Wikipedia smnwiki https://smn.wikipedia.org/wiki/Ovd%C3%A2sij%C4%91o MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Media Tooimah Savâstâllâm Kevttee Savâstâllâm kevttest Wikipedia Savâstâllâm Wikipedia Tiätuvuárkká Savâstâllâm tiätuvuárhást Systeemviestâ Savâstâllâm systeemviestâst Myenster Savâstâllâm myensterist Raavâ Savâstâllâm ravvust Luokka Savâstâllâm luokkaast TimedText TimedText talk Mooduul Savâstâllâm modulist Pienoisohjelma Keskustelu pienoisohjelmasta Pienoisohjelman määritys Keskustelu pienoisohjelman määrityksestä 0 273 68034 65707 2022-08-24T05:56:49Z Yupik 23 === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1997|Videospeelah ive 1997]] wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} '''1997''' ('''MCMXCVII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[koskokko]]. Tot lâi [[1990-loho|1990-lovo]] káávcád ihe. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu=== * [[uđđâivemáánu 20.]] peeivi – [[Bill Clinton]] algâttij nube paje [[Ovtâstum staatah|Ovtâstum staatâi]] presidentin. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Hannu Aho]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Kello 4.17''.<ref name="ts-410292"/> ===Porgemáánu=== * [[porgemáánu 29.]] peeivi – [[Netflix]] vuáđudui. ===Tärhis peivimeeri ij tiäđust=== * Vuosmuuh anarâškielâ [[kielâpiervâl]]eh vuáđuduvvii [[Aanaar|Anarân]] já [[Avveel|Avelân]]. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Steven Chu]], [[Claude Cohen-Tannoudji]] já [[William Daniel Phillips]]<ref name="np-phys-1997"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Paul D. Boyer]], [[John E. Walker]] já [[Jens Christian Skou]]<ref name="np-chem-1997"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Dario Fo]]<ref name="np-lit-1997"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Aalmugijkoskâsâš kampanja eennâmmiijnij kieldimân]] ''(ICBL)'' já [[Jody Williams]]<ref name="np-peace-1997"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Stanley Prusiner]]<ref name="np-med-1997"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1997|Videospeelah ive 1997]] ==Šoddâmeh== * [[kuovâmáánu 11.]] peeivi – [[Rosé]], korealâš-[[australia]]lâš lávloo já mannekiin ("[[Blackpink]]") * [[kuovâmáánu 25.]] peeivi – [[Ana Mena]], espanjalâš lávloo já čaittâleijee * [[njuhčâmáánu 14.]] peeivi – [[Simone Biles]], ovtâstumstaatâlâš vuáimáštâllee * [[njuhčâmáánu 27.]] peeivi – [[Lisa (ráppár)|Lisa]], [[thaieennâm]]lâš ráppájeijee, tánssájeijee já mannekiin ("[[Blackpink]]") * [[cuáŋuimáánu 15.]] peeivi – [[Maisie Williams]], [[eŋland]]lâš čaittâleijee (''[[Game of Thrones]]'') * [[syeinimáánu 12.]] peeivi – [[Malala Yousafzai]], ive [[2014]] [[Nobel-ráávhupalhâšume]] finnim [[pakistan]]lâš ráávhuaktivist * [[syeinimáánu 26.]] peeivi – [[Sebastian Aho]], syemmilâš jieŋâskiärruspellee * [[čohčâmáánu 12.]] peeivi – [[Sydney Sweeney]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[juovlâmáánu 16.]] peeivi – [[Zara Larsson]], ruátálâš lávloo ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 2.]] peeivi – [[Joan Coromines i Vigneaux]], [[katalonia]]lâš kielâtiettee (š. [[1905]]) * [[uđđâivemáánu 8.]] peeivi – [[Melvin Calvin]], ive [[1961]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš biokemist (š. [[1911]]) * [[uđđâivemáánu 10.]] peeivi – [[Sir Alexander Todd]], ive [[1957]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim [[skotland]]lâš biokemist (š. [[1907]]) * [[uđđâivemáánu 12.]] peeivi – [[Charles Brenton Huggins]], ive [[1966]] [[Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim [[kanada]]lâš-ovtâstumstaatâlâš fysiolog (š. [[1901]]) * [[njuhčâmáánu 30.]] peeivi – [[Kalervo Nissilä]], syemmilâš čaittâleijee já teatterstivrejeijee (š. [[1913]]) * [[cuáŋuimáánu 12.]] peeivi – [[George Wald]], ive [[1967]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš neurotiettee (š. [[1906]])<ref name="np-wald"/> ==Kalender== {{Kalender ihe|1997}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="ts-410292">[https://www.ts.fi/kulttuuri/410292/Kirjailija+Hannu+Aho+on+kuollut Kirjailija Hannu Aho on kuollut]. Turun Sanomat. 3.11.2012. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="np-wald">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1967/wald/facts/ George Wald]. The Nobel Prize. Čujottum 23.7.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1997">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1997/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1997]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1997">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1997/summary/ The Nobel Prize in Literature 1997]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1997">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1997/summary/ The Nobel Peace Prize 1997]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1997">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1997/summary/ The Nobel Prize in Physics 1997]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1997">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1997/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1997]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:1997|*]] fbgauek6cwxvi9piw6p5kg5b0xot1wq 0 275 68035 67414 2022-08-24T05:57:18Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} [[Tiätuvuárkká:SE1999Aug11T.gif|thumb|Porgemáánu tievâslâš [[peeivisiävŋánem]] [[Euroop]]ist já [[Aasia]]st]] [[Tiätuvuárkká:Armand Duplantis after his 6.0 m jump-6cropped.jpg|thumb|[[Armand Duplantis]] já [[Ruotâ]] lippu ive [[2019]]]] [[Tiätuvuárkká:Nelson Mandela, 2000 (5).jpg|thumb|[[Nelson Mandela]] ive [[2000]]]] [[Tiätuvuárkká:WK040202 polsstok karalis.jpg|thumb|[[Emmanouil Karalis]] ive [[2018]] [[Birmingham]]ist, [[Eŋland]]ist]] '''1999''' ('''MCMXCIX''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[vástuppeivi]]. Tot lâi [[1990-loho|1990-lovo]] majemuš ihe. OA nomâttij ive 1999 almugijkoskâsâžžân vuorâsij ihheen. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu=== * [[uđđâivemáánu 1.]] peeivi – [[Suomâ]]st poođij vuáimán laahâ [[aldanemkiäldu]]st (898/1998).<ref name="finlex-19980898"/> * [[uđđâivemáánu 28.]] peeivi – [[Kittâl]] Pokkaast mittedui [[Suomâ]] ton räi puoh vyeligumos liegâsvuotâ kuássin -51,5 °C. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Mari Mörö]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Kiltin yön lahjat''.<ref name="hs-2000003776798"/> * [[kuovâmáánu 6.]] peeivi &ndash; Sämmilâš kirjálâšvuođâ totkee [[Vuokko Hirvonen]] nágáttâlâi tuáhtárin [[Oulu ollâopâttâh|Oulu ollâopâttuvvâst]]. ===Njuhčâmáánu=== * [[njuhčâmáánu 14.]] peeivi – [[Maadâ-Afrik]] president [[Nelson Mandela]] poođij staatâkolliistâlmân Suomân. ===Cuáŋuimáánu=== * [[cuáŋuimáánu 23.]] peeivi – [[Tave-Atlant Piäluštemlitto (NATO)|Nato]] algâttij 50-ive juhlečuákkim [[New York]]ist. ===Vyesimáánu=== * [[vyesimáánu 13.]] peeivi – [[Carlo Azeglio Ciampi]] väljejui [[Italia president]]in. * [[vyesimáánu 17.]] peeivi – [[Ehud Barak]] väljejui [[Israel uáiviminister]]in. * [[vyesimáánu 29.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 1999|Euroviisuh]] uárnejuvvojii [[Jerusalem]]ist [[Israel]]ist. Kišto vuoitij [[Ruotâ]] ovdâsteijee [[Charlotte Nilsson]] pittáin ''Take Me to Your Heaven''. ===Kesimáánu=== * [[kesimáánu 3.]] peeivi – [[Suomâ ovdâskodde]] tuhhiittij [[Suomâ vuáđulaahâ|Suomâ uđđâ vuáđulaavâ]]. * [[kesimáánu 18.]] peeivi – [[Latvia parlament]] valjij staatâ uđđâ presidentin professor [[Vaira Vīķe-Freiberga]]. ===Porgemáánu=== * [[porgemáánu 11.]] peeivi – Tievâslâš [[peeivisiävŋánem]] [[Euroop]]ist já [[Aasia]]st. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Gerardus ’t Hooft]] já [[Martinus J. G. Veltman]]<ref name="np-phys-1999"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Ahmed Zewail]]<ref name="np-chem-1999"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Günter Grass]]<ref name="np-lit-1999"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Tuáhtáreh rajijttáá]]<ref name="np-peace-1999"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Günter Blobel]]<ref name="np-med-1999"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1999|Videospeelah ive 1999]] ==Šoddâmeh== * [[njuhčâmáánu 25.]] peeivi – [[Jin Ji-hee]], maadâkorealâš čaittâleijee * [[njuhčâmáánu 25.]] peeivi – [[Mikey Madison]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[cuáŋuimáánu 9.]] peeivi – [[Lil Nas X]], ovtâstumstaatâlâš ráppájeijee, lávloo já laavlârähtee * [[vyesimáánu 27.]] peeivi – [[Lily-Rose Depp]], [[ranska]]lâš-ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já mannekiin * [[vyesimáánu 28.]] peeivi – [[Cameron Boyce]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (j. [[2019]]) * [[porgemáánu 28.]] peeivi – [[Tanska prinssâ Nikolai]] * [[roovvâdmáánu 20.]] peeivi – [[Emmanouil Karalis]], [[kreikka]]lâš [[stávránjuškim|stávránjuškejeijee]]. * [[skammâmáánu 10.]] peeivi – [[Armand Duplantis]], ovtâstumstaatâlâš-ruátálâš [[stávránjuškim|stávránjuškejeijee]] ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 29.]] peeivi – [[Eeva-Kaarina Volanen]], syemmilâš čaittâleijee (š. [[1921]]) * [[kuovâmáánu 25.]] peeivi – [[Glenn T. Seaborg]], ive [[1951]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš kemist (š. [[1912]]) * [[njuhčâmáánu 7.]] peeivi – [[Stanley Kubrick]], ovtâstumstaatâlâš elleekovestivrejeijee (š. [[1928]]) * [[njuhčâmáánu 21.]] peeivi – [[Mary Ainsworth]], ovtâstumstaatâlâš ovdánempsykologia professor (s. [[1913]]) * [[syeinimáánu 23.]] peeivi – [[Hassan II]], [[Marokko kunâgâs]] iivij 1961–1999 (š. [[1929]]) * [[porgemáánu 12.]] peeivi – [[Giuseppe Beviacqua]], italialâš almosvalastâllee (š. [[1914]]) * [[porgemáánu 16.]] peeivi – [[Esko Toiviainen]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1915]])<ref name="mfafi-toiviainen">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/esko-toiviainen/ | Nommâ = Esko Toiviainen | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[juovlâmáánu 24.]] peeivi – [[João Figueiredo]], [[Brasilia president|Brasilia 30. president]] (š. [[1918]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|1999}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="hs-2000003776798">Kiuru, Kari. [https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000003776798.html Mari Mörö sai Runeberg-palkinnon romaanista Kiltin yön lahjat]. Helsingin Sanomat. 6.2.1999. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="finlex-19980898">[https://www.finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1998/19980898 Laki lähestymiskiellosta]. Finlex. §18. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1999">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1999/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1999]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1999">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1999/summary/ The Nobel Prize in Literature 1999]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1999">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1999/summary/ The Nobel Peace Prize 1999]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1999">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1999/summary/ The Nobel Prize in Physics 1999]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1999">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1999/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1999]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:1999|*]] 2r6kn2lm2g6p9oqsrnvqydzcfynw87r 0 991 68065 28830 2022-08-24T11:02:36Z Yupik 23 /* Tyejeh */ ===Albumeh=== wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Nils-Aslak-Valkeapaa.jpg|thumb|Nils-Aslak Valkeapää]] '''Nils-Aslak Valkeapää''' teikkâ '''Áillohaš''' ({{Šoddâm- já jäämmimäigi|23|3|1943|[[Iänudâh]]|[[Suomâ]]|27|11|2001|[[Espoo]]|Suomâ}}) lâi sämmilâš taaidâr, tivtâsteijee já jyeigee. ==Palhâšumeh já tubdâstâsah== Valkeapää finnij elimis ääigi maaŋgâlágánijd palhâšuumijd. Ive [[1985]] sun finnij [[Sämirääđi kunneepalhâšume]] pargostis sämmilij pyerrin.<ref name="leif-s10"/><ref name="leif-s18"/> Ive [[1991]] sun vuoitij [[Tave-enâmij rääđi kirjálâšvuođâpalhâšume]] kirjestis ''[[Beaivi, áhčážan|Piäiváš, iäččám]]''.<ref name="terkvp"/> Muáddi ive maŋeláá Valkeapää 50. šoddâmpeeivi kunnen [[Taažâ sämmilij riijkâservi]], [[Kuovdâkiäinu kieldâ]] já [[Kuovdâkiäinu Sämmilij servi]] vuáđudii [[sämimuusik]] palhâšume [[Áillohaš-palhâšume]].<ref name="nrk-1.12295371"/> Ive [[1994]] [[Oulu ollâopâttâh]] meridij nomâttiđ suu [[kunneetuáhtár]]in. Ive [[1996]] lâi [[Suomâ-palhâšume]] vuáru. Ovdâláá Valkeapää jämimis meid [[Laapi ollâopâttâh]] meridij nomâttiđ suu [[kunneetuáhtár]]in.<ref name="avvir-281479277706250"/> == Tyejeh == === Čalluuh já kirjeh === * ''Terveisiä Lapista'' [[1971]] : <br>[[tárukielâ]]n ''Helsning fra sameland'' [[1979]], [[eŋgâlâskielâ]]n ''Greetings from Lapland'' [[1983]] (pamflet) * ''Giđa ijat čuovgadat'' [[1974]] : <br>[[suomâkielâ]]n ''Kevään yöt niin valoisat'' [[1980]] * ''Lávllo vizár biellocizáš'' [[1976]] * ''Ádjaga silbasuonat'' [[1981]] * ''Ruoktu váimmus'' [[1985]] : <br>tárukielân ''Vidderna inom mig'' [[1987]] * ''Vindens veier'' [[1990]] * ''Trekways of the wind'' [[1994]] * ''Ich bin des windigen Berges Kind'' [[1985]] * ''Beaivi áhčážan'' [[1988]] : <br>tárukielân ''Solen, min far'' [[1990]], suomâkielân ''Aurinko, isäni'' [[1992]], ''Fadir min, solin'' [[1992]] * ''Nu guhkkin dat mii lahka'' : <br>tárukielân ''Så fjernt det naere'' [[1994]] * ''Jus gaccebiehtár bohkosivččii'' [[1996]] * ''Girddán, seivvodan'' [[1999]] * ''Eanni, eannážan'' [[2001]] ===Albumeh=== * ''[[Joikuja]]'' (1968) * ''[[Juoigamat]]'' (1973) * ''[[Vuoi Biret-Maaret, vuoi!]]'' (1974) * ''[[De čábba niegut runiidit]]'' (1976, oovtâst [[Åsa Blind]]áin já [[Jaakko Gauriloff]]áin) * ''[[Duvva, Áilen Niga Elle ja Aillohaš]]'' (1976) * ''[[Sámi eatnan duoddariid]]'' (1978) * ''[[Sápmi, vuoi Sápmi!]]'' (1982) * '' Davas ja geassai'' (1982) * '' Beaivi, áhčážan'' (1988) * '' Eanan, eallima eadni'' (1990) * '' Sámi luondu, gollerisku'' (1992) * '' Goase dušše'' (1994) * '' Dálveleaikkat/Wintergames'' (1994) ==Käldeeh== <small> <references> <ref name="leif-s10">Rantala, Leif. [https://static1.squarespace.com/static/5dfb35a66f00d54ab0729b75/t/5e315399de9c0144fe9689fa/1580290970900/Sa%CC%81mira%CC%81%C4%91i_historja%CC%81_Leif_Rantala.pdf Sámiráđđi 50 jagi]. Sijđo 10. Čujottum 4.2.2021 <small>(orjâlâškielân)</small></ref> <ref name="leif-s18">Rantala, Leif. [https://static1.squarespace.com/static/5dfb35a66f00d54ab0729b75/t/5e315399de9c0144fe9689fa/1580290970900/Sa%CC%81mira%CC%81%C4%91i_historja%CC%81_Leif_Rantala.pdf Sámiráđđi 50 jagi]. Sijđo 18. Čujottum 4.2.2021 <small>(orjâlâškielân)</small></ref> <ref name="terkvp">[https://www.norden.org/fi/nominee/1991-nils-aslak-valkeapaa-saamelainen-kielialue-beaivi-ahcazan 1991 Nils-Aslak Valkeapää, Saamelainen kielialue: Beaivi, áhčážan]. Tave-enâmij rääđi. Čujottum 4.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="nrk-1.12295371">Ballovara, Mette já Somby, Liv Inger. [https://www.nrk.no/sapmi/o__a-sami-musihkain-bargamin-1.12295371 Ođđa sámi musihkain bargamin]. NRK Sápmi. 5.4.2015. Čujottum 6.1.2021 <small>(orjâlâškielân)</small></ref> <ref name="avvir-281479277706250">Helander, Astrid. [https://www.pressreader.com/norway/avvir/20190227/281479277706250 Lappi universitehta nammadan guoktása gudnedoavttirin]. Ávvir. 27.2.2019. Čujottum 4.2.2021 <small>(orjâlâškielân)</small></ref> </references>  </small> [[Luokka:Ive 1943 šoddâmeh|Valkeapää]] [[Luokka:Ive 2001 jämimeh|Valkeapää]] [[Luokka:Jyeigeeh|Valkeapää]] [[Luokka:Laapi ollâopâttuv kunneetuáhtáreh|Valkeapää]] [[Luokka:Oulu ollâopâttuv kunneetuáhtáreh|Valkeapää]] [[Luokka:Suomâ-palhâšume vyeitteeh|Valkeapää]] [[Luokka:Sämmiliih kirječälleeh|Valkeapää]] [[Luokka:Sämmiliih tivtâsteijeeh|Valkeapää]] [[Luokka:Sämirääđi kunneepalhâšume vyeitteeh|Valkeapää]] [[Luokka:Tave-enâmij rääđi kirjálâšvuođâpalhâšume vyeitteeh|Valkeapää]] 4wa2mjqkq6kc3bu6ndkeiu2rs1lg9je 0 2801 68037 64371 2022-08-24T05:58:38Z Yupik 23 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2001''' ('''MMI''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[vuossargâ]]. Tot lâi [[kuálmád ihetuhháát]] vuossâmuš ihe já [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] nubbe ihe. ==Tábáhtusah== ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Juha Seppälä]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] [[nooveelčuágáldâh|nooveelčuágálduvâstis]] ''Suuret kertomukset''.<ref name="hs-2000003945396"/> ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Eric Cornell]], [[Wolfgang Ketterle]] já [[Carl Wieman]]<ref name="np-phys-2001"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[William S. Knowles]], [[Ryoji Noyori]] já [[Barry Sharpless]]<ref name="np-chem-2001"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[V. S. Naipaul]]<ref name="np-lit-2001"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Kofi Annan]]<ref name="np-peace-2001"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Leland Hartwell]], [[Timothy Hunt]] já [[Paul Nurse]]<ref name="np-med-2001"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2001|Videospeelah ive 2001]] ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 3.]] peeivi – [[Tuure Boelius]], syemmilâš tubetteijee, lávloo já čaittâleijee * [[juovlâmáánu 18.]] peeivi – [[Billie Eilish]], ovtâstumstaatâlâš lávloo-laavlârähtee ==Jämimeh== * [[kesimáánu 27.]] peeivi – [[Tove Jansson]], suomâruátálâš kirječällee já kovetaaidâr (š. [[1914]]) * [[skammâmáánu 27.]] peeivi – [[Nils-Aslak Valkeapää]], sämmilâš taaidâr, tivtâsteijee já jyeigee (š. [[1943]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2001}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="hs-2000003945396">Ylänen, Helena. [https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000003945396.html Juha Seppälä sai Runeberg- palkinnon]. Helsingin Sanomat. 6.2.2001. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2001">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2001/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2001]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2001">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2001/summary/ The Nobel Prize in Literature 2001]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2001">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2001/summary/ The Nobel Peace Prize 2001]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2001">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2001/summary/ The Nobel Prize in Physics 2001]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2001">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2001/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2001]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2001|*]] e8e5vldnqf4s9evyo2tvhrafvz895wu 0 2868 68047 64435 2022-08-24T06:20:34Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 12.]] peeivi – [[Jomo Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} '''1964''' ('''MCMLXIV''') lâi [[kárgámihe]], mii [[gregoriaanlâš kalender]] mield aalgij [[koskokko|koskoho]] já nuuvâi [[tuorâstâh|tuorâstuv]]. Tot lâi [[1960-loho|1960-lovo]] viiđâd ihe. ==Tábáhtusah== ===Čohčâmáánu=== * [[čohčâmáánu 21.]] peeivi – [[Malta]] šoodâi jiečânâssân. ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 12.]] peeivi – [[Jomo Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === * [[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Charles Townes]], [[Nikolai Basov]] já [[Aleksandr Prohorov]]<ref name="np-phys-1964"/> * [[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Dorothy Crowfoot Hodgkin]]<ref name="np-chem-1964"/> * [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Jean-Paul Sartre]] (piettâlij palhâšume vuástáväldimist)<ref name="np-lit-1964"/> * [[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Martin Luther King Jr.|Martin Luther King]]<ref name="np-peace-1964"/> * [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Konrad Bloch]] já [[Feodor Lynen]]<ref name="np-med-1964"/> ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 19.]] peeivi – [[Ricardo Arjona]], [[guatemala]]lâš lávloo já laavlârähtee * [[uđđâivemáánu 27.]] peeivi – [[Bridget Fonda]], [[Ovtâstum staatah|ovtâstumstaatalâš]] oovdiš čaittâleijee * [[kuovâmáánu 19.]] peeivi – [[Jennifer Doudna]], ive [[2020]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš [[Biokemia|biokemist]] * [[njuhčâmáánu 11.]] peeivi – [[Leena Lehtolainen]], syemmilâš kirječällee * [[njuhčâmáánu 25.]] peeivi – [[LisaGay Hamilton]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[syeinimáánu 16.]] peeivi – [[Nino Burdžanadze]], [[georgia]]lâš äššivyeijee, politikkár já [[Georgia president|Georgia vt. president]] iivij [[2003]]&ndash;[[2004]] já [[2007]]&ndash;[[2008]] * [[syeinimáánu 30.]] peeivi – [[Vivica A. Fox]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee, pyevtitteijee já läiđejeijee * [[roovvâdmáánu 20.]] peeivi – [[Kamala Harris]], ovtâstumstaatâlâš äššivyeijee, politikkár já [[Ovtâstum staatâi väripresident|Ovtâstum staatâi 49. väripresident]] ==Jämimeh== * [[syeinimáánu 18.]] peeivi – [[Hanna Järvi]], syemmilâš máttáátteijee já kirječällee (š. [[1882]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|1964}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> <references> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1964">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1964/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1964]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1964">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1964/summary/ The Nobel Prize in Literature 1964]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1964">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1964/summary/ The Nobel Peace Prize 1964]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1964">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1964/summary/ The Nobel Prize in Physics 1964]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1964">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1964/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1964]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> </references> </small> [[Luokka:1964|*]] 87durob406jhvy87702mgxwkuablj7t 0 2929 68036 64372 2022-08-24T05:57:55Z Yupik 23 === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2000|Videospeelah ive 2000]] wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} [[Tiätuvuárkká:Tarja Halonen in 2000.png|thumb|200px|[[Tarja Halonen]] algâttij [[Suomâ täsivääldi president|president]] virgeest. Sun lii Suomâ áinoo já vuossâmuš nissoonpresident tassaažân.]] [[Tiätuvuárkká:Finland 2012-01-28 (6836601744).jpg|thumb|[[Kuáccám]]ist šoodâi kaavpug.]] '''2000''' ('''MM''') lâi [[kárgámihe]], mii [[gregoriaanlâš kalender]] mield aalgij [[lávurdâh|lávurduv]] já nuuvâi [[pasepeivi|pasepeeivi]]. Tot lâi [[nubbe ihetuhháát|nube ihetuhháát]] já [[1900-loho|1900-lovo]] majemuš ihe sehe [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] vuossâmuš ihe. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu === * [[uđđâivemáánu 1.]] peeivi – [[Kuáccám]]ist já [[Ulvila]]st šoddii kaavpugeh. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Tuula-Liina Varis]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Maan päällä paikka yksi on''.<ref name="hs-2000003860607"/> * [[kuovâmáánu 6.]] peeivi &ndash; [[Tarja Halonen]] väljejui [[Suomâ täsivääldi president]]in 51&nbsp;% jienâin. ===Njuhčâmáánu=== * [[njuhčâmáánu 1.]] peeivi – [[Tarja Halonen]] algâttij [[Suomâ täsivääldi president|president]] virgeest. * njuhčâmáánu 1. peeivi – [[Suomâ vuáđulaahâ]] (731/1999) poođij vuáimán. * [[njuhčâmáánu 26.]] peeivi – [[Vladimir Putin]] väljejui [[Ruošâ president]]in. ===Vyesimáánu=== * [[vyesimáánu 13.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2000|Euroviisuh]] uárnejuvvojii [[Tukholma]]st. Kišto vuoitij [[Tanska]] ovdâsteijee [[Olsen Brothers]] pittáin ''Fly on the Wings of Love''. ===Skammâmáánu=== *[[skammâmáánu 27.]] peeivi – [[Jean Chrétien]] väljejui uđđâsist [[Kanada uáiviminister]]in. ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 4.]] peeivi – Syemmilâš kirječällee [[Johanna Sinisalo]] finnij [[Finlandia-palhâšume]] vuosâroomaanstis ''[[Ennen päivänlaskua ei voi]]''. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Zhores Alferov]], [[Herbert Kroemer]] já [[Jack St. Clair Kilby]]<ref name="np-phys-2000"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Alan J. Heeger]], [[Alan MacDiarmid]] já [[Hideki Shirakawa]]<ref name="np-chem-2000"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Gao Xingjian]]<ref name="np-lit-2000"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Kim Dae Jung]]<ref name="np-peace-2000"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Arvid Carlsson]], [[Paul Greengard]] já [[Eric Kandel]]<ref name="np-med-2000"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2000|Videospeelah ive 2000]] ==Šoddâmeh== * [[kuovâmáánu 4.]] peeivi – [[Arttu Korkeasalo]], syemmilâš [[ryevdipállu-uigâdem|ryevdipállu-uigâdeijee]] * [[porgemáánu 17.]] peeivi – [[Lil Pump]], ovtâstumstaatâlâš ráppájeijee já laavlârähtee * [[roovvâdmáánu 31.]] peeivi – [[Willow Smith]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já lávloo * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Kiia Nousiainen]], syemmilâš [[jieŋâskiärru]]spellee * skammâmáánu 20. peeivi – [[Connie Talbot]], brittilâš lávloo * [[juovlâmáánu 26.]] peeivi – [[Isac Elliot]], syemmilâš poplávloo ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 6.]] peeivi – [[Don Martin]], ovtâstumstaatâlâš ráiđukovesárgoo (MAD-lostâ) (š. [[1931]]) * [[uđđâivemáánu 19.]] peeivi – [[Hedy Lamarr]], nuorttâriijkâlâš čaittâleijee já utkee (š. [[1914]]) * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Ahmad Shamlou]], iranlâš tihtâčällee (š. [[1925]]) * [[porgemáánu 22.]] peeivi – [[Əbülfəz Elçibəy]], azerbaidžanlâš politikkár já [[Azerbaidžan president|Azerbaidžan täsivääldi 2. president]] iivij [[1992]]–[[1993]] (š. [[1938]]) * [[skammâmáánu 17.]] peeivi – [[Louis Néel]], ive [[1970]] [[Nobel-fyysiikpalhâšume]] finnim [[ranska]]lâš fysikkár já akatemikkár (š. [[1904]]) * [[skammâmáánu 20.]] peeivi – [[Kalle Päätalo]], syemmilâš kirječällee (š. [[1919]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2000}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="hs-2000003860607">Stenbäck, Irma. [https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000003860607.html Tuula-Liina Varis sai Runeberg-palkinnon]. Helsingin Sanomat. 6.2.2000. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2000">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2000/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2000]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2000">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2000/summary/ The Nobel Prize in Literature 2000]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2000">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2000/summary/ The Nobel Peace Prize 2000]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2000">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2000/summary/ The Nobel Prize in Physics 2000]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2000">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2000/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2000|*]] 2ux9wn03gi2ou86j6nbwqqx6hs3my1w 0 2931 68042 64366 2022-08-24T06:02:13Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2006''' ('''MMVI''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[pasepeivi]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] čiččâd ihe. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu=== * [[uđđâivemáánu 1.]] peeivi – [[Euroop union saavâjođetteijeevuotâ]] sirdui [[Ovtâstum kunâgâskodde|Ovtâstum kunâgâskoddeest]] [[Nuorttâriijkâ]]n syeinimáánu räi. * [[uđđâivemáánu 29.]] peeivi – [[Tarja Halonen]] väljejui uđđâsist [[Suomâ täsivääldi president]]in. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Riitta Jalonen]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Kuvittele itsellesi mies''.<ref name="yle-5222618"/> ===Njuhčâmáánu=== * [[njuhčâmáánu 1.]] peeivi – [[Tarja Halonen]] algâttij nube paje [[Suomâ täsivääldi president]]in. ===Syeinimáánu=== * [[syeinimáánu 1.]] peeivi – [[Euroop union saavâjođetteijeevuotâ]] sirdui [[Nuorttâriijkâ]]st [[Suomâ]]n ive loopâ räi. ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 13.]] peeivi – [[Amoc]] vuossâmuš single [[Šaali]] almostui. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[John C. Mather]] já [[George Smoot]]<ref name="np-phys-2006"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Roger Kornberg]]<ref name="np-chem-2006"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Orhan Pamuk]]<ref name="np-lit-2006"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Muhammad Yunus]] já [[Grameen Bank]]<ref name="np-peace-2006"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Andrew Fire]] já [[Craig Mello]]<ref name="np-med-2006"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2006|Videospeelah ive 2006]] ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 15.]] peeivi – [[Jabir al-Ahmad al-Jabir al-Sabah]], [[Kuwait eemiir|Kuwait 3. eemiir]] (š. [[1926]]) * [[čohčâmáánu 21.]] peeivi – [[Ella Holm Bull]], maadâsämmilâš máttáátteijee já kirječällee (š. [[1929]]) * [[juovlâmáánu 10.]] peeivi – [[Augusto Pinochet]], [[chile]]lâš kenraal, diktaattor já [[Chile president|Chile 30. president]] (š. [[1915]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2006}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="yle-5222618">[https://yle.fi/uutiset/3-5222618 Runeberg-palkinto Riitta Jaloselle]. Yle. 5.2.2006. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2006">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2006/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2006]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2006">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2006/summary/ The Nobel Prize in Literature 2006]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2006">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2006/summary/ The Nobel Peace Prize 2006]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2006">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2006/summary/ The Nobel Prize in Physics 2006]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2006">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2006/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2006]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2006|*]] fy3k8hvsxpfa6ptjtshfcjg0xx30bwd 0 3054 68033 64394 2022-08-24T05:54:13Z Yupik 23 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} '''1979''' ('''MCMLXXIX''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[vuossargâ]]. Tot lâi [[1970-loho|1970-lovo]] majemuš ihe. ==Tábáhtusah== ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === * [[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Sheldon Lee Glashow]], [[Abdus Salam]] já [[Steven Weinberg]]<ref name="np-phys-1979"/> * [[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Herbert C. Brown]] já [[Georg Wittig]]<ref name="np-chem-1979"/> * [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Odysseus Elytis]]<ref name="np-lit-1979"/> * [[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Enni Teresa]]<ref name="np-peace-1979"/> * [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Allan M. Cormack]] já [[Godfrey N. Hounsfield]]<ref name="np-med-1979"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1979|Videospeelah ive 1979]] ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 18.]] peeivi – [[Leo Varadkar]], [[irland]]lâš politikkár já ''[[taoiseach]]'' ađai Irland 20. uáiviminister iivij [[2017]]–[[2020]] * [[uđđâivemáánu 22.]] peeivi – [[Ailo Mikkelsen Gaup]], [[taažâ]]-sämmilâš maailmmiäštárkišto vuáittám [[FMX]]-vyeijee * [[kuovâmáánu 7.]] peeivi – [[Tawakkul Karman]], ive [[2011]] [[Nobel-ráávhupalhâšume]] finnim [[jemen]]lâš toimâtteijee, politikkár já olmoošvuoigâdvuotâpiälušteijee * [[kuovâmáánu 18.]] peeivi – [[Anja Storelv]], sämmilâš musikkár, lávloo já párnáimáttáátteijee * [[kuovâmáánu 21.]] peeivi – [[Jordan Peele]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee, čällee, stivrejeijee já pyevtitteijee * [[njuhčâmáánu 5.]] peeivi – [[Tiina Raevaara]], syemmilâš kirječällee * [[cuáŋuimáánu 4.]] peeivi – [[Heath Ledger]], [[australia]]lâš čaittâleijee (j. [[2008]]) * [[cuáŋuimáánu 23.]] peeivi – [[Lauri Ylönen]], syemmilâš lávloo (''[[The Rasmus]]'') * [[syeinimáánu 31.]] peeivi – [[Dana Gourrier]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[čohčâmáánu 21.]] peeivi – [[Martina Beck]], saksalâš pääččimčyeigee * [[roovvâdmáánu 25.]] peeivi – [[Elin Kåven]], taažâsämmilâš lávloo * [[juovlâmáánu 21.]] peeivi – [[Nika Melia]], [[georgia]]lâš politikkár ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 20.]] peeivi – [[Birger Brunila]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1882]])<ref name="mfafi-brunila">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/birger-brunila/ | Nommâ = Birger Brunila | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[kuovâmáánu 19.]] peeivi – [[Aili-Salli Ahde-Kjäldman]], syemmilâš arkkiteht já muotisundáttellee (š. [[1892]])<ref name="mfafi-ahde-kjäldman">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/aili-salli-ahde-kjaldman/ | Nommâ = Aili-Salli Ahde-Kjäldman | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[syeinimáánu 8.]] peeivi – [[Shin’ichirō Tomonaga]], ive [[1965]] [[Nobel-fyysiikpalhâšume]] finnim jaapaanlâš fysikkár (š. [[1906]])<ref name="np-tomonaga"/> * [[porgemáánu 12.]] peeivi – [[Ernst Boris Chain]], ive [[1945]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim brittilâš biokemist já bakteriolog (š. [[1906]])<ref name="np-chain"/> * [[porgemáánu 26.]] peeivi – [[Mika Waltari]], syemmilâš kirječällee (š. [[1908]]) * [[čohčâmáánu 1.]] peeivi – [[Dag Englund]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1906]])<ref name="mfafi-englund">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/dag-englund/ | Nommâ = Dag Englund | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[juovlâmáánu 21.]] peeivi – [[Aulis Blomstedt]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1906]])<ref name="mfafi-aulis-blomstedt">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/aulis-blomstedt/ | Nommâ = Aulis Blomstedt | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[juovlâmáánu 22.]] peeivi – [[Darryl F. Zanuck]], ovtâstumstaatâlâš elleekovestivrejeijee (š. [[1902]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|1979}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small> <references> <ref name="np-tomonaga">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1965/tomonaga/facts/ Sin-Itiro Tomonaga]. The Nobel Prize. Čujottum 23.7.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-chain">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/chain/facts/ Ernst B. Chain]. The Nobel Prize. Čujottum 23.7.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1979">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1979/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1979]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1979">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1979/summary/ The Nobel Prize in Literature 1979]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1979">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1979/summary/ The Nobel Peace Prize 1979]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1979">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1979/summary/ The Nobel Prize in Physics 1979]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1979">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1979/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1979]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> </references> </small> [[Luokka:1979|*]] 2xqdyjk43081hx1pe63anw2vdm5cci3 0 3231 68053 64395 2022-08-24T06:29:06Z Yupik 23 * [[porgemáánu 22.]] peeivi – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij pajekooskâst. wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} '''1977''' ('''MCMLXXVIII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[pasepeivi]]. Tot lâi [[1970-loho|1970-lovo]] oovcád ihe. ==Tábáhtusah== ===Porgemáánu=== * [[porgemáánu 22.]] peeivi – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij pajekooskâst. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === * [[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Pyotr Leonidovich Kapitsa]], [[Arno Allan Penzias]] já [[Robert Woodrow Wilson]]<ref name="np-phys-1978"/> * [[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Peter D. Mitchell]]<ref name="np-chem-1978"/> * [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Isaac Bashevis Singer]]<ref name="np-lit-1978"/> * [[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Mohamed Anwar al-Sadat]] já [[Menachem Begin]]<ref name="np-peace-1978"/> * [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Werner Arber]], [[Daniel Nathans]] já [[Hamilton O. Smith]]<ref name="np-med-1978"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1978|Videospeelah ive 1978]] ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 11.]] peeivi – [[Adepero Oduye]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[porgemáánu 23.]] peeivi – [[Kobe Bryant]], ovtâstumstaatâlâš [[kooripállu|kooripálluspellee]] (j. [[2020]]) * [[čohčâmáánu 3.]] peeivi – [[Marjo Niemi]], syemmilâš kirje- já čaaitâlmčällee * [[roovvâdmáánu 7.]] peeivi – [[Jari Jaanto]], syemmilâš startup-irâtteijee, nubbe [[IRC-Galleria]] vuáđudeijest * [[skammâmáánu 12.]] peeivi – [[Céline Sciamma]], ranskalâš elleekovestivrejeijee já -kietâčällee * [[juovlâmáánu 13.]] peeivi – [[Tamar Taliašvili]], georgialâš politikkár ==Jämimeh== * [[vyesimáánu 15.]] peeivi – [[Kiku Amino]], [[jaapaan]]lâš kirječällee já jurgâleijee (š. [[1900]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|1978}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small> <references> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1978/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1978/summary/ The Nobel Prize in Literature 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1978/summary/ The Nobel Peace Prize 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1978/summary/ The Nobel Prize in Physics 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1978/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> </references> </small> [[Luokka:1978|*]] jvlcuhtdjsakk2d8dqt64w7bn3ng1ro 68054 68053 2022-08-24T06:30:35Z Yupik 23 /* Porgemáánu */ ===Skammâmáánu=== * [[skammâmáánu 8.]] peeivi – [[Daniel arap Moi]] joođhij [[Kenia president]]in. wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} '''1977''' ('''MCMLXXVIII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[pasepeivi]]. Tot lâi [[1970-loho|1970-lovo]] oovcád ihe. ==Tábáhtusah== ===Porgemáánu=== * [[porgemáánu 22.]] peeivi – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij pajekooskâst. ===Skammâmáánu=== * [[skammâmáánu 8.]] peeivi – [[Daniel arap Moi]] joođhij [[Kenia president]]in. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === * [[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Pyotr Leonidovich Kapitsa]], [[Arno Allan Penzias]] já [[Robert Woodrow Wilson]]<ref name="np-phys-1978"/> * [[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Peter D. Mitchell]]<ref name="np-chem-1978"/> * [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Isaac Bashevis Singer]]<ref name="np-lit-1978"/> * [[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Mohamed Anwar al-Sadat]] já [[Menachem Begin]]<ref name="np-peace-1978"/> * [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Werner Arber]], [[Daniel Nathans]] já [[Hamilton O. Smith]]<ref name="np-med-1978"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1978|Videospeelah ive 1978]] ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 11.]] peeivi – [[Adepero Oduye]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[porgemáánu 23.]] peeivi – [[Kobe Bryant]], ovtâstumstaatâlâš [[kooripállu|kooripálluspellee]] (j. [[2020]]) * [[čohčâmáánu 3.]] peeivi – [[Marjo Niemi]], syemmilâš kirje- já čaaitâlmčällee * [[roovvâdmáánu 7.]] peeivi – [[Jari Jaanto]], syemmilâš startup-irâtteijee, nubbe [[IRC-Galleria]] vuáđudeijest * [[skammâmáánu 12.]] peeivi – [[Céline Sciamma]], ranskalâš elleekovestivrejeijee já -kietâčällee * [[juovlâmáánu 13.]] peeivi – [[Tamar Taliašvili]], georgialâš politikkár ==Jämimeh== * [[vyesimáánu 15.]] peeivi – [[Kiku Amino]], [[jaapaan]]lâš kirječällee já jurgâleijee (š. [[1900]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|1978}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small> <references> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1978/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1978/summary/ The Nobel Prize in Literature 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1978/summary/ The Nobel Peace Prize 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1978/summary/ The Nobel Prize in Physics 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1978/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> </references> </small> [[Luokka:1978|*]] mrzfl36mj4yjpjwaeiw4co0d2goh9bq 68061 68054 2022-08-24T07:19:15Z Muotâ 8 /* Porgemáánu */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=19}} '''1977''' ('''MCMLXXVIII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[pasepeivi]]. Tot lâi [[1970-loho|1970-lovo]] oovcád ihe. ==Tábáhtusah== ===Porgemáánu=== * [[porgemáánu 22.]] peeivi – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij. ===Skammâmáánu=== * [[skammâmáánu 8.]] peeivi – [[Daniel arap Moi]] joođhij [[Kenia president]]in. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === * [[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Pyotr Leonidovich Kapitsa]], [[Arno Allan Penzias]] já [[Robert Woodrow Wilson]]<ref name="np-phys-1978"/> * [[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Peter D. Mitchell]]<ref name="np-chem-1978"/> * [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Isaac Bashevis Singer]]<ref name="np-lit-1978"/> * [[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Mohamed Anwar al-Sadat]] já [[Menachem Begin]]<ref name="np-peace-1978"/> * [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Werner Arber]], [[Daniel Nathans]] já [[Hamilton O. Smith]]<ref name="np-med-1978"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 1978|Videospeelah ive 1978]] ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 11.]] peeivi – [[Adepero Oduye]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[porgemáánu 23.]] peeivi – [[Kobe Bryant]], ovtâstumstaatâlâš [[kooripállu|kooripálluspellee]] (j. [[2020]]) * [[čohčâmáánu 3.]] peeivi – [[Marjo Niemi]], syemmilâš kirje- já čaaitâlmčällee * [[roovvâdmáánu 7.]] peeivi – [[Jari Jaanto]], syemmilâš startup-irâtteijee, nubbe [[IRC-Galleria]] vuáđudeijest * [[skammâmáánu 12.]] peeivi – [[Céline Sciamma]], ranskalâš elleekovestivrejeijee já -kietâčällee * [[juovlâmáánu 13.]] peeivi – [[Tamar Taliašvili]], georgialâš politikkár ==Jämimeh== * [[vyesimáánu 15.]] peeivi – [[Kiku Amino]], [[jaapaan]]lâš kirječällee já jurgâleijee (š. [[1900]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|1978}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small> <references> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1978/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1978/summary/ The Nobel Prize in Literature 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/1978/summary/ The Nobel Peace Prize 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1978/summary/ The Nobel Prize in Physics 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-1978">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1978/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978]. The Nobel Prize. Čujottum 19.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> </references> </small> [[Luokka:1978|*]] gyrbx8xryzjd2l6ou5l6ebtn1b1m3jd 0 3254 68040 64368 2022-08-24T06:01:36Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2004''' ('''MMIV''') lâi [[kárgámihe]], mii [[gregoriaanlâš kalender]] mield aalgij [[tuorâstâh|tuorâstuv]] já nuuvâi [[vástuppeivi|vástuppeeivi]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] viiđâd ihe. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu=== * [[uđđâivemáánu 4.]] peeivi – [[Mikheil Saakašvili]] väljejui [[Georgia president]]in. * [[uđđâivemáánu 9.]] peeivi – [[Hanna Pakarinen]] vuoitij [[Suomâ]] vuossâmuu Idols-kišto. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Rakel Liehu]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Auringon asema''.<ref name="yle-5154000"/> ===Vyesimáánu=== * [[vyesimáánu 1.]] peeivi – 10 staattâd servii [[Euroop union]]ân: [[Eestieennâm]], [[Latvia]], [[Liettua]], [[Malta]], [[Kypros]], [[Uŋgar]], [[Puola]], [[Slovakia]], [[Slovenia]] já [[Tšekki]]. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[David Gross]], [[David Politzer]] já [[Frank Wilczek]]<ref name="np-phys-2004"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Aaron Ciechanover]], [[Avram Hershko]] já [[Irwin A. Rose]]<ref name="np-chem-2004"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Elfriede Jelinek]]<ref name="np-lit-2004"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Wangari Maathai]]<ref name="np-peace-2004"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Linda B. Buck]] já [[Richard Axel]]<ref name="np-med-2004"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2004|Videospeelah ive 2004]] ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[kesimáánu 5.]] peeivi &ndash; [[Ronald Reagan]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já [[Ovtâstum staatâi president|Ovtâstum staatâi 40. president]] (š. [[1911]]) * [[syeinimáánu 21.]] peeivi – [[Edward B. Lewis]], ive [[1995]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš geenitotkee (š. [[1918]]) * [[roovvâdmáánu 10.]] peeivi – [[Christopher Reeve]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. [[1952]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2004}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="yle-5154000">[https://yle.fi/uutiset/3-5154000 Runeberg-palkinto Rakel Liehulle]. Yle. 5.2.2004. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2004">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2004/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2004]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2004">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2004/summary/ The Nobel Prize in Literature 2004]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2004">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2004/summary/ The Nobel Peace Prize 2004]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2004">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2004/summary/ The Nobel Prize in Physics 2004]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2004">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2004/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2004|*]] f51ma8x9s5uc9vain2j2llqatocft8n 0 3278 68038 64370 2022-08-24T05:59:12Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2002''' ('''MMII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[majebargâ]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Risto Ahti]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] tihtâčuágálduvâstis ''Vain tahallaan voi rakastaa''.<ref name="yle-5118658"/> ===Syeinimáánu=== * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Alfred Moisiu]]st šoodâi [[Albania president|Albania 5. president]]. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Raymond Davis]], [[Masatoshi Koshiba]] já [[Riccardo Giacconi]]<ref name="np-phys-2002"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[John B. Fenn]], [[Kōichi Tanaka]] já [[Kurt Wüthrich]]<ref name="np-chem-2002"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Imre Kertész]]<ref name="np-lit-2002"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Jimmy Carter]]<ref name="np-peace-2002"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Paul Lauterbur]] já Sir [[Peter Mansfield]]<ref name="np-med-2002"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2002|Videospeelah ive 2002]] ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 6.]] peeivi – [[Max Perutz]], ive [[1962]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim nuorttâriijkâlâš-brittilâš molekyylbiolog<ref name="nobel-perutz-1962"/> (š. [[1914]]) * [[uđđâivemáánu 17.]] peeivi – [[Camilo José Cela]], ive [[1989]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim [[espanja]]lâš kirječällee<ref name="nobel-cela-1989"/> (š. [[1916]]) * [[uđđâivemáánu 28.]] peeivi – [[Astrid Lindgren]], ruátálâš párnáikirječällee (š. [[1907]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2002}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="yle-5118658">[https://yle.fi/uutiset/3-5118658 Runeberg-palkinto Risto Ahdille]. Yle. 5.2.2002. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="nobel-perutz-1962">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1962/perutz/facts/ Max F. Perutz]. The Nobel Prize. Čujottum 21.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="nobel-cela-1989">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1989/cela/facts/ Camilo José Cela]. The Nobel Prize. Čujottum 21.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2002/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2002/summary/ The Nobel Prize in Literature 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2002/summary/ The Nobel Peace Prize 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2002/summary/ The Nobel Prize in Physics 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2002/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2002|*]] 1gq4ceqz20gal4i7t9b5qa6dnx3qm2c 68057 68038 2022-08-24T06:38:13Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 30.]] peeivi – [[Mwai Kibaki]] algâttij [[Kenia president]] virgeest vuossâmuu keerdi. wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2002''' ('''MMII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[majebargâ]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Risto Ahti]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] tihtâčuágálduvâstis ''Vain tahallaan voi rakastaa''.<ref name="yle-5118658"/> ===Syeinimáánu=== * [[syeinimáánu 24.]] peeivi – [[Alfred Moisiu]]st šoodâi [[Albania president|Albania 5. president]]. ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 30.]] peeivi – [[Mwai Kibaki]] algâttij [[Kenia president]] virgeest vuossâmuu keerdi. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Raymond Davis]], [[Masatoshi Koshiba]] já [[Riccardo Giacconi]]<ref name="np-phys-2002"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[John B. Fenn]], [[Kōichi Tanaka]] já [[Kurt Wüthrich]]<ref name="np-chem-2002"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Imre Kertész]]<ref name="np-lit-2002"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Jimmy Carter]]<ref name="np-peace-2002"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Paul Lauterbur]] já Sir [[Peter Mansfield]]<ref name="np-med-2002"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2002|Videospeelah ive 2002]] ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 6.]] peeivi – [[Max Perutz]], ive [[1962]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim nuorttâriijkâlâš-brittilâš molekyylbiolog<ref name="nobel-perutz-1962"/> (š. [[1914]]) * [[uđđâivemáánu 17.]] peeivi – [[Camilo José Cela]], ive [[1989]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim [[espanja]]lâš kirječällee<ref name="nobel-cela-1989"/> (š. [[1916]]) * [[uđđâivemáánu 28.]] peeivi – [[Astrid Lindgren]], ruátálâš párnáikirječällee (š. [[1907]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2002}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="yle-5118658">[https://yle.fi/uutiset/3-5118658 Runeberg-palkinto Risto Ahdille]. Yle. 5.2.2002. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="nobel-perutz-1962">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1962/perutz/facts/ Max F. Perutz]. The Nobel Prize. Čujottum 21.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="nobel-cela-1989">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1989/cela/facts/ Camilo José Cela]. The Nobel Prize. Čujottum 21.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2002/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2002/summary/ The Nobel Prize in Literature 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2002/summary/ The Nobel Peace Prize 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2002/summary/ The Nobel Prize in Physics 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2002">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2002/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2002|*]] a0gtian1yiudlisrb27ubnofs10i4r4 0 3279 68039 64369 2022-08-24T06:00:02Z Yupik 23 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2003''' ('''MMIII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[koskokko]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] niäljád ihe. ==Tábáhtusah== ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Ranya Paasonen|Ranya ElRamly]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Auringon asema''.<ref name="hs-2000004117722"/> ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Aleksei Abrikosov]], [[Vitali Ginzburg]], [[Anthony Leggett]]<ref name="np-phys-2003"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Peter Agre]] já [[Roderick MacKinnon]]<ref name="np-chem-2003"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[J. M. Coetzee]]<ref name="np-lit-2003"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Shirin Ebadi]]<ref name="np-peace-2003"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Paul Lauterbur]] já Sir [[Peter Mansfield]]<ref name="np-med-2003"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2003|Videospeelah ive 2003]] ==Šoddâmeh== * [[uđđâivemáánu 3.]] peeivi – [[Greta Thunberg]], ruátálâš šoŋŋâdâhaktivist * [[porgemáánu 28.]] peeivi – [[Quvenzhané Wallis]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 12.]] peeivi – [[Maurice Gibb]], brittilâš musikkár ("[[Bee Gees]]"), [[Robin Gibb]] jyemehâš (š. [[1949]]) * [[kesimáánu 29.]] peeivi – [[Katharine Hepburn]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. [[1907]]) * [[čohčâmáánu 12.]] peeivi – [[Johnny Cash]], ovtâstumstaatalâš countrylávloo (š. [[1932]]) * [[roovvâdmáánu 21.]] peeivi – [[André Lonlas]], ranskalâš almosvalastâllee (š. [[1910]]) * [[juovlâmáánu 12.]] peeivi – [[Heydər Əliyev]], azerbaidžanlâš politikkár já [[Azerbaidžan president|Azerbaidžan täsivääldi 3. president]] iivij [[1993]]–2003 (š. [[1923]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2003}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="hs-2000004117722">Ylänen, Helena. [https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000004117722.html Palkinto vie Ranya ElRamlyn Intiaan]. Helsingin Sanomat. 6.2.2003. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2003">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2003/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2003]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2003">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2003/summary/ The Nobel Prize in Literature 2003]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2003">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2003/summary/ The Nobel Peace Prize 2003]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2003">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2003/summary/ The Nobel Prize in Physics 2003]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2003">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2003/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2003|*]] rkdfiruhic0ihw7xfje1319rueq27mf 0 3280 68041 64367 2022-08-24T06:01:55Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2005''' ('''MMV''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[lávurdâh]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] kuuđâd ihe. ==Tábáhtusah== ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Zinaida Lindén]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''I väntan på en jordbävning''.<ref name="yle-5196039"/> ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Roy J. Glauber]], [[John L. Hall]] já [[Theodor W. Hänsch]]<ref name="np-phys-2005"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Yves Chauvin]], [[Robert H. Grubbs]] já [[Richard R. Schrock]]<ref name="np-chem-2005"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Harold Pinter]]<ref name="np-lit-2005"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – ''[[Aalmugijkoskâsâš aatoomenergiaornijdume]] IAEA'' já ton hovdâ [[Mohamed ElBaradei]]<ref name="np-peace-2005"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Robin Warren]] já [[Barry Marshall]]<ref name="np-med-2005"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2005|Videospeelah ive 2005]] ==Šoddâmeh== * [[cuáŋuimáánu 29.]] peeivi – [[Shahadi Wright Joseph]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee, lávloo já tánssájeijee ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 15.]] peeivi – [[Victoria de los Ángeles]], [[katalonia]]lâš oopperalávloo (š. [[1923]]) * [[njuhčâmáánu 6.]] peeivi – [[Hans Bethe]], ive [[1967]] [[Nobel-fyysiikpalhâšume]] finnim saksalâš-ovtâstumstaatâlâš fysikkár (š. [[1906]])<ref name="np-bethe"/> * [[cuáŋuimáánu 4.]] peeivi – [[Doris Pettersson]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1926]])<ref name="mfafi-pettersson">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/doris-pettersson/ | Nommâ = Doris Pettersson | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref><ref name="billiongraves-pettersson">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://billiongraves.com/grave/Doris-Pettersson/35211117 | Nommâ = Doris Pettersson 22 Jan 1926 - 4 Apr 2005 | Almostittem = BillionGraves | Čujottum = 17.6.2022 | Kielâ = {{en}}}}</ref> * [[syeinimáánu 20.]] peeivi – [[James Doohan]], kanadalâš čaittâleijee (''[[Star Trek]]'') (š. [[1920]]) * [[syeinimáánu 21.]] peeivi – [[Tamara Lund]], syemmilâš oopperalávloo já čaittâleijee (š. [[1941]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2005}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="yle-5196039">[https://yle.fi/uutiset/3-5196039 Runeberg-palkinto Zinaida Lindénille]. Yle. 5.2.2005. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="np-bethe">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1967/bethe/facts/ Hans Bethe]. The Nobel Prize. Čujottum 23.7.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2005">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2005/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2005]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2005">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2005/summary/ The Nobel Prize in Literature 2005]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2005">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2005/summary/ The Nobel Peace Prize 2005]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2005">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2005/summary/ The Nobel Prize in Physics 2005]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2005">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2005/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2005]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2005|*]] 4nxtys0ufw8ztmhlyy76b1ki9p00fzl 0 3281 68058 64365 2022-08-24T06:39:42Z Yupik 23 ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 27.]] peeivi – [[Mwai Kibaki]] algâttij nube paje [[Kenia president]]in. wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2007''' ('''MMVII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[vuossargâ]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] káávcád ihe. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu=== * [[uđđâivemáánu 1.]] peeivi – [[Bulgaria]] já [[Romania]] servii [[Euroop union]]ân. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Sanna Ravi]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Ansari''.<ref name="kaleva-2390386"/> * [[kuovâmáánu 6.]] peeivi &ndash; [[Amoc]] vuossâmuš album [[Amok-kaččâm]] almostui. ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 27.]] peeivi – [[Mwai Kibaki]] algâttij nube paje [[Kenia president]]in. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Albert Fert]] já [[Peter Grünberg]]<ref name="np-phys-2007"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Gerhard Ertl]]<ref name="np-chem-2007"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Doris Lessing]]<ref name="np-lit-2007"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Al Gore]] já Ovtâstum aalmugij haldâttâsâikoskâsâš šoŋŋâdâhnubástuspaneeli [[IPCC]]<ref name="np-peace-2007"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Martin Evans]], [[Oliver Smithies]] já [[Mario Capecchi]]<ref name="np-med-2007"/> ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[cuáŋuimáánu 11.]] peeivi – [[Kurt Vonnegut]], ovtâstumstaatâlâš kirječällee (š. [[1922]]) * [[cuáŋuimáánu 23.]] peeivi – [[Boris Jeltsin]], [[Ruošâ president|Ruošâ 1. president]] iivij [[1991]]–[[1999]] (š. [[1931]]) * [[syeinimáánu 20.]] peeivi – [[Kai Siegbahn]], ive [[1981]] [[Nobel-fyysiikpalhâšume]] finnim ruátálâš fysikkár (š. [[1918]])<ref name="np-siegbahn"/> * [[syeinimáánu 23.]] peeivi – [[Ernst Otto Fischer]], ive [[1973]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim saksalâš kemist (š. [[1918]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2007}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="kaleva-2390386">Nikula, Sanna. [https://www.kaleva.fi/sanna-ravi-voitti-runeberg-palkinnon/2390386 Sanna Ravi voitti Runeberg-palkinnon]. Kaleva. 5.2.2007. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="np-siegbahn">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1981/siegbahn/facts/ Kai M. Siegbahn]. The Nobel Prize. Čujottum 23.7.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2007/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2007/summary/ The Nobel Prize in Literature 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2007/summary/ The Nobel Peace Prize 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2007/summary/ The Nobel Prize in Physics 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2007/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2007|*]] svno3f0uegvng4p2lgksjk5ucdb4xi9 68063 68058 2022-08-24T07:51:29Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2007''' ('''MMVII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[vuossargâ]]. Tot lâi [[2000-loho (ihelohe)|2000-ihelove]] káávcád ihe. ==Tábáhtusah== ===Uđđâivemáánu=== * [[uđđâivemáánu 1.]] peeivi – [[Bulgaria]] já [[Romania]] servii [[Euroop union]]ân. ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Sanna Ravi]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''Ansari''.<ref name="kaleva-2390386"/> * [[kuovâmáánu 6.]] peeivi &ndash; [[Amoc]] vuossâmuš album [[Amok-kaččâm]] almostui. ===Juovlâmáánu=== * [[juovlâmáánu 27.]] peeivi – [[Mwai Kibaki]] algâttij nube paje [[Kenia president]]in. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[Albert Fert]] já [[Peter Grünberg]]<ref name="np-phys-2007"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Gerhard Ertl]]<ref name="np-chem-2007"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Doris Lessing]]<ref name="np-lit-2007"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Al Gore]] já Ovtâstum aalmugij haldâttâsâikoskâsâš šoŋŋâdâhnubástuspaneeli [[IPCC]]<ref name="np-peace-2007"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Martin Evans]], [[Oliver Smithies]] já [[Mario Capecchi]]<ref name="np-med-2007"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2007|Videospeelah ive 2007]] ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[cuáŋuimáánu 11.]] peeivi – [[Kurt Vonnegut]], ovtâstumstaatâlâš kirječällee (š. [[1922]]) * [[cuáŋuimáánu 23.]] peeivi – [[Boris Jeltsin]], [[Ruošâ president|Ruošâ 1. president]] iivij [[1991]]–[[1999]] (š. [[1931]]) * [[syeinimáánu 20.]] peeivi – [[Kai Siegbahn]], ive [[1981]] [[Nobel-fyysiikpalhâšume]] finnim ruátálâš fysikkár (š. [[1918]])<ref name="np-siegbahn"/> * [[syeinimáánu 23.]] peeivi – [[Ernst Otto Fischer]], ive [[1973]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim saksalâš kemist (š. [[1918]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2007}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="kaleva-2390386">Nikula, Sanna. [https://www.kaleva.fi/sanna-ravi-voitti-runeberg-palkinnon/2390386 Sanna Ravi voitti Runeberg-palkinnon]. Kaleva. 5.2.2007. Čujottum 10.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <ref name="np-siegbahn">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1981/siegbahn/facts/ Kai M. Siegbahn]. The Nobel Prize. Čujottum 23.7.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2007/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2007/summary/ The Nobel Prize in Literature 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2007/summary/ The Nobel Peace Prize 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2007/summary/ The Nobel Prize in Physics 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2007">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2007/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2007|*]] qef6fvpc9vbuuc3hp9ieu83p694po1b 0 3286 68045 64412 2022-08-24T06:19:25Z Yupik 23 ===Cuáŋuimáánu=== * [[cuáŋuimáánu 9.]] peeivi – [[Uhuru Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2013''' ('''MMXIII''') lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[majebargâ]]. Tot lâi [[2010-loho|2010-lovo]] niäljád ihe. ==Tábáhtusah== ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Olli-Pekka Tennilä]] vuoitij [[Runeberg-palhâšume]] tihtâkirjestis ''Yksinkeltainen on kaksinkeltaista''.<ref name="yle-6481429"/> ===Cuáŋuimáánu=== * [[cuáŋuimáánu 9.]] peeivi – [[Uhuru Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. ===Syeinimáánu=== * [[syeinimáánu 1.]] peeivi – [[Kroatia]] seervâi [[Euroop union]]ân. ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === *[[Nobel-fyysiikpalhâšume|Fyysiik]] – [[François Englert]] já [[Peter Higgs]]<ref name="np-phys-2013"/> *[[Nobel-kemiapalhâšume|Kemia]] – [[Martin Karplus]], [[Michael Levitt]] já [[Arieh Warshel]]<ref name="np-chem-2013"/> *[[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume|Kirjálâšvuotâ]] – [[Alice Munro]]<ref name="np-lit-2013"/> *[[Nobel-ráávhupalhâšume|Ráávhu]] – [[Kemiallij viärjui kieldimornijdume]]<ref name="np-peace-2013"/> *[[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Talhâstieđâ]] – [[Randy Schekman]], [[Thomas Südhof]] já [[James Rothman]]<ref name="np-med-2013"/> === Čuákánkiäsuh eres suorgijn === * [[Videospellâihe 2013|Videospeelah ive 2013]] ==Šoddâmeh== * [[syeinimáánu 22.]] peeivi – [[George (Ovtâstum kunâgâskode prinssi)|Prinssâ George]], Ovtâstum kunâgâskode prinssâ ==Jämimeh== * [[kuovâmáánu 2.]] peeivi – [[Abraham Iyambo]], [[namibia]]lâš politikkár já minister (š. [[1961]]) * [[kuovâmáánu 19.]] peeivi – [[Robert Coleman Richardson]], ive [[1996]] [[Nobel-fyysiikpalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš [[fyysiik|fysikkár]] (š. [[1937]]) * [[kuovâmáánu 25.]] peeivi – [[Heikki Siren]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1918]])<ref name="mfafi-siren">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/heikki-siren/ | Nommâ = Heikki Siren | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 21.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[roovvâdmáánu 27.]] peeivi – [[Lou Reed]], ovtâstumstaatâlâš musikkár (š. [[1942]]) * [[skammâmáánu 30.]] peeivi – [[Paul Walker]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. [[1973]]) * [[juovlâmáánu 5.]] peeivi – [[Nelson Mandela]], ive [[1993]] [[Nobel-ráávhupalhâšume]] finnim [[Maadâ-Afrik]] president (š. [[1918]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2013}} ==Käldeeh== {{Commonscat}} <small> {{Käldeeh|sárgáttuvah|käldeeh <ref name="yle-6481429">Sundqvist, Janne. [https://yle.fi/uutiset/3-6481429 Kielivirheillä leikkivä runoilija sai Runeberg-palkinnon]. Yle. 5.2.2013. Čujottum 9.2.2021 <small>(suomâkielân)</small></ref> <!--Nobeleh--> <ref name="np-chem-2013">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2013/summary/ The Nobel Prize in Chemistry 2013]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-lit-2013">[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2013/summary/ The Nobel Prize in Literature 2013]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-peace-2013">[https://www.nobelprize.org/prizes/peace/2013/summary/ The Nobel Peace Prize 2013]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-phys-2013">[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2013/summary/ The Nobel Prize in Physics 2013]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> <ref name="np-med-2013">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2013/summary/ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2013]. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref> }} </small> [[Luokka:2013|*]] nxgvn0nqcdg439bmpqxjmno2oigdr7c 0 3432 68049 65275 2022-08-24T06:22:13Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ * [[2013]] – [[Uhuru Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:191125 Lil Nas X at the 2019 American Music Awards.png|thumb|[[Lil Nas X]] ive [[2019]]]] [[Tiätuvuárkká:Fallingwater - DSC05639.JPG|thumb|[[Fallingwater]]-viäsu, mon [[Frank Lloyd Wright]] lii vuávám]] '''Cuáŋuimáánu 9.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 99. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 100. peivi). Ive loopân láá 266 peivid. == Nommâpeeivih == * anarâš kalender: Eljis * syemmilâš kalender: Elias, Eljas, Eelis ==Tábáhtusah== [[Tiätuvuárkká:Flag of Finland.svg|25px|Suomâ lippu]] [[Suomâ liputtempeivi|Suomâ vuáhádum liputtempeivi]]: [[suomâkielâ]] peivi'' ađai ''[[Mikael Agricola -peivi]]'' * [[2013]] – [[Uhuru Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. ==Šoddâmeh== * [[1999]] – [[Lil Nas X]], ovtâstumstaatâlâš ráppájeijee, lávloo já laavlârähtee ==Jämimeh== * [[715]] – [[Konstantinus I]], katolilii kirho paavi iivij 708–715 (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Constantine-pope|nommâ=Constantine {{!}} pope {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-06-27|ietf-kielâkoodi=en}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.treccani.it/enciclopedia/costantino_(Enciclopedia-dei-Papi)|nommâ=COSTANTINO in "Enciclopedia dei Papi"|almostittem=www.treccani.it|čujottum=2022-06-27|ietf-kielâkoodi=it-IT}}</ref> * [[806]] – [[Kanmu]], [[Jaapaan]] kiäisár (š. [[737]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Kammu|nommâ=Kammu {{!}} emperor of Japan {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-06-29|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[1959]] – [[Frank Lloyd Wright]], ovtâstumstaatâlâš arkkiteht (š. [[1867]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Cuáŋuimáánu|9]] iql4w33uswjvypzs6d2b6640nuj59cz 0 3508 68050 65378 2022-08-24T06:23:13Z Yupik 23 * [[2022]] – [[Draupadi Murmu]] väljejui [[India president]]in. wikitext text/x-wiki '''Syeinimáánu 21.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 202. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 203. peivi). Ive loopân láá 163 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Hánná, Johánná, Jonná, Jenná *syemmilâš kalender: Johanna, Hanna, Jenni, Jenna, Jonna, Hannele, Hanne, Joanna ==Tábáhtusah== * [[2022]] – [[Draupadi Murmu]] väljejui [[India president]]in. ==Šoddâmeh== * [[1899]] – [[Ernest Hemingway]], ive [[1954]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim ovtâstumstaatâlâš kirječällee (j. [[1961]]) * [[1923]] – [[Rudolph A. Marcus]], ive [[1992]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim kanadalâš kemist * [[1951]] – [[Robin Williams]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (j. [[2014]]) ==Jämimeh== * [[1950]] – [[Ester Ståhlberg]], syemmilâš kirječällee, máttáátteijee já toimâtteijee. Suomâ president [[Kaarlo Juho Ståhlberg]] kálgu (š. [[1870]]) * [[1967]] – [[Albert Luthuli]], ive [[1960]] [[Nobel-ráávhupalhâšume]] finnim maadâafriklâš politikkár (š. [[1898]]) * [[1971]] – [[Yrjö Väisälä‎]], syemmilâš geodeet, täsnitiettee já fysikkár (š. [[1891]]) * [[1998]] – [[Alan Shepard]], ovtâstumstaatâlâš astronaut (š. [[1923]]) * [[2004]] – [[Edward B. Lewis]], ive [[1995]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhašume]] finnim ovtâstumstaatâlâš geenitotkee (š. [[1918]]) * [[2005]] – [[Tamara Lund]], syemmilâš oopperalávloo já čaittâleijee (š. [[1941]]) * [[2017]] – [[Hrvoje Šarinić]], kroatialâš politikkár já [[Kroatia uáiviminister]] iivij 1992–1993 (š. [[1935]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Syeinimáánu|21]] 28dbbfmkjso6yk8ewi5ctauexxqvqt7 0 3511 68051 67899 2022-08-24T06:23:23Z Yupik 23 * [[2022]] – [[Draupadi Murmu]] algâttij [[India president]] virgeest. wikitext text/x-wiki '''Syeinimáánu 25.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 206. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 207. peivi). Ive loopân láá 159 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Jááku, Jáákkup *syemmilâš kalender: Jaakko, Jaakob, Jimi, Jaakoppi ==Tábáhtusah== * [[2022]] – [[Draupadi Murmu]] algâttij [[India president]] virgeest. ==Šoddâmeh== * [[1936]] – [[Erkki Kairamo]], syemmilâš arkkiteht (j. [[1994]])<ref name="mfafi-kairamo">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/erkki-kairamo/ | Nommâ = Erkki Kairamo | Tahhee = Pihkanen, Ronja | Äigimuddo = 8.4.2021 | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 21.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[1967]] – [[Jaakko Saariluoma]], syemmilâš stand up&nbsp;-komikkár, jođetteijee, čaittâleijee, kietâčällee já stivrejeijee ==Jämimeh== * [[1011]] – [[Ichijō (kiäisár)|Ichijō]], [[Jaapaan]] kiäisár iivij 986–1011 (š. [[980]])<ref>{{Kirjekäldee|Tahhee=Brown, Delmer M. & Ishida, Ichirō|Nommâ=Gukanshō: The Future and the Past|Ihe=1979|Siijđoh=302–307|Almostittemsaje=Berkeley|Almostittee=University of California Press}}</ref><ref>{{Kirjekäldee|Tahhee=Varley, H. Paul|Nommâ=Jinnō Shōtōki: A Chronicle of Gods and Sovereigns|Ihe=1980|Siijđoh=192–195|Almostittemsaje=New York|Almostittee=Columbia University Press}}</ref><ref>{{Kirjekäldee|Tahhee=Titsingh, Isaac|Nommâ=Annales des empereurs du Japon|Ihe=1834|Siijđoh=150–154|Almostittemsaje=Pariisi|Almostittee=Royal Asiatic Society, Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> * [[1843]] – [[Charles Macintosh]], skotlandlâš kemist já utkee (š. [[1766]]) * [[1929]] – [[Matti Aikio]], sämmilâš kirječällee, toimâtteijee já taaidâr (š. [[1872]]) * [[1980]] – [[Vladimir Vysotski]], sovjetlittolâš trubaduur, tihtâčällee já čaittâleijee (š. [[1938]]) * [[1994]] – [[Erkki Kairamo]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1936]])<ref name="mfafi-kairamo"/> * [[2017]] – [[G. Yunupingu]], australialâš folkmusikkár (š. [[1971]]) * [[2018]] – [[Solmu Mäkelä]], syemmilâš tijdár (š. [[1922]]) * [[2019]] – [[Beji Caid Essebsi]], [[Tunisia president]] (š. [[1926]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Syeinimáánu|25]] f794efgriqfgwljpvvfhkvv58957bs9 0 3527 68052 65452 2022-08-24T06:28:34Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ * [[1978]] – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij pajekooskâst. wikitext text/x-wiki '''Porgemáánu 22.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 234. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 235. peivi). Ive loopân láá 131 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Ivváár *syemmilâš kalender: Iivari, Iivo ==Tábáhtusah== * [[1978]] – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij pajekooskâst. ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[1894]] – [[Abraham Nylander]], syemmilâš máttáátteijee já kirječällee (š. [[1835]]) * [[1937]] – [[Gustaf Strengell]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1878]])<ref name="mfafi-strengell">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/gustaf-strengell/ | Nommâ = Gustaf Strengell | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 21.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[2000]] – [[Əbülfəz Elçibəy]], azerbaidžanlâš politikkár já [[Azerbaidžan president|Azerbaidžan täsivääldi 2. president]] iivij [[1992]]–[[1993]] (š. [[1938]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Porgemáánu|22]] n2a8hq1uwf1x8f2g26ursntsphma9tn 68060 68052 2022-08-24T07:18:44Z Muotâ 8 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki '''Porgemáánu 22.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 234. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 235. peivi). Ive loopân láá 131 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Ivváár *syemmilâš kalender: Iivari, Iivo ==Tábáhtusah== * [[1978]] – Kenia väripresident [[Daniel arap Moi]] algâttij [[Kenia president]] virgeest, ko president [[Jomo Kenyatta]] jaamij. ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[1894]] – [[Abraham Nylander]], syemmilâš máttáátteijee já kirječällee (š. [[1835]]) * [[1937]] – [[Gustaf Strengell]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1878]])<ref name="mfafi-strengell">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/gustaf-strengell/ | Nommâ = Gustaf Strengell | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 21.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[2000]] – [[Əbülfəz Elçibəy]], azerbaidžanlâš politikkár já [[Azerbaidžan president|Azerbaidžan täsivääldi 2. president]] iivij [[1992]]–[[1993]] (š. [[1938]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Porgemáánu|22]] 7q1nbf4tp8u1d54teycjpqzupj7kigp 0 3578 68055 65564 2022-08-24T06:31:00Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ * [[1978]] – [[Daniel arap Moi]] joođhij [[Kenia president]]in. wikitext text/x-wiki '''Skammâmáánu 8.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 312. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 313. peivi). Ive loopân láá 53 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Aammun *syemmilâš kalender: Aatos ==Tábáhtusah== * [[1889]] – [[Montana]]st šoodâi [[Ovtâstum staatah|Ovtâstum staatâi]] 41. [[Ovtâstum staatâi uásistaatah|uásistaatâ]]. * [[1978]] – [[Daniel arap Moi]] joođhij [[Kenia president]]in. ==Šoddâmeh== * [[1952]] – [[Alfre Woodard]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee * [[1956]] – [[Mari Boine]], taažâsämmilâš musikkár ==Jämimeh== * [[2021]] – [[Kirsi Kunnas]], syemmilâš akatemikkár, tivtâsteijee, párnáikirječällee já jurgâleijee (š. [[1924]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Skammâmáánu|8]] ggukirg68ho2802j297f31u2vk54ecw 0 3602 68048 67044 2022-08-24T06:21:23Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ wikitext text/x-wiki '''Juovlâmáánu 12.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 346. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 347. peivi). Ive loopân láá 19 peivid. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Tuovâ *syemmilâš kalender: Tuovi ==Tábáhtusah== * [[1787]] – [[Pennsylvania]]st šoodâi [[Ovtâstum staatah|Ovtâstum staatâi]] nubbe [[Ovtâstum staatâi uásistaatah|uásistaatâ]]. * [[1964]] – [[Jomo Kenyatta]] algâttij [[Kenia president]] virgeest. * [[2002]] – Eŋgâlâskielâlâš [[Wikisänikirje]] algâttij tooimâs. ==Šoddâmeh== * [[1786]] – [[William L. Marcy]], ovtâstumstaatâlâš politikkár (j. [[1857]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://bioguide.congress.gov/search/bio/M000127|nommâ=Bioguide Search|almostittem=bioguide.congress.gov|čujottum=2022-06-14|kielâ={{en}}}}</ref> * [[1863]] – [[Edvard Munch]], [[taažâ]] máálájeijee (''[[Čuárvus]]'') (j. [[1944]]) * [[1866]] – [[Alfred Werner]], ive [[1913]] [[Nobel-kemiapalhâšume]] finnim [[sveicci]]lâš kemist (j. [[1919]]) * [[1903]] – [[Yasujirō Ozu]], [[jaapaan]]lâš elleekovestivrejeijee já kietâčällee (j. [[1963]]) * [[1915]] – [[Frank Sinatra]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já lávloo (j. [[1998]]) * [[1925]] – [[Ahmad Shamlou]], [[iran]]lâš tihtâčällee (j. [[2000]]) * [[1932]] – [[Viktor Sukhodrev]], [[sovjetlitto]]lâš já ryeššilâš jurgâleijee já tulkkâ (j. [[2014]]) * [[1937]] – [[Connie Francis]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já lávloo * [[1940]] – [[Dionne Warwick]], ovtâstumstaatâlâš lávloo * [[1960]] – [[Martina Hellmann]], [[saksa]]lâš [[skiärruleggistem|skiärruleggisteijee]] * [[1963]] – [[Julduz Usmonova]], [[uzbekistan]]lâš lávloo já čaittâleijee * [[1969]] – [[Michael Möllenbeck]], [[saksa]]lâš [[skiärruleggistem|skiärruleggisteijee]] ==Jämimeh== * [[817]] – [[Wu Yuanji]], Tang-dynastia kenraal (šoddâmihe ij tiäđust)<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E8%88%8A%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7145|nommâ=Old Book of Tang, vol. 145|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-14|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8/%E5%8D%B7214|nommâ=New Book of Tang, vol. 214|almostittem=zh.wikisource.org|čujottum=2022-08-14|ietf-kielâkoodi=zh}}</ref> * [[1807]] – [[Giuseppe Antonio Maria Michele Mainoni]], italialâš kenraal (š. [[1754]])<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.treccani.it/enciclopedia/giuseppe-antonio-majnoni_(Dizionario-Biografico)|nommâ=MAJNONI, Giuseppe Antonio in "Dizionario Biografico"|almostittem=www.treccani.it|čujottum=2022-07-05|ietf-kielâkoodi=it-IT}}</ref> * [[1963]] – [[Yasujirō Ozu]], [[jaapaan]]lâš elleekovestivrejeijee já kietâčällee (š. [[1903]]) * [[1968]] – [[Tallulah Bankhead]], ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (š. [[1902]]) * [[2003]] – [[Heydər Əliyev]], [[azerbaidžan]]lâš politikkár já [[Azerbaidžan president|Azerbaidžan täsivääldi 3. president]] iivij [[1993]]–[[2003]] (š. [[1923]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Juovlâmáánu|12]] ai0p3hsvhzdlwxowdxwik33ig142104 0 3610 68059 65613 2022-08-24T06:40:01Z Yupik 23 * [[2007]] – [[Mwai Kibaki]] algâttij nube paje [[Kenia president]]in. wikitext text/x-wiki '''Juovlâmáánu 27.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 361. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 362. peivi). Ive loopân láá 4 peeivi. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Hannu, Hansâ, Hanssâ *syemmilâš kalender: Hans, Hannu, Hannes ==Tábáhtusah== * [[795]] – [[Leo III (paavi)|Leo III]] šoodâi virgálávt katolilii kirho 96. paavin.<ref name="britannica">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.britannica.com/biography/Saint-Leo-III|nommâ=Saint Leo III {{!}} pope {{!}} Britannica|almostittem=www.britannica.com|čujottum=2022-06-20|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> * [[2007]] – [[Mwai Kibaki]] algâttij nube paje [[Kenia president]]in. ==Šoddâmeh== * [[1901]] – [[Marlene Dietrich]], saksalâš-ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee já lávloo (j. [[1992]]) ==Jämimeh== * [[1972]] – [[Lester B. Pearson]], ive [[1957]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim [[kanada]]lâš diplomaat já politikkár (š. [[1897]]) ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Juovlâmáánu|27]] h4qtfhz2oxbdtpubu96wupu8s8o4gop 0 3613 68056 65616 2022-08-24T06:37:37Z Yupik 23 * [[2002]] – [[Mwai Kibaki]] algâttij [[Kenia president]] virgeest vuossâmuu keerdi. wikitext text/x-wiki '''Juovlâmáánu 30.''' peivi lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield ive 364. peivi ([[kárgámihe|kárgámive]] 365. peivi). Ive loopân lii 1 peivi. == Nommâpeeivih == *anarâš kalender: Taavvid *syemmilâš kalender: Taavi, Daavid, Taavetti ==Tábáhtusah== * [[1456]] – Eennâm tuárgistij [[Napoli eennâmkodde]]est [[Italia]]st. [[Eennâmtuárgástâs]] intensiteet lâi 4,7 [[Richter ciäkkádâh|Richter ciäkkáduv]] mield já VI [[Mercalli ciäkkádâh|Mercalli ciäkkáduv]] mield.<ref name="ingv">{{Nettikäldee|čujottâs=http://storing.ingv.it/cfti/cfti5/|nommâ=CFTI5Med|almostittem=storing.ingv.it|čujottum=2022-06-20|kielâ={{it}}}}</ref> * [[1940]] – [[Yrjö Väisälä]] kaavnâi asteroid [[2750 Loviisa]]. * [[2002]] – [[Mwai Kibaki]] algâttij [[Kenia president]] virgeest vuossâmuu keerdi. ==Šoddâmeh== * [[1865]] – [[Rudyard Kipling]], ive [[1934]] [[Nobel-kirjálâšvuođâpalhâšume]] finnim brittilâš kirječällee, tihtâčällee já brittilâš imperium rämideijee (j. [[1936]]) * [[1915]] – [[Valter Nyström]], ruátálâš almosvalastâllee (j. [[2011]]) ==Jämimeh== * [[1917]] – [[Gustaf Nyström]], syemmilâš arkkiteht, rehtor já arkkitehtuur professor (š. [[1856]])<ref name="mfafi">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/gustaf-nystrom/ | Nommâ = Gustaf Nyström | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 16.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> * [[1958]] – [[Elsi Borg]], syemmilâš arkkiteht (š. [[1893]])<ref name="mfafi-borg">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.mfa.fi/kokoelmat/arkkitehdit/elsi-borg/ | Nommâ = Elsi Borg | Almostittem = Arkkitehtuurmuseo | Čujottum = 21.6.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> ==Fáádást eres soojijn== {{Commonscat-raddalâs}} == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> {{Kalender}} [[Luokka:Juovlâmáánu|30]] 1rv231uhbmcjmcr096ox9qw97vhaarq 2 6914 68064 68029 2022-08-24T07:52:18Z Muotâ 8 wikitext text/x-wiki ==Rounds 1–4== {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 1^st round: 8.3.2021–15.6.2021 !! colspan=3| 2^nd round: 16.6.2021–23.9.2021 !! colspan=3| 3^rd round: 24.9.2021–1.1.2022 !! colspan=3| 4^th round: 2.1.2022–11.4.2022 |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 1 ||[[smn:Tiina Raevaara]] || 8.3.2021 || 101 ||[[smn:Montagano]] || 16.6.2021 || 201 ||[[smn:Vincenzo Lorenzoni]] || 24.9.2021 || 301 ||[[smn:Druk tsendhen]] || 2.1.2022 |- | 2 ||[[smn:Kankaanpää]] || 9.3.2021 || 102 ||[[smn:Petrella Tifernina]] || 17.6.2021 || 202 ||[[smn:Sund]] || 25.9.2021 || 302 ||[[smn:Listo Amiga-speelâin]] || 3.1.2022 |- | 3 ||[[smn:Helen Türk]] || 10.3.2021 || 103 ||[[smn:Casacalenda]] || 18.6.2021 || 203 ||[[smn:Sottunga]] || 26.9.2021 || 303 ||[[smn:Listo MSX-speelâin]] || 4.1.2022 |- | 4 ||[[smn:Debra Winger]] || 11.3.2021 || 104 ||[[smn:Macchia Valfortore]] || 19.6.2021 || 204 ||[[smn:Maarianhamina]] || 27.9.2021 || 304 ||[[smn:Listo 3DO-speelâin]] || 5.1.2022 |- | 5 ||[[smn:Jodie Foster]] || 12.3.2021 || 105 ||[[smn:Montorio nei Frentani]] || 20.6.2021 || 205 ||[[smn:Säämi máttááttâskuávdáš]] || 28.9.2021 || 305 ||[[smn:Listo PC-FX-speelâin]] || 6.1.2022 |- | 6 ||[[smn:Sarah Michelle Gellar]] || 13.3.2021 || 106 ||[[smn:Jelsi]] || 21.6.2021 || 206 ||[[smn:Muonio jävrikuávlu]] || 29.9.2021 || 306 ||[[smn:Listo Vectrex-speelâin]] || 7.1.2022 |- | 7 ||[[smn:Alyson Hannigan]] || 14.3.2021 || 107 ||[[smn:Baranello]] || 22.6.2021 || 207 ||[[smn:Viljakkala]] || 30.9.2021 || 307 ||[[smn:Listo Maxis videospeelâin]] || 8.1.2022 |- | 8 ||[[smn:Kokemäki]] || 15.3.2021 || 108 ||[[smn:Provvidenti]] || 23.6.2021 || 208 ||[[smn:Kuhmalahti]] || 1.10.2021 || 308 ||[[smn:Listo Data East speelâin]] || 9.1.2022 |- | 9 ||[[smn:Ulvila]] || 16.3.2021 || 109 ||[[smn:Torella del Sannio]] || 24.6.2021 || 209 ||[[smn:Honkajoki]] || 2.10.2021 || 309 ||[[smn:Videospellâihe 2021]] || 10.1.2022 |- | 10 ||[[smn:Harjavalta]] || 17.3.2021 || 110 ||[[smn:Limosano]] || 25.6.2021 || 210 ||[[smn:Luvia]] || 3.10.2021 || 310 ||[[smn:Eino Kinnunen]] || 11.1.2022 |- | 11 ||[[smn:Uusikaupunki]] || 18.3.2021 || 111 ||[[smn:Castropignano]] || 26.6.2021 || 211 ||[[smn:Köyliö]] || 4.10.2021 || 311 ||[[smn:Erkki Elorinne]] || 12.1.2022 |- | 12 ||[[smn:Raisio]] || 19.3.2021 || 112 ||[[smn:Lupara]] || 27.6.2021 || 212 ||[[smn:Lavia]] || 5.10.2021 || 312 ||[[smn:Kaarina Valoaalto]] || 13.1.2022 |- | 13 ||[[smn:Laitila]] || 20.3.2021 || 113 ||[[smn:Oratino]] || 28.6.2021 || 213 ||[[smn:859]] || 6.10.2021 || 313 ||[[smn:Aini Tahvanainen]] || 14.1.2022 |- | 14 ||[[smn:Petäjävesi]] || 21.3.2021 || 114 ||[[smn:Trivento]] || 29.6.2021 || 214 ||[[smn:SámiSoster Rs]] || 7.10.2021 || 314 ||[[smn:Tiina Rinne]] || 15.1.2022 |- | 15 ||[[smn:Kannonkoski]] || 22.3.2021 || 115 ||[[smn:Castelmauro]] || 30.6.2021 || 215 ||[[smn:Hämeenkoski]] || 8.10.2021 || 315 ||[[smn:Minna Aaltonen]] || 16.1.2022 |- | 16 ||[[smn:Luhanka]] || 23.3.2021 || 116 ||[[smn:San Giovanni in Galdo]] || 1.7.2021 || 216 ||[[smn:Nastola]] || 9.10.2021 || 316 ||[[smn:Listo integraalijn]] || 17.1.2022 |- | 17 ||[[smn:Saarijärvi]] || 24.3.2021 || 117 ||[[smn:Campolieto]] || 2.7.2021 || 217 ||[[smn:Tarvasjoki]] || 10.10.2021 || 317 ||[[smn:Hjalmar Mellin]] || 18.1.2022 |- | 18 ||[[smn:Äänekoski]] || 25.3.2021 || 118 ||[[smn:Guardialfiera]] || 3.7.2021 || 218 ||[[smn:Lohtaja]] || 11.10.2021 || 318 ||[[smn:Claes Albert Tulindberg]] || 19.1.2022 |- | 19 ||[[smn:Viitasaari]] || 26.3.2021 || 119 ||[[smn:Guardiaregia]] || 4.7.2021 || 219 ||[[smn:Korpilahti]] || 12.10.2021 || 319 ||[[smn:Armenialiih numereh]] || 20.1.2022 |- | 20 ||[[smn:Forssa]] || 27.3.2021 || 120 ||[[smn:Busso]] || 5.7.2021 || 220 ||[[smn:Jämsänkoski]] || 13.10.2021 || 320 ||[[smn:Ernst Lindelöf]] || 21.1.2022 |- | 21 ||[[smn:Riihimäki]] || 28.3.2021 || 121 ||[[smn:Tavenna]] || 6.7.2021 || 221 ||[[smn:Pylkönmäki]] || 14.10.2021 || 321 ||[[smn:Lorenz Lindelöf]] || 22.1.2022 |- | 22 ||[[smn:Hattula]] || 29.3.2021 || 122 ||[[smn:Tufara]] || 7.7.2021 || 222 ||[[smn:Koskenpää]] || 15.10.2021 || 322 ||[[smn:Anders Johan Mether]] || 23.1.2022 |- | 23 ||[[smn:Humppila]] || 30.3.2021 || 123 ||[[smn:Ururi]] || 8.7.2021 || 223 ||[[smn:Äänekoski táálunkieldâ]] || 16.10.2021 || 323 ||[[smn:Listo Nirvana lavluin]] || 24.1.2022 |- | 24 ||[[smn:Janakkala]] || 31.3.2021 || 124 ||[[smn:Matrice]] || 9.7.2021 || 224 ||[[smn:Längelmäki]] || 17.10.2021 || 324 ||[[smn:Mlungu dalitsani Malawi]] || 25.1.2022 |- | 25 ||[[smn:Lea Laitinen]] || 1.4.2021 || 125 ||[[smn:1091]] || 10.7.2021 || 225 ||[[smn:Kuusjoki]] || 18.10.2021 || 325 ||[[smn:A Portuguesa]] || 26.1.2022 |- | 26 ||[[smn:Nicole Kidman]] || 2.4.2021 || 126 ||[[smn:Ferrazzano]] || 11.7.2021 || 226 ||[[smn:Pertteli]] || 19.10.2021 || 326 ||[[smn:Hail Grenada]] || 27.1.2022 |- | 27 ||[[smn:Charisma Carpenter]] || 3.4.2021 || 127 ||[[smn:Petacciato]] || 12.7.2021 || 227 ||[[smn:Kiikala]] || 20.10.2021 || 327 ||[[smn:La Dessalinienne]] || 28.1.2022 |- | 28 ||[[smn:Miina Seurujärvi]] || 4.4.2021 || 128 ||[[smn:Spinete]] || 13.7.2021 || 228 ||[[smn:Muurla]] || 21.10.2021 || 328 ||[[smn:The Banner of Freedom]] || 29.1.2022 |- | 29 ||[[smn:Mercedes McNab]] || 5.4.2021 || 129 ||[[smn:Listo Malediivij kaavpugijn]] || 14.7.2021 || 229 ||[[smn:Kisko]] || 22.10.2021 || 329 ||[[smn:Salve a ti, Nicaragua]] || 30.1.2022 |- | 30 ||[[smn:Amy Winehouse]] || 6.4.2021 || 130 ||[[smn:Sant'Elia a Pianisi]] || 15.7.2021 || 230 ||[[smn:Suomusjärvi]] || 23.10.2021 || 330 ||[[smn:Puurrâmrääsi]] || 31.1.2022 |- | 31 ||[[smn:Juliet Landau]] || 7.4.2021 || 131 ||[[smn:San Biase]] || 16.7.2021 || 231 ||[[smn:Halikko]] || 24.10.2021 || 331 ||[[smn:829]] || 1.2.2022 |- | 32 ||[[smn:Flavia Pennetta karrieerlovottuvah]] || 8.4.2021 || 132 ||[[smn:Vinchiaturo]] || 17.7.2021 || 232 ||[[smn:Aseksuaalvuotâ]] || 25.10.2021 || 332 ||[[smn:Kievânjuolâs]] || 2.2.2022 |- | 33 ||[[smn:Loppi]] || 9.4.2021 || 133 ||[[smn:Casalciprano]] || 18.7.2021 || 233 ||[[smn:Panseksuaalvuotâ]] || 26.10.2021 || 333 ||[[smn:Piättárrääsi]] || 3.2.2022 |- | 34 ||[[smn:Tammela]] || 10.4.2021 || 134 ||[[smn:Campodipietra]] || 19.7.2021 || 234 ||[[smn:Seksitaavdah]] || 27.10.2021 || 334 ||[[smn:Tavečuovjisjerjâ]] || 4.2.2022 |- | 35 ||[[smn:Ypäjä]] || 11.4.2021 || 135 ||[[smn:Campochiaro]] || 20.7.2021 || 235 ||[[smn:Klamydia]] || 28.10.2021 || 335 ||[[smn:Muáskâš]] || 5.2.2022 |- | 36 ||[[smn:Hausjärvi]] || 12.4.2021 || 136 ||[[smn:Colle d'Anchise]] || 21.7.2021 || 236 ||[[smn:Tippur]] || 29.10.2021 || 336 ||[[smn:Vuojârääsi]] || 6.2.2022 |- | 37 ||[[smn:Jokioinen]] || 13.4.2021 || 137 ||[[smn:Bonefro]] || 22.7.2021 || 237 ||[[smn:Njälmiseksi]] || 30.10.2021 || 337 ||[[smn:Vorrâruotâs]] || 7.2.2022 |- | 38 ||[[smn:Kustavi]] || 14.4.2021 || 138 ||[[smn:Cercemaggiore]] || 23.7.2021 || 238 ||[[smn:Kuppá]] || 31.10.2021 || 338 ||[[smn:Yìyǒngjūn Jìnxíngqǔ]] || 8.2.2022 |- | 39 ||[[smn:Taivassalo]] || 15.4.2021 || 139 ||[[smn:Cercepiccola]] || 24.7.2021 || 239 ||[[smn:Muotâäijih]] || 1.11.2021 || 339 ||[[smn:819]] || 9.2.2022 |- | 40 ||[[smn:Sämmilij evakko]] || 16.4.2021 || 140 ||[[smn:Duronia]] || 25.7.2021 || 240 ||[[smn:Muotâpállu]] || 2.11.2021 || 340 ||[[smn:898]] || 10.2.2022 |- | 41 ||[[smn:Vehmaa]] || 17.4.2021 || 141 ||[[smn:Gildone]] || 26.7.2021 || 241 ||[[smn:849]] || 3.11.2021 || 341 ||[[smn:Ruusuruotâs]] || 11.2.2022 |- | 42 ||[[smn:Marry Ailonieida Somby]] || 18.4.2021 || 142 ||[[smn:Lucito]] || 27.7.2021 || 242 ||[[smn:Sierâpaŋkki]] || 4.11.2021 || 342 ||[[smn:Cissáátivgâ]] || 12.2.2022 |- | 43 ||[[smn:Kerttu Vuolab]] || 19.4.2021 || 143 ||[[smn:Mafalda]] || 28.7.2021 || 243 ||[[smn:Iäluspellâ]] || 5.11.2021 || 343 ||[[smn:Tiänutimjám]] || 13.2.2022 |- | 44 ||[[smn:Emma Caulfield]] || 20.4.2021 || 144 ||[[smn:Mirabello Sannitico]] || 29.7.2021 || 244 ||[[smn:Kuáddásuáti]] || 6.11.2021 || 344 ||[[smn:Sälttisyeini]] || 14.2.2022 |- | 45 ||[[smn:Mari Boine]] || 21.4.2021 || 145 ||[[smn:Monacilioni]] || 30.7.2021 || 245 ||[[smn:839]] || 7.11.2021 || 345 ||[[smn:Kuolbâsälttisyeini]] || 15.2.2022 |- | 46 ||[[smn:Kuosâ]] || 22.4.2021 || 146 ||[[smn:Montecilfone]] || 31.7.2021 || 246 ||[[smn:Perniö]] || 8.11.2021 || 346 ||[[smn:Iävru]] || 16.2.2022 |- | 47 ||[[smn:Pihlejâš]] || 23.4.2021 || 147 ||[[smn:Montemitro]] || 1.8.2021 || 247 ||[[smn:Särkisalo]] || 9.11.2021 || 347 ||[[smn:San Costantino Albanese]] || 17.2.2022 |- | 48 ||[[smn:Ulla Pirttijärvi-Länsman]] || 24.4.2021 || 148 ||[[smn:Morrone del Sannio]] || 2.8.2021 || 248 ||[[smn:Venosa]] || 10.11.2021 || 348 ||[[smn:San Chirico Raparo]] || 18.2.2022 |- | 49 ||[[smn:Ann-Mari Andersen]] || 25.4.2021 || 149 ||[[smn:Portocannone]] || 3.8.2021 || 249 ||[[smn:Muro Lucano]] || 11.11.2021 || 349 ||[[smn:Sant'Angelo Le Fratte]] || 19.2.2022 |- | 50 ||[[smn:Lieto]] || 26.4.2021 || 150 ||[[smn:Ripabottoni]] || 4.8.2021 || 250 ||[[smn:Lagonegro]] || 12.11.2021 || 350 ||[[smn:Satriano di Lucania]] || 20.2.2022 |- | 51 ||[[smn:Mynämäki]] || 27.4.2021 || 151 ||[[smn:Rotello]] || 5.8.2021 || 251 ||[[smn:Maratea]] || 13.11.2021 || 351 ||[[smn:Houtskari]] || 21.2.2022 |- | 52 ||[[smn:Pyhäranta]] || 28.4.2021 || 152 ||[[smn:San Giuliano del Sannio]] || 6.8.2021 || 252 ||[[smn:Marsico Nuovo]] || 14.11.2021 || 352 ||[[smn:Iniö]] || 22.2.2022 |- | 53 ||[[smn:Ella Holm Bull]] || 29.4.2021 || 153 ||[[smn:San Polo Matese]] || 7.8.2021 || 253 ||[[smn:Avigliano]] || 15.11.2021 || 353 ||[[smn:Korppoo]] || 23.2.2022 |- | 54 ||[[smn:Kirste Paltto]] || 30.4.2021 || 154 ||[[smn:Toro]] || 8.8.2021 || 254 ||[[smn:Rionero in Vulture]] || 16.11.2021 || 354 ||[[smn:Kemiö]] || 24.2.2022 |- | 55 ||[[smn:Pöytyä]] || 1.5.2021 || 155 ||[[smn:Fossalto]] || 9.8.2021 || 255 ||[[smn:Acerenza]] || 17.11.2021 || 355 ||[[smn:Dragsfjärd]] || 25.2.2022 |- | 56 ||[[smn:Oripää]] || 2.5.2021 || 156 ||[[smn:Moturoa / Rabbit Island]] || 10.8.2021 || 256 ||[[smn:Albano di Lucania]] || 18.11.2021 || 356 ||[[smn:Merimasku]] || 26.2.2022 |- | 57 ||[[smn:Sauvo]] || 3.5.2021 || 157 ||[[smn:Gambatesa]] || 11.8.2021 || 257 ||[[smn:Anzi]] || 19.11.2021 || 357 ||[[smn:Velkua]] || 27.2.2022 |- | 58 ||[[smn:Marttila]] || 4.5.2021 || 158 ||[[smn:Castelbottaccio]] || 12.8.2021 || 258 ||[[smn:Armento]] || 20.11.2021 || 358 ||[[smn:Lemu]] || 28.2.2022 |- | 59 ||[[smn:Uđđâ-Kaledonia provinseh]] || 5.5.2021 || 159 ||[[smn:San Massimo]] || 13.8.2021 || 259 ||[[smn:Atella]] || 21.11.2021 || 359 ||[[smn:Askainen]] || 1.3.2022 |- | 60 ||[[smn:Nousiainen]] || 6.5.2021 || 160 ||[[smn:Sepino]] || 14.8.2021 || 260 ||[[smn:Balvano]] || 22.11.2021 || 360 ||[[smn:Piikkiö]] || 2.3.2022 |- | 61 ||[[smn:Masku]] || 7.5.2021 || 161 ||[[smn:San Giuliano di Puglia]] || 15.8.2021 || 261 ||[[smn:Barile]] || 23.11.2021 || 361 ||[[smn:Vahto]] || 3.3.2022 |- | 62 ||[[smn:Rusko]] || 8.5.2021 || 162 ||[[smn:Eurajoki]] || 16.8.2021 || 262 ||[[smn:Bella]] || 24.11.2021 || 362 ||[[smn:Suomâ lippu]] || 4.3.2022 |- | 63 ||[[smn:Ranska Guayana kieldah]] || 9.5.2021 || 163 ||[[smn:Jämijärvi]] || 17.8.2021 || 263 ||[[smn:Brienza]] || 25.11.2021 || 363 ||[[smn:Yläne]] || 5.3.2022 |- | 64 ||[[smn:Paimio]] || 10.5.2021 || 164 ||[[smn:Merikarvia]] || 18.8.2021 || 264 ||[[smn:Brindisi Montagna]] || 26.11.2021 || 364 ||[[smn:Pohja]] || 6.3.2022 |- | 65 ||[[smn:Salo]] || 11.5.2021 || 165 ||[[smn:Juupajoki]] || 19.8.2021 || 265 ||[[smn:Calvello]] || 27.11.2021 || 365 ||[[smn:Karjaa]] || 7.3.2022 |- | 66 ||[[smn:Kemiönsaari]] || 12.5.2021 || 166 ||[[smn:Campobasso]] || 20.8.2021 || 266 ||[[smn:Calvera]] || 28.11.2021 || 366 ||[[smn:Tammisaari]] || 8.3.2022 |- | 67 ||[[smn:Koski Tl]] || 13.5.2021 || 167 ||[[smn:Luchsingen]] || 21.8.2021 || 267 ||[[smn:Trecchina]] || 29.11.2021 || 367 ||[[smn:Elsa Kaarela]] || 9.3.2022 |- | 68 ||[[smn:Somero]] || 14.5.2021 || 168 ||[[smn:Valkeakoski]] || 22.8.2021 || 268 ||[[smn:Picerno]] || 30.11.2021 || 368 ||[[smn:Naima Jakobson]] || 10.3.2022 |- | 69 ||[[smn:Parainen]] || 15.5.2021 || 169 ||[[smn:Jomala]] || 23.8.2021 || 269 ||[[smn:Spinoso]] || 1.12.2021 || 369 ||[[smn:Hanna Järvi]] || 11.3.2022 |- | 70 ||[[smn:Hyvinkää]] || 16.5.2021 || 170 ||[[smn:Finström]] || 24.8.2021 || 270 ||[[smn:Rapolla]] || 2.12.2021 || 370 ||[[smn:Siiri Juva]] || 12.3.2022 |- | 71||[[smn:Vuorâččâsmyerji]] || 17.5.2021 || 171 ||[[smn:Saltvik]] || 25.8.2021 || 271 ||[[smn:San Fele]] || 3.12.2021 || 371 ||[[smn:Lydia Lyytikäinen]] || 13.3.2022 |- | 72||[[smn:Into Paadar]] || 18.5.2021 || 172 ||[[smn:Vårdö]] || 26.8.2021 || 272 ||[[smn:Trivigno]] || 4.12.2021 || 372 ||[[smn:Tramutola]] || 14.3.2022 |- | 73||[[smn:Etimâs]] || 19.5.2021 || 173 ||[[smn:Kumlinge]] || 27.8.2021 || 273 ||[[smn:Pignola]] || 5.12.2021 || 373 ||[[smn:Tolve]] || 15.3.2022 |- | 74||[[smn:John Gustavsen]] || 20.5.2021 || 174 ||[[smn:Hannah Arendt -palhâšume]] || 28.8.2021 || 274 ||[[smn:Latronico]] || 6.12.2021 || 374 ||[[smn:Tito]] || 16.3.2022 |- | 75||[[smn:Järvenpää]] || 21.5.2021 || 175 ||[[smn:Robert Schuman -miitaal]] || 29.8.2021 || 275 ||[[smn:Listo Mikkeli kaavpugoosijn]] || 7.12.2021 || 375 ||[[smn:Viggiano]] || 17.3.2022 |- | 76||[[smn:Kerava]] || 22.5.2021 || 176 ||[[smn:Simon Grany]] || 30.8.2021 || 276 ||[[smn:Sasso di Castalda]] || 8.12.2021 || 376 ||[[smn:Viggianello]] || 18.3.2022 |- | 77||[[smn:Lohja]] || 23.5.2021 || 177 ||[[smn:Brändö]] || 31.8.2021 || 277 ||[[smn:San Severino Lucano]] || 9.12.2021 || 377 ||[[smn:Vietri di Potenza]] || 19.3.2022 |- | 78||[[smn:Karkkila]] || 24.5.2021 || 178 ||[[smn:Geta]] || 1.9.2021 || 278 ||[[smn:Alahärmä]] || 10.12.2021 || 378 ||[[smn:Vaglio Basilicata]] || 20.3.2022 |- | 79||[[smn:Raasepori]] || 25.5.2021 || 179 ||[[smn:Adolphe Hauman]] || 2.9.2021 || 279 ||[[smn:Kortesjärvi]] || 11.12.2021 || 379 ||[[smn:Castelsaraceno]] || 21.3.2022 |- | 80||[[smn:Siuntio]] || 26.5.2021 || 180 ||[[smn:Kökar]] || 3.9.2021 || 280 ||[[smn:Ylihärmä]] || 12.12.2021 || 380 ||[[smn:Castelmezzano]] || 22.3.2022 |- | 81||[[smn:Vihti]] || 27.5.2021 || 181 ||[[smn:Valter Nyström]] || 4.9.2021 || 281 ||[[smn:Landsgemeinde (Glarus)]] || 13.12.2021 || 381 ||[[smn:Corleto Perticara]] || 23.3.2022 |- | 82||[[smn:Tuusula]] || 28.5.2021 || 182 ||[[smn:Giuseppe Beviacqua]] || 5.9.2021 || 282 ||[[smn:Mollis]] || 14.12.2021 || 382 ||[[smn:Castelluccio Superiore]] || 24.3.2022 |- | 83||[[smn:Nurmijärvi]] || 29.5.2021 || 183 ||[[smn:Várdám]] || 6.9.2021 || 283 ||[[smn:Näfels]] || 15.12.2021 || 383 ||[[smn:Campomaggiore]] || 25.3.2022 |- | 84||[[smn:Pukkila]] || 30.5.2021 || 184 ||[[smn:Lippukodde (várdám)]] || 7.9.2021 || 284 ||[[smn:Niederurnen]] || 16.12.2021 || 384 ||[[smn:Chiaromonte]] || 26.3.2022 |- | 85||[[smn:Inkoo]] || 31.5.2021 || 185 ||[[smn:Saammâl já puoidâ]] || 8.9.2021 || 285 ||[[smn:Oberurnen]] || 17.12.2021 || 385 ||[[smn:Cersosimo]] || 27.3.2022 |- | 86||[[smn:Mäntsälä]] || 1.6.2021 || 186 ||[[smn:Saammâl já čuoškah]] || 9.9.2021 || 286 ||[[smn:Obstalden]] || 18.12.2021 || 386 ||[[smn:Episcopia]] || 28.3.2022 |- | 87||[[smn:Sipoo]] || 2.6.2021 || 187 ||[[smn:Lemland]] || 10.9.2021 || 287 ||[[smn:Mühlehorn]] || 19.12.2021 || 387 ||[[smn:Forenza]] || 29.3.2022 |- | 88||[[smn:Pornainen]] || 3.6.2021 || 188 ||[[smn:Perâvárdám]] || 11.9.2021 || 288 ||[[smn:San Marino lippu]] || 20.12.2021 || 388 ||[[smn:Gallicchio]] || 30.3.2022 |- | 89||[[smn:Lapinjärvi]] || 4.6.2021 || 189 ||[[smn:Kuru]] || 12.9.2021 || 289 ||[[smn:Liechtenstein lippu]] || 21.12.2021 || 389 ||[[smn:Rotonda]] || 31.3.2022 |- | 90||[[smn:Myrskylä]] || 5.6.2021 || 190 ||[[smn:Maaninka]] || 13.9.2021 || 290 ||[[smn:Ukraina lippu]] || 22.12.2021 || 390 ||[[smn:Ruoti]] || 1.4.2022 |- | 91||[[smn:Kirkkonummi]] || 6.6.2021 || 191 ||[[smn:Karttula]] || 14.9.2021 || 291 ||[[smn:Kde domov můj]] || 23.12.2021 || 391 ||[[smn:Teana]] || 2.4.2022 |- | 92||[[smn:Karvia]] || 7.6.2021 || 192 ||[[smn:Haukivuori]] || 15.9.2021 || 292 ||[[smn:La Renaissance]] || 24.12.2021 || 392 ||[[smn:Senise]] || 3.4.2022 |- | 93||[[smn:Nakkila]] || 8.6.2021 || 193 ||[[smn:Ristiina]] || 16.9.2021 || 293 ||[[smn:L-Innu Malti]] || 25.12.2021 || 393 ||[[smn:Rapone]] || 4.4.2022 |- | 94||[[smn:Acquaviva Picena]] || 9.6.2021 || 194 ||[[smn:Savonranta]] || 17.9.2021 || 294 ||[[smn:L'Aube Nouvelle]] || 26.12.2021 || 394 ||[[smn:Terranova di Pollino]] || 5.4.2022 |- | 95||[[smn:Venarotta]] || 10.6.2021 || 195 ||[[smn:Kerimäki]] || 18.9.2021 || 295 ||[[smn:Ertra, Ertra, Ertra]] || 27.12.2021 || 395 ||[[smn:Savoia di Lucania]] || 6.4.2022 |- | 96||[[smn:San Benedetto del Tronto]] || 11.6.2021 || 196 ||[[smn:Valtimo]] || 19.9.2021 || 296 ||[[smn:God Bless Fiji]] || 28.12.2021 || 396 ||[[smn:Oppido Lucano]] || 7.4.2022 |- | 97||[[smn:Pomarkku]] || 12.6.2021 || 197 ||[[smn:Listo Ateena kunâgâsâin]] || 20.9.2021 || 297 ||[[smn:Une Seule Nuit]] || 29.12.2021 || 397 ||[[smn:Laurenzana]] || 8.4.2022 |- | 98||[[smn:Campobasso eennâmkode kieldah]] || 13.6.2021 || 198 ||[[smn:Lumparland]] || 21.9.2021 || 298 ||[[smn:Angola Avante]] || 30.12.2021 || 398 ||[[smn:Pietrapertosa]] || 9.4.2022 |- | 99||[[smn:Montelongo]] || 14.6.2021 || 199 ||[[smn:869]] || 22.9.2021 || 299 ||[[smn:Pátria]] || 31.12.2021 || 399 ||[[smn:Rivello]] || 10.4.2022 |- | 100||[[smn:Palata]] || 15.6.2021 || 200 ||[[smn:Listo Akkad kunâgâsâin]] || 23.9.2021 || 300 ||[[smn:Yumi, Yumi, Yumi]] || 1.1.2022 || 400 ||[[smn:878]] || 11.4.2022 |} ==Rounds 5–== {| class="wikitable sortable" |- ! colspan=3| 5^th round: 12.4.2022–20.7.2022 !! colspan=3| 6^th round: 21.7.2022– |- ! No. !! Article !! Date !! No. !! Article !! Date |- | 401 ||[[smn:Montemilone]] || 12.4.2022 || 501 ||[[smn:Lavrukkâš]] || 21.7.2022 |- | 402 ||[[smn:Grumento Nova]] || 13.4.2022 || 502 ||[[smn:778]] || 22.7.2022 |- | 403 ||[[smn:Guardia Perticara]] || 14.4.2022 || 503 ||[[smn:742]] || 23.7.2022 |- | 404 ||[[smn:Noepoli]] || 15.4.2022 || 504 ||[[smn:Láávtáš]] || 24.7.2022 |- | 405 ||[[smn:Ginestra]] || 16.4.2022 || 505 ||[[smn:Njollâ]] || 25.7.2022 |- | 406 ||[[smn:Paterno]] || 17.4.2022 || 506 ||[[smn:Listo iivijn]] || 26.7.2022 |- | 407 ||[[smn:Kááđus]] || 18.4.2022 || 507 ||[[smn:Puárree]] || 27.7.2022 |- | 408 ||[[smn:Pescara del Tronto]] || 19.4.2022 || 508 ||[[smn:Syeinilyevi]] || 28.7.2022 |- | 409 ||[[smn:Marsicovetere]] || 20.4.2022 || 509 ||[[smn:759]] || 29.7.2022 |- | 410 ||[[smn:Maschito]] || 21.4.2022 || 510 ||[[smn:719]] || 30.7.2022 |- | 411 ||[[smn:Lavello]] || 22.4.2022 || 511 ||[[smn:726]] || 31.7.2022 |- | 412 ||[[smn:Banzi]] || 23.4.2022 || 512 ||[[smn:Njižžjävri]] || 1.8.2022 |- | 413 ||[[smn:Baragiano]] || 24.4.2022 || 513 ||[[smn:Pavdjävri]] || 2.8.2022 |- | 414 ||[[smn:Cancellara]] || 25.4.2022 || 514 ||[[smn:Morgâmjävri]] || 3.8.2022 |- | 415 ||[[smn:Carbone]] || 26.4.2022 || 515 ||[[smn:Simmaahjävri]] || 4.8.2022 |- | 416 ||[[smn:Castelgrande]] || 27.4.2022 || 516 ||[[smn:Menišjävri (jävri)]] || 5.8.2022 |- | 417 ||[[smn:Suriname pirrâduvah]] || 28.4.2022 || 517 ||[[smn:Rááhájävri]] || 6.8.2022 |- | 418 ||[[smn:Coronie pirrâdâh]] || 29.4.2022 || 518 ||[[smn:Smuggâjävri]] || 7.8.2022 |- | 419 ||[[smn:Nickerie pirrâdâh]] || 30.4.2022 || 519 ||[[smn:Vyelijävri (Avveel)]] || 8.8.2022 |- | 420 ||[[smn:Wanica pirrâdâh]] || 1.5.2022 || 520 ||[[smn:Düsseldorf Open (ATP)]] || 9.8.2022 |- | 421 ||[[smn:Paramaribo pirrâdâh]] || 2.5.2022 || 521 ||[[smn:New York Open (ATP)]] || 10.8.2022 |- | 422 ||[[smn:Para pirrâdâh]] || 3.5.2022 || 522 ||[[smn:Istanbul Open (ATP)]] || 11.8.2022 |- | 423 ||[[smn:Saramacca pirrâdâh]] || 4.5.2022 || 523 ||[[smn:Antalya Open (ATP)]] || 12.8.2022 |- | 424 ||[[smn:Brokopondo pirrâdâh]] || 5.5.2022 || 524 ||[[smn:Malaysian Open (ATP)]] || 13.8.2022 |- | 425 ||[[smn:Sipaliwini pirrâdâh]] || 6.5.2022 || 525 ||[[smn:Shenzhen Open (ATP)]] || 14.8.2022 |- | 426 ||[[smn:Filiano]] || 7.5.2022 || 526 ||[[smn:Videospellâihe 1999]] || 15.8.2022 |- | 427 ||[[smn:Fardella]] || 8.5.2022 || 527 ||[[smn:SA Tennis Open (ATP)]] || 16.8.2022 |- | 428 ||[[smn:Moliterno]] || 9.5.2022 || 528 ||[[smn:Videospellâihe 2000]] || 17.8.2022 |- | 429 ||[[smn:Marcha Real]] || 10.5.2022 || 529 ||[[smn:Videospellâihe 2001]] || 18.8.2022 |- | 430 ||[[smn:El Gran Carlemany]] || 11.5.2022 || 530 ||[[smn:Videospellâihe 2002]] || 19.8.2022 |- | 431 ||[[smn:Pietragalla]] || 12.5.2022 || 531 ||[[smn:Videospellâihe 2003]] || 20.8.2022 |- | 432 ||[[smn:Sant'Arcangelo]] || 13.5.2022 || 532 ||[[smn:Videospellâihe 2004]] || 21.8.2022 |- | 433 ||[[smn:San Martino d'Agri]] || 14.5.2022 || 533 ||[[smn:Videospellâihe 2005]] || 22.8.2022 |- | 434 ||[[smn:San Paolo Albanese]] || 15.5.2022 || 534 ||[[smn:Videospellâihe 2006]] || 23.8.2022 |- | 435 ||[[smn:San Chirico Nuovo]] || 16.5.2022 || 535 ||[[smn:Videospellâihe 2007]] || 24.8.2022 |- | 436 ||[[smn:Sarconi]] || 17.5.2022 |- | 437 ||[[smn:Genzano di Lucania]] || 18.5.2022 |- | 438 ||[[smn:Palazzo San Gervasio]] || 19.5.2022 |- | 439 ||[[smn:858]] || 20.5.2022 |- | 440 ||[[smn:Montemurro]] || 21.5.2022 |- | 441 ||[[smn:Missanello]] || 22.5.2022 |- | 442 ||[[smn:Pescopagano]] || 23.5.2022 |- | 443 ||[[smn:Nemoli]] || 24.5.2022 |- | 444 ||[[smn:Lauria]] || 25.5.2022 |- | 445 ||[[smn:Kaamâsmokke]] || 26.5.2022 |- | 446 ||[[smn:Nuvvus]] || 27.5.2022 |- | 447 ||[[smn:Jeesiö]] || 28.5.2022 |- | 448 ||[[smn:Petkula]] || 29.5.2022 |- | 449 ||[[smn:Lokka]] || 30.5.2022 |- | 450 ||[[smn:San Donaci]] || 31.5.2022 |- | 451 ||[[smn:Carovigno]] || 1.6.2022 |- | 452 ||[[smn:Erchie]] || 2.6.2022 |- | 453 ||[[smn:Torchiarolo]] || 3.6.2022 |- | 454 ||[[smn:Vaalajärvi]] || 4.6.2022 |- | 455 ||[[smn:Villa Castelli]] || 5.6.2022 |- | 456 ||[[smn:Cisternino]] || 6.6.2022 |- | 457 ||[[smn:Himnusz]] || 7.6.2022 |- | 458 ||[[smn:Himni i Flamurit]] || 8.6.2022 |- | 459 ||[[smn:Mesagne]] || 9.6.2022 |- | 460 ||[[smn:Oria]] || 10.6.2022 |- | 461 ||[[smn:Seipäjärvi]] || 11.6.2022 |- | 462 ||[[smn:Uimaniemi]] || 12.6.2022 |- | 463 ||[[smn:Aska]] || 13.6.2022 |- | 464 ||[[smn:Syväjärvi]] || 14.6.2022 |- | 465 ||[[smn:Videospellâihe 2013]] || 15.6.2022 |- | 466 ||[[smn:Latiano]] || 16.6.2022 |- | 467 ||[[smn:Ceglie Messapica]] || 17.6.2022 |- | 468 ||[[smn:Brindisi]] || 18.6.2022 |- | 469 ||[[smn:Cesare Orlandi]] || 19.6.2022 |- | 470 ||[[smn:Kelujärvi]] || 20.6.2022 |- | 471 ||[[smn:Yuulngukielah]] || 21.6.2022 |- | 472 ||[[smn:Videospellâihe 2014]] || 22.6.2022 |- | 473 ||[[smn:Videospellâihe 1971]] || 23.6.2022 |- | 474 ||[[smn:Videospellâihe 1978]] || 24.6.2022 |- | 475 ||[[smn:Videospellâihe 1979]] || 25.6.2022 |- | 476 ||[[smn:Videospellâihe 1984]] || 26.6.2022 |- | 477 ||[[smn:Karniliih kielah]] || 27.6.2022 |- | 478 ||[[smn:Ngarnaliih kielah]] || 28.6.2022 |- | 479 ||[[smn:718]] || 29.6.2022 |- | 480 ||[[smn:Francavilla Fontana]] || 30.6.2022 |- | 481 ||[[smn:Ostuni]] || 1.7.2022 |- | 482 ||[[smn:Listo HIM lavluin]] || 2.7.2022 |- | 483 ||[[smn:Videospellâihe 1985]] || 3.7.2022 |- | 484 ||[[smn:Videospellâihe 1986]] || 4.7.2022 |- | 485 ||[[smn:Videospellâihe 1987]] || 5.7.2022 |- | 486 ||[[smn:Videospellâihe 1988]] || 6.7.2022 |- | 487 ||[[smn:Videospellâihe 1991]] || 7.7.2022 |- | 488 ||[[smn:Videospellâihe 1992]] || 8.7.2022 |- | 489 ||[[smn:Videospellâihe 1993]] || 9.7.2022 |- | 490 ||[[smn:Videospellâihe 1994]] || 10.7.2022 |- | 491 ||[[smn:Videospellâihe 1995]] || 11.7.2022 |- | 492 ||[[smn:Videospellâihe 1996]] || 12.7.2022 |- | 493 ||[[smn:Trombi (jorreestormâ)]] || 13.7.2022 |- | 494 ||[[smn:Videospellâihe 1990]] || 14.7.2022 |- | 495 ||[[smn:Videospellâihe 1989]] || 15.7.2022 |- | 496 ||[[smn:Fasano]] || 16.7.2022 |- | 497 ||[[smn:687]] || 17.7.2022 |- | 498 ||[[smn:Videospellâihe 1997]] || 18.7.2022 |- | 499 ||[[smn:Čuđemaainâs]] || 19.7.2022 |- | 500 ||[[smn:Fujita-ciäkkádâh]] || 20.7.2022 |} ogoiltjapg5bpxq09ckgakym5zz0kk1 0 11091 68043 66856 2022-08-24T06:09:00Z Yupik 23 /* Tábáhtusah */ +Draupadi Murmu wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2022''' ('''MMXXII''') lii normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[lávurdâh]]. Tot lii [[2020-loho|2020-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== <!--===Uđđâivemáánu=== --> ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 4.]]&ndash;[[kuovâmáánu 20.|20.]] peeivij – [[Tälviolympialiih 2022|Peking olympialiih]] uárnejuvvojii. * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Quynh Tran]] finnij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''[[Skugga och svalka]]''.<ref name="hs-2000008583834">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000008583834.html | Nommâ = Vietnamilaissyntyinen, Pietarsaaressa kasvanut ja Malmössä asuva Quynh Tran voitti Runeberg-palkinnon | Tahhee = Majander, Antti | Almostittem = Helsingin Sanomat | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 5.2.2022 | Almostittee = | Čujottum = 5.2.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> <!--===Njuhčâmáánu=== ===Cuáŋuimáánu=== --> ===Vyesimáánu=== * [[vyesimáánu 9.]] peeivi – [[Bongbong Marcos]] väljejui [[Filippiineh|Filippiinij]] presidentin. * [[vyesimáánu 10.]]–[[vyesimáánu 14.|14.]] peivij – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Euroviisuh]] uárnejuvvojii [[Torino]]st, [[Italia]]st. ** [[vyesimáánu 10.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Ive 2022 Euroviisuh-lávlumkišto vuossâmuš semifiinaal]] uárnejui. ** [[vyesimáánu 12.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Euroviisuh-lávlumkišto nubbe semifiinaal]] uárnejui. ** [[vyesimáánu 14.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Ive 2022 Euroviisuh-lávlumkišto fiinaal]] uárnejui. * [[vyesimáánu 15.]] peeivi – [[Hassan Sheikh Mohamud]] algâttij [[Somalia]] president virgeest.<ref name="bbc-61438047">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.bbc.com/news/world-africa-61438047 | Nommâ = Somalia's new president elected by 327 people | Tahhee = Ali, Mohamud | Almostittem = BBC News | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 15.5.2022 | Čujottum = 16.5.2022 | Kielâ = {{en}}}}</ref> * [[vyesimáánu 16.]] peeivi – [[Élisabeth Borne]] väljejui [[Ranska uáiviminister]]in. * [[vyesimáánu 18.]] peeivi – [[Suomâ]] já [[Ruotâ]] kuođđii [[Nato]]-[[jeessânucâmuš]]. * [[vyesimáánu 23.]] peeivi – [[Anthony Albanese]] väljejui [[Australia uáiviminister]]in. ===Syeinimáánu=== * [[syeinimáánu 21.]] peeivi – [[Draupadi Murmu]] väljejui [[India president]]in. * [[syeinimáánu 25.]] peeivi – [[Draupadi Murmu]]st algâttij [[India president]] virgeest. <!--===Porgemáánu=== ===Čohčâmáánu=== ===Roovvâdmáánu=== ===Juovlâmáánu=== ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === --> ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 9.]] peeivi – [[Nils Henrik Måsø]], sämmilâš toimâtteijee já politikkár (š. [[1952]])<ref name="nrk-1.15807130">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.nrk.no/sapmi/journalista-nils-henrik-maso-lea-japman-1.15807130 | Nommâ = Journalista Nils Henrik Måsø lea jápmán | Tahhee = Larsen, Dan Robert | Almostittem = | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 12.1.2022 | Almostittee = NRK Sápmi | Čujottum = 14.1.2022 | Kielâ = {{se}}}}</ref> * [[kuovâmáánu 8.]] peeivi – [[Luc Montagnier]], ive [[2008]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim ranskalâš virolog já [[AIDS]]-totkee (š. [[1932]])<ref name="np-med-2008">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2008/montagnier/facts/ Luc Montagnier Facts]. The Nobel Prize. Čujottum 17.8.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.liberation.fr/checknews/le-professeur-luc-montagnier-est-mort-20220210_T3AVUEDJGJHVNJLGKPYOGSRQEU/|nommâ=Le professeur Luc Montagnier est mort|tahhee=Service Checknews|almostittem=Libération|čujottum=2022-07-10|ietf-kielâkoodi=fr}}</ref> * [[njuhčâmáánu 23.]] peeivi – [[Madeleine Albright]], ovtâstumstaatâlâš diplomaat já Ovtâstum staatâi 64. olgominister iivij 1997–2000 (š. [[1937]]) * [[porgemáánu 10.]] peeivi – [[Vesa-Matti Loiri]], syemmilâš čaittâleijee, komikkár, lávloo já musikkár (š. [[1945]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2022}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small><references/></small> [[Luokka:2022|*]] qw1ilqjs16rp6fb2jt7tipi6q75eccc 68044 68043 2022-08-24T06:10:19Z Yupik 23 [[Tiätuvuárkká:Droupadi_Murmu_official_portrait,_2022.jpg|thumb|right|[[India]] uđđâ president [[Draupadi Murmu]] ive 2022]] wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2022''' ('''MMXXII''') lii normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[lávurdâh]]. Tot lii [[2020-loho|2020-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== <!--===Uđđâivemáánu=== --> ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 4.]]&ndash;[[kuovâmáánu 20.|20.]] peeivij – [[Tälviolympialiih 2022|Peking olympialiih]] uárnejuvvojii. * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Quynh Tran]] finnij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''[[Skugga och svalka]]''.<ref name="hs-2000008583834">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000008583834.html | Nommâ = Vietnamilaissyntyinen, Pietarsaaressa kasvanut ja Malmössä asuva Quynh Tran voitti Runeberg-palkinnon | Tahhee = Majander, Antti | Almostittem = Helsingin Sanomat | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 5.2.2022 | Almostittee = | Čujottum = 5.2.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> <!--===Njuhčâmáánu=== ===Cuáŋuimáánu=== --> ===Vyesimáánu=== * [[vyesimáánu 9.]] peeivi – [[Bongbong Marcos]] väljejui [[Filippiineh|Filippiinij]] presidentin. * [[vyesimáánu 10.]]–[[vyesimáánu 14.|14.]] peivij – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Euroviisuh]] uárnejuvvojii [[Torino]]st, [[Italia]]st. ** [[vyesimáánu 10.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Ive 2022 Euroviisuh-lávlumkišto vuossâmuš semifiinaal]] uárnejui. ** [[vyesimáánu 12.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Euroviisuh-lávlumkišto nubbe semifiinaal]] uárnejui. ** [[vyesimáánu 14.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Ive 2022 Euroviisuh-lávlumkišto fiinaal]] uárnejui. * [[vyesimáánu 15.]] peeivi – [[Hassan Sheikh Mohamud]] algâttij [[Somalia]] president virgeest.<ref name="bbc-61438047">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.bbc.com/news/world-africa-61438047 | Nommâ = Somalia's new president elected by 327 people | Tahhee = Ali, Mohamud | Almostittem = BBC News | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 15.5.2022 | Čujottum = 16.5.2022 | Kielâ = {{en}}}}</ref> * [[vyesimáánu 16.]] peeivi – [[Élisabeth Borne]] väljejui [[Ranska uáiviminister]]in. * [[vyesimáánu 18.]] peeivi – [[Suomâ]] já [[Ruotâ]] kuođđii [[Nato]]-[[jeessânucâmuš]]. * [[vyesimáánu 23.]] peeivi – [[Anthony Albanese]] väljejui [[Australia uáiviminister]]in. ===Syeinimáánu=== [[Tiätuvuárkká:Droupadi_Murmu_official_portrait,_2022.jpg|thumb|right|[[India]] uđđâ president [[Draupadi Murmu]] ive 2022]] * [[syeinimáánu 21.]] peeivi – [[Draupadi Murmu]] väljejui [[India president]]in. * [[syeinimáánu 25.]] peeivi – [[Draupadi Murmu]]st algâttij [[India president]] virgeest. <!--===Porgemáánu=== ===Čohčâmáánu=== ===Roovvâdmáánu=== ===Juovlâmáánu=== ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === --> ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 9.]] peeivi – [[Nils Henrik Måsø]], sämmilâš toimâtteijee já politikkár (š. [[1952]])<ref name="nrk-1.15807130">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.nrk.no/sapmi/journalista-nils-henrik-maso-lea-japman-1.15807130 | Nommâ = Journalista Nils Henrik Måsø lea jápmán | Tahhee = Larsen, Dan Robert | Almostittem = | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 12.1.2022 | Almostittee = NRK Sápmi | Čujottum = 14.1.2022 | Kielâ = {{se}}}}</ref> * [[kuovâmáánu 8.]] peeivi – [[Luc Montagnier]], ive [[2008]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim ranskalâš virolog já [[AIDS]]-totkee (š. [[1932]])<ref name="np-med-2008">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2008/montagnier/facts/ Luc Montagnier Facts]. The Nobel Prize. Čujottum 17.8.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.liberation.fr/checknews/le-professeur-luc-montagnier-est-mort-20220210_T3AVUEDJGJHVNJLGKPYOGSRQEU/|nommâ=Le professeur Luc Montagnier est mort|tahhee=Service Checknews|almostittem=Libération|čujottum=2022-07-10|ietf-kielâkoodi=fr}}</ref> * [[njuhčâmáánu 23.]] peeivi – [[Madeleine Albright]], ovtâstumstaatâlâš diplomaat já Ovtâstum staatâi 64. olgominister iivij 1997–2000 (š. [[1937]]) * [[porgemáánu 10.]] peeivi – [[Vesa-Matti Loiri]], syemmilâš čaittâleijee, komikkár, lávloo já musikkár (š. [[1945]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2022}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small><references/></small> [[Luokka:2022|*]] 15f5sm77ada8z3t2oliuvvnw304a1ws 68046 68044 2022-08-24T06:19:43Z Muotâ 8 /* Syeinimáánu */ wikitext text/x-wiki {{Čyeti-iveh|n=20}} '''2022''' ('''MMXXII''') lii normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lii [[gregoriaanlâš kalender]] mield [[lávurdâh]]. Tot lii [[2020-loho|2020-lovo]] kuálmád ihe. ==Tábáhtusah== <!--===Uđđâivemáánu=== --> ===Kuovâmáánu=== * [[kuovâmáánu 4.]]&ndash;[[kuovâmáánu 20.|20.]] peeivij – [[Tälviolympialiih 2022|Peking olympialiih]] uárnejuvvojii. * [[kuovâmáánu 5.]] peeivi – [[Quynh Tran]] finnij [[Runeberg-palhâšume]] kirjestis ''[[Skugga och svalka]]''.<ref name="hs-2000008583834">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.hs.fi/kulttuuri/art-2000008583834.html | Nommâ = Vietnamilaissyntyinen, Pietarsaaressa kasvanut ja Malmössä asuva Quynh Tran voitti Runeberg-palkinnon | Tahhee = Majander, Antti | Almostittem = Helsingin Sanomat | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 5.2.2022 | Almostittee = | Čujottum = 5.2.2022 | Kielâ = {{fi}}}}</ref> <!--===Njuhčâmáánu=== ===Cuáŋuimáánu=== --> ===Vyesimáánu=== * [[vyesimáánu 9.]] peeivi – [[Bongbong Marcos]] väljejui [[Filippiineh|Filippiinij]] presidentin. * [[vyesimáánu 10.]]–[[vyesimáánu 14.|14.]] peivij – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Euroviisuh]] uárnejuvvojii [[Torino]]st, [[Italia]]st. ** [[vyesimáánu 10.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Ive 2022 Euroviisuh-lávlumkišto vuossâmuš semifiinaal]] uárnejui. ** [[vyesimáánu 12.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Euroviisuh-lávlumkišto nubbe semifiinaal]] uárnejui. ** [[vyesimáánu 14.]] peeivi – [[Euroviisuh-lávlumkišto 2022|Ive 2022 Euroviisuh-lávlumkišto fiinaal]] uárnejui. * [[vyesimáánu 15.]] peeivi – [[Hassan Sheikh Mohamud]] algâttij [[Somalia]] president virgeest.<ref name="bbc-61438047">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.bbc.com/news/world-africa-61438047 | Nommâ = Somalia's new president elected by 327 people | Tahhee = Ali, Mohamud | Almostittem = BBC News | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 15.5.2022 | Čujottum = 16.5.2022 | Kielâ = {{en}}}}</ref> * [[vyesimáánu 16.]] peeivi – [[Élisabeth Borne]] väljejui [[Ranska uáiviminister]]in. * [[vyesimáánu 18.]] peeivi – [[Suomâ]] já [[Ruotâ]] kuođđii [[Nato]]-[[jeessânucâmuš]]. * [[vyesimáánu 23.]] peeivi – [[Anthony Albanese]] väljejui [[Australia uáiviminister]]in. ===Syeinimáánu=== [[Tiätuvuárkká:Droupadi_Murmu_official_portrait,_2022.jpg|thumb|right|[[India]] uđđâ president [[Draupadi Murmu]] ive 2022]] * [[syeinimáánu 21.]] peeivi – [[Draupadi Murmu]] väljejui [[India president]]in. * [[syeinimáánu 25.]] peeivi – [[Draupadi Murmu]] algâttij [[India president]] virgeest. <!--===Porgemáánu=== ===Čohčâmáánu=== ===Roovvâdmáánu=== ===Juovlâmáánu=== ===[[Tiätuvuárkká:Nobel prize medal.svg|20px]] Nobel-palhâšumeh === --> ==Šoddâmeh== ==Jämimeh== * [[uđđâivemáánu 9.]] peeivi – [[Nils Henrik Måsø]], sämmilâš toimâtteijee já politikkár (š. [[1952]])<ref name="nrk-1.15807130">{{Nettikäldee | Čujottâs = https://www.nrk.no/sapmi/journalista-nils-henrik-maso-lea-japman-1.15807130 | Nommâ = Journalista Nils Henrik Måsø lea jápmán | Tahhee = Larsen, Dan Robert | Almostittem = | Almostittemsaje = | Äigimuddo = 12.1.2022 | Almostittee = NRK Sápmi | Čujottum = 14.1.2022 | Kielâ = {{se}}}}</ref> * [[kuovâmáánu 8.]] peeivi – [[Luc Montagnier]], ive [[2008]] [[Nobel-fysiologia- teikkâ talhâstieđâpalhâšume|Nobel-talhâstieđâpalhâšume]] finnim ranskalâš virolog já [[AIDS]]-totkee (š. [[1932]])<ref name="np-med-2008">[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2008/montagnier/facts/ Luc Montagnier Facts]. The Nobel Prize. Čujottum 17.8.2021 <small>(eŋgâlâskielân)</small></ref><ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.liberation.fr/checknews/le-professeur-luc-montagnier-est-mort-20220210_T3AVUEDJGJHVNJLGKPYOGSRQEU/|nommâ=Le professeur Luc Montagnier est mort|tahhee=Service Checknews|almostittem=Libération|čujottum=2022-07-10|ietf-kielâkoodi=fr}}</ref> * [[njuhčâmáánu 23.]] peeivi – [[Madeleine Albright]], ovtâstumstaatâlâš diplomaat já Ovtâstum staatâi 64. olgominister iivij 1997–2000 (š. [[1937]]) * [[porgemáánu 10.]] peeivi – [[Vesa-Matti Loiri]], syemmilâš čaittâleijee, komikkár, lávloo já musikkár (š. [[1945]]) ==Kalender== {{Kalender ihe|2022}} == Käldeeh == {{Commonscat}} <small><references/></small> [[Luokka:2022|*]] d6tlc9qq2f3c93b06n1wtfovrz9w2v8 14 12214 68032 53208 2022-08-23T19:22:30Z EmausBot 83 Bot: Fixing double redirect to [[Luokka:Ihe 2021 Euroopist]] wikitext text/x-wiki #OHJAUS [[:Luokka:Ihe 2021 Euroopist]] n7pr882djuk050mvnojgxoqzak3so47 0 14646 68030 67628 2022-08-23T17:12:11Z Sukkakaali 1826 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Spain Canary Islands location map La Gomera.svg|pienoiskuva|La Gomera -suálui]] [[Tiätuvuárkká:El Silbo.jpg|pienoiskuva|Silbo Gomero kevttee]] '''Silbo Gomero''' ađai '''El Silbo''' ({{k-es|silbo}} 'njuurgâs') lii kielâ, mon viestâdem tábáhtuvá njurgiitmáin. Kielâ kiävttoo [[Kanariasuolluuh|Kanariasuolluid]] kullee [[La Gomera]] -suollust. Njurgum kielâin Silbo Gomerost láá enâmustáá kevtteeh maailmist.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.francescaphillips.com/written-in-the-wind/|nommâ=Written in the Wind documentary|almostittem=Francesca Phillips|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en-GB}}</ref> == Historjá == Suolluu ässeeh láá viestâdâm Silbo Gomero peht jo ovdil ko vuossâmuuh euroopliih pottii Kanariasuolluid 1400-lovvoost. Njurgum kielâ vuáđđun lâi talle suollui algâaalmug ađai guanchij kielâ. Talle ko espanjaliih väldideijeeh väldidii Kanariasuolluid, njurgâsijd sovâttii espanjakielân, já meid espanjaliih kevtiškuottii Silbo Gomero. [[Tiätuvuárkká:Silbo.ogg|pienoiskuva|Silbo Gomero – ovdâmerkkâ]] 1960-lovvoost ennuv ulmuuh värrejii La Gomerast meddâl eres soojijd (tego [[Kuuba]]n, [[Venezuela]]n já [[Teneriffa]]n). Forgâ tast maŋa puhelimeh šoddii suollust táválâžžân, mii merhâšij tom, ete Silbo Gomero ij lamaš innig nuuvt tarbâšlâš ko ovdil. Meiddei uđđâ luodah kepidii Silbo Gomero merhâšume kiellân, mii kulloo pyereest meid taggaar kuávlust, kost láá ennuv váráduvah, leevih já kanjoneh. Njurgâsij jienâ kulloo joba muádi kilomeetter keččin.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.bbc.com/news/magazine-20953138|nommâ=Silbo gomero: A whistling language revived|almostittem=BBC News|äigimuddo=2013-01-11|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en-GB}}</ref> 1970- já 1980-lovvoin kielâ kevtteeh lijjii innig tuše muádis. 1990-lovo aalgâst Silbo Gomero kiäsutškuođij kuittâg oppeet ulmuid, ko ärbivuovijd halijdii anneeđ huolâ.<ref name=":0" /> Ive 1999 rääjist Silbo Gomero lii lamaš págulâš aamnâs puoh škoovlâin La Gomera-suollust.<ref name=":3" /> Máttááttâs uárnejuvvoo puoh 6–14-ihásâš párnáid. Silbo Gomero škovliittâsâst kiävttoo Silfateo-meetood, moin lii máhđulâš čäälliđ já luuhâđ njurgum kielân. Silfateo-meetood lii keksim Silbo Gomero kielâmiäštár Isidro Ortiz.<ref name=":1">{{Nettikäldee|čujottâs=https://areena.yle.fi/audio/1-2761728|nommâ=Aristoteleen kantapää: Gomeran vihellyskieli silbo {{!}} Yle Areena – podcastit|almostittem=areena.yle.fi|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=fi}}</ref> Ive 2009 Silbo Gomero uážui [[Unesco]] kulttuurärbi-staatus.<ref name=":2">{{Nettikäldee|čujottâs=https://ich.unesco.org/en/RL/whistled-language-of-the-island-of-la-gomera-canary-islands-the-silbo-gomero-00172|nommâ=UNESCO - Whistled language of the island of La Gomera (Canary Islands), the Silbo Gomero|almostittem=ich.unesco.org|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> == Onnáá peeivi kevttim == Masa puoh La Gomera ässeeh (suullân 22 000) iberdeh Silbo Gomero. Stuárráámus uási ässein mättih kevttiđ tom, eromâšávt puáris já nuorâ ulmuuh.<ref name=":2" /> Suijân toos lii tot, ete ulmuuh, kiäh láá šoddâm ovdil 1950-lovvoost, láá oppâm kielâ vaanhimijnis. Nuorâbeh suhâpuolvah, kiäh láá jottáám škoovlâ 1999 maŋa, láá oppâm Silbo Gomero škoovlâst. Veikkâ Silbo Gomero kevttim vijđánij ton historjá ääigi La Gomerast eres Kanariasuolluid, onnáá peeivi kielâ kiävttoo La Gomera ulguubeln innig oovtâ Kanariasuollust, [[El Hierro]]st, kost puáris ässeeh kevttih tom tyellitälli.<ref name=":3">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.bbc.com/travel/article/20210720-the-spanish-island-that-communicates-by-whistle|nommâ=The Spanish island that communicates by whistle|tahhee=Richard Franks|almostittem=www.bbc.com|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> Silbo Gomero ij kevttuu tuše páihálij ässei kooskâst. Meid turistijn lii máhđulâšvuotâ uápásmuđ kielân motomijn raavâdviäsuin La Gomerast, kost uárnejuvvojeh Silbo Gomero čáittuseh.<ref name=":0" /> == Kielâ rááhtus == Silbo Gomerost láá kyehti [[vookaal]] viiđâ espanjakielâ vookaal saajeest. Aaleeb njuurgâs (i) meerhâš i já e espanjakielâst. Vyeligub njuurgâs (a) vuod meerhâš a, o teikkâ u espanjakielâst. Nelji njurgum [[konsonant]] västideh puoh espanjakielâ konsonantijd.<ref name=":1" /> Njurgâseh iäráneh nubijnis nuottâaloduv já jotkuuvâšvuođâ mield.<ref name=":2" /> ==Fáádást eres soojijn== *[http://silbo-gomero.com/LinguisticAnalysis/GomeranWhistle1990English.html/ Ramón Trujillo: The Gomeran Whistle (El Silbo Gomero). Eŋgâlâskielân jurgâlâm: Jeff Brent] *[http://silbo-gomero.com/ Silbo-Gomero.com] == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Espanja kielah]] [[Luokka:La Gomera]] [[Luokka:Njurgum kielah]] [[Luokka:Ovtâskâs kielah]] ji642zq7bc4qnpa5xokbh21zykim0hl 68031 68030 2022-08-23T17:16:37Z Sukkakaali 1826 wikitext text/x-wiki [[Tiätuvuárkká:Spain Canary Islands location map La Gomera.svg|pienoiskuva|La Gomera -suálui]] [[Tiätuvuárkká:El Silbo.jpg|pienoiskuva|Silbo Gomero kevttee]] '''Silbo Gomero''' ađai '''El Silbo''' ({{k-es|silbo}} 'njuurgâs') lii kielâ, mon viestâdem tábáhtuvá njurgiitmáin. Kielâ kiävttoo [[Kanariasuolluuh|Kanariasuolluid]] kullee [[La Gomera]] -suollust. Njurgum kielâin Silbo Gomerost láá enâmustáá kevtteeh maailmist.<ref>{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.francescaphillips.com/written-in-the-wind/|nommâ=Written in the Wind documentary|almostittem=Francesca Phillips|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en-GB}}</ref> == Historjá == Suolluu ässeeh láá viestâdâm Silbo Gomero peht jo ovdil ko vuossâmuuh euroopliih pottii Kanariasuolluid 1400-lovvoost. Njurgum kielâ vuáđđun lâi talle suollui algâaalmug ađai guanchij kielâ. Talle ko espanjaliih väldideijeeh väldidii Kanariasuolluid, njurgâsijd sovâttii espanjakielân, já meid espanjaliih kevtiškuottii Silbo Gomero. [[Tiätuvuárkká:Silbo.ogg|pienoiskuva|Silbo Gomero – ovdâmerkkâ]] 1960-lovvoost ennuv ulmuuh värrejii La Gomerast meddâl eres soojijd (tego [[Kuuba]]n, [[Venezuela]]n já [[Teneriffa]]n). Forgâ tast maŋa puhelimeh šoddii suollust táválâžžân, mii merhâšij tom, ete Silbo Gomero ij lamaš innig nuuvt tarbâšlâš ko ovdil. Meiddei uđđâ luodah kepidii Silbo Gomero merhâšume kiellân, mii kulloo pyereest meid taggaar kuávlust, kost láá ennuv váráduvah, leevih já kanjoneh. Njurgâsij jienâ kulloo joba muádi kilomeetter keččin.<ref name=":0">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.bbc.com/news/magazine-20953138|nommâ=Silbo gomero: A whistling language revived|almostittem=BBC News|äigimuddo=2013-01-11|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en-GB}}</ref> 1970- já 1980-lovvoin kielâ kevtteeh lijjii innig tuše muádis. 1990-lovo aalgâst Silbo Gomero kiäsutškuođij kuittâg oppeet ulmuid, ko ärbivuovijd halijdii anneeđ huolâ.<ref name=":0" /> Ive 1999 rääjist Silbo Gomero lii lamaš págulâš aamnâs puoh škoovlâin La Gomera-suollust.<ref name=":3" /> Máttááttâs uárnejuvvoo puoh 6–14-ihásâš párnáid. Silbo Gomero škovliittâsâst kiävttoo Silfateo-meetood, moin lii máhđulâš čäälliđ já luuhâđ njurgum kielân. Silfateo-meetood lii keksim Silbo Gomero kielâmiäštár Isidro Ortiz.<ref name=":1">{{Nettikäldee|čujottâs=https://areena.yle.fi/audio/1-2761728|nommâ=Aristoteleen kantapää: Gomeran vihellyskieli silbo {{!}} Yle Areena – podcastit|almostittem=areena.yle.fi|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=fi}}</ref> Ive 2009 Silbo Gomero uážui [[Unesco]] kulttuurärbi-staatus.<ref name=":2">{{Nettikäldee|čujottâs=https://ich.unesco.org/en/RL/whistled-language-of-the-island-of-la-gomera-canary-islands-the-silbo-gomero-00172|nommâ=UNESCO - Whistled language of the island of La Gomera (Canary Islands), the Silbo Gomero|almostittem=ich.unesco.org|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> == Onnáá peeivi kevttim == Masa puoh La Gomera ässeeh (suullân 22 000) iberdeh Silbo Gomero. Stuárráámus uási ässein mättih kevttiđ tom, eromâšávt puáris já nuorâ ulmuuh.<ref name=":2" /> Suijân toos lii tot, ete ulmuuh, kiäh láá šoddâm ovdil 1950-lovvoost, láá oppâm kielâ vaanhimijnis. Nuorâbeh suhâpuolvah, kiäh láá jottáám škoovlâ 1999 maŋa, láá oppâm Silbo Gomero škoovlâst. Veikkâ Silbo Gomero kevttim vijđánij ton historjá ääigi La Gomerast eres Kanariasuolluid, onnáá peeivi kielâ kiävttoo La Gomera ulguubeln innig oovtâ Kanariasuollust, [[El Hierro]]st, kost puáris ässeeh kevttih tom tyellitälli.<ref name=":3">{{Nettikäldee|čujottâs=https://www.bbc.com/travel/article/20210720-the-spanish-island-that-communicates-by-whistle|nommâ=The Spanish island that communicates by whistle|tahhee=Richard Franks|almostittem=www.bbc.com|čujottum=2022-08-15|ietf-kielâkoodi=en}}</ref> Silbo Gomero ij kevttuu tuše páihálij ässei kooskâst. Meid turistijn lii máhđulâšvuotâ uápásmuđ kielân motomijn raavâdviäsuin La Gomerast, kost uárnejuvvojeh Silbo Gomero čáittuseh.<ref name=":0" /> == Kielâ rááhtus == Silbo Gomerost láá kyehti [[vookaal]] viiđâ espanjakielâ vookaal saajeest. Aaleeb njuurgâs (i) meerhâš i já e espanjakielâst. Vyeligub njuurgâs (a) vuod meerhâš a, o teikkâ u espanjakielâst. Nelji njurgum [[konsonant]] västideh puoh espanjakielâ konsonantijd.<ref name=":1" /> Njurgâseh iäráneh nubijnis nuottâaloduv já jotkuuvâšvuođâ mield.<ref name=":2" /> ==Fáádást eres soojijn== *[http://silbo-gomero.com/LinguisticAnalysis/GomeranWhistle1990English.html Ramón Trujillo: The Gomeran Whistle (El Silbo Gomero). Eŋgâlâskielân jurgâlâm: Jeff Brent] *[http://silbo-gomero.com/ Silbo-Gomero.com] == Käldeeh == <small>{{Käldeeh|sárgáttuvah}}</small> [[Luokka:Espanja kielah]] [[Luokka:La Gomera]] [[Luokka:Njurgum kielah]] [[Luokka:Ovtâskâs kielah]] jt0o7b44329ixvkfcs3q7xzvs71fdhm 0 14714 68062 2022-08-24T07:44:11Z Muotâ 8 Uđđâ sijđo: {{koskân}} '''Videospellâihe 2007''' kieđâvuš ive [[2007]] almostittum videospeelâid já videospellâmaailm merhâšittee tábáhtusâid. ==Tábáhtusah == ;Roovvâdmáánu * [[23. roovvâdmáánu]] – 2006/7 [[British Academy Games Awards]] ;Juovlâmáánu * [[9. juovlâmáánu]] – [[Spike Video Game Awards]] ===Uđđâ finnoduvah=== * [[Nitro Games]] vuáđudui. == Videospellâalmostitmeh == {| class="wikitable" align="right" |- bgcolor=#C0C0C0 ! Merkkâ ! Ti... wikitext text/x-wiki {{koskân}} '''Videospellâihe 2007''' kieđâvuš ive [[2007]] almostittum videospeelâid já videospellâmaailm merhâšittee tábáhtusâid. ==Tábáhtusah == ;Roovvâdmáánu * [[23. roovvâdmáánu]] – 2006/7 [[British Academy Games Awards]] ;Juovlâmáánu * [[9. juovlâmáánu]] – [[Spike Video Game Awards]] ===Uđđâ finnoduvah=== * [[Nitro Games]] vuáđudui. == Videospellâalmostitmeh == {| class="wikitable" align="right" |- bgcolor=#C0C0C0 ! Merkkâ ! Tiätturohjelm |- | <center>Mac</center> | [[Mac OS]] |- | <center>Win</center> | [[Microsoft Windows]] |- | <center>Lin</center> | [[Linux]] |- | <center>NDS</center> | [[Nintendo DS]] |- | <center>PS2</center> | [[PlayStation 2]] |- | <center>PS3</center> | [[PlayStation 3]] |- | <center>PSP</center> | [[PlayStation Portable]] |- | <center>Wii</center> | [[Wii]] |- | <center>X360</center> | [[Xbox 360]] |} === Kuovâmáánu === * [[17. kuovâmáánu]] – ''[[Supreme Commander]]'' ===Poremáánu=== * ''[[BioShock]]'' ===Čohčâmáánu=== * ''[[Halo 3]]'' ===Roovvâdmáánu=== * ''[[Portal]]'' * ''[[The Witcher]]'' === Skammâmáánu === * ''[[Crysis]]'' * ''[[Assassin’s Creed]]'' ==Palhâšumeh== ===[[Game Developers Choice Awards]]=== * ''[[Gears of War]]'' – Ive spellâ (Game of the Year) ===[[Golden Joystick Awards]]=== * ''[[Gears of War]]'' – Ultimate Game of the Year ===[[Interactive Achievement Awards]]=== * ''[[Gears of War]]'' – Ive spellâ === [[Spike Video Game Awards]] === * ''[[BioShock]]'' – Game of the Year ==Käldeeh== <small>{{Käldeeh }}</small> {{Jurgâlus | 1 = :fi:Videopelivuosi 2007}} {{Videospellâiveh}} [[Luokka:Ive 2007 videospeelah|*]] [[Luokka:Videospellâiveh]] 4pdyt1m9ripatnqmqom2j2y1gwyjmzk