Wikipedia
sowiki
https://so.wikipedia.org/wiki/Bogga_Hore
MediaWiki 1.39.0-wmf.25
first-letter
Media
Special
Talk
User
User talk
Wikipedia
Wikipedia talk
File
File talk
MediaWiki
MediaWiki talk
Template
Template talk
Help
Help talk
Category
Category talk
Portal
Portal talk
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Talyaaniga
0
1603
240123
240016
2022-08-18T21:18:28Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name =
|native_name = Talyaaniga
|common_name = Talyani
|nickname(s) = Bel Paese
|image_flag = Flag of Italy.svg
|symbol_type = Emblem
|image_map = EU-Italy.svg
|map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion= [[Midowga Yurub]] |subregion_color= light green |legend=EU-Italy.svg}}
|national_anthem = {{native name|it|[Ode Al Leader]]}}<br />[[File:Fratelli d'Italia.ogg|center]]
|official_languages = [[Af-Taliyaani]]
<sup>a</sup>
|Religion= Kaniisada Kaatooliga
|capital = [[Roma]]
|latd=41 |latm=54 |latNS=N |longd=12 |longm=29 |longEW=E
|largest_city = capital
|largest_metropolitan area = {{hlist |[[Milan]] |Napoli}}
|demonym = Talyaani
|government_type = [[Jamhuuriyadda]]
|Leader_senior1 = [[Giuseppe Conte]]
|legislature = Baarlamaan
|upper_house = Senato della Repubblica
|lower_house = Camera dei deputati
|accessionEUdate = Maarso 25, 1957 (founding member)
|EUseats = 78
|area_rank = 72aad
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 301,338
|area_sq_mi = 116,347 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 2.4
|population_census = 59,433,744<ref name="Istat">{{cite web |url=http://www.istat.it/it/files/2012/12/volume_popolazione-legale_XV_censimento_popolazione.pdf|title=Census 2011 - final results |publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=19 December 2012}}</ref>
|population_census_year = 2011
|population_census_rank = 23aad
|population_estimate = 60,782,668<ref>{{cite web |url=http://www.istat.it/en/archive/125852|title=National demographic balance, year 2013|publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=18 June 2014}}</ref>
|population_estimate_year = 2013
|population_estimate_rank = 23aad
|population_density_rank = 63aad
|population_density_km2 = 201.7
|population_density_sq_mi = 522.4 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|GDP_PPP = $2.066 trillion<ref name=autogenerated1 >{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=6&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=136&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Italy |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 12th
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP_per_capita = $34,455<ref name=autogenerated1/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 31st
|GDP_nominal = $2.13 trillion<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_rank = 8aad
|GDP_nominal_year = 2014
|GDP_nominal_per_capita = $35,512<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 27th
|sovereignty_type = Boqortooyo
|established_event1 = Midoobidda
|established_date1 = Maarso 17, 1861
|established_event2 = Jamhuuriyadda
|established_date2 = Juun 2, 1946
|established_event3 = {{nowrap|[[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]] the [[Suuqa ka dhaxeeya Yurub]]}} {{nowrap|(now the [[European Union]])}}
|established_date3 = Janaayo 1, 1958
|Gini_year = 2011
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 31.9 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?|dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.872 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=Luuliyo 27, 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|HDI_rank = 26th
|currency = Euro (€)<sup>b</sup>
|currency_code = EUR
|country_code =
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|utc_offset = +1
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|utc_offset_DST = +2
|drives_on =
|calling_code = 39<sup>c</sup>
|cctld = [[.it]]<sup>d</sup>
|footnote_a = <span style="font-size:100%;">French is co-official in the [[Aosta Valley]]; [[Slovene language|Slovene]] is co-official in the [[province of Trieste]] and the [[province of Gorizia]]; German and [[Ladin language|Ladin]] are co-official in [[South Tyrol]].</span>
|footnote_b = <span style="font-size:100%;">Before 2002, the [[Italian lira|Italian Lira]]. The euro is accepted in [[Campione d'Italia]], but the official currency there is the [[Swiss Franc]].<ref>{{cite web |url=http://www.comune.campione-d-italia.co.it/ |title=Comune di Campione d'Italia |publisher=Comune.campione-d-italia.co.it |date=14 July 2010 |accessdate=30 October 2010}}</ref></span>
|footnote_c = <span style="font-size:100%;">To call [[Campione d'Italia]], it is necessary to use the Swiss code [[+41]].</span>
|footnote_d = <span style="font-size:100%;">The [[.eu]] domain is also used, as it is shared with other [[European Union]] member states.</span>
}}
'''Talyaaniga''', ama '''Jamhuuriyadda talyaaniga''' ({{lang-it|Repubblica italiana}}) waa dawlad ku yaalaa qaarada [[yurub]]. Waxa uuna xuduud la wadaagaa wadamada [[Faranca]] iyo wadanka [[swisarland]] iyo wadanka [[Ostariya]].
Waqtiga gumeysiga, [[qusuusi]]ga [[Maxamuud Macallin Cagadhiig]] oo Darwiish ahaa, baa guuldarray Talyaaniga magaalada Beletweyne dhexdeed.
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201401/visit-to-italy/ A Visit to Italy]
[[File:Italia_Team_(Women_World_Cup_France_2019).jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:Fontina_DOP.jpg|thumb|right|240px|]]
[[File:Risotto_alla_milanese_con_ossobuco_di_vitello_piemontese_(4520612452).jpg|thumb|right|240px|Risotto italyanika]]
==Dowlada==
Nidaamka siyaasadeed ee Talyaanigu wuxuu astaan u yahay jamhuuriyadda baarlamaanka, taas oo baarlamaanku yahay hay'adda kaliya ee qabata matalaadda rabitaanka shacabka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda: waa madaxa dawladda wuxuuna metelaa midnimada qaranka; waxaa doorta Baarlamaanka; wuxuu magacaabaa Ra'iisul Wasaaraha, markuu soo jeediyona, wasiirrada. Waxay kala diri kartaa goleyaasha Baarlamaanka Labada Aqal (Golaha Wakiilada iyo Guurtida Jamhuuriyadda): waxay adeegsadaan awooda sharci dejinta iyo codeynta kalsoonida dowladda. Xukuumadda: waxay fulisaa awoodda fulinta, waxay ka kooban tahay Ra'iisul Wasaaraha iyo wasiirrada, kuwaasoo soo dhisa Golaha Wasiirrada,. Garsoorka: wuxuu adeegsadaa awooda garsoor (baaris iyo xukunba), waa mid madax banaan oo ka madax banaan awood kasta oo kale. Golaha Sare ee Garsoorka: wuxuu u xilsaaran yahay isxukunka garsoorka, gebi ahaanba ka xoreynta saameynta dowladda, gaar ahaan Wasaaradda Caddaaladda.
==Xubin==
* [[AIIB]]
* [[NATO]] *
* [[Midowga Yurub]] *
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].`!!`?
==Magalloyinnka==
* [[Roma]]
* [[Milan]]
==Waddanmaha Degaan talyaniga==
*{{Flag|Italy}} 60,782,668+;+
* {{Flag|Brazil}} 5,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 21,000+
* {{Flag|Arab League}} 320,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 120,000+
* {{Flag|Great Britain}} 25,000+
* 🇪🇺 Europeans: 1,388,900++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 135,000+
*{{Flag|China}} PR, 45,000+[.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
==Dhaqan==
reer taliyaanigu waxa ay haystaan diinta kiristanka raysal wasaaraha wadanku hada waa salfiyo barlaskooni [[lacagta]] wadankaa lagu isticmaalaa waa lacagta midawga yurub ee yoorada loo yaqaano taliyaanigu waa dawlad wayn oo caana [[taariikh]] soo jireenan wuu leeyahay dawlada taliyaanigu waxa ay ka midtahay dawladaha loo yaqaano G8 ee xaga warshadaha hore uga maray taliyaanigu waxa uu gumaystay wadamu kamida qaarada afrika sida soomaaliya ertariya iyo libiya luqada wadanku waa taliyaani
taliyaanigu waa jamhuuriyad dimuquraadi ah taliyaanigu waxa uu ku yaala bada dhexe halkaas oo ay ku taalo jasiirada sisiiliya oo ah qayb ka mid ah wadanka taliyaaniga taliyaanigu waxa uu leeyahay warshado badan oo wax soo saara ganacsiga taliyaanu badanaa waxa uu gaadhaa [[Afrika]] bogan waxaa qoray.
[[File:Pertini_ritratto.jpg|thumb|right|240px|Sandro Pertini]]
==Tiswir==
[[File:Wide_angle_Milan_skyline_from_Duomo_roof.jpg|250px|thumb||Magaloyinka Bologna, [[Torino]], Geneo, iyo Nápoles.]]
Waxay ku taalaa gacanka '''Itaaliya''' ee yurubta koonfureed, iyo labada jasiiradood ee ugu weyn badda dhexe sida [[Sasiiliya]] iyo [[Sardiiniya]]. Talayaaniga wuxuu soohdinta la wadaagaa wadamada kala ah [[Faransiiska]], [[Iswiizerlaan]] iyo [[Isloveeniya]].
Labada gobol ee madax-banaan oo ah saanmarino iyo Faatikanaka waxay ku dhex yaalaan gacanka Talyaaniga.
Talyaani ama Itaaliya Waa dowlad yurub ah waxeyna dhacdaa Koonfurta qaarada yurub.
Talyaaniga wuxuu ka koobanyahay 3 qeybood; Dhulka la xiriirsan yurub iyo 2da gaziirad ee lakal yiraahdo sicilia iyo sardegna.
Dhanka woqooyi waxaa ka xiga talyaaniga buuraha Alpine. waxaana ku taala gudaha talyaaniga labo dowladood oo madax banaan oo kala ah; Faatikaan iyo Saan Mariino.
==Sido kale fiiri==
* [[Croatia]]
* [[Austria]]
* [[France]]
===Tixraac===
{{reflist}}
5mnbz7nokwpipvnyyutniquw9tpx3un
240140
240123
2022-08-19T05:37:59Z
70.50.139.221
Torino
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name =
|native_name = Talyaaniga
|common_name = Talyani
|nickname(s) = Bel Paese
|image_flag = Flag of Italy.svg
|symbol_type = Emblem
|image_map = EU-Italy.svg
|map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion= [[Midowga Yurub]] |subregion_color= light green |legend=EU-Italy.svg}}
|national_anthem = {{native name|it|[Ode Al Leader]]}}<br />[[File:Fratelli d'Italia.ogg|center]]
|official_languages = [[Af-Taliyaani]]
<sup>a</sup>
|Religion= Kaniisada Kaatooliga
|capital = [[Roma]]
|latd=41 |latm=54 |latNS=N |longd=12 |longm=29 |longEW=E
|largest_city = capital
|largest_metropolitan area = {{hlist |[[Milan]] |Napoli}}
|demonym = Talyaani
|government_type = [[Jamhuuriyadda]]
|Leader_senior1 = [[Giuseppe Conte]]
|legislature = Baarlamaan
|upper_house = Senato della Repubblica
|lower_house = Camera dei deputati
|accessionEUdate = Maarso 25, 1957 (founding member)
|EUseats = 78
|area_rank = 72aad
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 301,338
|area_sq_mi = 116,347 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 2.4
|population_census = 59,433,744<ref name="Istat">{{cite web |url=http://www.istat.it/it/files/2012/12/volume_popolazione-legale_XV_censimento_popolazione.pdf|title=Census 2011 - final results |publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=19 December 2012}}</ref>
|population_census_year = 2011
|population_census_rank = 23aad
|population_estimate = 60,782,668<ref>{{cite web |url=http://www.istat.it/en/archive/125852|title=National demographic balance, year 2013|publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=18 June 2014}}</ref>
|population_estimate_year = 2013
|population_estimate_rank = 23aad
|population_density_rank = 63aad
|population_density_km2 = 201.7
|population_density_sq_mi = 522.4 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|GDP_PPP = $2.066 trillion<ref name=autogenerated1 >{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=6&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=136&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Italy |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 12th
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP_per_capita = $34,455<ref name=autogenerated1/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 31st
|GDP_nominal = $2.13 trillion<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_rank = 8aad
|GDP_nominal_year = 2014
|GDP_nominal_per_capita = $35,512<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 27th
|sovereignty_type = Boqortooyo
|established_event1 = Midoobidda
|established_date1 = Maarso 17, 1861
|established_event2 = Jamhuuriyadda
|established_date2 = Juun 2, 1946
|established_event3 = {{nowrap|[[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]] the [[Suuqa ka dhaxeeya Yurub]]}} {{nowrap|(now the [[European Union]])}}
|established_date3 = Janaayo 1, 1958
|Gini_year = 2011
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 31.9 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?|dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.872 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=Luuliyo 27, 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|HDI_rank = 26th
|currency = Euro (€)<sup>b</sup>
|currency_code = EUR
|country_code =
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|utc_offset = +1
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|utc_offset_DST = +2
|drives_on =
|calling_code = 39<sup>c</sup>
|cctld = [[.it]]<sup>d</sup>
|footnote_a = <span style="font-size:100%;">French is co-official in the [[Aosta Valley]]; [[Slovene language|Slovene]] is co-official in the [[province of Trieste]] and the [[province of Gorizia]]; German and [[Ladin language|Ladin]] are co-official in [[South Tyrol]].</span>
|footnote_b = <span style="font-size:100%;">Before 2002, the [[Italian lira|Italian Lira]]. The euro is accepted in [[Campione d'Italia]], but the official currency there is the [[Swiss Franc]].<ref>{{cite web |url=http://www.comune.campione-d-italia.co.it/ |title=Comune di Campione d'Italia |publisher=Comune.campione-d-italia.co.it |date=14 July 2010 |accessdate=30 October 2010}}</ref></span>
|footnote_c = <span style="font-size:100%;">To call [[Campione d'Italia]], it is necessary to use the Swiss code [[+41]].</span>
|footnote_d = <span style="font-size:100%;">The [[.eu]] domain is also used, as it is shared with other [[European Union]] member states.</span>
}}
'''Talyaaniga''', ama '''Jamhuuriyadda talyaaniga''' ({{lang-it|Repubblica italiana}}) waa dawlad ku yaalaa qaarada [[yurub]]. Waxa uuna xuduud la wadaagaa wadamada [[Faranca]] iyo wadanka [[swisarland]] iyo wadanka [[Ostariya]].
Waqtiga gumeysiga, [[qusuusi]]ga [[Maxamuud Macallin Cagadhiig]] oo Darwiish ahaa, baa guuldarray Talyaaniga magaalada Beletweyne dhexdeed.
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201401/visit-to-italy/ A Visit to Italy]
[[File:Italia_Team_(Women_World_Cup_France_2019).jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:Fontina_DOP.jpg|thumb|right|240px|]]
[[File:Risotto_alla_milanese_con_ossobuco_di_vitello_piemontese_(4520612452).jpg|thumb|right|240px|Risotto italyanika]]
==Dowlada==
Nidaamka siyaasadeed ee Talyaanigu wuxuu astaan u yahay jamhuuriyadda baarlamaanka, taas oo baarlamaanku yahay hay'adda kaliya ee qabata matalaadda rabitaanka shacabka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda: waa madaxa dawladda wuxuuna metelaa midnimada qaranka; waxaa doorta Baarlamaanka; wuxuu magacaabaa Ra'iisul Wasaaraha, markuu soo jeediyona, wasiirrada. Waxay kala diri kartaa goleyaasha Baarlamaanka Labada Aqal (Golaha Wakiilada iyo Guurtida Jamhuuriyadda): waxay adeegsadaan awooda sharci dejinta iyo codeynta kalsoonida dowladda. Xukuumadda: waxay fulisaa awoodda fulinta, waxay ka kooban tahay Ra'iisul Wasaaraha iyo wasiirrada, kuwaasoo soo dhisa Golaha Wasiirrada,. Garsoorka: wuxuu adeegsadaa awooda garsoor (baaris iyo xukunba), waa mid madax banaan oo ka madax banaan awood kasta oo kale. Golaha Sare ee Garsoorka: wuxuu u xilsaaran yahay isxukunka garsoorka, gebi ahaanba ka xoreynta saameynta dowladda, gaar ahaan Wasaaradda Caddaaladda.
==Xubin==
* [[AIIB]]
* [[NATO]] *
* [[Midowga Yurub]] *
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].`!!`?
==Magalloyinnka==
* [[Roma]]
* [[Milan]]
* [[Torino]]`
==Waddanmaha Degaan talyaniga==
*{{Flag|Italy}} 60,782,668+;+
* {{Flag|Brazil}} 5,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 21,000+
* {{Flag|Arab League}} 320,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 120,000+
* {{Flag|Great Britain}} 25,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 1,388,900++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 135,000+
*{{Flag|China}} PR, 45,000+[.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
==Dhaqan==
reer taliyaanigu waxa ay haystaan diinta kiristanka raysal wasaaraha wadanku hada waa salfiyo barlaskooni [[lacagta]] wadankaa lagu isticmaalaa waa lacagta midawga yurub ee yoorada loo yaqaano taliyaanigu waa dawlad wayn oo caana [[taariikh]] soo jireenan wuu leeyahay dawlada taliyaanigu waxa ay ka midtahay dawladaha loo yaqaano G8 ee xaga warshadaha hore uga maray taliyaanigu waxa uu gumaystay wadamu kamida qaarada afrika sida soomaaliya ertariya iyo libiya luqada wadanku waa taliyaani
taliyaanigu waa jamhuuriyad dimuquraadi ah taliyaanigu waxa uu ku yaala bada dhexe halkaas oo ay ku taalo jasiirada sisiiliya oo ah qayb ka mid ah wadanka taliyaaniga taliyaanigu waxa uu leeyahay warshado badan oo wax soo saara ganacsiga taliyaanu badanaa waxa uu gaadhaa [[Afrika]] bogan waxaa qoray.
[[File:Pertini_ritratto.jpg|thumb|right|240px|Sandro Pertini]]
==Tiswir==
[[File:Wide_angle_Milan_skyline_from_Duomo_roof.jpg|250px|thumb||Magaloyinka Bologna, [[Torino]], Geneo, iyo Nápoles.]]
Waxay ku taalaa gacanka '''Itaaliya''' ee yurubta koonfureed, iyo labada jasiiradood ee ugu weyn badda dhexe sida [[Sasiiliya]] iyo [[Sardiiniya]]. Talayaaniga wuxuu soohdinta la wadaagaa wadamada kala ah [[Faransiiska]], [[Iswiizerlaan]] iyo [[Isloveeniya]].
Labada gobol ee madax-banaan oo ah saanmarino iyo Faatikanaka waxay ku dhex yaalaan gacanka Talyaaniga.
Talyaani ama Itaaliya Waa dowlad yurub ah waxeyna dhacdaa Koonfurta qaarada yurub.
Talyaaniga wuxuu ka koobanyahay 3 qeybood; Dhulka la xiriirsan yurub iyo 2da gaziirad ee lakal yiraahdo sicilia iyo sardegna.
Dhanka woqooyi waxaa ka xiga talyaaniga buuraha Alpine. waxaana ku taala gudaha talyaaniga labo dowladood oo madax banaan oo kala ah; Faatikaan iyo Saan Mariino.
==Sido kale fiiri==
* [[Croatia]]
* [[Austria]]
* [[France]]
===Tixraac===
{{reflist}}
ki7vtszz8r690ofxb17pq7y79ttbf6m
240141
240140
2022-08-19T05:43:28Z
70.50.139.221
/* Sido kale fiiri */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name =
|native_name = Talyaaniga
|common_name = Talyani
|nickname(s) = Bel Paese
|image_flag = Flag of Italy.svg
|symbol_type = Emblem
|image_map = EU-Italy.svg
|map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion= [[Midowga Yurub]] |subregion_color= light green |legend=EU-Italy.svg}}
|national_anthem = {{native name|it|[Ode Al Leader]]}}<br />[[File:Fratelli d'Italia.ogg|center]]
|official_languages = [[Af-Taliyaani]]
<sup>a</sup>
|Religion= Kaniisada Kaatooliga
|capital = [[Roma]]
|latd=41 |latm=54 |latNS=N |longd=12 |longm=29 |longEW=E
|largest_city = capital
|largest_metropolitan area = {{hlist |[[Milan]] |Napoli}}
|demonym = Talyaani
|government_type = [[Jamhuuriyadda]]
|Leader_senior1 = [[Giuseppe Conte]]
|legislature = Baarlamaan
|upper_house = Senato della Repubblica
|lower_house = Camera dei deputati
|accessionEUdate = Maarso 25, 1957 (founding member)
|EUseats = 78
|area_rank = 72aad
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 301,338
|area_sq_mi = 116,347 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 2.4
|population_census = 59,433,744<ref name="Istat">{{cite web |url=http://www.istat.it/it/files/2012/12/volume_popolazione-legale_XV_censimento_popolazione.pdf|title=Census 2011 - final results |publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=19 December 2012}}</ref>
|population_census_year = 2011
|population_census_rank = 23aad
|population_estimate = 60,782,668<ref>{{cite web |url=http://www.istat.it/en/archive/125852|title=National demographic balance, year 2013|publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=18 June 2014}}</ref>
|population_estimate_year = 2013
|population_estimate_rank = 23aad
|population_density_rank = 63aad
|population_density_km2 = 201.7
|population_density_sq_mi = 522.4 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|GDP_PPP = $2.066 trillion<ref name=autogenerated1 >{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=6&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=136&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Italy |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 12th
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP_per_capita = $34,455<ref name=autogenerated1/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 31st
|GDP_nominal = $2.13 trillion<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_rank = 8aad
|GDP_nominal_year = 2014
|GDP_nominal_per_capita = $35,512<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 27th
|sovereignty_type = Boqortooyo
|established_event1 = Midoobidda
|established_date1 = Maarso 17, 1861
|established_event2 = Jamhuuriyadda
|established_date2 = Juun 2, 1946
|established_event3 = {{nowrap|[[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]] the [[Suuqa ka dhaxeeya Yurub]]}} {{nowrap|(now the [[European Union]])}}
|established_date3 = Janaayo 1, 1958
|Gini_year = 2011
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 31.9 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?|dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.872 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=Luuliyo 27, 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|HDI_rank = 26th
|currency = Euro (€)<sup>b</sup>
|currency_code = EUR
|country_code =
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|utc_offset = +1
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|utc_offset_DST = +2
|drives_on =
|calling_code = 39<sup>c</sup>
|cctld = [[.it]]<sup>d</sup>
|footnote_a = <span style="font-size:100%;">French is co-official in the [[Aosta Valley]]; [[Slovene language|Slovene]] is co-official in the [[province of Trieste]] and the [[province of Gorizia]]; German and [[Ladin language|Ladin]] are co-official in [[South Tyrol]].</span>
|footnote_b = <span style="font-size:100%;">Before 2002, the [[Italian lira|Italian Lira]]. The euro is accepted in [[Campione d'Italia]], but the official currency there is the [[Swiss Franc]].<ref>{{cite web |url=http://www.comune.campione-d-italia.co.it/ |title=Comune di Campione d'Italia |publisher=Comune.campione-d-italia.co.it |date=14 July 2010 |accessdate=30 October 2010}}</ref></span>
|footnote_c = <span style="font-size:100%;">To call [[Campione d'Italia]], it is necessary to use the Swiss code [[+41]].</span>
|footnote_d = <span style="font-size:100%;">The [[.eu]] domain is also used, as it is shared with other [[European Union]] member states.</span>
}}
'''Talyaaniga''', ama '''Jamhuuriyadda talyaaniga''' ({{lang-it|Repubblica italiana}}) waa dawlad ku yaalaa qaarada [[yurub]]. Waxa uuna xuduud la wadaagaa wadamada [[Faranca]] iyo wadanka [[swisarland]] iyo wadanka [[Ostariya]].
Waqtiga gumeysiga, [[qusuusi]]ga [[Maxamuud Macallin Cagadhiig]] oo Darwiish ahaa, baa guuldarray Talyaaniga magaalada Beletweyne dhexdeed.
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201401/visit-to-italy/ A Visit to Italy]
[[File:Italia_Team_(Women_World_Cup_France_2019).jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:Fontina_DOP.jpg|thumb|right|240px|]]
[[File:Risotto_alla_milanese_con_ossobuco_di_vitello_piemontese_(4520612452).jpg|thumb|right|240px|Risotto italyanika]]
==Dowlada==
Nidaamka siyaasadeed ee Talyaanigu wuxuu astaan u yahay jamhuuriyadda baarlamaanka, taas oo baarlamaanku yahay hay'adda kaliya ee qabata matalaadda rabitaanka shacabka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda: waa madaxa dawladda wuxuuna metelaa midnimada qaranka; waxaa doorta Baarlamaanka; wuxuu magacaabaa Ra'iisul Wasaaraha, markuu soo jeediyona, wasiirrada. Waxay kala diri kartaa goleyaasha Baarlamaanka Labada Aqal (Golaha Wakiilada iyo Guurtida Jamhuuriyadda): waxay adeegsadaan awooda sharci dejinta iyo codeynta kalsoonida dowladda. Xukuumadda: waxay fulisaa awoodda fulinta, waxay ka kooban tahay Ra'iisul Wasaaraha iyo wasiirrada, kuwaasoo soo dhisa Golaha Wasiirrada,. Garsoorka: wuxuu adeegsadaa awooda garsoor (baaris iyo xukunba), waa mid madax banaan oo ka madax banaan awood kasta oo kale. Golaha Sare ee Garsoorka: wuxuu u xilsaaran yahay isxukunka garsoorka, gebi ahaanba ka xoreynta saameynta dowladda, gaar ahaan Wasaaradda Caddaaladda.
==Xubin==
* [[AIIB]]
* [[NATO]] *
* [[Midowga Yurub]] *
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].`!!`?
==Magalloyinnka==
* [[Roma]]
* [[Milan]]
* [[Torino]]`
==Waddanmaha Degaan talyaniga==
*{{Flag|Italy}} 60,782,668+;+
* {{Flag|Brazil}} 5,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 21,000+
* {{Flag|Arab League}} 320,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 120,000+
* {{Flag|Great Britain}} 25,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 1,388,900++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 135,000+
*{{Flag|China}} PR, 45,000+[.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
==Dhaqan==
reer taliyaanigu waxa ay haystaan diinta kiristanka raysal wasaaraha wadanku hada waa salfiyo barlaskooni [[lacagta]] wadankaa lagu isticmaalaa waa lacagta midawga yurub ee yoorada loo yaqaano taliyaanigu waa dawlad wayn oo caana [[taariikh]] soo jireenan wuu leeyahay dawlada taliyaanigu waxa ay ka midtahay dawladaha loo yaqaano G8 ee xaga warshadaha hore uga maray taliyaanigu waxa uu gumaystay wadamu kamida qaarada afrika sida soomaaliya ertariya iyo libiya luqada wadanku waa taliyaani
taliyaanigu waa jamhuuriyad dimuquraadi ah taliyaanigu waxa uu ku yaala bada dhexe halkaas oo ay ku taalo jasiirada sisiiliya oo ah qayb ka mid ah wadanka taliyaaniga taliyaanigu waxa uu leeyahay warshado badan oo wax soo saara ganacsiga taliyaanu badanaa waxa uu gaadhaa [[Afrika]] bogan waxaa qoray.
[[File:Pertini_ritratto.jpg|thumb|right|240px|Sandro Pertini]]
==Tiswir==
[[File:Wide_angle_Milan_skyline_from_Duomo_roof.jpg|250px|thumb||Magaloyinka Bologna, [[Torino]], Geneo, iyo Nápoles.]]
Waxay ku taalaa gacanka '''Itaaliya''' ee yurubta koonfureed, iyo labada jasiiradood ee ugu weyn badda dhexe sida [[Sasiiliya]] iyo [[Sardiiniya]]. Talayaaniga wuxuu soohdinta la wadaagaa wadamada kala ah [[Faransiiska]], [[Iswiizerlaan]] iyo [[Isloveeniya]].
Labada gobol ee madax-banaan oo ah saanmarino iyo Faatikanaka waxay ku dhex yaalaan gacanka Talyaaniga.
Talyaani ama Itaaliya Waa dowlad yurub ah waxeyna dhacdaa Koonfurta qaarada yurub.
Talyaaniga wuxuu ka koobanyahay 3 qeybood; Dhulka la xiriirsan yurub iyo 2da gaziirad ee lakal yiraahdo sicilia iyo sardegna.
Dhanka woqooyi waxaa ka xiga talyaaniga buuraha Alpine. waxaana ku taala gudaha talyaaniga labo dowladood oo madax banaan oo kala ah; Faatikaan iyo Saan Mariino.
==Sido kale fiiri==
* [[Croatia]]
* [[Austria]]
* [[France]]
* [[Benito Mussolini]]
===Tixraac===
{{reflist}}
qkd8pf2xxuvr944c5br8fwgxbb0nxqn
240154
240141
2022-08-19T06:39:14Z
70.50.139.221
/* Waddanmaha Degaan talyaniga */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name =
|native_name = Talyaaniga
|common_name = Talyani
|nickname(s) = Bel Paese
|image_flag = Flag of Italy.svg
|symbol_type = Emblem
|image_map = EU-Italy.svg
|map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion= [[Midowga Yurub]] |subregion_color= light green |legend=EU-Italy.svg}}
|national_anthem = {{native name|it|[Ode Al Leader]]}}<br />[[File:Fratelli d'Italia.ogg|center]]
|official_languages = [[Af-Taliyaani]]
<sup>a</sup>
|Religion= Kaniisada Kaatooliga
|capital = [[Roma]]
|latd=41 |latm=54 |latNS=N |longd=12 |longm=29 |longEW=E
|largest_city = capital
|largest_metropolitan area = {{hlist |[[Milan]] |Napoli}}
|demonym = Talyaani
|government_type = [[Jamhuuriyadda]]
|Leader_senior1 = [[Giuseppe Conte]]
|legislature = Baarlamaan
|upper_house = Senato della Repubblica
|lower_house = Camera dei deputati
|accessionEUdate = Maarso 25, 1957 (founding member)
|EUseats = 78
|area_rank = 72aad
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 301,338
|area_sq_mi = 116,347 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 2.4
|population_census = 59,433,744<ref name="Istat">{{cite web |url=http://www.istat.it/it/files/2012/12/volume_popolazione-legale_XV_censimento_popolazione.pdf|title=Census 2011 - final results |publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=19 December 2012}}</ref>
|population_census_year = 2011
|population_census_rank = 23aad
|population_estimate = 60,782,668<ref>{{cite web |url=http://www.istat.it/en/archive/125852|title=National demographic balance, year 2013|publisher=[[National Institute of Statistics (Italy)|ISTAT]] |accessdate=18 June 2014}}</ref>
|population_estimate_year = 2013
|population_estimate_rank = 23aad
|population_density_rank = 63aad
|population_density_km2 = 201.7
|population_density_sq_mi = 522.4 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|GDP_PPP = $2.066 trillion<ref name=autogenerated1 >{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=39&pr.y=6&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=136&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Italy |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 12th
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP_per_capita = $34,455<ref name=autogenerated1/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 31st
|GDP_nominal = $2.13 trillion<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_rank = 8aad
|GDP_nominal_year = 2014
|GDP_nominal_per_capita = $35,512<ref name=autogenerated1/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 27th
|sovereignty_type = Boqortooyo
|established_event1 = Midoobidda
|established_date1 = Maarso 17, 1861
|established_event2 = Jamhuuriyadda
|established_date2 = Juun 2, 1946
|established_event3 = {{nowrap|[[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]] the [[Suuqa ka dhaxeeya Yurub]]}} {{nowrap|(now the [[European Union]])}}
|established_date3 = Janaayo 1, 1958
|Gini_year = 2011
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 31.9 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?|dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.872 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=Luuliyo 27, 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}</ref>
|HDI_rank = 26th
|currency = Euro (€)<sup>b</sup>
|currency_code = EUR
|country_code =
|time_zone = [[Central European Time|CET]]
|utc_offset = +1
|time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
|utc_offset_DST = +2
|drives_on =
|calling_code = 39<sup>c</sup>
|cctld = [[.it]]<sup>d</sup>
|footnote_a = <span style="font-size:100%;">French is co-official in the [[Aosta Valley]]; [[Slovene language|Slovene]] is co-official in the [[province of Trieste]] and the [[province of Gorizia]]; German and [[Ladin language|Ladin]] are co-official in [[South Tyrol]].</span>
|footnote_b = <span style="font-size:100%;">Before 2002, the [[Italian lira|Italian Lira]]. The euro is accepted in [[Campione d'Italia]], but the official currency there is the [[Swiss Franc]].<ref>{{cite web |url=http://www.comune.campione-d-italia.co.it/ |title=Comune di Campione d'Italia |publisher=Comune.campione-d-italia.co.it |date=14 July 2010 |accessdate=30 October 2010}}</ref></span>
|footnote_c = <span style="font-size:100%;">To call [[Campione d'Italia]], it is necessary to use the Swiss code [[+41]].</span>
|footnote_d = <span style="font-size:100%;">The [[.eu]] domain is also used, as it is shared with other [[European Union]] member states.</span>
}}
'''Talyaaniga''', ama '''Jamhuuriyadda talyaaniga''' ({{lang-it|Repubblica italiana}}) waa dawlad ku yaalaa qaarada [[yurub]]. Waxa uuna xuduud la wadaagaa wadamada [[Faranca]] iyo wadanka [[swisarland]] iyo wadanka [[Ostariya]].
Waqtiga gumeysiga, [[qusuusi]]ga [[Maxamuud Macallin Cagadhiig]] oo Darwiish ahaa, baa guuldarray Talyaaniga magaalada Beletweyne dhexdeed.
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201401/visit-to-italy/ A Visit to Italy]
[[File:Italia_Team_(Women_World_Cup_France_2019).jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:Fontina_DOP.jpg|thumb|right|240px|]]
[[File:Risotto_alla_milanese_con_ossobuco_di_vitello_piemontese_(4520612452).jpg|thumb|right|240px|Risotto italyanika]]
==Dowlada==
Nidaamka siyaasadeed ee Talyaanigu wuxuu astaan u yahay jamhuuriyadda baarlamaanka, taas oo baarlamaanku yahay hay'adda kaliya ee qabata matalaadda rabitaanka shacabka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda: waa madaxa dawladda wuxuuna metelaa midnimada qaranka; waxaa doorta Baarlamaanka; wuxuu magacaabaa Ra'iisul Wasaaraha, markuu soo jeediyona, wasiirrada. Waxay kala diri kartaa goleyaasha Baarlamaanka Labada Aqal (Golaha Wakiilada iyo Guurtida Jamhuuriyadda): waxay adeegsadaan awooda sharci dejinta iyo codeynta kalsoonida dowladda. Xukuumadda: waxay fulisaa awoodda fulinta, waxay ka kooban tahay Ra'iisul Wasaaraha iyo wasiirrada, kuwaasoo soo dhisa Golaha Wasiirrada,. Garsoorka: wuxuu adeegsadaa awooda garsoor (baaris iyo xukunba), waa mid madax banaan oo ka madax banaan awood kasta oo kale. Golaha Sare ee Garsoorka: wuxuu u xilsaaran yahay isxukunka garsoorka, gebi ahaanba ka xoreynta saameynta dowladda, gaar ahaan Wasaaradda Caddaaladda.
==Xubin==
* [[AIIB]]
* [[NATO]] *
* [[Midowga Yurub]] *
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].`!!`?
==Magalloyinnka==
* [[Roma]]
* [[Milan]]
* [[Torino]]`
==Waddanmaha Degaan talyaniga==
*{{Flag|Italy}} 60,782,668+;+
* {{Flag|Brazil}} 5,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 21,000+
* {{Flag|Arab League}} 320,000+;+[<ref>https://it.wikipedia.org/wiki/Arabi</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 120,000+
* {{Flag|Great Britain}} 25,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* 🇪🇺'''Europeans''': 548,5500++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 135,000+ [<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States.htm</ref>].
*{{Flag|China}} PR, 45,000+[.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
==Dhaqan==
reer taliyaanigu waxa ay haystaan diinta kiristanka raysal wasaaraha wadanku hada waa salfiyo barlaskooni [[lacagta]] wadankaa lagu isticmaalaa waa lacagta midawga yurub ee yoorada loo yaqaano taliyaanigu waa dawlad wayn oo caana [[taariikh]] soo jireenan wuu leeyahay dawlada taliyaanigu waxa ay ka midtahay dawladaha loo yaqaano G8 ee xaga warshadaha hore uga maray taliyaanigu waxa uu gumaystay wadamu kamida qaarada afrika sida soomaaliya ertariya iyo libiya luqada wadanku waa taliyaani
taliyaanigu waa jamhuuriyad dimuquraadi ah taliyaanigu waxa uu ku yaala bada dhexe halkaas oo ay ku taalo jasiirada sisiiliya oo ah qayb ka mid ah wadanka taliyaaniga taliyaanigu waxa uu leeyahay warshado badan oo wax soo saara ganacsiga taliyaanu badanaa waxa uu gaadhaa [[Afrika]] bogan waxaa qoray.
[[File:Pertini_ritratto.jpg|thumb|right|240px|Sandro Pertini]]
==Tiswir==
[[File:Wide_angle_Milan_skyline_from_Duomo_roof.jpg|250px|thumb||Magaloyinka Bologna, [[Torino]], Geneo, iyo Nápoles.]]
Waxay ku taalaa gacanka '''Itaaliya''' ee yurubta koonfureed, iyo labada jasiiradood ee ugu weyn badda dhexe sida [[Sasiiliya]] iyo [[Sardiiniya]]. Talayaaniga wuxuu soohdinta la wadaagaa wadamada kala ah [[Faransiiska]], [[Iswiizerlaan]] iyo [[Isloveeniya]].
Labada gobol ee madax-banaan oo ah saanmarino iyo Faatikanaka waxay ku dhex yaalaan gacanka Talyaaniga.
Talyaani ama Itaaliya Waa dowlad yurub ah waxeyna dhacdaa Koonfurta qaarada yurub.
Talyaaniga wuxuu ka koobanyahay 3 qeybood; Dhulka la xiriirsan yurub iyo 2da gaziirad ee lakal yiraahdo sicilia iyo sardegna.
Dhanka woqooyi waxaa ka xiga talyaaniga buuraha Alpine. waxaana ku taala gudaha talyaaniga labo dowladood oo madax banaan oo kala ah; Faatikaan iyo Saan Mariino.
==Sido kale fiiri==
* [[Croatia]]
* [[Austria]]
* [[France]]
* [[Benito Mussolini]]
===Tixraac===
{{reflist}}
8mwkii7ldmy0pjbpm1nmtupe4bnve8d
Hindiya
0
1815
240111
239689
2022-08-18T20:33:55Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|21|N|78|E|region:IN_type:country_source:dewiki|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Hindiya
|conventional_long_name =
|common_name = Hindiya
|qaarada =
|sawir_calan = Flag_of_India.svg
|astaan_calan = [[Vande Mataram]]''<small><br />"Waa kuu sujuudaa Hooyo"</small>
|image_map = India (orthographic projection).svg
|caasimada = [[New Delhi]]
|luuqadaha = [[Hindi]] iyo [[Ingriis]]
|Dawladda = Hindiya
|magac_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Kiinya|Madaxweyne]]
|magac_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaarayaahii Kiinya|Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = bratibha batil
|magac_hogaamiye2 = Manmohan Singh
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $22,425<ref name="">IMF database 2017</ref>.
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $3.285 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>.
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $22,550<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|sovereignty_type = Ka xoroobey
|sovereignty_note = Gumeystihii [[Ingiriis]]ka
|established_event1 = Taakiikh
|established_date1 = 15 [[agoosto]], 1947
|area = 3,287,240 km2
|areami² = 1,269,210
|biyo = 9.56
|population_estimate = 1,182,023,000
|population_estimate_year = [[2009]]
|lacagta = [[hindi rubee]]
|wakhti = (UTC+5:30)
|furaha_debeda = 91
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
[[w:or:india]]
'''[[Hindiya]]''' ama '''Jamhuuriyadda Hindiya''' waa wadan ku yaala [[Aasiya]] waana wadanka Aduunka ugu dadka tirada badan marka laga reebo Shiinaha. Wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadamada [[Bakistaan]], '''[[Shiinaha]]''', [[Nebal]], [[Butaan]], Bangladesh iyo Burma. Dhinaca xeebaha neh waxoo xuduud la leeyahay wadamada ''[[Siri Laanka]]'', Jasiirada Maldiif, iyo Indonesia. Magaalo madaxda wadanka waa [[New Delhi]]. Wadanka Hindiya waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 1 Biliyan oo qof, waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso in kabadan 100af. Hindiya waa wadanka afaraad oo ugu ganacsiga badan aduunka.
Isku-duwaha '''[[Hindiya]]''' wuxuu ku noolaa magaalada '''[[Indus Valley Civilization]]''' ee Bilihii 3-aad ee BCE. Miliicda soo socota, qoraallada ugu da'da yar ee la xidhiidha Hinduism ayaa bilaabay inuu ka koobmo. Dhaqanka bulshada, oo ku saleysan calaamad, ayaa ka soo baxay kumanaankii kowaad ee BCE, Buddhism iyo Jainism ayaa kacday. Iskudhicii hore ee siyaasadeed ayaa ka dhacay Maurya iyo Gupta; boqortooyooyinka badhtamihii u danbeeyay waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka illaa bariga Asia. Xilligii dhexe, Judaism, Zoroastrianism, Kiristaanka, iyo Islaamka ayaa yimid, iyo Sikhism soo baxday, kuwaas oo intaa ku daray in dhaqanka kala duwan ee gobolka. Inta badan waqooyiga waxay ku dhufteen Sultanate Sultanate; Koonfureed waxay ku midoobeen Boqortooyada Vijayanagara. Dhaqaalaha ayaa balaariyay qarnigii 17aad ee Mughal Empire. Qarniga bartamihii 18-aad, ayaa hoos-u-dhac ku yimid xukunka British East India Company, iyo bartamihii 19-aad ee hoos-u-dhigga xukunka Britishka. Dhaqdhaqaaqa wadaniga ah ayaa soo ifbaxay qarnigii 19aad, kaas oo markii danbe Mahatma Gandhi loo aqoonsaday inuu yahay is-diidmo aan toos ahayn oo horseeday madaxbannaanida Hindiya 1947.
[[File:Pitang_Oying_-_Mising_Kitchen_Resturant,_Guwahati,_Assam,_1618420295814._jpg.jpg|thumb|right|250px|cunttoka hindia]]
[[File:India_new_2000_INR,_MG_series,_2016,_obverse.jpg|thumb|right|230px|]]
[[File:Mumbai_Police_Mahindra_Bolero_Patrol_Car.jpg|thumb|right|210px|]]
Sannadkii 2017, dhaqaalaha India wuxuu ahaa kii lixaad ee adduunka ugu weyn ee soo gala GDP iyo saddexaadna ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Ka dib markii dib loo habeeyay dhaqaalaha suuqa ee sannadkii 1991, Hindiya waxay noqotay mid ka mid ah dhaqaalaha ugu wayn ee koraya, waxaana loo tixgeliyaa waddan cusub oo warshad leh. Si kastaba ha ahaatee, waxay sii wadi doontaa caqabadaha saboolnimada, musuqmaasuqa, nafaqo-xumada, iyo daryeel caafimaad oo aan ku filnayn. Dawlad hubka nukliyeerka ah iyo awoodda gobolka, waxa uu leeyahay ciidanka labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, waxana uu ku jiraa shanaad kharashka militari ee ka dhex jira quruumaha. Hindiya waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ay maamusho nidaamka baarlamaanku waxayna ka kooban tahay 29 dawladood iyo 7 dhul-beereed. Waa jaaliyado badan oo kala duwan, jinsiyado kala duwan iyo jinsiyado kala duwan, waxayna sidoo kale ku nool yihiin noocyo kala duwan oo duur joog ah oo ku yaal deegaanno kala duwan.
== Taariikh ==
Hindiya waxee leedahay Taariikh aad u dheer. wadanka waxuu jiri jiray kumanaan sano kahor. Gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay Hindiya iyo pakistaan, markooda hore waxee ahaayeen hal wadan. waxeenaxornimada qateen1947kii, waa markii ee Bakistaan iyo Bangladesh ee ka go'day Hindiya.pakistan waxee hindiya ooga go'day kala duwanaashaha diinta. Hindiya waa wadan laga caabudo hindu, pakistaana waa wadan muslimiinta ku badanyihiin labada qeebood dagaalo badan ayaa dhexmaray sanado badan. Kadib sanadka marka uu ahaa 1948kii ilaa 49kii, Hindiya iyo pakistaan waxaa ka dhex jiray dagaalo dagaaladaas oo sabab u eheed kala qeebintii Gobolka Kashmir. Luqada ugu ween oo Hindiya looga hadlo waa af hindi iyo luuqada ingriiska Wadanka Hindiya waxaa laga caabudaa Lo'da
became India's first prime minister in 1947. [[Mahatma Gandhi]] (right) led the independence movement.]]
== siyaasiinta ==
doorashaddii ka dhacday hindiya 2007ii, waxaa madaxtinimada ku guuleestay, abuukaataha [[Pratibha Patil]], waa naagta ugu horeeysay oo madaxweyne ka noqotay, wadanka Hindiya.
== Dhaqanka ==
Hindida waxee Khatar kuyihiin film soo saarka iyo heesaha, waxeena ka midyihiin kuwa aduunka ugu film soo saarka badan. Filmaha hindida waxaa badanaa aduunka looga yaqaanaa, [[Bollywood]]. Waxee isku magac egyihiin Hollywood laakiin [[Bollywood]] waxee soo saartaa filmada hindida kaliya. heesaha iyo filmaha hindida waxoo ka koobanyahay Jaceel. filmada hindida waxaa laga daawadaa wadamo badan oo ku yaalo [[Aasiya]] iyo geeska afrika, gaar ahaan, somalida oo xiiseeso.
== Juquraafi ==
Hindiya goboladeeda dhinaca woqooi bari, waxaa kaga dhagan (Himalaaya) qeebaha kale ee woqooyiga, dhaxbartanka ilaa dhinaca bariga waxaa ka baxo beero aad u badan oo dalag faro badan laga gurto. Dhinaca galbeedka oo xuduudka pakistaan kaga dhegenyahay waxaa ku yaalo [[saxaarada dahaar]], Koonfurta wadanka waa meel baadiyo ah. Wadanka Hindiya waxuu leeyahay wabiyaal aad u badan oo waaweyn iyo Jasiirado markooda hore ka sameesmay fulkaano.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[ICAO]] *
* [[UNICEF]] *
* [[UNESCO]] *
*[[Bankiga Aduunka]] * *
*[[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
*[[Hayada Cuntada Aduunka]] * *
*[[Ururka Caafimaadka Aduunka]] * *
{{Commons|United Nations}}
==Waddanamaha degaan Hindiya==
*'''{{Flag|India}}''' Republic of 1.300,000,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 125,000+
* {{Flag|Brazil}} 15,000+
* {{Flag|Great Britain}} 38,000+
* {{Flag|South Africa}} 200+
* 🇪🇺 Europeans: 938,000+ *'''{{Flag|Russian Federation}}''' 197,00+
* {{Flag|United States}} 10,000+
* {{Flag|Taiwan}} 13,500+
* {{Flag|China}} PR China 150,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>]. * {{Flag|Vietnam}} 21,00+
==sido kale fiiri==
*[[Luqadaha Hindika]]
*[[India visa Dalalka]]
* [[Howrah Bridge]]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Hindiya| ]]
gr8ieiw8y7bv2x1z16kxxfwh3wrgev4
240114
240111
2022-08-18T20:42:26Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|21|N|78|E|region:IN_type:country_source:dewiki|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Hindiya
|conventional_long_name =
|common_name = Hindiya
|qaarada =
|sawir_calan = Flag_of_India.svg
|astaan_calan = [[Vande Mataram]]''<small><br />"Waa kuu sujuudaa Hooyo"</small>
|image_map = India (orthographic projection).svg
|caasimada = [[New Delhi]]
|luuqadaha = [[Hindi]] iyo [[Ingriis]]
|Dawladda = Hindiya
|magac_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Kiinya|Madaxweyne]]
|magac_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaarayaahii Kiinya|Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = bratibha batil
|magac_hogaamiye2 = Manmohan Singh
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $22,425<ref name="">IMF database 2017</ref>.
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $3.285 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>.
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $22,550<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|sovereignty_type = Ka xoroobey
|sovereignty_note = Gumeystihii [[Ingiriis]]ka
|established_event1 = Taakiikh
|established_date1 = 15 [[agoosto]], 1947
|area = 3,287,240 km2
|areami² = 1,269,210
|biyo = 9.56
|population_estimate = 1,182,023,000
|population_estimate_year = [[2009]]
|lacagta = [[hindi rubee]]
|wakhti = (UTC+5:30)
|furaha_debeda = 91
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
[[w:or:india]]
'''[[Hindiya]]''' ama '''Jamhuuriyadda Hindiya''' waa wadan ku yaala [[Aasiya]] waana wadanka Aduunka ugu dadka tirada badan marka laga reebo Shiinaha. Wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadamada [[Bakistaan]], '''[[Shiinaha]]''', [[Nebal]], [[Butaan]], Bangladesh iyo Burma. Dhinaca xeebaha neh waxoo xuduud la leeyahay wadamada ''[[Siri Laanka]]'', Jasiirada Maldiif, iyo Indonesia. Magaalo madaxda wadanka waa [[New Delhi]]. Wadanka Hindiya waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 1 Biliyan oo qof, waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso in kabadan 100af. Hindiya waa wadanka afaraad oo ugu ganacsiga badan aduunka.
Isku-duwaha '''[[Hindiya]]''' wuxuu ku noolaa magaalada '''[[Indus Valley Civilization]]''' ee Bilihii 3-aad ee BCE. Miliicda soo socota, qoraallada ugu da'da yar ee la xidhiidha Hinduism ayaa bilaabay inuu ka koobmo. Dhaqanka bulshada, oo ku saleysan calaamad, ayaa ka soo baxay kumanaankii kowaad ee BCE, Buddhism iyo Jainism ayaa kacday. Iskudhicii hore ee siyaasadeed ayaa ka dhacay Maurya iyo Gupta; boqortooyooyinka badhtamihii u danbeeyay waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka illaa bariga Asia. Xilligii dhexe, Judaism, Zoroastrianism, Kiristaanka, iyo Islaamka ayaa yimid, iyo Sikhism soo baxday, kuwaas oo intaa ku daray in dhaqanka kala duwan ee gobolka. Inta badan waqooyiga waxay ku dhufteen Sultanate Sultanate; Koonfureed waxay ku midoobeen Boqortooyada Vijayanagara. Dhaqaalaha ayaa balaariyay qarnigii 17aad ee Mughal Empire. Qarniga bartamihii 18-aad, ayaa hoos-u-dhac ku yimid xukunka British East India Company, iyo bartamihii 19-aad ee hoos-u-dhigga xukunka Britishka. Dhaqdhaqaaqa wadaniga ah ayaa soo ifbaxay qarnigii 19aad, kaas oo markii danbe Mahatma Gandhi loo aqoonsaday inuu yahay is-diidmo aan toos ahayn oo horseeday madaxbannaanida Hindiya 1947.
[[File:Pitang_Oying_-_Mising_Kitchen_Resturant,_Guwahati,_Assam,_1618420295814._jpg.jpg|thumb|right|250px|cunttoka hindia]]
[[File:India_new_2000_INR,_MG_series,_2016,_obverse.jpg|thumb|right|230px|]]
[[File:Mumbai_Police_Mahindra_Bolero_Patrol_Car.jpg|thumb|right|210px|]]
Sannadkii 2017, dhaqaalaha India wuxuu ahaa kii lixaad ee adduunka ugu weyn ee soo gala GDP iyo saddexaadna ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Ka dib markii dib loo habeeyay dhaqaalaha suuqa ee sannadkii 1991, Hindiya waxay noqotay mid ka mid ah dhaqaalaha ugu wayn ee koraya, waxaana loo tixgeliyaa waddan cusub oo warshad leh. Si kastaba ha ahaatee, waxay sii wadi doontaa caqabadaha saboolnimada, musuqmaasuqa, nafaqo-xumada, iyo daryeel caafimaad oo aan ku filnayn. Dawlad hubka nukliyeerka ah iyo awoodda gobolka, waxa uu leeyahay ciidanka labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, waxana uu ku jiraa shanaad kharashka militari ee ka dhex jira quruumaha. Hindiya waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ay maamusho nidaamka baarlamaanku waxayna ka kooban tahay 29 dawladood iyo 7 dhul-beereed. Waa jaaliyado badan oo kala duwan, jinsiyado kala duwan iyo jinsiyado kala duwan, waxayna sidoo kale ku nool yihiin noocyo kala duwan oo duur joog ah oo ku yaal deegaanno kala duwan.
== Taariikh ==
Hindiya waxee leedahay Taariikh aad u dheer. wadanka waxuu jiri jiray kumanaan sano kahor. Gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay Hindiya iyo pakistaan, markooda hore waxee ahaayeen hal wadan. waxeenaxornimada qateen1947kii, waa markii ee Bakistaan iyo Bangladesh ee ka go'day Hindiya.pakistan waxee hindiya ooga go'day kala duwanaashaha diinta. Hindiya waa wadan laga caabudo hindu, pakistaana waa wadan muslimiinta ku badanyihiin labada qeebood dagaalo badan ayaa dhexmaray sanado badan. Kadib sanadka marka uu ahaa 1948kii ilaa 49kii, Hindiya iyo pakistaan waxaa ka dhex jiray dagaalo dagaaladaas oo sabab u eheed kala qeebintii Gobolka Kashmir. Luqada ugu ween oo Hindiya looga hadlo waa af hindi iyo luuqada ingriiska Wadanka Hindiya waxaa laga caabudaa Lo'da
became India's first prime minister in 1947. [[Mahatma Gandhi]] (right) led the independence movement.]]
== siyaasiinta ==
doorashaddii ka dhacday hindiya 2007ii, waxaa madaxtinimada ku guuleestay, abuukaataha [[Pratibha Patil]], waa naagta ugu horeeysay oo madaxweyne ka noqotay, wadanka Hindiya.
== Dhaqanka ==
Hindida waxee Khatar kuyihiin film soo saarka iyo heesaha, waxeena ka midyihiin kuwa aduunka ugu film soo saarka badan. Filmaha hindida waxaa badanaa aduunka looga yaqaanaa, [[Bollywood]]. Waxee isku magac egyihiin Hollywood laakiin [[Bollywood]] waxee soo saartaa filmada hindida kaliya. heesaha iyo filmaha hindida waxoo ka koobanyahay Jaceel. filmada hindida waxaa laga daawadaa wadamo badan oo ku yaalo [[Aasiya]] iyo geeska afrika, gaar ahaan, somalida oo xiiseeso.
== Juquraafi ==
Hindiya goboladeeda dhinaca woqooi bari, waxaa kaga dhagan (Himalaaya) qeebaha kale ee woqooyiga, dhaxbartanka ilaa dhinaca bariga waxaa ka baxo beero aad u badan oo dalag faro badan laga gurto. Dhinaca galbeedka oo xuduudka pakistaan kaga dhegenyahay waxaa ku yaalo [[saxaarada dahaar]], Koonfurta wadanka waa meel baadiyo ah. Wadanka Hindiya waxuu leeyahay wabiyaal aad u badan oo waaweyn iyo Jasiirado markooda hore ka sameesmay fulkaano.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[ICAO]] *
* [[UNICEF]] *
* [[UNESCO]] *
*[[Bankiga Aduunka]] * *
*[[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
{{Commons|United Nations}}
==Waddanamaha degaan Hindiya==
*'''{{Flag|India}}''' Republic of 1.300,000,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 125,000+
* {{Flag|Brazil}} 15,000+
* {{Flag|Great Britain}} 38,000+
* {{Flag|South Africa}} 200+
* 🇪🇺 Europeans: 938,000+ *'''{{Flag|Russian Federation}}''' 197,00+
* {{Flag|United States}} 10,000+
* {{Flag|Taiwan}} 13,500+
* {{Flag|China}} PR China 150,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>]. * {{Flag|Vietnam}} 21,00+
==sido kale fiiri==
*[[Luqadaha Hindika]]
*[[India visa Dalalka]]
* [[Howrah Bridge]]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Hindiya| ]]
k7u1y3o41y2j5t6twtfa20uzlzu9fwm
240121
240114
2022-08-18T21:15:04Z
Mwasoge
29030
/* Waddanamaha degaan Hindiya */
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|21|N|78|E|region:IN_type:country_source:dewiki|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Hindiya
|conventional_long_name =
|common_name = Hindiya
|qaarada =
|sawir_calan = Flag_of_India.svg
|astaan_calan = [[Vande Mataram]]''<small><br />"Waa kuu sujuudaa Hooyo"</small>
|image_map = India (orthographic projection).svg
|caasimada = [[New Delhi]]
|luuqadaha = [[Hindi]] iyo [[Ingriis]]
|Dawladda = Hindiya
|magac_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Kiinya|Madaxweyne]]
|magac_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaarayaahii Kiinya|Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = bratibha batil
|magac_hogaamiye2 = Manmohan Singh
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $22,425<ref name="">IMF database 2017</ref>.
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $3.285 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>.
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $22,550<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|sovereignty_type = Ka xoroobey
|sovereignty_note = Gumeystihii [[Ingiriis]]ka
|established_event1 = Taakiikh
|established_date1 = 15 [[agoosto]], 1947
|area = 3,287,240 km2
|areami² = 1,269,210
|biyo = 9.56
|population_estimate = 1,182,023,000
|population_estimate_year = [[2009]]
|lacagta = [[hindi rubee]]
|wakhti = (UTC+5:30)
|furaha_debeda = 91
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
[[w:or:india]]
'''[[Hindiya]]''' ama '''Jamhuuriyadda Hindiya''' waa wadan ku yaala [[Aasiya]] waana wadanka Aduunka ugu dadka tirada badan marka laga reebo Shiinaha. Wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadamada [[Bakistaan]], '''[[Shiinaha]]''', [[Nebal]], [[Butaan]], Bangladesh iyo Burma. Dhinaca xeebaha neh waxoo xuduud la leeyahay wadamada ''[[Siri Laanka]]'', Jasiirada Maldiif, iyo Indonesia. Magaalo madaxda wadanka waa [[New Delhi]]. Wadanka Hindiya waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 1 Biliyan oo qof, waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso in kabadan 100af. Hindiya waa wadanka afaraad oo ugu ganacsiga badan aduunka.
Isku-duwaha '''[[Hindiya]]''' wuxuu ku noolaa magaalada '''[[Indus Valley Civilization]]''' ee Bilihii 3-aad ee BCE. Miliicda soo socota, qoraallada ugu da'da yar ee la xidhiidha Hinduism ayaa bilaabay inuu ka koobmo. Dhaqanka bulshada, oo ku saleysan calaamad, ayaa ka soo baxay kumanaankii kowaad ee BCE, Buddhism iyo Jainism ayaa kacday. Iskudhicii hore ee siyaasadeed ayaa ka dhacay Maurya iyo Gupta; boqortooyooyinka badhtamihii u danbeeyay waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka illaa bariga Asia. Xilligii dhexe, Judaism, Zoroastrianism, Kiristaanka, iyo Islaamka ayaa yimid, iyo Sikhism soo baxday, kuwaas oo intaa ku daray in dhaqanka kala duwan ee gobolka. Inta badan waqooyiga waxay ku dhufteen Sultanate Sultanate; Koonfureed waxay ku midoobeen Boqortooyada Vijayanagara. Dhaqaalaha ayaa balaariyay qarnigii 17aad ee Mughal Empire. Qarniga bartamihii 18-aad, ayaa hoos-u-dhac ku yimid xukunka British East India Company, iyo bartamihii 19-aad ee hoos-u-dhigga xukunka Britishka. Dhaqdhaqaaqa wadaniga ah ayaa soo ifbaxay qarnigii 19aad, kaas oo markii danbe Mahatma Gandhi loo aqoonsaday inuu yahay is-diidmo aan toos ahayn oo horseeday madaxbannaanida Hindiya 1947.
[[File:Pitang_Oying_-_Mising_Kitchen_Resturant,_Guwahati,_Assam,_1618420295814._jpg.jpg|thumb|right|250px|cunttoka hindia]]
[[File:India_new_2000_INR,_MG_series,_2016,_obverse.jpg|thumb|right|230px|]]
[[File:Mumbai_Police_Mahindra_Bolero_Patrol_Car.jpg|thumb|right|210px|]]
Sannadkii 2017, dhaqaalaha India wuxuu ahaa kii lixaad ee adduunka ugu weyn ee soo gala GDP iyo saddexaadna ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Ka dib markii dib loo habeeyay dhaqaalaha suuqa ee sannadkii 1991, Hindiya waxay noqotay mid ka mid ah dhaqaalaha ugu wayn ee koraya, waxaana loo tixgeliyaa waddan cusub oo warshad leh. Si kastaba ha ahaatee, waxay sii wadi doontaa caqabadaha saboolnimada, musuqmaasuqa, nafaqo-xumada, iyo daryeel caafimaad oo aan ku filnayn. Dawlad hubka nukliyeerka ah iyo awoodda gobolka, waxa uu leeyahay ciidanka labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, waxana uu ku jiraa shanaad kharashka militari ee ka dhex jira quruumaha. Hindiya waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ay maamusho nidaamka baarlamaanku waxayna ka kooban tahay 29 dawladood iyo 7 dhul-beereed. Waa jaaliyado badan oo kala duwan, jinsiyado kala duwan iyo jinsiyado kala duwan, waxayna sidoo kale ku nool yihiin noocyo kala duwan oo duur joog ah oo ku yaal deegaanno kala duwan.
== Taariikh ==
Hindiya waxee leedahay Taariikh aad u dheer. wadanka waxuu jiri jiray kumanaan sano kahor. Gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay Hindiya iyo pakistaan, markooda hore waxee ahaayeen hal wadan. waxeenaxornimada qateen1947kii, waa markii ee Bakistaan iyo Bangladesh ee ka go'day Hindiya.pakistan waxee hindiya ooga go'day kala duwanaashaha diinta. Hindiya waa wadan laga caabudo hindu, pakistaana waa wadan muslimiinta ku badanyihiin labada qeebood dagaalo badan ayaa dhexmaray sanado badan. Kadib sanadka marka uu ahaa 1948kii ilaa 49kii, Hindiya iyo pakistaan waxaa ka dhex jiray dagaalo dagaaladaas oo sabab u eheed kala qeebintii Gobolka Kashmir. Luqada ugu ween oo Hindiya looga hadlo waa af hindi iyo luuqada ingriiska Wadanka Hindiya waxaa laga caabudaa Lo'da
became India's first prime minister in 1947. [[Mahatma Gandhi]] (right) led the independence movement.]]
== siyaasiinta ==
doorashaddii ka dhacday hindiya 2007ii, waxaa madaxtinimada ku guuleestay, abuukaataha [[Pratibha Patil]], waa naagta ugu horeeysay oo madaxweyne ka noqotay, wadanka Hindiya.
== Dhaqanka ==
Hindida waxee Khatar kuyihiin film soo saarka iyo heesaha, waxeena ka midyihiin kuwa aduunka ugu film soo saarka badan. Filmaha hindida waxaa badanaa aduunka looga yaqaanaa, [[Bollywood]]. Waxee isku magac egyihiin Hollywood laakiin [[Bollywood]] waxee soo saartaa filmada hindida kaliya. heesaha iyo filmaha hindida waxoo ka koobanyahay Jaceel. filmada hindida waxaa laga daawadaa wadamo badan oo ku yaalo [[Aasiya]] iyo geeska afrika, gaar ahaan, somalida oo xiiseeso.
== Juquraafi ==
Hindiya goboladeeda dhinaca woqooi bari, waxaa kaga dhagan (Himalaaya) qeebaha kale ee woqooyiga, dhaxbartanka ilaa dhinaca bariga waxaa ka baxo beero aad u badan oo dalag faro badan laga gurto. Dhinaca galbeedka oo xuduudka pakistaan kaga dhegenyahay waxaa ku yaalo [[saxaarada dahaar]], Koonfurta wadanka waa meel baadiyo ah. Wadanka Hindiya waxuu leeyahay wabiyaal aad u badan oo waaweyn iyo Jasiirado markooda hore ka sameesmay fulkaano.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[ICAO]] *
* [[UNICEF]] *
* [[UNESCO]] *
*[[Bankiga Aduunka]] * *
*[[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
{{Commons|United Nations}}
==Waddanamaha degaan Hindiya==
*'''{{Flag|India}}''' Republic of: 1.200,000,000+;+;++
* {{Flag|Bangladesh}} 125,000+
* {{Flag|Brazil}} 15,000+
* {{Flag|Great Britain}} 38,000+ * {{Flag|South Africa}} 200+
* 🇪🇺'''Europeans''': 938,000+ *'''{{Flag|Russian Federation}}''' 197,00+
* {{Flag|United States}} 120,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Taiwan}} 13,500+
* {{Flag|China}} PR; CHINA:150,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>]. * {{Flag|Vietnam}} 21,00+
==sido kale fiiri==
*[[Luqadaha Hindika]]
*[[India visa Dalalka]]
* [[Howrah Bridge]]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Hindiya| ]]
imm4wa96my6gm9nquochrteoydhrjmd
Yurub
0
1912
240167
232786
2022-08-19T08:21:30Z
JetterCZ
32390
wikitext
text/x-wiki
[[File:Khariiddada Qaarada Yurub.png|thumb|500px|Kariirada Yurub]]
'''Yurub''' ({{lang-en|Europe}}; {{lang-ar|أوروبا}}) waa [[qaarad]]a ugu xigta dhinaca galbeed ee arliga weyn ee la isku yidhaahdo "Eurasia" kaasi oo ka kooban qaarada [[Aasiya]] iyo Yurub. Qaarada Yurub waxaa dhinaca waqooyi ka dhaca [[Badweynta Arktik|Bada Arktik]], dhinaca galbeedka waxaa ka xiga [[Badweynta Atlaantik]], dhinaca koonfureed waxaa ka dhaca [[Bada Dhexe|Bada Mediterraniyan]]. Si kastaba ha ahaatee, dhinaca bari iyo koonfurbari qaarada Yurub waxaa inta ugu badan loo yaqaanaa '''''Xadka Qaaradaha'''''; taasi oo laga wado meesha qeybisa qaarada Aasiya iyo Yurub. Sida caadiga ah labada qaaradood ee Aasiya iyo Yurub waa kuwo isku-xidhan deegaan ahaan; waxaana badhtanka u dhaca wadano dhowr ah oo ka mid tahay wadanka [[Turkiga]] oo labada qaaradoodba ka tirsan.
Guud ahaan, qaarada Yurub waxay ku fadhidaa deegaan dhan {{convert|10,180,000|km2|sqmi}}, ama 2% oogada sare ee [[Dhul]]ka (taasi oo u dhiganta 6.8% dhulka aduunka). Dhinaca siyaasada, qaarada Yurub waxaa ku yaala ilaa [[dowlad|50 dowladood]] oo madax-banaan, kuwaasi oo wadanka [[Ruushka]] noqonayo kan ugu weyn ee ugu bulshada badan - taasi oo qiyaas ahaan noqon karta 39% dhulka qaarada iyo 15% bulshada qaarada.
Dhinaca kale, qaarada Yurub waxaa ku nool dad dhan 740 million (qiyaastii ilaa 11% [[bulshada aduunka]]) tirokoob 2012.) Taariikh ahaan, qaarada Yurub waxay leedahay taariikh dheer oo ka soo bilaabanta wakhtiyadii [[Ilbaxnimo|ilbaxnimada ugu horeeysay]], inkastoo dadka reer Yurub aad u horumareen markay bilaabantey [[Wershad|kacaankii wershadaha]].
==Hordhac==
Qaaradda Yurub waa mid kamida [[qaaradaha]] shanta ah juquraafi ahaan waa qarad u eeg ama jaziirad u eeg. Waxa ay dhererantay ilaa buuraha [[oral]] waa dhanka bari iyo [[Bada Qaswiin]].
==Wadanada==
# [[File:Flag of Albania.svg|25px]][[Albaniya]]
# [[File:Flag of Andorra.svg|25px]][[Andorra]]
# [[File:Flag of Armenia.svg|25px]][[Armania]]
# [[File:Flag of Austria.svg|25px|border]][[Awstriya]]
# [[File:Flag of Iceland.svg|25px|border]][[Ayslaan]]
# [[File:Flag of Belarus.svg|25px]][[Belarus]]
# [[File:Flag of Belgium.svg|25px]][[Beljim]]
# [[File:Flag of Poland.svg|25px|border]] [[Boland]]
# [[File:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|25px]] [[Bosniya iyo Hersegofina|Boosniya iyo Hersegofina]]
# [[File:Flag of Bulgaria.svg|25px|border]] [[Bulgariya]]
# [[File:Flag of Portugal.svg|25px]] [[Burtuqaal]]
# [[File:Flag of Denmark.svg|25px]] [[Denimarki|Denmark]]
# [[File:Flag of Estonia.svg|25px|border]] [[Estoniya]]
# [[File:Flag of France.svg|25px|border]] [[Faransiiska]]
# [[File:Flag of Finland.svg|25px|border]] [[Finland]]
# [[File:Flag of Greece.svg|25px|border]] [[Giriiga]]
# [[File:Flag of the Netherlands.svg|border|25px]] [[Holland]]
# [[File:Flag of Hungary.svg|25px|border]] [[Hungari]]
# [[File:Flag of Ireland.svg|25px|border]] [[Ayrland]]
# [[File:Flag of Slovakia.svg|25px|border]] [[Islofaakiya]]
# [[File:Flag of Slovenia.svg|25px|border]] [[Islofeeniya]]
# [[File:Flag of Spain.svg|25px]] [[Isbania|Isbaayniya]]
# [[File:Flag of Sweden.svg|25px]] [[Iswiidhan]]
# [[File:Flag of Germany.svg|25px]] [[Jarmalka]]
# [[File:Flag of Switzerland.svg|25px]] [[Iswisarland]]
# [[File:Flag of the Republic of Macedonia.svg|25px]] [[Makidoniyada Wuqooyi]]
# [[File:Flag of the Czech Republic.svg|25px|border]][[Jamhuuriyadda Jek]]
# [[File:Flag of Georgia.svg|25px|border]] [[Joorjiya]]
# [[File:Flag of Cyprus.svg|25px|border]] [[Jasiirada Qabrus]]
# [[File:Flag of Kosovo.svg|25px]] [[Kosofo]]
# [[File:Flag of Croatia.svg|25px]] [[Kuruweshiya]]
# [[File:Flag of Latvia.svg|25px|border]] [[Latfiya]]
# [[File:Flag of Liechtenstein.svg|25px]] [[Lekhtanishtayn]]
# [[File:Flag of Lithuania.svg|25px]] [[Lithuaniya]]
# [[File:Flag of Luxembourg.svg|25px|border]] [[Luksemburg]]
# [[File:Flag of Malta.svg|25px|border]] [[Malta]]
# [[File:Flag of Moldova.svg|25px|]] [[Moldofa]]
# [[File:Flag of Monaco.svg|25px|border]] [[Monako]]
# [[File:Flag of Montenegro.svg|25px]] [[Montenegro]]
# [[File:Flag of Norway.svg|25px]] [[Norwey]]
# [[File:Flag of Romania.svg|25px]] [[Romaniya]]
# [[File:Flag of San Marino.svg|25px|border]] [[San Marino]]
# [[File:Flag of Serbia.svg|25px|border]] [[Seerbiya]]
# [[File:Flag of Italy.svg|25px|border]] [[Talyaaniga]]
# [[File:Flag of Ukraine.svg|25px]] [[Yukrayn]]
==Sidoo kale fiiri==
* [[Qaarad|Qaaradaha Aduunka]]
* [[Bison Yurub]]
==Linkiyo Kale==
* [http://www.coe.int/ Conseil de l'Europe]
* [http://europa.eu/ Europa]
* [https://www.investopedia.com/terms/e/europeanunion.asp]
==Tixraac==
{{reflist}}
{{portal|Yurub}}
{{commonscat|Europe|Yurub}}
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Qaaradaha]]
[[Category:Yurub]]
2hfu2hz0texm417339t69tih4bj1jkw
Faransiiska
0
1914
240098
240023
2022-08-18T20:08:32Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = French Republic
| common_name = France
| native_name = {{native name|fr|République française|nbsp=omit}}
| image_flag = Flag of France.svg
| image_coat = Armoiries république française.svg
| symbol_width = 65px
| symbol_type = Emblem
| symbol_type_article = National Emblem of France
| national_motto = "{{lang|fr|[[Liberté, égalité, fraternité]]}}"
| englishmotto = "Liberty, Equality, Fraternity"
| national_anthem = "{{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}"<br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:La Marseillaise.ogg|alt=sound clip of the Marseillaise French national anthem]]</div>
| image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) on the globe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|Metropolitan France in Europe|[[File:France in the World (+Antarctica claims).svg|upright=1.15|frameless]]|France in the world|default=1}}
| map_caption = {{map caption |location_color=red or dark green |country=France |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the European Union |subregion_color=green|unbulleted list |Location of the territory of the (red) |[[Adélie Land]] (Antarctic claim; hatched)}}
| capital = [[Paris]]
| coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city}}
| largest_city = capital
| languages_type = Official language<br/>{{nobold|and national language}}
| languages = [[French language|French]]{{efn-ur|name=one|For information about regional languages see [[Languages of France]].}}{{infobox|child=yes
| regional_languages = See [[Languages of France]]
| label1 = Nationality {{nobold|(2018)}}
| data1 = {{unbulleted list |93.0% [[French people|French]] |7.0% Others.<ref>[https://wayback.archive-it.org/all/20111016191356/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do]</ref>}}
}}
| religion_ref =
| religion_year = 2020
| religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap;
|55.1% [[Christianity in France|Christianity]]
|31.9% [[Irreligion in France|No religion]]
|18.3% [[Islam in France|Islam]]
|0.7% Others<ref>{{Cite web|url=http://www.globalreligiousfutures.org/countries/france#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2020®ion_name=All%20Countries&restrictions_year=2016|title = Religions in France | French Religion Data | GRF}}</ref>.
}}
| demonym = French
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[republic]]
| leader_title1 = [[President of France|President]]
| leader_name1 = [[Emmanuel Macron]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of France|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Jean Castex]]
| legislature = [[French Parliament|Parliament]]
| upper_house = [[Senate (France)|Senate]]
| lower_house = [[National Assembly (France)|National Assembly]]
| sovereignty_type = [[History of France|Establishment]]
| established_event1 = Reign of [[Clovis I]] as [[List of Frankish kings|King of the Franks]]
| established_date1 = 481–511
| established_event2 = [[Treaty of Verdun]]{{efn-ur|Established the [[West Francia|Kingdom of the West Franks]] (the [[Kingdom of France]]) from the [[Carolingian Empire]] of Francia.}}
| established_date2 = 10 August 843
| established_event3 = [[Kingdom of France|Capetian dynasty]]
| established_date3 = 3 July 987
| established_event4 = [[Proclamation of the abolition of the monarchy|First Republic established]]
| established_date4 = 22 September 1792
| established_event5 = [[Enlargement of the European Union#Founding members|Founded]]. the [[European Economic Community|EEC]]{{efn-ur|[[European Union]] since 1993.}}
| established_date5 = 1 January 1958
| established_event6 = [[Constitution of France|Current constitution]]{{efn-ur|Established the [[French Fifth Republic|Fifth Republic]]}}
| established_date6 = 4 October 1958
| area_km2 = 643,801
| area_footnote = <ref>{{cite web|website=The World Factbook|title=Field Listing :: Area|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|publisher=CIA|access-date=1 November 2015|archive-date=31 January 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140131115000/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html|url-status=dead}} {{PD-notice}}</ref>
| area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] -->
| area_label2 = [[Metropolitan France]] ([[Institut géographique national|IGN]])
| area_data2 = {{cvt|551695|km2}}{{efn-ur|name=three|French [[Institut géographique national|National Geographic Institute]] data, which includes bodies of water.}} ([[List of countries and dependencies by area|50th]])
| area_label3 = Metropolitan France ([[Cadastre]])
| area_data3 = {{cvt|543940.9|km2}}{{efn-ur|name=four|French [[Land registration|Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1 km<sup>2</sup> (0.386 sq mi or 247 acres) as well as the estuaries of rivers.}}<ref>{{cite journal|url=http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|title=France Métropolitaine|publisher=INSEE|year=2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150828051307/http://www.insee.fr/fr/themes/comparateur.asp?codgeo=METRODOM-1|archive-date=28 August 2015}}</ref> ([[List of countries and dependencies by area|50th]])
| population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 67,413,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/001641607|title=Demography – Population at the beginning of the month – France|year=2019 |website=Insee|access-date=31 July 2019}}</ref>
| percent_water = 0.86 (2015)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) |url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref>
| population_estimate_year = May 2021
| population_estimate_rank = 20th
| population_label2 = Density
| population_data2 = {{pop density|67413000|643801|km2}} ([[List of countries and territories by population density|106th]])
| population_label3 = Metropolitan France, estimate {{as of|lc=y|May 2021}}
| population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,239,000<ref>{{cite web|url=https://www.insee.fr/en/statistiques/serie/000436387|title=Demography – Population at the beginning of the month – Metropolitan France |year=2019|website=insee.fr|access-date=31 July 2019}}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|23rd]])
| population_density_km2 = 116
| population_density_sq_mi = 301 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] -->
| pop_den_footnote =
| population_density_rank = 89th
| GDP_PPP = {{increase}} $3.322 trillion<ref name="IMFWEOFR">{{cite web|url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2021/October/weo-report?c=132,&s=NGDP_RPCH,NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2016&ey=2026&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2021|publisher=International Monetary Fund |website=imf.org|access-date=25 February 2022}}</ref>
| GDP_PPP_year = 2021
| GDP_PPP_rank = 9th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $50,876<ref name="IMFWEOFR"/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 26th
| GDP_nominal = {{increase}} $2.940 trillion<ref name="IMFWEOFR"/>
| GDP_nominal_year = 2021
| GDP_nominal_rank = 7th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $45,028<ref name="IMFWEOFR"/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = 23rd
| Gini = 29.2 <!-- number only -->
| Gini_year = 2019
| Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady -->
| Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey|publisher=[[Eurostat]] |website=ec.europa.eu |access-date=10 August 2021}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.901 <!-- number only -->
| HDI_year = 2019 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
| HDI_change = increase <!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 26th
| currency = {{unbulleted list
| [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean.}}
| [[CFP franc]] (XPF){{efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only.}}
}}
| time_zone = [[Central European Time]]
| utc_offset = +1
| utc_offset_DST = +2
| time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}}
| DST_note = {{smaller|Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]]).}}<br/> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).<ref>{{cite web|url=https://www.timeanddate.com/time/zone/france/paris|title=Time Zone & Clock Changes in Paris, Île-de-France, France|website=timeanddate.com|access-date=9 October 2021}}</ref>}}
| date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]])
| drives_on = right
| calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}}
| cctld = [[.fr]]{{efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}}
| footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. The CIA reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi).
| today =
}}
'''Faransiiska''' ({{lang-fr|La France}}; {{lang-ar|فرنسا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda Faransiiska''' ({{lang-fr|République Française}}; {{lang-ar|الجمهورية الفرنسية}}) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada [[Yurub]]. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano [[Faransiis Guyana]] iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada
[[Midowga boqortooyada Britan]] [[Beljim]] [[Luksemburg]] [[Jarmalka]] [[Iswisarland]] [[Talyaaniga]] [[Monako]] [[Andorra]] [[Isbania]] sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada [[Yurub]] sida, [[Barasiil]] [[Surinam]] [[Nederlaan Antiilis]]. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha [[Midawga Yurub]].waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy [[Qaramada Midoobay]].waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee [[GAQM|Golaha Amaanka]] inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta [[Masiixiyad]] waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta [[Islaam]]ka
[[File:Flickr_-_cyclonebill_-_Bøf_med_pommes_frites_(1).jpg|thumb|right|250px|fransiska cuntto]]
[[File:APileOfCroissants.jpg|thumb|right|249px]]
[[File:Nice_airport.jpg|thumb|right|249px|]]
[[File:Le_quartier_de_Chevry_à_Gif-sur-Yvette_le_10_août_2015_-_13.jpg|thumb|right|250px|boostada fransiska]]
== Taariikh dalka ==
Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka .kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin.
Ka soo gudubka boqortooyadii [[Charles the Great]], Templars ama maxkamada [[Louis XIV]]
==Xubin==
* [[IMF]]*
* [[AIIB]]*
* [[NATO]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * * <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>.!!
==Magalloyinka==
{{columns-list|colwidth=7em|}}
* [[Baariis]] * [[Paris]] * [[Lyon]] * [[Marseille]] * [[Kayene]] * [[Lille]] * [[Toulouse]] * [[Nancy]] * [[Nantes]] * [[Nice]]
* [[Roubaix]] * [[Strasbourg]] * [[Rennes]] * [[Grenoble]] * [[Montpellier]] * [[Moosoro]] * [[Versailles]] * [[Monako]] * [[Coorsica]]
* [[Lévis, Quebec]]
* [[Jaamacadda Baariis-Saclay]] * [[Jaamacadda Versailles]] * [[Napoleon Bonaparte]] * [[École nationale de l'aviation civile]].
==Waddamaha Degan Fransiiska==
* {{Flag|France}} 67,413,000+;+:
* {{Flag|Brazil}} 121,000+.<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>.
* {{Flag|Bangladesh}} 2,200+
* {{Flag|Arab League}} 5.949.000+;+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>.
* {{Flag|Pakistan}} 2,300+<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref> * {{Flag|Malaysia}} 2,100+
* {{Flag|Great Britain}} 4,300+<ref name="">https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people#cite_note-8</ref>.
*'''🇪🇺 Europeans''': 493,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 150,200+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR China; 134,300+;+;+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
==Taariikhda Faranssiiska==
[[Claude Monet]]
Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay [[Napoleon Bonaparte|Napolian Bonabert]] oo dhawr wadan oo [[Yurub]] qabsaday.!!`
Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan.
Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan.
Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay.
Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay.
Hay’adda [[UNESCO]] waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux.
Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis.
Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay.
Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa.
Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta [[NATO]] dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah.
Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94%.
Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa.
[[File:Gascogne flag.svg|thumb|150px|Blason de Gasconha]]
Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg.
Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras
Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay.
Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka [[Brazil]]
Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh.
== Nolosha ==
In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda [[Baariis|Baaris]] iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima.
Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu waaweeyn aduunka.
== Diinta ==
Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada [[Masiixiyad]] Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska.!!`?
[[File:Tralonca panorama.jpg|thumb|left|upright=2.4|Panorama de Tralonca]]
= Galaria =
<gallery>
Image:Nizza rue vieux port.jpg|Una carriera de Niça Vielha
Image:Nice (FR-06000) Promenade des anglais.jpg|Camin dei Anglés
<gallery/>
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Faransiiska|Faransiiska]]
[[Faransiiska Shanka Republica]]
==sido kale fiiri==
*[[Joachim Barrande]]
*[[Tour de France]]
* [[Sébastien Castellion]]
* [[Lefèvre d’Étaples]]
* [[Pierre Robert Olivétan]]
* [[Simone Arnold Liebster]]
oym1jd8xn067sx31yishvpho2ud27l3
Ooshiyaaniya
0
2100
240169
239754
2022-08-19T10:47:41Z
JetterCZ
32390
wikitext
text/x-wiki
[[File:LocationOceania.png|thumb|right|300px|Ooshiyaaniya]]
*[[Cusub Kaledoniya]]
*[[Dawladda federalka ee Mikronesia|Dawladaha Federaalka ee Mikronesia]]
*[[Fiji]]
*[[Faransiis Polynesia|Faransiis Bolinesiya]]
*[[Guam]]
*[[Jasiiradaha Kalluunka]]
*[[Jasiiradaha Marshall]]
*[[Kiribati]]
*[[Nawru]]
*[[New Zealand|Niyuusiilaand]]
*[[Niue]]
*[[Mareykan Ah Samoa]]
*[[Balau]]
*[[Baabwa Cusub Guinea]]
*[[Samoa]]
*[[Tokelau]]
*[[Tonga]]
*[[Tuvalu|Tufalu]]
*[[Australia|Ustareliya]] (Awstraaliya)
*[[Fanwatu]]
[http://www.forumsec.org.fj/ Pacific Islands Forum] {{Wayback|url=http://www.forumsec.org.fj/ |date=20051124095200 }}
[[Category:Qaaradaha]]
7jpg472sgu8rt2pa2dyl05wox24r84d
Shiinaha
0
2108
240103
239986
2022-08-18T20:14:39Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|35|N|103|E|type:country|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = ''中华人民共和国 (zh) <br /> 中華人民共和國 (zh) <br />People's Republic of China (en)''
|conventional_long_name =
|common_name = Shiinaha
|qaarada =
|sawir_calan = Flag of the People's Republic of China.svg
|sawir_qaran =
|astaan_calan =
|image_map = China in its region (claimed hatched).svg
|caasimada = [[Beijing]]
|luuqadaha = [[Af-Shiineys|Shiinaha]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = [[Xi Jinping]]
|magac_hogaamiye2 = [[Li Keqiang]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note = | GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $22,425
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $16.985 trillion
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $22,550
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|established_event1 =
|established_date1
|area =
|areami² =
|biyo =
|population_estimate =
|population_estimate_year =
|lacagta =
|wakhti =
|furaha_debeda =
|footnote1 = [[March of the Volunteers]]
|footnote2 =
}}
[[File:201109_Beijing_Subway_line_2_train_T423.jpg|thumb|right|250px|{{Flag|China}}metroka beijing]]
[[File:La_Zi_Ji_(Chicken_with_Chiles)_(2269517013).jpg|thumb|right|250px|{{Flag|China}} cuntoka bari asia]]
'''Shiinaha''', [k] si rasmi ah Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinaha (PRC), waa waddan ku yaal Bariga Aasiya. Waa waddanka adduunka ugu dadka badan, oo ay ku nool yihiin qiyaastii 1.4 bilyan oo qof sannadka 2019. Waxay ku dhowdahay qiyaastii 9.6 milyan kiiloomitir oo laba jibbaaran (3.7 milyan mi2), waa waddanka saddexaad ama afraad ee adduunka ugu weyn bed ahaan. Dawlad hal xisbi ah oo uu hogaaminayo Xisbiga Shuuciga Shiinaha (CCP), waxay maamushaa awooda 22 gobol, shan ismaamul goboleed, afar degmooyin toos loo maamulo (Beijing, Tianjin, Shanghai, iyo Chongqing), gobollada maamulka gaarka ah ee Hong Kong iyo Macau.
Goobta Shiinaha waa mid aad iyo aad u kala duwan, oo ka soo jeeda Gobi iyo Taklapan oo ku yaalla waqooyiga qulqulka si kaymaha koonfureed ee koonfurta woqooyi. Buuraleyda [[Himilaya]], Karakoram, Pamir iyo Tian Shan waxay kala duwanyihiin Shiinaha oo ka kala yimi Koonfurta iyo Bartamaha [[Aasiya]]. Daadadka Yangtze iyo Yellow River, oo ah kii saddexaad iyo lixaad ee ugu dheer adduunka, siday u kala horreeyaan, waxay ka soo baxaan [[xeebta]] Tibetan si ay u noqdaan xeebaha bariga ah ee aadka u qulqulaya. Xeebta Shiinaha ee ku taalla Badweynta Baasifigga ayaa 14,500 Km (9,000 mi) dheer waxaana xiran Bohai, Yellow, East Sea iyo Shiinaha Koonfurta Shiinaha. Shiinuhu wuxuu isku xiraa xudduuda Kazakhstan ku yaala [[Eurasian]] Steppe, kaas oo ahaa xidhiidhkii isgaadhsiinta ee u dhaxeeya Bariga iyo Galbeed tan iyo Neolithic oo loo marey waddada Steppe - awoowgeed ee Waddada Casriga ah.
Dalka Shiinaha, maadado culus ayaa sidoo kale keena wasakheynta deegaanka. Qalabka kiimikada culus waa shey kiimikaad halis ah, oo badanaa keena sunta (Pb), chromium (Cr), arsenic (As), cadmiyum (Cd), meerkuri (Hg), zinc (Zn), copper (Cu), cobalt (Co), iyo nickel (Ni). Shan nooc oo iyaga ka mid ah, Pb, Cr, As, Cd, iyo Hg, waa maaddooyinka wasakhda culus ee culus ee Shiinaha. Maaddooyinka birta ah ee culus badanaa waxay ka yimaadaan macdanta, waraabka qashin-qubka, soo saarida alaabooyinka birta ku jira, iyo waxqabadyada wax soosaarka ee la xiriira. Heerka sarreeya ee biraha culus wuxuu sidoo kale keeni karaa naafonimada joogtada ah ee xagga maskaxda iyo koritaanka, oo ay ku jirto akhrinta iyo naafonimada barashada, dhibaatooyinka dabeecadda, maqal la'aanta, dhibaatooyinka dareenka, iyo carqaladaynta horumarinta muuqaalka iyo farsamada. Sida laga soo xigtay xogta tirakoobka qaran ee wasakhaynta, Shiinaha waxay leedahay in ka badan 1.5 milyan oo goobo ka mid ah maaddooyinka culus. Miisaanka guud ee maaddooyinka culus ee ka soo baxa biyaha qashinka, gaasta qashinka iyo qashinka culus waa qiyaastii 900,000 tan oo sanad walba laga bilaabo 2005-2011.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] *
* [[ Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanmaha La Deggan Shiniha==
* {{Flag|Japan}} 66,000+ * {{Flag|South Korea}} 12,0000+
* {{Flag|Great Britain}} 35,000+ * {{Flag|Malaysia}} 2000+ * {{Flag|Indonesia}} 30,000+ * {{Flag|Thailand}} 2000+
* 🇪🇺 Europeans: 538,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 72,000+ * {{Flag|Turkey}} 13,000+ * {{Flag|Russian Federation}} 120,000+
Si kastaba ha ahaatee, Shiinuhu waa maalglaha ugu sareeya adduunka ee tamarta dib loo cusboonaysiin karo iyo ganacsigeeda, iyada oo $ 52 bilyan oo maal gashan 2011 oo kali ah; waa shirkad wayn oo tiknoolajiyada tamarta dib loo cusboonaysiin karo waxayna si weyn ugu maalgashaa tamarta dib loo cusboonaysiin karo mashaariicda. Sannadka 2015, in ka badan 24% tamarta Shiinaha ayaa laga soo qaatay ilaha dib loo cusboonaysiin karo, halka ugu badnaan awoodda korontada ku jirta: wadarta guud ee la rakibay 197 GW waxay China ka dhigaysaa korontada korontada ugu wayn ee korontada adduunka ah Shiinaha ayaa sidoo kale leh awooda awooda ugu weyn ee lagu rakibay habka fiilooyinka loo yaqaan 'photovoltaics solar system' iyo nidaamka tamarta dabaysha ee adduunka. Sanadkii 2011, xukuumadda Shiinaha ayaa ku dhawaaqday qorshe ay ku maalgelinayso afar trillion yuan (US $ 619 bilyan) oo ah mashruucyada biyaha iyo mashruucyada biyo-qabadka mudo toban sano ah, iyo in la dhiso dhismaha ka hortagga daadadka iyo nidaamka ka hortagga abaarta sannadka 2020. Sanadka 2013, Shiinaha waxay bilaabeen dadaal shan sano ah, $ 277 bilyan oo doolar si loo yareeyo hawada hawada, gaar ahaan waqooyiga dalka.
Dastuurka Shiinaha ayaa caddeeyay in waddanka uu "hogaamiye" ka yahay Xisbiga Shuuciga ee Shiinaha (CPC) Maadaama uu Shiinuhu yahay dawlad-goboleed hal-dhinac ah, Xog-hayaha Guud (hoggaamiyaha xisbiga) wuxuu leeyahay awooda iyo awoodda ugu saraysa dowladda iyo xukuumadda u adeegta hoggaamiyaha ugu sarreeya Nidaamka doorashadu waa sharraxaad. Xubnaha Golaha Deegaanka waxaa si toos ah loogu soo doortaa, iyo heerarka sare ee Congress-ka ee dadka loo gooyo Golaha Qaranka ee Qaranka (NPC) waxaa si dadban loo soo doortaa Congress-ka dadka heerkiisu hooseeyo. Nidaamka siyaasadeed waa mid baahsan, hoggaamiyeyaasha gobollada iyo kuwa gobollada ayaa leh tiro madaxbanaan oo madax-bannaan. Siddeed kale oo xisbiyo siyaasadeed ah, ayaa wakiil ka ah Majmaca iyo Shiineeysiga Siyaasadeed ee Shiinaha (CPPCC). Shiinaha waxay taageertaa mabda 'Leninist' oo ah "dimoqraadiyad dimuqraadi ah", laakiin naqdiyeyaashu waxay sharaxayaan Golaha Shacabka ee la soo doorto oo loo yaqaan "shambe shaambe".
PRC waxay leedahay xiriir diblomaasiyadeed oo leh 175 dal iyo safaaradaha safaarada 162. Sharcigeeda waxaa ka soo horjeeda Jamhuuriyadda China iyo dalal kale oo yar; sidaas darteed waa gobolka ugu weyn oo ugu badan dadweynaha oo leh aqoonsi xaddidan. 1971-kii, PRC wuxuu beddelay Jamhuuriyadda Shiinaha oo ah wakiilka kaliya ee Shiinaha ee Qaramada Midoobay iyo mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay. Shiinaha wuxuu sidoo kale ahaa xubin hore iyo hogaamiye dhaqdhaqaaq aan Sharciyeynin, wuxuuna wali u tixgelinayaa inuu u doodayo dalalka soo koraya. Brazil, Ruushka, Hindiya iyo Koonfur Afrika, Shiinaha waa xubin ka mid ah kooxda BRICS oo ah dhaqaale weyn oo soo kordhay waxayna martigeliyeen shirkii saddexaad ee rasmiga ahaa ee kooxda Sanya, Hainan bishii Abriil [[2011]].
== Sido kale Fiiri ==
*[[Koonfur Kuuriya]]
*[[Japan]]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Shiinaha| ]]
gwunud5fyj6w9rezshuy10cusipengw
Koonfur Afrika
0
2109
240120
239284
2022-08-18T21:14:38Z
Mwasoge
29030
/* Dadka Degaan South Africa.!!? */
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|-30|25|type:country|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = ''Jamhuuriyadda Koonfur Afrika
|conventional_long_name =
|common_name = Koonfur Afrika
|qaarada = [[Afrika]]
|sawir_calan = Flag of South Africa.svg
|sawir_qaran =
|astaan_calan = [[Ee Mungu Nguvu Yetu]]''<small><br />"Ilaahigii wax waliba abuurow"</small>
|image_map = LocationSouthAfrica.svg
|caasimada = [[Pretoria]]
|luuqadaha = 11 Luqadood
|Dawladda =
|magac_hogaamiye1 =y_note =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $22,425<ref name="IMF database 2018" />
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = 0.326 Trillion <ref name="IMF database 2018" />
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $22,550<ref name="IMF database 2018" />
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|established_event1 =
|magac_hogaamiye2 =
|magac_hogaamiye1 =
|magac_hogaamiye2 =
|Xornimo ka qaadatay = [[Ingiriis]]ka
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 1 221 037 km2
|areami² =
|biyo =
|population_estimate =
|population_estimate_year =
|lacagta = [[Rand]]
|wakhti = +2
|furaha_debeda =27
|footnote1 =
|footnote2 ... =
[[File:Sf-map.png|right|270px|thumb|Koonfur Afrika]]
}}
'''Koonfur Afrika''' waa wadan ku yaalo koonfurta hoose ee qaarada [[Afrika]], waxaana ku wareegan buuro oo daris la ah badweynta hindiya oo ka xigta dhinaca bari iyo badweynta atlaantik oo ka xigta dhinaca galbeed.Wadankaan waxoo xuduud la leeyahy wadamada [[Musanbiig]], Simbaabwi, [[Nambiya]], Botswana, Lesotho iyo Swasiland. Caasimada wadanka waa. {pretoria]]hasa ahaate magalada ugu Wayn waa Johannesburg. Dadka degan wadankaan waxaa lagu qiyaasaa 49,991,300 oo qof.
Madaxweynaha ugu horeeyay koonfur afrika woxoo ahaa [[Nelson Mandela]].wadankaan waxaa soo gumeestay [[Boqortooyada Ingiriiska]] waxoona xornimada siiyay [[1910]]. wadankaan waxaa xukumo dad cadaan ah oo asal ahaan ka soo jeedo holand iyo madow bantu ah. doorashaddii ugu horeeysay waxaa la qaaday 1994ti.
Koonfur Afrikaanku waa bulsho dhaqameed leh oo ka kooban dhaqamo kala duwan, luuqado, iyo diimo. Qurxinta jamacadu waxay ka muuqataa dastuurka ee aqoonsiga 11 luqadood oo rasmi ah, kaasoo ah lambarka afaraad ee adduunka. Laba luqadood oo ka mida waa asal ahaan Yurub: Afrikaanka ayaa ka soo kordhay Holland waxaana u adeega luqadda koowaad ee midabada ugu badan ee madow iyo cadaanka ah ee Koonfurta Afrika; Ingiriisku wuxuu ka turjumayaa dhaxalka gumaystaha Ingiriiska, waxaana caadi ahaan loo isticmaalaa nolosha dadweynaha iyo ganacsiga, inkastoo ay tahay kaalinta afaraad ee ah luuqadda ugu horreysa. Dalka ayaa ka mid ah qaar ka mid ah qaaradda Afrika marnaba ma lahan xornimo, doorashooyin joogto ah ayaa la qabtey illaa qarni. Si kastaba ha ahaatee, inta badan dadka madow ee Koonfur Afrikaan ah laguma baraarujin ilaa 1994.
Intii qarnigii 20aad, aqlabiyadda madaw waxay doonayeen inay ka soo kabtaan xuquuqdooda ka soo jeeda qowmiyadaha cadaanka ah ee cadaanka ah, iyada oo arrintani ay kaalin weyn ka qaadatay taariikhda iyo siyaasadda dalka. Xisbiga Qaranka wuxuu ku soo rogay midab takoorka 1948-kii, isaga oo abaabulaya jinsi hore. Ka dib markii uu muddo dheer socday iyo waliba rabshad ay sameeyeen Golaha Qaranka Afrikaanka iyo dhaqdhaqaaqa kale ee ka soo horjeeda midabtakoorka gudaha iyo dibaddaba, joojinta sharciyada takooridda waxay bilaabantay 1990.
Laga soo bilaabo 1994, dhammaan kooxaha iyo qowmiyadaha kala duwan ayaa matalaya siyaasadda waddanka ee dimuqraadiyadda waddanka, oo ka kooban Jamhuuriyad baarlamaan iyo sagaal gobol. Koonfur Afrika waxaa badanaa lagu magacaabaa "Ummabbada roobka" si ay u sharaxdo kala duwanaanta dhaqamada dalka, gaar ahaan marka la eego cirifka. Bangiga Adduunka wuxuu ka dhigayaa Koonfur Afrika dhaqaale ahaan dhexdhexaad ah, iyo wadan cusub oo warshad leh. Dhaqaalaheeda ayaa ah kan labaad ee ugu weyn Afrika, iyo 34-aad ee adduunka ugu weyn. Marka laga hadlayo sinaanta awoodda wax iibsiga, Koonfur Afrika waxay leedahay dakhliga toddobaad ee ugu sarreeya Afrika oo dhan. Si kastaba ha ahaatee, saboolnimada iyo sinnaan la'aanta ayaa sii socota, qiyaastii rubuc ka mid ah dadka shaqo la'aanta ah oo ku noolaa wax ka yar US $ 1.25 maalintiiba. Si kastaba ha ahaatee, Koonfur Afrika waxaa loo aqoonsaday inuu yahay awood dhexe oo arrimaha caalamiga ah, wuxuuna ilaaliyaa saamaynta gobolka ee muhiimka ah.
[[File:CentralPretoria.jpg|thumb|300px|right|Lo centre de la ciutat de Pretòria.]]
[[File:Graaff Fruit-Ceres packing.jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:Cape_Town_Waterfront.jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:J.M._Coetzee.JPG|thumb|right|thumb|300px|]]
[[File:SA_Passport_Coat_of_Arms_2010_web.jpg|thumb|right|300px|{{Flag|South Africa}}]]
[[File:Cape_Town_Bo-Kaap_city_street.jpg|thumb|300px|right]]
[[File:Drakensburgmountains.jpg|thumb|right|300px|]]
[[File:Mark Shuttleworth NASA.jpg|thumb|right|300px|Mark Shuttleworth in space]]
[[File:Map of South Africa with English labels.svg|thumb|right|300px|]]
[[File:Flag_of_Johannesburg,_South_Africa.svg|thumb|right|300px]]
[[W:oc:Sud-Africa]]
== Caasimadaha ==
* [[Johannesburg]],
* [[Bloemfontein]],
* [[Kab town]],
* [[Pretoria]],
==Xubin==
* [[Midowga Afrika]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * *
== Madaxda Caanka Ah ==
[[Nelson Mandela]], [[Desmond Tutu]], [[Thabo Mbeki]], [[Tokyo Sexwale]], [[Robbens Island]]
==Dadka Degaan South Africa.!!?==
* {{Flag|Brazil}} 25,100+
* {{Flag|Bangladesh}} 25,000+
* {{Flag|Arab League}} 248,350+ [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</Ref>]
* {{Flag|Pakistan}} 24,000+;+
*{{Flag|Japan}} 3,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 169,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 200,000+
*{{Flag|United States}} 250,000+
* {{Flag|China}} PR; CHINA; 130,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|South Korea}} 3,000+
== Taariikh ==
[[African National Congress]] (ANC)
== Juqraafi ==
[[Orange River]], [[Milk River]], [[Sunday River]]; [[Drakensburg Mountains]], [[Table Mountain]], [[the Escarpment]]
== Dhaqaale ==
* [[Johannesburg Securities Exchange]]
* [[Standard Chartered Bank]]
* [[Exxaro]]
* [[Transnet]]
* [[Rio Tinto]]
* [[Anglo American]]
== Ciyaaraha Iyo Dhaqanka ==
[[2010 FIFA World Cup]]
== Gobolada ==
{| class=wikitable
! '''Tiro'''<br /><small></small>'''!! '''Gobol''' !!'''Caasimad''' !!'''Bed(km²)<br /><small>!!Dadka Dagan</small>''' '''<br /><small>(2007)</small>'''
|-
| 1 || [[KwaZulu-Natal Province]] || [[Pietermaritzburg]] || 92,100|| 10,014,500
|-
| 2 || [[Gauteng Province]] || [[Johannesburg]] || 17,010 || 9,688,100
|-
| 3 || [[Eastern Cape Province]] || [[Bisho]]/King Williams Town || 169,580 || 6,906,200
|-
| 4 || [[Limpopo Province]] || [[Polokwane]] || 123,900 || 5,402,900
|-
| 5 || [[Western Cape Province]] || [[Cape Town]] || 129,370 || 4,839,800
|-
| 6 || [[North West Province]] || [[Mafeking/Mmabatho]] || 116,320 || 3,394,200
|-
| 7 || [[Mpumalanga Province]] || [[Nelspruit]] || 79,490|| 3,536,300
|-
| 8 || [[Free State Province]] || [[Bloemfontein]] || 129,480 || 2,965,600
|-
| 9 || [[Northern Cape Province]] || [[Kimberley]] || 361,830 || 1,102,200
|}
== Gobolada ==
* [[Gauteng Province]]
* [[Limpopo Province]]
* [[KwaZulu-Natal Province]]
* [[Eastern Cape Province]]
* [[Western Cape Province]]
* [[Northern Cape Province]]
* [[Mpumalanga Province]]
* [[Free State Province]]
* [[North West Province]]
==sido kale fiiri==
* [[Australia]]
* [[Kanada]]
{{Gumud}}
{{Dalalka Afrika}}
[[Category:Koonfur Afrika| ]]
[[Category:Dawladdaha Afrika]]
[[Category:Dalalka Afrika]]
[[Category:Wadamada Afrika]]
6yvzpzc5edupx8bac81soxie0evc03j
Jabaan
0
2113
240108
239703
2022-08-18T20:26:37Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jabaan<Br/>''日本国''
|conventional_long_name = ''Nibon-koku''
|common_name = Jabaan
|qaaradda = [[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of Japan.svg
|sawir_qaran = Imperial Seal of Japan.svg
|image_map = Japan(orthographic projection)-Blue version.svg
|astaan_calan = [[Kimigayo 君が代]]
|image_map = Japan-location-cia.gif
|caasimadda = [[Tokyo]]
|luuqadaha = [[Af-Jabaniis, iyo luqado kale oo la tiri karin]]
|caasimada = [[Tokyo]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Emberor]]
|Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = [[Naruhito]]
|magac_hogaamiye2 = [[Fumio Kishida]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2017</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $4.998 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 377,944 km2
|areami² = 145,925
|biyo = 0.8
|population_estimate = 127,380,000<sup>2</sup>
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Yen]]
|wakhti = (UTC+9)
|furaha_debedda = 81
|footnote1 =
}}
[[File:Cartedujapon.png|right|394px|thumb|Carte du Japon]]<BR/>[[File:The Diet.jpg|thumb|right|395px|
Japanese Parliament.!!]]<Br/>[[File:Toyota carlogo.svg|thumb|right|393px|]]<Br/>[[File:Toshiba logo.svg|thumb|right|392px|]]<Br/>[[File:Canon wordmark.svg|thumb|left|199px|]]
'''Jabaan''' ([[Af-Jabaaniis]]:日本: Nihon ama Nibon magaceeda oo dhameestiran:日本国 :Nibon-koku ama Nihon-koku, waa wadan jasiirado ka sameesan, oo ku yaalo [[Badweynta Baasifik]] ee qaarada [[Aasiya]]. Wadankaan waxoo daris la yahay [[Badda Jabaan]], [[Shiinaha]], [[Koonfur Kuuriya]], [[Waqooyiga Kuuriya]] iyo [[Ruushka]] Dadka tiriskii laga qaaday jabaan 1920kii, waxee eheed 56 miliyan oo qoys, sanadka marka oo ahaa 2017 neh waxaa degenaa 126,960,000 oo qoys.
[[File:Diet_of_Japan_Kokkai_2009.jpg|thumb|right|396px|[[国会議事堂|"National Diet Building"]]]]
[[File:Viewed from the Nakanoshima Festival Tower in 201510 002.JPG|397px|thumb|
Ville d'Osaka.]]
[[File:Nissan.jpg|thumb|right|398px|Lo sièti sociau de Nissan a Tòquio]]
[[File:Satellite View of Japan 1999.jpg|194px|left|thumb|[[Japanese archipelago]]As seen from Satellites.]].
[[File:Mitsubishi UFJ Financial Group.svg|thumb|right|395px]]<BR/>[[file:Japan Exchange Group logo.svg|thumb|right|196px|Bourse Japonaise.!!]]<Br/>[[File:Honda.svg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Sony logo.svg|thumb|right|198px|]] Jabaan waxee ka koobantahay 6,852 jasiiradoo, affarta ugu waa weyn oo boqolkiiba todobaatan daboolo dhulka jabaan waa [[Honshu]], [[Hokkaido]], [[Kyushu]] iyo [[Shikoku]]. Jabaaniiska waxee iskuugu wacaan (Nihon), luqadooda neh waxee dhahaan (Nihongo). Magaca Nibon micnaheeda waa jabaan laakiin waxee u adeegsadaan, lacagaha, bashqadaha iyo cayaaraha caalamka iyo wax la mid ah.Jabaan waxaa loo micneeyaa wadanka qoraxda ka soo baxdo, 日 (qorax) 本 (soo bax), markii hore jabaan waxaa loogu yeeri jiray magacyo badan, gaar ahaan wadanka ee taariikhda isla leeyihiin ee Shiinaha, waxee jabaan ugu yeeri jireen (yamato 大和). Erayga qorax ka soo baxa waxoo asal ahaan ka imaaday shiinaha, sababtoo ah jabaan waxee ka xigtaa dhinaca bariga markii la fiiriyo qaarad aasiya.
Ereyga Japan ee Japan waa 日本, oo lagu magacaabo Nihon ama Nippon iyo macno ahaan waxa loola jeedaa "asalka qorraxda". Nichi dabeecadda (CH) macnaheedu waa "qorax" ama "maalin"; saldhigga macnihiisu waa "saldhig" ama "asal". [23] Sidaas daraadeed macneheedu waa "asalka qorraxda" waana ilaha caanka ah ee reer galbeedka caanka ah "Land of the Sun Rising=LAND OF THE SUN RISING".!!`
[[File:Shibuya night.jpg|thumb|left|193px|Las carrèras japonesas que son sovent conhidas de monde: ací au quartièr de ''[[Shibuya]]'' a [[Tōkyō]]]][[File:2010Election at Higashi-Osaka.jpg|thumb|left|194px|Un burèu de vòte dens la prefectura d{{'}}Ōsaka]]
[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|thumb|right|196px|]]<BR/>[[File:Meiji tenno1.jpg|thumb|right|197px|[[Emperor Meiji]](1868–1912) Imperial Ruler [[Meiji Restoration|restored]]<BR/>[[Tokugawa shogunate]]]][[File:Flag of Sapporo, Hokkaido.svg|thumb|right|197px|]]<BR/>[[File:Katsuya-Roppongi.jpg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Panasonic logo.svg|thumb|right|198px|
69% 日本企業.!!?`]]<Br/>[[File:Nintendo.svg|thumb|left|121px|]]
Rikoodhkii ugu horreeyay ee magaca Nihon wuxuu ka muuqdaa taariikhda Shiinaha ee taariikhda ah ee hannaanka Tang, Book of Old Tang. Dhamaadkii qarnigii toddobaad, wafdi ka yimid Japan ayaa codsaday in Nihon loo isticmaalo magaca dalkooda. Magacani waxaa laga yaabaa in uu asal ahaan ka soo jeedo warqad loo diray 607 waxaana lagu diiwaan geliyay taariikhda rasmiga ah ee Suudiiste. Prince Shōtoku, Regent of Japan, ayaa u diray ergeyga Shiinaha warqad kaas oo uu ugu yeeray "Boqortooyada Dhulka ee Qorraxdu kacdo" (日 出处 天子). Farriinta ayaa yiri: "Halkan, waxaan ahay, Boqortooyada waddanka qorraxdu soo baxdo, u dir warqad si aad u aragto Boqortooyada dalka ee qorraxdu u eg tahay.!!!!!`Byyye.!!`
Qalinkii: Fadxi Garaad Jesus Greenford.!!`
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanamha Deggan Jabaan==
As of 2017 June, 2,086,603 of foreign residents live in Japan. More than half of them are Chinese and Korean.
Figure : Population of Foreign Residents in Japan by Nationality.<ref>https://nbakki.hatenablog.com/entry/Population_Foreign_People_Japan</ref>.
==Waddamada Deggan Jabaan==
* {{Flag|Indonesia}} 123,000+
* {{Flag|Japan}} 126,167,000+
* {{Flag|South Korea}} 58,000++.
* {{Flag|Great Britain}} 21,000+
* 🇪🇺 [[Europeans]]: 185,00++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 59,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Vietnam}} 98,000+ * {{Flag|China}} 950,000+;+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
==Visa Jabaan==
<s>[[Waqooyiga Kuuriya]]</s>
== Taariikh ==
[
[https://www.visualcapitalist.com/top-100-most-valuable-brands-in-2021/]
[https://www.rankingthebrands.com/The-Brand-Rankings.aspx?rankingID=33&nav=category]
[https://interbrand.com/best-global-brands/?filter-sort=ASC&filter-brand-region=&filter-brand-country=japan]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Jabaan]]
l18q5bqlmtffn8fy5qh8t6kct2h2h0r
240109
240108
2022-08-18T20:28:24Z
Mwasoge
29030
/* Waddamada Deggan Jabaan */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jabaan<Br/>''日本国''
|conventional_long_name = ''Nibon-koku''
|common_name = Jabaan
|qaaradda = [[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of Japan.svg
|sawir_qaran = Imperial Seal of Japan.svg
|image_map = Japan(orthographic projection)-Blue version.svg
|astaan_calan = [[Kimigayo 君が代]]
|image_map = Japan-location-cia.gif
|caasimadda = [[Tokyo]]
|luuqadaha = [[Af-Jabaniis, iyo luqado kale oo la tiri karin]]
|caasimada = [[Tokyo]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Emberor]]
|Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = [[Naruhito]]
|magac_hogaamiye2 = [[Fumio Kishida]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2017</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $4.998 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 377,944 km2
|areami² = 145,925
|biyo = 0.8
|population_estimate = 127,380,000<sup>2</sup>
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Yen]]
|wakhti = (UTC+9)
|furaha_debedda = 81
|footnote1 =
}}
[[File:Cartedujapon.png|right|394px|thumb|Carte du Japon]]<BR/>[[File:The Diet.jpg|thumb|right|395px|
Japanese Parliament.!!]]<Br/>[[File:Toyota carlogo.svg|thumb|right|393px|]]<Br/>[[File:Toshiba logo.svg|thumb|right|392px|]]<Br/>[[File:Canon wordmark.svg|thumb|left|199px|]]
'''Jabaan''' ([[Af-Jabaaniis]]:日本: Nihon ama Nibon magaceeda oo dhameestiran:日本国 :Nibon-koku ama Nihon-koku, waa wadan jasiirado ka sameesan, oo ku yaalo [[Badweynta Baasifik]] ee qaarada [[Aasiya]]. Wadankaan waxoo daris la yahay [[Badda Jabaan]], [[Shiinaha]], [[Koonfur Kuuriya]], [[Waqooyiga Kuuriya]] iyo [[Ruushka]] Dadka tiriskii laga qaaday jabaan 1920kii, waxee eheed 56 miliyan oo qoys, sanadka marka oo ahaa 2017 neh waxaa degenaa 126,960,000 oo qoys.
[[File:Diet_of_Japan_Kokkai_2009.jpg|thumb|right|396px|[[国会議事堂|"National Diet Building"]]]]
[[File:Viewed from the Nakanoshima Festival Tower in 201510 002.JPG|397px|thumb|
Ville d'Osaka.]]
[[File:Nissan.jpg|thumb|right|398px|Lo sièti sociau de Nissan a Tòquio]]
[[File:Satellite View of Japan 1999.jpg|194px|left|thumb|[[Japanese archipelago]]As seen from Satellites.]].
[[File:Mitsubishi UFJ Financial Group.svg|thumb|right|395px]]<BR/>[[file:Japan Exchange Group logo.svg|thumb|right|196px|Bourse Japonaise.!!]]<Br/>[[File:Honda.svg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Sony logo.svg|thumb|right|198px|]] Jabaan waxee ka koobantahay 6,852 jasiiradoo, affarta ugu waa weyn oo boqolkiiba todobaatan daboolo dhulka jabaan waa [[Honshu]], [[Hokkaido]], [[Kyushu]] iyo [[Shikoku]]. Jabaaniiska waxee iskuugu wacaan (Nihon), luqadooda neh waxee dhahaan (Nihongo). Magaca Nibon micnaheeda waa jabaan laakiin waxee u adeegsadaan, lacagaha, bashqadaha iyo cayaaraha caalamka iyo wax la mid ah.Jabaan waxaa loo micneeyaa wadanka qoraxda ka soo baxdo, 日 (qorax) 本 (soo bax), markii hore jabaan waxaa loogu yeeri jiray magacyo badan, gaar ahaan wadanka ee taariikhda isla leeyihiin ee Shiinaha, waxee jabaan ugu yeeri jireen (yamato 大和). Erayga qorax ka soo baxa waxoo asal ahaan ka imaaday shiinaha, sababtoo ah jabaan waxee ka xigtaa dhinaca bariga markii la fiiriyo qaarad aasiya.
Ereyga Japan ee Japan waa 日本, oo lagu magacaabo Nihon ama Nippon iyo macno ahaan waxa loola jeedaa "asalka qorraxda". Nichi dabeecadda (CH) macnaheedu waa "qorax" ama "maalin"; saldhigga macnihiisu waa "saldhig" ama "asal". [23] Sidaas daraadeed macneheedu waa "asalka qorraxda" waana ilaha caanka ah ee reer galbeedka caanka ah "Land of the Sun Rising=LAND OF THE SUN RISING".!!`
[[File:Shibuya night.jpg|thumb|left|193px|Las carrèras japonesas que son sovent conhidas de monde: ací au quartièr de ''[[Shibuya]]'' a [[Tōkyō]]]][[File:2010Election at Higashi-Osaka.jpg|thumb|left|194px|Un burèu de vòte dens la prefectura d{{'}}Ōsaka]]
[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|thumb|right|196px|]]<BR/>[[File:Meiji tenno1.jpg|thumb|right|197px|[[Emperor Meiji]](1868–1912) Imperial Ruler [[Meiji Restoration|restored]]<BR/>[[Tokugawa shogunate]]]][[File:Flag of Sapporo, Hokkaido.svg|thumb|right|197px|]]<BR/>[[File:Katsuya-Roppongi.jpg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Panasonic logo.svg|thumb|right|198px|
69% 日本企業.!!?`]]<Br/>[[File:Nintendo.svg|thumb|left|121px|]]
Rikoodhkii ugu horreeyay ee magaca Nihon wuxuu ka muuqdaa taariikhda Shiinaha ee taariikhda ah ee hannaanka Tang, Book of Old Tang. Dhamaadkii qarnigii toddobaad, wafdi ka yimid Japan ayaa codsaday in Nihon loo isticmaalo magaca dalkooda. Magacani waxaa laga yaabaa in uu asal ahaan ka soo jeedo warqad loo diray 607 waxaana lagu diiwaan geliyay taariikhda rasmiga ah ee Suudiiste. Prince Shōtoku, Regent of Japan, ayaa u diray ergeyga Shiinaha warqad kaas oo uu ugu yeeray "Boqortooyada Dhulka ee Qorraxdu kacdo" (日 出处 天子). Farriinta ayaa yiri: "Halkan, waxaan ahay, Boqortooyada waddanka qorraxdu soo baxdo, u dir warqad si aad u aragto Boqortooyada dalka ee qorraxdu u eg tahay.!!!!!`Byyye.!!`
Qalinkii: Fadxi Garaad Jesus Greenford.!!`
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanamha Deggan Jabaan==
As of 2017 June, 2,086,603 of foreign residents live in Japan. More than half of them are Chinese and Korean.
Figure : Population of Foreign Residents in Japan by Nationality.<ref>https://nbakki.hatenablog.com/entry/Population_Foreign_People_Japan</ref>.
==Waddamada Deggan Jabaan==
* {{Flag|Indonesia}} 123,000+
* {{Flag|Japan}} 126,167,000+
* {{Flag|South Korea}} 58,000++.
* {{Flag|Great Britain}} 21,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 185,00++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 59,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Vietnam}} 98,000+ * {{Flag|China}} PR China: 950,000+;+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
==Visa Jabaan==
<s>[[Waqooyiga Kuuriya]]</s>
== Taariikh ==
[
[https://www.visualcapitalist.com/top-100-most-valuable-brands-in-2021/]
[https://www.rankingthebrands.com/The-Brand-Rankings.aspx?rankingID=33&nav=category]
[https://interbrand.com/best-global-brands/?filter-sort=ASC&filter-brand-region=&filter-brand-country=japan]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Jabaan]]
hlmnrdfsz1e85t5s3252wvy6fx2gbua
240112
240109
2022-08-18T20:35:55Z
Mwasoge
29030
/* Waddamada Deggan Jabaan */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jabaan<Br/>''日本国''
|conventional_long_name = ''Nibon-koku''
|common_name = Jabaan
|qaaradda = [[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of Japan.svg
|sawir_qaran = Imperial Seal of Japan.svg
|image_map = Japan(orthographic projection)-Blue version.svg
|astaan_calan = [[Kimigayo 君が代]]
|image_map = Japan-location-cia.gif
|caasimadda = [[Tokyo]]
|luuqadaha = [[Af-Jabaniis, iyo luqado kale oo la tiri karin]]
|caasimada = [[Tokyo]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Emberor]]
|Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = [[Naruhito]]
|magac_hogaamiye2 = [[Fumio Kishida]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2017</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $4.998 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 377,944 km2
|areami² = 145,925
|biyo = 0.8
|population_estimate = 127,380,000<sup>2</sup>
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Yen]]
|wakhti = (UTC+9)
|furaha_debedda = 81
|footnote1 =
}}
[[File:Cartedujapon.png|right|394px|thumb|Carte du Japon]]<BR/>[[File:The Diet.jpg|thumb|right|395px|
Japanese Parliament.!!]]<Br/>[[File:Toyota carlogo.svg|thumb|right|393px|]]<Br/>[[File:Toshiba logo.svg|thumb|right|392px|]]<Br/>[[File:Canon wordmark.svg|thumb|left|199px|]]
'''Jabaan''' ([[Af-Jabaaniis]]:日本: Nihon ama Nibon magaceeda oo dhameestiran:日本国 :Nibon-koku ama Nihon-koku, waa wadan jasiirado ka sameesan, oo ku yaalo [[Badweynta Baasifik]] ee qaarada [[Aasiya]]. Wadankaan waxoo daris la yahay [[Badda Jabaan]], [[Shiinaha]], [[Koonfur Kuuriya]], [[Waqooyiga Kuuriya]] iyo [[Ruushka]] Dadka tiriskii laga qaaday jabaan 1920kii, waxee eheed 56 miliyan oo qoys, sanadka marka oo ahaa 2017 neh waxaa degenaa 126,960,000 oo qoys.
[[File:Diet_of_Japan_Kokkai_2009.jpg|thumb|right|396px|[[国会議事堂|"National Diet Building"]]]]
[[File:Viewed from the Nakanoshima Festival Tower in 201510 002.JPG|397px|thumb|
Ville d'Osaka.]]
[[File:Nissan.jpg|thumb|right|398px|Lo sièti sociau de Nissan a Tòquio]]
[[File:Satellite View of Japan 1999.jpg|194px|left|thumb|[[Japanese archipelago]]As seen from Satellites.]].
[[File:Mitsubishi UFJ Financial Group.svg|thumb|right|395px]]<BR/>[[file:Japan Exchange Group logo.svg|thumb|right|196px|Bourse Japonaise.!!]]<Br/>[[File:Honda.svg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Sony logo.svg|thumb|right|198px|]] Jabaan waxee ka koobantahay 6,852 jasiiradoo, affarta ugu waa weyn oo boqolkiiba todobaatan daboolo dhulka jabaan waa [[Honshu]], [[Hokkaido]], [[Kyushu]] iyo [[Shikoku]]. Jabaaniiska waxee iskuugu wacaan (Nihon), luqadooda neh waxee dhahaan (Nihongo). Magaca Nibon micnaheeda waa jabaan laakiin waxee u adeegsadaan, lacagaha, bashqadaha iyo cayaaraha caalamka iyo wax la mid ah.Jabaan waxaa loo micneeyaa wadanka qoraxda ka soo baxdo, 日 (qorax) 本 (soo bax), markii hore jabaan waxaa loogu yeeri jiray magacyo badan, gaar ahaan wadanka ee taariikhda isla leeyihiin ee Shiinaha, waxee jabaan ugu yeeri jireen (yamato 大和). Erayga qorax ka soo baxa waxoo asal ahaan ka imaaday shiinaha, sababtoo ah jabaan waxee ka xigtaa dhinaca bariga markii la fiiriyo qaarad aasiya.
Ereyga Japan ee Japan waa 日本, oo lagu magacaabo Nihon ama Nippon iyo macno ahaan waxa loola jeedaa "asalka qorraxda". Nichi dabeecadda (CH) macnaheedu waa "qorax" ama "maalin"; saldhigga macnihiisu waa "saldhig" ama "asal". [23] Sidaas daraadeed macneheedu waa "asalka qorraxda" waana ilaha caanka ah ee reer galbeedka caanka ah "Land of the Sun Rising=LAND OF THE SUN RISING".!!`
[[File:Shibuya night.jpg|thumb|left|193px|Las carrèras japonesas que son sovent conhidas de monde: ací au quartièr de ''[[Shibuya]]'' a [[Tōkyō]]]][[File:2010Election at Higashi-Osaka.jpg|thumb|left|194px|Un burèu de vòte dens la prefectura d{{'}}Ōsaka]]
[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|thumb|right|196px|]]<BR/>[[File:Meiji tenno1.jpg|thumb|right|197px|[[Emperor Meiji]](1868–1912) Imperial Ruler [[Meiji Restoration|restored]]<BR/>[[Tokugawa shogunate]]]][[File:Flag of Sapporo, Hokkaido.svg|thumb|right|197px|]]<BR/>[[File:Katsuya-Roppongi.jpg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Panasonic logo.svg|thumb|right|198px|
69% 日本企業.!!?`]]<Br/>[[File:Nintendo.svg|thumb|left|121px|]]
Rikoodhkii ugu horreeyay ee magaca Nihon wuxuu ka muuqdaa taariikhda Shiinaha ee taariikhda ah ee hannaanka Tang, Book of Old Tang. Dhamaadkii qarnigii toddobaad, wafdi ka yimid Japan ayaa codsaday in Nihon loo isticmaalo magaca dalkooda. Magacani waxaa laga yaabaa in uu asal ahaan ka soo jeedo warqad loo diray 607 waxaana lagu diiwaan geliyay taariikhda rasmiga ah ee Suudiiste. Prince Shōtoku, Regent of Japan, ayaa u diray ergeyga Shiinaha warqad kaas oo uu ugu yeeray "Boqortooyada Dhulka ee Qorraxdu kacdo" (日 出处 天子). Farriinta ayaa yiri: "Halkan, waxaan ahay, Boqortooyada waddanka qorraxdu soo baxdo, u dir warqad si aad u aragto Boqortooyada dalka ee qorraxdu u eg tahay.!!!!!`Byyye.!!`
Qalinkii: Fadxi Garaad Jesus Greenford.!!`
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanamha Deggan Jabaan==
As of 2017 June, 2,086,603 of foreign residents live in Japan. More than half of them are Chinese and Korean.
Figure : Population of Foreign Residents in Japan by Nationality.<ref>https://nbakki.hatenablog.com/entry/Population_Foreign_People_Japan</ref>.
==Waddamada Deggan Jabaan==
* {{Flag|Indonesia}} 123,000+
* {{Flag|Japan}} 126,167,000+
* {{Flag|South Korea}} 58,000++.
* {{Flag|Great Britain}} 21,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 185,00++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 59,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Vietnam}} 98,000+ * {{Flag|China}} PR; China: 950,000+;+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
==Visa Jabaan==
<s>[[Waqooyiga Kuuriya]]</s>
== Taariikh ==
[
[https://www.visualcapitalist.com/top-100-most-valuable-brands-in-2021/]
[https://www.rankingthebrands.com/The-Brand-Rankings.aspx?rankingID=33&nav=category]
[https://interbrand.com/best-global-brands/?filter-sort=ASC&filter-brand-region=&filter-brand-country=japan]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Jabaan]]
ofc6a4n4y50oru8t8wuiviwpe6zqhxv
240113
240112
2022-08-18T20:40:05Z
Mwasoge
29030
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jabaan<Br/>''日本国''
|conventional_long_name = ''Nibon-koku''
|common_name = Jabaan
|qaaradda = [[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of Japan.svg
|sawir_qaran = Imperial Seal of Japan.svg
|image_map = Japan(orthographic projection)-Blue version.svg
|astaan_calan = [[Kimigayo 君が代]]
|image_map = Japan-location-cia.gif
|caasimadda = [[Tokyo]]
|luuqadaha = [[Af-Jabaniis, iyo luqado kale oo la tiri karin]]
|caasimada = [[Tokyo]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Emberor]]
|Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = [[Naruhito]]
|magac_hogaamiye2 = [[Fumio Kishida]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2017</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $4.998 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $30,998<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 377,944 km2
|areami² = 145,925
|biyo = 0.8
|population_estimate = 127,380,000<sup>2</sup>
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Yen]]
|wakhti = (UTC+9)
|furaha_debedda = 81
|footnote1 =
}}
[[File:Cartedujapon.png|right|394px|thumb|Carte du Japon]]<BR/>[[File:The Diet.jpg|thumb|right|395px|
Japan Parliament.!!]]<Br/>[[File:Toyota carlogo.svg|thumb|right|393px|]]<Br/>[[File:Toshiba logo.svg|thumb|right|392px|]].!!`
'''Jabaan''' ([[Af-Jabaaniis]]:日本: Nihon ama Nibon magaceeda oo dhameestiran:日本国 :Nibon-koku ama Nihon-koku, waa wadan jasiirado ka sameesan, oo ku yaalo [[Badweynta Baasifik]] ee qaarada [[Aasiya]]. Wadankaan waxoo daris la yahay [[Badda Jabaan]], [[Shiinaha]], [[Koonfur Kuuriya]], [[Waqooyiga Kuuriya]] iyo [[Ruushka]] Dadka tiriskii laga qaaday jabaan 1920kii, waxee eheed 56 miliyan oo qoys, sanadka marka oo ahaa 2017 neh waxaa degenaa 126,960,000 oo qoys.
[[File:Diet_of_Japan_Kokkai_2009.jpg|thumb|right|396px|[[国会議事堂|"National Diet Building"]]]]
[[File:Viewed from the Nakanoshima Festival Tower in 201510 002.JPG|397px|thumb|
Ville d'OSOKA]]<Br/>[[File:Canon wordmark.svg|thumb|left|199px|]]
[[File:Nissan.jpg|thumb|right|398px|Lo sièti sociau de Nissan a Tòquio]]
[[File:Satellite View of Japan 1999.jpg|194px|left|thumb|[[Japanese archipelago]]As seen from Satellites.]].
[[File:Mitsubishi UFJ Financial Group.svg|thumb|right|395px]]<BR/>[[file:Japan Exchange Group logo.svg|thumb|right|196px|Bourse Japonaise.!!]]<Br/>[[File:Honda.svg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Sony logo.svg|thumb|right|198px|]] Jabaan waxee ka koobantahay 6,852 jasiiradoo, affarta ugu waa weyn oo boqolkiiba todobaatan daboolo dhulka jabaan waa [[Honshu]], [[Hokkaido]], [[Kyushu]] iyo [[Shikoku]]. Jabaaniiska waxee iskuugu wacaan (Nihon), luqadooda neh waxee dhahaan (Nihongo). Magaca Nibon micnaheeda waa jabaan laakiin waxee u adeegsadaan, lacagaha, bashqadaha iyo cayaaraha caalamka iyo wax la mid ah.Jabaan waxaa loo micneeyaa wadanka qoraxda ka soo baxdo, 日 (qorax) 本 (soo bax), markii hore jabaan waxaa loogu yeeri jiray magacyo badan, gaar ahaan wadanka ee taariikhda isla leeyihiin ee Shiinaha, waxee jabaan ugu yeeri jireen (yamato 大和). Erayga qorax ka soo baxa waxoo asal ahaan ka imaaday shiinaha, sababtoo ah jabaan waxee ka xigtaa dhinaca bariga markii la fiiriyo qaarad aasiya.
Ereyga Japan ee Japan waa 日本, oo lagu magacaabo Nihon ama Nippon iyo macno ahaan waxa loola jeedaa "asalka qorraxda". Nichi dabeecadda (CH) macnaheedu waa "qorax" ama "maalin"; saldhigga macnihiisu waa "saldhig" ama "asal". [23] Sidaas daraadeed macneheedu waa "asalka qorraxda" waana ilaha caanka ah ee reer galbeedka caanka ah "Land of the Sun Rising=LAND OF THE SUN RISING".!!`
[[File:Shibuya night.jpg|thumb|left|193px|Las carrèras japonesas que son sovent conhidas de monde: ací au quartièr de ''[[Shibuya]]'' a [[Tōkyō]]]][[File:2010Election at Higashi-Osaka.jpg|thumb|left|194px|Un burèu de vòte dens la prefectura d{{'}}Ōsaka]]
[[File:Nissan Motor Corporation 2020 logo.svg|thumb|right|196px|]]<BR/>[[File:Meiji tenno1.jpg|thumb|right|197px|[[Emperor Meiji]](1868–1912) Imperial Ruler [[Meiji Restoration|restored]]<BR/>[[Tokugawa shogunate]]]][[File:Flag of Sapporo, Hokkaido.svg|thumb|right|197px|]]<BR/>[[File:Katsuya-Roppongi.jpg|thumb|right|197px|]]<Br/>[[File:Panasonic logo.svg|thumb|right|198px|
69% 日本企業.!!?`]]<Br/>[[File:Nintendo.svg|thumb|left|121px|]]
Rikoodhkii ugu horreeyay ee magaca Nihon wuxuu ka muuqdaa taariikhda Shiinaha ee taariikhda ah ee hannaanka Tang, Book of Old Tang. Dhamaadkii qarnigii toddobaad, wafdi ka yimid Japan ayaa codsaday in Nihon loo isticmaalo magaca dalkooda. Magacani waxaa laga yaabaa in uu asal ahaan ka soo jeedo warqad loo diray 607 waxaana lagu diiwaan geliyay taariikhda rasmiga ah ee Suudiiste. Prince Shōtoku, Regent of Japan, ayaa u diray ergeyga Shiinaha warqad kaas oo uu ugu yeeray "Boqortooyada Dhulka ee Qorraxdu kacdo" (日 出处 天子). Farriinta ayaa yiri: "Halkan, waxaan ahay, Boqortooyada waddanka qorraxdu soo baxdo, u dir warqad si aad u aragto Boqortooyada dalka ee qorraxdu u eg tahay.!!!!!`Byyye.!!`
Qalinkii: Fadxi Garaad Jesus Greenford.!!`
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[IORA]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanamha Deggan Jabaan==
As of 2017 June, 2,086,603 of foreign residents live in Japan. More than half of them are Chinese and Korean.
Figure : Population of Foreign Residents in Japan by Nationality.<ref>https://nbakki.hatenablog.com/entry/Population_Foreign_People_Japan</ref>.
==Waddamada Deggan Jabaan==
* {{Flag|Indonesia}} 123,000+
* {{Flag|Japan}} 126,167,000+
* {{Flag|South Korea}} 58,000++.
* {{Flag|Great Britain}} 21,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 185,00++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 59,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Vietnam}} 98,000+ * {{Flag|China}} PR; China: 950,000+;+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
==Visa Jabaan==
<s>[[Waqooyiga Kuuriya]]</s>
== Taariikh ==
[
[https://www.visualcapitalist.com/top-100-most-valuable-brands-in-2021/]
[https://www.rankingthebrands.com/The-Brand-Rankings.aspx?rankingID=33&nav=category]
[https://interbrand.com/best-global-brands/?filter-sort=ASC&filter-brand-region=&filter-brand-country=japan]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Jabaan]]
i008s3dkop6fjlee9akofeqfunnmiw9
Ruushka
0
2114
240104
240017
2022-08-18T20:16:11Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Ruushka Fedaraalka ah
| common_name = Ruushka
| linking_name = Ruushka
| native_name = Ruushka Fedaraalka ah
| image_flag = Flag of Russia.svg
| image_coat =
| national_anthem = <br>{{nowrap|"[[Heesta qaranka Ruushka|Государственный гимн Российской Федерации]]"}}<br />''"Gosudarstvennyy gimn Rossiyskoy Federatsii"''<br />{{small|"Heesta qaranka Ruushka Fedaraalka ah"}}<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:National Anthem of Russia (2000), instrumental, one verse.ogg|center]]</div><!-- Please do not replace this with the vocal version. In order to keep continuity with other Wikipedia pages on modern countries, the instrumental version should be used. -->
| image_map = Russian Federation (orthographic projection) - only Crimea disputed.svg
| map_width = 220px
| map_caption = Goobta ee Ruushka ku taalo oo ay ka midtahay [[Jamhuuriyadda Krimea|Krimea]] cagaar biyobiyo{{Efn|[[Annexation of Crimea by the Russian Federation|Russian-annexed]] [[Crimea]], is still [[United Nations General Assembly Resolution 68/262|internationally recognized]] as part of [[Ukraine]] that is<ref>[https://books.google.com/books?id=3xbUDwAAQBAJ&pg=PT161 The Territories of the Russian Federation 2020, Routledge, Republic of Crimea: Note: The territories of the Crimean peninsula, comprising Sevastopol City and the Republic of Crimea, remained internationally recognized as constituting part of Ukraine, following their annexation by Russia in March 2014.]</ref> shown in light green.<ref>[https://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/wp/2014/03/22/crimea-has-joined-the-ranks-of-the-worlds-gray-areas-here-are-the-others-on-that-list/ Taylor Adam, Crimea has joined the ranks of the world's 'gray areas.' Here are the others on that list. The Washington Post, 22 March 2014]</ref>}}
| capital = [[Moscow]]
| coordinates = {{Coord|55|45|N|37|37|E|type:city}}
| largest_city = Caasimada
| languages_type = Luqada rasmiga<br /> {{nobold|iyo luqada qaranka}}
| languages = [[Luqada ruushka|Ruush]]<ref>[http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm The Constitution of the Russian Federation - Chapter 3. The Federal Structure, Article 68 constitution.ru 22 April 2015]</ref>
| languages2_type = {{nobold|La aqoonsaday}} {{nowrap|[[Luqadaha qaranka]]}}
| languages2 = Fiiri [[Luqadaha ruushka]]
| ethnic_groups = {{unbulleted list
| 80.9% [[Ruush]]
| 3.9% [[Tatars|Tatar]]
| 1.4% [[Ukrainiyaasha ruushka|Ukrain]]
| 1.1% [[Bashkirs|Bashkir]]
| 1.0% [[Chuvash people|Chuvash]]
| 1.0% [[Chechens|Chechen]]
| 10.7% [[Qoomiyadaha ruushka|kuwa kale]]
}}
| ethnic_groups_year = 2010
| ethnic_groups_ref = <ref>[https://web.archive.org/web/20120118212344/http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/result-december-2011.ppt ВПН-2010 perepis-2010.ru]</ref>
| demonym = [[Ruush]]
| government_type = [[Federaal#Ruushka federaalka ah|Federal]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[constitutional republic]]
| leader_title1 = [[Madaxweynaha Ruushkaa|Madaxweyne]]
| leader_name1 = [[Vladimir Putin]]
| leader_title2 = [[Raiisul wasaaraha Ruushka|Raiisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Mikhail Mishustin]]
| leader_title3 = [[Gudoomiyaha Golaha Xiriirka (Ruushka)|Afhayeenka<br>Golaha federaalka]]
| leader_name3 = [[Valentina Matviyenko]]
| leader_title4 = [[Gudoomiyaha Gobolka Duma|Afhayeenka<br>Gobolka Duma]]
| leader_name4 = [[Vyacheslav Volodin]]
| leader_title5 = [[Maxkamadda Sare ee Ruushka|Guddoomiyaha Maxkamadda Sare]]
| leader_name5 = [[Vyacheslav Mikhailovich Lebedev|Vyacheslav Lebedev]]
| legislature = [[Golaha Federaalka (Ruushka)|Golaha Federaalka]]
| upper_house = [[Golaha Xiriirka (Ruushka)|Golaha Xiriirka]]
| lower_house = [[Gobolka Duma]]
| sovereignty_type = [[Taariikhda Ruushka|Sameynta]]
| established_event1 = [[Taariikhda Aasaasiga ah|Novgorod built]]
| established_date1 = {{circa|862}}
| established_event2 = {{nowrap|[[Kievan Rus']]}}
| established_date2 = 879
| established_event3 = [[Grand Duchy of Moscow|Duchy of Moscow]]
| established_date3 = 1283
| established_event4 = [[Tsardom of Russia]]
| established_date4 = 16 January 1547
| established_event5 = [[Russian Empire]]
| established_date5 = 2 November 1721
| established_event6 = {{nowrap|[[February Revolution|Monarchy abolished]]}}
| established_date6 = 15 March 1917
| established_event7 = {{nowrap|[[Belovezha Accords|Russian Federation]]}}
| established_date7 = 12 December 1991
| established_event8 = [[Constitution of Russia|Current constitution]]
| established_date8 = 12 December 1993
| established_event9 = [[Republic of Crimea|Siyaasadii ugu dambeysay]] [[Darsananka Crimea ee Ruushka federaalka ah|qirtay]]
| established_date9 = 18 March 2014
| established_event10 = {{nowrap|[[2020 wax ka beddelka dastuurka ee Ruushka|Wax ka beddelka ugu dambeeyay]]}}
| established_date10 = 4 July 2020
| area_km2 = 17098246
| area_footnote = <ref>[https://unstats.un.org/unsd/publications/pocketbook/files/world-stats-pocketbook-2016.pdf#page=182 World Statistics Pocketbook 2016 edition, United Nations Department of Economic and Social Affairs. Statistics Division 24 April 2018]</ref> (without Crimea){{efn|name="Areanote"|When including the [[Republic of Crimea]] and [[Sevastopol]], the total area of Russia rises to {{convinfobox|17125191|km2||sqmi}}<ref>[https://rosreestr.ru/upload/Doc/18-upr/Сведения%20по%20ф.22%20за%202016%20год%20(по%20субъектам%20РФ)_на%20сайт.doc Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 1 January 2017 (в разрезе субъектов Российской Федерации) Information about availability and distribution of land in the Russian Federation as of 1 January 2017 (by federal subjects of Russia), Rosreestr]</ref>}}
| area_rank = 1st
| percent_water = 13<ref>[https://web.archive.org/web/20110728064121/http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1%2F010000R Federal State Statistics Service 5 April 2008]</ref> {{small|(including swamps)}}
| population_estimate = {{plainlist|
* {{steady}}<!-- DO NOT change to {{decrease}}, because measured relative to earlier this year --> 146,751,300
* {{nowrap|{{small|(including [[Crimea]])}}<ref>[https://www.nationsonline.org/oneworld/population-by-country.htm Оценка численности постоянного населения на 1 января 2020 года и в среднем за 2019 год Estimated population as of 1 January 2020 and on the average for 2019 Russian Federal State Statistics Service]</ref>}}
* 144,386,830
* {{small|(excluding [[Crimea]])}}}}
| population_estimate_year = 2020 (December)<ref>www.nationsonline.org</ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 6th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $28,184
| GDP_PPP_per_capita_rank = 50th
| GDP_nominal = {{increase}} $1.802 trillion
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 11th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $11,601
| GDP_nominal_per_capita_rank = 61st
| Gini = 37.5 <!--number only-->
| Gini_year = 2018
| Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>[https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RU GINI index (World Bank estimate) – Russian Federation World Bank 22 March 2020]</ref>
| Gini_rank = 98th
| HDI = 0.824<!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf Human Development Report 2020 United Nations Development Programme]</ref>
| HDI_rank = 52nd
| currency = [[Russian ruble]] ([[Ruble sign|₽]])
| currency_code = RUB
| electricity = [[Mains electricity by country|230 V–50 Hz]]
| utc_offset = +2 to +12
| date_format = dd.mm.yyyy
| drives_on = right
| calling_code = [[Telephone numbers in Russia|+7]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.ru]] |[[.su]] |[[.рф]]}}
| religion_year = 2017
| religion_ref = <ref>[http://www.pewforum.org/2017/05/10/religious-affiliation/ Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe 10 May 2017 Pew Research Center 9 September 2017]</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space;
|73% [[Christianity in Russia|Christianity]] |—70% [[Russian Orthodox Church|Russian Orthodoxy]] |—3% Other [[List of Christian denominations|Christian]] |15% [[Irreligion in Russia|No religion]] |10% [[Islam in Russia|Islam]] |2% [[Religion in Russia|Other]]s}}
| today =
}}
'''Ruushka''' ({{Lang-ru|Россия}}) ama '''Ruushka Fedaraalka ah''' waa waddan ku fidsan qaaradaha Bariga Yurub iyo Waqooyiga Aasiya. Dalku wuxuu ku fidsan yahay laga bilaabo [[Badda Baltic]] ee galbeedka illaa [[Badweynta Baasifiga]] ee bariga, iyo [[Badweynta Arktik]] ee woqooyiga ilaa [[Badda Madoow]] iyo [[Badda Caspian]] ee koonfurta. Ruushka wuxuu daboolayaa 17,125,191 kiiloomitir oo laba jibbaaran (6,612,073 sq mi), oo u dhigma in ka badan sideed meelood meel dhulka la deggan yahay, wuxuu ku fidsanyahay kow iyo toban soonayaasha waqtiga, wuxuuna xuduud la leeyahay 16 dal oo madaxbanaan.
[[Moscow]] waa caasimada dalka waana magaalada ugu weyn; magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah [[Saint Petersburg]], [[Novosibirsk]], [[Yekaterinburg]], [[Kazan]], [[Nizhny Novgorod]], [[Chelyabinsk]] iyo [[Samara]]. Ruushka waa wadanka ugu weyn aduunka, waa wadanka sagaalaad ee ugu dadka badan, sidoo kale waa wadanka ugu dadka badan [[Yurub]]. Waddanku wuxuu ka midyahay kuwa ugu shacabka tirada yar caalamka marka loo fiiriyo baaxada dalka.
Qiyaastii kalabar guud ahaan dalka waa dhul duur, waxaana ku nool afar meelood meel tirada guud ee dadkeeda oo ka badan 146.7 milyan. Ruushka wuxuu maamul ahaan u qaybsan yahay 85 qaybood oo federaal ah. Magaalada caasimada ah ee Moscow waa magaalada ugu weyn yurub iyo nawaaxigeeda, waxayna ka midtahay kuwa ugu waaweyn adduunka , oo in ka badan 20 milyan ay deggan yihiin.
Ruushka waxaa lagu tilmaamaa inuu yahay dal awood leh , oo leh ciidanka labaad ee ugu awooda badan aduunka, iyo kan afaraad ee ugu qarashka militariga sareeya. Maaddaama ay tahay dowlad hub nukliyeer oo la aqoonsan yahay, waddanku wuxuu leeyahay keydka hubka adduunka ugu weyn.
Dhaqaalaha dalka wuxuu ku jiraa kaalinta kow iyo tobnaad ee ugu weyn dunida oo dhan marka loo eego GDP iyo kan lixaad ee ugu weyn marka loo eego PPP.
Kheyraadka ballaaran ee Ruushka laga helo macdanta iyo tamarta ayaa ah kan ugu weyn adduunka, taasoo ka dhigeysa mid ka mid ah kuwa ugu horreeya soo saarista saliidda iyo gaaska dabiiciga ah ee adduunka. Ruushka waxay martigalisay tirada sagaalaad ee adduunka ugu tirada badan ee UNESCO [[Goobta Dhaxalka Adduunka|Goobaha Dhaxalka Adduunka]], isla mar ahaantaana lagu qiimeeyo heer aad u sarreeya ee Heerka Horumarinta Biniaadamka.
Ruushka waxay leedahay nidaam daryeel caafimaad oo caalami ah iyo waxbarasho jaamacadeed oo bilaash ah. Waa xubin joogto ka ah [[Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay]], xubin ka ah [[SCO]], [[G20]], [[Golaha Yurub]], [[APEC]], [[OSCE]], [[IIB]] iyo [[WTO]], iyo sidoo kale inay xubin ka tahay hoggaanka [[CIS]], the [[CSTO]] iyo xubin ka tirsan [[EAEU]].
Mas'uuliyiinta Ruushku waxay kordhiyeen ololahooda argagaxa leh ee ka dhanka ah Markhaatiyaasha Yehowah, iyagoo xiray oo xabsi geliyey inay ku dhaqmeen caqiidadooda.<ref>[https://www.jw.org/en/news/legal/by-region/russia/jehovahs-witnesses-in-prison/ Imprisoned for Their Faith]</ref> Mas'uuliyiinta Yurub waxay cambaareeyeen silcinta Markhaatiyaasha Yehowah ee Russia<ref>[https://www.jw.org/en/news/jw/region/russia/European-Authorities-Condemn-Persecution-of-Jehovahs-Witnesses-in-Russia/ European Authorities Condemn Persecution of Jehovah’s Witnesses in Russia]</Ref>.
[[File:Bib-Lenina-mm.jpg|thumb|right|194px|{{Flag|Russia}}]]
[[File:Business_Centre_of_Moscow_2.jpg|thumb|right|195px|{{Flag|Russia}}]]
[[File:Chicken_Kiev_-_Ukrainian_East_Village_restaurant.jpg|thumb|right|196px|cuunto russia]]
[[File:Sukhoi_Design_Bureau,_054,_Sukhoi_Su-57_(49581306507).jpg|thumb|right|197px|]]
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[Bsec]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *` [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Degaan waddanamha Russka==
* {{Flag|Russian Federation}} 146,751,300+;++!!`?
* {{Flag|Brazil}} 15,300+
* {{Flag|Bangladesh}} 15,500+
* {{flag|Arab League}} 135,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ {{Flag|Iran}} 2,000+ * {{Flag|Turkey}} 1,350+
* {{Flag|Great Britain}} 13,000+{{Flag|Australia}} 1,500 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* 🇪🇺 Europeans: 597,000+
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 51,000+{{Flag|Canada}} 2,500 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} 135,300+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|Ethiopia}} 2,500 {{Flag|Nigeria}} 13,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]. *
* {{Flag|South Africa}} 125+
==Taariikh==
==Sido Kale fiiri==
* [[Hawlgalka Woqooyi]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Macarios]]
* [[Dennis Ole Christensen]]
{{Dalalka Yurub}}
[[category:ruushka]]
01ucdakpyk5ed5lgikwgm8kfo7j0gsl
240146
240104
2022-08-19T06:10:20Z
70.50.139.221
/* Degaan waddanamha Russka */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Ruushka Fedaraalka ah
| common_name = Ruushka
| linking_name = Ruushka
| native_name = Ruushka Fedaraalka ah
| image_flag = Flag of Russia.svg
| image_coat =
| national_anthem = <br>{{nowrap|"[[Heesta qaranka Ruushka|Государственный гимн Российской Федерации]]"}}<br />''"Gosudarstvennyy gimn Rossiyskoy Federatsii"''<br />{{small|"Heesta qaranka Ruushka Fedaraalka ah"}}<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:National Anthem of Russia (2000), instrumental, one verse.ogg|center]]</div><!-- Please do not replace this with the vocal version. In order to keep continuity with other Wikipedia pages on modern countries, the instrumental version should be used. -->
| image_map = Russian Federation (orthographic projection) - only Crimea disputed.svg
| map_width = 220px
| map_caption = Goobta ee Ruushka ku taalo oo ay ka midtahay [[Jamhuuriyadda Krimea|Krimea]] cagaar biyobiyo{{Efn|[[Annexation of Crimea by the Russian Federation|Russian-annexed]] [[Crimea]], is still [[United Nations General Assembly Resolution 68/262|internationally recognized]] as part of [[Ukraine]] that is<ref>[https://books.google.com/books?id=3xbUDwAAQBAJ&pg=PT161 The Territories of the Russian Federation 2020, Routledge, Republic of Crimea: Note: The territories of the Crimean peninsula, comprising Sevastopol City and the Republic of Crimea, remained internationally recognized as constituting part of Ukraine, following their annexation by Russia in March 2014.]</ref> shown in light green.<ref>[https://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/wp/2014/03/22/crimea-has-joined-the-ranks-of-the-worlds-gray-areas-here-are-the-others-on-that-list/ Taylor Adam, Crimea has joined the ranks of the world's 'gray areas.' Here are the others on that list. The Washington Post, 22 March 2014]</ref>}}
| capital = [[Moscow]]
| coordinates = {{Coord|55|45|N|37|37|E|type:city}}
| largest_city = Caasimada
| languages_type = Luqada rasmiga<br /> {{nobold|iyo luqada qaranka}}
| languages = [[Luqada ruushka|Ruush]]<ref>[http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm The Constitution of the Russian Federation - Chapter 3. The Federal Structure, Article 68 constitution.ru 22 April 2015]</ref>
| languages2_type = {{nobold|La aqoonsaday}} {{nowrap|[[Luqadaha qaranka]]}}
| languages2 = Fiiri [[Luqadaha ruushka]]
| ethnic_groups = {{unbulleted list
| 80.9% [[Ruush]]
| 3.9% [[Tatars|Tatar]]
| 1.4% [[Ukrainiyaasha ruushka|Ukrain]]
| 1.1% [[Bashkirs|Bashkir]]
| 1.0% [[Chuvash people|Chuvash]]
| 1.0% [[Chechens|Chechen]]
| 10.7% [[Qoomiyadaha ruushka|kuwa kale]]
}}
| ethnic_groups_year = 2010
| ethnic_groups_ref = <ref>[https://web.archive.org/web/20120118212344/http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/result-december-2011.ppt ВПН-2010 perepis-2010.ru]</ref>
| demonym = [[Ruush]]
| government_type = [[Federaal#Ruushka federaalka ah|Federal]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[constitutional republic]]
| leader_title1 = [[Madaxweynaha Ruushkaa|Madaxweyne]]
| leader_name1 = [[Vladimir Putin]]
| leader_title2 = [[Raiisul wasaaraha Ruushka|Raiisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Mikhail Mishustin]]
| leader_title3 = [[Gudoomiyaha Golaha Xiriirka (Ruushka)|Afhayeenka<br>Golaha federaalka]]
| leader_name3 = [[Valentina Matviyenko]]
| leader_title4 = [[Gudoomiyaha Gobolka Duma|Afhayeenka<br>Gobolka Duma]]
| leader_name4 = [[Vyacheslav Volodin]]
| leader_title5 = [[Maxkamadda Sare ee Ruushka|Guddoomiyaha Maxkamadda Sare]]
| leader_name5 = [[Vyacheslav Mikhailovich Lebedev|Vyacheslav Lebedev]]
| legislature = [[Golaha Federaalka (Ruushka)|Golaha Federaalka]]
| upper_house = [[Golaha Xiriirka (Ruushka)|Golaha Xiriirka]]
| lower_house = [[Gobolka Duma]]
| sovereignty_type = [[Taariikhda Ruushka|Sameynta]]
| established_event1 = [[Taariikhda Aasaasiga ah|Novgorod built]]
| established_date1 = {{circa|862}}
| established_event2 = {{nowrap|[[Kievan Rus']]}}
| established_date2 = 879
| established_event3 = [[Grand Duchy of Moscow|Duchy of Moscow]]
| established_date3 = 1283
| established_event4 = [[Tsardom of Russia]]
| established_date4 = 16 January 1547
| established_event5 = [[Russian Empire]]
| established_date5 = 2 November 1721
| established_event6 = {{nowrap|[[February Revolution|Monarchy abolished]]}}
| established_date6 = 15 March 1917
| established_event7 = {{nowrap|[[Belovezha Accords|Russian Federation]]}}
| established_date7 = 12 December 1991
| established_event8 = [[Constitution of Russia|Current constitution]]
| established_date8 = 12 December 1993
| established_event9 = [[Republic of Crimea|Siyaasadii ugu dambeysay]] [[Darsananka Crimea ee Ruushka federaalka ah|qirtay]]
| established_date9 = 18 March 2014
| established_event10 = {{nowrap|[[2020 wax ka beddelka dastuurka ee Ruushka|Wax ka beddelka ugu dambeeyay]]}}
| established_date10 = 4 July 2020
| area_km2 = 17098246
| area_footnote = <ref>[https://unstats.un.org/unsd/publications/pocketbook/files/world-stats-pocketbook-2016.pdf#page=182 World Statistics Pocketbook 2016 edition, United Nations Department of Economic and Social Affairs. Statistics Division 24 April 2018]</ref> (without Crimea){{efn|name="Areanote"|When including the [[Republic of Crimea]] and [[Sevastopol]], the total area of Russia rises to {{convinfobox|17125191|km2||sqmi}}<ref>[https://rosreestr.ru/upload/Doc/18-upr/Сведения%20по%20ф.22%20за%202016%20год%20(по%20субъектам%20РФ)_на%20сайт.doc Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 1 January 2017 (в разрезе субъектов Российской Федерации) Information about availability and distribution of land in the Russian Federation as of 1 January 2017 (by federal subjects of Russia), Rosreestr]</ref>}}
| area_rank = 1st
| percent_water = 13<ref>[https://web.archive.org/web/20110728064121/http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1%2F010000R Federal State Statistics Service 5 April 2008]</ref> {{small|(including swamps)}}
| population_estimate = {{plainlist|
* {{steady}}<!-- DO NOT change to {{decrease}}, because measured relative to earlier this year --> 146,751,300
* {{nowrap|{{small|(including [[Crimea]])}}<ref>[https://www.nationsonline.org/oneworld/population-by-country.htm Оценка численности постоянного населения на 1 января 2020 года и в среднем за 2019 год Estimated population as of 1 January 2020 and on the average for 2019 Russian Federal State Statistics Service]</ref>}}
* 144,386,830
* {{small|(excluding [[Crimea]])}}}}
| population_estimate_year = 2020 (December)<ref>www.nationsonline.org</ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 6th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $28,184
| GDP_PPP_per_capita_rank = 50th
| GDP_nominal = {{increase}} $1.802 trillion
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 11th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $11,601
| GDP_nominal_per_capita_rank = 61st
| Gini = 37.5 <!--number only-->
| Gini_year = 2018
| Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>[https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RU GINI index (World Bank estimate) – Russian Federation World Bank 22 March 2020]</ref>
| Gini_rank = 98th
| HDI = 0.824<!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf Human Development Report 2020 United Nations Development Programme]</ref>
| HDI_rank = 52nd
| currency = [[Russian ruble]] ([[Ruble sign|₽]])
| currency_code = RUB
| electricity = [[Mains electricity by country|230 V–50 Hz]]
| utc_offset = +2 to +12
| date_format = dd.mm.yyyy
| drives_on = right
| calling_code = [[Telephone numbers in Russia|+7]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.ru]] |[[.su]] |[[.рф]]}}
| religion_year = 2017
| religion_ref = <ref>[http://www.pewforum.org/2017/05/10/religious-affiliation/ Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe 10 May 2017 Pew Research Center 9 September 2017]</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space;
|73% [[Christianity in Russia|Christianity]] |—70% [[Russian Orthodox Church|Russian Orthodoxy]] |—3% Other [[List of Christian denominations|Christian]] |15% [[Irreligion in Russia|No religion]] |10% [[Islam in Russia|Islam]] |2% [[Religion in Russia|Other]]s}}
| today =
}}
'''Ruushka''' ({{Lang-ru|Россия}}) ama '''Ruushka Fedaraalka ah''' waa waddan ku fidsan qaaradaha Bariga Yurub iyo Waqooyiga Aasiya. Dalku wuxuu ku fidsan yahay laga bilaabo [[Badda Baltic]] ee galbeedka illaa [[Badweynta Baasifiga]] ee bariga, iyo [[Badweynta Arktik]] ee woqooyiga ilaa [[Badda Madoow]] iyo [[Badda Caspian]] ee koonfurta. Ruushka wuxuu daboolayaa 17,125,191 kiiloomitir oo laba jibbaaran (6,612,073 sq mi), oo u dhigma in ka badan sideed meelood meel dhulka la deggan yahay, wuxuu ku fidsanyahay kow iyo toban soonayaasha waqtiga, wuxuuna xuduud la leeyahay 16 dal oo madaxbanaan.
[[Moscow]] waa caasimada dalka waana magaalada ugu weyn; magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah [[Saint Petersburg]], [[Novosibirsk]], [[Yekaterinburg]], [[Kazan]], [[Nizhny Novgorod]], [[Chelyabinsk]] iyo [[Samara]]. Ruushka waa wadanka ugu weyn aduunka, waa wadanka sagaalaad ee ugu dadka badan, sidoo kale waa wadanka ugu dadka badan [[Yurub]]. Waddanku wuxuu ka midyahay kuwa ugu shacabka tirada yar caalamka marka loo fiiriyo baaxada dalka.
Qiyaastii kalabar guud ahaan dalka waa dhul duur, waxaana ku nool afar meelood meel tirada guud ee dadkeeda oo ka badan 146.7 milyan. Ruushka wuxuu maamul ahaan u qaybsan yahay 85 qaybood oo federaal ah. Magaalada caasimada ah ee Moscow waa magaalada ugu weyn yurub iyo nawaaxigeeda, waxayna ka midtahay kuwa ugu waaweyn adduunka , oo in ka badan 20 milyan ay deggan yihiin.
Ruushka waxaa lagu tilmaamaa inuu yahay dal awood leh , oo leh ciidanka labaad ee ugu awooda badan aduunka, iyo kan afaraad ee ugu qarashka militariga sareeya. Maaddaama ay tahay dowlad hub nukliyeer oo la aqoonsan yahay, waddanku wuxuu leeyahay keydka hubka adduunka ugu weyn.
Dhaqaalaha dalka wuxuu ku jiraa kaalinta kow iyo tobnaad ee ugu weyn dunida oo dhan marka loo eego GDP iyo kan lixaad ee ugu weyn marka loo eego PPP.
Kheyraadka ballaaran ee Ruushka laga helo macdanta iyo tamarta ayaa ah kan ugu weyn adduunka, taasoo ka dhigeysa mid ka mid ah kuwa ugu horreeya soo saarista saliidda iyo gaaska dabiiciga ah ee adduunka. Ruushka waxay martigalisay tirada sagaalaad ee adduunka ugu tirada badan ee UNESCO [[Goobta Dhaxalka Adduunka|Goobaha Dhaxalka Adduunka]], isla mar ahaantaana lagu qiimeeyo heer aad u sarreeya ee Heerka Horumarinta Biniaadamka.
Ruushka waxay leedahay nidaam daryeel caafimaad oo caalami ah iyo waxbarasho jaamacadeed oo bilaash ah. Waa xubin joogto ka ah [[Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay]], xubin ka ah [[SCO]], [[G20]], [[Golaha Yurub]], [[APEC]], [[OSCE]], [[IIB]] iyo [[WTO]], iyo sidoo kale inay xubin ka tahay hoggaanka [[CIS]], the [[CSTO]] iyo xubin ka tirsan [[EAEU]].
Mas'uuliyiinta Ruushku waxay kordhiyeen ololahooda argagaxa leh ee ka dhanka ah Markhaatiyaasha Yehowah, iyagoo xiray oo xabsi geliyey inay ku dhaqmeen caqiidadooda.<ref>[https://www.jw.org/en/news/legal/by-region/russia/jehovahs-witnesses-in-prison/ Imprisoned for Their Faith]</ref> Mas'uuliyiinta Yurub waxay cambaareeyeen silcinta Markhaatiyaasha Yehowah ee Russia<ref>[https://www.jw.org/en/news/jw/region/russia/European-Authorities-Condemn-Persecution-of-Jehovahs-Witnesses-in-Russia/ European Authorities Condemn Persecution of Jehovah’s Witnesses in Russia]</Ref>.
[[File:Bib-Lenina-mm.jpg|thumb|right|194px|{{Flag|Russia}}]]
[[File:Business_Centre_of_Moscow_2.jpg|thumb|right|195px|{{Flag|Russia}}]]
[[File:Chicken_Kiev_-_Ukrainian_East_Village_restaurant.jpg|thumb|right|196px|cuunto russia]]
[[File:Sukhoi_Design_Bureau,_054,_Sukhoi_Su-57_(49581306507).jpg|thumb|right|197px|]]
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[Bsec]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *` [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Degaan waddanamha Russka==
* {{Flag|Russian Federation}} 149,654,321+;++!!`?
* {{Flag|Brazil}} 15,300+
* {{Flag|Bangladesh}} 15,500+
* {{flag|Arab League}} 135,000+;+[<ref>https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%8B</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ {{Flag|Iran}} 2,000+ * {{Flag|Turkey}} 1,350+
* {{Flag|Great Britain}} 13,000+{{Flag|Australia}} 1,500 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* 🇪🇺 Europeans: 597,000+
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 51,000+{{Flag|Canada}} 2,500 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} 135,300+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|Ethiopia}} 2,500 {{Flag|Nigeria}} 13,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]. *
* {{Flag|South Africa}} 125+
==Taariikh==
==Sido Kale fiiri==
* [[Hawlgalka Woqooyi]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Macarios]]
* [[Dennis Ole Christensen]]
{{Dalalka Yurub}}
[[category:ruushka]]
elx62n6mttid5bzh3o9syr8rvspuhjn
240163
240146
2022-08-19T07:05:57Z
70.50.139.221
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Ruushka Fedaraalka ah
| common_name = Ruushka
| linking_name = Ruushka
| native_name = Ruushka Fedaraalka ah
| image_flag = Flag of Russia.svg
| image_coat =
| national_anthem = <br>{{nowrap|"[[Heesta qaranka Ruushka|Государственный гимн Российской Федерации]]"}}<br />''"Gosudarstvennyy gimn Rossiyskoy Federatsii"''<br />{{small|"Heesta qaranka Ruushka Fedaraalka ah"}}<br /> <div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:National Anthem of Russia (2000), instrumental, one verse.ogg|center]]</div><!-- Please do not replace this with the vocal version. In order to keep continuity with other Wikipedia pages on modern countries, the instrumental version should be used. -->
| image_map = Russian Federation (orthographic projection) - only Crimea disputed.svg
| map_width = 220px
| map_caption = Goobta ee Ruushka ku taalo oo ay ka midtahay [[Jamhuuriyadda Krimea|Krimea]] cagaar biyobiyo{{Efn|[[Annexation of Crimea by the Russian Federation|Russian-annexed]] [[Crimea]], is still [[United Nations General Assembly Resolution 68/262|internationally recognized]] as part of [[Ukraine]] that is<ref>[https://books.google.com/books?id=3xbUDwAAQBAJ&pg=PT161 The Territories of the Russian Federation 2020, Routledge, Republic of Crimea: Note: The territories of the Crimean peninsula, comprising Sevastopol City and the Republic of Crimea, remained internationally recognized as constituting part of Ukraine, following their annexation by Russia in March 2014.]</ref> shown in light green.<ref>[https://www.washingtonpost.com/blogs/worldviews/wp/2014/03/22/crimea-has-joined-the-ranks-of-the-worlds-gray-areas-here-are-the-others-on-that-list/ Taylor Adam, Crimea has joined the ranks of the world's 'gray areas.' Here are the others on that list. The Washington Post, 22 March 2014]</ref>}}
| capital = [[Moscow]]
| coordinates = {{Coord|55|45|N|37|37|E|type:city}}
| largest_city = Caasimada
| languages_type = Luqada rasmiga<br /> {{nobold|iyo luqada qaranka}}
| languages = [[Luqada ruushka|Ruush]]<ref>[http://www.constitution.ru/en/10003000-04.htm The Constitution of the Russian Federation - Chapter 3. The Federal Structure, Article 68 constitution.ru 22 April 2015]</ref>
| languages2_type = {{nobold|La aqoonsaday}} {{nowrap|[[Luqadaha qaranka]]}}
| languages2 = Fiiri [[Luqadaha ruushka]]
| ethnic_groups = {{unbulleted list
| 80.9% [[Ruush]]
| 3.9% [[Tatars|Tatar]]
| 1.4% [[Ukrainiyaasha ruushka|Ukrain]]
| 1.1% [[Bashkirs|Bashkir]]
| 1.0% [[Chuvash people|Chuvash]]
| 1.0% [[Chechens|Chechen]]
| 10.7% [[Qoomiyadaha ruushka|kuwa kale]]
}}
| ethnic_groups_year = 2010
| ethnic_groups_ref = <ref>[https://web.archive.org/web/20120118212344/http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/result-december-2011.ppt ВПН-2010 perepis-2010.ru]</ref>
| demonym = [[Ruush]]
| government_type = [[Federaal#Ruushka federaalka ah|Federal]] [[Semi-presidential system|semi-presidential]] [[constitutional republic]]
| leader_title1 = [[Madaxweynaha Ruushkaa|Madaxweyne]]
| leader_name1 = [[Vladimir Putin]]
| leader_title2 = [[Raiisul wasaaraha Ruushka|Raiisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Mikhail Mishustin]]
| leader_title3 = [[Gudoomiyaha Golaha Xiriirka (Ruushka)|Afhayeenka<br>Golaha federaalka]]
| leader_name3 = [[Valentina Matviyenko]]
| leader_title4 = [[Gudoomiyaha Gobolka Duma|Afhayeenka<br>Gobolka Duma]]
| leader_name4 = [[Vyacheslav Volodin]]
| leader_title5 = [[Maxkamadda Sare ee Ruushka|Guddoomiyaha Maxkamadda Sare]]
| leader_name5 = [[Vyacheslav Mikhailovich Lebedev|Vyacheslav Lebedev]]
| legislature = [[Golaha Federaalka (Ruushka)|Golaha Federaalka]]
| upper_house = [[Golaha Xiriirka (Ruushka)|Golaha Xiriirka]]
| lower_house = [[Gobolka Duma]]
| sovereignty_type = [[Taariikhda Ruushka|Sameynta]]
| established_event1 = [[Taariikhda Aasaasiga ah|Novgorod built]]
| established_date1 = {{circa|862}}
| established_event2 = {{nowrap|[[Kievan Rus']]}}
| established_date2 = 879
| established_event3 = [[Grand Duchy of Moscow|Duchy of Moscow]]
| established_date3 = 1283
| established_event4 = [[Tsardom of Russia]]
| established_date4 = 16 January 1547
| established_event5 = [[Russian Empire]]
| established_date5 = 2 November 1721
| established_event6 = {{nowrap|[[February Revolution|Monarchy abolished]]}}
| established_date6 = 15 March 1917
| established_event7 = {{nowrap|[[Belovezha Accords|Russian Federation]]}}
| established_date7 = 12 December 1991
| established_event8 = [[Constitution of Russia|Current constitution]]
| established_date8 = 12 December 1993
| established_event9 = [[Republic of Crimea|Siyaasadii ugu dambeysay]] [[Darsananka Crimea ee Ruushka federaalka ah|qirtay]]
| established_date9 = 18 March 2014
| established_event10 = {{nowrap|[[2020 wax ka beddelka dastuurka ee Ruushka|Wax ka beddelka ugu dambeeyay]]}}
| established_date10 = 4 July 2020
| area_km2 = 17098246
| area_footnote = <ref>[https://unstats.un.org/unsd/publications/pocketbook/files/world-stats-pocketbook-2016.pdf#page=182 World Statistics Pocketbook 2016 edition, United Nations Department of Economic and Social Affairs. Statistics Division 24 April 2018]</ref> (without Crimea){{efn|name="Areanote"|When including the [[Republic of Crimea]] and [[Sevastopol]], the total area of Russia rises to {{convinfobox|17125191|km2||sqmi}}<ref>[https://rosreestr.ru/upload/Doc/18-upr/Сведения%20по%20ф.22%20за%202016%20год%20(по%20субъектам%20РФ)_на%20сайт.doc Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 1 January 2017 (в разрезе субъектов Российской Федерации) Information about availability and distribution of land in the Russian Federation as of 1 January 2017 (by federal subjects of Russia), Rosreestr]</ref>}}
| area_rank = 1st
| percent_water = 13<ref>[https://web.archive.org/web/20110728064121/http://www.gks.ru/scripts/free/1c.exe?XXXX09F.2.1%2F010000R Federal State Statistics Service 5 April 2008]</ref> {{small|(including swamps)}}
| population_estimate = {{plainlist|
* {{steady}}<!-- DO NOT change to {{decrease}}, because measured relative to earlier this year --> 146,751,300
* {{nowrap|{{small|(including [[Crimea]])}}<ref>[https://www.nationsonline.org/oneworld/population-by-country.htm Оценка численности постоянного населения на 1 января 2020 года и в среднем за 2019 год Estimated population as of 1 January 2020 and on the average for 2019 Russian Federal State Statistics Service]</ref>}}
* 144,386,830
* {{small|(excluding [[Crimea]])}}}}
| population_estimate_year = 2020 (December)<ref>www.nationsonline.org</ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 6th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $28,184
| GDP_PPP_per_capita_rank = 50th
| GDP_nominal = {{increase}} $1.802 trillion
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 11th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $11,601
| GDP_nominal_per_capita_rank = 61st
| Gini = 37.5 <!--number only-->
| Gini_year = 2018
| Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>[https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=RU GINI index (World Bank estimate) – Russian Federation World Bank 22 March 2020]</ref>
| Gini_rank = 98th
| HDI = 0.824<!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref>[http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf Human Development Report 2020 United Nations Development Programme]</ref>
| HDI_rank = 52nd
| currency = [[Russian ruble]] ([[Ruble sign|₽]])
| currency_code = RUB
| electricity = [[Mains electricity by country|230 V–50 Hz]]
| utc_offset = +2 to +12
| date_format = dd.mm.yyyy
| drives_on = right
| calling_code = [[Telephone numbers in Russia|+7]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.ru]] |[[.su]] |[[.рф]]}}
| religion_year = 2017
| religion_ref = <ref>[http://www.pewforum.org/2017/05/10/religious-affiliation/ Religious Belief and National Belonging in Central and Eastern Europe 10 May 2017 Pew Research Center 9 September 2017]</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space;
|73% [[Christianity in Russia|Christianity]] |—70% [[Russian Orthodox Church|Russian Orthodoxy]] |—3% Other [[List of Christian denominations|Christian]] |15% [[Irreligion in Russia|No religion]] |10% [[Islam in Russia|Islam]] |2% [[Religion in Russia|Other]]s}}
| today =
}}
'''Ruushka''' ({{Lang-ru|Россия}}) ama '''Ruushka Fedaraalka ah''' waa waddan ku fidsan qaaradaha Bariga Yurub iyo Waqooyiga Aasiya. Dalku wuxuu ku fidsan yahay laga bilaabo [[Badda Baltic]] ee galbeedka illaa [[Badweynta Baasifiga]] ee bariga, iyo [[Badweynta Arktik]] ee woqooyiga ilaa [[Badda Madoow]] iyo [[Badda Caspian]] ee koonfurta. Ruushka wuxuu daboolayaa 17,125,191 kiiloomitir oo laba jibbaaran (6,612,073 sq mi), oo u dhigma in ka badan sideed meelood meel dhulka la deggan yahay, wuxuu ku fidsanyahay kow iyo toban soonayaasha waqtiga, wuxuuna xuduud la leeyahay 16 dal oo madaxbanaan.
[[Moscow]] waa caasimada dalka waana magaalada ugu weyn; magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah [[Saint Petersburg]], [[Novosibirsk]], [[Yekaterinburg]], [[Kazan]], [[Nizhny Novgorod]], [[Chelyabinsk]] iyo [[Samara]]. Ruushka waa wadanka ugu weyn aduunka, waa wadanka sagaalaad ee ugu dadka badan, sidoo kale waa wadanka ugu dadka badan [[Yurub]]. Waddanku wuxuu ka midyahay kuwa ugu shacabka tirada yar caalamka marka loo fiiriyo baaxada dalka.
Qiyaastii kalabar guud ahaan dalka waa dhul duur, waxaana ku nool afar meelood meel tirada guud ee dadkeeda oo ka badan 146.7 milyan. Ruushka wuxuu maamul ahaan u qaybsan yahay 85 qaybood oo federaal ah. Magaalada caasimada ah ee Moscow waa magaalada ugu weyn yurub iyo nawaaxigeeda, waxayna ka midtahay kuwa ugu waaweyn adduunka , oo in ka badan 20 milyan ay deggan yihiin.
Ruushka waxaa lagu tilmaamaa inuu yahay dal awood leh , oo leh ciidanka labaad ee ugu awooda badan aduunka, iyo kan afaraad ee ugu qarashka militariga sareeya. Maaddaama ay tahay dowlad hub nukliyeer oo la aqoonsan yahay, waddanku wuxuu leeyahay keydka hubka adduunka ugu weyn.
Dhaqaalaha dalka wuxuu ku jiraa kaalinta kow iyo tobnaad ee ugu weyn dunida oo dhan marka loo eego GDP iyo kan lixaad ee ugu weyn marka loo eego PPP.
Kheyraadka ballaaran ee Ruushka laga helo macdanta iyo tamarta ayaa ah kan ugu weyn adduunka, taasoo ka dhigeysa mid ka mid ah kuwa ugu horreeya soo saarista saliidda iyo gaaska dabiiciga ah ee adduunka. Ruushka waxay martigalisay tirada sagaalaad ee adduunka ugu tirada badan ee UNESCO [[Goobta Dhaxalka Adduunka|Goobaha Dhaxalka Adduunka]], isla mar ahaantaana lagu qiimeeyo heer aad u sarreeya ee Heerka Horumarinta Biniaadamka.
Ruushka waxay leedahay nidaam daryeel caafimaad oo caalami ah iyo waxbarasho jaamacadeed oo bilaash ah. Waa xubin joogto ka ah [[Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay]], xubin ka ah [[SCO]], [[G20]], [[Golaha Yurub]], [[APEC]], [[OSCE]], [[IIB]] iyo [[WTO]], iyo sidoo kale inay xubin ka tahay hoggaanka [[CIS]], the [[CSTO]] iyo xubin ka tirsan [[EAEU]].
Mas'uuliyiinta Ruushku waxay kordhiyeen ololahooda argagaxa leh ee ka dhanka ah Markhaatiyaasha Yehowah, iyagoo xiray oo xabsi geliyey inay ku dhaqmeen caqiidadooda.<ref>[https://www.jw.org/en/news/legal/by-region/russia/jehovahs-witnesses-in-prison/ Imprisoned for Their Faith]</ref> Mas'uuliyiinta Yurub waxay cambaareeyeen silcinta Markhaatiyaasha Yehowah ee Russia<ref>[https://www.jw.org/en/news/jw/region/russia/European-Authorities-Condemn-Persecution-of-Jehovahs-Witnesses-in-Russia/ European Authorities Condemn Persecution of Jehovah’s Witnesses in Russia]</Ref>.
[[File:Bib-Lenina-mm.jpg|thumb|right|194px|{{Flag|Russia}}]]
[[File:Business_Centre_of_Moscow_2.jpg|thumb|right|195px|{{Flag|Russia}}]]
[[File:Chicken_Kiev_-_Ukrainian_East_Village_restaurant.jpg|thumb|right|196px|cuunto russia]]
[[File:Sukhoi_Design_Bureau,_054,_Sukhoi_Su-57_(49581306507).jpg|thumb|right|197px|]]
==Xubin==
* [[AIIB]] *
* [[Bsec]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`
==Degaan waddanamha Russka==
* {{Flag|Russian Federation}} 149,654,321+;++!!`?
* {{Flag|Brazil}} 15,300+
* {{Flag|Bangladesh}} 15,500+
* {{flag|Arab League}} 135,000+;+[<ref>https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%8B</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+ {{Flag|Iran}} 2,000+ * {{Flag|Turkey}} 1,350+
* {{Flag|Great Britain}} 13,000+{{Flag|Australia}} 1,500 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* 🇪🇺 Europeans: 597,000+
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 51,000+{{Flag|Canada}} 2,500 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} 135,300+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|Ethiopia}} 2,500 {{Flag|Nigeria}} 13,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]. *
* {{Flag|South Africa}} 125+
==Taariikh==
==Sido Kale fiiri==
* [[Hawlgalka Woqooyi]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Macarios]]
* [[Dennis Ole Christensen]]
{{Dalalka Yurub}}
[[category:ruushka]]
joeduf14axhjsbmkl6ram8g0g0tclxz
Kanada
0
2601
240100
239993
2022-08-18T20:11:29Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Kanada
|conventional_long_name = ''Canada''
|common_name = Kanada
|qaarada = [[Amerika]]
|sawir_calan = Flag of Canada.svg
|sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg
|image_map = Canada (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Ottawa]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]]
|darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud
|magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]]
|magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]]
|magac_hogaamiye3 = Mary Simon
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita =
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $1.785 trillion
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $29,550
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 9,984,670 km<sup>2
|areami² = 3,854,085 sq mi
|biyo = 8.92
|population_estimate = 309,075,000
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]]
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7)
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]].
Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728.
* [[Confederation Bridge]]
* [[Coco Rocha]]
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
[[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|197px|{{Flag|Canada}}]]
==Waddanmaha La Deggan Canada==
* {{Flag|Canada}} 48,900,300++
* {{Flag|Brazil}} 13,500+[<ref>https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81rabes</ref>].
* {{Flag|Bangladesh}} 135,000+
* {{Flag|Arab League}}+350,300++.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>.
* {{Flag|Pakistan}} 249,000++
* {{Flag|Malaysia}} 210,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+
* {{Flag|Great Britain}} 33,000+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
*''' 🇪🇺 Europeans''': 438,000++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 12,,000,000+ .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* {{Flag|Vietnam}} 12,000 + * {{Flag|China}}PR China; 810,000+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|South Africa}} 50,000+ * {{Flag|South Korea}} 68,000+
== Taariikh ==
wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]].
== Gobollada ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!Gobollada
!Aagga
!Dadka
|-
|'''Kanada'''
|'''9,093,507'''
|'''35,151,728'''
|-
|[[Alberta]]
|642,317
|4,067,175
|-
|[[British Columbia]]
|925,186
|4,648,055
|-
|[[Manitoba]]
|553,556
|1,278,365
|-
|[[New Brunswick]]
|71,450
|747,101
|-
|[[Newfoundland and Labrador]]
|373,872
|519,716
|-
|[[Northwest Territories]]
|1,183,085
|41,786
|-
|[[Nova Scotia]]
|53,338
|923,598
|-
|[[Nunavut]]
|1,936,113
|35,944
|-
|[[Ontario]]
|917,741
|13,448,494
|-
|[[Prince Edward Island]]
|5,660
|142,907
|-
|[[Quebec]]
|1,356,128
|8,164,361
|-
|[[Saskatchewan]]
|591,970
|1,098,352
|-
|[[Yukon]]
|474,391
|35,874
|}
[[File:Canadian-tire.svg|thumb|right|192px|]]
[[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|193px|]]
[[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|194px|]]
[[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|195px|]]
[[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|196px|]]
==Sido Kale fiiri==
* [[UK]] * *
* [[USA]] * *
* [[Yurub]] * *
* [[Australia]] * *
*[[New Zealand]] * * *
[[Category:Kanada]]
kx5p85l906sunss7v0neyrcyntc2qu4
240150
240100
2022-08-19T06:20:56Z
70.50.139.221
/* Waddanmaha La Deggan Canada */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Kanada
|conventional_long_name = ''Canada''
|common_name = Kanada
|qaarada = [[Amerika]]
|sawir_calan = Flag of Canada.svg
|sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg
|image_map = Canada (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Ottawa]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]]
|darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud
|magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]]
|magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]]
|magac_hogaamiye3 = Mary Simon
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita =
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $1.785 trillion
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $29,550
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 9,984,670 km<sup>2
|areami² = 3,854,085 sq mi
|biyo = 8.92
|population_estimate = 309,075,000
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]]
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7)
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]].
Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728.
* [[Confederation Bridge]]
* [[Coco Rocha]]
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
[[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|197px|{{Flag|Canada}}]]
==Waddanmaha La Deggan Canada==
* {{Flag|Canada}} 48,900,300++
* {{Flag|Brazil}} 13,500+[<ref>https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81rabes</ref>].
* {{Flag|Bangladesh}} 135,000+ [<ref>https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>]. !!`
* {{Flag|Arab League}}+350,300++.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>.
* {{Flag|Pakistan}} 249,000++
* {{Flag|Malaysia}} 210,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+
* {{Flag|Great Britain}} 33,000+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
*''' 🇪🇺 Europeans''': 438,000++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 12,,000,000+ .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* {{Flag|Vietnam}} 12,000 + * {{Flag|China}}PR China; 810,000+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|South Africa}} 50,000+ * {{Flag|South Korea}} 68,000+
== Taariikh ==
wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]].
== Gobollada ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!Gobollada
!Aagga
!Dadka
|-
|'''Kanada'''
|'''9,093,507'''
|'''35,151,728'''
|-
|[[Alberta]]
|642,317
|4,067,175
|-
|[[British Columbia]]
|925,186
|4,648,055
|-
|[[Manitoba]]
|553,556
|1,278,365
|-
|[[New Brunswick]]
|71,450
|747,101
|-
|[[Newfoundland and Labrador]]
|373,872
|519,716
|-
|[[Northwest Territories]]
|1,183,085
|41,786
|-
|[[Nova Scotia]]
|53,338
|923,598
|-
|[[Nunavut]]
|1,936,113
|35,944
|-
|[[Ontario]]
|917,741
|13,448,494
|-
|[[Prince Edward Island]]
|5,660
|142,907
|-
|[[Quebec]]
|1,356,128
|8,164,361
|-
|[[Saskatchewan]]
|591,970
|1,098,352
|-
|[[Yukon]]
|474,391
|35,874
|}
[[File:Canadian-tire.svg|thumb|right|192px|]]
[[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|193px|]]
[[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|194px|]]
[[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|195px|]]
[[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|196px|]]
==Sido Kale fiiri==
* [[UK]] * *
* [[USA]] * *
* [[Yurub]] * *
* [[Australia]] * *
*[[New Zealand]] * * *
[[Category:Kanada]]
bjh2oyjjil55tgm5y515u5hskphce0o
240162
240150
2022-08-19T07:03:25Z
70.50.139.221
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Kanada
|conventional_long_name = ''Canada''
|common_name = Kanada
|qaarada = [[Amerika]]
|sawir_calan = Flag of Canada.svg
|sawir_qaran = Canadian Coat of Arms Shield.svg
|image_map = Canada (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Ottawa]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]], [[Af-Faransiis|Faransiis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Raysal wasaare Kanada|Raysal wasaare]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Xukun Boqortooyo]]
|darajo_hogaamiye3 = Gudoomiyaha Guud
|magac_hogaamiye1 = [[Justin Trudeau]]
|magac_hogaamiye2 = HM Queen [[Elizabeth II]]
|magac_hogaamiye3 = Mary Simon
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita =
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $1.785 trillion
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $29,550
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|area = 9,984,670 km<sup>2
|areami² = 3,854,085 sq mi
|biyo = 8.92
|population_estimate = 309,075,000
|population_estimate_year = 2010
|lacagta = [[Doolar]] $ [[CAD]]
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC-3.5 ilaa -8]]<br />Xiliga xagaagane(-2.5 ilaa -7)
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Kanada''' waa wadan ku yaalo [[Woqooyiga Ameerika]] waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka [[Mareykanka]] oo goboladiisa badan ka xiga [[Koonfur]] iyo gobolka [[Alaska]] oo ka xigta [[Woqooyi]] [[Galbeed]], dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan [[badweynta Atlantik]]. Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay [[Ruushka]].
Wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728.
* [[Confederation Bridge]]
* [[Coco Rocha]]
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`
[[File:82_BloorStreet_West.jpg|thumb|right|197px|{{Flag|Canada}}]]
==Waddanmaha La Deggan Canada==
* {{Flag|Canada}} 48,900,300++
* {{Flag|Brazil}} 13,500+[<ref>https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81rabes</ref>].
* {{Flag|Bangladesh}} 135,000+ [<ref>https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>]. !!`
* {{Flag|Arab League}}+350,300++.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>.
* {{Flag|Pakistan}} 249,000++
* {{Flag|Malaysia}} 210,000+ * {{Flag|Japan}} 68,000+
* {{Flag|Great Britain}} 33,000+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
*''' 🇪🇺 Europeans''': 438,000++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 12,,000,000+ .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* {{Flag|Vietnam}} 12,000 + * {{Flag|China}}PR China; 810,000+;+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|South Africa}} 50,000+ * {{Flag|South Korea}} 68,000+
== Taariikh ==
wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad [[Yurub|yurubiyan]] ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare [[Justin Trudeau]].
== Gobollada ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!Gobollada
!Aagga
!Dadka
|-
|'''Kanada'''
|'''9,093,507'''
|'''35,151,728'''
|-
|[[Alberta]]
|642,317
|4,067,175
|-
|[[British Columbia]]
|925,186
|4,648,055
|-
|[[Manitoba]]
|553,556
|1,278,365
|-
|[[New Brunswick]]
|71,450
|747,101
|-
|[[Newfoundland and Labrador]]
|373,872
|519,716
|-
|[[Northwest Territories]]
|1,183,085
|41,786
|-
|[[Nova Scotia]]
|53,338
|923,598
|-
|[[Nunavut]]
|1,936,113
|35,944
|-
|[[Ontario]]
|917,741
|13,448,494
|-
|[[Prince Edward Island]]
|5,660
|142,907
|-
|[[Quebec]]
|1,356,128
|8,164,361
|-
|[[Saskatchewan]]
|591,970
|1,098,352
|-
|[[Yukon]]
|474,391
|35,874
|}
[[File:Canadian-tire.svg|thumb|right|192px|]]
[[File:Toronto_(15085972212).jpg|thumb|right|193px|]]
[[File:Flickr_wordmark.svg|thumb|right|194px|]]
[[File:OriginalPoutineLaBanquise.jpg|thumb|right|195px|]]
[[File:Flag_of_Vancouver,_Canada.svg|thumb|right|196px|]]
==Sido Kale fiiri==
* [[UK]] * *
* [[USA]] * *
* [[Yurub]] * *
* [[Australia]] * *
*[[New Zealand]] * * *
[[Category:Kanada]]
j3lx0ddrompbr37o22oo8ujh6jw2uhm
Jarmalka
0
2940
240155
239286
2022-08-19T06:42:49Z
70.50.139.221
/* Waddamaha Jermalka Degan */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka''
|conventional_long_name =
|common_name = Jarmal
|qaarada = [[Yurub]]
|sawir_calan = Flag of Germany.svg
|astaan_calan =
|image_map =|300px
|caasimada = [[Berlin]]
|luuqadaha = [[Af-Jarmal]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]]
|darajo_hogaamiye2 =
|magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]]
|magac_hogaamiye2
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank = 5th
| GDP_PPP_per_capita = $50,425
| GDP_PPP_per_capita_rank = 18th
| GDP_nominal = $3.945 trillion
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank = 4th
| GDP_nominal_per_capita = $44,550
| GDP_nominal_per_capita_rank = 17th =
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 357,021
|areami² = 137,847
|biyo = 2.416
|population_estimate = 82,210,000
|population_estimate_year = 2007
|population_estimate = 83,305,856
|population_estimate_year = 2012
|lacagta = [[Euro]]
|gdp =
|wakhti =
|furaha_debeda = 49
|footnote1 =
|footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]]
}}
'''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama
'''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub.
[[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]]
[[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]]
[[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]]
==Xubin==
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[NATO]] * *
* [[ICSID]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Midowga Yurub]] * * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * *
==Waddamaha Jermalka Degan==
* {{Flag|Germany}} 83,190,556+
* {{Flag|Brazil}} 13,500+ * {{Flag|Japan}} 28,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 120,000+;+
* {{Flag|Arab League}} 2,995,000+[<ref name="">https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 125,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 200,000+ <ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* 🇪🇺 Europeans: 198,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 250,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States_Constitution.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR China; 250,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|Turkey}} 2,500,000+
* {{Flag|India}} '''Hindestun''' 489,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
== Taariikh ==
Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka.
== Juqraafi ahaan ==
Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay
wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed.
* [[Saddex -xagalka violet]]
* [[Stolperstein]]
* [[Johannes Gutenberg]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Johann Eck]]
* [[Elias Hutter]]
* [[Robert Winkler]]
* [[Erich Frost]]
* [[Ludwig Cyranek]]
* [[August Dickmann]]
* [[Emmy Zehden]]
* [[Helene Gotthold]]
* [[Julius Engelhardt]]
* [[Martin Pötzinger]]
* [[Ricky King]]
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Jarmal]]
096x20zubmmq31xim4iyz2bienq6t3c
240158
240155
2022-08-19T06:57:38Z
70.50.139.221
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka''
|conventional_long_name =
|common_name = Jarmal
|qaarada = [[Yurub]]
|sawir_calan = Flag of Germany.svg
|astaan_calan =
|image_map =|300px
|caasimada = [[Berlin]]
|luuqadaha = [[Af-Jarmal]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]]
|darajo_hogaamiye2 =
|magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]]
|magac_hogaamiye2
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank = 5th
| GDP_PPP_per_capita = $50,425
| GDP_PPP_per_capita_rank = 18th
| GDP_nominal = $3.945 trillion
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank = 4th
| GDP_nominal_per_capita = $44,550
| GDP_nominal_per_capita_rank = 17th =
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 357,021
|areami² = 137,847
|biyo = 2.416
|population_estimate = 82,210,000
|population_estimate_year = 2007
|population_estimate = 83,305,856
|population_estimate_year = 2012
|lacagta = [[Euro]]
|gdp =
|wakhti =
|furaha_debeda = 49
|footnote1 =
|footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]]
}}
'''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama
'''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub.
[[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]]
[[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]]
[[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]]
==Xubin==
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[NATO]] * *
* [[ICSID]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Midowga Yurub]] * * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddamaha Jermalka Degan==
* {{Flag|Germany}} 83,190,556+
* {{Flag|Brazil}} 13,500+ * {{Flag|Japan}} 28,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 120,000+;+
* {{Flag|Arab League}} 2,995,000+[<ref name="">https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 125,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Turkey}} 2,500,000+ * {{Flag|India}} '''Hindestun''' 489,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 200,000+ <ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* 🇪🇺 Europeans: 198,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 250,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States_Constitution.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR China; 250,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka.
== Juqraafi ahaan ==
Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay
wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed.
* [[Saddex -xagalka violet]]
* [[Stolperstein]]
* [[Johannes Gutenberg]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Johann Eck]]
* [[Elias Hutter]]
* [[Robert Winkler]]
* [[Erich Frost]]
* [[Ludwig Cyranek]]
* [[August Dickmann]]
* [[Emmy Zehden]]
* [[Helene Gotthold]]
* [[Julius Engelhardt]]
* [[Martin Pötzinger]]
* [[Ricky King]]
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Jarmal]]
hjl8jiyt34rfji17dz1gerc6299zvju
240159
240158
2022-08-19T06:58:13Z
70.50.139.221
/* Waddamaha Jermalka Degan */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka''
|conventional_long_name =
|common_name = Jarmal
|qaarada = [[Yurub]]
|sawir_calan = Flag of Germany.svg
|astaan_calan =
|image_map =|300px
|caasimada = [[Berlin]]
|luuqadaha = [[Af-Jarmal]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]]
|darajo_hogaamiye2 =
|magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]]
|magac_hogaamiye2
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank = 5th
| GDP_PPP_per_capita = $50,425
| GDP_PPP_per_capita_rank = 18th
| GDP_nominal = $3.945 trillion
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank = 4th
| GDP_nominal_per_capita = $44,550
| GDP_nominal_per_capita_rank = 17th =
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 357,021
|areami² = 137,847
|biyo = 2.416
|population_estimate = 82,210,000
|population_estimate_year = 2007
|population_estimate = 83,305,856
|population_estimate_year = 2012
|lacagta = [[Euro]]
|gdp =
|wakhti =
|furaha_debeda = 49
|footnote1 =
|footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]]
}}
'''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama
'''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub.
[[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|400px|]]
[[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|400px|]]
[[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|400px|]]
==Xubin==
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[NATO]] * *
* [[ICSID]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Midowga Yurub]] * * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddamaha Jermalka Degan==
* {{Flag|Germany}} 83,190,556+
* {{Flag|Brazil}} 13,500+ * {{Flag|Japan}} 28,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 120,000+;+
* {{Flag|Arab League}} 2,995,000+[<ref name="">https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 125,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Turkey}} 2,500,000+ * {{Flag|India}} '''Hindestun''' 489,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 200,000+ <ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* 🇪🇺'''Europeans''': 198,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 250,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States_Constitution.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR China; 250,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka.
== Juqraafi ahaan ==
Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay
wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed.
* [[Saddex -xagalka violet]]
* [[Stolperstein]]
* [[Johannes Gutenberg]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Johann Eck]]
* [[Elias Hutter]]
* [[Robert Winkler]]
* [[Erich Frost]]
* [[Ludwig Cyranek]]
* [[August Dickmann]]
* [[Emmy Zehden]]
* [[Helene Gotthold]]
* [[Julius Engelhardt]]
* [[Martin Pötzinger]]
* [[Ricky King]]
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Jarmal]]
rhoaw3cuabd5vhcyjzprmniiomokyhv
240160
240159
2022-08-19T07:01:49Z
70.50.139.221
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = ''Jamhuuriyadda federaalka ee Jarmalka''
|conventional_long_name =
|common_name = Jarmal
|qaarada = [[Yurub]]
|sawir_calan = Flag of Germany.svg
|astaan_calan =
|image_map =|300px
|caasimada = [[Berlin]]
|luuqadaha = [[Af-Jarmal]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyneyaashii Jarmalka|Madaxwayne]]
|darajo_hogaamiye2 =
|magac_hogaamiye1 = [[Frank-Walter Steinmeier]]
|magac_hogaamiye2
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank = 5th
| GDP_PPP_per_capita = $50,425
| GDP_PPP_per_capita_rank = 18th
| GDP_nominal = $3.945 trillion
| GDP_nominal_year = 2020
| GDP_nominal_rank = 4th
| GDP_nominal_per_capita = $44,550
| GDP_nominal_per_capita_rank = 17th =
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 357,021
|areami² = 137,847
|biyo = 2.416
|population_estimate = 82,210,000
|population_estimate_year = 2007
|population_estimate = 83,305,856
|population_estimate_year = 2012
|lacagta = [[Euro]]
|gdp =
|wakhti =
|furaha_debeda = 49
|footnote1 =
|footnote2 =|[[GDP 4000 000 000]][[Jarmal]]
}}
'''Jamhuuriyadda federaalka ee jarmalka''' ama
'''Jarmalka''' waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransis ka, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada Yurub.
[[File:LMU_Muenchen_Logo.svg|thumb|right|394px|]]
[[File:Gasteig_Philharmonie.jpg|thumb|right|395px|]]
[[File:Buffet_Germany.jpg|thumb|right|396px|]]
==Xubin==
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[NATO]] * *
* [[ICSID]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Midowga Yurub]] * * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `
==Waddamaha Jermalka Degan==
* {{Flag|Germany}} 83,190,556+
* {{Flag|Brazil}} 13,500+ * {{Flag|Japan}} 28,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 120,000+;+
* {{Flag|Arab League}} 2,995,000+[<ref name="">https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 125,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Turkey}} 2,500,000+ * {{Flag|India}} '''Hindestun''' 489,000
* {{Flag|Great Britain}} 200,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/Police_state.htm</ref>].
* 🇪🇺'''Europeans''': 198,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 250,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States_Constitution.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR China; 250,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
== Taariikh ==
Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor , waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka.
== Juqraafi ahaan ==
Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada ''Yurub'', waxa uuna xuduud la leeyahay
wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed.
* [[Saddex -xagalka violet]]
* [[Stolperstein]]
* [[Johannes Gutenberg]]
* [[Roma (qaran)]]
* [[Johann Eck]]
* [[Elias Hutter]]
* [[Robert Winkler]]
* [[Erich Frost]]
* [[Ludwig Cyranek]]
* [[August Dickmann]]
* [[Emmy Zehden]]
* [[Helene Gotthold]]
* [[Julius Engelhardt]]
* [[Martin Pötzinger]]
* [[Ricky King]]
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Jarmal]]
mwgg9ae2jwmqfx0ha7f2fuyoqjk9gxa
Gabay
0
3008
240134
235510
2022-08-19T01:11:32Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
{{nutshell|Maqaalkan wuxuu u baahan yahay in la soo koobo, laga dhex saaro qoraalka macno darada ah; isla markaana loo habeeyo si cilmiyaysan.}}
{{Digniin|''Xasuusnow meeshaan waxaa looga hadlayaa [[Gabay]] oo kali ah, loogama hadlayo Abwaan ama [[Gabyaa]] caan ahaa''}}
'''Gabay''' ({{lang-en|Poetry}}, {{lang-ar|شعر }}) wadar (Gabayyo) waa Nooc maansada ka mid ah oo leh qaafiyad iyo luuq oo aan muusig loo tumin <ref>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=http://qaamuus.net/jawaabta.php |access-date=2016-03-12 |archive-date=2016-03-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160326054139/http://qaamuus.net/jawaabta.php |dead-url=yes }}</ref>. Gabayga ayaa ah waxa ugu sarreeya ee hadal lagu cabiro, ka yaqaana waxaa loogu yeeraa ''Gabyaa'' ama ''Gabayyahan ,''
Buugga [[Sabuur|Sabuurradii]] waxaa ku kooban 150 gabay.
== Gabay waa maxay? ==
Gabay waa hadal murtiyeed taxan oo ka kooban beydad (tuducyo) mid waliba isugu xidhan yahay laba qaar oo leh qaafiyad iyo miisaan ka dhexeeya.
== Abtirsiinta gabayga ==
inkastoo aan la isku waafaqsanayn abtiriska gabay, maanso, suugaan, oo nimba meel u qaaday hadana waxaan la isku diidanayn in gabay yahay jaad ka mida Suugaanta.
* Gabaygu qaran ahaan waa [[Hadal]],
** Qabiil ahaan waa [[Suugaan]],
*** Qoys ahaan waa [[Maanso]],
**** Qof ahaanna waa [[Gabay]].<ref>http://calitiriig.tripod.com/kusoodhawaawqaybtasuugaantaeecalitiriigonline/waamaxaygabay.html</ref>
== Tilmaan ==
Gabaygu waa murtida ugu weyn ee wax lagu cabiro, Haddii uu hadalku yahay dhawaaq la isku afgarto oo ka sarreeya dhawaaqa xayawaanku isku afgarto, gabaygu waa heerka dhawaaqaas oo kor loo sii qaaday laguna qurxiyey falsafad, khayaali iyo naaxiyad.
Gabaygu yahay boqorka Suugaanta Soomaaliyeed, isla markaana ah midka ugu adag xagga qaafiyadda, Gabaygu waxa uu uga duwanyahay maansada inteeda kale waxa uu leeyahay miisaan ku salaysan Hojis iyo hooris (Qayb hore iyo Qayb dambe), isla markaana waxa shardi ah in ugu yaraan laga helo laba xaraf oo isku mid ah oo midna hinjska ku jiro midna hooriska si loo deel qaaf tiro gabayga, laba xaraf oo isku mid ah hadii laga waayo gabaygaasi waa (deelqaaf) nuuqus mana deel qaaf tirra, si kastoo gabaygaagu u miisaamo shaqalka iyo hadanaa haduusan deel qaaf tirrayn gabaygaasi waa jacbur.<ref>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=http://www.barnaamij.com/vb/showthread.php?t=107 |access-date=2016-03-12 |archive-date=2015-05-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150518231546/http://www.barnaamij.com/vb/showthread.php?t=107 |dead-url=yes }}</ref>
== Booska uu ka joogo soomaalida ==
Gabaygu waa boqorka maansada soomaalida haddii la eego jacaylka weligii loo qabey iyo sida weyn ee uu u taabbo galay. Muddo dheer wuxuu ahaa dariiqa ugu habboon ee ay dadku warbixinta isugu gudbiyaan taariikhdana ku kaydiyaan, isla markaa isku ammaanaan, isku abaal mariyaan, iskula taliyaan, ku xafiiltamaan ku dagaallamaan kuna haasaawaan. Geeraarka, jiiftada, buraanburka iyo heesaha qudhoodu xoog iyo xiiso badan waa ay lahaan jireen, laakiin midkoodna ma yeelan awoodda iyo qiimaha gabayga.
Gabaygu waa hubka laba afle ah oo nimba dhinucuu rabo u adeegsado, wuxuuna qaban karaa wax seef iyo waran qaban karin, soomaalida ayaa gabayda markii dareen jiro sida Murugada, Gumaysiga, Dhiidhada, Colaada, Farxada, Guusha, Guubaabada, jacaylka,
Gabayga ayaa ka dheerayn jiray haada iyo gaadiidka, isagoo la isu marin jiray meelo fog fog. nin aan waligiis la arag baa lagu aqoonsan jiray gabayadiisa dartood, maadaama meelo aad u fog laga maqlay.
Gabaygu ha u badnaado loollanka iyo fadqalallada cidaha ka dhex aloosan, wuxuuse ka tegey dhaxal culus oo dhinac walbaba leh, baroordiiq, kaftan, diin iyo sifaynta waayaha iyo dabeecadda intaba leh. Ma aha wax iska abuurma ama la iska tiriyo oo dabadeed iska macno beela, ee mar walba wuxuu ahaa warbixin ku saabsan waqtiga la marayo iyo xaaladda nololeed ee qof iyo bulsho lagu jiro. Haddii aynu waddadii dheerayd ee uu gabayga soomaalidu ku soo hayaamay dib u milicsanno, waxaa aynu arkaynaa in uu soo maray maraxalado badan oo ay mid waliba sawir xoog leh inaga siinayso waqtigeedii iyo xaaladdeedii. Mar haddii aanay bulshadii hore wax qori jirin maansada uu gabaygu ugu horreeyaa waa dhabbada keliya ee looga aroori karo taariikhda iyo hiddaha soomaalida<ref>http://calitiriig.tripod.com/kusoodhawaawqaybtasuugaantaeecalitiriigonline/waamaxaygabay.html</ref>.
Ninkii gabay loo tiriyo wuxuu dareemi jiray sidii in la dullaystay oo kale, markaasbuu isna tirin jiray mid aan kii ka dhicin, dad weynaha ayaa mar walba ahaan jiray xaakinnada gabayada, waxaa jira silsilado gabayo ah oo la isu tiriyay oo caan ka noqday gayiga soomaalida oo dhan, waxaa ka mid ah: [[Silsiladii Guba]], Silsiladii Halacdheere, Silsiladii Siinleey, Silsiladdii Deelleey iyo kuwo kale oo badan,
== Dhismaha gabayga ==
In kasta oo uu gabaygu qiimahaa sare ee aynu ka hadalnay weligii lahaa haddana isaga ayaa maansada soomaalida ugu adag marka ay tahay curinta. Wuxuu ka kooban yahay beydad isku miisaan iyo isku qaafiyad ah. Miisaanku waa dhererka ereyada iyo shaqallada ku jira. Qaafiyadduna waa xaraf beydka labadiisa qaar meel xaddidan joogto uga gelaya. Haddii ay ereyada beydku intii loo baahnaa ka dheeraadaan ama ka gaabtaan, iyo haddii xarafka qaafiyadda laga tago ama meel qaldan la geliyo, beydku wuu jabaa, waxaana lagu magacaabaa ”deelqaaf”. Qaafiyaddu waxay noqon kartaa kow iyo labaatanka shibbane mid uun, ama shanta shaqal oo isku qaafiyad ah. Miisaanka beydku wuxuu ku sar go’an yahay hab-dhaca caanka ah ee ah:
''Hoyaalayeey hooyaalayey, hoyaalayeey hooye''
Si kasta oo sharciyadaas cilmi ahaan loo barto qof waliba gabay ma tirin karo haddii aanay xeerarkaasi si dabiici ah maskaxda ula falgelin. Sababta ay dadka qaar iyaga oo carruur ah sirta gabay curinta u helaan qaar kalena iyaga oo duqay ah beyd keliya u dhisi kari waayaan waa arrin kollay aniga yaab ila ah. Taa darteed shaki badan baan ka qabaa qof aan af soomaaliga u dhalani, si kasta oo uu xeerarka maansada u barto, in uu gabay curin karo.
Qofka gabay tirinaya waxaa wanaagsan in uu dareenkiisa ka soo go’o, isla markaa uu hibo u leh yahay ee aanu iska doondoonin. Waayo haddii uu qofku naftiisa ku jujuubo gabay aanu awood ama hibo u lahayn, aad ayuu uga qiimo hoosaynayaa ka uu isaga gabaygu khasbay ee ku abuuray xanuun iyo welwel uu ka seexan waayey. Maansoyahanka runta ah waxaa lagu tilmaansan karaa murtidan Hadraawi ee ah:
''Laabtu waa i hugmaysaa''
''Afku waa i hud’hudayaa''
''Hadal buu i leh yahay''
''Anna waan hor joogaa''<ref>http://calitiriig.tripod.com/kusoodhawaawqaybtasuugaantaeecalitiriigonline/waamaxaygabay.html</ref>
== Deelqaaf ==
Guud ahaan marka maansada laga hadlayo waxaa aynu had iyo jeer maqalnaa wax loo yaqaan “deelqaaf". Haddaba taasi waa maxay? Intii aan far soomaalida la qorin xuruufta carabiga ee Qur’aanka lagu baran jirey ayaa la yaqaanney laguna dhaqmi jirey. Sidaa darteed ereyga deelqaaf wuxuu sida muuqata ka yimid labada xaraf ee carabiga ah ee d (deel) iyo q (qaaf). Ujeeddaduna malaha waa: maansada jaban ee aan qaafiyad iyo miisaan ku soconi waxay la mid tahay iyada oo isla maanso keliya loo wada qaatay labada xaraf ee d iyo q. Waayo qaafiyaddu waa in ay ahaataa xaraf keliya. Haddaba waxaa laga yaabaa markii u horraysey ee uu ereyga deelqaaf baxay in ay ahayd mar uu qof soo bandhigay tix ku wada socota labada xaraf ee d iyo q, dabadeed lagu dhaliilay: tixdaadu waa deel-qaaf. Ka dibna ay sidaa ku hirgashay.
Waxaynu kale oo og nahay in xarafka d ee carabiga ah aan gadaal xaraf kale lagaga dari karin. Sidaa darteed waxaa laga yaabaa in loo jeedo: maanso aan ereyadeeda iyo qaafiyaddeedu isu dheelli tirnayni waxay la mid tahay d (deel) oo gadaal lagaga daray q (qaaf), taas oo aan bannaanayn.
Si kastaba deelqaafku ha ku baxo, laakiin waxaynu u qaybin karnaa afar nooc:
'''a) Deelqaaf qaafiyadeed.'''
Tixdu waa in ay bilaw ilaa dhammaad ku socotaa xaraf keliya, kaas oo labada qaar ee beydka midba meel xaddidan ka gelaya. Kaas ayaa ah qaafiyadda tixda. Haddiise beydka ama beydadka marba xaraf loo boodo waa deelqaaf aad u foolxun. Bal tusaalahan u fiirso halka uu xarafka qaafiyaddu ku jiro ee beydka isugu dheelli tirayo, iyo sida uu hakadku labada qaar ee beydka u kala qaybinayo. Raage Ugaas:
* ''Sida koorta yucub oo la sudhay, korammo buubaal ah''
* ''Ama geel karreeboo nirgaha, laga kaxaynaayo''
* ''Ama beelo kaynaan ah oo, kor u hayaamaaya''
* ''Xalay kololo’aygii ma ledin, kaammil reeruhuye''
Bal hoos u eeg marka qaafiyadda meesheeda laga dhaqaajiyo waxa dhaca:
* ''Sida koorta yucub oo korammo buubaal ah la sudhay''
* ''Ama geel karreeb ah oo laga kaxaynaayo nirgaha''
* ''Ama beelo kaynaan ah oo u hayaamaaya kor''
* ''Xalay ma ledin kolola’aygii kaammil reeruhuye''
Haddaba xarafka qaafiyadda ma aha uun in laba meelood beyd walba lagaga soo celceliyo, ee waa in uu dhab ahaan qaafiyad u taagan yahay. Waxaa dhici karta xaraf qaafiyadeedka in beyd walba shan jeer la geliyo laakiin marnaba aanu qaafiyad ahayn. Waxaa xusid mudan shanta xaraf ee shaqalku in ay u wada taagan yihiin xaraf qaafiyadeed keliya. U fiirso beydadkan Jaamac Kediye Cilmi:
abbaarta iyo taariikhdu waa lama illaawaane
eridhabanki kala goosmay baan ururinayaaye
aarankii dibjiray baan intaa ‘ooho’ leh yahaye
'''b) Deelqaaf miisaan.'''
Sidii aynu aragnay beydka tixdu wuxuu ka samaysan yahay ereyo isu dheelli tiran oo isku mar go’aya, oo bixiinaya dhadhan muusig ah, kaas oo ah waxa koowaad ee ka dhigaya tix. Bal arag kala duwanaanta tix iyo tiraab isku macne ah. Cilmi-Boodhari:
==== Tix ====
* ''Sidii aad go’aygii tihiyo macawistaan goostay''
* ''Ama aad godkii aakhiriyo geeri iga baajin''
* ''Ama aan geyiga lagu ogayn gabadh kaloo joogta''
* ''Gardarniyaa maxaan Hodan Cabdaay kaaga go’i waayey''
==== Tiraab ====
* ''Sidii aad go’aygii tahay iyo macawistii aan goostay''
* ''Ama aad godkii aakhiro iyo geerida iga baajin''
* ''Ama aan geyiga lagu ogayn gabadh kale oo joogta''
* ''Gardaraniyaa maxaan Hodan Cabdullaay kaaga go’i waayey''
Waa aynu aragnaa tuducu isaga oo aan macnihii iyo xarafkii qaafiyadda midna waayin haddana in uu dheelliyey sidaana ku burburay.
'''t) Deelqaaf anshax.'''
Waxaa habboon maansoyahanku in uu ilaaliyo anshaxa suubban iyo edebta guud. Haddiise uu dhex dabbaasho aflagaaddo iyo meelkadhac, si kasta oo ay maansadu fan ahaan u dhisan tahay waa deelqaaf. Waxaa jirey rag tiriyey tixo fan ahaan sarreeya laakiin asluub ahaan aad u hooseeya sidaana ku milge iyo maamuus waayey. U malayn maayo taariikhda in uu soo maray gabyaa Maxamed Cabdulle Xasan deelqaafka noocaas ah kala mid ahi, waayo ma jirin erey xun oo uu carrabkiisu ka dhawrsan jirey. Laakiin dhaliishaa isaga waxaa u asturay maansadiisa badan ee wanaagsan.
Anshax ilaalinta macnaheedu ma aha in aan lagu dhiirran in wax cusub laga gabyo ama si cusub loo gabyo. Mana aha in hab-fekerka iyo hab-dhaqanka guud ee bulshada addoon loo noqdo, kaas oo laga yaabo in uu dambeeyo ama qaldan yahay.
'''j) Deelqaaf garmaqaatenimo.'''
Iyada oo aan daliil iyo marag la hayn ama la heli karin haddii xaqiiqada laga been sheego, amaba doodda maansada ogaan muran loo geliyo, waa nooc deelqaafka ka mid ah. Dadkii hore aad ayey isaga ilaalin jireen in ay tixda ku darsadaan qodob ama erey lagaga gar heli karo. Afartanaadkii qarnigii tegey Maxamed-Yawle isaga oo taa ka duulaya wuxuu Maxamed Cumar-Dage ugu baanay:
''Dalka la isku haystaaba waa degelladiinniiye''
''Xaggeed durugsateen gabaygu waa idinku deelqaafe?''
Labadan nin doodda qabyaaladeed uga gar niqi mayno ee waxaa inooga dan ah deelqaafka halkan ku carrabbaaban.
Labada deelqaaf ee dambe labada hore waxay kaga duwan yihiin iyagu maanso ahaan ma qaldana ee mid anshax ahaan ayuu qarriban yahay, midna dood ahaan ayuu gurracan yahay. Xataa hadalka caadiga ah qofka labadaa arrimood ku kaca waxaa lagu tilmaamaa qof deelqaaf ku hadlay.<ref>http://calitiriig.tripod.com/kusoodhawaawqaybtasuugaantaeecalitiriigonline/waamaxaygabay.html</ref>
== Luuqda ==
Maanso waliba waxay leh dahay luuq u gaar ah oo lagu garto. Hees cayaareedda kala duwan mid waliba waxay leh dahay luuq iyo naaxiyad u gooni ah, oo ay inta badan weheliyaan jiib, jaan, sacab iyo mararka qaarkood durbaan ama muusig kale. Sidoo kale hees hawleeddu sida ay u kala duwan tahay ayey u kala luuq duwan tahay. Gabayguna waa la mid oo wuxuu leh yahay luuq u gaar ah oo marka dhawaaqa u horreeya la maqlo la garanayo waxa soo socdaa in uu yahay gabay. Waase ay dhacdaa, siiba waqtigan casriga ah, in gabayga luuq la’aan la mariyo.
Haddaba gabaygu isaga oo leh luuq ku dhisan miisaanka caanka ah ee (hoyaalayeey hooyaalayeey hoyaalayey hooye), haddana gabyaa waliba wuu samaysan karaa luuq isaga u gooni ah, isaga oo aan isla markaa jebin miisaanka kor ku xusan. Kicinta codka iyo dejintiisa, jiidista ereyada ama goyntooda, iyo inta beyd ee lagu hoorinayo, gabyaa waliba khayaaligiisa ayuu ka samaystaa. Bal tusaale ahaan isu eeg Timocadde iyo Dhoodaan. Waxaad arkaysaa in ay leh yihiin laba luuqood oo aad caan u ah aadna u kala duwan, taas oo aan codka oo keliya ahayn. Gabyaaga aan lahayn luuq isaga u gooni ahi wuxuu raacaa laba dariiqo mid uun: In uu adeegsado luuq guud oo aan cid ay u gaar tahay la aqoon, ama in uu qaato luuq gabyaa kale.
Haddaba maansada kale ee aan gabayga ahayn waa aynu fahmi karnaa sababta loogu luuqaynayo, ama jiibta, jaanta, sacabka iyo qalabka la tumo loola miciinsado. Waayo munaasabad hawleed iyo mid cayaareed labadaba ereyada maansada waxaa la muhimmad ah amaba ka sii muhiimsan xamaasadda iyo xiisaha la rabo in jawiga lagu abuuro. Arrimahaana waxaa lagama maarmaan u ah naaxiyad iyo jiib macaan oo dareenka kicin kara. Dareenka sidaa loo kiciyey ayaa hawsha la hayo culayskeeda lagu illaawaa, farxadda lagu jiro loogu furfurmaa, madaddaaladana loogu riyaaqaa. Hooyadu marka ay ilmaha hees cod macaan ugu luuqayso wuu ku raaxaystaa dabadeed oohinta joojiyaa. Marka uu barbaar cod furani si yaab leh cayaar ugu dhufto gabdhaha la jooga kama tagaan kuwa maqanina kama raagaan. Xoolaha marka hees shubaal ah loo saaro darka ayey ku soo qamaamaan biyahana habsami u cabbaan. Xataa neef biyodiid ah haddii cod macaan loogu heeso waxay u badan tahay in uu cabbo.
Laakiin gabayga hawl laguma fududaysto, dheel la tumayana hab-dhaceeda laguma ilaashado, ee waxaa laga mariyaa gole aamusan oo isdhegeysi iyo degganaan leh. Haddaba waa maxay ujeeddada loogu luuqeeyaa? Miyiga, oo ah dhulkii gabayga laga tirin jirey, habeen iyo maalin dadku wuu kala durdurugsanaa oo waxaa la ahaa debedjoog. Haddiiba aan la soconayn ee la shirayo ama si kale loo bulshaynayo badanaa aqal gudihii laguma kulmi jirin ee waxaa la isugu iman jirey gole bannaan, waxaana isu iman jirey dad badan. Xataa golayaasha ardaaga caweysku ka midka yahay dadku isku gogol ma ay ahayn ee qofba meesha uu jeclaysto ayuu dooyaysan jirey ama jeegada dhigan jirey. Xaaladahaas oo dhan ismaqalku wuu liitey oo dabayl, dhir, habeen iyo hugunka xoolaha ayaa dadka ku kala dhex jirey. Sidaa darteed waxaa daruuri noqotay in la helo wax carqaladahaa lagaga gudbo, taasina sida muuqata waxaa ay noqotay in gabayga kor loogu luuqeeyo.
Haddaba weydiinta ah “maxaa gabayga loogu luuqeeyaa?” jawaabteedu waxaa ay ku urursan tahay qodobbadan soo docda:
'''a) In maqalka dhegeystaha lagu soo jiito lana abuuro jawi gabay.'''
'''b) In codka kor loogu qaado si loo wada maqlo.'''
'''t) In ereyada lagu jiidjiido si loo fahmo.'''
Maanta qiimo weyn lama siiyo ku luuqaynta gabayga, sababta oo ah xaaladda nolosha ayaa tii hore ka duwan. Qol afar derbi leh lagama dhex qaylin karo oo jabaqda codka ayaa soo noqnoqonaysa. Isla markaa lama hayo waqti lagu dhegaysto qof gelin dhan tix jiidjiidaya.<ref>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=http://farshaxan.com/Gabayaa/hadraawi.html |access-date=2016-03-13 |archive-date=2016-03-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160319003425/http://farshaxan.com/Gabayaa/hadraawi.html |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=http://www.barnaamij.com/vb/showthread.php?t=107 |access-date=2016-03-12 |archive-date=2015-05-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150518231546/http://www.barnaamij.com/vb/showthread.php?t=107 |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=http://farshaxan.com/Gabayaa/hadraawi.html |access-date=2016-03-13 |archive-date=2016-03-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160319003425/http://farshaxan.com/Gabayaa/hadraawi.html |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=http://dhaqanbile.com/?p=3449 |access-date=2016-03-13 |archive-date=2016-03-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160322125351/http://dhaqanbile.com/?p=3449 |dead-url=yes }}</ref><ref>http://www.maanhadal.com/maanhada/miisaanka_maansada_barwaaqo.html</ref><ref>http://iidoole.blogspot.co.ke/2015/11/waa-maxay-gabay.html</ref>
== Gabayahannada Caanka ah<ref>http://www.golkhatumo.com/abwaan.htm</ref> ==
# Sayid M.C.Xasan
# Cabdullahi M. Dhoodaan
# Raage Ugaas
#Aadan Tarabi Jamac
# M.C.Sangub
# Cabdilahi Suldan Timacadde
# Ismaaciil. X. Xisri
# Xasan Tarabbi
# Saciid Gacameey
# Xaaji. A. Afqaloc
# M.I.I. "Hadrawi"
# Max'd Xaashi "Gaarriye"
# Cali-Dhuux Adan
# Ismaacil mire
# Abshir Bacadle
# Dhunkaal F. Barre
# Cali cilmi AfYare
# Cabdulaqadir xirsi Yam-Yam
# Cabdi galayax
# Farax Afcad
# Gulled Jucufo
# Idaa jaaa
# Cilmi Barrow Waceer
# Faarax gololey
# Barre Maxamed Fiidow
== Xigasho ==
* [https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/farriinta-kitaabka/sabuurradii-gabaygii-sulaymaan-qalbi-qaboojis-baro/ Gabayo Quduus ah oo Qalbi Qaboojis iyo Waxbarid Keena]
* [http://www.aftahan.com/ www.aftahan.com/] {{Wayback|url=http://www.aftahan.com/ |date=20160818085127 }}
* [http://calitiriig.tripod.com/kusoodhawaawqaybtasuugaantaeecalitiriigonline/waamaxaygabay.html Ibraahin Yuusuf Axmed HAwd]
* [http://www.barnaamij.com/vb/showthread.php?t=107 Gabay waa maxay] {{Wayback|url=http://www.barnaamij.com/vb/showthread.php?t=107 |date=20150518231546 }}
* [[:ar:شعر_(أدب)|Gabay]]
* http://www.longlivesomaliland.com/waa_maxay_maansada_soomaaliyeed.htm
* [http://afsoomaali.tripod.com/id14.html Hadal iyo gabay]
* Gabay mise [http://www.longlivesomaliland.com/waa_maxay_maansada_soomaaliyeed.htm geeraar]
* waa maxay [http://xaajo.com/i/maqaaldetails.php?subaction=showfull&id=1274555245&archive=&start_from=&ucat=3& gabay] {{Wayback|url=http://xaajo.com/i/maqaaldetails.php?subaction=showfull&id=1274555245&archive=&start_from=&ucat=3& |date=20110908193741 }}
* [http://doollo.com/mainpage/maogtahay/maogtahay.htm doollo.com/]
* [http://www.redsea-online.com/index.php www.redsea-online.com/index.php]
* [http://www.hoygasuugaanta.com/Maqal.htm www.hoygasuugaanta.com/Maqal.htm]
== Tixraac ==
{{reflist|2}}
[[Category:Gabayada]]
[[Category:Suugaanta]]
0h634nyaxtye4j07dfeno149k622fww
Giriiga
0
3081
240122
239733
2022-08-18T21:17:44Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
::'' Eeg [[w:el:Ελλάδα|Ελλάδα]]''
{{Coord |39|N|22|E|type:country_region:GR|display=title}}
{{Infobox country|native_name=Jamhuuriyada Giriiga|name=Ελληνική Δημοκρατία|image_flag=Flag_of_Greece.svg|image_coat=Coat_of_arms_of_Greece.svg|capital=Asina|flag_width=12×18|demonym=Giriig|official_languages=[[Af-Giriiga]]|anthem=[[Hymn to Liberty]]</br>[[File:Greece national anthem.ogg]]}}[[File:Odeon of Herodes Atticus, built in 161 AD on the south slope of the Acropolis of Athens in memory of his wife Annia Regilla, Athens, Greece (14006718245).jpg|thumb|upright=1.2|The [[Odeon of Herodes Atticus]] in Athens, built in 161 AD]]
'''Giriig''' (Giriig: '''Ελληνική Δημοκρατία''') waa wadan ku yaala qaarada [[Yurub]]. Waxay xuduud la leedahay Albaniya, [[Waqooyi Masedooniya]] iyo Bulgariya dhanka woqooyi, iyo [[Turkiga]] bari. Badda Aegean waxay ka xigtaa Bari iyo Koonfurta dhul weynaha Giriiga, Badda Ionian-na waxay ka xigtaa Galbeedka. Labaduba waa qayb ka mid ah Bariga Badda Mediteraaniya waxayna leeyihiin jasiirado badan. 80% dalka waa buuro, iyadoo Buurta Olimbuus uu yahay meesha ugu sarreysa.
Giriigii hore waxa ay abuurtay dimuqraadiyad, falsafad, saynis iyo xisaab, riwaayad iyo masraxiyad iyo Ciyaaraha Olombikada. Tani waa sababta luqadaha kale ay u isticmaalaan erayo badan oo Giriig ah. Giriiga waa jamhuuriyad baarlamaani ah, oo hogaamiyaha xisbiga kuraas badan ku leh baarlamaanka uu yahay [[Ra'iisul Wasaaraha]]. Dalku wuxuu leeyahay Madaxweyne, laakiin awooddiisu waa xaflad. Isagu waa madaxa dawladda, maaha madaxa dawladda, si la mid ah sida Boqorrada iyo Boqorradu uga shaqeeyaan boqortooyooyinka dastuuriga ah oo ay doortaan Baarlamaanka ee maaha dadka. Dhaqaalaheedu waa kan ugu sarreeya gobolka Balkans , in kasta oo ay soo food saartay dhibaatooyin dhaqaale oo ay ugu wacan tahay xiisadda deynta dawladda Giriigga. Dalku waxa haystey Boqortooyadii Cusmaaniyiinta ilaa 1821kii.
Giriiga waxaa lagu yaqaanaa taariikhdeeda qani ah.
Gobolka [[Masedooniya]] ee Giriiga waxa uu ahaa boqortooyadii hore ee Masedooniya (mararka qaar waxaa la odhan jiray Makedon).
Waxay ahayd boqortooyadii ''Alexander the Great''. Giriigii hore waxa uu ka koobnaa dhawr dawladood oo magaalo-magaalo ah oo mid walba uu leeyahay dastuur u gaar ah. [[Athens]], Sparta iyo Corinth waa tusaalayaal magaalo-goboleedyada.
Luuqadda rasmiga ah ee lagaga hadlo Giriiga waa Giriiga, oo ay ku hadlaan 99% dadweynaha iyo 90% dadweynaha iyo sidoo kale [[Jamhuuriyadda Qubrus]]. Waxa ay u aqoonsanaysaa Ortodokska [[Masiixiga]]. Giriig badan ayaa sidoo kale fahma Ingiriisi, Faransiiska iyo Jarmal, kuwaas oo lagu dhigo dugsiyada. Giriiga waxa uu ahaa xubin aasaasi ah oo ka tirsan Qaramada Midoobay, waxa uu ku biiray NATO 1952, waxa uu noqday xubin ka tirsan Midowga Yurub 1981, waxana uu qaatay Euro 2001. Dalxiiska oo ballaadhan, waaxda dhoofinta awoodda leh, iyo muhiimaddeeda juqraafiyeed, waa mararka qaarkood waxaa lagu tilmaamaa awood dhexe.
==Juquraafi==
[[File:Greece topo.jpg|thumb|right|280px|[[Toboquraafiga]] Giriiga]]
==Taarikhda==
::''Bogga ugu muhiimsan: [[w:simple:History of Greece|Taarikhda Giriig]]''
Taariikhda Giriiga waa mid ka mid ah kuwa ugu qanisan adduunka. Giriiggu waxa ay ka mid ahaayeen ilbaxnimooyinka ugu horumarsan.
Isku soo wada duuboo, Giriiga waxaa lagu daray [[Boqortooyadii Roomaanka]], oo [[Cusmaaniyiintu]] ay gumeysan jireen, dibna u qabsadeen. Kadib, 1940kii, Giriiga waxa qabsaday [[Talyaani]]gu, laakiin muddo gaaban gudaheed Talyaanigu waa laga adkaaday.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Dadka Degaan Giriiga==
* {{Flag|Brazil}} 12,00+
* {{Flag|Bangladesh}} 1,200+
* {{Flag|Arab League}} 356,510++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 1,200+ * {{Flag|Turkey}} 5,000+
* {{Flag|Great Britain}} 4,300+
* 🇪🇺 Europeans: 195,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 30,200+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR China; 1,200++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
[[File:Kalamataolives.jpg|thumb|right|398px|]]
[[File:Athens-tram2.jpg|thumb|right|398px|]]
[[File:Chelsea_Olympiakos_CL07-08_00.jpg|thumb|right|398px|]]
[[File:Souvlaki_in_Athens.JPG|thumb|right|398px|]]
[[File:NAMA_Alphabet_grec.jpg|thumb|right|398px|]]
==Tixraacyada==
{{Dalalka Yurub}}
{{stub}}
[[Category:Yurub]]
s7ojvk5w20fw5vjwthrf5nvo31i1xpp
Maxamed Warsame
0
3819
240084
204677
2022-08-18T13:25:51Z
2A01:E0A:559:61E0:1846:F826:9AF8:2AD6
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox writer
| name = Maxamed Ibrahim Warsame<br />{{small|محمد ابراهيم وارسامي هدراوى}}
| image = Hadrawi geedoqarsay.jpg
| imagesize =
| caption =
| pseudonym = Hadrawi
| birth_name = Maxamed Ibraahim Warsame
| birth_date = 1943
| birth_place = [[Burco]], [[Soomaaliland]]
| death_date = 16 August 2022
| death_place =
| occupation = [[gabay]]aa, [[qora]]
| nationality = [[Soomaaliland]]
| ethnicity = [[Soomaali]]
| citizenship =
| education =
| alma_mater = [[Jaamacada Lafoole]]
| period =
| genre =
| subject = dhiirigelin, [[jacayl]], kalsooni, [[wikt:nolol|nolol]]
| movement =
| notableworks = ''Siinley'', ''Tawaawac'', ''Isa Sudhan'', ''Sirta Nolosha'', ''Hooya la'aanta''
| spouse =
| partner =
| children =
| relatives =
| influences =
| influenced =
| awards =
| signature =
| website =
| portaldisp =
}}
'''Maxamed Ibraahim Warsame''' waxa uu dhashay markay taariikhdu ahayd 1943 waxaanu ku dhashay degmada bali dhiig ee gobolka togdheer waxaanu kusoo barbaaray isla degmadaas waxa uu waxbarashada bilaabay taariikhdu markay ahayd 2002 waxa uu waxbarashadii dugsigii hoose kusoo dhamaystay iskuulka badacas ee magaalada belled weyn waxa uu waxbarashadiisii dugsiga dhexe kasoo baxay dugsiga hoose dhexe ee sheekh bashiir kuna yaala caasimada soomaaliland ee hargaysa sanadku markuu ahaa 2010 dugsiga sarre waxa uu kabilaabay isla caasimada soomaliland gaar ahaan dugsiga sarre ee nuura diin waxa uu dhamaystay 2014 hadanna waxa uu kusuganyahay magaalada bonesh ee wadanka yukrayn.
[[Category:Abwaanada]]
[[Category:Qoraaga]]
[[Category:Halyeeyada somaliland]]
[[Category:Shaqsiyadaad]]
[[Category:Suugaanta]]
[[Category:Taariikhda Soomaaliya]]
mhoo9lzrm3shnuwky3tl9ccokmuvwc2
240097
240084
2022-08-18T18:32:12Z
2A01:CB10:8641:C700:8800:1135:BC3A:4E18
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox writer
| name = Maxamed Ibrahim Warsame<br />{{small|محمد ابراهيم وارسامي هدراوى}}
| image = Hadrawi geedoqarsay.jpg
| imagesize =
| caption =
| pseudonym = Hadrawi
| birth_name = Maxamed Ibraahim Warsame
| birth_date = 1943
| birth_place = [[Burco]], [[Soomaaliland]]
| death_date = 18 August 2022
| death_place =
| occupation = [[gabay]]aa, [[qora]]
| nationality = [[Soomaaliland]]
| ethnicity = [[Soomaali]]
| citizenship =
| education =
| alma_mater = [[Jaamacada Lafoole]]
| period =
| genre =
| subject = dhiirigelin, [[jacayl]], kalsooni, [[wikt:nolol|nolol]]
| movement =
| notableworks = ''Siinley'', ''Tawaawac'', ''Isa Sudhan'', ''Sirta Nolosha'', ''Hooya la'aanta''
| spouse =
| partner =
| children =
| relatives =
| influences =
| influenced =
| awards =
| signature =
| website =
| portaldisp =
}}
'''Maxamed Ibraahim Warsame''' waxa uu dhashay markay taariikhdu ahayd 1943 waxaanu ku dhashay degmada bali dhiig ee gobolka togdheer waxaanu kusoo barbaaray isla degmadaas waxa uu waxbarashada bilaabay taariikhdu markay ahayd 2002 waxa uu waxbarashadii dugsigii hoose kusoo dhamaystay iskuulka badacas ee magaalada belled weyn waxa uu waxbarashadiisii dugsiga dhexe kasoo baxay dugsiga hoose dhexe ee sheekh bashiir kuna yaala caasimada soomaaliland ee hargaysa sanadku markuu ahaa 2010 dugsiga sarre waxa uu kabilaabay isla caasimada soomaliland gaar ahaan dugsiga sarre ee nuura diin waxa uu dhamaystay 2014 hadanna waxa uu kusuganyahay magaalada bonesh ee wadanka yukrayn.
[[Category:Abwaanada]]
[[Category:Qoraaga]]
[[Category:Halyeeyada somaliland]]
[[Category:Shaqsiyadaad]]
[[Category:Suugaanta]]
[[Category:Taariikhda Soomaaliya]]
mj48bdbv5go4muql5vyfqcmrjkianjs
Indunisiya
0
3865
240106
240021
2022-08-18T20:20:56Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{bad template}}
{{Infobox country
|conventional_long_name = Jamhuuriyada Indunisiya
|native_name = ''Republik Indonesia''
|common_name = Indonesia
|image_flag = Flag of Indonesia.svg
|image_coat = National emblem of Indonesia Garuda Pancasila.svg
|symbol_type = National emblem
|image_map = Indonesia (orthographic projection).svg
|map_caption = <!--{{map caption |location_color=green |region=[[ASEAN]] |region_color=dark grey |legend=Location Indonesia ASEAN.svg}}-->
|national_motto =
|national_anthem =
|official_languages = [[Af-Indunisi]]
|demonym =
|capital = [[Jakarta]]
|latd=6 |latm=10.5 |latNS=S |longd=106 |longm=49.7 |longEW=E
|largest_city = capital
|government_type =
|leader_title1 =
|leader_name1 =
|leader_title2 =
|leader_name2 =
|legislature =
|upper_house =
|lower_house =
|area_rank = 15th
|area_magnitude = 1 E+12
|area_km2 = 1,904,569 <!--http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2004/Table03.pdf-->
|area_sq_mi = 735,358 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_label = [[Land area|Land]]
|area_label2 = [[Water area|Water (%)]]
|area_data2 = 4.85
|percent_water =
|population_census = 268,624,363<ref name="imf2"/>
|population_census_year = 2020
|population_census_rank = 4th
|population_density_km2 = auto
|population_density_sq_mi = 322.87
|population_density_rank = 84th
|GDP_PPP_year = 2013
|GDP_PPP = $1.285 trillion<ref name = "imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=70&pr.y=2&sy=2013&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=536&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Indonesia |publisher=International Monetary Fund |accessdate=27 October 2013}}</ref>
|GDP_PPP_rank = 15th
|GDP_PPP_per_capita = $5,182<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 124th
|GDP_nominal_year = 2022
|GDP_nominal = $1.267.468 Trillion<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_rank = 16th
|GDP_nominal_per_capita = $3,499<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 115th
|Gini_year = 2022
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 35.6 <!--number only-->
|Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = 2019
|HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.707 <!--number only-->
|HDI_ref = <ref name="UNDP">{{cite web |title=Indonesia Country Profile: Human Development Indicators |accessdate=27 April 2013 |year=2012 |url=http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/IDN.html |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=5 November 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111105044427/http://hdrstats.undp.org/en/countries/profiles/IDN.html |dead-url=yes }}</ref>
|HDI_rank = 113st
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event2 =
|established_date2 =
|established_event3 =
|established_date3 =
|currency = [[Indonesian rupiah|Rupiah]] (Rp)
|currency_code = IDR
|time_zone = various
|utc_offset = +7 to +9
|time_zone_DST = |utc_offset_DST =
|drives_on = left <!--Note that this refers to the side of the road used, not the seating of the driver-->
|calling_code = [[+62]]
|cctld = [[.id]]
|website = [http://www.indonesia.go.id/en.html indonesia.go.id]
}}
'''Jamhuuriyada Indunisiya''' ([[Af-Indunisi|Indunisi]]: ''Indonesia'', [[Af-Ingiriisi|Ingiriisi]]: ''Republic of Indonesia'') waa dawlad kutaala Koonfur Bariga Aasiya'''[[Aasiya|,]]''' waana Dawladda ugu weyn dalalka [[Islaam|Islaamka]] marka la eego xaga dadka ama tirada dadka, laakiin dastuurka Indunisiya.
Ma lagu qorin ama lagu darin Dastuurka Indunisiya in diinta [[Islaam|Islaamka]] ay tahay Diinta Dalka waxayna macneheedu tahay ''Dalku'' waa Cilmaani sida dalalka Cilmaaniga ah ee "Afartanka Afar" dalal ee [[Yurub]]<REF>https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-europe/</REF> iyo labada Qaaradood [[Ameerika]] da "soddon iyo shan" dalal ah.
== Taariikhda ==
{{selfref|''Naga caawi turjumaada boggan.''}}
=== Dagaalkii Labaad ee Adduunka ka hor ===
Indonesia waxay leedahay taariikh qoran ilaa qarnigii 7aad iyo aad u dheer [[taariikhda afka]]. Kahor inta uusan gumeysigii Nederland imaanin 1596, inta badan waxa hadda Indonesia loo yaqaan waxay ahaayeen boqortooyooyin badan oo kala duwan. Inta badan waa ay is dagaalayeen.
Indoniisiya waxa [[gumaystay]] [[Netherlands]] qarnigii 17aad waxaana loo beddelay [[Holand East Indies]]. Muddadaas, Nederlaanku waxa ay qabsadeen kumanaan [[Dadka Malagasy]] ah [[Madagascar]] waxayna ku qasbeen inay ka shaqeeyaan [[basbaaska]] [[ Dhirta | Dhirta ]] ee dhulalkooda iyagoo ah[[Adoonsi | addoomo]].<ref>{{cite speech|title=Xusuustii Madagascar| first=Wendy | last=Wilson-Fall|dhacdo=[[Howard University|HU]] Taxanaha Palaver|goob=[[Washington, D.C.]]|url= https://www.youtube.com/watch?v=B-Pg_qGpuws}}</ref> Nederlaanku waxay ula dhaqmeen jasiiradaha sida hantidooda ilaa [[Dagaalkii Labaad ee Adduunka]].
Intii lagu guda jiray [[Dagaalkii IIaad ee Adduunka]], [[Jabaan]] ayaa ka saaray Holland oo la wareegay gacan ku haynta Indonesia. Ka dib markii Japan ay isu dhiibtay dagaalka, Indonesia waxay sheegatay [[madaxbanaanideeda]] 17-kii Ogosto 1945. Baaqa waxaa akhriyay [[Sukarno]] Jakarta. Sukarno ka dib wuxuu noqday Madaxweynihii ugu horreeyay ee Indonesia.
[[File:LocationIndonesia.svg|250px|thumb|Indonesia]]
Ciidamada Ingiriiska ayaa u soo galay dalka Indonesia si ay u soo celiyaan nabadda iyo in ay badbaadiyaan dadka reer Yurub ee maxaabiista u ahaa Jabbaan. Ciidamada Ingiriiska waxa ay sidoo kale haysteen shaqada ay u rareen 300,000 oo askari oo Japan ah. Jamhuuriyadii Indoniisiya waxay la dagaalameen ciidamadii Ingiriiska, sababtoo ah waxaa la filayey in Ingiriisku uu Indonesia ku celiyo Holland. Xisbiga Jamhuuriga Indonesia ayaa dilay qaar badan oo ka mid ah maxaabiista Japan, ka hor inta aan dalkooda loo dirin. Waxay kaloo bilaabeen inay dilaan dadka ka soo jeeda [[kooxaha laga tirada badan yahay]] kuwaas oo laga yaabo inay ka soo horjeedaan Jamhuuriyadda cusub. Dad badan oo Yurub iyo Indonesia u dhashay ayaa la dilay. Ganacsato badan oo Shiinees ah iyo kooxo kale oo laga tiro badan yahay ayaa la dilay ama laga dhigay guri la'aan. Java waxaa joogay kumanaan guri la'aan ah.
Sannadkii 1946-kii, Nederlaanku wuu soo noqday. Markii Ingiriisku baxay 1947, waxa Indonesia joogay 55,000 oo askari oo Nederlaan ah. Ficilka Nederlandka waxaa loo yaqaan "Alaabada Hawl-galka" ama "Falalka Politionele". Indoniisiya Republicans-ka waxay la dagaallameen Holland ilaa 1949. Laakiin Jamhuuriga Indonesia ayaa ahaa kuwo si xun u abaabulan oo inta badan dhexdooda dagaallama. Markii Nederlaanku ay ku qasbeen askartii Jamhuuriga meelo kala duwan, waxay u guureen ciidamo badan ilaa laga helayo 100,000 oo askari oo Nederland ah. Holland ayaa diiday inay adeecaan [[Qaramada Midoobay]] oo sheegay inay joojiyaan dagaalka Indonesia. Mareykanka ayaa soo qaban qaabiyay shirar dhex maray madaxda Holland iyo Indonesia. Holland ayaa ugu dambeyntii ogolaatay in ay aqoonsato madaxbanaanida Indonesia bishii November 1949-kii.
Dagaaladii iyo ururkii xumaa awgeed, waxa ay qaadatay wakhti dheer in dalku nabad noqdo, [[dhaqaalaha]] uu hagaago. Askar badan oo Indonesian ah ayaa dhintay, inta u dhaxaysa 45,000 iyo 100,000. Sidoo kale, waxaa dhintay tiro aad u badan oo [[ciidan|shacab]] ah, Indooniisiya, reer Yurub iyo Shiinaha; laga yaabee ilaa 200,000.
==Dadka iyo dhaqanka==
Indunisiya waxaa ku nool dad ka kala socda kooxo dhaqameedyo kala duwan, waxayna leeyihiin in ka badan 700 oo qoomiyadood. Waxaa saameeya [[Hindida]], [[Shiineeska]], [[Carabta]], [[Malayga]] iyo [[Yurubiyaanka]]. Gorgorka Jawa-ga waa shimbirka qaranka.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] * *
* [[OECD]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddamaha Le Degan Indonesia==
* {{Flag|Indonesia}} 268,624,363+;++
* {{Flag|Japan}} 22,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 2,200+
* {{Flag|Arab League}} 4.949.000++ <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>.
* {{Flag|Pakistan}} 2,300+* {{Flag|Malaysia}} 12,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 193,000+;+;+;+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 4,300+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 25,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR; China 190,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
* {{Flag|Vietnam}} 1400+
[[File:MPRDPRDPDBuilding.jpg|thumb|right|195px|Guriga Baarlamaanka Indunisiya, Jakarta.]]
Wadankani waxa uu ka koobanyahay 34 gobol. waxa ayna u kala baxaan sidan.
* [[Jakarta]]
* [[Banten]]
*[[Bengkulu]]
* [[Jawa Barat]]
* [[Jawa tengah]]
* [[Kalimantan Selatan]]
* [[Kalimantan Timur]]
* [[Kalimantan tengah]]
* [[Kalimantan Barat]]
* [[Sulawesi Utara]]
* [[Sulawesi Tengah]]
* [[Sulawesi Barat]]
* [[Sulawesi Tenggara]]
* [[Sulawesi Selatan]]
* [[Nusa Tenggara Timur]]
* [[Nusa Tenggara Barat]]
* [[Sumatera Utara]]
* [[Jambi]]
* [[Gorontalo]]
* [[Lampung]]
* [[Maluku]]
* [[Maluku Utara]]
* [[Papua Barat]]
* [[Papua]]
== Maamul hoosaadyo ==
{{selfref|Qaybtani ma laha tixraacyo iyo tafatir xun}}
Waxa jirta indunisiya gobolo haysta maamul hoosaad oo aan lamid ahayn gobalada kale kuwana waxaa kamida. [[Aceh]] & [[Yogyakarta]] matalan goboladaas haysta ismaamul hoosaadka waxa ay xaq u leeyihiin in wixii ku saabsan qaanuunka lagu dhameeyo gudaha gobolka iyada oo aan caasimada waxba looga bahan. Indonisiya waa dal wayn waxa uu ka koobanyahay in ku dhaw 2000 oo jasiiradood
sanadii [[2002]] waxa dalka ka goay gobolka la odhan jiray [[taymuurta bari.]] oo hadeer dawld
ah.
==Madaxdii Indunisiya==
{{selfref|Qaybtani ma laha tixraacyo iyo tafatir xun}}
Indunisiya kadib markii ay madax banaanida qaadatay waxa xukumay oo talada wadanka qabtay ahaana madaxwaynihii ugu horeeyay. Axmad Sokarno. waxa [[Axmad Sookaarno]] ku xigay oo wadanka waxnbadan xukumay. [[Cali Soharto]]. oo xukumay indoniisa mudo ku dhaw afartan sano ilaa xukunka laga tuuray sanadii 1998. Kadib waxaa talada qabtay masaxwayne. Cabdi raxmaan waxiid. Waxaa kale oo iyana madaxwayne kanoqatay wadankaas gabadh uu dhalay madaxwaynihii ugu horeeyay ee wadankaas
oo magaceedu yahay ([[Miigawaati Sokarnio Buturi]]). Hada waxaa madaxwayne ka ah wiiwido banban yoodayoono.
==Albumka==
{{selfref|''Naga caawi turjumaada boggan.''}}
</br>
<gallery widths="120" heights="120px" perrow="auto" style="border: 5px solid #a86; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em;">
File:Museum Nasional Indonesia.jpg|National Museum of Indonesia in [[Central Jakarta]]
File:Monumen nasional jakarta.jpg|[[National Monument (Indonesia)|The National Monument]]
File:Jakarta Skyline Part 2.jpg|[[Wisma 46]], Indonesia's tallest office building, in the middle of Jakarta skyscraper.
File:Central Jakarta.JPG|Jalan Thamrin, the main avenue in Central Jakarta
File:Gambir Station Platform.jpg|A train at [[Gambir]] station in [[Central Jakarta]]
File:BungKarno-indonoob.JPG|The [[Bung Karno Stadium]] is capable of hosting more than 80,000 spectators
File:Indonesia 2002 CIA map.png|Map of Indonesia
File:Indonesia provinces english.png|Provinces of Indonesia
File:Jalan malioboro - Jogjakarta.JPG|Malioboro, the most famous street in Yogyakarta city
Image:transjogja.jpg|Trans Jogja Bus. A bus rapid transit system in Yogyakarta city
File:SOTO FOOD.jpg|A selection of [[Indonesian cuisine|Indonesian food]], including ''Soto Ayam'' (chicken soup), ''sate kerang'' ([[satay|shellfish kebabs]]), ''telor pindang'' (preserved eggs), ''perkedel'' (fritter), and ''es teh manis'' (sweet iced tea)
File:Indonesian Army infantryman participating in the GPOI.jpg|An Indonesian Army infantryman participating in the U.N.'s Global Peacekeeping Operation Initiative
Image:Panser side left.JPG|Pindad Panser "Anoa" shown during Indo Defense and Aerospace Expo 2008
|Indonesian Naval vessels
Image:AURI B-25.jpg|B-25 Mitchell bombers of the AURI in the 1950s
Image:Jmnei.jpg|A [[Javanese people|Javanese]] engineer closes one of the gun bay doors on a Dutch [[Brewster Buffalo|Buffalo]], January 1942.
|[[Mazda6]] used by the Jakarta Metro Highway Patrol (''Ditlantas Polda Metro Jaya'') as a patrol car
|[[Mitsubishi Lancer]] used by Vital Object Protection of Indonesian National Police
File:ID_diesel_loco_CC_201-05_060327_4217_kta.jpg|GE U20C in Indonesia, #CC201-05
File:Diesel_locomotive.JPG|GE U20C "Full-Width Cabin" in Indonesia, #CC203-22
File:ID_diesel_loco_CC_204-06_060403_2512_mri.jpg|GE U20C full computer control locomotive in Indonesia, #CC204-06
</gallery>
==Sido kale fiiri==
*[[Indunisiya visa Dalalka]]
== Tixraacyada ==
* https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-latin-america/
* [https://www.jw.org/en/library/books/2016-yearbook/indonesia/overview/ An Overview of Indonesia]
* https://www.worldometers.info/geography/how-many-countries-in-northern-america/
{{commonscat|Indonesia|Indunisiya}}
<references/>
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Aasiya]]
3w4jcrlyyfuhnhlyb09frxo4xibc3fa
Boqortooyada Ingiriiska
0
3939
240107
240018
2022-08-18T20:25:48Z
Mwasoge
29030
/* Xubin katahy */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;
|title = {{resize|11.5pt|{{nowrap|Midowga Boqortooyada Britan iyo Woqooyiga Ireland}}}}
}}
| common_name = Midowga Boqortooyo
| linking_name = the United Kingdom<!--for wikilinks – don't remove "the"-->
| image_flag = Flag of the United Kingdom.svg
| alt_flag = A flag featuring both cross and saltire in red, white and blue
| image_coat = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg
| alt_coat = Coat of arms containing shield and crown in centre, flanked by lion and unicorn
| symbol_type = {{nowrap|[[Royal coat of arms of the United Kingdom|Royal coat of arms]]{{#tag:ref|The Royal coat of arms used in Scotland:<br /><center>[[File:Royal Coat of Arms of the United Kingdom (Scotland).svg|100px]]</center>|}}}}
| national_anthem = {{nowrap|"[[God Save the Queen]]"{{#tag:ref|There is no authorised version of the national anthem as the words are a matter of tradition; only the first verse is usually sung.<ref>''[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/Symbols/NationalAnthem.aspx National Anthem]'', British Monarchy official website. Retrieved 16 November 2013.</ref> No law was passed making "God Save the Queen" the official anthem. In the English tradition, such laws are not necessary; proclamation and usage are sufficient to make it the national anthem. "God Save the Queen" also serves as the [[Honors music|Royal anthem]] for several other countries, namely certain [[Commonwealth realms]].|}}<center>[[File:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>}}
| image_map = EU-United Kingdom.svg
| alt_map = Two islands to the north-west of continental Europe. Highlighted are the larger island and the north-eastern fifth of the smaller island to the west.
| map_caption =
{{map_caption
| countryprefix =
| country = {{nobold|United Kingdom}}
| location_color = cagaar
| region = Europe
| region_color = buni
| subregion = [[Midowga Yurub]]
| subregion_color = akhtar
}}
| languages_type = Luuqada koowaad<br />{{nobold|iyo tan wadanka}}
| languages = [[Af-Ingiriis]]
| languages2_type = '''Luuqado<br />kale'''
| languages2 = <nowiki>Af-Kornish, Af-Irish, Af-Iscots]], Af-Iskot</nowiki> Gaelik<!--Keep "Scottish Gaelic"; people will find "Gaelic" confusing, as the Irish language is also commonly called "Gaelic"-->, {{nowrap|Ulster-Scots}}, Af-Welsh{{#tag:ref|Under the [[Council of Europe]]'s [[European Charter for Regional or Minority Languages]], Scots, Ulster-Scots, Welsh, Cornish, Irish and Scottish Gaelic, are officially recognised as [[Regional language|regional]] or [[minority language|minority]] languages by the [[Government of the United Kingdom|British government]] for the purposes of the Charter. See also [[Languages of the United Kingdom]].<ref>{{cite web|url= http://conventions.coe.int/treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?CL=ENG&NT=148&VL=1 |title=List of declarations made with respect to treaty No. 148|publisher=[[Council of Europe]]|accessdate=12 December 2013}}</ref>}}
| languages2_sub = yes
| ethnic_groups = 87.1% [[Dadka cad]]<br />7.0% [[Aasiya]]an<br />3.0% [[Dadka Madoow]]<br />2.0% Isku-dhaf<br />0.9% Kuwo kale
| ethnic_groups_year = [[2011]]
| demonym = [[British]], Briton
| capital = [[London]]
| latd = 51 | latm = 30 | latNS = N | longd = 0 | longm = 7 | longEW = W
| largest_city = capital
| government_type = [[Dowlad]] [[Baarlamaan]] [[sharci]]
| leader_title1 = [[Boqortooyo]]
| leader_name1 = {{nowrap|[[Elizabeth II]]}}
| leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Boris Johnson]]
| legislature = Baarlamaanka
| upper_house = {{nowrap|Golaha Duqayda}}
| lower_house = {{nowrap|Golaha Bulshada}}
| sovereignty_type = Samaysanka
| established_event1 = {{nowrap|Midowgii 1707}}
| established_date1 = {{nowrap|1 May 1707}}
| established_event2 = {{nowrap|Midowgii 1800}}
| established_date2 = {{nowrap|1 January 1801}}
| established_event3 = Madaxbanaanida Ireland
| established_date3 = {{nowrap|5 December 1922}}
| EUseats = 78.
| area_rank = 80th
| area_magnitude = 1 E11
| area_km2 = 242,495
| area_sq_mi = 93,628
| percent_water = 1.34
| population_estimate_rank = 22nd
| population_estimate = 64,100,000<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013|publisher=Office for National Statistics |accessdate=26 June 2014}}</ref>
| population_census = 63,181,775<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |title=2011 UK censuses |publisher=Office for National Statistics |accessdate=17 December 2012}}</ref>
| population_estimate_year = 2013
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 22aad
| population_density_km2 = 255.6
| population_density_sq_mi = 661.9
| population_density_rank = 51aad
| GDP_PPP_year = 2014
| GDP_PPP = $2.435 trillion
| GDP_PPP_rank = 10aad
| GDP_PPP_per_capita = $37,744<ref>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=7&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=United Kingdom |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014 }}</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 27aad
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank= 6th
| GDP_nominal_per_capita = $47,141
| GDP_nominal_per_capita_rank = 22aad
| GDP_nominal = $3.218 Trillion Dollars
| Gini_year = 2022
| Gini_change = hoos u dhac
| Gini = 32.8
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
| Gini_rank = 33aad
| HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = joogto<!--increase, decrease, or steady-->
| HDI = 0.892<!--number only, between 0 and 1-->
| HDI_ref = <ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report |date=14 March 2013 |accessdate=27 July 2014 | pages=22–25}}</ref>
| HDI_rank = 14aad
| currency = [[Pound £]]
| currency_code = GBP
| time_zone = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| utc_offset = ​
| time_zone_DST = BST
| utc_offset_DST = +1
| date_format = dd/mm/yyyy ([[C.D]])
| drives_on = [[Wado marista baabuurta|bidix]]
| calling_code = +44
|cctld = [[.uk]]
<!--| national_motto = | religion = | footnotes = -->
}}
'''Boqortooyada Ingiriiska''' ({{lang-en|United Kingdom of Britain}}; {{lang-ar|المملكة المتحدة}}) (loo soo gaabiyo '''[[UK]]''') waa wadan ku yaalo waqooyi galbeed qaarada [[Yurub]]. Midowga boqortooyadani waa [[gasiirad]] ka go'an qaarada Yurub inteeda kale.
Britain waxee ka koobantahay, Gobolada [[Ingiriiska]], [[Skotland]], [[Waalis]] iyo [[Woqooyiga Irland]]. Wadanka Britain waa wadanka ugu badan caalamka xaga gumeysiga sida aysheegen qorayaasha calamku isagoo lagu xusuusto gumaysigii u caalamka intiisa badan ku gumaystey ahna imika wadanka caalamka ugu xooga badan waa wadan aad iyo aad dadkiisu xadaarada ugu dheerayan waana wadanka koobad ee dadka madow ictiraafay wadankaa waxaa lagu xasuusta doorkii uu ka qaatey dagaalki labaad ee aduunka waa door layaab leh isagoo Ingiriisku uu qabsadey caasimadii Hitler uu ka talinayey ee barlin isaga iyo maraykanka iyo farance inkastoo anay dawladahaa an hore kusoo xusay anay waxba ka qabsan balse uu isagu siyaasadii lagu qabsadey fikradeeda bixiyey go. Aankii lagu gaadhey magaalada london ee caasimada wadanka ingiriiska ee ahaa ina aduunka laga tirtiro xasuusta [[Adolf Hitler|Hitler]] oo la hirgaliyey [[1945]] oo laga qabsadey dhamaanba wadamadii ugumaysanayey iyo wadankii [[Jarmal]]ka.
Abuurista UK waxay ka dhalatay guuldaradii dhexdhexaadinta iyo dib udhigista Wales ee Boqortooyada Ingriiska, oo ay ku xigto ururada England iyo Scotland ee 1707 si ay u sameeyaan Boqortooyada Ingiriiska, iyo ururkii 1801 ee Ingiriiska oo leh Boqortooyada ee Ireland si loo sameeyo Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Ireland. Bishii lixaad ee Ireland waxay ka soo degtay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1922-kii, waxay ka tagtay Qorshaha Boqortooyada Ingiriiska iyo Woqooyiga Ireland. Waxaa jira afar iyo toban Ingiriis oo Dibadda ah, haraadiga Boqortooyada Ingiriiska, dhererkeedu wuxuu ahaa 1920-kii, wuxuu ku dhawaad afar meelood meel ka mid ah dhulka adduunka oo dhan wuxuuna ahaa taariikhda ugu weyn ee taariikhda. Saameynta Britishka waxaa lagu ogaan karaa luuqada, dhaqanka iyo hababka sharciga ah ee badan oo ka mid ah gumeysigii hore.
[[File:Cardiff castle autumn.jpg|thumb|400px|Cardiff]]
Boqortooyada Midowday (UK) waa waddan horumarsan oo leh dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka iyo dhaqaalaha sagaalaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo wuxuuna leeyahay "Heer sare" Horumarka Aadanaha ", 16th ee adduunka. Waxay ahayd dalkii ugu horreeyay warshadaha iyo awoodda ugu wayn ee adduunka ee qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad. Boqortooyada Ingiriisku waxay wali awood weyn ku leedahay caalam ahaan dhaqaalaha, dhaqanka, millatariga, sayniska iyo siyaasadeedba. Waa dawlad nukliyeer ah oo la aqoonsan yahay waana tan lixaad ee kharashka militariga adduunka. Waxa uu xubin joogto ah ka ahaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay tan iyo markii ugu horreeysay ee 1946. Waxa uu ahaa xubin hoggaamiye ah oo ka tirsan Midowga Yurub (EU) iyo horudhackiisii, Bulshada Dhaqaalaha Yurub (EEC), tan iyo 1973; Si kastaba ha ahaatee, aftidii sannadka 2016 waxay keentay 51.9% codbixiyeyaasha UK oo doonaya inay ka baxaan Midowga Yurub, ka dibna wadaxaajoodka dalka ayaa lagu xalliyaa. UK sidoo kale waa xubin ka mid ah Dawlada Dhexe, Golaha Yurub, G7, G20, NATO, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Interpol iyo Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO).
[[File:FTSE_Logo.svg|thumb|right|300px|]]
[[File:Town_Hall,_Sheffield_-_geograph.org.uk_-_1482121.jpg|thumb|right|400px|Sheffield]]
[[File:Sheffield_Supertram_-_Tram_Train_399_204_(geograph_5940823).jpg|thumb|right|400px|Tramka Sheffield]]
[[File:Paris_Motor_Show_2012_(8065248951).jpg|thumb|right|400px|Babuurka]]
[[File:Virgin_Class_390,_390121_"Virgin_Dream",_Lancaster_railway_station_(geograph_4499858).jpg|thumb|right|400px|UK Lancashire]]
[[File:Brayford_Pool_-_geograph.org.uk_-_107133.jpg|thumb|right|400px|Lincoln]]
1707 Falimaha Rasuullada Midawga Yurub waxay ku dhawaaqeen in Boqortooyada Ingriiska iyo Scotland ay ahaayeen "United hal boqortooyo Magaca Boqortooyada Ingiriiska", inkasta oo dawlad cusub ay sidoo kale lagu sharxay Falimaha Rasuullada "Boqortooyada Ingiriiska", "Boqortooyada Midowday "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "One Kingdom". Ereyga "Boqortooyada Ingiriiska" waxaa laga helaa isticmaalka sida sharaxaad, laakiin maaha magac, qarnigii 18aad, waddankana marmarka qaarkood loo gudbiyo in kastoo qarniyadii danbe ay ahayd "Boqortooyada Ingiriiska", inkastoo magaceeda rasmiga ah oo buuxa, laga bilaabo 1707 ilaa 1800, wuxuu ahaa "Great Britain", oo aan lahayn "qaab dheer". Falimaha Rasmiga ah ee 1800 waxay midoobeen Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Ireland 1801, oo samaysay Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Ireland. Kadib qeybtii Ireland iyo madax-bannaanidii Irish Free State sanadkii 1922-kii, oo ka tagtay Northern Ireland oo ah qaybta kaliya ee jasiiradda Irland ee ku taal Boqortooyada Ingiriiska, magaca "Boqortooyada Great Britain iyo Northern Ireland".
Inkasta oo Boqortooyada Ingiriiska ay tahay wadan madaxbannaan, waa waddan, England, Scotland, Wales iyo, heerka shahaadada hoose, Waqooyiga Ireland waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay wadamo, inkastoo aysan aheyn dawlad madax-bannaan. Iskotland, Wales iyo Waqooyiga Ayrland waxay awood u leeyihiin in ay is-maamulaan. Bogga internetka ee Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska ayaa isticmaalay weedha "waddamo waddan ah" si uu u sharaxo Boqortooyada Ingiriiska. Qaar ka mid ah warbixinnada tirakoobka, sida kuwa ku jira 12ka gobol ee 1aad ee Boqortooyada Ingiriiska, waxay kaloo tixraacaan Scotland, Wales iyo Northern Ireland sida "gobollada". Waqooyiga Ireland waxaa kale oo loo yaqaan "gobol". Marka laga hadlayo Waqooyiga Ireland, magaca sharraxaadda loo adeegsaday "wuxuu noqon karaa muran, iyada oo xulashadu marar badan muujinayso doorashooyinka siyaasadeed ee qofka".
Ereyga "Great Britain" waxaa loola jeedaa sida caadiga ah jasiiradda Great Britain, ama siyaasad ahaan Ingiriiska, Iskotland iyo Wales. Si kastaba ha noqotee, waxaa mararka qaar loo isticmaalaa sida isku dhafka boqortooyada ingiriisku guud ahaan. [kuma jiraan naqshad la siiyey] GB iyo GBR waa qiyaasta waddanka ee dalka Boqortooyada Midowday (fiiri ISO 3166-2 iyo ISO 3166-1 alpha-3), oo sidaas awgeed waxaa isticmaala hay'adaha caalamiga ah si ay ugu gudbiyaan Boqortooyada Ingiriiska. Intaa waxaa dheer, kooxda Olympic-da ee Boqortooyada Ingiriiska ayaa ku tartamaya magaca "Great Britain" ama "Team GB".
Ereyga "Britain" waxaa loo isticmaalaa labada isku mid ah Iskuullada Great Britain, iyo sida isku midka ah Boqortooyada Ingiriiska Isticmaalka waa isku dhafan yahay, BBC-da ayaa doorbideysa inay Britain u isticmaasho kaliya Ingiriiska oo keliya Britain iyo Dawladda Ingiriiska, inkasta oo ay aqbali karaan in labaduba tixraacaan Boqortooyada Ingiriiska, doorbidid, xaaladaha intooda badan, si ay u adeegsadaan ereyga UK halkii Ingiriiska. Inkasta oo Guddiga Joogtada ah ee UK ee Magacyada Juquraafiyiinta (oo qeexaya ay yihiin "magacyada joqoraafiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska") waxay ku taxan yihiin "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "UK ama U.K." sida gaaban oo loo soo gaabiyo shuruudaha geopolitical ee Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland, laakiin ma liisto "Britain", waxaa loo isticmaalay "si aan rasmi ah" shabakadaha dowladda.
[[File:Routemaster Bus, Piccadilly Circus.jpg|thumb|right|400px|Plaça Piccadilly Circus]]
[[File:Territòris de Cnut lo Grand.png|thumb|right|Cnut lo Grand ([[1016]]-[[1035]]).]]
Sifaynta "British" ayaa badanaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo arrimaha ku saabsan Boqortooyada Ingiriiska. Ereygan ma laha xidhiidh sharci oo qeexan, laakiin waxaa loo adeegsadaa sharciga si uu ugu gudbiyo muwaadinimada Ingiriiska iyo arrimaha muwaadiniinta. Dadka reer Boqortooyada Ingiriiska waxay isticmaalaan dhowr shuruudood oo kala duwan si ay u sharaxaan aqoonsigooda qaran waxayna u aqoonsan karaan inay yihiin British; ama sida ingiriiska, Scottish, Welsh, Irish Waqooyi ama Irish; ama labadaba.
Welsh, magaca qaabka dheer ee gobolka waa "Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon", iyada oo "Teyrnas Unedig" loo adeegsanayo magaca qaab gaaban bogagga dowladda. Si kastaba ha noqotee, waxaa badanaa loo soo gaabiyaa "DU" ee foomka isbedelka "Y Deyrnas Unedig". Scottish Gaelic, qaabka dheer waa "Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn waa Èireann Tut" iyo foomka gaaban "Rìoghachd Aonaichte".
Kadib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka 1945, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah Afarta Weyn ee awoodda (oo ay weheliyaan Maraykanka, Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha) kuwaas oo la kulmay qorshe hawleedka dagaalka ka dib; wuxuu ahaa saxiixa asalka ah ee Baaqa Qaramada Midoobay. Ingiriiska wuxuu noqday mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay wuxuuna si dhow ula shaqeeyay Maraykanka si loo dhiso IMF, Baanka Adduunka iyo NATO. Si kastaba ha ahaatee, dagaalku wuxuu ka tagay UK si aad u daciifiyay oo ku tiirsan dhaqaale ahaan qorshaha Marshall. Sannadihii ugu dambeeyay dagaalkii, xukuumadda Shaqaaluhu waxay bilowday barnaamij xagjir ah oo dib-u-habeyn ah, taas oo saameyn weyn ku yeelatay bulshada Britishka tobaneeyo sano ka dib. Warshadaha waawayn iyo adeegyada dadweynaha ayaa la qariyey, dawlad bulsho ayaa la aasaasay, iyo nidaam daryeel caafimaad oo dhameystiran oo dadweyne loo bixiyo, Adeegga Caafimaadka Qaranka, ayaa la sameeyay. Korodhka qaranimada ee gumeysiga ayaa ku habsaday xuduudaha dhaqaale ee Britain ee hadda taagan, sidaas darteed siyaasad-dejin la'aan ayaa ahayd mid aan la iska tuuri karin. Independence waxaa la siiyey Hindiya iyo Pakistan sanadkii 1947. In ka badan saddexda sano ee soo socota, kolonyadii badankood ee Boqortooyada Ingiriisku waxay xorowday. Dad badan ayaa noqday xubno ka tirsan Commonwealth Nations.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[ADB]]
* [[AIIB]]
* [[OECD]]
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] *
* [[Qaramada Midoobay]] *
==Xubin faahfaahin==
Boqortooyada Ingiriisku waxay ahayd waddankii saddexaad ee horumarinta hubka nukliyeerka nukliyeerka (oo la sameeyay imtixaankiisii ugu horreeyay ee atomiska ee 1952), laakiin xuduudaha cusub ee soo noqnoqda ee doorka caalamiga ah ee Britain waxaa lagu muujiyey Dhibaatada Suez ee 1956. Faafinta Caalamiga ah ee Luqadda Ingiriiska waxay hubisaa saamaynta caalamiga ah ee suugaanta iyo dhaqanka. Sababtoo ah yaraanta shaqaalaha ee 1950-yadii, xukuumaddu waxay ku dhiirri-galisay socdaalka ka yimid wadamada Commonwealth-ka. Tobanaan sano ka dib, Boqortooyada Midowday waxay noqotay bulsho ka soo jeeda qowmiyado ka badan intii hore. In kasta oo ay korodheen heerarka noloshooda dhammaadka dabayaaqadii 1950 iyo 1960-kii, waxtarka dhaqaalaha ee Boqortooyada Ingiriiska wuxuu ahaa mid aan ka badnayn intii badan oo ka mid ah tartamayaashiisa sida Faransiiska, Galbeedka Jarmalka iyo Jabon.
[[File:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|left|250px|Lo [[Palais de Westminster]], sèti del Parlament Britanic, a Londres.]]
[[File:Ecosse_carte_physique.png|thumb|250px|left|Mapa d'Escòcia]]'''Escòcia'''
Hoggaamiyeyaasha wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub ee 2007. Boqortooyada Ingiriiska waxay ku biirtay Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub sanadkii 1973-dii. Aftida lagu qabtay 1975, 67% codbixiyayaashu waxay u codeeyeen inay joogaan EEC, [127] laakiin 52% ayaa u codeeyay inay ka baxaan EU sannadka 2016. [128]
Sannadkii 1960, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah toddobada xubnood oo ka mid ah Yurubta Bilaashka ah. Ururka Ganacsiga (EFTA), laakiin 1973 waxay ka tagtay inay ku biirto Beesha Yurub (EC). Markii Midowga Yurub uu noqday Midowga Yurub (EU) sanadkii 1992, UK waxay ka mid ahayd 12 xubnood oo aasaasay. Heshiiska Lisbon waxaa la saxiixay sannadkii 2007, kaas oo ah qaabka dastuuriga ah ee Midowga Yurub tan iyo markaas.
Meesha guud ee Boqortooyada Ingiriiska waa qiyaastii 243,610 kilomitir oo isku wareeg ah (94,060 sq mi). Wadanku wuxuu qayb ka yahay qaybta ugu muhiimsan ee Islaaxyada oo ay ku jiraan jasiiradda Great Britain, waqooyi bari lixaad ee jasiiradda Irland iyo jasiiradaha yar yar ee ku xeeran. Waxay u dhaxeysaa Badda Waqooyiga Atlantik iyo Badda Waqooyi oo leh xeebta koonfureed ee ku taala xeebta waqooyiga Faransiiska, taas oo ay kala soocaan Ingiriisiga Kaniisada Sannadkii 1993-kii 10% Boqortooyada Midowday ayaa laga beeri jiray, 46% ayaa loo isticmaalay daaqa iyo 25% oo beeraha lagu beeray. Xafiiska Royal Greenwich Observatory ee London waa meesha ugu qeexan ee ah Meridian.
==Cuunto UK==
<gallery>
Bangers and mash 1.jpg|Bangers and mash.
Irish Stew (10320713316).jpg|Irish stew.
Fish and chips.jpg|Fish and chips.
</gallery>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
! class="unsortable" |Part
!Population<br>(mid-2016)<ref name="population">{{cite web |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016#population-of-england-reaches-55-million |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2016 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
! colspan="2" class="unsortable" |Percentage
! data-sort-type="number" |Area<br>(km<sup>2</sup>)<ref name="area">{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |title=The Countries of the UK |publisher=Office for National Statistics |accessdate=15 October 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=8 Bisha Koobaad 2016 |archive-url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20160108051201/http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |dead-url=unfit }}</ref>
!Percentage<br>of total<br>area
! data-sort-type="number" |Pop. density
|-
| style="text-align:left" | [[England]]
| 55,268,100 ||
| 132,938
|53%
| 415/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Scotland]]
| 5,404,700 ||
| 80,239
|32%
| 67/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Wales]]
| 3,113,200 ||
| 21,225
|9%
| 147/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Northern Ireland]]
| 1,862,100 ||
| 14,130
|6%
| 132/km²
|- class="sortbottom"
| style="text-align:left" | [[United Kingdom]]
| '''65,648,100''' ||
| '''248,532'''
|100%
| '''259/km²'''
|}
Boqortooyada Midowday waxay u dhaxeysaa waddooyinka 49 ° iyo 61 ° N, dhererka 9 ° W iyo 2 ° E. Waqooyiga Ireland waxay wadaagaan 224-mile (360 km) xuduudaha dhulka Jamhuuriyadda Ireland Xeebta xeebta ee Great Britain waa 11,073 mayl (17,820 km) dheer. Waxay ku xiran tahay wadamada Yurubta ah ee Channel Tunnel, oo ah 31 miles (50 km) (24 mayl) (38 mayl) oo biyo ah) waa tunnelka ugu da'da dheer adduunka.
Ingiriisku wuxuu ka dhigan yahay in ka badan kala badh qeybta guud ee UK, oo ka kooban 130,395 kilomitir oo kiiloomitir ah (50,350 sq m). Inta badan dalka ayaa ka kooban dhulal hoose, oo leh dhul dooxo waqooyi-galbeed oo ka mid ah line Tees-Exe; oo ay ku jiraan Buuraha Cumbria ee Degmada Lake, Pennines, Exmoor iyo Dartmoor. Wabiyadaha waaweyn iyo hareeraheeda waa Thames, Severn iyo Humber. Buulka ugu sareeya ee England waa Scafell Pike (978 mitir (3,209 ft)) ee degmada Lake.
[[File:London 360 from St Paul's Cathedral - Sept 2007.jpg|thumb|right|400px|London]]
Skiddaw massif, magaalada Keswick iyo Derwent Water ee Lakeland
Skye waa mid ka mid ah jasiiradaha waaweeyn ee gudaha Inner Hebrides iyo qayb ka mid ah Scottish Highlands
Scotland waxay ku fadhidaa saddex meelood meel ka mid ah wadarta guud ee Boqortooyada Midowday (UK), oo ka kooban 78,772 kilomitir kilomitir (30,410 sq mi) oo ku dhawaad siddeed boqol oo jasiiradood, inta badan galbeedka iyo woqooyiga dhulwaynaha; gaar ahaan Hebrides, Orkney Islands iyo Shetland Islands. Iskotland waa waddanka ugu badan buuraha ee Boqortooyada Midowday (UK) iyo dusha sare ee udubdhexaadkeedu waxa uu kala soocaa Khatarta Xuduudda Sare - Dhulka Jarjuubka ah ee Scotland laga soo galo Arran ee galbeedka ilaa Stonehaven ee Bariga Ciladku waxay u kala baxaan laba gobol oo kala duwan; kuwaas oo ka mid ah Woqooyi iyo waqooyi iyo galbeedka iyo dhulka hoose ee koonfurta iyo bariga. Gobollada sare ee gobolka Hiiraan waxaa ku jira dhulalka buuraha ee Scotland, oo ay ka mid yihiin Ben Nevis oo 1,343 mitir (4,406 ft) oo ah meesha ugu sarraysa ee Islaanka Ingiriiska. Degaannada Lowland-gaar ahaan dhulka hoose ee Firfircoonida Clyde iyo Firth of Forth oo loo yaqaan 'Central Bottle' -waxay kufilan yihiin dadkana waxaa ku nool dad badan oo ku yaal Glasgow, magaalada ugu weyn Scotland, iyo Edinburgh, caasimaddeeda iyo xarunteeda siyaasadeed, inkastoo xuduudaha iyo buuradu ay ku dhex jiraan.
[[File:UKpop.svg|thumb|right|400px|Population pyramid of the United Kingdom in 2017]]
[[File:Population_pyramid_for_the_United_Kingdom_using_2011_census_data.png|thumb|right|400px|Population pyramid for the United Kingdom as at the 2011 census.]]
{| class="wikitable sortable"
|+Age structure for each five year band<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/population-and-household-estimates-for-the-united-kingdom/rft-table-3-census-2011.xls 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, local authorities in the United Kingdom], ons.gov.uk Accessed 23 December 2012</ref>
! Ages attained<br>
(years)
! Population
! % of total
|-
| 0–4
| 3,914,000
| 6.2
|-
| 5–9
| 3,517,000
| 5.6
|-
| 10–14
| 3,670,000
| 5.8
|-
| 15–19
| 3,997,000
| 6.3
|-
| 20–24
| 4,297,000
| 6.8
|-
| 25–29
| 4,307,000
| 6.8
|-
| 30–34
| 4,126,000
| 6.5
|-
| 35–39
| 4,194,000
| 6.6
|-
| 40–44
| 4,626,000
| 7.3
|-
| 45–49
| 4,643,000
| 7.3
|-
| 50–54
| 4,095,000
| 6.5
|-
| 55–59
| 3,614,000
| 5.7
|-
| 60–64
| 3,807,000
| 6.0
|-
| 65–69
| 3,017,000
| 4.8
|-
| 70–74
| 2,463,000
| 3.9
|-
| 75–79
| 2,006,000
| 3.2
|-
| 80–84
| 1,496,000
| 2.4
|-
| 85–89
| 918,000
| 1.5
|-
| 90+
| 476,000
| 0.8
|}
== Qurbajoogta Soomaaliyeed ==
Waxaa jira koox Markhaatiyaasha Yehowah oo [[Af Soomaali]] ah.<ref>[https://apps.jw.org/ui/E/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/SO/England,%20UK/52.355518,-1.17432/@51.938641,-1.4171,6z Kulamada qaar ayaa sidoo kale lagu qabtay: Soomaali]</ref>
==Wadanmaha Deggan Britain ==
* {{Flag|Great Britain}} 57,678,000+;+ !!`?
* {{Flag|Brazil}} 13,500+
*{{Flag|Bangladesh}} 235,000+ [<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>].
*{{Flag|Arab League}} 533,300++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Pakistan}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 129,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 938,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 195,300+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
*{{Flag|China}} PR, 95,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
*{{Flag|South Africa}} 25,200+
== Xubin katahy==
* [[NATO]]
* [[IADB]]
* [[OECD]]
* [[ICSID]]
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Sidoo kale fiiri==
* [[USA]]
* [[Japan]]
* [[Australia]]
==Tixraac==
{{Reflist}}
{{gumud}}
{{Dalalka Yurub}}
{{commons|United Kingdom}}
[[Category:Yurub]]
[[Category:UK]]
8in6ux0bepsi9lhown7hoaln0bx94n1
240143
240107
2022-08-19T05:59:33Z
70.50.139.221
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;
|title = {{resize|11.5pt|{{nowrap|Midowga Boqortooyada Britan iyo Woqooyiga Ireland}}}}
}}
| common_name = Midowga Boqortooyo
| linking_name = the United Kingdom<!--for wikilinks – don't remove "the"-->
| image_flag = Flag of the United Kingdom.svg
| alt_flag = A flag featuring both cross and saltire in red, white and blue
| image_coat = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg
| alt_coat = Coat of arms containing shield and crown in centre, flanked by lion and unicorn
| symbol_type = {{nowrap|[[Royal coat of arms of the United Kingdom|Royal coat of arms]]{{#tag:ref|The Royal coat of arms used in Scotland:<br /><center>[[File:Royal Coat of Arms of the United Kingdom (Scotland).svg|100px]]</center>|}}}}
| national_anthem = {{nowrap|"[[God Save the Queen]]"{{#tag:ref|There is no authorised version of the national anthem as the words are a matter of tradition; only the first verse is usually sung.<ref>''[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/Symbols/NationalAnthem.aspx National Anthem]'', British Monarchy official website. Retrieved 16 November 2013.</ref> No law was passed making "God Save the Queen" the official anthem. In the English tradition, such laws are not necessary; proclamation and usage are sufficient to make it the national anthem. "God Save the Queen" also serves as the [[Honors music|Royal anthem]] for several other countries, namely certain [[Commonwealth realms]].|}}<center>[[File:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>}}
| image_map = EU-United Kingdom.svg
| alt_map = Two islands to the north-west of continental Europe. Highlighted are the larger island and the north-eastern fifth of the smaller island to the west.
| map_caption =
{{map_caption
| countryprefix =
| country = {{nobold|United Kingdom}}
| location_color = cagaar
| region = Europe
| region_color = buni
| subregion = [[Midowga Yurub]]
| subregion_color = akhtar
}}
| languages_type = Luuqada koowaad<br />{{nobold|iyo tan wadanka}}
| languages = [[Af-Ingiriis]]
| languages2_type = '''Luuqado<br />kale'''
| languages2 = <nowiki>Af-Kornish, Af-Irish, Af-Iscots]], Af-Iskot</nowiki> Gaelik<!--Keep "Scottish Gaelic"; people will find "Gaelic" confusing, as the Irish language is also commonly called "Gaelic"-->, {{nowrap|Ulster-Scots}}, Af-Welsh{{#tag:ref|Under the [[Council of Europe]]'s [[European Charter for Regional or Minority Languages]], Scots, Ulster-Scots, Welsh, Cornish, Irish and Scottish Gaelic, are officially recognised as [[Regional language|regional]] or [[minority language|minority]] languages by the [[Government of the United Kingdom|British government]] for the purposes of the Charter. See also [[Languages of the United Kingdom]].<ref>{{cite web|url= http://conventions.coe.int/treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?CL=ENG&NT=148&VL=1 |title=List of declarations made with respect to treaty No. 148|publisher=[[Council of Europe]]|accessdate=12 December 2013}}</ref>}}
| languages2_sub = yes
| ethnic_groups = 87.1% [[Dadka cad]]<br />7.0% [[Aasiya]]an<br />3.0% [[Dadka Madoow]]<br />2.0% Isku-dhaf<br />0.9% Kuwo kale
| ethnic_groups_year = [[2011]]
| demonym = [[British]], Briton
| capital = [[London]]
| latd = 51 | latm = 30 | latNS = N | longd = 0 | longm = 7 | longEW = W
| largest_city = capital
| government_type = [[Dowlad]] [[Baarlamaan]] [[sharci]]
| leader_title1 = [[Boqortooyo]]
| leader_name1 = {{nowrap|[[Elizabeth II]]}}
| leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Boris Johnson]]
| legislature = Baarlamaanka
| upper_house = {{nowrap|Golaha Duqayda}}
| lower_house = {{nowrap|Golaha Bulshada}}
| sovereignty_type = Samaysanka
| established_event1 = {{nowrap|Midowgii 1707}}
| established_date1 = {{nowrap|1 May 1707}}
| established_event2 = {{nowrap|Midowgii 1800}}
| established_date2 = {{nowrap|1 January 1801}}
| established_event3 = Madaxbanaanida Ireland
| established_date3 = {{nowrap|5 December 1922}}
| EUseats = 78.
| area_rank = 80th
| area_magnitude = 1 E11
| area_km2 = 242,495
| area_sq_mi = 93,628
| percent_water = 1.34
| population_estimate_rank = 22nd
| population_estimate = 64,100,000<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013|publisher=Office for National Statistics |accessdate=26 June 2014}}</ref>
| population_census = 63,181,775<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |title=2011 UK censuses |publisher=Office for National Statistics |accessdate=17 December 2012}}</ref>
| population_estimate_year = 2013
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 22aad
| population_density_km2 = 255.6
| population_density_sq_mi = 661.9
| population_density_rank = 51aad
| GDP_PPP_year = 2014
| GDP_PPP = $2.435 trillion
| GDP_PPP_rank = 10aad
| GDP_PPP_per_capita = $37,744<ref>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=7&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=United Kingdom |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014 }}</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 27aad
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank= 6th
| GDP_nominal_per_capita = $47,141
| GDP_nominal_per_capita_rank = 22aad
| GDP_nominal = $3.218 Trillion Dollars
| Gini_year = 2022
| Gini_change = hoos u dhac
| Gini = 32.8
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
| Gini_rank = 33aad
| HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = joogto<!--increase, decrease, or steady-->
| HDI = 0.892<!--number only, between 0 and 1-->
| HDI_ref = <ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report |date=14 March 2013 |accessdate=27 July 2014 | pages=22–25}}</ref>
| HDI_rank = 14aad
| currency = [[Pound £]]
| currency_code = GBP
| time_zone = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| utc_offset = ​
| time_zone_DST = BST
| utc_offset_DST = +1
| date_format = dd/mm/yyyy ([[C.D]])
| drives_on = [[Wado marista baabuurta|bidix]]
| calling_code = +44
|cctld = [[.uk]]
<!--| national_motto = | religion = | footnotes = -->
}}
'''Boqortooyada Ingiriiska''' ({{lang-en|United Kingdom of Britain}}; {{lang-ar|المملكة المتحدة}}) (loo soo gaabiyo '''[[UK]]''') waa wadan ku yaalo waqooyi galbeed qaarada [[Yurub]]. Midowga boqortooyadani waa [[gasiirad]] ka go'an qaarada Yurub inteeda kale.
Britain waxee ka koobantahay, Gobolada [[Ingiriiska]], [[Skotland]], [[Waalis]] iyo [[Woqooyiga Irland]]. Wadanka Britain waa wadanka ugu badan caalamka xaga gumeysiga sida aysheegen qorayaasha calamku isagoo lagu xusuusto gumaysigii u caalamka intiisa badan ku gumaystey ahna imika wadanka caalamka ugu xooga badan waa wadan aad iyo aad dadkiisu xadaarada ugu dheerayan waana wadanka koobad ee dadka madow ictiraafay wadankaa waxaa lagu xasuusta doorkii uu ka qaatey dagaalki labaad ee aduunka waa door layaab leh isagoo Ingiriisku uu qabsadey caasimadii Hitler uu ka talinayey ee barlin isaga iyo maraykanka iyo farance inkastoo anay dawladahaa an hore kusoo xusay anay waxba ka qabsan balse uu isagu siyaasadii lagu qabsadey fikradeeda bixiyey go. Aankii lagu gaadhey magaalada london ee caasimada wadanka ingiriiska ee ahaa ina aduunka laga tirtiro xasuusta [[Adolf Hitler|Hitler]] oo la hirgaliyey [[1945]] oo laga qabsadey dhamaanba wadamadii ugumaysanayey iyo wadankii [[Jarmal]]ka.
Abuurista UK waxay ka dhalatay guuldaradii dhexdhexaadinta iyo dib udhigista Wales ee Boqortooyada Ingriiska, oo ay ku xigto ururada England iyo Scotland ee 1707 si ay u sameeyaan Boqortooyada Ingiriiska, iyo ururkii 1801 ee Ingiriiska oo leh Boqortooyada ee Ireland si loo sameeyo Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Ireland. Bishii lixaad ee Ireland waxay ka soo degtay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1922-kii, waxay ka tagtay Qorshaha Boqortooyada Ingiriiska iyo Woqooyiga Ireland. Waxaa jira afar iyo toban Ingiriis oo Dibadda ah, haraadiga Boqortooyada Ingiriiska, dhererkeedu wuxuu ahaa 1920-kii, wuxuu ku dhawaad afar meelood meel ka mid ah dhulka adduunka oo dhan wuxuuna ahaa taariikhda ugu weyn ee taariikhda. Saameynta Britishka waxaa lagu ogaan karaa luuqada, dhaqanka iyo hababka sharciga ah ee badan oo ka mid ah gumeysigii hore.
[[File:Cardiff castle autumn.jpg|thumb|400px|Cardiff]]
Boqortooyada Midowday (UK) waa waddan horumarsan oo leh dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka iyo dhaqaalaha sagaalaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo wuxuuna leeyahay "Heer sare" Horumarka Aadanaha ", 16th ee adduunka. Waxay ahayd dalkii ugu horreeyay warshadaha iyo awoodda ugu wayn ee adduunka ee qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad. Boqortooyada Ingiriisku waxay wali awood weyn ku leedahay caalam ahaan dhaqaalaha, dhaqanka, millatariga, sayniska iyo siyaasadeedba. Waa dawlad nukliyeer ah oo la aqoonsan yahay waana tan lixaad ee kharashka militariga adduunka. Waxa uu xubin joogto ah ka ahaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay tan iyo markii ugu horreeysay ee 1946. Waxa uu ahaa xubin hoggaamiye ah oo ka tirsan Midowga Yurub (EU) iyo horudhackiisii, Bulshada Dhaqaalaha Yurub (EEC), tan iyo 1973; Si kastaba ha ahaatee, aftidii sannadka 2016 waxay keentay 51.9% codbixiyeyaasha UK oo doonaya inay ka baxaan Midowga Yurub, ka dibna wadaxaajoodka dalka ayaa lagu xalliyaa. UK sidoo kale waa xubin ka mid ah Dawlada Dhexe, Golaha Yurub, G7, G20, NATO, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Interpol iyo Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO).
[[File:FTSE_Logo.svg|thumb|right|300px|]]
[[File:Town_Hall,_Sheffield_-_geograph.org.uk_-_1482121.jpg|thumb|right|400px|Sheffield]]
[[File:Sheffield_Supertram_-_Tram_Train_399_204_(geograph_5940823).jpg|thumb|right|400px|Tramka Sheffield]]
[[File:Paris_Motor_Show_2012_(8065248951).jpg|thumb|right|400px|Babuurka]]
[[File:Virgin_Class_390,_390121_"Virgin_Dream",_Lancaster_railway_station_(geograph_4499858).jpg|thumb|right|400px|UK Lancashire]]
[[File:Brayford_Pool_-_geograph.org.uk_-_107133.jpg|thumb|right|400px|Lincoln]]
1707 Falimaha Rasuullada Midawga Yurub waxay ku dhawaaqeen in Boqortooyada Ingriiska iyo Scotland ay ahaayeen "United hal boqortooyo Magaca Boqortooyada Ingiriiska", inkasta oo dawlad cusub ay sidoo kale lagu sharxay Falimaha Rasuullada "Boqortooyada Ingiriiska", "Boqortooyada Midowday "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "One Kingdom". Ereyga "Boqortooyada Ingiriiska" waxaa laga helaa isticmaalka sida sharaxaad, laakiin maaha magac, qarnigii 18aad, waddankana marmarka qaarkood loo gudbiyo in kastoo qarniyadii danbe ay ahayd "Boqortooyada Ingiriiska", inkastoo magaceeda rasmiga ah oo buuxa, laga bilaabo 1707 ilaa 1800, wuxuu ahaa "Great Britain", oo aan lahayn "qaab dheer". Falimaha Rasmiga ah ee 1800 waxay midoobeen Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Ireland 1801, oo samaysay Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Ireland. Kadib qeybtii Ireland iyo madax-bannaanidii Irish Free State sanadkii 1922-kii, oo ka tagtay Northern Ireland oo ah qaybta kaliya ee jasiiradda Irland ee ku taal Boqortooyada Ingiriiska, magaca "Boqortooyada Great Britain iyo Northern Ireland".
Inkasta oo Boqortooyada Ingiriiska ay tahay wadan madaxbannaan, waa waddan, England, Scotland, Wales iyo, heerka shahaadada hoose, Waqooyiga Ireland waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay wadamo, inkastoo aysan aheyn dawlad madax-bannaan. Iskotland, Wales iyo Waqooyiga Ayrland waxay awood u leeyihiin in ay is-maamulaan. Bogga internetka ee Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska ayaa isticmaalay weedha "waddamo waddan ah" si uu u sharaxo Boqortooyada Ingiriiska. Qaar ka mid ah warbixinnada tirakoobka, sida kuwa ku jira 12ka gobol ee 1aad ee Boqortooyada Ingiriiska, waxay kaloo tixraacaan Scotland, Wales iyo Northern Ireland sida "gobollada". Waqooyiga Ireland waxaa kale oo loo yaqaan "gobol". Marka laga hadlayo Waqooyiga Ireland, magaca sharraxaadda loo adeegsaday "wuxuu noqon karaa muran, iyada oo xulashadu marar badan muujinayso doorashooyinka siyaasadeed ee qofka".
Ereyga "Great Britain" waxaa loola jeedaa sida caadiga ah jasiiradda Great Britain, ama siyaasad ahaan Ingiriiska, Iskotland iyo Wales. Si kastaba ha noqotee, waxaa mararka qaar loo isticmaalaa sida isku dhafka boqortooyada ingiriisku guud ahaan. [kuma jiraan naqshad la siiyey] GB iyo GBR waa qiyaasta waddanka ee dalka Boqortooyada Midowday (fiiri ISO 3166-2 iyo ISO 3166-1 alpha-3), oo sidaas awgeed waxaa isticmaala hay'adaha caalamiga ah si ay ugu gudbiyaan Boqortooyada Ingiriiska. Intaa waxaa dheer, kooxda Olympic-da ee Boqortooyada Ingiriiska ayaa ku tartamaya magaca "Great Britain" ama "Team GB".
Ereyga "Britain" waxaa loo isticmaalaa labada isku mid ah Iskuullada Great Britain, iyo sida isku midka ah Boqortooyada Ingiriiska Isticmaalka waa isku dhafan yahay, BBC-da ayaa doorbideysa inay Britain u isticmaasho kaliya Ingiriiska oo keliya Britain iyo Dawladda Ingiriiska, inkasta oo ay aqbali karaan in labaduba tixraacaan Boqortooyada Ingiriiska, doorbidid, xaaladaha intooda badan, si ay u adeegsadaan ereyga UK halkii Ingiriiska. Inkasta oo Guddiga Joogtada ah ee UK ee Magacyada Juquraafiyiinta (oo qeexaya ay yihiin "magacyada joqoraafiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska") waxay ku taxan yihiin "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "UK ama U.K." sida gaaban oo loo soo gaabiyo shuruudaha geopolitical ee Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland, laakiin ma liisto "Britain", waxaa loo isticmaalay "si aan rasmi ah" shabakadaha dowladda.
[[File:Routemaster Bus, Piccadilly Circus.jpg|thumb|right|400px|Plaça Piccadilly Circus]]
[[File:Territòris de Cnut lo Grand.png|thumb|right|Cnut lo Grand ([[1016]]-[[1035]]).]]
Sifaynta "British" ayaa badanaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo arrimaha ku saabsan Boqortooyada Ingiriiska. Ereygan ma laha xidhiidh sharci oo qeexan, laakiin waxaa loo adeegsadaa sharciga si uu ugu gudbiyo muwaadinimada Ingiriiska iyo arrimaha muwaadiniinta. Dadka reer Boqortooyada Ingiriiska waxay isticmaalaan dhowr shuruudood oo kala duwan si ay u sharaxaan aqoonsigooda qaran waxayna u aqoonsan karaan inay yihiin British; ama sida ingiriiska, Scottish, Welsh, Irish Waqooyi ama Irish; ama labadaba.
Welsh, magaca qaabka dheer ee gobolka waa "Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon", iyada oo "Teyrnas Unedig" loo adeegsanayo magaca qaab gaaban bogagga dowladda. Si kastaba ha noqotee, waxaa badanaa loo soo gaabiyaa "DU" ee foomka isbedelka "Y Deyrnas Unedig". Scottish Gaelic, qaabka dheer waa "Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn waa Èireann Tut" iyo foomka gaaban "Rìoghachd Aonaichte".
Kadib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka 1945, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah Afarta Weyn ee awoodda (oo ay weheliyaan Maraykanka, Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha) kuwaas oo la kulmay qorshe hawleedka dagaalka ka dib; wuxuu ahaa saxiixa asalka ah ee Baaqa Qaramada Midoobay. Ingiriiska wuxuu noqday mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay wuxuuna si dhow ula shaqeeyay Maraykanka si loo dhiso IMF, Baanka Adduunka iyo NATO. Si kastaba ha ahaatee, dagaalku wuxuu ka tagay UK si aad u daciifiyay oo ku tiirsan dhaqaale ahaan qorshaha Marshall. Sannadihii ugu dambeeyay dagaalkii, xukuumadda Shaqaaluhu waxay bilowday barnaamij xagjir ah oo dib-u-habeyn ah, taas oo saameyn weyn ku yeelatay bulshada Britishka tobaneeyo sano ka dib. Warshadaha waawayn iyo adeegyada dadweynaha ayaa la qariyey, dawlad bulsho ayaa la aasaasay, iyo nidaam daryeel caafimaad oo dhameystiran oo dadweyne loo bixiyo, Adeegga Caafimaadka Qaranka, ayaa la sameeyay. Korodhka qaranimada ee gumeysiga ayaa ku habsaday xuduudaha dhaqaale ee Britain ee hadda taagan, sidaas darteed siyaasad-dejin la'aan ayaa ahayd mid aan la iska tuuri karin. Independence waxaa la siiyey Hindiya iyo Pakistan sanadkii 1947. In ka badan saddexda sano ee soo socota, kolonyadii badankood ee Boqortooyada Ingiriisku waxay xorowday. Dad badan ayaa noqday xubno ka tirsan Commonwealth Nations.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[ADB]]
* [[AIIB]]
* [[OECD]]
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/b/British_Empire.htm</ref>. !!`
==Xubin faahfaahin==
Boqortooyada Ingiriisku waxay ahayd waddankii saddexaad ee horumarinta hubka nukliyeerka nukliyeerka (oo la sameeyay imtixaankiisii ugu horreeyay ee atomiska ee 1952), laakiin xuduudaha cusub ee soo noqnoqda ee doorka caalamiga ah ee Britain waxaa lagu muujiyey Dhibaatada Suez ee 1956. Faafinta Caalamiga ah ee Luqadda Ingiriiska waxay hubisaa saamaynta caalamiga ah ee suugaanta iyo dhaqanka. Sababtoo ah yaraanta shaqaalaha ee 1950-yadii, xukuumaddu waxay ku dhiirri-galisay socdaalka ka yimid wadamada Commonwealth-ka. Tobanaan sano ka dib, Boqortooyada Midowday waxay noqotay bulsho ka soo jeeda qowmiyado ka badan intii hore. In kasta oo ay korodheen heerarka noloshooda dhammaadka dabayaaqadii 1950 iyo 1960-kii, waxtarka dhaqaalaha ee Boqortooyada Ingiriiska wuxuu ahaa mid aan ka badnayn intii badan oo ka mid ah tartamayaashiisa sida Faransiiska, Galbeedka Jarmalka iyo Jabon.
[[File:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|left|250px|Lo [[Palais de Westminster]], sèti del Parlament Britanic, a Londres.]]
[[File:Ecosse_carte_physique.png|thumb|250px|left|Mapa d'Escòcia]]'''Escòcia'''
Hoggaamiyeyaasha wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub ee 2007. Boqortooyada Ingiriiska waxay ku biirtay Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub sanadkii 1973-dii. Aftida lagu qabtay 1975, 67% codbixiyayaashu waxay u codeeyeen inay joogaan EEC, [127] laakiin 52% ayaa u codeeyay inay ka baxaan EU sannadka 2016. [128]
Sannadkii 1960, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah toddobada xubnood oo ka mid ah Yurubta Bilaashka ah. Ururka Ganacsiga (EFTA), laakiin 1973 waxay ka tagtay inay ku biirto Beesha Yurub (EC). Markii Midowga Yurub uu noqday Midowga Yurub (EU) sanadkii 1992, UK waxay ka mid ahayd 12 xubnood oo aasaasay. Heshiiska Lisbon waxaa la saxiixay sannadkii 2007, kaas oo ah qaabka dastuuriga ah ee Midowga Yurub tan iyo markaas.
Meesha guud ee Boqortooyada Ingiriiska waa qiyaastii 243,610 kilomitir oo isku wareeg ah (94,060 sq mi). Wadanku wuxuu qayb ka yahay qaybta ugu muhiimsan ee Islaaxyada oo ay ku jiraan jasiiradda Great Britain, waqooyi bari lixaad ee jasiiradda Irland iyo jasiiradaha yar yar ee ku xeeran. Waxay u dhaxeysaa Badda Waqooyiga Atlantik iyo Badda Waqooyi oo leh xeebta koonfureed ee ku taala xeebta waqooyiga Faransiiska, taas oo ay kala soocaan Ingiriisiga Kaniisada Sannadkii 1993-kii 10% Boqortooyada Midowday ayaa laga beeri jiray, 46% ayaa loo isticmaalay daaqa iyo 25% oo beeraha lagu beeray. Xafiiska Royal Greenwich Observatory ee London waa meesha ugu qeexan ee ah Meridian.
==Cuunto UK==
<gallery>
Bangers and mash 1.jpg|Bangers and mash.
Irish Stew (10320713316).jpg|Irish stew.
Fish and chips.jpg|Fish and chips.
</gallery>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
! class="unsortable" |Part
!Population<br>(mid-2016)<ref name="population">{{cite web |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016#population-of-england-reaches-55-million |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2016 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
! colspan="2" class="unsortable" |Percentage
! data-sort-type="number" |Area<br>(km<sup>2</sup>)<ref name="area">{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |title=The Countries of the UK |publisher=Office for National Statistics |accessdate=15 October 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=8 Bisha Koobaad 2016 |archive-url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20160108051201/http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |dead-url=unfit }}</ref>
!Percentage<br>of total<br>area
! data-sort-type="number" |Pop. density
|-
| style="text-align:left" | [[England]]
| 55,268,100 ||
| 132,938
|53%
| 415/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Scotland]]
| 5,404,700 ||
| 80,239
|32%
| 67/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Wales]]
| 3,113,200 ||
| 21,225
|9%
| 147/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Northern Ireland]]
| 1,862,100 ||
| 14,130
|6%
| 132/km²
|- class="sortbottom"
| style="text-align:left" | [[United Kingdom]]
| '''65,648,100''' ||
| '''248,532'''
|100%
| '''259/km²'''
|}
Boqortooyada Midowday waxay u dhaxeysaa waddooyinka 49 ° iyo 61 ° N, dhererka 9 ° W iyo 2 ° E. Waqooyiga Ireland waxay wadaagaan 224-mile (360 km) xuduudaha dhulka Jamhuuriyadda Ireland Xeebta xeebta ee Great Britain waa 11,073 mayl (17,820 km) dheer. Waxay ku xiran tahay wadamada Yurubta ah ee Channel Tunnel, oo ah 31 miles (50 km) (24 mayl) (38 mayl) oo biyo ah) waa tunnelka ugu da'da dheer adduunka.
Ingiriisku wuxuu ka dhigan yahay in ka badan kala badh qeybta guud ee UK, oo ka kooban 130,395 kilomitir oo kiiloomitir ah (50,350 sq m). Inta badan dalka ayaa ka kooban dhulal hoose, oo leh dhul dooxo waqooyi-galbeed oo ka mid ah line Tees-Exe; oo ay ku jiraan Buuraha Cumbria ee Degmada Lake, Pennines, Exmoor iyo Dartmoor. Wabiyadaha waaweyn iyo hareeraheeda waa Thames, Severn iyo Humber. Buulka ugu sareeya ee England waa Scafell Pike (978 mitir (3,209 ft)) ee degmada Lake.
[[File:London 360 from St Paul's Cathedral - Sept 2007.jpg|thumb|right|400px|London]]
Skiddaw massif, magaalada Keswick iyo Derwent Water ee Lakeland
Skye waa mid ka mid ah jasiiradaha waaweeyn ee gudaha Inner Hebrides iyo qayb ka mid ah Scottish Highlands
Scotland waxay ku fadhidaa saddex meelood meel ka mid ah wadarta guud ee Boqortooyada Midowday (UK), oo ka kooban 78,772 kilomitir kilomitir (30,410 sq mi) oo ku dhawaad siddeed boqol oo jasiiradood, inta badan galbeedka iyo woqooyiga dhulwaynaha; gaar ahaan Hebrides, Orkney Islands iyo Shetland Islands. Iskotland waa waddanka ugu badan buuraha ee Boqortooyada Midowday (UK) iyo dusha sare ee udubdhexaadkeedu waxa uu kala soocaa Khatarta Xuduudda Sare - Dhulka Jarjuubka ah ee Scotland laga soo galo Arran ee galbeedka ilaa Stonehaven ee Bariga Ciladku waxay u kala baxaan laba gobol oo kala duwan; kuwaas oo ka mid ah Woqooyi iyo waqooyi iyo galbeedka iyo dhulka hoose ee koonfurta iyo bariga. Gobollada sare ee gobolka Hiiraan waxaa ku jira dhulalka buuraha ee Scotland, oo ay ka mid yihiin Ben Nevis oo 1,343 mitir (4,406 ft) oo ah meesha ugu sarraysa ee Islaanka Ingiriiska. Degaannada Lowland-gaar ahaan dhulka hoose ee Firfircoonida Clyde iyo Firth of Forth oo loo yaqaan 'Central Bottle' -waxay kufilan yihiin dadkana waxaa ku nool dad badan oo ku yaal Glasgow, magaalada ugu weyn Scotland, iyo Edinburgh, caasimaddeeda iyo xarunteeda siyaasadeed, inkastoo xuduudaha iyo buuradu ay ku dhex jiraan.
[[File:UKpop.svg|thumb|right|400px|Population pyramid of the United Kingdom in 2017]]
[[File:Population_pyramid_for_the_United_Kingdom_using_2011_census_data.png|thumb|right|400px|Population pyramid for the United Kingdom as at the 2011 census.]]
{| class="wikitable sortable"
|+Age structure for each five year band<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/population-and-household-estimates-for-the-united-kingdom/rft-table-3-census-2011.xls 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, local authorities in the United Kingdom], ons.gov.uk Accessed 23 December 2012</ref>
! Ages attained<br>
(years)
! Population
! % of total
|-
| 0–4
| 3,914,000
| 6.2
|-
| 5–9
| 3,517,000
| 5.6
|-
| 10–14
| 3,670,000
| 5.8
|-
| 15–19
| 3,997,000
| 6.3
|-
| 20–24
| 4,297,000
| 6.8
|-
| 25–29
| 4,307,000
| 6.8
|-
| 30–34
| 4,126,000
| 6.5
|-
| 35–39
| 4,194,000
| 6.6
|-
| 40–44
| 4,626,000
| 7.3
|-
| 45–49
| 4,643,000
| 7.3
|-
| 50–54
| 4,095,000
| 6.5
|-
| 55–59
| 3,614,000
| 5.7
|-
| 60–64
| 3,807,000
| 6.0
|-
| 65–69
| 3,017,000
| 4.8
|-
| 70–74
| 2,463,000
| 3.9
|-
| 75–79
| 2,006,000
| 3.2
|-
| 80–84
| 1,496,000
| 2.4
|-
| 85–89
| 918,000
| 1.5
|-
| 90+
| 476,000
| 0.8
|}
== Qurbajoogta Soomaaliyeed ==
Waxaa jira koox Markhaatiyaasha Yehowah oo [[Af Soomaali]] ah.<ref>[https://apps.jw.org/ui/E/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/SO/England,%20UK/52.355518,-1.17432/@51.938641,-1.4171,6z Kulamada qaar ayaa sidoo kale lagu qabtay: Soomaali]</ref>
==Wadanmaha Deggan Britain ==
* {{Flag|Great Britain}} 57,678,000+;+ !!`?
* {{Flag|Brazil}} 13,500+
*{{Flag|Bangladesh}} 235,000+ [<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>].
*{{Flag|Arab League}} 533,300++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Pakistan}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 129,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 938,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 195,300+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
*{{Flag|China}} PR, 95,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
*{{Flag|South Africa}} 25,200+
== Xubin katahy==
* [[NATO]]
* [[IADB]]
* [[OECD]]
* [[ICSID]]
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Sidoo kale fiiri==
* [[USA]]
* [[Japan]]
* [[Australia]]
==Tixraac==
{{Reflist}}
{{gumud}}
{{Dalalka Yurub}}
{{commons|United Kingdom}}
[[Category:Yurub]]
[[Category:UK]]
jysxcqizoi6hed0clcud0elwu34722j
240144
240143
2022-08-19T06:03:11Z
70.50.139.221
/* Wadanmaha Deggan Britain */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;
|title = {{resize|11.5pt|{{nowrap|Midowga Boqortooyada Britan iyo Woqooyiga Ireland}}}}
}}
| common_name = Midowga Boqortooyo
| linking_name = the United Kingdom<!--for wikilinks – don't remove "the"-->
| image_flag = Flag of the United Kingdom.svg
| alt_flag = A flag featuring both cross and saltire in red, white and blue
| image_coat = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg
| alt_coat = Coat of arms containing shield and crown in centre, flanked by lion and unicorn
| symbol_type = {{nowrap|[[Royal coat of arms of the United Kingdom|Royal coat of arms]]{{#tag:ref|The Royal coat of arms used in Scotland:<br /><center>[[File:Royal Coat of Arms of the United Kingdom (Scotland).svg|100px]]</center>|}}}}
| national_anthem = {{nowrap|"[[God Save the Queen]]"{{#tag:ref|There is no authorised version of the national anthem as the words are a matter of tradition; only the first verse is usually sung.<ref>''[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/Symbols/NationalAnthem.aspx National Anthem]'', British Monarchy official website. Retrieved 16 November 2013.</ref> No law was passed making "God Save the Queen" the official anthem. In the English tradition, such laws are not necessary; proclamation and usage are sufficient to make it the national anthem. "God Save the Queen" also serves as the [[Honors music|Royal anthem]] for several other countries, namely certain [[Commonwealth realms]].|}}<center>[[File:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>}}
| image_map = EU-United Kingdom.svg
| alt_map = Two islands to the north-west of continental Europe. Highlighted are the larger island and the north-eastern fifth of the smaller island to the west.
| map_caption =
{{map_caption
| countryprefix =
| country = {{nobold|United Kingdom}}
| location_color = cagaar
| region = Europe
| region_color = buni
| subregion = [[Midowga Yurub]]
| subregion_color = akhtar
}}
| languages_type = Luuqada koowaad<br />{{nobold|iyo tan wadanka}}
| languages = [[Af-Ingiriis]]
| languages2_type = '''Luuqado<br />kale'''
| languages2 = <nowiki>Af-Kornish, Af-Irish, Af-Iscots]], Af-Iskot</nowiki> Gaelik<!--Keep "Scottish Gaelic"; people will find "Gaelic" confusing, as the Irish language is also commonly called "Gaelic"-->, {{nowrap|Ulster-Scots}}, Af-Welsh{{#tag:ref|Under the [[Council of Europe]]'s [[European Charter for Regional or Minority Languages]], Scots, Ulster-Scots, Welsh, Cornish, Irish and Scottish Gaelic, are officially recognised as [[Regional language|regional]] or [[minority language|minority]] languages by the [[Government of the United Kingdom|British government]] for the purposes of the Charter. See also [[Languages of the United Kingdom]].<ref>{{cite web|url= http://conventions.coe.int/treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?CL=ENG&NT=148&VL=1 |title=List of declarations made with respect to treaty No. 148|publisher=[[Council of Europe]]|accessdate=12 December 2013}}</ref>}}
| languages2_sub = yes
| ethnic_groups = 87.1% [[Dadka cad]]<br />7.0% [[Aasiya]]an<br />3.0% [[Dadka Madoow]]<br />2.0% Isku-dhaf<br />0.9% Kuwo kale
| ethnic_groups_year = [[2011]]
| demonym = [[British]], Briton
| capital = [[London]]
| latd = 51 | latm = 30 | latNS = N | longd = 0 | longm = 7 | longEW = W
| largest_city = capital
| government_type = [[Dowlad]] [[Baarlamaan]] [[sharci]]
| leader_title1 = [[Boqortooyo]]
| leader_name1 = {{nowrap|[[Elizabeth II]]}}
| leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Boris Johnson]]
| legislature = Baarlamaanka
| upper_house = {{nowrap|Golaha Duqayda}}
| lower_house = {{nowrap|Golaha Bulshada}}
| sovereignty_type = Samaysanka
| established_event1 = {{nowrap|Midowgii 1707}}
| established_date1 = {{nowrap|1 May 1707}}
| established_event2 = {{nowrap|Midowgii 1800}}
| established_date2 = {{nowrap|1 January 1801}}
| established_event3 = Madaxbanaanida Ireland
| established_date3 = {{nowrap|5 December 1922}}
| EUseats = 78.
| area_rank = 80th
| area_magnitude = 1 E11
| area_km2 = 242,495
| area_sq_mi = 93,628
| percent_water = 1.34
| population_estimate_rank = 22nd
| population_estimate = 64,100,000<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013|publisher=Office for National Statistics |accessdate=26 June 2014}}</ref>
| population_census = 63,181,775<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |title=2011 UK censuses |publisher=Office for National Statistics |accessdate=17 December 2012}}</ref>
| population_estimate_year = 2013
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 22aad
| population_density_km2 = 255.6
| population_density_sq_mi = 661.9
| population_density_rank = 51aad
| GDP_PPP_year = 2014
| GDP_PPP = $2.435 trillion
| GDP_PPP_rank = 10aad
| GDP_PPP_per_capita = $37,744<ref>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=7&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=United Kingdom |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014 }}</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 27aad
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank= 6th
| GDP_nominal_per_capita = $47,141
| GDP_nominal_per_capita_rank = 22aad
| GDP_nominal = $3.218 Trillion Dollars
| Gini_year = 2022
| Gini_change = hoos u dhac
| Gini = 32.8
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
| Gini_rank = 33aad
| HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = joogto<!--increase, decrease, or steady-->
| HDI = 0.892<!--number only, between 0 and 1-->
| HDI_ref = <ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report |date=14 March 2013 |accessdate=27 July 2014 | pages=22–25}}</ref>
| HDI_rank = 14aad
| currency = [[Pound £]]
| currency_code = GBP
| time_zone = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| utc_offset = ​
| time_zone_DST = BST
| utc_offset_DST = +1
| date_format = dd/mm/yyyy ([[C.D]])
| drives_on = [[Wado marista baabuurta|bidix]]
| calling_code = +44
|cctld = [[.uk]]
<!--| national_motto = | religion = | footnotes = -->
}}
'''Boqortooyada Ingiriiska''' ({{lang-en|United Kingdom of Britain}}; {{lang-ar|المملكة المتحدة}}) (loo soo gaabiyo '''[[UK]]''') waa wadan ku yaalo waqooyi galbeed qaarada [[Yurub]]. Midowga boqortooyadani waa [[gasiirad]] ka go'an qaarada Yurub inteeda kale.
Britain waxee ka koobantahay, Gobolada [[Ingiriiska]], [[Skotland]], [[Waalis]] iyo [[Woqooyiga Irland]]. Wadanka Britain waa wadanka ugu badan caalamka xaga gumeysiga sida aysheegen qorayaasha calamku isagoo lagu xusuusto gumaysigii u caalamka intiisa badan ku gumaystey ahna imika wadanka caalamka ugu xooga badan waa wadan aad iyo aad dadkiisu xadaarada ugu dheerayan waana wadanka koobad ee dadka madow ictiraafay wadankaa waxaa lagu xasuusta doorkii uu ka qaatey dagaalki labaad ee aduunka waa door layaab leh isagoo Ingiriisku uu qabsadey caasimadii Hitler uu ka talinayey ee barlin isaga iyo maraykanka iyo farance inkastoo anay dawladahaa an hore kusoo xusay anay waxba ka qabsan balse uu isagu siyaasadii lagu qabsadey fikradeeda bixiyey go. Aankii lagu gaadhey magaalada london ee caasimada wadanka ingiriiska ee ahaa ina aduunka laga tirtiro xasuusta [[Adolf Hitler|Hitler]] oo la hirgaliyey [[1945]] oo laga qabsadey dhamaanba wadamadii ugumaysanayey iyo wadankii [[Jarmal]]ka.
Abuurista UK waxay ka dhalatay guuldaradii dhexdhexaadinta iyo dib udhigista Wales ee Boqortooyada Ingriiska, oo ay ku xigto ururada England iyo Scotland ee 1707 si ay u sameeyaan Boqortooyada Ingiriiska, iyo ururkii 1801 ee Ingiriiska oo leh Boqortooyada ee Ireland si loo sameeyo Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Ireland. Bishii lixaad ee Ireland waxay ka soo degtay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1922-kii, waxay ka tagtay Qorshaha Boqortooyada Ingiriiska iyo Woqooyiga Ireland. Waxaa jira afar iyo toban Ingiriis oo Dibadda ah, haraadiga Boqortooyada Ingiriiska, dhererkeedu wuxuu ahaa 1920-kii, wuxuu ku dhawaad afar meelood meel ka mid ah dhulka adduunka oo dhan wuxuuna ahaa taariikhda ugu weyn ee taariikhda. Saameynta Britishka waxaa lagu ogaan karaa luuqada, dhaqanka iyo hababka sharciga ah ee badan oo ka mid ah gumeysigii hore.
[[File:Cardiff castle autumn.jpg|thumb|400px|Cardiff]]
Boqortooyada Midowday (UK) waa waddan horumarsan oo leh dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka iyo dhaqaalaha sagaalaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo wuxuuna leeyahay "Heer sare" Horumarka Aadanaha ", 16th ee adduunka. Waxay ahayd dalkii ugu horreeyay warshadaha iyo awoodda ugu wayn ee adduunka ee qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad. Boqortooyada Ingiriisku waxay wali awood weyn ku leedahay caalam ahaan dhaqaalaha, dhaqanka, millatariga, sayniska iyo siyaasadeedba. Waa dawlad nukliyeer ah oo la aqoonsan yahay waana tan lixaad ee kharashka militariga adduunka. Waxa uu xubin joogto ah ka ahaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay tan iyo markii ugu horreeysay ee 1946. Waxa uu ahaa xubin hoggaamiye ah oo ka tirsan Midowga Yurub (EU) iyo horudhackiisii, Bulshada Dhaqaalaha Yurub (EEC), tan iyo 1973; Si kastaba ha ahaatee, aftidii sannadka 2016 waxay keentay 51.9% codbixiyeyaasha UK oo doonaya inay ka baxaan Midowga Yurub, ka dibna wadaxaajoodka dalka ayaa lagu xalliyaa. UK sidoo kale waa xubin ka mid ah Dawlada Dhexe, Golaha Yurub, G7, G20, NATO, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Interpol iyo Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO).
[[File:FTSE_Logo.svg|thumb|right|300px|]]
[[File:Town_Hall,_Sheffield_-_geograph.org.uk_-_1482121.jpg|thumb|right|400px|Sheffield]]
[[File:Sheffield_Supertram_-_Tram_Train_399_204_(geograph_5940823).jpg|thumb|right|400px|Tramka Sheffield]]
[[File:Paris_Motor_Show_2012_(8065248951).jpg|thumb|right|400px|Babuurka]]
[[File:Virgin_Class_390,_390121_"Virgin_Dream",_Lancaster_railway_station_(geograph_4499858).jpg|thumb|right|400px|UK Lancashire]]
[[File:Brayford_Pool_-_geograph.org.uk_-_107133.jpg|thumb|right|400px|Lincoln]]
1707 Falimaha Rasuullada Midawga Yurub waxay ku dhawaaqeen in Boqortooyada Ingriiska iyo Scotland ay ahaayeen "United hal boqortooyo Magaca Boqortooyada Ingiriiska", inkasta oo dawlad cusub ay sidoo kale lagu sharxay Falimaha Rasuullada "Boqortooyada Ingiriiska", "Boqortooyada Midowday "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "One Kingdom". Ereyga "Boqortooyada Ingiriiska" waxaa laga helaa isticmaalka sida sharaxaad, laakiin maaha magac, qarnigii 18aad, waddankana marmarka qaarkood loo gudbiyo in kastoo qarniyadii danbe ay ahayd "Boqortooyada Ingiriiska", inkastoo magaceeda rasmiga ah oo buuxa, laga bilaabo 1707 ilaa 1800, wuxuu ahaa "Great Britain", oo aan lahayn "qaab dheer". Falimaha Rasmiga ah ee 1800 waxay midoobeen Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Ireland 1801, oo samaysay Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Ireland. Kadib qeybtii Ireland iyo madax-bannaanidii Irish Free State sanadkii 1922-kii, oo ka tagtay Northern Ireland oo ah qaybta kaliya ee jasiiradda Irland ee ku taal Boqortooyada Ingiriiska, magaca "Boqortooyada Great Britain iyo Northern Ireland".
Inkasta oo Boqortooyada Ingiriiska ay tahay wadan madaxbannaan, waa waddan, England, Scotland, Wales iyo, heerka shahaadada hoose, Waqooyiga Ireland waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay wadamo, inkastoo aysan aheyn dawlad madax-bannaan. Iskotland, Wales iyo Waqooyiga Ayrland waxay awood u leeyihiin in ay is-maamulaan. Bogga internetka ee Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska ayaa isticmaalay weedha "waddamo waddan ah" si uu u sharaxo Boqortooyada Ingiriiska. Qaar ka mid ah warbixinnada tirakoobka, sida kuwa ku jira 12ka gobol ee 1aad ee Boqortooyada Ingiriiska, waxay kaloo tixraacaan Scotland, Wales iyo Northern Ireland sida "gobollada". Waqooyiga Ireland waxaa kale oo loo yaqaan "gobol". Marka laga hadlayo Waqooyiga Ireland, magaca sharraxaadda loo adeegsaday "wuxuu noqon karaa muran, iyada oo xulashadu marar badan muujinayso doorashooyinka siyaasadeed ee qofka".
Ereyga "Great Britain" waxaa loola jeedaa sida caadiga ah jasiiradda Great Britain, ama siyaasad ahaan Ingiriiska, Iskotland iyo Wales. Si kastaba ha noqotee, waxaa mararka qaar loo isticmaalaa sida isku dhafka boqortooyada ingiriisku guud ahaan. [kuma jiraan naqshad la siiyey] GB iyo GBR waa qiyaasta waddanka ee dalka Boqortooyada Midowday (fiiri ISO 3166-2 iyo ISO 3166-1 alpha-3), oo sidaas awgeed waxaa isticmaala hay'adaha caalamiga ah si ay ugu gudbiyaan Boqortooyada Ingiriiska. Intaa waxaa dheer, kooxda Olympic-da ee Boqortooyada Ingiriiska ayaa ku tartamaya magaca "Great Britain" ama "Team GB".
Ereyga "Britain" waxaa loo isticmaalaa labada isku mid ah Iskuullada Great Britain, iyo sida isku midka ah Boqortooyada Ingiriiska Isticmaalka waa isku dhafan yahay, BBC-da ayaa doorbideysa inay Britain u isticmaasho kaliya Ingiriiska oo keliya Britain iyo Dawladda Ingiriiska, inkasta oo ay aqbali karaan in labaduba tixraacaan Boqortooyada Ingiriiska, doorbidid, xaaladaha intooda badan, si ay u adeegsadaan ereyga UK halkii Ingiriiska. Inkasta oo Guddiga Joogtada ah ee UK ee Magacyada Juquraafiyiinta (oo qeexaya ay yihiin "magacyada joqoraafiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska") waxay ku taxan yihiin "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "UK ama U.K." sida gaaban oo loo soo gaabiyo shuruudaha geopolitical ee Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland, laakiin ma liisto "Britain", waxaa loo isticmaalay "si aan rasmi ah" shabakadaha dowladda.
[[File:Routemaster Bus, Piccadilly Circus.jpg|thumb|right|400px|Plaça Piccadilly Circus]]
[[File:Territòris de Cnut lo Grand.png|thumb|right|Cnut lo Grand ([[1016]]-[[1035]]).]]
Sifaynta "British" ayaa badanaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo arrimaha ku saabsan Boqortooyada Ingiriiska. Ereygan ma laha xidhiidh sharci oo qeexan, laakiin waxaa loo adeegsadaa sharciga si uu ugu gudbiyo muwaadinimada Ingiriiska iyo arrimaha muwaadiniinta. Dadka reer Boqortooyada Ingiriiska waxay isticmaalaan dhowr shuruudood oo kala duwan si ay u sharaxaan aqoonsigooda qaran waxayna u aqoonsan karaan inay yihiin British; ama sida ingiriiska, Scottish, Welsh, Irish Waqooyi ama Irish; ama labadaba.
Welsh, magaca qaabka dheer ee gobolka waa "Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon", iyada oo "Teyrnas Unedig" loo adeegsanayo magaca qaab gaaban bogagga dowladda. Si kastaba ha noqotee, waxaa badanaa loo soo gaabiyaa "DU" ee foomka isbedelka "Y Deyrnas Unedig". Scottish Gaelic, qaabka dheer waa "Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn waa Èireann Tut" iyo foomka gaaban "Rìoghachd Aonaichte".
Kadib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka 1945, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah Afarta Weyn ee awoodda (oo ay weheliyaan Maraykanka, Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha) kuwaas oo la kulmay qorshe hawleedka dagaalka ka dib; wuxuu ahaa saxiixa asalka ah ee Baaqa Qaramada Midoobay. Ingiriiska wuxuu noqday mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay wuxuuna si dhow ula shaqeeyay Maraykanka si loo dhiso IMF, Baanka Adduunka iyo NATO. Si kastaba ha ahaatee, dagaalku wuxuu ka tagay UK si aad u daciifiyay oo ku tiirsan dhaqaale ahaan qorshaha Marshall. Sannadihii ugu dambeeyay dagaalkii, xukuumadda Shaqaaluhu waxay bilowday barnaamij xagjir ah oo dib-u-habeyn ah, taas oo saameyn weyn ku yeelatay bulshada Britishka tobaneeyo sano ka dib. Warshadaha waawayn iyo adeegyada dadweynaha ayaa la qariyey, dawlad bulsho ayaa la aasaasay, iyo nidaam daryeel caafimaad oo dhameystiran oo dadweyne loo bixiyo, Adeegga Caafimaadka Qaranka, ayaa la sameeyay. Korodhka qaranimada ee gumeysiga ayaa ku habsaday xuduudaha dhaqaale ee Britain ee hadda taagan, sidaas darteed siyaasad-dejin la'aan ayaa ahayd mid aan la iska tuuri karin. Independence waxaa la siiyey Hindiya iyo Pakistan sanadkii 1947. In ka badan saddexda sano ee soo socota, kolonyadii badankood ee Boqortooyada Ingiriisku waxay xorowday. Dad badan ayaa noqday xubno ka tirsan Commonwealth Nations.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[ADB]]
* [[AIIB]]
* [[OECD]]
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/b/British_Empire.htm</ref>. !!`
==Xubin faahfaahin==
Boqortooyada Ingiriisku waxay ahayd waddankii saddexaad ee horumarinta hubka nukliyeerka nukliyeerka (oo la sameeyay imtixaankiisii ugu horreeyay ee atomiska ee 1952), laakiin xuduudaha cusub ee soo noqnoqda ee doorka caalamiga ah ee Britain waxaa lagu muujiyey Dhibaatada Suez ee 1956. Faafinta Caalamiga ah ee Luqadda Ingiriiska waxay hubisaa saamaynta caalamiga ah ee suugaanta iyo dhaqanka. Sababtoo ah yaraanta shaqaalaha ee 1950-yadii, xukuumaddu waxay ku dhiirri-galisay socdaalka ka yimid wadamada Commonwealth-ka. Tobanaan sano ka dib, Boqortooyada Midowday waxay noqotay bulsho ka soo jeeda qowmiyado ka badan intii hore. In kasta oo ay korodheen heerarka noloshooda dhammaadka dabayaaqadii 1950 iyo 1960-kii, waxtarka dhaqaalaha ee Boqortooyada Ingiriiska wuxuu ahaa mid aan ka badnayn intii badan oo ka mid ah tartamayaashiisa sida Faransiiska, Galbeedka Jarmalka iyo Jabon.
[[File:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|left|250px|Lo [[Palais de Westminster]], sèti del Parlament Britanic, a Londres.]]
[[File:Ecosse_carte_physique.png|thumb|250px|left|Mapa d'Escòcia]]'''Escòcia'''
Hoggaamiyeyaasha wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub ee 2007. Boqortooyada Ingiriiska waxay ku biirtay Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub sanadkii 1973-dii. Aftida lagu qabtay 1975, 67% codbixiyayaashu waxay u codeeyeen inay joogaan EEC, [127] laakiin 52% ayaa u codeeyay inay ka baxaan EU sannadka 2016. [128]
Sannadkii 1960, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah toddobada xubnood oo ka mid ah Yurubta Bilaashka ah. Ururka Ganacsiga (EFTA), laakiin 1973 waxay ka tagtay inay ku biirto Beesha Yurub (EC). Markii Midowga Yurub uu noqday Midowga Yurub (EU) sanadkii 1992, UK waxay ka mid ahayd 12 xubnood oo aasaasay. Heshiiska Lisbon waxaa la saxiixay sannadkii 2007, kaas oo ah qaabka dastuuriga ah ee Midowga Yurub tan iyo markaas.
Meesha guud ee Boqortooyada Ingiriiska waa qiyaastii 243,610 kilomitir oo isku wareeg ah (94,060 sq mi). Wadanku wuxuu qayb ka yahay qaybta ugu muhiimsan ee Islaaxyada oo ay ku jiraan jasiiradda Great Britain, waqooyi bari lixaad ee jasiiradda Irland iyo jasiiradaha yar yar ee ku xeeran. Waxay u dhaxeysaa Badda Waqooyiga Atlantik iyo Badda Waqooyi oo leh xeebta koonfureed ee ku taala xeebta waqooyiga Faransiiska, taas oo ay kala soocaan Ingiriisiga Kaniisada Sannadkii 1993-kii 10% Boqortooyada Midowday ayaa laga beeri jiray, 46% ayaa loo isticmaalay daaqa iyo 25% oo beeraha lagu beeray. Xafiiska Royal Greenwich Observatory ee London waa meesha ugu qeexan ee ah Meridian.
==Cuunto UK==
<gallery>
Bangers and mash 1.jpg|Bangers and mash.
Irish Stew (10320713316).jpg|Irish stew.
Fish and chips.jpg|Fish and chips.
</gallery>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
! class="unsortable" |Part
!Population<br>(mid-2016)<ref name="population">{{cite web |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016#population-of-england-reaches-55-million |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2016 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
! colspan="2" class="unsortable" |Percentage
! data-sort-type="number" |Area<br>(km<sup>2</sup>)<ref name="area">{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |title=The Countries of the UK |publisher=Office for National Statistics |accessdate=15 October 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=8 Bisha Koobaad 2016 |archive-url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20160108051201/http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |dead-url=unfit }}</ref>
!Percentage<br>of total<br>area
! data-sort-type="number" |Pop. density
|-
| style="text-align:left" | [[England]]
| 55,268,100 ||
| 132,938
|53%
| 415/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Scotland]]
| 5,404,700 ||
| 80,239
|32%
| 67/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Wales]]
| 3,113,200 ||
| 21,225
|9%
| 147/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Northern Ireland]]
| 1,862,100 ||
| 14,130
|6%
| 132/km²
|- class="sortbottom"
| style="text-align:left" | [[United Kingdom]]
| '''65,648,100''' ||
| '''248,532'''
|100%
| '''259/km²'''
|}
Boqortooyada Midowday waxay u dhaxeysaa waddooyinka 49 ° iyo 61 ° N, dhererka 9 ° W iyo 2 ° E. Waqooyiga Ireland waxay wadaagaan 224-mile (360 km) xuduudaha dhulka Jamhuuriyadda Ireland Xeebta xeebta ee Great Britain waa 11,073 mayl (17,820 km) dheer. Waxay ku xiran tahay wadamada Yurubta ah ee Channel Tunnel, oo ah 31 miles (50 km) (24 mayl) (38 mayl) oo biyo ah) waa tunnelka ugu da'da dheer adduunka.
Ingiriisku wuxuu ka dhigan yahay in ka badan kala badh qeybta guud ee UK, oo ka kooban 130,395 kilomitir oo kiiloomitir ah (50,350 sq m). Inta badan dalka ayaa ka kooban dhulal hoose, oo leh dhul dooxo waqooyi-galbeed oo ka mid ah line Tees-Exe; oo ay ku jiraan Buuraha Cumbria ee Degmada Lake, Pennines, Exmoor iyo Dartmoor. Wabiyadaha waaweyn iyo hareeraheeda waa Thames, Severn iyo Humber. Buulka ugu sareeya ee England waa Scafell Pike (978 mitir (3,209 ft)) ee degmada Lake.
[[File:London 360 from St Paul's Cathedral - Sept 2007.jpg|thumb|right|400px|London]]
Skiddaw massif, magaalada Keswick iyo Derwent Water ee Lakeland
Skye waa mid ka mid ah jasiiradaha waaweeyn ee gudaha Inner Hebrides iyo qayb ka mid ah Scottish Highlands
Scotland waxay ku fadhidaa saddex meelood meel ka mid ah wadarta guud ee Boqortooyada Midowday (UK), oo ka kooban 78,772 kilomitir kilomitir (30,410 sq mi) oo ku dhawaad siddeed boqol oo jasiiradood, inta badan galbeedka iyo woqooyiga dhulwaynaha; gaar ahaan Hebrides, Orkney Islands iyo Shetland Islands. Iskotland waa waddanka ugu badan buuraha ee Boqortooyada Midowday (UK) iyo dusha sare ee udubdhexaadkeedu waxa uu kala soocaa Khatarta Xuduudda Sare - Dhulka Jarjuubka ah ee Scotland laga soo galo Arran ee galbeedka ilaa Stonehaven ee Bariga Ciladku waxay u kala baxaan laba gobol oo kala duwan; kuwaas oo ka mid ah Woqooyi iyo waqooyi iyo galbeedka iyo dhulka hoose ee koonfurta iyo bariga. Gobollada sare ee gobolka Hiiraan waxaa ku jira dhulalka buuraha ee Scotland, oo ay ka mid yihiin Ben Nevis oo 1,343 mitir (4,406 ft) oo ah meesha ugu sarraysa ee Islaanka Ingiriiska. Degaannada Lowland-gaar ahaan dhulka hoose ee Firfircoonida Clyde iyo Firth of Forth oo loo yaqaan 'Central Bottle' -waxay kufilan yihiin dadkana waxaa ku nool dad badan oo ku yaal Glasgow, magaalada ugu weyn Scotland, iyo Edinburgh, caasimaddeeda iyo xarunteeda siyaasadeed, inkastoo xuduudaha iyo buuradu ay ku dhex jiraan.
[[File:UKpop.svg|thumb|right|400px|Population pyramid of the United Kingdom in 2017]]
[[File:Population_pyramid_for_the_United_Kingdom_using_2011_census_data.png|thumb|right|400px|Population pyramid for the United Kingdom as at the 2011 census.]]
{| class="wikitable sortable"
|+Age structure for each five year band<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/population-and-household-estimates-for-the-united-kingdom/rft-table-3-census-2011.xls 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, local authorities in the United Kingdom], ons.gov.uk Accessed 23 December 2012</ref>
! Ages attained<br>
(years)
! Population
! % of total
|-
| 0–4
| 3,914,000
| 6.2
|-
| 5–9
| 3,517,000
| 5.6
|-
| 10–14
| 3,670,000
| 5.8
|-
| 15–19
| 3,997,000
| 6.3
|-
| 20–24
| 4,297,000
| 6.8
|-
| 25–29
| 4,307,000
| 6.8
|-
| 30–34
| 4,126,000
| 6.5
|-
| 35–39
| 4,194,000
| 6.6
|-
| 40–44
| 4,626,000
| 7.3
|-
| 45–49
| 4,643,000
| 7.3
|-
| 50–54
| 4,095,000
| 6.5
|-
| 55–59
| 3,614,000
| 5.7
|-
| 60–64
| 3,807,000
| 6.0
|-
| 65–69
| 3,017,000
| 4.8
|-
| 70–74
| 2,463,000
| 3.9
|-
| 75–79
| 2,006,000
| 3.2
|-
| 80–84
| 1,496,000
| 2.4
|-
| 85–89
| 918,000
| 1.5
|-
| 90+
| 476,000
| 0.8
|}
== Qurbajoogta Soomaaliyeed ==
Waxaa jira koox Markhaatiyaasha Yehowah oo [[Af Soomaali]] ah.<ref>[https://apps.jw.org/ui/E/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/SO/England,%20UK/52.355518,-1.17432/@51.938641,-1.4171,6z Kulamada qaar ayaa sidoo kale lagu qabtay: Soomaali]</ref>
==Wadanmaha Deggan Britain ==
* {{Flag|Great Britain}} 57,678,000+;+ !!`?
* {{Flag|Brazil}} 13,500+
*{{Flag|Bangladesh}} 235,000+ [<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>].
*{{Flag|Arab League}} 533,300+;+ [<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>]. [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Pakistan}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 129,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 938,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 195,300+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
*{{Flag|China}} PR, 95,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
*{{Flag|South Africa}} 25,200+
== Xubin katahy==
* [[NATO]]
* [[IADB]]
* [[OECD]]
* [[ICSID]]
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Sidoo kale fiiri==
* [[USA]]
* [[Japan]]
* [[Australia]]
==Tixraac==
{{Reflist}}
{{gumud}}
{{Dalalka Yurub}}
{{commons|United Kingdom}}
[[Category:Yurub]]
[[Category:UK]]
mziu4dryirvd7shovop6e9hfjilbkni
240156
240144
2022-08-19T06:48:09Z
70.50.139.221
/* Wadanmaha Deggan Britain */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;
|title = {{resize|11.5pt|{{nowrap|Midowga Boqortooyada Britan iyo Woqooyiga Ireland}}}}
}}
| common_name = Midowga Boqortooyo
| linking_name = the United Kingdom<!--for wikilinks – don't remove "the"-->
| image_flag = Flag of the United Kingdom.svg
| alt_flag = A flag featuring both cross and saltire in red, white and blue
| image_coat = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg
| alt_coat = Coat of arms containing shield and crown in centre, flanked by lion and unicorn
| symbol_type = {{nowrap|[[Royal coat of arms of the United Kingdom|Royal coat of arms]]{{#tag:ref|The Royal coat of arms used in Scotland:<br /><center>[[File:Royal Coat of Arms of the United Kingdom (Scotland).svg|100px]]</center>|}}}}
| national_anthem = {{nowrap|"[[God Save the Queen]]"{{#tag:ref|There is no authorised version of the national anthem as the words are a matter of tradition; only the first verse is usually sung.<ref>''[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/Symbols/NationalAnthem.aspx National Anthem]'', British Monarchy official website. Retrieved 16 November 2013.</ref> No law was passed making "God Save the Queen" the official anthem. In the English tradition, such laws are not necessary; proclamation and usage are sufficient to make it the national anthem. "God Save the Queen" also serves as the [[Honors music|Royal anthem]] for several other countries, namely certain [[Commonwealth realms]].|}}<center>[[File:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>}}
| image_map = EU-United Kingdom.svg
| alt_map = Two islands to the north-west of continental Europe. Highlighted are the larger island and the north-eastern fifth of the smaller island to the west.
| map_caption =
{{map_caption
| countryprefix =
| country = {{nobold|United Kingdom}}
| location_color = cagaar
| region = Europe
| region_color = buni
| subregion = [[Midowga Yurub]]
| subregion_color = akhtar
}}
| languages_type = Luuqada koowaad<br />{{nobold|iyo tan wadanka}}
| languages = [[Af-Ingiriis]]
| languages2_type = '''Luuqado<br />kale'''
| languages2 = <nowiki>Af-Kornish, Af-Irish, Af-Iscots]], Af-Iskot</nowiki> Gaelik<!--Keep "Scottish Gaelic"; people will find "Gaelic" confusing, as the Irish language is also commonly called "Gaelic"-->, {{nowrap|Ulster-Scots}}, Af-Welsh{{#tag:ref|Under the [[Council of Europe]]'s [[European Charter for Regional or Minority Languages]], Scots, Ulster-Scots, Welsh, Cornish, Irish and Scottish Gaelic, are officially recognised as [[Regional language|regional]] or [[minority language|minority]] languages by the [[Government of the United Kingdom|British government]] for the purposes of the Charter. See also [[Languages of the United Kingdom]].<ref>{{cite web|url= http://conventions.coe.int/treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?CL=ENG&NT=148&VL=1 |title=List of declarations made with respect to treaty No. 148|publisher=[[Council of Europe]]|accessdate=12 December 2013}}</ref>}}
| languages2_sub = yes
| ethnic_groups = 87.1% [[Dadka cad]]<br />7.0% [[Aasiya]]an<br />3.0% [[Dadka Madoow]]<br />2.0% Isku-dhaf<br />0.9% Kuwo kale
| ethnic_groups_year = [[2011]]
| demonym = [[British]], Briton
| capital = [[London]]
| latd = 51 | latm = 30 | latNS = N | longd = 0 | longm = 7 | longEW = W
| largest_city = capital
| government_type = [[Dowlad]] [[Baarlamaan]] [[sharci]]
| leader_title1 = [[Boqortooyo]]
| leader_name1 = {{nowrap|[[Elizabeth II]]}}
| leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Boris Johnson]]
| legislature = Baarlamaanka
| upper_house = {{nowrap|Golaha Duqayda}}
| lower_house = {{nowrap|Golaha Bulshada}}
| sovereignty_type = Samaysanka
| established_event1 = {{nowrap|Midowgii 1707}}
| established_date1 = {{nowrap|1 May 1707}}
| established_event2 = {{nowrap|Midowgii 1800}}
| established_date2 = {{nowrap|1 January 1801}}
| established_event3 = Madaxbanaanida Ireland
| established_date3 = {{nowrap|5 December 1922}}
| EUseats = 78.
| area_rank = 80th
| area_magnitude = 1 E11
| area_km2 = 242,495
| area_sq_mi = 93,628
| percent_water = 1.34
| population_estimate_rank = 22nd
| population_estimate = 64,100,000<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013|publisher=Office for National Statistics |accessdate=26 June 2014}}</ref>
| population_census = 63,181,775<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |title=2011 UK censuses |publisher=Office for National Statistics |accessdate=17 December 2012}}</ref>
| population_estimate_year = 2013
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 22aad
| population_density_km2 = 255.6
| population_density_sq_mi = 661.9
| population_density_rank = 51aad
| GDP_PPP_year = 2014
| GDP_PPP = $2.435 trillion
| GDP_PPP_rank = 10aad
| GDP_PPP_per_capita = $37,744<ref>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=7&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=United Kingdom |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014 }}</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 27aad
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank= 6th
| GDP_nominal_per_capita = $47,141
| GDP_nominal_per_capita_rank = 22aad
| GDP_nominal = $3.218 Trillion Dollars
| Gini_year = 2022
| Gini_change = hoos u dhac
| Gini = 32.8
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
| Gini_rank = 33aad
| HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = joogto<!--increase, decrease, or steady-->
| HDI = 0.892<!--number only, between 0 and 1-->
| HDI_ref = <ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report |date=14 March 2013 |accessdate=27 July 2014 | pages=22–25}}</ref>
| HDI_rank = 14aad
| currency = [[Pound £]]
| currency_code = GBP
| time_zone = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| utc_offset = ​
| time_zone_DST = BST
| utc_offset_DST = +1
| date_format = dd/mm/yyyy ([[C.D]])
| drives_on = [[Wado marista baabuurta|bidix]]
| calling_code = +44
|cctld = [[.uk]]
<!--| national_motto = | religion = | footnotes = -->
}}
'''Boqortooyada Ingiriiska''' ({{lang-en|United Kingdom of Britain}}; {{lang-ar|المملكة المتحدة}}) (loo soo gaabiyo '''[[UK]]''') waa wadan ku yaalo waqooyi galbeed qaarada [[Yurub]]. Midowga boqortooyadani waa [[gasiirad]] ka go'an qaarada Yurub inteeda kale.
Britain waxee ka koobantahay, Gobolada [[Ingiriiska]], [[Skotland]], [[Waalis]] iyo [[Woqooyiga Irland]]. Wadanka Britain waa wadanka ugu badan caalamka xaga gumeysiga sida aysheegen qorayaasha calamku isagoo lagu xusuusto gumaysigii u caalamka intiisa badan ku gumaystey ahna imika wadanka caalamka ugu xooga badan waa wadan aad iyo aad dadkiisu xadaarada ugu dheerayan waana wadanka koobad ee dadka madow ictiraafay wadankaa waxaa lagu xasuusta doorkii uu ka qaatey dagaalki labaad ee aduunka waa door layaab leh isagoo Ingiriisku uu qabsadey caasimadii Hitler uu ka talinayey ee barlin isaga iyo maraykanka iyo farance inkastoo anay dawladahaa an hore kusoo xusay anay waxba ka qabsan balse uu isagu siyaasadii lagu qabsadey fikradeeda bixiyey go. Aankii lagu gaadhey magaalada london ee caasimada wadanka ingiriiska ee ahaa ina aduunka laga tirtiro xasuusta [[Adolf Hitler|Hitler]] oo la hirgaliyey [[1945]] oo laga qabsadey dhamaanba wadamadii ugumaysanayey iyo wadankii [[Jarmal]]ka.
Abuurista UK waxay ka dhalatay guuldaradii dhexdhexaadinta iyo dib udhigista Wales ee Boqortooyada Ingriiska, oo ay ku xigto ururada England iyo Scotland ee 1707 si ay u sameeyaan Boqortooyada Ingiriiska, iyo ururkii 1801 ee Ingiriiska oo leh Boqortooyada ee Ireland si loo sameeyo Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Ireland. Bishii lixaad ee Ireland waxay ka soo degtay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1922-kii, waxay ka tagtay Qorshaha Boqortooyada Ingiriiska iyo Woqooyiga Ireland. Waxaa jira afar iyo toban Ingiriis oo Dibadda ah, haraadiga Boqortooyada Ingiriiska, dhererkeedu wuxuu ahaa 1920-kii, wuxuu ku dhawaad afar meelood meel ka mid ah dhulka adduunka oo dhan wuxuuna ahaa taariikhda ugu weyn ee taariikhda. Saameynta Britishka waxaa lagu ogaan karaa luuqada, dhaqanka iyo hababka sharciga ah ee badan oo ka mid ah gumeysigii hore.
[[File:Cardiff castle autumn.jpg|thumb|400px|Cardiff]]
Boqortooyada Midowday (UK) waa waddan horumarsan oo leh dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka iyo dhaqaalaha sagaalaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo wuxuuna leeyahay "Heer sare" Horumarka Aadanaha ", 16th ee adduunka. Waxay ahayd dalkii ugu horreeyay warshadaha iyo awoodda ugu wayn ee adduunka ee qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad. Boqortooyada Ingiriisku waxay wali awood weyn ku leedahay caalam ahaan dhaqaalaha, dhaqanka, millatariga, sayniska iyo siyaasadeedba. Waa dawlad nukliyeer ah oo la aqoonsan yahay waana tan lixaad ee kharashka militariga adduunka. Waxa uu xubin joogto ah ka ahaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay tan iyo markii ugu horreeysay ee 1946. Waxa uu ahaa xubin hoggaamiye ah oo ka tirsan Midowga Yurub (EU) iyo horudhackiisii, Bulshada Dhaqaalaha Yurub (EEC), tan iyo 1973; Si kastaba ha ahaatee, aftidii sannadka 2016 waxay keentay 51.9% codbixiyeyaasha UK oo doonaya inay ka baxaan Midowga Yurub, ka dibna wadaxaajoodka dalka ayaa lagu xalliyaa. UK sidoo kale waa xubin ka mid ah Dawlada Dhexe, Golaha Yurub, G7, G20, NATO, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Interpol iyo Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO).
[[File:FTSE_Logo.svg|thumb|right|300px|]]
[[File:Town_Hall,_Sheffield_-_geograph.org.uk_-_1482121.jpg|thumb|right|400px|Sheffield]]
[[File:Sheffield_Supertram_-_Tram_Train_399_204_(geograph_5940823).jpg|thumb|right|400px|Tramka Sheffield]]
[[File:Paris_Motor_Show_2012_(8065248951).jpg|thumb|right|400px|Babuurka]]
[[File:Virgin_Class_390,_390121_"Virgin_Dream",_Lancaster_railway_station_(geograph_4499858).jpg|thumb|right|400px|UK Lancashire]]
[[File:Brayford_Pool_-_geograph.org.uk_-_107133.jpg|thumb|right|400px|Lincoln]]
1707 Falimaha Rasuullada Midawga Yurub waxay ku dhawaaqeen in Boqortooyada Ingriiska iyo Scotland ay ahaayeen "United hal boqortooyo Magaca Boqortooyada Ingiriiska", inkasta oo dawlad cusub ay sidoo kale lagu sharxay Falimaha Rasuullada "Boqortooyada Ingiriiska", "Boqortooyada Midowday "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "One Kingdom". Ereyga "Boqortooyada Ingiriiska" waxaa laga helaa isticmaalka sida sharaxaad, laakiin maaha magac, qarnigii 18aad, waddankana marmarka qaarkood loo gudbiyo in kastoo qarniyadii danbe ay ahayd "Boqortooyada Ingiriiska", inkastoo magaceeda rasmiga ah oo buuxa, laga bilaabo 1707 ilaa 1800, wuxuu ahaa "Great Britain", oo aan lahayn "qaab dheer". Falimaha Rasmiga ah ee 1800 waxay midoobeen Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Ireland 1801, oo samaysay Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Ireland. Kadib qeybtii Ireland iyo madax-bannaanidii Irish Free State sanadkii 1922-kii, oo ka tagtay Northern Ireland oo ah qaybta kaliya ee jasiiradda Irland ee ku taal Boqortooyada Ingiriiska, magaca "Boqortooyada Great Britain iyo Northern Ireland".
Inkasta oo Boqortooyada Ingiriiska ay tahay wadan madaxbannaan, waa waddan, England, Scotland, Wales iyo, heerka shahaadada hoose, Waqooyiga Ireland waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay wadamo, inkastoo aysan aheyn dawlad madax-bannaan. Iskotland, Wales iyo Waqooyiga Ayrland waxay awood u leeyihiin in ay is-maamulaan. Bogga internetka ee Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska ayaa isticmaalay weedha "waddamo waddan ah" si uu u sharaxo Boqortooyada Ingiriiska. Qaar ka mid ah warbixinnada tirakoobka, sida kuwa ku jira 12ka gobol ee 1aad ee Boqortooyada Ingiriiska, waxay kaloo tixraacaan Scotland, Wales iyo Northern Ireland sida "gobollada". Waqooyiga Ireland waxaa kale oo loo yaqaan "gobol". Marka laga hadlayo Waqooyiga Ireland, magaca sharraxaadda loo adeegsaday "wuxuu noqon karaa muran, iyada oo xulashadu marar badan muujinayso doorashooyinka siyaasadeed ee qofka".
Ereyga "Great Britain" waxaa loola jeedaa sida caadiga ah jasiiradda Great Britain, ama siyaasad ahaan Ingiriiska, Iskotland iyo Wales. Si kastaba ha noqotee, waxaa mararka qaar loo isticmaalaa sida isku dhafka boqortooyada ingiriisku guud ahaan. [kuma jiraan naqshad la siiyey] GB iyo GBR waa qiyaasta waddanka ee dalka Boqortooyada Midowday (fiiri ISO 3166-2 iyo ISO 3166-1 alpha-3), oo sidaas awgeed waxaa isticmaala hay'adaha caalamiga ah si ay ugu gudbiyaan Boqortooyada Ingiriiska. Intaa waxaa dheer, kooxda Olympic-da ee Boqortooyada Ingiriiska ayaa ku tartamaya magaca "Great Britain" ama "Team GB".
Ereyga "Britain" waxaa loo isticmaalaa labada isku mid ah Iskuullada Great Britain, iyo sida isku midka ah Boqortooyada Ingiriiska Isticmaalka waa isku dhafan yahay, BBC-da ayaa doorbideysa inay Britain u isticmaasho kaliya Ingiriiska oo keliya Britain iyo Dawladda Ingiriiska, inkasta oo ay aqbali karaan in labaduba tixraacaan Boqortooyada Ingiriiska, doorbidid, xaaladaha intooda badan, si ay u adeegsadaan ereyga UK halkii Ingiriiska. Inkasta oo Guddiga Joogtada ah ee UK ee Magacyada Juquraafiyiinta (oo qeexaya ay yihiin "magacyada joqoraafiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska") waxay ku taxan yihiin "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "UK ama U.K." sida gaaban oo loo soo gaabiyo shuruudaha geopolitical ee Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland, laakiin ma liisto "Britain", waxaa loo isticmaalay "si aan rasmi ah" shabakadaha dowladda.
[[File:Routemaster Bus, Piccadilly Circus.jpg|thumb|right|400px|Plaça Piccadilly Circus]]
[[File:Territòris de Cnut lo Grand.png|thumb|right|Cnut lo Grand ([[1016]]-[[1035]]).]]
Sifaynta "British" ayaa badanaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo arrimaha ku saabsan Boqortooyada Ingiriiska. Ereygan ma laha xidhiidh sharci oo qeexan, laakiin waxaa loo adeegsadaa sharciga si uu ugu gudbiyo muwaadinimada Ingiriiska iyo arrimaha muwaadiniinta. Dadka reer Boqortooyada Ingiriiska waxay isticmaalaan dhowr shuruudood oo kala duwan si ay u sharaxaan aqoonsigooda qaran waxayna u aqoonsan karaan inay yihiin British; ama sida ingiriiska, Scottish, Welsh, Irish Waqooyi ama Irish; ama labadaba.
Welsh, magaca qaabka dheer ee gobolka waa "Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon", iyada oo "Teyrnas Unedig" loo adeegsanayo magaca qaab gaaban bogagga dowladda. Si kastaba ha noqotee, waxaa badanaa loo soo gaabiyaa "DU" ee foomka isbedelka "Y Deyrnas Unedig". Scottish Gaelic, qaabka dheer waa "Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn waa Èireann Tut" iyo foomka gaaban "Rìoghachd Aonaichte".
Kadib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka 1945, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah Afarta Weyn ee awoodda (oo ay weheliyaan Maraykanka, Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha) kuwaas oo la kulmay qorshe hawleedka dagaalka ka dib; wuxuu ahaa saxiixa asalka ah ee Baaqa Qaramada Midoobay. Ingiriiska wuxuu noqday mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay wuxuuna si dhow ula shaqeeyay Maraykanka si loo dhiso IMF, Baanka Adduunka iyo NATO. Si kastaba ha ahaatee, dagaalku wuxuu ka tagay UK si aad u daciifiyay oo ku tiirsan dhaqaale ahaan qorshaha Marshall. Sannadihii ugu dambeeyay dagaalkii, xukuumadda Shaqaaluhu waxay bilowday barnaamij xagjir ah oo dib-u-habeyn ah, taas oo saameyn weyn ku yeelatay bulshada Britishka tobaneeyo sano ka dib. Warshadaha waawayn iyo adeegyada dadweynaha ayaa la qariyey, dawlad bulsho ayaa la aasaasay, iyo nidaam daryeel caafimaad oo dhameystiran oo dadweyne loo bixiyo, Adeegga Caafimaadka Qaranka, ayaa la sameeyay. Korodhka qaranimada ee gumeysiga ayaa ku habsaday xuduudaha dhaqaale ee Britain ee hadda taagan, sidaas darteed siyaasad-dejin la'aan ayaa ahayd mid aan la iska tuuri karin. Independence waxaa la siiyey Hindiya iyo Pakistan sanadkii 1947. In ka badan saddexda sano ee soo socota, kolonyadii badankood ee Boqortooyada Ingiriisku waxay xorowday. Dad badan ayaa noqday xubno ka tirsan Commonwealth Nations.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[ADB]]
* [[AIIB]]
* [[OECD]]
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/b/British_Empire.htm</ref>. !!`
==Xubin faahfaahin==
Boqortooyada Ingiriisku waxay ahayd waddankii saddexaad ee horumarinta hubka nukliyeerka nukliyeerka (oo la sameeyay imtixaankiisii ugu horreeyay ee atomiska ee 1952), laakiin xuduudaha cusub ee soo noqnoqda ee doorka caalamiga ah ee Britain waxaa lagu muujiyey Dhibaatada Suez ee 1956. Faafinta Caalamiga ah ee Luqadda Ingiriiska waxay hubisaa saamaynta caalamiga ah ee suugaanta iyo dhaqanka. Sababtoo ah yaraanta shaqaalaha ee 1950-yadii, xukuumaddu waxay ku dhiirri-galisay socdaalka ka yimid wadamada Commonwealth-ka. Tobanaan sano ka dib, Boqortooyada Midowday waxay noqotay bulsho ka soo jeeda qowmiyado ka badan intii hore. In kasta oo ay korodheen heerarka noloshooda dhammaadka dabayaaqadii 1950 iyo 1960-kii, waxtarka dhaqaalaha ee Boqortooyada Ingiriiska wuxuu ahaa mid aan ka badnayn intii badan oo ka mid ah tartamayaashiisa sida Faransiiska, Galbeedka Jarmalka iyo Jabon.
[[File:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|left|250px|Lo [[Palais de Westminster]], sèti del Parlament Britanic, a Londres.]]
[[File:Ecosse_carte_physique.png|thumb|250px|left|Mapa d'Escòcia]]'''Escòcia'''
Hoggaamiyeyaasha wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub ee 2007. Boqortooyada Ingiriiska waxay ku biirtay Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub sanadkii 1973-dii. Aftida lagu qabtay 1975, 67% codbixiyayaashu waxay u codeeyeen inay joogaan EEC, [127] laakiin 52% ayaa u codeeyay inay ka baxaan EU sannadka 2016. [128]
Sannadkii 1960, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah toddobada xubnood oo ka mid ah Yurubta Bilaashka ah. Ururka Ganacsiga (EFTA), laakiin 1973 waxay ka tagtay inay ku biirto Beesha Yurub (EC). Markii Midowga Yurub uu noqday Midowga Yurub (EU) sanadkii 1992, UK waxay ka mid ahayd 12 xubnood oo aasaasay. Heshiiska Lisbon waxaa la saxiixay sannadkii 2007, kaas oo ah qaabka dastuuriga ah ee Midowga Yurub tan iyo markaas.
Meesha guud ee Boqortooyada Ingiriiska waa qiyaastii 243,610 kilomitir oo isku wareeg ah (94,060 sq mi). Wadanku wuxuu qayb ka yahay qaybta ugu muhiimsan ee Islaaxyada oo ay ku jiraan jasiiradda Great Britain, waqooyi bari lixaad ee jasiiradda Irland iyo jasiiradaha yar yar ee ku xeeran. Waxay u dhaxeysaa Badda Waqooyiga Atlantik iyo Badda Waqooyi oo leh xeebta koonfureed ee ku taala xeebta waqooyiga Faransiiska, taas oo ay kala soocaan Ingiriisiga Kaniisada Sannadkii 1993-kii 10% Boqortooyada Midowday ayaa laga beeri jiray, 46% ayaa loo isticmaalay daaqa iyo 25% oo beeraha lagu beeray. Xafiiska Royal Greenwich Observatory ee London waa meesha ugu qeexan ee ah Meridian.
==Cuunto UK==
<gallery>
Bangers and mash 1.jpg|Bangers and mash.
Irish Stew (10320713316).jpg|Irish stew.
Fish and chips.jpg|Fish and chips.
</gallery>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
! class="unsortable" |Part
!Population<br>(mid-2016)<ref name="population">{{cite web |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016#population-of-england-reaches-55-million |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2016 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
! colspan="2" class="unsortable" |Percentage
! data-sort-type="number" |Area<br>(km<sup>2</sup>)<ref name="area">{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |title=The Countries of the UK |publisher=Office for National Statistics |accessdate=15 October 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=8 Bisha Koobaad 2016 |archive-url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20160108051201/http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |dead-url=unfit }}</ref>
!Percentage<br>of total<br>area
! data-sort-type="number" |Pop. density
|-
| style="text-align:left" | [[England]]
| 55,268,100 ||
| 132,938
|53%
| 415/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Scotland]]
| 5,404,700 ||
| 80,239
|32%
| 67/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Wales]]
| 3,113,200 ||
| 21,225
|9%
| 147/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Northern Ireland]]
| 1,862,100 ||
| 14,130
|6%
| 132/km²
|- class="sortbottom"
| style="text-align:left" | [[United Kingdom]]
| '''65,648,100''' ||
| '''248,532'''
|100%
| '''259/km²'''
|}
Boqortooyada Midowday waxay u dhaxeysaa waddooyinka 49 ° iyo 61 ° N, dhererka 9 ° W iyo 2 ° E. Waqooyiga Ireland waxay wadaagaan 224-mile (360 km) xuduudaha dhulka Jamhuuriyadda Ireland Xeebta xeebta ee Great Britain waa 11,073 mayl (17,820 km) dheer. Waxay ku xiran tahay wadamada Yurubta ah ee Channel Tunnel, oo ah 31 miles (50 km) (24 mayl) (38 mayl) oo biyo ah) waa tunnelka ugu da'da dheer adduunka.
Ingiriisku wuxuu ka dhigan yahay in ka badan kala badh qeybta guud ee UK, oo ka kooban 130,395 kilomitir oo kiiloomitir ah (50,350 sq m). Inta badan dalka ayaa ka kooban dhulal hoose, oo leh dhul dooxo waqooyi-galbeed oo ka mid ah line Tees-Exe; oo ay ku jiraan Buuraha Cumbria ee Degmada Lake, Pennines, Exmoor iyo Dartmoor. Wabiyadaha waaweyn iyo hareeraheeda waa Thames, Severn iyo Humber. Buulka ugu sareeya ee England waa Scafell Pike (978 mitir (3,209 ft)) ee degmada Lake.
[[File:London 360 from St Paul's Cathedral - Sept 2007.jpg|thumb|right|400px|London]]
Skiddaw massif, magaalada Keswick iyo Derwent Water ee Lakeland
Skye waa mid ka mid ah jasiiradaha waaweeyn ee gudaha Inner Hebrides iyo qayb ka mid ah Scottish Highlands
Scotland waxay ku fadhidaa saddex meelood meel ka mid ah wadarta guud ee Boqortooyada Midowday (UK), oo ka kooban 78,772 kilomitir kilomitir (30,410 sq mi) oo ku dhawaad siddeed boqol oo jasiiradood, inta badan galbeedka iyo woqooyiga dhulwaynaha; gaar ahaan Hebrides, Orkney Islands iyo Shetland Islands. Iskotland waa waddanka ugu badan buuraha ee Boqortooyada Midowday (UK) iyo dusha sare ee udubdhexaadkeedu waxa uu kala soocaa Khatarta Xuduudda Sare - Dhulka Jarjuubka ah ee Scotland laga soo galo Arran ee galbeedka ilaa Stonehaven ee Bariga Ciladku waxay u kala baxaan laba gobol oo kala duwan; kuwaas oo ka mid ah Woqooyi iyo waqooyi iyo galbeedka iyo dhulka hoose ee koonfurta iyo bariga. Gobollada sare ee gobolka Hiiraan waxaa ku jira dhulalka buuraha ee Scotland, oo ay ka mid yihiin Ben Nevis oo 1,343 mitir (4,406 ft) oo ah meesha ugu sarraysa ee Islaanka Ingiriiska. Degaannada Lowland-gaar ahaan dhulka hoose ee Firfircoonida Clyde iyo Firth of Forth oo loo yaqaan 'Central Bottle' -waxay kufilan yihiin dadkana waxaa ku nool dad badan oo ku yaal Glasgow, magaalada ugu weyn Scotland, iyo Edinburgh, caasimaddeeda iyo xarunteeda siyaasadeed, inkastoo xuduudaha iyo buuradu ay ku dhex jiraan.
[[File:UKpop.svg|thumb|right|400px|Population pyramid of the United Kingdom in 2017]]
[[File:Population_pyramid_for_the_United_Kingdom_using_2011_census_data.png|thumb|right|400px|Population pyramid for the United Kingdom as at the 2011 census.]]
{| class="wikitable sortable"
|+Age structure for each five year band<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/population-and-household-estimates-for-the-united-kingdom/rft-table-3-census-2011.xls 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, local authorities in the United Kingdom], ons.gov.uk Accessed 23 December 2012</ref>
! Ages attained<br>
(years)
! Population
! % of total
|-
| 0–4
| 3,914,000
| 6.2
|-
| 5–9
| 3,517,000
| 5.6
|-
| 10–14
| 3,670,000
| 5.8
|-
| 15–19
| 3,997,000
| 6.3
|-
| 20–24
| 4,297,000
| 6.8
|-
| 25–29
| 4,307,000
| 6.8
|-
| 30–34
| 4,126,000
| 6.5
|-
| 35–39
| 4,194,000
| 6.6
|-
| 40–44
| 4,626,000
| 7.3
|-
| 45–49
| 4,643,000
| 7.3
|-
| 50–54
| 4,095,000
| 6.5
|-
| 55–59
| 3,614,000
| 5.7
|-
| 60–64
| 3,807,000
| 6.0
|-
| 65–69
| 3,017,000
| 4.8
|-
| 70–74
| 2,463,000
| 3.9
|-
| 75–79
| 2,006,000
| 3.2
|-
| 80–84
| 1,496,000
| 2.4
|-
| 85–89
| 918,000
| 1.5
|-
| 90+
| 476,000
| 0.8
|}
== Qurbajoogta Soomaaliyeed ==
Waxaa jira koox Markhaatiyaasha Yehowah oo [[Af Soomaali]] ah.<ref>[https://apps.jw.org/ui/E/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/SO/England,%20UK/52.355518,-1.17432/@51.938641,-1.4171,6z Kulamada qaar ayaa sidoo kale lagu qabtay: Soomaali]</ref>
==Wadanmaha Deggan Britain ==
* {{Flag|Great Britain}} 57,678,000+;+ !!`?
* {{Flag|Brazil}} 13,500+
*{{Flag|Bangladesh}} 235,000+ [<ref>https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].
*{{Flag|Arab League}} 533,300+;+ [<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>]. [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Pakistan}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 129,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 938,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 250,300+[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States_Constitution.htm</ref>].
*{{Flag|China}} PR, 95,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
*{{Flag|South Africa}} 25,200+
== Xubin katahy==
* [[NATO]]
* [[IADB]]
* [[OECD]]
* [[ICSID]]
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Sidoo kale fiiri==
* [[USA]]
* [[Japan]]
* [[Australia]]
==Tixraac==
{{Reflist}}
{{gumud}}
{{Dalalka Yurub}}
{{commons|United Kingdom}}
[[Category:Yurub]]
[[Category:UK]]
a5m6k7hvls0ep9gkodqleh4ryobsncp
240157
240156
2022-08-19T06:53:59Z
70.50.139.221
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent; font-size:9pt;
|title = {{resize|11.5pt|{{nowrap|Midowga Boqortooyada Britan iyo Woqooyiga Ireland}}}}
}}
| common_name = Midowga Boqortooyo
| linking_name = the United Kingdom<!--for wikilinks – don't remove "the"-->
| image_flag = Flag of the United Kingdom.svg
| alt_flag = A flag featuring both cross and saltire in red, white and blue
| image_coat = Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg
| alt_coat = Coat of arms containing shield and crown in centre, flanked by lion and unicorn
| symbol_type = {{nowrap|[[Royal coat of arms of the United Kingdom|Royal coat of arms]]{{#tag:ref|The Royal coat of arms used in Scotland:<br /><center>[[File:Royal Coat of Arms of the United Kingdom (Scotland).svg|100px]]</center>|}}}}
| national_anthem = {{nowrap|"[[God Save the Queen]]"{{#tag:ref|There is no authorised version of the national anthem as the words are a matter of tradition; only the first verse is usually sung.<ref>''[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/Symbols/NationalAnthem.aspx National Anthem]'', British Monarchy official website. Retrieved 16 November 2013.</ref> No law was passed making "God Save the Queen" the official anthem. In the English tradition, such laws are not necessary; proclamation and usage are sufficient to make it the national anthem. "God Save the Queen" also serves as the [[Honors music|Royal anthem]] for several other countries, namely certain [[Commonwealth realms]].|}}<center>[[File:United States Navy Band - God Save the Queen.ogg]]</center>}}
| image_map = EU-United Kingdom.svg
| alt_map = Two islands to the north-west of continental Europe. Highlighted are the larger island and the north-eastern fifth of the smaller island to the west.
| map_caption =
{{map_caption
| countryprefix =
| country = {{nobold|United Kingdom}}
| location_color = cagaar
| region = Europe
| region_color = buni
| subregion = [[Midowga Yurub]]
| subregion_color = akhtar
}}
| languages_type = Luuqada koowaad<br />{{nobold|iyo tan wadanka}}
| languages = [[Af-Ingiriis]]
| languages2_type = '''Luuqado<br />kale'''
| languages2 = <nowiki>Af-Kornish, Af-Irish, Af-Iscots]], Af-Iskot</nowiki> Gaelik<!--Keep "Scottish Gaelic"; people will find "Gaelic" confusing, as the Irish language is also commonly called "Gaelic"-->, {{nowrap|Ulster-Scots}}, Af-Welsh{{#tag:ref|Under the [[Council of Europe]]'s [[European Charter for Regional or Minority Languages]], Scots, Ulster-Scots, Welsh, Cornish, Irish and Scottish Gaelic, are officially recognised as [[Regional language|regional]] or [[minority language|minority]] languages by the [[Government of the United Kingdom|British government]] for the purposes of the Charter. See also [[Languages of the United Kingdom]].<ref>{{cite web|url= http://conventions.coe.int/treaty/Commun/ListeDeclarations.asp?CL=ENG&NT=148&VL=1 |title=List of declarations made with respect to treaty No. 148|publisher=[[Council of Europe]]|accessdate=12 December 2013}}</ref>}}
| languages2_sub = yes
| ethnic_groups = 87.1% [[Dadka cad]]<br />7.0% [[Aasiya]]an<br />3.0% [[Dadka Madoow]]<br />2.0% Isku-dhaf<br />0.9% Kuwo kale
| ethnic_groups_year = [[2011]]
| demonym = [[British]], Briton
| capital = [[London]]
| latd = 51 | latm = 30 | latNS = N | longd = 0 | longm = 7 | longEW = W
| largest_city = capital
| government_type = [[Dowlad]] [[Baarlamaan]] [[sharci]]
| leader_title1 = [[Boqortooyo]]
| leader_name1 = {{nowrap|[[Elizabeth II]]}}
| leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
| leader_name2 = [[Boris Johnson]]
| legislature = Baarlamaanka
| upper_house = {{nowrap|Golaha Duqayda}}
| lower_house = {{nowrap|Golaha Bulshada}}
| sovereignty_type = Samaysanka
| established_event1 = {{nowrap|Midowgii 1707}}
| established_date1 = {{nowrap|1 May 1707}}
| established_event2 = {{nowrap|Midowgii 1800}}
| established_date2 = {{nowrap|1 January 1801}}
| established_event3 = Madaxbanaanida Ireland
| established_date3 = {{nowrap|5 December 1922}}
| EUseats = 78.
| area_rank = 80th
| area_magnitude = 1 E11
| area_km2 = 242,495
| area_sq_mi = 93,628
| percent_water = 1.34
| population_estimate_rank = 22nd
| population_estimate = 64,100,000<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013|publisher=Office for National Statistics |accessdate=26 June 2014}}</ref>
| population_census = 63,181,775<ref>{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/census/2011/uk-census/index.html |title=2011 UK censuses |publisher=Office for National Statistics |accessdate=17 December 2012}}</ref>
| population_estimate_year = 2013
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 22aad
| population_density_km2 = 255.6
| population_density_sq_mi = 661.9
| population_density_rank = 51aad
| GDP_PPP_year = 2014
| GDP_PPP = $2.435 trillion
| GDP_PPP_rank = 10aad
| GDP_PPP_per_capita = $37,744<ref>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=7&c=112&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=United Kingdom |publisher=International Monetary Fund |accessdate=1 November 2014 }}</ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 27aad
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank= 6th
| GDP_nominal_per_capita = $47,141
| GDP_nominal_per_capita_rank = 22aad
| GDP_nominal = $3.218 Trillion Dollars
| Gini_year = 2022
| Gini_change = hoos u dhac
| Gini = 32.8
| Gini_ref = <ref>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=13 August 2013}}</ref>
| Gini_rank = 33aad
| HDI_year = 2013<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = joogto<!--increase, decrease, or steady-->
| HDI = 0.892<!--number only, between 0 and 1-->
| HDI_ref = <ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report |date=14 March 2013 |accessdate=27 July 2014 | pages=22–25}}</ref>
| HDI_rank = 14aad
| currency = [[Pound £]]
| currency_code = GBP
| time_zone = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| utc_offset = ​
| time_zone_DST = BST
| utc_offset_DST = +1
| date_format = dd/mm/yyyy ([[C.D]])
| drives_on = [[Wado marista baabuurta|bidix]]
| calling_code = +44
|cctld = [[.uk]]
<!--| national_motto = | religion = | footnotes = -->
}}
'''Boqortooyada Ingiriiska''' ({{lang-en|United Kingdom of Britain}}; {{lang-ar|المملكة المتحدة}}) (loo soo gaabiyo '''[[UK]]''') waa wadan ku yaalo waqooyi galbeed qaarada [[Yurub]]. Midowga boqortooyadani waa [[gasiirad]] ka go'an qaarada Yurub inteeda kale.
Britain waxee ka koobantahay, Gobolada [[Ingiriiska]], [[Skotland]], [[Waalis]] iyo [[Woqooyiga Irland]]. Wadanka Britain waa wadanka ugu badan caalamka xaga gumeysiga sida aysheegen qorayaasha calamku isagoo lagu xusuusto gumaysigii u caalamka intiisa badan ku gumaystey ahna imika wadanka caalamka ugu xooga badan waa wadan aad iyo aad dadkiisu xadaarada ugu dheerayan waana wadanka koobad ee dadka madow ictiraafay wadankaa waxaa lagu xasuusta doorkii uu ka qaatey dagaalki labaad ee aduunka waa door layaab leh isagoo Ingiriisku uu qabsadey caasimadii Hitler uu ka talinayey ee barlin isaga iyo maraykanka iyo farance inkastoo anay dawladahaa an hore kusoo xusay anay waxba ka qabsan balse uu isagu siyaasadii lagu qabsadey fikradeeda bixiyey go. Aankii lagu gaadhey magaalada london ee caasimada wadanka ingiriiska ee ahaa ina aduunka laga tirtiro xasuusta [[Adolf Hitler|Hitler]] oo la hirgaliyey [[1945]] oo laga qabsadey dhamaanba wadamadii ugumaysanayey iyo wadankii [[Jarmal]]ka.
Abuurista UK waxay ka dhalatay guuldaradii dhexdhexaadinta iyo dib udhigista Wales ee Boqortooyada Ingriiska, oo ay ku xigto ururada England iyo Scotland ee 1707 si ay u sameeyaan Boqortooyada Ingiriiska, iyo ururkii 1801 ee Ingiriiska oo leh Boqortooyada ee Ireland si loo sameeyo Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Ireland. Bishii lixaad ee Ireland waxay ka soo degtay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1922-kii, waxay ka tagtay Qorshaha Boqortooyada Ingiriiska iyo Woqooyiga Ireland. Waxaa jira afar iyo toban Ingiriis oo Dibadda ah, haraadiga Boqortooyada Ingiriiska, dhererkeedu wuxuu ahaa 1920-kii, wuxuu ku dhawaad afar meelood meel ka mid ah dhulka adduunka oo dhan wuxuuna ahaa taariikhda ugu weyn ee taariikhda. Saameynta Britishka waxaa lagu ogaan karaa luuqada, dhaqanka iyo hababka sharciga ah ee badan oo ka mid ah gumeysigii hore.
[[File:Cardiff castle autumn.jpg|thumb|395px|Cardiff]]
Boqortooyada Midowday (UK) waa waddan horumarsan oo leh dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka iyo dhaqaalaha sagaalaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo wuxuuna leeyahay "Heer sare" Horumarka Aadanaha ", 16th ee adduunka. Waxay ahayd dalkii ugu horreeyay warshadaha iyo awoodda ugu wayn ee adduunka ee qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad. Boqortooyada Ingiriisku waxay wali awood weyn ku leedahay caalam ahaan dhaqaalaha, dhaqanka, millatariga, sayniska iyo siyaasadeedba. Waa dawlad nukliyeer ah oo la aqoonsan yahay waana tan lixaad ee kharashka militariga adduunka. Waxa uu xubin joogto ah ka ahaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay tan iyo markii ugu horreeysay ee 1946. Waxa uu ahaa xubin hoggaamiye ah oo ka tirsan Midowga Yurub (EU) iyo horudhackiisii, Bulshada Dhaqaalaha Yurub (EEC), tan iyo 1973; Si kastaba ha ahaatee, aftidii sannadka 2016 waxay keentay 51.9% codbixiyeyaasha UK oo doonaya inay ka baxaan Midowga Yurub, ka dibna wadaxaajoodka dalka ayaa lagu xalliyaa. UK sidoo kale waa xubin ka mid ah Dawlada Dhexe, Golaha Yurub, G7, G20, NATO, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Interpol iyo Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO).
[[File:FTSE_Logo.svg|thumb|right|396px|]]
[[File:Town_Hall,_Sheffield_-_geograph.org.uk_-_1482121.jpg|thumb|right|397px|Sheffield]]
[[File:Sheffield_Supertram_-_Tram_Train_399_204_(geograph_5940823).jpg|thumb|right397px|Tramka Sheffield]]
[[File:Paris_Motor_Show_2012_(8065248951).jpg|thumb|right397px|Babuurka]]
[[File:Virgin_Class_390,_390121_"Virgin_Dream",_Lancaster_railway_station_(geograph_4499858).jpg|thumb|right|397px|UK Lancashire]]
[[File:Brayford_Pool_-_geograph.org.uk_-_107133.jpg|thumb|right|397px|Lincoln]]
1707 Falimaha Rasuullada Midawga Yurub waxay ku dhawaaqeen in Boqortooyada Ingriiska iyo Scotland ay ahaayeen "United hal boqortooyo Magaca Boqortooyada Ingiriiska", inkasta oo dawlad cusub ay sidoo kale lagu sharxay Falimaha Rasuullada "Boqortooyada Ingiriiska", "Boqortooyada Midowday "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "One Kingdom". Ereyga "Boqortooyada Ingiriiska" waxaa laga helaa isticmaalka sida sharaxaad, laakiin maaha magac, qarnigii 18aad, waddankana marmarka qaarkood loo gudbiyo in kastoo qarniyadii danbe ay ahayd "Boqortooyada Ingiriiska", inkastoo magaceeda rasmiga ah oo buuxa, laga bilaabo 1707 ilaa 1800, wuxuu ahaa "Great Britain", oo aan lahayn "qaab dheer". Falimaha Rasmiga ah ee 1800 waxay midoobeen Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Ireland 1801, oo samaysay Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Ireland. Kadib qeybtii Ireland iyo madax-bannaanidii Irish Free State sanadkii 1922-kii, oo ka tagtay Northern Ireland oo ah qaybta kaliya ee jasiiradda Irland ee ku taal Boqortooyada Ingiriiska, magaca "Boqortooyada Great Britain iyo Northern Ireland".
Inkasta oo Boqortooyada Ingiriiska ay tahay wadan madaxbannaan, waa waddan, England, Scotland, Wales iyo, heerka shahaadada hoose, Waqooyiga Ireland waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay wadamo, inkastoo aysan aheyn dawlad madax-bannaan. Iskotland, Wales iyo Waqooyiga Ayrland waxay awood u leeyihiin in ay is-maamulaan. Bogga internetka ee Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska ayaa isticmaalay weedha "waddamo waddan ah" si uu u sharaxo Boqortooyada Ingiriiska. Qaar ka mid ah warbixinnada tirakoobka, sida kuwa ku jira 12ka gobol ee 1aad ee Boqortooyada Ingiriiska, waxay kaloo tixraacaan Scotland, Wales iyo Northern Ireland sida "gobollada". Waqooyiga Ireland waxaa kale oo loo yaqaan "gobol". Marka laga hadlayo Waqooyiga Ireland, magaca sharraxaadda loo adeegsaday "wuxuu noqon karaa muran, iyada oo xulashadu marar badan muujinayso doorashooyinka siyaasadeed ee qofka".
Ereyga "Great Britain" waxaa loola jeedaa sida caadiga ah jasiiradda Great Britain, ama siyaasad ahaan Ingiriiska, Iskotland iyo Wales. Si kastaba ha noqotee, waxaa mararka qaar loo isticmaalaa sida isku dhafka boqortooyada ingiriisku guud ahaan. [kuma jiraan naqshad la siiyey] GB iyo GBR waa qiyaasta waddanka ee dalka Boqortooyada Midowday (fiiri ISO 3166-2 iyo ISO 3166-1 alpha-3), oo sidaas awgeed waxaa isticmaala hay'adaha caalamiga ah si ay ugu gudbiyaan Boqortooyada Ingiriiska. Intaa waxaa dheer, kooxda Olympic-da ee Boqortooyada Ingiriiska ayaa ku tartamaya magaca "Great Britain" ama "Team GB".
Ereyga "Britain" waxaa loo isticmaalaa labada isku mid ah Iskuullada Great Britain, iyo sida isku midka ah Boqortooyada Ingiriiska Isticmaalka waa isku dhafan yahay, BBC-da ayaa doorbideysa inay Britain u isticmaasho kaliya Ingiriiska oo keliya Britain iyo Dawladda Ingiriiska, inkasta oo ay aqbali karaan in labaduba tixraacaan Boqortooyada Ingiriiska, doorbidid, xaaladaha intooda badan, si ay u adeegsadaan ereyga UK halkii Ingiriiska. Inkasta oo Guddiga Joogtada ah ee UK ee Magacyada Juquraafiyiinta (oo qeexaya ay yihiin "magacyada joqoraafiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska") waxay ku taxan yihiin "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "UK ama U.K." sida gaaban oo loo soo gaabiyo shuruudaha geopolitical ee Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland, laakiin ma liisto "Britain", waxaa loo isticmaalay "si aan rasmi ah" shabakadaha dowladda.
[[File:Routemaster Bus, Piccadilly Circus.jpg|thumb|right|398px|Plaça Piccadilly Circus]]
[[File:Territòris de Cnut lo Grand.png|thumb|right|Cnut lo Grand ([[1016]]-[[1035]]).]]
Sifaynta "British" ayaa badanaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo arrimaha ku saabsan Boqortooyada Ingiriiska. Ereygan ma laha xidhiidh sharci oo qeexan, laakiin waxaa loo adeegsadaa sharciga si uu ugu gudbiyo muwaadinimada Ingiriiska iyo arrimaha muwaadiniinta. Dadka reer Boqortooyada Ingiriiska waxay isticmaalaan dhowr shuruudood oo kala duwan si ay u sharaxaan aqoonsigooda qaran waxayna u aqoonsan karaan inay yihiin British; ama sida ingiriiska, Scottish, Welsh, Irish Waqooyi ama Irish; ama labadaba.
Welsh, magaca qaabka dheer ee gobolka waa "Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon", iyada oo "Teyrnas Unedig" loo adeegsanayo magaca qaab gaaban bogagga dowladda. Si kastaba ha noqotee, waxaa badanaa loo soo gaabiyaa "DU" ee foomka isbedelka "Y Deyrnas Unedig". Scottish Gaelic, qaabka dheer waa "Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn waa Èireann Tut" iyo foomka gaaban "Rìoghachd Aonaichte".
Kadib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka 1945, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah Afarta Weyn ee awoodda (oo ay weheliyaan Maraykanka, Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha) kuwaas oo la kulmay qorshe hawleedka dagaalka ka dib; wuxuu ahaa saxiixa asalka ah ee Baaqa Qaramada Midoobay. Ingiriiska wuxuu noqday mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay wuxuuna si dhow ula shaqeeyay Maraykanka si loo dhiso IMF, Baanka Adduunka iyo NATO. Si kastaba ha ahaatee, dagaalku wuxuu ka tagay UK si aad u daciifiyay oo ku tiirsan dhaqaale ahaan qorshaha Marshall. Sannadihii ugu dambeeyay dagaalkii, xukuumadda Shaqaaluhu waxay bilowday barnaamij xagjir ah oo dib-u-habeyn ah, taas oo saameyn weyn ku yeelatay bulshada Britishka tobaneeyo sano ka dib. Warshadaha waawayn iyo adeegyada dadweynaha ayaa la qariyey, dawlad bulsho ayaa la aasaasay, iyo nidaam daryeel caafimaad oo dhameystiran oo dadweyne loo bixiyo, Adeegga Caafimaadka Qaranka, ayaa la sameeyay. Korodhka qaranimada ee gumeysiga ayaa ku habsaday xuduudaha dhaqaale ee Britain ee hadda taagan, sidaas darteed siyaasad-dejin la'aan ayaa ahayd mid aan la iska tuuri karin. Independence waxaa la siiyey Hindiya iyo Pakistan sanadkii 1947. In ka badan saddexda sano ee soo socota, kolonyadii badankood ee Boqortooyada Ingiriisku waxay xorowday. Dad badan ayaa noqday xubno ka tirsan Commonwealth Nations.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[ADB]]
* [[AIIB]]
* [[OECD]]
* [[Bankiga Aduunka]] *
* [[Kooxda Labaatanka]] * <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/Police_state.htm</ref>. !!`
==Xubin faahfaahin==
Boqortooyada Ingiriisku waxay ahayd waddankii saddexaad ee horumarinta hubka nukliyeerka nukliyeerka (oo la sameeyay imtixaankiisii ugu horreeyay ee atomiska ee 1952), laakiin xuduudaha cusub ee soo noqnoqda ee doorka caalamiga ah ee Britain waxaa lagu muujiyey Dhibaatada Suez ee 1956. Faafinta Caalamiga ah ee Luqadda Ingiriiska waxay hubisaa saamaynta caalamiga ah ee suugaanta iyo dhaqanka. Sababtoo ah yaraanta shaqaalaha ee 1950-yadii, xukuumaddu waxay ku dhiirri-galisay socdaalka ka yimid wadamada Commonwealth-ka. Tobanaan sano ka dib, Boqortooyada Midowday waxay noqotay bulsho ka soo jeeda qowmiyado ka badan intii hore. In kasta oo ay korodheen heerarka noloshooda dhammaadka dabayaaqadii 1950 iyo 1960-kii, waxtarka dhaqaalaha ee Boqortooyada Ingiriiska wuxuu ahaa mid aan ka badnayn intii badan oo ka mid ah tartamayaashiisa sida Faransiiska, Galbeedka Jarmalka iyo Jabon.
[[File:Houses.of.parliament.overall.arp.jpg|thumb|left|250px|Lo [[Palais de Westminster]], sèti del Parlament Britanic, a Londres.]]
[[File:Ecosse_carte_physique.png|thumb|250px|left|Mapa d'Escòcia]]'''Escòcia'''
Hoggaamiyeyaasha wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub ee 2007. Boqortooyada Ingiriiska waxay ku biirtay Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub sanadkii 1973-dii. Aftida lagu qabtay 1975, 67% codbixiyayaashu waxay u codeeyeen inay joogaan EEC, [127] laakiin 52% ayaa u codeeyay inay ka baxaan EU sannadka 2016. [128]
Sannadkii 1960, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah toddobada xubnood oo ka mid ah Yurubta Bilaashka ah. Ururka Ganacsiga (EFTA), laakiin 1973 waxay ka tagtay inay ku biirto Beesha Yurub (EC). Markii Midowga Yurub uu noqday Midowga Yurub (EU) sanadkii 1992, UK waxay ka mid ahayd 12 xubnood oo aasaasay. Heshiiska Lisbon waxaa la saxiixay sannadkii 2007, kaas oo ah qaabka dastuuriga ah ee Midowga Yurub tan iyo markaas.
Meesha guud ee Boqortooyada Ingiriiska waa qiyaastii 243,610 kilomitir oo isku wareeg ah (94,060 sq mi). Wadanku wuxuu qayb ka yahay qaybta ugu muhiimsan ee Islaaxyada oo ay ku jiraan jasiiradda Great Britain, waqooyi bari lixaad ee jasiiradda Irland iyo jasiiradaha yar yar ee ku xeeran. Waxay u dhaxeysaa Badda Waqooyiga Atlantik iyo Badda Waqooyi oo leh xeebta koonfureed ee ku taala xeebta waqooyiga Faransiiska, taas oo ay kala soocaan Ingiriisiga Kaniisada Sannadkii 1993-kii 10% Boqortooyada Midowday ayaa laga beeri jiray, 46% ayaa loo isticmaalay daaqa iyo 25% oo beeraha lagu beeray. Xafiiska Royal Greenwich Observatory ee London waa meesha ugu qeexan ee ah Meridian.
==Cuunto UK==
<gallery>
Bangers and mash 1.jpg|Bangers and mash.
Irish Stew (10320713316).jpg|Irish stew.
Fish and chips.jpg|Fish and chips.
</gallery>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
! class="unsortable" |Part
!Population<br>(mid-2016)<ref name="population">{{cite web |url=https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/populationandmigration/populationestimates/bulletins/annualmidyearpopulationestimates/mid2016#population-of-england-reaches-55-million |title=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland: mid-2016 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
! colspan="2" class="unsortable" |Percentage
! data-sort-type="number" |Area<br>(km<sup>2</sup>)<ref name="area">{{cite web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |title=The Countries of the UK |publisher=Office for National Statistics |accessdate=15 October 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=8 Bisha Koobaad 2016 |archive-url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20160108051201/http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/the-countries-of-the-uk/index.html |dead-url=unfit }}</ref>
!Percentage<br>of total<br>area
! data-sort-type="number" |Pop. density
|-
| style="text-align:left" | [[England]]
| 55,268,100 ||
| 132,938
|53%
| 415/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Scotland]]
| 5,404,700 ||
| 80,239
|32%
| 67/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Wales]]
| 3,113,200 ||
| 21,225
|9%
| 147/km²
|-
| style="text-align:left" | [[Northern Ireland]]
| 1,862,100 ||
| 14,130
|6%
| 132/km²
|- class="sortbottom"
| style="text-align:left" | [[United Kingdom]]
| '''65,648,100''' ||
| '''248,532'''
|100%
| '''259/km²'''
|}
Boqortooyada Midowday waxay u dhaxeysaa waddooyinka 49 ° iyo 61 ° N, dhererka 9 ° W iyo 2 ° E. Waqooyiga Ireland waxay wadaagaan 224-mile (360 km) xuduudaha dhulka Jamhuuriyadda Ireland Xeebta xeebta ee Great Britain waa 11,073 mayl (17,820 km) dheer. Waxay ku xiran tahay wadamada Yurubta ah ee Channel Tunnel, oo ah 31 miles (50 km) (24 mayl) (38 mayl) oo biyo ah) waa tunnelka ugu da'da dheer adduunka.
Ingiriisku wuxuu ka dhigan yahay in ka badan kala badh qeybta guud ee UK, oo ka kooban 130,395 kilomitir oo kiiloomitir ah (50,350 sq m). Inta badan dalka ayaa ka kooban dhulal hoose, oo leh dhul dooxo waqooyi-galbeed oo ka mid ah line Tees-Exe; oo ay ku jiraan Buuraha Cumbria ee Degmada Lake, Pennines, Exmoor iyo Dartmoor. Wabiyadaha waaweyn iyo hareeraheeda waa Thames, Severn iyo Humber. Buulka ugu sareeya ee England waa Scafell Pike (978 mitir (3,209 ft)) ee degmada Lake.
[[File:London 360 from St Paul's Cathedral - Sept 2007.jpg|thumb|right|395px|London]]
Skiddaw massif, magaalada Keswick iyo Derwent Water ee Lakeland
Skye waa mid ka mid ah jasiiradaha waaweeyn ee gudaha Inner Hebrides iyo qayb ka mid ah Scottish Highlands
Scotland waxay ku fadhidaa saddex meelood meel ka mid ah wadarta guud ee Boqortooyada Midowday (UK), oo ka kooban 78,772 kilomitir kilomitir (30,410 sq mi) oo ku dhawaad siddeed boqol oo jasiiradood, inta badan galbeedka iyo woqooyiga dhulwaynaha; gaar ahaan Hebrides, Orkney Islands iyo Shetland Islands. Iskotland waa waddanka ugu badan buuraha ee Boqortooyada Midowday (UK) iyo dusha sare ee udubdhexaadkeedu waxa uu kala soocaa Khatarta Xuduudda Sare - Dhulka Jarjuubka ah ee Scotland laga soo galo Arran ee galbeedka ilaa Stonehaven ee Bariga Ciladku waxay u kala baxaan laba gobol oo kala duwan; kuwaas oo ka mid ah Woqooyi iyo waqooyi iyo galbeedka iyo dhulka hoose ee koonfurta iyo bariga. Gobollada sare ee gobolka Hiiraan waxaa ku jira dhulalka buuraha ee Scotland, oo ay ka mid yihiin Ben Nevis oo 1,343 mitir (4,406 ft) oo ah meesha ugu sarraysa ee Islaanka Ingiriiska. Degaannada Lowland-gaar ahaan dhulka hoose ee Firfircoonida Clyde iyo Firth of Forth oo loo yaqaan 'Central Bottle' -waxay kufilan yihiin dadkana waxaa ku nool dad badan oo ku yaal Glasgow, magaalada ugu weyn Scotland, iyo Edinburgh, caasimaddeeda iyo xarunteeda siyaasadeed, inkastoo xuduudaha iyo buuradu ay ku dhex jiraan.
[[File:UKpop.svg|thumb|right|400px|Population pyramid of the United Kingdom in 2017]]
[[File:Population_pyramid_for_the_United_Kingdom_using_2011_census_data.png|thumb|right|400px|Population pyramid for the United Kingdom as at the 2011 census.]]
{| class="wikitable sortable"
|+Age structure for each five year band<ref>[http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/population-and-household-estimates-for-the-united-kingdom/rft-table-3-census-2011.xls 2011 Census: Usual resident population by five-year age group and sex, local authorities in the United Kingdom], ons.gov.uk Accessed 23 December 2012</ref>
! Ages attained<br>
(years)
! Population
! % of total
|-
| 0–4
| 3,914,000
| 6.2
|-
| 5–9
| 3,517,000
| 5.6
|-
| 10–14
| 3,670,000
| 5.8
|-
| 15–19
| 3,997,000
| 6.3
|-
| 20–24
| 4,297,000
| 6.8
|-
| 25–29
| 4,307,000
| 6.8
|-
| 30–34
| 4,126,000
| 6.5
|-
| 35–39
| 4,194,000
| 6.6
|-
| 40–44
| 4,626,000
| 7.3
|-
| 45–49
| 4,643,000
| 7.3
|-
| 50–54
| 4,095,000
| 6.5
|-
| 55–59
| 3,614,000
| 5.7
|-
| 60–64
| 3,807,000
| 6.0
|-
| 65–69
| 3,017,000
| 4.8
|-
| 70–74
| 2,463,000
| 3.9
|-
| 75–79
| 2,006,000
| 3.2
|-
| 80–84
| 1,496,000
| 2.4
|-
| 85–89
| 918,000
| 1.5
|-
| 90+
| 476,000
| 0.8
|}
== Qurbajoogta Soomaaliyeed ==
Waxaa jira koox Markhaatiyaasha Yehowah oo [[Af Soomaali]] ah.<ref>[https://apps.jw.org/ui/E/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/SO/England,%20UK/52.355518,-1.17432/@51.938641,-1.4171,6z Kulamada qaar ayaa sidoo kale lagu qabtay: Soomaali]</ref>
==Wadanmaha Deggan Britain ==
* {{Flag|Great Britain}} 57,678,000+;+ !!`?
* {{Flag|Brazil}} 13,500+
*{{Flag|Bangladesh}} 235,000+ [<ref>https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].
*{{Flag|Arab League}} 533,300+;+ [<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>]. [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Pakistan}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 129,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 938,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 250,300+[https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_States_Constitution.htm</ref>].
*{{Flag|China}} PR, 95,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
*{{Flag|South Africa}} 25,200+
== Xubin katahy==
* [[NATO]]
* [[IADB]]
* [[OECD]]
* [[ICSID]]
* [[Midowga Yurub]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Sidoo kale fiiri==
* [[USA]]
* [[Japan]]
* [[Australia]]
==Tixraac==
{{Reflist}}
{{gumud}}
{{Dalalka Yurub}}
{{commons|United Kingdom}}
[[Category:Yurub]]
[[Category:UK]]
o5fq9m84datrhbcwaplde6s2mqs28qx
Sacuudi Carabiya
0
4471
240117
239989
2022-08-18T20:54:13Z
Mwasoge
29030
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Country in Western Asia}}
{{Infobox country
| conventional_long_name = Boqortooyada Sacuudi Carabiya
ٱلْمَمْلَكَة ٱلْعَرَبِيَّة ٱلسُّعُوْدِيَّة (Carabi)
Al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah
| common_name =
| native_name =
| image_flag = Flag of Saudi Arabia.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{nowrap|لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱلله، مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ ٱلله}}<Br/>"{{transl|ar|Lā ʾilāha ʾillā Llāh, Muḥammadur rasūlu Llāh}}"<br />"There is no god but [[God in Islam|God]]; [[Muhammad]] is the messenger of God."<!--This phrasing is taken from the following saudiembassy.net reference. Also, community consensus on Wikipedia is that 'Allah' is best translated into English by 'God', with a capital 'G'. Do not change it without first raising it on the talk page.--><ref>{{cite web|url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |title=About Saudi Arabia: Facts and figures |publisher=The Royal Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120417231457/http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |archive-date=17 April 2012 }}</ref>{{efn|The ''[[Shahada|Shahādah]]'' (Statement of faith) is sometimes translated into English as 'There is no god but Allah', using the [[romanization]] of the [[Arabic language|Arabic]] word ''[[Allah|Allāh]]'' instead of its translation. The word ''Allāh'' ({{lang-ar|ٱلله}}) literally translates as ''the God'', as the prefix 'Al-' is the definite article.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithgod.html |title=God |work=Islam: Empire of Faith |publisher=PBS}}</ref>.<ref>'Islam and Christianity', ''Encyclopedia of Christianity'' (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as ''Allah''.</ref>.<ref>{{Cite encyclopedia |title=Allah |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online |author=L.Gardet}}</ref>}} (''[[Shahada]]'')
| national_anthem = {{lang|ar|ٱلنَّشِيْد ٱلْوَطَنِي ٱلسُّعُوْدِي}}<Br/>"[[National Anthem of Saudi Arabia|{{transl|ar|an-Našīd al-Waṭanīy as-Suʿūdī}}]]" <Br/> "National Anthem of Saudi Arabia"<Br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:Saudi Arabian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga|center]]</div>
| image_map = Saudi Arabia (orthographic projection).svg
| capital = [[Riyadh]]
| coordinates = {{Coord|24|39|N|46|46|E|type:city_region:SA}}
| largest_city = Riyadh
| official_languages = [[Modern Standard Arabic|Arabic]]<ref name="">CIA World Factbook</ref>{{cite web |title=Basic Law of Governance |url=https://www.moe.gov.sa/en/TheMinistry/AboutKSA/Pages/System-of-Governance.aspx |website=Ministry of Education |publisher=Ministry of Education – Kingdom of Saudi Arabia |access-date=1 September 2020}}<!-- Do not edit without talkpage consensus. -->
| regional_languages =
| religion = {{unbulleted list
|93.0% [[Islam in Saudi Arabia|Islam]] ([[State religion|official]])<ref>{{cite web |title=Saudi Arabia - The World Factbook |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |website=CIA |publisher=CIA |access-date=30 May 2021}}</ref>
*:85–90% [[Sunni Islam in Saudi Arabia|Sunni]]
*:10–15% [[Shia Islam in Saudi Arabia|Shia]]
|4.4% [[Christianity in Saudi Arabia|Christianity]]
|1.1% [[Hinduism in Saudi Arabia|Hinduism]]
|0.3% [[Buddhism in Saudi Arabia|Buddhism]]
|0.2% [[Irreligion in Saudi Arabia|Unaffiliated]] }}
| demonym = {{unbulleted list |[[Saudis|Saudi]]|Saudi Arabian}}
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Islamic state|Islamic]] [[absolute monarchy]]
| leader_title1 = [[King of Saudi Arabia|King]]
| leader_name1 = [[Salman bin Abdulaziz]]
| leader_title2 = [[Prince of Saudi Arabia|Prince of Saudi Arabia]]
| leader_name2 = [[Prince Mohammed bin Salman]]
| legislature = none{{efn|There is a [[Consultative Assembly of Saudi Arabia|Consultative Assembly]], or Shura Council, which has no legislative power.<Ref>{{cite book|first1=Robert W.|last1=Hefner|title=Remaking Muslim Politics: Pluralism, Contestation, Democratization|url=https://books.google.com/books?id=MmmVMCBej8oC&q=Saudi%2520%2522consultative%2520assembly%2522%2520no%2520legislative%2520power&pg=PA202|publisher=Princeton University Press|date=2009|isbn=978-1-4008-2639-1|page=202}}</ref> As its role is only consultative it is not considered to be a legislature.<ref>{{cite web|access-date=2021-06-06|title=Analysts: Saudi Arabia Nervous About Domestic Discontent |publisher= VoA News - English|url=https://www.voanews.com/middle-east/analysts-saudi-arabia-nervous-about-domestic-discontent|website=www.voanews.com}}</Ref>
}}
| sovereignty_type = [[History of Saudi Arabia|Establishment]]
| established_event1 = [[Emirate of Diriyah|First Saudi State]]
| established_date1 = 1744
| established_event2 = [[Emirate of Nejd|Second Saudi State]]
| established_date2 = 1824
| established_event3 = [[Emirate of Riyadh]]
| established_date3 = 13 January 1902
| established_event4 = [[Unification of Saudi Arabia|Unification]]
| established_date4 = 23 September 1932
| established_event5 = [[United Nations Charter|Admitted]][[United Nations Conference on International Organization|to the]] [[United Nations]]
| established_date5 = 24 October 1945
| established_event6 = [[Basic Law of Saudi Arabia|Current constitution]]
| established_date6 = 31 January 1992
| area_km2 = 2,149,690<Ref>name="CIA World Factbook"</Ref>
| area_rank = 12th
| area_sq_mi = 830,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 0.7
| population_estimate = 34,218,169<Ref>name=population>{{cite web|title=The total population – General Authority for Statistics|url=https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|website=stats.gov.sa|access-date=31 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403082640/https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|archive-date=3 April 2019|url-status=dead}}</Ref>
| population_census =
| population_estimate_year = 2019
| population_estimate_rank = 40th
| population_census_year =
| population_density_km2 = 15
| population_density_sq_mi = 38.8 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| population_density_rank = 174th
| GDP_PPP = $1.924 trillion <Ref>name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=86&pr1.y=9&c=456&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</Ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 14th
| GDP_PPP_per_capita = $56,817<ref>name=imf2 </ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 12th
| GDP_nominal = $779.289 billion.
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 18th
| GDP_nominal_per_capita = $23,566.
| GDP_nominal_per_capita_rank = 35th
| Gini = 45.9 <!--number only-->
| Gini_year = 2013
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |title=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |website=CIA.gov |access-date=28 May 2019}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.854 <!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref> name="UNHDR">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=15 December 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|access-date=16 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 40th
| currency = [[Saudi Riyal]] (SR)
| currency_code = SAR
| time_zone = [[Arabia Standard Time|AST]]
| utc_offset = +3
| date_format = dd/mm/yyyy ([[Hijri year|AH]])
| drives_on = Right
| calling_code = [[Telephone numbers in Saudi Arabia|+966]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.sa]] |[[السعودية.]]}}
| today =
| ethnic_groups = 69% [[Arabs|Arab]] <Br/> 31% [[Afro-Arabs|Afro-Arab]]
| ethnic_groups_year = 2017 <ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20140702033527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|url-status=dead|archive-date=2014-07-02|title=The World Factbook|date=2 July 2014}}</Ref>
| religion_ref = <Ref> name=pewl>{{cite web|title=Religious Composition by Country|url=https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf|archive-date=23 March 2018|url-status=dead|df=dmy-all|access-date=10 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20180323215031/http://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf}}</Ref>
| religion_year = 2013
}}
[[w:ar:السعودية]][[w:arc:ܣܥܘܕܝܐ]]
{{Coord|24|N|45|E|scale:10000000|display=title}}
'''Sacuudiga''' ama '''Boqortooyada Sacuudi Carabiya''' ([[Af-Carabi]] المملكة العربية السعودية ) waa wadan muslin ah oo ku yaala qaarada Aasiya, gaar ahaan mandiqada [[Bariga Dhexe|bariga dhexe]]. waxayna xad lawadagtaa, wadamada [[Ciraaq]], [[Urdun]], [[Kuweyt]], [[Qatar]], [[Baxrayn]], [[Yemen]] iyo [[Imaaraatka carabta]].
Waxaa kale oo xad lawadaagaa [[Gacanka faarisiga]], oo kaga beegan dhinaca [[Woqooyi]] [[Bari]] iyo [[Baddacas]] oo [[Galbeed]]ah dadka sucuudiga tiradooda waxaa lagu qiyaasaa, in ka badan 27 miliyan oo qof.
[[File:Riyad_Bank_logo.svg|thumb|right|398px|]]
<nowiki>Boqortooyada waxaa yimaada sanadkii in la badan 2 milyan oo ruux
Sacuudi Carabiya (/ ˌsɔːdi əreɪbiə / (ku saabsan dhawaaqa maqalka), / ˌsaʊ- / (ku saabsan codkan maqal); Carabi: السعودية as-Sucuudiyyah ama as-Sacuudiyyah), si rasmi ah Boqortooyada Sacuudi Carabiya (BSC; Carabi: المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah, ku saabsan codkani (caawimaad · info)}}}, waa dal ku yaal galbeedka Aasiya oo ka kooban qaybta jasiiradda Carabta. Sacuudi Carabiya ayaa ah gobolka ugu weyn ee madaxbannaan ee Bariga Dhexe, oo ah juqraafi ahaana shanaad ee ugu weyn Asia, tan labaad ee dunida Carabta ka dib Algeria iyo 12 -aad ee adduunka ugu weyn. . Sacuudi Carabiya ayaa xuddun u ah Jordan iyo Ciraaq waqooyi, Kuwait ilaa waqooyi bari, Qadar, Bahrain iyo Imaaraadka Imaaraadka Carabta xagga bari, Oman ilaa koonfur iyo yemen xagga koonfureed. Waxaa laga soocay Israel iyo </nowiki>[[Masar]] by Gacanka Cadaba. Waa waddanka keliya ee leh xeebta Badda Cas iyo xeebta Gacanka, oo badi dhulkeeda waxay ka kooban tahay lamadegaan, dhul hoose iyo buuro. Sacuudi Carabiya waa dhaqaalaha ugu weyn ee Bariga Dhexe ilaa Oktoobar 2018 iyo 18aad ee adduunka ugu weyn.
Xuduuda hadda ka jirta Sacuudi Carabiya waxay ahayd goobo dhaqameedyo iyo dhaqamo qadiimi ah. Taariikhda Sacuudi Carabiya waxay muujineysaa qaar ka mid ah raadintii hore ee hawlaha bani-aadamka adduunka.
[[File:Tadawul_logo.svg|thumb|right|395px|]]
Diinta labaad ee adduunka ugu weyn, Islaam, ayaa ka soo baxay maalinta casriga ah ee Sacuudi Carabiya. Horraantii 7aad, Nabiga Islaamka wuxuu midoobey dadweynaha Carabta isla markaana abuuray nidaam diimeed oo Islaami ah. Kadib markii uu geeriyooday 632, taageerayaashiisa si degdeg ah ayey u balaariyeen dhulka xukunka Muslimka ee ka baxsan Carabta, oo ka adkaaday dhulalka waaweyn ee dhulalka ah (laga bilaabo Iberian Peninsula ee galbeedka ilaa maalinta casriga ah ee Pakistan ee Bariga). Carabta oo ka soo jeeda waqooyiga Suudaan taariikhda casriga ah waxay aasaaseen Rashiidun (632-661), Umayyad (661-750), Abbasid (750-1517) iyo Fatimid (909-1171) Khaliifad iyo sidoo kale dhulal badan oo kale oo Asia ah, Afrika iyo Europe.
[[File:Riyadh_City_Logo.svg|thumb|right|398px|]][[Faisal_II_of_Saudi_Arabia_portrait.jpg|thumb|right|249px|]][[File:Fahd of Saudi Arabia Portrait.jpg|thumb|right|249px|]]
Deegaanka Sacuudi Carabiya wuxuu hore u ahaan jirey afar gobol oo kala duwan: Hejaz, Najd iyo qaybo ka mid ah Bariga Carabta (Al-Ahsa) iyo Koonfurta Carabta ('Asir') Boqortooyada Sacuudi Carabiya waxaa aasaasay sannadkii 1932 by Ibn Saud. Waxa uu ku biiray afartan gobol hal waddan iyada oo loo marayo qabsashooyin taxane ah oo laga bilaabo 1902 la qabsaday Riyadh, oo ah aabaha gurigiisa oo ka tirsan qoyskiisa, House of Saud. Sacuudi Carabiya ayaa tan iyo markii uu ahaa boqortooyo baddan, si wax-ku-ool ah oo kali-talisnimo ah loo maamulay khadadka islaamka. Dhaqdhaqaaqa diiniga ah ee Wahhabi ee kuyaal Sunniga Islaamka waxaa loo yaqaan "muhiimada ugu muhiimsan ee dhaqanka Sacuudiga"
== Taariikh ==
Sacuudiga waxee ka mid tahay wadamada Adoonta lahaan jirtay, wadanka sacuudiga waxaa la sameeyay sanadka marka oo ahaa 1902, ninka sameeyay waxa uu ahaa [[Cabdul Casiis al Sacuudi|Ibn Sacuudi]], waxaana boqortooyada Sacuudiga noqday sanadka marka oo ahaa 1932, cabdul casiis wuxuu dhalay caruur ka badan 50 ruux. Waxaana markii ugu horeesay dhaxlay boqortooyada Wiilkiisa sanadka marka uu ahaa. 1964 kii. Magaciisana waxaa la dhihi jiray (Faysal bin Cabdul Casiis Al sacuudi) wuxuuna bilaabay in uu keeno adoomo. wuxuuna sacuudiga ka abuuray goobo waxbarasho.Sida iskuulo iyo meelaha kale ee cilmiga diiniga lagu barto iyo goobo caafimaad.Sida isbitaalada.
Siyaasiyiinta wadanka sacuudiga ma eesan jeclaan jirin siyaasada wadamada reer galbeedka Sida wadanka Boqortootada ingiriiska (English) iyo wadanka kale ee maraykanka (america).
Markii uu bilaawday Dagaalkii Gacanka oo u dhaxeeyay [[Qaramada Midoobay]] (QM) iyo wadanka Ciraaq sanadka marka uu ahaay 1991, sacuudiga waxee militari soo dhoobtay xuduudkeeda, isla markaas sacuudiga waxaa lagu soo weeraray sawaariiq waxeena ku dhaceen magaalada (Riyaad) ee caasimada wadanka sacuudiga Waqtigaas kadib sacuudiga waxuu saaxiib fiican la noqday wadanka mareykanka(america) Boqorkii sacuudi carabiya ee 《Fahad bin Cabdul Casiis Al Sacuudi》 waxuu ahaan jiray boqor iyo raiisul wasaare oo loo doortay sanadka marka uu ahaa 1982 kii waxuuna dhintay sabadka marka uu ahaa 2005 tii Kadibna waxaa bedelay [[Cabdullahi bin Cabdul Casiis Al Sacuudi]].
[[File:Arabia Saudita - Expansion entre 1914 e 1934.png|thumb|Expansion dau territòri saudita entre 1910 e 1950.]]<Br/>[[File:Abdullah of Saudi Arabia.jpg|right|250px|Abdullah ibn Abd al-Aziz 2012|thump|210]]
Sacuudi Carabiya waxay ku dhawaad 80% Jasiiradda Carabta (Xuduudaha ugu weyn adduunka), oo u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya 16 ° iyo 33 ° N, iyo dhererka 34 ° iyo 56 ° E. Sababta oo ah xuduudaha koonfureed ee waddanka Imaaraadka Carabta iyo Oman ma aha mid si sax ah loo calaamadeeyay, cabbirka saxda ah ee waddanka lama yaqaan. [292] Caqabada CIA ee dunidu waxay ku qiyaastay 2,149,690 km2 (830,000 sq mi) iyo liisaska Sacuudi Carabiya oo ah gobolka 13aad ee ugu wayn dunida. Waa juquraafi ahaan waddanka ugu weyn ee Qaadka Carbeed.
[[File:Salman bin Abdull aziz December 9, 2013.jpg|thumb|right|250px]]Re.[[Salman bin 'Abd al-'Aziz Al Sa'ud|Salmān]], sovrano dal [[2015]]
==UN Tiroka==
'''682'''
Juqraafiyada Sucuudigu waxay ku badan tahay xeebta Carbeed, oo la xidhiidha semi-lama-degaanka iyo geed-geedka (eeg muuqaalka dayax-gacmeedka) iyo dhowr buurood iyo goobo dhaadheer. Xaqiiqdii, waxaa jira tiro ka mid ah loola xiriiriyey oo ay ku jiraan 647,500 km2 (250,001 sq m) Rub 'al khali ("Quarter Boos") oo ku yaalla qaybta koonfur bari ee dalka, xeebta aduunka ee ugu weyn ee cagaaran. Waxaa jira harooyin yar oo dalka ka mid ah laakiin aan lahayn wabiyada joogtada ah, si kastaba ha ahaatee wadada ayaa aad u badan. Meelaha bacrin ah waa in laga helaa kaydka alaabooyinka dhulka, basaska, iyo oases. Muuqaalka ugu muhiimsan ee ugu muhiimsan waa bareegga dhexe ee ka soo baxa Badda Cas oo si tartiib ah ugu soo degaya Caddaanka iyo Gacanka Ciraaq. Xeebta Badda Cas, waxaa jira cirif dhuxul ah, oo loo yaqaan Tihamah barbar socda taas oo ku socota dabagal balaadhan. Gobolka Koonfur galbeed ee Asir waa buuro, waxaana ku jira 3,133 m (10,279 ft) Buur Sawda, oo ah meesha ugu sarraysa dalka.
Marka laga reebo gobolka koofur galbeed ee Asir, Sacuudi Carabiya waxay leedahay cimilo cilad ah oo leh heerkul aad u sarreeya iyo heerkulka khafiifka ah ee habeenkii. Heerkulka xagaaga ee celceliska heerkulkiisu waa 45 ° C (113 ° F), laakiin wuxuu noqon karaa mid u sareeya 54 ° C (129 ° F). Xilliga jiilaalka heerkulku wuxuu yareeyaa 0 ° C (32 ° F). Guga iyo dayrta kuleylku waa diirimaad, heerkulka celcelis ahaan qiyaastii 29 ° C (84 ° F). Roobka sannadlaha ah ayaa aad u hooseeya. Goobta Asir waxay ku kala duwantahay in ay saameyn ku yeelato maraakiibta Hindiya, inta badan waxay dhacaan inta u dhexeysa bilaha Oktoobar ilaa Maarso. Celcelis ahaan 300 mm (12 in) oo ah roobabku waxay dhacaan muddadan, taas oo qiyaastii 60% roobabkii sanadlaha ahaa.!!`
==Xubin==
* [[IMF]] * *
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *`!!
* [[Jaamacada Carabta]] * *`!!
* [[Kooxda Labaatanka]] * *`!!
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
* [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanmaha Le Degaan Saudi Arabia==
*{{Flag| Sacuudi Carabiya}} 31.295,000+
*{{flag|Arab League}} 1.296,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Bangladesh}} 1.295,000+ * {{Flag|Pakistan}}1.750,000+
* {{Flag|Brazil}} 130,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* 🇪🇺'''Europeans''': 488,500++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United Kingdom}} 50,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
==Daadka deggan United Arab Emirates==
* {{Flag|United Arab Emirates}} 9,195,000+ [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 1,253,000+
* {{Flag|Arab League}} 2,139,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 952,000+ * {{Flag|Malaysia}} 11,000+ * {{Flag|Japan}} 13,000+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|Nigeria}} 200,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 255,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* 🇪🇺''''Europeans''': 388,400++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+* {{Flag|Australia}} 120,000+ *{{Flag|Canada}} 125,000 [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}} PR 65,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
.[<Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>].
The very large expatriate communities also speak their own languages, the most numerous of which, according to 2019* data: are Bengali (~1,500,000), Tagalog (~900,000), Eastern Punjabi (~800,000), Urdu (~750,000), Egyptian Arabic (~650,000), Rohingya, North Levantine Arabic (both ~500,000)[489] and Malayalam.[490].
Non-{{flag|Arab League}} State: Countries migrant workers come mainly from: '''[[ Midowga Yurub]]''', '''[[Great Britain]]''', ''[[Bangladesh]]'', '''[[Bakistaan]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Philippines]]'', and many others at 12.49+ millions.!! <REF>[[https://www.arabnews.com/saudi-arabia/news/875131]]</REF>.
[https://www.internationalinvestment.net/news/4026204/250-expats-left-saudi-arabia-3q2020][https://www.expatfocus.com/general/these-five-countries-have-the-highest-percentage-of-expats-find-out-why-2514]
Duurjoogta waxaa ka mid ah Leopard Carbeed, Jahannamo, Dhallinyaro, Dhoobleey, Koontooyin, Gaadhi, bisad ciid, iyo jerboa. Xayawaanka sida xayawaanka, oryx, leopards iyo cheetahs waxay ahaayeen kuwo badan illaa qarnigii 19aad, markii xayawaan ballaadhan ay hoos u dhigtay xayawaankan. Shimbiraha waxaa ka mid ah falcons (oo la qabto oo loo tababaray sidii loo ugaadhsiin lahaa), gorgortanka, maqaarka, waraaqaha, qashinka, iyo bulubyada. Waxaa jira noocyo kala duwan oo abeesooyin ah, kuwaas oo intooda badani yihiin kuwo qarxa. Sucuudi Carabiya waxay ku nooshahay nolol aad u qoto dheer. Deegaanka Badu-yo gaar ahaan waa nidaam hodan ah oo kala duwan. In ka badan 1200 nooc oo kalluun ayaa laga diiwaangeliyey Badda Cas, 10% oo ka mid ah kuwaan ayaa laga helaa meel kale.[https://www.saudi-expatriates.com/2015/05/foreign-workers-population-in-ksa.html]
[https://www.globalmediainsight.com/blog/saudi-arabia-population-statistics] [https://www.expatica.com/sa/moving/about/an-introduction-to-saudi-arabia-71251/#:~:text=Saudi%20Arabia%20is%20the%20Middle,population%20(around%2033%20million)]
==Eqtisaadka iyo Dhaqaale ==
Sacuudigu waa dowlada waa ugu weyn Dawladaha [[Carabta]] & [[Islaamka]] iyo kan siddeed iyo tobnaad ee ugu weyn [[aduunka]]. Xubin joogta ah iyo aasaasaha '''[[OPEC]]'''. [[Sacuudi Carabiya]] sidoo kale waa qayb ka mid ah golaha '''[[Kooxda Labaatanka]]''' oo ah mid ka mid ah dhaqaalaha ugu weyn [[aduunka]]. Dhaqaaluhu wuxuu si weyn ugu tiirsan yahay ilaalinta iyo adeegyada ay taageeraan dawladda qaranka iyo qoyska boqortooyada.`
Iyada oo lagu qiyaasay qiimihiisu yahay US$ ''33.00'' trillion, [[Sacuudi Carabiya]] waxa uu leeyahay kaydka khayraadka dabiiciga ah ee labaad ee ugu qiimaha badan. Inta badan kaydka Sucuudigu waxa uu ku jiraa qaab batroolka iyo gaasta dabiiciga ah. Dalku wuxuu leeyahay kaydka kaydka batroolka ee la xaqiijiyay ee labaad, iyo kaydka gaaska dabiiciga ah ee shanaad ee ugu wayn. Sacuudiga ayaa hadda ah dalka ugu badan ee dhoofiya batroolka [[aduunka]].!!
'''[[Saudi aramco]]''', ama '''Saudi Arabian Oil Company''', waa shirkadda ugu weyn adduunka marka la eego suuq-geynta suuqa oo dhan US$ '''8.9''' trillion, in kasta oo saamiyadeeda ganacsigu ay ku fadhiyaan US$ ''2.36'' trillion, wax yar ka horreeya '''[[Abbal]] Inc'''. Shirkaddu waa shirkadda ugu weyn ee isku dhafka ah ee saliidda iyo gaaska. Waxay xarunteedu tahay Dhahran, [[Sacuudi Carabiya]] waxayna ka shaqeysaa adduunka oo dhan, iyadoo shaqaaleysiisay in ka badan 70,000 oo qof.
Shirkadda ayaa si guud u shaacbaxday Diseembar 2019 markii ay iibisay US$ '''1.98''' tiriliyan oo saami ah, taasoo ah bixinta ugu weyn ee bilawga ah ee dadweynaha taariikhda.<ReF>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>.!!
[[Sacuudi Carabiya]] waxa uu kamid yahay wadanka ugu soo saaritaanka badan shiidaalka ceyriinka ah iyo saliida sisaa darteed sacuudiga waa in uu '''[[Midowga Yurub]]''' da iyo '''[[Midowga Afrika]]''' da la saaxiibto.<Ref>https://incorporated.zone/largest-companies-by-market-cap-in-the-world/</Ref>.!!
== jawiga ==
wadanka sacuudiga waa wadan aad u kulul waayo waxaa ku yaalo saxaro weyn oo daboola 40% wadanka oo dhan
[[File:Foreign workers in Saudi Arabia.png|250px|thumb|Dhul balaadhinta Sucuudiga intii u dhaxaysay 1960kii iyo 1990kii.png]]
{| class="wikitable centre"
[[File:Persian Gulf economy map PL.png||thumb|Mapa economica del Golf Persic]][[File:Top_ten_military_expenditures_in_US$_Bn._in_2014,_according_to_the_International_Institute_for_Strategic_Studies.PNG|thumb|Worldwide military spending 2014&15*_*`|250px|left]][[File:Worldwide military spending 2005 (horizontal).svg|250px|right]]
|-
!scope=col| ||scope=col|Numéro ||scope=col|Province ||scope=col|Capitale
|-
|
|-
|[01.]
| [[Al Bahah |Al Bahah Area]]
| [[Al Bahah]]
|-
|[02.]
| [[Riyadh|Le Riyadh]]
| [[Riyadh]]
|-
|[03.]
| [[Al Jawf|Al Jawf]]
| [[Sakaka]]
|-
|[04.]
| [[Medina|Le Médine]]
| [[Médine]]
|-
|[05.]
| [[Al Qasim|Al Qasim]]
| [[Buraydah]]
|-
|[06.]
| [[Tabuk|Le Tabuk]]
| [[Tabuk]]
|-
|[07.]
| [[Ach-Charqiya|Ach-Charqiya]]
| [[Dammam (Arabie saoudite)|Dammam]]
|-
|[08.]
| [[Makkah|Le Mecque]]
| [[Le Mecque]]
|-
|[09.]
| [[Asir|Le Asir]]
| [[Abha (Arabie saoudite)|Abha Area]]
|-
|[10.]
| [[Haïl|Le Haïl]]
| [[Haïl]]
|-
|[11.]
| [[Jizan (province)|Le Jizan]]
| [[Jizan]]
|-
|[12.]
| [[Najran|Le Najran]]
| [[Le Najran]]
|-
|[13.]
| [[Northern Region|Northern Region]]
| [[Le Arar]]
|-
|}
{{Dalalka Bariga}}
[[Category:Sucuudiga]]
[[Category:Wadamada Carabta]]
==Sido kale Fiiri==
* [[Ciraaq]]
* [[Masar]]
* [[Urdun]]
* [[Cumaan]]
* [[Yemen]]
* [[Falastiin]]
* [[Saudi aramco]]
* [[Imaaraatka Carabta]]
* [[Sacuudi Visa Dalalka]]
* [[Mohammad bin Salman]]
* [[https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101991005 A Kingdom Built on Sand, Oil, and Religion.!!`]]
<ref>https://arabic.sputniknews.com/20200428/%D8%A3%D9%83%D8%A8%D8%B1-5-%D8%AF%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%86-%D8%AD%D9%8A%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A-1045299111.html</ref>.
References//
sqfqm1i7d68s199kfkgnm049wl3r9du
240118
240117
2022-08-18T21:09:07Z
Mwasoge
29030
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Country in Western Asia}}
{{Infobox country
| conventional_long_name = Boqortooyada Sacuudi Carabiya
ٱلْمَمْلَكَة ٱلْعَرَبِيَّة ٱلسُّعُوْدِيَّة (Carabi)
Al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah
| common_name =
| native_name =
| image_flag = Flag of Saudi Arabia.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{nowrap|لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱلله، مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ ٱلله}}<Br/>"{{transl|ar|Lā ʾilāha ʾillā Llāh, Muḥammadur rasūlu Llāh}}"<br />"There is no god but [[God in Islam|God]]; [[Muhammad]] is the messenger of God."<!--This phrasing is taken from the following saudiembassy.net reference. Also, community consensus on Wikipedia is that 'Allah' is best translated into English by 'God', with a capital 'G'. Do not change it without first raising it on the talk page.--><ref>{{cite web|url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |title=About Saudi Arabia: Facts and figures |publisher=The Royal Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120417231457/http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |archive-date=17 April 2012 }}</ref>{{efn|The ''[[Shahada|Shahādah]]'' (Statement of faith) is sometimes translated into English as 'There is no god but Allah', using the [[romanization]] of the [[Arabic language|Arabic]] word ''[[Allah|Allāh]]'' instead of its translation. The word ''Allāh'' ({{lang-ar|ٱلله}}) literally translates as ''the God'', as the prefix 'Al-' is the definite article.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithgod.html |title=God |work=Islam: Empire of Faith |publisher=PBS}}</ref>.<ref>'Islam and Christianity', ''Encyclopedia of Christianity'' (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as ''Allah''.</ref>.<ref>{{Cite encyclopedia |title=Allah |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online |author=L.Gardet}}</ref>}} (''[[Shahada]]'')
| national_anthem = {{lang|ar|ٱلنَّشِيْد ٱلْوَطَنِي ٱلسُّعُوْدِي}}<Br/>"[[National Anthem of Saudi Arabia|{{transl|ar|an-Našīd al-Waṭanīy as-Suʿūdī}}]]" <Br/> "National Anthem of Saudi Arabia"<Br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:Saudi Arabian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga|center]]</div>
| image_map = Saudi Arabia (orthographic projection).svg
| capital = [[Riyadh]]
| coordinates = {{Coord|24|39|N|46|46|E|type:city_region:SA}}
| largest_city = Riyadh
| official_languages = [[Modern Standard Arabic|Arabic]]<ref name="">CIA World Factbook</ref>{{cite web |title=Basic Law of Governance |url=https://www.moe.gov.sa/en/TheMinistry/AboutKSA/Pages/System-of-Governance.aspx |website=Ministry of Education |publisher=Ministry of Education – Kingdom of Saudi Arabia |access-date=1 September 2020}}<!-- Do not edit without talkpage consensus. -->
| regional_languages =
| religion = {{unbulleted list
|93.0% [[Islam in Saudi Arabia|Islam]] ([[State religion|official]])<ref>{{cite web |title=Saudi Arabia - The World Factbook |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |website=CIA |publisher=CIA |access-date=30 May 2021}}</ref>
*:85–90% [[Sunni Islam in Saudi Arabia|Sunni]]
*:10–15% [[Shia Islam in Saudi Arabia|Shia]]
|4.4% [[Christianity in Saudi Arabia|Christianity]]
|1.1% [[Hinduism in Saudi Arabia|Hinduism]]
|0.3% [[Buddhism in Saudi Arabia|Buddhism]]
|0.2% [[Irreligion in Saudi Arabia|Unaffiliated]] }}
| demonym = {{unbulleted list |[[Saudis|Saudi]]|Saudi Arabian}}
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Islamic state|Islamic]] [[absolute monarchy]]
| leader_title1 = [[King of Saudi Arabia|King]]
| leader_name1 = [[Salman bin Abdulaziz]]
| leader_title2 = [[Prince of Saudi Arabia|Prince of Saudi Arabia]]
| leader_name2 = [[Prince Mohammed bin Salman]]
| legislature = none{{efn|There is a [[Consultative Assembly of Saudi Arabia|Consultative Assembly]], or Shura Council, which has no legislative power.<Ref>{{cite book|first1=Robert W.|last1=Hefner|title=Remaking Muslim Politics: Pluralism, Contestation, Democratization|url=https://books.google.com/books?id=MmmVMCBej8oC&q=Saudi%2520%2522consultative%2520assembly%2522%2520no%2520legislative%2520power&pg=PA202|publisher=Princeton University Press|date=2009|isbn=978-1-4008-2639-1|page=202}}</ref> As its role is only consultative it is not considered to be a legislature.<ref>{{cite web|access-date=2021-06-06|title=Analysts: Saudi Arabia Nervous About Domestic Discontent |publisher= VoA News - English|url=https://www.voanews.com/middle-east/analysts-saudi-arabia-nervous-about-domestic-discontent|website=www.voanews.com}}</Ref>
}}
| sovereignty_type = [[History of Saudi Arabia|Establishment]]
| established_event1 = [[Emirate of Diriyah|First Saudi State]]
| established_date1 = 1744
| established_event2 = [[Emirate of Nejd|Second Saudi State]]
| established_date2 = 1824
| established_event3 = [[Emirate of Riyadh]]
| established_date3 = 13 January 1902
| established_event4 = [[Unification of Saudi Arabia|Unification]]
| established_date4 = 23 September 1932
| established_event5 = [[United Nations Charter|Admitted]][[United Nations Conference on International Organization|to the]] [[United Nations]]
| established_date5 = 24 October 1945
| established_event6 = [[Basic Law of Saudi Arabia|Current constitution]]
| established_date6 = 31 January 1992
| area_km2 = 2,149,690<Ref>name="CIA World Factbook"</Ref>
| area_rank = 12th
| area_sq_mi = 830,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 0.7
| population_estimate = 34,218,169<Ref>name=population>{{cite web|title=The total population – General Authority for Statistics|url=https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|website=stats.gov.sa|access-date=31 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403082640/https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|archive-date=3 April 2019|url-status=dead}}</Ref>
| population_census =
| population_estimate_year = 2019
| population_estimate_rank = 40th
| population_census_year =
| population_density_km2 = 15
| population_density_sq_mi = 38.8 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| population_density_rank = 174th
| GDP_PPP = $1.924 trillion <Ref>name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=86&pr1.y=9&c=456&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</Ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 14th
| GDP_PPP_per_capita = $56,817<ref>name=imf2 </ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 12th
| GDP_nominal = $779.289 billion.
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 18th
| GDP_nominal_per_capita = $23,566.
| GDP_nominal_per_capita_rank = 35th
| Gini = 45.9 <!--number only-->
| Gini_year = 2013
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |title=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |website=CIA.gov |access-date=28 May 2019}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.854 <!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref> name="UNHDR">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=15 December 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|access-date=16 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 40th
| currency = [[Saudi Riyal]] (SR)
| currency_code = SAR
| time_zone = [[Arabia Standard Time|AST]]
| utc_offset = +3
| date_format = dd/mm/yyyy ([[Hijri year|AH]])
| drives_on = Right
| calling_code = [[Telephone numbers in Saudi Arabia|+966]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.sa]] |[[السعودية.]]}}
| today =
| ethnic_groups = 69% [[Arabs|Arab]] <Br/> 31% [[Afro-Arabs|Afro-Arab]]
| ethnic_groups_year = 2017 <ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20140702033527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|url-status=dead|archive-date=2014-07-02|title=The World Factbook|date=2 July 2014}}</Ref>
| religion_ref = <Ref> name=pewl>{{cite web|title=Religious Composition by Country|url=https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf|archive-date=23 March 2018|url-status=dead|df=dmy-all|access-date=10 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20180323215031/http://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf}}</Ref>
| religion_year = 2013
}}
[[w:ar:السعودية]][[w:arc:ܣܥܘܕܝܐ]]
{{Coord|24|N|45|E|scale:10000000|display=title}}
'''Sacuudiga''' ama '''Boqortooyada Sacuudi Carabiya''' ([[Af-Carabi]] المملكة العربية السعودية ) waa wadan muslin ah oo ku yaala qaarada Aasiya, gaar ahaan mandiqada [[Bariga Dhexe|bariga dhexe]]. waxayna xad lawadagtaa, wadamada [[Ciraaq]], [[Urdun]], [[Kuweyt]], [[Qatar]], [[Baxrayn]], [[Yemen]] iyo [[Imaaraatka carabta]].
Waxaa kale oo xad lawadaagaa [[Gacanka faarisiga]], oo kaga beegan dhinaca [[Woqooyi]] [[Bari]] iyo [[Baddacas]] oo [[Galbeed]]ah dadka sucuudiga tiradooda waxaa lagu qiyaasaa, in ka badan 27 miliyan oo qof.
[[File:Riyad_Bank_logo.svg|thumb|right|398px|]]
<nowiki>Boqortooyada waxaa yimaada sanadkii in la badan 2 milyan oo ruux
Sacuudi Carabiya (/ ˌsɔːdi əreɪbiə / (ku saabsan dhawaaqa maqalka), / ˌsaʊ- / (ku saabsan codkan maqal); Carabi: السعودية as-Sucuudiyyah ama as-Sacuudiyyah), si rasmi ah Boqortooyada Sacuudi Carabiya (BSC; Carabi: المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah, ku saabsan codkani (caawimaad · info)}}}, waa dal ku yaal galbeedka Aasiya oo ka kooban qaybta jasiiradda Carabta. Sacuudi Carabiya ayaa ah gobolka ugu weyn ee madaxbannaan ee Bariga Dhexe, oo ah juqraafi ahaana shanaad ee ugu weyn Asia, tan labaad ee dunida Carabta ka dib Algeria iyo 12 -aad ee adduunka ugu weyn. . Sacuudi Carabiya ayaa xuddun u ah Jordan iyo Ciraaq waqooyi, Kuwait ilaa waqooyi bari, Qadar, Bahrain iyo Imaaraadka Imaaraadka Carabta xagga bari, Oman ilaa koonfur iyo yemen xagga koonfureed. Waxaa laga soocay Israel iyo </nowiki>[[Masar]] by Gacanka Cadaba. Waa waddanka keliya ee leh xeebta Badda Cas iyo xeebta Gacanka, oo badi dhulkeeda waxay ka kooban tahay lamadegaan, dhul hoose iyo buuro. Sacuudi Carabiya waa dhaqaalaha ugu weyn ee Bariga Dhexe ilaa Oktoobar 2018 iyo 18aad ee adduunka ugu weyn.
Xuduuda hadda ka jirta Sacuudi Carabiya waxay ahayd goobo dhaqameedyo iyo dhaqamo qadiimi ah. Taariikhda Sacuudi Carabiya waxay muujineysaa qaar ka mid ah raadintii hore ee hawlaha bani-aadamka adduunka.
[[File:Tadawul_logo.svg|thumb|right|395px|]]
Diinta labaad ee adduunka ugu weyn, Islaam, ayaa ka soo baxay maalinta casriga ah ee Sacuudi Carabiya. Horraantii 7aad, Nabiga Islaamka wuxuu midoobey dadweynaha Carabta isla markaana abuuray nidaam diimeed oo Islaami ah. Kadib markii uu geeriyooday 632, taageerayaashiisa si degdeg ah ayey u balaariyeen dhulka xukunka Muslimka ee ka baxsan Carabta, oo ka adkaaday dhulalka waaweyn ee dhulalka ah (laga bilaabo Iberian Peninsula ee galbeedka ilaa maalinta casriga ah ee Pakistan ee Bariga). Carabta oo ka soo jeeda waqooyiga Suudaan taariikhda casriga ah waxay aasaaseen Rashiidun (632-661), Umayyad (661-750), Abbasid (750-1517) iyo Fatimid (909-1171) Khaliifad iyo sidoo kale dhulal badan oo kale oo Asia ah, Afrika iyo Europe.
[[File:Riyadh_City_Logo.svg|thumb|right|398px|]][[Faisal_II_of_Saudi_Arabia_portrait.jpg|thumb|right|249px|]][[File:Fahd of Saudi Arabia Portrait.jpg|thumb|right|249px|]]
Deegaanka Sacuudi Carabiya wuxuu hore u ahaan jirey afar gobol oo kala duwan: Hejaz, Najd iyo qaybo ka mid ah Bariga Carabta (Al-Ahsa) iyo Koonfurta Carabta ('Asir') Boqortooyada Sacuudi Carabiya waxaa aasaasay sannadkii 1932 by Ibn Saud. Waxa uu ku biiray afartan gobol hal waddan iyada oo loo marayo qabsashooyin taxane ah oo laga bilaabo 1902 la qabsaday Riyadh, oo ah aabaha gurigiisa oo ka tirsan qoyskiisa, House of Saud. Sacuudi Carabiya ayaa tan iyo markii uu ahaa boqortooyo baddan, si wax-ku-ool ah oo kali-talisnimo ah loo maamulay khadadka islaamka. Dhaqdhaqaaqa diiniga ah ee Wahhabi ee kuyaal Sunniga Islaamka waxaa loo yaqaan "muhiimada ugu muhiimsan ee dhaqanka Sacuudiga"
== Taariikh ==
Sacuudiga waxee ka mid tahay wadamada Adoonta lahaan jirtay, wadanka sacuudiga waxaa la sameeyay sanadka marka oo ahaa 1902, ninka sameeyay waxa uu ahaa [[Cabdul Casiis al Sacuudi|Ibn Sacuudi]], waxaana boqortooyada Sacuudiga noqday sanadka marka oo ahaa 1932, cabdul casiis wuxuu dhalay caruur ka badan 50 ruux. Waxaana markii ugu horeesay dhaxlay boqortooyada Wiilkiisa sanadka marka uu ahaa. 1964 kii. Magaciisana waxaa la dhihi jiray (Faysal bin Cabdul Casiis Al sacuudi) wuxuuna bilaabay in uu keeno adoomo. wuxuuna sacuudiga ka abuuray goobo waxbarasho.Sida iskuulo iyo meelaha kale ee cilmiga diiniga lagu barto iyo goobo caafimaad.Sida isbitaalada.
Siyaasiyiinta wadanka sacuudiga ma eesan jeclaan jirin siyaasada wadamada reer galbeedka Sida wadanka Boqortootada ingiriiska (English) iyo wadanka kale ee maraykanka (america).
Markii uu bilaawday Dagaalkii Gacanka oo u dhaxeeyay [[Qaramada Midoobay]] (QM) iyo wadanka Ciraaq sanadka marka uu ahaay 1991, sacuudiga waxee militari soo dhoobtay xuduudkeeda, isla markaas sacuudiga waxaa lagu soo weeraray sawaariiq waxeena ku dhaceen magaalada (Riyaad) ee caasimada wadanka sacuudiga Waqtigaas kadib sacuudiga waxuu saaxiib fiican la noqday wadanka mareykanka(america) Boqorkii sacuudi carabiya ee 《Fahad bin Cabdul Casiis Al Sacuudi》 waxuu ahaan jiray boqor iyo raiisul wasaare oo loo doortay sanadka marka uu ahaa 1982 kii waxuuna dhintay sabadka marka uu ahaa 2005 tii Kadibna waxaa bedelay [[Cabdullahi bin Cabdul Casiis Al Sacuudi]].
[[File:Arabia Saudita - Expansion entre 1914 e 1934.png|thumb|Expansion dau territòri saudita entre 1910 e 1950.]]<Br/>[[File:Abdullah of Saudi Arabia.jpg|right|250px|Abdullah ibn Abd al-Aziz 2012|thump|210]]
Sacuudi Carabiya waxay ku dhawaad 80% Jasiiradda Carabta (Xuduudaha ugu weyn adduunka), oo u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya 16 ° iyo 33 ° N, iyo dhererka 34 ° iyo 56 ° E. Sababta oo ah xuduudaha koonfureed ee waddanka Imaaraadka Carabta iyo Oman ma aha mid si sax ah loo calaamadeeyay, cabbirka saxda ah ee waddanka lama yaqaan. [292] Caqabada CIA ee dunidu waxay ku qiyaastay 2,149,690 km2 (830,000 sq mi) iyo liisaska Sacuudi Carabiya oo ah gobolka 13aad ee ugu wayn dunida. Waa juquraafi ahaan waddanka ugu weyn ee Qaadka Carbeed.
[[File:Salman bin Abdull aziz December 9, 2013.jpg|thumb|right|250px]]Re.[[Salman bin 'Abd al-'Aziz Al Sa'ud|Salmān]], sovrano dal [[2015]]
==UN Tiroka==
'''682'''
Juqraafiyada Sucuudigu waxay ku badan tahay xeebta Carbeed, oo la xidhiidha semi-lama-degaanka iyo geed-geedka (eeg muuqaalka dayax-gacmeedka) iyo dhowr buurood iyo goobo dhaadheer. Xaqiiqdii, waxaa jira tiro ka mid ah loola xiriiriyey oo ay ku jiraan 647,500 km2 (250,001 sq m) Rub 'al khali ("Quarter Boos") oo ku yaalla qaybta koonfur bari ee dalka, xeebta aduunka ee ugu weyn ee cagaaran. Waxaa jira harooyin yar oo dalka ka mid ah laakiin aan lahayn wabiyada joogtada ah, si kastaba ha ahaatee wadada ayaa aad u badan. Meelaha bacrin ah waa in laga helaa kaydka alaabooyinka dhulka, basaska, iyo oases. Muuqaalka ugu muhiimsan ee ugu muhiimsan waa bareegga dhexe ee ka soo baxa Badda Cas oo si tartiib ah ugu soo degaya Caddaanka iyo Gacanka Ciraaq. Xeebta Badda Cas, waxaa jira cirif dhuxul ah, oo loo yaqaan Tihamah barbar socda taas oo ku socota dabagal balaadhan. Gobolka Koonfur galbeed ee Asir waa buuro, waxaana ku jira 3,133 m (10,279 ft) Buur Sawda, oo ah meesha ugu sarraysa dalka.
Marka laga reebo gobolka koofur galbeed ee Asir, Sacuudi Carabiya waxay leedahay cimilo cilad ah oo leh heerkul aad u sarreeya iyo heerkulka khafiifka ah ee habeenkii. Heerkulka xagaaga ee celceliska heerkulkiisu waa 45 ° C (113 ° F), laakiin wuxuu noqon karaa mid u sareeya 54 ° C (129 ° F). Xilliga jiilaalka heerkulku wuxuu yareeyaa 0 ° C (32 ° F). Guga iyo dayrta kuleylku waa diirimaad, heerkulka celcelis ahaan qiyaastii 29 ° C (84 ° F). Roobka sannadlaha ah ayaa aad u hooseeya. Goobta Asir waxay ku kala duwantahay in ay saameyn ku yeelato maraakiibta Hindiya, inta badan waxay dhacaan inta u dhexeysa bilaha Oktoobar ilaa Maarso. Celcelis ahaan 300 mm (12 in) oo ah roobabku waxay dhacaan muddadan, taas oo qiyaastii 60% roobabkii sanadlaha ahaa.!!`
==Xubin==
* [[IMF]] * *
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *`!!
* [[Jaamacada Carabta]] * *`!!
* [[Kooxda Labaatanka]] * *`!!
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
* [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanmaha Le Degaan Saudi Arabia==
*{{Flag| Sacuudi Carabiya}} 31.295,000+
*{{flag|Arab League}} 1.296,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Bangladesh}} 1.295,000+ * {{Flag|Pakistan}}1.750,000+
* {{Flag|Brazil}} 130,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* 🇪🇺'''Europeans''': 349,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United Kingdom}} 50,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
==Daadka deggan United Arab Emirates==
* {{Flag|United Arab Emirates}} 9,195,000+ [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 1,253,000+
* {{Flag|Arab League}} 2,139,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 952,000+ * {{Flag|Malaysia}} 11,000+ * {{Flag|Japan}} 13,000+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|Nigeria}} 200,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 255,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* 🇪🇺''''Europeans''': 469,300++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+* {{Flag|Australia}} 120,000+ *{{Flag|Canada}} 125,000 [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}}PR; CHINA: 65,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
.[<Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>].
The very large expatriate communities also speak their own languages, the most numerous of which, according to 2019* data: are Bengali (~1,500,000), Tagalog (~900,000), Eastern Punjabi (~800,000), Urdu (~750,000), Egyptian Arabic (~650,000), Rohingya, North Levantine Arabic (both ~500,000)[489] and Malayalam.[490].
Non-{{flag|Arab League}} State: Countries migrant workers come mainly from: '''[[ Midowga Yurub]]''', '''[[Great Britain]]''', ''[[Bangladesh]]'', '''[[Bakistaan]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Philippines]]'', and many others at 12.49+ millions.!! <REF>[[https://www.arabnews.com/saudi-arabia/news/875131]]</REF>.
[https://www.internationalinvestment.net/news/4026204/250-expats-left-saudi-arabia-3q2020][https://www.expatfocus.com/general/these-five-countries-have-the-highest-percentage-of-expats-find-out-why-2514]
Duurjoogta waxaa ka mid ah Leopard Carbeed, Jahannamo, Dhallinyaro, Dhoobleey, Koontooyin, Gaadhi, bisad ciid, iyo jerboa. Xayawaanka sida xayawaanka, oryx, leopards iyo cheetahs waxay ahaayeen kuwo badan illaa qarnigii 19aad, markii xayawaan ballaadhan ay hoos u dhigtay xayawaankan. Shimbiraha waxaa ka mid ah falcons (oo la qabto oo loo tababaray sidii loo ugaadhsiin lahaa), gorgortanka, maqaarka, waraaqaha, qashinka, iyo bulubyada. Waxaa jira noocyo kala duwan oo abeesooyin ah, kuwaas oo intooda badani yihiin kuwo qarxa. Sucuudi Carabiya waxay ku nooshahay nolol aad u qoto dheer. Deegaanka Badu-yo gaar ahaan waa nidaam hodan ah oo kala duwan. In ka badan 1200 nooc oo kalluun ayaa laga diiwaangeliyey Badda Cas, 10% oo ka mid ah kuwaan ayaa laga helaa meel kale.[https://www.saudi-expatriates.com/2015/05/foreign-workers-population-in-ksa.html]
[https://www.globalmediainsight.com/blog/saudi-arabia-population-statistics] [https://www.expatica.com/sa/moving/about/an-introduction-to-saudi-arabia-71251/#:~:text=Saudi%20Arabia%20is%20the%20Middle,population%20(around%2033%20million)]
==Eqtisaadka iyo Dhaqaale ==
Sacuudigu waa dowlada waa ugu weyn Dawladaha [[Carabta]] & [[Islaamka]] iyo kan siddeed iyo tobnaad ee ugu weyn [[aduunka]]. Xubin joogta ah iyo aasaasaha '''[[OPEC]]'''. [[Sacuudi Carabiya]] sidoo kale waa qayb ka mid ah golaha '''[[Kooxda Labaatanka]]''' oo ah mid ka mid ah dhaqaalaha ugu weyn [[aduunka]]. Dhaqaaluhu wuxuu si weyn ugu tiirsan yahay ilaalinta iyo adeegyada ay taageeraan dawladda qaranka iyo qoyska boqortooyada.`
Iyada oo lagu qiyaasay qiimihiisu yahay US$ ''33.00'' trillion, [[Sacuudi Carabiya]] waxa uu leeyahay kaydka khayraadka dabiiciga ah ee labaad ee ugu qiimaha badan. Inta badan kaydka Sucuudigu waxa uu ku jiraa qaab batroolka iyo gaasta dabiiciga ah. Dalku wuxuu leeyahay kaydka kaydka batroolka ee la xaqiijiyay ee labaad, iyo kaydka gaaska dabiiciga ah ee shanaad ee ugu wayn. Sacuudiga ayaa hadda ah dalka ugu badan ee dhoofiya batroolka [[aduunka]].!!
'''[[Saudi aramco]]''', ama '''Saudi Arabian Oil Company''', waa shirkadda ugu weyn adduunka marka la eego suuq-geynta suuqa oo dhan US$ '''8.9''' trillion, in kasta oo saamiyadeeda ganacsigu ay ku fadhiyaan US$ ''2.36'' trillion, wax yar ka horreeya '''[[Abbal]] Inc'''. Shirkaddu waa shirkadda ugu weyn ee isku dhafka ah ee saliidda iyo gaaska. Waxay xarunteedu tahay Dhahran, [[Sacuudi Carabiya]] waxayna ka shaqeysaa adduunka oo dhan, iyadoo shaqaaleysiisay in ka badan 70,000 oo qof.
Shirkadda ayaa si guud u shaacbaxday Diseembar 2019 markii ay iibisay US$ '''1.98''' tiriliyan oo saami ah, taasoo ah bixinta ugu weyn ee bilawga ah ee dadweynaha taariikhda.<ReF>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>.!!
[[Sacuudi Carabiya]] waxa uu kamid yahay wadanka ugu soo saaritaanka badan shiidaalka ceyriinka ah iyo saliida sisaa darteed sacuudiga waa in uu '''[[Midowga Yurub]]''' da iyo '''[[Midowga Afrika]]''' da la saaxiibto.<Ref>https://incorporated.zone/largest-companies-by-market-cap-in-the-world/</Ref>.!!
== jawiga ==
wadanka sacuudiga waa wadan aad u kulul waayo waxaa ku yaalo saxaro weyn oo daboola 40% wadanka oo dhan
[[File:Foreign workers in Saudi Arabia.png|250px|thumb|Dhul balaadhinta Sucuudiga intii u dhaxaysay 1960kii iyo 1990kii.png]]
{| class="wikitable centre"
[[File:Persian Gulf economy map PL.png||thumb|Mapa economica del Golf Persic]][[File:Top_ten_military_expenditures_in_US$_Bn._in_2014,_according_to_the_International_Institute_for_Strategic_Studies.PNG|thumb|Worldwide military spending 2014&15*_*`|250px|left]][[File:Worldwide military spending 2005 (horizontal).svg|250px|right]]
|-
!scope=col| ||scope=col|Numéro ||scope=col|Province ||scope=col|Capitale
|-
|
|-
|[01.]
| [[Al Bahah |Al Bahah Area]]
| [[Al Bahah]]
|-
|[02.]
| [[Riyadh|Le Riyadh]]
| [[Riyadh]]
|-
|[03.]
| [[Al Jawf|Al Jawf]]
| [[Sakaka]]
|-
|[04.]
| [[Medina|Le Médine]]
| [[Médine]]
|-
|[05.]
| [[Al Qasim|Al Qasim]]
| [[Buraydah]]
|-
|[06.]
| [[Tabuk|Le Tabuk]]
| [[Tabuk]]
|-
|[07.]
| [[Ach-Charqiya|Ach-Charqiya]]
| [[Dammam (Arabie saoudite)|Dammam]]
|-
|[08.]
| [[Makkah|Le Mecque]]
| [[Le Mecque]]
|-
|[09.]
| [[Asir|Le Asir]]
| [[Abha (Arabie saoudite)|Abha Area]]
|-
|[10.]
| [[Haïl|Le Haïl]]
| [[Haïl]]
|-
|[11.]
| [[Jizan (province)|Le Jizan]]
| [[Jizan]]
|-
|[12.]
| [[Najran|Le Najran]]
| [[Le Najran]]
|-
|[13.]
| [[Northern Region|Northern Region]]
| [[Le Arar]]
|-
|}
{{Dalalka Bariga}}
[[Category:Sucuudiga]]
[[Category:Wadamada Carabta]]
==Sido kale Fiiri==
* [[Ciraaq]]
* [[Masar]]
* [[Urdun]]
* [[Cumaan]]
* [[Yemen]]
* [[Falastiin]]
* [[Saudi aramco]]
* [[Imaaraatka Carabta]]
* [[Sacuudi Visa Dalalka]]
* [[Mohammad bin Salman]]
* [[https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101991005 A Kingdom Built on Sand, Oil, and Religion.!!`]]
<ref>https://arabic.sputniknews.com/20200428/%D8%A3%D9%83%D8%A8%D8%B1-5-%D8%AF%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%86-%D8%AD%D9%8A%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A-1045299111.html</ref>.
References//
rqzwf6cd4zx1cuip19g7l4d39ss2378
240165
240118
2022-08-19T07:08:55Z
70.50.139.221
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Country in Western Asia}}
{{Infobox country
| conventional_long_name = Boqortooyada Sacuudi Carabiya
ٱلْمَمْلَكَة ٱلْعَرَبِيَّة ٱلسُّعُوْدِيَّة (Carabi)
Al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah
| common_name =
| native_name =
| image_flag = Flag of Saudi Arabia.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{nowrap|لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱلله، مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ ٱلله}}<Br/>"{{transl|ar|Lā ʾilāha ʾillā Llāh, Muḥammadur rasūlu Llāh}}"<br />"There is no god but [[God in Islam|God]]; [[Muhammad]] is the messenger of God."<!--This phrasing is taken from the following saudiembassy.net reference. Also, community consensus on Wikipedia is that 'Allah' is best translated into English by 'God', with a capital 'G'. Do not change it without first raising it on the talk page.--><ref>{{cite web|url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |title=About Saudi Arabia: Facts and figures |publisher=The Royal Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120417231457/http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |archive-date=17 April 2012 }}</ref>{{efn|The ''[[Shahada|Shahādah]]'' (Statement of faith) is sometimes translated into English as 'There is no god but Allah', using the [[romanization]] of the [[Arabic language|Arabic]] word ''[[Allah|Allāh]]'' instead of its translation. The word ''Allāh'' ({{lang-ar|ٱلله}}) literally translates as ''the God'', as the prefix 'Al-' is the definite article.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithgod.html |title=God |work=Islam: Empire of Faith |publisher=PBS}}</ref>.<ref>'Islam and Christianity', ''Encyclopedia of Christianity'' (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as ''Allah''.</ref>.<ref>{{Cite encyclopedia |title=Allah |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online |author=L.Gardet}}</ref>}} (''[[Shahada]]'')
| national_anthem = {{lang|ar|ٱلنَّشِيْد ٱلْوَطَنِي ٱلسُّعُوْدِي}}<Br/>"[[National Anthem of Saudi Arabia|{{transl|ar|an-Našīd al-Waṭanīy as-Suʿūdī}}]]" <Br/> "National Anthem of Saudi Arabia"<Br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:Saudi Arabian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga|center]]</div>
| image_map = Saudi Arabia (orthographic projection).svg
| capital = [[Riyadh]]
| coordinates = {{Coord|24|39|N|46|46|E|type:city_region:SA}}
| largest_city = Riyadh
| official_languages = [[Modern Standard Arabic|Arabic]]<ref name="">CIA World Factbook</ref>{{cite web |title=Basic Law of Governance |url=https://www.moe.gov.sa/en/TheMinistry/AboutKSA/Pages/System-of-Governance.aspx |website=Ministry of Education |publisher=Ministry of Education – Kingdom of Saudi Arabia |access-date=1 September 2020}}<!-- Do not edit without talkpage consensus. -->
| regional_languages =
| religion = {{unbulleted list
|93.0% [[Islam in Saudi Arabia|Islam]] ([[State religion|official]])<ref>{{cite web |title=Saudi Arabia - The World Factbook |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |website=CIA |publisher=CIA |access-date=30 May 2021}}</ref>
*:85–90% [[Sunni Islam in Saudi Arabia|Sunni]]
*:10–15% [[Shia Islam in Saudi Arabia|Shia]]
|4.4% [[Christianity in Saudi Arabia|Christianity]]
|1.1% [[Hinduism in Saudi Arabia|Hinduism]]
|0.3% [[Buddhism in Saudi Arabia|Buddhism]]
|0.2% [[Irreligion in Saudi Arabia|Unaffiliated]] }}
| demonym = {{unbulleted list |[[Saudis|Saudi]]|Saudi Arabian}}
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Islamic state|Islamic]] [[absolute monarchy]]
| leader_title1 = [[King of Saudi Arabia|King]]
| leader_name1 = [[Salman bin Abdulaziz]]
| leader_title2 = [[Prince of Saudi Arabia|Prince of Saudi Arabia]]
| leader_name2 = [[Prince Mohammed bin Salman]]
| legislature = none{{efn|There is a [[Consultative Assembly of Saudi Arabia|Consultative Assembly]], or Shura Council, which has no legislative power.<Ref>{{cite book|first1=Robert W.|last1=Hefner|title=Remaking Muslim Politics: Pluralism, Contestation, Democratization|url=https://books.google.com/books?id=MmmVMCBej8oC&q=Saudi%2520%2522consultative%2520assembly%2522%2520no%2520legislative%2520power&pg=PA202|publisher=Princeton University Press|date=2009|isbn=978-1-4008-2639-1|page=202}}</ref> As its role is only consultative it is not considered to be a legislature.<ref>{{cite web|access-date=2021-06-06|title=Analysts: Saudi Arabia Nervous About Domestic Discontent |publisher= VoA News - English|url=https://www.voanews.com/middle-east/analysts-saudi-arabia-nervous-about-domestic-discontent|website=www.voanews.com}}</Ref>
}}
| sovereignty_type = [[History of Saudi Arabia|Establishment]]
| established_event1 = [[Emirate of Diriyah|First Saudi State]]
| established_date1 = 1744
| established_event2 = [[Emirate of Nejd|Second Saudi State]]
| established_date2 = 1824
| established_event3 = [[Emirate of Riyadh]]
| established_date3 = 13 January 1902
| established_event4 = [[Unification of Saudi Arabia|Unification]]
| established_date4 = 23 September 1932
| established_event5 = [[United Nations Charter|Admitted]][[United Nations Conference on International Organization|to the]] [[United Nations]]
| established_date5 = 24 October 1945
| established_event6 = [[Basic Law of Saudi Arabia|Current constitution]]
| established_date6 = 31 January 1992
| area_km2 = 2,149,690<Ref>name="CIA World Factbook"</Ref>
| area_rank = 12th
| area_sq_mi = 830,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 0.7
| population_estimate = 34,218,169<Ref>name=population>{{cite web|title=The total population – General Authority for Statistics|url=https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|website=stats.gov.sa|access-date=31 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403082640/https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|archive-date=3 April 2019|url-status=dead}}</Ref>
| population_census =
| population_estimate_year = 2019
| population_estimate_rank = 40th
| population_census_year =
| population_density_km2 = 15
| population_density_sq_mi = 38.8 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| population_density_rank = 174th
| GDP_PPP = $1.924 trillion <Ref>name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=86&pr1.y=9&c=456&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</Ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 14th
| GDP_PPP_per_capita = $56,817<ref>name=imf2 </ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 12th
| GDP_nominal = $779.289 billion.
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 18th
| GDP_nominal_per_capita = $23,566.
| GDP_nominal_per_capita_rank = 35th
| Gini = 45.9 <!--number only-->
| Gini_year = 2013
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |title=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |website=CIA.gov |access-date=28 May 2019}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.854 <!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref> name="UNHDR">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=15 December 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|access-date=16 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 40th
| currency = [[Saudi Riyal]] (SR)
| currency_code = SAR
| time_zone = [[Arabia Standard Time|AST]]
| utc_offset = +3
| date_format = dd/mm/yyyy ([[Hijri year|AH]])
| drives_on = Right
| calling_code = [[Telephone numbers in Saudi Arabia|+966]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.sa]] |[[السعودية.]]}}
| today =
| ethnic_groups = 69% [[Arabs|Arab]] <Br/> 31% [[Afro-Arabs|Afro-Arab]]
| ethnic_groups_year = 2017 <ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20140702033527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|url-status=dead|archive-date=2014-07-02|title=The World Factbook|date=2 July 2014}}</Ref>
| religion_ref = <Ref> name=pewl>{{cite web|title=Religious Composition by Country|url=https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf|archive-date=23 March 2018|url-status=dead|df=dmy-all|access-date=10 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20180323215031/http://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf}}</Ref>
| religion_year = 2013
}}
[[w:ar:السعودية]][[w:arc:ܣܥܘܕܝܐ]]
{{Coord|24|N|45|E|scale:10000000|display=title}}
'''Sacuudiga''' ama '''Boqortooyada Sacuudi Carabiya''' ([[Af-Carabi]] المملكة العربية السعودية ) waa wadan muslin ah oo ku yaala qaarada Aasiya, gaar ahaan mandiqada [[Bariga Dhexe|bariga dhexe]]. waxayna xad lawadagtaa, wadamada [[Ciraaq]], [[Urdun]], [[Kuweyt]], [[Qatar]], [[Baxrayn]], [[Yemen]] iyo [[Imaaraatka carabta]].
Waxaa kale oo xad lawadaagaa [[Gacanka faarisiga]], oo kaga beegan dhinaca [[Woqooyi]] [[Bari]] iyo [[Baddacas]] oo [[Galbeed]]ah dadka sucuudiga tiradooda waxaa lagu qiyaasaa, in ka badan 27 miliyan oo qof.
[[File:Riyad_Bank_logo.svg|thumb|right|398px|]]
<nowiki>Boqortooyada waxaa yimaada sanadkii in la badan 2 milyan oo ruux
Sacuudi Carabiya (/ ˌsɔːdi əreɪbiə / (ku saabsan dhawaaqa maqalka), / ˌsaʊ- / (ku saabsan codkan maqal); Carabi: السعودية as-Sucuudiyyah ama as-Sacuudiyyah), si rasmi ah Boqortooyada Sacuudi Carabiya (BSC; Carabi: المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah, ku saabsan codkani (caawimaad · info)}}}, waa dal ku yaal galbeedka Aasiya oo ka kooban qaybta jasiiradda Carabta. Sacuudi Carabiya ayaa ah gobolka ugu weyn ee madaxbannaan ee Bariga Dhexe, oo ah juqraafi ahaana shanaad ee ugu weyn Asia, tan labaad ee dunida Carabta ka dib Algeria iyo 12 -aad ee adduunka ugu weyn. . Sacuudi Carabiya ayaa xuddun u ah Jordan iyo Ciraaq waqooyi, Kuwait ilaa waqooyi bari, Qadar, Bahrain iyo Imaaraadka Imaaraadka Carabta xagga bari, Oman ilaa koonfur iyo yemen xagga koonfureed. Waxaa laga soocay Israel iyo </nowiki>[[Masar]] by Gacanka Cadaba. Waa waddanka keliya ee leh xeebta Badda Cas iyo xeebta Gacanka, oo badi dhulkeeda waxay ka kooban tahay lamadegaan, dhul hoose iyo buuro. Sacuudi Carabiya waa dhaqaalaha ugu weyn ee Bariga Dhexe ilaa Oktoobar 2018 iyo 18aad ee adduunka ugu weyn.
Xuduuda hadda ka jirta Sacuudi Carabiya waxay ahayd goobo dhaqameedyo iyo dhaqamo qadiimi ah. Taariikhda Sacuudi Carabiya waxay muujineysaa qaar ka mid ah raadintii hore ee hawlaha bani-aadamka adduunka.
[[File:Tadawul_logo.svg|thumb|right|395px|]]
Diinta labaad ee adduunka ugu weyn, Islaam, ayaa ka soo baxay maalinta casriga ah ee Sacuudi Carabiya. Horraantii 7aad, Nabiga Islaamka wuxuu midoobey dadweynaha Carabta isla markaana abuuray nidaam diimeed oo Islaami ah. Kadib markii uu geeriyooday 632, taageerayaashiisa si degdeg ah ayey u balaariyeen dhulka xukunka Muslimka ee ka baxsan Carabta, oo ka adkaaday dhulalka waaweyn ee dhulalka ah (laga bilaabo Iberian Peninsula ee galbeedka ilaa maalinta casriga ah ee Pakistan ee Bariga). Carabta oo ka soo jeeda waqooyiga Suudaan taariikhda casriga ah waxay aasaaseen Rashiidun (632-661), Umayyad (661-750), Abbasid (750-1517) iyo Fatimid (909-1171) Khaliifad iyo sidoo kale dhulal badan oo kale oo Asia ah, Afrika iyo Europe.
[[File:Riyadh_City_Logo.svg|thumb|right|398px|]][[Faisal_II_of_Saudi_Arabia_portrait.jpg|thumb|right|249px|]][[File:Fahd of Saudi Arabia Portrait.jpg|thumb|right|249px|]]
Deegaanka Sacuudi Carabiya wuxuu hore u ahaan jirey afar gobol oo kala duwan: Hejaz, Najd iyo qaybo ka mid ah Bariga Carabta (Al-Ahsa) iyo Koonfurta Carabta ('Asir') Boqortooyada Sacuudi Carabiya waxaa aasaasay sannadkii 1932 by Ibn Saud. Waxa uu ku biiray afartan gobol hal waddan iyada oo loo marayo qabsashooyin taxane ah oo laga bilaabo 1902 la qabsaday Riyadh, oo ah aabaha gurigiisa oo ka tirsan qoyskiisa, House of Saud. Sacuudi Carabiya ayaa tan iyo markii uu ahaa boqortooyo baddan, si wax-ku-ool ah oo kali-talisnimo ah loo maamulay khadadka islaamka. Dhaqdhaqaaqa diiniga ah ee Wahhabi ee kuyaal Sunniga Islaamka waxaa loo yaqaan "muhiimada ugu muhiimsan ee dhaqanka Sacuudiga"
== Taariikh ==
Sacuudiga waxee ka mid tahay wadamada Adoonta lahaan jirtay, wadanka sacuudiga waxaa la sameeyay sanadka marka oo ahaa 1902, ninka sameeyay waxa uu ahaa [[Cabdul Casiis al Sacuudi|Ibn Sacuudi]], waxaana boqortooyada Sacuudiga noqday sanadka marka oo ahaa 1932, cabdul casiis wuxuu dhalay caruur ka badan 50 ruux. Waxaana markii ugu horeesay dhaxlay boqortooyada Wiilkiisa sanadka marka uu ahaa. 1964 kii. Magaciisana waxaa la dhihi jiray (Faysal bin Cabdul Casiis Al sacuudi) wuxuuna bilaabay in uu keeno adoomo. wuxuuna sacuudiga ka abuuray goobo waxbarasho.Sida iskuulo iyo meelaha kale ee cilmiga diiniga lagu barto iyo goobo caafimaad.Sida isbitaalada.
Siyaasiyiinta wadanka sacuudiga ma eesan jeclaan jirin siyaasada wadamada reer galbeedka Sida wadanka Boqortootada ingiriiska (English) iyo wadanka kale ee maraykanka (america).
Markii uu bilaawday Dagaalkii Gacanka oo u dhaxeeyay [[Qaramada Midoobay]] (QM) iyo wadanka Ciraaq sanadka marka uu ahaay 1991, sacuudiga waxee militari soo dhoobtay xuduudkeeda, isla markaas sacuudiga waxaa lagu soo weeraray sawaariiq waxeena ku dhaceen magaalada (Riyaad) ee caasimada wadanka sacuudiga Waqtigaas kadib sacuudiga waxuu saaxiib fiican la noqday wadanka mareykanka(america) Boqorkii sacuudi carabiya ee 《Fahad bin Cabdul Casiis Al Sacuudi》 waxuu ahaan jiray boqor iyo raiisul wasaare oo loo doortay sanadka marka uu ahaa 1982 kii waxuuna dhintay sabadka marka uu ahaa 2005 tii Kadibna waxaa bedelay [[Cabdullahi bin Cabdul Casiis Al Sacuudi]].
[[File:Arabia Saudita - Expansion entre 1914 e 1934.png|thumb|Expansion dau territòri saudita entre 1910 e 1950.]]<Br/>[[File:Abdullah of Saudi Arabia.jpg|right|250px|Abdullah ibn Abd al-Aziz 2012|thump|210]]
Sacuudi Carabiya waxay ku dhawaad 80% Jasiiradda Carabta (Xuduudaha ugu weyn adduunka), oo u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya 16 ° iyo 33 ° N, iyo dhererka 34 ° iyo 56 ° E. Sababta oo ah xuduudaha koonfureed ee waddanka Imaaraadka Carabta iyo Oman ma aha mid si sax ah loo calaamadeeyay, cabbirka saxda ah ee waddanka lama yaqaan. [292] Caqabada CIA ee dunidu waxay ku qiyaastay 2,149,690 km2 (830,000 sq mi) iyo liisaska Sacuudi Carabiya oo ah gobolka 13aad ee ugu wayn dunida. Waa juquraafi ahaan waddanka ugu weyn ee Qaadka Carbeed.
[[File:Salman bin Abdull aziz December 9, 2013.jpg|thumb|right|250px]]Re.[[Salman bin 'Abd al-'Aziz Al Sa'ud|Salmān]], sovrano dal [[2015]]
==UN Tiroka==
'''682'''
Juqraafiyada Sucuudigu waxay ku badan tahay xeebta Carbeed, oo la xidhiidha semi-lama-degaanka iyo geed-geedka (eeg muuqaalka dayax-gacmeedka) iyo dhowr buurood iyo goobo dhaadheer. Xaqiiqdii, waxaa jira tiro ka mid ah loola xiriiriyey oo ay ku jiraan 647,500 km2 (250,001 sq m) Rub 'al khali ("Quarter Boos") oo ku yaalla qaybta koonfur bari ee dalka, xeebta aduunka ee ugu weyn ee cagaaran. Waxaa jira harooyin yar oo dalka ka mid ah laakiin aan lahayn wabiyada joogtada ah, si kastaba ha ahaatee wadada ayaa aad u badan. Meelaha bacrin ah waa in laga helaa kaydka alaabooyinka dhulka, basaska, iyo oases. Muuqaalka ugu muhiimsan ee ugu muhiimsan waa bareegga dhexe ee ka soo baxa Badda Cas oo si tartiib ah ugu soo degaya Caddaanka iyo Gacanka Ciraaq. Xeebta Badda Cas, waxaa jira cirif dhuxul ah, oo loo yaqaan Tihamah barbar socda taas oo ku socota dabagal balaadhan. Gobolka Koonfur galbeed ee Asir waa buuro, waxaana ku jira 3,133 m (10,279 ft) Buur Sawda, oo ah meesha ugu sarraysa dalka.
Marka laga reebo gobolka koofur galbeed ee Asir, Sacuudi Carabiya waxay leedahay cimilo cilad ah oo leh heerkul aad u sarreeya iyo heerkulka khafiifka ah ee habeenkii. Heerkulka xagaaga ee celceliska heerkulkiisu waa 45 ° C (113 ° F), laakiin wuxuu noqon karaa mid u sareeya 54 ° C (129 ° F). Xilliga jiilaalka heerkulku wuxuu yareeyaa 0 ° C (32 ° F). Guga iyo dayrta kuleylku waa diirimaad, heerkulka celcelis ahaan qiyaastii 29 ° C (84 ° F). Roobka sannadlaha ah ayaa aad u hooseeya. Goobta Asir waxay ku kala duwantahay in ay saameyn ku yeelato maraakiibta Hindiya, inta badan waxay dhacaan inta u dhexeysa bilaha Oktoobar ilaa Maarso. Celcelis ahaan 300 mm (12 in) oo ah roobabku waxay dhacaan muddadan, taas oo qiyaastii 60% roobabkii sanadlaha ahaa.!!`
==Xubin==
* [[IMF]] * *
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *`!!
* [[Jaamacada Carabta]] * *`!!
* [[Kooxda Labaatanka]] * *`!!
* [[Qaramada Midoobay]] * * `
* [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] * *`
==Waddanmaha Le Degaan Saudi Arabia==
*{{Flag| Sacuudi Carabiya}} 31.295,000+
*{{flag|Arab League}} 1.296,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Bangladesh}} 1.295,000+ * {{Flag|Pakistan}}1.750,000+
* {{Flag|Brazil}} 130,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* 🇪🇺'''Europeans''': 349,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United Kingdom}} 50,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
==Daadka deggan United Arab Emirates==
* {{Flag|United Arab Emirates}} 9,195,000+ [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 1,253,000+
* {{Flag|Arab League}} 2,139,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 952,000+ * {{Flag|Malaysia}} 11,000+ * {{Flag|Japan}} 13,000+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|Nigeria}} 200,000+ * {{Flag|Ethiopia}} 255,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* 🇪🇺''''Europeans''': 469,300++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+* {{Flag|Australia}} 120,000+ *{{Flag|Canada}} 125,000 [<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|China}}PR; CHINA: 65,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
.[<Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>].
The very large expatriate communities also speak their own languages, the most numerous of which, according to 2019* data: are Bengali (~1,500,000), Tagalog (~900,000), Eastern Punjabi (~800,000), Urdu (~750,000), Egyptian Arabic (~650,000), Rohingya, North Levantine Arabic (both ~500,000)[489] and Malayalam.[490].
Non-{{flag|Arab League}} State: Countries migrant workers come mainly from: '''[[ Midowga Yurub]]''', '''[[Great Britain]]''', ''[[Bangladesh]]'', '''[[Bakistaan]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Philippines]]'', and many others at 12.49+ millions.!! <REF>[[https://www.arabnews.com/saudi-arabia/news/875131]]</REF>.
[https://www.internationalinvestment.net/news/4026204/250-expats-left-saudi-arabia-3q2020][https://www.expatfocus.com/general/these-five-countries-have-the-highest-percentage-of-expats-find-out-why-2514]
Duurjoogta waxaa ka mid ah Leopard Carbeed, Jahannamo, Dhallinyaro, Dhoobleey, Koontooyin, Gaadhi, bisad ciid, iyo jerboa. Xayawaanka sida xayawaanka, oryx, leopards iyo cheetahs waxay ahaayeen kuwo badan illaa qarnigii 19aad, markii xayawaan ballaadhan ay hoos u dhigtay xayawaankan. Shimbiraha waxaa ka mid ah falcons (oo la qabto oo loo tababaray sidii loo ugaadhsiin lahaa), gorgortanka, maqaarka, waraaqaha, qashinka, iyo bulubyada. Waxaa jira noocyo kala duwan oo abeesooyin ah, kuwaas oo intooda badani yihiin kuwo qarxa. Sucuudi Carabiya waxay ku nooshahay nolol aad u qoto dheer. Deegaanka Badu-yo gaar ahaan waa nidaam hodan ah oo kala duwan. In ka badan 1200 nooc oo kalluun ayaa laga diiwaangeliyey Badda Cas, 10% oo ka mid ah kuwaan ayaa laga helaa meel kale.[https://www.saudi-expatriates.com/2015/05/foreign-workers-population-in-ksa.html]
[https://www.globalmediainsight.com/blog/saudi-arabia-population-statistics] [https://www.expatica.com/sa/moving/about/an-introduction-to-saudi-arabia-71251/#:~:text=Saudi%20Arabia%20is%20the%20Middle,population%20(around%2033%20million)]
==Eqtisaadka iyo Dhaqaale ==
Sacuudigu waa dowlada waa ugu weyn Dawladaha [[Carabta]] & [[Islaamka]] iyo kan siddeed iyo tobnaad ee ugu weyn [[aduunka]]. Xubin joogta ah iyo aasaasaha '''[[OPEC]]'''. [[Sacuudi Carabiya]] sidoo kale waa qayb ka mid ah golaha '''[[Kooxda Labaatanka]]''' oo ah mid ka mid ah dhaqaalaha ugu weyn [[aduunka]]. Dhaqaaluhu wuxuu si weyn ugu tiirsan yahay ilaalinta iyo adeegyada ay taageeraan dawladda qaranka iyo qoyska boqortooyada.`
Iyada oo lagu qiyaasay qiimihiisu yahay US$ ''33.00'' trillion, [[Sacuudi Carabiya]] waxa uu leeyahay kaydka khayraadka dabiiciga ah ee labaad ee ugu qiimaha badan. Inta badan kaydka Sucuudigu waxa uu ku jiraa qaab batroolka iyo gaasta dabiiciga ah. Dalku wuxuu leeyahay kaydka kaydka batroolka ee la xaqiijiyay ee labaad, iyo kaydka gaaska dabiiciga ah ee shanaad ee ugu wayn. Sacuudiga ayaa hadda ah dalka ugu badan ee dhoofiya batroolka [[aduunka]].!!
'''[[Saudi aramco]]''', ama '''Saudi Arabian Oil Company''', waa shirkadda ugu weyn adduunka marka la eego suuq-geynta suuqa oo dhan US$ '''8.9''' trillion, in kasta oo saamiyadeeda ganacsigu ay ku fadhiyaan US$ ''2.36'' trillion, wax yar ka horreeya '''[[Abbal]] Inc'''. Shirkaddu waa shirkadda ugu weyn ee isku dhafka ah ee saliidda iyo gaaska. Waxay xarunteedu tahay Dhahran, [[Sacuudi Carabiya]] waxayna ka shaqeysaa adduunka oo dhan, iyadoo shaqaaleysiisay in ka badan 70,000 oo qof.
Shirkadda ayaa si guud u shaacbaxday Diseembar 2019 markii ay iibisay US$ '''1.98''' tiriliyan oo saami ah, taasoo ah bixinta ugu weyn ee bilawga ah ee dadweynaha taariikhda.<ReF>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>.!!
[[Sacuudi Carabiya]] waxa uu kamid yahay wadanka ugu soo saaritaanka badan shiidaalka ceyriinka ah iyo saliida sisaa darteed sacuudiga waa in uu '''[[Midowga Yurub]]''' da iyo '''[[Midowga Afrika]]''' da la saaxiibto.<Ref>https://incorporated.zone/largest-companies-by-market-cap-in-the-world/</Ref>.!!
== jawiga ==
wadanka sacuudiga waa wadan aad u kulul waayo waxaa ku yaalo saxaro weyn oo daboola 40% wadanka oo dhan
[[File:Foreign workers in Saudi Arabia.png|250px|thumb|Dhul balaadhinta Sucuudiga intii u dhaxaysay 1960kii iyo 1990kii.png]]
{| class="wikitable centre"
[[File:Persian Gulf economy map PL.png||thumb|Mapa economica del Golf Persic]][[File:Top_ten_military_expenditures_in_US$_Bn._in_2014,_according_to_the_International_Institute_for_Strategic_Studies.PNG|thumb|Worldwide military spending 2014&15*_*`|250px|left]][[File:Worldwide military spending 2005 (horizontal).svg|250px|right]]
|-
!scope=col| ||scope=col|Numéro ||scope=col|Province ||scope=col|Capitale
|-
|
|-
|[01.]
| [[Al Bahah |Al Bahah Area]]
| [[Al Bahah]]
|-
|[02.]
| [[Riyadh|Le Riyadh]]
| [[Riyadh]]
|-
|[03.]
| [[Al Jawf|Al Jawf]]
| [[Sakaka]]
|-
|[04.]
| [[Medina|Le Médine]]
| [[Médine]]
|-
|[05.]
| [[Al Qasim|Al Qasim]]
| [[Buraydah]]
|-
|[06.]
| [[Tabuk|Le Tabuk]]
| [[Tabuk]]
|-
|[07.]
| [[Ach-Charqiya|Ach-Charqiya]]
| [[Dammam (Arabie saoudite)|Dammam]]
|-
|[08.]
| [[Makkah|Le Mecque]]
| [[Le Mecque]]
|-
|[09.]
| [[Asir|Le Asir]]
| [[Abha (Arabie saoudite)|Abha Area]]
|-
|[10.]
| [[Haïl|Le Haïl]]
| [[Haïl]]
|-
|[11.]
| [[Jizan (province)|Le Jizan]]
| [[Jizan]]
|-
|[12.]
| [[Najran|Le Najran]]
| [[Le Najran]]
|-
|[13.]
| [[Northern Region|Northern Region]]
| [[Le Arar]]
|-
|}
{{Dalalka Bariga}}
[[Category:Sucuudiga]]
[[Category:Wadamada Carabta]]
==Sido kale Fiiri==
* [[Ciraaq]]
* [[Masar]]
* [[Urdun]]
* [[Cumaan]]
* [[Yemen]]
* [[Falastiin]]
* [[Saudi aramco]]
* [[Imaaraatka Carabta]]
* [[Sacuudi Visa Dalalka]]
* [[Mohammad bin Salman]]
* [[https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101991005 A Kingdom Built on Sand, Oil, and Religion.!!`]]
<ref>https://arabic.sputniknews.com/20200428/%D8%A3%D9%83%D8%A8%D8%B1-5-%D8%AF%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%86-%D8%AD%D9%8A%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A-1045299111.html</ref>.
References//
ktk6m2mq50z46qp6npz2umywprvm0db
240166
240165
2022-08-19T07:15:32Z
70.50.139.221
/* Daadka deggan United Arab Emirates */
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Country in Western Asia}}
{{Infobox country
| conventional_long_name = Boqortooyada Sacuudi Carabiya
ٱلْمَمْلَكَة ٱلْعَرَبِيَّة ٱلسُّعُوْدِيَّة (Carabi)
Al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah
| common_name =
| native_name =
| image_flag = Flag of Saudi Arabia.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{nowrap|لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱلله، مُحَمَّدٌ رَسُوْلُ ٱلله}}<Br/>"{{transl|ar|Lā ʾilāha ʾillā Llāh, Muḥammadur rasūlu Llāh}}"<br />"There is no god but [[God in Islam|God]]; [[Muhammad]] is the messenger of God."<!--This phrasing is taken from the following saudiembassy.net reference. Also, community consensus on Wikipedia is that 'Allah' is best translated into English by 'God', with a capital 'G'. Do not change it without first raising it on the talk page.--><ref>{{cite web|url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |title=About Saudi Arabia: Facts and figures |publisher=The Royal Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120417231457/http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |archive-date=17 April 2012 }}</ref>{{efn|The ''[[Shahada|Shahādah]]'' (Statement of faith) is sometimes translated into English as 'There is no god but Allah', using the [[romanization]] of the [[Arabic language|Arabic]] word ''[[Allah|Allāh]]'' instead of its translation. The word ''Allāh'' ({{lang-ar|ٱلله}}) literally translates as ''the God'', as the prefix 'Al-' is the definite article.<ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithgod.html |title=God |work=Islam: Empire of Faith |publisher=PBS}}</ref>.<ref>'Islam and Christianity', ''Encyclopedia of Christianity'' (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as ''Allah''.</ref>.<ref>{{Cite encyclopedia |title=Allah |encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online |author=L.Gardet}}</ref>}} (''[[Shahada]]'')
| national_anthem = {{lang|ar|ٱلنَّشِيْد ٱلْوَطَنِي ٱلسُّعُوْدِي}}<Br/>"[[National Anthem of Saudi Arabia|{{transl|ar|an-Našīd al-Waṭanīy as-Suʿūdī}}]]" <Br/> "National Anthem of Saudi Arabia"<Br/><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:Saudi Arabian national anthem, performed by the United States Navy Band.oga|center]]</div>
| image_map = Saudi Arabia (orthographic projection).svg
| capital = [[Riyadh]]
| coordinates = {{Coord|24|39|N|46|46|E|type:city_region:SA}}
| largest_city = Riyadh
| official_languages = [[Modern Standard Arabic|Arabic]]<ref name="">CIA World Factbook</ref>{{cite web |title=Basic Law of Governance |url=https://www.moe.gov.sa/en/TheMinistry/AboutKSA/Pages/System-of-Governance.aspx |website=Ministry of Education |publisher=Ministry of Education – Kingdom of Saudi Arabia |access-date=1 September 2020}}<!-- Do not edit without talkpage consensus. -->
| regional_languages =
| religion = {{unbulleted list
|93.0% [[Islam in Saudi Arabia|Islam]] ([[State religion|official]])<ref>{{cite web |title=Saudi Arabia - The World Factbook |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |website=CIA |publisher=CIA |access-date=30 May 2021}}</ref>
*:85–90% [[Sunni Islam in Saudi Arabia|Sunni]]
*:10–15% [[Shia Islam in Saudi Arabia|Shia]]
|4.4% [[Christianity in Saudi Arabia|Christianity]]
|1.1% [[Hinduism in Saudi Arabia|Hinduism]]
|0.3% [[Buddhism in Saudi Arabia|Buddhism]]
|0.2% [[Irreligion in Saudi Arabia|Unaffiliated]] }}
| demonym = {{unbulleted list |[[Saudis|Saudi]]|Saudi Arabian}}
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Islamic state|Islamic]] [[absolute monarchy]]
| leader_title1 = [[King of Saudi Arabia|King]]
| leader_name1 = [[Salman bin Abdulaziz]]
| leader_title2 = [[Prince of Saudi Arabia|Prince of Saudi Arabia]]
| leader_name2 = [[Prince Mohammed bin Salman]]
| legislature = none{{efn|There is a [[Consultative Assembly of Saudi Arabia|Consultative Assembly]], or Shura Council, which has no legislative power.<Ref>{{cite book|first1=Robert W.|last1=Hefner|title=Remaking Muslim Politics: Pluralism, Contestation, Democratization|url=https://books.google.com/books?id=MmmVMCBej8oC&q=Saudi%2520%2522consultative%2520assembly%2522%2520no%2520legislative%2520power&pg=PA202|publisher=Princeton University Press|date=2009|isbn=978-1-4008-2639-1|page=202}}</ref> As its role is only consultative it is not considered to be a legislature.<ref>{{cite web|access-date=2021-06-06|title=Analysts: Saudi Arabia Nervous About Domestic Discontent |publisher= VoA News - English|url=https://www.voanews.com/middle-east/analysts-saudi-arabia-nervous-about-domestic-discontent|website=www.voanews.com}}</Ref>
}}
| sovereignty_type = [[History of Saudi Arabia|Establishment]]
| established_event1 = [[Emirate of Diriyah|First Saudi State]]
| established_date1 = 1744
| established_event2 = [[Emirate of Nejd|Second Saudi State]]
| established_date2 = 1824
| established_event3 = [[Emirate of Riyadh]]
| established_date3 = 13 January 1902
| established_event4 = [[Unification of Saudi Arabia|Unification]]
| established_date4 = 23 September 1932
| established_event5 = [[United Nations Charter|Admitted]][[United Nations Conference on International Organization|to the]] [[United Nations]]
| established_date5 = 24 October 1945
| established_event6 = [[Basic Law of Saudi Arabia|Current constitution]]
| established_date6 = 31 January 1992
| area_km2 = 2,149,690<Ref>name="CIA World Factbook"</Ref>
| area_rank = 12th
| area_sq_mi = 830,000 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| percent_water = 0.7
| population_estimate = 34,218,169<Ref>name=population>{{cite web|title=The total population – General Authority for Statistics|url=https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|website=stats.gov.sa|access-date=31 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190403082640/https://www.stats.gov.sa/en/indicators/1|archive-date=3 April 2019|url-status=dead}}</Ref>
| population_census =
| population_estimate_year = 2019
| population_estimate_rank = 40th
| population_census_year =
| population_density_km2 = 15
| population_density_sq_mi = 38.8 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->
| population_density_rank = 174th
| GDP_PPP = $1.924 trillion <Ref>name=imf2>{{cite web |url= https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=86&pr1.y=9&c=456&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</Ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 14th
| GDP_PPP_per_capita = $56,817<ref>name=imf2 </ref>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 12th
| GDP_nominal = $779.289 billion.
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 18th
| GDP_nominal_per_capita = $23,566.
| GDP_nominal_per_capita_rank = 35th
| Gini = 45.9 <!--number only-->
| Gini_year = 2013
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/saudi-arabia/ |title=The World Factbook |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |website=CIA.gov |access-date=28 May 2019}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.854 <!--number only-->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = decrease<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref> name="UNHDR">{{cite book|title=Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene|date=15 December 2020|publisher=United Nations Development Programme|isbn=978-92-1-126442-5|pages=343–346|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|access-date=16 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 40th
| currency = [[Saudi Riyal]] (SR)
| currency_code = SAR
| time_zone = [[Arabia Standard Time|AST]]
| utc_offset = +3
| date_format = dd/mm/yyyy ([[Hijri year|AH]])
| drives_on = Right
| calling_code = [[Telephone numbers in Saudi Arabia|+966]]
| cctld = {{unbulleted list |[[.sa]] |[[السعودية.]]}}
| today =
| ethnic_groups = 69% [[Arabs|Arab]] <Br/> 31% [[Afro-Arabs|Afro-Arab]]
| ethnic_groups_year = 2017 <ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20140702033527/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sa.html|url-status=dead|archive-date=2014-07-02|title=The World Factbook|date=2 July 2014}}</Ref>
| religion_ref = <Ref> name=pewl>{{cite web|title=Religious Composition by Country|url=https://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf|archive-date=23 March 2018|url-status=dead|df=dmy-all|access-date=10 August 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20180323215031/http://assets.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/11/2012/12/globalReligion-tables.pdf}}</Ref>
| religion_year = 2013
}}
[[w:ar:السعودية]][[w:arc:ܣܥܘܕܝܐ]]
{{Coord|24|N|45|E|scale:10000000|display=title}}
'''Sacuudiga''' ama '''Boqortooyada Sacuudi Carabiya''' ([[Af-Carabi]] المملكة العربية السعودية ) waa wadan muslin ah oo ku yaala qaarada Aasiya, gaar ahaan mandiqada [[Bariga Dhexe|bariga dhexe]]. waxayna xad lawadagtaa, wadamada [[Ciraaq]], [[Urdun]], [[Kuweyt]], [[Qatar]], [[Baxrayn]], [[Yemen]] iyo [[Imaaraatka carabta]].
Waxaa kale oo xad lawadaagaa [[Gacanka faarisiga]], oo kaga beegan dhinaca [[Woqooyi]] [[Bari]] iyo [[Baddacas]] oo [[Galbeed]]ah dadka sucuudiga tiradooda waxaa lagu qiyaasaa, in ka badan 27 miliyan oo qof.
[[File:Riyad_Bank_logo.svg|thumb|right|398px|]]
<nowiki>Boqortooyada waxaa yimaada sanadkii in la badan 2 milyan oo ruux
Sacuudi Carabiya (/ ˌsɔːdi əreɪbiə / (ku saabsan dhawaaqa maqalka), / ˌsaʊ- / (ku saabsan codkan maqal); Carabi: السعودية as-Sucuudiyyah ama as-Sacuudiyyah), si rasmi ah Boqortooyada Sacuudi Carabiya (BSC; Carabi: المملكة العربية السعودية al-Mamlakah al-Carabiyyah as-Sucuudiyyah, ku saabsan codkani (caawimaad · info)}}}, waa dal ku yaal galbeedka Aasiya oo ka kooban qaybta jasiiradda Carabta. Sacuudi Carabiya ayaa ah gobolka ugu weyn ee madaxbannaan ee Bariga Dhexe, oo ah juqraafi ahaana shanaad ee ugu weyn Asia, tan labaad ee dunida Carabta ka dib Algeria iyo 12 -aad ee adduunka ugu weyn. . Sacuudi Carabiya ayaa xuddun u ah Jordan iyo Ciraaq waqooyi, Kuwait ilaa waqooyi bari, Qadar, Bahrain iyo Imaaraadka Imaaraadka Carabta xagga bari, Oman ilaa koonfur iyo yemen xagga koonfureed. Waxaa laga soocay Israel iyo </nowiki>[[Masar]] by Gacanka Cadaba. Waa waddanka keliya ee leh xeebta Badda Cas iyo xeebta Gacanka, oo badi dhulkeeda waxay ka kooban tahay lamadegaan, dhul hoose iyo buuro. Sacuudi Carabiya waa dhaqaalaha ugu weyn ee Bariga Dhexe ilaa Oktoobar 2018 iyo 18aad ee adduunka ugu weyn.
Xuduuda hadda ka jirta Sacuudi Carabiya waxay ahayd goobo dhaqameedyo iyo dhaqamo qadiimi ah. Taariikhda Sacuudi Carabiya waxay muujineysaa qaar ka mid ah raadintii hore ee hawlaha bani-aadamka adduunka.
[[File:Tadawul_logo.svg|thumb|right|395px|]]
Diinta labaad ee adduunka ugu weyn, Islaam, ayaa ka soo baxay maalinta casriga ah ee Sacuudi Carabiya. Horraantii 7aad, Nabiga Islaamka wuxuu midoobey dadweynaha Carabta isla markaana abuuray nidaam diimeed oo Islaami ah. Kadib markii uu geeriyooday 632, taageerayaashiisa si degdeg ah ayey u balaariyeen dhulka xukunka Muslimka ee ka baxsan Carabta, oo ka adkaaday dhulalka waaweyn ee dhulalka ah (laga bilaabo Iberian Peninsula ee galbeedka ilaa maalinta casriga ah ee Pakistan ee Bariga). Carabta oo ka soo jeeda waqooyiga Suudaan taariikhda casriga ah waxay aasaaseen Rashiidun (632-661), Umayyad (661-750), Abbasid (750-1517) iyo Fatimid (909-1171) Khaliifad iyo sidoo kale dhulal badan oo kale oo Asia ah, Afrika iyo Europe.
[[File:Riyadh_City_Logo.svg|thumb|right|398px|]][[Faisal_II_of_Saudi_Arabia_portrait.jpg|thumb|right|249px|]][[File:Fahd of Saudi Arabia Portrait.jpg|thumb|right|249px|]]
Deegaanka Sacuudi Carabiya wuxuu hore u ahaan jirey afar gobol oo kala duwan: Hejaz, Najd iyo qaybo ka mid ah Bariga Carabta (Al-Ahsa) iyo Koonfurta Carabta ('Asir') Boqortooyada Sacuudi Carabiya waxaa aasaasay sannadkii 1932 by Ibn Saud. Waxa uu ku biiray afartan gobol hal waddan iyada oo loo marayo qabsashooyin taxane ah oo laga bilaabo 1902 la qabsaday Riyadh, oo ah aabaha gurigiisa oo ka tirsan qoyskiisa, House of Saud. Sacuudi Carabiya ayaa tan iyo markii uu ahaa boqortooyo baddan, si wax-ku-ool ah oo kali-talisnimo ah loo maamulay khadadka islaamka. Dhaqdhaqaaqa diiniga ah ee Wahhabi ee kuyaal Sunniga Islaamka waxaa loo yaqaan "muhiimada ugu muhiimsan ee dhaqanka Sacuudiga"
== Taariikh ==
Sacuudiga waxee ka mid tahay wadamada Adoonta lahaan jirtay, wadanka sacuudiga waxaa la sameeyay sanadka marka oo ahaa 1902, ninka sameeyay waxa uu ahaa [[Cabdul Casiis al Sacuudi|Ibn Sacuudi]], waxaana boqortooyada Sacuudiga noqday sanadka marka oo ahaa 1932, cabdul casiis wuxuu dhalay caruur ka badan 50 ruux. Waxaana markii ugu horeesay dhaxlay boqortooyada Wiilkiisa sanadka marka uu ahaa. 1964 kii. Magaciisana waxaa la dhihi jiray (Faysal bin Cabdul Casiis Al sacuudi) wuxuuna bilaabay in uu keeno adoomo. wuxuuna sacuudiga ka abuuray goobo waxbarasho.Sida iskuulo iyo meelaha kale ee cilmiga diiniga lagu barto iyo goobo caafimaad.Sida isbitaalada.
Siyaasiyiinta wadanka sacuudiga ma eesan jeclaan jirin siyaasada wadamada reer galbeedka Sida wadanka Boqortootada ingiriiska (English) iyo wadanka kale ee maraykanka (america).
Markii uu bilaawday Dagaalkii Gacanka oo u dhaxeeyay [[Qaramada Midoobay]] (QM) iyo wadanka Ciraaq sanadka marka uu ahaay 1991, sacuudiga waxee militari soo dhoobtay xuduudkeeda, isla markaas sacuudiga waxaa lagu soo weeraray sawaariiq waxeena ku dhaceen magaalada (Riyaad) ee caasimada wadanka sacuudiga Waqtigaas kadib sacuudiga waxuu saaxiib fiican la noqday wadanka mareykanka(america) Boqorkii sacuudi carabiya ee 《Fahad bin Cabdul Casiis Al Sacuudi》 waxuu ahaan jiray boqor iyo raiisul wasaare oo loo doortay sanadka marka uu ahaa 1982 kii waxuuna dhintay sabadka marka uu ahaa 2005 tii Kadibna waxaa bedelay [[Cabdullahi bin Cabdul Casiis Al Sacuudi]].
[[File:Arabia Saudita - Expansion entre 1914 e 1934.png|thumb|Expansion dau territòri saudita entre 1910 e 1950.]]<Br/>[[File:Abdullah of Saudi Arabia.jpg|right|250px|Abdullah ibn Abd al-Aziz 2012|thump|210]]
Sacuudi Carabiya waxay ku dhawaad 80% Jasiiradda Carabta (Xuduudaha ugu weyn adduunka), oo u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya 16 ° iyo 33 ° N, iyo dhererka 34 ° iyo 56 ° E. Sababta oo ah xuduudaha koonfureed ee waddanka Imaaraadka Carabta iyo Oman ma aha mid si sax ah loo calaamadeeyay, cabbirka saxda ah ee waddanka lama yaqaan. [292] Caqabada CIA ee dunidu waxay ku qiyaastay 2,149,690 km2 (830,000 sq mi) iyo liisaska Sacuudi Carabiya oo ah gobolka 13aad ee ugu wayn dunida. Waa juquraafi ahaan waddanka ugu weyn ee Qaadka Carbeed.
[[File:Salman bin Abdull aziz December 9, 2013.jpg|thumb|right|250px]]Re.[[Salman bin 'Abd al-'Aziz Al Sa'ud|Salmān]], sovrano dal [[2015]]
==UN Tiroka==
'''682'''
Juqraafiyada Sucuudigu waxay ku badan tahay xeebta Carbeed, oo la xidhiidha semi-lama-degaanka iyo geed-geedka (eeg muuqaalka dayax-gacmeedka) iyo dhowr buurood iyo goobo dhaadheer. Xaqiiqdii, waxaa jira tiro ka mid ah loola xiriiriyey oo ay ku jiraan 647,500 km2 (250,001 sq m) Rub 'al khali ("Quarter Boos") oo ku yaalla qaybta koonfur bari ee dalka, xeebta aduunka ee ugu weyn ee cagaaran. Waxaa jira harooyin yar oo dalka ka mid ah laakiin aan lahayn wabiyada joogtada ah, si kastaba ha ahaatee wadada ayaa aad u badan. Meelaha bacrin ah waa in laga helaa kaydka alaabooyinka dhulka, basaska, iyo oases. Muuqaalka ugu muhiimsan ee ugu muhiimsan waa bareegga dhexe ee ka soo baxa Badda Cas oo si tartiib ah ugu soo degaya Caddaanka iyo Gacanka Ciraaq. Xeebta Badda Cas, waxaa jira cirif dhuxul ah, oo loo yaqaan Tihamah barbar socda taas oo ku socota dabagal balaadhan. Gobolka Koonfur galbeed ee Asir waa buuro, waxaana ku jira 3,133 m (10,279 ft) Buur Sawda, oo ah meesha ugu sarraysa dalka.
Marka laga reebo gobolka koofur galbeed ee Asir, Sacuudi Carabiya waxay leedahay cimilo cilad ah oo leh heerkul aad u sarreeya iyo heerkulka khafiifka ah ee habeenkii. Heerkulka xagaaga ee celceliska heerkulkiisu waa 45 ° C (113 ° F), laakiin wuxuu noqon karaa mid u sareeya 54 ° C (129 ° F). Xilliga jiilaalka heerkulku wuxuu yareeyaa 0 ° C (32 ° F). Guga iyo dayrta kuleylku waa diirimaad, heerkulka celcelis ahaan qiyaastii 29 ° C (84 ° F). Roobka sannadlaha ah ayaa aad u hooseeya. Goobta Asir waxay ku kala duwantahay in ay saameyn ku yeelato maraakiibta Hindiya, inta badan waxay dhacaan inta u dhexeysa bilaha Oktoobar ilaa Maarso. Celcelis ahaan 300 mm (12 in) oo ah roobabku waxay dhacaan muddadan, taas oo qiyaastii 60% roobabkii sanadlaha ahaa.!!`
==Xubin==
* [[IMF]] * *
* [[ADB]] * *
* [[AIIB]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *`!!
* [[Jaamacada Carabta]] * *`!!
* [[Kooxda Labaatanka]] * *`!!
* [[Qaramada Midoobay]] * * `
* [[Ururka Iskaashiga Islaamka]] * *`
==Waddanmaha Le Degaan Saudi Arabia==
*{{Flag| Sacuudi Carabiya}} 31.295,000+
*{{flag|Arab League}} 1.296,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
*{{Flag|Bangladesh}} 1.295,000+ * {{Flag|Pakistan}}1.750,000+
* {{Flag|Brazil}} 130,000+[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* 🇪🇺'''Europeans''': 349,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United Kingdom}} 50,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
.[<Ref>https://www.aljazeera.com/news/2020/3/17/mbs-mbz-a-special-bond-between-two-gulf-princes</Ref>].
The very large expatriate communities also speak their own languages, the most numerous of which, according to 2019* data: are Bengali (~1,500,000), Tagalog (~900,000), Eastern Punjabi (~800,000), Urdu (~750,000), Egyptian Arabic (~650,000), Rohingya, North Levantine Arabic (both ~500,000)[489] and Malayalam.[490].<ref>https://www.internationalinvestment.net/news/4026204/250-expats-left-saudi-arabia-3q2020</ref>. <ref>https://www.expatfocus.com/general/these-five-countries-have-the-highest-percentage-of-expats-find-out-why-2514</ref>.
Non-{{flag|Arab League}} State: Countries migrant workers come mainly from: '''[[ Midowga Yurub]]''', '''[[Great Britain]]''', ''[[Bangladesh]]'', '''[[Bakistaan]]''', ''[[Indonesia]]'', ''[[Philippines]]'', and many others at 12.49+ millions.!!`
<ref>https://www.arabnews.com/saudi-arabia/news/875131</ref>.
Duurjoogta waxaa ka mid ah Leopard Carbeed, Jahannamo, Dhallinyaro, Dhoobleey, Koontooyin, Gaadhi, bisad ciid, iyo jerboa. Xayawaanka sida xayawaanka, oryx, leopards iyo cheetahs waxay ahaayeen kuwo badan illaa qarnigii 19aad, markii xayawaan ballaadhan ay hoos u dhigtay xayawaankan. Shimbiraha waxaa ka mid ah falcons (oo la qabto oo loo tababaray sidii loo ugaadhsiin lahaa), gorgortanka, maqaarka, waraaqaha, qashinka, iyo bulubyada. Waxaa jira noocyo kala duwan oo abeesooyin ah, kuwaas oo intooda badani yihiin kuwo qarxa. Sucuudi Carabiya waxay ku nooshahay nolol aad u qoto dheer. Deegaanka Badu-yo gaar ahaan waa nidaam hodan ah oo kala duwan. In ka badan 1200 nooc oo kalluun ayaa laga diiwaangeliyey Badda Cas, 10% oo ka mid ah kuwaan ayaa laga helaa meel kale.[https://www.saudi-expatriates.com/2015/05/foreign-workers-population-in-ksa.html]
[https://www.globalmediainsight.com/blog/saudi-arabia-population-statistics] [https://www.expatica.com/sa/moving/about/an-introduction-to-saudi-arabia-71251/#:~:text=Saudi%20Arabia%20is%20the%20Middle,population%20(around%2033%20million)]
==Eqtisaadka iyo Dhaqaale ==
Sacuudigu waa dowlada waa ugu weyn Dawladaha [[Carabta]] & [[Islaamka]] iyo kan siddeed iyo tobnaad ee ugu weyn [[aduunka]]. Xubin joogta ah iyo aasaasaha '''[[OPEC]]'''. [[Sacuudi Carabiya]] sidoo kale waa qayb ka mid ah golaha '''[[Kooxda Labaatanka]]''' oo ah mid ka mid ah dhaqaalaha ugu weyn [[aduunka]]. Dhaqaaluhu wuxuu si weyn ugu tiirsan yahay ilaalinta iyo adeegyada ay taageeraan dawladda qaranka iyo qoyska boqortooyada.`
Iyada oo lagu qiyaasay qiimihiisu yahay US$ ''33.00'' trillion, [[Sacuudi Carabiya]] waxa uu leeyahay kaydka khayraadka dabiiciga ah ee labaad ee ugu qiimaha badan. Inta badan kaydka Sucuudigu waxa uu ku jiraa qaab batroolka iyo gaasta dabiiciga ah. Dalku wuxuu leeyahay kaydka kaydka batroolka ee la xaqiijiyay ee labaad, iyo kaydka gaaska dabiiciga ah ee shanaad ee ugu wayn. Sacuudiga ayaa hadda ah dalka ugu badan ee dhoofiya batroolka [[aduunka]].!!
'''[[Saudi aramco]]''', ama '''Saudi Arabian Oil Company''', waa shirkadda ugu weyn adduunka marka la eego suuq-geynta suuqa oo dhan US$ '''8.9''' trillion, in kasta oo saamiyadeeda ganacsigu ay ku fadhiyaan US$ ''2.36'' trillion, wax yar ka horreeya '''[[Abbal]] Inc'''. Shirkaddu waa shirkadda ugu weyn ee isku dhafka ah ee saliidda iyo gaaska. Waxay xarunteedu tahay Dhahran, [[Sacuudi Carabiya]] waxayna ka shaqeysaa adduunka oo dhan, iyadoo shaqaaleysiisay in ka badan 70,000 oo qof.
Shirkadda ayaa si guud u shaacbaxday Diseembar 2019 markii ay iibisay US$ '''1.98''' tiriliyan oo saami ah, taasoo ah bixinta ugu weyn ee bilawga ah ee dadweynaha taariikhda.<ReF>https://www.fxcm.com/markets/insights/10-largest-companies-in-world-market-cap/</Ref>.!!
[[Sacuudi Carabiya]] waxa uu kamid yahay wadanka ugu soo saaritaanka badan shiidaalka ceyriinka ah iyo saliida sisaa darteed sacuudiga waa in uu '''[[Midowga Yurub]]''' da iyo '''[[Midowga Afrika]]''' da la saaxiibto.<Ref>https://incorporated.zone/largest-companies-by-market-cap-in-the-world/</Ref>.!!
== jawiga ==
wadanka sacuudiga waa wadan aad u kulul waayo waxaa ku yaalo saxaro weyn oo daboola 40% wadanka oo dhan
[[File:Foreign workers in Saudi Arabia.png|250px|thumb|Dhul balaadhinta Sucuudiga intii u dhaxaysay 1960kii iyo 1990kii.png]]
{| class="wikitable centre"
[[File:Persian Gulf economy map PL.png||thumb|Mapa economica del Golf Persic]][[File:Top_ten_military_expenditures_in_US$_Bn._in_2014,_according_to_the_International_Institute_for_Strategic_Studies.PNG|thumb|Worldwide military spending 2014&15*_*`|250px|left]][[File:Worldwide military spending 2005 (horizontal).svg|250px|right]]
|-
!scope=col| ||scope=col|Numéro ||scope=col|Province ||scope=col|Capitale
|-
|
|-
|[01.]
| [[Al Bahah |Al Bahah Area]]
| [[Al Bahah]]
|-
|[02.]
| [[Riyadh|Le Riyadh]]
| [[Riyadh]]
|-
|[03.]
| [[Al Jawf|Al Jawf]]
| [[Sakaka]]
|-
|[04.]
| [[Medina|Le Médine]]
| [[Médine]]
|-
|[05.]
| [[Al Qasim|Al Qasim]]
| [[Buraydah]]
|-
|[06.]
| [[Tabuk|Le Tabuk]]
| [[Tabuk]]
|-
|[07.]
| [[Ach-Charqiya|Ach-Charqiya]]
| [[Dammam (Arabie saoudite)|Dammam]]
|-
|[08.]
| [[Makkah|Le Mecque]]
| [[Le Mecque]]
|-
|[09.]
| [[Asir|Le Asir]]
| [[Abha (Arabie saoudite)|Abha Area]]
|-
|[10.]
| [[Haïl|Le Haïl]]
| [[Haïl]]
|-
|[11.]
| [[Jizan (province)|Le Jizan]]
| [[Jizan]]
|-
|[12.]
| [[Najran|Le Najran]]
| [[Le Najran]]
|-
|[13.]
| [[Northern Region|Northern Region]]
| [[Le Arar]]
|-
|}
{{Dalalka Bariga}}
[[Category:Sucuudiga]]
[[Category:Wadamada Carabta]]
==Sido kale Fiiri==
* [[Ciraaq]]
* [[Masar]]
* [[Urdun]]
* [[Cumaan]]
* [[Yemen]]
* [[Falastiin]]
* [[Saudi aramco]]
* [[Imaaraatka Carabta]]
* [[Sacuudi Visa Dalalka]]
* [[Mohammad bin Salman]]
* [[https://wol.jw.org/en/wol/d/r1/lp-e/101991005 A Kingdom Built on Sand, Oil, and Religion.!!`]]
<ref>https://arabic.sputniknews.com/20200428/%D8%A3%D9%83%D8%A8%D8%B1-5-%D8%AF%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%86-%D8%AD%D9%8A%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%8A-1045299111.html</ref>.
References//
kpo1f9yikww9br7u56mdy1ifeltyb4s
Australia
0
4719
240105
240013
2022-08-18T20:17:15Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Coord|35|18|S|149|8|E|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Australia
|conventional_long_name = Ustareliya
|common_name = Australia
|qaaradda = [[Australia]]
|sawir_calan = Flag_of_Australia.svg
|sawir_qaran = Coat of Arms of Australia.svg
|image_map =
|astaan_calan = [[Astaanta Calanka Australia|Advance Australia Fair]]
|image_map = LocationAustralia.png
|caasimadda = [[Kanbera]]
|luuqadaha = [[Af-Ingiriis]]
|caasimada = [[Kanbera]] y_note =
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank =
| GDP_PPP_per_capita = $22,425
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $1.550 trillion
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $22,550
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|established_event1 =
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[jenera-barasaabl]]
|Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|magac_hogaamiye1 = Peter Cosgrove
|magac_hogaamiye2 = Malcolm Turnbull
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii [[Ingiriis]]ka
|established_event1 = Taariikhda
|established_date1 = 1 [[Janaayo]], [[1901]]
|area = 7,617,930 km2
|areami² = 2,941,299
|biyo =
|population_estimate = 22,374,370<sup>2</sup>
|population_estimate_year = 2009
|lacagta = [[Australia Dollar]]
|wakhti = Summer (DST)+11.5)
|furaha_debedda = +61
|footnote1 =
}}
[[File:Pellegrini's_at_night.jpg|thumb|right|193px|Australia Melbourn magalloka]]
[[File:Chicken_parmiagana.jpg|thumb|right|194px|Cuunto Australia]]
[[File:Gold Coast skyline.jpg|thumb|right|195px|Gold Coast]]
[[File:Australian_Army_(A38-017)_Eurocopter_Tiger_ARH_display_at_the_2015_Australian_International_Airshow.jpg|thumb|right|196px|{{Flag|Australia}}]]
[[File:Melbourne_Collins_Street_Architecture.jpg|thumb|right|197px|Melbourne]]
'''Ustareliya''' waa qaarad iyo [[wadan]] oo ku taalo Konnfurta fog, waxoo u dhaxeeyaa jasiiada [[Niyuusiilaand]] oo ka xigta woqooyi bari iyo [[Indonesia]] oo ka xigta koonfur. wadanka Australia waa wadan aad u ween, waxaana degen dad ajnaanib kala duwan.wadanka caasimadiisa waa [[Kanbera]] tiisa labaad waa [[Sidni]].
Australia waxay leedahay dhaqaalaha 13-ka adduunka ugu wayn iyo tobankii sano ee ugu sarreeya dakhliga qofka (IMF). Marka la eego heerka labaad ee horumarka bini'aadan ee adduunka, waddanku wuxuu si heer sare ah u yahay tayada nolosha, caafimaadka, waxbarashada, xorriyadda dhaqaalaha, xoriyada madaniga ah iyo xuquuqda siyaasadeed. Australia waa xubin ka mid ah habka ASEAN Plus Plus, Qaramada Midoobay, G20, Commonwealth Nations, ANZUS, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Ururka Caalamiga ah ee Ganacsiga, Iskaashiga Dhaqaalaha Asia iyo Isku-dhafka, iyo Forum Pacific Islands Forum. Tirada dadka ku nool 25 milyan waa magaalo weyn oo aad u xooggan oo ku dhereray xeebta bariga. Australiya waxay leedahay 9-ka caalamiga ah ee soo galootiga ah ee ugu weyn dunida, iyadoo muhaajiriintu ay muhim u yihiin 26% dadweynaha.
Markii ugu horeysay ee Yurub ah ee la duubay ee Australiya, iyo dhulkii ugu horreeyey ee lagu duubo Yurub ee ku yaal qaarada Australiya (ee 1606), waxaa loo aqoonsaday Holland. Markabkii ugu horreeyay iyo shaqaalihii saarnaa markabka Australiya oo la kulmay dadka Aborijiniska ahaa Duyfken oo ahaa kabtanka Dutch, Willem Janszoon. Wuxuu arkay xeebta jasiiradda Cape York horaantii 1606, waxana uu dhulka dhigay 26kii Febraayo ee Pennefather River meel u dhow magaalada casipa ee Weipa ee Cape York. Holland wuxuu ku tusay dhamaan dhulka galbeedka iyo waqooyiga, waxaana loo yaqaan 'New Holland' inta lagu guda jiro qarnigii 17aad, laakiin ma uusan isku dayin degsiimo. William Dampier, oo ah sahamiye Ingiriis ah iyo mid gaar ah, ayaa ku soo degay xeebta waqooyi galbeed ee New Holland 1688kii iyo mar kale 1699 safar dib u laabasho ah. Sanadkii 1770-kii, James Cook wuxuu ka soo degay xeebta bari, kaas oo uu magaciisu ahaa New South Wales waxaana uu dalbaday Britain.
Australia waa wadan hodan ah; waxay dhalinaysaa dakhli ka yimid ilo kala duwan oo ay ka mid yihiin dhoofinta dhirta la xidhiidha, isgaarsiinta, bangiga iyo wax soo saarka. Waxay leedahay dhaqaalaha suuqyada, korodhka sicirka ee qofkiiba, iyo heerka saboolnimada ee hooseeya. Marka la eego celceliska hantida, Australia ayaa kaalinta labaad kaga jirta kaalinta labaad ee adduunka ka dib markii Switzerland ay ahayd 2013, inkastoo heerarka saboolnimada qaranka uu kordhay 10.2% ilaa 11.8%, laga bilaabo 2000/01 illaa 2013. Waxaa loo aqoonsaday Machadka Cilmi-baarista Credit Suisse oo ah qaranka oo leh hantida dhexdhexaadka ah ee adduunka ugu sareeya iyo tan labaad ee ugu sareysa ee hantida ee qaan-gaar ah ee dadka waawayn sanadka 2013.
{{Administrative divisions of Australia}}
==Xubin==
* [[ADB]]
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Magaaloka==
* [[Sydney]]
* [[Brisbane]]
* [[Adelaide]]
* [[Tasmania]]
==Kof Deggan Australia==
* {{Flag|Australia}} 25,928,100+
* {{Flag|Brazil}} 1,200+
* {{Flag|Bangladesh}} 135,000+
* {{Flag|Arab League}} 250,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 149,000+
* {{Flag|Great Britain}} 33,000+
* 🇪🇺 Europeans: 338,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 250,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
* {{Flag|China}} PR 600 000+++<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>]
* {{Flag|Vietnam}} 120 000 +
* {{Flag|South Africa}} 165,000+
[[Category:Australia]]
==sido kale fiiri==
* {{Flag|Great Britain}}
* {{Flag|United States}}
* {{Flag|South Africa}}
[[Category:Juqraafi]]
olvqpsgenx6goc5evmmqkk669mq2vss
Jaamacada Carabta
0
4827
240082
240081
2022-08-18T11:59:10Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algerian}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|MRT}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|EGY}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Egypt}}
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|LBY}}[[Libyan passport|Libya]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|TUN}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|OMN}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|IRQ}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Iraq}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|BHR}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Kuwait}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordanian}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Jordan}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|QAT}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|LBN}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Lebanon}}.
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|United Arab Emirates}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|SYR}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Syria}}.
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|SDN}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Sudan}}.!!`?
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|ERI}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|ERI}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|PSE}}[[Philippian passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
}}.
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
p2vuyvb13uv0eguwcyzwglc1drej28t
240083
240082
2022-08-18T12:00:14Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algerian}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|MRT}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|EGY}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Egypt}}
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|LBY}}[[Libyan passport|Libya]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|TUN}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|OMN}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|IRQ}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Iraq}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|BHR}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Kuwait}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordanian}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Jordan}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|QAT}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|LBN}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Lebanon}}.
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|United Arab Emirates}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|SYR}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Syria}}.
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|SDN}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Sudan}}.!!`?
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|ERI}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|ERI}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|PSE}}[[Philippian passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
}}.
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
007h3zmndidgczl78mw0akxi1yh3mij
240085
240083
2022-08-18T14:34:28Z
Mwasoge
29030
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|MRT}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|EGY}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Egypt}}
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|Libya]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Mauritania}}.
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|TUN}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|OMN}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|IRQ}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Iraq}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|BHR}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Kuwait}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordanian}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Jordan}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|QAT}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|LBN}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Lebanon}}.
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|United Arab Emirates}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Syria}}.
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|SDN}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Sudan}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|PSE}}[[Philippian passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
}}.
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
rym3fctlf5nu80izkixedt8bdrhalht
240086
240085
2022-08-18T14:53:49Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|MRT}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Iraq}}
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|TUN}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|OMN}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Iraq}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|BHR}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Kuwait}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordanian}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Jordan}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|QAT}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Syria}}.
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|SDN}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Sudan}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|PSE}}[[Philippian passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
File:YEMENI Passport Bio Page.jpg|{{flagicon|SDN}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Yemen}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
24yfva3n0vty9x7n36qi4mh7azv4zus
240087
240086
2022-08-18T15:10:48Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Libya}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|TUN}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|OMN}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|BHR}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Kuwait}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordanian}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Jordan}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|QAT}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|SDN}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|PSE}}[[Philippian passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
462767l6etg8dwb1pbervcjq5gmri16
240093
240087
2022-08-18T17:07:47Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Libya}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Kuwait}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
a7w5gsu1x62pf6kb25tvo4sdmhlbhhh
240094
240093
2022-08-18T17:10:57Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Libya}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.!!`?
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
gdyl58ik5fudb3cftnymznzsbf1k6kn
240095
240094
2022-08-18T17:13:18Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Libya}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.!!`?
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.!!`?
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
qcf1gsbd3tlxg4mk7rsoiwwn395d45h
240096
240095
2022-08-18T17:21:02Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Algeria}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.!!`?
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.!!`?
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://so.wikipedia.org/wiki/Jabaan
* https://www.nbcnews.com/news/world/iranian-backed-houthi-rebels-yemen-ramp-drone-missile-attacks-saudi-n1260488
* https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/egypt-somalia-neighbors-ethiopia-nile-dam-turkey-africa.html
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc{{Wayback|url=https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc |date=20210317170257 }}
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* [[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
*
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
tgnqvtsis38umoycwwxi0uat8kxe0hl
240124
240096
2022-08-18T21:52:57Z
Mwasoge
29030
/* Warka */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Algeria}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Oman}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|Saudi Arabia}}.!!`?
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.!!`?
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm
* https://worldpopulationreview.com/country-rankings/most-educated-countries
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm
* https://www.worldatlas.com/articles/10-countries-with-the-best-education-systems.html
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2020
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc
* https://www.goodcountry.org/index/your-questions/countries-included/youve-left-out-a-number-of-territories-nations-why-is-this/
[[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
8vlmsdu6v63e167tpbk8l5aguna6dra
240125
240124
2022-08-18T21:59:02Z
Mwasoge
29030
/* Bassborka Jaamacada Carabta */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Malta.svg|16px]]<s>[[Malta]]</s> ||79.6<ref name=p.195/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|18.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|19.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||69.3<ref name=p.195/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Brunei.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|22.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||63.5<REF name=p.194/> <REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|23.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF>{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Algeria}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Saudi Arabia}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|United Arab Emirates}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.!!`?
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm
* https://worldpopulationreview.com/country-rankings/most-educated-countries
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm
* https://www.worldatlas.com/articles/10-countries-with-the-best-education-systems.html
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2020
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc
* https://www.goodcountry.org/index/your-questions/countries-included/youve-left-out-a-number-of-territories-nations-why-is-this/
[[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
t8neikibt4ycubhhb6o7wasxxkpq16k
240126
240125
2022-08-18T22:12:18Z
Mwasoge
29030
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = Jaamcada carabta<br />''>جامعة الدول العربية''
|conventional_long_name = <span style="line-height:1.33em;">Arab League</span>
|common_name = Arab League
|qaaradda = [[Afrika]].[[Aasiya]]
|sawir_calan = Flag of the League of Arab States.svg
|sawir_qaran = Emblem of the Arab League.svg
|image_map =
|astaan_calan = Arab League (orthographic projection).svg
|image_map = League of Arab States.png
|caasimadda = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], [[Riyadh]].
|luuqadaha = [[Carabi]], [[Af-Turki]],& [[Af-Urdu]].
|caasimada = [[Qaahiro]], [[Baqdaad]], & [[Riyadh]].
|GDP_PPP = $58.484 trillion ([[List of countries by GDP (PPP)|4th]])
|GDP_PPP_year = 2016/2019*
|GDP_PPP_per_capita = $19,347
|GDP_nominal = $13.126 trillion {{increase}}
|GDP_nominal_year = 2019
|GDP_nominal_per_capita = $14,239
|Gini_year =
|Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = <!--number only-->
|Gini_ref =
|Dawladda = Dalalka jaamcada carabta
|darajo_hogaamiye1 = [[Gudoomiye]]
|darajo_hogaamiye2 = [[Gudoomiye kuxigeen]]
|magac_hogaamiye1 = Ali Al-Daqbaashi
|magac_hogaamiye2 =
|sovereignty_type = '''Ka xoroobey'''
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''','''[[Faransiiska]]''', & [[Dawlada Cosmaniya]].`~`
|established_event1 =
|established_date1 =
|area = 13,953,041`*
|areami² = 5,382,910`*
|biyo =
|population_estimate =360,029,936<sup>3</sup>
|population_estimate_year = 2008
|lacagta =
|Magaca internetka =
|wakhti = [[(UTC+0 to +4)]]
|furaha_debedda =
|furaha internetka =
|furaha telefonka = +
}}
'''Jaamacada Carabta''' ama '''Dowladda Jaamacadda Carabta''' waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala [[Afrika]] iyo [[Aasiya]] xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan
Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee [[Geeska Afrika]], Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil.
Qowmiyad-kala-duwan, diini ah, iyo luuqado badan. Diin-badan, Luuqado badan, & Qowmiyado kala duwan.Luuqadaha badan, Qowmiyadaha kala duwan, & Diimaha badan; oo macneheedu yahay Dhaqamada kala duwan ee wayn.
Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13]
Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya).
Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta.
Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns , kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League.
Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan.
Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, [[Jabuuti]], Mauritania, [[Soomaaliya]], Sudan iyo Yemen.
Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM.
Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22]
Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal .
[[File:Camel factory Nablus December 2008.JPG|thumb|right|400px|Nablus]]
[[File:Ring with engraved portrait of Ptolemy VI Philometor (3rd–2nd century BCE) - 2009.jpg|thumb|right|upright|Ring of [[Ptolemy VI Philometor]] as Egyptian [[pharaoh]]. [[Louvre Museum]].]]
[[File:Raouda.JPG|thumb|right|View from the western side of the Hujra.]]
[[File:Burial of Muhammad.jpg|thumb|right|Wall of the Burial.]]
[[File:World Heritage Sites in the Arab World States]]
{| class="sortable wikitable"
|-
! Tirada !! Dalka !! [[Literacy]] rate
|-
|01.|| [[File:Flag of Kuwait.svg|18px]] [[Kuwayt]] ||94.5<REF name="p.193">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 193]</REF>
|-
|02.|| [[File:Flag of Qatar.svg|18px]] [[Qatar]] ||93.1<ref name="p.192">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 192]</ref>
|-
|03.|| [[File:Flag of Jordan.svg|16px]] [[Urdun]] ||92.2<REF name=p.193/>
|-
|04.|| [[File:Flag of Bahrain.svg|16px]] [[Baxrayn]] ||90.8<ref name=p.192/>
|-
|05.|| [[File:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]][[Imaaraatka Carabta]]||90.2<ref name=p.192/>
|-
|06.|| [[File:Flag of Lebanon.svg|19px]] [[lubnaan]] ||89.6<ref name=p.195/>
|-
|07.|| [[File:Flag of Egypt.svg|20px]] [[Masar]] ||93.1<REF name=p.194/>
|-
|08.|| [[File:Flag of Oman.svg|19px]] [[Cumaan]] ||86.7<ref name=p.195/>
|-
|09.|| [[File:Flag of Saudi Arabia.svg|21px]] [[Sacuudi Carabiya]] ||85.5<REF name=p.193/>
|-
|10.|| [[File:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|15px]][[Mauritania]]</s> ||66.8<REF name=p.194/>
|-
|11.|| [[File:Flag of Syria.svg|18px]] [[Suuriya]]</s> ||83.6<ref name="p.194">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 194]</Ref>
|-[<Ref>https://www.visualcapitalist.com/visualizing-corruption-around-the-world/</Ref>].
|12.|| [[File:Flag of Tunisia.svg|20px]] [[Tunisiya]] ||78<REF name=p.193/>
|-
|13.|| [[File:Flag of Morocco.svg|19px]] [[Marooko]]</s> ||76.4<REF name=p.194/>
|-
|14.|| [[File:Flag of Iraq.svg|19px]] [[Ciraaq]] ||76.6<REF name=p.195/>
|-
|15.|| [[File:Flag of Libya.svg|18px]] [[Libiya]]</s> ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|16.|| [[File:Flag of Yemen.svg|18px]] [[Yemen]]</s> ||67.9<ref name=p.194/>
|-
|17.|| [[File:Flag of Palestine.svg|18px]] [[Falastiin]] ||86.7<REF name="p.195">[http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete_reprint.pdf p. 195]</REF>
|-
|18.|| [[File:Flag of Algeria.svg|19px]] [[Aljeeriya]] ||72.6<REF name=p.193/>
|-
|19.|| [[File:Flag of Sudan.svg|18px]] [[Suudaan]]</s> ||72.3<ref name=p.195/>
|-
|20.|| [[File:Flag of Eritrea.svg|15px]]<s>[[Barunay]]</s> ||72.2<REF name=p.193/>
|-
|21.|| [[File:Flag of the Comoros.svg|15px]] [[Komoros]]</s> ||67.5<REF name=p.194/>
|-
|22.|| [[File:Flag of Djibouti.svg|19px]] [[Jabuuti]] ||67.7<REF> name=p.193/>
|-
{{Cite web |ciwaan=Nuqul Archive |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |access-date=2011-06-28 |archive-date=2020-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200504070831/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url=yes }}</REF>
<REF>https://www.bbc.com/news/world-middle-east-48703377</REF>
|- [<Ref>https://www.visualcapitalist.com/mapped-corruption-in-countries-around-the-world/</Ref>]
|}
==Bassborka Jaamacada Carabta==
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
File:Algerian passport.jpg|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Algeria}}.
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Algeria}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]][[File:EPassport logo.svg|20px]]{{flagicon|Syria}}.`
File:Libyan_New_Passport.jpg|{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|LBY]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Mauritania}}.`
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]][[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Morocco}}.
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Morocco}}[[Tunisian passport|Tunisia]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Tunisia}}.
File:Cover of Iraqi Passport.jpg|{{flagicon|Iraq}}[[Iraqi passport|Iraq]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.`
File:The New Lebanese Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Lebanon}}[[Lebanese Passport|Lebanon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Libya}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Jordanian passport|Jordan]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Egypt}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Omani passport|Oman]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Saudi Arabia}}
File:Bahraincover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Qatar}}[[Bahraini passport|Bahrain]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Bahrain}}.
File:Kuwait passport.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Saudi Arabia}}[[Kuwaiti passport|Kuwait]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Kuwait}}.
File:Qa.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Bahrain}}[[Qatari passport|Qatar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Qatar}}.
File:Saudi Passport 2022.jpg|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|Oman}}[[Saudi Arabian passport|Saudi Arabia]][[File:EPassport logo.svg|21px]]{{flag|United Arab Emirates}}.
File:New Palestinian Passport.jpg|{{flagicon|Jordan}}[[Philistine passport|Palestine]][[File:EPassport logo.svg|17px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:United Arab Emirates Passport Cover.png|{{flagicon|GCC}}{{flagicon|United Arab Emirates}}[[File:EPassport logo.svg|19px]][[Emirati passport|United Arab Emirates]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Regular Syrian Passport.jpg|{{flagicon|Syria}}[[Sudanese passport|Syria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Palestine}}.
File:Republic-of-yemen-passport-non-biometric-01.JPG|küçükresim|Yemen pasaportu]]|{{flagicon|Yemen}}[[Yemeni passport|Yemen]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`?
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Palestine}}.!!`
File:Sahrawi passport.jpg|{{flagicon|ESH}}[[Sahrawi passport|ESH]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Sahrawi}}.!!`?
File:Somaliland Passport Cover.svg|{{flagicon|Somaliland}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Maldives}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Somali passport|Somaliland]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{{flagicon|Djibouti}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Eritrea}}[[Djibouti passport|Djibouti]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|14px]]{{flagicon|Djibouti}}.
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Albania}}.!!`?
<Ref>https://visaindex.com/country/chad-passport-ranking/</Ref>.!!`?
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Brunei}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Comoros}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|SSD}}[[South Sudan passport|South Sudan]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|SSD}}.!!`?
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|MLT}}[[Maltese passport|Maltase]][[File:EPassport logo.svg|16px]]{{flagicon|Malta}}.!!`?
</gallery>
[[File:Manara clocktower.JPG|thumb|Manara]][[https://www.quora.com/Why-is-Egypt-no-longer-called-The-United-Arab-Republic]].!!`~`
[[File:16-03-31-Hebron-Altstadt-RalfR-WAT 5717.jpg|thumb|right|200px|Exterior view with I_P Guard]]
[[File:Old city of Nablus.JPG|thumb|right|Alley in the Old City leading to and from the [[souk]], 20018]]
[[File:Nineveh Nebi Yunus Excavation Bull-Man Head.JPG|thumb|right|210px|[[Lamassu|Winged Bull]] excavated at Nebi Yunus by Iraqi/?\Irani (Persian) archaeologists]],`~`
<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Emirati_passport</ref>.
==Warka==
* https://www.japantimes.co.jp/tag/libya/
* https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe
* https://www.japantimes.co.jp/tag/syrian-civil-war/
* https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8
* https://www.arabnews.com/node/1823401/saudi-arabia
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm
* https://worldpopulationreview.com/country-rankings/most-educated-countries
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm
* https://www.worldatlas.com/articles/10-countries-with-the-best-education-systems.html
* https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm
* https://www.dailysabah.com/business/tech/turkey-to-build-spaceport-in-somalia-as-part-of-1b-space-program
* https://www.euronews.com/2021/03/16/the-briefing-why-syria-s-war-has-always-been-europe-s-problem
* https://www.japantimes.co.jp/tag/saudi-arabia/ https://www.gfmag.com/global-data/economic-data/richest-countries-in-the-world
* https://www.newsweek.com/china-joins-russia-blasting-illegal-strategy-us-syria-1576578
* https://www.dailymail.co.uk/news/article-9366841/At-five-rockets-slam-base-housing-troops-Iraq-latest-rocket-attack.html
* https://www.cnbc.com/2020/01/03/who-was-iranian-general-qasem-soleimani-and-why-his-killing-matters.html
* https://inews.co.uk/sport/football/qatar-world-cup-2022-fifa-lgbt-rights-homosexuality-illegal-888155
* https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-03-17/why-the-fight-over-western-sahara-is-heating-up-again-quicktake
* https://www.moroccoworldnews.com/2021/02/335958/morocco-exposes-polisario-algerias-propaganda-in-letter-to-un/
* https://theculturetrip.com/asia/brunei-darussalam/articles/11-things-that-are-illegal-in-brunei/
* https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2020
* https://theculturetrip.com/middle-east/iran/articles/how-did-iran-get-its-name/ https://www.quora.com/When-did-Persia-become-Islamic.!!`
* https://www.middleeasteye.net/news/iran-iraq-power-centres-creating-havoc
* https://www.goodcountry.org/index/your-questions/countries-included/youve-left-out-a-number-of-territories-nations-why-is-this/
[[https://en.wikipedia.org/wiki/Family_tree_of_Muhammad#:~:text=This%20family%20tree%20is%20about,Ishmael%20through%20the%20Hashim%20tribe./]]
==Sido kale fiiri==
* [[Unionka Mediterraneanka]]
* [[Wadanamaha Jaamacada Carabta Afrika]]
* [[Waddnamha Mashriq Jaamacada Carabta]]
* [[https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%89%D9%84%D9%89%D9%8A%DB%95]]
* [[Waddanamaha Geeska Afrika Jaamacada Carabta]]
n64wx15nt7j732kqiazvmy0uc5mnnun
Bakistaan
0
5053
240147
239988
2022-08-19T06:11:53Z
70.50.139.221
/* Waddanmaha Le Deggan Bakistan */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Islamic Republic of Bakistan
| common_name = Bakistan
| native_name ={{native name|ur|{{nobold|{{Nastaliq|اِسلامی جمہوریہ پاكِستان}}}}|italics=off}}<br />{{small|{{transl|ur|ALA-LC|''Islāmī Jumhūriyah Pākistān''}}}}<ref name="LatinSpelling">{{cite book |author=James Minahan |title=The Complete Guide to National Symbols and Emblems [2 Volumes] |date=23 December 2009 |publisher=ABC-CLIO |isbn=978-0-313-34497-8 |page=141}}</ref>
| image_flag = Flag of Pakistan.svg
| image_coat = Coat of arms of Pakistan.svg
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{Transl|ur|''[[Īmān, Ittihād, Nazam]]''}}<br />{{native name|ur|{{Nastaliq|ایمان، اتحاد، نظم}}|italics=off|nolink=on}}<br />{{small|"Faith, Unity, Discipline"}} {{lower|0.2em|<ref name="The State Emblem">{{cite web |title=The State Emblem |url=http://www.infopak.gov.pk/Eemblem.aspx |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070701023430/http://www.infopak.gov.pk/Eemblem.aspx |archivedate=1 July 2007 |publisher=Ministry of Information and Broadcasting, [[Government of Pakistan]]. |access-date=18 December 2013}}</ref><!--end lower:-->}}
| national_anthem = {{transl|ur|ALA-LC|''[[Qaumi Taranah|Qaumī Tarānah]]''}}<br />{{lang|ur|{{Nastaliq|قَومی ترانہ}}}}<br /><center>{{small|"The National Anthem"}}<ref>{{cite web |title=National Symbols and Things of Pakistan |url=https://soundcloud.com/azeem-iftikhar-25958679/pakistan-national-anthem-2018 |work=Government of Pakistan |access-date=27 May 2014 }}</ref><br />[[File:Pakistan anthem - United States Navy Band.ogg]]</center>
| image_map = Pakistan (orthographic projection).svg
| map_width = 220px
| map_caption = Area controlled by Pakistan shown in dark green; claimed but uncontrolled region shown in light green
| capital = [[Islamabad]]
| coordinates = {{Coord|33|40|N|73|10|E|type:city}}
| largest_city = [[Karachi]]<br />{{small|{{coord|24|51|36|N|67|00|36|E|display=inline}}}}
| official_languages = {{hlist |[[English language|English]]|[[Urdu]]<ref>{{cite web |title=SC orders immediate implementation of Urdu as official language |url=http://tribune.com.pk/story/952913/sc-orders-implementation-of-urdu-as-official-language/ |publisher=[[The Express Tribune]] |date=7 September 2015|access-date=8 September 2015}}</ref><ref>{{cite web |title=Pakistan to replace English with Urdu as official language |url=http://tribune.com.pk/story/928480/pakistan-to-replace-english-with-urdu-as-official-language/ |publisher=[[The Express Tribune]] |date=29 July 2015|access-date=8 September 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://dunyanews.tv/index.php/en/Pakistan/288574-PM-approves-implementation-of-Urdu-language-in-gov |title=PM approves implementation of Urdu language in govt departments – Pakistan – Dunya News |work=dunyanews.tv}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.dawn.com/news/1193624 |title=PM, president to deliver speeches in Urdu on foreign trips, SC told |author=Irfan Haider |work=dawn.com}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.thenewsteller.com/pakistan/govt-submits-plan-to-supreme-court-to-promote-urdu-as-official-language/19569/ |title=Govt. submits plan to Supreme Court to promote Urdu as official language |work=The News Teller |ciwaan=Nuqul Archive |access-date=2018-06-28 |archive-date=2018-12-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226143037/https://www.thenewsteller.com/pakistan/govt-submits-plan-to-supreme-court-to-promote-urdu-as-official-language/19569/ |dead-url=yes }}</ref>}}
| regional_languages = {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%;
|title = [[Languages of Pakistan|Provincial level]]
|[[Punjabi language|Punjabi]]{{dot}} [[Pashto language|Pashto]]{{dot}}[[Sindhi language|Sindhi]]{{dot}} [[Balochi language|Balochi]]{{dot}}[[Saraiki language|Saraiki]]{{dot}}[[Kashmiri language|Kashmiri]]{{dot}}[[Brahui language|Brahui]]{{dot}}[[Hindko language|Hindko]]{{dot}}[[Shina language|Shina]]{{dot}}[[Balti language|Balti]]{{dot}}[[Khowar language|Khowar]]{{dot}}[[Burushaski]]{{dot}}[[Kohistani language|Kohistani]]{{dot}}[[Wakhi language|Wakhi]]{{dot}}[[Yidgha language|Yidgha]]{{dot}}[[Dameli language|Dameli]]{{dot}}[[Kalash language|Kalasha]]{{dot}}[[Gawar-Bati language|Gawar-Bati]]{{dot}}[[Domaaki language|Domaaki]]<ref>{{cite web |title=Population by Mother Tongue |url=https://www.census.gov.pk/MotherTongue.htm |publisher=Population Census Organization, Government of Pakistan |access-date=28 December 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110912021653/http://www.census.gov.pk/MotherTongue.htm |archivedate=12 September 2011}}</ref>.<ref name="">State.gov</ref>
}}
| languages_type = [[National language]]
| languages = [[Urdu]]<ref name="">National language</ref>.
| ethnic_groups = {{ublist |item_style=white-space:nowrap;
| 48% [[Punjabis]]
| 8% [[Pashtuns]]
| 12% [[Sindhis]]
| 10% [[Saraiki people|Saraiki]]s
| 8% [[Muhajir people|Muhajirs]]
| 3% [[Baloch people|Baloch]]s
| 11% Others<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2075.html#pk "Pakistan"] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2075.html#pk |date=20190106010801 }} The World Factbook — Central Intelligence Agency.</ref>
}}
| ethnic_groups_year =
| religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap;
| 96.4% [[Islam]] {{small|(Official)}}<ref name="Article_2" />
| 1.5% [[Hinduism in Pakistan|Hinduism]]
| 1.5% [[Christianity in Pakistan|Christianity]]<ref name="LoC">{{cite web |url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Pakistan.pdf |title=Country Profile: Pakistan |date=February 2005 |work=[[Library of Congress Country Studies]] on Pakistan |quote=''Religion: Approximately 1.6 percent of the population is Hindu, 1.6 percent is Christian, and 0.3 percent belongs to other religions, such as Bahaism and Sikhism.''}}</ref>
| 0.6% [[Religion in Pakistan|Others]]
}}
| demonym = [[Pakistani]]
| government_type = [[Federal parliamentary republic|Federal parliamentary constitutional republic]]
| leader_title1 = [[President of Pakistan|President]]
| leader_name1 = [[Mamnoon Hussain]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of Pakistan|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Nasirul Mulk]]
| leader_title3 = [[Chairman of the Senate of Pakistan|Chairman of the Senate]]
| leader_name3 = [[Sadiq Sanjrani]]
| leader_title4 = [[Speaker of the National Assembly of Pakistan|Speaker of the Assembly]]
| leader_name4 =
| leader_title5 = [[Chief Justice of Pakistan|Chief Justice]]
| leader_name5 = [[Mian Saqib Nisar]]
| legislature = ''[[Majlis-e-Shoora Pakistan]]''
| upper_house = [[Senate of Pakistan|Aiwan-e-Bala]]
| lower_house = [[National Assembly of Pakistan|Qaumi Assembly]]
| sovereignty_type = [[Pakistan Movement|Independence]]
| sovereignty_note = from the [[British India]] <ref>{{cite web |title=Pakistan Independent from British India |url=https://www.telegraph.co.uk/news/2017/08/15/indian-independence-day-everything-need-know-partition-india/ |website=www.telegraph.co.uk |accessdate=26 June 2018}}</ref>
| established_event1 =
| established_date1 =
| established_event2 =
| established_date2 =
| established_event3 =
| established_date3 =
| established_event4 = [[Dominion of Pakistan|Dominion]]
| established_date4 = 14 August 1947
| established_event5 = [[Islamic Republic]]
| established_date5 = 23 March 1956
| established_event6 = [[Constitution of Pakistan|Current constitution]]
| established_date6 = 14 August 1973
| area_km2 = 881,913
| area_footnote = {{efn|"Includes data for Pakistani territories of Kashmir; [[Azad Kashmir]] ({{convert|13297|km2|sqmi|disp=or|abbr=on}}) and [[Gilgit–Baltistan]] ({{convert|72520|km2|sqmi|disp=or|abbr=on}}).<ref>{{cite web |url=http://www.geohive.com/cntry/pakistan.aspx |title=Pakistan statistics |publisher=Geohive |access-date=20 April 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130406012611/http://www.geohive.com/cntry/pakistan.aspx |archivedate=6 April 2013}}</ref> Excluding these territories would produce an area figure of {{convert|796,095|km2|sqmi|abbr=on}}."}}<ref>{{cite web |url=http://www.worldatlas.com/as/pk/where-is-pakistan.html |title=Where is Pakistan?|work=worldatlas.com}}</ref>
| area_rank = 33rd
| area_sq_mi = 307,374
| percent_water = 2.86
| population_density_km2 = 244.4
| population_density_sq_mi = 633
| population_density_rank = 56th
| population_census = 212,742,631 <ref name=census>{{cite web |url=http://www.pbscensus.gov.pk |title=Pakistan Bureau of Statistics - 6th Population and Housing Census |website=www.pbscensus.gov.pk |ciwaan=Nuqul Archive |access-date=2021-08-08 |archive-date=2017-10-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171015113737/http://www.pbscensus.gov.pk/ |dead-url=yes }}</ref> ([[List of countries and dependencies by population|5th]])
| population_census_year = 2017
| GDP_PPP = {{nowrap|$1.060 trillion<ref name="imf2">{{cite web |url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=52&pr.y=11&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=564&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Pakistan |publisher=International Monetary Fund | access-date=15 January 2017}}</ref>}}
| GDP_PPP_year = 2017
| GDP_PPP_rank = 25th
| GDP_PPP_per_capita = $5,374<ref name="imf2" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 137th
| GDP_nominal = {{nowrap|$304.4 billion<ref>{{cite news |url=https://tribune.com.pk/story/1412545/pakistan-now-300-billion-economy-gdp-growth-5-3/ |title=Pakistan is now a $300-billion economy |work=The Express Tribune |date=18 May 2017 |accessdate=18 May 2017}}</ref>}}
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank = 42nd
| GDP_nominal_per_capita = $1,629<ref>http://www.finance.gov.pk/survey/chapters_17/Economic_Indicators.pdf</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank = 145th
| Gini = 30.7 <!--number only-->
| Gini_year = 2013
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?end=2013&locations=PK&start=1987&view=chart |title=GINI index (World Bank estimate) |publisher=World Bank |access-date=28 February 2017}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.550 <!--number only-->
| HDI_year = 2015<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = steady<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=Human Development Report 2016 |date=2016 |access-date=26 March 2017 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>
| HDI_rank = 147th
| currency = [[Pakistani rupee]] (₨)
| currency_code = PKR
| time_zone = [[Pakistan Standard Time|PST]]
| utc_offset = +5{{sup|b}}
| drives_on = [[Right- and left-hand traffic|left]]<ref>{{cite news |url=http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=story_28-7-2005_pg3_5 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120110085150/http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=story_28-7-2005_pg3_5 |archivedate=10 January 2012 |title=Driving—the good, the bad and the ugly |author=Miguel Loureiro |date=28 July 2005 |work=Daily Times |access-date=6 February 2014 |location=Pakistan}}</ref>
| calling_code = [[Telephone numbers in Pakistan|+92]]
| cctld = [[.pk]]
| official_website = {{URL|http://www.pakistan.gov.pk/}}
| footnote_a = See also [[Pakistani English]].:{{note|Alpha|α}}
| footnote_b =
| area_magnitude =
}}
'''Bakistaan''' ( [[Af-Urdu]] پاکِستان ama '''Jamhuuriyadda Islaamiga Bakistaan''' [[Af-Urdu]] اسلامی جمہوریہ پاکِستان
waa wadan ku yaalo koonfur[[Aasiya]]. Dadka wadankaan waxeey gaarayan in ka badan 200` Milyan. o Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada [[Iiraan]], [[Afqaanistan]], [[Shiinaha]] iyo [[Hindiya]]. Koonfurta wadanka waxaa ka xigto [[Bada Carbeed]]. Wadanka Bakistaan waxaa la abaabulay 1947kii, markii hore Bakistaan iyo Bangaladesh waxee ka tirsanaan jireen [[Hindiya|Ingriiska Hindiya]].
magaca Bakistaan micnahiisa waxaa waaye wadanka runta ah, waxaana loola jeeday in oo yahay wadanka runta ee islaamka.
Caasimadda Bakistan.
Pakistan (Urdun: Afqaanistaan), si rasmi ah Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Pakistan (Urdun: اسلامی جمہوریہ پاکستان), waa dal Koonfurta Aasiya ah. Waa dalka shanaad ee ugu tirada badan dadweynaha oo leh dad ka badan 212,742,631 qof. Meelahaas, waa dalka 33-aad ee ugu ballaaran, oo leh 881,913 kilomitir kilomitir (340,509 mayl laba jibaaran). Pakistan waxay leedahay xeebta u jirta 1,046 kilomitir oo xeebta Carbeed iyo Gacanka Cumaan ee koonfurta ka xigta Hindiya ilaa bari, Afgaanistaan iyo galbeedka, Iran oo koonfur galbeed, iyo Shiinaha waqooyi bari. Waxaa si kala-sooc ah looga soocay Soomaaliya Wakhan Corridor ee waqooyi-galbeed, sidoo kale wuxuu la wadaagaa xuduudda badda Oman.
Xuduuda hadda ee Pakistan ah waxay ka dhigan tahay dhaqamo qadiimiga ah, oo ay ku jiraan Mehrgarh oo ka mid ah Neolithic iyo Dhuxusha Da'da Dhuxusha Indus, oo markii dambe ka soo wareegtay boqortooyooyinkii ay xukumeen dad diimooyin iyo dhaqamo kala duwan, Hindiya, Indo-Giriig, Muslimiinta, Turco-Mongolis, Afqaanistaan, iyo Sikhs. Aagga waxaa xukuma boqortooyo badan oo kala duwan, oo ay ku jiraan boqortooyada reer Aasiya, boqortooyadii Alexander III ee Macedon, Boqortooyada Seleucid, Boqortooyada Midowday Maurya, Boqortooyada Gupta, Carabta Umayyad Khaliifka, Sultanate Delhi, Boqortooyada Mughal, Boqortooyada Afganistaan ee Durrani, Boqortooyada Sikhiga (qayb ahaan), iyo, ugu dambayn, Boqortooyada Ingiriiska.
Pakistan waa waddanka kaliya ee lagu abuuray magaca Islaamka. Dhaqdhaqaaqa Pakistan oo ay hoggaaminayaan Muhammad Ali Jinnah iyo halganka hoose ee madaxbanaanida madaxbanaani, Pakistan waxaa la aasaasay sannadkii 1947 sidii waddan madaxbannaan oo loogu talagalay Muslimiinta Hindida ah. Waa waddan qowmiyadeed iyo luqad ahaan kala duwan, oo leh juquraafi kala duwan iyo duur joogta ah. Markii hore madaxweyne, Pakistan ayaa ansixisay dastuur sanadkii 1956, noqoshada Jamhuuriyadda Islaamka. Dagaalkii sokeeye ee qarnigii 1971-kii waxa uu sababay in la jebiyo bariga Pakistan oo ah waddanka cusub ee Bangladesh. 1973-kii Pakistaanku waxay qaateen dastuur cusub oo abuuraya, iyada oo ay weheliso xildhibaanadii hore ee barlamaanka, dawlad federaali ah oo ku salaysan Islaamka oo ka kooban afar gobol iyo saddex degmo oo federaali ah. Dastuurka cusub ayaa sidoo kale qeexaya in dhammaan sharciyadu ay waafaqsan yihiin amarrada Islaamka sida ku cad Quraanka iyo Sunnah.
==Xubin==
''[[Bakistaan]]'' Waxeey Hubein ka tahay heeyadahaan oo dhan.!!
* [[AIIB]] *
* [[ Bankiga Aduunka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *
* [[Hayada Cuntada Aduunka]] * *
* [[Ururka Caafimaadka Aduunka]] * *
==Waddanmaha Le Deggan Bakistan==
* {{Flag|Pakistan}} 200,000,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 1300+
* {{flag|Arab League}} 133,500+;+[<ref>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D9%82%D9%88%D9%85</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Brazil}} 1300+
* {{Flag|Great Britain}} 20,000+.
* 🇪🇺 Europeans: 138,900+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
*{{Flag|United States}} 35,000+
*{{Flag|China}} PR, 35,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
Pakistan ayaa leh ciidamadda lixaad ee ugu xooggan caalamka, sidoo kale waa awood nukliyeerka ah iyo sidoo kale hubka nukliyeerka caddeeyay. gobolka, kan labaad ee Koonfurta Aasiya iyo quruunta kaliya ee dunida Muslimka ah si ay u helaan xaaladdan. Pakistan waxay leedahay dhaqaaleyn yar oo warshad leh oo leh qaybta beeraha oo isku dhafan iyo adeegyo sii kordhaya. [38] [39] Dhaqdhaqaaqa Pakistan waa 24-jir ee dunida ugu weyn iyada oo la eegayo awooda wax iibsiga iyo 41-aad ee ugu weyn.
[[File:Peshawari_Roti,_Pakistan.jpg|thumb|right|193px|]]
[[File:Pakistani_gobi_aloo,_seekh_kebab,_and_beef_karahi.jpg|thumb|right|194px|]]
[[File:Pakistan in its region (claimed and disputed hatched).svg|thumb|right|195px|Bakistaan]]
[[File:Bird eye view of Islamabad.jpeg|thumb|195px|right|La vila d'Islamabad.]]
==Sido kale fiiri==
* [[Afgaanistan]]
* [[Asia]]
*[[Bakistaan Visa Dalalka]]
{{Dalalka Aasiya}}
[[Category:Bakistaan]]
67wo8shyql6syalvw7ruap7eg4ov0cq
Meksiko
0
5287
240101
240020
2022-08-18T20:12:40Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Dalalka
|native_name = '''Gobolada Midoobay ee Meksiko'''
|conventional_long_name = ''Estados Unidos Mexicanos''
|common_name = Meksiko
|qaarada = [[Woqooyiga Ameerika]]
|sawir_calan = Flag_of_Mexico.svg
|sawir_qaran = Coat_of_arms_of_Mexico.svg
|astaan_calan = [[Himno Nacional Mexicano]]''<small><br />"Astaanta Qaranka Meksiko"</small>
|image_map = Mexico_(orthographic_projection).svg
|caasimada = [[Magalada Maksiko]]
|luuqadaha = [[Af-Isbaanish]]
|Dawladda =
|magac_hogaamiye1 = andarees manweel lobees obradoor
|sovereignty_type = Ka xoroobey
| GDP_PPP_per_capita = $10,425<ref name="">IMF database 2017</ref>.
| GDP_PPP_per_capita_rank =
| GDP_nominal = $1.205 trillion<ref name="">IMF database 2018</ref>.
| GDP_nominal_year = 2017
| GDP_nominal_rank =
| GDP_nominal_per_capita = $10,550<ref name="">IMF database 2019</ref>
| GDP_nominal_per_capita_rank =
|sovereignty_note = Gumeystihii [[Ispania]]
|established_event1 = Taakiikh
|established_date1 = 16 [[Sebteembar]], 1810
|area = 1,972,550 km2
|areami² = 761,606
|biyo = 2.5
|population_estimate = 112,322,757
|population_estimate_year = [[2010]]
|lacagta = [[Beeso]](MXN)
|wakhti = [[UTC]] -8
|furaha_debeda = +54
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
[[File:FE-10_06.jpg|thumb|right|392px|Metroka]]
[[File:Sobrevuelos_CDMX_IMG_5982_(39488832615).jpg|thumb|right|393px|Meksiko Caasimda]]
[[File:Pechuga_Adobada.jpg|thumb|right|394px| Cunnto Mexique]]
[[File:Angel_de_la_Independencia_Mexico_City.jpg|thumb|right|395px|Meksiko Magaaloyinka]]
[[W:es:Mexico]]
'''Meksiko''' (Mexico) ama '''Gobolada Midoobay ee Meksiko''' [[Af-Isbaanish]] ''Estados Unidos Mexicanos'' waa wadan ku yaalo, [[Woqooyiga Ameerika]], waxoona xuduu la leeyahay, wadamada [[Mareykanka]], [[Guatemala]], iyo [[Belise]], galbeedka neh waxaa kaga dhagan, [[Badweynta Baasifik]], bariga neh, [[Gacanka Meksiko]] iyo badda karabiya. Wadankaan waxaa looga hadlaa luqada af isbaanishka oo ah luqada rasmiga oo looga hadlo.
Waayadii hore Meksiko waxee eheed meesha ee ku badnaayeen dadka indianka ah gaar ahan [[Dadka Maya]] iyo [[asteker]].Guushii oo ka gaaray Gumeestihii [[spania|Isbanishka]] dadka astekerka ah taariikhda marka ee eheed 1521, waxaa wadanka meksiko u bilaawday gumeeysigii yurubiyaanka.
shacabka meksiko waxee weeydiisan jireen xornimo taasi oo isku badashay dagaal aad u dheer oo dhamaaday waqtigii ee xornimada heleen taariikhda marka ee eheed 1821. Marka ee meksiko xornimada ka heshay isbaanishka wadanka meksiko tartiib tartiib oo u yaraaday. Dhulka Woqooyiga meksiko waxaa laga geday ama ka qaateen ajaaniibta mareykanka, waa marka oo meesha ka bilaawday [[Dagaalkii Mareykanka iyo meksiko]]. 1860kii wadanka waxaa joogay ama ka talinjiray ciidamo ka socdo dalka [[Faransiiska]], waxaana wadanka ka saaray ciidamada meksiko oo hogaaminaayay madaxweynihii [[Benito Juárez]]. Xukunkii dheeraa ee [[Porfirio Diaz']] waxoo dhaliyay kacaankii meksiko oo dhacay 1910.
==Xubin==
* [[IMF]] *
* [[IADB]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddamha Degaan Mexico==
* {{Flag|Mexico}} 112,322,757+;+`
* {{Flag|Brazil}} 121,000+ [<ref name="">https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>].
* {{Flag|Bangladesh}} 125,000+
* {{Flag|Arab League}} 1,135,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 123,000+
* {{Flag|Great Britain}} 4,300+ <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>
* 🇪🇺 Europeans: 498,000++
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 750,200+ <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>
* {{Flag|China}} PR China; 24,000+;+;+:[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
{{gumud}}
{{Dalalka Woqooyiga Ameerika}}
hpuyjjbkrwgktfywj7jzccwm9u5eapl
Koonfur Kuuriya
0
5403
240116
239082
2022-08-18T20:47:13Z
Mwasoge
29030
/* Hubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Koonfur Korea
| common_name = South Korea
| native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{smaller|{{transl|ko|Daehan Minguk}} ([[Revised Romanization of Korean|RR]])}}<!--Please do not add official regional/minority languages here; use the langbox template directly below, included specifically for that purpose-->
| image_flag = Flag of South Korea.svg
| other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px|]]</div>
| other_symbol_type =
| alt_flag = Centered taegeuk on a white rectangle inclusive of four black trigrams
| image_coat =
| alt_coat = Centered taegeuk on a hibiscus syriacus surrounded by five stylized petals and a ribbon
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{lang|ko|홍익인간}} (''de facto'')<Br/>{{transl|ko|[[Hongik Ingan]]}}<br />"To broadly benefit the human world"<Ref name="lie">{{cite journal|url=http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf|page=6|title=A New Way of Seeing Country Social Responsibility|journal=Faculty of Philosophy and Social-Political Sciences |access-date=16 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925143746/http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf |archive-date = 25 September 2013}}</ref>
| anthem = {{lang|ko|애국가}}<Br/>{{transl|ko|[[Aegukga]]}}<Br/>"The Patriotic Song"<div style="position: relative; top:0.2em;">{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}}</div>
| image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg
| map_width = 250px
| alt_map =
| map_caption = Dark green: Territory controlled by Republic of Korea <br/> Lighter green: Territory claimed but uncontrolled by Republic of Korea
| capital = [[Seoul]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}}
| largest_city = capital
| official_languages = [[Korean language|Korean]] ([[South Korean standard language|Pyojuneo]])<br />[[Korean Sign Language]]<Ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Enforcement 2016.8.4. Law No. 13978, enacted on February 3, 2016|language=ko |year=2016 |access-date=26 July 2017}}</ref>
| languages_type = [[Official script]]
| languages = [[Hangul]]
| ethnic_groups = {{plainlist|
* 95.1% [[Koreans|Korean]]
* 4.9% [[Demographics of South Korea#Ethnic groups|Others]]
}}
| ethnic_groups_year = 2019
| ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Foreign population in Korea tops 2.5 million|date=24 February 2020|website=koreatimes}}</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space;
|56.1% [[Irreligion in South Korea|No religion]]
|27.6% [[Christianity in Korea|Christianity]]{{efn|name=Christian|19.7% are [[Protestantism|Protestant]], 7.9% are [[Catholic Church in South Korea|Catholic]]}}
|15.5% [[Korean Buddhism]]
|0.8% Others
}}
| religion_year = 2015
| religion_ref = <ref name="Kim-Shon-Chosunilbo2016">{{cite news |last1=Kim |first1=Han-soo |last2=Shon |first2=Jin-seok |url=http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/20/2016122000155.html |script-title=ko:신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% |work=[[Chosun Ilbo]] |date=20 December 2016 |access-date=2 July 2017}}</ref><ref name="ABC-CLIO"/>
| demonym = {{hlist|[[Demographics of South Korea|South Korean]]|[[Koreans|Korean]]}}
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]]
| leader_title1 = [[President of South Korea|President]]
| leader_name1 = [[Moon Jae-in]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of South Korea|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Kim Boo-kyum]]
| leader_title3 = [[Speaker of the National Assembly of South Korea|Speaker of the National Assembly]]
| leader_name3 = [[Park Byeong-seug]]
| leader_title4 = [[Chief Justice of the Republic of Korea|Chief Justice]]
| leader_name4 = [[Kim Myeong-soo]]
| leader_title5 = [[Constitutional Court of Korea|President of the Constitutional Court]]
| leader_name5 = [[Yoo Nam-seok]]
| legislature = [[National Assembly (South Korea)|National Assembly]]
| sovereignty_type = [[History of Korea|Establishment history]]
| established_event1 = [[Gojoseon|First Korean kingdom]]
| established_date1 = {{circa}} 7th century BCE
| established_event2 = {{nowrap|[[Korean Declaration of Independence|Independence declared]]}}
| established_date2 = 1 March 1919
| established_event3 = [[Provisional Government of the Republic of Korea|Provisional Government]]
| established_date3 = 11 April 1919
| established_event4 = [[Victory over Japan Day|Surrender]] of [[Empire of Japan|Japan]]
| established_date4 = 15 August 1945
| established_event5 = [[United States Army Military Government in Korea|US administration]] of Korea south of the [[38th parallel north|38th parallel]]
| established_date5 = 8 September 1945
| established_event6 = [[First Republic of South Korea|ROK established]]
| established_date6 = 15 August 1948
| established_event7 = [[History of South Korea#Sixth Republic 1987-present|Current constitution]]
| established_date7 = 25 February 1988
| established_event8 = [[United Nations Security Council Resolution 702|Admitted to]] the [[United Nations|UN]]
| established_date8 = {{nowrap|17 September 1991}}
| area_km2 = 100,363
| area_rank = 107th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 38,750
| percent_water = 0.3 (301 km{{smallsup|2}}{{\}}116 mi{{smallsup|2}})
| population_estimate = {{increase neutral}} 51,709,098<ref>{{Cite web | url=http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=10 |script-title=ko:Kosis 100대 지표}}</ref>
| population_estimate_year = 2019
| population_estimate_rank = 27th
| population_density_km2 = 507
| population_density_rank = 13th
| GDP_PPP = {{increase}} $2.436 trillion<ref name="IMFWEOKR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=14 October 2020}}</Ref>
| GDP_PPP_year = 2021
| GDP_PPP_rank = 14th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $47,027<ref name="IMFWEOKR" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 28th
| GDP_nominal = {{increase}} $1.806 trillion<ref name="IMFWEOKR" />
| GDP_nominal_year = 2021
| GDP_nominal_rank = 10th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $30,998<ref name="IMFWEOKR" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 28th
| Gini = 34.5
| Gini_year = 2018
| Gini_change = decrease
| Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality – Income inequality – OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=17 July 2021}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.916<!-- Number only, between 0 and 1. -->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. -->
| HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 23rd
| currency = [[South Korean won|Korean Republic won]] (₩)
| currency_code = KRW
| time_zone = [[Korea Standard Time]]
| utc_offset = +9
| date_format = {{unbulleted list|yyyy년 m월 d일|yyyy. m. d. ([[Common Era|CE]])}}
| electricity = [[Mains electricity by country|220 V–60 Hz]]
| drives_on = right
| calling_code = [[Telephone numbers in South Korea|+82]]
| cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.한국]]}}
}}
{{Infobox
| title = Republic of Korea
| image = South Korea with Hanja.svg
| image_size = 300px
| caption = "Republic of Korea" in [[Hangul]] (top) and [[Hanja]] (bottom) scripts.
| skhangul = {{linktext|대한민국}}
| skhanja = {{lang|ko|{{linktext|大韓民國}}}}
| skmr = Taehan Min’guk
| rr = Daehan Min(-)guk
| color = khaki
| context = north
}}
{{Infobox
| title = South Korea
| skhangul = {{linktext|남|한}}
| skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南韓}}
| skrr = Namhan
| skmr = Namhan
| nkhangul = {{linktext|남|조|선}}
| nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南朝鮮}}
| nkrr = Namjoseon
| nkmr = Namchosŏn
| ibox-order = ko4, ko3
}}
{{Infobox transliteration
| title = Korea
| skhangul = {{linktext|한|국}}
| skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|韓國}}
| skrr = Han(-)guk
| skmr = Han’guk
| nkhangul = {{linktext|조|선}}
| nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|朝鮮}}
| nkrr = Joseon
| nkmr = Chosŏn
| ibox-order = ko4, ko3
}}
[[File:Busan_tower_view_074.jpg|thumb|right|193px|
Busan Tower.]]
[[File:Gangnam_Seoul_January_2009.jpg|thumb|right|194px|
Gangnam area, South of Seoul.]]
[[File:Korea exchange.JPG|thumb|right|194px|Korea Stock Exchange.]]
[[File:Myeongdong_Neon_at_Night,_Seoul.jpg|thumb|right|195px|
Myeongdong Neon at Night, Seoul.]]
[[File:LG logo (2015).svg||196px|thumb|Astaanka LG]]
[[File:Samsung headquarters.jpg|thumb|left|198px|Xarunta shirkada [[LG]] ee [[Seoul]]]]
[[File:Hyundai Motorsport.png|thumb|left|199px|]]
'''Koonfur Kuuriya''' (남한, 南韓) ama '''Jamhuuriyadda Kuuriya''' (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo [[bari]]ga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo [[Waqooyiga Kuuriya]] markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1945kii.
Dalka kuuriya koon fured waa dal kuyaalo qaarada aasiya.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] * *
* [[OECD]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanamaha degaan Koonfur korea==
*'''{{Flag|South Korea}}''' 51,000,000+
* {{Flag|Great Britain}} 3,000+
* {{Flag|Taiwan}} 40,000+
* {{Flag|United States}} 20,000+
* {{Flag|China}} 138,000+
hqkpxpfo2f65fa2quylo0n9o616dskw
240119
240116
2022-08-18T21:10:09Z
Mwasoge
29030
/* Waddanamaha degaan Koonfur korea */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Koonfur Korea
| common_name = South Korea
| native_name = {{native name|ko|대한민국|italics=off}}<br />{{smaller|{{transl|ko|Daehan Minguk}} ([[Revised Romanization of Korean|RR]])}}<!--Please do not add official regional/minority languages here; use the langbox template directly below, included specifically for that purpose-->
| image_flag = Flag of South Korea.svg
| other_symbol = <div style="padding:0.3em;">[[File:Seal of South Korea.svg|border|85px|]]</div>
| other_symbol_type =
| alt_flag = Centered taegeuk on a white rectangle inclusive of four black trigrams
| image_coat =
| alt_coat = Centered taegeuk on a hibiscus syriacus surrounded by five stylized petals and a ribbon
| symbol_type = Emblem
| national_motto = {{lang|ko|홍익인간}} (''de facto'')<Br/>{{transl|ko|[[Hongik Ingan]]}}<br />"To broadly benefit the human world"<Ref name="lie">{{cite journal|url=http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf|page=6|title=A New Way of Seeing Country Social Responsibility|journal=Faculty of Philosophy and Social-Political Sciences |access-date=16 January 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130925143746/http://www.fssp.uaic.ro/argumentum/Numarul%2010%20%282%29/Articol%20Cozmiuc.pdf |archive-date = 25 September 2013}}</ref>
| anthem = {{lang|ko|애국가}}<Br/>{{transl|ko|[[Aegukga]]}}<Br/>"The Patriotic Song"<div style="position: relative; top:0.2em;">{{center|[[File:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav]]}}</div>
| image_map = Republic of Korea (orthographic projection).svg
| map_width = 250px
| alt_map =
| map_caption = Dark green: Territory controlled by Republic of Korea <br/> Lighter green: Territory claimed but uncontrolled by Republic of Korea
| capital = [[Seoul]]<br />{{Coord|37|33|N|126|58|E|type:city}}
| largest_city = capital
| official_languages = [[Korean language|Korean]] ([[South Korean standard language|Pyojuneo]])<br />[[Korean Sign Language]]<Ref>{{cite web |url=http://www.law.go.kr/%EB%B2%95%EB%A0%B9/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%88%98%ED%99%94%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%B2%95/(13978,20160203) |script-title=ko:[시행 2016.8.4.] [법률 제13978호, 2016.2.3., 제정]|trans-title=Enforcement 2016.8.4. Law No. 13978, enacted on February 3, 2016|language=ko |year=2016 |access-date=26 July 2017}}</ref>
| languages_type = [[Official script]]
| languages = [[Hangul]]
| ethnic_groups = {{plainlist|
* 95.1% [[Koreans|Korean]]
* 4.9% [[Demographics of South Korea#Ethnic groups|Others]]
}}
| ethnic_groups_year = 2019
| ethnic_groups_ref = <ref>{{Cite web|url=http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2020/07/742_283632.html|title=Foreign population in Korea tops 2.5 million|date=24 February 2020|website=koreatimes}}</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space;
|56.1% [[Irreligion in South Korea|No religion]]
|27.6% [[Christianity in Korea|Christianity]]{{efn|name=Christian|19.7% are [[Protestantism|Protestant]], 7.9% are [[Catholic Church in South Korea|Catholic]]}}
|15.5% [[Korean Buddhism]]
|0.8% Others
}}
| religion_year = 2015
| religion_ref = <ref name="Kim-Shon-Chosunilbo2016">{{cite news |last1=Kim |first1=Han-soo |last2=Shon |first2=Jin-seok |url=http://news.chosun.com/site/data/html_dir/2016/12/20/2016122000155.html |script-title=ko:신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% |work=[[Chosun Ilbo]] |date=20 December 2016 |access-date=2 July 2017}}</ref><ref name="ABC-CLIO"/>
| demonym = {{hlist|[[Demographics of South Korea|South Korean]]|[[Koreans|Korean]]}}
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Presidential system|presidential]] [[republic]]
| leader_title1 = [[President of South Korea|President]]
| leader_name1 = [[Moon Jae-in]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of South Korea|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Kim Boo-kyum]]
| leader_title3 = [[Speaker of the National Assembly of South Korea|Speaker of the National Assembly]]
| leader_name3 = [[Park Byeong-seug]]
| leader_title4 = [[Chief Justice of the Republic of Korea|Chief Justice]]
| leader_name4 = [[Kim Myeong-soo]]
| leader_title5 = [[Constitutional Court of Korea|President of the Constitutional Court]]
| leader_name5 = [[Yoo Nam-seok]]
| legislature = [[National Assembly (South Korea)|National Assembly]]
| sovereignty_type = [[History of Korea|Establishment history]]
| established_event1 = [[Gojoseon|First Korean kingdom]]
| established_date1 = {{circa}} 7th century BCE
| established_event2 = {{nowrap|[[Korean Declaration of Independence|Independence declared]]}}
| established_date2 = 1 March 1919
| established_event3 = [[Provisional Government of the Republic of Korea|Provisional Government]]
| established_date3 = 11 April 1919
| established_event4 = [[Victory over Japan Day|Surrender]] of [[Empire of Japan|Japan]]
| established_date4 = 15 August 1945
| established_event5 = [[United States Army Military Government in Korea|US administration]] of Korea south of the [[38th parallel north|38th parallel]]
| established_date5 = 8 September 1945
| established_event6 = [[First Republic of South Korea|ROK established]]
| established_date6 = 15 August 1948
| established_event7 = [[History of South Korea#Sixth Republic 1987-present|Current constitution]]
| established_date7 = 25 February 1988
| established_event8 = [[United Nations Security Council Resolution 702|Admitted to]] the [[United Nations|UN]]
| established_date8 = {{nowrap|17 September 1991}}
| area_km2 = 100,363
| area_rank = 107th <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
| area_sq_mi = 38,750
| percent_water = 0.3 (301 km{{smallsup|2}}{{\}}116 mi{{smallsup|2}})
| population_estimate = {{increase neutral}} 51,709,098<ref>{{Cite web | url=http://kosis.kr/nsportalStats/nsportalStats_0102Body.jsp?menuId=10 |script-title=ko:Kosis 100대 지표}}</ref>
| population_estimate_year = 2019
| population_estimate_rank = 27th
| population_density_km2 = 507
| population_density_rank = 13th
| GDP_PPP = {{increase}} $2.436 trillion<ref name="IMFWEOKR">{{cite web |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2020/October/weo-report?c=542,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2019&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2020 |publisher=[[International Monetary Fund]] |website=IMF.org |access-date=14 October 2020}}</Ref>
| GDP_PPP_year = 2021
| GDP_PPP_rank = 14th
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $47,027<ref name="IMFWEOKR" />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 28th
| GDP_nominal = {{increase}} $1.806 trillion<ref name="IMFWEOKR" />
| GDP_nominal_year = 2021
| GDP_nominal_rank = 10th
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $30,998<ref name="IMFWEOKR" />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 28th
| Gini = 34.5
| Gini_year = 2018
| Gini_change = decrease
| Gini_ref = <ref>{{cite encyclopedia|url=https://data.oecd.org/inequality/income-inequality.htm|title=Inequality – Income inequality – OECD Data|publisher=[[Organisation for Economic Co-operation and Development|OECD]]|access-date=17 July 2021}}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.916<!-- Number only, between 0 and 1. -->
| HDI_year = 2019<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. -->
| HDI_change = increase<!-- Increase/decrease/steady. -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf|title=Human Development Report 2020|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=15 December 2020|access-date=15 December 2020}}</ref>
| HDI_rank = 23rd
| currency = [[South Korean won|Korean Republic won]] (₩)
| currency_code = KRW
| time_zone = [[Korea Standard Time]]
| utc_offset = +9
| date_format = {{unbulleted list|yyyy년 m월 d일|yyyy. m. d. ([[Common Era|CE]])}}
| electricity = [[Mains electricity by country|220 V–60 Hz]]
| drives_on = right
| calling_code = [[Telephone numbers in South Korea|+82]]
| cctld = {{hlist|[[.kr]]|[[.한국]]}}
}}
{{Infobox
| title = Republic of Korea
| image = South Korea with Hanja.svg
| image_size = 300px
| caption = "Republic of Korea" in [[Hangul]] (top) and [[Hanja]] (bottom) scripts.
| skhangul = {{linktext|대한민국}}
| skhanja = {{lang|ko|{{linktext|大韓民國}}}}
| skmr = Taehan Min’guk
| rr = Daehan Min(-)guk
| color = khaki
| context = north
}}
{{Infobox
| title = South Korea
| skhangul = {{linktext|남|한}}
| skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南韓}}
| skrr = Namhan
| skmr = Namhan
| nkhangul = {{linktext|남|조|선}}
| nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|南朝鮮}}
| nkrr = Namjoseon
| nkmr = Namchosŏn
| ibox-order = ko4, ko3
}}
{{Infobox transliteration
| title = Korea
| skhangul = {{linktext|한|국}}
| skhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|韓國}}
| skrr = Han(-)guk
| skmr = Han’guk
| nkhangul = {{linktext|조|선}}
| nkhanja = {{linktext|lang=ko-Hant|朝鮮}}
| nkrr = Joseon
| nkmr = Chosŏn
| ibox-order = ko4, ko3
}}
[[File:Busan_tower_view_074.jpg|thumb|right|193px|
Busan Tower.]]
[[File:Gangnam_Seoul_January_2009.jpg|thumb|right|194px|
Gangnam area, South of Seoul.]]
[[File:Korea exchange.JPG|thumb|right|194px|Korea Stock Exchange.]]
[[File:Myeongdong_Neon_at_Night,_Seoul.jpg|thumb|right|195px|
Myeongdong Neon at Night, Seoul.]]
[[File:LG logo (2015).svg||196px|thumb|Astaanka LG]]
[[File:Samsung headquarters.jpg|thumb|left|198px|Xarunta shirkada [[LG]] ee [[Seoul]]]]
[[File:Hyundai Motorsport.png|thumb|left|199px|]]
'''Koonfur Kuuriya''' (남한, 南韓) ama '''Jamhuuriyadda Kuuriya''' (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo [[bari]]ga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo [[Waqooyiga Kuuriya]] markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1945kii.
Dalka kuuriya koon fured waa dal kuyaalo qaarada aasiya.
==Xubin==
* [[ADB]] *
* [[AIIB]] * *
* [[OECD]] * *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * `[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddanamaha Degaan Koonfur korea==
*'''{{Flag|South Korea}}''' 51,000,000+
* {{Flag|Japan}} 2,100+ * {{Flag|Indonesia}} 1,200+
* {{Flag|Great Britain}} 2,000+
[<Ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* 🇪🇺''''Europeans''': 189,300++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|United States}} 13,500+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Taiwan}} 40,000+
* {{Flag|China}} PR; China 138,000+;+;+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
628eyjo8x1eacfkur8f8tf9504m2req
Barasiil
0
5464
240102
239991
2022-08-18T20:13:44Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name = Federative Republic of Brazil
|common_name = Brazil
|native_name ={{native name|pt|República Federativa do Brasil|fontsize=70%}}
|image_flag = Flag of Brazil.svg
|alt_flag =
|image_coat = Coat of arms of Brazil.svg
|alt_coat =
|symbol_type = Coat of arms
|other_symbol = {{vunblist |''[[National Seal of Brazil|Selo Nacional do Brasil]]'' |{{small|National Seal of Brazil}} |[[File:National Seal of Brazil (color).svg|100px|link=National Seal of Brazil]]}}
|other_symbol_type = [[Seal (emblem)|National seal]]
|national_motto = {{vunblist |{{native phrase|pt|Ordem e Progresso|italics=on|nolink=on}} |{{small|({{lang-en|"Order and Progress"}})}}}}
|national_anthem = {{vunblist|"[[Brazilian National Anthem|Hino Nacional Brasileiro]]"|{{small|({{lang-en|"Brazilian National Anthem"}})}} |<br /><center>[[File:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg|noicon|center]]</center>}}
----
{{vunblist |'''Flag anthem:'''|"[[Brazilian Flag Anthem|Hino à Bandeira Nacional]]"<ref name="HinoBandeira">{{cite web|url=http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |title=Hino à Bandeira Nacional |author=Exército Brasileiro |language=Portuguese |accessdate=29 January 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222123948/http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |archivedate=22 February 2014 |df= }}</ref>|{{small|({{lang-en|"National Flag Anthem"}})}}|<br /><center>[[File:Brazilian Flag Anthem (Brazilian Army).ogg]]</center>}}
|image_map = BRA orthographic.svg
|alt_map =
|map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=[[South America]] |region_color= grey }}
|capital = [[Brasília]]
|coordinates = {{Coord|15|47|S|47|52|W|type:city}}
|largest_city = [[São Paulo]]<br>{{small|{{coord|23|33|S|46|38|W|display=inline}}}}
|languages_type = Official language<br />{{nobold|and national language}}
|languages = [[Luuqada Boortaqiiska|Boortaqiiska]]<ref>{{cite web |title=Demographics |publisher=Brazilian Government |url=http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics |accessdate=8 October 2011 |archivedate=17 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111117051415/http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics}}</ref>
|ethnic_groups =
{{vunblist
|47.73% [[Dadka Cad|Caddaan]]
|{{nowrap|43.13% Dhafan}}
|7.61% [[Dadka Madoow]]
|1.09% [[Dadka Aasiya]]
|0.43% [[Dadka asaliga ah]]
}}
|ethnic_groups_year = 2010
|ethnic_groups_ref = <ref name="raca2010">{{cite web |url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/censo2010/caracteristicas_da_populacao/tabelas_pdf/tab3.pdf |title=Caracteristicas da População e dos Domicílios do Censo Demográfico 2010 – Cor ou raça |format=PDF |accessdate=7 April 2012}}</ref>
|demonym = Brazilian
|government_type = [[Federalism|Federal]] [[Presidential system|presidential]] [[Constitutionalism|constitutional]] [[republic]]
|leader_title1 = [[Madaxweyne]]
|leader_name1 = [[Jair Bolsonaro]]
|leader_title2 = Madaxweyne ku xigeenka
|leader_name2 = Hamilton Mourão<ref name="auto1">{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/31/dilma-rousseff-impeached-president-brazilian-senate-michel-temer |title=Dilma Rousseff impeached by Brazilian senate |author=Jonathan Watts & Donna Bowater |publisher=The Guardian |accessdate=31 August 2016}}</ref>
|leader_title3 = {{nowrap|[[President of the Chamber of Deputies (Brazil)|Madaxweynaha Rugta Wakiilada]]}}
|leader_name3 = [[Arthur Lira]]
|leader_title4 = [[President of the Federal Senate (Brazil)|Madaxweynaha Guurtida Federaalka]]
|leader_name4 = {{nowrap|[[Rodrigo Pacheco]]}}
|leader_title5 = [[Supreme Federal Court (Brazil)#President|Madaxweynaha maxkamada sare]]
|leader_name5 = [[Luiz Fux]]
|legislature = [[National Congress of Brazil|National Congress]]
|upper_house = [[Federal Senate]]
|lower_house = [[Chamber of Deputies (Brazil)|Chamber of Deputies]]
|sovereignty_type = [[Independence of Brazil|Independence]]
|sovereignty_note = from the [[United Kingdom of Portugal, Brazil and the Algarves]]
|established_event1 = [[Brazilian Independence|Declared]]
|established_date1 = 7 September 1822
|established_event2 = [[Treaty of Rio de Janeiro (1825)|Recognized]]
|established_date2 = 29 August 1825
|established_event3 = [[Proclamation of the Republic (Brazil)|Republic]]
|established_date3 = 15 November 1889
|established_event4 = [[Treaty of Petrópolis]]
|established_date4 = 11 November 1903
|established_event5 = [[Constitution of Brazil|Current constitution]]
|established_date5 = 5 October 1988
|area_km2 = 8515767
|area_label = Total
|area_rank = 5th
|area_sq_mi = 3287597
|percent_water = 0.65
|population_estimate = 209,129,000<ref>[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html "Brazil"]. IBGE population estimates.</ref>
|population_estimate_year = 2018
|population_estimate_rank = 6th
|population_density_km2 = 25
|population_density_sq_mi = 63
|population_density_rank = 199th
|GDP_PPP = $3.389 trillion<ref name="World Economic Outlook">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=87&pr.y=4&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=273%2C223%2C156%2C924%2C922%2C132%2C134%2C534%2C536%2C136%2C186%2C158%2C112%2C542%2C111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|website=www.imf.org|publisher=International Monetary Fund|accessdate=17 April 2018}}</ref>
|GDP_PPP_year = 2018
|GDP_PPP_rank = 8th
|GDP_PPP_per_capita = $16,199<ref name="World Economic Outlook"/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 81th
|GDP_nominal = $2.139 trillion<ref name="World Economic Outlook"/>
|GDP_nominal_year = 2018
|GDP_nominal_rank = 9th
|GDP_nominal_per_capita = $10,224<ref name="World Economic Outlook"/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 65th
}}
[[File:Centro_do_Rio_visto_do_museu_chácara_do_céu.jpg|thumb|right|193px|]]
[[File:Moqueca.jpg|Thumb|right|194px|]]
[[File:Aerea2_maracana.jpg|thumb|right|195px|]]
Dalka '''Brazil''' oo loogu dhawaaqo República Federativa do Brasil waa dal ka soo jeeda bortaqiis, waa dalka shanaad ee ugu balaadhan aduunka ,koofurta amerika iyo dhammaan qaarada laatiin Amerikaba. Dalka brazil waxaa dhinaca bari ka marta badda ATLANTIC OCEAN, oo leh xeeb dhererkeedu tahay 7,491km.
Wuxuuna xuduud kala leeyahay dhinaca waqooyi dalka Venezuela, Guyana, Suriname iyo French Guiana. Dhinaca waqooyi galbeedna waxaa dalka Brazil xuduud uu kala leeyahay daka Columbia. Galbeedna waxaa kaga beegan Bolivia iyo Peru. Sidoo kale dhinaca koofur barina waxuu xuduud kala wadaagaa dalalka ARgentina, iyo Paraguay, halka waqooyi uu ka xiga dalka Urugway. Waxaa la odhan karaa dalka brazil dhammaan xuduud ayuu la leeyahay wadamada waqooyiga marka laga tago ECUADOR iyo Chile.
Dhaqaalaha wadanka Brazil waa wadanka todobaad waxaana door libaax leh ka ciyaaray in dhaqaalaha uu kobco (Brazil’s national development bank (BNDES)), xagga wax iibsiga waa wadanka todobaad Marka laga hadlayo wax soo soorka KAFEEGA waa wadanka ugu weyn ee soo saara Kafeega 150kii sano ee u danbeeyay. Waxey kaloo kordhiyeen joogitaanka suuqyada maaliyadeed iyo badeecooyin waxeyna nasiib u heleen in ay Brazil ay noqoto suuqa afaraad ee ugu weyn baabuurta caalamka.
iyo Liinta. Dalka Brazil ayaa wax dhoofinta caalamka kaga jira darajada 23aad.
Dalka Brazil waa wadanka 2aad dhinaca garoonka diyaaradaha waxaa ka horeeya mareykanka kaliya .
Wuxuu leeyahay Garoono waaweyn oo aad u mashquul badan ku dhawaad 20 milyan oo rakaab ah ayaa sanad walba isticmaala garoonada Brazil.
Dhinaca diinta dadka heysta diinta CATHOLICS dalka Brazil waa 123 million celecelis ahaana waa 64% .waa dadka ugu badan ee heysta diinta catholics hoos ka eeg heerka dadka heysta diimaha dalka Brazil.
Ciidanka Brazil waa ciidanka ugu balaadhan laatiin Amerika waxeyna ka kooban yihiin :Brazilian Army,Brazilian Navy iyo Brazilian Air Force waxeyna guud ahaan yihiin 317,199 oo ah kuwa shaqeeya . Ku darso oo waxey kaloo leeyihiin ciidan loogu yeedho Military police iyo ciidan kale oo loo yaqaan green water
Magaca Brazil wuxuu asal ahaan ka yimid ama ka soo jedaa nuuc ka mid ah geedaha ka bixi jiray Xeebaha wadankaasi waxaana loo yaqaan brazilwood. Dadka boortaqiiska waxey odhan jireen ''pau-brasil.''
Dalka Brazil waxa uu ka kooban yahay 26 gobal iyagoo isugu yimaada Federaal, dhammaan gobalada waxey isugu jiraan gobolo isbaheystay si juquraafi ah. Nidaamka caafimaadka dadweynaha Brazil ayaa loo yaqaan Nidaamka caafimaadka qaranka, waxaa maamula oo bixiya dhammaan dowlada waana wax ay u siman yihiin dadweynaha muwaadiniinta ah si lacag la’aan ah. Walow ay jiraan meelo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Dhinaca musuqa ee xeebaha brazil waxaa lagu sheegaa 41 bilyan oo dollar sanadkii waana 69.9% waxeyna wadamada musuqa caalamka kaga jirtaa kaalinta 69aad.
Sida laga soo xigtay dowlada Brazil waxaa jira dhibaatooyin caafimaada oo ay ugu daran yihiin:
* Dhimashada caruurta dalka Brazil waxey gaadhaa 2.51% ilaa 3.77% meelaha ugu badana waa gobalada ku yaala waqooyi bari.
* Dhimashada hooyada uurka leh waa 73.1% marka 100 kun oo caruur ahba dhashaan
* Dhimashada xanuunada leys qaadsiiyo ayaa ah 151.7 dhimasho 100.000 waxaana sababa xanuuno ku dhaca wadnaha,cudurada wareega dhiigga,oo ay wehliso kuwa keena kansarka, iyo kuwa kale oo ku dhinta sababo ka baxsan kuwa aan soo sheegay sida ( shilalka gaadiidka,rabshadaha,iyo is miidaaminta )
* Sanadkii 2002 Brazil waxey xisaabisay in 40% xaalado cudarka duumada Amerika in ay ku haybsatay,ku dhawaad 99% in ay yihiin gobalka LEGAL AMAZON.
'''''DHINACA SAXAAFADA'''''
Dalka Brazil wargeyskii ugu horeeyay waxaa la aasaasay sanadkii 1808dii waxaana laga aasaasay magaalo madaxda wadanka ee RIO DE JANERIO magacii ugu horeeyay uu yeesho wargeyskaa ayaa ahaa THE GAZETA isagoo nuqulkii u horeeyay uu soo baxay bishii september 1808 dii .Dhinaca idaacadda waxaa markii u horeysay dalka Brazil laga hirgeliyay 7dii bishii sebtember sanadkii 1922kii. Waxaana ku xigay sanadkii 1923kii oo la furay idaacadii 2aad oo la odhan jiray radio Society of Riode Janeiro.
Dhinaca Talefeshinka waxaa ugu horeeyay si rasmi ah 18kii september sanadkii 1950 waxaana la odhan jiray TV TUPI. Dalka brazil waa dal ka mid ah kuwa aadka loo booqdo marka laga hadlayo dalxiisyaal sadax sano ka hor dadka booqday waxey gaadhayeen 5 milyan oo booqdayaal waxeyna dadkaasi badankood ka yimaadaan Koofurta ameica lacagta sanadkaa ay ka heleen waxey dhameyd 6 bilion oo doolar .
Luqadda rasmiga ah ee looga hadlo Brazil waa waa bortaqiis.waana wadanka kaliya ee ku hadla qaarada America , xitaa dhaqanka waa dhaqanka boortaqiiska sababtoo ah xidhiidh xoog leh iyo gumeysigii boortaqiiska ayaa sameyn ku yeeshay.
Xagga wax beerashada dalka Barazil dhul ahaan wuxuu beertaa 65,338,000 hektar lacagta ka soo baxda ayaa lagu qiyaasaa sanad kasta 148 billion oo doolar
'''CIYAARAHA'''
Dalka Brazil ciyaarta ugu caansan waa ciyaarta kubbadda cagta, wuxuu koob adduun ku guleystay shan jeer .markii ugu horeysay ee ay koob aduun ku guuleystaan teemkii ka socday Barzil waxey aheyd 1958, waxaa ku xigay 1962, waxaa ku xigay 1970, waxaa ku xigay 1994, waxaana ugu danbeeyay 2002 . sidoo kale mar ayey marti geliyeen koob aduun waana sanadkii 1950kii , waxeyna mar kale martigelin doonaan isla sanadkan 2014. dalkaasi brazil ciyaartoy caalamka caan ka noqotay ayaa ka soo baxday sida ninka Loo boqray ee dhaamanka madow Boqorka Kubadda cagta '''PELE''', sidoo kale waxaa ka soo baxay'''Garrincha,Ronaldo,Roberto carlos,Romario, Ronaldinho,Kaka iyo Neymar.'''
==Xubin==
* [[AIIB]]
* [[IADB]]
* [[Mercosur]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Waddnamha Le Degan Brazil==
* {{Flag|Brazil}} 200,00,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 250,000+
* {{Flag|Arab League}} 12.949,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 350,000+<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>.
* {{Flag|Japan}} 56,000+
* {{Flag|Great Britain}} 121,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 138,900+
<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* {{Flag|United States}} 221,000+
* {{Flag|China}} PR China; 1,200,000++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
Brazil waa wadan aad u dhaqda lo’da una iibgeeya suuqyada caalamiga ah sanadkii 2005 waxaa la diiwaan geliyay 28 milyan oo neef oo lo ah in la qalay, halka guud ahaana lagu sheegay sanadkasi in 87 milyan oo neef ay haatan diyaar yihiin. Taasi oo ku tuseysa in Brazil ay lo badani joogto , sidoo kale waxaa ku yaala keymo waaweyn. kala badh dalka Brazil waxaa daboola keymo loo yaqaan Amazon ,qaybaha korinta xoolaha iyo beerista Sisinta, qasabka sonkorta, bariiska, tubaakada iyo dhuxusha dhammaan wey beertaan reer Brazil.
Dhinaca caruurta la adoonsado dalka Brazil waa meelha caalamka uu weli uu aad uga jiro , waana wadanka sedexaad ee caruurta la adoonsado waxaa ka horeeya oo kaliya Hindiya, iyo Bangaladesh.!!
Brazil 91% baabuurta taal waa cusab.
==Sido kale fiiri==
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201312/visit-to-brazil/ A Visit to Brazil]
* [[brazil]]''
* [[mexico]]''
* [[Paraguay]]
{{Dalalka Ameerikada Koonfureed}}
ltpvx463t5rbnsps0qqx11d50sq3p58
240164
240102
2022-08-19T07:06:25Z
70.50.139.221
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name = Federative Republic of Brazil
|common_name = Brazil
|native_name ={{native name|pt|República Federativa do Brasil|fontsize=70%}}
|image_flag = Flag of Brazil.svg
|alt_flag =
|image_coat = Coat of arms of Brazil.svg
|alt_coat =
|symbol_type = Coat of arms
|other_symbol = {{vunblist |''[[National Seal of Brazil|Selo Nacional do Brasil]]'' |{{small|National Seal of Brazil}} |[[File:National Seal of Brazil (color).svg|100px|link=National Seal of Brazil]]}}
|other_symbol_type = [[Seal (emblem)|National seal]]
|national_motto = {{vunblist |{{native phrase|pt|Ordem e Progresso|italics=on|nolink=on}} |{{small|({{lang-en|"Order and Progress"}})}}}}
|national_anthem = {{vunblist|"[[Brazilian National Anthem|Hino Nacional Brasileiro]]"|{{small|({{lang-en|"Brazilian National Anthem"}})}} |<br /><center>[[File:Hino-Nacional-Brasil-instrumental-mec.ogg|noicon|center]]</center>}}
----
{{vunblist |'''Flag anthem:'''|"[[Brazilian Flag Anthem|Hino à Bandeira Nacional]]"<ref name="HinoBandeira">{{cite web|url=http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |title=Hino à Bandeira Nacional |author=Exército Brasileiro |language=Portuguese |accessdate=29 January 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222123948/http://www.eb.mil.br/web/midia-eletronica/hino-a-bandeira-nacional |archivedate=22 February 2014 |df= }}</ref>|{{small|({{lang-en|"National Flag Anthem"}})}}|<br /><center>[[File:Brazilian Flag Anthem (Brazilian Army).ogg]]</center>}}
|image_map = BRA orthographic.svg
|alt_map =
|map_caption = {{map caption |location_color=dark green |region=[[South America]] |region_color= grey }}
|capital = [[Brasília]]
|coordinates = {{Coord|15|47|S|47|52|W|type:city}}
|largest_city = [[São Paulo]]<br>{{small|{{coord|23|33|S|46|38|W|display=inline}}}}
|languages_type = Official language<br />{{nobold|and national language}}
|languages = [[Luuqada Boortaqiiska|Boortaqiiska]]<ref>{{cite web |title=Demographics |publisher=Brazilian Government |url=http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics |accessdate=8 October 2011 |archivedate=17 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111117051415/http://www.brasil.gov.br/sobre/brazil/brazil-in-numbers/demographics}}</ref>
|ethnic_groups =
{{vunblist
|47.73% [[Dadka Cad|Caddaan]]
|{{nowrap|43.13% Dhafan}}
|7.61% [[Dadka Madoow]]
|1.09% [[Dadka Aasiya]]
|0.43% [[Dadka asaliga ah]]
}}
|ethnic_groups_year = 2010
|ethnic_groups_ref = <ref name="raca2010">{{cite web |url=http://www.ibge.gov.br/home/estatistica/populacao/censo2010/caracteristicas_da_populacao/tabelas_pdf/tab3.pdf |title=Caracteristicas da População e dos Domicílios do Censo Demográfico 2010 – Cor ou raça |format=PDF |accessdate=7 April 2012}}</ref>
|demonym = Brazilian
|government_type = [[Federalism|Federal]] [[Presidential system|presidential]] [[Constitutionalism|constitutional]] [[republic]]
|leader_title1 = [[Madaxweyne]]
|leader_name1 = [[Jair Bolsonaro]]
|leader_title2 = Madaxweyne ku xigeenka
|leader_name2 = Hamilton Mourão<ref name="auto1">{{cite web |url=https://www.theguardian.com/world/2016/aug/31/dilma-rousseff-impeached-president-brazilian-senate-michel-temer |title=Dilma Rousseff impeached by Brazilian senate |author=Jonathan Watts & Donna Bowater |publisher=The Guardian |accessdate=31 August 2016}}</ref>
|leader_title3 = {{nowrap|[[President of the Chamber of Deputies (Brazil)|Madaxweynaha Rugta Wakiilada]]}}
|leader_name3 = [[Arthur Lira]]
|leader_title4 = [[President of the Federal Senate (Brazil)|Madaxweynaha Guurtida Federaalka]]
|leader_name4 = {{nowrap|[[Rodrigo Pacheco]]}}
|leader_title5 = [[Supreme Federal Court (Brazil)#President|Madaxweynaha maxkamada sare]]
|leader_name5 = [[Luiz Fux]]
|legislature = [[National Congress of Brazil|National Congress]]
|upper_house = [[Federal Senate]]
|lower_house = [[Chamber of Deputies (Brazil)|Chamber of Deputies]]
|sovereignty_type = [[Independence of Brazil|Independence]]
|sovereignty_note = from the [[United Kingdom of Portugal, Brazil and the Algarves]]
|established_event1 = [[Brazilian Independence|Declared]]
|established_date1 = 7 September 1822
|established_event2 = [[Treaty of Rio de Janeiro (1825)|Recognized]]
|established_date2 = 29 August 1825
|established_event3 = [[Proclamation of the Republic (Brazil)|Republic]]
|established_date3 = 15 November 1889
|established_event4 = [[Treaty of Petrópolis]]
|established_date4 = 11 November 1903
|established_event5 = [[Constitution of Brazil|Current constitution]]
|established_date5 = 5 October 1988
|area_km2 = 8515767
|area_label = Total
|area_rank = 5th
|area_sq_mi = 3287597
|percent_water = 0.65
|population_estimate = 209,129,000<ref>[http://www.ibge.gov.br/apps/populacao/projecao/index.html "Brazil"]. IBGE population estimates.</ref>
|population_estimate_year = 2018
|population_estimate_rank = 6th
|population_density_km2 = 25
|population_density_sq_mi = 63
|population_density_rank = 199th
|GDP_PPP = $3.389 trillion<ref name="World Economic Outlook">{{cite web|title=Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=87&pr.y=4&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=273%2C223%2C156%2C924%2C922%2C132%2C134%2C534%2C536%2C136%2C186%2C158%2C112%2C542%2C111&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|website=www.imf.org|publisher=International Monetary Fund|accessdate=17 April 2018}}</ref>
|GDP_PPP_year = 2018
|GDP_PPP_rank = 8th
|GDP_PPP_per_capita = $16,199<ref name="World Economic Outlook"/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = 81th
|GDP_nominal = $2.139 trillion<ref name="World Economic Outlook"/>
|GDP_nominal_year = 2018
|GDP_nominal_rank = 9th
|GDP_nominal_per_capita = $10,224<ref name="World Economic Outlook"/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = 65th
}}
[[File:Centro_do_Rio_visto_do_museu_chácara_do_céu.jpg|thumb|right|193px|]]
[[File:Moqueca.jpg|Thumb|right|194px|]]
[[File:Aerea2_maracana.jpg|thumb|right|195px|]]
Dalka '''Brazil''' oo loogu dhawaaqo República Federativa do Brasil waa dal ka soo jeeda bortaqiis, waa dalka shanaad ee ugu balaadhan aduunka ,koofurta amerika iyo dhammaan qaarada laatiin Amerikaba. Dalka brazil waxaa dhinaca bari ka marta badda ATLANTIC OCEAN, oo leh xeeb dhererkeedu tahay 7,491km.
Wuxuuna xuduud kala leeyahay dhinaca waqooyi dalka Venezuela, Guyana, Suriname iyo French Guiana. Dhinaca waqooyi galbeedna waxaa dalka Brazil xuduud uu kala leeyahay daka Columbia. Galbeedna waxaa kaga beegan Bolivia iyo Peru. Sidoo kale dhinaca koofur barina waxuu xuduud kala wadaagaa dalalka ARgentina, iyo Paraguay, halka waqooyi uu ka xiga dalka Urugway. Waxaa la odhan karaa dalka brazil dhammaan xuduud ayuu la leeyahay wadamada waqooyiga marka laga tago ECUADOR iyo Chile.
Dhaqaalaha wadanka Brazil waa wadanka todobaad waxaana door libaax leh ka ciyaaray in dhaqaalaha uu kobco (Brazil’s national development bank (BNDES)), xagga wax iibsiga waa wadanka todobaad Marka laga hadlayo wax soo soorka KAFEEGA waa wadanka ugu weyn ee soo saara Kafeega 150kii sano ee u danbeeyay. Waxey kaloo kordhiyeen joogitaanka suuqyada maaliyadeed iyo badeecooyin waxeyna nasiib u heleen in ay Brazil ay noqoto suuqa afaraad ee ugu weyn baabuurta caalamka.
iyo Liinta. Dalka Brazil ayaa wax dhoofinta caalamka kaga jira darajada 23aad.
Dalka Brazil waa wadanka 2aad dhinaca garoonka diyaaradaha waxaa ka horeeya mareykanka kaliya .
Wuxuu leeyahay Garoono waaweyn oo aad u mashquul badan ku dhawaad 20 milyan oo rakaab ah ayaa sanad walba isticmaala garoonada Brazil.
Dhinaca diinta dadka heysta diinta CATHOLICS dalka Brazil waa 123 million celecelis ahaana waa 64% .waa dadka ugu badan ee heysta diinta catholics hoos ka eeg heerka dadka heysta diimaha dalka Brazil.
Ciidanka Brazil waa ciidanka ugu balaadhan laatiin Amerika waxeyna ka kooban yihiin :Brazilian Army,Brazilian Navy iyo Brazilian Air Force waxeyna guud ahaan yihiin 317,199 oo ah kuwa shaqeeya . Ku darso oo waxey kaloo leeyihiin ciidan loogu yeedho Military police iyo ciidan kale oo loo yaqaan green water
Magaca Brazil wuxuu asal ahaan ka yimid ama ka soo jedaa nuuc ka mid ah geedaha ka bixi jiray Xeebaha wadankaasi waxaana loo yaqaan brazilwood. Dadka boortaqiiska waxey odhan jireen ''pau-brasil.''
Dalka Brazil waxa uu ka kooban yahay 26 gobal iyagoo isugu yimaada Federaal, dhammaan gobalada waxey isugu jiraan gobolo isbaheystay si juquraafi ah. Nidaamka caafimaadka dadweynaha Brazil ayaa loo yaqaan Nidaamka caafimaadka qaranka, waxaa maamula oo bixiya dhammaan dowlada waana wax ay u siman yihiin dadweynaha muwaadiniinta ah si lacag la’aan ah. Walow ay jiraan meelo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Dhinaca musuqa ee xeebaha brazil waxaa lagu sheegaa 41 bilyan oo dollar sanadkii waana 69.9% waxeyna wadamada musuqa caalamka kaga jirtaa kaalinta 69aad.
Sida laga soo xigtay dowlada Brazil waxaa jira dhibaatooyin caafimaada oo ay ugu daran yihiin:
* Dhimashada caruurta dalka Brazil waxey gaadhaa 2.51% ilaa 3.77% meelaha ugu badana waa gobalada ku yaala waqooyi bari.
* Dhimashada hooyada uurka leh waa 73.1% marka 100 kun oo caruur ahba dhashaan
* Dhimashada xanuunada leys qaadsiiyo ayaa ah 151.7 dhimasho 100.000 waxaana sababa xanuuno ku dhaca wadnaha,cudurada wareega dhiigga,oo ay wehliso kuwa keena kansarka, iyo kuwa kale oo ku dhinta sababo ka baxsan kuwa aan soo sheegay sida ( shilalka gaadiidka,rabshadaha,iyo is miidaaminta )
* Sanadkii 2002 Brazil waxey xisaabisay in 40% xaalado cudarka duumada Amerika in ay ku haybsatay,ku dhawaad 99% in ay yihiin gobalka LEGAL AMAZON.
'''''DHINACA SAXAAFADA'''''
Dalka Brazil wargeyskii ugu horeeyay waxaa la aasaasay sanadkii 1808dii waxaana laga aasaasay magaalo madaxda wadanka ee RIO DE JANERIO magacii ugu horeeyay uu yeesho wargeyskaa ayaa ahaa THE GAZETA isagoo nuqulkii u horeeyay uu soo baxay bishii september 1808 dii .Dhinaca idaacadda waxaa markii u horeysay dalka Brazil laga hirgeliyay 7dii bishii sebtember sanadkii 1922kii. Waxaana ku xigay sanadkii 1923kii oo la furay idaacadii 2aad oo la odhan jiray radio Society of Riode Janeiro.
Dhinaca Talefeshinka waxaa ugu horeeyay si rasmi ah 18kii september sanadkii 1950 waxaana la odhan jiray TV TUPI. Dalka brazil waa dal ka mid ah kuwa aadka loo booqdo marka laga hadlayo dalxiisyaal sadax sano ka hor dadka booqday waxey gaadhayeen 5 milyan oo booqdayaal waxeyna dadkaasi badankood ka yimaadaan Koofurta ameica lacagta sanadkaa ay ka heleen waxey dhameyd 6 bilion oo doolar .
Luqadda rasmiga ah ee looga hadlo Brazil waa waa bortaqiis.waana wadanka kaliya ee ku hadla qaarada America , xitaa dhaqanka waa dhaqanka boortaqiiska sababtoo ah xidhiidh xoog leh iyo gumeysigii boortaqiiska ayaa sameyn ku yeeshay.
Xagga wax beerashada dalka Barazil dhul ahaan wuxuu beertaa 65,338,000 hektar lacagta ka soo baxda ayaa lagu qiyaasaa sanad kasta 148 billion oo doolar
'''CIYAARAHA'''
Dalka Brazil ciyaarta ugu caansan waa ciyaarta kubbadda cagta, wuxuu koob adduun ku guleystay shan jeer .markii ugu horeysay ee ay koob aduun ku guuleystaan teemkii ka socday Barzil waxey aheyd 1958, waxaa ku xigay 1962, waxaa ku xigay 1970, waxaa ku xigay 1994, waxaana ugu danbeeyay 2002 . sidoo kale mar ayey marti geliyeen koob aduun waana sanadkii 1950kii , waxeyna mar kale martigelin doonaan isla sanadkan 2014. dalkaasi brazil ciyaartoy caalamka caan ka noqotay ayaa ka soo baxday sida ninka Loo boqray ee dhaamanka madow Boqorka Kubadda cagta '''PELE''', sidoo kale waxaa ka soo baxay'''Garrincha,Ronaldo,Roberto carlos,Romario, Ronaldinho,Kaka iyo Neymar.'''
==Xubin==
* [[AIIB]]
* [[IADB]]
* [[Mercosur]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`
==Waddnamha Le Degan Brazil==
* {{Flag|Brazil}} 200,00,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 250,000+
* {{Flag|Arab League}} 12.949,000+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 350,000+<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>.
* {{Flag|Japan}} 56,000+
* {{Flag|Great Britain}} 121,000+
*'''🇪🇺 Europeans''': 138,900+
<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* {{Flag|United States}} 221,000+
* {{Flag|China}} PR China; 1,200,000++ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
Brazil waa wadan aad u dhaqda lo’da una iibgeeya suuqyada caalamiga ah sanadkii 2005 waxaa la diiwaan geliyay 28 milyan oo neef oo lo ah in la qalay, halka guud ahaana lagu sheegay sanadkasi in 87 milyan oo neef ay haatan diyaar yihiin. Taasi oo ku tuseysa in Brazil ay lo badani joogto , sidoo kale waxaa ku yaala keymo waaweyn. kala badh dalka Brazil waxaa daboola keymo loo yaqaan Amazon ,qaybaha korinta xoolaha iyo beerista Sisinta, qasabka sonkorta, bariiska, tubaakada iyo dhuxusha dhammaan wey beertaan reer Brazil.
Dhinaca caruurta la adoonsado dalka Brazil waa meelha caalamka uu weli uu aad uga jiro , waana wadanka sedexaad ee caruurta la adoonsado waxaa ka horeeya oo kaliya Hindiya, iyo Bangaladesh.!!
Brazil 91% baabuurta taal waa cusab.
==Sido kale fiiri==
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/g201312/visit-to-brazil/ A Visit to Brazil]
* [[brazil]]''
* [[mexico]]''
* [[Paraguay]]
{{Dalalka Ameerikada Koonfureed}}
2wig40v2d0p50wd1tqlj91f2z2buzf0
Bangalidesh
0
5471
240110
239992
2022-08-18T20:32:27Z
Mwasoge
29030
/* Xubinka Tahay */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Bangladesh
| common_name = Bangladesh
| native_name =
| image_flag = Flag of Bangladesh.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| other_symbol = {{unbulleted list |[[File:Government Seal of Bangladesh.svg|90x90px|Seal of the Government of Bangladesh]]}}
| other_symbol_type = {{vunblist |[[Government Seal of Bangladesh]]}}
| national_anthem = {{native phrase|bn|"[[Amar Sonar Bangla]]"|italics=off}}<br />{{small|"My Golden Bengal"}}<br />
<br /><center>[[File:Amar Shonar Bangla instrumental.ogg]]</center>
----
{{center|'''March:''' "[[Notuner Gaan]]"<br />{{small|"The Song of Youth"}}<ref name="national march">{{cite web|title=NATIONAL SYMBOLS→National march|work=Bangladesh Tourism Board|location=Bangladesh|publisher=Ministry of Civil Aviation & Tourism|url=http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|quote=In 13 January 1972, the ministry of Bangladesh has adopted this song as a national marching song on its first meeting after the country's independence.|ciwaan=Nuqul Archive|access-date=28 Bisha Lixaad 2018|archive-date=28 Bisha Laba iyo Tobnaad 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161228040953/http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|dead-url=yes}}</ref>}}
| image_map = Bangladesh (orthographic projection).svg
| map_width = 220px
| capital = [[Dhaka]]
| coordinates = {{Coord|23|42|N|90|21|E|type:city}}
| largest_city = Dhaka
| official_languages = [[Bengali]]<ref name="bdlaws.minlaw.gov.bd">{{cite book|title=The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|chapter=Article 3. The state language|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/sections_detail.php?id=367§ions_id=24550|website=bdlaws.minlaw.gov.bd|publisher=Ministry of Law, The People's Republic of Bangladesh|accessdate=1 February 2017}}</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |90% [[Islam]] {{small|(Official)}} |9.5% [[Hinduism]] |0.3% [[Buddhism]] |0.2% [[Christianity]]}}
| religion_year = 2011<ref name="বাংলাদেশ"/>
| ethnic_groups = {{vunblist
| 98% [[Bengalis]]
| {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%;
|title= 2% Minorities
| [[Chakma people|Chakmas]] | [[Biharis in Bangladesh|Biharis]] | [[Marma people|Marmas]] | [[Santhal people|Santhals]] | [[Mro people|Mros]] | [[Tanchangya people|Tanchangyas]] | [[Bawm people|Bawms]] | [[Tripuri people|Tripuris]] | [[Khumi people|Khumis]] | [[Kuki people|Kukis]] | [[Garo people|Garos]] | [[Bisnupriya Manipuri people|Bisnupriya Manipuris]] | [[Indians in Bangladesh|Indians]] | [[Chinese people in Bangladesh|Chinese]]
}}
}}
| ethnic_groups_year = 2011<ref name="বাংলাদেশকে জানুন">{{cite web |url=http://www.bangladesh.gov.bd/site/page/812d94a8-0376-4579-a8f1-a1f66fa5df5d/বাংলাদেশকে-জানুন |script-title=জানুন |language=bn |trans-title=Discover Bangladesh |publisher=National Web Portal of Bangladesh |accessdate=13 February 2015}}</ref>
| demonym = [[Bangladeshi]]
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]] [[republic]]
| leader_title1 = [[President of Bangladesh|President]]
| leader_name1 = [[Abdul Hamid (politician)|Abdul Hamid]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of Bangladesh|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Sheikh Hasina]]
| leader_title3 = [[Speaker of the Jatiya Sangsad|House Speaker]]
| leader_name3 = [[Shirin Sharmin Chaudhury|Shirin Chaudhury]]
| leader_title4 = [[Chief Justice of Bangladesh|Chief Justice]]
| leader_name4 = [[Syed Mahmud Hossain]]
| legislature = [[Jatiya Sangsad]]
| sovereignty_type = <div style="text-align: left;">[[History of Bangladesh|Formation]] and [[Bangladesh Liberation War|independence]]</div>
| established_event1 = [[East Bengal]]
| established_date1 = 14 August 1947
| established_event2 = [[East Pakistan]]
| established_date2 = 14 October 1955
| established_event3 = [[Proclamation of Bangladeshi Independence|Independence]]
| established_date3 = 26 March 1971
| established_event4 = [[Victory day of Bangladesh|Recognized]]
| established_date4 = 16 December 1971
| established_event5 = [[Constitution of Bangladesh|Constitution]]
| established_date5 = 4 November 1972
| area_km2 = 147,570<ref>{{cite web |url=http://www.dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |title=Health Bulletin 2016 |website=Directorate General of Health Services (DGHS) |page=13 |access-date=11 September 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=13 Bisha Lixaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170613050056/http://dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |dead-url=yes }}</ref>
| area_rank = 92nd
| area_sq_mi = 56,992.54 <!--Don't remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water = 6.4
| population_estimate = {{UN_Population|Bangladesh}}{{UN_Population|ref}}
| population_census = 149,772,364<ref>[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Data] {{Wayback|url=http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=20110904045106 }} {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=4 September 2011 }}. Census – Bangladesh Bureau of Statistics.</ref>
| population_estimate_year = {{UN_Population|Year}}
| population_estimate_rank = 8th
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 8th
| population_density_km2 = 1,106
| population_density_sq_mi = 2,864.5
| population_density_rank = 10th
| GDP_PPP = $751.949 billion<ref name="imf">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=21&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=513&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Bangladesh|work=World Economic Outlook Database|publisher=[[IMF]] }}</ref>
| GDP_PPP_year = 2018
| GDP_PPP_rank = 31st
| GDP_PPP_per_capita = $4,561<ref name="imf"/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 139th
| GDP_nominal = $357.817 billion<ref name="imf"/>
| GDP_nominal_year = 2018
| GDP_nominal_rank = 43rd
| GDP_nominal_per_capita = $1,754<ref name="imf"/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = 148th
| Gini = 32.1 <!--number only-->
| Gini_year = 2010
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[World Bank]] |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |archivedate=9 February 2015 |accessdate=2 March 2011 }}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.579 <!--number only-->
| HDI_year = 2015 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=Human Development Report 2016 |date=2016 |accessdate=6 April 2017 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
| HDI_rank = {{ordinal|139}}
| currency = [[Bangladeshi taka|Taka]] ({{lang|bn|৳}})
| currency_code = BDT
| time_zone = [[Bangladesh Standard Time|BST]]
| utc_offset = +6
| date_format = {{unbulleted list |dd-mm-yyyy |[[Bengali Era|BS]] {{lang|bn|দদ-মম-বববব}} {{small|([[Common Era|CE]]−594)}}}}
| drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Bangladesh|left]]
| calling_code = [[Telephone numbers in Bangladesh|+880]]
| cctld = [[.bd]]<br />{{lang|bn|[[.bangla|.বাংলা]]}}
| official_website = {{URL|bangladesh.gov.bd}}
| area_magnitude =
| footnote =
}}
[[File:Bangladesh (orthographic projection).svg|thumb|200px|Bangladesh]]
'''Bangladhesh''' ([[Bengali]]: বাংলাদেশ; {{lang-ar|بنغلاديش}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda shacabka Bangladesh''' waa wadan ku yaalo [[Koonfur]]ta Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa ladhihi jiray '''Baribakistaan''' waxii kahoreeyay 1971. wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadanka [[Hindiya]] oo ka xigta [[Galbeed|galbeedka]],[[Waqooyi|waqooyiga]] iyo [[Bari|bariga]], wadanka [[Burma]] waxoo ka xigaa bariga, [[Koonfur|koonfuta]] neh waxaa ka xiga [[Badweynta Hindiya]].
[[File:Awesome look of Lalbagh Fort.jpg|thumb|right|195px|]]
[[Bangladhesh]] waxa ay xoriyada ka qaadatay dalka [[Bakistaan]] sanadku markuu aha 1971, ka dib dagaal dheer oo ay wadeen kooxda goolwadayaasha [[Bangladhesh]].
Bangladhesh waa wadan dhaqaale ahaan aad u liita waxaa jira dadyoow ka soo jeeda wadankan oo ku firdhamay aduunka.
Dalka Jamhuuriyada Bangladhesh waxa uu kamid yahay dalalka ku yaala qaarada Asiya waxana uu xuduud la wadaaga dalalka ay kamid yihiin Hindiya, Burma iyo Nabal. Dhinaca koonfureedna waxa uu xuuduud kala wadaaga [[Badwaynta Hindiya]]. Waana mid kamid ah wadamada la yidhaa koonfur bari Asiya.Caasimadda dalka [[Bangladhesh]] waxa la yidhaa Dhaka.
* [https://www.jw.org/en/jehovahs-witnesses/activities/ministry/jehovahs-witnesses-learn-bengali/ Why Learn Bengali?]
== Bedda ==
Dhulka uu ku fadhiyo dalka Bangladesh waa 55,598.71 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 144,000.00 oo (kiilimirir laba jibaaran).
Bangladesh waxa uu ku dhowyahay bedka gobolka (Wisconsin) ee dalka Maraykanka.
== Dadka ==
Dadka reer Bangladesh waxa ay tiradoodu kor u dhaafataa 163-milyan oo ruux, waana tirakbookii laqaaday sanadkii 2017-kii.
== Afka ==
Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada maxaliga ah ee Bangla waxana soo raacda luuqada ingiiska oo ah afka dalkii gacanta ku hayay Bangladesh xiligii gumaysiga.
Diinta:Diimaha laga aaminsan yahay gudaha dalka Bangladesh waxa ugu badan dadka haysta diinta Islaamka oo gaadhaya 83%, halka diinta Hinduugu ay dadka haystaa gaadhaan boqolkiiba 16%, dadka soo hadhayna waxa ay hasytaan diimo kale. Cimriga: Rajada nolosha ee dadka ku dhaqan dalka Bangladesh ayaa waxa ay celcilis ahaan gaadhaan 60-sano oo ragg iyo dumarba ah.
== Dawlada ==
Dawladda dalka Bangladesh waa dowlad Baarlamaani ah (parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa taka (Tk).
== Warshadaha ==
Dalka Jamhuuriyada Bangladesh waxa uu hodan ku yahay warshadaha waxana kamid ah waxayaabaha ay soo saaraan warshadadaha ku yaal Bangladesh, dharka, waraaqaaha, sonkorta, cudbiga, sibidhka, laydhka iyo qayb kamid ah Technolig-yada.
== Magaloka ==
[[File:Dhaka (62).JPG|thumb|193px|right|Vista de Dhaka.]]
[[File:Rajoshik.jpg|thumb|right|195px|]]
[[File:Bangladeshi_Biryani.jpg|thumb|right|196px|]]
[[File:Kamalpur_Railway_Station,_Dhaka_01.jpg|thumb|right|197px|]]
beeraha waxa si balaadhan looga beeraa midho badan oo uu ugu horeeyo geedka caanka ka ah qaarada Eshiya ee Bariiska. Waxa kale oo ka baxa beeraha dalka Bangladesh Shaaha, Qamadiga, Sonkor- khaanka, Tubaakada, khudrada, iyo saliida.
== Xoolaha ==
waxa laga dhaqdaa dalka Bangladesh xoolo kala duwan waxana jira goobo lagu xaananeeyo digaaga. Dhulka la istimcaalo ee dalka Bangladesh waa boqolkiiba 73% kamid ah cabirka guud ee dalka.
== Khayraadka ==
Khayraadka dabiiciga ah ee Bangladesh Gaaska dabiiciga ah, Geedka timber-ka iyo dhuxul dhagaxda.
==Xubinka Tahay==
* [[IMF]]*
* [[AIIB]] * *
* [[ Bankiga Aduunka]] * *
*'''[[Qaramada Midoobay]]'''* *` [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
*'''[[Ururka Iskaashiga Islaamka]]'''* * *
==Waddnamha Degaan Bangladesh==
* {{Flag|Brazil}} 30,000+
* {{Flag|Saudi Arabia}} 13,000+
* {{Flag|Arab League}} 139,000+ .<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>.
* {{Flag|Pakistan}} 120,000+
* {{Flag|United Arab Emirates}} 13,000+ * {{Flag|Mexico}} 10,000+
* {{Flag|Great Britain}} 2,000+ * {{Flag|Canada}} 18,500+
* 🇪🇺 Europeans: 198,000+.<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* {{Flag|United States}} 6,000+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* {{Flag|Turkey}} 18,500+ * {{Flag|Indonesia}} 156,000+ .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>.
{{Dalalka Aasiya}}
==Sido kale fiiri==
* [[Hindiya]]
* [[Australia]]
*[[Bangladesh Visa Dalalka]]
[[Category:Bangladesh]]
43p2gq7xsvya5ca2sjkhbzqgehmhchz
240148
240110
2022-08-19T06:16:35Z
70.50.139.221
/* Waddnamha Degaan Bangladesh */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Bangladesh
| common_name = Bangladesh
| native_name =
| image_flag = Flag of Bangladesh.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| other_symbol = {{unbulleted list |[[File:Government Seal of Bangladesh.svg|90x90px|Seal of the Government of Bangladesh]]}}
| other_symbol_type = {{vunblist |[[Government Seal of Bangladesh]]}}
| national_anthem = {{native phrase|bn|"[[Amar Sonar Bangla]]"|italics=off}}<br />{{small|"My Golden Bengal"}}<br />
<br /><center>[[File:Amar Shonar Bangla instrumental.ogg]]</center>
----
{{center|'''March:''' "[[Notuner Gaan]]"<br />{{small|"The Song of Youth"}}<ref name="national march">{{cite web|title=NATIONAL SYMBOLS→National march|work=Bangladesh Tourism Board|location=Bangladesh|publisher=Ministry of Civil Aviation & Tourism|url=http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|quote=In 13 January 1972, the ministry of Bangladesh has adopted this song as a national marching song on its first meeting after the country's independence.|ciwaan=Nuqul Archive|access-date=28 Bisha Lixaad 2018|archive-date=28 Bisha Laba iyo Tobnaad 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161228040953/http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|dead-url=yes}}</ref>}}
| image_map = Bangladesh (orthographic projection).svg
| map_width = 220px
| capital = [[Dhaka]]
| coordinates = {{Coord|23|42|N|90|21|E|type:city}}
| largest_city = Dhaka
| official_languages = [[Bengali]]<ref name="bdlaws.minlaw.gov.bd">{{cite book|title=The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|chapter=Article 3. The state language|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/sections_detail.php?id=367§ions_id=24550|website=bdlaws.minlaw.gov.bd|publisher=Ministry of Law, The People's Republic of Bangladesh|accessdate=1 February 2017}}</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |90% [[Islam]] {{small|(Official)}} |9.5% [[Hinduism]] |0.3% [[Buddhism]] |0.2% [[Christianity]]}}
| religion_year = 2011<ref name="বাংলাদেশ"/>
| ethnic_groups = {{vunblist
| 98% [[Bengalis]]
| {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%;
|title= 2% Minorities
| [[Chakma people|Chakmas]] | [[Biharis in Bangladesh|Biharis]] | [[Marma people|Marmas]] | [[Santhal people|Santhals]] | [[Mro people|Mros]] | [[Tanchangya people|Tanchangyas]] | [[Bawm people|Bawms]] | [[Tripuri people|Tripuris]] | [[Khumi people|Khumis]] | [[Kuki people|Kukis]] | [[Garo people|Garos]] | [[Bisnupriya Manipuri people|Bisnupriya Manipuris]] | [[Indians in Bangladesh|Indians]] | [[Chinese people in Bangladesh|Chinese]]
}}
}}
| ethnic_groups_year = 2011<ref name="বাংলাদেশকে জানুন">{{cite web |url=http://www.bangladesh.gov.bd/site/page/812d94a8-0376-4579-a8f1-a1f66fa5df5d/বাংলাদেশকে-জানুন |script-title=জানুন |language=bn |trans-title=Discover Bangladesh |publisher=National Web Portal of Bangladesh |accessdate=13 February 2015}}</ref>
| demonym = [[Bangladeshi]]
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]] [[republic]]
| leader_title1 = [[President of Bangladesh|President]]
| leader_name1 = [[Abdul Hamid (politician)|Abdul Hamid]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of Bangladesh|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Sheikh Hasina]]
| leader_title3 = [[Speaker of the Jatiya Sangsad|House Speaker]]
| leader_name3 = [[Shirin Sharmin Chaudhury|Shirin Chaudhury]]
| leader_title4 = [[Chief Justice of Bangladesh|Chief Justice]]
| leader_name4 = [[Syed Mahmud Hossain]]
| legislature = [[Jatiya Sangsad]]
| sovereignty_type = <div style="text-align: left;">[[History of Bangladesh|Formation]] and [[Bangladesh Liberation War|independence]]</div>
| established_event1 = [[East Bengal]]
| established_date1 = 14 August 1947
| established_event2 = [[East Pakistan]]
| established_date2 = 14 October 1955
| established_event3 = [[Proclamation of Bangladeshi Independence|Independence]]
| established_date3 = 26 March 1971
| established_event4 = [[Victory day of Bangladesh|Recognized]]
| established_date4 = 16 December 1971
| established_event5 = [[Constitution of Bangladesh|Constitution]]
| established_date5 = 4 November 1972
| area_km2 = 147,570<ref>{{cite web |url=http://www.dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |title=Health Bulletin 2016 |website=Directorate General of Health Services (DGHS) |page=13 |access-date=11 September 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=13 Bisha Lixaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170613050056/http://dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |dead-url=yes }}</ref>
| area_rank = 92nd
| area_sq_mi = 56,992.54 <!--Don't remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water = 6.4
| population_estimate = {{UN_Population|Bangladesh}}{{UN_Population|ref}}
| population_census = 149,772,364<ref>[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Data] {{Wayback|url=http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=20110904045106 }} {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=4 September 2011 }}. Census – Bangladesh Bureau of Statistics.</ref>
| population_estimate_year = {{UN_Population|Year}}
| population_estimate_rank = 8th
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 8th
| population_density_km2 = 1,106
| population_density_sq_mi = 2,864.5
| population_density_rank = 10th
| GDP_PPP = $751.949 billion<ref name="imf">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=21&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=513&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Bangladesh|work=World Economic Outlook Database|publisher=[[IMF]] }}</ref>
| GDP_PPP_year = 2018
| GDP_PPP_rank = 31st
| GDP_PPP_per_capita = $4,561<ref name="imf"/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 139th
| GDP_nominal = $357.817 billion<ref name="imf"/>
| GDP_nominal_year = 2018
| GDP_nominal_rank = 43rd
| GDP_nominal_per_capita = $1,754<ref name="imf"/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = 148th
| Gini = 32.1 <!--number only-->
| Gini_year = 2010
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[World Bank]] |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |archivedate=9 February 2015 |accessdate=2 March 2011 }}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.579 <!--number only-->
| HDI_year = 2015 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=Human Development Report 2016 |date=2016 |accessdate=6 April 2017 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
| HDI_rank = {{ordinal|139}}
| currency = [[Bangladeshi taka|Taka]] ({{lang|bn|৳}})
| currency_code = BDT
| time_zone = [[Bangladesh Standard Time|BST]]
| utc_offset = +6
| date_format = {{unbulleted list |dd-mm-yyyy |[[Bengali Era|BS]] {{lang|bn|দদ-মম-বববব}} {{small|([[Common Era|CE]]−594)}}}}
| drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Bangladesh|left]]
| calling_code = [[Telephone numbers in Bangladesh|+880]]
| cctld = [[.bd]]<br />{{lang|bn|[[.bangla|.বাংলা]]}}
| official_website = {{URL|bangladesh.gov.bd}}
| area_magnitude =
| footnote =
}}
[[File:Bangladesh (orthographic projection).svg|thumb|200px|Bangladesh]]
'''Bangladhesh''' ([[Bengali]]: বাংলাদেশ; {{lang-ar|بنغلاديش}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda shacabka Bangladesh''' waa wadan ku yaalo [[Koonfur]]ta Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa ladhihi jiray '''Baribakistaan''' waxii kahoreeyay 1971. wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadanka [[Hindiya]] oo ka xigta [[Galbeed|galbeedka]],[[Waqooyi|waqooyiga]] iyo [[Bari|bariga]], wadanka [[Burma]] waxoo ka xigaa bariga, [[Koonfur|koonfuta]] neh waxaa ka xiga [[Badweynta Hindiya]].
[[File:Awesome look of Lalbagh Fort.jpg|thumb|right|195px|]]
[[Bangladhesh]] waxa ay xoriyada ka qaadatay dalka [[Bakistaan]] sanadku markuu aha 1971, ka dib dagaal dheer oo ay wadeen kooxda goolwadayaasha [[Bangladhesh]].
Bangladhesh waa wadan dhaqaale ahaan aad u liita waxaa jira dadyoow ka soo jeeda wadankan oo ku firdhamay aduunka.
Dalka Jamhuuriyada Bangladhesh waxa uu kamid yahay dalalka ku yaala qaarada Asiya waxana uu xuduud la wadaaga dalalka ay kamid yihiin Hindiya, Burma iyo Nabal. Dhinaca koonfureedna waxa uu xuuduud kala wadaaga [[Badwaynta Hindiya]]. Waana mid kamid ah wadamada la yidhaa koonfur bari Asiya.Caasimadda dalka [[Bangladhesh]] waxa la yidhaa Dhaka.
* [https://www.jw.org/en/jehovahs-witnesses/activities/ministry/jehovahs-witnesses-learn-bengali/ Why Learn Bengali?]
== Bedda ==
Dhulka uu ku fadhiyo dalka Bangladesh waa 55,598.71 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 144,000.00 oo (kiilimirir laba jibaaran).
Bangladesh waxa uu ku dhowyahay bedka gobolka (Wisconsin) ee dalka Maraykanka.
== Dadka ==
Dadka reer Bangladesh waxa ay tiradoodu kor u dhaafataa 163-milyan oo ruux, waana tirakbookii laqaaday sanadkii 2017-kii.
== Afka ==
Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada maxaliga ah ee Bangla waxana soo raacda luuqada ingiiska oo ah afka dalkii gacanta ku hayay Bangladesh xiligii gumaysiga.
Diinta:Diimaha laga aaminsan yahay gudaha dalka Bangladesh waxa ugu badan dadka haysta diinta Islaamka oo gaadhaya 83%, halka diinta Hinduugu ay dadka haystaa gaadhaan boqolkiiba 16%, dadka soo hadhayna waxa ay hasytaan diimo kale. Cimriga: Rajada nolosha ee dadka ku dhaqan dalka Bangladesh ayaa waxa ay celcilis ahaan gaadhaan 60-sano oo ragg iyo dumarba ah.
== Dawlada ==
Dawladda dalka Bangladesh waa dowlad Baarlamaani ah (parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa taka (Tk).
== Warshadaha ==
Dalka Jamhuuriyada Bangladesh waxa uu hodan ku yahay warshadaha waxana kamid ah waxayaabaha ay soo saaraan warshadadaha ku yaal Bangladesh, dharka, waraaqaaha, sonkorta, cudbiga, sibidhka, laydhka iyo qayb kamid ah Technolig-yada.
== Magaloka ==
[[File:Dhaka (62).JPG|thumb|193px|right|Vista de Dhaka.]]
[[File:Rajoshik.jpg|thumb|right|195px|]]
[[File:Bangladeshi_Biryani.jpg|thumb|right|196px|]]
[[File:Kamalpur_Railway_Station,_Dhaka_01.jpg|thumb|right|197px|]]
beeraha waxa si balaadhan looga beeraa midho badan oo uu ugu horeeyo geedka caanka ka ah qaarada Eshiya ee Bariiska. Waxa kale oo ka baxa beeraha dalka Bangladesh Shaaha, Qamadiga, Sonkor- khaanka, Tubaakada, khudrada, iyo saliida.
== Xoolaha ==
waxa laga dhaqdaa dalka Bangladesh xoolo kala duwan waxana jira goobo lagu xaananeeyo digaaga. Dhulka la istimcaalo ee dalka Bangladesh waa boqolkiiba 73% kamid ah cabirka guud ee dalka.
== Khayraadka ==
Khayraadka dabiiciga ah ee Bangladesh Gaaska dabiiciga ah, Geedka timber-ka iyo dhuxul dhagaxda.
==Xubinka Tahay==
* [[IMF]]*
* [[AIIB]] * *
* [[ Bankiga Aduunka]] * *
*'''[[Qaramada Midoobay]]'''* *` [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
*'''[[Ururka Iskaashiga Islaamka]]'''* * *
==Waddnamha Degaan Bangladesh==
* {{Flag|Brazil}} 30,000+
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Arab League}} 139,000+ ..<ref>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D9%82%D9%88%D9%85</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 120,000+;+
* {{Flag|United Arab Emirates}} 13,000+ * {{Flag|Mexico}} 10,000+ * {{Flag|South Africa}} 13,000+
* {{Flag|Great Britain}} 2,000+ * {{Flag|Canada}} 18,500+
* 🇪🇺 Europeans: 198,000+.<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* {{Flag|United States}} 6,000+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* {{Flag|Turkey}} 18,500+ * {{Flag|Indonesia}} 156,000+ .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>.
{{Dalalka Aasiya}}
==Sido kale fiiri==
* [[Hindiya]]
* [[Australia]]
*[[Bangladesh Visa Dalalka]]
[[Category:Bangladesh]]
ml8bmjnwnpa68xkbcldc3sw5ihqfjlj
240152
240148
2022-08-19T06:25:10Z
70.50.139.221
/* Waddnamha Degaan Bangladesh */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
| conventional_long_name = Bangladesh
| common_name = Bangladesh
| native_name =
| image_flag = Flag of Bangladesh.svg
| image_coat =
| symbol_type = Emblem
| other_symbol = {{unbulleted list |[[File:Government Seal of Bangladesh.svg|90x90px|Seal of the Government of Bangladesh]]}}
| other_symbol_type = {{vunblist |[[Government Seal of Bangladesh]]}}
| national_anthem = {{native phrase|bn|"[[Amar Sonar Bangla]]"|italics=off}}<br />{{small|"My Golden Bengal"}}<br />
<br /><center>[[File:Amar Shonar Bangla instrumental.ogg]]</center>
----
{{center|'''March:''' "[[Notuner Gaan]]"<br />{{small|"The Song of Youth"}}<ref name="national march">{{cite web|title=NATIONAL SYMBOLS→National march|work=Bangladesh Tourism Board|location=Bangladesh|publisher=Ministry of Civil Aviation & Tourism|url=http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|quote=In 13 January 1972, the ministry of Bangladesh has adopted this song as a national marching song on its first meeting after the country's independence.|ciwaan=Nuqul Archive|access-date=28 Bisha Lixaad 2018|archive-date=28 Bisha Laba iyo Tobnaad 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161228040953/http://visitbangladesh.gov.bd/about-bangladesh/national-symbol/|dead-url=yes}}</ref>}}
| image_map = Bangladesh (orthographic projection).svg
| map_width = 220px
| capital = [[Dhaka]]
| coordinates = {{Coord|23|42|N|90|21|E|type:city}}
| largest_city = Dhaka
| official_languages = [[Bengali]]<ref name="bdlaws.minlaw.gov.bd">{{cite book|title=The Constitution of the People's Republic of Bangladesh|chapter=Article 3. The state language|url=http://bdlaws.minlaw.gov.bd/sections_detail.php?id=367§ions_id=24550|website=bdlaws.minlaw.gov.bd|publisher=Ministry of Law, The People's Republic of Bangladesh|accessdate=1 February 2017}}</ref>
| religion = {{ublist |item_style=white-space:nowrap; |90% [[Islam]] {{small|(Official)}} |9.5% [[Hinduism]] |0.3% [[Buddhism]] |0.2% [[Christianity]]}}
| religion_year = 2011<ref name="বাংলাদেশ"/>
| ethnic_groups = {{vunblist
| 98% [[Bengalis]]
| {{collapsible list
|titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;font-size:100%;
|title= 2% Minorities
| [[Chakma people|Chakmas]] | [[Biharis in Bangladesh|Biharis]] | [[Marma people|Marmas]] | [[Santhal people|Santhals]] | [[Mro people|Mros]] | [[Tanchangya people|Tanchangyas]] | [[Bawm people|Bawms]] | [[Tripuri people|Tripuris]] | [[Khumi people|Khumis]] | [[Kuki people|Kukis]] | [[Garo people|Garos]] | [[Bisnupriya Manipuri people|Bisnupriya Manipuris]] | [[Indians in Bangladesh|Indians]] | [[Chinese people in Bangladesh|Chinese]]
}}
}}
| ethnic_groups_year = 2011<ref name="বাংলাদেশকে জানুন">{{cite web |url=http://www.bangladesh.gov.bd/site/page/812d94a8-0376-4579-a8f1-a1f66fa5df5d/বাংলাদেশকে-জানুন |script-title=জানুন |language=bn |trans-title=Discover Bangladesh |publisher=National Web Portal of Bangladesh |accessdate=13 February 2015}}</ref>
| demonym = [[Bangladeshi]]
| government_type = [[Unitary state|Unitary]] [[Parliamentary system|parliamentary]] [[republic]]
| leader_title1 = [[President of Bangladesh|President]]
| leader_name1 = [[Abdul Hamid (politician)|Abdul Hamid]]
| leader_title2 = [[Prime Minister of Bangladesh|Prime Minister]]
| leader_name2 = [[Sheikh Hasina]]
| leader_title3 = [[Speaker of the Jatiya Sangsad|House Speaker]]
| leader_name3 = [[Shirin Sharmin Chaudhury|Shirin Chaudhury]]
| leader_title4 = [[Chief Justice of Bangladesh|Chief Justice]]
| leader_name4 = [[Syed Mahmud Hossain]]
| legislature = [[Jatiya Sangsad]]
| sovereignty_type = <div style="text-align: left;">[[History of Bangladesh|Formation]] and [[Bangladesh Liberation War|independence]]</div>
| established_event1 = [[East Bengal]]
| established_date1 = 14 August 1947
| established_event2 = [[East Pakistan]]
| established_date2 = 14 October 1955
| established_event3 = [[Proclamation of Bangladeshi Independence|Independence]]
| established_date3 = 26 March 1971
| established_event4 = [[Victory day of Bangladesh|Recognized]]
| established_date4 = 16 December 1971
| established_event5 = [[Constitution of Bangladesh|Constitution]]
| established_date5 = 4 November 1972
| area_km2 = 147,570<ref>{{cite web |url=http://www.dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |title=Health Bulletin 2016 |website=Directorate General of Health Services (DGHS) |page=13 |access-date=11 September 2017 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=13 Bisha Lixaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170613050056/http://dghs.gov.bd/images/docs/Publicaations/HB%202016%20_2nd_edition_13_01_17.pdf |dead-url=yes }}</ref>
| area_rank = 92nd
| area_sq_mi = 56,992.54 <!--Don't remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water = 6.4
| population_estimate = {{UN_Population|Bangladesh}}{{UN_Population|ref}}
| population_census = 149,772,364<ref>[http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx Data] {{Wayback|url=http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=20110904045106 }} {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110904045106/http://www.bbs.gov.bd/Home.aspx |date=4 September 2011 }}. Census – Bangladesh Bureau of Statistics.</ref>
| population_estimate_year = {{UN_Population|Year}}
| population_estimate_rank = 8th
| population_census_year = 2011
| population_census_rank = 8th
| population_density_km2 = 1,106
| population_density_sq_mi = 2,864.5
| population_density_rank = 10th
| GDP_PPP = $751.949 billion<ref name="imf">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2018/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=21&pr.y=6&sy=2016&ey=2023&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=513&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Bangladesh|work=World Economic Outlook Database|publisher=[[IMF]] }}</ref>
| GDP_PPP_year = 2018
| GDP_PPP_rank = 31st
| GDP_PPP_per_capita = $4,561<ref name="imf"/>
| GDP_PPP_per_capita_rank = 139th
| GDP_nominal = $357.817 billion<ref name="imf"/>
| GDP_nominal_year = 2018
| GDP_nominal_rank = 43rd
| GDP_nominal_per_capita = $1,754<ref name="imf"/>
| GDP_nominal_per_capita_rank = 148th
| Gini = 32.1 <!--number only-->
| Gini_year = 2010
| Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->
| Gini_ref = <ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=[[World Bank]] |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |archivedate=9 February 2015 |accessdate=2 March 2011 }}</ref>
| Gini_rank =
| HDI = 0.579 <!--number only-->
| HDI_year = 2015 <!--Please use the year to which the HDI data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=Human Development Report 2016 |date=2016 |accessdate=6 April 2017 |publisher=United Nations Development Programme }}</ref>
| HDI_rank = {{ordinal|139}}
| currency = [[Bangladeshi taka|Taka]] ({{lang|bn|৳}})
| currency_code = BDT
| time_zone = [[Bangladesh Standard Time|BST]]
| utc_offset = +6
| date_format = {{unbulleted list |dd-mm-yyyy |[[Bengali Era|BS]] {{lang|bn|দদ-মম-বববব}} {{small|([[Common Era|CE]]−594)}}}}
| drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Bangladesh|left]]
| calling_code = [[Telephone numbers in Bangladesh|+880]]
| cctld = [[.bd]]<br />{{lang|bn|[[.bangla|.বাংলা]]}}
| official_website = {{URL|bangladesh.gov.bd}}
| area_magnitude =
| footnote =
}}
[[File:Bangladesh (orthographic projection).svg|thumb|200px|Bangladesh]]
'''Bangladhesh''' ([[Bengali]]: বাংলাদেশ; {{lang-ar|بنغلاديش}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyadda shacabka Bangladesh''' waa wadan ku yaalo [[Koonfur]]ta Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa ladhihi jiray '''Baribakistaan''' waxii kahoreeyay 1971. wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadanka [[Hindiya]] oo ka xigta [[Galbeed|galbeedka]],[[Waqooyi|waqooyiga]] iyo [[Bari|bariga]], wadanka [[Burma]] waxoo ka xigaa bariga, [[Koonfur|koonfuta]] neh waxaa ka xiga [[Badweynta Hindiya]].
[[File:Awesome look of Lalbagh Fort.jpg|thumb|right|195px|]]
[[Bangladhesh]] waxa ay xoriyada ka qaadatay dalka [[Bakistaan]] sanadku markuu aha 1971, ka dib dagaal dheer oo ay wadeen kooxda goolwadayaasha [[Bangladhesh]].
Bangladhesh waa wadan dhaqaale ahaan aad u liita waxaa jira dadyoow ka soo jeeda wadankan oo ku firdhamay aduunka.
Dalka Jamhuuriyada Bangladhesh waxa uu kamid yahay dalalka ku yaala qaarada Asiya waxana uu xuduud la wadaaga dalalka ay kamid yihiin Hindiya, Burma iyo Nabal. Dhinaca koonfureedna waxa uu xuuduud kala wadaaga [[Badwaynta Hindiya]]. Waana mid kamid ah wadamada la yidhaa koonfur bari Asiya.Caasimadda dalka [[Bangladhesh]] waxa la yidhaa Dhaka.
* [https://www.jw.org/en/jehovahs-witnesses/activities/ministry/jehovahs-witnesses-learn-bengali/ Why Learn Bengali?]
== Bedda ==
Dhulka uu ku fadhiyo dalka Bangladesh waa 55,598.71 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 144,000.00 oo (kiilimirir laba jibaaran).
Bangladesh waxa uu ku dhowyahay bedka gobolka (Wisconsin) ee dalka Maraykanka.
== Dadka ==
Dadka reer Bangladesh waxa ay tiradoodu kor u dhaafataa 163-milyan oo ruux, waana tirakbookii laqaaday sanadkii 2017-kii.
== Afka ==
Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada maxaliga ah ee Bangla waxana soo raacda luuqada ingiiska oo ah afka dalkii gacanta ku hayay Bangladesh xiligii gumaysiga.
Diinta:Diimaha laga aaminsan yahay gudaha dalka Bangladesh waxa ugu badan dadka haysta diinta Islaamka oo gaadhaya 83%, halka diinta Hinduugu ay dadka haystaa gaadhaan boqolkiiba 16%, dadka soo hadhayna waxa ay hasytaan diimo kale. Cimriga: Rajada nolosha ee dadka ku dhaqan dalka Bangladesh ayaa waxa ay celcilis ahaan gaadhaan 60-sano oo ragg iyo dumarba ah.
== Dawlada ==
Dawladda dalka Bangladesh waa dowlad Baarlamaani ah (parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa taka (Tk).
== Warshadaha ==
Dalka Jamhuuriyada Bangladesh waxa uu hodan ku yahay warshadaha waxana kamid ah waxayaabaha ay soo saaraan warshadadaha ku yaal Bangladesh, dharka, waraaqaaha, sonkorta, cudbiga, sibidhka, laydhka iyo qayb kamid ah Technolig-yada.
== Magaloka ==
[[File:Dhaka (62).JPG|thumb|193px|right|Vista de Dhaka.]]
[[File:Rajoshik.jpg|thumb|right|195px|]]
[[File:Bangladeshi_Biryani.jpg|thumb|right|196px|]]
[[File:Kamalpur_Railway_Station,_Dhaka_01.jpg|thumb|right|197px|]]
beeraha waxa si balaadhan looga beeraa midho badan oo uu ugu horeeyo geedka caanka ka ah qaarada Eshiya ee Bariiska. Waxa kale oo ka baxa beeraha dalka Bangladesh Shaaha, Qamadiga, Sonkor- khaanka, Tubaakada, khudrada, iyo saliida.
== Xoolaha ==
waxa laga dhaqdaa dalka Bangladesh xoolo kala duwan waxana jira goobo lagu xaananeeyo digaaga. Dhulka la istimcaalo ee dalka Bangladesh waa boqolkiiba 73% kamid ah cabirka guud ee dalka.
== Khayraadka ==
Khayraadka dabiiciga ah ee Bangladesh Gaaska dabiiciga ah, Geedka timber-ka iyo dhuxul dhagaxda.
==Xubinka Tahay==
* [[IMF]]*
* [[AIIB]] * *
* [[ Bankiga Aduunka]] * *
*'''[[Qaramada Midoobay]]'''* *` [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
*'''[[Ururka Iskaashiga Islaamka]]'''* * *
==Waddnamha Degaan Bangladesh==
* {{Flag|Brazil}} 30,000+
* {{Flag|Arab League}} 139,000+ ..<ref>https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8_%D9%82%D9%88%D9%85</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 120,000+;+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|United Arab Emirates}} 13,000+ * {{Flag|Mexico}} 10,000+ * {{Flag|South Africa}} 13,000+
* {{Flag|Great Britain}} 2,000+ * {{Flag|Canada}} 18,500+
* 🇪🇺 Europeans: 198,000+.<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>.
* {{Flag|United States}} 6,000+.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
* {{Flag|Turkey}} 18,500+ * {{Flag|Indonesia}} 156,000+ .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>.
{{Dalalka Aasiya}}
==Sido kale fiiri==
* [[Hindiya]]
* [[Australia]]
*[[Bangladesh Visa Dalalka]]
[[Category:Bangladesh]]
divgjr9709dreh9jwp6t28u2ae8z5q3
Lekhtanishtayn
0
6596
240168
234569
2022-08-19T08:22:24Z
JetterCZ
32390
wikitext
text/x-wiki
[[File:Flag_of_Liechtenstein.svg|thumb|400px|right|]]
[[File:Vaduz_Zentrum.jpg|thumb|right|400px|]]
[[File:Location_Liechtenstein.png|thumb|right|400px|Lekhtanishtayn]]
[[File:Hans-Adam_Prince_of_Liechtenstein_(1974)_by_Erling_Mandelmann.jpg|thumb|right|400px|]]
'''Lekhtanishtayn''' waa wadan yar oo ku yaalo bartamaha qaarada [[Yurub]] gaar ahaan bariga [[Awstriya]] iyo [[galbeedka]] [[Iswisarland]].Magaalo madaxda waxa lagu magacaabaa [[fados]].Luqada rasmiga oo looga hadlo neh waa [[Af-Jarmal]].
[[File:Vaduz centre.jpg|thumb|380px|right|Centre de Vaduz.]]
{{Dalalka Yurub}}
[[Category:Yurub]]
kbhnolega5qavgp1c01ewjoqgtaolgs
Midowga Afrika
0
6643
240142
240009
2022-08-19T05:46:59Z
70.50.139.221
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox geopolitical organization
|conventional_long_name = Midowga Afrika
|native_name =
{{unbulleted list
|{{native name|sw|Umoja wa Afrika}}
|{{native name|fr|unis afrik}}
|{{native name|es|Unión Africana}}
|{{native name|ar|الاتحاد الأفريقي|italic=no}}
|{{native name|pt|União Africana}}
}}
|linking_name = the African Union
|image_flag =|alt_flag =
|symbol_type = Emblem
|image_symbol =|alt_symbol =
|symbol_width = 85px
|motto = <br/>"A United and Strong Africa"
|anthem = <br/>{{raise|0.3em|{{nowrap|''[[Let Us All Unite and Celebrate Together]]'' <ref>{{cite web | url=http://www.africamasterweb.com/AuAnthem.html | title=African Union anthem, etc. | publisher=Africamasterweb.com | accessdate=26 November 2012 | ciwaan=Nuqul Archive | archive-date=15 September 2015 | archive-url=https://web.archive.org/web/20150915041714/http://www.africamasterweb.com/AuAnthem.html | dead-url=yes }}</REF>}}}}<Br/>[[File:LetUsAllUniteAndCelebrateTogether.ogg|center]]
|image_map = African Union (orthographic projection).svg
|alt_map = An [[Orthographic projection (cartography)|orthographic projection]] of [[Earth|the world]], highlighting the African Union and its member states (green).
|map_width = 205px
|map_caption = Dark green: member states<br/>Light green: suspended members:1/3
|org_type = [[Continental union]]
|membership_type = Membership[[File:Flag_of_the_African_Union.svg|thumb|right|75Px|]]
|membership = [[Member states of the African Union|50` member states]]+4`
|largest_city:= {{nowrap|{{flagicon|Nigeria}} [[Lagos]]}}`
|admin_center_type = Political centres:
|admin_center ={{unbulleted list|{{nowrap|{{flagicon|Nigeria}}[[Abuja]]<sup>A</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Algeria}}[[Algiers]]<sup>b</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Senegal}}[[Dhakar]]<sup>C</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Ethiopia}}[[Addis Ababa]]<sup>d</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Burkina Faso}}[[Ouagadougou]]<sup>E</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|South Africa}}[[Johannesburg]]<sup>f</sup>}} }}
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|languages_type = Working languages
|languages = {{hlist|'''[[Af-Ingiriis|Ingiriis]]'''|'''[[Af-Carabi|Carabi]]'''|'''[[Af-Faransiis|Faransiis]]'''|''[[Af-Hawsa|Hawsa]]''|'''[[Af-Sawaaxili|Sawaaxili]]'''}}.
|demonym = African
|leader_title1 = [[Chairperson of the African Union|Assembly Chair]]
|leader_name1 = {{flagicon|RDC}} [[Félix Tshisekedi]]
|leader_title2 = [[Chairperson of the African Union Commission|Commission Chair]]
|leader_name2 = {{flagicon|Chad}} [[Moussa Faki]]
|leader_title3 = [[Pan-African Parliament#Presidents of the Pan-African Parliament|Parliamentary President]]
|leader_name3 = {{flagicon|Cameroon}} [[Roger Nkodo Dang]]
|legislature = {{nowrap|[[Pan-African Parliament]]}}
|established_event1 = [[Organisation of African Unity|OAU Charter]]
|established_date1 = {{nowrap|{{start date and years ago|df=yes|1963|05|25}}}}
|established_event2 = [[Abuja Treaty]]`
|established_date2 = 3 June 1991
|established_event3 = [[Sirte Declaration]]`
|established_date3 = 9 September 1999
|established_event4 = African Union founded
|established_date4 = 9 July 2002
|area_magnitude = 1 E+13
|area_km2 = 29865860
|area_label = Total
|population_estimate = 1,393,136,000
|population_estimate_year = 2021
|population_density_km2 = 40.9
|GDP_PPP = $7.573 trillion<ref name="imf.org">{{cite web | url= http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=51&pr.y=10&sy=2010&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=612%2C682%2C686%2C611%2C469%2C732%2C744%2C672&s=PPPGDP&grp=0&a=| title=Report for Selected Countries and Subjects | publisher=[[International Monetary Fund]] | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</ref><ref name="ReferenceA">{{cite web | url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=46&pr.y=4&sy=2010&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=603&s=PPPGDP&grp=1&a=1 | title=Report for Selected Country Groups and Subjects | publisher=IMF | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</Ref>
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_year = 2019
|GDP_PPP_per_capita = $3,568
|GDP_nominal_year = 2020
|GDP_nominal = $2.710 trillion<Ref>{{cite web | url= http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=80&pr1.y=7&c=612%2C682%2C686%2C611%2C469%2C732%2C744%2C672&s=NGDPD&grp=0&a= | title=Report for Selected Countries and Subjects | publisher=IMF | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=71&pr1.y=13&c=603&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=1&a=1 | title=Report for Selected Country Groups and Subjects | publisher=IMF | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</Ref>
| GDP_nominal_per_capita = $2,173
| currency= [[Central banks and currencies of Africa|41 currencies]]
|utc_offset = -1 to +4
|cctld = [[.africa]] <sup>c</sup>
|calling_code = [[Telephone numbers in Africa|51`codes]]
|footnotes = {{unbulleted list |<sup>a</sup> Seat of the [[African Union Commission]]. |<sup>b</sup> Seat of the [[Pan-African Parliament]]. |<sup>c</sup> Proposed.}}
|official_website = {{url|au.int}}
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''', [[Boortogiiska]],'''[[Faransiiska]]''', [[Isbania]], & [[Cosmaniya]].`~`
}}
[[w:en:African Union]]
[[w:es:Unión Africana]]
[[w:zh:非洲联盟]]
[[File:Flag of the Organization of African Unity (1970-2002).jpg|thumb|Midowga Afrika]]
'''Afrika''' -ikhwani ({{lang-en|African Union}}; {{lang-ar|الاتحاد الأفريقي}}; loo soo gaabiyo '''AU'''). Luqadaha qaarkoodna waxaa loo soo gaabiyaa UA. Waa urur caalami ah oo ka kooban 50+4` dawladood oo [[Afrika]] ku yaalla. Waxa la aasaasay ururkan 09/06/2002, ka dib markii la baabbi'iyay midowgii ama magacii hore ee uu lahaa ururkan oo ahaa isutagga dawladaha [[Afrika]]. Go'aannada ugu waawayn waxaa la qaataa inta lagu jiro shirarka la qabto lixdii biloodba mar. Markaas waxaa ka soo qaybgala madaxda, ra'iisalwasaarayaasha iyo boqorrada. Shirguddoonka guud ee ururku waxaa uu ku yaallaa magaalada [[Addis Abeba|Addis Ababa]] ee dalka [[Etoobiya]], & [[Ouagadougou]] ee dalka [[Burkina Faso]],& [[Dhakar]] ee dalka [[Senegal]], iyo [[Johannesburg|Johannesburg]] & [[Pretoria]] ee dalka [[Koonfur Afrika]].
[[Egypt]] {[([[Masar]])]} iyo [[Nayjeeriya]] waa Goobjooge shirka [[Midowga Afrika]]. dalalka kalle Kormeere, amma Kormeerayaalee hada la joogo. !!`?
==Afrika==
* WAQ Afrika - 1.991 Billion Dollars
* Bari Afrika - 1.791 Billion dollars
* Galbeed Arika - 1.110 Billion Dollars
* Koonfur Africa 1.600 Billion Dollars
* US$7.573/5.733/2.587 Trillion Dollars (-3.427/-5.267/-8.231.tln$) :=) 1/3.!!`?
<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Africa.htm</ref>.
==Aragti guud ==
Waxa kamida waxyaabaha ay fuliyaan hay'adaha midawga afrika fududaynta iyo dadajinta isdhexgalka dhaqaalaha iyo isufuranka dhaqaale ee wadamada [[qaaradda]] Afrika si loo horu mariyo dhaqaalaha iyo Siyaasadda qaaradda Afrika.iyo sidii loo hormarin lahaa dhaqaalaha iyo amaanka qaaradda Afrika.!!`?
Midawga afrika waxa uu ka koobanyahay 2 qaybood oo kala ah mid maamul iyo siyaasadeed waxa loo yaqaanaa fuliyaha ama goaan qaataha koobaad ee ururka [[gudoonka guud]] oo ah madaxda ama boqorada dawladaha qaybta labaad waa qaybta [[Siyaasadda]] gudoonka guud ee midawga afrika hada waxa haya madaxwaynaha [[Malaawi]] kaas oo loodoortay fadhigii afar iyo tobnaad ee ururka waxa kale oo jira baarlamaanka [[afrika]] 2010, Adis Ababa waa caasimadda maamul ee ururka.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Wax Ka Baro Midowga iyo Qaaradda Afrika.
Midowga Afrika oo maanta ku shiraya Adis Ababa shir madaxeedkii 30aad, waa urur matala qaaradda Afrika, Soomaaliya waxaa ay ka mid aheyd dalalkii aasaasay, waxaa uu muhiim u yahay wada-jirka, nabadda iyo horumarka qaaradda Afrika.!!
`?
Midowga Africa( Afican Union):-) .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/African_Union.htm</ref>.
Ururka Midowga Afrika, waxa urur ay ku mideysan yihiin 55 dal, sanadkii 1963-dii waxaa marka hore la sameeyay ururkii Midnimada Africa ama OAU kasoo markii dambe 9-kii July 2002-dii lagu badalay AU, xarunta Ururkan waxay ku taala Magaalada Adis Ababa ee ee Caasimadda Ethopia.
Waxaa uu Ururka leeyahay gole dhaqaale, mid Amni iyo mid nabad ilaalin iyo gudiyo joogto ah, waxaa jiro urur goboleedyo sida: IGAD, ECOWAS, ururka Midowga Carabta Afrika iyo Ururka SIIN iyo ZAAS ee SAAXIL iyo SAXARAHA.
AMISOM, oo ah ciidamo ka how-gala nabad ilaalinta Soomaaliya waxaa iska leh midowga Afrika, waxaa sidoo kale ay ciidamo ka joogaan meelo kale oo qaaradda ah.!!`?
Qaaradda Afrika: <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/c/Chadian-Sudanese_conflict.htm</ref>.
Culimda geology-ga waxay ku doodaan inay ku dheganeyd Asia, Bedkeedu waa: 30 Malayan KM 2 waa Qaaradda labaad xagga weyninka…Min Atlantic ilaa Indian Ocean, Badaha ku hareereysan sidoo kale waxaa ka mid ah Badda Cad iyo Badda Cas.
Afirica waa wadamo aad loo gumaytay dagaalkii 1aad ee dunida kadib, wadama gumaystay waxaa ka mid ah: '''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''', '''[[Burtuqaal]]'''; '''[[Isbania]]'''; '''[[Faransiiska]]'''; '''[[Talyaaniga]]'''; '''[[Jarmalka]]'''; Iyo '''[[Turkiga]]''':`!!`?!!`?!!`?`
.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/c/Chadian-Sudanese_conflict.htm</ref>.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Africa muddadii u dhaxeysay 1884-1960, waxay u ahayd Xiliya madow oo Gumaysi ku jirtay…balse 1960-kii waxaa sanadkaas kaliya xuriyadda qaatay Afar iyo Toban Dowlad, sidoo kale wadamo Lix ah ayaa xuriyadoodii helay 1966-dii dagaal la’aan……intaa wixii ka dambeeyay Africa waa xorowday.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hoggaamiyaasha Taariikhiga ee Africa waxaa ka mid: M. Ahmed Ben El-Bella ({{Flag|Algeria}}),) ,Habib El_Bourguiba([[Tunisia]]), iyo Omar H. A. El-Bashir ( {{Flag|Sudan}}) & Jaafar Nimeiry: "Aadan Adde" Aaden A. Osman [[Somalia]]/?([[Somaliland]]): "Siyad BARRE"; Nnamdi Azikiwe ({{Flag|Niger}}) ama M. Buhari, Idi Amin Dada ({{Flag|Uganda}}), Haile Selassie I ({{Flag|Ethiopia}}) ama Mengistu Haile. Mariam Sedar Senghor({{Flag|Senegal}}). ShakaZulu, Kwame Nkrumah ([[Ghana]]), "Daniel T. Arap Moi" ({{Flag|Kenya}}) ama (J. Kenyatta). Mobutu Sese Seko of {Democratic Republic of the Congo} and J. Kabila. Nelson Mandela ({{Flag|South Africa}}). !!` <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/c/Chadian-Sudanese_conflict.htm</ref>
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hoggaamiyaasha Taariikhiga ee Africa waxaa ka mid: M. Ahmed Ben Bella({{Flag|Algeria}}). Nnamdi Azikiwe({{Flag|Nigeria}}) Buhari,M., Idi Amin Dada({{Flag|Uganda}}), Omar H. Ahmad El-Bashir ( {{Flag|Sudan}}), ShakaZulu, Kwame Nkrumah (Gana), Jomo Kenyatta({{Flag|Kenya}}), Sedar Senghor ({{Flag|Senegal}}), Hailie Seliesa I of {{Flag|Ethiopia}}, Nelson Mandela ({{Flag|South Africa}}).!!`
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
==Waddnamha AU==
{{columns-list|colwidth=20em|
* [[Aljeeriya]] *
* [[Angola]] *
* [[Benin]]
* [[Botswana]]
* [[Burkina Faso]] *
* [[Burundi]]
* [[Kamiruun]] *
* [[Kab Ferde]]
* [[Xeebta Foolmaroodi]] *
* [[Eratareya]]
* [[Gambia]]
* [[Ghana]]
* [[Itoobiya]] * *
* [[Jabuuti]]
* [[Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika]] *
* [[Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo]] *
* [[Komoros]]
* [[Kiinya]] *
* [[Koonfur Afrika]] *
* [[Liberia]]
* [[Libya]] *
* [[Madagascar]] *`
* [[Malaawi]]
* [[Mali]] *
* [[Maroc]] *
* [[Masar]] *
* [[Musaanbiiq]] * *
* [[Namibie]]
* [[Nayjeeriya]] * * Un Tiroka 705
* [[Niger]]
* [[Ruwanda]] *
* [[Saambiya]]
* [[Saa'iir]]
* [[Sénégal]] *
* [[Simbaabwi]]
* [[Soomaal]] Un Tiroka 605
* [[Suudaan]]
* [[Tansaaniya]] *
* [[Tchad]]
* [[Togo]]
* [[Tunisie]] Un Tiroka 778
* [[Ugaandha]] *
}}
== Wadamada laga joojiyay ==
* [[IGAD]]
* [[Ecowas]]
* [[Comesa]]
* [[Afrika]]
<gallery>
Atlas mountains.jpg|Vegetacion de tipe mediterranèa dins la region de l'Atlàs marroquin
Libyen-oase1.jpg|Oasi en [[Libia]] dins lo [[desèrt]] de Sahara
Sahara Grand Erg Occidental.jpg|Vegetacion inexistenta dins lo Grand Erg Occidentau de Sahara
Sahel forest near Kayes Mali.jpg|Savana maliana dins lo corrent de la sason dei precipitacions
La rivière Lulilaka, parc national de Salonga, 2005.jpg|Selva pluviala dins lo Bacin de Còngo
Savanna towards the south-east from the south-west of Taita Hills Game Lodge within the Taita Hills Wildlife Sanctuary in Kenya.jpg|Savana dins la region de Kenya
Kalahari E02 00.jpg|Vegetacion rara dei regions perifericas dau desèrt de Kalahari
Highveld in Gauteng Province.jpg|Zòna d'estèpa en Africa dau Sud
</gallery>
[[File:Clima african segon la classificacion de Koppen.png|thumb|[[Clima]] african segon la classificacion de Koppen.]]
[[File:Africa 1971 2000 mean temperature.png|thumb|Temperatura mejana sus lo [[continent]] african.]]
[[File:Africa 1971-2000 mean precipitation.png|thumb|Precipitacions mejanas sus lo continent african.]]
[[File:African_undersea_cables_v44.jpg|thumb|right|398px|]]
==Bassborka AU ==
===[[Africa]]===
<!--Non-free files of passport covers cannot be used for the individual entries per Wikipedia's non-free content use policy (WP:NFCCP). See article talk page for relevant discussion-->
[[File:Africa (orthographic projection).svg|left|frameless|upright]]
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{flagicon|Ivory Coast}}
File:Algerian passport.jpg|Algerian biometric passport|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport.jpg|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Angola passport.jpg|alt=|küçükresim|Angola pasaportu|{{flagicon|Angola}}[[Angolan passport|Angola]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Burkino Faso}}[[Burkinabè passport|Burkina Faso]]{{flagicon|Senegal}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Burundi}} [[Burundian passport|Burundi]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Cameroon}} [[Cameroonian passport|Cameroon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Cover of Congolese Passport.jpg|{{flagicon|DR Congo}}{{flagicon|Ivory Coast}}[[Democratic Republic of the Congo passport|Congo, Democratic Republic of the]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Comoros}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br>[[File:EPassport logo.svg|17px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Central African Republic}}[[Central African Republic passport|Central African Republic]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Republic of the Congo}}[[Republic of the Congo passport|Congo]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Tunisia}} [[Tunisian passport|Tunisia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|21px]]
File:Cover of Eritrean Passport.jpeg|{{flagicon|Eritrea}}[[Eritrean passport|Eritrea]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Libyan_New_Passport.jpg|[[Libyan Passport|Libya]]{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|Libya]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Cape Verdean Passport Cover.jpg|{{flagicon|Cape Verde}}[[Cape Verdean passport|Cape Verde]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|17px]].
File:Current Ethiopian Passport.jpg|{{flagicon|Ethiopia}}[[Ethiopian passport|Ethiopia]]<Br/>{{flagicon|Federal Democratic Republic of Ethiopia}}{{flagicon|Ethiopia}}[[File:EPassport logo.svg|19px]].!!`
File:Passeport guinéen.jpg|{{flagicon|Guinea}}[[Guinean passport|Guinea]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
[[File:Passport of Somalia nonbimetric.jpg|{{flagicon|Brunei}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Brunei}}[[Somalian passport|Somalis]]<Br/>{{flagicon|Djibouti}}[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Gambia}}[[Gambian passport|Gambia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Cover of Gabonese passport.jpg|{{flagicon|Gabon}}[[Gabonese passport|Gabon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Passaporte Guiné-Bissau.jpg|{{flagicon|Guinea Bissau}} [[Guinea-Bissauan passport|Guinea Bissau]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Ghana Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Ghana}}[[Ghanaian passport|Ghana]]{{flagicon|Senegal}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Ivory Coast}}{{flagicon|Côte d'Ivoire}}[[Ivorian passport|Côte d'Ivoire]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Liberia}}[[Liberian passport|Liberia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Namibia Passport.jpg|[[File:Flag of SADC.svg|SAADC|16px]]{{flagicon|Namibia}}[[Namibian passport|Namibia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Mauritania}}[[Mauritanian passport|Mauritania]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|16px]]{{flagicon|Malawi}}[[Malawian passport|Malawi]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Mali}}[[Malian passport|Mali]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Cover of Mozambican Passport.jpg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|19px]]{{flagicon|Mozambique}}[[Mozambican passport|Mozambique]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]]
File:Niger Passport.JPG|{{flagicon|Niger}}[[Nigerien passport|Niger]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Nigeria}}[[Nigerian passport|Nigeria]]{{flagicon|Nigeria}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|East African Community}}{{flagicon|Rwanda}}[[Rwandan passport|Rwanda]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Cover of Santomean Passport.jpg|{{flagicon|Sao Tome and Principe}}[[Santomean passport|São Tomé and Príncipe]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:Senegalese Passport.png|{{flagicon|Senegal}}[[Senegalese passport|Senegal]]{{flagicon|Senegal}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Equatorial Guinea}} [[Equatorial Guinean passport|Equatorial Guinea]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Sierra Leone}}[[Sierra Leonean passport|Sierra Leone]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|The front cover of Botswanan [[biometric passport]]|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|16px]]{{flagicon|Botswana}}[[Botswana passport|Botswana]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|17px]]
File:Passport of Seychelles cover cropped.jpg|{{flagicon|SYC}}[[Seychellois passport|Seychelles]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].!!
File:Kenyan E-passport.jpg|{{flagicon|East African Community}}{{flagicon|Kenya}}[[Kenyan passport|Kenya]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Passport_TZ.jpg|{{flagicon|East African Community}}[[File:Flag of SADC.svg|SADC|19px]]{{flagicon|Tanzania}}[[Tanzanian passport|Tanzania]]<BR/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Togo passport.png|{{flagicon|Togo}}[[Togolese passport|Togo]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:Cover of Ugandan Passport.jpg|{{flagicon|East African Community}} {{flagicon|Uganda}}[[Ugandan passport|Uganda]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]]
File:Cover of Malagasy Passport.JPG|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|16px]][[Malagasy passport|Madagascar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:SA Passport Coat of Arms 2010 web.jpg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|19px]]{{flagicon|South Africa}}[[South African passport|South Africa]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|18px]]{{flagicon|Zimbabwe}}[[Zambian passport|Zambia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|18px]]{{flagicon|Zimbabwe}}[[Zimbabwean passport|Zimbabwe]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
</gallery>
*[[IGAD]]
* [http://www.au.int/ Midowga Afr
{{commonscat|African Union}}
<ref>https://www.britannica.com/biography/al-Mahdi-Sudanese-religious-leader</ref>.
[[Category:Afrika]]
==Sido kale fiiri==
1lz88xijzce97drjosi1dxbhqj6af9f
240153
240142
2022-08-19T06:27:47Z
70.50.139.221
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox geopolitical organization
|conventional_long_name = Midowga Afrika
|native_name =
{{unbulleted list
|{{native name|sw|Umoja wa Afrika}}
|{{native name|fr|unis afrik}}
|{{native name|es|Unión Africana}}
|{{native name|ar|الاتحاد الأفريقي|italic=no}}
|{{native name|pt|União Africana}}
}}
|linking_name = the African Union
|image_flag =|alt_flag =
|symbol_type = Emblem
|image_symbol =|alt_symbol =
|symbol_width = 85px
|motto = <br/>"A United and Strong Africa"
|anthem = <br/>{{raise|0.3em|{{nowrap|''[[Let Us All Unite and Celebrate Together]]'' <ref>{{cite web | url=http://www.africamasterweb.com/AuAnthem.html | title=African Union anthem, etc. | publisher=Africamasterweb.com | accessdate=26 November 2012 | ciwaan=Nuqul Archive | archive-date=15 September 2015 | archive-url=https://web.archive.org/web/20150915041714/http://www.africamasterweb.com/AuAnthem.html | dead-url=yes }}</REF>}}}}<Br/>[[File:LetUsAllUniteAndCelebrateTogether.ogg|center]]
|image_map = African Union (orthographic projection).svg
|alt_map = An [[Orthographic projection (cartography)|orthographic projection]] of [[Earth|the world]], highlighting the African Union and its member states (green).
|map_width = 205px
|map_caption = Dark green: member states<br/>Light green: suspended members:1/3
|org_type = [[Continental union]]
|membership_type = Membership[[File:Flag_of_the_African_Union.svg|thumb|right|75Px|]]
|membership = [[Member states of the African Union|50` member states]]+4`
|largest_city:= {{nowrap|{{flagicon|Nigeria}} [[Lagos]]}}`
|admin_center_type = Political centres:
|admin_center ={{unbulleted list|{{nowrap|{{flagicon|Nigeria}}[[Abuja]]<sup>A</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Algeria}}[[Algiers]]<sup>b</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Senegal}}[[Dhakar]]<sup>C</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Ethiopia}}[[Addis Ababa]]<sup>d</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|Burkina Faso}}[[Ouagadougou]]<sup>E</sup>}}|{{nowrap|{{flagicon|South Africa}}[[Johannesburg]]<sup>f</sup>}} }}
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
|languages_type = Working languages
|languages = {{hlist|'''[[Af-Ingiriis|Ingiriis]]'''|'''[[Af-Carabi|Carabi]]'''|'''[[Af-Faransiis|Faransiis]]'''|''[[Af-Hawsa|Hawsa]]''|'''[[Af-Sawaaxili|Sawaaxili]]'''}}.
|demonym = African
|leader_title1 = [[Chairperson of the African Union|Assembly Chair]]
|leader_name1 = {{flagicon|RDC}} [[Félix Tshisekedi]]
|leader_title2 = [[Chairperson of the African Union Commission|Commission Chair]]
|leader_name2 = {{flagicon|Chad}} [[Moussa Faki]]
|leader_title3 = [[Pan-African Parliament#Presidents of the Pan-African Parliament|Parliamentary President]]
|leader_name3 = {{flagicon|Cameroon}} [[Roger Nkodo Dang]]
|legislature = {{nowrap|[[Pan-African Parliament]]}}
|established_event1 = [[Organisation of African Unity|OAU Charter]]
|established_date1 = {{nowrap|{{start date and years ago|df=yes|1963|05|25}}}}
|established_event2 = [[Abuja Treaty]]`
|established_date2 = 3 June 1991
|established_event3 = [[Sirte Declaration]]`
|established_date3 = 9 September 1999
|established_event4 = African Union founded
|established_date4 = 9 July 2002
|area_magnitude = 1 E+13
|area_km2 = 29865860
|area_label = Total
|population_estimate = 1,393,136,000
|population_estimate_year = 2021
|population_density_km2 = 40.9
|GDP_PPP = $7.573 trillion<ref name="imf.org">{{cite web | url= http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=51&pr.y=10&sy=2010&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=612%2C682%2C686%2C611%2C469%2C732%2C744%2C672&s=PPPGDP&grp=0&a=| title=Report for Selected Countries and Subjects | publisher=[[International Monetary Fund]] | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</ref><ref name="ReferenceA">{{cite web | url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=46&pr.y=4&sy=2010&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=603&s=PPPGDP&grp=1&a=1 | title=Report for Selected Country Groups and Subjects | publisher=IMF | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</Ref>
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_year = 2019
|GDP_PPP_per_capita = $3,568
|GDP_nominal_year = 2020
|GDP_nominal = $2.710 trillion<Ref>{{cite web | url= http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=80&pr1.y=7&c=612%2C682%2C686%2C611%2C469%2C732%2C744%2C672&s=NGDPD&grp=0&a= | title=Report for Selected Countries and Subjects | publisher=IMF | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=71&pr1.y=13&c=603&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=1&a=1 | title=Report for Selected Country Groups and Subjects | publisher=IMF | date=14 September 2006 | accessdate=26 November 2012}}</Ref>
| GDP_nominal_per_capita = $2,173
| currency= [[Central banks and currencies of Africa|41 currencies]]
|utc_offset = -1 to +4
|cctld = [[.africa]] <sup>c</sup>
|calling_code = [[Telephone numbers in Africa|51`codes]]
|footnotes = {{unbulleted list |<sup>a</sup> Seat of the [[African Union Commission]]. |<sup>b</sup> Seat of the [[Pan-African Parliament]]. |<sup>c</sup> Proposed.}}
|official_website = {{url|au.int}}
|sovereignty_note = Gumeystihii:'''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''', [[Boortogiiska]],'''[[Faransiiska]]''', [[Isbania]], & [[Cosmaniya]].`~`
}}
[[w:en:African Union]]
[[w:es:Unión Africana]]
[[w:zh:非洲联盟]]
[[File:Flag of the Organization of African Unity (1970-2002).jpg|thumb|Midowga Afrika]]
'''Afrika''' -ikhwani ({{lang-en|African Union}}; {{lang-ar|الاتحاد الأفريقي}}; loo soo gaabiyo '''AU'''). Luqadaha qaarkoodna waxaa loo soo gaabiyaa UA. Waa urur caalami ah oo ka kooban 50+4` dawladood oo [[Afrika]] ku yaalla. Waxa la aasaasay ururkan 09/06/2002, ka dib markii la baabbi'iyay midowgii ama magacii hore ee uu lahaa ururkan oo ahaa isutagga dawladaha [[Afrika]]. Go'aannada ugu waawayn waxaa la qaataa inta lagu jiro shirarka la qabto lixdii biloodba mar. Markaas waxaa ka soo qaybgala madaxda, ra'iisalwasaarayaasha iyo boqorrada. Shirguddoonka guud ee ururku waxaa uu ku yaallaa magaalada [[Addis Abeba|Addis Ababa]] ee dalka [[Etoobiya]], & [[Ouagadougou]] ee dalka [[Burkina Faso]],& [[Dhakar]] ee dalka [[Senegal]], iyo [[Johannesburg|Johannesburg]] & [[Pretoria]] ee dalka [[Koonfur Afrika]].
[[Egypt]] {[([[Masar]])]} iyo [[Nayjeeriya]] waa Goobjooge shirka [[Midowga Afrika]]. dalalka kalle Kormeere, amma Kormeerayaalee hada la joogo. !!`?
==Afrika==
* WAQ Afrika - 1.991 Billion Dollars
* Bari Afrika - 1.791 Billion dollars
* Galbeed Arika - 1.110 Billion Dollars
* Koonfur Africa 1.600 Billion Dollars
* US$7.573/5.733/2.587 Trillion Dollars (-3.427/-5.267/-8.231.tln$) :=) 1/3.!!`?
<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Africa.htm</ref>.
==Aragti guud ==
Waxa kamida waxyaabaha ay fuliyaan hay'adaha midawga afrika fududaynta iyo dadajinta isdhexgalka dhaqaalaha iyo isufuranka dhaqaale ee wadamada [[qaaradda]] Afrika si loo horu mariyo dhaqaalaha iyo Siyaasadda qaaradda Afrika.iyo sidii loo hormarin lahaa dhaqaalaha iyo amaanka qaaradda Afrika.!!`?
Midawga afrika waxa uu ka koobanyahay 2 qaybood oo kala ah mid maamul iyo siyaasadeed waxa loo yaqaanaa fuliyaha ama goaan qaataha koobaad ee ururka [[gudoonka guud]] oo ah madaxda ama boqorada dawladaha qaybta labaad waa qaybta [[Siyaasadda]] gudoonka guud ee midawga afrika hada waxa haya madaxwaynaha [[Malaawi]] kaas oo loodoortay fadhigii afar iyo tobnaad ee ururka waxa kale oo jira baarlamaanka [[afrika]] 2010, Adis Ababa waa caasimadda maamul ee ururka.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Wax Ka Baro Midowga iyo Qaaradda Afrika.
Midowga Afrika oo maanta ku shiraya Adis Ababa shir madaxeedkii 30aad, waa urur matala qaaradda Afrika, Soomaaliya waxaa ay ka mid aheyd dalalkii aasaasay, waxaa uu muhiim u yahay wada-jirka, nabadda iyo horumarka qaaradda Afrika.!!
`?
Midowga Africa( Afican Union):-) .<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/African_Union.htm</ref>.
Ururka Midowga Afrika, waxa urur ay ku mideysan yihiin 55 dal, sanadkii 1963-dii waxaa marka hore la sameeyay ururkii Midnimada Africa ama OAU kasoo markii dambe 9-kii July 2002-dii lagu badalay AU, xarunta Ururkan waxay ku taala Magaalada Adis Ababa ee ee Caasimadda Ethopia.
Waxaa uu Ururka leeyahay gole dhaqaale, mid Amni iyo mid nabad ilaalin iyo gudiyo joogto ah, waxaa jiro urur goboleedyo sida: IGAD, ECOWAS, ururka Midowga Carabta Afrika iyo Ururka SIIN iyo ZAAS ee SAAXIL iyo SAXARAHA.
AMISOM, oo ah ciidamo ka how-gala nabad ilaalinta Soomaaliya waxaa iska leh midowga Afrika, waxaa sidoo kale ay ciidamo ka joogaan meelo kale oo qaaradda ah.!!`?
Qaaradda Afrika: <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/c/Chadian-Sudanese_conflict.htm</ref>.
Culimda geology-ga waxay ku doodaan inay ku dheganeyd Asia, Bedkeedu waa: 30 Malayan KM 2 waa Qaaradda labaad xagga weyninka…Min Atlantic ilaa Indian Ocean, Badaha ku hareereysan sidoo kale waxaa ka mid ah Badda Cad iyo Badda Cas.
Afirica waa wadamo aad loo gumaytay dagaalkii 1aad ee dunida kadib, wadama gumaystay waxaa ka mid ah: '''[[Boqortooyada Ingiriiska]]''', '''[[Burtuqaal]]'''; '''[[Isbania]]'''; '''[[Jarmalka]]'''; '''[[Faransiiska]]'''; '''[[Talyaaniga]]'''; Iyo '''[[Turkiga]]''':`!!`?`!!`?`!!`?`
.<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/c/Chadian-Sudanese_conflict.htm</ref>.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Africa muddadii u dhaxeysay 1884-1960, waxay u ahayd Xiliya madow oo Gumaysi ku jirtay…balse 1960-kii waxaa sanadkaas kaliya xuriyadda qaatay Afar iyo Toban Dowlad, sidoo kale wadamo Lix ah ayaa xuriyadoodii helay 1966-dii dagaal la’aan……intaa wixii ka dambeeyay Africa waa xorowday.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hoggaamiyaasha Taariikhiga ee Africa waxaa ka mid: M. Ahmed Ben El-Bella ({{Flag|Algeria}}),) ,Habib El_Bourguiba([[Tunisia]]), iyo Omar H. A. El-Bashir ( {{Flag|Sudan}}) & Jaafar Nimeiry: "Aadan Adde" Aaden A. Osman [[Somalia]]/?([[Somaliland]]): "Siyad BARRE"; Nnamdi Azikiwe ({{Flag|Niger}}) ama M. Buhari, Idi Amin Dada ({{Flag|Uganda}}), Haile Selassie I ({{Flag|Ethiopia}}) ama Mengistu Haile. Mariam Sedar Senghor({{Flag|Senegal}}). ShakaZulu, Kwame Nkrumah ([[Ghana]]), "Daniel T. Arap Moi" ({{Flag|Kenya}}) ama (J. Kenyatta). Mobutu Sese Seko of {Democratic Republic of the Congo} and J. Kabila. Nelson Mandela ({{Flag|South Africa}}). !!` <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/c/Chadian-Sudanese_conflict.htm</ref>
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hoggaamiyaasha Taariikhiga ee Africa waxaa ka mid: M. Ahmed Ben Bella({{Flag|Algeria}}). Nnamdi Azikiwe({{Flag|Nigeria}}) Buhari,M., Idi Amin Dada({{Flag|Uganda}}), Omar H. Ahmad El-Bashir ( {{Flag|Sudan}}), ShakaZulu, Kwame Nkrumah (Gana), Jomo Kenyatta({{Flag|Kenya}}), Sedar Senghor ({{Flag|Senegal}}), Hailie Seliesa I of {{Flag|Ethiopia}}; Nelson Mandela ({{Flag|South Africa}}).!!`
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
==Waddnamha AU==
{{columns-list|colwidth=20em|
* [[Aljeeriya]] *
* [[Angola]] *
* [[Benin]]
* [[Botswana]]
* [[Burkina Faso]] *
* [[Burundi]]
* [[Kamiruun]] *
* [[Kab Ferde]]
* [[Xeebta Foolmaroodi]] *
* [[Eratareya]]
* [[Gambia]]
* [[Ghana]]
* [[Itoobiya]] * *
* [[Jabuuti]]
* [[Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika]] *
* [[Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo]] *
* [[Komoros]]
* [[Kiinya]] *
* [[Koonfur Afrika]] *
* [[Liberia]]
* [[Libya]] *
* [[Madagascar]] *`
* [[Malaawi]]
* [[Mali]] *
* [[Maroc]] *
* [[Masar]] *
* [[Musaanbiiq]] * *
* [[Namibie]]
* [[Nayjeeriya]] * * Un Tiroka 705
* [[Niger]]
* [[Ruwanda]] *
* [[Saambiya]]
* [[Saa'iir]]
* [[Sénégal]] *
* [[Simbaabwi]]
* [[Soomaal]] Un Tiroka 605
* [[Suudaan]]
* [[Tansaaniya]] *
* [[Tchad]]
* [[Togo]]
* [[Tunisie]] Un Tiroka 778
* [[Ugaandha]] *
}}
== Wadamada laga joojiyay ==
* [[IGAD]]
* [[Ecowas]]
* [[Comesa]]
* [[Afrika]]
<gallery>
Atlas mountains.jpg|Vegetacion de tipe mediterranèa dins la region de l'Atlàs marroquin
Libyen-oase1.jpg|Oasi en [[Libia]] dins lo [[desèrt]] de Sahara
Sahara Grand Erg Occidental.jpg|Vegetacion inexistenta dins lo Grand Erg Occidentau de Sahara
Sahel forest near Kayes Mali.jpg|Savana maliana dins lo corrent de la sason dei precipitacions
La rivière Lulilaka, parc national de Salonga, 2005.jpg|Selva pluviala dins lo Bacin de Còngo
Savanna towards the south-east from the south-west of Taita Hills Game Lodge within the Taita Hills Wildlife Sanctuary in Kenya.jpg|Savana dins la region de Kenya.
Kalahari E02 00.jpg|Vegetacion rara dei regions perifericas dau desèrt de Kalahari
Highveld in Gauteng Province.jpg|Zòna d'estèpa en Africa dau Sud.
</gallery>
[[File:Clima african segon la classificacion de Koppen.png|thumb|[[Clima]] african segon la classificacion de Koppen.]]
[[File:Africa 1971 2000 mean temperature.png|thumb|Temperatura mejana sus lo [[continent]] african.]]
[[File:Africa 1971-2000 mean precipitation.png|thumb|Precipitacions mejanas sus lo continent african.]]
[[File:African_undersea_cables_v44.jpg|thumb|right|398px|]]
==Bassborka AU ==
===[[Africa]]===
<!--Non-free files of passport covers cannot be used for the individual entries per Wikipedia's non-free content use policy (WP:NFCCP). See article talk page for relevant discussion-->
[[File:Africa (orthographic projection).svg|left|frameless|upright]]
<gallery mode="traditional" caption="" class="center">
|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]{flagicon|Ivory Coast}}
File:Algerian passport.jpg|Algerian biometric passport|{{flagicon|Algeria}}[[Algerian passport.jpg|Algeria]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Angola passport.jpg|alt=|küçükresim|Angola pasaportu|{{flagicon|Angola}}[[Angolan passport|Angola]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Cover of Chadian Passport.jpg|{{flagicon|Chad}}[[Chadian passport|Chad]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Burkino Faso}}[[Burkinabè passport|Burkina Faso]]{{flagicon|Senegal}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Burundi}} [[Burundian passport|Burundi]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Cameroon}} [[Cameroonian passport|Cameroon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Cover of Congolese Passport.jpg|{{flagicon|DR Congo}}{{flagicon|Ivory Coast}}[[Democratic Republic of the Congo passport|Congo, Democratic Republic of the]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Comorian Passport.png|{{flagicon|Comoros}}[[Comorian passport|Comoros]]<Br>[[File:EPassport logo.svg|17px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Central African Republic}}[[Central African Republic passport|Central African Republic]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Republic of the Congo}}[[Republic of the Congo passport|Congo]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Passeport Tunisie 2014.jpg|{{flagicon|Tunisia}} [[Tunisian passport|Tunisia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:New_Egyptian_Passport.jpg|{{flagicon|Egypt}}[[Egyptian passport|Egypt]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|21px]]
File:Cover of Eritrean Passport.jpeg|{{flagicon|Eritrea}}[[Eritrean passport|Eritrea]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Libyan_New_Passport.jpg|[[Libyan Passport|Libya]]{{flagicon|Libya}}[[Libyan passport|Libya]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Cape Verdean Passport Cover.jpg|{{flagicon|Cape Verde}}[[Cape Verdean passport|Cape Verde]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|17px]].
File:Current Ethiopian Passport.jpg|{{flagicon|Ethiopia}}[[Ethiopian passport|Ethiopia]]<Br/>{{flagicon|Federal Democratic Republic of Ethiopia}}{{flagicon|Ethiopia}}[[File:EPassport logo.svg|19px]].!!`
File:Passeport guinéen.jpg|{{flagicon|Guinea}}[[Guinean passport|Guinea]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
[[File:Passport of Somalia nonbimetric.jpg|{{flagicon|Brunei}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Brunei}}[[Somalian passport|Somalis]]<Br/>{{flagicon|Djibouti}}[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Gambia}}[[Gambian passport|Gambia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Cover of Gabonese passport.jpg|{{flagicon|Gabon}}[[Gabonese passport|Gabon]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Passaporte Guiné-Bissau.jpg|{{flagicon|Guinea Bissau}} [[Guinea-Bissauan passport|Guinea Bissau]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Ghana Biometric Passport.jpg|{{flagicon|Ghana}}[[Ghanaian passport|Ghana]]{{flagicon|Senegal}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Ivory Coast}}{{flagicon|Côte d'Ivoire}}[[Ivorian passport|Côte d'Ivoire]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Liberia}}[[Liberian passport|Liberia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Namibia Passport.jpg|[[File:Flag of SADC.svg|SAADC|16px]]{{flagicon|Namibia}}[[Namibian passport|Namibia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]].
File:Cover of Mauritanian Biometric Passport.png|{{flagicon|Mauritania}}[[Mauritanian passport|Mauritania]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|16px]]{{flagicon|Malawi}}[[Malawian passport|Malawi]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Mali}}[[Malian passport|Mali]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:BioPassMaroc.JPG|{{flagicon|Morocco}}[[Moroccan passport|Morocco]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Cover of Mozambican Passport.jpg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|19px]]{{flagicon|Mozambique}}[[Mozambican passport|Mozambique]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]]
File:Niger Passport.JPG|{{flagicon|Niger}}[[Nigerien passport|Niger]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Nigeria}}[[Nigerian passport|Nigeria]]{{flagicon|Nigeria}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|East African Community}}{{flagicon|Rwanda}}[[Rwandan passport|Rwanda]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:Cover of Santomean Passport.jpg|{{flagicon|Sao Tome and Principe}}[[Santomean passport|São Tomé and Príncipe]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:Senegalese Passport.png|{{flagicon|Senegal}}[[Senegalese passport|Senegal]]{{flagicon|Senegal}}<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Equatorial Guinea}} [[Equatorial Guinean passport|Equatorial Guinea]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|{{flagicon|Sierra Leone}}[[Sierra Leonean passport|Sierra Leone]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|The front cover of Botswanan [[biometric passport]]|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|16px]]{{flagicon|Botswana}}[[Botswana passport|Botswana]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|17px]]
File:Passport of Seychelles cover cropped.jpg|{{flagicon|SYC}}[[Seychellois passport|Seychelles]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Sudan passport cover.JPG|{{flagicon|Sudan}}[[Sudanese passport|Sudan]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].!!
File:Kenyan E-passport.jpg|{{flagicon|East African Community}}{{flagicon|Kenya}}[[Kenyan passport|Kenya]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Passport_TZ.jpg|{{flagicon|East African Community}}[[File:Flag of SADC.svg|SADC|19px]]{{flagicon|Tanzania}}[[Tanzanian passport|Tanzania]]<BR/>[[File:EPassport logo.svg|19px]].
File:Togo passport.png|{{flagicon|Togo}}[[Togolese passport|Togo]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:Cover of Ugandan Passport.jpg|{{flagicon|East African Community}} {{flagicon|Uganda}}[[Ugandan passport|Uganda]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]]
File:Cover of Malagasy Passport.JPG|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|16px]][[Malagasy passport|Madagascar]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|16px]]
File:SA Passport Coat of Arms 2010 web.jpg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|19px]]{{flagicon|South Africa}}[[South African passport|South Africa]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|20px]].
File:NonFreeImageRemoved.svg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|18px]]{{flagicon|Zimbabwe}}[[Zambian passport|Zambia]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
File:NonFreeImageRemoved.svg|[[File:Flag of SADC.svg|SADC|18px]]{{flagicon|Zimbabwe}}[[Zimbabwean passport|Zimbabwe]]<Br/>[[File:EPassport logo.svg|19px]]
</gallery>
*[[IGAD]]
* [http://www.au.int/ Midowga Afr
{{commonscat|African Union}}
<ref>https://www.britannica.com/biography/al-Mahdi-Sudanese-religious-leader</ref>. <ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>.
[[Category:Afrika]]
==Sido kale fiiri==
9xaau0sciy2flpzv2t9sudf3l6d5s6t
Turkiga
0
8940
240115
239711
2022-08-18T20:45:52Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name = Jamhuuriyadda Turkiga
|native_name = Türkiga
|common_name = Turkiga
|national_motto = {{nowrap|{{lang|tr|''[[Sovereignty unconditionally belongs to the Nation|Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir]]''}},<ref name="">Motto of Turkey"</ref>.<ref>{{cite web|url=http://www.tbmm.gov.tr/kultursanat/milli_egemenlik.htm|title=Motto|date=23 February 2013|publisher=Gov.tr|accessdate=23 February 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=20 Bisha Labaad 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150220150051/http://www.tbmm.gov.tr/kultursanat/milli_egemenlik.htm|dead-url=yes}}</ref><!--end nowrap:-->}} {{small|"Sovereignty unconditionally belongs to the Nation"}}
|national_anthem = ''[[İstiklal Marşı]]'', {{small|"Independence March"}}
|image_flag = Flag of Turkey.svg
|image_coat =
|symbol_type =
|image_map = Turkey (orthographic projection).svg
|capital = [[Ankara]]
|latd=39 |latm=55 |latNS=N |longd=32 |longm=50 |longEW=E
|largest_city = [[Istanbuul]]<Br/>{{small|{{coord|41|1|N|28|57|E|display=inline}}}}
|official_languages = [[Af-Turki]]
|demonym = [[Turki]]
|ethnic_groups =
{{Unbulleted list
| 70–75% [[Turki]]
| {{nbsp|6}}18% [[Af-Kurdish]]
| {{nbsp|2}}7–12% qaybo kale
}}
|ethnic_groups_year = {{lower|0.4em|<ref name="">cia</ref>.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |title=Turkey |publisher=The World Factbook |accessdate=9 February 2013 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=20 Bisha Sagaalaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170920072149/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |dead-url=yes }}</ref>}}
|government_type = Dawalad dhexe [[Baarlamaan]] [[Dastuurka turkiga|Dastuuri]] [[Jamhuuriyad]]
|leader_title1 = [[Madaxweyne]]
|leader_name1 = [[Rajab Dayib Erdogaan]]
|leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|leader_name2 = [[Bin cali yildrim]]
|leader_title3 = Gudoomiyaha baarlamaanka
|leader_name3 = [[ismaciil kahraman]]
|leader_title4 = Gudoomiyaha maxkamadda sare
|leader_name4 = [[Haşim Kılıç]]
|legislature = {{nowrap|[[Baarlamaanka Turkiga]]}}
|sovereignty_type = [[Dawlada Cosmaniya|Ka timid]] {{nobold|mid ka mid ah Imbaraatooriyadii cusmaaniyiinta}}
|established_event1 = {{nowrap|[[Heshiiskii Lusaan]]}}
|established_date1 = 24 Luulyo 1923
|established_event2 = {{nowrap|Ku dhwaaqista Jamhuuriyad}}
|established_date2 = 29 Oktoobar 1923
|established_event3 =
|established_date3 =
|area_km2 = 783562 <!--http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2003/Table03.pdf UN statistics, page 7 (PDF format) -->
|area_sq_mi = 302535 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_rank = 37th
|area_magnitude = 1 E11
|percent_water = 1.3
|population_estimate = 79,463,663<ref name="">Population of Turkey</ref>. <ref>{{cite web|url=http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=21507|title=The Results of Address Based Population Registration System, 2015|publisher=[[Turkish Statistical Institute]]|date=28 January 2016|accessdate=28 January 2016|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=26 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226072051/http://www.tuik.gov.tr/jsp/hata/body/hata.jsp;jsessionid=JTj2cjrh8ndRZTxFcL6QJGD7pXf5NjKQ1vJdp6jCGhrfyG1B84dW!1337798150|dead-url=yes}}</ref>.
|population_estimate_year = 2017
|population_estimate_rank = 18th
|population_density_km2 = 102
|population_density_sq_mi = 239.8
|population_density_rank = 108th
|GDP_PPP_year = 2013
|GDP_PPP = {{nowrap|$1.358 trilyan<ref name="OECD ppp">OECD Data [http://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=557 GDP, US $, current prices, current PPPs, millions] {{Wayback|url=http://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=557 |date=20141006194908 }}, [[OECD]]. Retrieved 12 August 2013.</ref>.<ref name="WorldBank">[http://databank.worldbank.org/data/wb/id/8b26dcff The World Bank: World Development Indicators Database. ''Turkey''] Last revised on 12 August 2013.</ref><!--end nowrap:-->}}
|GDP_PPP_rank = 15th
|GDP_PPP_per_capita = $18,348<ref name="">WorldBank</ref>.
|GDP_PPP_per_capita_rank = 54th
|GDP_nominal = {{nowrap|$0.910.257 Trillion<ref name="">WorldBank</ref>. <!--end nowrap:-->}}
|GDP_nominal_rank = 17th
|GDP_nominal_year = 2012
|GDP_nominal_per_capita = $10,666<ref name="">WorldBank</ref>.
|GDP_nominal_per_capita_rank = 64nd
|Gini_year = 2010
|Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 40.0 <!--number only-->
|Gini_ref =<ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref>
|Gini_rank = 58th
|HDI_year = 2013
|HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.722 <!--number only-->
|HDI_category = <span style="color:#090;white-space:nowrap;">high</span>
|HDI_ref = <!--Based on the table in the linked article-->
|HDI_rank = 90th
|currency = [[Turkish lira]]<sup>a</sup>
|currency_code = TRY
|time_zone = [[Eastern European Time|EET]]
|utc_offset = +2
|time_zone_DST = [[Eastern European Summer Time|EEST]]
|utc_offset_DST = +3
|date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]])
|drives_on = [[right]]
|calling_code = [[Telephone numbers in Turkey|90]]
|cctld = [[.tr]]
|website = www.turkiye.gov.tr
|footnote_a =
}}
[[w:arc:ܛܘܪܩܝܐ]]
'''Turkiga''' ([[Af-Turki]]: '''Türkiye'''; {{lang-ar|تركيا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyada Turkiga''', waa wadan aad u balaadhan waxa uu ku kala yaala labad qaaradood ee [[Aasiya]] iyo [[Yurub]] wadanka.
Turkigu waxa uu xuduud la leeyhay [[Joorjiya]], '''[[Iiraan]]''', [[Armania|Armiiniya]], [[Aserbiijaan|Azrabijan]] dhinaca bari dhinaca koonfur waxa uu xuduud kala leeyahay dalalka, Ciraaq Suuriya iyo bada dhexe dhinaca galbeed waxaa ka xiga wadan giriiga iyo wadanka [[Bulgaria|Bulgaariya]] iyo bada loo yaqaano eeje, dhina waqooyi waxaa ka xiga bada madaw,waxa uu ahaa turkigu mid ay maa musho dawladii cismaaniyuuntu ilaa [[1922]] markaas oo la sameeyay dawladan turkiga ee aynu manta naqaano, dawladaas oo uu sameeyay ninkii la odhan jiray [[Mustafa Kemal Atatürk]]i.
[[File:Ankara Kizilay square.JPG|thumb|right|340px| Ankara, Turquia]].
== Magaca Turkiya ==
Magaca Turkiya waxa uu kasoo jeedaa laba kalmadood oo laysisaaray oo kala ah kalmada Turk oo ah kalmada tilmaamaysa shacab waynaha Turkiga iyo kalmada iye oo ka hadlaysa wexeenaa markaa magacu macna ahaan waxa uu noqonayaa Turkiyadeena.
== Taariikh ==
Wadanka Turkiga intii kahoraysay sanadkii 1922 waxaa maamulaysa [[Dawlada Cosmaniya]]. Kadib markii ay bur burtay [[Dawladii Suluuqiyiinta]] waxa samaysamay Dawladi Sismaaniyiinta.
== Dawladii Cismaniya iyo Sidii ay ku abuurantay ==
Wagas oo hee layeela soo dhmays tiira am.
== Asalkoodii iyo dawladaasii siday ku abuurantay ==
{| class="wikitable infobox" style="float:right; margin-left:1em;"
|-
! style="background:#f99;" colspan="2"|economicka<ref name="cia">{{Cita web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |título= Djibouti |fechaacceso= 20 de julio de 2012 |idioma= inglés |autor= CIA |obra= The World Factbook |ciwaan= Nuqul Archive |access-date= 2018-09-22 |archive-date= 2014-07-02 |archive-url= https://web.archive.org/web/20140702024855/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url= yes }}</ref>
|-
|{{Flag|Germany}}||9.6 %
|-
|{{Flag|Great Britain}}||6.1 %
|-
|{{Flag|Iraq}}||5.6,1 %
|-
|{{Flag|United States}}||5.5 %
|-
|{{Flag|Italy}}||5,.4 %
|-
|{{Flag|United Arab Emirates}}||5.9 %
|-
|Otros||50.0 %
|}
[[File:Urartu.png|thumb|right|400px|Evolucion territòriala d'Urartu entre 743 e 700 av. JC.]]
[[Kitaabka quduska|Qorniinka Quduuska]] ah waxay inoo sheegaan inay webiyada la yiraahdo [[Furaat|Yufraad]] iyo [[Tigris]] (Xiddeqel) ay ka yimaaddeen Ceeden. Beerta Ceeden waxaa loo maleeyaa inay ku taallay meel maanta ah bariga Turki. Runtii, beerta Ceeden adduunka bay ku taallay. Ilaahay Aadan buu abuuray oo wuxuu dejiyay beerta Ceeden “inuu falo oo dhawro.”<ref>[https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/iimaan-run-ah/qasdiga-ilaahay-oo-ku-saabsan-adduunka/ Muxuu Yahay Qasdiga Ilaahay oo ku Saabsan Adduunka?]</ref>.
Waxa ay kasoojeedeen [[cismaaniyiintu.]]. qabiilada.oogooz.oo ah qabiilo kamid ahayd qawmiyada Turkumaanka waxa ay daganaayeen wadanka [[mangooliya]]kadib markii ay mangooliyiintu dhibaato u gyastayn waxa ay u yaaceen xagaas iyo Turkiga waxa ay degeen meesha lagu magacaabo.betyeeniya.oo ku taalaa deegaanka anaadool.ee wadanka Turkiga.waxa ay ahyad xiligii suldaan [[cismaan ardaqal]]. Ama cusmaankii koobaad.markii u horaysay cismaaniyiintu waxa ay lugohooda dhigeen.dhulka looyaqaano bolkaniska.ee katirsan bariga yurub.cismaaniyiintu waxa ay aad usii fideen kadib markii uu dhacay dagaalkii ka dhacay goobta looyaqaano. [[Nikobolis]] oo dhacay sanadii 1389.intaa kadib waxa dhacay dhawr jeer in ay jabaan.laakiin markiidanbe waxa ay lasoonoqdeen haybadoofdii iyo awoodoodii.waxayna aad u xoogaysteen xiligii, [[muraadkii labaad]].oo ahayd.[[1421-1451]]. Kadib waxa cyimi [[suldaan maxamed alfaatix]]. Oo awooday in uu qabsado [[giriiga]] 1453. Waxaan raba in aan wax kabarto turkiga wada nuuce ayaa lomara in tee ayay iguqadane in aan cagaha dhego dalka turkiga casimada Ankara.
==IMF==
'''0.98%'''
==Xubin==
* [[Bsec]] *
* [[ICSID]] *
* [[NATO]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
[https://www.cnn.com/travel/article/worlds-happiest-countries-2022-wellness/index.html]
==waddanmah degaan Turkiga==
*'''{{Flag|Turkey}}''' 91,000,000+
* {{Flag|Japan}} 1,350+ * {{Flag|Brazil}} 13,500+
* {{Flag|Bangladesh}} 13,500+
* {{Flag|Arab League}} 533,500+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+
* 🇪🇺 Europeans: 238,300+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 20,000+
*{{Flag|United States}} 35,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
*{{Flag|China}} PR China 95,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>]
== sobixitankii.reer.cusmaan ==
Kadib markii uu dhintay arduqal.waxa dhacday in wiilkiisa cismaan halkiisii loomagacaabay.cismaan ibnu ardoqalna waxa uu dhashay.1258.waxaanuu ahaa aasaaskii dawladan.waxa uu kasoojeeday qabiilada qay.awoowgii oo la odhanjiray suliman shaah ayaa waxa uu soo haajiray xagaas iyo.turkiga.waxaanuu dagay turkiga.maadaama oo uu ahaa cusmaan nin hogaaminaya qabeelo dhan markii uu yimi wadanka turkiga waxa ay sifiican isufahmeen cidii markaas halkaas katalinaysay.kadib waxa ay saaxiibtinimo wanaagsani dhex martay isaga iyo calaa adiin.oo ahaa odaygii ama hogaankii halkaas.
Kadib calaa waxa uu suldaan cismaan siiyay.calan cad.oo ahaa calaamd lagu garto raga madaxda ah.
Waxa kale oo uu siiyay.magaca ama naanaysta (bik) laga bilaabo 1289.waxa kale oo uu amray in lacagta lagusoo qoro magaciisaa.waxa kale oo uu u magacaabay hogaamiye qaybkamida ciidamadiisa.
== Bilawgii cismaaniyiinta ==
Suldaankii cismaaniyiinta ugu horeeyay waxa uu ku dhashay magaalada (Sogüt) oo ah meel laga maamulo magaalada wayn ee (bin shahiir)sanadii 1258 kadib markii uu dhintay uldaankii halkaas xukumayay ayaa suldaan cismaan loo dooratay in uu noqdo hogaamiye.taasina waxa ya horseeday in ay bilaabmato dawldii cismaniyiintu.waxa uu suldaan cismaan samaystay dawlad adag iyo ciidan aad u awood badan.waxa uu baabiyiyay oo uu gacanta ku dhigay.dawldii giriiga.kadib dawladiisi waxa ay gaadhay dhul aad u balaadhan.oo ay kamid tahay Soomaaliya.cismaaniyuuntu waxa ay islaamka gaadhsiiyiin.badhtamaha yurub.
== Fiditaankii dawlada cismaniyada ==
Wxa looqaybinkaraa fiditaankii iuyo taariikhdii cismaaniyiinta laba qaybood. qaybta hore waxa ay tahay xilgii horumarka iyo awooda milatari taas oo soo gaadhsiisnayd sanadii 1566 iyo taariikh kale oo ay dawladaasi soo martay xiliyo adag iyo dhibaato siyaasadeed
waxaanay soo gaadhsiisanayd sanadii 1683.
=== Xiligii horumarka iyo awooda (1453–1566) ===
Kadib markii uu dhintay suldaan [[maxamed al-faatex]] waxa xukunka kumurmay labada wiil ee uu katagay laakiin waxa adkaaaday oo loodoortay boqor boqorka la odhan jiray [[baayasiid]] oo ahaa wiil uu katay maxamed al-faatex. kadib walaalkii waxa uu u cararay dhankaas iyo masar halkaas oo uu kaalmo karaadsaday dawladii katalinjiratay masar xiligaas ee [[Dawladii Mamaaliikta]] kadib halkaas wuu katagay oo waxa uu aaday dhanka jsiirada [[Rodes]] halkaas oo uu iskudayay in uu gacansiiyo ciidamdii hogaamiye diimeedka (Knights Hospitaller) iyo dawladaha reer galbeedka
== Taariikhda Turkiga iyo Giriiga ==
Taariikhdu culays miisaan ayey saartaa xiriirka u dhexeeya Giriigga iyo Turkiga. Giriiggu wuxuu qeyb ka ahaa boqortooyadii Cuthmaaniyiinta, taasoo uu Turkigu laf-dhabar u ahaa markii uu ku dhawaaqay madax bannaanidiisa qarnigii 19-aad.
== Dagaalkii Giriigga iyo Turkiga ==
Ciidamadii Turkigu waxay la dagaallameen ciidamada Giriigga ee markaas haystay si ay halkaasi uga soo baxdo Jamhuuriyadda Turkiga sannadkii 1920-kii.
Ilaa tobaneeyadii sano ee la soo dhaafay waxay u muuqatay in labada waddan ciidamadoodu ay isku dhici karaan. Laakiin, hadda dad aad u tiro yar ayaa rumaysan in ay waxaasi dhici karaan, xitaa haddii uu kala shaki ku kala dhex jiro labada shacbi.
==UN Tiro==
'''792'''
===Dadaalka saaxiibtinnimo===
Labada Dawladdadood ee labada dal ee Giriigga iyo Turkigu aad bey u shaqeeyeen si uu mid kasta saaxiibtinnimo uga kasbado midka kale, taasoo weliba sii baahday kaalmadii uu mid kasta siiyey midka kale markii ay dhul-gariirradu ka dheceen halkaasi sannadkii 1999.
Laakiin, haddana weli waxaa jira waxooga mushkilado ah. Jasiiradda qeybsan ee Qubrus ayaa hadda ah meesha ay ka soo burqato dhibaatada u dhexeysa labada dal, waxaana jira arrin si weyn la isugu khilaafsan yahay oo ah jawiga iyo xuquuqda dhul ee badda Aegean-ka taasoo kala qeybisa labada dal, laakiin haddana diblomaasiyiinta labada dal aad bey ugu rajo weyn yihiin kulankooda soo socda.
===Rabitaanka Turkiga===
Ganacsiga, rabitaanka Turkiga uu ku doonayo in uu ku biiro Midowga Yurub, iyo mustaqbalka Qubrus kaddib markii bishii hore lagu guul-darreystay aftidii lagu mideyn lahaa, ayaa waxaa laga yaabaa in ay ugu waaweyn yihiin waxyaabaha ay ka wada hadli doonaan.
===Khilaafka xaggee buu ka imaan karaa?===
Qeyb rasmi ah oo ka mid ah booqashada ayaa laga yaabaa in la isku khilaafo. Maalinta Sabtida ah ee soo socota, Mr Erdogan, ayaa Thrace ku booqan doona Bariga Giriigga, meeshasina waxaa deggan ilaa boqol kun oo shacab ah oo ku hadla afka Turkiga, kuwaasoo ka soo haray shacabkii la is-weydaarsaday sannadkii 1920-kii. Qaar badan oo ka mid ah kuwaasi waxay ku baaqaan in la aqoonsado sugnaantooda Turkinnimo, taasoo ay iska diiddo Dawladda Giriigga.
[[File:Galata Bridge, Istanbul (Constantinople).jpg|thumb|right|400px|19. yüzyıl sonlarında [[Galata Köprüsü]] ve arka planda [[Valide Sultan Camii|Yeni Cami]], İstanbul.]]]
== Deegaanka ==
Turkiya waxa ay ka koobantahay labada qaaradood ee [[Yurub]] iyo [[Aasiya]] laakiin intabadan dhulka wadanka yurkigu waxa uu kuyaalaa qaarada Aasiya. wadanka Turkiya wqaxa uu kufiadhiyaa dhula gaadhaya ilaa 783,562 oo iskuweera
== Tirada Dadka ==
Markii ugu horaysay ee tirakoob lagusameeyaa waxa ay ahayd sanadkii 2009 markaas oo ay dadku noqdeen ilaa 67,803,927
== Diinta ==
* [[Islaam]]|| 95.99%
* [[Bilaadiin]] 3.2%
* [[Masiixiyad]] 0.6%
* Qaarkale 0.1
== Ciidamada ==
Ciidamada wadanka turkiya waxa ay ka koobanyihiin ciidamada cirka Dhulka iyo badda.xiliga nabada waxa lagutilmaamaa in ay hoos yimaadsaan wasaarada aramiha gudaha. Intaa waxaa dheer ciidamada booliska iyo jandarmaariga oo xiliga dagaalkana waxa ay hoostagaan wasaarada difaaca,ciidamada Turkigu waa ciidanka labaad ee kujira [[Gaashaanbuurta NATO]] marka maraykanka lagayimaado.ciidamada turkiga waxaa laguqiyaasaa in kabadan hal milyan iyo badh.qofkasta oo turkiya waxa qasab ku ah in uu soo maro adeega ciidanimo sadex todobaad ilaa 18 bilood.
== Luqada Turkiga ==
laqada Turkiga waa mid kamida luqadaha turkiga ee looyaqaano in ay yihiin amaba kasoo jeedaan bah luqeedaka looyaqaano [[Altis]]
intii ka horaysay waxa afka turkiga lagu qorui jiray farta carabiga.waxaana luqadaas u badanaa kalmado kasoo jeeda Faaris iyo carabi.laakiin Jamhuuriyiintii talada lawareegtay ee uu madaxda u ahaa [[Mustafa Kemal Atatürk]], ayaa kadanbeeyay in afka Turkiga lagu qoro farta laatiinka ah ee maanta loo isticmaalo.daadka kuhadla luqada turkiga waxa lagu qiyaasaa ilaa 130 milyan oo qof oo kukal nool in kabadan ilaa 15 wadan.
* [[Aquila Synope]]
<gallery>
File:Hattusa.temple1.jpg|Vestigis dau Grand Temple (temple 1) de la vila bassa de [[Hattusa]].
File:Ruins of Gordion 3.JPG|Vestigis de [[Gordion]] qu'èra la [[capitala]] de [[Frígia]].
File:Prytaneion 1.jpg|Vestigis d'un temple grèc a Efèsa.
File:Pergamon - 01.jpg|Vestigis d'un temple dedicat a Trajan a [[Pergama]].
File:Mastara-v-vgn04.jpg|Glèisa bizantina d'[[Armenia]].
File:Aya sofya.jpg|Catedrala Santa Sofia bastida per lei Bizantins e transformada en [[mosqueta]] per leis Otomans.
File:Akdamar kirche.jpg|Glèisa bizantina dins la region dau [[lac de Van]].
File:Kariye.JPG|Glèisa bizantina dins [[Constantinòple]].
File:YesilCami Iznik 920.jpg|[[Mosqueta Vèrda]] d'estile otoman bastida a Bursa (fin dau sègle XIV).
File:Selimiye Mosque, Dome.jpg|Dòma de la [[Mosqueta Selimiye]] d'Edirne (sègle XVI).
File:Blue Mosque Courtyard Dusk Wikimedia Commons.jpg|[[Mosqueta Blava]] d'estile otoman a [[Istambul]] (començament dau sègle XVII).
File:İstanbul 4946.jpg|[[Mosqueta Nusretiye]] d'estile barròc otoman (començament dau sègle XIX).
File:Dolmabahce, Istanbul, Turchia.JPG|[[Palais Dolmabahçe]] que mescla leis estiles barròc, rococò e neoclassic (mitat dau sègle XIX).
File:DolmabahceMainGate.JPG|Intrada dau [[Palais Dolmabahçe]].
</gallery>
<gallery>
File:Flag of Turkey.svg|Drapèu oficiau de Turquia oficialament adoptat en [[1936]].
File:Ottoman flag.svg|Drapèu [[Empèri Otoman|otoman]] a l'origina dau drapèu turc actuau.
File:Flag of the Ottoman Empire (1517-1844).svg|Drapèu otoman mesclant vèrd e roge ambé tres creissent ([[1517]]-[[1844]]).
File:Naval Ensign of the Ottoman Empire (1453–1793).svg|Drapèu de la flòta otomana de [[1453]] a [[1793]].
File:BattleOfHoms1299.JPG|Utilizacion d'un drapèu roge amb estela e luna per de soudats turcs en [[1299]].
File:Emblem of the Republic of Turkey.svg|Blason actuau utilizat per la diplomacia turca.
File:Seal of the Turkish Parliament (Türkiye Büyük Millet Meclisi).svg|Blason de la Granda Assemblada nacionala.
File:Turkey emblem round.png|Blason utilizat dins certanei documents oficiaus e per leis equipas esportivas.
File:Insigne Turciae.svg|Blason prepausat en [[1925]] mai que foguèt adoptat oficialament.
</gallery>
==sido kale fiiri==
* [[Wulfila]]
* [[Theodotion]]
* [[Romania]]
* [[Russia]]
* [[Bulgaria]]
{{Dalalka Yurub}}
== Tixraac ==
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/w20040715/Cappadocia-Where-People-Lived-in-Dwellings-Carved-by-Wind-and-Water/ Cappadocia—Where People Lived in Dwellings Carved by Wind and Water]
<references />
q7rau8jbznv2eyhhsihu54dvspi92xx
240145
240115
2022-08-19T06:07:25Z
70.50.139.221
/* waddanmah degaan Turkiga */
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox country
|conventional_long_name = Jamhuuriyadda Turkiga
|native_name = Türkiga
|common_name = Turkiga
|national_motto = {{nowrap|{{lang|tr|''[[Sovereignty unconditionally belongs to the Nation|Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir]]''}},<ref name="">Motto of Turkey"</ref>.<ref>{{cite web|url=http://www.tbmm.gov.tr/kultursanat/milli_egemenlik.htm|title=Motto|date=23 February 2013|publisher=Gov.tr|accessdate=23 February 2013|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=20 Bisha Labaad 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150220150051/http://www.tbmm.gov.tr/kultursanat/milli_egemenlik.htm|dead-url=yes}}</ref><!--end nowrap:-->}} {{small|"Sovereignty unconditionally belongs to the Nation"}}
|national_anthem = ''[[İstiklal Marşı]]'', {{small|"Independence March"}}
|image_flag = Flag of Turkey.svg
|image_coat =
|symbol_type =
|image_map = Turkey (orthographic projection).svg
|capital = [[Ankara]]
|latd=39 |latm=55 |latNS=N |longd=32 |longm=50 |longEW=E
|largest_city = [[Istanbuul]]<Br/>{{small|{{coord|41|1|N|28|57|E|display=inline}}}}
|official_languages = [[Af-Turki]]
|demonym = [[Turki]]
|ethnic_groups =
{{Unbulleted list
| 70–75% [[Turki]]
| {{nbsp|6}}18% [[Af-Kurdish]]
| {{nbsp|2}}7–12% qaybo kale
}}
|ethnic_groups_year = {{lower|0.4em|<ref name="">cia</ref>.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |title=Turkey |publisher=The World Factbook |accessdate=9 February 2013 |ciwaan=Nuqul Archive |archive-date=20 Bisha Sagaalaad 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170920072149/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |dead-url=yes }}</ref>}}
|government_type = Dawalad dhexe [[Baarlamaan]] [[Dastuurka turkiga|Dastuuri]] [[Jamhuuriyad]]
|leader_title1 = [[Madaxweyne]]
|leader_name1 = [[Rajab Dayib Erdogaan]]
|leader_title2 = [[Ra'iisul wasaare]]
|leader_name2 = [[Bin cali yildrim]]
|leader_title3 = Gudoomiyaha baarlamaanka
|leader_name3 = [[ismaciil kahraman]]
|leader_title4 = Gudoomiyaha maxkamadda sare
|leader_name4 = [[Haşim Kılıç]]
|legislature = {{nowrap|[[Baarlamaanka Turkiga]]}}
|sovereignty_type = [[Dawlada Cosmaniya|Ka timid]] {{nobold|mid ka mid ah Imbaraatooriyadii cusmaaniyiinta}}
|established_event1 = {{nowrap|[[Heshiiskii Lusaan]]}}
|established_date1 = 24 Luulyo 1923
|established_event2 = {{nowrap|Ku dhwaaqista Jamhuuriyad}}
|established_date2 = 29 Oktoobar 1923
|established_event3 =
|established_date3 =
|area_km2 = 783562 <!--http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/dyb/DYB2003/Table03.pdf UN statistics, page 7 (PDF format) -->
|area_sq_mi = 302535 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_rank = 37th
|area_magnitude = 1 E11
|percent_water = 1.3
|population_estimate = 79,463,663<ref name="">Population of Turkey</ref>. <ref>{{cite web|url=http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=21507|title=The Results of Address Based Population Registration System, 2015|publisher=[[Turkish Statistical Institute]]|date=28 January 2016|accessdate=28 January 2016|ciwaan=Nuqul Archive|archive-date=26 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181226072051/http://www.tuik.gov.tr/jsp/hata/body/hata.jsp;jsessionid=JTj2cjrh8ndRZTxFcL6QJGD7pXf5NjKQ1vJdp6jCGhrfyG1B84dW!1337798150|dead-url=yes}}</ref>.
|population_estimate_year = 2017
|population_estimate_rank = 18th
|population_density_km2 = 102
|population_density_sq_mi = 239.8
|population_density_rank = 108th
|GDP_PPP_year = 2013
|GDP_PPP = {{nowrap|$1.358 trilyan<ref name="OECD ppp">OECD Data [http://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=557 GDP, US $, current prices, current PPPs, millions] {{Wayback|url=http://stats.oecd.org/index.aspx?queryid=557 |date=20141006194908 }}, [[OECD]]. Retrieved 12 August 2013.</ref>.<ref name="WorldBank">[http://databank.worldbank.org/data/wb/id/8b26dcff The World Bank: World Development Indicators Database. ''Turkey''] Last revised on 12 August 2013.</ref><!--end nowrap:-->}}
|GDP_PPP_rank = 15th
|GDP_PPP_per_capita = $18,348<ref name="">WorldBank</ref>.
|GDP_PPP_per_capita_rank = 54th
|GDP_nominal = {{nowrap|$0.910.257 Trillion<ref name="">WorldBank</ref>. <!--end nowrap:-->}}
|GDP_nominal_rank = 17th
|GDP_nominal_year = 2012
|GDP_nominal_per_capita = $10,666<ref name="">WorldBank</ref>.
|GDP_nominal_per_capita_rank = 64nd
|Gini_year = 2010
|Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|Gini = 40.0 <!--number only-->
|Gini_ref =<ref name="wb-gini">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=Gini Index |publisher=World Bank |accessdate=2 March 2011}}</ref>
|Gini_rank = 58th
|HDI_year = 2013
|HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady-->
|HDI = 0.722 <!--number only-->
|HDI_category = <span style="color:#090;white-space:nowrap;">high</span>
|HDI_ref = <!--Based on the table in the linked article-->
|HDI_rank = 90th
|currency = [[Turkish lira]]<sup>a</sup>
|currency_code = TRY
|time_zone = [[Eastern European Time|EET]]
|utc_offset = +2
|time_zone_DST = [[Eastern European Summer Time|EEST]]
|utc_offset_DST = +3
|date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]])
|drives_on = [[right]]
|calling_code = [[Telephone numbers in Turkey|90]]
|cctld = [[.tr]]
|website = www.turkiye.gov.tr
|footnote_a =
}}
[[w:arc:ܛܘܪܩܝܐ]]
'''Turkiga''' ([[Af-Turki]]: '''Türkiye'''; {{lang-ar|تركيا}}) sida dowliga ah loo yaqaano '''Jamhuuriyada Turkiga''', waa wadan aad u balaadhan waxa uu ku kala yaala labad qaaradood ee [[Aasiya]] iyo [[Yurub]] wadanka.
Turkigu waxa uu xuduud la leeyhay [[Joorjiya]], '''[[Iiraan]]''', [[Armania|Armiiniya]], [[Aserbiijaan|Azrabijan]] dhinaca bari dhinaca koonfur waxa uu xuduud kala leeyahay dalalka, Ciraaq Suuriya iyo bada dhexe dhinaca galbeed waxaa ka xiga wadan giriiga iyo wadanka [[Bulgaria|Bulgaariya]] iyo bada loo yaqaano eeje, dhina waqooyi waxaa ka xiga bada madaw,waxa uu ahaa turkigu mid ay maa musho dawladii cismaaniyuuntu ilaa [[1922]] markaas oo la sameeyay dawladan turkiga ee aynu manta naqaano, dawladaas oo uu sameeyay ninkii la odhan jiray [[Mustafa Kemal Atatürk]]i.
[[File:Ankara Kizilay square.JPG|thumb|right|340px| Ankara, Turquia]].
== Magaca Turkiya ==
Magaca Turkiya waxa uu kasoo jeedaa laba kalmadood oo laysisaaray oo kala ah kalmada Turk oo ah kalmada tilmaamaysa shacab waynaha Turkiga iyo kalmada iye oo ka hadlaysa wexeenaa markaa magacu macna ahaan waxa uu noqonayaa Turkiyadeena.
== Taariikh ==
Wadanka Turkiga intii kahoraysay sanadkii 1922 waxaa maamulaysa [[Dawlada Cosmaniya]]. Kadib markii ay bur burtay [[Dawladii Suluuqiyiinta]] waxa samaysamay Dawladi Sismaaniyiinta.
== Dawladii Cismaniya iyo Sidii ay ku abuurantay ==
Wagas oo hee layeela soo dhmays tiira am.
== Asalkoodii iyo dawladaasii siday ku abuurantay ==
{| class="wikitable infobox" style="float:right; margin-left:1em;"
|-
! style="background:#f99;" colspan="2"|economicka<ref name="cia">{{Cita web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |título= Djibouti |fechaacceso= 20 de julio de 2012 |idioma= inglés |autor= CIA |obra= The World Factbook |ciwaan= Nuqul Archive |access-date= 2018-09-22 |archive-date= 2014-07-02 |archive-url= https://web.archive.org/web/20140702024855/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/dj.html |dead-url= yes }}</ref>
|-
|{{Flag|Germany}}||9.6 %
|-
|{{Flag|Great Britain}}||6.1 %
|-
|{{Flag|Iraq}}||5.6,1 %
|-
|{{Flag|United States}}||5.5 %
|-
|{{Flag|Italy}}||5,.4 %
|-
|{{Flag|United Arab Emirates}}||5.9 %
|-
|Otros||50.0 %
|}
[[File:Urartu.png|thumb|right|400px|Evolucion territòriala d'Urartu entre 743 e 700 av. JC.]]
[[Kitaabka quduska|Qorniinka Quduuska]] ah waxay inoo sheegaan inay webiyada la yiraahdo [[Furaat|Yufraad]] iyo [[Tigris]] (Xiddeqel) ay ka yimaaddeen Ceeden. Beerta Ceeden waxaa loo maleeyaa inay ku taallay meel maanta ah bariga Turki. Runtii, beerta Ceeden adduunka bay ku taallay. Ilaahay Aadan buu abuuray oo wuxuu dejiyay beerta Ceeden “inuu falo oo dhawro.”<ref>[https://www.jw.org/so/wargeysyada/maxaa-cusub/iimaan-run-ah/qasdiga-ilaahay-oo-ku-saabsan-adduunka/ Muxuu Yahay Qasdiga Ilaahay oo ku Saabsan Adduunka?]</ref>.
Waxa ay kasoojeedeen [[cismaaniyiintu.]]. qabiilada.oogooz.oo ah qabiilo kamid ahayd qawmiyada Turkumaanka waxa ay daganaayeen wadanka [[mangooliya]]kadib markii ay mangooliyiintu dhibaato u gyastayn waxa ay u yaaceen xagaas iyo Turkiga waxa ay degeen meesha lagu magacaabo.betyeeniya.oo ku taalaa deegaanka anaadool.ee wadanka Turkiga.waxa ay ahyad xiligii suldaan [[cismaan ardaqal]]. Ama cusmaankii koobaad.markii u horaysay cismaaniyiintu waxa ay lugohooda dhigeen.dhulka looyaqaano bolkaniska.ee katirsan bariga yurub.cismaaniyiintu waxa ay aad usii fideen kadib markii uu dhacay dagaalkii ka dhacay goobta looyaqaano. [[Nikobolis]] oo dhacay sanadii 1389.intaa kadib waxa dhacay dhawr jeer in ay jabaan.laakiin markiidanbe waxa ay lasoonoqdeen haybadoofdii iyo awoodoodii.waxayna aad u xoogaysteen xiligii, [[muraadkii labaad]].oo ahayd.[[1421-1451]]. Kadib waxa cyimi [[suldaan maxamed alfaatix]]. Oo awooday in uu qabsado [[giriiga]] 1453. Waxaan raba in aan wax kabarto turkiga wada nuuce ayaa lomara in tee ayay iguqadane in aan cagaha dhego dalka turkiga casimada Ankara.
==IMF==
'''0.98%'''
==Xubin==
* [[Bsec]] *
* [[ICSID]] *
* [[NATO]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
[https://www.cnn.com/travel/article/worlds-happiest-countries-2022-wellness/index.html]
==waddanmah degaan Turkiga==
*'''{{Flag|Turkey}}''' 91,000,000+
* {{Flag|Japan}} 1,350+ * {{Flag|Brazil}} 13,500+
* {{Flag|Bangladesh}} 13,500+
* {{Flag|Arab League}} 1.750,400+[<ref>https://tr.wikipedia.org/wiki/Araplar</ref>].
[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 25,000+
* 🇪🇺 Europeans: 238,300+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 20,000+
*{{Flag|United States}} 35,000+ [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>]
*{{Flag|China}} PR China 95,000++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>]
== sobixitankii.reer.cusmaan ==
Kadib markii uu dhintay arduqal.waxa dhacday in wiilkiisa cismaan halkiisii loomagacaabay.cismaan ibnu ardoqalna waxa uu dhashay.1258.waxaanuu ahaa aasaaskii dawladan.waxa uu kasoojeeday qabiilada qay.awoowgii oo la odhanjiray suliman shaah ayaa waxa uu soo haajiray xagaas iyo.turkiga.waxaanuu dagay turkiga.maadaama oo uu ahaa cusmaan nin hogaaminaya qabeelo dhan markii uu yimi wadanka turkiga waxa ay sifiican isufahmeen cidii markaas halkaas katalinaysay.kadib waxa ay saaxiibtinimo wanaagsani dhex martay isaga iyo calaa adiin.oo ahaa odaygii ama hogaankii halkaas.
Kadib calaa waxa uu suldaan cismaan siiyay.calan cad.oo ahaa calaamd lagu garto raga madaxda ah.
Waxa kale oo uu siiyay.magaca ama naanaysta (bik) laga bilaabo 1289.waxa kale oo uu amray in lacagta lagusoo qoro magaciisaa.waxa kale oo uu u magacaabay hogaamiye qaybkamida ciidamadiisa.
== Bilawgii cismaaniyiinta ==
Suldaankii cismaaniyiinta ugu horeeyay waxa uu ku dhashay magaalada (Sogüt) oo ah meel laga maamulo magaalada wayn ee (bin shahiir)sanadii 1258 kadib markii uu dhintay uldaankii halkaas xukumayay ayaa suldaan cismaan loo dooratay in uu noqdo hogaamiye.taasina waxa ya horseeday in ay bilaabmato dawldii cismaniyiintu.waxa uu suldaan cismaan samaystay dawlad adag iyo ciidan aad u awood badan.waxa uu baabiyiyay oo uu gacanta ku dhigay.dawldii giriiga.kadib dawladiisi waxa ay gaadhay dhul aad u balaadhan.oo ay kamid tahay Soomaaliya.cismaaniyuuntu waxa ay islaamka gaadhsiiyiin.badhtamaha yurub.
== Fiditaankii dawlada cismaniyada ==
Wxa looqaybinkaraa fiditaankii iuyo taariikhdii cismaaniyiinta laba qaybood. qaybta hore waxa ay tahay xilgii horumarka iyo awooda milatari taas oo soo gaadhsiisnayd sanadii 1566 iyo taariikh kale oo ay dawladaasi soo martay xiliyo adag iyo dhibaato siyaasadeed
waxaanay soo gaadhsiisanayd sanadii 1683.
=== Xiligii horumarka iyo awooda (1453–1566) ===
Kadib markii uu dhintay suldaan [[maxamed al-faatex]] waxa xukunka kumurmay labada wiil ee uu katagay laakiin waxa adkaaaday oo loodoortay boqor boqorka la odhan jiray [[baayasiid]] oo ahaa wiil uu katay maxamed al-faatex. kadib walaalkii waxa uu u cararay dhankaas iyo masar halkaas oo uu kaalmo karaadsaday dawladii katalinjiratay masar xiligaas ee [[Dawladii Mamaaliikta]] kadib halkaas wuu katagay oo waxa uu aaday dhanka jsiirada [[Rodes]] halkaas oo uu iskudayay in uu gacansiiyo ciidamdii hogaamiye diimeedka (Knights Hospitaller) iyo dawladaha reer galbeedka
== Taariikhda Turkiga iyo Giriiga ==
Taariikhdu culays miisaan ayey saartaa xiriirka u dhexeeya Giriigga iyo Turkiga. Giriiggu wuxuu qeyb ka ahaa boqortooyadii Cuthmaaniyiinta, taasoo uu Turkigu laf-dhabar u ahaa markii uu ku dhawaaqay madax bannaanidiisa qarnigii 19-aad.
== Dagaalkii Giriigga iyo Turkiga ==
Ciidamadii Turkigu waxay la dagaallameen ciidamada Giriigga ee markaas haystay si ay halkaasi uga soo baxdo Jamhuuriyadda Turkiga sannadkii 1920-kii.
Ilaa tobaneeyadii sano ee la soo dhaafay waxay u muuqatay in labada waddan ciidamadoodu ay isku dhici karaan. Laakiin, hadda dad aad u tiro yar ayaa rumaysan in ay waxaasi dhici karaan, xitaa haddii uu kala shaki ku kala dhex jiro labada shacbi.
==UN Tiro==
'''792'''
===Dadaalka saaxiibtinnimo===
Labada Dawladdadood ee labada dal ee Giriigga iyo Turkigu aad bey u shaqeeyeen si uu mid kasta saaxiibtinnimo uga kasbado midka kale, taasoo weliba sii baahday kaalmadii uu mid kasta siiyey midka kale markii ay dhul-gariirradu ka dheceen halkaasi sannadkii 1999.
Laakiin, haddana weli waxaa jira waxooga mushkilado ah. Jasiiradda qeybsan ee Qubrus ayaa hadda ah meesha ay ka soo burqato dhibaatada u dhexeysa labada dal, waxaana jira arrin si weyn la isugu khilaafsan yahay oo ah jawiga iyo xuquuqda dhul ee badda Aegean-ka taasoo kala qeybisa labada dal, laakiin haddana diblomaasiyiinta labada dal aad bey ugu rajo weyn yihiin kulankooda soo socda.
===Rabitaanka Turkiga===
Ganacsiga, rabitaanka Turkiga uu ku doonayo in uu ku biiro Midowga Yurub, iyo mustaqbalka Qubrus kaddib markii bishii hore lagu guul-darreystay aftidii lagu mideyn lahaa, ayaa waxaa laga yaabaa in ay ugu waaweyn yihiin waxyaabaha ay ka wada hadli doonaan.
===Khilaafka xaggee buu ka imaan karaa?===
Qeyb rasmi ah oo ka mid ah booqashada ayaa laga yaabaa in la isku khilaafo. Maalinta Sabtida ah ee soo socota, Mr Erdogan, ayaa Thrace ku booqan doona Bariga Giriigga, meeshasina waxaa deggan ilaa boqol kun oo shacab ah oo ku hadla afka Turkiga, kuwaasoo ka soo haray shacabkii la is-weydaarsaday sannadkii 1920-kii. Qaar badan oo ka mid ah kuwaasi waxay ku baaqaan in la aqoonsado sugnaantooda Turkinnimo, taasoo ay iska diiddo Dawladda Giriigga.
[[File:Galata Bridge, Istanbul (Constantinople).jpg|thumb|right|400px|19. yüzyıl sonlarında [[Galata Köprüsü]] ve arka planda [[Valide Sultan Camii|Yeni Cami]], İstanbul.]]]
== Deegaanka ==
Turkiya waxa ay ka koobantahay labada qaaradood ee [[Yurub]] iyo [[Aasiya]] laakiin intabadan dhulka wadanka yurkigu waxa uu kuyaalaa qaarada Aasiya. wadanka Turkiya wqaxa uu kufiadhiyaa dhula gaadhaya ilaa 783,562 oo iskuweera
== Tirada Dadka ==
Markii ugu horaysay ee tirakoob lagusameeyaa waxa ay ahayd sanadkii 2009 markaas oo ay dadku noqdeen ilaa 67,803,927
== Diinta ==
* [[Islaam]]|| 95.99%
* [[Bilaadiin]] 3.2%
* [[Masiixiyad]] 0.6%
* Qaarkale 0.1
== Ciidamada ==
Ciidamada wadanka turkiya waxa ay ka koobanyihiin ciidamada cirka Dhulka iyo badda.xiliga nabada waxa lagutilmaamaa in ay hoos yimaadsaan wasaarada aramiha gudaha. Intaa waxaa dheer ciidamada booliska iyo jandarmaariga oo xiliga dagaalkana waxa ay hoostagaan wasaarada difaaca,ciidamada Turkigu waa ciidanka labaad ee kujira [[Gaashaanbuurta NATO]] marka maraykanka lagayimaado.ciidamada turkiga waxaa laguqiyaasaa in kabadan hal milyan iyo badh.qofkasta oo turkiya waxa qasab ku ah in uu soo maro adeega ciidanimo sadex todobaad ilaa 18 bilood.
== Luqada Turkiga ==
laqada Turkiga waa mid kamida luqadaha turkiga ee looyaqaano in ay yihiin amaba kasoo jeedaan bah luqeedaka looyaqaano [[Altis]]
intii ka horaysay waxa afka turkiga lagu qorui jiray farta carabiga.waxaana luqadaas u badanaa kalmado kasoo jeeda Faaris iyo carabi.laakiin Jamhuuriyiintii talada lawareegtay ee uu madaxda u ahaa [[Mustafa Kemal Atatürk]], ayaa kadanbeeyay in afka Turkiga lagu qoro farta laatiinka ah ee maanta loo isticmaalo.daadka kuhadla luqada turkiga waxa lagu qiyaasaa ilaa 130 milyan oo qof oo kukal nool in kabadan ilaa 15 wadan.
* [[Aquila Synope]]
<gallery>
File:Hattusa.temple1.jpg|Vestigis dau Grand Temple (temple 1) de la vila bassa de [[Hattusa]].
File:Ruins of Gordion 3.JPG|Vestigis de [[Gordion]] qu'èra la [[capitala]] de [[Frígia]].
File:Prytaneion 1.jpg|Vestigis d'un temple grèc a Efèsa.
File:Pergamon - 01.jpg|Vestigis d'un temple dedicat a Trajan a [[Pergama]].
File:Mastara-v-vgn04.jpg|Glèisa bizantina d'[[Armenia]].
File:Aya sofya.jpg|Catedrala Santa Sofia bastida per lei Bizantins e transformada en [[mosqueta]] per leis Otomans.
File:Akdamar kirche.jpg|Glèisa bizantina dins la region dau [[lac de Van]].
File:Kariye.JPG|Glèisa bizantina dins [[Constantinòple]].
File:YesilCami Iznik 920.jpg|[[Mosqueta Vèrda]] d'estile otoman bastida a Bursa (fin dau sègle XIV).
File:Selimiye Mosque, Dome.jpg|Dòma de la [[Mosqueta Selimiye]] d'Edirne (sègle XVI).
File:Blue Mosque Courtyard Dusk Wikimedia Commons.jpg|[[Mosqueta Blava]] d'estile otoman a [[Istambul]] (començament dau sègle XVII).
File:İstanbul 4946.jpg|[[Mosqueta Nusretiye]] d'estile barròc otoman (començament dau sègle XIX).
File:Dolmabahce, Istanbul, Turchia.JPG|[[Palais Dolmabahçe]] que mescla leis estiles barròc, rococò e neoclassic (mitat dau sègle XIX).
File:DolmabahceMainGate.JPG|Intrada dau [[Palais Dolmabahçe]].
</gallery>
<gallery>
File:Flag of Turkey.svg|Drapèu oficiau de Turquia oficialament adoptat en [[1936]].
File:Ottoman flag.svg|Drapèu [[Empèri Otoman|otoman]] a l'origina dau drapèu turc actuau.
File:Flag of the Ottoman Empire (1517-1844).svg|Drapèu otoman mesclant vèrd e roge ambé tres creissent ([[1517]]-[[1844]]).
File:Naval Ensign of the Ottoman Empire (1453–1793).svg|Drapèu de la flòta otomana de [[1453]] a [[1793]].
File:BattleOfHoms1299.JPG|Utilizacion d'un drapèu roge amb estela e luna per de soudats turcs en [[1299]].
File:Emblem of the Republic of Turkey.svg|Blason actuau utilizat per la diplomacia turca.
File:Seal of the Turkish Parliament (Türkiye Büyük Millet Meclisi).svg|Blason de la Granda Assemblada nacionala.
File:Turkey emblem round.png|Blason utilizat dins certanei documents oficiaus e per leis equipas esportivas.
File:Insigne Turciae.svg|Blason prepausat en [[1925]] mai que foguèt adoptat oficialament.
</gallery>
==sido kale fiiri==
* [[Wulfila]]
* [[Theodotion]]
* [[Romania]]
* [[Russia]]
* [[Bulgaria]]
{{Dalalka Yurub}}
== Tixraac ==
* [https://www.jw.org/en/library/magazines/w20040715/Cappadocia-Where-People-Lived-in-Dwellings-Carved-by-Wind-and-Water/ Cappadocia—Where People Lived in Dwellings Carved by Wind and Water]
<references />
qhpzle02d6amt7hzmrgaqsziyk7qcm2
AC Milan
0
8970
240139
236195
2022-08-19T05:33:26Z
70.50.139.221
wikitext
text/x-wiki
{{ infobox| title = Associazione Calcio Milan
| image =
| label1 =
| data1 = Associazione Calcio Milan
''(Naadiga Isboortiga ee Milan)''
| label2 = Waxaa la Assaasay
| data2 = 1899 iyadoo loo bixiyey: Milan Football and Cricket Club''
| label3 = Naaneesaha
| data3 = ''Rossoneri''<br /> '' (Guduud madowka)<br />
| label4 =
| data4 =
| label5 = Titles
| data5 =
| label6 = Midabada Kooxda
| data6 = Guduud iyo madow
| label7 = Madaxweynaha kooxda
| data7 = Silvio Berlusconi
| label8 = Horyaalka
| data8 = [[Serie A]]
| label9 = Website
| data9 = http://www.acmilan.com/
}}
'''Associazione Calcio Milan ''' ama '''AC Milan''' ( 16 diseembar 1889) waa ''koox-banooni'' oo kuyaalo magaalada [[Milan]] ee dalka [[Talyaaniga]]
[[File:Stadio San Siro.jpg|195px|thumb||right|AC Milan]] kooxda waxaa aay kuledahaay goob tageero ooy aqonsan tahaay kooxda ac milan siba wadanka somalia magalada muqdisho dagmada huriwa.kooxda ayaay isku xidhnayey dhanka tageero agaab iyo mid sponsor waxaay kadhisnay dagmada huriwa koxdaso ladhihi jiraay ''NEW TEAM AC MILAN SOMALIA''uu macalin iyo kaptanba uwadaaha AFDHUUB ABDISIYAD
== Eeg waliba ==
* [http://www.acmilan.com/ acmilan.com]
{{Commonscat|A.C. Milan}}
[[Category:Naadiyaasha kubada Cagta]]
[[Category:Ciyaaraha]]
qzrn8t2idh3q0x6x5aay44qlgb0mxnb
Gobolada Isku Tegay ee Ameerika
0
17115
240099
239772
2022-08-18T20:10:35Z
Mwasoge
29030
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{coord|40|43|N|74|00|W|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Gobolada Midoobay ee Mareykanka
|conventional_long_name = ''United States of America''
|common_name = Mareykan
|qaarada = [[Ameerika]]
|sawir_calan = Flag of the United States.svg
|sawir_qaran = US-GreatSeal-Obverse.svg
|image_map = United States (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Washington]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[madaxweyne ku xigeen]]
|magac_hogaamiye1 = [[Joe Biden]]
|magac_hogaamiye2 = [[Kamala Harris]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|Gdp: = 20.998 Trilliyan Dollarka
|bed = 9,826,675 km<sup>2
|areami² = 3,794,101 sq mi
|biyo = 6.76
|population_estimate = 335,075,000 +
|population_estimate_year = 2021
|lacagta = [[Dollar]] 22.99 Trillion Dollar
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC]]
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Gobolada Midoobay ee Mareykanka, GMM,''' loosoo gaabiyo '''Mareykanka''' ([[Af-Ingiriisi]]: United States of America, USA; [[carabi]]: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha [[Waqooyiga Ameerika]]. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo [[Washington D.C|Degmada Kolombia]], (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi [[Kanada]], koofur [[Meksiko]], iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada '''[[Ameerika]]'''. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km<sup>2</sup>, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2018 aduun dhan '''[[lacag|12.5 tiriliyan]]''' oo [[Dollar]]ka [[Mareykanka]] wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo.
[[File:LosAngeles06.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:Amazon logo.svg|thumb|right|196px|]].
Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii [[Ingriiska|Boqortooyadii Ingiriiska]] sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada [[Faransiiska]], [[Spania|Isbaanishka]], [[Ingriiska]], [[Maksiko]], iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, [[Teksas]] iyo jasiirada [[Hawaay]]. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. [[Dagaalkii mareykanka iyo spania]] iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii , wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka.
[[File:Pacific_Bell_logo.svg|thumb|right|201px|]]
==Boqolkiiba IMF==
===15%===
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] *
* [[OECD]] *
* [[ICSID]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka ==
Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa [[Xizbiga Jamhuuriga]] olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada.
Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas [[Abraham Linkolon]] intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka [[koraliina]] koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag.
Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta.[[File:Kellogg's-Logo.svg|thumb|right|193px|]]
Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg.[[File:Indianapolis-1872528.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:McDonald's_logo.svg|thumb|right|194px|{{Flag|USA}}]]<Br/>[[File:Walmart logo.svg|thumb|tight|195px|]]
===Naatiijadii Dagaalkii sokeeye===
Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay.
==Juquraafi==
Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa [[Ruushka]] iyo [[Kanada]]. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga [[Meksiko]] oo ka xigta Koonfurta.
Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen [[Badweynta Atlaantik]] dhinaca Galbeedka neh [[Badweynta Baasifik]].Wadanka [[Mareykanka]] waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed.
[[File:Green_Line_trains_on_both_tracks.jpg|thumb|right|198px|Metroka minnesota USA]]
==Jawiga==
Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan. taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw.
==Waddanamha Deggan Maraykanka==
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 153,000+
* {{Flag|Arab League}} 3.966.851+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 152,000+
* {{Flag|Nigeria}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 135,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+ * {{Flag|Australia}} 120,000+ * {{Flag|Canada}} 125,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 1,355,350++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
* {{Flag|Mexico}} 600,000+ * {{Flag|Japan}} 120,500+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|China}} PR 510,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
[<Ref>https://www.aaiusa.org/demographics</Ref>].
==Beeraha iyo xayawaanaadka==
Wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed [[Xanaanada Xayawaanaadka|Yellowstone]], waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo.
===Taariikh kooban===
Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Joe Biden.
===Diinta===
Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha.
==Sido kale fiiri==
*[[Canada]]
*[[Mexico]]
{{Dalalka Woqooyiga Ameerika}}
{{stub}}
dzcrduts85nh6u4i0pd3jn3qk9dkb0n
240149
240099
2022-08-19T06:19:12Z
70.50.139.221
/* Waddanamha Deggan Maraykanka */
wikitext
text/x-wiki
{{coord|40|43|N|74|00|W|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Gobolada Midoobay ee Mareykanka
|conventional_long_name = ''United States of America''
|common_name = Mareykan
|qaarada = [[Ameerika]]
|sawir_calan = Flag of the United States.svg
|sawir_qaran = US-GreatSeal-Obverse.svg
|image_map = United States (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Washington]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[madaxweyne ku xigeen]]
|magac_hogaamiye1 = [[Joe Biden]]
|magac_hogaamiye2 = [[Kamala Harris]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|Gdp: = 20.998 Trilliyan Dollarka
|bed = 9,826,675 km<sup>2
|areami² = 3,794,101 sq mi
|biyo = 6.76
|population_estimate = 335,075,000 +
|population_estimate_year = 2021
|lacagta = [[Dollar]] 22.99 Trillion Dollar
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC]]
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Gobolada Midoobay ee Mareykanka, GMM,''' loosoo gaabiyo '''Mareykanka''' ([[Af-Ingiriisi]]: United States of America, USA; [[carabi]]: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha [[Waqooyiga Ameerika]]. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo [[Washington D.C|Degmada Kolombia]], (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi [[Kanada]], koofur [[Meksiko]], iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada '''[[Ameerika]]'''. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km<sup>2</sup>, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2018 aduun dhan '''[[lacag|12.5 tiriliyan]]''' oo [[Dollar]]ka [[Mareykanka]] wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo.
[[File:LosAngeles06.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:Amazon logo.svg|thumb|right|196px|]].
Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii [[Ingriiska|Boqortooyadii Ingiriiska]] sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada [[Faransiiska]], [[Spania|Isbaanishka]], [[Ingriiska]], [[Maksiko]], iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, [[Teksas]] iyo jasiirada [[Hawaay]]. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. [[Dagaalkii mareykanka iyo spania]] iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii , wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka.
[[File:Pacific_Bell_logo.svg|thumb|right|201px|]]
==Boqolkiiba IMF==
===15%===
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] *
* [[OECD]] *
* [[ICSID]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka ==
Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa [[Xizbiga Jamhuuriga]] olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada.
Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas [[Abraham Linkolon]] intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka [[koraliina]] koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag.
Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta.[[File:Kellogg's-Logo.svg|thumb|right|193px|]]
Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg.[[File:Indianapolis-1872528.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:McDonald's_logo.svg|thumb|right|194px|{{Flag|USA}}]]<Br/>[[File:Walmart logo.svg|thumb|tight|195px|]]
===Naatiijadii Dagaalkii sokeeye===
Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay.
==Juquraafi==
Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa [[Ruushka]] iyo [[Kanada]]. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga [[Meksiko]] oo ka xigta Koonfurta.
Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen [[Badweynta Atlaantik]] dhinaca Galbeedka neh [[Badweynta Baasifik]].Wadanka [[Mareykanka]] waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed.
[[File:Green_Line_trains_on_both_tracks.jpg|thumb|right|198px|Metroka minnesota USA]]
==Jawiga==
Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan. taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw.
==Waddanamha Deggan Maraykanka==
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 153,000+[<ref>https://simple.wikipedia.org/wiki/Arab_people</ref>].!!`?
* {{Flag|Arab League}} 3.966.851+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 152,000+
* {{Flag|Nigeria}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 135,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+ * {{Flag|Australia}} 120,000+ * {{Flag|Canada}} 125,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 1,355,350++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>
* {{Flag|Mexico}} 600,000+ * {{Flag|Japan}} 120,500+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|China}} PR 510,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
[<Ref>https://www.aaiusa.org/demographics</Ref>].
==Beeraha iyo xayawaanaadka==
Wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed [[Xanaanada Xayawaanaadka|Yellowstone]], waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo.
===Taariikh kooban===
Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Joe Biden.
===Diinta===
Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha.
==Sido kale fiiri==
*[[Canada]]
*[[Mexico]]
{{Dalalka Woqooyiga Ameerika}}
{{stub}}
hgfjej04zj95igo1fy8swd7i0l9s4uw
240151
240149
2022-08-19T06:23:48Z
70.50.139.221
/* Waddanamha Deggan Maraykanka */
wikitext
text/x-wiki
{{coord|40|43|N|74|00|W|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Gobolada Midoobay ee Mareykanka
|conventional_long_name = ''United States of America''
|common_name = Mareykan
|qaarada = [[Ameerika]]
|sawir_calan = Flag of the United States.svg
|sawir_qaran = US-GreatSeal-Obverse.svg
|image_map = United States (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Washington]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[madaxweyne ku xigeen]]
|magac_hogaamiye1 = [[Joe Biden]]
|magac_hogaamiye2 = [[Kamala Harris]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|Gdp: = 20.998 Trilliyan Dollarka
|bed = 9,826,675 km<sup>2
|areami² = 3,794,101 sq mi
|biyo = 6.76
|population_estimate = 335,075,000 +
|population_estimate_year = 2021
|lacagta = [[Dollar]] 22.99 Trillion Dollar
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC]]
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Gobolada Midoobay ee Mareykanka, GMM,''' loosoo gaabiyo '''Mareykanka''' ([[Af-Ingiriisi]]: United States of America, USA; [[carabi]]: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha [[Waqooyiga Ameerika]]. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo [[Washington D.C|Degmada Kolombia]], (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi [[Kanada]], koofur [[Meksiko]], iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada '''[[Ameerika]]'''. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km<sup>2</sup>, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2018 aduun dhan '''[[lacag|12.5 tiriliyan]]''' oo [[Dollar]]ka [[Mareykanka]] wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo.
[[File:LosAngeles06.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:Amazon logo.svg|thumb|right|196px|]].
Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii [[Ingriiska|Boqortooyadii Ingiriiska]] sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada [[Faransiiska]], [[Spania|Isbaanishka]], [[Ingriiska]], [[Maksiko]], iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, [[Teksas]] iyo jasiirada [[Hawaay]]. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. [[Dagaalkii mareykanka iyo spania]] iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii , wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka.
[[File:Pacific_Bell_logo.svg|thumb|right|201px|]]
==Boqolkiiba IMF==
===15%===
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] *
* [[OECD]] *
* [[ICSID]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * * [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/u/United_Nations.htm</ref>].
==Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka ==
Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa [[Xizbiga Jamhuuriga]] olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada.
Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas [[Abraham Linkolon]] intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka [[koraliina]] koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag.
Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta.[[File:Kellogg's-Logo.svg|thumb|right|193px|]]
Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg.[[File:Indianapolis-1872528.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:McDonald's_logo.svg|thumb|right|194px|{{Flag|USA}}]]<Br/>[[File:Walmart logo.svg|thumb|tight|195px|]]
===Naatiijadii Dagaalkii sokeeye===
Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay.
==Juquraafi==
Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa [[Ruushka]] iyo [[Kanada]]. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga [[Meksiko]] oo ka xigta Koonfurta.
Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen [[Badweynta Atlaantik]] dhinaca Galbeedka neh [[Badweynta Baasifik]].Wadanka [[Mareykanka]] waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed.
[[File:Green_Line_trains_on_both_tracks.jpg|thumb|right|198px|Metroka minnesota USA]]
==Jawiga==
Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan. taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw.
==Waddanamha Deggan Maraykanka==
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 153,000+[<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>].!!`?
* {{Flag|Arab League}} 3.966.851+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 152,000+
* {{Flag|Nigeria}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 135,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+ * {{Flag|Australia}} 120,000+ * {{Flag|Canada}} 125,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 1,355,350++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>
* {{Flag|Mexico}} 600,000+ * {{Flag|Japan}} 120,500+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|China}} PR 510,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
[<Ref>https://www.aaiusa.org/demographics</Ref>].
==Beeraha iyo xayawaanaadka==
Wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed [[Xanaanada Xayawaanaadka|Yellowstone]], waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo.
===Taariikh kooban===
Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Joe Biden.
===Diinta===
Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha.
==Sido kale fiiri==
*[[Canada]]
*[[Mexico]]
{{Dalalka Woqooyiga Ameerika}}
{{stub}}
fam4vxe9ddwbob7jtjvhlih1lxlf3av
240161
240151
2022-08-19T07:02:46Z
70.50.139.221
/* Xubin */
wikitext
text/x-wiki
{{coord|40|43|N|74|00|W|display=title}}
{{Dalalka
|native_name = Gobolada Midoobay ee Mareykanka
|conventional_long_name = ''United States of America''
|common_name = Mareykan
|qaarada = [[Ameerika]]
|sawir_calan = Flag of the United States.svg
|sawir_qaran = US-GreatSeal-Obverse.svg
|image_map = United States (orthographic projection).svg
|caasimada = [[Washington]]
|luuqadaha = [[Ingiriis]]
|Dawladda =
|darajo_hogaamiye1 = [[Madaxweyne]]
|darajo_hogaamiye2 = [[madaxweyne ku xigeen]]
|magac_hogaamiye1 = [[Joe Biden]]
|magac_hogaamiye2 = [[Kamala Harris]]
|sovereignty_type =
|sovereignty_note =
|established_event1 =
|established_date1 =
|Gdp: = 20.998 Trilliyan Dollarka
|bed = 9,826,675 km<sup>2
|areami² = 3,794,101 sq mi
|biyo = 6.76
|population_estimate = 335,075,000 +
|population_estimate_year = 2021
|lacagta = [[Dollar]] 22.99 Trillion Dollar
|wakhti = [[Coordinated Universal Time|UTC]]
|furaha_wadanka lagu galo = 1
|footnote1 =
|footnote2 =
}}
'''Gobolada Midoobay ee Mareykanka, GMM,''' loosoo gaabiyo '''Mareykanka''' ([[Af-Ingiriisi]]: United States of America, USA; [[carabi]]: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha [[Waqooyiga Ameerika]]. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo [[Washington D.C|Degmada Kolombia]], (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi [[Kanada]], koofur [[Meksiko]], iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada '''[[Ameerika]]'''. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km<sup>2</sup>, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2018 aduun dhan '''[[lacag|12.5 tiriliyan]]''' oo [[Dollar]]ka [[Mareykanka]] wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo.
[[File:LosAngeles06.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:Amazon logo.svg|thumb|right|196px|]].
Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii [[Ingriiska|Boqortooyadii Ingiriiska]] sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada [[Faransiiska]], [[Spania|Isbaanishka]], [[Ingriiska]], [[Maksiko]], iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, [[Teksas]] iyo jasiirada [[Hawaay]]. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. [[Dagaalkii mareykanka iyo spania]] iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii , wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka.
[[File:Pacific_Bell_logo.svg|thumb|right|201px|]]
==Boqolkiiba IMF==
===15%===
==Xubin==
* [[IADB]] *
* [[NATO]] *
* [[OECD]] *
* [[ICSID]] *
* [[Bankiga Aduunka]] * *
* [[Kooxda Labaatanka]] * *
* [[Qaramada Midoobay]] * *`
==Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka ==
Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa [[Xizbiga Jamhuuriga]] olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada.
Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas [[Abraham Linkolon]] intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka [[koraliina]] koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag.
Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta.[[File:Kellogg's-Logo.svg|thumb|right|193px|]]
Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg.[[File:Indianapolis-1872528.jpg|thumb|right|195px|]]<Br/>[[File:McDonald's_logo.svg|thumb|right|194px|{{Flag|USA}}]]<Br/>[[File:Walmart logo.svg|thumb|tight|195px|]]
===Naatiijadii Dagaalkii sokeeye===
Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay.
==Juquraafi==
Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa [[Ruushka]] iyo [[Kanada]]. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga [[Meksiko]] oo ka xigta Koonfurta.
Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen [[Badweynta Atlaantik]] dhinaca Galbeedka neh [[Badweynta Baasifik]].Wadanka [[Mareykanka]] waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed.
[[File:Green_Line_trains_on_both_tracks.jpg|thumb|right|198px|Metroka minnesota USA]]
==Jawiga==
Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan. taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw.
==Waddanamha Deggan Maraykanka==
* {{Flag|Brazil}} 130,000+
* {{Flag|Bangladesh}} 153,000+[<ref>https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_%C3%A1rabe</ref>].!!`?
* {{Flag|Arab League}} 3.966.851+[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/a/Arabic_language.htm</ref>].
* {{Flag|Pakistan}} 152,000+
* {{Flag|Nigeria}} 250,000+ *{{Flag|Ethiopia}} 135,000 [<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>].
* {{Flag|Great Britain}} 195,000+ * {{Flag|Australia}} 120,000+ * {{Flag|Canada}} 125,000+
* 🇪🇺'''Europeans''': 1,355,350++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/e/European_Union.htm</ref>].
<ref name="">https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/d/Democracy.htm</ref>
* {{Flag|Mexico}} 600,000+ * {{Flag|Japan}} 120,500+ * {{Flag|South Korea}} 120,000+
* {{Flag|China}} PR 510,000+++[<ref>https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/p/People%2527s_Republic_of_China.htm</ref>].
[<Ref>https://www.aaiusa.org/demographics</Ref>].
==Beeraha iyo xayawaanaadka==
Wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed [[Xanaanada Xayawaanaadka|Yellowstone]], waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo.
===Taariikh kooban===
Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Joe Biden.
===Diinta===
Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha.
==Sido kale fiiri==
*[[Canada]]
*[[Mexico]]
{{Dalalka Woqooyiga Ameerika}}
{{stub}}
3zrwiartwnknlq4k5qwh2oak714g4iy
Gaboow
0
17736
240135
159293
2022-08-19T01:11:47Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
::''Kani waa maqaal ku saabsan isbedal ku yimaada jidhka dadka. Maqaalo kale fiiri [[Geeri]]
[[File:Senescence.JPG|thumb|Wejiga qof gaboobay]]
'''Gaboow''' ({{lang-en|''aging''}} iyo ''ageing''; {{lang-ar|شيخوخة}}) waa habka bayoloji ee [[jidh]]ku isku bedelo intii mudo ah taasi oo keenta daciifnimo iyo ugu dambeynta [[geeri]]. Markaan tixraacno sharaxaada [[saynis]] ee gaboowgu waa koritaanka [[da']]da xubnaha iyo unugyada jidhka [[dad]]ka, [[xayawaan]]ka iyo walax kale oo nool. Sidoo kale mararka qaar marka laga hadlayo Cilmiga Bulshada waxaa gaboowga loo isticmaalaa koox dad ah, sida badan koox dad da' weyn leh.
Marka laga hadlayo dadka, gaboowgu waa isbedel ku yimaada unugyada iyo xubnaha jidhka intii wakhti ah.<ref>"Bowen 2004"{{cite journal |doi=10.1159/000079125 |title=Living and Dying for Sex |year=2004 |last1=Bowen |first1=Richard L. |last2=Atwood |first2=Craig S. |journal=Gerontology |volume=50 |issue=5 |pages=265–90 |pmid=15331856}}</ref>
=Qoraalo La Xidhiidha=
* [[Da']]
* [[Gaboow]]
* [[Noole]]
*[[Nolol]]
*[[Geeri]]
*[[Jidh]]
*[[Da']]
=Linkiyo Kale=
*[http://www.helpage.org/global-agewatch/ Global AgeWatch] Statistics on population ageing and life expectancy
*HelpAge International and UNFPA (2012). [http://www.helpage.org/resources/ageing-in-the-21st-century-a-celebration-and-a-challenge/ Ageing in the 21st Century – A Celebration and A Challenge.] {{Wayback|url=http://www.helpage.org/resources/ageing-in-the-21st-century-a-celebration-and-a-challenge/ |date=20160729205540 }}
=Tixraac=
{{Reflist}}
[[Category:Noole]][[Category:Xayawaan]]
[[Category:Dad]]
[[Category:Wadan]]
[[Category:Dhul]]
[[Category:Qoxooti]]
[[Category:Dad]]
[[Category:Nolol]]
{{Commons|Category:Ageing}}
jzjbeaxn8uvhss5jct787xtr87ooqtt
Duq
0
19790
240132
159297
2022-08-19T00:55:50Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
::''Haku khaldin eryga "[[Gaboow]]"''
'''Duq''' ({{lang-en|elder}}; la macno ah '''Waayeel''') waa qof ama shey [[da']] weyn leh. Duq waa wax kasta oo intii mudo ah jiray kaasi oo noqon kara [[dad]], [[xoolo]], [[noole]], [[dhir]], shey ama walax.
{{TOC right}}
==Sidoo kale loo isticmaala==
* Ciwaan ahaan: derajo sare qof leh, taasle ahaan [[Duqa magaalada]].
* Astaan ahaan: in lagu asteeyo dad waayeel ah, tusaale ahaan '''Duqeyda Gobolka'''.
* Duq (diin ahaan): diimaha qaar (sida [[Masiixiga]]) qofka la qadariyo ee xikmada badan ayaa lo yaqaan '''Duq'''.
==Ku caan ah==
* [[Golaha Guurtida Somaliland|Golaha Duqeyda Somaliland]] sidoo kale loo yaqaano ''Golaha Guurtida''.
* [[Gabay]]gii: ''"Duqeydii dhamaatee dabshidkii yaa eegi..."''
==Sidoo kale fiiri==
* [[Da']]
* [[Gaboow]]
* [[Noole]]
==Linkiyo Kale==
*[http://www.helpage.org/global-agewatch/ Global AgeWatch] Statistics on population ageing and life expectancy
*HelpAge International and UNFPA (2012). [http://www.helpage.org/resources/ageing-in-the-21st-century-a-celebration-and-a-challenge/ Ageing in the 21st Century – A Celebration and A Challenge.] {{Wayback|url=http://www.helpage.org/resources/ageing-in-the-21st-century-a-celebration-and-a-challenge/ |date=20160729205540 }}
== Tixraac ==
{{reflist}}
{{gumud}}
[[Category:Noole]]
[[Category:Noole]][[Category:Xayawaan]]
[[Category:Dad]]
[[Category:Nolol]]
{{Commons|Category:Elder}}
ixaepk93mx7r37xi2be85psi3nos92a
Da'
0
19791
240127
159299
2022-08-19T00:31:22Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
::''Haku khaldin eryga "[[Gaboow]]"iyo "[[Duq]]"''
'''Da'''' ({{lang-en|ageing}}; {{lang-ar|شيخوخة}}) waa nidaamka [[jidh]]ka [[noole|noolaha]] u koro intii wakhti ah isla markaana u [[gaboow]]o. Nooluhu marka uu weynaado ee intii mudo ah joogo wuxuu noqdaa "[[Duq]]" taasi oo [[saynis]] ahaan u taagan isbedelka ku imanaya jidhka.
Marka laga hadlayo dadka, da'da waa isbedelka ku yimaada jidhka qofka intii wakhti ah,<ref name="Bowen 2004">{{cite journal |doi=10.1159/000079125 |title=Living and Dying for Sex |year=2004 |last1=Bowen |first1=Richard L. |last2=Atwood |first2=Craig S. |journal=Gerontology |volume=50 |issue=5 |pages=265–90 |pmid=15331856}}</ref> taasi oo ugu dambeynta keenaysa isbedel ku yimaada muuqaalka jidhka, fikirka, shaqada, awooda iyo dhaqanka bulsho ee qofkaasi.
==Sidoo kale fiiri==
* [[Da']]
* [[Gaboow]]
* [[Noole]]
==Linkiyo Kale==
*[http://www.helpage.org/global-agewatch/ Global AgeWatch] Statistics on population ageing and life expectancy
*HelpAge International and UNFPA (2012). [http://www.helpage.org/resources/ageing-in-the-21st-century-a-celebration-and-a-challenge/ Ageing in the 21st Century – A Celebration and A Challenge.] {{Wayback|url=http://www.helpage.org/resources/ageing-in-the-21st-century-a-celebration-and-a-challenge/ |date=20160729205540 }}
== Tixraac ==
{{reflist}}
{{gumud}}
[[Category:Noole]]
[[Category:Noole]][[Category:Xayawaan]]
[[Category:Dad]]
[[Category:Nolol]]
{{Commons|Category:Ageing}}
tphoufydp11ee8ijm70pulere7yfhtc
Beesha reer maxamed Maxad case
0
23612
240088
240050
2022-08-18T16:06:16Z
2A02:6B65:B0AC:0:DC34:94C0:B987:9D95
wikitext
text/x-wiki
Beelaha Reer Maxamed waxa ay ka koobantahay todoba jilib waxana ay deegaan ahaan deganyihiin dooxada Dibirawayn,degmada Baki,Xooray,Carawayne, Afcas, Xamarta,Cali xaydh,Bus,Bacado,Buurta Siimoodi, Xamarta,Dur-Dur cad,kalabaydh,
Hadh-wanaag,Sambabka cas,deegaanka degmada Borama ee Xarunta gobolka Awdal iyo dalka Djibouti Beesha Reer Maxamed waxa ay ka tirsantahay Beelaha Habar Muuse waxaana ay guud ahaan hoostegtaa Beelaha Maxad Case Makadoor Siciid Daauud Gadabuursi.
Waan qabiilka ugu badan Beelaha maxamed case,Reer Maxamed waa dadka ilbax ahaan ugu horeeya dadka Soomaalida taasi waxa kuu cadaynaysa: Marka la jooga qurbaha ama dalka dibadiisa in xifiisyada iyo meelaha shaqooyinka muhiimka ahi ka socdaan dadka kaliya ee aad ku arkaysaa ay yihiin dad ka soo jeeda Beesha Reer Maxamed, markaas taasi waxa ay ku tusinaysaa inay yihiin dad leh xadaarad iyo ilbaxnimo soo jireen ah.
Reer maxamed waa dad lagu yaqaano geesinimo iyo raganimo
Beesha Reer Maxamed waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida.Beesha Reer Maxamed ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Reer Maxamed waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia iyo Djibouti.
Beesha Reer Maxamed waxay caan ku tahay nabada iyo horumarka. Tan iyo ilaa heshiisyadii lagu dhisay maamulka Soomaaliland ayay beeshu martigelin, taageero, dhexdhexaadin iyo tusaalayn ku wadan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi. Waxaa intaas dheer oo beesha Reer Maxamed lagu yaqaanaa horumarinta iyo dhiirigelinta waxbarashada, caafimaadka, aqoonta iyo cilmiga.
'''Waxa kale oo ay beeshu leedahay cuqaal iyo odayo dhaqameed caan ah oo laga yaqaano inta Somalidu ay degto.'''
'''''1'''.'' Suldaanka Guud ee beelaha reer Maxamed waaa suldaan sheekh Ibraahim Cabdi Riiraash.
'''2'''. Cheif Caaqil Cali Cilmi
'''3.''' Suldaan Xaaji Daahir Awcilmi
'''4'''. Barkhad Cumar Xaaji Khayre.
'''5.'''Jiif caaqil Barkhad cilmi xirsi Xaaji lacagdoon
'''6.'''Caaqil Cali Bile Suldaan
'''7.'''Caaqil Faarax Geedi Cali
'''8'''.Caaqil Cabdi Axmed Dhidar
'''9'''.Maxamed Cabdi Gaafane
'''10'''.Nuur Maxamuud
'''11'''.Cilmi Xirsi Xaaji lacagdoon
'''XAGA SIYAASADA:'''
Reer Maxamed waxa ka dhashay siyaasiyiin badan waxana kamid ahaa:
'''1'''.Ex cali xaamud jibriil
'''2'''.Ex Axmed xaaji daahir aw cilmi
'''3'''.kornayl Mako jaamac (Ordaaye) xuseen
'''4'''.Ahmed Aden Ahmed Buuhane (current minster of Planning Somaliland).
9snqaix9de1h9sr4uvd3tw9yzowe8mv
240089
240088
2022-08-18T16:09:07Z
2A02:6B65:B0AC:0:DC34:94C0:B987:9D95
wikitext
text/x-wiki
Beelaha Reer Maxamed waxa ay ka koobantahay todoba jilib waxana ay deegaan ahaan deganyihiin dooxada Dibirawayn,degmada Baki,Xooray,Carawayne, Afcas, Xamarta,Cali xaydh,Bus,Bacado,Buurta Siimoodi, Xamarta,Dur-Dur cad,kalabaydh,
Hadh-wanaag,Sambabka cas,deegaanka degmada Borama ee Xarunta gobolka Awdal iyo dalka Djibouti Beesha Reer Maxamed waxa ay ka tirsantahay Beelaha Habar Muuse waxaana ay guud ahaan hoostegtaa Beelaha Maxad Case Makadoor Siciid Daauud Gadabuursi.
Waan qabiilka ugu badan Beelaha maxamed case,Reer Maxamed waa dadka ilbax ahaan ugu horeeya dadka Soomaalida taasi waxa kuu cadaynaysa: Marka la jooga qurbaha ama dalka dibadiisa in xifiisyada iyo meelaha shaqooyinka muhiimka ahi ka socdaan dadka kaliya ee aad ku arkaysaa ay yihiin dad ka soo jeeda Beesha Reer Maxamed, markaas taasi waxa ay ku tusinaysaa inay yihiin dad leh xadaarad iyo ilbaxnimo soo jireen ah.
Reer maxamed waa dad lagu yaqaano geesinimo iyo raganimo
Beesha Reer Maxamed waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida.Beesha Reer Maxamed ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Reer Maxamed waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia iyo Djibouti.
Beesha Reer Maxamed waxay caan ku tahay nabada iyo horumarka. Tan iyo ilaa heshiisyadii lagu dhisay maamulka Soomaaliland ayay beeshu martigelin, taageero, dhexdhexaadin iyo tusaalayn ku wadan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi. Waxaa intaas dheer oo beesha Reer Maxamed lagu yaqaanaa horumarinta iyo dhiirigelinta waxbarashada, caafimaadka, aqoonta iyo cilmiga.
'''Waxa kale oo ay beeshu leedahay cuqaal iyo odayo dhaqameed caan ah oo laga yaqaano inta Somalidu ay degto.'''
'''''1'''.'' Suldaanka Guud ee beelaha reer Maxamed waaa suldaan sheekh Ibraahim Cabdi Riiraash.
'''2'''. Cheif Caaqil Cali Cilmi
'''3.''' Suldaan Xaaji Daahir Awcilmi
'''4'''. Barkhad Cumar Xaaji Khayre.
'''5.'''Jiif caaqil Barkhad cilmi xirsi Xaaji lacagdoon
'''6.'''Caaqil Cali Bile Suldaan
'''7.'''Caaqil Faarax Geedi Cali
'''8'''.Caaqil Cabdi Axmed Dhidar
'''9'''.Maxamed Cabdi Gaafane
'''10'''.Nuur Maxamuud
'''11'''.Cilmi Xirsi Xaaji lacagdoon
'''12'''.Caaqil C/risaq Aden Ahmed Buuhane
'''XAGA SIYAASADA:'''
Reer Maxamed waxa ka dhashay siyaasiyiin badan waxana kamid ahaa:
'''1'''.Ex cali xaamud jibriil
'''2'''.Ex Axmed xaaji daahir aw cilmi
'''3'''.kornayl Mako jaamac (Ordaaye) xuseen
'''4'''.Ahmed Aden Ahmed Buuhane (current minster of Planning Somaliland).
gqzipjgiwisgksyvxd2w5f6h2cmuro1
240090
240089
2022-08-18T16:10:22Z
2A02:6B65:B0AC:0:DC34:94C0:B987:9D95
wikitext
text/x-wiki
Beelaha Reer Maxamed waxa ay ka koobantahay todoba jilib waxana ay deegaan ahaan deganyihiin dooxada Dibirawayn,degmada Baki,Xooray,Carawayne, Afcas, Xamarta,Cali xaydh,Bus,Bacado,Buurta Siimoodi, Xamarta,Dur-Dur cad,kalabaydh,
Hadh-wanaag,Sambabka cas,deegaanka degmada Borama ee Xarunta gobolka Awdal iyo dalka Djibouti Beesha Reer Maxamed waxa ay ka tirsantahay Beelaha Habar Muuse waxaana ay guud ahaan hoostegtaa Beelaha Maxad Case Makadoor Siciid Daauud Gadabuursi.
Waan qabiilka ugu badan Beelaha maxamed case,Reer Maxamed waa dadka ilbax ahaan ugu horeeya dadka Soomaalida taasi waxa kuu cadaynaysa: Marka la jooga qurbaha ama dalka dibadiisa in xifiisyada iyo meelaha shaqooyinka muhiimka ahi ka socdaan dadka kaliya ee aad ku arkaysaa ay yihiin dad ka soo jeeda Beesha Reer Maxamed, markaas taasi waxa ay ku tusinaysaa inay yihiin dad leh xadaarad iyo ilbaxnimo soo jireen ah.
Reer maxamed waa dad lagu yaqaano geesinimo iyo raganimo
Beesha Reer Maxamed waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida.Beesha Reer Maxamed ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Reer Maxamed waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia iyo Djibouti.
Beesha Reer Maxamed waxay caan ku tahay nabada iyo horumarka. Tan iyo ilaa heshiisyadii lagu dhisay maamulka Soomaaliland ayay beeshu martigelin, taageero, dhexdhexaadin iyo tusaalayn ku wadan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi. Waxaa intaas dheer oo beesha Reer Maxamed lagu yaqaanaa horumarinta iyo dhiirigelinta waxbarashada, caafimaadka, aqoonta iyo cilmiga.
'''Waxa kale oo ay beeshu leedahay cuqaal iyo odayo dhaqameed caan ah oo laga yaqaano inta Somalidu ay degto.'''
'''''1'''.'' Suldaanka Guud ee beelaha reer Maxamed waaa suldaan sheekh Ibraahim Cabdi Riiraash.
'''2'''. Cheif Caaqil Cali Cilmi
'''3.''' Suldaan Xaaji Daahir Awcilmi
'''4'''. Barkhad Cumar Xaaji Khayre.
'''5.'''Jiif caaqil Barkhad cilmi xirsi Xaaji lacagdoon
'''6.'''Caaqil Cali Bile Suldaan
'''7.'''Caaqil Faarax Geedi Cali
'''8'''.Caaqil Cabdi Axmed Dhidar
'''9'''.Maxamed Cabdi Gaafane
'''10'''.Nuur Maxamuud
'''11'''.Cilmi Xirsi Xaaji lacagdoon
'''12'''.Caaqil C/risaq Aden Ahmed Buuhane
'''XAGA SIYAASADA:'''
Reer Maxamed waxa ka dhashay siyaasiyiin badan waxana kamid ahaa:
'''1'''.Ex cali xaamud jibriil
'''2'''.Ex Axmed xaaji daahir aw cilmi
'''3'''.kornayl Mako jaamac (Ordaaye) xuseen
'''4'''.Ahmed Aden Ahmed Buuhane (current minster of Planning Somaliland).
iasvsyy4dnfsyxkxha1n377c2frxm4n
240091
240090
2022-08-18T16:11:16Z
2A02:6B65:B0AC:0:DC34:94C0:B987:9D95
wikitext
text/x-wiki
Beelaha Reer Maxamed waxa ay ka koobantahay todoba jilib waxana ay deegaan ahaan deganyihiin dooxada Dibirawayn,degmada Baki,Xooray,Carawayne, Afcas, Xamarta,Cali xaydh,Bus,Bacado,Buurta Siimoodi, Xamarta,Dur-Dur cad,kalabaydh,
Hadh-wanaag,Sambabka cas,deegaanka degmada Borama ee Xarunta gobolka Awdal iyo dalka Djibouti Beesha Reer Maxamed waxa ay ka tirsantahay Beelaha Habar Muuse waxaana ay guud ahaan hoostegtaa Beelaha Maxad Case Makadoor Siciid Daauud Gadabuursi.
Waan qabiilka ugu badan Beelaha maxamed case,Reer Maxamed waa dadka ilbax ahaan ugu horeeya dadka Soomaalida taasi waxa kuu cadaynaysa: Marka la jooga qurbaha ama dalka dibadiisa in xifiisyada iyo meelaha shaqooyinka muhiimka ahi ka socdaan dadka kaliya ee aad ku arkaysaa ay yihiin dad ka soo jeeda Beesha Reer Maxamed, markaas taasi waxa ay ku tusinaysaa inay yihiin dad leh xadaarad iyo ilbaxnimo soo jireen ah.
Reer maxamed waa dad lagu yaqaano geesinimo iyo raganimo
Beesha Reer Maxamed waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida.Beesha Reer Maxamed ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Reer Maxamed waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia iyo Djibouti.
Beesha Reer Maxamed waxay caan ku tahay nabada iyo horumarka. Tan iyo ilaa heshiisyadii lagu dhisay maamulka Soomaaliland ayay beeshu martigelin, taageero, dhexdhexaadin iyo tusaalayn ku wadan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi. Waxaa intaas dheer oo beesha Reer Maxamed lagu yaqaanaa horumarinta iyo dhiirigelinta waxbarashada, caafimaadka, aqoonta iyo cilmiga.
'''Waxa kale oo ay beeshu leedahay cuqaal iyo odayo dhaqameed caan ah oo laga yaqaano inta Somalidu ay degto.'''
'''''1'''.'' Suldaanka Guud ee beelaha reer Maxamed waaa suldaan sheekh Ibraahim Cabdi Riiraash.
'''2'''. Cheif Caaqil Cali Cilmi
'''3.''' Suldaan Xaaji Daahir Awcilmi
'''4'''. Barkhad Cumar Xaaji Khayre.
'''5.'''Jiif caaqil Barkhad cilmi xirsi Xaaji lacagdoon
'''6.'''Caaqil Cali Bile Suldaan
'''7.'''Caaqil Faarax Geedi Cali
'''8'''.Caaqil Cabdi Axmed Dhidar
'''9'''.Maxamed Cabdi Gaafane
'''10'''.Nuur Maxamuud
'''11'''.Cilmi Xirsi Xaaji lacagdoon
'''12'''.C/risaq Aden Ahmed
'''XAGA SIYAASADA:'''
Reer Maxamed waxa ka dhashay siyaasiyiin badan waxana kamid ahaa:
'''1'''.Ex cali xaamud jibriil
'''2'''.Ex Axmed xaaji daahir aw cilmi
'''3'''.kornayl Mako jaamac (Ordaaye) xuseen
'''4'''.Ahmed Aden Ahmed Buuhane (current minster of Planning Somaliland).
o56wnyuzwnl7ra48ttl8geky9u2uvbu
240092
240091
2022-08-18T16:13:06Z
2A02:6B65:B0AC:0:DC34:94C0:B987:9D95
wikitext
text/x-wiki
Beelaha Reer Maxamed waxa ay ka koobantahay todoba jilib waxana ay deegaan ahaan deganyihiin dooxada Dibirawayn,degmada Baki,Xooray,Carawayne, Afcas, Xamarta,Cali xaydh,Bus,Bacado,Buurta Siimoodi, Xamarta,Dur-Dur cad,kalabaydh,
Hadh-wanaag,Sambabka cas,deegaanka degmada Borama ee Xarunta gobolka Awdal iyo dalka Djibouti Beesha Reer Maxamed waxa ay ka tirsantahay Beelaha Habar Muuse waxaana ay guud ahaan hoostegtaa Beelaha Maxad Case Makadoor Siciid Daauud Gadabuursi.
Waan qabiilka ugu badan Beelaha maxamed case,Reer Maxamed waa dadka ilbax ahaan ugu horeeya dadka Soomaalida taasi waxa kuu cadaynaysa: Marka la jooga qurbaha ama dalka dibadiisa in xifiisyada iyo meelaha shaqooyinka muhiimka ahi ka socdaan dadka kaliya ee aad ku arkaysaa ay yihiin dad ka soo jeeda Beesha Reer Maxamed, markaas taasi waxa ay ku tusinaysaa inay yihiin dad leh xadaarad iyo ilbaxnimo soo jireen ah.
Reer maxamed waa dad lagu yaqaano geesinimo iyo raganimo
Beesha Reer Maxamed waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida.Beesha Reer Maxamed ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Reer Maxamed waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia iyo Djibouti.
Beesha Reer Maxamed waxay caan ku tahay nabada iyo horumarka. Tan iyo ilaa heshiisyadii lagu dhisay maamulka Soomaaliland ayay beeshu martigelin, taageero, dhexdhexaadin iyo tusaalayn ku wadan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi. Waxaa intaas dheer oo beesha Reer Maxamed lagu yaqaanaa horumarinta iyo dhiirigelinta waxbarashada, caafimaadka, aqoonta iyo cilmiga.
'''Waxa kale oo ay beeshu leedahay cuqaal iyo odayo dhaqameed caan ah oo laga yaqaano inta Somalidu ay degto.'''
'''''1'''.'' Suldaanka Guud ee beelaha reer Maxamed waaa suldaan sheekh Ibraahim Cabdi Riiraash.
'''2'''. Cheif Caaqil Cali Cilmi
'''3.''' Suldaan Xaaji Daahir Awcilmi
'''4'''. Barkhad Cumar Xaaji Khayre.
'''5.'''Jiif caaqil Barkhad cilmi xirsi Xaaji lacagdoon
'''6.'''Caaqil Cali Bile Suldaan
'''7.'''Caaqil Faarax Geedi Cali
'''8'''.Caaqil Cabdi Axmed Dhidar
'''9'''.Maxamed Cabdi Gaafane
'''10'''.Nuur Maxamuud
'''11'''.Cilmi Xirsi Xaaji lacagdoon
'''12'''.C/risaq Adan Ahmed
'''XAGA SIYAASADA:'''
Reer Maxamed waxa ka dhashay siyaasiyiin badan waxana kamid ahaa:
'''1'''.Ex cali xaamud jibriil
'''2'''.Ex Axmed xaaji daahir aw cilmi
'''3'''.kornayl Mako jaamac (Ordaaye) xuseen
'''4'''.Ahmed Adan Ahmed Buuhane (current minster of Planning Somaliland).
3n2ue9fumtil3bar9u2qqd4mx69jv4f
Dagaalkii Bangladesh
0
24714
240128
233642
2022-08-19T00:34:45Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
[[File:Sectors of Bangladesh Liberation War.svg|thumb|right|400px|]]
[[File:March71.PNG|thumb|right|400px|]]
[[File:1971_BDLib_poster.jpg|thumb|right|300px|]]
'''Dagaalkii Bangladesh'''
* {{Flag|Pakistan}}
* {{Flag|Bangladesh}}
==Waddnmaha Dhinac==
* {{Flag|India}} '''Bangladesh'''
* {{Flag|Saudi Arabia}} '''Pakistan'''
* '''Bhutan''' - '''Bangladesh'''
* {{Flag|United States}} '''Pakistan'''
* {{Flag|China}} '''Pakistan'''
* '''Sri Lanka''' '''Pakistan'''
* {{Flag|Jordan}} '''Pakistan'''
* {{Flag|Iran}} '''Pakistan'''
*{{Flag|Somalia}} '''Bangaladesh/ Pakistan'''
Dagaalka Jabhadda Bangladesh (Bengali: মুক্তিযুদ্ধ Mukhtijuddho), oo sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Bangladesh ee Madax-bannaanida, ama Dagaalka Jirdilka ah ee Bangladesh, wuxuu ahaa kacaan iyo iskahorimaadyo hubaal ah oo ay keentay kor u kaca dhaqdhaqaaqa qaranka ee bengaliya ka dibna waxa uu ahaa bariga Pakistan intii lagu jiray xasuuqii Bangladesh ee [[1971]]. Waxay keentay xornimada Jamhuuriyadda Dadka Bangladesh. Dagaalku wuxuu bilaabmay ka dib markii ciidamada Pakistaanku ay saldhig ka dhigteen galbeedka Pakistan oo ay saldhig ku leeyihiin hawlgalada "Operation Searchlight" ee ka dhanka ah dadka reer Pakistan maalintii habeenkii 25 Maarso 1971. Waxay raacdey nidaamkii nidaaminta nidaamka diiniga ah ee muwaadiniinta Bengali, arday, aqoonyahanno, beelaha laga tirada badan yahay iyo shaqaalaha hubaysan. Junta ayaa natiijadii ka soo baxday doorashadii [[1970]]-kii waxaana qabatay Ra'iisul-wasaare Sh. Sheikh Mujibur Rahman. Dagaalka ayaa dhacay dhammaadkii 16kii Diseembar 1971 ka dib markii West Pakistan ay isdhiibtay.
Dhulalka iyo magaalooyinka ku yaal bariga Pakistan ayaa waxay arkeen howlgallo milatari oo ballaaran iyo weeraro cirka ah oo ay ku xakamaynayaan ficil la'aanta madaniga ah ee la sameeyay ka dib markii ay dhacday doorashadii 1970-kii. Ciidanka Pakistan oo taageersanaa Islaamiyiinta, ayaa abuuray maleeshiyooyin xagjirnimo ah - Razakar, Al-Badr iyo Al-Shams - si ay u caawiyaan inta lagu jiro weerarrada dadka maxalliga ah. [14] [15] [16] [ 17] Urdu-ku hadla Biharis ee Bangladesh (Qowmiyadaha tirada yar) ayaa sidoo kale lagu taageerayay ciidamada Pakistan. Xubno ka tirsan millatariga Pakistan iyo taageerada maliishiyada ee ku lugta leh dilal ballaaran, tarxiil iyo kufsi-cololeed. Caasimadda Dhaka waxay ahayd goobo xasaasi ah oo ay ka mid yihiin xasuuqii Jaamacadda Dhaka iyo Dhaka. Qiyaastii 10 milyan oo qaxooti Bengaal ah ayaa u qaxay dalalka deriska ah, halka 30 milyan oo qofna ay gudaha ku barokaceen. [18] Dagaalyahanka madaniga ahi wuxuu u dhexeeyaa dadka ajnebiga ah ee ku nool Bengalis iyo Urdun. Aqoon isweydaarsi tacliineed ayaa ka soo horjeeda in xasuuqyada ay geysteen millatariga Pakistan ay yihiin xasuuq.
==warka==
* http://www.newsonair.com/News?title=Nation-remembers-India%26%2339%3Bs-stellar-victory-over-Pakistan-in-1971-war-%26-birth-of-Bangladesh-on-Vijay-Diwas&id=406168{{Dead link|date=Bisha Sideedaad 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* https://www.aljazeera.com/opinions/2019/12/16/remembering-the-war-of-1971-in-east-pakistan
* https://pressboltnews.com/indian-army-chief-expresses-concern-over-chinas-bri-lauds-ties-with-nepal-and-bangladesh/
==sido kale fiiri==
* [[Liska Dagaalka Aasiya]]
[[Category:Bangladesh]]
m456n1suuwl65gwichcl3y8lkjjf8fz
Beesha Maxamed Case
0
25404
240136
224941
2022-08-19T01:39:00Z
197.231.201.218
wikitext
text/x-wiki
[[Beesha Bahabar Aadan]] Bahabar Aadan (Gadabuursi)
----------------------------------
.
Hordhaca
----------
Beesha Bahabar Aadan waa mid kamid ah Beelaha Soomaalida. Gaar ahaan Beelaha Direed (Dir).
.
Diin
-----
Muslim 100%
.
Luuqad
-------
Soomaali , Carabi , Oromo, Ingiriis iyo Amxaari
.
{|class="wikitable sortable"
|+ Reeraha iyo Qabiilada Beesha Gadabuursi
!Magaca
! class="unsortable" |Tirada Qabiilada
!Magacyada Qabiilada
!Deegaanka
!Sharaxaad Kooban
|-
| [[
| Beesha Maxamed Case || lix qabiil (6) reerood ||
* Reer Maxamed * Bahabar Celi * Bahabar Aadan * Bahabar Abokor * Bahabar Muuse * Abrayn
|| Dalka [[Somaliland]]:
* Magaalada [[Saylac]], [[Lughaya]], [[Caasha cado]], [[Gaarisa]], [[lowyacado]], [[Bulahaar]], [[Wajaale]], [[Gabiley]], [[Cali Xaydh]], Fardo lagu xidh, Weeraar, Cabdulqaadir, iyo Garbo raaxo.
Dalka [[Jabuuti]]:
* Magaalada [[Jabuuti]]
||
* Waa tiir ka mid ah sadexda tiir ee Beesha.
* Waa waaxda kowaad ee ugu geesisan uguna dagaal yahansan Beesha.
* Waa mida labaad ee ugu ganacsiga badan Beesha.
|}
Abtirisiin
--------------
Bahabar Aadan > Maxamed Case > Makadoor > Sh. Maxamuud ( Gadabuursi / Samaroon )
.
Beelaha Bahabar Aadan dhalasho ahaan waxa la dhashay Labo Gabdhood iyo (3) Wiil (Beelood) oo ilma Maxamed Case ah oo kala ah:
.
1.(Bahabar Aadan) <----> Aadan Maxamed Case
2.(Bahabar Celi) <---- Xuseen Maxamed Case
3.(Habar Muuse) <----> Muuse Maxamed Case
4.Bahabar Abokor) <----> Abokor Maxamed Case
Beelaha Bahabar Aadan
----------------------
Beelaha Bahabar Aadan waa (5) Beelood oo kala ah:
1. Ree Raagsaale
2. Ree Cawl
3. Bahabar Cabdule
4. Bayabare
5. Ree Xuseen.
Deegaanada Bahabar Aadan
-----------------------------
Beelaha Bahabar Aadan waxay degaan wadamada Geeska Africa
1. Somaliland (Somalia)
3. Itoobiya (Ethiopia)
4. Jabuuti (Djibouti).
1. Somaliland :
-----------------------
A. (Maroodijeex) :-
A1. Hargaysa A2. Gabiley A2. Wajaale A3. Xuushalay A4. Kalabaydh A5. Balayga Cas A6. Isha-Gudban A7. Laaca A8. ILmadado A9. Boocda A10. Botor A11. Buss A12. Mashruuca (Banka-Wajasle) A13. Ceel-Bardaal A14. Buqdhada A15. Seemaal A16 Kaxda A17 A18
B. (Awdal):-
-------------------
B1. Boorama B2. Saylac B3. Ceel-sheekh B4. Lughaya B5. Baki B6. Siimoodi B7. Lowyacado B8. Qabri-Baxar B9. Tuurka B10. CaliXaydh B11.
C. (Saaxil)
A1. Bulaxaar A2. A3. A4. A5. A6
2. Ethiopia
-----------------
C Kilinka Shanaad
C. Jigjiga C1. Awbare C2 . Wajaale C3. Gobyaray C4. Lafaciise C5. Sheed-dheer C6. C7. C8
3. Jabuuti (Djibouti)
----------------------
A. (Jabuuti)
A. Jabuuti A2. Lowyacado A3 Xaafada lixaad A4 Xaafada Todobaad
Deegaan Juquraafi
-----------------------------
Beesha Bahabar Aadan ayaa deegaanadeedu ka wada kooban yihiin Ban-joog iyo Qorax Joog. Dhul xeebeed , Buuralay, Dhul Beereed, Dhul Ban oo kala ah Oogo iyo Nugaal. Bahabar Aadan waa dad xoolo dhaqato iyo Beeralay ah.
Siyaasada Xukunka Dawladaha
-----------------------------
Beesha Bahabar Aadan
Beesha Bahabar Aadan waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida. Bahabar Aadan waa hogaamiyayaashii Boqortooyadii Adal (Adal Empire) boqortooyadii Cadal. Beesha Bahabar Aadan ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Bahabar Aadan waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia, Djibouti iyo Ethiopia. Bahabar Aadan waa beesha badiyaa noqota Wasiirka beelaha Maxamed Case. Sidoo kale, waxay xildhibaano deegaan iyo wakiilo ku lee yihiin Awdal iyo Maroodijeex iyo Dalka Jabuuti.
Dhaqaale
---------
Waa dad xoolo dhaqato Beeralay ah sidookale nolashooda ka kaba ganacsiyo yaryar, xoogaa ganacsi waawayn iyo shaqaalenimo.
Dadka Caanka Ah Bahabar Aadan
------------------------------
Gudoomiye Ku xigeenka Golaha Shacabka Soomaliya Xildhibaan Xildhibaan Axmed Dhimbiil Rooble (Casoowe)
Wasiirka Wasaaradda Horumarinta Caafimaadka Jamhuuriyadda Somaliland Cumar Cali Cabdilaahi
Wasiirka WASAARADDA Qorshaynta Jamhuuriyadda Somaliland Prof Axmed Xasan Caafi
Gudoomiye Ku Xigeenka Baarlamaanka Soomaaliya Prof Casoowe Axmed Bare Dhimbiil
Wasiirka Wasaaradda Cadaalada Jamhuuriyadda Somaliland Axmed Xasan Caafi
Waaiirka Wasaaradda Qorshaynta Iyo Horumarinta Qaranka Cumar Cali Cabdilaahi
Agaasimaha Guud Ee Wasaaradda Ganacsiga, Warshadaha iyo Dalxiiska Jamhuuriyadda Somaliland Dr. Abddirashiid Axmed Guuleed Sumal.
Suldaanka Guud Ee Beelaha Gadabuursi Ee Dalka Itoobiya Suldaan Muuse Axmed
Suldaanka Guud Ee Beelaha Maxamed Case Ee Soonaliya (Koonfurta Somaliya) Suldaan Xuseen Nuur.
1. Dr. Cabdillaahi Xasan Jaamac (Moscow)
2. Xildhibaan Axmed Rooble Dhimbiil (Casoowe)
3. Cornell. Saed Xuseen Caynaan (Sanyare)
4. Eng. Cabdiraxiin Axmed Nadiif
5. Prof. Xuseen Maxamed Caynaan (Ilkacase) LOWYER
6. Wasiir Cumar Cali Cabdilaahi (Cumar dheere)
7. Prof. Cumar (Cumar Gadhka)
8. Cornel. Sh Cismaan Axmed Ibraahim
9. Dr. Cabdiraxmaan Jaamac Hadi
10. Ganacsade Maxamed Dahir Mixile
11. Ganacsade Xuseen Daahir Ismaaciil
12. Aqoon. Cabdirashiid Dayib Cabdi
13. Prof Salebaan Yuusuf Riirash (S.Qoordheere)
14. Xildhibaan Cali Obsiiye Diiriye (Cali Gabiley)
15. Dr. Cabdirashiid Axmed Guuleed (Sumal)
16. Prof. Axmed Xasan Caafi (Axmed Caafi)
17. Xildhibaan Cabdillaahi Xuseen Nuur ( Abdalle Boss)
18. Prof. Maxamed Axmed Wayrax (Wayrax)
19. Eng. Maxamed Haaruun
20. Eng. Maxamed Xuseen Alaale (Max'ed Caruur)
21. General. Aadan Nadiif Bookh
22. Ganacsade Abubakar Muuse Axmed (BBK)
23. Dr Xuseen Aadan Xasan
24. Prof. Abdirisak Iidle Aw Cabdi
25. Eng Xuseen Daahir Mixile
26. Eng. Jimcaale Axmed Daahir
27. Xildhibaan Axmed Rooble (Xildh: Casoowe)
28. Xildhiban.Muxumed Jamac Hadi (Jar-iskaxuur)
29. Siyaasi Xaashi Cabdilahi Orax (Xashi Afwayne)
30. Eng. Maxamed Xasan Cumar (Eng Gande)
31. Ganacsade. Muuse Jaamac Cabdi
32. Fanaanad. Aamina Cabdilaahi Xirsi Halafoo
33. Dr. Cabdiraxmaan Sh.Cismaan Daahie
34. Eng. Xuseen Samaale Boqore (Eng X. Samale)
35. Suldaan Muuse Axmed (Suldaan Muuse Quful)
36. Caaqil. Xasan Caynaan Buux (Xasan Fanaan)
37. Chief Caaqil. X. Cismaan Caynaan Nuur Xildiid
38. Chief Caaqil. Cabdi Xasan Cumar Xildiid
39. Sheekh. Cabdilahi Jaamac Warsame
40. Ganacsade. khadar Dahir Cadare
41. Sheekh Cumar Xasan
42. Ganacsade Xuseen Liibaan ( FilGa) Jabuuti
43. Eng. Axmed Cilmi Bangub (Eng. Aboor)
44. Dr. Muxuyadiin Ismaaciil Nadiif
45. Ganacsade Xuseen (Dayr)
46. Ganacsade Cabdilaahi Caynaan Nuur Xildiid
47. Ganacsade. Cabdiqaadir Cali Cabdi
48. Gaashaale Sare. Taliye Dayib Ibraahim Taani
49. Aqoonyahan. Wehel Xuseen Alaale (Wehel)
50. Siyaasi. Xaashi Cabdilaahi Orax
51. Saxafi. Wariye Maxamed Caqli Hadi
52. Dr. Sakariye Jaamac Cabdi
53. Saxafi. Wariye Abokor Xasan Caafi (Caafi)
54. Dr. Cabdiraxmaan Cilmi Obsiiye (Dr. Obsiiye)
55. Xildhibaan Faadumo Djibouti
56. Suldaan Xuseen Nuur
Suldaanka Guud Ee Beelaha Maxamed Case Ee Koonfurta Soomaaliya.
57. Xildhibaan Maxamed Xasan Waqooyi
58. Gaashaale Sare. Mustafe Xasan Caafi
59. Siyaasiyad Kaltuun Haaruun Maxamed
Gudoomiyaha garabka hweenka ee Kulmiye
60. Ganacsade Xasan Daahir
61. Dr. Axmed Jaamac Cabdi (Ahmed AK)
62. Eng. Farxaan Carab Iibaan
63. Eng. Cabdicasiis Dayib Cabdi
64- Eng Cabdi Nuur Barkhad ( ina Nuur waraabe)
65. Wasiir Axmed Xasan Caafi
66.Wasiir Cumar Cali Cabdilaahi
67. Agaaaime Dr. Cabdirashiid Axmed Guuleed (Sumal)
68. Siyaasi Cabbdishakur Maxamed Xasan
Abdishakur Gande
ldavtcis9u65l5vb673odsulwheu6de
240137
240136
2022-08-19T01:39:55Z
197.231.201.218
wikitext
text/x-wiki
[[Beesha Bahabar Aadan]] Bahabar Aadan (Gadabuursi)
----------------------------------
.
Hordhaca
----------
Beesha Bahabar Aadan waa mid kamid ah Beelaha Soomaalida. Gaar ahaan Beelaha Direed (Dir).
.
Diin
-----
Muslim 100%
.
Luuqad
-------
Soomaali , Carabi , Oromo, Ingiriis iyo Amxaari
.
{|class="wikitable sortable"
|+ Reeraha iyo Qabiilada Beesha Gadabuursi
!Magaca
! class="unsortable" |Tirada Qabiilada
!Magacyada Qabiilada
!Deegaanka
!Sharaxaad Kooban
|-
| [[
| Beesha Maxamed Case || lix qabiil (6) reerood ||
* Reer Maxamed * Bahabar Celi * Bahabar Aadan * Bahabar Abokor * Bahabar Muuse * Abrayn
|| Dalka [[Somaliland]]:
* Magaalada [[Saylac]], [[Lughaya]], [[Caasha cado]], [[Gaarisa]], [[lowyacado]], [[Bulahaar]], [[Wajaale]], [[Gabiley]], [[Cali Xaydh]], Fardo lagu xidh, Weeraar, Cabdulqaadir, iyo Garbo raaxo.
Dalka [[Jabuuti]]:
* Magaalada [[Jabuuti]]
||
* Waa tiir ka mid ah sadexda tiir ee Beesha.
* Waa waaxda kowaad ee ugu geesisan uguna dagaal yahansan Beesha.
* Waa mida labaad ee ugu ganacsiga badan Beesha.
|}
Abtirisiin
--------------
Bahabar Aadan > Maxamed Case > Makadoor > Sh. Maxamuud ( Gadabuursi / Samaroon )
.
Beelaha Bahabar Aadan dhalasho ahaan waxa la dhashay Labo Gabdhood iyo (3) Wiil (Beelood) oo ilma Maxamed Case ah oo kala ah:
.
1.(Bahabar Aadan) <----> Aadan Maxamed Case
2.(Bahabar Celi) <---- Xuseen Maxamed Case
3.(Habar Muuse) <----> Muuse Maxamed Case
4.Bahabar Abokor) <----> Abokor Maxamed Case
Beelaha Bahabar Aadan
----------------------
Beelaha Bahabar Aadan waa (5) Beelood oo kala ah:
1. Ree Raagsaale
2. Ree Cawl
3. Bahabar Cabdule
4. Bayabare
5. Ree Xuseen.
Deegaanada Bahabar Aadan
-----------------------------
Beelaha Bahabar Aadan waxay degaan wadamada Geeska Africa
1. Somaliland (Somalia)
3. Itoobiya (Ethiopia)
4. Jabuuti (Djibouti).
1. Somaliland :
-----------------------
A. (Maroodijeex) :-
A1. Hargaysa A2. Gabiley A2. Wajaale A3. Xuushalay A4. Kalabaydh A5. Balayga Cas A6. Isha-Gudban A7. Laaca A8. ILmadado A9. Boocda A10. Botor A11. Buss A12. Mashruuca (Banka-Wajasle) A13. Ceel-Bardaal A14. Buqdhada A15. Seemaal A16 Kaxda A17 A18
B. (Awdal):-
-------------------
B1. Boorama B2. Saylac B3. Ceel-sheekh B4. Lughaya B5. Baki B6. Siimoodi B7. Lowyacado B8. Qabri-Baxar B9. Tuurka B10. CaliXaydh B11.
C. (Saaxil)
A1. Bulaxaar A2. A3. A4. A5. A6
2. Ethiopia
-----------------
C Kilinka Shanaad
C. Jigjiga C1. Awbare C2 . Wajaale C3. Gobyaray C4. Lafaciise C5. Sheed-dheer C6. C7. C8
3. Jabuuti (Djibouti)
----------------------
A. (Jabuuti)
A. Jabuuti A2. Lowyacado A3 Xaafada lixaad A4 Xaafada Todobaad
Deegaan Juquraafi
-----------------------------
Beesha Bahabar Aadan ayaa deegaanadeedu ka wada kooban yihiin Ban-joog iyo Qorax Joog. Dhul xeebeed , Buuralay, Dhul Beereed, Dhul Ban oo kala ah Oogo iyo Nugaal. Bahabar Aadan waa dad xoolo dhaqato iyo Beeralay ah.
Siyaasada Xukunka Dawladaha
-----------------------------
Beesha Bahabar Aadan
Beesha Bahabar Aadan waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida. Bahabar Aadan waa hogaamiyayaashii Boqortooyadii Adal (Adal Empire) boqortooyadii Cadal. Beesha Bahabar Aadan ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Bahabar Aadan waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia, Djibouti iyo Ethiopia. Bahabar Aadan waa beesha badiyaa noqota Wasiirka beelaha Maxamed Case. Sidoo kale, waxay xildhibaano deegaan iyo wakiilo ku lee yihiin Awdal iyo Maroodijeex iyo Dalka Jabuuti.
Dhaqaale
---------
Waa dad xoolo dhaqato Beeralay ah sidookale nolashooda ka kaba ganacsiyo yaryar, xoogaa ganacsi waawayn iyo shaqaalenimo.
Dadka Caanka Ah Bahabar Aadan
------------------------------
Gudoomiye Ku xigeenka Golaha Shacabka Soomaliya Xildhibaan Xildhibaan Axmed Dhimbiil Rooble (Casoowe)
Wasiirka Wasaaradda Horumarinta Caafimaadka Jamhuuriyadda Somaliland Cumar Cali Cabdilaahi
Wasiirka WASAARADDA Qorshaynta Jamhuuriyadda Somaliland Prof Axmed Xasan Caafi
Gudoomiye Ku Xigeenka Baarlamaanka Soomaaliya Prof Casoowe Axmed Bare Dhimbiil
Wasiirka Wasaaradda Cadaalada Jamhuuriyadda Somaliland Axmed Xasan Caafi
Waaiirka Wasaaradda Qorshaynta Iyo Horumarinta Qaranka Cumar Cali Cabdilaahi
Agaasimaha Guud Ee Wasaaradda Ganacsiga, Warshadaha iyo Dalxiiska Jamhuuriyadda Somaliland Dr. Abddirashiid Axmed Guuleed Sumal.
Suldaanka Guud Ee Beelaha Gadabuursi Ee Dalka Itoobiya Suldaan Muuse Axmed
Suldaanka Guud Ee Beelaha Maxamed Case Ee Soonaliya (Koonfurta Somaliya) Suldaan Xuseen Nuur.
1. Dr. Cabdillaahi Xasan Jaamac (Moscow)
2. Xildhibaan Axmed Rooble Dhimbiil (Casoowe)
3. Cornell. Saed Xuseen Caynaan (Sanyare)
4. Eng. Cabdiraxiin Axmed Nadiif
5. Prof. Xuseen Maxamed Caynaan (Ilkacase) LOWYER
6. Wasiir Cumar Cali Cabdilaahi (Cumar dheere)
7. Prof. Cumar (Cumar Gadhka)
8. Cornel. Sh Cismaan Axmed Ibraahim
9. Dr. Cabdiraxmaan Jaamac Hadi
10. Ganacsade Maxamed Dahir Mixile
11. Ganacsade Xuseen Daahir Ismaaciil
12. Aqoon. Cabdirashiid Dayib Cabdi
13. Prof Salebaan Yuusuf Riirash (S.Qoordheere)
14. Xildhibaan Cali Obsiiye Diiriye (Cali Gabiley)
15. Dr. Cabdirashiid Axmed Guuleed (Sumal)
16. Prof. Axmed Xasan Caafi (Axmed Caafi)
17. Xildhibaan Cabdillaahi Xuseen Nuur ( Abdalle Boss)
18. Prof. Maxamed Axmed Wayrax (Wayrax)
19. Eng. Maxamed Haaruun
20. Eng. Maxamed Xuseen Alaale (Max'ed Caruur)
21. General. Aadan Nadiif Bookh
22. Ganacsade Abubakar Muuse Axmed (BBK)
23. Dr Xuseen Aadan Xasan
24. Prof. Abdirisak Iidle Aw Cabdi
25. Eng Xuseen Daahir Mixile
26. Eng. Jimcaale Axmed Daahir
27. Xildhibaan Axmed Rooble (Xildh: Casoowe)
28. Xildhiban.Muxumed Jamac Hadi (Jar-iskaxuur)
29. Siyaasi Xaashi Cabdilahi Orax (Xashi Afwayne)
30. Eng. Maxamed Xasan Cumar (Eng Gande)
31. Ganacsade. Muuse Jaamac Cabdi
32. Fanaanad. Aamina Cabdilaahi Xirsi Halafoo
33. Dr. Cabdiraxmaan Sh.Cismaan Daahie
34. Eng. Xuseen Samaale Boqore (Eng X. Samale)
35. Suldaan Muuse Axmed (Suldaan Muuse Quful)
36. Caaqil. Xasan Caynaan Buux (Xasan Fanaan)
37. Chief Caaqil. X. Cismaan Caynaan Nuur Xildiid
38. Chief Caaqil. Cabdi Xasan Cumar Xildiid
39. Sheekh. Cabdilahi Jaamac Warsame
40. Ganacsade. khadar Dahir Cadare
41. Sheekh Cumar Xasan
42. Ganacsade Xuseen Liibaan ( FilGa) Jabuuti
43. Eng. Axmed Cilmi Bangub (Eng. Aboor)
44. Dr. Muxuyadiin Ismaaciil Nadiif
45. Ganacsade Xuseen (Dayr)
46. Ganacsade Cabdilaahi Caynaan Nuur Xildiid
47. Ganacsade. Cabdiqaadir Cali Cabdi
48. Gaashaale Sare. Taliye Dayib Ibraahim Taani
49. Aqoonyahan. Wehel Xuseen Alaale (Wehel)
50. Siyaasi. Xaashi Cabdilaahi Orax
51. Saxafi. Wariye Maxamed Caqli Hadi
52. Dr. Sakariye Jaamac Cabdi
53. Saxafi. Wariye Abokor Xasan Caafi (Caafi)
54. Dr. Cabdiraxmaan Cilmi Obsiiye (Dr. Obsiiye)
55. Xildhibaan Faadumo Djibouti
56. Suldaan Xuseen Nuur
Suldaanka Guud Ee Beelaha Maxamed Case Ee Koonfurta Soomaaliya.
57. Xildhibaan Maxamed Xasan Waqooyi
58. Gaashaale Sare. Mustafe Xasan Caafi
59. Siyaasiyad Kaltuun Haaruun Maxamed
Gudoomiyaha garabka hweenka ee Kulmiye
60. Ganacsade Xasan Daahir
61. Dr. Axmed Jaamac Cabdi (Ahmed AK)
62. Eng. Farxaan Carab Iibaan
63. Eng. Cabdicasiis Dayib Cabdi
64- Eng Cabdi Nuur Barkhad ( ina Nuur waraabe)
65. Wasiir Axmed Xasan Caafi
66.Wasiir Cumar Cali Cabdilaahi
67. Agaaaime Dr. Cabdirashiid Axmed Guuleed (Sumal)
68. Siyaasi Cabbdishakur Maxamed Xasan
Abdishakur Gande
69.
70.
d04zm0gvodhfnjfw3b9ajwdp9cabrt3
240138
240137
2022-08-19T01:43:39Z
197.231.201.218
wikitext
text/x-wiki
[[Beesha Bahabar Aadan]] Bahabar Aadan (Gadabuursi)
----------------------------------
.
Hordhaca
----------
Beesha Bahabar Aadan waa mid kamid ah Beelaha Soomaalida. Gaar ahaan Beelaha Direed (Dir).
.
Diin
-----
Muslim 100%
.
Luuqad
-------
Soomaali , Carabi , Oromo, Ingiriis iyo Amxaari
.
{|class="wikitable sortable"
|+ Reeraha iyo Qabiilada Beesha Gadabuursi
!Magaca
! class="unsortable" |Tirada Qabiilada
!Magacyada Qabiilada
!Deegaanka
!Sharaxaad Kooban
|-
| [[
| Beesha Maxamed Case || lix qabiil (6) reerood ||
* Reer Maxamed * Bahabar Celi * Bahabar Aadan * Bahabar Abokor * Bahabar Muuse * Abrayn
|| Dalka [[Somaliland]]:
* Magaalada [[Saylac]], [[Lughaya]], [[Caasha cado]], [[Gaarisa]], [[lowyacado]], [[Bulahaar]], [[Wajaale]], [[Gabiley]], [[Cali Xaydh]], Fardo lagu xidh, Weeraar, Cabdulqaadir, iyo Garbo raaxo.
Dalka [[Jabuuti]]:
* Magaalada [[Jabuuti]]
||
* Waa tiir ka mid ah sadexda tiir ee Beesha.
* Waa waaxda kowaad ee ugu geesisan uguna dagaal yahansan Beesha.
* Waa mida labaad ee ugu ganacsiga badan Beesha.
|}
Abtirisiin
--------------
Bahabar Aadan > Maxamed Case > Makadoor > Sh. Maxamuud ( Gadabuursi / Samaroon )
.
Beelaha Bahabar Aadan dhalasho ahaan waxa la dhashay Labo Gabdhood iyo (3) Wiil (Beelood) oo ilma Maxamed Case ah oo kala ah:
.
1.(Bahabar Aadan) <----> Aadan Maxamed Case
2.(Bahabar Celi) <---- Xuseen Maxamed Case
3.(Habar Muuse) <----> Muuse Maxamed Case
4.Bahabar Abokor) <----> Abokor Maxamed Case
Beelaha Bahabar Aadan
----------------------
Beelaha Bahabar Aadan waa (5) Beelood oo kala ah:
1. Ree Raagsaale
2. Ree Cawl
3. Bahabar Cabdule
4. Bayabare
5. Ree Xuseen.
Deegaanada Bahabar Aadan
-----------------------------
Beelaha Bahabar Aadan waxay degaan wadamada Geeska Africa
1. Somaliland (Somalia)
3. Itoobiya (Ethiopia)
4. Jabuuti (Djibouti).
1. Somaliland :
-----------------------
A. (Maroodijeex) :-
A1. Hargaysa A2. Gabiley A2. Wajaale A3. Xuushalay A4. Kalabaydh A5. Balayga Cas A6. Isha-Gudban A7. Laaca A8. ILmadado A9. Boocda A10. Botor A11. Buss A12. Mashruuca (Banka-Wajasle) A13. Ceel-Bardaal A14. Buqdhada A15. Seemaal A16 Kaxda A17 A18
B. (Awdal):-
-------------------
B1. Boorama B2. Saylac B3. Ceel-sheekh B4. Lughaya B5. Baki B6. Siimoodi B7. Lowyacado B8. Qabri-Baxar B9. Tuurka B10. CaliXaydh B11.
C. (Saaxil)
A1. Bulaxaar A2. A3. A4. A5. A6
2. Ethiopia
-----------------
C Kilinka Shanaad
C. Jigjiga C1. Awbare C2 . Wajaale C3. Gobyaray C4. Lafaciise C5. Sheed-dheer C6. C7. C8
3. Jabuuti (Djibouti)
----------------------
A. (Jabuuti)
A. Jabuuti A2. Lowyacado A3 Xaafada lixaad A4 Xaafada Todobaad
Deegaan Juquraafi
-----------------------------
Beesha Bahabar Aadan ayaa deegaanadeedu ka wada kooban yihiin Ban-joog iyo Qorax Joog. Dhul xeebeed , Buuralay, Dhul Beereed, Dhul Ban oo kala ah Oogo iyo Nugaal. Bahabar Aadan waa dad xoolo dhaqato iyo Beeralay ah.
Siyaasada Xukunka Dawladaha
-----------------------------
Beesha Bahabar Aadan
Beesha Bahabar Aadan waa Beelaha hogaanka siyaasadeed maamul majaraha u haya dawladaha Soomaalida. Bahabar Aadan waa hogaamiyayaashii Boqortooyadii Adal (Adal Empire) boqortooyadii Cadal. Beesha Bahabar Aadan ayaa ilaa wakhtigan saamayn wayn kuleh ama u taliya siyaasada dawladaha Geeska ama dawladaha Soomaalida. Siyaasiyiinta Bahabar Aadan waa kuwa badiyaa Beelaha Gadabuursi ama Maxamed Case u matala kuraasta saami siyaasadeed ee Somaliland, Somalia, Djibouti iyo Ethiopia. Bahabar Aadan waa beesha badiyaa noqota Wasiirka beelaha Maxamed Case. Sidoo kale, waxay xildhibaano deegaan iyo wakiilo ku lee yihiin Awdal iyo Maroodijeex iyo Dalka Jabuuti.
Dhaqaale
---------
Waa dad xoolo dhaqato Beeralay ah sidookale nolashooda ka kaba ganacsiyo yaryar, xoogaa ganacsi waawayn iyo shaqaalenimo.
Dadka Caanka Ah Bahabar Aadan
------------------------------
Gudoomiye Ku xigeenka Golaha Shacabka Soomaliya Xildhibaan Xildhibaan Axmed Dhimbiil Rooble (Casoowe)
Wasiirka Wasaaradda Horumarinta Caafimaadka Jamhuuriyadda Somaliland Cumar Cali Cabdilaahi
Wasiirka WASAARADDA Qorshaynta Jamhuuriyadda Somaliland Prof Axmed Xasan Caafi
Gudoomiye Ku Xigeenka Baarlamaanka Soomaaliya Prof Casoowe Axmed Bare Dhimbiil
Wasiirka Wasaaradda Cadaalada Jamhuuriyadda Somaliland Axmed Xasan Caafi
Waaiirka Wasaaradda Qorshaynta Iyo Horumarinta Qaranka Cumar Cali Cabdilaahi
Agaasimaha Guud Ee Wasaaradda Ganacsiga, Warshadaha iyo Dalxiiska Jamhuuriyadda Somaliland Dr. Abddirashiid Axmed Guuleed Sumal.
Suldaanka Guud Ee Beelaha Gadabuursi Ee Dalka Itoobiya Suldaan Muuse Axmed
Suldaanka Guud Ee Beelaha Maxamed Case Ee Soonaliya (Koonfurta Somaliya) Suldaan Xuseen Nuur.
1. Dr. Cabdillaahi Xasan Jaamac (Moscow)
2. Xildhibaan Axmed Rooble Dhimbiil (Casoowe)
3. Cornell. Saed Xuseen Caynaan (Sanyare)
4. Eng. Cabdiraxiin Axmed Nadiif
5. Prof. Xuseen Maxamed Caynaan (Ilkacase) LOWYER
6. Wasiir Cumar Cali Cabdilaahi (Cumar dheere)
7. Prof. Cumar ()
8. Cornel. Sh Cismaan Axmed Ibraahim
9. Dr. Cabdiraxmaan Jaamac Hadi
10. Ganacsade Maxamed Dahir Mixile
11. Ganacsade Xuseen Daahir Ismaaciil
12. Aqoon. Cabdirashiid Dayib Cabdi
13. Prof Salebaan Yuusuf Riirash (S.Qoordheere)
14. Xildhibaan Cali Obsiiye Diiriye (Cali Gabiley)
15. Dr. Cabdirashiid Axmed Guuleed (Sumal)
16. Prof. Axmed Xasan Caafi (Axmed Caafi)
17. Xildhibaan Cabdillaahi Xuseen Nuur ( Abdalle Boss)
18. Prof. Maxamed Axmed Wayrax (Wayrax)
19. Eng. Maxamed Haaruun
20. Eng. Maxamed Xuseen Alaale (Max'ed Caruur)
21. General. Aadan Nadiif Bookh
22. Ganacsade Abubakar Muuse Axmed (BBK)
23. Dr Xuseen Aadan Xasan
24. Prof. Abdirisak Iidle Aw Cabdi
25. Eng Xuseen Daahir Mixile
26. Eng. Jimcaale Axmed Daahir
27. Xildhibaan Axmed Rooble (Xildh: Casoowe)
28. Xildhiban.Muxumed Jamac Hadi (Jar-iskaxuur)
29. Siyaasi Xaashi Cabdilahi Orax (Xashi Afwayne)
30. Eng. Maxamed Xasan Cumar (Eng Gande)
31. Ganacsade. Muuse Jaamac Cabdi
32. Fanaanad. Aamina Cabdilaahi Xirsi Halafoo
33. Dr. Cabdiraxmaan Sh.Cismaan Daahie
34. Eng. Xuseen Samaale Boqore (Eng X. Samale)
35. Suldaan Muuse Axmed (Suldaan Muuse Quful)
36. Caaqil. Xasan Caynaan Buux (Xasan Fanaan)
37. Chief Caaqil. X. Cismaan Caynaan Nuur Xildiid
38. Chief Caaqil. Cabdi Xasan Cumar Xildiid
39. Sheekh. Cabdilahi Jaamac Warsame
40. Ganacsade. khadar Dahir Cadare
41. Sheekh Cumar Xasan
42. Ganacsade Xuseen Liibaan ( FilGa) Jabuuti
43. Eng. Axmed Cilmi Bangub (Eng. Aboor)
44. Dr. Muxuyadiin Ismaaciil Nadiif
45. Ganacsade Xuseen (Dayr)
46. Ganacsade Cabdilaahi Caynaan Nuur Xildiid
47. Ganacsade. Cabdiqaadir Cali Cabdi
48. Gaashaale Sare. Taliye Dayib Ibraahim Taani
49. Aqoonyahan. Wehel Xuseen Alaale (Wehel)
50. Siyaasi. Xaashi Cabdilaahi Orax
51. Saxafi. Wariye Maxamed Caqli Hadi
52. Dr. Sakariye Jaamac Cabdi
53. Saxafi. Wariye Abokor Xasan Caafi (Caafi)
54. Dr. Cabdiraxmaan Cilmi Obsiiye (Dr. Obsiiye)
55. Xildhibaan Faadumo Djibouti
56. Suldaan Xuseen Nuur
Suldaanka Guud Ee Beelaha Maxamed Case Ee Koonfurta Soomaaliya.
57. Xildhibaan Maxamed Xasan Waqooyi
58. Gaashaale Sare. Mustafe Xasan Caafi
59. Siyaasiyad Kaltuun Haaruun Maxamed
Gudoomiyaha garabka hweenka ee Kulmiye
60. Ganacsade Xasan Daahir
61. Dr. Axmed Jaamac Cabdi (Ahmed AK)
62. Eng. Farxaan Carab Iibaan
63. Eng. Cabdicasiis Dayib Cabdi
64- Eng Cabdi Nuur Barkhad ( ina Nuur waraabe)
65. Wasiir Axmed Xasan Caafi
66.Wasiir Cumar Cali Cabdilaahi
67. Agaaaime Dr. Cabdirashiid Axmed Guuleed (Sumal)
68. Siyaasi Cabbdishakur Maxamed Xasan
Abdishakur Gande
69.
70.
27ioxapzdbnr6gm9cxq90a54i0gp1dg
Doorashooyinka Somalia 2021
0
32159
240131
221044
2022-08-19T00:53:52Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
Doorashooyinka Somalia 2021
{{Flag|Somalia}} '''Doorashooyinka Somalia 2021'''
*'''Fatah doorashaha''':
Doorashooyinka ka socda Africa ee la doorto ee [[Soomaaliya]], xisbi ahaan waxaa jira Soomaali, bariga qaarada afrika somalia waxay qabataa doorasho 4tii sanaba mar waxayna ku jirtaa heerka doorashada sharci dajinta ee Afrika.
* [[2021]]
==warka Doorashooyinka Somalia 2021==
* https://www.dw.com/en/somalia-holds-emergency-talks-over-election-crisis/a-56416039
* https://www.theafricareport.com/62733/somalias-delayed-presidential-elections-top-7-issues-to-follow/
* https://www.aa.com.tr/en/africa/poll-stalemate-plagues-somalia-amid-political-bickering/2143639
* https://www.aa.com.tr/en/africa/world-urges-somali-leaders-to-resolve-election-dispute/2127482
* https://www.somaliaffairs.com/news/opposition-wadajir-party-welcomes-somalia-election-agreement/ {{Wayback|url=https://www.somaliaffairs.com/news/opposition-wadajir-party-welcomes-somalia-election-agreement/ |date=20210315065636 }}
* https://www.voanews.com/africa/somali-president-signs-historic-election-bill-law
* https://www.voanews.com/africa/coronavirus-poses-threat-somalias-planned-parliamentary-elections
==sido kale fiiri==
[[Tayo]]
qkihohruf9d6do6ze308vl13uwqeubb
Elsa Hosk
0
33399
240133
234252
2022-08-19T00:58:15Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person|name =Elsa Hosk|image=Elsa Hosk 12 (cropped).jpg|birth_name=Elsa Anna Sofie Hosk|birth_date={{birth date and age |1988|11|7|df=yes}}|birth_place=[[Stockholm|Stockholm, Iswiidhan]]|nationality=Iswiidhan|partner=Tom Daly (2015–hada)|children=1|height=|haircolor=|eyecolor=|occupation=|yearsactive=2001–hada|agency=}}
'''Elsa Anna Sofie Hosk''' (dhashay 7 Nofeembar 1988) waa moodel Iswiidhan ah oo u soo shaqeeyay magacyo ay ka mid yihiin [[Dior]], [[Dolse & Gabbana]], Ungaro, [[H&M]], Anna Sui,<ref>{{cite web|url=https://models.com/Work/anna-sui-anna-sui-lingerie-fw-2012|title=Anna Sui Lingerie F/W 2012|website=models.com|publisher=Models.com|access-date=23 January 2017}}</ref> Lilly Pulitzer iyo [[Guess]].<ref name="Metro">{{cite news|title=Älskade Elsa|url=http://www.metro.se/alskade-elsa/Objfes!12_5719-22/|newspaper=Metro|date=19 May 2006|language=sv|trans-title=Loved Elsa|access-date=26 June 2013}}</ref><ref name="Cafe">{{cite news|title=Elsa Hosk|first=Johan|last=Såthe|url=http://cafe.se/elsa-hosk-2/|newspaper=Café|date=28 October 2008|language=sv|trans-title=Elsa Hosk|access-date=26 June 2013|archive-date=1 Bisha Todobaad 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130701132725/http://cafe.se/elsa-hosk-2|dead-url=yes}}</ref> Waxay sidoo kale ku ciyaartay Sweden kubbadda koleyga.<ref name="Ocean Drive">{{cite journal|last1=Alati|first1=Danine|year=2013|title=Elsa Hosk Breaks the Model Mold|journal=Ocean Drive|publisher=Niche Media|url=http://oceandrive.com/personalities/articles/elsa-hosk-breaks-the-model-mold|access-date=26 June 2013}}</ref><ref name="Fashionista">{{cite news|title=Meet Victoria's Secret Newbie/Ex-Professional Basketball Player Elsa Hosk|first=Hayley|last=Phelan|url=http://fashionista.com/2011/11/meet-victorias-secret-newbieex-professional-basketball-player-elsa-hosk/|newspaper=Fashionista|date=29 November 2011|access-date=26 June 2013}}{{Dead link|date=April 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="International Business Times">{{cite news|title=Victoria's Secret Model, Elsa Hosk, Was a Former Professional Basketball Player|first=Cavan|last=Sieczkowski|url=http://www.ibtimes.com/victorias-secret-model-elsa-hosk-was-former-professional-basketball-player-376740#|newspaper=International Business Times|date=20 November 2011|access-date=26 June 2013}}</ref>
== Tixraacyada ==
[[Category:Dad nool]]
<references />
[[Category:Moodelyasha IMG Models]]
jo6sj2khkbmkvvv1lgebgbda3rwl7zl
Dawlada ayuubiyiinta
0
36471
240129
238136
2022-08-19T00:40:15Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
'''Dawlada ayuubiyiinta''' (afka carbiga: '''الدولة الأيوبية)''' waxay ahayd dawlad ka jirtay [[masar]], [[shaam]], [[Xijaas|xijaaz]] iyo [[yaman]], waxaa aasaasay [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin al ayuubi]] 1171, wuxuu ahaa [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] mid hoos tagi jiray [[nuurudiin zanki]], waxa uuna noqday waziirka [[masar]] asigoo ku guuleestay inuu ku dhigo awooda oo idil gacantiisa kadibna meesha ka saaro [[Dawladii faadumiyiinta|faadumiyiinta]] kuna fidiyo [[masar]] madahbka [[Sunni|suniga]] ah <ref>[http://egypthistory.net/1169/سقوط-الخلافة-الفاطمية-وصلاح-الدين-يحك/ بداية النهاية للخلافة الفاطمية في مصر] تاريخ مصر. وصل لهذا المسار في 31 مارس 2016 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180724181303/http://egypthistory.net:80/1169/سقوط-الخلافة-الفاطمية-وصلاح-الدين-يحك/|date=24 يوليو 2018}}</ref>.{{Infobox country
| native_name = {{lang|ar|الأيوبيون}} <br> {{lang|ckb|ئەیووبی}} <br>{{lang|ku|Eyûbî}}
| conventional_long_name = [[ayuubiyiinta]]
| common_name = Ayyubids
| image_flag = Flag of Ayyubid Dynasty.svg
| image_flag2 = Saladin's Standard.svg
| flag_type = Left: Banner of the Ayyubid Dynasty<br>Right: Reconstruction of [[Eagle of Saladin|Saladin's personal standard]]
| status = Sovereign state<br>(1171–1260)
| government_type = dawlad ka hoos jirtay [[dawladii Cabaasiyiinta|khilaafada cabaasiyiinta]]<ref>Jackson 1996, p. 36</ref>
| year_start = 1171
| year_end = 1260<sup>a</sup>/1341
| p1 = Fatimid Caliphate
| flag_p1 = White flag 3 to 2.svg
| p2 = Zengid dynasty
| p3 = Kingdom of Jerusalem
| flag_p3 = Vexillum Regni Hierosolymae.svg
| p4 = Zurayids
| p5 = Kingdom of Georgia
| flag_p5 = Flag of Kingdom of Georgia.svg
| p6 = Shah-Armens
| p7 = Artuqids
| s1 = Mamluk Sultanate
| flag_s1 = Mameluke Flag.svg
| border_s1 = no
| s2 = Rasulid dynasty
| s3 = Emirate of Hasankeyf
| s4 = Principality of Donboli
| s5 = Emirate of Şirvan
| s6 = Emirate of Kilis
| s7 = Emirate of Bingöl
|s8 =Rasulid dynasty
| image_map = Ayyubid_Sultanate_1193_AD.jpg
| image_map_caption = Ayyubid [[Sultan of Egypt|Sultanate of Egypt]] (in pink) at the death of [[Saladin]] in 1193
| capital = {{plainlist|
*[[qaahiro]] (1171–1174)
*[[dimishiq]] (1174–1218)
*[[qaahiro]] (1218–1250)
*[[xalab]] (1250–1260)
*[[xamaa]] (until 1341)}}
| common_languages = {{plainlist|
*[[Arabic language|Arabic]]
[[af turkish]]
*[[af Kurdish |Kurdish]]<ref name="Magill809">{{harvnb|Magill|1998|p=809}}</ref><ref name="France84">{{harvnb|France|1998|p=84}}</ref>}}
| religion = {{plainlist|
* [[Sunni Islam]]
* [[Madhab|School]]: [[Shafi'i]]<ref>{{cite book |last1=Ahmed |first1=Rumee |title=The Oxford Handbook of Islamic Law |date=25 October 2018 |publisher=Oxford University Press |page=311 |isbn=9780191668265 |url=https://books.google.com/books?id=Qs90DwAAQBAJ&q=ayyubid+shafi%27i&pg=PA311}}</ref>
* [[Islamic theology|Creed]]: [[Ash'ari]]}}<ref>{{cite journal |last1=Eliade |first1=Mircea |title=Kalam |journal=The Encyclopedia of Religion |year=1987 |volume=8 |page=238 |isbn=9780029097908 |url=https://books.google.com/books?id=qyIkAAAAYAAJ&q=ayyubid+ash%27ari}}</ref>
| currency = [[Dinar]], [[Dirham]]
| leader1 = [[Saladin]] (first)
| year_leader1 = 1174–1193
| leader2 = [[Al-Aziz Uthman|Al-Aziz]]
| year_leader2 = 1193–1198
| leader3 = [[Al-Mansur Nasir al-Din Muhammad|Al-Mansur]]
| year_leader3 = 1198–1200
| leader4 = [[Al-Adil I]]
| year_leader4 = 1200–1218
| leader5 = [[Al-Kamil]]
| year_leader5 = 1218–1238
| leader6 = [[Al-Adil II]]
| year_leader6 = 1238–1240
| leader7 = [[As-Salih Ayyub]]
| year_leader7 = 1240–1249
| leader8 = [[Shajar al-durr]]
| year_leader8 = 1250–1250
| leader9 = [[Al-Ashraf Musa, Sultan of Egypt|Al-Ashraf]]
| year_leader9 = 1250–1254
| title_leader = [[Suldaan]]
| stat_year1 = 1190 est.
| stat_area1 = 2000000
| ref_area1 = <ref name="TurchinAdamsHall223">{{harvnb|Turchin|Adams|Hall|2006|p=223}}</ref>
| stat_year2 = 12th century
| stat_pop2 = 7,200,000 (estimate)<sup>c</sup>
| stat_year3 = 1200 est.
| stat_area3 = 1700000
| ref_area3 = {{sfn|Taagepera|1997|p=495}}
| footnotes = <sup>a</sup>
laan ka mid ah ayuubiyiinta ayaa xukumeesay xisni keyfaa.<br><sup>b</sup>Tirada guud ee dadka ku noolaa dhulka ayuubiyiinta si sax ah loo ma oga. Tirada dadka waxaa ku jira masar shaam. dhulalka kale ee ayuubiyiinta sida xijaas, yaman, nuuba iyo barqa kuma jiraan tirada
}}
markoo dhintay [[nuurudiin zanki]] wuxuu [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] aaday [[shaam]] wuxuuna ku daray dawladiisa, sidaas ayuu ku noqday suldaanka [[shaam]] iyo [[masar]], [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] ayaa caan ku ahaa jihaadka uu kula jiray kirishmiska iyo inuu xureeyay magaalooyin badan oo ugu muhiimsantay [[qudus]] oo xureeyay kadib [[dagaalkii xudiin]] ee dhacay 1187, salaaxudiin kadib wiilashiisa ayaa isku qabsadeen xilka balse [[alcaadil abuubakar]] oo ahaa adeerkood ayaa xilka kala wareegay sanadkii 1200, waxa uuna sii waday ladagaalanka saliibiyiinta, asna wiialshiisa ayuu u qeybiyay boqortooyada, waxaana ka dhex dhashay dagaalo sokeeya, saliibiyiinta ayaa dagaalo isdaba joog ah soo qaadeen [[alkaamil]] ayaa siiyay [[qudus]] 1228, [[saalax ayuub]] ayaa fuulay xilka 1240 waxa uu ka soo ceshaday saliibiyiinta [[qudus]] iyo meelo kale, ciidamo adooman ah ayuu aad u badsaday, 1249kii ayuu dhintay [[saalax ayuub]] waqti weerarkii todobaad ee saliibiyiinta uu socday, naagtiisa [[shajaru duri]] ayaa ka shaqeesay jabinta saliibiyiinta, [[Tooraan shaah bin saalax ayuub|tooraan shaah]] oo ah wiilka [[saalax ayuub]] ayaa xilka qabtay, hase yeeshee mamaaliikta ayaa dileen 2 may 1250 waxaa sidaas ku dhamaaday ayuubiyiinta [[Dawladii Mamaaliikta|dawladii mamaaliikta]] ayaana bilaabatay <ref>[https://www.roo7e.com/islam/book6-62.html التاريخ الإسـلامي الدولة الأيوبية] {{Wayback|url=https://www.roo7e.com/islam/book6-62.html |date=20161104031725 }} موسوعة الأسرة المسلمة. وصل لهذا المسار في 31 مارس 2016 {{وصلة مكسورة|date=يوليو 2017|bot=JarBot}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161104031725/http://www.roo7e.com:80/islam/book6-62.html|date=04 نوفمبر 2016}}</ref><ref>سامي عبدالله المغلوث ([[1434 هـ]] - [[2013]]م). أطلس تاريخ العصر المملوكي (الطبعة الأولى). [[الرياض]] - [[السعودية]]. مكتبة العبيكان صفحة 17</ref>
== Asalka ayuubiyiinta ==
Asalka ayuubiyiinta waxaa ka jira muran badan xitaa boqorada ayuubiyiinta laftirkooda ayaa isku heestay, dadka qaar ayaa dhaha waa carab qaarna turki ayee ku sheegaan balse waxaa xoog badan inay yihiin [[kurdi]], [[Najmudiin ayuub]] oo loogu magac daray dawlada iyo walaalkii [[asadu diin shiirkuu]] waxaa la oran jiray aabahood shaadi bin marwaan abtirsi intaas sii dhaafsan lama yaqaan
== Taariikhda ==
=== Hordhac ===
[[Najmudiin Ayuub]] iyo walaalkiis [[asadu-diin shiirkuu]] ayaa dagnaayeen duween magaalo la dhaho oo ka tirsan armiiniya waxayna u soo guureen [[ciraaq]]<ref name=":0">[https://yabeyrouth.net/content/view/832/41 رجال خالدون، صلاح الدين الأيوبي] يا بيروت. وصل لهذا المسار في 1 أبريل 2016 {{وصلة مكسورة|تاريخ= مايو 2019 |bot=JarBot}}<nowiki> {{Webarchive|url=</nowiki>https://web.archive.org/web/20200407233404/https://yabeyrouth.net/content/view/832/41/ |date=7 أبريل 2020</ref>, talye ka tiirsanaa [[Salaajiqada waaween|salaajiqada]] oo [[mujaahidu diin bahruuz]] la dhaho ayaa u dhiibay ayuub bin shaadi maamulka [[tikriit]], waxaa dhacday [[camaadudiin zanki]] in lagu jabiyo dagaal uu la galay khaliifka 1132 waxa uuna yimid [[tikriit]] [[ayuub bin shaadi]] ayaa caawiyay oo siiyay gabaad, [[mujaahidu diin bahruuz]] oo ka carooday arintaan iyo arimo kale ayaa xilka ka qaaday [[ayuub bin shaadi]], waxayna aadeen asaga iyo walaalkiis [[Asadu-diin shiirkuu|asadu diin shiirkuu]] [[mawsil]] oo ahayd xarunta [[camaadudiin zanki]] <ref>[[علي الصلابي|علي محمد الصلابي]] ([[1427 هـ]] - [[2006]]م). الدولة الفاطمية (الطبعة الأولى). [[القاهرة]] - [[مصر]]. مؤسسة اقرأ صفحة 139</ref>, waxaa la sheegaa in habeenka xilka laga qaaday uu dhashay wiilkiis [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]]<ref name=":1">[https://www.islamarabi.com/sejut.php?ID=6626 أسد الدين شيركوه فاتح مصر الثاني] مجلة العربي. وصل لهذا المسار في 1 أبريل 2016{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160423203818/https://www.islamarabi.com/sejut.php?ID=6626|date=23 أبريل 2016}} {{Webarchive|url=http://web.archive.org/web/20160423203818/http://www.islamarabi.com/sejut.php?ID=6626|date=23 أبريل 2016}}</ref><ref name=":2">[[مرتضى الزبيدي|المرتضى الزبيدي]]، تحقيق صلاح الدين المنجد ([[1995]]م). ترويح القلوب في ذكر الملوك بني أيوب (الطبعة الثانية). [[بيروت]] - [[لبنان]]. دار الكتاب الجديد صفحة 68</ref>.
[[Camaadudiin zanki]] ayaa soo dhaweeyay waxa oo ka dhigay [[Najmudiin ayuub|ayuub bin shaadi]] talyaha [[baclabak]] kadib markuu qabsaday 1139 <ref>[[علي الصلابي|علي محمد الصلابي]] ([[1429 هـ]] - [[2008]]م). صلاح الدين الأيوبي وجهوده في القضاء على الدولة الفاطمية وتحرير بيت المقدس (الطبعة الثانية). [[بيروت]] - [[لبنان]]. دار المعرفة للطباعة والنشر والتوزيع صفحة 226</ref> halka [[asadu-diin shiirkuu]] oo ka dhigay talyaha guud ee ciidamadiisa, markuu dhintay [[camaadudiin zanki]] 1146 dawladiisa waxaa kala qeybsaday labadiis wiil [[nuurudiin zanki]] oo [[xalab]] qaatay iyo [[seefudiin gaazi]] oo [[mowsil]] qaatay, talyaha [[dimishiq]] [[muciiudiin anar]] ayaa ka faaideestay oo isku dayay qabsashada [[baclabak]], [[najmudiin ayuub]] ayaa u dhiibay magaalada waxa uuna dalbaday in [[dimishiq]] dhul laga siiyo, halkaas ayuu jago muuqato ka helay, [[asadu-diin shiirkuu]] asaga [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] agtiis ayuu ku haray, sanadkii 1154 [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] ayaa furtay [[dimishiq]] [[najmudiin ayuub]] ayaana gacan ka siiyay qabsashadeyda waxaana laga dhigay talyaha [[dimishiq]],
=== Aasaaska dawlada ===
[[masar]] waxaa ka jirtay [[dawladii faadumiyiinta]] oo markaas aad u liidatay waxaa ka dhex jiray wasiirada [[masar]] dagaalo iyo fitan badan heer ay [[masar]] noqotay meel saliibiyiinta damac ka galo <ref name="قصة الإسلام">[http://islamstory.com/arسقوط_دولة_الفاطميين سقوط دولة الفاطميين د. عبد الحليم عويس] قصة الإسلام، 10 أغسطس 2008. وصل لهذا المسار في 1 أبريل 2016 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200406164428/http://islamstory.com/|date=6 أبريل 2020</ref>, [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] asna riyadiisa waxay ahayd [[masar]] iyo [[shaam]] in hal dawlad oo ku kulmiyo si loo wajaho saliibiyiinta<ref>[[علي الصلابي|علي محمد الصلابي]] ([[1429 هـ]] - [[2008]]م). صلاح الدين الأيوبي وجهوده في القضاء على الدولة الفاطمية وتحرير بيت المقدس (الطبعة الثانية). [[بيروت]] - [[لبنان]]. دار المعرفة للطباعة والنشر والتوزيع صفحة 168</ref>, labo wasiir oo la kala dhaho dirgaam iyo [[shaawar]] ayaa ku loolan sanaa [[masar]] waxaana adkaaday dirgaam, [[shaawar]] ayaa garab ka doontay [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] waxa uuna balan qaaday in uu siiyo sedex meelood meel miisaaniyada [[masar]]<ref>[[علي الصلابي|علي محمد الصلابي]] ([[1429 هـ]] - [[2008]]م). صلاح الدين الأيوبي وجهوده في القضاء على الدولة الفاطمية وتحرير بيت المقدس (الطبعة الثانية). [[بيروت]] - [[لبنان]]. دار المعرفة للطباعة والنشر والتوزيع صفحة 168</ref>, [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] ayaa u diray [[masar]] talyihiisa [[asadu-diin shiirkuu]] iyo ciidan badan, [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] ayaana qeyb ka ahaa, dirgaam asna saliibiyiinta ayuu ka hiil doontay<ref>الأيوبيون والمماليك التاريخ السياسي والعسكري صفحة 24</ref>, labada ciidan ayaa ku kulmay [[qaahiro]] agteed dirgaam ayaa laga adkaaday oo la dilay, laakin [[shaawar]] ayaa qiyaano sameeyay oo balantii ka baxay, waxa uu ka dalabay [[asadu-diin shiirkuu]] inuu ciidankiis kala baxo [[masar]] [[Asadu-diin shiirkuu|shiirkuu]] ayaa diiday, [[shaawar]] oo wehliyaan ciidamada saliibiyiinta ayaa ku go'doomiyeen ciidankii [[Asadu-diin shiirkuu|shiirkuu]] magaalada [[balbiis]]<ref group="">{{استشهاد بكتاب|مؤلف=Gibb, Sir Hamilton|عنوان=The Life of Saladin|ناشر=Oxford University Press|سنة=2006|isbn=978-0-86356-928-9|صفحة=8</ref>, ugu dambeyn [[Asadu-diin shiirkuu|shiirkuu]] ayaa aqbalay in uu la baxo ciidankiisa.
[[Asadu-diin shiirkuu]] ayaa aqbali la'aa waxa ka soo gaaray masar in badan ayuu ku celceliyay [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] inuu ku laabto [[masar]] sanadkii 562H ayuu helay fasax, wuxuu u baxay [[masar]], [[shaawar]] ayaa ka hiil doontay saliibiyiinta, [[Asadu-diin shiirkuu|shiirkuu]] ayaa ku jabiyay saliibiyiinta [[dagaalkii baabeen]] 1167 wuxuu qabsaday meelo meelo badan oo [[askandariya]] ku jirto, saliibiyiinta ayaa ku go'doomiyeen ciidankiisa [[askandariya]] in mudo ah, markale wuxuu ku qasbanaaday inuu dib u soo laabto, sanadkii 564H\1168 saliibiyiinta ayaa markaan soo weerareen [[masar]] waxey ka geesteen [[balbiis]] xasuuq argagax leh<ref name=":0" />, [[shaawar]] oo iska waayay tabar ayaa gubay [[fusdaad]] <ref group="ْ">{{استشهاد بخبر|مسار=http://www.saudiaramcoworld.com/issue/199501/the.oil.weapons.htm|تاريخ=January–February 1995|ناشر=''[[:en:Saudi Aramco World|Saudi Aramco World]]''|صفحات=20–27|مؤلف=Dr. Zayn Bilkadi|عنوان=The Oil Weapons|مسار أرشيف=https://web.archive.org/web/20141129022644/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/199501/the.oil.weapons.htm|تاريخ أرشيف=29 نوفمبر 2014|وصلة مكسورة=no</ref>, khaliifka faadumiyiinta [[alcaadid li dini laah]] ayaa ka dalbay [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] inuu soo gaaro, [[Asadu-diin shiirkuu|shiirkuu]] ayaa mar kale u dhaqaaqay [[masar]] saliibiyiinta ayuu buriyay, [[shaawar]] ayuu ka dareemay qiyaano wuxuu amray in la dilo <ref name=":1" /> khaliifka faadumiyiinta ayaa ka dhigtay [[Asadu-diin shiirkuu|shiirkuu]] wasiir balse laba bil ka dib wuu dhintay [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] ayaa badalay oo noqday wasiirka [[masar]]<ref name=":2" />.
[[Salaaxudiin al-Ayyuubi|Salaaxudiin]] ayaa bilaabay inuu [[Dawladii faadumiyiinta|faadumiyiinta]] meesha ka saaro wuuna ku guuleestay sanadii 567H\1171 <ref name="الدولة الأيوبية">المصور في التاريخ، الجزء السادس. تأليف: شفيق جحا، [[منير البعلبكي]]، [[بهيج عثمان]]، [[دار العلم للملايين]]، [[بيروت]]. [[الدولة الأيوبية|الأيوبيون]]، صفحة: 92-94</ref>, madhabka [[Shiica|shiiciga]] ee [[masar]] ka jiray wuxuu ku badalay madhabka [[Sunni|suniga]] <ref name="الصلابي 137">الدولة الزنكية للصلابي، نقلا من: القاضي الفاضل ص137</ref> madarasooyin lagu barto ayuuna dhisay<ref>{{استشهاد بهارفارد دون أقواس|Lyons|Jackson|1982|p=41</ref>, [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] waxa uu xoojiyay awoodiisa [[masar]], [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] ayaa ka cabsaday awoodiisa sii kordheeso, waxaa labadood ka dhex dhashay kala shaki, waxay sii korortay sanadkii 1172 markii [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] ka caga jiiday inuu kula kulmo [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] qalcadaha kark iyo shoobak oo la rabay in la weeraro <ref>الدولة الزنكية ونجاح المشروع الإسلامي لمقاومة التغلغل الباطني والصليبي. د [[علي الصلابي]]. صفحة594</ref> asigoo ka baqaayo in xilka laga qaado, wuxuu ku andacooday in xaalka [[masar]] uu fiicneen, [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] kuma qancin marmarsiyadiisa wuxuu go'aansaday inuu aado [[masar]] xilkana ka qaado<ref name="عيون الر4 وضتين في أخبار الدولتين النورية والصلاحية">{{استشهاد بكتاب|||عنوان=عيون الروضتين في أخبار الدولتين النورية والصلاحية|مؤلف=شهاب الدين عبد الرحمن بن إبراهيم المقدسي|1000journal=|صفحات=424|سنة=1991</ref>.
[[Salaaxudiin al-Ayyuubi|Salaaxudiin]] ayaa bilaabay inuu raadsado meel uu u baxsado hadii [[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] yimaado [[masar]], wuxuu weeraray dhulka nuuba 1173, meelo ayuu ka qabsaday<ref name="الكامل 568">{{استشهاد بكتاب|الأخير=ابن الأثير|الأول=|وصلة مؤلف=ابن الأثير|عنوان=[[الكامل في التاريخ]]، الجزء العاشر، أحداث 568 هـ|سنة=2008|ناشر=دار التوفيقية للطباعة|مكان=القاهرة|صفحات=ص 46-51</ref>, sidoo kale waxa uu u diray ciidan dhulka [[Magrib (Gobol)|magrib]] waxaa horkacaayay taliye qaraaquush waxey qabsadeen meelo ay ka mid tahay [[Triboli|daraabulis]] iyo barqa, sanadkii 1174 waxaa soo gaaray in uu [[yaman]] ka soo baxay nin cabdi nabi la dhaho dad badana uu laayay, [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] ayaa u diray walaalkiis tooraan shaah, wuxuu awooday inuu qabsado [[yaman]] oona dilo cabdi nabi<ref>{{استشهاد بكتاب|الأخير=ابن كثير|الأول=|وصلة مؤلف=ابن كثير|عنوان=[[البداية والنهاية]]، الجزء الثامن، أحداث 569 هـ|سنة=2008|ناشر=دار التوفيقية للطباعة|مكان=القاهرة|صفحات=ص 397-399</ref>
[[Nuurudiin zanki|nuurudiin]] ciidan badan ayuu aruursaday waxa uu qorsheeyay inuu aado [[masar]] balse geerida ayaa u timid 15 may 1174 <ref name="صلاح3">{{استشهاد بكتاب|||عنوان=نظرة عربية على غزوات الإفرنج من بداية الحروب الصليبية حتى وفاة نور الدين ص 151|مؤلف=تيسير بن موسى|1000journal=|صفحات=173|سنة=</ref>. dhimashada [[nuurudiin zanki]] ka dib waxa uu noqday [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] mid madax banaan, waxaana meesha ka bilaabatay dawlada ayuubiyiinta <ref>محمد فريد أبو حديد ([[1346 هـ]] - [[1927]]م). صلاح الدين الأيوبي وعصره (الطبعة الأولى). [[القاهرة]] - [[مصر]]. مطبعة دار الكتب المصرية صفحة 79</ref><ref>[[علي الصلابي|علي محمد الصلابي]] ([[1429 هـ]] - [[2008]]م). صلاح الدين الأيوبي وجهوده في القضاء على الدولة الفاطمية وتحرير بيت المقدس (الطبعة الثانية). [[بيروت]] - [[لبنان]]. دار المعرفة للطباعة والنشر والتوزيع صفحة 229</ref>
=== Qabsashada shaam ===
[[Nuurudiin zanki]] markuu dhintay waxaa xilka ka dhaxlay wiilkiis [[saalax ismaaciil]] oo ahaa canug yar 11jir ah waxaana ka bilaawday [[shaam]] is qabqabsi <ref name=":3">البير شاندور، ترجمة سعيد أبو الحسن ([[1993]]م). صلاح الدين الأيوبي البطل الأنقى في الإسلام (الطبعة الثانية). [[دمشق]] - [[سوريا]]. دار طلاس للدراسات والترجمة والنشر صفحة 132</ref>, saliibiyiinta oo fursad u arkay ayaa kusoo dhaqaaqeen [[dimishiq]], talyihii magaalada ayaa ugu yeeray [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] inuu yimaado [[shaam]], [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] ayaa yimid [[shaam]] waxa uuna qabsaday [[dimishiq]] dhib la'aan<ref name=":3" />, kadibna [[ximsa]] iyo [[xamaa]], [[xalab]] ayaa ku cuslaatay talyaha [[xalab]] sacdudiin guumushtakiin ayaa ka dalbay [[xashaashiyiinta]] inee dilaan [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] balse wuu ka badbaaday<ref>محمد حمدان السيد ([[1433 هـ]] - [[2012]]م). الفرق في الإسلام في مئة سؤال و جواب: جذورها وحاضرها (الطبعة الأولى). [[عمان (مدينة)|عمان]] - [[الأردن]]. دار المأمون للنشر والتوزيع صفحة 84</ref>, markale guumushtakiin wuxuu garab weydiistay saliibiyiinta, waxee weerareen [[xamaa]] oo horay u qabsaday [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]], taasi oo keentay inuu aado saliibiyiinta. Salaaxudiin wuxuu u qoray khaliifka cabaasiyiinta [[mustadii bi amri laah]] fariin oo ku sharaxaayo sababta duulaankiisa [[shaam]] oo ku cadeeyay inee tahay rabitaanka muslimiinta<ref>[https://shamela.ws/browse.php/book-12813/page-419 كتاب صلاح الدين الأيوبي وجهوده في القضاء على الدولة الفاطمية وتحرير بيت المقدس صفحة 422] {{Wayback|url=https://shamela.ws/browse.php/book-12813/page-419 |date=20160602065921 }} المكتبة الشاملة. وصل لهذا المسار في 1 أبريل 2016 {{Webarchive|url=http://web.archive.org/web/20160602065921/http://shamela.ws/browse.php/book-12813/page-419|date=02 يونيو 2016}} {{وصلة مكسورة|تاريخ=2020-10-13|bot=JarBot}}</ref> khaliifka cabaasiyiinta ayaa siiyay wuxuuna u aqoonsaday boqorka [[shaam]] iyo [[masar]] 1175<ref>أبو مسلم يوسف ([[2006]]م). الأمن وتاريخ مصر: الشرطة في نصر على مر العصور (الطبعة الأولى). [[الإسكندرية]] - [[مصر]]. مركز الإسكندرية للكتاب صفحة 100</ref>.
Sanadkii 1176 waxaa dhex maray [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] iyo zankiyiinta [[xalab]] iyo [[mowsil]] dagaalo ugu dambeyn waxey ku hishiiyeen in leeska kaashado la dagaalanka saliibiyiinta, isla waqtigaas markale ayee [[xashaashiyiinta]] isku dayeen dilka [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]], wuxuu uga jawaabay inuu weeraray 572H qalcadahooda wax badana buuna ka laayay<ref>[[ابن واصل|جمال الدين محمد بن سالم بن واصل]]، تحقيق جمال الدين الشيال ([[1377 هـ]] - [[1957]]م). مفرج الكروب في أخبار بني أيوب الجزء الثاني (الطبعة الأولى). [[القاهرة]] - [[مصر]]. دار الكتب والوثائق القومية المطبعة الأميرية صفحة 47</ref>, wuxuu isaga noqday [[masar]] kadib markuu guusaday xaaska [[nuurudiin zanki]] lix sano ayuu joogay oo arimaheeda gudaha oo hagaajinaayay,
Sanadkii 1181 waxaa dhintay [[saalax ismaaciil]] <ref>تاريخ الفاطميين والزنكيين والأيوبيين والمماليك وحضاراتهم صفحة 159</ref> si dhaqso ah ayuu ku yimid [[Salaaxudiin al-Ayyuubi|salaaxudiin]] [[shaam]] waxa uuna qabsaday [[xalab]], [[mowsil]] ayuu go'doomiyay 1185 waxa oona ku qasbay amiirkeeda inuu noqdo mid raacsan asaga, wuxuu sidaas ku xaqiijiyay midnimada islaamka laga bilaabo [[Wabiga Niil|niil]] ilaa [[furaat]]<ref>تاريخ الفاطميين والزنكيين والأيوبيين والمماليك وحضاراتهم صفحة 159 - 160</ref>.
=== La dagaalanka saliibiyiinta ===
== Liiska boqorada ayuubiyiinta ==
== Xigasho ==
<references />
__INDEX__
__NEWSECTIONLINK__
__FORCETOC__
qknjo2dle70scazu2u6z0lf567woc0t
Dheecaan
0
36712
240130
239179
2022-08-19T00:46:11Z
InternetArchiveBot
28368
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9
wikitext
text/x-wiki
[[Dheecaan]]ku waa ka saarista dabiiciga ah ama macmalka ah ee biyaha dusha sare iyo kuwa ka hooseeya ee meel la siiyey. Carro badan oo beeralaydu waxay u baahan yihiin biyo-mareen si ay u horumariyaan wax soo saarka ama si ay u maareeyaan saadka [[biyo|biyaha]].
[[Image:Zuider1.jpeg|thumb|right|250px]]
=Mareegaha kale iyo tixraacyada=
*[http://www.webcomsystems.co.uk WebCom Systems], software created for designing soakaways and filter trenches.
*[http://www.ndspro.com/trade_tools/calculator.asp NDS] {{Wayback|url=http://www.ndspro.com/trade_tools/calculator.asp |date=20070218090459 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070218090459/http://www.ndspro.com/trade_tools/calculator.asp |date=2007-02-18 }}, drainage calculator.
*[http://www.mohenjodaro.net/ancientdrains83.html Ancient drains], a series of images of the earliest drainage systems in the ancient Indus city of Mohenjo daro
*[http://www.neillydavies.com.au/consulting-engineers/stormwater-design.php Stormwater Design]Information on stormwater design {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101121052641/http://www.neillydavies.com.au/consulting-engineers/stormwater-design.php |date=2010-11-21 }}
*''[http://www.gutenberg.org/etext/19465 Draining for Profit, and Draining for Health]'' by George E. Waring, 1867, from [[Project Gutenberg]]
* [http://www.drainarea.com/v/photos/ Drainage photos] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081207154918/http://www.drainarea.com/v/photos/ |date=2008-12-07 }}
===Mashaariic kale===
*[[w:en:Drainage|Drainage]]
[[Category:Agriculture]]
[[Category:Engineering]]
qjv146pcflp18wub5raxzlzozqmhrb9