Wikipèdia ocwiki https://oc.wikipedia.org/wiki/Acu%C3%A8lh MediaWiki 1.39.0-wmf.21 first-letter Mèdia Especial Discutir Utilizaire Discussion Utilizaire Wikipèdia Discussion Wikipèdia Fichièr Discussion Fichièr MediaWiki Discussion MediaWiki Modèl Discussion Modèl Ajuda Discussion Ajuda Categoria Discussion Categoria Portal Discussion Portal Projècte Discussion Projècte TimedText TimedText talk Mòdul Mòdul Discussió Gadget Discussion gadget Définition de gadget Discussion définition de gadget 0 3194 2319430 2319413 2022-07-22T18:20:53Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Cruesa (departament)]] cap a [[Departament de Cruesa]] wikitext text/x-wiki <!-- Article redigit en lemosin --> {{omon|Cruesa (omonimia)}} {{Infobox Departament de França | carta =oc | departament = de Cruesa | insee =23 | lògo = [[Fichièr:Logo_23_Creuse_2010.png|140px]] | loc = [[Fichièr:Creuse-Position 2.png|Localizacion de Cruesa en França|250px]] |ist={{Lemosin}} |region={{Nòva Aquitània}} |Prefectura=[[Garait]] |Sosprefecturas=[[Lo Buçon]] | sup =5565 | circonscripcions =1 | intercomun =9 | president = [[Valérie Simonet]] ([[UMP]]) |prefècte= Christian Choquet | sit = www.creuse.fr }} '''Cruesa''' o localament '''Crosa''' (23) es un departament [[França|francés]] situat entierament en [[Occitània]]. Ten son nom dau [[Cruesa (riu)|riu]] dau mesme nom. Se situa dins la region administrativa de {{NovAq}} e maitot dins la region istorica de [[lemosin (Occitània)|Lemosin]]. Sos abitants son los '''crosauds''' e las '''crosaudas'''. Lo chapluòc es [[Garait]]. [[Imatge:carta_occitan_lemosin.svg|400px|thumb|left|En Cruesa, se parla naut-lemosin, marchés e auvernhat]] {{clr}} ==Tanben veire== * [[arrondiments de Cruesa]] * [[chantons de Cruesa]] * [[comunas de Cruesa]] * [[gropaments de comunas de Cruesa]] {{OcDivDep}} {{FranceDep}} [[categoria:Departament francés]] [[categoria:Lemosin (region)]] [[categoria:Cruesa]] 8spvy434sgseeov25f1hm0d9uuaw2k4 2319432 2319430 2022-07-22T18:22:25Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki <!-- Article redigit en lemosin --> {{omon|Cruesa (omonimia)}} {{Infobox Departament de França | carta =oc | departament = de Cruesa | insee =23 | lògo = [[Fichièr:Logo_23_Creuse_2010.png|140px]] | loc = [[Fichièr:Creuse-Position 2.png|Localizacion de Cruesa en França|250px]] |ist={{Lemosin}} |region={{Nòva Aquitània}} |Prefectura=[[Garait]] |Sosprefecturas=[[Lo Buçon]] | sup =5565 | circonscripcions =1 | intercomun =9 | president = [[Valérie Simonet]] ([[UMP]]) |prefècte= Christian Choquet | sit = www.creuse.fr }} Lo '''departament de Cruesa''' o localament '''Crosa''' (23) es una division administrativa de l'[[França|estat francés]] situada entierament en [[Occitània]]. Ten son nom dau [[Cruesa (riu)|riu]] dau mesme nom. Se situa dins la region administrativa de {{NovAq}} e maitot dins la region istorica de [[lemosin (Occitània)|Lemosin]]. Sos abitants son los '''crosauds''' e las '''crosaudas'''. Lo chapluòc es [[Garait]]. [[Imatge:carta_occitan_lemosin.svg|400px|thumb|left|En Cruesa, se parla naut-lemosin, marchés e auvernhat]] {{clr}} ==Tanben veire== * [[arrondiments de Cruesa]] * [[chantons de Cruesa]] * [[comunas de Cruesa]] * [[gropaments de comunas de Cruesa]] {{OcDivDep}} {{FranceDep}} [[categoria:Departament francés]] [[categoria:Lemosin (region)]] [[categoria:Cruesa]] 3br4hku6tsjcwec9hignx0lcve89tye 2319433 2319432 2022-07-22T18:23:30Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki <!-- Article redigit en lemosin --> {{omon|Cruesa (omonimia)}} {{Infobox Departament de França | carta =oc | departament = de Cruesa | insee =23 | lògo = [[Fichièr:Logo_23_Creuse_2010.png|140px]] | loc = [[Fichièr:Creuse-Position 2.png|Localizacion de Cruesa en França|250px]] |ist={{Lemosin}} |region={{Nòva Aquitània}} |Prefectura=[[Garait]] |Sosprefecturas=[[Lo Buçon]] | sup =5565 | circonscripcions =1 | intercomun =9 | president = [[Valérie Simonet]] ([[UMP]]) |prefècte= Christian Choquet | sit = www.creuse.fr }} Lo '''departament de Cruesa''' o localament '''Crosa''' (23) es una division administrativa, una circonscripcion electorala e una collectivitat territoriala de l'[[França|estat francés]] situada entierament en [[Occitània]]. Ten son nom dau [[Cruesa (riu)|riu]] dau mesme nom. Se situa dins la region administrativa de {{NovAq}} e maitot dins la region istorica de [[lemosin (Occitània)|Lemosin]]. Sos abitants son los '''crosauds''' e las '''crosaudas'''. Lo chapluòc es [[Garait]]. [[Imatge:carta_occitan_lemosin.svg|400px|thumb|left|En Cruesa, se parla naut-lemosin, marchés e auvernhat]] {{clr}} ==Tanben veire== * [[arrondiments de Cruesa]] * [[chantons de Cruesa]] * [[comunas de Cruesa]] * [[gropaments de comunas de Cruesa]] {{OcDivDep}} {{FranceDep}} [[categoria:Departament francés]] [[categoria:Lemosin (region)]] [[categoria:Cruesa]] d1uc50ae3kygaxpvtobmtvtflrmp86m 2319434 2319433 2022-07-22T18:29:35Z Jfblanc 104 wikitext text/x-wiki <!-- Article redigit en lemosin --> {{omon|Cruesa (omonimia)}} {{Infobox Departament de França | carta =oc | departament = de Cruesa | insee =23 | lògo = [[Fichièr:Logo_23_Creuse_2010.png|140px]] | loc = [[Fichièr:Creuse-Position 2.png|Localizacion de Cruesa en França|250px]] |ist={{Lemosin}} |region={{Nòva Aquitània}} |Prefectura=[[Garait]] |Sosprefecturas=[[Lo Buçon]] | sup =5565 | circonscripcions =1 | intercomun =9 | president = [[Valérie Simonet]] ([[UMP]]) |prefècte= Christian Choquet | sit = www.creuse.fr }} Lo '''departament de Cruesa''' o localament '''Crosa''' (23) es una division administrativa, una circonscripcion electorala e una collectivitat territoriala de l'[[França|estat francés]] situada entierament en [[Occitània]]. Ten son nom dau [[Cruesa (riu)|riu]] dau mesme nom. Se situa dins la region administrativa de {{NovAq}} e maitot dins la region istorica de [[lemosin (Occitània)|Lemosin]]. Sos abitants son los '''crosauds''' e las '''crosaudas'''. Lo chapluòc es [[Garait]]. == Còdes == En 1792, Cruesa reçaup lo numèro postau '''22''' que gardarà fins au bot dau sègle XIX. En 1928, reçaup las letras '''AN''' coma còde per las immatriculacions de veïculs. En 1943, l’SNS (vengut [[INSEE]] en 1946) impausa lo còde geografic qu’atribuís lo '''23''' au departament. Aquela valor es represa en 1950 subre los veïculs e en 1964 per la Pòsta. Au niveu internacionau, lo departament a lo còde ISO 3166-2 '''FR-23''' e lo còde NUTS-3:2016 '''FRI22'''. [[Imatge:carta_occitan_lemosin.svg|400px|thumb|left|En Cruesa, se parla naut-lemosin, marchés e auvernhat]] ==Tanben veire== * [[arrondiments de Cruesa]] * [[chantons de Cruesa]] * [[comunas de Cruesa]] * [[gropaments de comunas de Cruesa]] {{OcDivDep}} {{FranceDep}} [[categoria:Departament francés]] [[categoria:Lemosin (region)]] [[categoria:Cruesa]] 3ik7otwqfieyl51jn125f3bz8ny4sii 2319435 2319434 2022-07-22T18:32:04Z Jfblanc 104 /* Còdes */ wikitext text/x-wiki <!-- Article redigit en lemosin --> {{omon|Cruesa (omonimia)}} {{Infobox Departament de França | carta =oc | departament = de Cruesa | insee =23 | lògo = [[Fichièr:Logo_23_Creuse_2010.png|140px]] | loc = [[Fichièr:Creuse-Position 2.png|Localizacion de Cruesa en França|250px]] |ist={{Lemosin}} |region={{Nòva Aquitània}} |Prefectura=[[Garait]] |Sosprefecturas=[[Lo Buçon]] | sup =5565 | circonscripcions =1 | intercomun =9 | president = [[Valérie Simonet]] ([[UMP]]) |prefècte= Christian Choquet | sit = www.creuse.fr }} Lo '''departament de Cruesa''' o localament '''Crosa''' (23) es una division administrativa, una circonscripcion electorala e una collectivitat territoriala de l'[[França|estat francés]] situada entierament en [[Occitània]]. Ten son nom dau [[Cruesa (riu)|riu]] dau mesme nom. Se situa dins la region administrativa de {{NovAq}} e maitot dins la region istorica de [[lemosin (Occitània)|Lemosin]]. Sos abitants son los '''crosauds''' e las '''crosaudas'''. Lo chapluòc es [[Garait]]. == Còdes == En 1792, Cruesa reçaup lo numèro postau '''22''' que gardarà fins au bot dau sègle XIX. En 1928, reçaup las letras '''ED''', '''EE''' e '''EF''' coma còde per las immatriculacions de veïculs. En 1943, l’SNS (vengut [[INSEE]] en 1946) impausa lo còde geografic qu’atribuís lo '''23''' au departament. Aquela valor es represa en 1950 subre los veïculs e en 1964 per la Pòsta. Au niveu internacionau, lo departament a lo còde ISO 3166-2 '''FR-23''' e lo còde NUTS-3:2016 '''FRI22'''. [[Imatge:carta_occitan_lemosin.svg|400px|thumb|left|En Cruesa, se parla naut-lemosin, marchés e auvernhat]] ==Tanben veire== * [[arrondiments de Cruesa]] * [[chantons de Cruesa]] * [[comunas de Cruesa]] * [[gropaments de comunas de Cruesa]] {{OcDivDep}} {{FranceDep}} [[categoria:Departament francés]] [[categoria:Lemosin (region)]] [[categoria:Cruesa]] bx47ao70a89pz4alcisbge8awkte0dt 10 36164 2319464 1928191 2022-07-23T04:52:07Z Kwamikagami 7816 wikitext text/x-wiki {{BUtilizaire| color=#FFF8DC| img=Iron Curtain map.svg| títol=Mapas| tèxte=M'agradan las '''[[mapas]]'''.| categoria=Utilizaire mapas| nocat={{{nocat|}}}| }}<noinclude> [[Categoria:Bóstia d'utilizaire per léser|mapas]] </noinclude> e6yax8o93ogonl5dy3pxpi1jazt8gmi 0 49779 2319444 2284226 2022-07-22T22:47:09Z Bigbullfrog1996 37861 wikitext text/x-wiki {{Dialècte Gascon}} {{tableau comm |nomcomuna=Saint-Caprais-de-Blaye |nomcomuna2=Sent Caprasi de Blaia | region={{Aquitània}} |region ist= |departament={{Gironda}} |arrondiment=[[Arrondiment de l'Esparra de Medoc]] |canton=[[Canton de Saint-Ciers-sur-Gironde|Saint-Ciers-sur-Gironde]] |insee= 33380 |cp=33820 |cònsol= [[Philippe Plisson]] |mandat=[[2008]]-[[2014]] |intercom=[[Comunautat de Comunas de l'Estuari]] |gentilici= |longitud= -0.561666666667 |latitud= 45.2863888889 |alt mej= |alt mini=15 |alt maxi=59 |km²=17,09 |}} '''Saint-Caprais-de-Blaye'''<ref>[http://toponimiaoc.webs.com/ Sit Toponimia occitana]</ref> qu'ei ua [[comuna]] [[francés|francofòna]], administrada peu [[departament francés|departament]] de [[Gironda (departament)|Gironda]] de la [[region francesa|region]] d'[[Aquitània (region)|Aquitània]]. . ==Geografia== ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta |insee= 33380 |Títol= Lista dels cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= març 2001 |Fin= |Identitat= [[Felip Plisson]] |Partit= [[PS (fr)|PS]]|Qualitat= Deputat}} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 33380 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841= |1846= |1851= |1856= |1861= |1866= |1872= |1876= |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911= |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=277 |1968=321 |1975=305 |1982=344 |1990=359 |1999=405 |2004= |2005= |2006=498 |2007= |2008= |2009=555 |cassini= |senscomptesdobles=1962}} ==Luòcs e monuments== ==Personalitats ligadas amb la comuna== ==Véser tanben== ==Ligams extèrnes== * [https://web.archive.org/web/20070311091832/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087&CommuneId=34859 Sent Caprasi de Blaia suu site de l'Institut Geografic Nacionau](en francés) ==Nòtas== <references/> {{Portal Gasconha}} {{Comunas de Gironda}} [[Categoria:Comuna de Gasconha]] [[Categoria:Comuna de Gironda]] 8vqcarakv4zpn3rdmb1lbp465wi7m0u 0 66675 2319436 2319195 2022-07-22T19:22:57Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que permet de transmetre lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s per permetre lo desplaçament de l'automobila. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] tp6stk4jp3ytbewxr2lxc0nkmmuqn02 2319437 2319436 2022-07-22T19:23:36Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] av05ynh9dam9ql2jdwq5bqkms0txrkm 2319438 2319437 2022-07-22T19:41:55Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission primària */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'optimizar la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] quina que siegue la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, la penda de la [[rota]] e la carga transportada. Dins lo cas d'un motor termic, aquò permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. Una [[bóstia de cambi]] es donc constituida d'un montatge de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs sus d'aisses, estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] ce61kz9igruivoff64kwreannwyn6xc 2319439 2319438 2022-07-22T19:42:29Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission primària */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'optimizar la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] quinei que sieguen la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, la penda de la [[rota]] e la carga transportada. Dins lo cas d'un motor termic, aquò permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. Una [[bóstia de cambi]] es donc constituida d'un montatge de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs sus d'aisses, estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] h2k6cbx6ajh352xritcqejetbylxftv 2319440 2319439 2022-07-22T19:49:17Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission primària */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] nylbdigk0i859rlj4bm12he994k3ig4 2319441 2319440 2022-07-22T19:59:03Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission primària */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]] ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] 7hkfdxkqkhc8rfu8ln3brdiuz0zoo21 2319442 2319441 2022-07-22T20:07:04Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission primària */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]]. Enfin, lei bóstias de variacion continua son concebudas a l'entorn de doas [[carrèla]]s, de [[diamètre]] variable, liadas per una [[correja]]. Gràcias a un sistèma de variacion automatica dei diamètres dei carrèlas, un tau sistèma permet una adaptacion rapida dau coble motor. ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] 1pwrzrz3f8maque91j99q0imqrq6u48 2319443 2319442 2022-07-22T20:08:53Z Nicolas Eynaud 6858 /* Liames intèrnes */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]]. Enfin, lei bóstias de variacion continua son concebudas a l'entorn de doas [[carrèla]]s, de [[diamètre]] variable, liadas per una [[correja]]. Gràcias a un sistèma de variacion automatica dei diamètres dei carrèlas, un tau sistèma permet una adaptacion rapida dau coble motor. ==== La transmission segondària ==== === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Ròda]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] 94iylc6kx1e0p6yo62xwwpkvyogryut 2319479 2319443 2022-07-23T10:50:27Z Nicolas Eynaud 6858 /* La transmission segondària */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]]. Enfin, lei bóstias de variacion continua son concebudas a l'entorn de doas [[carrèla]]s, de [[diamètre]] variable, liadas per una [[correja]]. Gràcias a un sistèma de variacion automatica dei diamètres dei carrèlas, un tau sistèma permet una adaptacion rapida dau coble motor. ==== La transmission segondària ==== {{veire|Transmission segondària}} La [[transmission segondària]] es lo sistèma que permet de transmetre lo coble motor, adaptat per la [[bóstia de cambi]], ai [[ròda]]s. Aqueu ròtle es generalament tengut per lo [[pònt (mecanica)|pònt]], una pèça liada ai ròdas motritz per dos aubres dotats de [[cardan]]s. Aquel organ intègra un [[diferenciau]] que permet de donar una velocitat diferenta ai ròdas d'un meteis eissiu (per exemple, dins un contorn). Tres metòdes de transmission existisson. La [[traccion (automobila)|traccion]] es caracterizada per l'aplicacion de la poissança dau motor sus lei [[ròda]]s avans. L'automobila es ansin tirada. Lo principi invèrs es utilizat sus lei [[propulsion (automobila)|propulsions]] onte lo coble motor es dirigit vèrs lei ròdas de darrier. Enfin, dins una [[transmission integrala]], lei dos sistèmas coexistisson per permetre un maximom de mobilitat, especialament per un usatge tot-terren. === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Ròda]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] 32i6vu68c1cwvpg8xawre6loa5g7jdl 2319480 2319479 2022-07-23T10:52:42Z Nicolas Eynaud 6858 /* Liames intèrnes */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]]. Enfin, lei bóstias de variacion continua son concebudas a l'entorn de doas [[carrèla]]s, de [[diamètre]] variable, liadas per una [[correja]]. Gràcias a un sistèma de variacion automatica dei diamètres dei carrèlas, un tau sistèma permet una adaptacion rapida dau coble motor. ==== La transmission segondària ==== {{veire|Transmission segondària}} La [[transmission segondària]] es lo sistèma que permet de transmetre lo coble motor, adaptat per la [[bóstia de cambi]], ai [[ròda]]s. Aqueu ròtle es generalament tengut per lo [[pònt (mecanica)|pònt]], una pèça liada ai ròdas motritz per dos aubres dotats de [[cardan]]s. Aquel organ intègra un [[diferenciau]] que permet de donar una velocitat diferenta ai ròdas d'un meteis eissiu (per exemple, dins un contorn). Tres metòdes de transmission existisson. La [[traccion (automobila)|traccion]] es caracterizada per l'aplicacion de la poissança dau motor sus lei [[ròda]]s avans. L'automobila es ansin tirada. Lo principi invèrs es utilizat sus lei [[propulsion (automobila)|propulsions]] onte lo coble motor es dirigit vèrs lei ròdas de darrier. Enfin, dins una [[transmission integrala]], lei dos sistèmas coexistisson per permetre un maximom de mobilitat, especialament per un usatge tot-terren. === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Propulsion (automobila)|Propulsion]]. * [[Ròda]]. * [[Traccion (automobila)|Traccion]]. * [[Transmission integrala]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] twh8lf757zbnsl1q8zjpqqw2h21fjve 2319481 2319480 2022-07-23T10:53:25Z Nicolas Eynaud 6858 /* Liames intèrnes */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]]. Enfin, lei bóstias de variacion continua son concebudas a l'entorn de doas [[carrèla]]s, de [[diamètre]] variable, liadas per una [[correja]]. Gràcias a un sistèma de variacion automatica dei diamètres dei carrèlas, un tau sistèma permet una adaptacion rapida dau coble motor. ==== La transmission segondària ==== {{veire|Transmission segondària}} La [[transmission segondària]] es lo sistèma que permet de transmetre lo coble motor, adaptat per la [[bóstia de cambi]], ai [[ròda]]s. Aqueu ròtle es generalament tengut per lo [[pònt (mecanica)|pònt]], una pèça liada ai ròdas motritz per dos aubres dotats de [[cardan]]s. Aquel organ intègra un [[diferenciau]] que permet de donar una velocitat diferenta ai ròdas d'un meteis eissiu (per exemple, dins un contorn). Tres metòdes de transmission existisson. La [[traccion (automobila)|traccion]] es caracterizada per l'aplicacion de la poissança dau motor sus lei [[ròda]]s avans. L'automobila es ansin tirada. Lo principi invèrs es utilizat sus lei [[propulsion (automobila)|propulsions]] onte lo coble motor es dirigit vèrs lei ròdas de darrier. Enfin, dins una [[transmission integrala]], lei dos sistèmas coexistisson per permetre un maximom de mobilitat, especialament per un usatge tot-terren. === La conducha === === La suspension === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Propulsion (automobila)|Propulsion]]. * [[Ròda]]. * [[Traccion (automobila)|Traccion]]. * [[Transmission integrala]]. * [[Transmission segondària]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] iesmb8fdsgtdweccechy7jo140i3298 2319482 2319481 2022-07-23T10:57:34Z Nicolas Eynaud 6858 /* Lo foncionament d'una automobila */ wikitext text/x-wiki {{1000 fondamentals}} {{Dialècte Provençau}} {{article en construccion}} == Istòria == {{veire|Istòria de l'automobila}} == Lo foncionament d'una automobila == === Lo motor === La [[motor]]izacion es l'element centrau dau foncionament d'una automobila. Assegura la transformacion d'una [[energia]] non mecanica en energia mecanica e permet ansin de produrre un [[trabalh (fisica)|trabalh]] capable de metre en movement lo veïcul. Es sovent caracterizat per tres proprietats principalas que son l'origina de l'[[energia]] non mecanica utilizada, sa [[poissança]] e son [[coble (fisica)|coble]]. ==== Lo motor termic ==== {{veire|Motor de combustion intèrna}} Au començament dau sègle XXI, lei [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] asseguran la propulsion de la màger part deis automobilas. Per aquò, transforma l'[[energia quimica]] d'un [[carburant]] qu'engendra una [[reaccion quimica|reaccion]] de [[combustion]] quand es mesclat amb l'[[aire]]. La produccion de l'[[energia]] mecanica es realizada per la mesa en movement d'un sistèma [[biela]]-[[manivèla]] per lei [[gas]] e per l'[[energia termica]] d'aquela reaccion. Generalament, lo carburant es menat de la sèrva au motor per una [[pompa]]. Pasmens, existís egalament de [[carburant]]s [[gas]]ós, coma lo [[gas de petròli liquefiat|GPL]], onte l'arribada dau carburant es l'òbra d'un destendor. Lo sistèma [[biela]]-[[manivèla]] permet de crear un [[coble (fisica)|coble]] segon lo principi seguent : lei [[gas]] exercisson una [[pression]] sus un [[piston]] qu'entraïna una [[biela]] liada a un [[virabiquí]]. La [[rotacion]] d'aqueu darrier es a l'origina dau [[coble (fisica)|coble]] dau [[motor]]. Generalament, un [[motor termic]] es constituit de plusors [[piston]]s e ensembles [[biela]]-[[manivèla]] que son liats a un meteis [[virabiquí]]. Dos tipes de [[motor de combustion intèrna|motors de combustion intèrna]] son utilizats per leis automobilas modèrnas. Lo premier es lo [[motor d'alumatge comandat]] o [[motor d'esséncia]]. Dins un tau motor, la mescla d'[[aire]] e de [[carburant]] es enflamada per una beluga congreada per una [[bogia (motor)|bogia]]. Lo segond es lo [[motor Diesel]] qu'assegura l'alumatge de la mescla [[aire]]-[[carburant]] gràcias a una aumentacion de la [[pression]] que permet d'agantar sa [[temperatura]] d'auto-inflamacion<ref>Per aquela rason, lo [[motor Diesel]] es tanben dich [[motor d'alumatge per compression]].</ref>. Lo [[rendiment]] d'aquelei [[motor]]s es de l'òrdre de 30 a 45%. Aquelei valors relativament feblas s'explican per la pèrda d'[[energia quimica]] (pompatge, fretaments mecanics, [[calor]]...)<ref>Pasmens, es possible de recuperar una partida de la [[calor]] per alimentar d'autreis organs de l'automobila (sistèmas de [[caufatge]]...).</ref>. ==== Lo motor electric ==== {{veire|Veitura electrica}} Apareguda au sègle XIX, la [[veitura electrica]] suscita un interès important dempuei la fin dau sègle XX car son [[impacte environamentau]] es − en teoria − pus feble qu'una veitura termica [[tradicion]]ala. Sa propulsion es assegurada per un ò mai d'un [[motor electric]] que posan son [[energia]] d'[[accumulator electric|accumulators electrics]]. Dins lei fasas de frenatge, lei motors electrics modèrnes son tanben capables de convertir una partida de l'[[energia cinetica]] de l'automobila per tornar cargar leis [[accumulator electric|accumulators]]. Dos tipes de motors electrics son utilizats dins l'industria automobila modèrna. Son definits per la natura dau [[corrent electric]] : [[corrent continü|continü]] ò [[corrent alternatiu|alternatiu]]. Pasmens, lo foncionament generau dei doas familhas es relativament similar. L'[[energia electrica]] es transmesa ai [[bobina (electricitat)|bobina]]s dau [[rotor]] e/ò de l'[[estator]] que, per [[induccion magnetica]] amb leis asimants de l'autra partida, entraïnan la [[rotacion]] dau [[rotor]]. Coma lei [[maquina|maquinas]] [[maquina electrica|electricas]] son reversiblas, aqueu principi explica la possibilitat de recargar l'[[accumulator electric|accumulator]] durant lei frenatges. ==== Lo motor ibrid ==== {{veire|Propulsion ibrida}} La [[propulsion ibrida]] es basada sus lo principi d'una associacion entre un [[motor termic]] e un [[motor electric]]. L'idèa es d'esplechar lei ponchs fòrts dei dos sistèmas de [[motor]]izacion per prepausar una automobila amb un [[impacte environamentau]] reduch. Es donc un concèpte que conoís un desvolopament important dempuei lo començament dau sègle XXI. Ansin, lo [[motor termic]] assegura la propulsion ai [[velocitat]]s importantas e permet de recargar leis [[accumulator electric|accumulators electrics]] dau [[motor electric]]. Pòu tanben o remplaçar en cas de besonh. De son caire, lo [[motor electric]] es utilizat ai [[velocitat]]s feblas, çò que permet normalament de redurre leis emissions de [[gas]] dins lei zònas [[vila|urbanas]]. Dins aquò, la concepcion d'un veïcul ibrid es un pretzfach fòrça complèx car necessita lo desvolopament d'una partida [[electronica]] capabla de gerir lei relacions entre lei dos [[motor]]s. De mai, dins certanei cas, la [[massa]] de l'alimentacion [[electricitat|electrica]] entraïna una aumentacion de la consumacion dau motor termic. === La transmission === La transmission es l'ensemble mecanic que, per permetre lo desplaçament de l'automobila, transmet lo coble de l'aubre de sortida dau [[motor]] vèrs lei [[ròda]]s. ==== La transmission primària ==== {{veire|Bóstia de cambi}} La [[bóstia de cambi]] es un organ mecanic que permet d'adaptar lo coble motor disponible ai besonhs dau conductor. En particular, optimiza la la [[velocitat]] de [[rotacion]] dau [[motor]] per s'adaptar ai variacions de la [[velocitat]] de desplaçament dau veïcul, de la penda de la [[rota]] ò de la [[massa]] de la carga transportada. Per aquò, una [[bóstia de cambi]] es constituida de [[pinhon (mecanica)|pinhons]] mobils e fixs montats sus d'aisses e estremats dins un [[cartèr]] estanc e lubrificat. Aqueu sistèma permet de modificar lo rapòrt de demultiplicacion, es a dire la relacion entre la velocitat de rotacion dau [[motor]] e aquela dei [[ròda]]s motritz. A l'aplant ò per permetre lo passatge entre dos pinhons diferents, la [[bóstia de cambi]] es acoblada au [[motor]] per lo mejan d'un [[embraiatge]], un element que permet d'isolar, d'un biais temporari, la transmission dau motor. Existís plusors modèls de [[bóstia de cambi]]. Lo pus simple es la bóstia manuala qu'es totalament gerida per lo conductor. La bóstia robotizada es relativament similara a la bóstia manuala mai lei cambiaments de rapòrts son realizats per d'accionaires (idraulics ò electromecanics). Lo conductor pòu dirigir son utilizacion ò laissar l'[[automata]] [[electronica|electronic]] decidir dei cambiaments. Lei bóstias automaticas son totalament contrarotladas per un [[automata]] [[electronica|electronic]]. Enfin, lei bóstias de variacion continua son concebudas a l'entorn de doas [[carrèla]]s, de [[diamètre]] variable, liadas per una [[correja]]. Gràcias a un sistèma de variacion automatica dei diamètres dei carrèlas, un tau sistèma permet una adaptacion rapida dau coble motor. ==== La transmission segondària ==== {{veire|Transmission segondària}} La [[transmission segondària]] es lo sistèma que permet de transmetre lo coble motor, adaptat per la [[bóstia de cambi]], ai [[ròda]]s. Aqueu ròtle es generalament tengut per lo [[pònt (mecanica)|pònt]], una pèça liada ai ròdas motritz per dos aubres dotats de [[cardan]]s. Aquel organ intègra un [[diferenciau]] que permet de donar una velocitat diferenta ai ròdas d'un meteis eissiu (per exemple, dins un contorn). Tres metòdes de transmission existisson. La [[traccion (automobila)|traccion]] es caracterizada per l'aplicacion de la poissança dau motor sus lei [[ròda]]s avans. L'automobila es ansin tirada. Lo principi invèrs es utilizat sus lei [[propulsion (automobila)|propulsions]] onte lo coble motor es dirigit vèrs lei ròdas de darrier. Enfin, dins una [[transmission integrala]], lei dos sistèmas coexistisson per permetre un maximom de mobilitat, especialament per un usatge tot-terren. === La suspension === === La conducha === == L'industria e la consumacion automobila == === Lo sector industriau automobil === === La concepcion d'una veitura === === La distribucion mondiala deis automobilas === == La proteccion de l'environament == == Annèxas == === Liames intèrnes === * [[Bóstia de cambi]]. * [[Motor de combustion intèrna]]. ** [[Motor d'alumatge comandat]]. ** [[Motor Diesel]]. * [[Propulsion (automobila)|Propulsion]]. * [[Ròda]]. * [[Traccion (automobila)|Traccion]]. * [[Transmission integrala]]. * [[Transmission segondària]]. * [[Veitura electrica]]. === Bibliografia === === Nòtas e referéncias === <references/> [[Categoria:Automobila|*]] oym7bazovq79g515nfjij4nv838qrs5 0 104435 2319477 2250724 2022-07-23T06:59:06Z 77.152.53.218 wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana | carta = oc | nom = Marçans | nom2 = ''Marsas'' | lògo = cap | imatge = Marsas_(Hautes-Pyrénées)_1.jpg | descripcion = Vista de Marçans | escut = Blason ville fr Marsas (65).svg | escais = Eths tutais | region = {{Occitània (Region)}} | ist = {{Gasconha}} <br/> {{Bigòrra}} | parçan = | arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] | canton = Era Vath d'Arròs e eras Baïsas ([[Canton de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] abans 2015) | intercom = [[Comunautat de comunas dera Hauta Bigòrra|CC dera Hauta Bigòrra]] | cp = 65200 | insee = 65300 | cònsol = Philippe Viau | mandat = [[2020]]-[[2026]] | gentilici = | longitud = 0.2269 | latitud = 43.0528 | alt mini = 454 | alt mej = | alt maxi = 840 | km² = 2.77 |}} '''Marçans''' (''Marsas'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] d'[[Occitània]], en [[Gasconha]] e [[Bigòrra]]. Qu'ei administrada peth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] dera [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]. ==Geografia== [[Imatge:Map commune FR insee code 65300.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]] ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 65300 |Títol= Lista deths cònsols successius}} {{Elegit |Debuta= març de [[2008]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Philippe Viau |Partit=LREM |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= març de [[2001]] |Fin= 2008 |Identitat=Christian Aznar |Partit=Navèth Centre |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= abans [[1995]] |Fin= ? |Identitat=Éloi Bégué |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 65300 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841=201 |1846=203 |1851=208 |1856= |1861= |1866= |1872= |1876=195 |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911=126 |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=70 |1968= |1975= |1982= |1990= |1999=44 |2006=58 |2007= |2008= |2009= |cassini= |senscomptesdobles=1962}} * En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|300}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|300}}/2.77) round 2}}}} ab/km². ==Lòcs e monuments== ==Personalitats ligadas dab era comuna== ==Véder tanben== * [[Comunas deths Hauts Pirenèus]] ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Gasconha}} {{Comunas deths Hauts Pirenèus}} [[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]] [[Categoria:Comuna de Gasconha]] [[Categoria:Comuna de Bigòrra]] 11n36tayf7twgveydv7r1kz8nth4jlp 0 104439 2319476 2319393 2022-07-23T06:54:12Z 77.152.53.218 toponimia wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana |carta=oc | nom2= Lies |nom=Lias | lògo= cap | imatge= Lies_(Hautes-Pyrénées)_1.jpg | descripcion= Vista de Lias. |escut= Blason ville fr Lies.svg | escais= Eras castanhas | region = {{Occitània (Region)}} | ist = {{Gasconha}} <br/> {{Bigòrra}} | parçan = | arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] | canton = Era Vath d'Arròs e eras Baïsas ([[Canton de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] abans 2015) | intercom = [[Comunautat de comunas dera Hauta Bigòrra|CC dera Hauta Bigòrra]] | cp= 65200 |insee= 65275 |cònsol= Florence Poizat |mandat=[[2020]]-[[2026]] |gentilici= (en [[francés]]) | alt mej= | longitud= 0.21 | latitud= 43.0667 |alt mini= 530 |alt maxi= 810 |km²= 3.66 |}} {{omon|Lias}} '''Lias''' (''Lies'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] d'[[Occitània]], en [[Gasconha]] e [[Bigòrra]]. Qu'ei administrada peth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] dera [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]. ==Geografia== [[Imatge:Map commune FR insee code 65275.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]] ==Toponimia== Era prononciacion qu'ei ['lias] o [li'as] (grafia fonetica deths autors). Eras fòrmas ancianas que son : ''Lies'' en 1760, ''Lies'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1101&titre=lies</ref>. Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], ''Liàs'' que vien deth gascon ''lio'' (lia ?), « lòsa de pèira »<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 402</ref>. Segon [[Ernèst Negre|Negre]], citat per M. Grosclaude, ''Liàs'' qu'ei eth plurau deth gascon ''lià'', equivalent deth occitan ''linar'', dab era atraccion deth gascon ''lio'' (lia ?), « grana de lin », qui hè arrecular eth accent<ref name = glb/>. Segon [[Miquèu Grosclaude]] e [[Jacques Boisgontier]], eth mot ''lia'' , « lòsa de pèira », de Dauzat, sembla pas existir localament. Grosclaude que constata l'etime ''linare'' miaré a ''linar'' > ''liar'' [li'a] e ''linarium'' a ''linèr'' > ''lièr'' [li'è]; mès era fòrma francesa que sembla de s'opausar a aqueras solucions. Per eth, era abséncia de fòrmas vertadèrament ancianas e eth balançament de la prononciacion qu'empachan de hornir ua ipotèsi segura; que prepausa era grafia ''Lias''<ref name = glb/> (''-a'' finau atòna que guarda èra articulacion d'origina; era grafia fonetica utilizada qu'empacha de saber se ['lias] representa ['lias] (''-as'' atòn) o [ljas]; dens eth darrèr cas, era bona grafia que seré ''Liàs''). ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 65275 |Títol= Lista deths cònsols successius}} {{Elegit |Debuta=[[2014]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Florence Poizat |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta=març de [[2001]] |Fin=2014 |Identitat= Bernard Poueydabat|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 65275 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841=344 |1846=376 |1851=369 |1856= |1861= |1866= |1872= |1876=300 |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911=204 |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=78 |1968= |1975= |1982= |1990= |1999=63 |2006=74 |2007= |2008= |2009= |cassini= |senscomptesdobles=1962}} * En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|275}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|275}}/3.66) round 2}}}} ab/km². ==Lòcs e monuments== ==Personalitats ligadas dab era comuna== ==Véder tanben== * [[Comunas deths Hauts Pirenèus]] ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Gasconha}} {{Comunas deths Hauts Pirenèus}} [[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]] [[Categoria:Comuna de Gasconha]] [[Categoria:Comuna de Bigòrra]] 3pka99dx63b01e4sedrs89c67hkxajb 2319478 2319476 2022-07-23T07:31:50Z 77.152.53.218 /* Toponimia */ wikitext text/x-wiki {{Infobox vila occitana |carta=oc | nom2= Lies |nom=Lias | lògo= cap | imatge= Lies_(Hautes-Pyrénées)_1.jpg | descripcion= Vista de Lias. |escut= Blason ville fr Lies.svg | escais= Eras castanhas | region = {{Occitània (Region)}} | ist = {{Gasconha}} <br/> {{Bigòrra}} | parçan = | arrondiment = [[Arrondiment de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] | canton = Era Vath d'Arròs e eras Baïsas ([[Canton de Banhèras de Bigòrra|Banhèras de Bigòrra]] abans 2015) | intercom = [[Comunautat de comunas dera Hauta Bigòrra|CC dera Hauta Bigòrra]] | cp= 65200 |insee= 65275 |cònsol= Florence Poizat |mandat=[[2020]]-[[2026]] |gentilici= (en [[francés]]) | alt mej= | longitud= 0.21 | latitud= 43.0667 |alt mini= 530 |alt maxi= 810 |km²= 3.66 |}} {{omon|Lias}} '''Lias''' (''Lies'' en [[francés]]) qu'ei ua [[comuna francesa|comuna]] d'[[Occitània]], en [[Gasconha]] e [[Bigòrra]]. Qu'ei administrada peth [[departament francés|departament]] deths [[Hauts Pirenèus]] dera [[region francesa|region]] d'{{Ocreg}}, ancianament de [[Mieidia-Pirenèus]]. ==Geografia== [[Imatge:Map commune FR insee code 65275.png|vignette|upright=1.8|centre|Comunas a l'entorn.]] ==Toponimia== Era prononciacion qu'ei ['lias] o [li'as]. Eras fòrmas ancianas que son : ''Lies'' en 1760, ''Lies'' (mapa de Cassini, ara fin deth sègle XVIII)<ref name = glb>Michel Grosclaude et Jean-François Le Nail, ''Dictionnaire toponymique des communes des Hautes-Pyrénées intégrant les travaux de Jacques Boisgontier'', Conseil Général des Hautes-Pyrénées, 2000 https://www.archivesenligne65.fr/article.php?laref=1101&titre=lies</ref>. Segon [[Albèrt Dauzat|Dauzat]], ''Lias'' que vien deth gascon ''lio'' (lia ?), « lòsa de pèira »<ref>Albert Dauzat, Charles Rostaing, ''Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France'', Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 402</ref>. Segon [[Ernèst Negre|Negre]], citat per M. Grosclaude, ''Lias'' qu'ei eth plurau deth gascon ''lià'', equivalent deth occitan ''linar'', dab era atraccion deth gascon ''lio'' (lia ?), « grana de lin », qui hè arrecular eth accent<ref name = glb/>. Segon [[Miquèu Grosclaude]] e [[Jacques Boisgontier]], eth mot ''lia'' , « lòsa de pèira », de Dauzat, sembla pas existir localament. Grosclaude que constata l'etime ''linare'' miaré a ''linar'' > ''liar'' [li'a] e ''linarium'' a ''linèr'' > ''lièr'' [li'è]; mès era fòrma francesa que sembla de s'opausar a aqueras solucions. Per eth, era abséncia de fòrmas vertadèrament ancianas e eth balançament de la prononciacion qu'empachan de hornir ua ipotèsi segura; que prepausa era grafia ''Lias''<ref name = glb/> (''-a'' finau atòna que guarda èra articulacion d'origina). ==Istòria== ==Administracion== {{ElegitDebuta|insee= 65275 |Títol= Lista deths cònsols successius}} {{Elegit |Debuta=[[2014]] |Fin= [[2026]] |Identitat= Florence Poizat |Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta=març de [[2001]] |Fin=2014 |Identitat= Bernard Poueydabat|Partit= |Qualitat= }} {{Elegit |Debuta= |Fin= 2001 |Identitat= |Partit= |Qualitat= }} {{ElegitDonadas}} {{ElegitFin}} ==Demografia== {{Demografia |insee= 65275 |1793= |1800= |1806= |1821= |1831= |1836= |1841=344 |1846=376 |1851=369 |1856= |1861= |1866= |1872= |1876=300 |1881= |1886= |1891= |1896= |1901= |1906= |1911=204 |1921= |1926= |1931= |1936= |1946= |1954= |1962=78 |1968= |1975= |1982= |1990= |1999=63 |2006=74 |2007= |2008= |2009= |cassini= |senscomptesdobles=1962}} * En {{popfr65|0}} era populacion qu'èra de {{popfr65|275}} abitants e era densitat qu'èra de {{formatnum:{{#expr:({{popfr65|275}}/3.66) round 2}}}} ab/km². ==Lòcs e monuments== ==Personalitats ligadas dab era comuna== ==Véder tanben== * [[Comunas deths Hauts Pirenèus]] ==Ligams extèrnes== ==Nòtas== <references/> {{Portal Gasconha}} {{Comunas deths Hauts Pirenèus}} [[Categoria:Comuna deths Hauts Pirenèus]] [[Categoria:Comuna de Gasconha]] [[Categoria:Comuna de Bigòrra]] mgzcl1u04c7nnmdvgkoj50jsqbhys6q 0 113271 2319419 2319049 2022-07-22T12:05:49Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Indochine (grop)]] cap a [[Indochine]] wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica= |carta= }} '''Indochine''' es un grop de rock francés, eissit dau corrent [[new wave]], format en 1981. A conegut una fama relativament importanta dins leis annadas 1980, puèi dins leis annadas 2000 e encar encuei en [[França]] mai tanben dins lo rèste d’Euròpa e au Peró, ambé lei titols coma ''L’Aventurier'', ''3ème Sexe'', ''J'ai demandé à la lune''<ref>https://www.nrj.fr/artistes/indochine/actus/indochine-tout-ce-qu-il-faut-savoir-sur-le-hit-j-ai-demande-a-la-lune-71344396</ref> e ''[https://fr.wikipedia.org/wiki/Canary_Bay Canary Bay]''. Es actualament compausat de cinq personas, ''Nicolas Sirkis'' (cantaire), ''Boris Jardel'' (guitarra), ''Oli de Sat'' (guitarra), ''Marc Éliard'' (baissa) e ''Ludwig Dahlb'' (bateria). De notar qu'en 1992, lo cantaire ''Nicola Sirkis'' a tanben sortit ''Dans la lune...'', un album solo de represas, album adobat per lo grop pop [[francés]] [[Édith Fambuena (cantaira francesa)|Les Valentins]]. [[File:Indochine_2009.JPG|thumb|Indochine canta "Des Fleurs pour Salinger" sus l'empont a [[Tors]] en 2009]] ==Discografia== * 1982: ''L'aventurier'' * 1983: ''Le Péril jaune'' * 1985: ''3'' * 1987: ''7000 Danses'' * 1990: ''Le Baiser'' * 1993: ''Un jour dans notre vie'' * 1996: ''Wax'' * 1999: ''Dancetaria'' * 2002: ''Paradize'' * 2005: ''Alice et June'' * 2009: ''La République des meteors'' * 2013: ''Black city parade'' * 2017: ''13'' ==Cançons las mai conegudas== * ''L'aventurier'' (1982) * ''Miss Paramount'' (1983) * ''Canary Bay'' (1985) * ''3ème sexe'' (1985) * ''3 nuits par semaine'' (1985) * ''Tes yeux noirs'' (1986) * ''Les Tzars'' (1987) * ''Des fleurs pour Salinger'' (1990) * ''Punishment park'' (1991) * ''J'ai demandé à la lune'' (2002) * ''Le grand secret'' (2003) * ''Marilyn'' (2003) * ''Electrastar'' (2003) * ''Alice & June'' (2005) * ''Little Dolls'' (2008) * ''College Boy'' (2013) * ''La vie est belle'' (2017) * ''Un été français'' (2018) * ''Station 13'' (2018) * ''Song for a dream'' (2018) * ''Karma girls'' (2019) * ''Nos célébrations'' (2020) == Referéncias == [[Categoria:grop de rock francés]] nqt50tkpim712idekbbe9scqrraa57z 0 131467 2319465 1858456 2022-07-23T04:52:28Z Kwamikagami 7816 /* Euròpa Orientala « istorica », eretjada de la guèrra freja */ wikitext text/x-wiki {{Infobox |tematica= |carta= }} [[Image:Map East Europe.svg|right|thumb|240px|Posicion aproximativa de l’Europe Orientala]] L’'''Euròpa Orientala''' es l'ensems dels [[Estat]] d'[[Euròpa]] de [[lenga eslava|lengas eslavas orientalas]], en mai d'autres païses qu'apartenguèron a l'[[URSS]] (Païses baltes, Moldàvia) o que la dominacion sovietica foguèt fòrça fòrta (Romania). Geograficament, es la partida orientala d'[[Euròpa]], délimitada a l'èst per [[Oral]] e [[Caucàs]]. Lo tèrme Euròpa Orientala es una nocion geografica alara que lo tèrme [[Blòc de l'Èst]] es una nocion ideologica e politica que designa un ensems que compreniá tanben la majoritat dels païses de l'[[Euròpa centrala]] en mai de qualques païses de l'[[Euròpa del Sud]] e de l'[[Euròpa del Nòrd]]. == Definicion geografica == [[Imatge:Eastern-Europe-Time-Almanac.png|right|thumb|240px|L'Euròpa de l'Èst segon ''[[Time (magazine)|Time]]''.]] Estrictament parlant, los païses de l'Euròpa de l'Èst serián: * {{Bielorussia}} * {{Russia}} * {{Ucraïna}} * {{Romania}} * {{Moldàvia}} E i enclure mai largament : * Païses del Nòrd: ** {{Finlàndia}} (geograficament nòrd-nòrd-èst ) ** {{Estònia}} (géograficament nòrd-nòrd-èst ) ** {{Letònia}} (país balta) ** {{Lituània}} (geograficament nòrd-èst) * Païses del sud (dels [[Balcans]]) : ** {{Albania}} ** {{Bòsnia e Ercegovina}} ** {{Bulgaria}} ** {{Chipre}} ** {{Croàcia}} ** {{Eslovaquia}} ** {{Eslovènia}} ** {{Grècia}} ** {{Macedònia}} ** {{Montenegro}} ** {{Serbia}} * Païses d'Euròpa centrala: ** {{Chequia}} ** {{Ongria}} ** {{Polonha}} E de biais encara mai larg: * Païses d'Euròpa centrala: ** {{Alemanha}} ** {{Àustria}} == Euròpa Orientala « istorica », eretjada de la guèrra freja == [[Imatge:Iron Curtain map.svg|thumb|right|240px| '''En blau''':Païses membres de l'OTAN pendent la [[guèrra freja]]</br>'''En gris''': Païses neutres, sovent classificats tanben en Euròpa de l'Oèst</br>'''En roge''':Païses del blòc de l'èst]] {{Vejatz tanben|Bloc de l'Èst|Euròpa de l'Oèst}} Pendent la [[Guèrra Freja]], « Euròpa Orientala » designava los païses del continent que se trapava del costat [[orient]]al del [[Ridèl de fèrre]]. {{Clr}} == Definition de l'ONU<ref>[http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regnf.htm Lista sul site de l'ONU]</ref> == [[Imatge:Location-Europe-UNsubregions, Kosovo as part of Serbia.png|thumb|right|240px|Las regions d'Euròpa segon lo còde estatistic<ref> La reparticion dels païses o dels grops en grops particulars representa pas qu'una comoditat a des fins estatisticas e presumís de cap de biais d'una quina que siá afiliacion politica o autre de la part dels païses o des territòris [http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49frnch.htm]</ref> de l'[[ONU]] :</br> '''En blau''':[[Euròpa del Nòrd]]</br> '''En Cian''':[[Euròpa de l'Oèst]]</br> '''En Ròsa''':Euròpa de l'Èst</br> '''En Verd''':[[Euròpa del Sud]]]] {{Clr}} == Nòtas e referénceias == <references /> == Vejatz tanben == * [[Guèrra Freja]] * [[URSS|Union sovietic]] * [[Blòc de l'Èst]] 55brlcxwqp253j3rbhhfh3l62v1vmzq 0 156201 2319445 2285996 2022-07-23T01:34:40Z Kwamikagami 7816 wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Iron_Curtain_map.svg|thumb|374x374px|Euròpa al temps del ridèl de fèrre. L'[[Albania|Albania comunista]], avent trencat los contactes amb l'[[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|Union sovietica]] après [[Rupture sino-soviétique|ruptura sinosovietica]] al començament dels ans 1960, es représentée raiat de gris. Lo punt negre representa [[Berlin-Ouest|Berlin Oèst]]. {{Legenda|#FF8282|Blòt de l'Èst, païses del [[pacte de Varsòvia]]}} {{Legenda|#004990|Blòt de l'Oèst, païses de l'[[OTAN]]}} {{Legenda|#C0C0C0|Païses neutres}} {{Legenda|#57D557|[[Movement dei Non Alinhats|Movement del Non Alinhats]]}}]] Lo '''ridèl de fèrre''' (var. '''ridèu de fèrre''')(en [[anglés]]<span> </span><span>:</span>&nbsp;<span class="lang-en" lang="en">''iron curtain''</span>, en [[alemand]]<span> </span><span>:</span>&nbsp;<span class="lang-de" lang="de">''eiserner Vorhang''</span>) èra la frontièra simbolica entre [[Euròpa]], los [[Estats Units d'America]] e los [[Blòc de l'Èst|Estats europèus plaçats jos influéncia sovietica]]. S'agissiá d'una expression instaurada per [[Winston Churchill]] dins son discors de [[Fulton (Missorí)|Fulton]] lo <time class="nowrap date-lien" datetime="1946-03-05" contenteditable="false">[[5 de març]] de [[1946]]</time>. Aquel ridèl èra realizat per de linhas d'aram crancut separadas per de [[no man's land]], de camps de [[Mina terrèstra|minas]] e de [[Mirador (surveillance)|miradors]] armats de [[Mitralhièra|mitralhièras]] del costat sovietic. Del costat occidental, i aviá fòrça dispositius d'observacion. La partida mai fortificada, susvelhada e mai celèbra èra lo [[mur de Berlin]] e lo vilatge de [[Mödlareuth]] en Alemanha, situat sus la frontièra [[Alemanha de l'Oèst|RFA]]/[[Republica Democratica Alemanda|RDA]] e copat en dos per un mur semblabla a aquel de [[Mur de Berlin|Berlin]]. La tòca d'aquelas installacions, quilhadas amb l'iniciativa d'[[Ïosif Stalin]] e de [[Nikita Khrushchov]], èra d'empachar lo passatge de las populacions de l'èst cap a l'oèst. == Istòria == [[Fichièr:Curtain_germany.jpg|left|thumb|250x250px|Rèstes del ridèl de fèrre sus la [[Frontière intérieure allemande|frontièra intériora alemanda]] en 2005.]] [[Fichièr:Berlin_Wall_1961-11-20.jpg|thumb|300x300px|Construccion del [[Mur de Berlin]] en agost de 1961.]] La mòstra màger del ridèl de fèrre foguèt lo [[mur de Berlin]], obstacle gaireben estanc quilhat jos l'initiativa de [[Nikita Khrushchov|Nikita Khrouchtchev]] per separar la zona sovietica de la zona americana britanica e francesa de [[Berlin-Ouest|Berlin Oèst]]. La frontièra entre la [[Republica Democratica Alemanda|RDA]], [[Checoslovaquia]], [[Ongria]] e [[Bulgaria]]<nowiki/>d'un costat e la [[Allemagne de l'Ouest|RFA]], [[Àustria]], [[Grècia]] e [[Turquia]] d'autre costat demorèt fins a la fin dels regimes comunistas d'Euròpa. Sa fin comença lo 1èr de genièr de [[1989]], quand Ongria obriguèt sa frontièra amb Àustria, permetent al ciutadans de sortir sans visat. Aprés aquela "obertura legala", lo ridèl de fèrre comencèt d'èsset fiscament desmantelat a la frontièra entre Ongria e Àustria lo 2 de mai de [[1989]]. Desapareguèt definitivament amb la casuda del [[mur de Berlin]] e del blòt de l'Èst. Mai al nòrd, la frontièra entre [[URSS]] e [[Finlàndia]], e mai a l'èst, las frontièras de l'[[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|Union sovietica]] amb [[Turquia]], [[Iran]] e [[Afganistan]] tanben èran fortificadas e electrificads, mas aquelas frontièras son pas abitualament consideradas coma fasent partiada del ''Ridèl de fèrre''. == Origina del tèrme == [[Fichièr:Bakom_Rysslands_jarnrid.jpg|thumb|Libre suedés "''Darrièr lo ridèl de fèrre de Russia''" en 1923.]] La primièra utilizacion de l'expression ''Ridèl de fèrre'' ven del ridèl de fèrre utilizat dins las botigas o las telas dins los [[teatre|teatres]]. Coma analogia aviá lo sens de "barrièra impenetrabla", e en [[1918]], lo rus Vassili Rosanov escriguèt dins son libre ''L'Apocalypsi de nòstre temps''<span> </span>: "En cliquetant, en cricant e en crississent, un ridèl de fèrre davala sus l'istòria de la Russia. La representacion s'acaba." Lo tèrme l'utiliza enseguida [[Ethel Snowden]], una politiciana feminista socialista britanica, que denóncia lo desvelopament del [[Bolchevik|bolchevisme]] dins aquel país dins son libre ''Through Bolshevik Russia'' paregut en [[1920]]. Alara, comença a designar la limita occidentala de l'[[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|Union sovietica]]. Pendent la [[Dusau Guèrra Mondiau|Segonda Guèrra mondiala]], lo ministre romanés dels afars estrangièrs Grégoire Gafenco, que lo país acabava d'èsser victima del [[Pacte germano-soviétique|pacte entre Hitler e Stalin]], escriguèt lo 2 de julhèt de [[1940]] a [[Winston Churchill]]<span> </span>: ''Podèm pas mai aver quina que siá nòva dels nòstre compatriotas demorats de l'autre costat de la linha de demarcacion, coma se un ridèl de fèrre èra tombat pel nòstre país''<ref>Grégoire Gafenco, ''Préliminaires de la guerre à l'Est'', Éditions Egloff et L.</ref>. Del costat alemand, [[Joseph Goebbels]] emplega tanben lo tèrme dins lo jornal intèrne del [[Nazisme|partit nazi]] ''[[Das Reich]]'', lo 23 de febrièr de [[1945]] (« ''eiserner Vorhang'' »), coma lo comte [[Lutz Graf Schwerin von Krosigk|Lutz Schwerin von Krosigk]], efemèr ministre dels afars estrangièrs de l'[[Karl Dönitz|amiral Dönitz]], que declara a la [[Großdeutscher Rundfunk|radio allemanda]] lo 2 de mai de 1945<span> </span>: ''« A l'Èst, lo ridèl de fèrre derrièr que, invisibla als uèlhs del mond, la destruccion es a l'òbra, s'avança inexorablament »''<ref>''Le Père du « Rideau de Fer »'', in Historia n°375, février 1978, p.2</ref>. Mas foguèt [[Winston Churchill]], lo 5 de març de [[1946]], que faguèt l'expression populara dins son [[Discours de Fulton|discors de Fulton]] ([[Missorí (Estat)|Missorí]]) prononçant una frasa demorada celèbra: ''"De Stettin sus la Baltica a Trieste sus l'Adriatica, un ridèl de fèrre es tombat pel continent"''. Alarmat per las violacions repetidas de la [[Charte de l'Atlantique|Carta de l'Atlantica]] e de la [[Conférence de Yalta|Declaracion de Yalta]] sus l’Euròpa liberada, Churchill fa conéisser dins un telegrama del 12 de mai de [[1945]] a [[Harry Truman|Truman]] las seuna crentas de veire las fòrças sovieticas s’avançar se volon fins a las ribas de l’Atlantic. L'expression ''Ridèl de Fèrre'' ferá flòri. == Lo ridèl de fèrre èst alemand == La totalitat del ridèl de fèrre desplegat per la [[Republica Democratica Alemanda|Republica democratica alemanda]] ocupava una superfícia de <span>2 600</span>&nbsp;km² per <span>1 393</span>&nbsp;km de frontièra interiora alemanda, lo cledís metalic s’espandissiá sus <span>1 275</span>&nbsp;km, enrè, la barrièra amb alarmas acostica e visuala aviá <span>1 196</span>&nbsp;km de long. A la fin de la [[Dusau Guèrra Mondiau|Segonda Guèrra mondiala]], l’[[Armée rouge|armada roja]] e los servicis de seguretat sovietics avián menat un contraròtle despietadós lo long de las linhas de demarcacion entre l’Èst e l’Oèst. Los Sovietics avián mostrat dempuèi longtemps suls tèrmes de lors imenses territòris nacionals qu’èra mèstres en l’art de verrolhar de frontièras e d’isolar lors ressortissents del mond exterior. Pasmens, fins a 1952, près d’un milion d’Alemands capitèron a passar a l’Oèst. Fenomèn encara mai alarmant que la RDA comptava pas que 16 milions d’abitants e que d'entre los fugissents, i aviá un fòrt percentatge de personal qualificat, fòrças vivas de la nacion. Vesent aquela emorragia dels elèits e dels trabalhadors que menaçavan fins a viabilitat de l'Estat, la [[Republica Democratica Alemanda|RDA]] promulguèt le 26 de mai de [[1952]] un decrèt relatiu a de « mesuras sus la linha de demarcacion » que se realiza per l’establiment a la frontièra d’una listra de contraròtle de 10 mètres de larg, d’un sector de nauta proteccion de 500 mètres e d’una zona interdita de 5 quilomètres. Sus la listra de contraròtle de 10 mètres, una barralha d'aram crancut foguèt plantada. Aquela barralha de la « primièra generacion » faguèt baissar lo nombre d'emigrants a <span>100 000</span> per an. De [[1949]], fins a [[1961]], <span>2 738 566</span>&nbsp;Alemands de l’Èst fugiguèron l'[[Allemagne de l’Ouest|Alemanha de l’Oèst]] e foguèron censats. Foguèt lo 13 d'agost de 1961 que comença la construccion del [[Mur de Berlin]] condamnant lo sol punt del dispositiu ont la fugida èra encara possibla. Per empachar las evasions, los Sovietics isolèron [[Berlin ouest|Berlin oèst]] a partir del 13 d'agost de 1961. L’òrdre secrèt n°39/61 del 14 de setembre de 1961 foguèt promulgat jol títol de « Preservacion de la seguretat dins la zona interdita lo long de la frontièra de l’oèst de la Republica democratica alemanda »<ref>in ''L’affrontement, la drôle de guerre aux frontières de l’Est'', Gilbert Joseph, Éditions Albin Michel, 1987</ref>. Aquela decision aumentava las mesuras d’interdiccion en vigor dempuèi mai de 1952 e menèt las autoritats a far d'òbas novèlas per tapar totas las eissidas possiblas e melhorar los dispositius de mesa a mòrt. La RDA comprèt d’acier a la quita RFA e als Estats Units d'America per çò far; las liuradas s'acabèron quand aqueles païses aprenguèron per que èran destinats los materials. En [[1970]], un programa nòu de construccion foguèt lançat per agotar lo flus dels fugitius. Apareguèron alara los primièrs pans de barralhas de 3,20 m, que la largor de 5 mm de crosilhons de biselatges, tralhants coma d'espasas, es calculat per daissar passar sonque los dets nuds, sens proteccion, d'aqueles qu'ensejavan de s'auçar en dessús. Aquel novelum constituís la barralha de 2a generacion. Aquela de 3a generacion consistís en la pausar la [[Mina terrèstra]] SM 70, de maquinas de tir automatic installadas suls pals, fòrça dissuasiu. Après las protestacions internacionalas, aquela maquina foguèt retirada en 1987, e remplaçada per de sistèmas d’alarma electronica e de comunicacions mai avançats, foguèt la 4a e darrièra generacion du ridèl de fèrre. Sul quita ridèl de fèrre, levat a Berlin, la barralha venent totjorn mai estanca, lo flus dels refugiats mermava coma o mòntran las estatisticas<ref>''L’affrontement, la drôle de guerre aux frontières de l’Est'', [[Gilbert Joseph]], Éditions Albin Michel, 1987, {{Modèl:ISBN|2226028331}}</ref><span></span>: * 1962<span></span>: <span>2 656</span> refugiats * 1964<span></span>: <span>1 811</span> refugiats * 1968<span></span>: 827 refugiats * 1970<span></span>: 517 refugiats * 1974<span></span>: 116 refugiats * 1982<span></span>: 72 refugiats Lo nombre de personas tuadas ensejant de passar aquela frontièra es l'objècte de polemicas, coma gaireben tot çò que tòca l'istòria dels [[État communiste|regims comunistas]]. En 2007, lo « Centre de recercas d'istòria contemporanèa de Potsdam », financiat per l'Estat federal alemand, aviá indicat que, segon sa recercas, 133 personas moriguèron en victimas del regim èst alemand entre 1961 e 1989, que sèt enfants de mens de 16 ans alara qu'un organisme privat, l'« Associacion del 13 d'agost » compta al mens <span>1 245</span> victimas entre 1945 e 1989<ref>[https://web.archive.org/web/20081228054936/http://www.lemonde.fr/web/depeches/0,14-0,39-32012465@7-54,0.html ''Le régime d'ex-RDA a fait au moins 1.245 morts, affirme une association'', Le Monde, 10/08/2007]</ref>. === Descriptiu del ridèl de 4a generacion (de la frontièra a l’interior de las tèrras) === [[Fichièr:Control_strip_hoetensleben.jpg|thumb|Una partida del mur conservada a [[Hötensleben]]]] Al total, 4 generacions de ridèls de fèrre foguèron concebudas fins als [[Années 1980|ans 1980]] susvelhadas per gaireben quatorze mila gardas frontièras armadas. * Traçat de la zona frontièra amb bornas frontièras. * Pal frontièra amb un emblèma de la RDA d’una nautor de 1,80 m. * Listra de contraròtle desboscada e aplanada podent anar fins 100 m. * Dobla barralha en trelhat metalic fins 2,40 m de naut de cada costat d’un camp de minas en plen camp. * Sus una carrièra, passatge de pòrta dins la barralha de trelhat metalic de 3,20 m de naut. * Valat de 2 m de prigondor maxim, amb de placas de baton, barrant lo passatge dels veïculs. * Listièra contraròtle de 6 m de larg destinada a detectar tota pesada. * Camin carroçable. * Projectors o[[Lampa d'arc| lampas d'arc]]. * Mirador de beton. * Abric d’observacion de beton. * Pal de connecion al malhum telefonid sosterren. * 500 m après la frontièra, barralha amb dispositius electrics e acostics; a vegadas, dobla barralha de trelhat metalic amb de [[Canis lupus familiaris|cans]] de garda. * Mur de beton/ecran paravista de 3,30 m de naut. * Punt de contraròtle. * [[No man's land|Zone interdita]] de 5 km. [[Fichièr:East_German_control_strip.gif|centre|thumb|800x800px|Representacion du dispositiu èstalemand del ridèl de fèrre en 1971.]] === Elitekommando Ost === Segon un libre paregut en 2003, un comandò de nòu òmes de las [[Forces spéciales|fòrças especialas]] de la [[Bundeswehr]], l'[[Elitekommando Ost]], qu'oficialament jamai existiguèt, foguèt supervisat per la [[Central Intelligence Agency|CIA]] e dirigit dempuèi l'Alemanha federala per realizar d'operacions en RDA e far passar la frontièra a de transfugs de 1977 fins a 1989<ref>''Boulevard de la mort'', Thomas Sanders, [[Éditions de Fallois]], 2003, {{Modèl:ISBN|2877064743}}</ref>. == Ridèl de fèrre checoslovac == La frontièra checoslovaca èra isolada per una zona interdita de 6 a 12 quilomètres de prigondaor dedins que de los abitants devian aver un [[passapòrt]] especial. Las vilas èran barralhadas per un embarri de mai de trelhat e d'aram crancut e un sistèma d’alerta. En [[1948]], après lo [[Coup de Prague|còp d'Estat de Praga]], lo contraròle de la frontièra (que 356 km amb l’Alemanha) casèt dins las mans de las milícias popularas abans que las autoritats crèron un còs de garda frontièra militar de gaireben 10&nbsp;000 òmes. Un dispositiu de verrolhatge foguèt realizat. Los militars desvolzavan d'aram crancut que los primièrs fials tibats en preissa constituissián la trama d’un teissut de fèrre ont d’autres fials, entrecrosats en totes sens, formèron un  encariment òrre; una autra barralha costat chèc ensarra la zona interdita. Aquela tasca s’acompanha de l’abandon a la natura. Après qualques ans, lo païsatge èra sonque bartassanhas. En [[1964]], los Chècs comencèron a netejar aquelas listièras de territòri tornats al salvatge, aclapant los vilatges situats a proximitat de la frontièra e trencant las carrièras de ligam. Las tèrras foguèron tornadas a la cultura e los païsans s’esforcèron de noirir los militars estacionant sus la frontièra. Al meteis temps, las installacions se diversifiquèron e foguèron melhoradas. L'an [[1968]], après la [[Printemps de Prague|prima de Praga]], marca un viradís de la modernizacion<span></span>: la primièra barralha de tres fials conductors de 5&nbsp;000 [[Vòlt|volts]] foguèt remplaçada per una barralha de 2 mètres de naut tibada per de pals de ciment. De dispositius de signalizacion foguèron realizats. Totes los supòrts de fusta foguèron remplaçats per de fèrre e de [[Béton|beton]] e lo malhum telefonic se desvelopèt. De vias carroçablas foguèron obèrtas. De patrolhas motorizadas remplacèron las patrolhas a pé. La susvelhança umana s'enforcèt; cada companhiá d’un centenat d’òmes contraroltlava 5 a 6 km de frontièra. La natura foguèt utilizada per lotjar de tendas indiscernibles e de minas, e pauc a pauc, seguent la [[Terminologie|terminologia]] pròpia als sovietics, la situacion foguèt « normalizada ». Del costat occidental, pas cap de camin de servici foguèt traçat o adobat. Las patrolhas seguissián las vias ja existissentas, plan raras, o circulavan pels camps e boscs. == Ridèl de fèrre ongrés == Lo ridèl de fèrre [[Ongria|ongrés]] foguèt relizat en [[1966]] suls 260 km de frontièra amb Àustria. Èra un doble malhum de trelhat crancut e electrificat. Comencèt a èsser desmantelat a partir del 2 de mai de 1989 pels gardas frontièras ongrés, amb de pinças copantas e de [[Bulldozer|buldosèrs]]. En vint e dos ans d'existéncia, unas tretze mila cinc cents personas ensagèron d'o passar al perilh de lor vida, o en mejana doas tentativas cada jorn. Al total, sonque tres cents personas capitèron a passar a l'Oèst. == Susvelhança a l’Oèst == [[Fichièr:Blackhorse_trooper.jpg|thumb|Soldat del 11n regiment de cavaleriá blindat american en servici dins la [[Trouée de Fulda|traocada de Fulda]] pendent la guèrra freja.]] La frontièra entre la [[Allemagne de l'Ouest|RFA]] e la [[Republica Democratica Alemanda|RDA]] e la [[Checoslovaquia]], èra costat occidental, susvelhada per una unitat simboloica[[Symbolique| ]]<nowiki/>britanica e dos regiments de [[Cavalerie blindée américaine|cavaleriá blindada]] de l’[[United States Army|US Army]] e pels [[Police fédérale (Allemagne)|gardas frontièras oèstalemands]]. La [[Bundeswehr]] essent pas autorizada a estacionar a mens de 5 km de la frontièra. Del nòrd cap al sud<span></span>: * Lo « [[Service de la frontière britannique|Servici de la frontièra britanica]] » sus un sector de 610 km entre [[Lübeck|Lubeck]] e [[Göttingen|Gottingen]], son QG èra a [[Helmstedt]]; 16 militars dins los ans 1980 que sonque 4 en patrolha lo long de la frontièra interalamanda, armats mas portant pas de municions per evitar tota « provocacion ». * Lo [[14e régiment blindé de cavalerie (États-Unis)|<abbr class="abbr" title="Quatorzième">14ⁿ</abbr> regiment blindat de cavaleriá]] de 1948 a 1972 remplaçat pel [[11e régiment de cavalerie (États-Unis)|<abbr class="abbr" title="Onzième">11ⁿ</abbr> regiment de cavaleriá american]] sus un sector de 385 km entre [[Kassel]] e lo nòrd de [[Bayreuth]], son QG èra a [[Fulda]]. Dispausava d'unes pòstes d'observacions que lo [[Point Alpha|Punt Alpha]] conservat coma memorial al començament del sègle XXI que vigilava la [[Trouée de Fulda|troacada de Fulda]]. * [[2e régiment de cavalerie (États-Unis)|<abbr class="abbr" title="Deuxième">2ⁿ</abbr> regiment de cavaleriá]] [[Estats Units d'America|american]] sus un sector de 660 km lo long de la frontièra chèca, son QG èra a [[Nurembèrg|Nuremberg]]. == Notas e referéncias == <div data-cx-draft="true" data-cx-weight="661" data-cx-state="source" data-source="361" class="references-small decimal" id="cx361" style="column-count: 1; -moz-column-count: 1; -webkit-column-count: 1" contenteditable="true"> <references /></div> == Vejatz tanben == === Articles connèxes === * [[Bloc de l'Est|Blòc de l'Èst]] * [[Discours de Fulton|Discors de Fulton]] * [[Kominform]] * [[Monde libre|Mond liure]] * [[Mur de Berlin]] * [[Estrech de Bering|Ridèl de glaç]] - la frontièra americanosovietica dins l'estrech de Bering * [[Rideau de bambou|Ridèl de bambó]] * [[Chris Gueffroy]], [[Winfried Freudenberg]] e [[Kurt-Werner Schulz]], darrièras victimas du Ridèl de fèrre === Filmografia === * ''The Iron curtain'', film american realizat per [[William A. Wellman|William A. ]][[William A. Wellman|Wellman]] (1948). === Bibliografia === * ''Derrière le rideau de fer. La vague rouge déferle sur l'Europe'', Gustave Gautherot, 1946 * <span class="indicateur-langue" contenteditable="false">(<abbr class="abbr" title="Langue : français">fr</abbr>)</span> ''L’affrontement, la drôle de guerre aux frontières de l’Est'', Gilbert Joseph, Éditions Albin Michel, 1987. <small contenteditable="false">([[International Standard Book Number|ISBN]]&nbsp;[[Spécial:Ouvrages de référence/2226028331|<span class="nowrap">2226028331</span>]])</small> * <span class="ouvrage" id="Applebaum2014" contenteditable="false"><span class="ouvrage" id="Anne_Applebaum2014">Anne <span class="nom_auteur">Applebaum</span> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr>&nbsp;</span></span><span class="ouvrage" id="Applebaum2014" contenteditable="false"><span class="ouvrage" id="Anne_Applebaum2014">Pierre-Emmanuel Dauzat), <cite class="italique">Rideau de fer<span> </span>: L’Europe de l'Est écrasée</cite> [« Iron Curtain<span> </span>: The Crushing of Eastern Europe 1944-1956 »], Paris, [[Éditions Grasset & Fasquelle|Bernard Grasset]],&#x200E; <time>2014</time>, 608&nbsp;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> </span></span><span class="ouvrage" id="Applebaum2014" contenteditable="false"><span class="ouvrage" id="Anne_Applebaum2014"><small style="line-height:1em;">([[International Standard Book Number|ISBN]]&nbsp;[[Spécial:Ouvrages de référence/978-2-246-80482-6|<span class="nowrap">978-2-246-80482-6</span>]])</small></span></span><span class="ouvrage" id="Applebaum2014" contenteditable="false"></span> [[Categoria:Guèrra Freja]] ccntwmq6bg1cz1g9xtd3xwnhnwdp35c 0 157570 2319474 2310897 2022-07-23T05:41:57Z Jfblanc 104 /* Divisions */ wikitext text/x-wiki {| border="0" cellpadding="5" cellspacing="0" align="right" width="270px" style="background:#efefef;" |+<font size="+1">Metropòli d’Ais Marselha Provença</font><br />Métropole Aix-Marseille-Provence |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" |[[File:Logo_provisoire_de_la_métropole_d'Aix-Marseille-Provence.png|300px]]<br />Logo provisòri |- | style="background:#efefef;" align="center" colspan="2" | {| border="0" cellpadding="5" cellspacing="0" |- | align="center" width="140px" | [[File:Localisation EPCI Métropole Aix-Marseille-Provence dans les Bouches-du-Rhône, France.svg|right|thumb|200px|Territòri de la Metropòli dins lei departaments dei Bocas de Ròsa (roge), Var (bordèu, a drecha) e Vauclusa (bordèu, en naut)]] |- |} |- | [[Lista dels païses del mond|País]] | {{França}} |- | [[Region francesa|Region]] | [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]] |- | [[Departament|Departaments]] | [[Bocas de Ròse]] (90 comunas), <br />[[Var (departament)|Var]] (1 comuna), <br />[[Vauclusa (departament)|Vauclusa]] (1 comuna) |- | [[Aira|Superfícia]] | {{formatnum:3173}} km² |- | Lenga | occitan |-- | [[Populacion]] (sens comptes dobles) | {{formatnum:{{#expr: ({{Popfrtmamp|1}}+{{Popfrtmamp|2}}+{{Popfrtmamp|3}}+{{Popfrtmamp|4}}+{{Popfrtmamp|5}}+{{Popfrtmamp|6}})}}}} <small> ([[{{popfrdata}}]])</small> |- | Còde EPCI | pas disponible |- | Creacion | 2016 |- | [[President]] | [[Jean-Claude Gaudin]] |- | Sit oficiau de prefiguracion | [https://www.ampmetropole.fr/ ampmetropole.fr] |} La '''Metropòli d’Ais Marselha Provença''' (en [[francés]] e oficialament ''Métropole Aix-Marseille-Provence'') es un agropament de comunas provençalas a l’entorn de [[Marselha]] e d’[[Ais]]. Es una metropòli [[França|francesa]] de l’estatut especial creada per las leis 2014-58 del 27 de genièr de 2014<ref>[http://www.legifrance.gouv.fr/eli/loi/2014/1/27/RDFX1306287L/jo/texte "Loi n°2014-58 du 27 janvier 2014 de modernisation de l'action publique territoriale et d'affirmation des métropoles"], ''Journal officiel de la République française'', n°23. 28 de genièr de 2014. p. 1562. En linha sus lo sit de Légifrance.</ref> e 2015-991 del 7 d’agost de 2015<ref>[http://www.legifrance.gouv.fr/eli/loi/2015/8/7/RDFX1412429L/jo/texte "Loi n°2015-991 du 7 août 2015 portant nouvelle organisation territoriale de la République"], ''Journal officiel de la République française'', n°182. 8 d'agost de 2015. p. 13705. En linha sus lo sit de Légifrance.</ref> que fusiona 6 estructuras intercomunalas a partir dau 1èr de genièr de 2016. Correspond a 92 comunas que 90 son dins lo departament dei [[Bocas de Ròse]], una dins [[Vauclusa (departament)|Vauclusa]] e una dins [[Var (departament)|Var]]. <br /> [[File:Aix-Marseille-Provence-Topographie.png|thumb|left|200px|Topografia]] Amb {{formatnum:{{#expr: ({{Popfrtmamp|1}}+{{Popfrtmamp|2}}+{{Popfrtmamp|3}}+{{Popfrtmamp|4}}+{{Popfrtmamp|5}}+{{Popfrtmamp|6}})}}}} abitants, la metropòli caup 93 % de la populacion de Bocas de Ròse e 37 % de la populacion de l’ensem de la region de [[Provença-Aups-Còsta d'Azur]]. Per sa populacion constituís la premiera intercomunalitat d’[[Occitània]] (que n'agropa aperaquí 11% de la populacion totala) e la segonda de l’[[França|estat francés]]. ==Istoric== La metropòli se creèt d’un biais autoritari que leis elegits d’una granda part deis agropaments de comuna èran còntra la fusion. La quita eleccion dau promier president, Jean-Claude Gaudin, es remesa en causa per un recors au conselh d’Estat. Demòra pasmens en foncions en esperant la decision. ==Divisions== [[File:Territoires de la Métropole AMP (OC).svg|thumb|left|350px|Los territòris de la Metropòli]] La metropòli es devesida en 6 territòris<ref>[http://www.legifrance.gouv.fr/eli/decret/2015/11/23/RDFB1516998D/jo/texte "Décret n° 2015-1520 du 23 novembre 2015 portant fixation des limites des territoires de la métropole d'Aix-Marseille-Provence"], ''Journal officiel de la République française'', n°273. 25 de novembre de 2015. p. 21857. Tèxte n°37. En linha sus lo sit de Légifrance.</ref>. {| class="wikitable sortable" style="text-align:center" |+Territòris de la metropòli ! colspan=2 | Territòri !Communas !Populacion !Sèti !Conselhiers de<br/>territòri<br/><small>(2016-2020)</small> !Conselhiers<br/>metropolitans |- |[[Image:Territoire AMP Marseille Provence.svg|100px]] |[[Territòri de Marselha Provença]] |align=right|18 |align=right|{{formatnum:{{Popfrtmamp|1}}}} |[[Marselha]] |align=right|177 |align=right|131 |- |[[Image:Territoire AMP Pays d'Aix.svg|100px]] |[[Territòri dau País d'Ais]] |align=right|36 |align=right|{{formatnum:{{Popfrtmamp|2}}}} |align=right|[[Ais]] |align=right|92 |align=right|55 |- |[[Image:Territoire AMP Salon-Étang de Berre-Durance.svg|100px]] |[[Territòri dau País selonenc]] |align=right|17 |align=right|{{formatnum:{{Popfrtmamp|3}}}} |align=right|[[Selon]] |align=right|62 |align=right|21 |- |[[Image:Territoire AMP Pays d'Aubagne et de l'Étoile.svg|100px]] |[[Territòri dau País d'Aubanha e de l'Estèla]] |align=right|12 |align=right|{{formatnum:{{Popfrtmamp|4}}}} |align=right|[[Aubanha]] |align=right|61 |align=right|16 |- |[[Image:Territoire AMP Istres-Ouest-Provence.svg|100px]] |[[Territòri de Oèst Provença|Territòri d'Oèst Provença]] |align=right|6 |align=right|{{formatnum:{{Popfrtmamp|5}}}} |align=right|[[Istre]] |align=right|47 |align=right|10 |- |[[Image:Territoire AMP Pays de Martigues.svg|100px]] |[[Territòri dau País dau Martegue]] |align=right|3 |align=right|{{formatnum:{{Popfrtmamp|6}}}} |align=right|[[Lo Martegue]] |align=right|24 |align=right|7 |} == Referéncias == <references/> [[Categoria:Collectivitats localas]] q7nsh705m3zdfer5l4uvq7s46exbx8p 0 174901 2319466 2317357 2022-07-23T04:55:53Z BrennodAloisi 37340 Gramatica: religa X e Y -> religa X a Y. wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo Pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 km de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de San Francisco, en [[Califòrnia]] - la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]] - al [[Comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels simbòls mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'engenhaire [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las meravilhas del mond modèrn per l'[[American Society of Civil Engineers]]. [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} byzwsxwybmuw76vj5q3vq1syajbhqnk 2319467 2319466 2022-07-23T05:07:46Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo Pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] situat dins l'[[Estat de Califòrnia]], traversant lo [[Golden Gate]], [[estrech]] per lo qual la [[baia de San Francisco]] desboca dins l'[[ocean Pacific]]. Permet aital de religar la vila de [[San Francisco]], situada a la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]], a [[Sausalito]], situada a la poncha sud de la peninsula del [[comtat de Marin]]. Lo pont es un dels simbòls mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'engenhaire [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las meravilhas del mond modèrn per l'[[American Society of Civil Engineers]]. [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} iallj580rs8r2rl5ay352uyh796q5sd 2319468 2319467 2022-07-23T05:11:34Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo Pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[Comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} ad61pbonblogwj74q22ukdx14ifg50z 2319469 2319468 2022-07-23T05:13:22Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo Pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} 07j6v982o8kkz508ir4xwz2i5gwvc09 2319470 2319469 2022-07-23T05:13:53Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} rr1y5x0ggge908q4cog4pftgv6qplal 2319471 2319470 2022-07-23T05:22:00Z BrennodAloisi 37340 Imatges del wiki EN; en cors. wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. ==Istòria== [[Imatge:Golden gate circa 1891.png|vinheta|gaucha|Golden Gate amb [[Fort Point]] en primièr plan, c. 1891]] [[Imatge:Golden Gate bridge pillar.jpg|gaucha|upright|vinheta|South tower seen from walkway, with [[Art Deco]] elements]] [[Imatge:Below Golden Gate Bridge.jpeg|vinheta|Below Golden Gate Bridge]] [[Imatge:Golden-Gate-Bridge.svg|1000px|Panorama showing the height, depth, and length of the span from end to end, looking west]] [[Imatge:Golden Gate Bridge Dec 15 2015 by D Ramey Logan.jpg|1000px|Panorama of the Golden Gate Bridge at sunset, as seen from just north of [[Alcatraz Island]]]] [[File:Golden Gate Bridge Rivet 1937.jpg|thumb|An original rivet replaced during the seismic retrofit after the [[1989 Loma Prieta earthquake]]. A total of 1.2 million steel rivets hold the bridge's two towers together.]] [[File:25th Anniversary Golden Gate Bridge Plaque.jpg|thumb|150px|A plaque on the south tower commemorating the 25th anniversary of the bridge]] [[File:GG-ftpoint-bridge-2.jpg|thumb|left|The Golden Gate Bridge and [[Fort Point, San Francisco|Fort Point]]]] <gallery mode="packed" heights="190"> File:GoldenGateBridge openingday.jpg|A pedestrian poses at the old railing on opening day, 1937. File:Golden Gate Bridge Opening - (1936).ogg|Opening of the Golden Gate Bridge File:Invitation to Golden Gate Bridge opening, 1937.jpg|Official invitation to the opening of the bridge. This copy was sent to the City of [[Seattle]]. </gallery> [[File:GG-bridge-cable.jpg|thumb|upright|On the south side of the bridge a {{convert|36.5|in|cm|adj=mid|-wide}} cross-section of the cable, containing 27,572 wires, is on display.]] <gallery mode="packed" heights="200"> File:The Bridge (August 2013).jpg|A view of the Golden Gate Bridge from the Marin Headlands on a foggy morning at sunrise File:Golden Gate Bridge tower views 01.jpg|View of Marin from the south tower File:Golden Gate Bridge tower views 18.jpg|Top of the south tower </gallery> [[File:Installation of the Golden Gate Bridge Moveable Median Barrier System on January 10, 2015 -03.jpg|thumb|Installation of the movable median barrier system in January 2015]] [[File:Zipper truck.webm|thumb|Testing the newly installed movable barrier]] [[File:Golden Gate Bridge.webm|thumb|Looking north with traffic and current flow into the bay with sailboats]] [[File:Golden Gate Bridge at sunset 1.jpg|thumb|Golden Gate Bridge at sunset]] [[File:Golden Gate Bridge SF CA North View.jpg|thumb|upright|Looking south]] [[File:Details Golden Gate Bridge 04 2015 SFO 1951.jpg|thumb|South approach sub-structure with seismic isolators (short black cylinders) added as part of the Seismic Retrofit Construction Project]] [[Imatge:San_Francisco_with_two_bridges_and_the_low_fog.jpg|800px|Panorama of San Francisco with two bridges (Western section of Bay Bridge in the left background), [[Coit Tower]] (in background to the left of north tower), and [[Fort Mason]] (on the San Francisco waterfront in the background behind the north tower) from [[Marin County, California|Marin]]|center]] [[Imatge:Golden Gate Bridge at night.jpg|800px|Panorama of the Golden Gate Bridge at night, with San Francisco in the background|center]] [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} n48cfzp0tivwex63dq1epuzuiar6ihp 2319472 2319471 2022-07-23T05:40:30Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. ==Istòria== [[Imatge:Golden gate circa 1891.png|vinheta|gaucha|Golden Gate amb [[Fort Point]] en primièr plan, c. 1891]] ==Galariá== <gallery mode="packed"> Imatge:Golden Gate bridge pillar.jpg|Torre sud, amb d'elements [[Art Deco]] Imatge:Below Golden Gate Bridge.jpeg|Jol pont del Golden Gate File:The Bridge (August 2013).jpg|A view of the Golden Gate Bridge from the Marin Headlands on a foggy morning at sunrise File:Golden Gate Bridge tower views 01.jpg|View of Marin from the south tower File:Golden Gate Bridge tower views 18.jpg|Top of the south tower Golden Gate Bridge at sunset 1.jpg|Golden Gate Bridge at sunset Golden Gate Bridge SF CA North View.jpg|Looking south Details Golden Gate Bridge 04 2015 SFO 1951.jpg|South approach sub-structure with seismic isolators (short black cylinders) added as part of the Seismic Retrofit Construction Project </gallery> [[Imatge:San_Francisco_with_two_bridges_and_the_low_fog.jpg|1000px|Panorama of San Francisco with two bridges (Western section of Bay Bridge in the left background), [[Coit Tower]] (in background to the left of north tower), and [[Fort Mason]] (on the San Francisco waterfront in the background behind the north tower) from [[Marin County, California|Marin]]]] [[Imatge:Golden Gate Bridge at night.jpg|1000px|Panorama of the Golden Gate Bridge at night, with San Francisco in the background]] [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} hspea0c98frs1vw4xwl15ua80og1ong 2319473 2319472 2022-07-23T05:41:08Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. ==Istòria== [[Imatge:Golden gate circa 1891.png|vinheta|gaucha|Golden Gate amb [[Fort Point]] en primièr plan, c. 1891]] ==Galariá== <gallery mode="packed"> Imatge:Golden Gate bridge pillar.jpg|Torre sud, amb d'elements [[Art Deco]] Imatge:Below Golden Gate Bridge.jpeg|Jol pont del Golden Gate File:The Bridge (August 2013).jpg|A view of the Golden Gate Bridge from the Marin Headlands on a foggy morning at sunrise File:Golden Gate Bridge tower views 01.jpg|View of Marin from the south tower File:Golden Gate Bridge tower views 18.jpg|Top of the south tower Golden Gate Bridge at sunset 1.jpg|Golden Gate Bridge at sunset Golden Gate Bridge SF CA North View.jpg|Looking south Details Golden Gate Bridge 04 2015 SFO 1951.jpg|South approach sub-structure with seismic isolators (short black cylinders) added as part of the Seismic Retrofit Construction Project Imatge:San_Francisco_with_two_bridges_and_the_low_fog.jpg|Panorama of San Francisco with two bridges (Western section of Bay Bridge in the left background), [[Coit Tower]] (in background to the left of north tower), and [[Fort Mason]] (on the San Francisco waterfront in the background behind the north tower) from [[Marin County, California|Marin]] Imatge:Golden Gate Bridge at night.jpg|Panorama of the Golden Gate Bridge at night, with San Francisco in the background </gallery> [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} jmara3s4tqb8uxbhq6e303l58k90mg5 2319475 2319473 2022-07-23T05:45:24Z BrennodAloisi 37340 wikitext text/x-wiki {{esbòs}} [[Imatge:GoldenGateBridge-001.jpg|miniatura|drecha|250px|lo pont del Golden Gate vist dels [[Marin Headlands]].]] Lo '''pont del Golden Gate''' (''Golden Gate Bridge'' en [[anglés]], literalament "pont de la pòrta daurada") es un [[pont pendolant]] [[Estats Units|american]] traversant lo [[Golden Gate]], l'[[estrech]] de 1,6 [[quilomètre|km]] de larga que religa la [[baia de San Francisco]] a l'[[ocean Pacific]]. L'estructura religa la vila de [[San Francisco]], en [[Califòrnia]]―la poncha nòrd de la [[peninsula de San Francisco]]―al [[comtat de Marin]], transportant a l'encòp la [[Rota 101 dels Estats Units|Rota 101]] e la [[Rota 1 de l'Estat de Califòrnia|Rota 1]] a travèrs de l'estrech. Lo pont es un dels [[simbòl]]s mai reconeguts internacionalament de San Francisco, de Califòrnia e dels Estats Units. Es estat inicialament concebut per l'[[engenhaire]] [[Joseph Strauss]] en [[1917]]. Es estat declarat una de las [[meravilhas del mond modèrn]] per l'[[American Society of Civil Engineers]]. ==Istòria== [[Imatge:Golden gate circa 1891.png|vinheta|gaucha|Golden Gate amb [[Fort Point]] en primièr plan, c. 1891]] ==Galariá== <gallery mode="packed"> Imatge:Golden Gate bridge pillar.jpg|Torre sud, amb d'elements de l'''[[art déco]]'' Imatge:Below Golden Gate Bridge.jpeg|Jol pont del Golden Gate File:The Bridge (August 2013).jpg|A view of the Golden Gate Bridge from the Marin Headlands on a foggy morning at sunrise File:Golden Gate Bridge tower views 01.jpg|View of Marin from the south tower File:Golden Gate Bridge tower views 18.jpg|Top of the south tower Golden Gate Bridge at sunset 1.jpg|Golden Gate Bridge at sunset Golden Gate Bridge SF CA North View.jpg|Looking south Details Golden Gate Bridge 04 2015 SFO 1951.jpg|South approach sub-structure with seismic isolators (short black cylinders) added as part of the Seismic Retrofit Construction Project Imatge:San_Francisco_with_two_bridges_and_the_low_fog.jpg|Panorama of San Francisco with two bridges (Western section of Bay Bridge in the left background), [[Coit Tower]] (in background to the left of north tower), and [[Fort Mason]] (on the San Francisco waterfront in the background behind the north tower) from [[Marin County, California|Marin]] Imatge:Golden Gate Bridge at night.jpg|Panorama of the Golden Gate Bridge at night, with San Francisco in the background </gallery> [[Categoria:Rota 1 de l'Estat de Califòrnia]] [[Categoria:Pont de Califòrnia]] {{Arquitectura}} nahct30rjiih40rz6ie7spyndh9l0ot 0 185354 2319421 2319270 2022-07-22T12:06:11Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Ève Angeli (cantaira francesa)]] cap a [[Ève Angeli]] wikitext text/x-wiki '''Ève Angeli''', escais de '''Vanessa Garcin''' (tirat del nom d'ostal de sa menina [[Italian|italiana]])<ref>https://www.gala.fr/stars_et_gotha/eve_angeli</ref>, es una cantaira [[francés|francesa]] nescuda en 1980 a [[Seta]] dins [[Departament d'Erau|Erau]] ([[Lengadòc]]). A avut una polida primièra capitada ambe la cançon ''Avant de partir'' en 2000, que pujèt dincas a la quatrena plaça dels charts en França, e pauc de temps aprèp aguèt una autra sansònha ambe ''Elle'', cançon classada 6ena dins los charts en França en abril de 2001. En seguida, '''Ève Angeli''' obten qualquas autras capitadas coma ''Je sais'' (en 2001 tanben), ''Nos différences'' (en duò ambe lo [https://fr.wikipedia.org/wiki/Boys_band boys band] [https://fr.wikipedia.org/wiki/A1_(groupe) A1] en 2002), o encara ambe ''Une chanson dans le cœur'', version francesa de la cançon [[Italian|italiana]] "[https://fr.wikipedia.org/wiki/Felicit%C3%A0 Felicità]"<ref>http://evene.lefigaro.fr/celebre/biographie/eve-angeli-26798.php</ref>. Plan populara de dora coma cantaira en [[Occitània]], en [[França]] es mai tardivament coneguda per sas participacions a un fum d'emissions de telerealitat (d'en primièr ''[https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Ferme_C%C3%A9l%C3%A9brit%C3%A9s La borda de las celebritats]'' en 2004)<ref>https://www.public.fr/Toutes-les-interviews/Exclu-Public-Eve-Angeli-J-en-ai-marre-qu-on-me-prenne-pour-la-nunuche-de-service-542278</ref>. ==Discografia== * 2001: ''Aime-moi'' * 2002: ''Nos différences'' * 2005: ''Viens'' * 2008: ''Révolution'' * 2015: '' Être libre'' * 2018: ''Le Binôme du Siècle (en duò ambe [https://fr.wikipedia.org/wiki/Francky_Vincent Francky Vincent])'' * 2018: ''Que l’amour'' == Referéncias == {{O|Angeli, Ève}} [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] [[categoria:cantaira francesa]] 65lnjz0hzn003xz5qq784mbuilg6r9s 0 185375 2319425 2318962 2022-07-22T12:06:39Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Gauvain Sers (cantaire francés)]] cap a [[Gauvain Sers]] per dessús una redireccion wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Gauvain Sers en concert, 2019.jpg||thumb|200px|right|Gauvain Sers en 2019]] '''Gauvain Sers''' ([[Limòtges]], lo 30 d'octobre de [[1989]]) es un cantaire de [[Lemosin (Occitània)|Lemosin]] ([[Occitània]]) de [[francés|lenga francesa]]. == Biografia == Nascut à Limòtges, Gauvain Sers a passat son enfància a [[Dun|Dun]] (en francés : [https://fr.wikipedia.org/wiki/Dun-le-Palestel Dun-le-Palestel]) dins [[Marcha (Lemosin)|la Marcha]]. A seguit corses de composicion musicala e d'escritura a [[París (França)|París]]. A partir del mes d'octobre de 2016, assegurèt la primièra partida dels concèrts del ''Phénix Tour'' del cantaire francés [[Renaud]]. Te comença de cantar en cap d'aficha au ''Café de la Danse'' de [[París (França)|París]] lo 24 de març e lo 29 d'abril de 2017. Son primièr album, ''Pourvu'', sortit lo 9 de junh de 2017, es une capitada de las bèlas : es d'ara enlà certificat ''disc de platina''. Te conteng las cançons ''Pourvu'', ''Hénin-Beaumont'', ''Mon fils est parti au djihad'', ''Dans mes poches'' e ''Entre République et Nation''. Aital, fa son primièr [https://fr.wikipedia.org/wiki/Olympia_(Paris) Olympia] lo 22 de març de 2018. Au mes de decembre de 2018, te sortís una cançon que va devenir culta : ''Les oubliés'' (los oblidats). Cançon engatjada, critica dubèrta d'una politica governamentala francesa pro-parisenca, lo tèxte se fa lo resson del malèstre ambient de la ruralitat (''On est les oubliés, les trop loin de Paris'', sèm los oblidats, los tròp luènh de París). Aital, es una cançon represa a l'encòp dins las manifestacions dels [[Movement dei Corsets Jaunes|Corsets Jaunes]]<ref>https://www.francetvinfo.fr/culture/musique/chanson-francaise/les-oublies-comment-la-chanson-de-gauvain-sers-est-devenue-un-hymne-des-gilets-jaunes-et-des-invisibles_3615133.html</ref>, e mai dempuèi dins las [[Sindicalisme|manifestacions sindicalas]]. Lo segond album, logicament titolat ''Les Oubliés'', te sortís lo 29 de març de 2019. El tanben es certificat ''disc de platina''. En 2021, te sortís un tresen album, ''Ta place dans ce monde''.<ref>https://www.ouest-france.fr/pays-de-la-loire/sable-sur-sarthe-72300/sable-sur-sarthe-gauvain-sers-a-pop-au-parc-l-important-c-est-d-etre-sincere-fa5df844-f61c-11ec-a03e-51f434c96a40</ref> ==Discografia== * 2017: ''Pourvu'' * 2019: ''Les Oubliés'' * 2021: ''Ta place dans ce monde'' == Referéncias == {{O|Sers, Gauvain}} [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] q23rcsm4pkqyaqgyodd10qkdx3onwtn 0 185382 2319417 2318843 2022-07-22T12:05:16Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Rinôçérôse (musica electronica)]] cap a [[Rinôçérôse]] wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Rinôçérôse - Palencia Sonora 2017 01.jpg|right|200px|thumb|Rinôçérôse en 2017]] '''Rinôçérôse''', de còps escriut ''« rinôçérôse »'', es un grop [[Musica electronica|electro]] de [[Montpelhièr]] ([[Occitània]]). Los sòcis de Rinôçérôse son ''Jean-Philippe Freu'' a la guitarra, ''Jean-Louis Palumbo'' (productor del grop) aus clavièrs, ''Rémi Saboul'' (ancian de [[Drive Blind]])<ref>https://www.noisemag.net/nwar-nouveau-projet-dex-membres-de-drive-blind-tantrum-et-lunatic-age/</ref> a la guitarra tanben, ''Patrice « Patou » Carrié'' a la bassa, ''Florian Brinker'', ''Fred Pace'', ''Franck Gauthier'' e ''Fred Ladoué''. ''Jean-Louis Palumbo'' es tanben sòci de [[Panzer Flower]]. ==Discografia== * 1997: ''Rétrospective'' * 1999: ''Installation sonore'' * 2002: ''Music kills me'' * 2005: ''Schizophonia'' * 2006: ''Rinôçérôse'' * 2009: ''Futurinô'' * 2016: ''Angels and Demons'' == Referéncias == [[Categoria:musica electronica]] [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] 4wkw5gnoxz26agm41vwnv9c5fj2f2qu 0 185384 2319423 2319275 2022-07-22T12:06:24Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Drive Blind (rock anglés)]] cap a [[Drive Blind]] per dessús una redireccion wikitext text/x-wiki '''Drive Blind''' t'èra un grop de ròck ''[https://fr.wikipedia.org/wiki/Noise_rock noisy]'' dich [[francés]] mès ambe mai que mai cançons en [[anglés]], basat sus [[Nimes]] ([[Occitània]]) pr'aquò fondat en 1991 sus [[Montpelhièr]]. Aprèp lor separacion en 1996, lo cantaire e guitarrista ''Rémi Saboul'' t'a integrat lo grop [[Musica electronica|electro]] [[Rinôçérôse]]. ==Discografia== * 1994: ''Super Easy'' * 1996: ''Be a Vegetable'' [[Categoria:grop de rock francés]] [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] p4hsqdomktpmnibf2bg7ydlnbw7da1u 0 185438 2319427 2318873 2022-07-22T12:06:49Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Trois Cafés Gourmands (pop francesa)]] cap a [[Trois Cafés Gourmands]] per dessús una redireccion wikitext text/x-wiki [[Fichièr:Mylène Madrias Trois Cafès Gourmands.jpg|vinheta|Mylène Madrias (cantaira del grop Trois Cafés Gourmands)]] '''Trois Cafés Gourmands''' es un grop de cançon [[francés|francesa]] del [[Lemosin (Occitània)|Lemosin]] ([[Occitània]]) fondat a la fin de l'estiu de 2012<ref>https://www.1jour1actu.com/culture/trois-cafes-gourmands</ref> per '''Mylène Madrias''', '''Sébastien Gourseyrol''' e '''Jérémy Pauly'''. Aprèp mantunas annadas passadas sus l'empont en Lemosin<ref>https://www.lamontagne.fr/brive-la-gaillarde-19100/loisirs/trois-cafes-gourmands-en-correze-la-recette-du-succes-de-l-ete_12536366/</ref>, lor cançon ''À nos souvenirs'' comença francamant de pujar en popularitat en 2017 per fin finala devenir la sansònha de l'estiu de 2018 capvath [[França]] tota ! lor album ''Un air de rien'' deveng alavetz n°1 dels charts<ref>https://www.cheriefm.fr/artistes/trois-cafes-gourmands/actus/trois-cafes-gourmands-la-recette-du-succes-de-leur-album-un-air-de-rien-71408885</ref>. La cançon ''À nos souvenirs'' es compresa coma un omenatge au departament de [[Corresa (departament)|Corresa]], vist que los de Trois Cafés Gourmands son eissits de [[Arnac e Pompador|Arnac e Pompador]], una [[Comuna francesa|comuna]] d'aqueste [[Departament francés|departament]] del [[Lemosin (Occitània)|Lemosin]]<ref>https://www.lestival.fr/programmation/trois-cafes-gourmands/</ref>. ==Discografia== * 2018 : ''Un air de rien'' * 2019 : ''Un air de Live (sus l'empont del Zenit de [[Sant Estève]])'' * 2020 : ''Comme des enfants'' == Referéncias == [[Categoria:grops e cantaires d'Occitània]] drb9cj1d1z05c74ekdlbnj00gefod0o 0 185561 2319418 2022-07-22T12:05:16Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Rinôçérôse (musica electronica)]] cap a [[Rinôçérôse]] wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Rinôçérôse]] eqwgbq3ts1z6c36uu8s5u1z8jciztkj 0 185562 2319420 2022-07-22T12:05:49Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Indochine (grop)]] cap a [[Indochine]] wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Indochine]] afh3lz16zab6a92k41hk9542f085x8a 0 185563 2319422 2022-07-22T12:06:11Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Ève Angeli (cantaira francesa)]] cap a [[Ève Angeli]] wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Ève Angeli]] 923wi5tdjrrlkleo5m2b7yrv4in4710 0 185564 2319424 2022-07-22T12:06:24Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Drive Blind (rock anglés)]] cap a [[Drive Blind]] per dessús una redireccion wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Drive Blind]] o99c107yg4i37txv4l31qi6rrj6qrx4 0 185565 2319426 2022-07-22T12:06:39Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Gauvain Sers (cantaire francés)]] cap a [[Gauvain Sers]] per dessús una redireccion wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Gauvain Sers]] rvv96cv6utxbhzk9vfyszkfulbsqytm 0 185566 2319428 2022-07-22T12:06:49Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Trois Cafés Gourmands (pop francesa)]] cap a [[Trois Cafés Gourmands]] per dessús una redireccion wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Trois Cafés Gourmands]] c0xlz8icytuo8ig0pcff978a1a30kmr 0 185567 2319429 2022-07-22T15:14:00Z LunaValoäa 47853 Tradusit de [[ca:CMM TV]]. Vedetz er istoriau d'aguesta pagina. wikitext text/x-wiki '''Castilla-La Mancha Televisión''' ei era television autonomica de [[Castelha-La Mancha]]. == Aparicion == Siguec creada per decrèt des Corts regionaus eth 26 de mai deth 2000, e eth 13 de deseme deth 2001 comencèc es sues emissions regulares. Comencèc a eméter es 20:00 damb un documentau, seguit deth sòn prumèr informatiu. Eth 30 de mai d'aqueth an, auie començat a eméter [[CMM Radio]], era emissora de ràdio autonomica. Ambdues apartien ara entitat publica [[Castilla-La Mancha Media]] creades eth 2000. Castilla-La Mancha Televisión ei membre dera FORTA, era Federacion d'Organismes o Entitats de Ràdio e Television Autonomica. == Sedença e delegacions == Era sua sedença centrau ei ena ciutat de [[Toledo]]. A tanben sèt delegacions en [[Albacete]], [[Ciudad Real]], [[Cònca|Conca]], [[Guadalajara (Espanha)|Guadalajara]], [[Puertollano]], [[Talavera de la Reina]] e [[Madrid]], e ua corresponsau en [[Nòva York|Naua Yòrk]]. == Ligams extèrnes == * [http://www.rtvcm.es/ RTVCM] * [http://www.trabajadorescmt.com/ Lloc web dels treballadors de CMT] * [http://www.forta.es/ FORTA] 6e8gelh1w8hs7v92oeyyqshxnrwhcxt 0 185568 2319431 2022-07-22T18:20:53Z Jfblanc 104 Jfblanc a desplaçat la pagina [[Cruesa (departament)]] cap a [[Departament de Cruesa]] wikitext text/x-wiki #REDIRECCION [[Departament de Cruesa]] h2l47e0d49ygqcknyz66t2mq1ls3acq 0 185569 2319446 2022-07-23T03:17:20Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Krylya kholopa | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Крылья холопа | realizacion = Yurii Tarich | scenari = Konstantin Schildkroet, Viktor Shklovsky e Yurii Tarich | actor = Leonid Leonidov<br />Ivan Klyukvin<br />Safiyat Askarova | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Krylya kholopa | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Крылья холопа | realizacion = Yurii Tarich | scenari = Konstantin Schildkroet, Viktor Shklovsky e Yurii Tarich | actor = Leonid Leonidov<br />Ivan Klyukvin<br />Safiyat Askarova | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Krylya kholopa''''' (en [[rus]]: Крылья холопа) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Yurii Tarich,<ref>[https://www.proficinema.ru/news/detail.php?ID=188317 В Доме кино пройдет выставка художника кино Владимира Егорова]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/krylya-kholopa КРЫЛЬЯ ХОЛОПА]</ref> sortit en [[1926]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] oefnlwc4gt58j9xv09gyojd91kx1gu1 2319451 2319446 2022-07-23T03:30:58Z Nikolai Kurbatov 47060 wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Krylya kholopa | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Крылья холопа | realizacion = Yurii Tarich | scenari = Konstantin Schildkroet, Viktor Shklovsky e Yurii Tarich | actor = Leonid Leonidov<br />Ivan Klyukvin<br />Safiyat Askarova | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Krylya kholopa''''' (en [[rus]]: Крылья холопа) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Yurii Tarich,<ref>[https://www.proficinema.ru/news/detail.php?ID=188317 В Доме кино пройдет выставка художника кино Владимира Егорова]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/krylya-kholopa КРЫЛЬЯ ХОЛОПА]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] kx8mgh4z1gipfgn8xsuhspzkqeu4l6v 0 185570 2319447 2022-07-23T03:21:00Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Tretya Meshchanskaya | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Третья Мещанская | realizacion = Abram Room | scenari = Viktor Shklovsky e Abram Room | actor = Nikolai Batalov<br />Lyudmila Semyonova<br />Vladimir Fogel | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Tretya Meshchanskaya | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Третья Мещанская | realizacion = Abram Room | scenari = Viktor Shklovsky e Abram Room | actor = Nikolai Batalov<br />Lyudmila Semyonova<br />Vladimir Fogel | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Tretya Meshchanskaya''''' (en [[rus]]: Третья Мещанская) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Abram Room,<ref>[https://kinobusiness.com/news/v-moskve-zavershilsya-i-moskovskiy-mezhdunarodnyy-festival-arkhivnykh-filmov/ В Москве завершился I Московский международный фестиваль архивных фильмов]</ref><ref>[https://www.mk.ru/culture/2021/11/30/sostoyalas-mirovaya-premera-rozhdestvenskogo-posta-sergeya-akhunova.html Состоялась мировая премьера «Рождественского поста» Сергея Ахунова]</ref> sortit en [[1926]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] qqisi1g19jztpnk65175w7z00ypxv07 2319452 2319447 2022-07-23T03:31:04Z Nikolai Kurbatov 47060 wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Tretya Meshchanskaya | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Третья Мещанская | realizacion = Abram Room | scenari = Viktor Shklovsky e Abram Room | actor = Nikolai Batalov<br />Lyudmila Semyonova<br />Vladimir Fogel | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Tretya Meshchanskaya''''' (en [[rus]]: Третья Мещанская) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Abram Room,<ref>[https://kinobusiness.com/news/v-moskve-zavershilsya-i-moskovskiy-mezhdunarodnyy-festival-arkhivnykh-filmov/ В Москве завершился I Московский международный фестиваль архивных фильмов]</ref><ref>[https://www.mk.ru/culture/2021/11/30/sostoyalas-mirovaya-premera-rozhdestvenskogo-posta-sergeya-akhunova.html Состоялась мировая премьера «Рождественского поста» Сергея Ахунова]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] 0aeu0mc3dizws5njm5cxvrzbz1hfy4x 0 185571 2319448 2022-07-23T03:26:26Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Soyuz Velikogo dela | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Союз Великого дела | realizacion = Grigorii Kozintsev e Leonid Trauberg | scenari = Yurii Tynyanov e Yulian Oksman | actor = Sergei Gerasimov<br />Andrei Kostrichkin<br />Pyotr Sobolevskii | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Soyuz Velikogo dela | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Союз Великого дела | realizacion = Grigorii Kozintsev e Leonid Trauberg | scenari = Yurii Tynyanov e Yulian Oksman | actor = Sergei Gerasimov<br />Andrei Kostrichkin<br />Pyotr Sobolevskii | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Soyuz Velikogo dela''''' (en [[rus]]: Союз Великого дела) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Grigorii Kozintsev e Leonid Trauberg,<ref>[https://tass.ru/kultura/2337161 ГМИИ им. Пушкина и "Пионер" запускают программу кинопоказов об искусстве]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/svd-soyuz-velikogo-dela С.В.Д. (СОЮЗ ВЕЛИКОГО ДЕЛА)]</ref> sortit en [[1926]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] jgge47pzwa8vu5bhtg19s2l6fxtxkvm 2319453 2319448 2022-07-23T03:31:12Z Nikolai Kurbatov 47060 wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Soyuz Velikogo dela | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Союз Великого дела | realizacion = Grigorii Kozintsev e Leonid Trauberg | scenari = Yurii Tynyanov e Yulian Oksman | actor = Sergei Gerasimov<br />Andrei Kostrichkin<br />Pyotr Sobolevskii | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Soyuz Velikogo dela''''' (en [[rus]]: Союз Великого дела) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Grigorii Kozintsev e Leonid Trauberg,<ref>[https://tass.ru/kultura/2337161 ГМИИ им. Пушкина и "Пионер" запускают программу кинопоказов об искусстве]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/svd-soyuz-velikogo-dela С.В.Д. (СОЮЗ ВЕЛИКОГО ДЕЛА)]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] b5oug3jfyqrdfik9utto9c8gfqjyffn 0 185572 2319449 2022-07-23T03:28:29Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Sumka dipkuryera | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Сумка дипкурьера | realizacion = Alexander Dovzhenko | scenari = Alexander Dovzhenko, Boris Shcharanskii, Yurii Yanovskii e Moisei Zats | actor = M. Buyukli<br />A. Klymenko<br />Heorhii Zelondzhev-Shypov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = |... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Sumka dipkuryera | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Сумка дипкурьера | realizacion = Alexander Dovzhenko | scenari = Alexander Dovzhenko, Boris Shcharanskii, Yurii Yanovskii e Moisei Zats | actor = M. Buyukli<br />A. Klymenko<br />Heorhii Zelondzhev-Shypov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Sumka dipkuryera''''' (en [[rus]]: Сумка дипкурьера) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Alexander Dovzhenko,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4425150 Курьерный рост]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/sumka-dipkurera СУМКА ДИПКУРЬЕРА]</ref> sortit en [[1926]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] a413r5lc8s6syo60v7tg602jvx908wl 2319454 2319449 2022-07-23T03:31:17Z Nikolai Kurbatov 47060 wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Sumka dipkuryera | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Сумка дипкурьера | realizacion = Alexander Dovzhenko | scenari = Alexander Dovzhenko, Boris Shcharanskii, Yurii Yanovskii e Moisei Zats | actor = M. Buyukli<br />A. Klymenko<br />Heorhii Zelondzhev-Shypov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Sumka dipkuryera''''' (en [[rus]]: Сумка дипкурьера) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Alexander Dovzhenko,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4425150 Курьерный рост]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/sumka-dipkurera СУМКА ДИПКУРЬЕРА]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] g2vku5lsr3he3e9vrbbazdzv0xjzu98 0 185573 2319450 2022-07-23T03:30:33Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Konets Sankt-Peterburga | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Конец Санкт-Петербурга | realizacion = Vsevolod Pudovkin e Mikhail Doller | scenari = Nathan Zarkhi | actor = Aleksandr Chistiakov<br />Vera Baranovskaia<br />Ivan Chuvelev | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada =... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Konets Sankt-Peterburga | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Конец Санкт-Петербурга | realizacion = Vsevolod Pudovkin e Mikhail Doller | scenari = Nathan Zarkhi | actor = Aleksandr Chistiakov<br />Vera Baranovskaia<br />Ivan Chuvelev | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Konets Sankt-Peterburga''''' (en [[rus]]: Конец Санкт-Петербурга) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Vsevolod Pudovkin e Mikhail Doller,<ref>[https://tass.ru/novosti-partnerov/11495941 ЦДК, Пионер и Storytel запустили цикл "Отражения" о нестандартном советском кино]</ref><ref>[https://www.intermedia.ru/news/358438 «Отражение» покажет необычные и редкие фильмы, снятые в СССР]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] dz0fjw86ksrcp05rlytn9nvamyu5fpk 0 185574 2319455 2022-07-23T03:33:06Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Sorok pervyi | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Сорок первый | realizacion = Yakov Protazanov | scenari = Yakov Protazanov e Boris Leonidov | actor = Ada Voitsik<br />Ivan Koval-Samborskii<br />Ivan Straukh | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''So... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Sorok pervyi | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Сорок первый | realizacion = Yakov Protazanov | scenari = Yakov Protazanov e Boris Leonidov | actor = Ada Voitsik<br />Ivan Koval-Samborskii<br />Ivan Straukh | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Sorok pervyi''''' (en [[rus]]: Сорок первый) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Yakov Protazanov,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/3443029 «Это была не лакировка, а сотворение действительности»]</ref><ref>[https://tass.ru/kultura/4328062 В аргентинской столице открылась Неделя российского кино]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] hy68uxzie07born64pkx604jvl0c58l 0 185575 2319456 2022-07-23T03:41:33Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Devushka s dalyokoy reki | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Девушка с далёкой реки | realizacion = Yevgenii Chervyakov | scenari = Grigorii Aleksandrov | actor = Roza Sverdlova<br />Vladimir Romashkov<br />Pyotr Kirillov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Devushka s dalyokoy reki | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Девушка с далёкой реки | realizacion = Yevgenii Chervyakov | scenari = Grigorii Aleksandrov | actor = Roza Sverdlova<br />Vladimir Romashkov<br />Pyotr Kirillov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Devushka s dalyokoy reki''''' (en [[rus]]: Девушка с далёкой реки) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Yevgenii Chervyakov,<ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/devushka-s-dalekoi-reki ДЕВУШКА С ДАЛЕКОЙ РЕКИ]</ref><ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/11717/annot/ ДЕВУШКА С ДАЛЕКОЙ РЕКИ (1927)]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] drqv4d2dnvbg66vgpbjez150do4tr7x 0 185576 2319457 2022-07-23T03:43:00Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Devushka s korobkoi | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Девушка с коробкой | realizacion = Boris Barnet | scenari = Vadim Shershenevich e Valentin Turkin | actor = Anna Sten<br />Vladimir Mikhailov<br />Vladimir Fogel | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortid... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Devushka s korobkoi | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Девушка с коробкой | realizacion = Boris Barnet | scenari = Vadim Shershenevich e Valentin Turkin | actor = Anna Sten<br />Vladimir Mikhailov<br />Vladimir Fogel | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Devushka s korobkoi''''' (en [[rus]]: Девушка с коробкой) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Boris Barnet,<ref>[https://tass.ru/kultura/10907755 Организаторы заявили, что онлайн-режим вывел лондонскую "Масленицу" на международную сцену]</ref><ref>[https://www.mos.ru/news/item/68191073/ VR-спектакль и киномузыка: подборка культурных событий на неделю]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] qyzu7whta251g0dwuv7edzli0hjyz85 0 185577 2319458 2022-07-23T03:44:36Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Yevrei na zemle | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Евреи на земле | realizacion = Abram Room | scenari = Vladimir Mayakovskii e Viktor Shklovskii | actor = | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Yevrei na zemle''''' (en [[rus]]: Евреи на... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Yevrei na zemle | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Евреи на земле | realizacion = Abram Room | scenari = Vladimir Mayakovskii e Viktor Shklovskii | actor = | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Yevrei na zemle''''' (en [[rus]]: Евреи на земле) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Abram Room,<ref>[https://www.kommersant.ru/doc/2449543 Классика кино]</ref><ref>[https://www.afisha.ru/movie/230406/ Евреи на земле]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] fmug2nozm84l39jls6nn5hl3ic8zvdh 0 185578 2319459 2022-07-23T03:46:12Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Potselui Meri Pikford | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Поцелуй Мэри Пикфорд | realizacion = Sergei Komarov | scenari = | actor = Igor Ilyinskii<br />Anel Sudakevich<br />Abram Room | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Potselui Meri Pikf... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Potselui Meri Pikford | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Поцелуй Мэри Пикфорд | realizacion = Sergei Komarov | scenari = | actor = Igor Ilyinskii<br />Anel Sudakevich<br />Abram Room | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Potselui Meri Pikford''''' (en [[rus]]: Поцелуй Мэри Пикфорд) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Sergei Komarov,<ref>[https://tass.ru/kultura/4328062 В аргентинской столице открылась Неделя российского кино]</ref><ref>[https://www.mos.ru/news/item/76149073/ Исторический поцелуй. Как Мэри Пикфорд приехала в Москву в 1926 году]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] ck5z9iicubz83nzbp7xdd1uk7ud4h2o 0 185579 2319460 2022-07-23T03:47:38Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Bratishka | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Братишка | realizacion = Grigori Kozintsev e Leonid Trauberg | scenari = Grigori Kozintsev e Leonid Trauberg | actor = Emil Gal<br />Sergei Gerasimov<br />Tatyana Guretskaya | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Bratishka | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Братишка | realizacion = Grigori Kozintsev e Leonid Trauberg | scenari = Grigori Kozintsev e Leonid Trauberg | actor = Emil Gal<br />Sergei Gerasimov<br />Tatyana Guretskaya | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Bratishka''''' (en [[rus]]: Братишка) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Grigori Kozintsev e Leonid Trauberg,<ref>[https://rg.ru/2019/05/13/sostavlen-spisok-iz-557-navsegda-utrachennyh-otechestvennyh-filmov.html Составлен список из 557 навсегда утраченных отечественных фильмов]</ref><ref>[https://www.intermedia.ru/news/335311 Госфильмофонд обнародовал самые значимые потери отечественного кинематографа]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] ojourllxj4zc6355jgjnqzr1v19yfwb 0 185580 2319461 2022-07-23T03:49:08Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Chelovek iz restorana | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Человек из ресторана | realizacion = Yakov Protazanov | scenari = Yakov Protazanov e Oleg Leonidov | actor = Michael Chekhov<br />Vera Malinovskaya<br />Ivan Koval-Samborskii | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = |... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Chelovek iz restorana | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Человек из ресторана | realizacion = Yakov Protazanov | scenari = Yakov Protazanov e Oleg Leonidov | actor = Michael Chekhov<br />Vera Malinovskaya<br />Ivan Koval-Samborskii | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Chelovek iz restorana''''' (en [[rus]]: Человек из ресторана) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Yakov Protazanov,<ref>[https://novayagazeta.ru/articles/2018/06/17/76838-pestroe-lekarstvo-iz-iskusstv Пестрое лекарство из искусств]</ref><ref>[https://www.kommersant.ru/doc/4148229 Государевы художества]</ref><ref>[https://lgz.ru/news/i_vnov_chekhovskie_dni/ И вновь «Чеховские дни»]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] t9081r21mgsm8tnzjislm3f5sdx5e57 0 185581 2319462 2022-07-23T03:50:32Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Moskva v oktyabre | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Москва в Октябре | realizacion = Boris Barnet | scenari = Oleg Leonidov | actor = Anna Sten<br />Boris Barnet<br />Ivan Bobrov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Moskva v oktyabre''''' (en... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Moskva v oktyabre | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Москва в Октябре | realizacion = Boris Barnet | scenari = Oleg Leonidov | actor = Anna Sten<br />Boris Barnet<br />Ivan Bobrov | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Moskva v oktyabre''''' (en [[rus]]: Москва в Октябре) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Boris Barnet,<ref>[https://iz.ru/news/634983 Родченко из «банды конструктивистов»]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/moskva-v-oktyabre МОСКВА В ОКТЯБРЕ]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] 0bm7n3kscuqtih5zhz6ax0oskjvst8v 0 185582 2319463 2022-07-23T03:52:31Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Poet i tsar | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Поэт и царь | realizacion = Vladimir Gardin e Yevgenii Chervyakov | scenari = Vladimir Gardin e Yevgenii Chervyakov | actor = Yevgenii Chervyakov<br />Irina Volodko<br />Konstantin Karenin | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | anna... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Poet i tsar | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Поэт и царь | realizacion = Vladimir Gardin e Yevgenii Chervyakov | scenari = Vladimir Gardin e Yevgenii Chervyakov | actor = Yevgenii Chervyakov<br />Irina Volodko<br />Konstantin Karenin | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Poet i tsar''''' (en [[rus]]: Поэт и царь) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Vladimir Gardin e Yevgenii Chervyakov,<ref>[https://tver.mk.ru/social/2019/05/28/na-ekrane-i-arene-tverskie-v-cirkovom-iskusstve-i-v-kino.html На экране и арене: тверские в цирковом искусстве и в кино]</ref><ref>[https://msk.kprf.ru/2018/07/27/97987/ Все оставляя людям…]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] qbxzd454nnq0b1kuwncrcsq0nmxp31o 0 185583 2319483 2022-07-23T11:31:02Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Yego prevoskhoditelstvo | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Его превосходительство | realizacion = Grigorii Roshal | scenari = Serafima Roshal e Vera Stroyeva | actor = Leonid Leonidov<br />Maria Sinelnikova<br />Yulii Untershlak | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = |... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Yego prevoskhoditelstvo | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Его превосходительство | realizacion = Grigorii Roshal | scenari = Serafima Roshal e Vera Stroyeva | actor = Leonid Leonidov<br />Maria Sinelnikova<br />Yulii Untershlak | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Yego prevoskhoditelstvo''''' (en [[rus]]: Его превосходительство) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Grigorii Roshal,<ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/ego-prevoskhoditelstvo ЕГО ПРЕВОСХОДИТЕЛЬСТВО]</ref><ref>[https://www.kinopoisk.ru/film/42427/ Его превосходительство (1927)]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] 8anzhrsot4b88dzddwxaeb8sc40ld52 0 185584 2319484 2022-07-23T11:32:27Z Nikolai Kurbatov 47060 Creacion de la pagina amb « {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Dva druga, model i podruga | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Два друга, модель и подруга | realizacion = Aleksei Popov | scenari = Mikhail Karostin e Aleksei Popov | actor = Sergei Lavrentyev<br />Aleksei Popov<br />Olga Tretyakova | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada... » wikitext text/x-wiki {{Infobox Cinèma (filme) | títol = Dva druga, model i podruga | imatge = | legenda = | titre québécois = | títol original = Два друга, модель и подруга | realizacion = Aleksei Popov | scenari = Mikhail Karostin e Aleksei Popov | actor = Sergei Lavrentyev<br />Aleksei Popov<br />Olga Tretyakova | produccion = | país = {{URSS}} | genre = | durada = | annada de sortida = }} '''''Dva druga, model i podruga''''' (en [[rus]]: Два друга, модель и подруга) es un filme [[Union de las Republicas Socialistas Sovieticas|sovietic]] [[cinèma mut|mut]] realizat per Aleksei Popov,<ref>[https://www.afisha.ru/movie/178998/ Два друга, модель и подруга]</ref><ref>[https://www.km.ru/kino/encyclopedia/dva-druga-model-i-podruga ДВА ДРУГА, МОДЕЛЬ И ПОДРУГА]</ref> sortit en [[1927]]. == Referéncias == <references/> [[Categoria:Filme sovietic]] 9fs38czm8yklq8dvsdmdrktlu6t3drv