1954

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="pap">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>papwiki</dbname>
    <base>https://pap.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1gina_Prinsipal</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Special</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Talk</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">User</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">User talk</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Wikipedia talk</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">File</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">File talk</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki talk</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Template</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Template talk</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Help</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Help talk</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Category</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Category talk</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Module</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Module talk</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>1954</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2034</id>
    <revision>
      <id>90010</id>
      <parentid>89403</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <comment>ampliashon</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1893" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
{{Databox}}
'''1954''' ta un aña komun ku a kuminsa riba un djabierna riba e [[kalènder gregoriano]]. 
{| align=&quot;right&quot;
|-----
| &lt;small&gt;[[Kalender 1954]]&lt;/small&gt;
|}
== A sosodé ==
'''Yanüari'''

'''Febrüari'''

'''Mart'''
* [[10 di mart|10]] - A inougurá ofisialmente [[Radio Hoyer]], e promé radioemisora na [[Kòrsou]] pa transmití na [[papiamentu]].

'''Aprel'''

'''Mei'''

'''Yüni'''

'''Yüli'''

'''Ougùstùs'''
* [[31 di ougùstùs|31]] - [[Aleksandr Lukashenko]], presidente di [[Belarus]]
 
'''Sèptèmber'''

'''Oktober'''
* [[8 di oktober|8]] - Orkan Hazel ta pasa nort di e [[Islanan ABC]]; bientu i yobida fuerte te 250 mm ta kousa daño material na [[Aruba]] i [[Kòrsou]].

'''Novèmber'''
* [[15 di novèmber|15]] - Na tur seis isla di [[Antias Hulandes]] a tuma lugá elekshon pa [[Parlamento di Antias Hulandes]].

'''Desèmber'''
* [[8 di desèmber|8]] - Efraïn Jonckheer ta bira ofisialmente e promé [[promé minister|premier]] di [[Antias Hulandes]].
* [[15 di desèmber|15]] - [[Juliana di Hulanda|Reina Juliana]] ta firma e [[Statuut pa e Reino Hulandes]] na [[Den Haag]].
* [[29 di desèmber|29]] - Ta proklamá e [[Statuut pa e Reino Hulandes]].

== A nase ==
'''Yanüari'''
* [[14 di yanüari|14]] - [[Gustave Nouel]], artista plástiko di [[Aruba]]

'''Febrüari'''

'''Mart'''

'''Aprel'''

'''Mei'''

'''Yüni'''

'''Yüli'''
*[[17 di yüli|17]] - [[Angela Merkel]]
*[[28 di yüli|28]] - [[Hugo Chávez]]

'''Ougùstùs'''
* [[12 di ougùstùs|12]] - [[François Hollande]]

'''Sèptèmber'''

'''Oktober'''

'''Novèmber'''

'''Desèmber'''

== A fayesé ==
'''Yanüari'''

'''Febrüari'''

'''Mart'''

'''Aprel'''
* [[17 di aprel|17]] - [[Nilda Pinto]] (35), eskritor [[Kòrsou|kurasoleño]]

'''Mei'''

'''Yüni'''

'''Yüli'''

'''Ougùstùs'''

'''Sèptèmber'''

'''Òktober'''

'''Novèmber'''

'''Desèmber'''

[[Category:Aña]]</text>
      <sha1>qcjttyce24lar8tsk59mqtq0al3z5jm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Amerigo Vespucci</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2895</id>
    <revision>
      <id>89999</id>
      <parentid>84728</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T19:56:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <comment>databox añadi</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1579" xml:space="preserve">{{Databox}}
'''Amerigo Vespucci''' (n. [[9 di mart]] 1454 na [[Florenza]] - f. [[22 di febrüari]] 1512 na Sevilla) ta un bankero, diplomátiko i deskubridó [[italia]]no. E nòmber di kontinente [[Amérika]] ta derivá di su nòmber.

== Biografia ==
Vespucci a lanta na Florenza i despues e tabata dirigí un banko dje famia riku De Medici na [[Lisboa]]. E famia De Medici tabata konosí na Florenza entre 1434 i 1737, dor dje famia ei na aña 1500 Florenza a bira sentro kultural di [[Oropa]]. Amerigo Vespucci a kuminsá su biaha nan di ekspedishon entre 1497 i 1504 den òrdu di [[Spaña]] i [[Portugal]].

== Ekspedishon den Karibe ==
Na aña 1499 Amerigo Vespucci den kompania di [[Alonso de Ojeda]] (1470-1513) i [[Juan de la Cosa]] riba nan ekspedishon den [[Laman Karibe|Karibe]] nan a blo riba e islanan chikitu na kosta dje kontinente [[Sur Amérika]].[[File:Viajes_de_Alonso_de_Ojeda.PNG|left|thumb|220px|[[Alonso de Ojeda]], Amerigo Vespucci i Juan de la Cosa promé ekspedishon den [[Karibe]] 1499-1502.]] Na [[Boneiru]] nan a haña kontakto k'e indjannan. Amerigo a deskribí nan komo indjannan komedó di blachi palu, suponiendo ku indjannan ei lo tabata kou riba blachi palu di stòki pa kita set o pa limpia nan djente nan. Na [[Boneiru]] nan no a haña oro o plata, nan a sigui biaha den direkshon di [[Kòrsou]], [[Aruba]] i [[Coro]].

[[File:Amerigo Vespucci.jpg|thumb|upright|left|220px|Amerigo Vespucci a deskubrí [[Boneiru]] na aña 1499 durante di su ekspedishon den Karibe.]]

{{DEFAULTSORT:Vespucci, Amerigo}}
[[Category:Hende]]
[[Category:Historia]]</text>
      <sha1>7sqc5gpxge2r0qdxhgbi4bjh0hrya88</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1990</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4290</id>
    <revision>
      <id>90012</id>
      <parentid>87961</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T22:10:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <comment>ampliashon</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1033" xml:space="preserve">{{Databox}}
'''1990''' ta un aña komun kuminsando riba un djaluna riba e [[kalènder gregoriano]].

== A sosodé ==
'''Yanüari'''
* [[15 di yanüari|15]] - [[Jaime Saleh]] ta bira gobernador di [[Antias Hulandes]]

'''Febrüari'''

'''Mart'''
* [[21 di mart|21]] - [[Namibia]] ta independisa di [[Sur Afrika]]

'''Aprel'''

'''Mei'''
* [[13 di mei|13]] - [[Papa|Papa Juan Pablo II]] ta yega [[Kòrsou]] pa un bishita di un dia.

'''Yüni'''

'''Yüli'''

'''Ougùstùs'''
 
'''Sèptèmber'''

'''Oktober'''

'''Novèmber'''

'''Desèmber'''


== A nase ==
'''Yanüari'''
* [[18 di yanüari|18]] - [[Elliott Loonstra]], atleta paralimpico di [[Aruba]]

'''Febrüari'''

'''Mart'''

'''Aprel'''

'''Mei'''

'''Yüni'''

'''Yüli'''

'''Ougùstùs'''

'''Sèptèmber'''

'''Oktober'''

'''Novèmber'''

'''Desèmber'''

== A fayesé ==
'''Yanüari'''

'''Febrüari'''

'''Mart'''

'''Aprel'''

'''Mei'''

'''Yüni'''

'''Yüli'''

'''Ougùstùs'''

'''Sèptèmber'''

'''Oktober'''

'''Novèmber'''

'''Desèmber'''

[[Category:Aña]]</text>
      <sha1>d4vzfabzo8v0v1huhtr7kapvxznbctq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>User talk:Frank Geerlings</title>
    <ns>3</ns>
    <id>7717</id>
    <revision>
      <id>89996</id>
      <parentid>83310</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T13:19:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MichellevL (WMNL)</username>
        <id>9619</id>
      </contributor>
      <comment>/* Bijeenkomst Wiki goes Caribbean 27-8-2022 in Nationaal Archief - kom je ook?  */ new section</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12242" xml:space="preserve">== Sjablonen ==
Hallo Frank,

Geweldig, wat een hulp met alle sjablonen! Zou je ze misschien ook gelijk in een categorie willen zetten? Dan houden we het overzicht in welke sjablonen er al zijn en welke nog aangemaakt moeten worden. Dank! [[User:Ciell|Ciell]] ([[User talk:Ciell|talk]]) 21:17, 4 febrüari 2021 (UTC)
:Even een kleine tip: ik wil zaterdag even overleggen welke mogelijkheden we allemaal hebben mbt sjablonen en Wikidata. Caribiana gaf inderdaad terecht aan dat templates als [[Template:Coor dms]] nodig zijn, maar misschien dat die data wel gewoon met een sjabloon uit Wikidata getrokken kan worden. Wel erg welkom zouden bijvoorbeeld een Sjabloon:Welkom, en de sjablonen over bronvermelding zijn, mocht je graag nog even verder knutselen. ;) [[User:Ciell|Ciell]] ([[User talk:Ciell|talk]]) 21:33, 4 febrüari 2021 (UTC)
::Een welkomssjabloon zou je bv misschien af kunnen leiden uit het artikel [[Help:Kontenido]]...? Daar staat al een en ander aan basisinformatie. Hij hoeft niet zo ingewikkeld te zijn als op nl-wiki, ik dacht meer richting [https://nl.wikimedia.org/wiki/Sjabloon:Welkom deze] die we op de verenigingswiki van WMNL gebruiken. [[User:Ciell|Ciell]] ([[User talk:Ciell|talk]]) 21:35, 4 febrüari 2021 (UTC)
::: Ik antwoord even op alle vragen in één keer, maar in drie losse zinnen:

::: Oeh, een welkomsjabloon. Ik laat die liever over aan iemand die de taal wat beter spreekt.

::: Wat bronvermelding betreft: Ik had al {{tl|Tradukshon for di otro Wikipedia}} gemaakt. Bedoel je die? Ik zie dat {{tl|Cite web}} al bestaat, dus die zal je ook niet bedoelen.

::: Ik vind Wikidata geweldig en juist een wiki als deze waar echt niemand inwonertallen en dergelijke gaat bijwerken, en andere dingen die snel verouderen, lijkt het me een uitkomst. Ik heb op de Nederlandse wiki al [[:nl:Sjabloon:Coor title]] gemaakt die het uit wikidata trekt, het lijkt mij alleen maar verstandig dat hier waar dat kan ook te doen.

::: Ik heb nog niet goed categorieën geplakt omdat een goede categorieboom ontbreekt. Daar moeten we het zaterdag maar even over hebben. --[[User:Frank Geerlings|Frank Geerlings]] ([[User talk:Frank Geerlings|talk]]) 00:39, 5 febrüari 2021 (UTC)

== Noinclude tag mist ergens? ==

Hi Frank, 

Kijkend naar de [[:Category:Wikipedia templates]] vermoed ik dat er in een van de nieuwe sjablonen een template-categorie niet tussen de &lt;noinlude&gt; tags staat, want er staan nu artikelen uit de hoofdnaamruimte tussen. Weet jij misschien welk sjabloon dit kan doen? [[User:Ciell|Ciell]] ([[User talk:Ciell|talk]]) 21:31, 8 febrüari 2021 (UTC)
: Klopt, ik heb het ook gezien. Maar ik kan niet vinden welke het is... --[[User:Frank Geerlings|Frank Geerlings]] ([[User talk:Frank Geerlings|talk]]) 21:48, 8 febrüari 2021 (UTC)
:: Ik denk dat ik de dader te pakken heb, het was een template die door de {{tl|Commonscat}} wordt gebruikt. --[[User:Frank Geerlings|Frank Geerlings]] ([[User talk:Frank Geerlings|talk]]) 22:11, 8 febrüari 2021 (UTC)

== Template:infobox dignatario ==

Hoi Frank, mi ta un petishon. Ta posibel pa bo añadi e parametro &quot;susesor&quot; na e infobox dignatario? Ademas mi kier laga bo sa ku mi no ta logra traha ku &quot;Navbox generic&quot;. Bo por instrui mi ki pasonan mi tin ku sigui? Saludos, [[User:Caribiana|Caribiana]] ([[User talk:Caribiana|diskushon]]) 22:23, 11 aprel 2021 (UTC)

== Papua-Nieuw-Guinea ==
Help, Frank! Kan je weer mijn voorlaatste versie van 14.27 uur vandaag terugzetten. Ik weet niet hoe de manuele revert werkt en dus heb ik heel wat ongedaan gemaakt na veel inspanning om de infobox goed te krijgen. Alvast bedankt!! [[User:Caribiana|Caribiana]] ([[User talk:Caribiana|diskushon]]) 15:24, 30 aprel 2021 (UTC)

== Navigatie ==
Het is gelukt met de navigatie. Toen het nieuwe (Nederlandse) sjabloon me niet lukte ging ik stoeien met het oude, dat ineens wel lukte. Ik ga het later nogmaals proberen met het nieuwe. In ieder geval bedankt. [[User:Caribiana|Caribiana]] ([[User talk:Caribiana|diskushon]]) 15:24, 30 aprel 2021 (UTC)

== Your feedback is needed - Improving the Content Translation tool ==

Hello Friend,

Apologies as this message is not in your native language.

The WMF language team is reaching out to you based on your position as an '''admin''' in the Papiamento Wikipedia. In particular, we want to learn about your experience, the issues you encounter with [https://pap.wikipedia.org/wiki/Special:RecentChanges?hidebots=1&amp;hidecategorization=1&amp;hideWikibase=1&amp;hidelog=1&amp;tagfilter=contenttranslation&amp;limit=500&amp;days=30&amp;urlversion=2 articles created with Content translation]. 

We appreciate the great work you are doing in Papiamento Wikipedia to ensure standard and quality articles are not compromised. However, it is a big task to encounter content that is not standard daily, and a difficult decision to delete them because they fall below standard. 

'''Our observations'''

We noticed that articles created with the Content Translation tool in your wiki are deleted more frequently than in other Wikipedias. We say this because, from our statistics, 117 articles were added to Papiamento Wikipedia in 2020. Out of the above figure, only 1 of them were translated using the Content Translation tool; 2 of the articles added with Content translation were deleted. Therefore, the deletion rate and the tool's low usage signals a problem or deficiencies peculiar to your Wikipedia. The Content Translation tool can increase content creation in your Wikipedia and is an excellent way to efficiently introduce newcomers to adding content and expand on existing ones. 

'''Our request'''

So, we want you to participate in a survey. The survey will give us insight into how we can improve the tool to get quality articles and reduce the number of deletion, hence making your work easier. 

Please follow this link to the Survey:

[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSerq6hRwdB6jCK_CYVqRp_P07zpAqtMDtyDFJ14SwnCHJ89qA/viewform?usp=sf_link '''Take the Survey''']&lt;br&gt;
To know how the information collected from the survey will be used, please [[foundation:Content_Translation_Feedback_for_Wikipedia_Admins_Privacy_Statement|read the Privacy Statement]].

If you are not comfortable with taking the survey, that is fine. You can still provide us with feedback in this thread or via [mailto:uozurumba@wikimedia.org email] on the following questions:

* What makes the articles created with content translation fall below standard in your Wikipedia?
* What are the common mistakes that editors that use content translation make? 
* How do you think we can improve the  Content Translation tool that will help you with your work or make your task easier and reduce deletion of articles in Papiamento Wikipedia?

So please, feel free to give us feedback in any way that is most convenient for you.

Thank you so much, as we look forward to your response.

[[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|talk]]) 11:55, 21 yüni 2021 (UTC) On behalf of the WMF language team.
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_16&amp;oldid=21623117 --&gt;

== '''Reminder''': Your feedback is needed - Improving the Content Translation tool ==

Hello Friend! 

The WMF Language team earlier reached out to you to participate in a survey to give us insight into improving the [[mw:Content_translation|Content Translation tool]] to make your work as an '''admin''' easier. Towards improving the quality of content in your Wikipedia and avoiding the case of content deletion.

Again, we are reaching out to you as a reminder to &lt;u&gt;[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSerq6hRwdB6jCK_CYVqRp_P07zpAqtMDtyDFJ14SwnCHJ89qA/viewform?usp=sf_link '''Take the Survey''']&lt;/u&gt; as the '''survey will close on 9th July 2021 (23:59 UTC)'''. The survey will only take you between 10 to 15 minutes. Please [[foundation:Content_Translation_Feedback_for_Wikipedia_Admins_Privacy_Statement|read the Privacy Statement]] to know how the information collected from the survey will be used.

If you already took the survey- thank you! '''You don't need to retake it'''. 

Thank you, as we look forward to your response.

[[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] 19:17, 6 yüli 2021 (UTC) On behalf of the WMF Language team.
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_11&amp;oldid=21702258 --&gt;

== [[Template:Inhoud abc]] ==

Hi Frank,

Ik heb dit sjabloon vanuit de nl-wp hierheen gehaald, en hij werkt (dus geen haast!) maar de sjabloon documentatie loopt nog vast op [[Template:Sjablooninfo]]. Zou jij daar eens naar willen kijken als je in de gelegenheid bent? 

Vriendelijke groetjes, [[User:Ciell|Ciell]] ([[User talk:Ciell|diskushon]]) 16:26, 10 ougùstùs 2021 (UTC)
: Dit liet even op zich wachten omdat ik in de vakantie niet bij een (voldoende grote) computer was. Ik zie dat een anonieme gebruiker het net voor je heeft geregeld toen ik nog niet ingelogd was. :)  Omdat een redelijk aantal sjablonen al uit de engelstalige Wikipedia komen met een {{tl|Documentation}}-sjabloon heb ik het daar naar omgebouwd, in plaats van het gebruiken van {{tl|Sjablooninfo}}. Vertalen van de documentatie (ook van andere templates) heb ik nog even niet gedaan. --[[Special:Contributions/77.249.225.121|77.249.225.121]] 10:15, 22 ougùstùs 2021 (UTC)

== How we will see unregistered users ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=content/&gt;
Hi!

You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.

When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.

Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.

If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].

We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.

Thank you. 
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]&lt;section end=content/&gt;
&lt;/div&gt;

18:18, 4 yanüari 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(6)&amp;oldid=22532666 --&gt;

== Bijeenkomst Wiki goes Caribbean 27-8-2022 in Nationaal Archief - kom je ook?  ==

Beste Frank, op zaterdag 27 augustus organiseren we een workshop vakantiefoto's uploaden in het kader van Wiki goes Caribbean. Het is ook een mooi moment om elkaar weer eens in levende lijve te zien. Vanwege al je betrokkenheid bij de Papiamentstalige Wikipedia, wilde ik jou ook graag van harte uitnodigen. De bijeenkomst is van 13.00 tot 17.00. Meer informatie en aanmelden kan via [https://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikiproject/Wiki_goes_Caribbean/27augustus2022_NA de activiteitenpagina op NL WP]. Ik hoop je daar te zien en kennis te maken! Hartelijke groet, [[User:MichellevL (WMNL)|MichellevL (WMNL)]] ([[User talk:MichellevL (WMNL)|diskushon]]) 13:19, 4 ougùstùs 2022 (UTC)</text>
      <sha1>f7qhr0413omgbrep3p4ukgy6ysutz3g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>User:Caribiana/Sandbox/Herensia</title>
    <ns>2</ns>
    <id>8300</id>
    <revision>
      <id>89997</id>
      <parentid>89995</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T18:46:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21523" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------
== Teater di sine na Korsou ==
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas
* Cinemark

=== Historia ===

Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111\Maak van De Tempel bioskoop\datum=1983-09-20&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento
* Cinelandia
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
------------
== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>le7mcqvq2ytdwfm89kqziieb1fcnpyc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>89998</id>
      <parentid>89997</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T19:20:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21592" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
== Teater di sine na Korsou ==
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===

Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111\Maak van De Tempel bioskoop\datum=1983-09-20&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>tqb1klcita4s6aysjmkhou3efieli4x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90000</id>
      <parentid>89998</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:12:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22320" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
== Teater di sine na Korsou ==
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111\Maak van De Tempel bioskoop\datum=1983-09-20&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>mwt47z7h31nsp9500qzcb105b8kdzj8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90001</id>
      <parentid>90000</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:24:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22383" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>izt8owovom780qar3msurru19su2bfs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90002</id>
      <parentid>90001</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:40:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <comment>/* Teater di sine di antes */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22406" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad}
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>k5hs0nbiwmdpkip2z0mbyuzvz5ow24m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90003</id>
      <parentid>90002</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:42:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22605" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad}
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>lhnpmb716b0ipjkvfb4zdl3vqq0k835</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90004</id>
      <parentid>90003</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:46:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23196" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;

* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad}
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>msz7uew8io6eui1g7hpkiqnnf0fbq6e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90005</id>
      <parentid>90004</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T20:58:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23370" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt; Vanaf 1956 sine-trunk een geschenk aan bevolking voor 50 jarig jubileum van Rotary
* in de jaren vijftig een bioscoop theater te nieuwpoort
* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad}
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy
* West End
* Royal
* Caribe
* Rex
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}
* bioscoop te Rio Canario rond 1975
NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>sxxgxwwti7pbm31yzfemjon87k7exdg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90006</id>
      <parentid>90005</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:07:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23642" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt; Vanaf 1956 sine-trunk een geschenk aan bevolking voor 50 jarig jubileum van Rotary
* in de jaren vijftig een bioscoop theater te nieuwpoort
* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;
* in de jaren .. vertoonde de Filmliga films in diverse teaters, zoals Asiento en Roxy

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad)
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy ([[Punda]])
* West End ([[Otrobanda]])
* Royal
* Caribe (???-1965, Marie Pompoen)&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462571:mpeg21:a0068|Caribe deze maand dicht|datum=1965-03-17&lt;/ref&gt;
* Rex (Marchena)
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas (Hato)
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}
* bioscoop te Rio Canario rond 1975
NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>pfue3owz6hp9yvhg6y86e1x7xik1sod</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90007</id>
      <parentid>90006</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:17:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25261" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies – The Cinemas 
* Cinemark

=== Historia ===
n de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt; Vanaf 1956 sine-trunk een geschenk aan bevolking voor 50 jarig jubileum van Rotary
* in de jaren vijftig een bioscoop theater te nieuwpoort
* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;
* in de jaren .. vertoonde de Filmliga films in diverse teaters, zoals Asiento en Roxy

Donderdag (juli 1983) is de laatste film gedraaid in Cinelandia. Een bioscoop die volgens het encyclopedie van de Nederlandse Antillen in 1916 gebouwd is onder de naam Salon Habana. Dit is indertijd gebouwd door de Venezolaan Alfredo Pellicer Hernandez, die tevens rond 1900 als één van de eersten filmvertoningen op Curacao organiseerde. De encyclopedie vermeldt ook dat het theater gedurende zijn 67 bestaansjaren tot tweemaal toe geheel afbrandde.

Met de sluiting van nog een bioscoop op Curacao (Cine Rio wordt al enkele jaren niet meer als zodanig gebruikt, Roxy brandde een tijd geleden af en de drive in van Groot Davelaar die tot het verleden behoort) is een leemte gevallen in de recreatie die de binnenstad aan zijn bezoekers biedt. Toeristen die nog willen profiteren van een avondje naar de film moeten zich tevreden stellen met een bezoek aan bioscoop West End, die ook al sluitingsplannen aankondigde. Die bioscoop is ook hard aan een opknapbeurt toe. Theater De Tempel dat een goede start maakte heeft het ook sinds geruime tijd als bioscoop laten afweten en brengt nu nog slechts bij tijd en wijle filmvoorstellingen, meestal van de Filmliga. 

Het bioscoopbezoek dat met de komst van de televisie achteruitgegaan was, leefde in 1965 weer op, na de opening van de eerste drive-in bioscoop van Curacao. Die is inmiddels apk gesloten. Gesteld kan worden dat éé4van de grote klappen Voor de bestaande theaters de opening twee jaar geleden van de nieuwe drive-in bioscoop van Angel Job was. De ware nekslag is echter - zoals Alfred Moron ook verklaarde - de acceptatie van video als recreatiemedium. 

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad)
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy ([[Punda]])
* West End ([[Otrobanda]])
* Royal
* Caribe (???-1965, Marie Pompoen)&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462571:mpeg21:a0068|Caribe deze maand dicht|datum=1965-03-17&lt;/ref&gt;
* Rex (Marchena)
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas (Hato)
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}
* bioscoop te Rio Canario rond 1975
NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>kivsj6422864xo0gtq2ap974mkxaqee</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90008</id>
      <parentid>90007</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:44:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25557" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies Curacao (Scharloo) - The Cinemas Curacao (Otrobanda)
* Cinemark (Sambil)

=== Historia ===
In de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt; Vanaf 1956 sine-trunk een geschenk aan bevolking voor 50 jarig jubileum van Rotary
* in de jaren vijftig een bioscoop theater te nieuwpoort
* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;
* in de jaren .. vertoonde de Filmliga films in diverse teaters, zoals Asiento en Roxy
* 1982: bioscoop-voorstellingen op woensdagavond in Van der Valk hotel&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644157:mpeg21:a0065|titel=Bioscoop bij Van der Valk|werk=[[Amigoe]]|datum=1992-07-23|bezochtdatum=2022-08-30}}&lt;/ref&gt;
Donderdag (juli 1983) is de laatste film gedraaid in Cinelandia. Een bioscoop die volgens het encyclopedie van de Nederlandse Antillen in 1916 gebouwd is onder de naam Salon Habana. Dit is indertijd gebouwd door de Venezolaan Alfredo Pellicer Hernandez, die tevens rond 1900 als één van de eersten filmvertoningen op Curacao organiseerde. De encyclopedie vermeldt ook dat het theater gedurende zijn 67 bestaansjaren tot tweemaal toe geheel afbrandde.

Met de sluiting van nog een bioscoop op Curacao (Cine Rio wordt al enkele jaren niet meer als zodanig gebruikt, Roxy brandde een tijd geleden af en de drive in van Groot Davelaar die tot het verleden behoort) is een leemte gevallen in de recreatie die de binnenstad aan zijn bezoekers biedt. Toeristen die nog willen profiteren van een avondje naar de film moeten zich tevreden stellen met een bezoek aan bioscoop West End, die ook al sluitingsplannen aankondigde. Die bioscoop is ook hard aan een opknapbeurt toe. Theater De Tempel dat een goede start maakte heeft het ook sinds geruime tijd als bioscoop laten afweten en brengt nu nog slechts bij tijd en wijle filmvoorstellingen, meestal van de Filmliga. 

Het bioscoopbezoek dat met de komst van de televisie achteruitgegaan was, leefde in 1965 weer op, na de opening van de eerste drive-in bioscoop van Curacao. Die is inmiddels apk gesloten. Gesteld kan worden dat éé4van de grote klappen Voor de bestaande theaters de opening twee jaar geleden van de nieuwe drive-in bioscoop van Angel Job was. De ware nekslag is echter - zoals Alfred Moron ook verklaarde - de acceptatie van video als recreatiemedium. 

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad)
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy ([[Punda]])
* West End ([[Otrobanda]])
* Royal
* Caribe (???-1965, Marie Pompoen)&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462571:mpeg21:a0068|Caribe deze maand dicht|datum=1965-03-17&lt;/ref&gt;
* Rex (Marchena)
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas (Hato)
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}
* bioscoop te Rio Canario rond 1975
NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>keprzpva69fjjkelry0qx6ltp8mcokn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90009</id>
      <parentid>90008</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T21:50:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25595" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies Curacao (Scharloo) - The Cinemas Curacao (Otrobanda)
* Cinemark (Sambil)

=== Historia ===
In de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt; Vanaf 1956 sine-trunk een geschenk aan bevolking voor 50 jarig jubileum van Rotary
* in de jaren vijftig een bioscoop theater te nieuwpoort
* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;
* in de jaren .. vertoonde de Filmliga films in diverse teaters, zoals Asiento en Roxy
* 1982: bioscoop-voorstellingen op woensdagavond in Van der Valk hotel&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644157:mpeg21:a0065|titel=Bioscoop bij Van der Valk|werk=[[Amigoe]]|datum=1992-07-23|bezochtdatum=2022-08-30}}&lt;/ref&gt;
Donderdag (juli 1983) is de laatste film gedraaid in Cinelandia. Een bioscoop die volgens het encyclopedie van de Nederlandse Antillen in 1916 gebouwd is onder de naam Salon Habana. Dit is indertijd gebouwd door de Venezolaan Alfredo Pellicer Hernandez, die tevens rond 1900 als één van de eersten filmvertoningen op Curacao organiseerde. De encyclopedie vermeldt ook dat het theater gedurende zijn 67 bestaansjaren tot tweemaal toe geheel afbrandde.

Met de sluiting van nog een bioscoop op Curacao (Cine Rio wordt al enkele jaren niet meer als zodanig gebruikt, Roxy brandde een tijd geleden af en de drive in van Groot Davelaar die tot het verleden behoort) is een leemte gevallen in de recreatie die de binnenstad aan zijn bezoekers biedt. Toeristen die nog willen profiteren van een avondje naar de film moeten zich tevreden stellen met een bezoek aan bioscoop West End, die ook al sluitingsplannen aankondigde. Die bioscoop is ook hard aan een opknapbeurt toe. Theater De Tempel dat een goede start maakte heeft het ook sinds geruime tijd als bioscoop laten afweten en brengt nu nog slechts bij tijd en wijle filmvoorstellingen, meestal van de Filmliga. 

Het bioscoopbezoek dat met de komst van de televisie achteruitgegaan was, leefde in 1965 weer op, na de opening van de eerste drive-in bioscoop van Curacao. Die is inmiddels apk gesloten. Gesteld kan worden dat éé4van de grote klappen Voor de bestaande theaters de opening twee jaar geleden van de nieuwe drive-in bioscoop van Angel Job was. De ware nekslag is echter - zoals Alfred Moron ook verklaarde - de acceptatie van video als recreatiemedium. 

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad)
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy ([[Punda]])
* West End ([[Otrobanda]])
* Royal
* Caribe (???-1965, Marie Pompoen)&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462571:mpeg21:a0068|Caribe deze maand dicht|datum=1965-03-17&lt;/ref&gt;
* Rex (Marchena)
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas (Hato)
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}
* bioscoop te Rio Canario rond 1975
* 2012 openluchtbioscoop Mambo Beach

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>2m1a1z4u05ed2g3rh6as8q79ydwik5t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>90011</id>
      <parentid>90009</parentid>
      <timestamp>2022-08-04T22:08:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Caribiana</username>
        <id>8320</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26027" xml:space="preserve">{{Variante|c}}
* Teater di sine na Korsou
E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;[https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf   Ta buskando potrèt, dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou], Ekstra, datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20&lt;/ref&gt;

===Teater di sine aktual ===
* The Movies Curacao (Scharloo) - The Cinemas Curacao (Otrobanda)
* Cinemark (Sambil)

=== Historia ===
The Roxy Theater at Pietermaai was destroyed by fire in 1982. Next to it stood the Naar Theater built in 1871 and remodeled into Teatro Americano, a cinema, in 1920. Roxy, built in Moorish style, replaced this building as a cinema venue. It was officially opened on 7 November 1931 as the “Stadsschouwburg” or Municipal Theater, but it too was later used as a cinema.&lt;ref&gt;https://www.curacaohistory.com/1931-roxy-theater&lt;/ref&gt;

In de jaren vijftig beschikte Curacao over een tiental bioscopen. Theaters als Westend (Otrobanda), Caraibe (Steenryk), Cinelandia (Punda), Cinerio (Suffisant) en het Rex-theater (Marchena) trokken toen talloze bezoekers. Door de invoering van de video kwam daar de klad in en het ene theater na het andere werd opgeheven. In 1982 brandde het Roxy-theater af. Daarna was er nog een tijdje een bioscoop in de Tempel. Verder beschikte Curacao in de jaren tachtig over een heuse drivein bioscoop. Maar ook die moest het afleggen tegen het opkomende videogeweld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644056:mpeg21:a0094|titel=Plan voor bioscoop op ex-Roxy terrein|datum=1992-05-26|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;

Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt; Vanaf 1956 sine-trunk een geschenk aan bevolking voor 50 jarig jubileum van Rotary
* in de jaren vijftig een bioscoop theater te nieuwpoort
* Separá di e teater di sine, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá.
* ront 1965 a cuminsa instala airco den teater di sine
* 1983; na sluiting van West-End en alleen Golden Drive in van Angel Job overbleef, werd het gebouw De Tempel in punda tot bioscoop ontwikkeld.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640991:mpeg21:a0111|titel=Maak van De Tempel bioskoop|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-09-20|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640082:mpeg21:a0066|titel=De Tempel krijgt ook bioscoop-functie|werk=[[Amigoe]]|datum=1979-12-11|bezochtdatum=2022}}&lt;/ref&gt;
* in de jaren .. vertoonde de Filmliga films in diverse teaters, zoals Asiento en Roxy
* 1982: bioscoop-voorstellingen op woensdagavond in Van der Valk hotel&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010644157:mpeg21:a0065|titel=Bioscoop bij Van der Valk|werk=[[Amigoe]]|datum=1992-07-23|bezochtdatum=2022-08-30}}&lt;/ref&gt;
Donderdag (juli 1983) is de laatste film gedraaid in Cinelandia. Een bioscoop die volgens het encyclopedie van de Nederlandse Antillen in 1916 gebouwd is onder de naam Salon Habana. Dit is indertijd gebouwd door de Venezolaan Alfredo Pellicer Hernandez, die tevens rond 1900 als één van de eersten filmvertoningen op Curacao organiseerde. De encyclopedie vermeldt ook dat het theater gedurende zijn 67 bestaansjaren tot tweemaal toe geheel afbrandde.

Met de sluiting van nog een bioscoop op Curacao (Cine Rio wordt al enkele jaren niet meer als zodanig gebruikt, Roxy brandde een tijd geleden af en de drive in van Groot Davelaar die tot het verleden behoort) is een leemte gevallen in de recreatie die de binnenstad aan zijn bezoekers biedt. Toeristen die nog willen profiteren van een avondje naar de film moeten zich tevreden stellen met een bezoek aan bioscoop West End, die ook al sluitingsplannen aankondigde. Die bioscoop is ook hard aan een opknapbeurt toe. Theater De Tempel dat een goede start maakte heeft het ook sinds geruime tijd als bioscoop laten afweten en brengt nu nog slechts bij tijd en wijle filmvoorstellingen, meestal van de Filmliga. 

Het bioscoopbezoek dat met de komst van de televisie achteruitgegaan was, leefde in 1965 weer op, na de opening van de eerste drive-in bioscoop van Curacao. Die is inmiddels apk gesloten. Gesteld kan worden dat éé4van de grote klappen Voor de bestaande theaters de opening twee jaar geleden van de nieuwe drive-in bioscoop van Angel Job was. De ware nekslag is echter - zoals Alfred Moron ook verklaarde - de acceptatie van video als recreatiemedium. 

=== Teater di sine di antes ===
&lt;div style=&quot;-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;&quot;&gt;
* Teater Naar
* Salon Habana (werd in 1936 Cinelandia)
* El Ideal
* Teater Brion
* Teater Guillermina
* Rialto
* Teater Asiento (1955-1967?, Emmastad)
* Cinelandia - 1936-1986
* Roxy ([[Punda]])
* West End ([[Otrobanda]])
* Royal
* Caribe (???-1965, Marie Pompoen)&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462571:mpeg21:a0068|Caribe deze maand dicht|datum=1965-03-17&lt;/ref&gt;
* Rex (Marchena)
* Cine Rio
* The Tempel - filmvertoningen v.a. 1981?
* Airport Cinemas (Hato)
* Drive In (Groot Davelaar) - geopend in 1965 plaats voor 500 auto's 
* Golden Drive In (Brievengat) - werd later Curacao Festival Center (1990?)
* Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou)
* Paradise Movies 
&lt;/div&gt;

{{Appendix}}
* bioscoop te Rio Canario rond 1975
* 2012 openluchtbioscoop Mambo Beach

NOTES
WILLEMSTAD.- E negoshi di sine a nase na Kòrsou aproksimadamente 1916 i for di e tempu ei nos isla a konosé diferente teater di sine. Pa por prepará un dokumental spesial, nos mester di potrèt i dokumentashon di tur nos teaternan di ántes, ku nos isla a konosé.&lt;ref&gt;https://extra.cw/wp-content/uploads/2017/09/Djaweps-21-September-20172.pdf|titel=Ta buskando potrèt/dokumentonan
di teatro di sine di ántes di Kòrsou|werk=Ekstra|datum=2017-09-21|bezochtdatum=2022-05-20}}&lt;/ref&gt;
Ta hopi teater a habri, sera, kima i habri bou di otro nòmber. Tin ku a pasa den tempu bon i tin otro ku a pasa den tempu ménos bon. Di tur e teaternan aki por tin hende ainda ku tin potrèt/dokumentashon wardá di e tempu ei, ku lo por yuda masha bon pa traha un dokumental spesial.
Ora papia di teaternan di sine na Kòrsou, nos ta referí na entre otro: Teater Naar –
Salon Habana – El Ideal – Teater Brion – Teater Guillermina – Rialto – Teater Asiento
- Cinelandia – Roxy – West End – Royal – Caribe – Rex - Cine Rio – The Tempel - Airport Cinemas
– Drive In (Groot Davelaar) – Golden Drive In – Teater na Sta. Rosa (di Ferris Daou) – Paradise
Movies – i klaro awor aki The Movies – The Cinemas i Cinemark.
Separá di esaki, nos mundu di sine a konosé tambe Sine Trùk, Filmliga Curaçao, i nos ta’tin
Komishon pa Kùr Sine, den kua diferente siudadano a partisipá. Ta’tin diferente hende
ku a traha bendiendo karchi, tumando karchi,
---
Naar wij vernemen I is de rijdende bioscoop, die, gelijk de | „Amigoe&quot; onlangs meldde, aan de Volksontwikkeling van Curacao is aangeboden door de Rotary met de opzet daarmede films te gaan vertonen in voornamelijk *de buitendistricten van ons eiland, nog niet gereed gekomen. Deze wordt namelijk in Amerika vervaardigd. Zeer waarschijnlijk echter komt de mobiele bioscoop over enkele maanden op Curacao aan.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010404491:mpeg21:a0019|titel=Rijdende bioscoop van de Rotary|werk=[[Amigoe]]|datum=1955-01-19|bezochtdatum=  }}&lt;/ref&gt;
{{Appendix}}
------------
{{Infobox Artista
| birthname        = Venancio Domacassé
| image            = 
| birthdate        = [[1 di aprel]] [[1941]]
| lugar_nanse      = [[Kòrsou]]
| nationality      = Hulandes
| training         = 
| known_for        = 
| field            = Sinematografia
| movement         = 
| awards           = 
| website          =  
}}
'''Venancio Benjamin (Pacheco) Domacassé''' (n. [[1 di aprel]] [[1941]] na [[Kòrsou]] - f. [[22 di mart]] [[2022]]) tabata un edukador, músiko, aktor, eskritor, director di komedia i sineasta.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.imdb.com/name/nm0208960/bio?ref_=nm_ov_bio_sm|titel=Sherman de Jesus Biography|werk=IMDb|datum= |bezochtdatum=2022-01-09}}&lt;/ref&gt; Ku su obranan Domacassé a marka su influensia riba e sector kultural di [[Kòrsou]] i e otro islanan den Karibe Hulandes.

== Biografia ==
Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

E tabata outor i direktor di teatro, televishon i sine. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt; PD heeft als schrijver en regisseur van toneelstukken als ''Tula'' en ''Konsenshi di un pueblo'' aanzienlijk bijgedragen tot de bewustworden van de Antilliaanse bevolking van eigen taal en plaats.


Domacassé tabata kasa ku [[Diana Lebacs]], eskritor, kende tabata kantante den e banda den cual e tabata toka. Huntu nan tin dos yu.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)


{{Appendix}}


* Director di [[Cas di Cultura]]
Hij was gehuwd met Diana Lebacs kende tabata kantante ela topa den e banda den cual e tabata toka.  In 1967 trouwde ze met onderwijzer, toneelschrijver en filmregisseur Pacheco Domacassé. Het paar kreeg twee kinderen.

E tabata skirbi i dirigi obranan di teatro, televishon i sine. E tabata un di e eskritornan prominente na [[Antias Hulandes]]. 

* In Curaçao he was the chairman of the Seú (harvest festival) organization for many years and for twenty years he was head of the Culture Section of the Island Territory of Curaçao. He was also chairman of the National Parks Foundation, the Piar Foundation and the Fundashon Almirante Luis Brion. He has also founded several cultural organizations.

== Obranan ==
=== Teatro ===
* ''Tula'' (1970)
* ''Konsenshi di un pueblo'' 

=== Televishon i Sine ===
* Duel in de Diepte (serie di televishon)
* Boka Sarantonio (pelicula di televishon)

-----
Pacheco Domacassé (1941) is een Antilliaans schrijver, docent, acteur, auteur, zanger-gitarist en regisseur. Hij schrijft en regisseert voor theater, film en televisie. Hij was directeur van de Arubaanse schouwburg en cultuurorganisatie Cas di Cultura (Kas di Kultura).&lt;ref&gt;[https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Pacheco_Domacass%C3%A9  Pacheco Domacassé]&lt;/ref&gt;

Aanvankelijk was Domacassé zanger-gitarist, maar na oriëntatie-reizen door Amerika, het Caribisch gebied en Europa wijdde hij zich voornamelijk aan het theaterleven en aan de film.

Domacassé en en zijn vrouw Lebacs behoorden begin jaren zeventig, kort na de opstanden van 30 mei 1969, tot een kleine sociaal zeer actieve groep van Curaçao, die toneel als strijdmiddel zagen tot anti-kolonialistische bewustmaking van de eigen identiteit en geschiedenis. Van 1971 tot 1981 richtte Domacassé verschillende toneelgezelschappen op, zowel op Curaçao als op Bonaire. Meestal werden daar zijn eigen stukken opgevoerd, vaak gebaseerd op historie en geschreven in de eigen taal.

In 1971 bracht hij met zijn groep Nos Kausa het stuk Tula, in regie van de Belgische regisseur Tone Brulin, die door de Sticusa (de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen) was uitgezonden. Tula was de leider van de grote slavenopstand van 1795. Het is het eerste stuk over de slavernijgeschiedenis van Curaçao vanuit het perspectief van de zwarte Curaçaoënaar. Ook in Negerman werd raciale en koloniale problematiek opgevoerd.

Daarna volgen voorstellingen als Tochi (1972), en Konsenshi di un pueblo (bewustzijn van een volk, 1973), over actuele maatschappelijke problemen. Domacassé's Teatro di Ritmo (1977) was gebaseerd op folklore; in 1981 experimenteerde hij met Teatro Folkloriko Kreativo waarna hij een dansgroep oprichtte (Grupo Folkloriko Kreativo) die zowel in de Antillen als in Noord- en Zuid-Amerika met succes optrad.

Daarnaast zette Domacassé een andere ontwikkeling op Curaçao in gang: hij vernieuwde het theater door af te stappen van traditionele ensceneringen, door het experimenteren met nieuwe technieken in de decor-opbouw en belichting, door de workshop-aanpak, het verlaten van de traditionele schouwburg als plaats van voorstelling en door het aansnijden van nieuwe thema's en nieuwe genres als het absurdistisch theater zowel als het brengen van de klassieken. Dat vroeg veel meer van de amateurspelers dan tot dan toe het geval was en dat had weer tot gevolg dat cursussen en workshops een bloeiend leven gingen leiden.

In 1977 werd Domacassé voor zijn toneelwerk de aanmoedigingsprijs van de Sticusa toegekend, een prijs bedoeld voor niet-Nederlandstalige Surinaamse en Antilliaanse schrijvers. De Sticusa stond in die tijd flink onder vuur. Deze specifieke prijs was in 1973 opgericht, maar die van 1977 zou de laatste zijn door de scherpe reactie van Domacassé. Hij kreeg de prijs voor zijn toneelstukken &quot;die erkenning verdienen door de sociale bewogenheid van de schrijver die daaruit spreekt en de historische dimensies die hij daaraan geeft&quot;, maar weigerde hem in ontvangst te nemen. &quot;Als ik een dergelijke prijs accepteer, zou ik tegen mijn principes handelen. Ik wil met mijn weigering de nadruk leggen op wat er op het ogenblik gaande is op de Antillen. We spelen niet een literair spelletje, maar voeren een sociaal-culturele strijd via de literatuur: Literatuur als wapen. Na acht jaar ononderbroken culturele initiatieven en activiteiten als 'culturele strijder', zowel lokaal als internationaal, komt de betiteling 'aanmoedigingsprijs' wel erg vreemd aan. Een prijs voor bijv. 'doorzettingsvermogen' zou ik met open armen in ontvangst hebben genomen.&quot;

Domacassé werd Hoofd van de sectie Cultuur van de Dienst Onderwijs en Cultuur van het Eilandgebied Curaçao. Hij had zo meer zeggenschap over de besteding van ontwikkelingsgelden voor cultuurbeleid via OKSNA (Overlegorgaan Kulturele Samenwerking Nederlandse Antillen). Dit stelde zijn integriteit op de proef, omdat hij en zijn vrouw voor hun artistieke werk mede afhankelijk waren van gelden van OKSNA. In de periode dat Domacassé hoofd Cultuur was, werd de Sticusa ontmanteld, en kreeg de OKSNA meer zeggenschap over de cultuurgelden (en Nederland minder). De concrete invulling was echter een zware opgave voor OKSNA en voor Domacassé, zeker nadat de geldkraan uit Nederland werd dichtgedraaid. Halverwege de jaren negentig diende Domacassé moe zijn ontslag in.

In de jaren tachtig, toen het toneel op zijn retour was, maakte Domacassé net als enkele anderen de overstap naar film en televisie. Hij was betrokken bij adviezen, vertaling en casting bij films als Duel in de diepte, Mijn zuster de negerin, terwijl E pida Baranka ‘ki (1980) en Famia Kibni (1981) volledig op zijn naam staan. Hij regisseerde de tv-film Boka Sarantonio (1985), die later door zijn vrouw Diana Lebacs, die in de film meespeelde, omgevormd werd tot jeugdboek (Witte lucht, 1986).
----------------

== Jossy Mansur ==
El a bay Dominicus College na Playa. Na 1948 el a bay [[Estadonan Uni di Merka|Merca]] caminda el a caba skol secundario y universidad. Continuando su estudionan el a obtene su D.Litt.den literatural univeral di Susses College of Tehnology, titulo cu ta equivalente na un doctorado na Merca. Titulo di su tesis tabata Early Romanticism in Venezuelan Poetry&quot;. E tin tambe un titulo den sicologia y na 1977 ta logra s Ph.D den educacion na Northwestern University.

* [[29 di oktober|30]] - [[Konseho Insular]] di [[Aruba]] ta aproba e proposicion di Comision di [[Ortografia]] pa un [[ortografia di Papiamento]] basa riba un kompromiso entre e sistema [[Etimologia|etimologiko]] i esun [[Fonologia|fonologiko]], e asina yama ortografia-[[Jossy Mansur|Mansur]].&lt;ref&gt;{{nl}}{{citeer eb|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460860:mpeg21:a0010|titel=Eilandsraad Aruba neemt spelling Jossy Mansur aan|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-10-30|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Fin di 1976 el a cuminsa traha como redactor di e corant Extra pa Aruba y tabata alaves redactor principal di e corant arubano Prome, tantu pa algun luna desde 1976 y na 1978. tambe redactor principal di e corant arubiano Prome.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010460940:mpeg21:a0061|titel=Jossy Mansur reorganiseert jong Prome|werk=[[Amigoe]]|datum=1976-12-06|bezochtdatum=2022-03-23}}&lt;/ref&gt;

Na 1976 presidente di comision di ortografia y na 1978 di comision di gramatica
Hij was voorzitter van de in 1976 ingestelde spellingscommissie.
* in 1974 bracht hij het informatief cultureel maandblad Brindis uit
---------------
== Joyce Pereira ==
- eerste preofschrift dat het papiaments van aruba als focus heeft.
Despues di skol secundario, el a studia pa maestro di scol basico. Mientras cu e ta trhando como maestra di scol na Hulanda el a obtene su MO-A den idioma Hulandes. El a bin traha na Colegio Arubano como docente di Hulandes na 1969. E ta bolbe Hulanda na 1971 pa sigui e estudio di MO-B den hulandes na RUG sigui pa un master of arts den idioma y literatura hulandes cu minors den linguismo y Papiamento.
Di 1976 te 2012 el a traha na Aruba como docente hulandes y papiamento na diferente institucion di ensenansa: APA lerarenopleiding (despues IPA, unda despues PApiamento a haya un luga importante como materia)&lt;ref name=BonDia&quot;&gt;Bon Dia, Mi mester por aporta na e ensenansa aki y na e cambio aki|3 september 2019&lt;/ref&gt;, MAO, Colegio Arubano (desde 1993 te ora APA bira IPA, IPA y como docentre invita na Universidat di Korsou. Pereira a traha un par di ana tamb como investigado na Universidat di Aruba. Como specialista den hulandes y papiamento el a yuda cu difrente proyecto pa reforma ensenansa y maneno di idioma y a publica tambe riba temanan aki.

Su carera profesional ta hopi liga cu e desaroyo di Papiamento den ensenansa. di e idioma strictamente prohibi pa un idioma di instruccion (Scol Multilingual na 2012) y pa materia di scol secundario na 2002 &lt;ref name=BonDia&quot;/&gt;
\Nederlands moet tweede taal worden. Napa, 18 september 1993


----------------------------
[[File:Penstraat 64, Bolivar koepel - 20652013 - RCE.jpg|thumb|links|Museo Octagon]] 
'''Museo Octagon''' ta un museo chikito na [[Willemstad]], [[Kòrsou]], situa den bario di [[Pietermaai]]. 

Het '''Octagon Museum''' is een klein museum in [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]], [[Curaçao]]. Het is gelegen aan de Penstraat in de wijk [[Pietermaai]] direct ten westen van het &quot;Avila Beach Hotel&quot;. Het museum opende in 1968 en herbergt een tentoonstelling ter nagedachtenis van de band tussen het eiland en de Zuid-Amerikaanse bevrijdingsstrijder [[Simón Bolívar]] (1783-1830).&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum|titel=Octagon Museum|werk=Curacao.com|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Na een mislukte opstand in 1812 woonde Bolivar, tezamen met zijn zussen Juana en María Antonia, korte tijd in balling op Curaçao. De Curaçaose advocaat en handelaar Mordechai Ricardo bracht hen onder in twee huizen. De zussen waren gehuisvest in een gebouw aan zee, ''De Octagon'' genaamd. Bolívar zelf kreeg een huis op een heuvel met uitzicht op de haven van Willemstad, een gebouw dat niet meer bestaat.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Het beheer wordt gevoerd door Venezuela en Curacao onder de stichting Amigos del Museo Bolivariano (Octagon).

== Het bouwwerk ==
De Octagon is een karakteristiek achthoekig gebouw van twee verdiepingen met een betegelde koepel. Vanwege haar historische en architectonische betekenis werd het gebouw in 1962 door de firma S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan en aan het toenmalige [[Eilandgebied van de Nederlandse Antillen|eilandgebied Curaçao]] overgedragen als een geschenk aan de Curaçaose burgerij. Sedert 1995 is het gebouw in handen van de stichting Octagon.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010645035:mpeg21:a0096|titel=Octagon in private handen|werk=[[Amigoe]]|datum=1995-05-06|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Restauraties vonden plaats in 1962, 1965, 1969 en 1998.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://curacao-art.com/octagon-museum/|taal=en|titel=Octagon Museum|werk=Curaçao Art|datum= |bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt; Nadat het gebouw vervolgens ten prooi viel aan vandalen werd aan de zeezijde de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel verwijderd en nam het hotel op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restauratie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|bezochtdatum=2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

== Trivia ==

* In 1969 werden in en om De Octagon opnamen gemaakt van de films ''Simon Bolivar'' met [[Maximilian Schell]] in de hoofdrol als Simon Bolivar en ''The missing paint mistery'' van Captain Kangaroo. 
* De Nederlandse Antillen gaven in 1987 in de &quot;Simon Bolivar&quot; postzegelserie een postzegel van 60 cent uit met een afbeelding van De Octagon. 
* Een bezichtiging van de Octagon behoorde tot het programma van de Venezolaanse staatshoofden [[Luis Herrera Campins]] (1983) en  [[Jaime Lusinchi]] (1987) tijdens hun officieel bezoek aan Curaçao.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010640543:mpeg21:a0099|titel=Twee ministers reizen met Herrera Campins mee|werk=[[Amigoe]]|datum=1983-02-24|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010641981:mpeg21:a0066|titel=Bezoek Lusinchi verstevigt banden tussen Venezuela en Antillen|werk=[[Amigoe]]|datum=1987-11-02|bezochtdatum=2022-01-17}}&lt;/ref&gt;

{{Appendix}}

*1812 Nadat de eerste fase van de opstand in Venezuela faalde, zocht Simon Bolívar zijn toevlucht op het eiland Curaçao. Hij en zijn twee zussen kwamen berooid aan en waren afhankelijk van de vrijgevigheid van vrienden op het eiland. Advocaat en handelaar Mordechai Ricardo heeft hen in twee huizen ondergebracht. De twee zussen verbleven in het achthoekige gebouw aan zee (Octagon), terwijl Bolívar werkte en studeerde in een klein huis op een heuvel met uitzicht op de drukke haven van Willemstad.&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://www.avilabeachhotel.nl/nl/over-avila/geschiedenis|titel=Geschiedenis|werk=Avilabeachhotel.nl|datum= |bezochtdatum=2022-01-15}}&lt;/ref&gt;
*1962 De Octagon werd door de regering van Curacao en S.E.L. Maduro &amp; Sons tot het Octagon Museum benoemd. Het Octagon Museum herbergt de Bolívar tentoonstelling ter nagedachtenis van de verbinding van Curacao met Simón Bolívar (1783-1830).
*1998 De Octagon Museum werd gerestaureerd door het Avila Beach Hotel. Het huis op de heuvel waar Simon Bolivar woonde bestaat niet meer, maar het 'Octagon' aan de kust is een onderdeel geworden van het Curacao Monument Foundation en de Octagon Foundation.

* het historische en architectonische monument werd in 1962 ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan door S. E. L. Maduro &amp; Sons aangekocht en aan het toenmalige eilandgebied Curacao als een geschenk aan de burgerij van Curacao overgedragen. Nadat het gebouw in de jaren zestig ten prooi viel aan vandalen werd de scheidingsmuur met Avila Beach Hotel aan de zeezijde verwijderd en nam dit op zich het gebouw te bewaken en schoon te houden.&lt;ref&gt;https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010462998:mpeg21:a0070|titel=Octagon wacht nog steeds op hernieuwde restaurantie|werk=[[Amigoe]]|datum=1966-08-25|2022-01-31}}&lt;/ref&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000211525:mpeg21:a0009|titel=Herstel Octagon nagenoeg gereed|werk=[[Amigoe]]|datum=1963-06-14|2022-01-16}}&lt;/ref&gt;

* Dit bijzondere huis is van onverwachte historische betekenis. Het was hier dat de Venezolaanse “Libertador”, de beroemde vrijheidsstrijder Simón Bolívar, een tijdje doorbracht alvorens de strijdkrachten bij elkaar te gaan ronselen die een eind zouden maken aan de Spaanse koloniale overheersing in Zuid-Amerika.

Tegenwoordig doet de “Octagon” dienst als een klein museum ter nagedachtenis van de band tussen Curaçao en Simón Bolívar.

This quaint-looking house has an unexpected historic significance; it was in this building that the South American “Libertador,” the famous Simón Bolívar, spent time before he set out to assemble the forces that eventually put an end to Spanish colonial rule in South America.

Bron: https://www.curacao.com/nl/activity/octagon-museum
Gezien de historische betekenis van het huis waarin de zusters woonden werd dit in 1998 gerestaureerd en ging dienst doen als museum.

In 1998 werd het huis waarin de zusters woonden gerestaureerd door het hotel Avila? in samenwerking met de Curaçao Monument Foundation en de Octagon Foundation.</text>
      <sha1>haljkhosucrd04ti48wyosfqh2xoi2x</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>