt;
North Atlantic Treaty Organization&lt;br/&gt;&lt;small&gt;Organisation du Traité de l'Atlantique Nord&lt;/small&gt; &lt;br /&gt; (NATO / &lt;small&gt;OTAN&lt;/small&gt;)
|image=NATO flag.svg
|caption=[[Flag of NATO]]&lt;ref&gt;{{cite web | url= http://www.nato.int/multi/natologo.htm|title= The official Emblem of NATO|accessdate=20 February 2008 |publisher=NATO}}&lt;/ref&gt;
|map=North Atlantic Treaty Organization (orthographic projection).svg
|mcaption=NATO countries shown in green
|type=[[Military alliance]]
|motto= ''{{lang|la|Animus in Consulendo Liber}}''&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.nato.int/multi/animus.htm |title= The Official motto of NATO |work= NATO |date= 20 January 2011 |accessdate= 8 August 2013}}&lt;/ref&gt;
|headquarters=[[Brussels]], Belgium
|membership_type=រដ្ឋជាសមាជិក
|membership={{Collapsible list |title=[[Member states of NATO|២៨រដ្ឋ]]|{{flagicon|Albania|size=22px}} [[អាល់បានី]] |{{flagicon|Belgium|size=22px}} [[បែលហ៊្សិក]] |{{flagicon|Bulgaria|size=22px}} [[ប៊ុលហ្គារី]] |{{flagicon|Canada|size=22px}} [[កាណាដា]] |{{flagicon|Croatia|size=22px}} [[ក្រូអាត]] |{{flagicon|Czech Republic|size=22px}} [[សាធារណរដ្ឋឆេក]] |{{flagicon|Denmark|size=22px}} [[Denmark]] |{{flagicon|Estonia|size=22px}} [[Estonia]] |{{flagicon|France|size=22px}} [[បារាំង]] |{{flagicon|Germany|size=22px}} [[អាល្លឺម៉ង់]] |{{flagicon|Greece|size=22px}} [[ក្រិច]] |{{flagicon|Hungary|size=22px}} [[ហុងគ្រី]] |{{flagicon|Iceland|size=22px}} [[Iceland]] |{{flagicon|Italy|size=22px}} [[អ៊ីតាលី]] |{{flagicon|Latvia|size=22px}} [[Latvia]] |{{flagicon|Lithuania|size=22px}} [[Lithuania]] |{{flagicon|Luxembourg|size=22px}} [[Luxembourg]] |{{flagicon|Netherlands|size=22px}} [[ហូឡង់]] |{{flagicon|Norway|size=22px}} [[Norway]] |{{flagicon|Poland|size=22px}} [[ប៉ូឡូញ]] |{{flagicon|Portugal|size=22px}} [[Portugal]] |{{flagicon|Romania|size=22px}} [[Romania]] |{{flagicon|Slovakia|size=22px}} [[Slovakia]] |{{flagicon|Slovenia|size=22px}} [[Slovenia]] |{{flagicon|Spain|size=22px}} [[អេស្ប៉ាញ]] |{{flagicon|Turkey|size=22px}} [[ទួរគី]] |{{flagicon|UK|size=22px}} [[United Kingdom]] |{{flagicon|USA|size=22px}} [[សហរដ្ឋអាមេរិក]]}}
|language=អង់គ្លេស&lt;br&gt;បារាំង&lt;ref&gt;&quot;English and French shall be the official languages for the entire North Atlantic Treaty Organization.&quot;, [http://www.nato.int/docu/comm/49-95/c490917a.htm Final Communiqué following the meeting of the North Atlantic Council on 17 September 1949]. &quot;(..) the English and French texts [of the Treaty] are equally authentic (...)&quot; [http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_17120.htm The North Atlantic Treaty, Article 14]&lt;/ref&gt;
|leader_title=[[Secretary General of NATO|Secretary General]]
|leader_name=[[Anders Fogh Rasmussen]]
|leader_title2=[[Chairman of the NATO Military Committee]]
|leader_name2=[[Knud Bartels]]
|formation=4 April 1949
|website=[http://www.nato.int/ nato.int]
}}

'''អង្គការ​សន្ធិសញ្ញា​អាត្លង់ទិក​ខាងជើង''' (ជា​[[ភាសាអង់គ្លេស]]​៖ The North Atlantic Treaty Organization, [[ភាសាបារាំង]]​៖ Organisation du Traité de l'Atlantique Nord) ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា &quot;សម្ព័ន្ធ​អាត្លង់ទិក​ខាងជើង&quot; (North Atlantic Allance) ។ ជាទូទៅ​វា​ត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​កាត់​ជា​ភាសាអង់គ្លេស​ថា &quot;ណាតូ&quot; (NATO) ឬ តាម​ភាសាបារាំង​ថា &quot;អូតង់&quot; (OTAN) គឺជា​បក្សសម្ព័ន្ធ​យោធា​មួយ ត្រូវ​បង្កើត​ឡើង​តាមរយៈ​សន្ធិសញ្ញា​អាត្លង់ទិក​ខាងជើង ដែល​បាន​ចុះហត្ថលេខា​នា​ថ្ងៃទី​០៤ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​១៩៤៩​។ ណាតូ មាន​ទីបញ្ជាការ​នៅ​ទីក្រុង​[[ប្រ៊ូស្សែល]] ប្រទេស​[[បែលហ្ស៊ិក]] ហើយ​ណាតូ បាន​ធ្វើបតិដ្ឋាប័ន​លើ​ប្រព័ន្ធ​ការពារ​រួមគ្នា ដែល​មានន័យ​ថា រដ្ឋ​ជា​សមាជិក​ទាំងអស់​ត្រូវ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍​ការពារ​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​បាន នៅពេលដែល​មាន​ការវាយប្រហារ​ណាមួយ​ពី​សំណាក់​ភាគី​ខាងក្រៅ​។ 

រយៈពេល​ពីរ-បី​ឆ្នាំ​ដំបូង ណាតូ​ពុំ​មាន​អ្វី​ជាជាង​សមាគម​នយោបាយ​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ​។ ទោះយ៉ាងណា [[សង្គ្រាម​កូរ៉េ]] បាន​ដាស់​ស្មារតី​រដ្ឋ​ជា​សមាជិក និង​រចនាសម្ព័ន្ធ​យោធា​រួមគ្នា​មួយ ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង ក្រោម​បញ្ជាការ​ផ្ទាល់​របស់​មេបញ្ជាការ​កំពូល​របស់​[[សហរដ្ឋអាមេរិក]]​ពីរ​រូប​។ អគ្គលេខាធិការ​ទីមួយ របស់​ណាតូ ឡត អ៊ីស្មាយ បាន​ប្រសាសន៍​នូវ​ពាក្យសម្ដី​ដ៏​ល្បី​រន្ទឺ​ថា​គោលដៅ​របស់​ណាតូ​គឺ &quot;រក្សាទុក [[រុស្ស៊ី]] ឲ្យ​នៅ​ខាងក្រៅ, [[សហរដ្ឋអាមេរិក]] នៅ​ខាងក្នុង ហើយ​[[អាល្លឺម៉ង់]] ត្រូវ​ធ្លាក់ចុះ&quot; (&quot;to keep the Russians out, the Americans in, and the Germans down&quot;) ។ ឆ្លងកាត់​សង្គ្រាម​ត្រជាក់ ដោយ​មាន​មន្ទិលសង្ស័យ​ចំពោះ​កម្លាំង​នៃ​ទំនាក់ទំនង​រវាង​បណ្ដា​ប្រទេស​នៅ​អឺរ៉ុប និង​[[សហរដ្ឋអាមេរិក]] បាន​ធ្លាក់ចុះ ជាមួយ​នឹង​ភាព​មន្ទិលសង្ស័យ​ចំពោះ​ជំនឿ​ចិត្ត​លើ​ការការពារ​របស់​ណាតូ ទល់​នឹង​ការ​ឈ្លានពាន​របស់​[[សហភាព​សូវៀត]] ជាហេតុ​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប្រទេស​បារាំង​ធ្វើ​ការអភិវឌ្ឍ​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ និង​ដក​កងទ័ព​បារាំង​ចេញពី​រចនាសម្ព័ន្ធ​យោធា​អង្គការ​ណាតូ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦៦​។ 

ក្រោយ​ការ​ដួលរលំ​ជញ្ជាំង​ប៊ែរឡាំង នា​ឆ្នាំ​១៩៨៩ ណាតូ​បាន​ពង្រីក​ខ្លួន​ទៅ​តំបន់​បាលកង់ នៅខណៈដែល​ការ​សាង​នូវ​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​អតីត​បច្ចាមិត្ត​ដ៏​ខ្លាំង​របស់​ខ្លួន​នៅ​ខាងកើត បាន​ប្រសើរ​ជាង​មុន​ហើយ​នោះ ហើយ​មាន​សន្ទុះ​ខ្លាំងក្លា​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៩៩ និង ២០០៤ ដោយ​អតីត​ប្រទេស​សមាជិក​[[កតិកាសញ្ញា​វ៉ាសូវី]]​ជាច្រើន បាន​ចូលរួម​ក្នុង​បក្សសម្ព័ន្ធ​នេះ​ដែរ​។ ចាប់តាំងពី​ព្រឹត្តិការណ៍​វាយប្រហារ​ថ្ងៃ​១១ កញ្ញា ២០០១ មក ណាតូ​បាន​ព្យាយាម​រំលឹក​នូវ​ធម្មនុញ្ញ​ការពារ​របស់​ខ្លួន​ឡើងវិញ ដោយ​បាន​បញ្ជូន​កងទ័ព​ទៅ​[[អាហ្វហ្គានីស្ថាន]] និង [[អ៊ីរ៉ាក់]]​។</text>
      <sha1>ikc1qoar6r8et1a5s0t9nci7efqd7yn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ទេសចរណ៍</title>
    <ns>0</ns>
    <id>38018</id>
    <revision>
      <id>281746</id>
      <parentid>258793</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T00:54:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>117.20.113.117</ip>
      </contributor>
      <comment>/* ទេសចរណ៍វប្បធម៌ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23977" xml:space="preserve">តើកត្តាដែលធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាសម្បូរតំបន់ទេសភាពប្លែកៗនិងកន្លែងទេសចរណ៍ធម្មជាតិ?

== សេចក្តីផ្តើម == 
វិស័យទេសចរណ៍ គឹជាការធ្វើដំណើរកំសាន្តរបស់អ្នកដែលមិនមែន ជាម្ចាស់ស្រុកមានរយះពេលខ្លី និងជាបណ្តោះអាសន្ន ដែលធ្វើដំណើទៅមានប្រទេសគោលដៅហើយត្រឡប់មកវិញ។ វិស័យទេសចរណ៍រួមមាន ការស្នាក់នៅ អាហារភេសជ្ជះ ភាពទាក់ទាញ ការដឹកជញ្ចូន ព័ត៌មាន និង សេវាកម្មផ្សេងៗទៀត។ សម្បទា និងសេវាកម្មទាំងនេះបំរើឲ្យផ្សេងៗ ដែលក្រៅពីទេសចរណ៍ ។ ភាពខុសគ្នារវាងភ្ញៀវទេសចរ និងទេសចរណ៍ គឺភ្ញៀវទេសចរជាអ្នកដែលធ្វើដំណើរទៅទស្សនា ឯទេសចរណ៍ គឺជាឧស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មទាំងមូល។សំដៅដល់បុគ្គលទាំងទ្បាយណា ដែលធ្វីដំណើរចាកចេញពីលំនៅអចិន្រ្តៃយ៍ឆ្ពោះទៅលើទៅកាន់កន្លែងណាមួយដោយស្នាក់នៅទីនោះលើសពីរយៈពេល២៤ម៉ោង ដោយគិតទៅលើរយៈពេលដែលភ្ញៀវស្នាក់នៅពីពេលដែលគេចូលមកក្នុងប្រទេស រហូតដល់ពេលដែលគេចាកចេញទៅវិញ (WTO)&lt;ref&gt;(បណ្ឌិតសួនរ៉ានី ទ្រីស្តីនិងទស្សនៈមូលដ្ឋាន២០០៦)&lt;/ref&gt;។ បច្ចុប្បន្នមានប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោកបានចាប់ទុកវិស័យទេសចរណ៍ គឺជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់មួយក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច បង្កើនឱកាសការងារ បង្កើនប្រាក់ចំណូល លើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅ ជំរុញកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុក រក្សាលំនឹងពាណិជ្ជកម្ម និងជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ជាពិសេសវិស័យនេះក៏បាននាំមកនូវកិត្យានុភាពប្រទេសជាតិ ជួយថែរក្សាមរតកវប្បធម៌ ប្រពៃណីវប្បធម៌សង្គម និងបូរណៈភាពទឹកដី ព្រមទាំងជួយអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសង្គម&lt;ref&gt;សៀវភៅផែនការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍របស់ក្រសួងទេសចរណ៍នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។&lt;/ref&gt;។ ក្នុងមួយឆ្នាំៗវិស័យទេសចរណ៍ បាននាំមកនូវចំណូលរូបិយបណ្ណអន្តរជាតិរាប់ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិច ចាប់ចូលក្នុងចរន្តសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមានចំនួន រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។ វឌ្ឍភាពសេដ្ឋកិច្ចនៃឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ពេលបច្ចប្បន្ន បានចូលរួមបង្កើតឱកាសការងារដល់ប្រជាពលរដ្ឋស្មើ ១១% នៃការងារសរុប និងអាចដោះស្រាយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសង្គមបានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ ជាក់ស្តែងក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ទោសជាពិភពលោកមានវិបត្តិយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏វិស័យត្រូវបានគេមើលឃើញថា នៅរក្សាប្រភពចំណូលរូបិយបណ្ណបរទេសមួយ ក្នុងចំណោមប្រភេទរូបិបណ្ណបរទេសធំៗ ទាំងប្រាំរបស់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍គឺប្រមាណជាង ៨៣% និងបានផ្តល់ឱកាសការងារប្រមាណ ២៣០លាននាក់ ឬស្មើនឹងចំនួន ១១%នៃកម្លាំងការងារសរុប&lt;ref&gt;របាយការណ៍របស់អង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោក។&lt;/ref&gt;។
== និយមន័យទេសចរណ៍ ==
ទេសចរណ៍ សំដៅដល់សកម្មភាពទាំងឡាយណារបស់បុគ្គល ដែលធ្វើដំណើរ ចាក់ចេញពីទីលំនៅរបស់ខ្លួន ដោយចំណាយពេលលើសពី ១យប់ តែតិចជាង ១ឆ្នាំ ក្នុងគោលបំណងដើរលេងកំសាន្ត លំហែកាយ ធូរៈកិច្ច កម្មសិក្សាស្រាវជ្រាវ សាសនា កីឡា សុខភាព។ល&lt;ref&gt;ច្បាប់ទេសចរណ៍ របស់ក្រសួងទេសចរណ៍។&lt;/ref&gt;។ ទេសចរអន្តរជាតិគឺសំដៅលើភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាជនជាតិបរទេស។ ទេសចរជាតិ គឺសំដៅលើភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាជនជាតិខ្មែរ។ ទេសចរជាតិមាន ២គឺ៖ ទេសចរជាតិដើរលេងក្នុងស្រុក និងទេសចរជាតិដើរលេងក្រៅស្រុក។ ផលិតផលទេសចរណ៍សំដៅលើធនធានដែលមានស្រាប់ ឬធនធានដែលកែច្នៃឡើង ដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ទេសចរ។ ប្រភេទទេសចរណ៍ យោងទៅតាមសកម្មភាពមានដូចជា៖
=== ទេសចរណ៍ជនជាតិ ===
សំដៅលើការធ្វើដំណើរកម្សាន្តក្នុងគោលបំណងអង្កេតមើលវប្បធម៌សកម្មភាព និងជីវិតរស់នៅរបស់ជនជាតិបរទេស ឬភាគតិច (exotic people) ដូចជាការធ្វើដំណើរទៅប្រទេស panama ដើម្បីសិក្សារអំពីជនជាតិភាគតិច San Blas Indian ឬក៏នៅប្រទេសឥណ្ឌា ដើម្បី ស្វែងយល់អំពីជីវិតរស់នៅ របស់ជនជាតិភាគតិច Assam ដែលរស់នៅតំបន់ ដាច់ស្រយាល ។ សកម្មភាពរបស់អ្នកទេសចរនៅក្នុងប្រទេស Ethnic Tourism នេះជាទូទៅរួមមានការដើរអង្កេតមើលផ្ទះសម្បែងរបស់ជនជាតិភាគតិច ការទស្សនារបាំ និងពិធីផ្សេងៗ និងអាចចូលរួមក្នុងពិធីប្រារព្ធសាសនាផ្សេងៗ។
=== ទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ត === 
គឺជាការធ្វើដំណើរកម្សាន្តទៅទស្សនាប្រាង្គប្រសាទ និងសារៈមន្ទីផ្សេងៗ ដែលបង្ហាញនូវភាពរុងរឿងពីអតីតកាល ដូចជា ទីក្រុង Rome ប្រទេស Egypt និងប្រទេស Greece ដំណើរកម្សាន្តតាមប្រាសាទនានា សាសនាព្រមទាំងការសំដែងសិល្បៈ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីរបៀបរស់នៅដែលទាក់ទង និងព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗនៅក្នុងសម័យបុរាណ។
=== ទេសចរណ៍វប្បធម៌ === 
គឺជាការធ្វើដំណើរម្សាន្ត ដើម្បីស្វែងយល់អំពីជីវិតរស់នៅ និងពណ៍សម្បុល របស់ប្រទេសគោលដៅ ដែលខុសពីជីវិតរស់នៅរបស់ខ្លួន និងដើម្បីដោះដូរចំណះដឹង និងគំនិតរបស់ខ្លួន។ ជាទូទៅសកម្មភាព ដែលទាក់ទង និងទេសចរណ៍វប្បធម៌នៅក្នុងប្រទេសគោល-ដៅរួមមាន  ការញុំាម្ហូបអាហារ ក្នុងអាហារដ្ឋានអ្នកស្រុក ការទៅទស្សនាពិធីប្រារព្ធតាម ទំនៀមទំលាប់ផ្សេងៗ។ ការសំដែងរបាំប្រពៃណីព្រមទាំងការដាក់តាំងនូវរូបចម្លាក់ និងផលិតផលផ្សេងៗមានក្បាច់រចនាពីបុរាណ។

=== ទេសចរណ៍កែច្នៃ ===
ទាក់ទង និងការចូលរួមលេងកីឡាផ្សេងៗ ដូចជាការងូតទឹកក្តៅ ដែលអាចព្យាបាលជំងឺ ការដេកហាលថ្ងៃ ព្រមទាំងការទាក់ទងផ្នែកសង្គមដទៃទៀត ក្នុងគោលបំណងលំហែកាយ តំបន់ទាំងនេះច្រើនតែធ្វើការផ្សព្វផ្សាយជា 4S tourism (sand,sea,sun,and sex)តាមរយះរូបភាពស្រស់ស្អាតដែលធ្វើអោយយើងមានចិត្តចង់ទៅលេងកន្លែងនោះដូចជាការ ជិះស្គី ឆ្នេរសមុទ្រដែលមានដើមដូងដុះអម និងកន្លែងវាយកូនហ្គោល ការផ្សព្វផ្សាយបែបនេះគឺ ផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកទេសចរណ៍ដែលមានគោលបំណង ដើម្បីលំហែកាយ។
=== ទេសចរណ៍ពាណិជ្ចកម្ម === 
សំដៅលើការធ្វើពាណិជ្ជកម្មចូលរួមក្នុងមហាសន្និបាតក្នុងអង្គប្រជុំ និងក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សេងៗ ទេសចរណ៍ពាណិជ្ជកម្ម អាចបូកបញ្ចូលទេសចរណ៍មួយ ឬពីប្រភេទដែលនិយាយខាងលើ ។ ក្នុងប្រទេសទូទៅទាំងឡាយអាចមានប្រភេទទេសចរណ៍ច្រើនជាងមួយប្រភេទ។ ឧទាហរណ៍ រមណីយដ្ឋាននៅរដ្ឋ Hawai បានអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ប្រភេទកែច្នៃ ប្រភេទបរិស្ថាន និងប្រភេទវប្បធម៌ដោយអាស្រ័យទៅលើប្រភេទនៃសកម្មភាពដែលអ្នកទេសចរចង់បាន។ អ្នកទេសចរ ដែលទៅលំហែរកាយពេលវិស្សមកាលនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ក្រៅពីលំហែរកាយទាក់ទងនឹងទេសចរណ៍ប្រភេទកែច្នៃនៅឆ្នេរសមុទ្រ នៅក្នុងប្រទេសនោះគាត់មានឱកាសដើរមើលជីវិត រស់នៅរបស់ជនជាតិភាគតិចឥណ្ឌាព្រមទាំងអាចធ្វើដំណើរតាមភូមិដើម្បីអង្កេតមើលសកម្មភាព និងជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជន ដែលរស់នៅតាមជនបទនោះទៀតផង។
=== ទេសចរណ៍បរិស្ថាន ===
មានលក្ខណៈស្រដៀងនឹង (Ethnic tourism) ដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរអោយទៅលេងតំបន់ដាច់ស្រយ៉ាលមួយចំនួនប៉ុន្តែសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើធនធាន ដែលទាក់ទាញអារម្មណ៍បែបធម្មជាតិដែលអ្នកទេសចរទាំងនោះរួមមានការថតរូប (Taking Photographs) ការដើរដោយថ្មើរជើង (Hiking) ការឡើងភ្នំ (climbing) ការជិះទូកលេង (Canoeing) និងការបោះជំរុំ (Camping)។
=== អេកូរទេសចរណ៍ ===
អេកូរទេសចរណ៍ គឺជាការធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ធម្មជាតិដែលមិនធ្វើអោយមានការ រំខានឬក៏កខ្វក់ដល់តំបន់ធម្មជាតិនោះដោយមានគោលដៅជាក់លាក់ ក្នុងការសិក្សាស្ញើចស- សើរ និងកំសាន្តជាមួយនិងទេសភាព រុក្ខជាតិព្រៃភ្នំសត្វក៏ដូចជាវប្បធម៌អតីត និងបច្ចុប្បន្ន ដែលមាននៅក្នុងកន្លែងទាំងនោះ។
=== ទេសចរណ៍សហគមន៍ ===
ទេសចរណ៍សហគមន៍ គឺជាប្រភេទទេសចរណ៍ ដែលផ្តល់ឪកាសដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានមានសិទ្ធអំណាចគ្រប់គ្រង់ និងមានសិទ្ធចូលរួមអភិវឌ្ឍ និងគ្រប់គ្រង់ព្រមទាំងទទួលបានផលប្រយោជន៍សំខាន់ៗពីទេសចរណ៍។
=== ទេសចរណ៍សង្គម ===
ទេសចរណ៍សង្គម ជាប្រភេទមួយនៃទេសចរណ៍ដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋាភិបាលសំរាប់បង្កលទ្ធភាពដល់ស្រទាប់មហាជន សិស្ស និស្សិត យុវវ័យ អ្នកចូលនិវត្តន៍ ជនពិការ និង ពលរដ្ន ប្រទេសនេះ ធ្វើដំណើរកំសាន្តលំហែជាទេសចរណ៍ ក្នុងទេសចរណ៍តិច(low season) កម្មវត្ថុសំខាន់នៃទេសចរណ៍សង្គម ក្នុងសេវាកម្ម ដែលបំរើឲ្យ ទេសចរណ៍សង្គម ដឹកជញ្ចូន ស្នាក់នៅ ចំណីអាហារ សម្រាកលំហែ មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការផ្តល់ ការទស្សនា ប្រាង្គប្រសាទ សម្បត្តិវប្បធម៌ អរិយធម៌ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ និងធនធានផ្សេងៗនៃទេសចរណ៍ ដែលបំរើនូវសេចក្តីត្រូវការក្នុងប្រព័ន្ធទេសចរណ៍ប្រភេទនេះ។
=== ទេសចរណ៍ជំនួញ ===
ជាប្រភេទទេសចរណ៍ ដែលភ្ញៀវក្រៅពីមានលំនៅផ្ទាល់ខ្លួនអាចមានលំនៅជាក់លាក់ ឬក៏ពុំប្រាកដសម្រាប់ស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសដទៃដើម្បីធ្វើជំនួញ។ គ្រប់ភ្ញៀវឲ្យតែមកក្នុងការងារដែលទាក់ទងទៅនិងរបរជំនួញ យើងអាចចាត់ចូលទៅក្នុងប្រភេទទេសចរណ៍ជំនួញបានទាំងអស់ដូចជាអ្នកមកសិក្សាពីទីផ្សារចង់វិនិយោគជាដើម។
=== ទេសចរណ៍សមាជ ===
ទេសចរណ៍ប្រភេទនេះទាមទារឲ្យមាននូវ ច្រើនសេវាច្រើនផ្នែកព្រមទាំង អ្នកដែលមានជំនាញ ហើយនិងអ្នកមានសមត្ថភាពដែល។ ជាទូទៅត្រូវការស្នាក់នៅយ៉ាងតិចពី៣ យប់ទៅ៤យប់។ មិនចំពោះតែអ្នកមកចូលរួមសមាជទេ តែគេអាចរាប់បញ្ចូលប្រភេទ ទេសចរណ៍ជំនួញផងដែរគឺចំពោះអ្នកដែលមកស្នាក់នៅក្នុងសណ្ឋាគារសម្រាប់មកចួររួមសមាជ សន្និសីទ សន្និបាត ឬប្រជុំក្នុងសណ្ឋាគារ ដើម្បីពិភាក្សាការងារជួញដូរ ឬពិព័រណ៍ជំនួញផ្សេងៗ។
ចំពោះភ្ញៀវយើងរាប់បញ្ចូលទាំងទេសចរអន្តរជាតិ និងទេសចរក្នុងស្រុកដែលធ្វើដំណើរពីទីក្រុងនានា។ ពួកគេត្រូវការសណ្ឋាគារសម្រាប់ស្នាក់នៅ និងម្ហូបអាហារសម្រាប់ ទទួលទានប៉ុណ្ណោះទេតែគេអាចត្រូវការសេវាកម្មផ្សេងៗពីក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍ផងដែរ ដូចជាការទស្សនាក្នុងក្រុង ការដើរកម្សាន្តចុងសប្តាហ៍ ការចូលរួមពិធីបង្ហាញម៉ូត ទស្សនាសិល្បះ មើលល្ខោន។-ល-។ នៅអឺរ៉ុប ទេសចរណ៍ប្រភេទនេះកំពុងមានការអភិវឌ្ឍន៍គួរឲ្យកត់សម្គាល់ ចំណែកនៅឯទ្វីបអាស៊ីវិញមានប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ជប៉ុន ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្តូនេស៊ី សិង្ហបុរី និងថៃ ដែលដំណើរការទេសចរណ៍ប្រភេទនេះដែរ។
=== ទេសចរណ៍សិក្សា ===
ទេសចរណ៍ប្រភេទនេះ យើងពុំរាប់បញ្ចូលប្រភេទសិក្សារយះពេលយូរ ក្នុងមហាវិទ្យាល័យ ឬសកលវិទ្យាល័យឡើយ។ យើងចាត់ទុកទេសចរណ៍សិក្សា តែចំពោះទេសចរម្នាក់ ឬ មួយក្រុម ដែលមករៀនវគ្គបំពាក់បំប៉នជំនាញភាសា ឬមកធ្វើកម្មវិធីសិក្សារយះពេលខ្លី ពីមួយខែទៅបីខែប៉ុណ្ណោះ។
=== ទេសចរណ៍នយោបាយ ===
ដោយសារបញ្ហានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងបេសកកម្ម ធ្វើឲ្យយើងចាប់អារម្មណ៍ទៅលើទេសចរណ៍មួយប្រភេទដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រភេទជាផ្លូវការដែរ។ ទេសចរណ៍ប្រភេទនេះគេសង្កេតឃើញមានដូចជា អ្នកកាទូត គណៈប្រតិភូ អ្នកកាសែត អ្នកសារព័ត៌មាន។ល។ ប្រទេសមួយចំនួនបានដើរតួនាទី យ៉ាងសំខាន់ក្នុងការទទួលទេសចរណ៍ប្រភេទនេះ ដោយ សារគេមានទីក្រុងធំៗ និងទំនើបៗដូចជា Genf Brussel, New York។
=== ទេសចរណ៍កីឡា និងសិល្បៈ ===
ទេសចរណ៍កីឡា និងសិល្បះជាទេសចរណ៍មួយប្រភេទដែលពុំសូវមានសកម្មភាពជារៀងរាល់ពេលទេ។ ទេសចរណ៍ប្រភេទនេះ មានសកម្មភាពលុះត្រាតែមានកម្មវិធីប្រកួតកីឡា ឬប្រលងសិល្បៈទើបមានទេសចរមក។ ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងអ្នកមកចូលរួមប្រកួត ព្រមទាំងអ្នកចូលមកទស្សនាផងដែរ។
=== ទេសចរណ៍វិស្សមកាល ===
ទេសចរណ៍វិស្សមកាល គឺជាប្រភេទទេសចរណ៍មួយដែលចូលរួម ដោយទេសចរនៅពេលសម្រាកពីការងារ ការសិក្សាដែលស្ថិតនៅក្នុងកំឡុងពេលវិស្សមកាល ឬពេលសម្រាក។ ចំពោះទេសចរណ៍សង្គម (Social Tourism) យើងមិនចាត់ចូលទៅក្នុងប្រភេទទេសចរណ៍វិស្សមកាលទេ។ គោលបំណងនៃទេសចរណ៍វិស្សមកាល ផ្តើមចេញពីចំណុចចង់ឃើញ ចង់ស្គាល់ ដែលជាកត្តាផ្លាស់ប្តូរទីកន្លែង បរិស្ថាន។

== ឯកសារយោង ==</text>
      <sha1>i8fictc9vx7dw5rfftflfrirnrro90l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ១៩៣២</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43620</id>
    <revision>
      <id>281748</id>
      <parentid>280510</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T11:16:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Patcha007</username>
        <id>33603</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21965" xml:space="preserve">'''បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ ១៩៣២''' ឬ '''សៀមរដ្ឋប្រហារបានសម្រេចឆ្នាំ១៩៣២''' ( ថៃ : การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 ឬ การเปลี่ยนแปลงการปกครองสยาม พ.ศ. 2475 ) គឺជា រដ្ឋប្រហារបានសម្រេច ដែលបានកើតឡើងនៅ ប្រទេសថៃ ([[សៀម]]) នៅលើ ថ្ងៃទី ២៤ ខែមិថុនាឆ្នាំ ១៩៣២ ។
{| class=&quot;wikitable&quot;
! colspan=&quot;2&quot; |បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ ១៩៣២
|-
| colspan=&quot;2&quot; |ទិដ្ឋភាព​នៃ​ការ​ប្រកាស​សៀម​ជា​ប្រជាជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៤ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​១៩៣២
|-
| colspan=&quot;2&quot; |
{| class=&quot;wikitable&quot;
!កាលបរិច្ឆេទ
|ថ្ងៃទី 24 ខែមិថុនាឆ្នាំ 1932
|-
!ទីកន្លែង
|ទីក្រុងបាងកក , ប្រទេសសៀម
|-
!លទ្ធផល
|
* បង្កើត របបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅ សៀម
* បញ្ចប់ របបរាជានិយមផ្តាច់ការ ជិត ៨០០ឆ្នាំ ក្រោម ស្តេចសៀម
|}
|-
! colspan=&quot;2&quot; |អ្នកបះបោរ
|-
|បក្សប្រជាជន
|របបរាជានិយមនៃ ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ សៀម
|}
[[File:การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 การเปลี่ยนแปลงการปกครองของประเทศไทย 02.jpg|thumb|បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ ១៩៣២]]
ដឹកនាំដោយមន្ត្រីរាជការយោធាក្មេងៗ និងអ្នកបំរើការងាររដ្ឋ ។ ។ ក្រុមនេះក្ដោបក្ដាប់នូវលក្ខណៈគន្លឹះសំខាន់ៗ ពួករដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួនដែលជាប់សាច់ឈាមជារាជវង្សបានក្លាយ ជាចំណាត់ខ្មាំង ពេលនោះព្រះបាទ[[រាមាទី៧]] បានយាងព្រះរាជនិវេសន៍នៅព្រះបរមរាជវាំងនិទាឃរដូវនៅឯ[[ហួហ៊ិន]] (Hua Hin) ។ រដ្ឋប្រហារនេះ ជាធម្មតាហៅថា 'បដិវត្តន៍ឆ្នាំ១៩៣២' បានផ្លាស់ប្ដូរការគ្រប់គ្រងប្រទេសថៃ ពីរបបរាជាធិបតេយ្យផ្ដាច់ការមក ជារាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញវិញ ។ គណរដ្ឋមន្ត្រីគឺត្រូវបានធ្វើជាប្រធានដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ។ ពួកយោធាតែងតែដើរតួសំខាន់ក្នុងនយោបាយតាំងពីមុនឆ្នាំ១៩៣២មកម៉្លេះ ។ រួចហើយនៅឆ្នាំ១៩១២ កំឡុងរាជ្យស្ដេចរាមាទី៦ ពួកទាហានក្មេងៗត្រូវបានចាប់ខ្លួនជាអ្នក ដែលបានរៀបចំផែនការធ្វើរដ្ឋប្រហារជំរុញឲមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងការផ្លាស់ប្ដូរឋានៈរបស់ស្ដេច ។

ព្រះចៅរាមាទី៧ [[ប្រជាធិផុក]]ដំបូងឡើយបានទទួលយកការផ្លាស់ប្ដូរ អនុញ្ញាតឲមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ប៉ុន្តែក្រោយមកទៀតក៏បានដាក់រាជ្យពីតួនាទីរបស់ទ្រង់ ដោយសារតែការប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល ។ រដ្ឋាភិបាលបដិវត្តន៍បានសម្រេចតែងតាំង ម្ចាស់ក្មួយព្រះជន្ម១០វស្សារបស់ទ្រង់ [[អនន្ទ ម៉ាហ៊ីឌុល]] ជាក្សត្រថ្មី ។ លើការដាក់រាជ្យរបស់ទ្រង់ ព្រះបាទប្រជាធិផុក មានព្រះរាជឱង្ការថាព្រះរាជកិច្ចនៃព្រះរាជាគឺត្រូវសោយរាជ្យ សំរាប់ភាពល្អនៃមនុស្សទាំងពួង មិនមែនសំរាប់មនុស្សតិចតួចជ្រើសរើសទ្រង់ទេ ។ នយោបាយថៃបានរត់ចូលក្នុងចលាចល តាមរយៈរាជរដ្ឋាភិបាលបដិវត្តន៍ បានលិចលង់ទៅក្នុងបក្សពួកនិយម យោធា និងពួកបញ្ញវន្ត ។ រដ្ឋប្រហារនិងការបះបោរបានចូលរួមគ្នា ។ នៅទីបញ្ចប់បក្សពួកយោធាបានដណ្ដើមអំណាចបាន ។ របបនេះបានក្លាយជារបបផ្ដាច់ការយ៉ាងជាក់ច្បាស់ឡើង ក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី [[ហ្លួង វិបុលសង្គ្រាម]] (Luang Pibulsongkram) ជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំនោមសមាជិកខាងយោធាបដិវត្តន៍ ។

ស្ដេចក្មេងអនន្ទ ម៉ាហ៊ីដុល (រាមាទី៧)បានសុគតក្នុងឆ្នាំ១៩៤៦ ស្ថិតក្រោមកាលៈទេសៈអ្វីមួយដ៏អាថ៌កំបាំង ការពន្យល់របស់ពួកមន្ត្រីគឺថាទ្រង់បានបាញ់ព្រះអង្គឯងដោយចៃដន្យ ពេលដែលកំពុងជូតសំអាតកាំភ្លើងរបស់ទ្រង់ ។ ទ្រង់ត្រូវបានស្នងរាជ្យបន្តដោយព្រះភាតារបស់ព្រះអង្គ [[ភូមិបុល អតុល្យតេជៈ]] (Bhumibol Adulyadej)ជាស្ដេចដែលសោយរាជ្យយូរបំផុត ក្នុងប្រទេសថៃ ហើយមានប្រជាប្រិយមែនទែនជាមួយនឹងពួកថៃៗ ។ ទោះបីជារាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញមានតែឈ្មោះក៏ដោយ ក៏ប្រទេសថៃត្រូវគ្រប់គ្រងដោយក្រុមរដ្ឋាភិបាលយោធាជាបន្តបន្ទាប់ ភាគច្រើនជាក់ស្ដែងដឹកនាំដោយ [[ហ្លួង វិបុលសង្គ្រាម]] (Luang Phibunsongkhram) និង[[សារិត ធនរត្ន]] (Sarit Dhanarajata) លាយឡំគ្នាជាមួយរយៈកាលដ៏ខ្លីនៃប្រជាធិបតេយ្យ ។

នៅដើមខែមករាឆ្នាំ១៩៤១ ប្រទេសថៃបានលុកលុយ[[សហភាពឥណ្ឌូចិន]]ដោយផ្ដើមនូវ[[សង្គ្រាមបារាំង-ថៃ]] ។ ពួកថៃ បានប្រដាប់ដោយអាវុធល្អៗ និងមានចំនួនច្រើនជាងកងកម្លាំងបារាំងបានតវ៉ាទាមទារឲឡាវយ៉ាងងាយស្រួល ។ ពួកបារាំងបានជ័យជំនះនូវឯ[[សមរភូមិកោះឆាង|សមរភូមិជើងទឹកកោះឆាង]]ដាច់ខាតតែម្ដង ។

ពួកជប៉ុនបានសម្របសម្រួលការប៉ះទង្គិចគ្នា ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងផ្អាកបាញ់ជាទូទៅត្រូវបានប្រកាសឡើងនៅថ្ងៃ២៨មករា ។ នៅថ្ងៃ៩ឧសភា សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅ[[តូក្យូ]] ជាមួយនឹងពួកបារាំងកំពុងត្រូវបង្ខិតបង្ខំដោយពួកជប៉ុន ក្នុងការលះបង់ការកាន់កាប់របស់គេលើដែនដីដែលមានជម្លោះ ។

[[File:การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475 การเปลี่ยนแปลงการปกครองของประเทศไทย 03.jpg|thumb|បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ ១៩៣២]]
នៅថ្ងៃ៨ធ្នូ ១៩៤១ ពីរបីម៉ោងបន្ទាប់ពី[[ការវាយប្រហារលើកំពង់ផែគុជ]] [[ជប៉ុន]]បានទាមទារសិទ្ធិដើម្បីចល័តទ័ពឆ្លងកាត់ប្រទេសថៃ ទៅដល់ព្រំដែនម៉ាឡេ ។ [[ការឈ្លានពានរបស់ជប៉ុននៅប្រទេសថៃ|ជប៉ុនបានឈ្លានពានប្រទសថៃ]] ហើយបានប្រយុទ្ធនឹងកងទ័ពថៃអស់រយៈពេលប្រាំមួយទៅប្រាំបីម៉ោង មុនពេលវិបុលសង្គ្រាមបានបញ្ជាឲមានបទឈប់បាញ់មួយ ។ ដោយខ្លីទៅបន្ទាប់មកទៀតជប៉ុនបានទទួលការឆ្លងកាត់ដោយសេរី ហើយនៅថ្ងៃ២១ធ្នូ ១៩៤១ ប្រទេសថៃនិងជប៉ុនបានចុះហត្ថលេខាសម្ព័ន្ធមិត្តយោធា ជាមួយនឹងពិធីការសម្ងាត់ ក្នុងទីមួយនៅឯតូក្យូព្រមព្រៀងជួយប្រទេសថៃយកមកវិញនូវដែនដី ដែលបាត់បង់ទៅចក្រភពអង់គ្លេសនិងបារាំង (ឧ.រដ្ឋសានភូមា ម៉ាឡេយ៉ា សិង្ហបុរី និងផ្នែកនៃយូនណាន បូករួមទាំងឡាវនិងកម្ពុជា) ជាលទ្ធផល ប្រទេសថៃព្យាយាមដើម្បី'ជួយ'ជប៉ុននៅ ក្នុងសង្គ្រាមប្រឆាំងនឹងពួកសម្ព័ន្ធមិត្ត ។ ការកត់សំគាល់៖ការមិនទុកចិត្តរបស់ជប៉ុនលើប្រទេសថៃបានបន្ត ដល់ចំណុចមួយនៃការបំពាក់អាវុធលើ'សម្ព័ន្ធមិត្ត' របស់ពួកគេវិញជាមួយការកាន់កាប់អាវុធយុទ្ធភណ្ឌរួមមាន[[ម៉ូសឺសៀម]] (Mauser) ដែលត្រូវបានផលិតនៅព្យាសមិនធម្មតា ។ ពួកថៃសេរី ([[ចលនាថៃសេរី]]) គឺជាចលនាតស៊ូលួចលាក់ ប្រឆាំងនឹងជប៉ុន ដែលបានគាំទ្រដោយ[[សហរដ្ឋអាមេរិក]]និងដំណើរការដោយសេរី ជារឿយៗជាមួយការគាំទ្រពីសមាជិកគ្រួសាររាជវង្ស (ព្រះអង្គម្ចាស់ ចុលឡា ចក្រាបុងសេ) និងក្រុមសមាជិកនៃរដ្ឋាភិបាលខ្លះ ។

បន្ទាប់ពីការបរាជ័យរបស់ជប៉ុនក្នុងឆ្នាំ១៩៤៥ ដោយមានការជួយពី[[ចលនាថៃសេរី|ថៃសេរី]] ប្រទេសថៃត្រូវបានប្រព្រឹត្តដូចជាប្រទេសបរាជ័យ ដោយពួកអង់គ្លេសនិងបារាំងអញ្ជឹង ទោះបីជាការគាំទ្ររបស់អាមេរិកបន្ធូរបន្ថយ ក្នុងន័យសម្ព័ន្ធមិត្ត ។ ប្រទេសថៃមិនត្រូវបានត្រួតត្រាដោយពួកសម្ព័ន្ធមិត្តទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសត្រូវបង្ខំឲប្រគល់ដែនដី ដែលបានយកពីពួកអង់គ្លេសនិងបារាំងវិញ ។ នៅក្រោយសម័យសង្គ្រាម ប្រទេសថៃធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលវាស្ដែងឲឃើញថាជា អ្នកគាំពារពីបដិវត្តន៍កុម្មុយនិស្តនៅ ក្នុងបណ្ដាប្រទេសជិតខាង ។

ទ័ពព្រៃកុម្មុយនិស្តចាប់មាន ក្នុងប្រទេសពីដើមទសវត្ស៦០រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៧ យុទ្ធជនរាប់ស្ទើរទាំងអស់១២,០០០នាក់គ្រប់ពេល នៅកម្រិតកំពូលនៃចលនា ក៏ប៉ុន្តែមិនដែលចោទជាការគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរដល់រដ្ឋទេ ។

ថ្មីៗនេះ ប្រទេសថៃក៏ជាសមាជិកសកម្មក្នុង[[សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍]] (អាស៊ាន) ជាពិសេសបន្ទាប់ពីការគ្រប់គ្រងតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានស្ដារឡើងវិញក្នុងឆ្នាំ១៩៩២ ។ 

== ផ្ទៃម្លោះ ==
[[File:Peoples-party-in-ananta-samakhom-throne-hall.jpg|thumb|បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ ១៩៣២]]
'''របបរាជានិយមផ្តាច់''' 

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៧៨២ [[អាណាចក្ររតនកោសិន្ទ្រ៍|ព្រះរាជាណាចក្រសៀម]]ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ[[រាជវង្សចក្រី]]។  ក្រោយឆ្នាំ១៨៦៨ [[ព្រះបាទជូឡាឡុងកន]] ([[រាមាទី៥]]) បានកែទម្រង់រាជាណាចក្រមជ្ឈិមសម័យ ទៅជារដ្ឋកណ្តាលនៃរបបរាជានិយមផ្តាច់ការ។  របបរាជានិយមបានចាប់ផ្តើមបង្កើតឋានានុក្រមរាជវង្ស និងអភិជន [[សក្កដា]] ទៅជាទិដ្ឋភាពដ៏សំខាន់បំផុតនៃប្រព័ន្ធនយោបាយសៀម។ ឆ្ពោះទៅកាន់ឆ្នាំ 1880 ស្តេចជូឡាឡុងកនបានសួរពីអឺរ៉ុបនូវការចាប់ផ្តើមមួយចូលទៅក្នុង[[វប្បធម៌ទំនើប]] ហើយបានបង្ហាញពីចំណង់ចំណូលចិត្តដែលបានសម្រេចចិត្តសម្រាប់វប្បធម៌ Anglo-Saxons របស់ប្រទេសអង់គ្លេស។ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1910 [[ព្រះបាទវជីរ៉ាវុឌ្ឍ]] (រាមាទី 6) បានស្វែងរកភាពស្របច្បាប់ពេញលេញនៃ[[លទ្ធិជាតិនិយមថៃ]] ដោយប្រើវិធីសាស្រ្តបស្ចិមប្រទេស ដោយតែងតាំងមនុស្សសាមញ្ញដែលមានសមត្ថភាពច្រើនជាងមុនក្នុងរដ្ឋាភិបាល។  ការចូលរួមរបស់មនុស្សទូទៅបានធ្វើឱ្យពួកអភិជន និងអភិជនខកចិត្ត។ រាមាទី 6 អនុវត្តគោលនយោបាយដែលមិនពេញនិយមដែលបន្ថយឥទ្ធិពលនៃរាជវង្ស។ 

'''ការគ្រប់គ្រងមិនត្រឹមត្រូវនៃរាមាទី ៦'''
[[File:Siamese revolution of 1932.png|thumb|បដិវត្តន៍សៀមឆ្នាំ ១៩៣២]]
នៅសម័យរាមាទី 6 សុខភាពសារពើពន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលត្រូវបានលុបចោល ការចំណាយដ៏ខ្ជះខ្ជាយលើតុលាការ អសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងអំពើពុករលួយរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងការបង្កើត [[អង្គភាពខ្លាព្រៃ]] របស់គាត់ដើម្បីលើកកម្ពស់ជាតិនិយមបែបទំនើបត្រូវបានគេចាត់ទុកថាខ្ជះខ្ជាយ។   នៅឆ្នាំ 1920 ការគ្រប់គ្រងសារពើពន្ធមិនត្រឹមត្រូវ និងការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចសកលបានធ្វើឱ្យថវិការដ្ឋមានឱនភាព។  នៅឆ្នាំ 1925 ព្រះអង្គម្ចាស់ជាន់ខ្ពស់បំផុតបានសម្រេចចិត្តទាមទារការកាត់បន្ថយការចំណាយយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសគ្រួសាររាជវង្ស។  នេះតំណាងឱ្យការប្រឈមយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះសិទ្ធិអំណាចរបស់ព្រះមហាក្សត្រដាច់ខាត ហើយបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃបញ្ហាសារពើពន្ធនៅក្នុងប្រទេសសៀម។ការរិះគន់ដូច្នេះថា រាមាទី៦ មិនមែនជាស្តេចផ្តាច់ការដែលមានសមត្ថភាពទេ ហើយទ្រង់បានបំផ្លាញរាជធានីនយោបាយដ៏ធំ។

នៅឆ្នាំ 1912 ការបះបោររបស់រាជវាំងដែលគ្រោងដោយមន្ត្រីយោធាវ័យក្មេងបានព្យាយាមមិនជោគជ័យដើម្បីផ្តួលរំលំនិងជំនួសរាមាទី 6 ។  គោលដៅរបស់ពួកគេគឺដើម្បីផ្តួលរំលំរបបពីបុរាណ ហើយជំនួសវាដោយប្រព័ន្ធរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិយមលោកខាងលិច និងដើម្បីជំនួស [[រាមាទី៦]]ជាមួយនឹងព្រះអង្គម្ចាស់ដែលអាណិតអាសូរចំពោះជំនឿរបស់ពួកគេ។  ការបះបោរបានបរាជ័យ ហើយអ្នកចូលរួមត្រូវបានចាប់ដាក់គុក។  ជាប្រតិកម្ម ព្រះអង្គម្ចាស់ វ៉ាជីរ៉ាវុឌ្ឍ បានបោះបង់ចោលការប៉ុនប៉ងរបស់លោកក្នុងកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយបន្តជាមួយនឹងការគ្រប់គ្រងដាច់ខាតរបស់លោក ដោយមានការលើកលែងតិចតួចក្នុងការតែងតាំងមនុស្សសាមញ្ញមួយចំនួនទៅក្រុមប្រឹក្សាឯកជន និងរដ្ឋាភិបាលរបស់គាត់។</text>
      <sha1>3v04dqrpe402vr6d6cqyk7edtdnsw4w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ហ្វ៊ុមិអុ គីស៊ីដា</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47267</id>
    <revision>
      <id>281745</id>
      <parentid>280892</parentid>
      <timestamp>2022-07-24T23:41:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>142</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Fumio_Kishida_20211004.jpg with [[File:Fumio_Kishida_20211005.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: According to the Exif information in the original version of this image which is from the Pr</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4023" xml:space="preserve">'''ហ៊្វុមិអុ គីសុីដា''' (岸田文雄, គីសុីដា ហ្វ៊ុមិអុ កើតថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៥៧) គឺជាអ្នកនយោបាយជប៉ុន ហើយជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន]] និងជាប្រធានគណបក្ស [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]] (LDP) តាំងពីឆ្នាំ២០២១។ លោកជាសមាជិកនៃសភាតំណាងពីមុនមក លោកធ្លាប់បម្រើការ  ជា[[រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស]]ពីឆ្នាំ ២០១២ ដល់ឆ្នាំ ២០១៧ និងជា[[រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ]]ស្តីទីក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៧ ដល់ឆ្នាំ ២០២០ លោកក៏បានធ្វើជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយ [[គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]](LDP) ផងដែរ។{{Infobox officeholder
| honorific_prefix    = [[Excellency|His Excellency]]
| name                = ហ្វ៊ុមិអុ គីសុីដា
| native_name         = {{nobold|岸田 文雄}}
| native_name_lang    = ja
| image               = Fumio Kishida 20211005.jpg
| caption             = រូបផ្លូវការ ឆ្នាំ ២០២១
| office              = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃជប៉ុន]]
| monarch             = [[ណារ៉ូហុីតូ]]
| termstart           = ៤ តុលា ២០២១
| termend             = 
| predecessor         = [[យ៉ូស៊ីហ៊ី សូហ្គា]]
| successor           = 
| office1             = [[President of the Liberal Democratic Party (Japan)|ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរី]]
| vicepresident1      = [[តារ៉ូ អាសូ]]
| 1blankname1         = {{nowrap|Secretary-General}}
| 1namedata1          = [[អាគីរ៉ា អាម៉ារី]]&lt;br&gt;[[តូសុីមីតសូ ម៉ូតេជី]]
| termstart1          = ២៩ កញ្ញា ២០២១
| termend1            = 
| predecessor1        = [[យ៉ូស៊ីហ៊ី សូហ្គា]]
| successor1          = 
| office2             = [[Minister for Foreign Affairs (Japan)|រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស]]
| primeminister2      = ''ខ្លួនគាត់''
| termstart2          = ៤ វិច្ឆិកា ២០២១
| termend2            = ១០ វិច្ឆិកា ២០២១
| predecessor2        = [[តូសុីមីតសូ ម៉ូតេជី]]
| successor2          = [[យ៉ូសុីម៉ាសា ហាយាសុី]]
| birth_name          = {{នីហុងហ្គោ|岸田文雄|Kishida Fumio}}
| birth_date          = {{birth date and age|១៩៥៧|៧|២៩|df=y}}
| birth_place         = [[សុីប៊ូយ៉ា]], [[តូក្យូ]], ជប៉ុន
| death_date          = 
| death_place         = 
| party               = [[Liberal Democratic Party (Japan)|ប្រជាធិបតេយ្យសេរី]]
| education           = [[Kaisei Academy]]
| alma_mater          = [[Waseda University]] ([[Bachelor of Laws|LLB]])
| spouse              = {{marriage|[[Yuko Kishida]]|១៩៨៨}}
| children            = ៣
| signature           = Fumio Kishida signature.svg
}}

== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:Articles containing Japanese-language text]]</text>
      <sha1>qpv0cemn3lls26ixgcj1rkk5xzyh7zz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>បុងបុង ម៉ាកូស</title>
    <ns>0</ns>
    <id>47288</id>
    <revision>
      <id>281747</id>
      <parentid>280950</parentid>
      <timestamp>2022-07-25T11:07:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>175.176.41.167</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13760" xml:space="preserve">{{Infobox officeholder
| name                = បុងបុង ម៉ាកូស
| image               = President Ferdinand R. Marcos, Jr. State of the Nation Address (SONA).png
| caption             = លោកម៉ាកូស នាឆ្នាំ២០២២
| office              = ប្រធានាធិបតីទី១៧ នៃ[[សាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន]]
| vicepresident       = សារ៉ា ឌូតឺតេ
| termstart           = ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២
| termend             = 
| predecessor         = រ៉ូទ្រីហ្គោ ឌូដឺតេ
| office1             = រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម
| termstart1          = ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២
| termend1            = 
| president1          = ''គ់ាតផ្ទាល់''
| predecessor1        = 
| successor1          = 
| office2             = ព្រឹទ្ធសមាជិកហ្វីលីពីន
| termstart2          = ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១០
| termend2            = ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦
| birth_name          = Ferdinand Romualdez Marcos Jr.
| birth_date          = {{birth date and age|1957|9|13}}
| birth_place         = [[ម៉ានីល]], [[ប្រទេសហ្វីលីពីន]]
| death_date          = 
| death_place         = 
| party               = 
| spouse              = ល្វី​ “លីហ្សា” កាចូ​ អារ៉ាណេតា ទាំងពីថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៩៣
| children            = ៣
| parents             = [[ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាកូស]]&lt;br /&gt;[[អ៊ីម៉េលដា ម៉ាកូស]]
| residence           = 
| alma_mater          = 
| website             = {{URL|www.bongbongmarcos.com/}}
| signature           = Bongbong Marcos Signature.svg
}}

ឯកឧត្ដម '''ហ្វឺឌីណាន់ « បុងបុង » ម៉ាកូស ជេអរ'''  ជាប្រធានាធិបតីទី១៧ នៃសាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន  &lt;ref name=&quot;SydneyMorningHerald20121124&quot;&gt;{{Cite news|date=November 24, 2012|title=A dynasty on steroids|work=The Sydney Morning Herald|url=https://www.smh.com.au/lifestyle/a-dynasty-on-steroids-20121119-29kwy.html|access-date=}}&lt;/ref&gt; ។ គាត់កើតថ្ងៃទី ១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៥៧ គឺជាអ្នកនយោបាយហ្វីលីពីន ដែលជា ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២២។ លោក​ជា ​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា ​ពី​ឆ្នាំ ២០១០ ដល់​ឆ្នាំ ២០១៦។

== កុមារភាព និងការសិក្សា ==
លោក ម៉ាកូស ជេអរ ដែលមានរហស្សនាមថា បុងបុង កើតនៅមន្ទីរពេទ្យ ព្រះនាងម៉ារីនៃទីក្រុងឡូឌ ក្នុងទីក្រុង [[ម៉ានីល]]  គាត់ជាកូនទីពីររបស់ [[ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាកូស]] និង [[អ៊ីម៉េលដា ម៉ាកូស]] គាត់មានបងប្អូនស្រីបីនាក់តាមគ្រួសាររបស់គាត់ គាត់ មានបងប្អូនបង្កើតបួននាក់ ដោយឪពុករបស់គាត់រៀបការដំបូង។ &lt;ref name=&quot;Seagrave1988&quot;&gt;{{Cite book|title=The Marcos dynasty|url=https://archive.org/details/marcosdynasty0000seag}}&lt;/ref&gt;

ម៉ាកូស បានចូលរៀនចាប់ពីថ្នាក់មតេ្តយ្យ រហូតដល់ថ្នាក់បឋម នៅឯ អាំងស្ទីតតុយស្យុង តេរេស្យាណា និង ឡា សាល់ ហ្រ្គីន ហ៊ីល នៅក្នុងទីក្រុង [[ម៉ានីល]] ។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧០ កុមារាម៉ាកូសត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រទេសអង់គ្លេស​ជាកន្លែងដែលគាត់បានរស់នៅ និងសិក្សានៅសាលា វស់  ដែលជាស្ថាប័ន​ បេននីឌីកទីន របស់ក្មេងប្រុសទាំងអស់នៅ វេសត៍ សុសសេក្ស ។ នៅខណៈពេលដែល កុមារា ម៉ាកូសកំពុងតែសិក្សានៅទីនោះឪពុករបស់លោក កំពុងតែប្រកាសច្បាប់អាជ្ញាសឹកនៅទូទាំងប្រទេសហ្វីលីពីន ក្នុងឆ្នាំ១៩៧២។ បន្ទាប់មក លោកបានចុះឈ្មោះនៅ អេស ធី អេដមុន ហល  នៃសាកលវិទ្យាល័យ អុកស្វត ដើម្បីសិក្សាជំនាញ ទស្សនវិជ្ជា នយោបាយ និង សេដ្ធកិច្ច។ ​គួរឲ្យសោកស្តាយ លោកបានប្រឡងជាប់តែទស្សនវិជ្ជាប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯសេដ្ធកិច្ចលោកបានប្រឡងធ្លាក់ និងនយោបាយលោកបានប្រឡងធ្លាក់ពីរដង ដូច្នេះលោកមិនបានបញ្ចប់ និងទទួលបានសញ្ញាបត្រនេះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោកទទួលបាន សញ្ញាបត្រពិសេសខាងការសិក្សាអំពីសង្គម ដែលត្រូវបានគេផ្តល់ជូនឲ្យជាពិសេសចំពោះអ្នកដែលមិនបានបញ្ចប់ការសិក្សា។ បន្ទាប់មកលោកម៉ាកូស បានចុះឈ្មោះចូលរៀននៅក្នុងកម្មវិធីថ្នាក់ អនុបណ្ឌិតខាង គ្រប់គ្រងពាណិជ្ជកម្ម  នៅឯសាលាជំនួញ វ៉ាតុន  នៃសាកលវិទ្យាល័យ ផេនស៊ីលវ៉ានៀ ក្នុងទីក្រុងហ្វីឡាដែលហ្វៀ សហរដ្ធអាមេរិក តែលោកបានបរាជ័យម្តងទៀត ក្នុងការបញ្ចប់វា។ លោកបានអះអាងថា លោកឈប់រៀនដោយសារតែលោកត្រូវមកឈរឈ្មោះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអភិបាលខេត្តរងប្រចាំនៅខេត្ត អុីឡូកូ ណ័រ ក្នុងឆ្នាំ១៩៨០។ គណកម្មការរបស់ប្រធានាធិបតី ស្តីអំពីការគ្រប់គ្រងល្អនៅពេលក្រោយមកបានរាយការណ៍ថាទាំង ថ្លៃសាលារៀនរបស់លោក ប្រាក់ឧបត្ថម្ភប្រចំាខែរបស់លោក ១០,០០០ ដុល្លារ និងភូមិគ្រឹះដែលលោកបានរស់នៅ នៅខណៈពេលដែលលោកកំពុងសិក្សានៅឯសាលាវ៉ាតុន គឺសុទ្ធតែប្រើមូលនិធិរបស់ការិយាល័យប្រធានាធិបតី និងមួយផ្នែកទៀតចេញពីកុងធនាគារ ១៥ ដែលលោកម៉ាកូស បានចូលបើកដោយស្ងាត់ៗនៅក្នុងទឹកដីសហរដ្ធអាមេរិក ឋិតនៅក្រោមឈ្មោះក្លែងក្លាយ។&lt;ref&gt;[https://news.beetube.live/bongbong-marcos-success ម៉ៅ គុយដង់, ជីវប្រវត្តិរបស់ បុងបុង មា៉កូស ប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់ ហ្វីលីពីន, ''BeeTube News'', ១៦ ខែមិថុនា ២០២២.]&lt;/ref&gt; 

== អាជីពនយោបាយ ==
លោកជាអ្នកនយោបាយអាជីព​ ហើយជាមន្ត្រីរដ្ធ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨០។ លោក បុងបុង​ ម៉ាកូស បានចូលកាន់តំណែងជាច្រើនទាំងនៅក្នុង អង្គនីតិបញ្ញត្តិ និងអង្គនីតិប្រតិបត្តិ របស់រដ្ធាភិបាល ដូចជា បម្រើជាសមាជិកព្រឹទ្យសភា រយៈពេល៦ឆ្នាំ​ ពីឆ្នាំ២០១០ ដល់២០១៦ សមាជិកសភា រយៈពេល ៦ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ១៩៩២ ដល់១៩៩៥ និង ពីឆ្នាំ២០០៧ ដល់២០១០  អភិបាលក្រុង រយៈពេល ១២ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ១៩៨៣ ដល់១៩៨៦ និង ពីឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់២០០៧   និងអភិបាលក្រុងរង រយៈពេលបីឆ្នាំ​ ពីឆ្នាំ១៩៨០ ដល់១៩៨៣ ។ 

== ការប្រកាសឈរឈ្មោះជាបេក្ខភាពប្រធានាធិបតី និងការឈ្នះឆ្នោត ==
នៅថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ លោក បុងបុង​ ម៉ាកូស បានប្រកាសឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនប្រធានាធិបតី និងចាប់ផ្តើមធ្វើយុទ្ធនាការ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២២ ដែលកំពុងតែខិតជិតចូលមកដល់តាមរយៈការបង្ហោះសារជាវីដេអូនៅលើហ្វេសប៊ុក។ នៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២២​ មនុស្សប្រហែល៦៧.៥​លាននាក់បានចេញទៅបោះឆ្នោត ដើម្បីជ្រើសរើសបេក្ខជនដែលពួកគេស្រឡាញ់ពេញចិត្ត។​ នៅក្នុងការឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតនេះ គេឃើញមានបេក្ខជន ១០នាក់ មកពីគណបក្សផ្សេងពីគ្នា ក៏ប៉ុន្តែមានត្រឹមតែ ២នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលជាគូរប្រជែងប្រកិតនឹងគ្នាគឺ លោក បុងបុង ម៉ាកូស ដែលជាអ្នកនាំមុខ និង លោកស្រី លេនី រ៉ូប្រេដូ  ដែលដេញតាមពីក្រោយនៅលេខរៀងទីពីរ។ ជាមួយនឹងសម្លេងឆ្នោត ជាង៩៥% លោកម៉ាកូសទទួលបានប្រហែល៣០លានសម្លេង ដែលជាចំនួនច្រើនជាងពីរដងនៃគូរប្រកួតផ្តាច់មុខរបស់លោកគឺ អ្នកស្រី អនុប្រធានាធិបតី លេនី រ៉ូប្រេដូ ដែលទទួលបានត្រឹមតែ ១៤ លានសម្លេង ដោយយោងទៅតាមចំនួនរាប់សរុបក្រៅផ្លូវការរបស់គណកម្មការស្តីអំពីការបោះឆ្នោត។ 

== ជីវិត​ឯកជន ==
លោក​ បុងបុង ម៉ាកូស បានរៀបការជាមួយ  ល្វី​ “លីហ្សា” កាចូ​ អារ៉ាណេតា ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ ។ ពួកគេមានកូនបីនាក់។

នៅខែមីនាឆ្នាំ ២០២០ លោក ម៉ាកូស ត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថាមាន [[ជំងឺកូរ៉ូណាវីរុស២០១៩]] ។ &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Galvez|first=Daphne|date=March 31, 2020|title=Breaking: Bongbong Marcos Tests Positive for COVID-19|language=en|work=Inquirer.net|url=https://newsinfo.inquirer.net/1251836/breaking-bongbong-marcos-tests-positive-for-covid-19|access-date=February 14, 2022}}&lt;/ref&gt;

== ឯកសារយោង ==
{{បញ្ជីឯកសារយោង}}
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន]]
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]]</text>
      <sha1>rid75wo1u81scxqldds1ocy3otwjy2d</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>