Wikipedia tlwiki https://tl.wikipedia.org/wiki/Unang_Pahina MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Midya Natatangi Usapan Tagagamit Usapang tagagamit Wikipedia Usapang Wikipedia Talaksan Usapang talaksan MediaWiki Usapang MediaWiki Padron Usapang padron Tulong Usapang tulong Kategorya Usapang kategorya Portada Usapang Portada TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 4272 1959311 1946477 2022-07-30T01:45:52Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 4274 1959337 1946478 2022-07-30T01:48:04Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 8476 1959320 1946479 2022-07-30T01:46:38Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 10958 1959408 1901987 2022-07-30T11:42:37Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{redirect-distinguish|Pamantasan ng Lungsod ng Maynila|University of Manila|Universidad de Manila}} {{Infobox university |name = University of the City of Manila |native_name = ''Pamantasan ng Lungsod ng Maynila'' <!-- If the university is never referred to institutionally in Latin, why insist on a Latin name? Wikipedia's other language versions are not sources. |latin_name = Universitas Urbis Manilae<ref>"[http://la.wikipedia.org/wiki/Universitas_Urbis_Manilae Latin Name of Pamantasan ng Lungsod ng Maynila]". Accessed March 06, 2009.</ref> --> |former_names = |image = PLM.jpg |image_size = 200px |motto = ''Karunungan, Kaunlaran, Kadakilaan'' |mottoeng = "Wisdom, Prosperity, Honor" |established = {{start date and age|1965|06|19|mf=yes}} |type = [[Public university|Public]], [[Local university]] |president = Dr. Ma. Leonora V. de Jesus |city = [[Intramuros, Maynila]] |state = |country = [[Pilipinas]] |free_label = [[Hymn]] |free = ''[[Pamantasang Mahal]]'' (Beloved University) |students = 13,000 |undergrad = 12,000 |postgrad = 1,000 |faculty = 2,000<ref name="hollowed"/> |staff = |campus = {{convert|30000|m2|ha}}<ref name="hollowed"/> |mascot = |colors = Gold, White, Blue, Red, and Green {{Color box|gold|border=darkgray}}{{Color box|white|border=darkgray}}{{Color box|blue|border=darkgray}}{{Color box|red|border=darkgray}}{{Color box|green|border=darkgray}} |nickname = PLM |coor = {{coord|14.586620|120.975792|type:landmark_region:PH|display=inline,title}}<!--Spec'd with 0.001 deg (18"; ~100m) precision for ~400m wide place--> |website = {{URL|www.plm.edu.ph}} |affiliation = [[Association of Southeast Asian Institutions of Higher Learning|ASAIHL]], [[International Association of Universities|IAU]], [[Association of Local Colleges and Universities|ALCU]] |logo = }} Ang '''Pamantasan ng Lungsod ng Maynila''' '''(PLM)''', o '''University of the City of Manila''' sa [[Wikang Ingles|Ingles]], ay isang pampublikong [[pamantasan]] na pinatatakbo ng [[Pamahalaan]]g [[mga lungsod ng Pilipinas|lungsod]] ng [[Maynila]]. Ito ang pinakauna at pinakamalaking pamantasan na pinatatakbo ng lokal na pamahalaan sa buong [[Pilipinas]]. Bukod dito, ito rin ang pinakaunang libreng paaralang pang-kolehiyo<ref>[http://www.fredlim.com/nagawa_sa_lipunan.html Opisyal na Pahina sa Web ni Alfredo Lim] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090321032550/http://www.fredlim.com/nagawa_sa_lipunan.html |date=2009-03-21 }}. Sinaliksik noong 07 Marso 2009.</ref> sa bansa at siya ring kauna-unahang pamantasan na gumamit ng opisyal na pangalan sa [[Wikang Filipino]] sa buong daigdig.<ref name="una">"[http://www.abante-tonite.com/issue/april3006/leisure_trivia.htm Video phone inimbento ng Pinoy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304130558/http://www.abante-tonite.com/issue/april3006/leisure_trivia.htm |date=2016-03-04 }}". ''Abante Tonite Online''. 03 Abril 2006. Sinaliksik noong 12 Pebrero 2009.</ref> Ayon sa [[Komisyon sa Mas Mataas na Edukasyon (Pilipinas)|Commission on Higher Education]] (CHED), matatawag na sentro ng kahusayan ang marami sa programa at departamento sa PLM.<ref name="abante">"[http://www.abante.com.ph/issue/june0708/luzon03.htm Education first policy itinulak ni Atty. Tamano] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080610000828/http://www.abante.com.ph/issue/june0708/luzon03.htm |date=2008-06-10 }}". ''Abante Tonite Online''. 07 Hunyo 2008. Sinaliksik noong 12 Pebrero 2009.</ref> Itinuturing din ng naturang Komisyon ang PLM bilang huwaran ng lahat ng mga institusyong pang-[[edukasyon]] na pinatatakbo ng lokal na pamahalaan sa bansa.<ref name="abante"/><ref name="maceda">"[http://www.philstar.com/Article.aspx?articleid=443844 Where Manila goes, the nation goes]{{Dead link|date=Oktubre 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. ''The Philippine Star''. 27 Pebrero 2009.</ref> Sa pananaw at pagtatala ng [[Professional Regulation Commission]] (PRC), ang PLM ay kabilang sa limang nangugunang pamantasan sa Pilipinas sa larangan ng pagsusulit na ibinibigay ng Lupon.<ref name="maceda"/><ref>Maceda, Ernest."[http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=42051&publicationSubCategoryId=94 Adel ng Pamantasan]{{Dead link|date=Oktubre 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}". ''The Philippine Star''. 01 Pebrero 2008.</ref> Isa lamang ang PLM sa tatlong pampublikong pamantasan na napabilang sa talaan ng nangungunang sampung pamantasan sa parehong kategorya. Ang PLM ay siya ring pinakabatang pamantasan na napabilang sa nasabing listahan ng mga namamayagpag na pamantasan sa bansa. Kamakailan, nabanggit mismo ni [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulong]] [[Gloria Macapagal-Arroyo]] ang pagkakaroon ng ''kultura ng kahusayan'' sa PLM, maging ang pamamayagpag nito sa iba't ibang larangan.<ref name="pgma"/> Ang mga nagsipagtapos sa PLM ay kilala sa tawag na ''PLMayers''. == Kasaysayan == Ang kinalalagyan ng '''PLM Main Campus''' ay ang dating kinatitirikan ng Kolehiyo Maximo ng San Ignacio (kilala rin sa tawag na Kolehiyo ng Maynila) na siyang itinatag noong 1590 ni Fr. Antonio Sedeño, S.J. Pormal na binuksan ang Kolehiyo Maximo ng San Ignacio noong 1595, at ito ang siyang pinakaunang paaralan sa [[Pilipinas]]. (''Paalala'': Ang mga institusyong ito ay hindi ang PLM sa kasalukuyan). Maliban sa kolehiyo, may iba pang estruktura ang itinatag sa lugar. Ang Iglesya ng Santa Ana, ang kauna-unahang simbahang bato sa Pilipinas, ay itinayo rito noong 1590 at nagbukas noong 1596. Subalit ito ay nasira ng lindol, at isa pang simbahan ang itinayo para kay [[San Ignacio ng Loyola]] noong 1626. Noong 1601, ang Kolehiyo ng San José ay itinatag bilang karugtong ng Kolehiyo Maximo ng San Ignacio. Makalipas ang dalawampung taon, binigyang-permiso ni Papa Gregoryo XV, sa pamamagitan ng Arsobispo ng Maynila, ang Kolehiyo Maximo ng San Ignacio na gumawad ng mga kursong teolohiya at sining, at itinaas ito bilang unibersidad. Noong 1623, kinumpirma ni [[Felipe IV ng Espanya|Haring Felipe IV]] [[Espanya]] ang otorisasyon na nagtatalaga sa paaralan bilang ''pontifical at royal university''. Dahil dito, itinuturing na ang Unibersidad ng Maximo San Ignacio ang pinakaunang unibersidad sa Pilipinas at sa kalupaang [[Asya]]. Noong 1722, iginawad sa Kolehiyo ng San José ang karangalang matawag na ''royal patronage''. [[Talaksan:PLM EC.jpg|thumb|200px|right|President Ramon Magsaysay Entrepreneurial Center (PRMEC)]] Noong 1768, isinuko ng mga [[Heswita]] ang Unibersidad Maximo ng San Ignacio sa Pamahalaang [[Kastila]] matapos ang pagpapatalsik sa kanila sa mga nasasakupan ng Espanya. Inilagay sa sekular na pamamahala ang Unibersidad Maximo ng San Ignacio at ito ay ginawang seminaryo at kolehiyo ng liberal na sining. Noong 1773, itinalaga ni Papa Clemente XIV ang pagkakabuwag ''Society of Jesus'', organisasyon ng mga Heswita. Noong 1895, pinag-isa ang Unibersidad Maximo de San Ignacio sa Faculty of Medisina at Parmasya ng [[Pamantasan ng Santo Tomas]]. Ang Kolehiyo ng San José naman ay ang San José Major Seminary na pinamamahalaan ngayon ng [[Pamantasang Ateneo de Manila]]. {| style="float:right; margin:1em 1em 1em 1em; width:25em; border: 1px solid #FFFF00; padding: 1px; bg-color=yellow; text-align:left;" |- style="text-align:center;" |- bgcolor="#008000" align="center" |<font color="#FFFF00">'''Ang mga Pangulo ng<br />''Pamantasan ng Lungsod ng Maynila'''''<br />University of the City of Manila</font> |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Benito F. Reyes''', '''23 Pebrero 1967 – 23 Hunyo 1972''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Consuelo L. Blanco''', '''21 Disyembre 1972 – 31 Mayo 1978''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Ramon D. Bagatsing''', '''01 Hunyo 1978 – 27 Oktubre 1982''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Jose D. Villanueva''', '''14 Enero 1983 – 30 Hunyo 1989''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Benjamin G. Tayabas''', '''01 Hulyo 1989 – 24 Hunyo 1996''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Virsely dela Cruz''', '''25 Hunyo 1996 – 30 Abril 1999''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Dr. Benjamin G. Tayabas''', '''24 Pebrero 2000 – [[Agosto]] 2007''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Atty. Jose M. Roy III''', '''23 Pebrero 2006 – 01 Hunyo 2006''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Atty. Adel A. Tamano''', '''04 Agosto 2007 – 30 Nobyembre 2009''' |- style="text-align:left; font-size:x-small;" |'''Atty. Rafaelito M. Garayblas''' ''(Officer-in-Charge)'', '''1 Disyembre 2009 – Kasalukuyan''' |} Ang mga gusali ng Universidad Maximo de San Ignacio ay ginawang pugad ng mga militar na tinawag na Cuartel del Rey hanggang sa ito ay ginawang Cuartel de España. Dito sa lugar na ito nilitis si [[José Rizal]] sa kasong sedisyon noong 26 Disyembre 1896. Noong panahon ng mga Amerikano, ang mga gusali ay ginawang kampo ng Ika-31 Pulutong ng mga Sundalo ng [[Estados Unidos]] hanggang 1941. Nawasak ang mga gusaling ito noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Noong 13 Enero 1960, sa pamamagitan ng pamumuno ni [[Alkalde]]ng Arsenio H. Lacson ay naaprubahan ang '''Ordinasa Blg. 4202''' na nagtatalaga ng 1 milyong [[Piso ng Pilipinas|piso]] para sa konstruksiyon ng isang unibersidad. Subalit ito ay naisakatuparan lamang noong panahon ni Alkaldeng Antonio de Jesus Villegas na siyang nanungkulan ng pumanaw si Alkaldeng Lacson. {{commons|Pamantasan ng Lungsod ng Maynila}} Noong 13 Pebrero 1963, pinagtibay ni Alkaldeng Villegas ang '''Ordinansang Ehekutibo Blg. 7 s-1963''' na nagtatalaga ng komite na mamumuno sa pagpaplano at implementasyon ng layunin ng lungsod na magtatag ng sariling unibersidad. Ang komiteng nabanggit ay pinamunuan ni Dr. Benito F. Reyes, at ang mga miyembro nito ay sina Gabriel Formoso, Leoncio Monzon, Alfredo Morales, Vicente Albano Pacis, Jose S. Roldan, Carlos Moran Sison, at kabilang din si Atty. Primitivo de Leon na nagsilbing kalihim. [[Talaksan:PLM MMP.jpg|thumb|right|200px|Ang Monumentong Pilak ni [[Diosdado Macapagal|Pangulong Diosdado Macapagal]] sa loob ng PLM Main Campus.]] Upang maisakatuparan sa lalong madaling panahon ang pagnanais ng pamahalaang panglungsod na makapagpatayo ng unibersidad, humingi ng tulong si Alkaldeng Villegas sa Kongresistang si Justo Albert ng ika-4 na distrito ng Maynila na siyang nagsilbing awtor ng '''Batas Kongreso Blg. 8349''' na nairatipika ng [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas|Kapulungan ng mga Kinatawan]] noong 1964. Samantala, pinangunahan naman ng mga Senador na sina [[Gil Puyat]] at [[Camilo Osias]] ang pagpasa ng kanilang sariling bersyon ng nasabing batas sa [[Senado ng Pilipinas|Senado]]. Noong 25 Enero 1965, sa ika-4 na sesyon ng [[Kongreso ng Pilipinas|Ika-5 Kongreso ng Pilipinas]], ay dininig ang batas na produkto ng pinagsanib na dalawang panukala ng Mababang Kapulungan at Senado. Ang pinag-isang batas ay naipasa ng buong Kongreso at ito ay pinirmahan ng noo'y [[Pangulo ng Senado ng Pilipinas|Pangulo ng Senado]] na si [[Ferdinand E. Marcos]] at [[Ispiker ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas|Tagapagsalita]] ng Kongreso na si Cornelio T. Villareal. Sa pamamagitan ng '''Proklamasyon 392-A''' ay ipinagkaloob ng dating [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulong]] [[Diosdado Macapagal]] noong 24 Abril 1965 ang tatlong ektaryang lupain na dating kinalalagyan ng Mataas na Paaralan ng Maynila bilang lugar kung saan itatayo ang PLM.<ref name="pgma"/> Ayon sa [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulong]] [[Gloria Macapagal-Arroyo]], pinili mismo ng kanyang ama ang lugar na kinatitirikan ng PLM campus sa Intramuros sapagkat likas na makasaysayan ang nabanggit na lugar. Dagdag pa niya na dito sa lugar na ito ginugol ng tatlong pangulo ng Pilipinas na sina [[Jose P. Laurel]], [[Manuel Roxas]], at [[Elpidio Quirino]] ang kanilang edukasyong-pangsekundarya. Dito rin nag-aral sa kanilang kabataas ang Ispikir at Punong Magistrado na si [[Jose Yulo]] at ang bayaning si Heneral Basilio Valdes.<ref name="pgma"/> Noong 19 Hunyo 1965, sa anibersaryo ng kaarawan ng Pambansang Bayaning si [[Jose Rizal]],<ref name="pgma">[http://www.ops.gov.ph/opnet/speech-2001nov08.htm Talumpati ni Pangulong Arroyo noong Pinasinayaan ang Monumento at Parke para sa Pangulong Diosdado Macapagal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090225193751/http://www.ops.gov.ph/opnet/speech-2001nov08.htm |date=2009-02-25 }}. 08 Nobyembre 2001. Sinaliksik noong 12 Pebrero 2009.</ref> itinatag ang PLM sa pamamagitan ng '''Batas Kongreso Blg. 8349''', na nang lumao'y naging '''Batas Pambansa Blg. 4196''' (ngayon ay "University Charter"), na pinirmahan ng Pangulong Diosdado Macapagal. Ang Lupon ng mga Rehente na siyang namamahala sa unibersidad ay pormal na binuo ni Alkalde Villegas noong 09 Enero 1967. Si Dr. Benito F. Reyes ang siyang napili bilang kauna-unahang pangulo ng unibersidad noong Pebrero 23&nbsp;ng parehong taon. Nagbukas ang PLM noong 17 Hulyo 1967 sa 556 estudyante na nabibilang sa unang sampung bahagdan o "top 10%" ng mga nagsipagtapos sa noo'y 29 na pampublikong eskuwelahang sekundarya ng Maynila.<ref name="una"/> Noong 1997, dahil sa mga pagbabago sa kapulungan sa PLM, itinatag ang Sangay ng Serbisyong Pangkalusugan sa Komunidad, na ngayo'y nagsisilbing mahalagang bahagi ng PLM Open University. Sa pamamagitan ng Sangay na ito at ng Integrated Midwives Association of the Philippines (IMAP) ay pinasimulan ng Open University ang Batsilyer sa Agham ng Serbisyong Pangkalusugan sa Komunidad na naglalayong itaas ang kalidad ng serbisyo at antas ng mga komadrona at iba pang propesyong paramedikal sa bansa.<ref>[http://www.medobserver.com/tfm2005/fmfeature2.html Ang Tunay na Professional]. ''The Filipino Midwife''. Sinaliksik noong 16 Pebrero 2009.</ref> Itinaguyod ni Senador [[Francis Pangilinan]] noong 15 Enero 2002 ang '''Batas Senado Blg. 1967''' o ang batas na nagaamyenda sa ilang probisyon ng Batas Pambansa Blg. 4196, na kasalukuyan pa ring nasa proceso upang maging ganap na batas. Ang batas na ito ay naglalayong magtalaga ng isang estudyante na kakatawan sa Lupon ng mga Rehente ng PLM at siya ring hakbang upang lalong pag-ibayuhin ang partisipasyon ng mga kabataan sa pagpapalakas ng bansa. == Tradisyon, sinyal at iba pang simbolo == === Selyo === {|class=infobox style="font-size:90%;" width=250px |- ||||[[Talaksan:Scyphiphora hydrophylacea Blanco2.277.png|40px]]||[[Talaksan:Torah2.jpg|40px]]||[[Talaksan:Stylised atom with three Bohr model orbits and stylised nucleus.svg|40px]]||[[Talaksan:Olympic Flame Varese 10307511.jpg|40px]] |-valign="middle" |colspan=6|Ilan sa mga elementong makikita sa opisyal na selyo ng pamantasan ''Kaliwa pakanan:'' ang lumang librong Tagalog, ang usbong ng halamang nilad, ang scroll, ang atomo, at ang sulo. |} Ang '''Dakilang Selyo ng PLM''' ay hugis-[[araw]] na isang disenyo na binubuo ng gitnang bilog na may labing apat na sinag na siyang kumakatawan sa orihinal na distritong pang geograpiya ng [[Lungsod ng Maynila]] - [[Binondo, Maynila|Binondo]], [[Quiapo, Maynila|Quiapo]], [[Sampaloc, Maynila|Sampaloc]], [[San Miguel, Maynila|San Miguel]], [[San Nicolas, Maynila|San Nicolas]], [[Santa Cruz, Maynila|Santa Cruz]], [[Santa Mesa, Maynila|Santa Mesa]], [[Tondo, Maynila|Tondo]], [[Ermita]], [[Intramuros]], [[Malate, Maynila|Malate]], [[Paco, Maynila|Paco]], [[Pandacan, Maynila|Pandacan]], [[Port Area, Maynila|Port Area]], [[San Andres Bukid, Maynila|San Andres Bukid]] at [[Sta. Ana, Maynila|Santa Ana]]. Ang gitnang bilog ay nahahati sa apat na bahagi; sa bahaging itaas ay naroon ang kulay pula sa gawing kanan at kulay puti sa kaliwa nito, samantalang sa bahaging ibaba naman ay makikita ang kulay bughaw sa kaliwa at puti sa bandang kanan. Nakapaloob sa mga kulay na ito ang sinaunang araw na siyang kumakatawan sa sa katotohanan at ilaw; usbong ng halamang [[nilad]] na siyang sinasabing pinagmulan ng pangalan ng Lungsod ng Maynila; lumang librong Tagalog na karunungan at kultura; sulo na siyang sumisimbolo sa kaalaman; at, atomo na siyang nagpapahiwatig ng pagsulong ng teknolohiya. === Bandila === [[Talaksan:800px-Flag of the PLM.PNG|thumb|right|250px|Bandila ng PLM]] Ang '''Bandila ng PLM''' ay binubuo ng tatlong kulay - pula na siyang nasa malaking bahagi sa gitna ng bandila, dilaw na makikita sa pinakaitaas at saka sa pinakamababang bahagi at bughaw na nasa gilid sa gawing kanan. Sa gitna ng kulay pulang bahagi nakalagay ang Dakilang Selyo ng PLM. Ang bandaling ito ay kadalasang makikita sa mga opisyal na pagtitipon at iba pang espesyal na okasyon kasama ng [[Watawat ng Pilipinas]]. {| class="wikitable" width=80% style="padding: 5px; font-size: 95%; margin: 0.5em auto;" |- !Bandila ng PLM ! [[Talaan ng mga kulay|Kulay sa Web]] |- ! [[Color|COLOR NAME]] English ''(Tagalog)'' ! [[HTML]] code |- | style="background:#FF0000"| <font color=white> '''Flag Red ''(Watawat - Pula)''''' | <code> #FF0000</code> |- | style="background: #FFFF00"| '''Flag Yellow ''(Watawat - Dilaw)''''' | <code> #FFFF00</code> |- | style="background: #0000FF"|<font color=white>'''Flag Blue''(Watawat - Bughaw)''''' |<code>#0000FF</code> |- |} == Sanggunian == <!-- Tinanggal po dahil konting computer lang ang nakakabasa sa sistemang ito --> {{reflist|refs= <ref name="hollowed">[http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/learning/view/20081229-180539/On-hallowed-ground On hallowed ground] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090920231913/http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/learning/view/20081229-180539/On-hallowed-ground |date=2009-09-20 }}</ref> }} ==Mga Kawil Panlabas== *[http://www.plm.edu.ph Opisyal na Pahina sa Web ng PLM] {{in lang|en}} * [http://www.thepamantasan.com/ Ibang Pahina sa Web ng PLM] {{in lang|en}} * [https://web.archive.org/web/20091025162805/http://geocities.com/llinco/plm.html Pahina sa Geocities] {{in lang|en}} *[http://en.wikipilipinas.org/index.php?title=Pamantasan_ng_Lungsod_ng_Maynila Pahina sa WikiPilipinas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100323222229/http://en.wikipilipinas.org/index.php?title=Pamantasan_ng_Lungsod_ng_Maynila |date=2010-03-23 }} {{in lang|en}} [[Kategorya:Pamantasan ng Lungsod ng Maynila]] [[Kategorya:Unibersidad at kolehiyo sa Pilipinas]] 6v5qkzw2za5jwx4e38kp3z87kkjkfw1 0 11824 1959341 1959233 2022-07-30T04:35:59Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement|name=Berlin|subdivision_type=Bansa|subdivision_name=Alemanya|subdivision_type1=[[Landstadt ng Alemanya|Estado]]|subdivision_name1=[[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|Berlin]]|settlement_type=Kabeserang lungsod, [[Landstadt ng Alemanya|Estado]], at [[Mga munisipalidad ng Alemanya|munisipalidad]]|image_skyline={{Photomontage|position=center | photo1a = Siegessaeule Aussicht 10-13 img4 Tiergarten.jpg | photo2a = Brandenburger Tor abends.jpg | photo2b = Berliner Dom, Westfassade, Nacht, 160309, ako.jpg | photo3a = Schloss Charlottenburg (233558373).jpeg | photo3b = Berlin_Museumsinsel_Fernsehturm.jpg | photo4a = Siegessäule-Berlin-Tiergarten.jpg | photo4b = Hochhäuser am Potsdamer Platz, Berlin, 160606, ako.jpg | photo5a = Reichstag Berlin Germany.jpg | color_border = white | color = white | spacing = 2 | size = 270 | foot_montage = '''Mula itaas, kaliwa pakanan''': [[Tiergarten, Berlin|Tiergarten]] skyline; [[Tarangkahang Brandenburgo]]; [[Katedral ng Berlin]]; [[Palasyo ng Charlottenburg]]; [[Pulo ng mga Museo]], at [[Toreng Pang-TV ng Berlin]]; [[Haligi ng Tagumpay ng Berlin|Haligi ng Tagumpay]]; [[Plaza Potsdam]]; at [[gusaling Reichstag]] }}|image_shield=Coat of arms of Berlin.svg|shield_size=70px|pushpin_map=Germany#Europe|pushpin_relief=yes|pushpin_map_caption=Kinaroroonan sa Alemanya|coordinates={{coord|52|31|12|N|13|24|18|E|format=dms|display=inline,title}}|image_flag=Flag_of_Berlin.svg|image_map={{maplink|frame=y|plain=yes|frame-align=center|type=shape<!--line-->|fill=#ffffff|fill-opacity=0|stroke-color=|stroke-width=2|frame-width=250|frame-height=300}}|total_type=Lungsod/Estado|area_total_km2=891.7|area_footnotes=<ref name="statoffice">{{cite web |access-date=2 May 2019 |title=Amt für Statistik Berlin Brandenburg – Statistiken |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Statistiken/inhalt-statistiken.asp |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |language=de |archive-date=8 March 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210308125331/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Statistiken/inhalt-statistiken.asp |url-status=dead }}</ref>|population_total=3769495|population_footnotes=<ref name="pop-detail"/>|population_as_of=Disyembre 31, 2020|population_urban=4473101|population_urban_footnotes=<ref name="citypopulation_urban">{{cite web|url=https://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|author=citypopulation.de quoting Federal Statistics Office|title=Germany: Urban Areas|access-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603133151/https://citypopulation.de/en/germany/urbanareas/|archive-date=2020-06-03|url-status=live}}</ref>|population_metro=6144600|population_metro_footnotes=<ref>{{cite web |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/pms/2019/19-02-08.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827224549/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/pms/2019/19-02-08.pdf |url-status=dead |archive-date=27 August 2021 |title=Bevölkerungsanstieg in Berlin und Brandenburg mit nachlassender Dynamik |date=8 February 2019 |website=statistik-berlin-brandenburg.de |publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg |access-date=24 November 2019}}</ref>|elevation_m=34|population_demonyms=Berlines<br/>Berliner (m), Berlinerin (f) (Aleman)|blank_name_sec1=[[Gross regional product|GRP (nominal)]]|blank_info_sec1=€155 billion (2020)<ref>{{cite web|url = https://www.statistikportal.de/en/node/649|title = Bruttoinlandsprodukt – in jeweiligen Preisen – 1991 bis 2020|website = www.statistikportal.de|access-date = 1 April 2021|archive-date = 1 April 2021|archive-url = https://web.archive.org/web/20210401011816/https://www.statistikportal.de/en/node/649|url-status = live}}</ref>|blank1_name_sec1=GRP kada tao|blank1_info_sec1=€41,000 (2020)|blank2_name_sec2=[[Human Development Index|HDI]] (2018)|blank2_info_sec2=0.964<ref name="GlobalDataLab">{{Cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab|website=hdi.globaldatalab.org|language=en|access-date=13 September 2018|archive-date=23 September 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180923120638/https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|url-status=live}}</ref><br/>{{color|green|very high}} · [[List of German states by Human Development Index|2nd of 16]]|timezone1=[[Central European Time|CET]]|utc_offset1=+01:00|timezone1_DST=[[Central European Summer Time|CEST]]|utc_offset1_DST=+02:00|blank_name_sec2=[[GeoTLD]]|blank_info_sec2=[[.berlin]]|website={{URL|www.berlin.de/en/}}|governing_body=[[Abgeordnetenhaus ng Berlin]]|leader_title=[[Namumunong Alkalde ng Berlin|Namumunong Alkalde]]|leader_party=SPD|leader_name=[[Franziska Giffey]]|geocode=[[Nomenclature of Territorial Units for Statistics|NUTS Region]]: DE3|area_code=[[List of dialling codes in Germany#030 – Berlin|030]]|registration_plate=B{{NoteTag |1 = Prefixes for vehicle registration were introduced in 1906, but often changed due to the political changes after 1945. Vehicles were registered under the following prefixes: "I A" (1906&nbsp;– April 1945; devalidated on 11 August 1945); no prefix, only digits (from July to August 1945), "БГ" (=BG; 1945–46, for cars, trucks and busses), "ГФ" (=GF; 1945–46, for cars, trucks and busses), "БM" (=BM; 1945–47, for motor bikes), "ГM" (=GM; 1945–47, for motor bikes), "KB" (i.e.: [[Allied Kommandatura|Kommandatura]] of Berlin; for all of Berlin 1947–48, continued for [[West Berlin]] until 1956), "GB" (i.e.: Greater Berlin, for [[East Berlin]] 1948–53), "I" (for East Berlin, 1953–90), "B" (for West Berlin from 1 July 1956, continued for all of Berlin since 1990).}}|iso_code=DE-BE|official_name=Berlin}}Ang '''Berlin''' ay ang [[kabisera|kabesera]] ng [[Alemanya]]. May 3.7 milyong naninirahan dito, ito ang [[Talaan ng mga lungsod sa Alemanya batay sa populasyon|pinakamalaking lungsod]] sa bansa ayon sa lugar at populasyon<ref>{{Cite news |last=Milbradt |first=Friederike |date=6 February 2019 |title=Deutschland: Die größten Städte |language=de |work=[[Die Zeit]] (Magazin) |location=Hamburg |url=https://www.zeit.de/zeit-magazin/2019/07/flaechengroesste-staedte-deutschlandkarte |url-status=live |access-date=24 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190213183401/https://www.zeit.de/zeit-magazin/2019/07/flaechengroesste-staedte-deutschlandkarte |archive-date=13 February 2019}}</ref><ref>{{Cite news |date=1 August 2019 |title=Leipzig überholt bei Einwohnerzahl Dortmund – jetzt Platz 8 in Deutschland |language=de |work=[[Leipziger Volkszeitung]] |location=Leipzig |url=https://www.lvz.de/Leipzig/Lokales/Leipzig-ueberholt-bei-Einwohnerzahl-Dortmund-jetzt-Platz-8-in-Deutschland |url-status=dead |access-date=24 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191113070247/https://www.lvz.de/Leipzig/Lokales/Leipzig-ueberholt-bei-Einwohnerzahl-Dortmund-jetzt-Platz-8-in-Deutschland |archive-date=13 November 2019}}</ref>, at ang pinakamalaking lungsod ayon sa populasyon sa [[Kaisahang Yuropeo|Unyong Europeo]], ayon sa populasyon sa loob ng mga limitasyon ng lungsod.<ref name="pop-detail">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> Isa sa [[Länder ng Alemanya|labing-anim na kinabibilangang estado]] ng Alemanya, ang Berlin ay napalilibutan ng [[Brandeburgo|Estado ng Brandenburgo]] at kadugtong ng [[Potsdam]], ang kabesera ng Brandenburgo. Ang urbanong pook ng Berlin, na may populasyon na humigit-kumulang 4.5 milyon, ay ang pangalawang pinakamataong urbanong pook sa Alemanya pagkatapos ng [[Ruhr]]. Ang [[Kalakhang Rehiyon ng Berlin-Brandenburgo|kabeserang rehiyon ng Berlin-Brandenburgo]] ay may humigit-kumulang 6.2 milyong mga naninirahan at ito ang [[Mga kalakhang rehiyon ng Alemanya|ikatlong pinakamalaking kalakhang rehiyon ng Alemanya]] pagkatapos ng mga rehiyon ng [[Rin-Ruhr]] at [[Francfort Rin-Main|Rin-Main]].<ref>{{Cite web |date=4 October 2016 |title=Daten und Fakten zur Hauptstadtregion |url=https://www.berlin-brandenburg.de/metropolregion/daten-und-fakten/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190321175940/https://www.berlin-brandenburg.de/metropolregion/daten-und-fakten/ |archive-date=21 March 2019 |access-date=13 April 2022 |website=www.berlin-brandenburg.de}}</ref> Nagkaroon ng [[Pag-iisa ng Berlin at Brandenburg|bigong pagtatangkang pag-isahin ang parehong estado noong 1996]], at sa kabila ng nananatiling hiwalay, ang dalawang estado ay nagtutulungan sa maraming bagay hanggang ngayon. Ang Berlin ay tumatawid sa pampang ng [[Spree (ilog)|Spree]], na dumadaloy sa [[Havel]] (isang [[tributaryo]] ng [[Ilog Elba|Elbe]]) sa kanlurang boro ng [[Spandau]] . Kabilang sa mga pangunahing topograpikong tampok ng lungsod ay ang maraming lawa sa kanluran at timog-silangan na mga boro na nabuo ng [[Spree (ilog)|Spree]], [[Havel]], at [[Dahme (ilog)|Dahme]], na ang pinakamalakin ay ang [[Lawa ng Müggelsee|Lawa Müggelsee]]. Dahil sa lokasyon nito sa [[Kapatagang Europeo]], ang Berlin ay naiimpluwensiyahan ng isang [[Klimang banayad|banayad na pana-panahong klima]]. Halos sangkatlo ng lugar ng lungsod ay binubuo ng mga kagubatan, [[Tala ng mga liwasan at hardin sa Berlin|liwasan, hardin]], ilog, kanal, at lawa.<ref name="gruen">{{Cite web |last=Senatsverwaltung für Umwelt, Verkehr und Klimaschutz Berlin, Referat Freiraumplanung und Stadtgrün |title=Anteil öffentlicher Grünflächen in Berlin |url=https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210225003118/https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |archive-date=25 February 2021 |access-date=2020-01-10}}</ref> Ang lungsod ay nasa lugar ng diyalektong [[Gitnang Aleman]], ang [[Alemang Berlin|diyalekto ng Berlin]] ay isang varyant ng mga [[Mga diyalektong Lausitzisch-Neumärkisch|diyalektong Lausitzisch-Neumärkisch]]. Unang naidokumento noong ika-13 siglo at sa pagtawid ng dalawang mahalagang makasaysayang [[Ruta ng kalakalan|rutang pangkalakalan]],<ref name="staple">{{Cite web |date=August 2004 |title=Niederlagsrecht |trans-title=Settlement rights |url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151122025717/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |archive-date=22 November 2015 |access-date=21 November 2015 |publisher=Verein für die Geschichte Berlins |language=de}}</ref> Ang Berlin ay naging kabesera ng [[Margrabyato ng Brandenburgo]] (1417 – 1701), ang [[Kaharian ng Prusya]] (1701–1918), ang [[Imperyong Aleman]] (1871). –1918), ang [[Republikang Weimar]] (1919–1933), at [[Alemanyang Nazi]] (1933–1945). Ang [[Berlin noong dekada '20]] ay ang ikatlong pinakamalaking munisipalidad sa mundo.<ref>{{Cite web |date=September 2009 |title=Topographies of Class: Modern Architecture and Mass Society in Weimar Berlin (Social History, Popular Culture and Politics in Germany) |url=https://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=23505 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180706161901/https://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=23505 |archive-date=6 July 2018 |access-date=9 October 2009 |publisher=www.h-net.org}}</ref> Pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] at ang kasunod na pananakop nito ng mga matagumpay na bansa, nahati ang lungsod; ang [[Kanlurang Berlin]] ay naging isang de facto na [[Engklabo at eksklabo|eksklabo]] ng [[Kanlurang Alemanya]], na napapalibutan ng [[Pader ng Berlin]] (mula Agosto 1961 hanggang Nobyembre 1989) at teritoryo ng Silangang Aleman.<ref>{{Cite web |title=Berlin Wall |url=https://www.britannica.com/EBchecked/topic/62202/Berlin-Wall |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080630080628/https://www.britannica.com/EBchecked/topic/62202/Berlin-Wall |archive-date=30 June 2008 |access-date=18 August 2008 |website=[[Encyclopædia Britannica]]}}</ref> Ang [[Silangang Berlin]] ay idineklara na kabesera ng Silangang Alemanya, habang ang [[Bonn]] ay naging kabesera ng Kanlurang Alemanya. Kasunod ng [[muling pag-iisang Aleman]] noong 1990, ang Berlin ay muling naging kabesera ng buong Alemanya. Ang Berlin ay isang [[Lungsod pandaigdig|pandaigdigang lungsod]] ng [[Kultura ng Berlin|kultura]], [[Politika ng Berlin|politika]], [[Media ng Berlin|media]], at agham.<ref>{{Cite web |title=Berlin – Capital of Germany |url=https://www.germany.info/Vertretung/usa/en/04__W__t__G/03/01/03/Feature__3.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120112204045/https://www.germany.info/Vertretung/usa/en/04__W__t__G/03/01/03/Feature__3.html |archive-date=12 January 2012 |access-date=18 August 2008 |website=German Embassy in Washington}}</ref><ref>{{Cite news |last=Davies |first=Catriona |date=10 April 2010 |title=Revealed: Cities that rule the world&nbsp;– and those on the rise |publisher=CNN |url=https://edition.cnn.com/2010/BUSINESS/04/10/cities.dominate.world/?hpt=C2 |url-status=live |access-date=11 April 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604014630/https://edition.cnn.com/2010/BUSINESS/04/10/cities.dominate.world/?hpt=C2 |archive-date=4 June 2011}}</ref><ref>{{Cite news |last=Sifton |first=Sam |date=31 December 1969 |title=Berlin, the big canvas |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2008/06/22/travel/22iht-22berlin.13882912.html |url-status=live |access-date=18 August 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130412012910/https://www.nytimes.com/2008/06/22/travel/22iht-22berlin.13882912.html |archive-date=12 April 2013}}</ref><ref>{{Cite journal |date=22 October 2009 |title=Global Power City Index 2009 |url=https://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |url-status=live |journal=Institute for Urban Strategies at the Mori Memorial Foundation |archive-url=https://web.archive.org/web/20140629143736/https://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf |archive-date=29 June 2014 |access-date=29 October 2009}}</ref> Nakabatay ang [[Ekonomiya ng Berlin|ekonomiya]] nito sa mga [[High tech|high-tech]] na kompanya at [[Tersiyaryong sektor ng ekonomiya|sektor ng serbisyo]], na sumasaklaw sa magkakaibang hanay ng mga [[Malilikhaing industriya|malikhaing industriya]], pasilidad ng pananaliksik, mga korporasyon ng media at mga lugar ng kumbensiyon.<ref name="congress">{{Cite web |title=ICCA publishes top 20 country and city rankings 2007 |url=https://www.iccaworld.com/npps/story.cfm?ID=1577 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080922094543/https://www.iccaworld.com/npps/story.cfm?ID=1577 |archive-date=22 September 2008 |access-date=18 August 2008 |website=ICCA}}</ref><ref name="Cityofdesign2">{{cite press release|url=https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816140547/https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|url-status=dead|archive-date=16 August 2008|title=Berlin City of Design|publisher=[[UNESCO]]|access-date=18 August 2008}}</ref> Ang Berlin ay nagsisilbing isang kontinental na pusod para sa trapiko sa himpapawid at tren at may napakakomplikadong ugnayan ng pampublikong transportasyon. Ang metropolis ay isang sikat na destinasyong [[Turismo sa Alemanya|panturista]].<ref>{{Cite journal |date=4 September 2014 |title=Berlin Beats Rome as Tourist Attraction as Hordes Descend |url=https://www.bloomberg.com/news/2014-09-03/berlin-beats-rome-as-tourist-attraction-as-hordes-descend.html |url-status=live |journal=Bloomberg L.P. |archive-url=https://web.archive.org/web/20140911154443/https://www.bloomberg.com/news/2014-09-03/berlin-beats-rome-as-tourist-attraction-as-hordes-descend.html |archive-date=11 September 2014 |access-date=11 September 2014}}</ref> Kabilang din sa mga makabuluhang industriya ang [[Teknolohiyang pang-impormasyon|IT]], mga [[parmasyutiko]], [[inhinyeriyang biyomedikal]], [[malinis na teknolohiya]], [[biyoteknolohiya]], konstruksiyon, at [[Elektronika|electronika]]. Ang Berlin ay tahanan ng mga unibersidad na kilala sa buong mundo gaya ng [[Unibersidad ng Berlin Humboldt|Pamantasang Humboldt]], [[Pamantasang Teknikal ng Berlin|Pamantasang Teknikal]], [[Malayang Unibersidad ng Berlin|Malayang Unibersidad]], [[Unibersidad ng Sining ng Berlin|Unibersidad ng Sining]], [[ESMT Berlin]], [[Paaralang Hertie]], at [[Kolehiyong Bard ng Berlin]]. Ang [[Zoolohikong Hardin ng Berlin|Zoolohikong Hardin]]<nowiki/>nito ay ang pinakabinibisitang zoo sa Europa at isa sa pinakasikat sa buong mundo. Dahil ang [[Estudyo ng Babelsberg|Babelsberg]] ang kauna-unahang malakihang estudyong pampelikulang kompleks sa mundo, ang Berlin ay isang lalong sikat na lokasyon para sa mga pandaigdigang [[Tala ng mga pelikulang isinagawa sa Berlin|paggawa ng pelikula]].<ref>{{Cite web |date=9 August 2008 |title=Hollywood Helps Revive Berlin's Former Movie Glory |url=https://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,3549403,00.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080813010550/https://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,3549403,00.html |archive-date=13 August 2008 |access-date=18 August 2008 |website=[[Deutsche Welle]]}}</ref> Kilala ang lungsod sa mga pagdiriwang, magkakaibang arkitektura, nightlife, kontemporaneong sining at napakataas na kalidad ng pamumuhay.<ref>{{Cite news |last=Flint |first=Sunshine |date=12 December 2004 |title=The Club Scene, on the Edge |work=The New York Times |url=https://travel2.nytimes.com/2004/12/12/travel/12surf.html |url-status=live |access-date=18 August 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130402221310/https://travel2.nytimes.com/2004/12/12/travel/12surf.html |archive-date=2 April 2013}}</ref> Mula noong dekada 2000, saksi nag Berlin sa paglitaw ng isang kosmopolitang [[Startup ecosystem|eksenang]] [[entrepreneurship]].<ref>{{Cite journal |date=13 June 2014 |title=Young Israelis are Flocking to Berlin |url=https://www.newsweek.com/2014/06/20/young-israelis-are-flocking-berlin-262139.html |url-status=live |journal=Newsweek |archive-url=https://web.archive.org/web/20140827183310/https://www.newsweek.com/2014/06/20/young-israelis-are-flocking-berlin-262139.html |archive-date=27 August 2014 |access-date=28 August 2014}}</ref> Nagtataglay ang Berlin ng tatlong [[Pandaigdigang Pamanang Pook]]: [[Pulo ng mga Museo]]; ang mga [[Mga Palasyo at Liwasan ng Potsdam at Berlin|Palasyo at Liwasan ng Potsdam at Berlin]]; at ang mga [[Mga Modernismong Pabahay ng Berlin|Modernismong Pabahay ng Berlin]].<ref name="UNESCO">{{Cite web |title=World Heritage Site Museumsinsel |url=https://whc.unesco.org/en/list/896 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210506100913/https://whc.unesco.org/en/list/896 |archive-date=6 May 2021 |access-date=6 May 2021 |publisher=[[UNESCO]]}}</ref> Kabilang sa iba pang mga tanawin ang [[Tarangkahang Brandenburgo]], ang [[gusaling Reichstag]], [[Potsdamer Platz]], ang [[Alaala sa mga Pinaslang na Hudyo ng Europa]], ang [[Gedenkstätte Berliner Mauer|Alaala ng Pader ng Berlin]], ang [[Galeriya ng Silangang Bahagi]], ang [[Haligi ng Tagumpay sa Berlin]], [[Katedral ng Berlin]], at ang [[Fernsehturm Berlin|Toreng Pantelebisyon ng Berlin]], ang pinakamataas na estruktura sa Alemanya. Maraming museo, galeriya, aklatan, orkestra, at mga pinagdadausan ng sports ang Berlin. Kabilang dito ang [[Altes Museum]], ang [[Alte Nationalgalerie|Lumang Pamabansang Galeriya]], ang [[Museong Bode]], ang [[Museong Pergamon]], ang [[Deutsches Historisches Museum|Museuong Pangkasaysayang Aleman]], ang [[Museong Hudyo Berlin]], ang [[Museo ng Likas na Kasaysayan, Berlin|Museo ng Likas na Kasaysayan]], ang [[Foro Humboldt]], ang [[Aklatang Estatal ng Berlin]], ang [[Estatal na Opera ng Berlin]], ang [[Filarmonika ng Berlin]], at ang [[Maraton ng Berlin]]. == Kasaysayan == === Etimolohiya === Matatagpuan ang Berlin sa hilagang-silangan ng Alemanya, silangan ng Ilog [[Ilog Elba|Elbe]], na dating bumubuo, kasama ang Ilog (Sahon o Turingia) [[Saale]] (mula sa kanilang [[tagpuan]] sa [[Barby, Alemanya|Barby]] pataas), ang silangang hangganan ng [[Francia|Kahariang Franco]]. Habang ang Kahariang Franco ay pangunahing tinitirhan ng mga tribong [[Mga Aleman|Aleman]] tulad ng mga [[Mga Franco|Franco]] at mga [[Sakson|Sahon]], ang mga rehiyon sa silangan ng mga ilog sa hangganan ay pinaninirahan ng mga tribong [[Mga Eslabo|Eslabo]]. Ito ang dahilan kung bakit karamihan sa mga lungsod at nayon sa hilagang-silangan ng Alemanya ay may mga pangalang may pinagmulang [[Mga wikang Eslabo|Eslabo]] ([[Germania Slavica]]). Ang mga karaniwang [[Hermanisasyon|Hermanisadong]] pangalan ng lugar na [[Hulapi|hulaping]] Eslabo na pinagmulan ay ''-ow'', ''-itz'', ''-vitz'', ''-witz'', ''-itzsch'' at ''-in'', ang mga [[unlapi]] ay ''Windisch'' at ''Wendisch''. Ang pangalang ''Berlin'' ay nag-ugat sa wika ng mga naninirahan sa [[Mga Kanlurang Eslabo|Kanlurang Eslabo]] sa lugar ng Berlin ngayon, at maaaring nauugnay sa Lumang [[Wikang Polabo|Polabong]] tangkay na ''berl-'' / ''birl-'' ("latian").<ref>{{Cite book|last=Berger|first=Dieter|title=Geographische Namen in Deutschland|publisher=Bibliographisches Institut|year=1999|isbn=978-3-411-06252-2}}</ref> Dahil ang ''Ber-'' sa simula ay parang salitang Aleman na ''Bär'' ("oso"), lumilitaw ang isang oso sa eskudo de armas ng lungsod. Kaya ito ay isang halimbawa ng [[armas parlantes]]. Sa [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|labindalawang boro]] ng Berlin, lima ang may (bahagya) na pangalang may pinagmulang Eslabo: [[Pankow]] (pinakamatao), [[Steglitz-Zehlendorf]], [[Marzahn-Hellersdorf]], [[Treptow-Köpenick]], at [[Spandau]] (pinangalanang Spandow hanggang 1878). Sa siyamnapu't anim na kapitbahayan nito, dalawampu't dalawa ang may (bahagya) na pangalang may pinagmulang Eslabo: [[Altglienicke]], [[Alt-Treptow]], [[Britz]], [[Buch (Berlin)|Buch]], [[Buckow (Berlin)|Buckow]], [[Gatow]], [[Karow (Berlin)|Karow]], [[Kladow]], [[Köpenick]], [[Lankwitz]], [[Lübars]], [[Malchow (Berlin)|Marchow]][[Pankow (lokal)|,]] [[Marzahn]], [[Pankow]], [[Prenzlauer Berg]], [[Rudow]], [[Schmöckwitz]], [[Spandau (lokal)|Spandau]], [[Stadtrandsiedlung Malchow]], [[Steglitz]], [[Tegel]], at [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]]. Ang kapitbahayan ng [[Moabit]] ay may pangalang nagmula sa Pranses, at ang [[Französisch Buchholz]] ay ipinangalan sa mga [[Huguenot]]. === Ika-12 hanggang ika-16 na siglo === [[Talaksan:ZLB-Berliner_Ansichten-Januar.jpg|thumb|Mapa ng Berlin noong 1688]] [[Talaksan:Dom_und_Stadtschloss,_Berlin_1900.png|thumb|[[Katedral ng Berlin]] (kaliwa) at [[Palasyo ng Berlin]] (kanan), 1900]] Ang pinakaunang katibayan ng mga pamayanan sa lugar ng Berlin ngayon ay mga labi ng isang pundasyon ng bahay na may petsang 1174, na natagpuan sa mga paghuhukay sa Berlin Mitte,<ref>{{Cite news |title=Berlin ist älter als gedacht: Hausreste aus dem Jahr 1174 entdeckt |language=de |trans-title=Berlin is older than thought: house remains from 1174 have been found |agency=dpa |url=https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/2674414-958092-berlin-ist-aelter-als-gedacht-hausreste-.html |url-status=live |access-date=24 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120824212016/https://www.berlin.de/aktuelles/berlin/2674414-958092-berlin-ist-aelter-als-gedacht-hausreste-.html |archive-date=24 August 2012}}</ref> at isang barakilang kahoy na may petsang humigit-kumulang 1192.<ref name="zycwaq">{{Cite news |last=Rising |first=David |date=30 January 2008 |title=Berlin dig finds city older than thought |work=[[NBC News]] |agency=Associated Press |url=https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/ |url-status=live |access-date=1 January 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180102013454/https://www.nbcnews.com/id/22920517/ns/technology_and_science-science/t/berlin-dig-finds-city-older-thought/ |archive-date=2 January 2018}}</ref> Ang unang nakasulat na mga talaan ng mga bayan sa lugar ng kasalukuyang Berlin ay mula sa huling bahagi ng ika-12 siglo. Ang [[Spandau]] ay unang binanggit noong 1197 at [[Köpenick]] noong 1209, bagaman ang mga lugar na ito ay hindi sumali sa Berlin hanggang 1920.<ref>{{Cite web |year=2002 |title=Zitadelle Spandau |trans-title=Spandau Citadel |url=https://www.berlin.de/tourismus/sehenswuerdigkeiten.en/00175.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20080612020333/https://www.berlin.de/tourismus/sehenswuerdigkeiten.en/00175.html |archive-date=12 June 2008 |access-date=18 August 2008 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG}}</ref> Ang gitnang bahagi ng Berlin ay maaaring masubaybayan pabalik sa dalawang bayan. Ang [[Cölln]] sa [[Fischerinsel]] ay unang binanggit sa isang dokumento noong 1237, at ang Berlin, sa kabila ng [[Spree (ilog)|Spree]] sa tinatawag ngayong [[Nikolaiviertel]], ay tinukoy sa isang dokumento mula 1244.<ref name="zycwaq" /> Ang 1237 ay itinuturing na petsa ng pagkakatatag ng lungsod.<ref name="Medtradc">{{Cite web |title=The medieval trading center |url=https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-medieval-trading-center/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160731190906/https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-medieval-trading-center/ |archive-date=31 July 2016 |access-date=11 June 2013 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG.}}</ref> Ang dalawang bayan sa paglipas ng panahon ay nabuo ang malapit na pang-ekonomiya at panlipunang ugnayan, at nakinabang mula sa [[Karapatan sa emporyo|pangunahing bahagi mismo]] sa dalawang mahalagang [[ruta ng kalakalan]] ng ''[[Sa pamamagitan ng Imperii|Via Imperii]]'' at mula [[Brujas]] hanggang [[Veliky Novgorod|Novgorod]].<ref name="staple2">{{Cite web |date=August 2004 |title=Niederlagsrecht |trans-title=Settlement rights |url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20151122025717/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlin-abc/stichwortehn/599-niederlagsrecht.html |archive-date=22 November 2015 |access-date=21 November 2015 |publisher=Verein für die Geschichte Berlins |language=de}}</ref> Noong 1307, bumuo sila ng isang alyansa na may isang karaniwang patakarang panlabas, bagaman ang kanilang mga panloob na pangangasiwa ay pinaghihiwalay pa rin.<ref name="Stöver2010">Stöver B. Geschichte Berlins.</ref><ref name="Lui stadtgr">{{Cite web |year=2004 |title=Stadtgründung Und Frühe Stadtentwicklung |trans-title=City foundation and early urban development |url=https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr |archive-url=https://archive.today/20130620011811/http://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr#selection-75.18-75.40 |archive-date=20 June 2013 |access-date=10 November 2018 |publisher=Luisenstädtischer Bildungsverein |language=de}}</ref> Noong 1415, si [[Federico I, Elektor ng Brandenburgo|Federico I]] ay naging [[Prinsipe-elektor|elektor]] ng [[Margrabyato ng Brandenburgo]], na pinamunuan niya hanggang 1440.<ref>{{Cite web |year=1993 |title=The Hohenzollern Dynasty |url=https://www.west.net/~antipas/protected_files/news/europe/hohenzollerns.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20070807093738/https://www.west.net/~antipas/protected_files/news/europe/hohenzollerns.html |archive-date=7 August 2007 |access-date=18 August 2008 |publisher=Antipas}}</ref> Noong ika-15 siglo, itinatag ng kaniyang mga kahalili ang Berlin-Cölln bilang kabesera ng margebyato, at ang mga sumunod na miyembro ng pamilyang [[Pamilya Hohenzollern|Hohenzollern]] ay namuno sa Berlin hanggang 1918, una bilang mga elektor ng Brandenburgo, pagkatapos ay bilang mga hari ng [[Prusya]], at kalaunan bilang mga [[emperador ng Alemanya]]. Noong 1443, sinimulan ni [[Federico II, Elektor ng Brandenburgo|Federico II Ngiping Bakal]] ang pagtatayo ng isang bagong [[Stadtschloss, Berlin|palasyo]] ng hari sa kambal na lungsod ng Berlin-Cölln. Ang mga protesta ng mga mamamayan ng bayan laban sa gusali ay nagtapos noong 1448, sa "Indignasyong Berlin" ("Berliner Unwille").<ref>{{Cite web |last=Komander |first=Gerhild H. M. |date=November 2004 |title=Berliner Unwillen |trans-title=Berlin unwillingness |url=https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlinabc/stichworteag/555-berliner-unwillen.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130919215632/https://www.diegeschichteberlins.de/geschichteberlins/berlinabc/stichworteag/555-berliner-unwillen.html |archive-date=19 September 2013 |access-date=30 May 2013 |publisher=Verein für die Geschichte Berlins e.&nbsp;V. |language=de}}</ref><ref>{{Cite news |last=Conrad |first=Andreas |date=26 October 2012 |title=Was den "Berliner Unwillen" erregte |language=de |trans-title=What aroused the "Berlin unwillingness" |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/serie-was-den-berliner-unwillen-erregte/7301932.html |url-status=live |access-date=10 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181008183148/https://www.tagesspiegel.de/berlin/serie-was-den-berliner-unwillen-erregte/7301932.html |archive-date=8 October 2018}}</ref> Hindi naging matagumpay ang protestang ito at nawalan ang mga mamamayan ng marami sa mga pampolitika at pang-ekonomiyang pribilehiyo. Nang matapos ang palasyo ng hari noong 1451, unti-unti itong nagamit. Mula 1470, kasama ang bagong elektor na si [[Alberto III Aquiles, Elektor ng Brandenburgo|Alberto III Aquiles]], naging bagong tirahan ng hari ang Berlin-Cölln.<ref name="Lui stadtgr2">{{Cite web |year=2004 |title=Stadtgründung Und Frühe Stadtentwicklung |trans-title=City foundation and early urban development |url=https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr |archive-url=https://archive.today/20130620011811/http://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/articles/1_02_stadtgr#selection-75.18-75.40 |archive-date=20 June 2013 |access-date=10 November 2018 |publisher=Luisenstädtischer Bildungsverein |language=de}}</ref> Opisyal, ang palasyo ng Berlin-Cölln ay naging permanenteng tirahan ng mga Brandenburgong elektor ng Hohenzollerns mula 1486, nang si [[John Cicero, Elektor ng Brandenburgo|John Cicero]] ay maupo sa kapangyarihan.<ref>{{Cite web |title=The electors' residence |url=https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-electors-residence/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170421214734/https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/en/history/the-electors-residence/ |archive-date=21 April 2017 |access-date=11 June 2013 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG}}</ref> Gayunpaman, kinailangan ng Berlin-Cölln na talikuran ang katayuan nito bilang isang malayang lungsod [[Ligang Hanseatico|Hanseatico]]. Noong 1539, opisyal na naging [[Luteranismo|Luterano]] ang mga botante at ang lungsod.<ref>{{Cite web |title=Berlin Cathedral |url=https://www.smp-protein.de/SMPConference/berlin.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20060818100934/https://www.smp-protein.de/SMPConference/berlin.htm |archive-date=18 August 2006 |access-date=18 August 2008 |publisher=SMPProtein}}</ref> === Ika-17 hanggang ika-19 na siglo === Ang [[Digmaan ng Tatlumpung Taon]] sa pagitan ng 1618 at 1648 ay nagwasak sa Berlin. Sangkatlo ng mga bahay nito ang nasira o nawasak, at ang lungsod ay nawalan ng kalahati ng populasyon nito.<ref>{{Cite web |title=Brandenburg during the 30 Years War |url=https://www.zum.de/whkmla/region/germany/bra30.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080928213849/https://www.zum.de/whkmla/region/germany/bra30.html |archive-date=28 September 2008 |access-date=18 August 2008 |publisher=World History at KMLA}}</ref> Si [[Federico Guillermo I, Elektor ng Brandenburgo|Federico Guillermo]], na kilala bilang "Dakilang Elektor", na humalili sa kanyang ama na si [[Jorge Guillermo, Elektor ng Brandenburgo|Jorge Guillermo]] bilang pinuno noong 1640, ay nagpasimula ng isang patakaran ng pagtataguyod ng imigrasyon at pagpaparaya sa relihiyon.<ref name="Carlyle18532">{{cite book|first=Thomas|last=Carlyle|title=Fraser's Magazine|url=https://archive.org/details/frasersmagazine03carlgoog|year=1853|publisher=J. Fraser|page=[https://archive.org/details/frasersmagazine03carlgoog/page/n71 63]|access-date=11 February 2016}}</ref> Sa [[Kautusan ng Potsdam]] noong 1685, nag-alok si Frederick William ng pagpapakupkop para sa mga [[Huguenot]] na Pranses.<ref name="Plaut19952">{{cite book|first=W. Gunther|last=Plaut|title=Asylum: A Moral Dilemma|url=https://books.google.com/books?id=oirvylPVAhAC&pg=PA42|date=1 January 1995|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-275-95196-2|page=42|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915214210/https://books.google.com/books?id=oirvylPVAhAC&pg=PA42|url-status=live}}</ref> Noong 1700, humigit-kumulang 30 porsiyento ng mga residente ng Berlin ay Pranses, dahil sa imigrasyon ng mga Huguenot.<ref name="Gray20072">{{cite book|first=Jeremy|last=Gray|title=Germany|url=https://books.google.com/books?id=Z5t5mZE_s5YC&pg=PA49|year=2007|publisher=Lonely Planet|isbn=978-1-74059-988-7|page=49|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915225030/https://books.google.com/books?id=Z5t5mZE_s5YC&pg=PA49|url-status=live}}</ref> Marami pang ibang imigrante ang nagmula sa [[Bohemya|Bohemia]], [[Mankomunidad ng Polonya-Litwanya|Polonya]], at [[Prinsipado-Arsobispado ng Salzburgo|Salzburgo]].<ref name="Cybriwsky20132">{{cite book|first=Roman Adrian|last=Cybriwsky|title=Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture|url=https://books.google.com/books?id=qb6NAQAAQBAJ&pg=PA48|date=23 May 2013|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-61069-248-9|page=48|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915232139/https://books.google.com/books?id=qb6NAQAAQBAJ&pg=PA48|url-status=live}}</ref> [[Talaksan:Berlin_Unter_den_Linden_Victoria_Hotel_um_1900.jpg|left|thumb|Ang Berlin ay naging kabesera ng [[Imperyong Aleman]] noong 1871 at mabilis na lumawak sa mga sumunod na taon.]] Mula noong 1618, ang Margrabyato ng Brandenburgo ay [[Personal na unyon|personal]] na nakipag-isa sa [[Dukado ng Prusya]]. Noong 1701, nabuo ng dalawahang estado ang [[Kaharian ng Prusya]] habang si [[Federico III, Elektor ng Brandenburgo]], ay kinoronahan ang sarili bilang haring [[Federico I sa Prusya]]. Ang Berlin ay naging kabesera ng bagong Kaharian,<ref>Horlemann, Bernd (Hrsg.</ref> pinalitan ang [[Königsberg]]. Ito ay isang matagumpay na pagtatangka na isentralisa ang kabesera sa napakalayo na estado, at ito ang unang pagkakataon na ang lungsod ay nagsimulang lumago. Noong 1709, pinagsama ang Berlin sa apat na lungsod ng Cölln, Friedrichswerder, Friedrichstadt, at Dorotheenstadt sa ilalim ng pangalang Berlin, "Haupt- und Residenzstadt Berlin".<ref name="Stöver20102">Stöver B. Geschichte Berlins.</ref> Noong 1740, si Federico II, na kilala bilang [[Federico II ng Prusya|Federico ang Dakila]] (1740–1786), ay naluklok sa kapangyarihan.<ref name="Zaide19652">{{cite book|first=Gregorio F.|last=Zaide|title=World History|url=https://books.google.com/books?id=Kq512SmGMIsC&pg=PA273|year=1965|publisher=Rex Bookstore, Inc.|isbn=978-971-23-1472-8|page=273|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915200510/https://books.google.com/books?id=Kq512SmGMIsC&pg=PA273|url-status=live}}</ref> Sa ilalim ng pamumuno ni Federico II, ang Berlin ay naging sentro ng [[Panahon ng Kaliwanagan|Kaliwanagan]], ngunit saglit ding sinakop noong [[Digmaan ng Pitong Taon]] ng hukbong Ruso.<ref name="PerryChase20122">{{cite book|first1=Marvin|last1=Perry|first2=Myrna|last2=Chase|first3=James|last3=Jacob|first4=Margaret|last4=Jacob|first5=Theodore|last5=Von Laue|title=Western Civilization: Ideas, Politics, and Society|url=https://books.google.com/books?id=YYIJAAAAQBAJ&pg=PA444|date=1 January 2012|publisher=Cengage Learning|isbn=978-1-133-70864-3|page=444|access-date=20 June 2015|archive-date=14 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914174457/https://books.google.com/books?id=YYIJAAAAQBAJ&pg=PA444|url-status=live}}</ref> Kasunod ng tagumpay ng Pransiya sa [[Digmaan ng Ikaapat na Koalisyon|Digmaan ng Ika-apat na Koalisyon]], [[Pagbagsak ng Berlin (1806)|nagmartsa]] si [[Napoleon I ng Pransiya|Napoleon Bonaparte]] sa Berlin noong 1806, ngunit nagbigay ng nagsasariling pamahalaan sa lungsod.<ref name="Lewis20132">{{cite book|first=Peter B.|last=Lewis|title=Arthur Schopenhauer|url=https://books.google.com/books?id=6TBXX9KVtzsC&pg=PA57|date=15 February 2013|publisher=Reaktion Books|isbn=978-1-78023-069-6|page=57|access-date=20 June 2015|archive-date=14 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914174348/https://books.google.com/books?id=6TBXX9KVtzsC&pg=PA57|url-status=live}}</ref> Noong 1815, ang lungsod ay naging bahagi ng bagong [[Lalawigan ng Brandenburgo]].<ref name="StaffInc.20102">{{cite book|author1=Harvard Student Agencies Inc. Staff|author2=Harvard Student Agencies, Inc.|title=Let's Go Berlin, Prague & Budapest: The Student Travel Guide|url=https://books.google.com/books?id=Nj0YqD4ntvIC&pg=PA83|date=28 December 2010|publisher=Avalon Travel|isbn=978-1-59880-914-5|page=83|access-date=20 June 2015|archive-date=14 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150914181704/https://books.google.com/books?id=Nj0YqD4ntvIC&pg=PA83|url-status=live}}</ref> Hinubog ng [[Rebolusyong Industriyal]] ang Berlin noong ika-19 na siglo; kapansin-pansing lumawak ang ekonomiya at populasyon ng lungsod, at naging pangunahing sentro ng riles at sentro ng ekonomiya ng Alemanya. Ang mga karagdagang suburb sa lalong madaling panahon ay umunlad at tumaas ang lugar at populasyon ng Berlin. Noong 1861, ang mga kalapit na suburb kasama ang [[Kasal (Berlin)|Wedding]], [[Moabit]], at ilang iba pa ay isinanib sa Berlin.<ref name="Schulte-Peevers20102">{{cite book|author=Andrea Schulte-Peevers|title=Lonel Berlin|url=https://books.google.com/books?id=DKlXQS6c3p0C&pg=PA25|date=15 September 2010|publisher=Lonely Planet|isbn=978-1-74220-407-9|page=25|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915214354/https://books.google.com/books?id=DKlXQS6c3p0C&pg=PA25|url-status=live}}</ref> Noong 1871, ang Berlin ay naging kabesera ng bagong itinatag na [[Imperyong Aleman]].<ref name="Stöver20132">{{cite book|first=Bernd|last=Stöver|title=Berlin: A Short History|url=https://books.google.com/books?id=LVA8AQAAQBAJ&pg=PT20|date=2 October 2013|publisher=C.H.Beck|isbn=978-3-406-65633-0|page=20|access-date=20 June 2015|archive-date=15 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150915200615/https://books.google.com/books?id=LVA8AQAAQBAJ&pg=PT20|url-status=live}}</ref> Noong 1881, naging distritong lungsod ito na hiwalay sa Brandenburgo.<ref name="Strassmann20082">{{cite book|first=W. Paul|last=Strassmann|title=The Strassmanns: Science, Politics and Migration in Turbulent Times (1793–1993)|url=https://books.google.com/books?id=5cCuBAAAQBAJ&pg=PA26|date=15 June 2008|publisher=Berghahn Books|isbn=978-1-84545-416-6|page=26|access-date=20 June 2015|archive-date=10 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150910121944/https://books.google.com/books?id=5cCuBAAAQBAJ&pg=PA26|url-status=live}}</ref> === Ika-20 hanggang ika-21 siglo === Noong unang bahagi ng ika-20 siglo, ang Berlin ay naging isang matabang lupa para sa kilusang [[Sineng Ekspresyonistang Aleman|Ekspresyonistang Aleman]].<ref name="HollandGawthrop20012">{{cite book|author1=Jack Holland|author2=John Gawthrop|title=The Rough Guide to Berlin|url=https://archive.org/details/roughguidetoberl00holl|url-access=registration|year=2001|publisher=Rough Guides|isbn=978-1-85828-682-2|page=[https://archive.org/details/roughguidetoberl00holl/page/361 361]}}</ref> Sa mga larangan tulad ng arkitektura, pagpipinta, at sine ay naimbento ang mga bagong anyo ng artistikong estilo. Sa pagtatapos ng [[Unang Digmaang Pandaigdig]] noong 1918, isang [[Republikang Weimar|republika]] ang ipinahayag ni [[Philipp Scheidemann]] sa [[Reichstag (gusali)|gusaling Reichstag]]. Noong 1920, isinama ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]] ang dose-dosenang mga suburban na lungsod, nayon, at pagmamay-ari sa paligid ng Berlin sa isang pinalawak na lungsod. Ang batas ay nagpalaki sa lugar ng Berlin mula 66 tungo 883 km² (25 tungo 341 sq mi). Halos dumoble ang populasyon, at ang Berlin ay may populasyon na humigit-kumulang apat na milyon. Sa panahon ng [[Kulturang Weimar|Weimar]], ang Berlin ay sumailalim sa kaguluhan sa politika dahil sa kawalan ng katiyakan sa ekonomiya ngunit naging isang kilalang sentro ng [[Rumaragasang Dekada '20]]. Naranasan ng metropolis ang kaniyang kapanahunan bilang isang pangunahing kabesera ng mundo at kilala sa mga tungkulin ng pamumuno nito sa agham, teknolohiya, sining, humanidades, pagpaplano ng lungsod, pelikula, mas mataas na edukasyon, pamahalaan, at mga industriya. Si [[Albert Einstein]] ay sumikat sa publiko noong mga taon niya sa Berlin, na ginawaran ng [[Gantimpalang Nobel para sa Pisika]] noong 1921. [[Talaksan:Potsdamer_Platz_1945.jpg|left|thumb|Nawasak ang Berlin pagkatapos ng [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]] ([[Potsdamer Platz]], 1945)]] Noong 1933, si [[Adolf Hitler]] at ang [[Partidong Nazi|Partido Nazi]] ay [[Pag-angat sa kapangyarihan ni Adolf Hitler|naluklok sa kapangyarihan]]. Ang pamamahala ng NSDAP ay nagpabawas sa komunidad ng mga Hudyo ng Berlin mula 160,000 (isang-katlo ng lahat ng mga Hudyo sa bansa) sa humigit-kumulang 80,000 dahil sa pangingibang-bansa sa pagitan ng 1933 at 1939. Pagkatapos ng [[Kristallnacht]] noong 1938, libo-libong Hudyo ng lungsod ang ikinulong sa kalapit na [[kampong piitan ng Sachsenhausen]]. Simula noong unang bahagi ng 1943, marami ang ipinadala sa mga [[kampong piitan]], gaya ng [[Kampo ng konsentrasyon sa Auschwitz|Auschwitz]].<ref>{{Cite web |title=The Jewish Community of Berlin |url=https://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005450 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170708152027/https://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005450 |archive-date=8 July 2017 |access-date=10 November 2018 |publisher=Holocaust Encyclopedia}}</ref> Ang Berlin ay ang pinakamabigat na binomba na lungsod sa kasaysayan. Sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang malaking bahagi ng Berlin ay nawasak 1943–45 reyd sa himpapawid ng mga Alyado at sa 1945 [[Labanan ng Berlin]]. Ang mga Alyado ay naghulog ng 67,607 tonelada ng mga bomba sa lungsod, na sinira ang 6,427 ektarya ng tinayuang lugar. Humigit-kumulang 125,000 sibilyan ang napatay.<ref>{{Citation |last=Clodfelter |first=Micheal |title=Warfare and Armed Conflicts- A Statistical Reference to Casualty and Other Figures, 1500–2000 |year=2002 |edition=2nd |publisher=McFarland & Company |isbn=978-0-7864-1204-4}}</ref> Matapos ang [[Pagtatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa Europa|pagtatapos ng digmaan sa Europa]] noong Mayo 1945, nakatanggap ang Berlin ng malaking bilang ng mga bakwit mula sa mga lalawigan sa Silangan. Hinati ng mga matagumpay na kapangyarihan ang lungsod sa apat na sektor, na kahalintulad sa mga lugar ng [[Alemanyang sakop ng mga Alyado|pananakop]] kung saan hinati ang Alemanya. Ang mga sektor ng [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Kanluraning Alyado]] (ang Estados Unidos, Reino Unido, at Pransiya) ay nabuo ang [[Kanlurang Berlin]], habang ang [[Unyong Sobyetika|Sobyetikong sektor]] ang bumuo ng [[Silangang Berlin]].<ref>{{Cite web |last=Benz |first=Prof. Dr. Wolfgang |date=27 April 2005 |title=Berlin – auf dem Weg zur geteilten Stadt |trans-title=Berlin – on the way to a divided city |url=https://www.bpb.de/geschichte/nationalsozialismus/dossier-nationalsozialismus/39619/das-geteilte-berlin?p=all |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181110120432/https://www.bpb.de/geschichte/nationalsozialismus/dossier-nationalsozialismus/39619/das-geteilte-berlin?p=all |archive-date=10 November 2018 |access-date=10 November 2018 |publisher=Bundeszentrale für politische Bildung |language=de}}</ref> Lahat ng apat na [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Alyado]] ay nagbahagi ng mga tungkuling pampamahalaan para sa Berlin. Gayunpaman, noong 1948, nang palawigin ng Kanluraning Alyado ang reporma sa pera sa Kanlurang mga sona ng Alemanya sa tatlong kanlurang sektor ng Berlin, ang [[Unyong Sobyetika|Unyong Sobyetiko]] ay nagpataw ng [[Pagbangkulong ng Berlin|pagharang]] sa mga daanan patungo at mula sa Kanlurang Berlin, na ganap na nasa loob ng kontrolado ng Sobyet. teritoryo. Ang [[Pagbangkulong ng Berlin|airlift ng Berlin]], na isinagawa ng tatlong kanlurang Alyado, ay nagtagumpay sa pagharang na ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng pagkain at iba pang mga suplay sa lungsod mula Hunyo 1948 hanggang Mayo 1949.<ref>{{Cite web |title=Berlin Airlift / Blockade |url=https://www.western-allies-berlin.com/historic-events/detail/airlift-blockade |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150318232831/https://www.western-allies-berlin.com/historic-events/detail/airlift-blockade |archive-date=18 March 2015 |access-date=18 August 2008 |publisher=Western Allies Berlin}}</ref> Noong 1949, itinatag ang Pederal na Republika ng Alemanya sa [[Kanlurang Alemanya]] at kalaunan ay isinama ang lahat ng mga sonang Amerikano, Briton, at Pranses, hindi kasama ang mga sona ng tatlong bansang iyon sa Berlin, habang ang [[Marxismo–Leninismo|Marxista-Leninistang]] [[Silangang Alemanya|Demokratikong Republikang Aleman]] ay idineklara sa [[Silangang Alemanya]]. Ang Kanlurang Berlin ay opisyal na nanatiling isang sinasakop na lungsod, ngunit ito ay nakahanay sa politika sa Republikang Federal ng Alemanya sa kabila ng heyograpikong paghihiwalay ng Kanlurang Berlin. Ang serbisyo ng himpapawid sa Kanlurang Berlin ay ipinagkaloob lamang sa mga kompanyang panghimpapawid ng mga Amerikano, Briton, at Pranses. [[Talaksan:Thefalloftheberlinwall1989.JPG|left|thumb|Ang [[Pader ng Berlin|pagbagsak ng Pader ng Berlin]] noong 9 Nobyembre 1989. Noong [[Araw ng Pagkakaisang Aleman|Oktubre 3, 1990]], pormal nang natapos ang proseso ng [[muling pag-iisa ng Alemanya]].]] Ang pagkakatatag ng dalawang estadong Aleman ay nagpapataas ng tensiyon sa [[Digmaang Malamig]]. Ang Kanlurang Berlin ay napapaligiran ng teritoryo ng Silangang Aleman, at ang Silangang Alemanya ay nagpahayag ng Silangang bahagi bilang kabesera nito, isang hakbang na hindi kinilala ng mga kanluraning kapangyarihan. Kasama sa Silangang Berlin ang karamihan sa sentrong pangkasaysayan ng lungsod. Ang pamahalaang Kanlurang Aleman ay nagsariling nagtatag sa [[Bonn]].<ref>{{Cite web |title=Berlin after 1945 |url=https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/geschichte/1945.en.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20090412221115/https://www.berlin.de/berlin-im-ueberblick/geschichte/1945.en.html |archive-date=12 April 2009 |access-date=8 April 2009 |publisher=BerlinOnline Stadtportal GmbH & Co. KG.}}</ref> Noong 1961, sinimulan ng Silangang Alemanya na itayo ang [[Pader ng Berlin]] sa paligid ng Kanlurang Berlin, at ang mga pangyayari ay umabot sa isang tangke na paghaharap sa [[Tsekpoint Charlie]]. Ang Kanlurang Berlin ay de facto na ngayong bahagi ng Kanlurang Alemanya na may natatanging legal na katayuan, habang ang Silangang Berlin ay de facto na bahagi ng Silangang Alemanya. Ibinigay ni [[John F. Kennedy]] ang kanyang "''[[Ich bin ein Berliner]]''" na talumpati noong Hunyo 26, 1963, sa harap ng bulwagan ng lungsod ng [[Schöneberg]], na matatagpuan sa kanlurang bahagi ng lungsod, na sinalungguhitan ang suporta ng Estados Unidos para sa Kanlurang Berlin.<ref>[[Andreas Daum]], ''Kennedy in Berlin''.</ref> Ang Berlin ay ganap na nahati. Bagaman posible para sa mga Kanluranin na dumaan sa kabilang panig sa pamamagitan ng mahigpit na kontroladong mga tsekpoint, para sa karamihan ng mga taga-Silangan, ang paglalakbay sa Kanlurang Berlin o Kanlurang Alemanya ay ipinagbabawal ng pamahalaan ng Silangang Alemanya. Noong 1971, ginagarantiyahan ng isang [[Kasunduan ng Apat na Kapangyarihan]] ang pagpunta sa at mula sa Kanlurang Berlin sa pamamagitan ng kotse o tren sa pamamagitan ng Silangang Alemanya.<ref>{{Cite web |year=1996 |title=Ostpolitik: The Quadripartite Agreement of September 3, 1971 |url=https://usa.usembassy.de/etexts/ga5-710903.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210225042306/https://usa.usembassy.de/etexts/ga5-710903.htm |archive-date=25 February 2021 |access-date=18 August 2008 |publisher=U.S. Diplomatic Mission to Germany}}</ref> Noong 1989, sa pagtatapos ng Cold War at panggigipit mula sa populasyon ng Silangang Aleman, ang [[Pagbagsak ng Pader ng Berlin|Berlin Wall ay bumagsak]] noong Nobyembre 9 at kasunod na karamihan ay giniba. Ngayon, pinapanatili ng [[East Side Gallery]] ang malaking bahagi ng pader. Noong Oktubre 1990, muling [[Muling pag-iisa ng Alemanya|pinagsama]] ang dalawang bahagi ng Alemanya bilang Republika Federal ng Alemanya, at muling naging lungsod ang Berlin.<ref>''Berlin ‒ Washington, 1800‒2000: Capital Cities, Cultural Representation, and National Identities'', ed.</ref> Si [[Walter Momper]], ang alkalde ng Kanlurang Berlin, ay naging unang alkalde ng muling pinagsamang lungsod sa pansamantala. Ang mga halalan sa buong lungsod noong Disyembre 1990 ay nagresulta sa unang "lahatang Berlin" na alkalde na nahalal na manungkulan noong Enero 1991, kung saan ang magkahiwalay na opisina ng mga alkalde sa Silangan at Kanlurang Berlin ay magtatapos sa panahong iyon, at si [[Eberhard Diepgen]] (isang dating alkalde ng Kanluran Berlin) ang naging unang nahalal na alkalde ng isang muling pinagsamang Berlin.<ref>{{Cite news |date=1 December 1990 |title=Berlin Mayoral Contest Has Many Uncertainties |work=[[The New York Times]] |url=https://www.nytimes.com/1990/12/01/world/berlin-mayoral-contest-has-many-uncertainties.html |url-status=live |access-date=17 June 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190617212414/https://www.nytimes.com/1990/12/01/world/berlin-mayoral-contest-has-many-uncertainties.html |archive-date=17 June 2019}}</ref> Noong Hunyo 18, 1994, ang mga sundalo mula sa Estados Unidos, Pransiya, at Britanya ay nagmartsa sa isang parada na bahagi ng mga seremonya upang markahan ang pag-alis ng mga kaalyadong tropang pananakop na nagpapahintulot sa [[Muling pag-iisa ng Alemanya|muling pinagsamang Berlin]]<ref name="ReUnificationParade">{{Cite news |last=Kinzer |first=Stephan |date=19 June 1994 |title=Allied Soldiers March to Say Farewell to Berlin |work=[[The New York Times]] |location=New York City |url=https://www.nytimes.com/1994/06/19/world/allied-soldiers-march-to-say-farewell-to-berlin.html |url-status=live |access-date=20 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151121133602/https://www.nytimes.com/1994/06/19/world/allied-soldiers-march-to-say-farewell-to-berlin.html |archive-date=21 November 2015}}</ref> (ang huling tropang Ruso ay umalis noong Agosto 31, habang ang huling pag-alis ng mga puwersa ng Kanluraning Alyado ay noong Setyembre 8, 1994). Noong Hunyo 20, 1991, bumoto ang [[Bundestag]] (Parlamentong Aleman) na [[Pagpapasya para sa Kabesera ng Alemanya|ilipat ang luklukan]] ng kabesera ng Alemanya mula Bonn patungong Berlin, na natapos noong 1999. {{multiple image|align=right|image1=Humboldt Forum 9155.jpg|width1=195|caption1=Ang muling itinayong [[Palasyo ng Berlin]] na nalalapit nang matapos noong 2021|width2=220|width3=215|direction=|total_width=|alt1=}}Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|repormang pampangasiwaan ng Berlin noong 2001]] ay pinagsama ang ilang borough, na binawasan ang kanilang bilang mula 23 hanggang 12. Noong 2006, isinagawa sa Berlin ang [[2006 FIFA World Cup Final|FIFA World Cup Final]]. Sa isang [[Atake sa truck sa Berlin noong 2016|pag-atakeng terorista noong 2016]] na nauugnay sa [[Islamikong Estado|ISIL]], isang truck ang sadyang imaneho sa isang palengkeng pam-Pasko sa tabi ng [[Pang-alaalang Simbahang Kaiser Wilhelm]], na nag-iwan ng 13 kataong namatay at 55 nasugatan.<ref>{{Cite news |date=20 December 2016 |title=IS reklamiert Attacke auf Weihnachtsmarkt für sich |language=de |trans-title=IS recalls attack on Christmas market for itself |work=[[Frankfurter Allgemeine Zeitung]] |url=https://www.faz.net/aktuell/politik/nach-anschlag-in-berlin-is-reklamiert-attentat-fuer-sich-14585337.html |url-status=live |access-date=10 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190321175944/https://www.faz.net/aktuell/politik/nach-anschlag-in-berlin-is-reklamiert-attentat-fuer-sich-14585337.html |archive-date=21 March 2019}}</ref><ref name="BBC.Dies">{{Cite news |date=26 October 2021 |title=Berlin attack: First aider dies 5 years after Christmas market murders |work=BBC |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-59048891 |url-status=live |access-date=October 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211026190214/https://www.bbc.com/news/world-europe-59048891 |archive-date=26 October 2021}}</ref> Binuksan ang [[Paliparang Berlin Brandenburgo]] (BER) noong 2020, pagkalipas ng siyam na taon kaysa binalak, kung saan papasok na ang Terminal 1 sa serbisyo sa katapusan ng Oktubre, at ang mga lipad papunta at mula sa [[Paliparang Tegel]] ay magtatapos sa Nobyembre.<ref>{{Cite web |last=Gardner |first=Nicky |last2=Kries |first2=Susanne |date=8 November 2020 |title=Berlin's Tegel airport: A love letter as it prepares to close |url=https://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice/berlin-tegel-airport-germany-closing-history-brandenburg-b672759.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205135633/https://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice/berlin-tegel-airport-germany-closing-history-brandenburg-b672759.html |archive-date=5 February 2021 |access-date=5 February 2021 |website=[[The Independent]] |language=de}}</ref> Dahil sa pagbaba ng bilang ng mga pasahero na nagreresulta mula sa pandemya ng [[Pandemya ng COVID-19|COVID-19]], inihayag ang mga plano na pansamantalang isara ang Terminal 5 ng BER, ang dating [[Paliparang Berlin Schönefeld|Paliparang Schönefeld]], simula sa Marso 2021 nang hanggang isang taon.<ref>{{Cite news |last=Jacobs |first=Stefan |date=January 29, 2021 |title=BER schließt Terminal in Schönefeld am 23. Februar |language=de |trans-title=BER closes the terminal in Schönefeld on February 23 |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/flugverkehr-wegen-corona-eingebrochen-berschliesst-terminal-in-schoenefeld-am-23-februar/26864858.html |access-date=5 February 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205134830/https://www.tagesspiegel.de/berlin/flugverkehr-wegen-corona-eingebrochen-berschliesst-terminal-in-schoenefeld-am-23-februar/26864858.html |archive-date=5 February 2021}}</ref> Ang nag-uugnay na linyang U-Bahn U5 mula Alexanderplatz hanggang Hauptbahnhof, kasama ang mga bagong estasyong Rotes Rathaus at Unter den Linden, ay binuksan noong Disyembre 4, 2020, kung saan inaasahang magbubukas ang estasyon ng Museumsinsel U-Bahn sa bandang Marso 2021, na kukumpleto sa lahat ng mga bagong gawa sa U5.<ref>{{Cite web |date=24 August 2020 |title=BVG will verlängerte U5 am 4. Dezember eröffnen |trans-title=BVG wants to open the extended U5 on December 4th |url=https://www.rbb24.de/panorama/beitrag/2020/08/berlin-bvg-u5-lueckenschluss-verlaengerung-start.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205133537/https://www.rbb24.de/panorama/beitrag/2020/08/berlin-bvg-u5-lueckenschluss-verlaengerung-start.html |archive-date=5 February 2021 |access-date=5 February 2021 |website=[[Rundfunk Berlin-Brandenburg|rbb24]] |language=de}}</ref> Ang isang bahagyang pagbubukas sa pagtatapos ng 2020 na museong [[Foro Humboldt]], na makikita sa muling itinayong [[Palasyo ng Berlin]], na inihayag noong Hunyo, ay ipinagpaliban hanggang Marso 2021.<ref>{{Cite news |date=27 November 2020 |title=Humboldt Forum will zunächst nur digital eröffnen |language=de |trans-title=Humboldt Forum will initially only open digitally |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/museen-in-der-corona-pandemie-humboldt-forum-will-zunaechst-nur-digital-eroeffnen/26666500.html |access-date=5 February 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205133156/https://www.tagesspiegel.de/berlin/museen-in-der-corona-pandemie-humboldt-forum-will-zunaechst-nur-digital-eroeffnen/26666500.html |archive-date=5 February 2021}}</ref> === Pagtatangka ng pagsasanib ng Berlin-Brandenburgo === [[Talaksan:DEU_Berlin-Brandenburg_COA.svg|left|thumb|179x179px|Ang eskudo de armas na iminungkahi sa kontrata ng estado]] Ang legal na batayan para sa pinagsamang estado ng Berlin at [[Brandeburgo|Brandenburgo]] ay iba sa ibang mga panukala sa pagsasanib ng estado. Karaniwan, ang Artikulo 29 ng [[Batayang Batas para sa Republikang Federal ng Alemanya|Batayang Batas]] ay nagsasaad na ang pagsasanib ng estado ay nangangailangan ng isang pederal na batas.<ref>{{cite act|type=|index=|date=24 May 1949|article=29|article-type=Article|legislature=Parlamentarischer Rat|title=Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland|trans-title=Basic Law for the Federal Republic of Germany|page=|url=https://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_29.html|language=de}}</ref> Gayunpaman, ang isang sugnay na idinagdag sa Batayang Batas noong 1994, Artikulo 118a, ay nagpapahintulot sa Berlin at Brandenburgo na magkaisa nang walang pag-apruba ng federal, na nangangailangan ng isang reperendo at ratipikasyon ng mga parlamento ng parehong estado.<ref>{{cite act|type=|index=|date=27 October 1994|article=118a|article-type=Einzelnorm|legislature=Bundestag|title=Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland|trans-title=Basic Law for the Federal Republic of Germany|page=|url=https://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_118a.html|language=de}}</ref> Noong 1996, nagkaroon ng hindi matagumpay na pagtatangka na pag-isahin ang mga estado ng Berlin at Brandenburg.<ref name="berlingeschichte">{{Cite web |year=2004 |title=LÄNDERFUSION / FUSIONSVERTRAG (1995) |url=https://berlingeschichte.de/stadtentwicklung/texte/5_33_laefuver.htm |access-date=31 March 2022}}</ref> Parehong may iisang kasaysayan, diyalekto, at kultura at sa 2020, mayroong mahigit 225,000 residente ng Brandenburgo na bumibiyahe patungong Berlin. Ang pagsasanib ay nagkaroon ng halos nagkakaisang suporta ng isang malawak na koalisyon ng parehong mga pamahalaan ng estado, mga partidong pampolitika, media, mga asosasyon ng negosyo, mga unyon ng manggagawa at mga simbahan.<ref>{{Cite news |date=4 May 2016 |title=Die Brandenburger wollen keine Berliner Verhältnisse |language=de |work=Tagesspiegel |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/gescheiterte-laenderfusion-mit-berlin-die-brandenburger-wollen-keine-berliner-verhaeltnisse/13539146.html |access-date=30 March 2022}}</ref> Bagaman bumoto ang Berlin ng pabor sa maliit na palugit, higit sa lahat ay nakabatay sa suporta sa dating [[Kanlurang Berlin]], hindi inaprubahan ng mga botante ng Brandenburgo ang pagsasanib sa malaking margin. Nabigo ito higit sa lahat dahil sa ayaw ng mga botante ng Brandenburgo na tanggapin ang malaki at lumalaking utang ng publiko sa Berlin at takot na mawala ang pagkakakilanlan at impluwensiya sa kabesera.<ref name="berlingeschichte" /> == Heograpiya == === Topograpiya === [[Talaksan:Berlin_by_Senitnel-2.jpg|thumb|Imaheng satellite ng Berlin]] [[Talaksan:Luftbild_bln-schmoeckwitz.jpg|thumb|Ang labas ng Berlin ay nasasakupan ng mga kakahuyan at maraming lawa.]] Ang Berlin ay nasa hilagang-silangan ng Alemanya, sa isang lugar ng mababang latiang makahoy na may pangunahing patag na [[topograpiya]], bahagi ng malawak na [[Hilagang Kapatagang Europeo]] na umaabot mula hilagang Pransiya hanggang kanlurang Rusya. Ang ''Berliner Urstromtal'' (isang panahon ng yelo [[lambak glasyar]]), sa pagitan ng mababang [[Talampas ng Barnim]] sa hilaga at ng [[Talampas ng Teltow]] sa timog, ay nabuo sa pamamagitan ng natunaw na tubig na dumadaloy mula sa mga yelo sa dulo ng huling [[glasyasyong Weichseliense]]. Ang [[Spree (ilog)|Spree]] ay sumusunod sa lambak na ito ngayon. Sa Spandau, isang boto sa kanluran ng Berlin, ang Spree ay umaagos sa ilog [[Havel]], na dumadaloy mula hilaga hanggang timog sa kanlurang Berlin. Ang daloy ng Havel ay mas katulad ng isang hanay ng mga lawa, ang pinakamalaki ay ang Tegeler See at ang [[Großer Wannsee]]. Ang isang serye ng mga lawa ay dumadaloy din sa itaas na Spree, na dumadaloy sa [[Müggelsee|Großer Müggelsee]] sa silangang Berlin.<ref>{{Cite web |title=Satellite Image Berlin |url=https://maps.google.com/maps?ll=52.5333,13.38000&spn=0.060339,0.085316&t=k |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131221/https://www.google.com/maps?ll=52.5333,13.38000&spn=0.060339,0.085316&t=k |archive-date=18 February 2022 |access-date=18 August 2008 |publisher=Google Maps}}</ref> Ang malalaking bahagi ng kasalukuyang Berlin ay umaabot sa mababang talampas sa magkabilang panig ng Lambak Spree. Malaking bahagi ng mga borough na [[Reinickendorf]] at [[Pankow]] ay nasa Talampas ng Barnim, habang ang karamihan sa mga boro ng [[Charlottenburg-Wilmersdorf]], [[Steglitz-Zehlendorf]], [[Tempelhof-Schöneberg]], at [[Neukölln]] ay nasa Talampas ng Teltow. Ang boro ng Spandau ay bahagyang nasa loob ng Lambak Glasyar ng Berlin at bahagyang nasa Kapatagang Nauen, na umaabot sa kanluran ng Berlin. Mula noong 2015, ang mga burol ng Arkenberge sa Pankow sa {{Convert|122|m}} taas, ay ang pinakamataas na punto sa Berlin. Sa pamamagitan ng pagtatapon ng mga labi ng konstruksiyon nalampasan nito ang [[Teufelsberg]] ({{Cvt|120.1|m}}), na kung saan mismo ay binubuo ng mga durog na bato mula sa mga guho ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.<ref>{{Cite web |last=Triantafillou |first=Nikolaus |date=27 January 2015 |title=Berlin hat eine neue Spitze |trans-title=Berlin has a new top |url=https://www.qiez.de/pankow/wohnen-und-leben/gruenes-berlin/der-hoechste-berg-von-berlin-liegt-nun-in-pankow-arkenberge/169588800 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160722225809/https://www.qiez.de/pankow/wohnen-und-leben/gruenes-berlin/der-hoechste-berg-von-berlin-liegt-nun-in-pankow-arkenberge/169588800 |archive-date=22 July 2016 |access-date=11 November 2018 |publisher=Qiez |language=de}}</ref> Ang [[Müggelberge]] sa 114.7 {{Convert|114.7|m}} taas ang pinakamataas na natural na punto at ang pinakamababa ay ang Spektesee sa Spandau, sa {{Convert|28.1|m}} taas.<ref>{{Cite news |last=Jacobs |first=Stefan |date=22 February 2015 |title=Der höchste Berg von Berlin ist neuerdings in Pankow |language=de |trans-title=The tallest mountain in Berlin is now in Pankow |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/bezirke/pankow/das-ist-die-hoehe-arkenberge-der-hoechste-berg-von-berlin-ist-neuerdings-in-pankow/11406254.html |url-status=live |access-date=22 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150519014725/https://www.tagesspiegel.de/berlin/bezirke/pankow/das-ist-die-hoehe-arkenberge-der-hoechste-berg-von-berlin-ist-neuerdings-in-pankow/11406254.html |archive-date=19 May 2015}}</ref> === Klima === Ang Berlin ay may [[klimang pangkaragatan]] ([[Kategoryang Köppen sa klima|Köppen]]: ''Cfb'');<ref>{{Cite web |title=Berlin, Germany Köppen Climate Classification (Weatherbase) |url=https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin,+Germany |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190130184209/https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin,+Germany |archive-date=30 January 2019 |access-date=30 January 2019 |website=Weatherbase}}</ref> ang silangang bahagi ng lungsod ay may bahagyang impluwensiyang kontinental (''Dfb''), isa sa mga pagbabago ay ang taunang pag-ulan ayon sa [[masa ng hangin]] at ang mas malaking kasaganaan sa isang panahon ng taon.<ref>{{Cite web |title=The different types of vertical greening systems and their relative sustainability |url=https://www.bc-naklo.si/fileadmin/Vertikalne_ozelenitve_pdf/Ang_3_poglavje/3.1.3.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190130220603/https://www.bc-naklo.si/fileadmin/Vertikalne_ozelenitve_pdf/Ang_3_poglavje/3.1.3.pdf |archive-date=30 January 2019 |access-date=30 January 2019}}</ref><ref name="Elkins22">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=8VqRAgAAQBAJ&pg=PA77|title=Berlin: The Spatial Structure of a Divided City|last1=Elkins|first1=Dorothy|last2=Elkins|first2=T. H.|last3=Hofmeister|first3=B.|date=4 August 2005|publisher=Routledge|isbn=9781135835057|language=en|access-date=21 September 2020|archive-date=18 February 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131221/https://books.google.com/books?id=8VqRAgAAQBAJ&pg=PA77|url-status=live}}</ref> Nagtatampok ang ganitong uri ng klima ng katamtamang temperatura ng tag-init ngunit kung minsan ay mainit (para sa pagiging semikontinental) at malamig na taglamig ngunit hindi mahigpit sa halos lahat ng oras.<ref>{{Cite web |title=Berlin, Germany Climate Summary |url=https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin%2C+Berlin%2C+Germany&units= |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150629211853/https://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=58301&cityname=Berlin%2C+Berlin%2C+Germany&units= |archive-date=29 June 2015 |access-date=15 March 2015 |publisher=Weatherbase}}</ref><ref name="Elkins2">{{Cite book}}</ref> Dahil sa mga transisyonal na sonang klima nito, karaniwan ang pagyeyelo sa taglamig, at may mas malaking pagkakaiba sa temperatura sa pagitan ng mga panahon kaysa sa karaniwan para sa maraming [[klimang pangkaragatan]]. Higit pa rito, ang Berlin ay inuri bilang isang [[Katamtamang klima|katamtamang]] [[Mabanas na klimang kontinental|klimang kontinental]] (''Dc'') sa ilalim ng iskema ng [[Kategoryang Trewartha sa klima|klima ng Trewartha]], gayundin ang mga suburb ng Lungsod ng Bagong York, bagaman inilalagay sila ng [[Kategoryang Köppen sa klima|sistemang Köppen]] sa iba't ibang uri.<ref>Gerstengarbe FW, Werner PC (2009) A short update on Koeppen climate shifts in Europe between 1901 and 2003.</ref> Ang mga tag-araw ay mainit-init at kung minsan ay mahalumigmig na may karaniwang mataas na temperatura na {{Cvt|22|–|25|C}} at mababa sa {{Cvt|12|–|14|C}} . Ang mga taglamig ay malamig na may karaniwang mataas na temperatura na {{Cvt|3|C}} at mababa sa {{Cvt|−2|to|0|C}}. Ang tagsibol at taglagas ay karaniwang malamig hanggang banayad. Lumilikha ng mikroklima ang tinayuang bahagi ng Berlin, na may [[Pulo ng init sa lungsod|init na iniimbak ng mga gusali at bangketa ng lungsod]]. Ang mga temperatura ay maaaring {{Cvt|4|C-change}} mas mataas sa lungsod kaysa mga nakapaligid na lugar.<ref>{{Cite web |title=weather.com |url=https://www.weather.com/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20070323015551/https://www.weather.com/ |archive-date=23 March 2007 |access-date=7 April 2012 |publisher=weather.com}}</ref> Ang taunang pag-ulan ay {{Convert|570|mm}} na may katamtamang pag-ulan sa buong taon. Ang Berlin at ang nakapalibot na estado ng Brandenburgo ay ang pinakamainit at pinakatuyong rehiyon sa Alemanya.<ref name="berlinermorgenpost">{{Cite web |date=8 March 2016 |title=Berlin ist das wärmste und trockenste Bundesland |url=https://www.morgenpost.de/berlin/article207136607/Berlin-ist-das-waermste-und-trockenste-Bundesland.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211023193643/https://www.morgenpost.de/berlin/article207136607/Berlin-ist-das-waermste-und-trockenste-Bundesland.html |archive-date=23 October 2021 |access-date=23 October 2021 |website=Berliner Morgenpost}}</ref> Ang pag-ulan ng niyebe ay pangunahing nangyayari mula Disyembre hanggang Marso.<ref name="worldweather2">{{Cite web |title=Climate figures |url=https://www.worldweather.org/016/c00059.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080817114255/https://www.worldweather.org/016/c00059.htm |archive-date=17 August 2008 |access-date=18 August 2008 |website=World Weather Information Service}}</ref> Ang pinakamainit na buwan sa Berlin ay Hulyo 1834, na may karaniwang temperatura na {{Cvt|23.0|C}} at ang pinakamalamig ay Enero 1709, na maykaraniwang temperatura na {{Cvt|-13.2|C}}.<ref>{{Cite web |title=Temperaturmonatsmittel BERLIN-TEMPELHOF 1701- 1993 |url=https://old.wetterzentrale.de/klima/tberlintem.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190702031754/https://old.wetterzentrale.de/klima/tberlintem.html |archive-date=2 July 2019 |access-date=23 June 2019 |website=old.wetterzentrale.de}}</ref> Ang pinakamabasang buwan na naitala ay Hulyo 1907, na may {{Convert|230|mm}} ng pag-ulan, samantalang ang pinakamatuyo ay Oktubre 1866, Nobyembre 1902, Oktubre 1908 at Setyembre 1928, lahat ay may {{Convert|1|mm|3}} ng pag-ulan.<ref>{{Cite web |title=Niederschlagsmonatssummen BERLIN-DAHLEM 1848– 1990 |url=https://old.wetterzentrale.de/klima/pberlinda.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190707182905/https://old.wetterzentrale.de/klima/pberlinda.html |archive-date=7 July 2019 |access-date=23 June 2019 |website=old.wetterzentrale.de}}</ref>{{Weather box|location=Berlin (Schönefeld), 1981–2010 normals, mga sukdulan 1957–kasalukuyan|metric first=Yes|single line=Yes|Jan record high C=15.1|Feb record high C=18.0|Mar record high C=25.8|Apr record high C=30.8|May record high C=32.7|Jun record high C=35.4|Jul record high C=37.3|Aug record high C=38.0|Sep record high C=32.3|Oct record high C=27.7|Nov record high C=20.4|Dec record high C=15.6|year record high C=38.0|Jan high C=2.8|Feb high C=4.3|Mar high C=8.7|Apr high C=14.3|May high C=19.4|Jun high C=22.0|Jul high C=24.6|Aug high C=24.2|Sep high C=19.3|Oct high C=13.8|Nov high C=7.3|Dec high C=3.3|year high C=13.7|Jan mean C=0.1|Feb mean C=0.9|Mar mean C=4.3|Apr mean C=9.0|May mean C=14.0|Jun mean C=16.8|Jul mean C=19.1|Aug mean C=18.5|Sep mean C=14.2|Oct mean C=9.4|Nov mean C=4.4|Dec mean C=1.0|year mean C=9.3|Jan low C=-2.8|Feb low C=-2.4|Mar low C=0.4|Apr low C=3.5|May low C=8.2|Jun low C=11.2|Jul low C=13.5|Aug low C=13.0|Sep low C=9.6|Oct low C=5.4|Nov low C=1.4|Dec low C=-1.6|year low C=5.0|Jan record low C=-25.3|Feb record low C=-22.0|Mar record low C=-16.0|Apr record low C=-7.4|May record low C=-2.8|Jun record low C=1.3|Jul record low C=4.9|Aug record low C=4.6|Sep record low C=-0.9|Oct record low C=-7.7|Nov record low C=-12.0|Dec record low C=-24.0|year record low C=-25.3|precipitation colour=green|Jan precipitation mm=37.2|Feb precipitation mm=30.1|Mar precipitation mm=39.3|Apr precipitation mm=33.7|May precipitation mm=52.6|Jun precipitation mm=60.2|Jul precipitation mm=52.5|Aug precipitation mm=53.0|Sep precipitation mm=39.5|Oct precipitation mm=32.2|Nov precipitation mm=37.8|Dec precipitation mm=46.1|year precipitation mm=515.2|Jan sun=57.6|Feb sun=71.5|Mar sun=119.4|Apr sun=191.2|May sun=229.6|Jun sun=230.0|Jul sun=232.4|Aug sun=217.3|Sep sun=162.3|Oct sun=114.7|Nov sun=54.9|Dec sun=46.9|year sun=1727.6|Jan uv=1|Feb uv=1|Mar uv=2|Apr uv=4|May uv=5|Jun uv=6|Jul uv=6|Aug uv=5|Sep uv=4|Oct uv=2|Nov uv=1|Dec uv=0|source 1=[[DWD]]<ref>{{cite web |url = https://www.dwd.de/bvbw/appmanager/bvbw/dwdwwwDesktop?_nfpb=true&_pageLabel=_dwdwww_klima_umwelt_klimadaten_deutschland&T82002gsbDocumentPath=Navigation%2FOeffentlichkeit%2FKlima__Umwelt%2FKlimadaten%2Fkldaten__kostenfrei%2Fausgabe__monatswerte__node.html%3F__nnn%3Dtrue |title = Ausgabe der Klimadaten: Monatswerte |access-date = 2019-06-12 |archive-date = 12 June 2014 |archive-url = https://web.archive.org/web/20140612043121/https://www.dwd.de/bvbw/appmanager/bvbw/dwdwwwDesktop?_nfpb=true&_pageLabel=_dwdwww_klima_umwelt_klimadaten_deutschland&T82002gsbDocumentPath=Navigation%2FOeffentlichkeit%2FKlima__Umwelt%2FKlimadaten%2Fkldaten__kostenfrei%2Fausgabe__monatswerte__node.html%3F__nnn%3Dtrue |url-status = live }}</ref> at Weather Atlas<ref>{{Cite web|url=https://www.weather-atlas.com/en/germany/berlin-climate|title=Berlin, Germany – Detailed climate information and monthly weather forecast|last=d.o.o|first=Yu Media Group|website=Weather Atlas|language=en|access-date=2019-07-02|archive-date=25 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211125121717/https://www.weather-atlas.com/en/germany/berlin-climate|url-status=live}}</ref>}}{{Weather box|location=Berlin ([[Tempelhof]]), elevation: {{convert|48|m|abbr=on|disp=or}}, 1971–2000 normals, extremes 1878–present|collapsed=y|metric first=yes|single line=yes|Jan record high C=15.5|Feb record high C=18.7|Mar record high C=24.8|Apr record high C=31.3|May record high C=35.5|Jun record high C=38.5|Jul record high C=38.1|Aug record high C=38.0|Sep record high C=34.2|Oct record high C=28.1|Nov record high C=20.5|Dec record high C=16.0|Jan high C=3.3|Feb high C=5.0|Mar high C=9.0|Apr high C=15.0|May high C=19.6|Jun high C=22.3|Jul high C=25.0|Aug high C=24.5|Sep high C=19.3|Oct high C=13.9|Nov high C=7.7|Dec high C=3.7|Jan mean C=0.6|Feb mean C=1.4|Mar mean C=4.8|Apr mean C=8.9|May mean C=14.3|Jun mean C=17.1|Jul mean C=19.2|Aug mean C=18.9|Sep mean C=14.5|Oct mean C=9.7|Nov mean C=4.7|Dec mean C=2.0|Jan low C=−1.9|Feb low C=−1.5|Mar low C=1.3|Apr low C=4.2|May low C=9.0|Jun low C=12.3|Jul low C=14.3|Aug low C=14.1|Sep low C=10.6|Oct low C=6.4|Nov low C=2.2|Dec low C=-0.4|Jan record low C=-23.1|Feb record low C=-26.0|Mar record low C=-16.5|Apr record low C=-8.1|May record low C=-4.0|Jun record low C=1.5|Jul record low C=6.1|Aug record low C=3.5|Sep record low C=-1.5|Oct record low C=-9.6|Nov record low C=-16.0|Dec record low C=-20.5|precipitation colour=green|Jan precipitation mm=42.3|Feb precipitation mm=33.3|Mar precipitation mm=40.5|Apr precipitation mm=37.1|May precipitation mm=53.8|Jun precipitation mm=68.7|Jul precipitation mm=55.5|Aug precipitation mm=58.2|Sep precipitation mm=45.1|Oct precipitation mm=37.3|Nov precipitation mm=43.6|Dec precipitation mm=55.3|Jan precipitation days=10.0|Feb precipitation days=8.0|Mar precipitation days=9.1|Apr precipitation days=7.8|May precipitation days=8.9|Jun precipitation days=7.0|Jul precipitation days=7.0|Aug precipitation days=7.0|Sep precipitation days=7.8|Oct precipitation days=7.6|Nov precipitation days=9.6|Dec precipitation days=11.4|unit precipitation days=1.0 mm|source 1=[[World Meteorological Organization|WMO]]<ref>{{cite web |url = https://worldweather.wmo.int/016/c00059.htm |title = World Weather Information Service&nbsp;– Berlin |website = Worldweather.wmo.int |date = 5 October 2006 |access-date = 2012-04-07 |archive-date = 25 April 2013 |archive-url = https://web.archive.org/web/20130425001834/https://worldweather.wmo.int/016/c00059.htm |url-status = bot: unknown }} April 25, 2013, at the [[Wayback Machine]]</ref>|source 2=[[Royal Netherlands Meteorological Institute|KNMI]]<ref>{{cite web |url = https://eca.knmi.nl//download/millennium/millennium.php |title = Indices Data – Berlin/Tempelhof 2759 |access-date = 2019-05-13 |publisher = [[KNMI (institute)|KNMI]] |archive-date = 9 July 2018 |archive-url = https://web.archive.org/web/20180709010608/https://eca.knmi.nl//download/millennium/millennium.php |url-status = dead }}</ref>}}{{Weather box|collapsed=y|metric first=y|single line=y|location=Berlin ([[Dahlem (Berlin)|Dahlem]]), {{convert|58|m|abbr=on|disp=or}}, 1961–1990 normals, extremes 1908–present{{NoteTag|Because the location of the [[weather station]] is furthest from the more densely urbanized region of Berlin and further away from the main [[Urban heat island|UHI]], its values will be somewhat higher, especially in the center and immediate regions.<ref>[https://www.stadtentwicklung.berlin.de/umwelt/umweltatlas/ed413_13.htm Long-term Development of Selected Climate Parameters (Edition 2015)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308213004/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/umwelt/umweltatlas/ed413_13.htm |date=8 March 2021 }}, Berlin Environmental Atlas. ''Senate Department for Urban Development and Housing''. Retrieved January 30, 2019.</ref>}} <!--in the order as it appears in the table, not all of the following data may be available, especially records and days of precipitation -->|Jan record high C=15.2|Feb record high C=18.6|Mar record high C=25.1|Apr record high C=30.9|May record high C=33.3|Jun record high C=36.1|Jul record high C=37.9|Aug record high C=37.7|Sep record high C=34.2|Oct record high C=27.5|Nov record high C=19.5|Dec record high C=15.7|Jan mean C=-0.4|Feb mean C=0.6|Mar mean C=4.0|Apr mean C=8.4|May mean C=13.5|Jun mean C=16.7|Jul mean C=17.9|Aug mean C=17.2|Sep mean C=13.5|Oct mean C=9.3|Nov mean C=4.6|Dec mean C=1.2|Jan high C=1.8|Feb high C=3.5|Mar high C=7.9|Apr high C=13.1|May high C=18.6|Jun high C=21.8|Jul high C=23.1|Aug high C=22.8|Sep high C=18.7|Oct high C=13.3|Nov high C=7.0|Dec high C=3.2|Jan low C=-2.9|Feb low C=-2.2|Mar low C=0.5|Apr low C=3.9|May low C=8.2|Jun low C=11.4|Jul low C=12.9|Aug low C=12.4|Sep low C=9.4|Oct low C=5.9|Nov low C=2.1|Dec low C=-1.1|Jan record low C=-21.0|Feb record low C=-26.0|Mar record low C=-16.5|Apr record low C=-6.7|May record low C=-2.9|Jun record low C=0.8|Jul record low C=5.4|Aug record low C=4.7|Sep record low C=-0.5|Oct record low C=-9.6|Nov record low C=-16.1|Dec record low C=-20.2|precipitation colour=green|Jan precipitation mm=43.0|Feb precipitation mm=37.0|Mar precipitation mm=38.0|Apr precipitation mm=42.0|May precipitation mm=55.0|Jun precipitation mm=71.0|Jul precipitation mm=53.0|Aug precipitation mm=65.0|Sep precipitation mm=46.0|Oct precipitation mm=36.0|Nov precipitation mm=50.0|Dec precipitation mm=55.0|Jan sun=45.4|Feb sun=72.3|Mar sun=122.0|Apr sun=157.7|May sun=221.6|Jun sun=220.9|Jul sun=217.9|Aug sun=210.2|Sep sun=156.3|Oct sun=110.9|Nov sun=52.4|Dec sun=37.4|unit precipitation days=1.0 mm|Jan precipitation days=10.0|Feb precipitation days=9.0|Mar precipitation days=8.0|Apr precipitation days=9.0|May precipitation days=10.0|Jun precipitation days=10.0|Jul precipitation days=9.0|Aug precipitation days=9.0|Sep precipitation days=9.0|Oct precipitation days=8.0|Nov precipitation days=10.0|Dec precipitation days=11.0|source 1=[[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]]<ref name="noaa">{{cite web | url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG_VI/DL/10381.TXT | title = Berlin (10381) – WMO Weather Station | access-date = 2019-01-30 | publisher = [[National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]] }}{{dead link|date=June 2022|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}} [https://archive.org/details/19611990NormalsNOAABerlin Archived] January 30, 2019, at the [[Wayback Machine]]</ref>|source 2=Berliner Extremwerte<ref>{{cite web |url = https://www.berliner-extremwerte.com/Berliner-Extremwerte.htm |title = Berliner Extremwerte |access-date = 1 December 2014 |archive-date = 6 June 2020 |archive-url = https://web.archive.org/web/20200606191249/https://www.berliner-extremwerte.com/Berliner-Extremwerte.htm |url-status = live }}</ref>}} === Tanawin ng lungsod === [[Talaksan:16-07-04-Abflug-Berlin-DSC_0122.jpg|thumb|Larawang panghimpapawid sa gitna ng Berlin na nagpapakita ng [[Lungsod Kanluran|City West]], [[Potsdamer Platz]], [[Alexanderplatz]], at ang [[Tiergarten (liwasan)|Tiergarten]]]] Ang kasaysayan ng Berlin ay nag-iwan sa lungsod ng isang [[wiktionary:polycentric|polisentrikong]] pagkakaayos at isang napakaeklektikong hanay ng arkitektura at mga gusali. Ang hitsura ng lungsod ngayon ay higit na nahubog ng pangunahing papel na ginampanan nito sa kasaysayan ng Germany noong ika-20 siglo. Lahat ng pambansang pamahalaan na nakabase sa Berlin{{Spaced en dash}}ang Kaharian ng Prusya, ang Ikalawang Imperyong Aleman ng 1871, ang Republikang Weimar, Alemanyang Nazi, Silangang Alemanya, pati na rin ang muling pinagsamang Alemanya{{Spaced en dash}}nagpasimula ng mga ambisyosong programa sa muling pagtatayo, na ang bawat isa ay nagdaragdag ng sarili nitong natatanging estilo sa arkitektura ng lungsod. Sinalanta ang Berlin ng mga [[Pambobomba sa Berlin noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig|pagsalakay sa himpapawid]], sunog, at labanan sa kalye noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, at marami sa mga gusaling nakaligtas sa parehong Silangan at Kanluran ay giniba noong panahon pagkatapos ng digmaan. Karamihan sa demolisyong ito ay pinasimulan ng mga programa sa arkitektura ng munisipyo upang magtayo ng mga bagong distrito ng negosyo o tirahan at ang mga pangunahing arterya. Karamihan sa mga [[Palamuti (sining)|palamuti]] sa mga gusali bago ang digmaan ay nawasak kasunod ng mga [[Palamuti at krimen|makabagong dogma]], at sa parehong mga sistema pagkatapos ng digmaan, gayundin sa muling pinagsamang Berlin, maraming mahahalagang estrukturang pamana ang ang [[Rekonstruksiyon (arkitektura)|muling itinayo]], kabilang ang ''Forum Fridericianum'' kasama ang, [[Operang Estatal ng Berlin|Operang Estatal]] (1955), [[Palasyo ng Charlottenburg|Palasyo Charlottenburg]] (1957), ang mga monumental na gusali sa [[Gendarmenmarkt]] (dekada '80), [[Alte Komandantur|Kommandantur]] (2003), at gayundin ang proyekto sa muling pagtatayo ng mga barokong patsada ng [[Palasyo ng Berlin|Palasyo ng Lungsod]]. Maraming mga bagong gusali ang naging inspirasyon ng kanilang makasaysayang mga nauna o ang pangkalahatang klasikal na estilo ng Berlin, gaya ng [[Otel Adlon]]. Ang mga kumpol ng mga [[Talaan ng mga pinakamataas na gusali sa Berlin|tore]] ay tumaas sa iba't ibang lokasyon: [[Potsdamer Platz]], ang [[Lungsod Kanluran|City West]], at [[Alexanderplatz]], ang huling dalawa ay naglalarawan sa mga dating sentro ng Silangan at Kanlurang Berlin, na ang una ay kumakatawan sa isang bagong Berlin noong ika-21 siglo, na bumangon mula sa mga guho no-man's land ng Pader ng Berlin. Ang Berlin ay may lima sa nangungunang 50 [[Talaan ng mga pinakamataas na gusali sa Alemanya|pinakamataas na gusali]] sa Alemanya. Mahigit sa sangkatlo ng sakop ng lungsod ay binubuo ng luntiang espasyo, kakahuyan, at tubig.<ref name="gruen2">{{Cite web |last=Senatsverwaltung für Umwelt, Verkehr und Klimaschutz Berlin, Referat Freiraumplanung und Stadtgrün |title=Anteil öffentlicher Grünflächen in Berlin |url=https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210225003118/https://www.berlin.de/senuvk/umwelt/stadtgruen/gruenanlagen/de/daten_fakten/downloads/ausw_5.pdf |archive-date=25 February 2021 |access-date=2020-01-10}}</ref> Ang pangalawang pinakamalaking at pinakasikat na liwasan ng Berlin, ang [[Tiergarten (liwasan)|Großer Tiergarten]], ay matatagpuan sa gitna mismo ng lungsod. Sinasaklaw nito ang isang lugar na 210 ektarya at umaabot mula [[Himpilan ng tren ng Berlin Zoologischer Garten|Bahnhof Zoo]] sa City West hanggang sa [[Tarangkahang Brandenburgo]] sa silangan. Kabilang sa mga tanyag na kalye, ang [[Unter den Linden]] at [[Friedrichstraße]] ay matatagpuan sa lumang sentro ng lungsod (at kasama sa dating Silangang Berlin). Ang ilan sa pangunahing kalye sa City West ay ang [[Kurfürstendamm]] (o pinaikling Ku´damm) at [[Kantstraße]]. === Arkitektura === [[Talaksan:Gendarmenmarkt_Panorama.jpg|thumb|Panorama ng [[Gendarmenmarkt]], na nagpapakita ng [[Konzerthaus Berlin]], nasa gilid ng [[Neue Kirche, Berlin|Simbahang Aleman]] (kaliwa) at [[Katedral na Pranses, Berlin|Simbahang Pranses]] (kanan)]] [[Talaksan:Berliner_Dom_seen_from_James_Simon_Park.jpg|thumb|Ang [[Katedral ng Berlin]] sa [[Pulo ng mga Museo]]]] Ang [[Fernsehturm Berlin|Fernsehturm]] (tore ng TV) sa [[Alexanderplatz]] sa [[Mitte]] ay kabilang sa pinakamataas na estruktura sa Unyong Europeo sa {{Cvt|368|m}}. Itinayo noong 1969, makikita ito sa karamihan ng mga sentral na distrito ng Berlin. Ang lungsod ay makikita mula sa {{Convert|204|m|ft|-high}} palapag ng pagmamasid. Simula rito, ang [[Karl-Marx-Allee]] ay patungo sa silangan, isang abenida na may linya ng mga monumental na gusali ng tirahan, na dinisenyo sa istilong [[Arkitekturang Stalinista|Sosyalismong Klasisismo]]. Katabi ng lugar na ito ay ang [[Rotes Rathaus]] (Bulwagang Panlungsod), na may natatanging pulang-ladrilyong arkitektura nito. Sa harap nito ay ang [[Neptunbrunnen]], isang balong na nagtatampok ng mitolohikong pangkat ng mga [[Triton (mitolohiya)|Triton]], mga [[personipikasyon]] ng apat na pangunahing Prusong ilog, at [[Neptuno (mitolohiya)|Neptuno]] sa ibabaw nito. Ang [[Tarangkahang Brandenburgo]] ay isang ikonikong tanawin ng Berlin at Alemanya; ito ay tumatayo bilang isang simbolo ng pangyayaring Europeo at ng pagkakaisa at kapayapaan. Ang [[gusaling Reichstag]] ay ang tradisyonal na luklukan ng Parlamentong Aleman. Hinubog muli ito ng arkitektrong Briton na si [[Norman Foster (arkitekto)|Norman Foster]] noong dekada '90 at nagtatampok ng salaming simboryo sa ibabaw ng pook ng pagpupulong, na nagbibigay-daan sa libreng pampublikong tanaw sa mga pinagdadausang parlamento at magagandang tanawin ng lungsod. Ang [[Galeriyang East Side]] ay isang open-air na eksibisyong sining na direktang ipininta sa mga huling bahagi ng Pader ng Berlin. Ito ang pinakamalaking natitirang ebidensiya ng makasaysayang dibisyon ng lungsod. Ang [[Gendarmenmarkt]] ay isang [[Arkitekturang Neoklasiko|neoklasikong liwasan]] sa Berlin, ang pangalan ay nagmula sa punong-tanggapan ng sikat na Gens d'armes regiment na matatagpuan dito noong ika-18 siglo. Dalawang katulad na disenyong katedral ang hangganan nito, ang [[Französischer Dom]] kasama ang platapormang pang-obserbasyon nito at ang [[Deutscher Dom]]. Ang Konzerthaus (Bulwagang Pangkonsiyerto), tahanan ng Orkestra Sinfonika ng Berlin, ay nakatayo sa pagitan ng dalawang katedral. [[Talaksan:MJK_46430_Schloss_Charlottenburg.jpg|left|thumb|[[Palasyo Charlottenburg]]]] [[Talaksan:Berlin_Hackesche_Höfe1.jpg|left|thumb|[[Hackesche Höfe]]]] Ang [[Pulo ng mga Museo]] sa [[Spree (ilog)|Ilog Spree]] ay naglalaman ng [[Berlin#Mga%20museo|limang museo]] na itinayo mula 1830 hanggang 1930 at isang [[Tala ng mga Pandaigdigang Pamanang Pook sa Alemanya|Pandaigdigang Pamanang Pook]] ng [[UNESCO]]. Ang pagpapanumbalik at pagtatayo ng isang pangunahing lagusan sa lahat ng mga museo, pati na rin ang muling pagtatayo ng [[Stadtschloss, Berlin|Stadtschloss]] ay nagpapatuloy.<ref>{{Cite web |date=24 June 2011 |title=Neumann: Stadtschloss wird teurer |trans-title=Neumann: Palace is getting more expensive |url=https://www.berliner-zeitung.de/newsticker/neumann--stadtschloss-wird-teurer,10917074,10924086.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160203200703/https://www.berliner-zeitung.de/newsticker/neumann--stadtschloss-wird-teurer,10917074,10924086.html |archive-date=3 February 2016 |access-date=7 April 2012 |website=[[Berliner Zeitung]] |language=de}}</ref><ref>{{Cite web |date=19 May 2010 |title=Das Pathos der Berliner Republik |trans-title=The pathos of the Berlin republic |url=https://www.berliner-zeitung.de/archiv/die-nullerjahre--nation-building---der-wiedervereinigte-staat-baut-sich-eine-neue-hauptstadt-das-pathos-der-berliner-republik,10810590,10717494.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160203200702/https://www.berliner-zeitung.de/archiv/die-nullerjahre--nation-building---der-wiedervereinigte-staat-baut-sich-eine-neue-hauptstadt-das-pathos-der-berliner-republik,10810590,10717494.html |archive-date=3 February 2016 |access-date=7 April 2012 |website=[[Berliner Zeitung]] |language=de}}</ref> Gayundin sa pulo at sa tabi ng [[Lustgarten]] at palasyo ay ang [[Katedral ng Berlin]], ang ambisyosong pagtatangka ni emperador Guillermo II na lumikha ng Protestanteng karibal sa [[Basilika ni San Pedro]] sa Roma. Ang isang malaking kripta ay naglalaman ng mga labi ng ilan sa mga naunang Prusong maharlikang pamilya. Ang [[Katedral ni Santa Eduvigis]] ay ang Katoliko Romanong katedral ng Berlin. [[Talaksan:Bikinihaus_Berlin-1210760.jpg|thumb|Ang [[Breitscheidplatz]] kasama ang [[Pang-alaalang Katedral ni Kaiser Guillermo]] ay ang sentro ng [[Lungsod Kanluran|City West]].]] Ang [[Unter den Linden]] ay isang silangan–kanlurang abenidang nalilinyahan ng mga puno na mula sa Tarangkahang Brandenburgo hanggang sa pook ng dating Berliner Stadtschloss, at dating pangunahing promenada ng Berlin. Maraming Klasikong gusali ang nakahanay sa kalye, at naroon ang bahagi ng [[Unibersidad ng Berlin Humboldt|Pamantasang Humboldt]]. Ang [[Friedrichstraße]] ay ang maalamat na kalye ng Berlin noong [[Ginintuang Dekada Beynte]]. Pinagsasama nito ang mga tradisyon ng ika-20 siglo sa modernong arkitektura ng Berlin ngayon. Ang [[Potsdamer Platz]] ay isang buong kuwarto na binuo mula sa simula pagkatapos bumaba ang [[Pader ng Berlin|Pader]].<ref>{{Cite web |title=Construction and redevelopment since 1990 |url=https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/baubilanz/en/potsdamer_platz.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080610103008/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/baubilanz/en/potsdamer_platz.html |archive-date=10 June 2008 |access-date=18 August 2008 |publisher=Senate Department of Urban Development}}</ref> Sa kanluran ng Potsdamer Platz ay ang Kulturforum, na naglalaman ng [[Gemäldegalerie, Berlin|Gemäldegalerie]], at nasa gilid ng [[Neue Nationalgalerie]] at ng [[Berliner Philharmonie]] . Ang [[Alaala sa mga Pinaslang na Hudyo ng Europa]], isang alaalang pang-[[Holokausto]], ay nasa hilaga.<ref>{{Cite news |last=Ouroussoff |first=Nicolai |date=9 May 2005 |title=A Forest of Pillars, Recalling the Unimaginable |work=The New York Times |url=https://travel2.nytimes.com/2005/05/09/arts/design/09holo.html |access-date=18 August 2008}}</ref> Ang lugar sa paligid ng [[Hackescher Markt]] ay tahanan ng mga kulturang moda, na may 'di-mabilang na mga bilihan ng damit, club, bar, at galeriya. Kabilang dito ang [[Hackesche Höfe]], isang kalipunan ng mga gusali sa paligid ng ilang patyo, na muling itinayo noong 1996. Ang kalapit na [[Bagong Sinagoga, Berlin|Bagong Sinagoga]] ay ang sentro ng kultura ng mga Hudyo. Ang [[Straße des 17. Juni]], na nagkokonekta sa Tarangkahang Brandenburgo at Ernst-Reuter-Platz, ay nagsisilbing gitnang silangan-kanlurang axis. Ang pangalan nito ay ginugunita ang mga [[Pag-aalsa noong 1953 sa Silangang Alemanya|pag-aalsa sa Silangang Berlin noong Hunyo 17, 1953]]. Humigit-kumulang sa kalahati mula sa Tarangkahang Brandenburgo ay ang Großer Stern, isang isla ng sirkulong trapiko kung saan matatagpuan ang [[Haligi ng Tagumpay sa Berlin|Siegessäule]] (Haligi ng Tagumpay). Ang monumentong ito, na itinayo upang gunitain ang mga tagumpay ng Prusya, ay inilipat noong 1938–39 mula sa dati nitong posisyon sa harap ng Reichstag. Ang [[Kurfürstendamm]] ay tahanan ng ilan sa mga mararangyang tindahan ng Berlin kung saan ang [[Pang-alaalang simbahan ni Kaiser Guillermo]] sa silangang dulo nito sa [[Breitscheidplatz]] . Ang simbahan ay nawasaknoonga Ikalawang Digmaang Pandaigdig at iniwang sira. Ang malapit sa Tauentzienstraße ay ang [[KaDeWe]], na sinasabing pinakamalaking department store sa kontinental na Europa. Ang [[Rathaus Schöneberg]], kung saan ginawa ni [[John F. Kennedy]] ang kaniyang tanyag na talumpating "[[Ich bin ein Berliner]]!" speech, ay nasa [[Tempelhof-Schöneberg]]. Kanluran ng sentro, ang [[Palasyo Bellevue, Alemanya|Palasyo Bellevue]] ay ang tirahan ng Pangulo ng Alemanya. Ang [[Palasyo Charlottenburg]], na nasunog noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ay ang pinakamalaking makasaysayang palasyo sa Berlin. Ang [[Funkturm Berlin]] ay isang {{Convert|150|m|ft|-tall}} lattice tore ng radyo sa pook fairground, na itinayo sa pagitan ng 1924 at 1926. Ito ang tanging toreng pang-obserbasyon na nakatayo sa mga insulator at may restawran {{Cvt|55|m}} at isang larangang pantanaw {{Cvt|126|m}} sa ibabaw ng lupa, na mapupuntahan ng elevator na may bintana. Ang [[Oberbaumbrücke]] sa ibabaw ng ilog Spree ay ang pinakaikonikong tulay ng Berlin, na nag-uugnay sa pinagsama-samang mga boro ng [[Friedrichshain]] at [[Kreuzberg]]. Nagdadala ito ng mga sasakyan, tao, at linyang U1 ng [[Berlin U-Bahn]]. Ang tulay ay nakumpleto sa isang estilong [[ladrilyong gotiko]] noong 1896, na pinapalitan ang dating kahoy na tulay na may isang pang-itaas na daanan para sa U-Bahn. Ang gitnang bahagi ay giniba noong 1945 upang pigilan ang [[Hukbong Pula|Pulang Hukbo]] sa pagtawid. Pagkatapos ng digmaan, ang inayos na tulay ay nagsilbing [[Mga tawiran sa hangganan ng Berlin|checkpoint at tawiran sa hangganan]] sa pagitan ng mga sektor ng Sobyetiko at Amerikano, at kalaunan sa pagitan ng Silangan at Kanlurang Berlin. Noong kalagitnaan ng dekada '50, ito ay sarado sa mga sasakyan, at pagkatapos ng pagtatayo ng Pader ng Berlin noong 1961, ang trapiko ng tao ay mahigpit na pinaghigpitan. Kasunod ng muling pagsasama-samang Aleman, ang gitnang bahagi ay muling itinayo gamit ang isang kuwadrong asero, at ipinagpatuloy ang serbisyo ng U-Bahn noong 1995. == Demograpiya == [[Talaksan:Berlin_population2.svg|left|thumb|Populasyon ng Berlin, 1880–2012]] Sa pagtatapos ng 2018, ang lungsod-estado ng Berlin ay mayroong 3.75&nbsp;milyong rehistradong naninirahan<ref name="pop-detail3">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> sa isang lugar na {{Cvt|891.1|km2}}. Ang densidad ng populasyon ng lungsod ay 4,206 na naninirahan bawat km². Ang Berlin ang [[Talaan ng mga pinakamalaking lungsod ng Unyong Europeo ayon sa populasyon sa loob ng mga limitasyon ng lungsod|pinakamataong lungsod]] sa [[Unyong Europeo]]. Noong 2019, ang urbanong sakop ng Berlin ay may humigit-kumulang 4.5&nbsp;milyong naninirahan. {{Magmula noong|2019}} ang [[Kalakhang sonang urbano|gumaganang urbanong pook]] ay tahanan ng humigit-kumulang 5.2&nbsp;milyong tao.<ref>[https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en Population on 1 January by age groups and sex – functional urban areas, Eurostat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150903213351/https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en|date=3 September 2015}}.</ref> Ang buong [[Kalakhang Rehiyon ng Berlin/Brandenburgo|rehiyon ng kabisera ng Berlin-Brandenburgo]] ay may populasyon na higit sa 6&nbsp;milyon sa isang lugar na {{Cvt|30546|km2|0}}.<ref>{{Cite web |date=31 August 2020 |title=Initiativkreis Europäische Metropolregionen in Deutschland: Berlin-Brandenburg |url=https://www.deutsche-metropolregionen.org/mitglieder/berlin-brandenburg/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190817083458/https://www.deutsche-metropolregionen.org/mitglieder/berlin-brandenburg/ |archive-date=17 August 2019 |access-date=6 February 2013 |website=www.deutsche-metropolregionen.org}}</ref>{{Historical populations|1721|65300|1750|113289|1800|172132|1815|197717|1825|220277|1840|330230|1852|438958|1861|547571|1871|826341|1880|1122330|1890|1578794|1900|1888848|1910|2071257|1920|3879409|1925|4082778|1933|4221024|1939|4330640|1945|3064629|1950|3336026|1960|3274016|1970|3208719|1980|3048759|1990|3433695|2000|3382169|2010|3460725|53=2020|54=3664088}}Noong 2014, ang lungsod-estado na Berlin ay nagkaroon ng 37,368 buhay na panganak (+6.6%), isang rekord na bilang mula noong 1991. Ang bilang ng mga namatay ay 32,314. Halos 2.0&nbsp;milyong kabahayan ang binilang sa lungsod. 54 porsiyento ng mga ito ay mga sambahayang iisa ang naninirahan. Mahigit sa 337,000 pamilya na may mga batang wala pang 18 taong gulang ang nanirahan sa Berlin. Noong 2014, ang kabeserang Aleman ay nagrehistro ng dagdag sa paglipat ng humigit-kumulang 40,000 katao.<ref>[https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_en_2015_be.pdf statistics Berlin Brandenburg] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160315084534/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_en_2015_be.pdf|date=15 March 2016}}. www.statistik-berlin-brandenburg.de Retrieved 10 October 2016.</ref> === Mga nasyonalidad === {| class="infobox" style="float:right;" | colspan="2" style="text-align:center;" |'''Mga residente ayon sa Pagkamamamayan''' <small>(31 Disyembre 2019)</small> <ref name="pop-detail6">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> |- !Bansa !Populasyon |- |Kabuuang mga rehistradong residente |3,769,495 |- |{{Flag|Germany}} |2,992,150 |- |{{Flag|Turkey}} |98,940 |- |{{Flag|Poland}} |56,573 |- |{{Flag|Syria}} |39,813 |- |{{Flag|Italy}} |31,573 |- |{{Flag|Bulgaria}} |30,824 |- |{{Flag|Russia}} |26,640 |- |{{Flag|Romania}} |24,264 |- |{{Flag|United States}} |22,694 |- |{{Flag|Vietnam}} |20,572 |- |{{Flag|France}} |20,223 |- |{{Flag|Serbia}} |20,109 |- |{{Flag|United Kingdom}} |16,751 |- |{{Flag|Spain}} |15,045 |- |{{Flag|Greece}} |14,625 |- |{{Flag|Croatia}} |14,430 |- |{{Flag|India}} |13,450 |- |{{Flag|Ukraine}} |13,410 |- |{{Flag|Afghanistan}} |13,301 |- |{{Flag|China}} |13,293 |- |{{Flag|Bosnia and Herzegovina}} |12,691 |- |Iba pang Gitnang Silangan at Asya |88,241 |- |Ibang Europa |80,807 |- |Africa |36,414 |- |Iba pang mga America |27,491 |- |Oceania at [[Antarctica]] |5,651 |- |Walang estado o Hindi Malinaw |24,184 |} Ang pambansa at pandaigdigang paglipat sa lungsod ay may mahabang kasaysayan. Noong 1685, pagkatapos ng pagpapawalang-bisa ng [[Kautusan ng Nantes]] sa Pransiya, tumugon ang lungsod sa pamamagitan ng [[Kautusan ng Potsdam]], na ginagarantiyahan ang kalayaan sa relihiyon at katayuang walang buwis sa mga Pranses na Huguenot na bakwit sa loob ng sampung taon. Ang [[Batas ng Kalakhang Berlin]] noong 1920 ay nagsama ng maraming suburb at nakapalibot na mga lungsod ng Berlin. Binuo nito ang karamihan sa teritoryo na binubuo ng modernong Berlin at pinalaki ang populasyon mula sa 1.9&nbsp;milyon hanggang 4&nbsp;milyon. Ang aktibong imigrasyon at asilo na politika sa Kanlurang Berlin ay naghudyat ng mga alon ng imigrasyon noong dekada '60 at '70. Ang Berlin ay tahanan ng hindi bababa sa 180,000 residenteng [[Mga Turko|Turko]] at [[Mga Turko sa Alemanya|Turko-Aleman]],<ref name="pop-detail4">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> na ginagawa itong pinakamalaking komunidad ng Turko sa labas ng Turkiya. Noong dekada '90 ang ''Aussiedlergesetze ay'' nagbigay-daan sa imigrasyon sa Alemanya ng ilang residente mula sa dating [[Unyong Sobyetiko]]. Sa ngayon, ang mga etnikong [[Kasaysayan ng mga Aleman sa Rusya, Ukranya, at Unyong Sobyetiko|Aleman]] mula sa mga bansa ng dating Unyong Sobyetiko ang bumubuo sa pinakamalaking bahagi ng komunidad na nagsasalita ng Ruso.<ref>{{Cite web |last=Dmitry Bulgakov |date=11 March 2001 |title=Berlin is speaking Russians' language |url=https://www.russiajournal.com/node/4653 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130406142034/https://www.russiajournal.com/node/4653 |archive-date=6 April 2013 |access-date=10 February 2013 |publisher=Russiajournal.com}}</ref> Ang huling dekada ay nakaranas ng pagdagsa mula sa iba't ibang bansa sa Kanluran at ilang rehiyon sa Africa.<ref>{{Cite news |last=Heilwagen |first=Oliver |date=28 October 2001 |title=Berlin wird farbiger. Die Afrikaner kommen – Nachrichten Welt am Sonntag – Welt Online |language=de |work=Die Welt |url=https://www.welt.de/print-wams/article616463/Berlin_wird_farbiger_Die_Afrikaner_kommen.html |url-status=live |access-date=2 June 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110515022639/https://www.welt.de/print-wams/article616463/Berlin_wird_farbiger_Die_Afrikaner_kommen.html |archive-date=15 May 2011}}</ref> Ang isang bahagi ng mga imigranteng Aprikano ay nanirahan sa [[Afrikanisches Viertel]].<ref>{{cite press release|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=6 February 2009|title=Zweites Afrika-Magazin "Afrikanisches Viertel" erschienen Bezirksbürgermeister Dr. Christian Hanke ist Schirmherr|url=https://www.berlin.de/ba-mitte/aktuell/presse/archiv/20090206.1305.119894.html|location=Berlin|publisher=berlin.de|access-date=27 September 2016|archive-date=21 October 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141021050530/https://www.berlin.de/ba-mitte/aktuell/presse/archiv/20090206.1305.119894.html|url-status=live}}</ref> Ang mga batang Aleman, EU-Europeo, at Israeli ay nanirahan na rin sa lungsod.<ref>{{Cite journal |date=12 December 2014 |title=Hummus in the Prenzlauer Berg |url=https://www.thejewishweek.com/special-sections/jewish-journeys/hummus-prenzlauer-berg |url-status=live |journal=The Jewish Week |archive-url=https://web.archive.org/web/20141230010937/https://www.thejewishweek.com/special-sections/jewish-journeys/hummus-prenzlauer-berg |archive-date=30 December 2014 |access-date=29 December 2014}}</ref> Noong Disyembre 2019, mayroong 777,345 na rehistradong residente ng dayuhang nasyonalidad at dagdag pang 542,975 mamamayang Aleman na may "pinanggalingang imgrante" ''(Migrationshintergrund, MH)'',<ref name="pop-detail5">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> ibig-sabihin sila o ang isa sa kanilang mga magulang ay nandayuhan sa Alemanya pagkatapos ng 1955. Ang mga dayuhang residente ng Berlin ay nagmula sa mga 190 bansa.<ref>{{Cite web |date=5 February 2011 |title=457 000 Ausländer aus 190 Staaten in Berlin gemeldet |trans-title=457,000 Foreigners from 190 Countries Registered in Berlin |url=https://www.morgenpost.de/printarchiv/berlin/article104791484/457-000-Auslaender-aus-190-Staaten-in-Berlin-gemeldet.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190428201553/https://www.morgenpost.de/printarchiv/berlin/article104791484/457-000-Auslaender-aus-190-Staaten-in-Berlin-gemeldet.html |archive-date=28 April 2019 |access-date=28 April 2019 |website=[[Berliner Morgenpost]] |language=de}}</ref> 48 porsiyento ng mga residenteng wala pang 15 taong gulang ay may pinagmulang imigrante.<ref>{{cite web |title=Fast jeder Dritte in Berlin hat einen Migrationshintergrund |url=https://www.rbb-online.de/politik/beitrag/2017/05/migrationshintergrund-berlin-jeder-dritte.html |website=www.rbb-online.de}}{{Dead link|date=December 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> Ang Berlin noong 2009 ay tinatayang mayroong 100,000 hanggang 250,000 hindi rehistradong mga naninirahan.<ref>{{Cite news |last=Von Andrea Dernbach |date=23 February 2009 |title=Migration: Berlin will illegalen Einwanderern helfen – Deutschland – Politik – Tagesspiegel |work=Der Tagesspiegel Online |publisher=Tagesspiegel.de |url=https://www.tagesspiegel.de/politik/deutschland/berlin-will-illegalen-einwanderern-helfen/1452916.html |url-status=live |access-date=15 September 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131251/https://www.tagesspiegel.de/politik/migration-berlin-will-illegalen-einwanderern-helfen/1452916.html |archive-date=18 February 2022}}</ref> Ang mga Boro ng Berlin na may malaking bilang ng mga migrante o populasyon na ipinanganak sa ibang bansa ay ang [[Mitte]], [[Neukölln]], at [[Friedrichshain-Kreuzberg]].<ref>{{Cite web |date=8 September 2016 |title=Zahl der Ausländer in Berlin steigt auf Rekordhoch |url=https://jungefreiheit.de/politik/deutschland/2016/zahl-der-auslaender-in-berlin-steigt-auf-rekordhoch/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170804053354/https://jungefreiheit.de/politik/deutschland/2016/zahl-der-auslaender-in-berlin-steigt-auf-rekordhoch/ |archive-date=4 August 2017 |access-date=13 June 2017 |website=jungefreiheit.de |language=de}}</ref> Mayroong higit sa 20 hindi katutubong komunidad na may populasyong hindi bababa sa 10,000 katao, kabilang ang mga [[Mga Turko sa Berlin|Turko]], Polako, Ruso, Lebanes, Palestino, Serbio, Italyano, Indiyano, Bosnio, [[Pamayanang Biyetnames ng Berlin|Biyetnames]], Amerikano, Rumano, Bulgari, Croata, Tsino, Austriako, Ukrano, Pranses, Briton, Españo, Israeli, Thai, Irani, Ehipsiyo, at Siryo na mga komunidad. === Mga wika === Ang Aleman ay ang opisyal at nangingibabaw na sinasalitang wika sa Berlin. Ito ay isang [[Mga wikang Kanlurang Aleman|wikang Kanlurang Aleman]] na nagmula ang karamihan ng bokabularyo nito mula sa sangay ng Aleman ng pamilya ng wikang [[Mga wikang Indo-Europeo|Indo-Europeo]]. Ang Aleman ay isa sa 24 na wika ng Unyong Europeo,<ref>{{Cite web |last=European Commission |title=Official Languages |url=https://ec.europa.eu/languages/policy/linguistic-diversity/official-languages-eu_en.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140926004848/https://ec.europa.eu/languages/policy/linguistic-diversity/official-languages-eu_en.htm |archive-date=26 September 2014 |access-date=29 July 2014}}</ref> at isa sa tatlong [[wikang pantrabaho]] ng [[Komisyong Europeo]]. Ang Berlinerisch o Berlinisch ay hindi isang diyalekto sa lingguwistika. Ito ay sinasalita sa Berlin at sa [[Kalakhang Rehiyon ng Berlin/Brandenburgo|nakapaligid na kalakhang pook]]. Nagmula ito sa isang [[Diyalektong Brandeburges|Brandeburges]] na varyant. Ang diyalekto ay nakikita na ngayon na mas katulad ng isang [[sosyolekto]], higit sa lahat sa pamamagitan ng pagtaas ng imigrasyon at mga uso sa mga edukadong populasyon na magsalita ng [[karaniwang Aleman]] sa pang-araw-araw na buhay. Ang pinakakaraniwang ginagamit na wikang banyaga sa Berlin ay Turko, Polako, Ingles, Persa, Arabe, Italyano, Bulgaro, Ruso, Rumano, Kurdo, Serbo-Croata, Pranses, Español, at Biyentames. Mas madalas na naririnig ang Truko, Arabe, Kurdo, at Serbo-Croata sa kanlurang bahagi dahil sa malalaking komunidad ng Gitnang Silangan at dating Yugoslavia. Ang Polako, Ingles, Ruso, at Biyetnames ay may mas maraming katutubong nagsasalita sa Silangang Berlin.<ref>{{Cite web |date=18 May 2010 |title=Studie – Zwei Millionen Berliner sprechen mindestens zwei Sprachen – Wirtschaft – Berliner Morgenpost – Berlin |url=https://www.morgenpost.de/printarchiv/wirtschaft/article1309952/Zwei-Millionen-Berliner-sprechen-mindestens-zwei-Sprachen.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110522160634/https://www.morgenpost.de/printarchiv/wirtschaft/article1309952/Zwei-Millionen-Berliner-sprechen-mindestens-zwei-Sprachen.html |archive-date=22 May 2011 |access-date=2 June 2011 |publisher=Morgenpost.de}}</ref> === Relihiyon === Ayon sa senso noong 2011, humigit-kumulang 37 porsiyento ng populasyon ang nag-ulat na mga miyembro ng isang legal na kinikilalang simbahan o relihiyosong organisasyon. Ang iba ay hindi kabilang sa naturang organisasyon, o walang impormasyong makukuha hinggil sa kanila.<ref name="Census 2011">{{Cite web |title=Zensus 2011 – Bevölkerung und Haushalte – Bundesland Berlin |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/zensus/gdb/bev/be/11_Berlin_bev.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303193809/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/zensus/gdb/bev/be/11_Berlin_bev.pdf |archive-date=3 March 2016 |access-date=23 February 2019 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=6–7 |language=de}}</ref> Ang pinakamalaking relihiyong denominasyon na naitala noong 2010 ay ang [[Protestantismo|Protestanteng]] [[Landeskirche|rehiyonal na samahang simbahan]] —ang [[Ebanghelikong Simbahan ng Berlin-Brandenburgo-Mataas na Lusacia Silesiana]] (EKBO) —isang [[Iisa at nagkakaisang simbahan|nagkakaisang simbahan]]. Ang EKBO ay miyembro ng [[Simbahang Ebanghelika sa Alemanya|Simbahang Ebanghelika sa Alemanya (EKD)]] at [[Union Evangelischer Kirchen|Union Evangelischer Kirchen (UEK)]]. Ayon sa EKBO, ang kanilang kasapian ay umabot sa 18.7 porsyento ng lokal na populasyon, habang ang [[Simbahang Katolikong Romano]] ay mayroong 9.1 porsyento ng mga residenteng nakarehistro bilang mga miyembro nito.<ref name="kirchenmitglieder2010">{{Cite web |date=November 2011 |title=Kirchenmitgliederzahlen am 31.12.2010 |trans-title=Church membership on 31 December 2010 |url=https://www.ekd.de/ekd_de/ds_doc/Ber_Kirchenmitglieder_2010.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180209204513/https://www.ekd.de/ekd_de/ds_doc/Ber_Kirchenmitglieder_2010.pdf |archive-date=9 February 2018 |access-date=10 March 2012 |publisher=[[Evangelical Church in Germany]] |language=de}}</ref> Humigit-kumulang 2.7% ng populasyon ang nakikilala sa iba pang mga denominasyong Kristiyano (karamihan sa [[Simbahang Ortodokso ng Silangan|Silangang Ortodokso]], ngunit iba't ibang mga Protestante rin).<ref name="klStatistik2010">{{Cite web |date=December 2010 |title=Die kleine Berlin–Statistik 2010 |trans-title=The small Berlin statistic 2010 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719085946/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-date=19 July 2011 |access-date=4 January 2011 |publisher=[[List of statistical offices in Germany|Amt für Statistik Berlin–Brandenburg]] |language=de}}</ref> Ayon sa rehistro ng mga residente ng Berlin, noong 2018, 14.9 porsiyento ay miyembro ng Simbahang Ebanghelika, at 8.5 porsiyento ay miyembro ng Simbahang Katolika.<ref name="pop-detail7">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref> Ang gobyerno ay nagpapanatili ng rehistro ng mga miyembro ng mga simbahang ito para sa mga layunin ng buwis, dahil kinokolekta nito ang [[buwis sa simbahan]] sa ngalan ng mga simbahan. Hindi ito nag-iingat ng mga rekord ng mga miyembro ng ibang relihiyosong organisasyon na maaaring mangolekta ng kanilang sariling buwis sa simbahan, sa ganitong paraan. Noong 2009, humigit-kumulang 249,000 [[Muslim]] ang iniulat ng [[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|Tanggapan ng Estadistika]] na mga miyembro ng mga Masjid at Islamikong relihiyosong organisasyon sa Berlin,<ref>{{Cite web |title=Statistisches Jahrbuch für Berlin 2010 |trans-title=Statistical yearbook for Berlin 2010 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/jahrbuch/jb2010/JB_201004_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121120202750/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/jahrbuch/jb2010/JB_201004_BE.pdf |archive-date=20 November 2012 |access-date=10 February 2013 |publisher=[[List of statistical offices in Germany|Amt für Statistik Berlin–Brandenburg]] |language=de}}</ref> habang noong 2016, tinatantya ng pahayagang ''[[Der Tagesspiegel]]'' na humigit-kumulang 350,000 Muslim ang nag-obserba ng [[Ramadan]] sa Berlin.<ref>{{Cite news |last=Berger |first=Melanie |date=6 June 2016 |title=Ramadan in Flüchtlingsheimen und Schulen in Berlin |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |url-status=live |access-date=23 February 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191212013247/https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |archive-date=12 December 2019}}</ref> Noong 2019, humigit-kumulang 437,000 rehistradong residente, 11.6% ng kabuuan, ang nag-ulat na mayroong pinanggalingan sa paglilipat mula sa isa sa mga [[Mga miyembrong estado ng Organisasyon ng Kooperasyong Islamiko|estadong Miyembro ng Organisasyon ng Kooperasyong Islamiko]].<ref name="pop-detail8">{{Cite web |title=Statistischer Bericht: Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2019 |trans-title=Statistical Report: Residents in the state of Berlin on 31 December 2019 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200223110544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/stat_berichte/2020/SB_A01-05-00_2019h02_BE.pdf |archive-date=23 February 2020 |access-date=8 April 2020 |website=[[Amt für Statistik Berlin-Brandenburg]] |pages=4, 10, 13, 18–22 |language=de}}</ref><ref>{{Cite news |last=Berger |first=Melanie |date=6 June 2016 |title=Ramadan in Flüchtlingsheimen und Schulen in Berlin |language=de |trans-title=Ramadan in refugee camps and schools in Berlin |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |url-status=live |access-date=13 June 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170712125538/https://www.tagesspiegel.de/berlin/muslime-im-fastenmonat-ramadan-in-fluechtlingsheimen-und-schulen-in-berlin/13696160.html |archive-date=12 July 2017}}</ref> Sa pagitan ng 1992 at 2011 halos dumoble ang populasyon ng Muslim.<ref>{{Cite news |last=Schupelius |first=Gunnar |date=28 May 2015 |title=Wird der Islam künftig die stärkste Religion in Berlin sein? |work=[[Berliner Zeitung]] |url=https://www.bz-berlin.de/berlin/kolumne/wird-der-islam-kuenftig-die-staerkste-religion-in-berlin-sein |url-status=live |access-date=13 June 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170603092248/https://www.bz-berlin.de/berlin/kolumne/wird-der-islam-kuenftig-die-staerkste-religion-in-berlin-sein |archive-date=3 June 2017}}</ref> Humigit-kumulang 0.9% ng mga Berlines ay kabilang sa ibang mga relihiyon. Sa tinatayang populasyon na 30,000–45,000 na mga residenteng Hudyo,<ref name="The Boston Globe 2014-11-01">{{Cite web |last=Ross |first=Mike |date=1 November 2014 |title=In Germany, a Jewish community now thrives |url=https://www.bostonglobe.com/opinion/2014/11/01/germany-jewish-community-now-thrives/fcPnmnfpbLQ0hM1A6zDyNN/story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161222235631/https://www.bostonglobe.com/opinion/2014/11/01/germany-jewish-community-now-thrives/fcPnmnfpbLQ0hM1A6zDyNN/story.html |archive-date=22 December 2016 |access-date=19 August 2016 |website=[[The Boston Globe]]}}</ref> humigit-kumulang 12,000 ang mga rehistradong miyembro ng mga relihiyosong organisasyon.<ref name="klStatistik20102">{{Cite web |date=December 2010 |title=Die kleine Berlin–Statistik 2010 |trans-title=The small Berlin statistic 2010 |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719085946/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/Produkte/kleinestatistik/kBEst_2010.pdf |archive-date=19 July 2011 |access-date=4 January 2011 |publisher=[[List of statistical offices in Germany|Amt für Statistik Berlin–Brandenburg]] |language=de}}</ref> Ang Berlin ay ang luklukan ng [[Katoliko Romanong Arkidiyosesis ng Berlin|Katoliko Romanong arsobispo ng Berlin]] at ang nahalal na tagapangulo ng [[Ebanghelikong Simbahan ng Berlin-Brandenburgo-Mataas na Lusacia Silesiana|EKBO]] ay pinamagatang obispo ng EKBO. Higit pa rito, ang Berlin ay ang luklukan ng maraming mga Ortodoksong katedral, tulad ng Katedral ni San Boris ang Bautista, isa sa dalawang luklukan ng [[Simbahang Bulgarong Ortodokso|Bulgarong Ortodokso]] na Diyosesis ng Kanluran at Gitnang Europa, at ang Katedral ng Muling Pagkabuhay ni Kristo ng Diyosesis ng Berlin (Patriarkado ng Moscow). {{multiple image|align=right|perrow=2|total_width=400|width1=500|width2=500|width3=500|width4=500|height1=350|height2=350|height3=350|height4=350|image1=Berliner Dom - panoramio (20).jpg|image2=NeueSynagogue.JPG|image3=2020-04-16 P4160889 St.Hedwigs-Kathedrale, Bebelplatz.jpg|image4=Şehitlik mosque Berlin by ZUFAr.jpg|footer=Paikot pa kanan mula sa taas pakaliwa: [[Katedral ng Berlin]], [[Bagong Sinagoga (Berlin)|Bagong Sinagoga]], Moske Şehitli, at [[Katedral ni Santa Eduvigis]]}} Ang mga mananampalataya ng iba't ibang relihiyon at denominasyon ay nagpapanatili ng maraming [[Listahan ng mga lugar ng pagsamba sa Berlin|lugar ng pagsamba sa Berlin]]. Ang [[Malayang Simbahang Ebangheliko-Luterano]] ay may walong parokya na may iba't ibang laki sa Berlin.<ref>{{Cite web |title=Lutheran Diocese Berlin-Brandenburg |url=https://www.selk-berlin.de/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080328152944/https://www.selk-berlin.de/ |archive-date=28 March 2008 |access-date=19 August 2008 |publisher=Selbständige Evangelisch-Lutherische Kirche}}</ref> Mayroong 36 na kongregasyong [[Mga Bautista|Bautista]] (sa loob [[Samahan ng mga Ebanghelikong Malayang Simbahang Kongregasyon sa Alemanya]]), 29 [[Bagong Apostolikong Simbahan]], 15 [[Nagkakaisang Metodistang Simbahan|Nagkakaisang Metodista]] na simbahan, walong Malayang Ebanghelika na Kongregasyon, apat na [[Simbahan ni Kristo, Siyentipiko]] (una, iklawa, ikatlo, at ikalabing-anim), anim mga kongregasyon ng [[Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw]], isang [[Lumang Simbahang Katoliko|Lumang Simbahan]], at isang [[Anglikanismo|Anglicanong]] simbahan sa Berlin. Ang Berlin ay may higit sa 80 moske,<ref>{{Cite web |title=Berlin's mosques |url=https://www.dw.com/en/berlins-mosques/g-17572423 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181111093250/https://www.dw.com/en/berlins-mosques/g-17572423 |archive-date=11 November 2018 |access-date=11 November 2018 |publisher=[[Deutsche Welle]]}}</ref> sampung sinagoga,<ref>{{Cite news |last=Keller |first=Claudia |date=10 November 2013 |title=Berlins jüdische Gotteshäuser vor der Pogromnacht 1938: Untergang einer religiösen Vielfalt |language=de |trans-title=Berlin's jewish places of worship before the Pogromnacht 1938: Decline of a religious diversity |work=[[Der Tagesspiegel]] |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/berlins-juedische-gotteshaeuser-vor-der-pogromnacht-1938-untergang-einer-religioesen-vielfalt/9052966.html |url-status=live |access-date=11 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181111093246/https://www.tagesspiegel.de/berlin/berlins-juedische-gotteshaeuser-vor-der-pogromnacht-1938-untergang-einer-religioesen-vielfalt/9052966.html |archive-date=11 November 2018 |quote=Von den weit mehr als 100 jüdischen Gotteshäusern sind gerade einmal zehn übrig geblieben. (in english: Of the far more than 100 synagogues, only ten are left.)}}</ref> at dalawang templong [[Budismo|Budista]]. == Gobyerno at politika == === Estadong lungsod === [[Talaksan:Rotes_Rathaus.jpg|left|thumb|[[Rotes Rathaus]] (''Pulang Munisipyo''), luklukan ng Senado at Alkalde ng Berlin.]] Mula noong [[Muling pag-iisang Aleman|muling pag-iisa]] noong Oktubre 3, 1990, ang Berlin ay isa sa tatlong [[Länder ng Alemanya|estadong lungsod sa Alemanya]] na kabilang sa kasalukuyang 16 na estado ng Alemanya. Ang [[Abgeordnetenhaus ng Berlin|Kapulungan ng mga Kinatawan]] (''Abgeordnetenhaus'') ay kumakatawan bilang parlamento ng lungsod at estado, na mayroong 141 na luklukan. Ang ehekutibong tanggapan ng Berlin ay ang [[Senado ng Berlin]] (''Senat von Berlin''). Binubuo ang Senado ng [[Talaan ng mga alkalde ng Berlin|Namamahalang Alkalde]] (''Regierender Bürgermeister''), at hanggang sampung senador na may hawak na ministeryal na posisyon, dalawa sa kanila ang may hawak na titulong "Alkalde" (''Bürgermeister'') bilang kinatawan ng Namamahalang Alkalde.<ref>{{Cite web |date=2016-11-01 |title=Verfassung von Berlin – Abschnitt IV: Die Regierung |url=https://www.berlin.de/rbmskzl/regierender-buergermeister/verfassung/artikel.41527.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201008025644/https://www.berlin.de/rbmskzl/regierender-buergermeister/verfassung/artikel.41527.php |archive-date=8 October 2020 |access-date=2020-10-02 |website=www.berlin.de |language=de}}</ref> Ang kabuuang taunang badyet ng estado ng Berlin noong 2015 ay lumampas sa €24.5 ($30.0) bilyon kabilang ang surplus sa badyet na €205 ($240) milyon.<ref>{{Cite news |title=Berliner Haushalt Finanzsenator bleibt trotz sprudelnder Steuereinnahmen vorsichtig |work=Berliner Zeitung |url=https://www.berliner-zeitung.de/berlin/berliner-haushalt-finanzsenator-bleibt-trotz-sprudelnder-steuereinnahmen-vorsichtig-24702234 |url-status=live |access-date=20 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220218131248/https://www.berliner-zeitung.de/sport-leidenschaft/berliner-haushalt-finanzsenator-kollatz-ahnen-bleibt-trotz-sprudelnder-steuereinnahmen-vorsichtig-li.6132?pid=true |archive-date=18 February 2022}}</ref> Ang estado ay nagmamay-ari ng malawak na pag-aari, kabilang ang mga gusaling pang-administratibo at pamahalaan, mga kompanya ng real estate, pati na rin ang mga stake sa Estadio Olimpiko, mga paliguan, mga kompanya ng pabahay, at maraming mga pampublikong negosyo at mga subsidiyaryo na kompanya.<ref>{{Cite web |date=18 May 2017 |title=Vermögen |trans-title=Assets |url=https://www.berlin.de/sen/finanzen/de-plain/vermoegen/artikel.92737.de-plain.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190928151604/https://www.berlin.de/sen/finanzen/de-plain/vermoegen/artikel.92737.de-plain.php |archive-date=28 September 2019 |access-date=28 September 2019 |website=[[Berlin.de]]}}</ref><ref>{{Cite web |date=5 September 2019 |title=Beteiligungen des Landes Berlin |trans-title=Holdings of the State of Berlin |url=https://www.berlin.de/sen/finanzen/vermoegen/beteiligungen/artikel.7208.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191219070001/https://www.berlin.de/sen/finanzen/vermoegen/beteiligungen/artikel.7208.php |archive-date=19 December 2019 |access-date=28 September 2019 |website=[[Berlin.de]] |language=de}}</ref> Hawak ng [[Partido Sosyo-Demokratiko ng Alemanya|Partido Sosyo-Demokratiko]] (''Sozialdemokratische Partei Deutschlands'' o SPD) at ng [[Ang Kaliwa (Alemanya)|Kaliwa]] (Die Linke) ang pamahalaang lungsod pagkatapos ng [[Halalan estatal ng Berlin, 2001|halalang estatal noong 2001]] at nanalo ng isa pang termino sa [[Halalang estatal ng Berlin, 2006|halalang estatal noong 2006]].<ref>{{Cite web |title=Berlin state election, 2006 |url=https://www.statistik-berlin.de/produkte/Faltblatt_Brochure/berlin_in_Zahlen_engl.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323161037/https://www.statistik-berlin.de/produkte/Faltblatt_Brochure/berlin_in_Zahlen_engl.pdf |archive-date=23 March 2012 |access-date=17 August 2008 |website=Der Landeswahlleiter für Berlin |language=de}}</ref> Mula noong [[Halalang estatal ng Berlin, 2016|halalang estatal noong 2016]], nagkaroon ng koalisyon sa pagitan ng Partido Sosyo-Demokratiko, mga Lunti, at Kaliwa. Ang Namumunong Alkalde ay magkasabay na Panginoong Alkalde ng Lungsod ng Berlin (''Oberbürgermeister der Stadt'') at Ministro na Pangulo ng Estado ng Berlin (''Ministerpräsident des Bundeslandes''). Ang tanggapan ng Namamahalang Alkalde ay nasa [[Rotes Rathaus|Rotes Rathaus (Pulang Munisipyo)]]. Mula noong 2014 ang tanggapang ito ay hawak ni [[Michael Müller (politiko, ipinanganak noong 1964)|Michael Müller]] ng mga Sosyo-Demokratiko.<ref>{{Cite magazine|magazine=[[Time (magazine)|Time Europe]]}}</ref> === Mga boro === [[Talaksan:Berlin_Subdivisions.svg|right|thumb|[[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|12 borough ng Berlin at ang kanilang 96 na kapitbahayan]]]] Ang Berlin ay nahahati sa 12 boro o distrito (''Bezirke''). Ang bawat boro ay may ilang mga subdistrito o mga kapitbahayan (''Ortsteile''), na nag-ugat sa mas matatandang munisipalidad na nauna sa pagbuo ng Kalakhang Berlin noong Oktubre 1, 1920. Ang mga subdistritong ito ay naging urbanisado at isinama sa lungsod nang maglaon. Maraming residente ang lubos na nakikilala sa kanilang mga kapitbahayan, na kolokyal na tinatawag na ''[[Kiez]]''. Sa kasalukuyan, ang Berlin ay binubuo ng 96 na mga subdistrito, na karaniwang binubuo ng ilang mas maliliit na pook residensiyal o kuwarto. Ang bawat borough ay pinamamahalaan ng isang sangguniang pamboro (''Bezirksamt'') na binubuo ng limang konsehal (''Bezirksstadträte'') kasama ang alkalde ng boro (''Bezirksbürgermeister''). Ang konseho ay inihahalal ng asamblea ng boro (''Bezirksverordnetenversammlung''). Gayunpaman, ang mga indibidwal na boro ay hindi mga independiyenteng munisipalidad, ngunit nasa ilalim ng Senado ng Berlin. Ang mga alkalde ng boro ay bumubuo sa konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister''), na pinamumunuan ng Namamahalang Alkalde ng lungsod at nagpapayo sa Senado. Ang mga kapitbahayan ay walang mga lokal na katawan ng pamahalaan. === Kakambal na bayan – mga kinakapatid na lungsod === Ang Berlin ay nagpapanatili ng opisyal na pakikipagsosyo sa 17 lungsod.<ref name="Berlintwins">{{Cite web |title=City Partnerships |url=https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205104217/https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |archive-date=5 February 2021 |access-date=8 February 2021 |website=Berlin.de |publisher=Governing Mayor of Berlin, Senate Chancellery, Directorate for Protocol and International Relations |type=official web site}}</ref> Ang [[Kakambal na lungsod|pagkakambal ng lungsod]] sa pagitan ng Berlin at iba pang mga lungsod ay nagsimula sa kapatid nitong lungsod na Los Angeles noong 1967. Kinansela ang mga pagsosyo ng Silangang Berlin sa panahon ng muling pag-iisa ng Alemanya ngunit kalaunan ay bahagyang muling itinatag. Ang mga pakikipagsosyo ng Kanlurang Berlin ay dati nang pinaghihigpitan sa antas ng boro. Noong panahon ng Digmaang Malamig, ang mga partnership ay sumasalamin sa iba't ibang hanayan ng kapangyarihan, kung saan ang Kanlurang Berlin ay nakikipagsosyo sa mga kabesera sa Kanluraning Mundo at Silangang Berlin na karamihan ay nakikipagsosyo sa mga lungsod mula sa [[Pakto ng Barsobya]] at mga kaalyado nito. Mayroong ilang magkasanib na proyekto sa maraming iba pang mga lungsod, tulad ng [[Beirut]], Belgrade, São Paulo, [[Copenhague]], Helsinki, [[Amsterdam]], [[Johannesburg]], [[Mumbai]], Oslo, [[Hanoi]], Shanghai, [[Seoul]], [[Sopiya|Sofia]], [[Sydney]], Lungsod ng New York, at [[Viena]]. Lumalahok ang Berlin sa mga pandaigdigang asosasyon ng lungsod gaya ng Samahan ng mga Kabesera ng Unyong Europeo, Eurocities, Ugnayan ng mga mga Europeong Lungsod ng Kultura, Metropolis, Pagpupulong Kumperensiya ng mga Pangunahing Lungsod ng Mundo, at Kumperensiya ng mga Kabeserang Lungsod ng Mundo. Ang Berlin ay kakambal sa:<ref name="Berlintwins2">{{Cite web |title=City Partnerships |url=https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210205104217/https://www.berlin.de/rbmskzl/en/international-relations/city-partnerships/ |archive-date=5 February 2021 |access-date=8 February 2021 |website=Berlin.de |publisher=Governing Mayor of Berlin, Senate Chancellery, Directorate for Protocol and International Relations |type=official web site}}</ref>{{div col|colwidth=20em}} *Los Angeles, Estados Unidos (1967) <!--Paris - not twinning, does not consider Berlin as its twin town--> *[[Madrid]], España (1988) *[[Istanbul]], Turkiya (1989) *[[Warsaw]], Polonya (1991) *Moscow, Rusya (1991) *[[Bruselas]], Belhika (1992) *[[Budapest]], Unggarya (1992) *[[Tashkent]], Uzbekistan (1993) *[[Lungsod Mehiko]], Mehiko (1993) *[[Jakarta]], Indonesia (1993) *Beijing, Tsina (1994) *Tokyo, Hapon (1994) *[[Buenos Aires]], Arhentina (1994) *[[Prague]], Republikang Tseko (1995) *[[Windhoek]], Namibia (2000) *London, Nagkakaisang Kaharian (2000) {{div col end}}Mula noong 1987, ang Berlin ay mayroon ding opisyal na pakikipagsosyo sa Paris, Pransiya. Ang bawat boro ng Berlin ay nagtatag din ng sarili nitong kambal na bayan. Halimbawa, ang borough ng [[Friedrichshain-Kreuzberg]] ay may pagsosyo sa Israeling lungsod ng [[Kiryat Yam]].<ref>{{Cite web |title=Städtepartnerschaftsverein Friedrichshain-Kreuzberg e. V. |url=https://www.berlin.de/ba-friedrichshain-kreuzberg/ueber-den-bezirk/staedtepartner/artikel.149158.php |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20210309000305/https://www.berlin.de/ba-friedrichshain-kreuzberg/ueber-den-bezirk/staedtepartner/artikel.149158.php |archive-date=9 March 2021 |access-date=8 February 2021 |website=berlin.de |language=de}}</ref> == Ekonomiya == [[Talaksan:Berlin_Mitte_by_night.JPG|left|thumb|Ang Berlin ay isang UNESCO "Lungsod ng Disenyo" at kinikilala para sa mga [[Mga malikhaing industriya|malikhaing industriya]] nito at [[ekosistema ng startup]].<ref>{{Cite web |title=Berlin – Europe's New Start-Up Capital |url=https://www.credit-suisse.com/us/en/news-and-expertise/entrepreneurs/articles/news-and-expertise/2015/08/en/berlin-europes-new-start-up-capital.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160331043259/https://www.credit-suisse.com/us/en/news-and-expertise/entrepreneurs/articles/news-and-expertise/2015/08/en/berlin-europes-new-start-up-capital.html |archive-date=31 March 2016 |access-date=27 March 2016 |website=Credit Suisse}}</ref>]] Ang Berlin ay isang UNESCO "City of Design" at kinikilala para sa mga [[Mga malikhaing industriya|malikhaing industriya]] nito at [[startup ecosystem]]. Noong 2018, ang GDP ng Berlin ay umabot sa €147&nbsp;bilyon, isang pagtaas ng 3.1% kumpara sa nakaraang taon. Ang ekonomiya ng Berlin ay pinangungunahan ng [[Tersyaryong sektor ng ekonomiya|sektor ng serbisyo]], na may humigit-kumulang 84% ng lahat ng kompanya na nagnenegosyo sa mga serbisyo. Noong 2015, ang kabuuang lakas-paggawa sa Berlin ay 1.85&nbsp;milyon. Ang tantos ng walang trabaho ay umabot sa 24 na taon na mababang noong Nobyembre 2015 at tumayo sa 10.0%.<ref>{{Cite news |title=Berlin hat so wenig Arbeitslose wie seit 24 Jahren nicht |language=de |work=Berliner Zeitung |url=https://www.berliner-zeitung.de/wirtschaft/arbeitsmarkt-in-berlin-berlin-hat-so-wenig-arbeitslose-wie-seit-24-jahren-nicht,10808230,32678128.html |url-status=live |access-date=1 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151203224849/https://www.berliner-zeitung.de/wirtschaft/arbeitsmarkt-in-berlin-berlin-hat-so-wenig-arbeitslose-wie-seit-24-jahren-nicht,10808230,32678128.html |archive-date=3 December 2015}}</ref> Mula 2012 hanggang 2015, ang Berlin, bilang isang estado ng Aleman, ay may pinakamataas na taunang tantos ng paglago ng trabaho. Humigit-kumulang 130,000 trabaho ang naidagdag sa panahong ito.<ref>{{Cite news |date=28 January 2015 |title=In Berlin gibt es so viele Beschäftigte wie nie zuvor |language=de |work=Berliner Zeitung |url=https://www.berliner-zeitung.de/berlin/rekord-in-der-hauptstadt-in-berlin-gibt-es-so-viele-beschaeftigte-wie-nie-zuvor,10809148,33634676.html |url-status=live |access-date=16 February 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160224010722/https://www.berliner-zeitung.de/berlin/rekord-in-der-hauptstadt-in-berlin-gibt-es-so-viele-beschaeftigte-wie-nie-zuvor,10809148,33634676.html |archive-date=24 February 2016}}</ref> Kabilang sa mahahalagang sektor ng ekonomiya sa Berlin ang mga agham pambuhay, transportasyon, impormasyon at mga teknolohiya sa komunikasyon, media at musika, pananalastas at disenyo, bioteknolohiya, mga serbisyong pangkapaligiran, konstruksiyon, e-komersiyo, retail, negosyo sa hotel, at inhinyeriyang medikal.<ref>{{Cite news |date=21 September 2006 |title=Poor but sexy |work=The Economist |url=https://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=7953479 |url-status=live |access-date=19 August 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080622201720/https://www.economist.com/displayStory.cfm?story_id=7953479 |archive-date=22 June 2008}}</ref> Ang pananaliksik at pag-unlad ay may kahalagahang pang-ekonomiya para sa lungsod.<ref name="factsheet">{{Cite web |title=Die kleine Berlin Statistik |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714163544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |archive-date=14 July 2014 |access-date=26 August 2014 |website=berlin.de}}</ref> Maraming malalaking korporasyon tulad ng Volkswagen, Pfizer, at SAP ang nagpapatakbo ng mga laboratoryong pang-inobasyon sa lungsod.<ref>{{Cite news |title=Immer mehr Konzerne suchen den Spirit Berlins |publisher=Berliner Morgenpost |url=https://www.morgenpost.de/wirtschaft/article208628997/Immer-mehr-Konzerne-suchen-den-Spirit-Berlins.html |url-status=live |access-date=13 January 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170116150546/https://www.morgenpost.de/wirtschaft/article208628997/Immer-mehr-Konzerne-suchen-den-Spirit-Berlins.html |archive-date=16 January 2017}}</ref> Ang Science and Business Park sa Adlershof ay ang pinakamalaking parke ng teknolohiya sa Alemanya na sinusukat ng kita. <ref>{{Cite web |title=The Science and Technology Park Berlin-Adlershof |url=https://www.adlershof.de/en/facts-figures/adlershof-in-numbers/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170117042743/https://www.adlershof.de/en/facts-figures/adlershof-in-numbers/ |archive-date=17 January 2017 |access-date=13 January 2017 |website=Berlin Adlershof: Facts and Figures |publisher=Adlershof}}</ref> Sa loob ng [[Eurozone]], ang Berlin ay naging sentro para sa paglipat ng negosyo at internasyonal na [[Pamumuhunan (macroeconomics)|pamumuhunan]].<ref>{{Cite news |title=Global Cities Investment Monitor 2012 |publisher=KPMG |url=https://www.kpmg.com/FR/fr/IssuesAndInsights/News/Documents/GPIA-KPMG-CIM-2012.pdf |url-status=live |access-date=28 August 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131102003006/https://www.kpmg.com/FR/fr/IssuesAndInsights/News/Documents/GPIA-KPMG-CIM-2012.pdf |archive-date=2 November 2013}}</ref><ref>{{Cite web |title=Arbeitslosenquote nach Bundesländern in Deutschland 2018 {{!}} Statista |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/36651/umfrage/arbeitslosenquote-in-deutschland-nach-bundeslaendern/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210627171657/https://de.statista.com/statistik/daten/studie/36651/umfrage/arbeitslosenquote-in-deutschland-nach-bundeslaendern/ |archive-date=27 June 2021 |access-date=13 November 2018 |website=Statista |language=de}}</ref> {| class="wikitable" !Taon <ref>{{Cite web |title=Arbeitslosenquote in Berlin bis 2018 |url=https://de.statista.com/statistik/daten/studie/2519/umfrage/entwicklung-der-arbeitslosenquote-in-berlin-seit-1999/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191211194253/https://de.statista.com/statistik/daten/studie/2519/umfrage/entwicklung-der-arbeitslosenquote-in-berlin-seit-1999/ |archive-date=11 December 2019 |access-date=11 December 2019 |website=Statista}}</ref> !2000 !2001 !2002 !2003 !2004 !2005 !2006 !2007 !2008 !2009 !2010 !2011 !2012 !2013 !2014 !2015 !2016 !2017 !2018 !2019 |- |Tantos ng walang trabaho sa % |15.8 |16.1 |16.9 |18.1 |17.7 |19.0 |17.5 |15.5 |13.8 |14.0 |13.6 |13.3 |12.3 |11.7 |11.1 |10.7 |9.8 |9.0 |8.1 |7.8 |} == Edukasyon at Pananaliksik == {{Pangunahin|Edukasyon sa Berlin}}[[Talaksan:Berlin-Mitte_Humboldt-Uni_05-2014.jpg|right|thumb|Ang [[Unibersidad ng Berlin Humboldt]] ay kaugnay sa 57 nagwagi sa Gantimpalang Nobel.]] {{Magmula noong|2014}}, ang Berlin ay may 878 na paaralan, na nagtuturo sa 340,658 mag-aaral sa 13,727 klase, at 56,787 nagsasanay sa mga negosyo at saanman.<ref name="factsheet22">{{cite web |title=Die kleine Berlin Statistik |url=https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714163544/https://www.statistik-berlin-brandenburg.de/produkte/kleinestatistik/AP_kleinestatistik_de_2013_be.pdf |archive-date=14 July 2014 |access-date=26 August 2014 |website=berlin.de}}</ref> Ang lungsod ay may 6 na taong programa sa primaryang edukasyon. Pagkatapos matapos ang elementarya, magpapatuloy ang mga mag-aaral sa ''Sekundarschule'' (isang komprehensibong paaralan) o ''Gymnasium'' (paaralan para sa paghahanda sa kolehiyo). Ang Berlin ay may natatanging na programa sa paaralang bilingual sa ''Europaschule'', kung saan tinuturuan ang mga bata ng kurikulum sa Alemanya at isang wikang banyaga, simula sa elementarya at magpapatuloy sa mataas na paaralan.<ref>{{cite web |title=Jahrgangsstufe Null |url=https://www.tagesspiegel.de/berlin/;art270,2185300 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080520234625/https://www.tagesspiegel.de/berlin/;art270,2185300 |archive-date=20 May 2008 |access-date=19 August 2008 |website=[[Der Tagesspiegel]] |language=de}}</ref> Ang [[Französisches Gymnasium Berlin]], na itinatag noong 1689 upang turuan ang mga anak ng bakwit na Huguenot, ay nag-aalok ng pagtuturo (Aleman/Pranses).<ref>{{Cite web |title=Geschichte des Französischen Gymnasiums |url=https://www.fg-berlin.de/WebObjects/FranzGym.woa/wa/CMSshow/1064384 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080615205603/https://www.fg-berlin.de/WebObjects/FranzGym.woa/wa/CMSshow/1064384 |archive-date=15 June 2008 |access-date=17 August 2008 |website=Französisches Gymnasium Lycée Français Berlin |language=de, fr}}</ref> Ang [[Paaralang John F. Kennedy, Berlin|Paaralang John F. Kennedy]], isang bilingweng Aleman–Ingles na pampublikong paaralan sa [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]], ay partikular na tanyag sa mga anak ng mga diplomat at komunidad ng ekspatriado na nagsasalita ng Ingles. 82 {{Lang|de|Gymnasien}} ang nagtutro ng [[Wikang Latin|Latin]] <ref>{{Cite web |date=29 March 2013 |title=Latein an Berliner Gymnasien |url=https://www.gymnasium-berlin.net/latein |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171004133934/https://www.gymnasium-berlin.net/latein |archive-date=4 October 2017 |access-date=6 May 2018 |language=de}}</ref> at 8 ang nagtuturo ng [[Wikang Sinaunang Griyego|Sinaunang Griyego]].<ref>{{Cite web |date=31 March 2013 |title=Alt-Griechisch an Berliner Gymnasien |url=https://www.gymnasium-berlin.net/alt-griechisch |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171012215308/https://www.gymnasium-berlin.net/alt-griechisch |archive-date=12 October 2017 |access-date=6 May 2018 |language=de}}</ref> == Kultura == [[Talaksan:Alte_Nationalgalerie_abends_(Zuschnitt).jpg|thumb|200x200px|Ang [[Alte Nationalgalerie]] ay bahagi ng [[Pulo ng mga Museo]], isang [[Pandaigdigang Pamanang Pook|Pandaigdigang Pamanang Pook ng UNESCO]].]] [[Talaksan:Cafe_am_Holzmarkt,_River_Spree,_Berlin_(46636049685).jpg|left|thumb|Ang [[Alternatibong kultura|alternatibong]] Holzmarkt, [[Friedrichshain-Kreuzberg]]]] Kilala ang Berlin sa maraming institusyong pangkultura nito, na marami sa mga ito ay tumatangkilik sa pandaigdigang reputasyon.<ref name="UNESCO2">{{Cite web |title=World Heritage Site Museumsinsel |url=https://whc.unesco.org/en/list/896 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210506100913/https://whc.unesco.org/en/list/896 |archive-date=6 May 2021 |access-date=6 May 2021 |publisher=[[UNESCO]]}}</ref><ref name="UNESCO2" /> Ang pagkakaiba-iba at kasiglahan ng metropolis ay humantong sa isang trendsetting na eksena.<ref>{{Cite web |title=Hub Culture's 2009 Zeitgeist Ranking |url=https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090331064158/https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |archive-date=31 March 2009 |access-date=30 April 2009 |website=Hub Culture}}</ref> Isang makabagong musika, sayaw at eksena sa sining ang nabuo noong ika-21 siglo. Kilala ang Berlin sa maraming institusyong pangkultura nito, na marami sa mga ito ay tumatangkilik sa pandaigdigang reputasyon.<ref name="UNESCO3">{{Cite web |title=World Heritage Site Museumsinsel |url=https://whc.unesco.org/en/list/896 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210506100913/https://whc.unesco.org/en/list/896 |archive-date=6 May 2021 |access-date=6 May 2021 |publisher=[[UNESCO]]}}</ref><ref name="UNESCO22">{{Cite web |title=World Heritage Site Palaces and Parks of Potsdam and Berlin |url=https://whc.unesco.org/en/list/532 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20080808091530/https://whc.unesco.org/en/list/532 |archive-date=8 August 2008 |access-date=19 August 2008 |website=[[UNESCO]]}}</ref> Ang pagkakaiba-iba at kasiglahan ng metropolis ay humantong sa isang trendsetting na eksena.<ref>{{Cite web |title=Hub Culture's 2009 Zeitgeist Ranking |url=https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090331064158/https://www.hubculture.com/groups/hubnews/news/162/ |archive-date=31 March 2009 |access-date=30 April 2009 |website=Hub Culture}}</ref> Isang makabagong musika, sayaw at eksena sa sining ang nabuo noong ika-21 siglo. Ang lumalawak na kultural na pangyayari sa lungsod ay binibigyang-diin ng paglipat ng [[Pangkalahatang Grupo ng Musika|Universal Music Group]] na nagpasya na ilipat ang kanilang punong-tanggapan sa pampang ng River Spree.<ref>{{Cite web |title=Berlin's music business booms |url=https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/bueroflaechen/en/friedrichshain.shtml |archive-url=https://web.archive.org/web/20070911125347/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/bauen/bueroflaechen/en/friedrichshain.shtml |archive-date=11 September 2007 |access-date=19 August 2008 |website=Expatica}}</ref> Noong 2005, ang Berlin ay pinangalanang "Lungsod ng Disenyo" ng [[UNESCO]] at naging bahagi na ng [[Malikhaing Network ng Lungsod|Creative Cities Network]] mula noon.<ref name="Cityofdesign32">{{cite press release|url=https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816140547/https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|url-status=dead|archive-date=16 August 2008|title=Berlin City of Design|publisher=[[UNESCO]]|access-date=18 August 2008}}</ref><ref name="Cityofdesign4">{{cite press release|url=https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816140547/https://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=29376&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|url-status=dead|archive-date=16 August 2008|title=Berlin City of Design|publisher=[[UNESCO]]|access-date=18 August 2008}}</ref> == Mga sanggunian == <references />{{Geographic location |Centre = Berlin |North = [[Neubrandenburg]], [[Rostock]] |Northeast = [[Szczecin]] ([[Polonya]]) |East = [[Frankfurt (Oder)]] |Southeast = [[Cottbus]] |South = [[Dresden]] |Southwest = [[Potsdam]], [[Dessau]], [[Halle, Saxony-Anhalt|Halle]], [[Leipzig]] |West = [[Brandenburg an der Havel]], [[Braunschweig]] |Northwest = [[Hamburg]], [[Lübeck]] }} {{Navboxes |list= {{Berlin}} {{Mga Borough ng Berlin}} {{Mga lungsod sa Alemanya}} {{Germany states}} {{Kabiserang lungsod ng Unyong Europeo}} {{Talaan ng mga kabiserang European batay sa rehiyon}} {{Kabiserang Kultural sa Europa}} {{Hanseatic League}} }} {{stub}} [[Kategorya:Mga estado ng Alemanya|Berlin]] [[Kategorya:Mga lungsod sa Alemanya|Berlin]] [[Kategorya:Kabisera sa Europa|Berlin]] [[Kategorya:Berlin]] gmzlycm07bg9c3wir11ata96wq7o2lh 0 23133 1959411 1907655 2022-07-30T11:53:56Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Philippine municipality 2 | infoboxtitle = Bayan ng Pamplona | sealfile = | caption = Mapa ng [[Cagayan]] na nagpapakita sa lokasyon ng Pamplona. | locatormapfile = {{PH wikidata|image_map}} | region = {{PH wikidata|region}} | province = {{PH wikidata|province}} | districts = | barangays = 18 | class = Ika-4 na Klase | mayor = | areakm2 = | population_as_of = 2000 | population_total = 20142 | population_density_km2 = | website = | coordinates_wikidata = yes | founded = }} Ang '''Bayan ng Pamplona''' ay isang ika-4 na klaseng [[mga bayan ng Pilipinas|bayan]] sa [[mga lalawigan ng Pilipinas|lalawigan]] ng [[Cagayan]], [[Pilipinas]]. Ayon sa {{PH wikidata|population_as_of}}, ito ay may populasyon na {{PH wikidata|population_total}} sa may {{PH wikidata|household}} na kabahayan. ==Mga Barangay== Ang bayan ng Pamplona ay nahahati sa 18 mga [[barangay]]. <table border=0><tr> <td valign=top> * Abanqueruan * Allasitan * Bagu * Balingit * Bidduang * Cabaggan * Capalalian * Casitan * Centro (Pob.) </td><td valign=top> * Curva * Gattu * Masi * Nagattatan * Nagtupacan * San Juan * Santa Cruz * Tabba * Tupanna </td></tr></table> ==Demograpiko== {{Populasyon}} == Mga sanggunian == {{Reflist}} ==Mga Kawing Panlabas== *[http://www.geocities.com/pamplonacagayan Unofficial Homepage of Pamplona, Cagayan]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091019150034/http://geocities.com/pamplonacagayan/ |date=2009-10-19 }} *[http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp Philippine Standard Geographic Code] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120413163013/http://www.nscb.gov.ph/activestats/psgc/default.asp |date=2012-04-13 }} {{Cagayan}} [[Kategorya:Mga bayan ng Cagayan]] {{stub}} co1rjf90lvlosnpiz479ztzih7vlb5i 0 34145 1959392 1874844 2022-07-30T10:49:32Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox settlement <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = {{raise|0.2em|Okazaki}} | native_name = {{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|ja|岡崎市}}}}}} | official_name = | settlement_type = [[Core cities of Japan|Core city]] <!-- images, nickname, motto --> | image_skyline = {{Photomontage |photo1a = Okazakijo-1.jpg |photo1b = Ichihatasan Yakushiji Temple Hondo.jpg |photo2a = Hatcho-Miso-Kakukyu-1.jpg |photo2b = Maruya-hatcho-miso-4.jpg |photo3e = Okazaki-Myodaibashi-1.jpg |size = 330 |space = 2 }} | imagesize = | image_alt = | image_caption = '''Mula sa kaliwang-itaas:''' [[Kastilyo ng Okazaki]]; Templo ng Ichihatasanyakushiji; Maruya Hatcho [[Miso]]; Panoramang urbano ng Okazaki; Hatcho Miso | image_flag = Flag of Okazaki, Aichi.svg | flag_alt = | image_seal = Emblem of Okazaki, Aichi.svg | seal_alt = | image_shield = | shield_alt = | image_blank_emblem = | nickname = | motto = <!-- maps and coordinates --> | image_map = Okazaki in Aichi Prefecture Ja.svg | map_alt = | map_caption = Kinaroroonan ng Okazaki (nakatanda ng kulay rosas) sa Prepektura ng Aichi | pushpin_map = Japan | pushpin_label_position = <!-- position of the pushpin label: left, right, top, bottom, none --> | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = &nbsp; | coordinates = {{coord|34|57|15.6|N|137|10|27.7|E|region:JP-23|display=it}} | coor_pinpoint = <!-- to specify exact location of coordinates (was coor_type) --> | coordinates_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> <!-- location --> | subdivision_type = [[Talaan ng mga bansa|Bansa]] | subdivision_name = [[Hapon]] | subdivision_type1 = [[Talaan ng mga rehiyon ng Hapon|Rehiyon]] | subdivision_name1 = [[Chūbu]] ([[Tōkai]]) | subdivision_type2 = [[Mga prepektura ng Hapon|Prepektura]] | subdivision_name2 = [[Prepektura ng Aichi|Aichi]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = <!-- established --> | established_title = <!-- Settled --> | established_date = | founder = | named_for = <!-- seat, smaller parts --> | seat_type = <!-- defaults to: Seat --> | seat = <!-- government type, leaders --> | government_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | leader_party = | leader_title = | leader_name = Kōichi Shibata | leader_title1 = Alkalde | leader_name1 = Yasuhiro Uchida (mula noong Nobyembre 2012) | total_type = <!-- to set a non-standard label for total area and population rows --> | unit_pref = <!-- enter: Imperial, to display imperial before metric --> <!-- area --> | area_magnitude = <!-- use only to set a special wikilink --> | area_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | area_total_km2 = 387.20 | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_water_percent = | area_note = <!-- elevation --> | elevation_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | elevation_m = <!-- population --> | population_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | population_total = 386999 | population_as_of = Oktubre 1, 2019 | population_density_km2 = auto | population_est = | pop_est_as_of = | population_demonym = <!-- demonym, ie. Liverpudlian for someone from Liverpool --> | population_note = <!-- time zone(s) --> | timezone1 = [[Pamantayang Oras ng Hapon]] | utc_offset1 = +9 <!-- postal codes, area code --> | postal_code_type = | postal_code = | area_code_type = <!-- defaults to: Area code(s) --> | area_code = <!-- blank fields (section 1) --> | blank_name_sec1 = Mga sagisag ng lungsod | blank_info_sec1 = &nbsp; | blank1_name_sec1 = • Puno | blank1_info_sec1 = [[Pinus thunbergii|Hapones na itim na pino]] | blank2_name_sec1 = • Bulaklak | blank2_info_sec1 = [[Wisteria]] | blank3_name_sec1 = • Ibon | blank3_info_sec1 = [[Pastorsilya|Hapones na pastorsilya]] | blank4_name_sec1 = | blank4_info_sec1 = | blank5_name_sec1 = | blank5_info_sec1 = | blank6_name_sec1 = | blank6_info_sec1 = | blank7_name_sec1 = | blank7_info_sec1 = <!-- blank fields (section 2) --> | blank_name_sec2 = Bilang&nbsp;pantawag | blank_info_sec2 =0564-23-6495 | blank1_name_sec2 = Adres | blank1_info_sec2 = 2–9 Jūō-chō, Okazaki-shi, Aichi-ken 444-8601 <!-- website, footnotes --> | website = {{official website|http://www.city.okazaki.aichi.jp/index.htm}} | footnotes = }} Ang {{nihongo|'''Okazaki'''|岡崎市|Okazaki-shi}} ay isang [[Mga lungsod ng Hapon|lungsod]] na matatagpuan sa [[Prepektura ng Aichi]], [[Japan]]. {{As of|2019|10|01}}, may tinatayang [[populasyon]] ito na 386,999 katao sa 164,087 mga kabahayan,<ref>[http://webhp.city.okazaki.lg.jp/tokei-portal/toukei_search.asp?kensaku=1&jouken=%90l%8C%FB Okazaki City official statistics] {{in lang|ja}}</ref> at may [[kapal ng populasyon]] na 999 mga tao sa bawat kilometro kuwadrado. Ang kabuoang lawak ng lungsod ay {{convert|387.20|km2|2|abbr=on}}. ==Kasaysayan== Tinitirhan na ang lugar ng kasalukuyang Okazaki sa loob ng libu-libong mga taon. Natuklasan ng mga arkeologo ang mga labing buhat sa panahon ng [[Paleolitikong Hapones]]. Natuklasan din ang maraming mga labi mula sa mga [[panahong Jōmon]], [[Panahong Yayoi|Yayoi]] at [[Panahong Kofun|Kofun]], kabilang na ang maraming mga puntod na ''[[kofun]]''. Noong [[panahong Sengoku]], ang lugar ay pinamunuan ng [[angkang Matsudaira]], na magmumula sa isang sangay nito ang [[angkang Tokugawa]], na namuno sa Hapon noong [[panahong Edo]]. Sa panahong ito itinatag ang [[Dominyong Okazaki]], isang piyudal na [[Han (paghahating pampangasiwaan)|''han'']], upang mamuno sa palibot ng lugar ng Okazaki at ipinasakamay sa isang ''[[fudai daimyō]]''. Ilang mas-maliit na mga dominyo ay nasa kasalukuyang teritoryo ng lungsod, kabilang ang Fukozu (kalaunan ay Mikawa-Nakajima), [[Dominying Okudono]] at [[Dominyong Nishi-Ohira]]. Lumago ang bayan bilang isang [[hatago|panuluyan]] sa [[Tōkaidō (daan)|Tōkaidō]] na nag-uugnay ng [[Edo]] sa [[Kyoto]]. Kasunod ng [[pagpapanumbalik ng Meiji]], itinatag ang makabagong bayan ng Okazaki noong Oktubre 1, 1889 kasabay ng pagtatag ng makabagong sistema ng mga munisipalidad sa [[Distrito ng Nukata, Aichi|Distrito ng Nukata]] ng [[Prepektura ng Aichi]]. Noong Oktubre 1, 1914, isinama ng Okazaki ang kalapit na bayan ng Hirohata. Itinalagang lungsod ang Okazaki noong Hulyo 1, 1916. Napinsala ang lungsod nang tinamaan ito ng [[lindol sa Tōnankai (1944)]] na ikinamatay ng 9 na katao, at ng [[lindol sa Mikawa (1945)]] na ikinasawi ng 29 na katao. Noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], namatay ang higit sa 200 katao sa [[Pambobomba sa Okazaki ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Pambobomba ng Okazaki]] noong Hulyo 19, 1945, at nawasak ang karamihan sa sentro ng lungsod. Bagamat ang Okazaki ay kinaroroonan ng isang palapagan ng [[Hukbong Pandagat Imperyal ng Hapon]], hindi napinsala ang mga pasilidad ng militar sa pag-atake. Lumaki nang husto ang lawak ng lungsod noong 1955 sa pamamagitan ng serye ng mga [[Pagsasanib (politika)|pagsasanib]]. Sinanib sa lungsod ang dating mga bayan ng Iwazu, Fukuoka, at Yahagi, at mga nayon ng Honjuku, Yamanaka, Kawai, Fujikawa, at Ryugai. Nagkaroon ng malaking pinsala nang tumama sa lungsod ang [[Bagyong Vera|Bagyong Isewan]] noong 1959 at ikinamatay ng 27 mga residente. Noong Oktubre 15, 1962, sinanib ng Okazaki ang karatig bayan ng Mutsumi. Ipinroklamang ''[[Mga core city ng Hapon|core city]]'' ang Okazaki noong Abril 1, 2003, kalakip ng pinadagdag na pagsasarili mula sa pamahalaang pamprepektura. Noong Enero 1, 2006, sinanib sa lungsod ang bayan ng [[Nukata, Aichi|Nukata]] (mula sa Distrito ng Nukata). ==Heograpiya== Matatagpuan ang Okazaki sa pambaybaying mga kapatagan ng timog-silangang Prepektura ng Aichi. Papataas ang lupa sa banayad na mga burol sa dating lugar ng Nukata sa hilagang-silangan. Humigit-kumulang 60 porsiyento ng lungsod ay binabalutan ng gubat at nananatiling hindi matao.{{citation needed|date=Agosto 2014}} Ang Okazaki ay nasa layong {{convert|250|mi|km}} mula Tokyo, sa timog-kanluran.<ref>"[http://www.enquirer.com/comair3272/crash10.html Keita Takenami Kentucky new home for Toyota official]" ([https://www.webcitation.org/6RpRR9Mbz Archive] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201029024840/https://www.webcitation.org/6RpRR9Mbz |date=2020-10-29 }}). ''[[Cincinnati Enquirer]]''. Sunday January 12, 1997. Retrieved on August 15, 2014.</ref> ===Kalapit na mga munisipalidad=== *Prepektura ng Aichi **[[Toyokawa, Aichi|Toyokawa]] **[[Shinshiro, Aichi|Shinshiro]] **[[Toyota, Aichi|Toyota]] **[[Nishio]] **[[Kōta, Aichi|Kōta]] **[[Anjō]] **[[Gamagōri]] ==Demograpiya== Ayon sa datos ng senso sa Hapon,<ref>[https://www.citypopulation.de/php/japan-aichi.php Okazaki population statistics]</ref> tuluy-tuloy ang paglaki ng populasyon ng sa nakalipas na 60 mga taon. Sumasalamin sa mabilis na paglaking ito ang mababang reyt ng bilang ng mga taong walang trabaho, pati ang abot-kayang mga pabahay na malapit sa Nagoya. Sa kabuoang populasyon noong Nobyembre 2019, 12,581 katao ay mga banyaga (2.92% ng kabuoan, kung ihahambing sa humigit-kumulang 1.55% kapag buong bansa). May 6,148 mga banyagang kalalakihan at 6,433 mga banyagang kababaihan na may kabuoang 6990 mga kabahayan. Kabilang ang mga nakapagtalang walang estado, nagmumula ang banyagang populasyon sa 71 mga nasyonalidad, bagamat higit sa kalahati ay mula sa [[Mga Brasilyano sa Hapon|Basil]]. Ang ibang mahalagang mga pamayanang banyaga ay mga Koreano, Tsino at Pilipino. {{Historical populations | 1960 | 186,559 | 1970 | 219,092 | 1980 | 271,243 | 1990 | 316,334 | 2000 | 345,997 | 2010 | 373,472 |align = none | footnote = }} ==Ekonomiya== Dating kilala ang Okazaki bilang sentro ng industriyang tela at komersiyo noong panahong Meiji, gayon din ang paggawa ng ''[[miso]]''. Ang makabagong Okazaki ay isang sentro ng mga industriya ng kimikal at makinarya. ==Mga kapatid na lungsod== *{{flagdeco|US}} [[Newport Beach, California|Newport Beach]], [[California]], Estados Unidos, mula noong Nobyembre 1984 *{{flagdeco|SWE}} [[Uddevalla]], Sweden,<ref name=International>{{cite web|url=http://www.clair.or.jp/cgi-bin/simai/e/03.cgi?p=23&n=Aichi%20Prefecture|title=International Exchange|work=List of Affiliation Partners within Prefectures|publisher=Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR)|accessdate=21 November 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20160304124732/http://www.clair.or.jp/cgi-bin/simai/e/03.cgi?p=23&n=Aichi%20Prefecture|archive-date=4 March 2016|url-status=dead}}</ref> mula noong Setyembre 1968 *{{flagdeco|PRC}} [[Hohhot]], [[Monggolyang Interyor]], Tsina<ref name=International/> since August 1987 ==Talasanggunian== {{Reflist}} ==Mga kawing panlabas == {{commons category|Okazaki, Aichi}} * {{official website|http://www.city.okazaki.aichi.jp/}} {{in lang|ja}} (kalakip ng kawing papunta sa mga pahinang Ingles) * [http://www.city.okazaki.aichi.jp/oia/index_e.htm Okazaki International Association website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090503195619/http://www.city.okazaki.aichi.jp/oia/index_e.htm |date=2009-05-03 }} * [https://web.archive.org/web/20150725014500/http://key.mikawa.cc/ Okazaki City Guide website (Ingles at Aleman)] * [http://www.nins.jp/english/index.html National Institutes of Natural Sciences] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180527085822/http://www.nins.jp/english/index.html |date=2018-05-27 }} * [https://web.archive.org/web/20080914055606/http://www.gakusen.ac.jp/u/index.php Aichi Gakusen University (Hapones)] * [http://www.gakusen.ac.jp/t/index.html Aichi Gakusen College (Hapones)] * [http://www.asu.ac.jp/ Aichi Sangyo University (Hapones)] * [http://www.uhe.ac.jp/en/index.html University of Human Environments] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161116232333/http://www.uhe.ac.jp/en/index.html |date=2016-11-16 }} * [http://www.okazaki-c.ac.jp/ Okazaki Women's Junior College (Hapones)] {{Aichi}} {{Authority control}} [[Kategorya:Mga lungsod sa Prepektura ng Aichi]] l38fg72xgejewlikr06vbueecixm4uu 0 43047 1959391 1929622 2022-07-30T10:10:13Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki :''Para sa ibang gamit, tingnan ang [[luglog (paglilinaw)]].'' [[Talaksan:Fresh ramen noodle 001.jpg|thumb|250px|Mga sariwang luglog.]] Ang '''nudels'''<ref>Literal na salin mula sa ''noodle'' sa Ingles; Ngunit nagmula ang ''noodle'' sa Aleman na kung baybayin ay nudel katulad ng literal na salin sa Tagalog</ref> ([[wikang Aleman|Aleman]]: ''nudel''; [[wikang Ingles|Ingles]]: ''noodle''; [[wikang Kastila|Kastila]]: ''fideos''<ref name=Lacquian>{{cite-Lacquian|Fideos}}</ref>) ay ang pangkalahatang katawagan sa mga maiikli at mahahabang sangkap para sa mga [[pansit|lutuing pansit]] na yari sa masa ng harina at karaniwang mahahaba o maiikli, at niluluglog - o dagliang binabanlian - ng mainit na tubig o sabaw.<ref name=Bansa1>"Luglog": mula sa [http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=noodle English Definition: (noun) a kind of noodle which is dipped in boiling stock, Bansa.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306043320/http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=noodle |date=2016-03-06 }} at [http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/ Seasite.niu.edu], kinuha noong: Marso 10, 2008</ref> Ang salitang ''pansit'' ay karaniwang ginagamit na panawag sa mga mahahabang nudel na gawa mula sa [[bigas]].<ref name=TDonline>[http://www.tagalog-dictionary.com/cgi-bin/search.pl?s=pansit Pansit: long rice noodle], kinuha noong Marso 10, 2008</ref><ref name=Seasite>[http://www.seasite.niu.edu/Tagalog/large_tagalog_dictionary.htm Pancit: (noun) long rice noodles; (noun) sauteed rice noodle dish, fried rice noodle, Large Tagalog Dictionary, Seasite.niu.edu], kinuha noong Marso 10, 2008</ref><ref name=Bansa2>mula sa [http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=pansit Pansit: rice noodle, Bansa.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306035224/http://www.bansa.org/dictionaries/tgl/?dict_lang=tgl&type=search&data=pansit |date=2016-03-06 }} at [https://web.archive.org/web/20090214170422/http://geocities.com/athens/academy/4059/diction.html Regala, Armando A.B., Geocities.com], kinuha noong Marso 10, 2008</ref> ==Kasaysayan== Gawa ang mga nudels mula sa mga masa (''dough'') na walang lebadura na hinugisan para maging payat na mga hibla o bilugang silindro (hugis tubo), at niluluto sa kumukulong tubig. Ayon sa uri, maaaring tuyuin o [[repridyeretor|pinalalamig]] muna ang mga nudel bago lutuin. Nagmula ang katawagan nito sa Ingles – ''noodle''<ref name=ScribnerBantam>{{cite-ScribnerBantam|Noodle, ''nudel''}}</ref> – mula sa ''nudel''<ref name=ScribnerBantam/> ng wikang Aleman. Sa Ingles, ang ''noodle'' ang pinakapanlahatang katawagan para sa mga masang walang lebadura na gawa mula sa iba’t ibang tipo ng mga sahog at kinabibilangan ng sari-saring mga hugis. Pangkaraniwang inihahain ang mga nudels, na kaparis ng mga laso, na may kasamang [[sarsa]] o nakababad sa mga [[Sopas macaroni|sabaw]].<ref name=ScribnerBantam/> Nagmula sa [[Dinastiyang Han|Dinastiya ng Silangang Han]] – sa pagitan ng AD 25 at 220 – ang unang nasusulat na mga pagbanggit tungkol sa mga nudels. Noong [[Oktubre 2005]], natuklasan ang pinakamatandang nudel mula sa [[Lajia]] (kalinangan Qijia) sa may [[Yellow River|Ilog Dilaw]] ng [[Qinghai]], [[Tsina]]. Sinasabing gawa mula sa ''[[foxtail millet]]'' at ''[[Proso millet|broomcorn millet]]'' ang mga luglog na ito na mayroon nang gulang na 4,000 mga taon.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4335160.stm "Oldest noodles unearthed in China"], [[BBC News]], [[Oktubre 12]], [[2005]].</ref> ==Mga uri ng nudels== *[[bihon]] *[[miswa]] *[[makaroni]] *[[ispageti]] *[[miki]] *[[ramen]] ==Mga talasanggunian== {{reflist}} ==Mga talaugnayang panlabas== *[http://www.foodsubs.com/NoodlesRice.html Alden, Lori. The Cook's Thesaurus, Asian rice noodles, 2005], nakuha noong: Marso 10, 2008 [[Kaurian:Luglog]] [[Kaurian:Pansit]] 4t97z2942p6w7lhlyf6bf1l9775hovd 0 48338 1959296 1659733 2022-07-29T23:54:20Z 71.63.217.222 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Brillanten.jpg|thumb|right|250px|Mga brilyante, o mga primera-klaseng mga diyamante.]] Sa larangan ng [[mineralohiya]], ang '''diyamante'''<ref name=JETE>{{cite-JETE|Diyamante at brilyante}}</ref> ([[wikang Ingles|Ingles]]: ''diamond'') ay isang uri ng matigas at makinang na [[mineral]] na ginagamit sa [[alahas|pag-aalahas]]. '''Brilyante'''<ref name=JETE/> ang tawag sa mga diyamanteng may pinakamatataas na uri at kalidad. Karaniwang tumutukoy ang salitang ''diyamante'' sa mga segunda-klaseng mga diyamante. Ang diyamante ay tinatawag ding "gulugod pagong" ng mga sinaunang tao dahil ang hugis nito ay pagkakawangis sa likuran o talukob ng pagong. Ito rin ang pinakamatigas na mineral sa buong mundo. {{Fact|date=Setyembre 2008}} == Sanggunian == {{reflist}} [[Kategorya:Hiyas]] [[Kategorya:Mineralohiya]] [[Kategorya:Kimika]] {{stub}} 0pu0tdmw8um1h28cybncn87dd4etpm1 0 54997 1959403 1947978 2022-07-30T11:26:09Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox disease | Name = Suicide | Image = Edouard Manet 059.jpg| Caption = ''[[Le Suicidé|The Suicide]]'' ni [[Édouard Manet]] 1877–1881 | ICD10 = {{ICD10|X|60||x|60}}–{{ICD10|X|84||x|60}} |ICD9 = {{ICD9|E950}} |MedlinePlus = 001554 | eMedicineSubj = article | eMedicineTopic = 288598 | MeshName = Suicide | MeshNumber = F01.145.126.980.875 }} <!--Depinisyon at Mga Sanhi ng Panganib --> '''Pagpapakamatay''' ([[Latin]] ''suicidium'', mula sa ''sui caedere'', "patayin ang sarili") ay pagkilos ng sinasadyang pagsasagawa ng sariling ikamamatay. Ang pagpapakamatay ay madalas na ginagawa dahil sa [[Despair (damdamin)|kawalan ng pag-asa]], ang sanhi nito ay madalas na inuugnay sa [[sakit sa pag-iisip]] tulad ng [[major depressive disorder|depresyon]], [[bipolar disorder]], [[schizophrenia]], pagkalulong sa alak, o [[Substance abuse|pagkalulon sa droga]].<ref name=Hawton2009>{{cite journal |author=Hawton K, van Heeringen K |title=Suicide|journal=Lancet |volume=373 |issue=9672 |pages=1372–81 |year=2009 |month=April |pmid=19376453 |doi= 10.1016/S0140-6736(09)60372-X}}</ref> Ang mga salik ng stress na tulad ng [[problemang pinansiyal]] o mga problema sa mga [[interpersonal relationship o pakikipag-ugnayan sa kapwa]] ang madalas na inuugnay dito. Kasama sa mga pagsisikap para maiwasan ang pagpapakamatay ang paglilimita ng pagkakaroon ng baril, paggamot sa mga pangkaisipang karamdaman at pagkakalulong sa droga, at pagpapahusay ng pag-unlad ng ekonomiya. <!--Pamamaraan at Epidemiyolohiya--> Ang pinaka-karaniwang pamamaraang ginagamit sa pagpapakamatay ay nag-iiba ayon sa bansa at bahagyang nauugnay sa pagkakaroon nito. Kasama sa mga karaniwang pamamaraan ang: [[pagbigti]], [[pag-inom ng pestisidiyo]], at mga baril. Ang humigit-kumulang na 800,000 hanggang sa isang milyong tao ang namamatay sa pamamagitan ng pagpapakamatay taun-taon, na siyang dahilan kaya ito ang ika-10 sa mga pangunahing sanhi ng pagkamatay sa buong mundo.<ref name=Hawton2009/><ref name=Var2012/> Ang mga bilang ay mas mataas sa mga lalake kaysa sa mga babae, kung saan ang mga lalake ay tatlo hanggang apat na beses na mas malamang na magpakamatay kaysa sa mga babae.<ref>{{cite book|last=Meier|first=Marshall B. Clinard, Robert F.|title=Sociology of deviant behavior|year=2008|publisher=Wadsworth Cengage Learning|location=Belmont, CA|isbn=978-0-495-81167-1|page=169|url=http://books.google.co.uk/books?id=VB3OezIoI44C&pg=PA169|edition=14th ed.}}</ref> May mga tinatantiyang 10 hanggang 20&nbsp;milyong [[Failed suicide attempt|mga hindi nakakamatay na pagsubok ng pagpapakamatay]] taun-taon.<ref>{{cite journal|author=Bertolote JM, Fleischmann A |title=Suicide and psychiatric diagnosis: a worldwide perspective |journal=World Psychiatry|volume=1 |issue=3 |pages=181–5 |year=2002 |month=October |pmid=16946849 |pmc=1489848 }}</ref> Ang mga pagsubok na pagpapakamatay ay mas karaniwan sa mga kabataan at mga babae. <!--Kasaysayan, lipunan at kultura --> Ang mga pananaw sa pagpapakamatay ay naiimpluwensiyahan ng malawak na mga kasalukuyang paksa tulad ng relihiyon, [[dangal]], at ang [[kahulugan ng buhay]]. Ang [[mga relihiyong nag-uugat kay Abraham]] ang nagtuturing sa pagpapakamatay ayon sa tradisyon na [[sin|isang kasalanan sa Diyos]] dahil sa paniniwala sa [[kabanalan ng buhay]]. Noong panahon ng [[samurai]] sa [[Hapon]], ang [[seppuku]] ay iginagalang noon bilang alay ng para sa kabiguan o bilang isang anyo ng protesta. Ang [[Sati (kaugalian)|Sati]], na isa na ngayong ipinagbabawal ng batas na kaugalian ng [[Hindu]] sa paglilibing, ang nag-uutos sa [[Widow#Widows sa kultura ng India|biyuda]] na [[self-immolation|pagkitil sa sarili bilang alay]] ng kanyang sarili sa funeral pyre o pagsunog ng bangkay ng kanyang asawa bilang paghatid sa huling hantungan, nang kusa o sa pagpuwersa ng pamilya o ng lipunan.<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/news/words/general/020807_witn.shtml|title=Indian woman commits sati suicide |publisher=Bbc.co.uk |date=2002-08-07 |accessdate=2010-08-26}}</ref> Ang pagpapakamatay o pagsubok ng pagpapakamatay, na dating krimeng pinaparusahan, ay hindi na sa karamihan ng mga bansa sa Kanluran. Ito ay nananatiling isang kasalanang kriminal sa karamihan ng mga bansang Islam. Sa ika-20 at ika-21 siglo, ang pagpapakamatay sa isang anyo ng [[pagkitil sa sarili bilang alay]] ay ginagawa bilang isang pamamaraan ng pagprotesta, at ang [[kamikaze]] at mga [[suicide bombing o pagpapakamatay sa pagpapasabog]] ay isinasagawa bilang isang militar o teroristang taktika.<ref>{{cite journal|last=Aggarwal|first=N|title=Rethinking suicide bombing.|journal=Crisis|year=2009|volume=30|issue=2|pages=94–7|pmid=19525169|doi=10.1027/0227-5910.30.2.94}}</ref> {{TOC limit|3}} ==Depinisyon== Ang pagpapakamatay, na kilala rin bilang isang matagumpay na pagkitil sa sarili, ay "hakbang na pagkitil ng sariling buhay".<ref>{{cite book|title=Stedman's medical dictionary|year=2006|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-3390-8|edition=28th ed.}}</ref> Ang pagsubok o hindi nakakamatay na pagpapakamatay ay [[self-harm|pananakit ng sarili]] na may pagnanais na wakasan ang buhay nguni’t hindi nagbubunga ng kamatayan.<ref name=Krug2002>{{cite book|last=Krug|first=Etienne|title=World Report on Violence and Health (Vol. 1)|year=2002|publisher=World Health Organization|location=Genève|isbn=978-92-4-154561-7|page=185|url=http://books.google.ca/books?id=db9OHpk-TksC&pg=PA185}}</ref> Ang [[Assisted suicide o tinulungang pagpapakamatay]] ay kapag tinulungan ng isang indibiduwal ang isang tao para hindi direktang kitilin ang kanilang sariling buhay sa pamamagitan ng pagbibigay ng payo o sa pamamagitan ng pagbigay ng paraan para ito’y maisakatuparan.<ref name=Gullota2002>{{cite book|last=Gullota|first=edited by Thomas P.|title=The encyclopedia of primary prevention and health promotion|year=2002|publisher=Kluwer Academic/Plenum|location=New York|isbn=978-0-306-47296-1|page=1112|url=http://books.google.ca/books?id=Elx37xzO0bsC&pg=PA1112|author2=Bloom, Martin}}</ref> Ito ay salungat sa [[euthanasia]] kung saan ang ibang tao ang aktibong kumikilos para sa pagsasakatuparan ng kamatayan ng isang tao.<ref name=Gullota2002/> Ang [[suicidal ideation o pagbuo ng imahinasyon ng pagpapakamatay]] ay ang pag-iisip ng pagkitil sa sariling buhay.<ref name=Krug2002/> ==Mga Salik ng Panganib== [[File:Suicide cases from 16 American states (2008).png|thumb|upright=1.35|Ang mga bungang sitwasyon sa pagpapakamatay mula sa 16 na estado ng Amerika noong 2008.<ref>{{cite journal|last=Karch|first=DL|author2=Logan, J; Patel, N; Centers for Disease Control and Prevention, (CDC)|title=Surveillance for violent deaths—National Violent Death Reporting System, 16 states, 2008.|journal=Morbidity and mortality weekly report. Surveillance summaries (Washington, D.C. : 2002)|date=2011 Aug 26|volume=60|issue=10|pages=1–49|pmid=21866088}}</ref>]] Kasama sa mga bagay na nakakaapekto sa panganib ng pagpapakamatay ang [[Mental disorder|karamdaman sa kaisipan]], [[pagkalulong sa droga]], kalagayang sikolohikal, kultura, mga sitwasyon sa pamilya at lipunan, at mga genetic.<ref name=Hawton2012/> Ang mga [[Mental disorder|karamdamang pangkaisipan]] at maling paggamit ng substansiya (droga o alak) ay kadalasang magkasabay na nagaganap.<ref name=Drug2011/> Kasama sa mga ibang salik na nagdudulot ng panganib ang pagkakaroon ng dating pagsubok na magpakamatay,<ref name=EB2011/> ang pagkakaroon ng mga paraan para maisakatuparan ang pagkilos, kasaysayan ng pagpapakamatay sa pamilya, o ang pagkakaroon ng [[traumatikong pinsala sa utak]].<ref>{{cite journal|last=Simpson|first=G|author2=Tate, R|title=Suicidality in people surviving a traumatic brain injury: prevalence, risk factors and implications for clinical management.|journal=Brain injury : [BI]|date=2007 Dec|volume=21|issue=13–14|pages=1335–51|pmid=18066936|doi=10.1080/02699050701785542}}</ref> Halimbawa, ang bilang ng mga pagpapakamatay ay napag-alamang mas mataas sa mga sambahayan na may mga baril kaysa sa mga wala nito.<ref name="Miller 393–408">{{cite journal|last=Miller|first=M|author2=Azrael, D; Barber, C|title=Suicide mortality in the United States: the importance of attending to method in understanding population-level disparities in the burden of suicide.|journal=Annual review of public health|date=2012 Apr|volume=33|pages=393–408|pmid=22224886|doi=10.1146/annurev-publhealth-031811-124636}}</ref> Ang mga [[panlipunan at pangkabuhayan]] na mga salik tulad ng kawalan ng trabaho, kahirapan, [[kawalan ng tirahan]], at diskriminasyon ay maaaring makapagsimula ng pag-iisip ng pagpapakamatay.<ref>{{cite journal |author=Qin P, Agerbo E, Mortensen PB |title=Suicide risk in relation to socioeconomic, demographic, psychiatric, and familial factors: a national register-based study of all suicides in Denmark, 1981–1997 |journal=Am J Psychiatry |volume=160 |issue=4 |pages=765–72|year=2003 |month=April |pmid=12668367 |doi=10.1176/appi.ajp.160.4.765}}</ref> Humigit-kumulang 15–40% ng mga tao ay nag-iiwan ng [[suicide note o sulat ng pagpapakamatay]].<ref>{{cite book|last=Gilliland|first=Richard K. James, Burl E.|title=Crisis intervention strategies|publisher=Brooks/Cole|location=Belmont, CA|isbn=978-1-111-18677-7|page=215|url=http://books.google.ca/books?id=E2sKf-sexZwC&pg=PA215|edition=7th ed.}}</ref> Ang mga genetic ay lumilitaw na siyang bumubuo sa pagitan ng 38% hanggang 55% ng mga pagpapakamatay.<ref name=Brent2008>{{cite journal|last=Brent|first=DA|author2=Melhem, N|title=Familial transmission of suicidal behavior.|journal=The Psychiatric clinics of North America|date=2008 Jun|volume=31|issue=2|pages=157–77|pmid=18439442|doi=10.1016/j.psc.2008.02.001|pmc=2440417}}</ref> Ang mga [[beterano sa digmaan]] ay may mas mataas na panganib na magpakamatay dahil sa bahaging mas mataas ang bilang ng mga karamdamang pangkaisipan at problema sa pisikal na kalusugan na may kaugnayan sa [[digmaan]].<ref name=Martyr2009>{{cite journal|last=Rozanov|first=V|author2=Carli, V|title=Suicide among war veterans.|journal=International journal of environmental research and public health|date=2012 Jul|volume=9|issue=7|pages=2504–19|pmid=22851956|doi=10.3390/ijerph9072504|pmc=3407917}}</ref> ===Mga karamdamang pangkaisipan=== Kadalasan, may mga [[karamdamang pangkaisipan]] sa panahon ng pagpapakamatay na tinatantiyang nasa hanay na mula 27%<ref name="University of Manchester Centre for Mental Health and Risk">{{cite web|last=University of Manchester Centre for Mental Health and Risk|title=The National Confidential Inquiry into Suicide and Homicide by People with Mental Illness|url=http://www.medicine.manchester.ac.uk/cmhr/centreforsuicideprevention/nci/reports/annual_report_2012.pdf|accessdate=25 Hulyo 2012|archive-date=2013-01-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130116021945/http://www.medicine.manchester.ac.uk/cmhr/centreforsuicideprevention/nci/reports/annual_report_2012.pdf|url-status=dead}}</ref> hanggang sa mahigit sa 90%.<ref name=EB2011/> Sa mga nananatili sa psychiatric unit, ang panganib ng kanilang pagsasakatuparan ng pagpapakamatay sa buong buhay nila ay humigit-kumulang 8.6%.<ref name=EB2011/> Ang kalahati ng lahat ng taong namamatay sa pagpapakamatay ay may [[major depressive disorder o masyadong malubhang karamdamang depresyon]]; ang pagkakaroon nito o ng isa sa ibang mga [[mood disorder]] tulad ng [[bipolar disorder]] ang nagpapataas ng panganib ng pagpapakamatay ng 20 beses.<ref name=Che2012>{{cite book|last=Chehil|first=Stan Kutcher, Sonia|title=Suicide Risk Management A Manual for Health Professionals.|publisher=John Wiley & Sons|location=Chicester|isbn=978-1-119-95311-1|pages=30–33|year=2012|url=http://books.google.ca/books?id=fV8_1u0c7l0C&pg=PA31|edition=2nd ed.}}</ref> Kasama sa ibang mga kondisyong nauugnay ang [[schizophrenia]] (14%), mga [[karamdaman sa pagkatao]] (14%),<ref>{{cite journal|last=Bertolote|first=JM|author2=Fleischmann, A; De Leo, D; Wasserman, D|title=Psychiatric diagnoses and suicide: revisiting the evidence.|journal=Crisis|year=2004|volume=25|issue=4|pages=147–55|pmid=15580849}}</ref> [[bipolar disorder]],<ref name=Che2012/> at [[posttraumatic stress disorder]].<ref name=EB2011/> Ang humigit-kumulang 5% ng taong may [[schizophrenia]] ang namamatay sa pagpapakamatay.<ref name=Lancet09>{{vcite journal |author=[[Jim van Os|van Os J]], Kapur S |title=Schizophrenia |journal=Lancet |volume=374 |issue=9690 |pages=635–45 |year=2009 |month=August |pmid=19700006 |doi=10.1016/S0140-6736(09)60995-8 |url=http://xa.yimg.com/kq/groups/19525360/611943554/name/Schizophrenia+-+The+Lancet.pdf |accessdate=2014-01-31 |archivedate=2013-06-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130623065810/http://xa.yimg.com/kq/groups/19525360/611943554/name/Schizophrenia+-+The+Lancet.pdf }}</ref> Ang mga [[karamdamang may kaugnayan sa pagkain o eating disorder]] ay ibang kondisyong may mataas na panganib.<ref name=Tint2010/> Ang kasaysayan ng nakalipas na pagsubok na magpakamatay ang pinakamalaking palatandaan ng malamang na pagsasakatuparan ng pagpapakamatay.<ref name=EB2011>{{cite journal|last=Chang|first=B|author2=Gitlin, D; Patel, R|title=The depressed patient and suicidal patient in the emergency department: evidence-based management and treatment strategies.|journal=Emergency medicine practice|date=2011 Sep|volume=13|issue=9|pages=1–23; quiz 23–4|pmid=22164363}}</ref> Ang humigit-kumulang na 20% ng mga pagpapakamatay ay nagkaroon na ng mga dating pagsubok at sa mga sumubok na magpakamatay, 1% ang nagtagumpay sa pagpapakamatay sa loob ng isang taon<ref name=EB2011/> at mahigit sa 5% ang sumubok na magpakamatay makalipas ang 10&nbsp;taon.<ref name=Tint2010/> Habang ang mga pagsasagawa ng [[pananakit sa sarili]] ay itinuturing na hindi pagsubok na magpakamatay, ang pagkakaroon ng ugali ng pananakit sa sarili ay nauugnay sa tumaas na panganib ng pagpapakamatay.<ref>{{cite journal | pmid = 17606825 | doi=10.1001/archpedi.161.7.634 | volume=161 | issue=7 | title=The relationship between self-injurious behavior and suicide in a young adult population | year=2007 |month=July | author=Whitlock J, Knox KL | journal=Arch Pediatr Adolesc Med | pages=634–40}}</ref> Sa humigit-kumulang na 80% ng matagumpay na pagpapakamatay, ang indibidwal ay nagpatingin sa isang doktor sa taon bago ang kanilang pagkamatay,<ref name=Pir1998/> kasama na ang 45% sa loob ng naunang buwan.<ref>{{cite journal|last=Luoma|first=JB|author2=Martin, CE; Pearson, JL|title=Contact with mental health and primary care providers before suicide: a review of the evidence.|journal=The American Journal of Psychiatry|date=2002 Jun|volume=159|issue=6|pages=909–16|pmid=12042175}}</ref> Ang humigit-kumulang na 25–40% ng mga matagumpay na nagpakamatay ay nagkaroon ng pakikipag-ugnayan sa mga serbisyo para sa kalusugan ng isipan sa naunang taon.<ref name="University of Manchester Centre for Mental Health and Risk"/><ref name=Pir1998>{{cite journal|last=Pirkis|first=J|author2=Burgess, P|title=Suicide and recency of health care contacts. A systematic review.|journal=The British journal of psychiatry : the journal of mental science|date=1998 Dec|volume=173|pages=462–74|pmid=9926074}}</ref> ===Paggamit ng droga o alak=== [[File:The Drunkard's Progress 1846.jpg|thumb|upright=1.35|"The Drunkard's Progress", 1846 ipinapakita kung paano nahahantong sa pagpapakamatay ang pagkalulong sa alak]] Ang [[pag-abuso sa droga o alak]] ang ikalawang pinaka-karaniwang [[salik ng panganib]] para sa pagpapakamatay pagkatapos ng [[malubhang depresyon]] at [[bipolar disorder]].<ref>{{cite book|last=Perrotto|first=Jerome D. Levin, Joseph Culkin, Richard S.|title=Introduction to chemical dependency counseling|year=2001|publisher=Jason Aronson|location=Northvale, N.J.|isbn=978-0-7657-0289-0|pages=150–152|url=http://books.google.com/?id=felzn3Ntd-cC&pg=RA1-PA151}}</ref> Ang kapwa pabalik-balik na pag-abuso ng alak o droga pati na rin ang [[Substance intoxication|malubhang paglalasing]] ay nauugnay.<ref name=Drug2011/><ref name=Fadem2004/> Kapag naisabay sa personal na pagdadalamhati, tulad ng [[Grief|pagluluksa]], ang panganib ay mas lalo pang tumataas.<ref name=Fadem2004>{{cite book|last=Fadem|first=Barbara|title=Behavioral science in medicine|year=2004|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-3669-5|page=217|url=http://books.google.ca/books?id=KB-g-oBfApsC&q=217}}</ref> At saka dagdag pa rito, ang maling paggamit ng substansiya (droga o alak) ay nai-uugnay sa mga pangkaisipang karamdaman.<ref name=Drug2011/> <!--Mga pampakalma (EtOH, benzodiazepines, opioids--> Karamihan sa mga tao ay nasa impluwensiya ng [[sedative|mga pampakalmang gamot na may pampatulog]] (tulad ng alak o mga benzodiazepines) noong sila ay nagpakamatay<ref name=Youssef2008>{{cite journal |author=Youssef NA, Rich CL |title=Does acute treatment with sedatives/hypnotics for anxiety in depressed patients affect suicide risk? A literature review |journal=Ann Clin Psychiatry |volume=20 |issue=3|pages=157–69 |year=2008|pmid=18633742 |doi=10.1080/10401230802177698 |url=}}</ref> na mayroong pagkalulong sa alak sa pagitan ng 15% hanggang 61% ng mga kaso.<ref name=Drug2011/> Ang mga bansang may mataas na bilang ng umiinom ng alak at may mas maraming bilang ng mga bar ay karaniwang may mas mataas na bilang ng pagpapakamatay <ref name=ETOH2006/> at ang pagkakaugnay na ito ay ang pangunahing nai-uugnay sa pag-inom ng [[distilled spirit]] kaysa sa talagang pag-inom ng alak.<ref name=Drug2011/> Ang humigit-kumulang na 2.2–3.4% ng mga ginamot sa pagkakalulong sa alak sa ilang punto ng kanilang buhay ay namatay sa pagpapakamatay.<ref name=ETOH2006>{{cite journal|last=Sher|first=L|title=Alcohol consumption and suicide.|journal=QJM : monthly journal of the Association of Physicians|date=2006 Jan|volume=99|issue=1|pages=57–61|pmid=16287907|doi=10.1093/qjmed/hci146}}</ref> Ang mga lasenggo na sumubok na magpakamatay ay karaniwang lalake, mas matanda, at sumubok nang magpakamatay noon.<ref name=Drug2011/> Ang 3 hanggang 35% ng mga namatay na kabilang sa mga gumagamit ng heroin ay sanhi ng pagpapakamatay (humigit-kumulang na 14 na beses na mas mataas kaysa sa hindi gumagamit).<ref>{{cite journal |author=Darke S, Ross J |title=Suicide among heroin users: rates, risk factors and methods|journal=Addiction |volume=97 |issue=11 |pages=1383–94 |year=2002|month=November |pmid=12410779 |doi= 10.1046/j.1360-0443.2002.00214.x|url=http://onlinelibrary.wiley.com/resolve/openurl?genre=article&sid=nlm:pubmed&issn=0965-2140&date=2002&volume=97&issue=11&spage=1383}}</ref> <!--Mga Stimulant (Pampasigla)--> Ang pagkalulong sa [[cocaine]] at mga [[methamphetamine]] ay may mataas na kaugnayan sa pagpapakamatay.<ref name=Drug2011/><ref>{{cite journal|last=Darke|first=S|author2=Kaye, S; McKetin, R; Duflou, J|title=Major physical and psychological harms of methamphetamine use.|journal=Drug and alcohol review|date=2008 May|volume=27|issue=3|pages=253–62|pmid=18368606|doi=10.1080/09595230801923702}}</ref> Sa mga gumagamit ng cocaine, pinakamalaki ang panganib sa withdrawal phase.<ref>{{cite book|last=Jr|first=Frank J. Ayd,|title=Lexicon of psychiatry, neurology, and the neurosciences|year=2000|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia [u.a.]|isbn=978-0-7817-2468-5|page=256|url=http://books.google.ca/books?id=ea_QVG2BFy8C&q=256|edition=2nd ed.}}</ref> Ang mga gumamit ng [[pag-abuso sa inhalant|sinisinghot]] ay nasa malaking panganib rin na may humigit-kumulang na 20% na sumubok na magpakamatay sa ilang punto at ang mahigit sa 65% ang nag-iisip nito.<ref name=Drug2011/> Ang [[Paninigarilyo ng tabako|Paninigarilyo]] ay nai-ugnay sa panganib ng pagpapakamatay.<ref name=Hughes2008>{{cite journal|last=Hughes|first=JR|title=Smoking and suicide: a brief overview.|journal=Drug and alcohol dependence|date=2008 Dec 1|volume=98|issue=3|pages=169–78|pmid=18676099|doi=10.1016/j.drugalcdep.2008.06.003}}</ref> May maliit na katibayan kung bakit nagkaroon ng ganitong pag-uugnay; gayunpaman, teorya na ang mga paghilig sa paninigarilyo ay may kalamangan sa pagpapakamatay, na ang paninigarilyo ay nagiging sanhi ng mga problema sa kalusugan na sa dakong huli ay nagdudulot sa mga tao ng pagnanais na wakasan ang kanilang buhay, at na ang paninigarilyo ay nakakaapekto sa chemistry ng utak na nagdudulot ng kalamangan para magpakamatay.<ref name=Hughes2008/> Gayunpaman ang [[Cannabis]] ay hindi lumilitaw na tanging pinapataas nito ang panganib.<ref name=Drug2011/> ===Problema sa Pagsusugal=== Ang [[problema sa pagsugal]] ay nauugnay sa pinatinding [[imahinasyon ng pagpapakamatay]] at mga pagsubok nito kumpara sa pangkalahatang populasyon.<ref>{{cite book |first1=Stefano |last1=Pallanti |first2=Nicolò Baldini |last2=Rossi|first3=Eric |last3=Hollander |chapter=11. Pathological Gambling |editor1-first=Eric|editor1-last=Hollander |editor2-first=Dan J. | editor2-last=Stein |title=Clinical manual of impulse-control disorders |url=http://books.google.com/books?id=u2wVP8KJJtcC&pg=PA253 |year=2006|publisher=American Psychiatric Pub |isbn=978-1-58562-136-1 |page=253}}</ref> Sa pagitan ng 12 hanggang 24% ng mga sugarol ang sumubok na magpakamatay.<ref name=Oliv2008/> Ang bilang ng pagpapakamatay sa kanilang mga asawang babae ay tatlong beses na mas mataas kaysa sa pangkalahatang populasyon.<ref name=Oliv2008>{{cite journal|last=Oliveira|first=MP|author2=Silveira, DX; Silva, MT|title=[Pathological gambling and its consequences for public health].|journal=Revista de saude publica|date=2008 Jun|volume=42|issue=3|pages=542–9|pmid=18461253}}</ref> Kabilang sa mga ibang salik na nagpapataas ng panganib sa mga problemang sugarol ang pangkaisipang karamdaman, pagkalulong sa alak at droga.<ref>{{cite journal|last=Hansen|first=M|author2=Rossow, I|title=[Gambling and suicidal behaviour].|journal=Tidsskrift for den Norske laegeforening : tidsskrift for praktisk medicin, ny raekke|date=2008 Jan 17|volume=128|issue=2|pages=174–6|pmid=18202728}}</ref> ===Mga medikal na kondisyon=== May kaugnayan sa pagitan ng posibilidad na magpakamatay at mga problema sa pisikal na kalusugan kasama ang:<ref name=Tint2010/>[[hindi gumagaling na pananakit]],<ref>{{cite journal|last=Manthorpe|first=J|author2=Iliffe, S|title=Suicide in later life: public health and practitioner perspectives.|journal=International journal of geriatric psychiatry|date=2010 Dec|volume=25|issue=12|pages=1230–8|pmid=20104515|doi=10.1002/gps.2473}}</ref> [[pinsala sa utak sanhi ng bagay na tumama sa ulo (traumatic brain injury)]],<ref>{{cite journal |author=Simpson GK, Tate RL |title=Preventing suicide after traumatic brain injury: implications for general practice |journal=Med. J. Aust. |volume=187|issue=4 |pages=229–32 |year=2007 |month=August|pmid=17708726|url=http://www.mja.com.au/public/issues/187_04_200807/sim11240_fm.html}}</ref> kanser,<ref name=Ang2012>{{cite journal|last=Anguiano|first=L|author2=Mayer, DK; Piven, ML; Rosenstein, D|title=A literature review of suicide in cancer patients.|journal=Cancer nursing|date=2012 Jul–Aug|volume=35|issue=4|pages=E14-26|pmid=21946906|doi=10.1097/NCC.0b013e31822fc76c}}</ref> mga sumasailalim sa [[hemodialysis]], [[HIV]], [[systemic lupus erythematosus]], ang ilan lamang dito.<ref name=Tint2010/> Ang pagkakatukoy sa kanser ay halos dinodoble ang mga naunang panganib ng pagpapakamatay.<ref name=Ang2012/> Ang pangingibabaw ng mas malaking posibilidad ng pagpapakamatay ang nanatili pagkatapos ng pagbabago sa karamdamang nagdudulot ng depresyon at pagkakalulong sa alak. Sa mga taong may mahigit sa isang medikal na kondisyon, ang panganib ay partikular na mataas. Sa Hapon, ang mga problema sa kalusugan ay nakalista bilang pangunahing dahilan sa pagpapakamatay.<ref>{{cite book|last=Yip|first=edited by Paul S.F.|title=Suicide in Asia : causes and prevention|year=2008|publisher=Hong Kong University Press|location=Hong Kong|isbn=9789622099432|page=11|pages=http://books.google.ca/books?id=HuHQbtlyM40C&pg=PA11}}</ref> Ang mga sagabal sa pagtulog tulad ng [[insomnia]]<ref>{{cite journal|last=Ribeiro|first=JD|author2=Pease, JL; Gutierrez, PM; Silva, C; Bernert, RA; Rudd, MD; Joiner TE, Jr|title=Sleep problems outperform depression and hopelessness as cross-sectional and longitudinal predictors of suicidal ideation and behavior in young adults in the military.|journal=Journal of Affective Disorders|date=2012 Feb|volume=136|issue=3|pages=743–50|pmid=22032872|doi=10.1016/j.jad.2011.09.049}}</ref> at [[sleep apnea]] ay mga salik na nagdudulot ng depresyon at pagpapakamatay. Sa ilang mga sitwasyon, ang mga sagabal sa pagtulog ay maaaring salik na makapagdudulot ng panganib na hindi kasama ang depresyon.<ref>{{cite journal|last=Bernert|first=RA|author2=Joiner TE, Jr; Cukrowicz, KC; Schmidt, NB; Krakow, B|title=Suicidality and sleep disturbances.|journal=Sleep|date=2005 Sep|volume=28|issue=9|pages=1135–41|pmid=16268383}}</ref> Ang ilang bilang ng ibang mga medikal na kondisyon ay maaaring magdulot ng mga sintomas na tulad ng mood disorder kabilang ang: [[hypothyroidism]], [[Alzheimer's disease|Alzheimer's]], [[tumor sa utak]], [[systemic lupus erythematosus]], at mga hindi kanais-nais na epekto ng gamot (tulad ng mga[[beta blocker]] at [[mga steroid]]).<ref name=EB2011/> ===Pangkaisipan at ukol sa pakikisalamuha na mga kondisyon=== Ang ilang pangkaisipan at ukol sa pakikisalamuha na mga kondisyon ang nagpapalaki ng panganib ng pagpapakamatay kabilang ang: [[kawalan ng pag-asa]], kawalan ng ligaya sa buhay, [[depresyon]] at pagkabagabag.<ref name=Che2012/> Ang kakulangan ng kakayahan para lutasin ang mga problema, kawalan ng kakayahan na dating mayroon ang isang tao, at kakulangan ng kakayahan para kontrolin ang bugso ay mayroon ring papel.<ref name=Che2012/><ref name=Joiner2005>{{cite journal|last=Joiner TE|first=Jr|author2=Brown, JS; Wingate, LR|title=The psychology and neurobiology of suicidal behavior.|journal=Annual review of psychology|year=2005|volume=56|pages=287–314|pmid=15709937|doi=10.1146/annurev.psych.56.091103.070320}}</ref> Sa mga mas nakakatanda, ang pag-iisip na pagiging pasanin sa iba ay mahalaga.<ref name=Van2011>{{cite journal|last=Van Orden|first=K|author2=Conwell, Y|title=Suicides in late life.|journal=Current psychiatry reports|date=2011 Jun|volume=13|issue=3|pages=234–41|pmid=21369952|doi=10.1007/s11920-011-0193-3|pmc=3085020}}</ref><ref name=Van2011/> Ang mga kamakailan na mga stress sa buhay tulad ng pagkawala ng isang kapamilya o kaibigan, kawalan ng trabaho, o pag-iisa (tulad ng pamumuhay nang mag-isa) ay dinadagdagan ang panganib.<ref name=Che2012/> Ang mga kailanman ay hindi nag-asawa ay nasa mas mataas na panganib rin.<ref name=EB2011/> Ang pagiging relihiyoso ay maaaring makabawas sa panganib ng pagpapakamatay ng isang tao.<ref name=Religion2009>{{cite journal|last=Koenig|first=HG|title=Research on religion, spirituality, and mental health: a review.|journal=Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie|date=2009 May|volume=54|issue=5|pages=283–91|pmid=19497160}}</ref> Ito ay iniuugnay sa negatibong pananaw ng maraming relihiyon laban sa pagpapakamatay at sa mas maraming ugnayan na idinudulot ng relihiyon.<ref name=Religion2009/> Ang mga[[Muslim]], sa mga relihiyosong tao, ang lumilitaw na may mas mababang bilang.<ref name=Islam2006>{{cite journal|last=Lester|first=D|title=Suicide and islam.|journal=Archives of suicide research : official journal of the International Academy for Suicide Research|year=2006|volume=10|issue=1|pages=77–97|pmid=16287698|doi=10.1080/13811110500318489}}</ref> Ang mga ilan ay maaaring magpakamatay para takasan ang [[pang-aapi o bullying]] o [[wala sa katwirang panghuhusga]].<ref name=Cox2012>{{cite journal |last1= Cox |first1= William T. L. |last2= Abramson |first2= Lyn Y. |last3= Devine |first3= Patricia G. |last4= Hollon |first4= Steven D. |year= 2012 |title= Stereotypes, Prejudice, and Depression: The Integrated Perspective |journal= [[Perspectives on Psychological Science (journal)|Perspectives on Psychological Science]] |volume= 7 |issue= 5 |pages= 427–449 |publisher= |doi= 10.1177/1745691612455204 |url= http://pps.sagepub.com/content/7/5/427.abstract |accessdate= |archive-date= 2012-10-20 |archive-url= https://web.archive.org/web/20121020230619/http://pps.sagepub.com/content/7/5/427.abstract |url-status= dead }}</ref> Ang kasaysayan ng [[sekswal na pang-aabuso]] sa pagkabata<ref>{{cite journal|last=Wegman|first=HL|author2=Stetler, C|title=A meta-analytic review of the effects of childhood abuse on medical outcomes in adulthood.|journal=Psychosomatic Medicine|date=2009 Oct|volume=71|issue=8|pages=805–12|pmid=19779142|doi=10.1097/PSY.0b013e3181bb2b46}}</ref> at ang panahong inilagi sa [[foster care]] ay mga salik rin ng panganib.<ref>{{cite journal|last=Oswald|first=SH|author2=Heil, K; Goldbeck, L|title=History of maltreatment and mental health problems in foster children: a review of the literature.|journal=Journal of pediatric psychology|date=2010 Jun|volume=35|issue=5|pages=462–72|pmid=20007747|doi=10.1093/jpepsy/jsp114}}</ref> Ang sekswal na pang-aabuso ay pinapaniwalaang nakakadagdag sa humigit-kumulang na 20% ng pangkalahatang panganib.<ref name=Brent2008/> Ang isang [[evolutionary psychology|unting-unting nababago]] na paliwanag sa pagpapakamatay ay na maaari nitong mapabuti ang [[inclusive fitness (pagiging akma para mag-anak)]]. Ito ay maaaring maganap kung ang isang taong magpapakamatay ay hindi na magkakaanak pa at kinukuha nito ang mga ikakabuhay ng mga kamag-anak para mabuhay. Ang isang pagsalungat ay na ang mga kamatayan ng mga malulusog na kabataan ay malamang na hindi dumadagdag sa inclusive fitness (pagiging akma para mag-anak). Ang [[pag-akma o adaptation]] sa isang labis na naiibang kapaligiran ng pinagmulang lahi ay maaaring hindi nababagay sa kasalukuyan.<ref name=Joiner2005/><ref>{{cite journal|last=Confer|first=Jaime C.|author2=Easton, Judith A.; Fleischman, Diana S.; Goetz, Cari D.; Lewis, David M. G.; Perilloux, Carin; Buss, David M.|title=Evolutionary psychology: Controversies, questions, prospects, and limitations.|journal=American Psychologist|date=1 Enero 2010|volume=65|issue=2|pages=110–126|doi=10.1037/a0018413|pmid=20141266}}</ref> Ang kahirapan ay nauugnay sa panganib ng pagpapakamatay.<ref name=Stark2011>{{cite journal|last=Stark|first=CR|author2=Riordan, V; O'Connor, R|title=A conceptual model of suicide in rural areas.|journal=Rural and remote health|year=2011|volume=11|issue=2|page=1622|pmid=21702640}}</ref> Ang pagtindi ng kahirapan ng kamag-anak kumpara sa mga nakapaligid sa tao ay nagpapataas ng panganib ng pagpapakamatay.<ref>{{cite journal|last=Daly|first=Mary|title=Relative Status and Well-Being: Evidence from U.S. Suicide Deaths|journal=Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper Series|date=Sept 2012|url=http://www.frbsf.org/publications/economics/papers/2012/wp12-16bk.pdf}}</ref> Mahigit sa 200,000 mga magsasaka sa [[India]] ang nagsagawa ng [[Pagpapakamatay ng mga magsasaka sa India|nagpakamatay]] mula noong 1997 na bahagyang dahil sa mga problema ng [[pagkakautang]].<ref>{{cite news|last=Lerner|first=George|title=Activist: Farmer suicides in India linked to debt, globalization|url=http://articles.cnn.com/2010-01-05/world/india.farmer.suicides_1_farmer-suicides-andhra-pradesh-vandana-shiva?_s=PM:WORLD|accessdate=13 Pebrero 2013|newspaper=CNN World|date=Jan 5,2010|archive-date=2013-01-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130116020225/http://articles.cnn.com/2010-01-05/world/india.farmer.suicides_1_farmer-suicides-andhra-pradesh-vandana-shiva?_s=PM%3AWORLD|url-status=dead}}</ref> Sa China, ang pagpapakamatay ay tatlong beses na mas malamang na mangyari sa mga rehiyong probinsiya kaysa sa mga lungsod na bahagyang pinaniniwalaan na dahil sa mga problemang pinansiyal sa bahaging ito ng bansa.<ref>{{cite journal|last=Law|first=S|author2=Liu, P|title=Suicide in China: unique demographic patterns and relationship to depressive disorder.|journal=Current psychiatry reports|date=2008 Feb|volume=10|issue=1|pages=80–6|pmid=18269899}}</ref> ===Media=== Ang media, kasama na ang internet, ay may mahalagang papel.<ref name=Hawton2012/> Ang paglalarawan nito ng pagpapakamatay ay maaaring may negatibong epekto na may maraming bilang, lantad at paulit-ulit na pag-uulat na pumupuri o dumadakila sa pagpapakamatay bilang ang siyang may pinakamalaking epekto.<ref name=Boh2012>{{cite journal|last=Bohanna|first=I|author2=Wang, X|title=Media guidelines for the responsible reporting of suicide: a review of effectiveness.|journal=Crisis|year=2012|volume=33|issue=4|pages=190–8|pmid=22713977|doi=10.1027/0227-5910/a000137}}</ref> Kapag ang detalyadong paglalarawan kung paano magpakamatay sa pamamagitan ng isang partikular na pamamaraan ay isinasadula o isinasalarawan, ang pamamaraan ng pagpapakamatay na ito ay maaaring dumami sa buong populasyon.<ref name=Yip2012/> Ang pagsisimulang ito ng pagkalat ng pagpapakamatay o [[panggagayang pagpapakamatay o copycat suicide]] ay kilala bilang [[Werther na epekto]], na ipinangalan ayon sa kalaban na nasa ''[[The Sorrows of Young Werther]]'' ni [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] na nagpakamatay.<ref name=Sia2012/> Ang panganib ay mas mataas sa mga kabataan na dumadakila sa kamatayan.<ref>{{cite journal |author=Stack S |title=Suicide in the media: a quantitative review of studies based on non-fictional stories |journal=Suicide Life Threat Behav |volume=35 |issue=2 |pages=121–33|year=2005 |month=April |pmid=15843330 |doi=10.1521/suli.35.2.121.62877 }}</ref> Lumilitaw na habang ang media ng balita ay may malaking epekto, ang sa media ng aliwan naman ay kaduda-duda.<ref>{{cite journal |author=Pirkis J |title=Suicide and the media |journal=Psychiatry |volume=8 |issue=7 |pages=269–271 |date=Hulyo 2009 |doi=10.1016/j.mppsy.2009.04.009 |url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1476179309000 72X }}{{Dead link|date=Agosto 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Ang kabaliktaran ng Werther na epekto ay ang iminumungkahing Papageno na epekto kung saan ang saklaw ng mabisang mga mekanismo sa pagharap sa hinihingi ng sitwasyon, ay maaaring magkaroon ng pamprotektang epekto. Ang termino ay ibinatay sa katauhan sa opera ni [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] na ''[[The Magic Flute]]'' na sa takot na mawala ng isang minamahal ay magpapakamatay sana nguni’t tinulungan siya ng mga kaibigan.<ref name=Sia2012>{{cite journal|last=Sisask|first=M|author2=Värnik, A|title=Media roles in suicide prevention: a systematic review.|journal=International journal of environmental research and public health|date=2012 Jan|volume=9|issue=1|pages=123–38|pmid=22470283|doi=10.3390/ijerph9010123|pmc=3315075}}</ref> Kapag sinunod ng media ang mga naaangkop na alituntunin sa pag-uulat, ang panganib ng pagpapakamatay ay bababa.<ref name=Boh2012/> Ang pagkuha ng suporta mula sa industriya gayunpaman, ay maaaring maging mahirap lalung-lalo na sa pangmatagalan.<ref name=Boh2012/> ===Makatwiran=== Ang [[makatwiran na pagpapakamatay]] ay ang makatwirang pagkitil sa sariling buhay,<ref name=Loue2008>{{cite book|last=Loue|first=Sana|title=Encyclopedia of aging and public health : with 19 tables|year=2008|publisher=Springer|location=New York, NY|isbn=978-0-387-33753-1|page=696|url=http://books.google.ca/books?id=rTMrB0AutLwC&pg=PA696}}</ref> kahit na naniniwala ang iba na ang pagpapakamatay ay hinding-hindi makatwiran.<ref name=Loue2008/> Ang pagkitil ng sariling buhay para sa kapakanan ng iba ay kilala bilang [[pagpapakamatay para sa kapakanan ng iba o altruistic suicide]].<ref name=Moody2010>{{cite book|last=Moody|first=Harry R.|title=Aging : concepts and controversies|year=2010|publisher=Pine Forge Press|location=Los Angeles|isbn=978-1-4129-6966-6|page=158|url=http://books.google.ca/books?id=qj8GS77QAgwC&pg=PA158|edition=6th ed.}}</ref> Ang halimbawa nito ay ang pagkitil ng isang nakakatanda sa kanyang buhay para makapag-iwan ng mas maraming pagkain para sa mga mas batang tao sa komunidad.<ref name=Moody2010/> Sa ilang kultura ng [[Eskimo]], ito ay itinuturing na isang kilos ng paggalang, lakas ng loob, o karunungan.<ref name=Hales2012/> Ang [[pagpapakamatay sa pamamagitan ng pag-atake o suicide attack]] ay isang pampolitikang pagkilos kung saan isasakatuparan ng isang umaatake ang isang karahasan laban sa iba na alam nilang magdudulot ito ng kanilang sariling kamatayan.<ref>{{cite book|last=editor|first=Tarek Sobh,|title=Innovations and advances in computer sciences and engineering|year=2010|publisher=Springer Verlag|location=Dordrecht|isbn=978-90-481-3658-2|page=503|url=http://books.google.ca/books?id=B-Zf1sQZapMC&pg=PA503|edition=Online-Ausg.}}</ref> Ang ilan sa mga nagpapakamatay na mga nambobomba ay bilang pagsusumikap na makamtan ang [[pagiging martir]].<ref name=Martyr2009/> Ang mga misyong [[kamikaze]] ay isinasagawa bilang isang katungkulan para sa isang mas mataas na ipinaglalabang layunin o moral na obligasyon.<ref name=Hales2012>{{cite book|last=Hales|first=edited by Robert I. Simon, Robert E.|title=The American Psychiatric Publishing textbook of suicide assessment and management|publisher=American Psychiatric Pub.|location=Washington, DC|isbn=978-1-58562-414-0|page=714|url=http://books.google.ca/books?id=H8tigTjBCRkC&pg=PA714|edition=2nd ed.}}</ref> Ang [[pagpatay na pagpapakamatay]] ay isang pagkilos na [[homicide o pagpatay sa kapwa]] kasunod ng pagpapakamatay ng taong gumawa nito sa loob ng isang linggo.<ref>{{cite journal|last=Eliason|first=S|title=Murder-suicide: a review of the recent literature.|journal=The journal of the American Academy of Psychiatry and the Law|year=2009|volume=37|issue=3|pages=371–6|pmid=19767502}}</ref> Ang mga [[pagpapakamatay ng grupo ng tao nang sabay-sabay o mass suicide]] ay madalas na isinasagawa dahil sa [[peer pressure|pamimilit ng lipunan]] kung saan isinusuko ng mga miyembro ang kalayaan nang buo sa isang pinuno.<ref>{{cite book|last=Smith|first=William Kornblum in collaboration with Carolyn D.|title=Sociology in a changing world|publisher=Wadsworth Cengage Learning|location=Belmont, CA|isbn=978-1-111-30157-6|page=27|url=http://books.google.ca/books?id=DtKcG6qoY5AC&pg=PT51|edition=9e [9th ed].}}</ref> Ang mga pagpapakamatay ng grupo ng tao nang sabay-sabay o mass suicide ay maaaring isagawa ng kasing kaunti ng dalawang tao, na madalas na tinutukoy bilang [[kasunduang magpakamatay o suicide pact]].<ref>{{cite book|last=Campbell|first=Robert Jean|title=Campbell's psychiatric dictionary|year=2004|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-515221-0|page=636|url=http://books.google.ca/books?id=Vrlsos_O13UC&pg=PA636|edition=8th ed.}}</ref> Sa mga hindi masyadong malalang sitwasyon kung saan ang pagpapatuloy na mabuhay ay di kayang matiis, ginagamit ng ilang mga tao ang pagpapakamatay bilang paraan ng pagtakas.<ref>{{cite book|last=Veatch|first=ed. by Robert M.|title=Medical ethics|year=1997|publisher=Jones and Bartlett|location=Sudbury, Mass. [u.a.]|isbn=978-0-86720-974-7|page=292|url=http://books.google.ca/books?id=UCOT4sj-DwUC&pg=PA292|edition=2. ed.}}</ref> Ang ilan sa mga nakakulong sa [[Nazi Germany|Nazi]] na [[mga concentration camp]] ay kilala bilang kinitil ang kanilang sariling buhay sa pamamagitan ng sadyang paghawak sa mga de-kuryenteng bakod.<ref>{{cite book|last=Gutman|first=Yisrael|title=Anatomy of the Auschwitz death camp|year=1998|publisher=Publ. in association with the United States Holocaust Memorial Museum, Washington, D.C. by Indiana University Press|location=Bloomington|isbn=978-0-253-20884-2|page=400|edition=1st pbk. ed.|author2=editors, Michael Berenbaum,}}</ref> ==Mga Pamamaraan== [[File:SuicideCFR.png|thumb|upright=1.35|Ang bilang ng kaso sa Estados Unidos na namatay sa pamamagitan ng pagpapakamatay .<ref name="Miller 393–408"/>]] Ang pangunahing pamamaraan ng pagpapakamatay ay nag-iiba sa mga bansa. Kasama sa mga nangungunang pamamaraan sa mga iba’t-ibang rehiyon ang [[suicide by hanging|pagbibigti]], [[pag-inom ng pestisidiyo]], at mga [[baril]].<ref>{{cite journal|author=Ajdacic-Gross V |title=Methods of suicide: international suicide patterns derived from the WHO mortality database |journal=Bull. World Health Organ. |volume=86 |issue=9 |pages=726–32 |year=2008|month=September |pmid=18797649 |pmc=2649482 |doi=10.2471/BLT.07.043489 |author-separator=,|author2=Weiss MG |author3=Ring M |display-authors=3 |last4=Hepp |first4=U |last5=Bopp |first5=M|last6=Gutzwiller |first6=F |last7=Rössler |first7=W}}</ref> Ang mga kaibhang ito ay pinaniniwalaan na medyo dahil sa pagkakaroon ng mga iba’t-ibang pamamaraan.<ref name=Yip2012/> Sa isang pag-aaral sa 56 na bansa, napag-alaman na ang pagbibigti ang pinaka-karaniwang paraan sa karamihan ng mga bansa,<ref>Ajdacic-Gross, Vladeta, ''et al''.{{PDFlink|[http://www.scielosp.org/pdf/bwho/v86n9/a17v86n9.pdf "Methods of suicide: international suicide patterns derived from the WHO mortality database"]|267&nbsp;KB}}. ''[[Bulletin of the World Health Organization]]'' '''86''' (9): 726–732. Setyembre 2008. Accessed 2 Agosto 2011.[https://web.archive.org/web/20110920054902/http://www.scielosp.org/pdf/bwho/v86n9/a17v86n9.pdf Archived] 2 Agosto 2011. See [http://www.who.int/bulletin/volumes/86/9/07-043489/en/index.html html version]. The data can be seen here [http://www.who.int/bulletin/volumes/86/9/0042-9686_86_07-043489-table-T1.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110923003222/http://www.who.int/bulletin/volumes/86/9/0042-9686_86_07-043489-table-T1.html |date=2011-09-23 }}</ref> na bumubuo sa 53% ng mga lalaking nagpapakamatay at 39% ng mga babaeng nagpapakamatay.<ref>{{cite book |editor1-first=Rory C.|editor1-last=O'Connor |editor2-first=Stephen |editor2-last=Platt |editor3-first=Jacki|editor3-last=Gordon |title=International Handbook of Suicide Prevention: Research, Policy and Practice|url=http://books.google.com/books?id=3fDGLWQtwFkC&pg=PA34 |date=1 Hunyo 2011 |publisher=John Wiley and Sons|isbn=978-1-119-99856-3|page=34}}</ref> Ang 30% ng mga nagpapakamatay sa buong mundo ay dahil sa pestisidiyo. Gayunpaman, ang. paggamit ng pamamaraan na ito ay nag-iiba nang malaki mula 4% sa Europa hanggang sa mahigit sa 50% sa rehiyong Pasipiko.<ref>{{cite journal |author=Gunnell D, Eddleston M, Phillips MR, Konradsen F |title=The global distribution of fatal pesticide self-poisoning: systematic review |journal=BMC Public Health |volume=7 |page=357 |year=2007 |pmid=18154668 |pmc=2262093|doi=10.1186/1471-2458-7-357}}</ref> Karaniwan rin ito sa [[Latin America]] dahil madaling makuha ito sa populasyon ng mga magsasaka.<ref name=Yip2012/> Sa maraming bansa, ang mga pag-overdose ng gamot ay binubuo ng 60% ng mga nagpapakamatay sa mga babae at 30% sa mga lalake.<ref>{{cite book|last=Geddes|first=John|title=Psychiatry|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-923396-0|page=62|url=http://books.google.ca/books?id=F4THKWvbAPEC&pg=PA62|edition=4th ed.|author2=Price, Jonathan; Gelder, Rebecca McKnight ; with Michael; Mayou, Richard}}</ref> Karamihan ay hindi naplano at nagaganap sa loob ng panahon ng isang talamak na panahon ng kawalang-katiyakan ng damdamin.<ref name=Yip2012/> Ang bilang ng namamatay ay nag-iiba ayon sa pamamaraan: mga baril 80-90%, pagkakalunod 65-80%, pagbibigti 60-85%, exhaust ng sasakyan 40-60%, pagtalon 35-60%, [[Charcoal-burning suicide|pagpapakamatay sa pamamagitan ng pagsusunog ng uling]] 40-50%, pestisidiyo 6-75%, pag-overdose ng gamot 1.5-4%.<ref name=Yip2012/> Ang mga pinaka-karaniwang pamamaraan ng pagsubok ng pagpapakamatay ay naiiba mula sa pinaka-karaniwang matagumpay na pamamaraan na may hanggang 85% ng pagsubok sa pamamagitan ng pag-overdose ng gamot sa maunlad na bansa.<ref name=Tint2010/> Sa Estados Unidos, ang 57% ng mga pagpapakamatay ay kinasasangkutan ng paggamit ng baril kung saan ang pamamaraang ito ay medyo mas karaniwan sa mga lalake kaysa sa mga babae.<ref name=EB2011/> Ang susunod na pinaka-karaniwang sanhi ay ang pagbibigti sa mga lalake at pag-inom ng lason sa mga babae.<ref name=EB2011/> Kung pagsasamahin ang mga pamamaraang ito, bubuo ang mga ito ng humigit-kumulang sa 40% ng mga pagpapakamatay sa Estados Unidos.<ref name=USStats2005>{{cite web|url=http://www.suicide.org/suicide-statistics.html |title=U.S. Suicide Statistics (2005) |accessdate=2008-03-24}}</ref> Sa Switzerland, kung saan halos ang bawa’t isa ay may nagmamay-ari ng baril, ang pinakamataas na bilang ng mga pagpapakamatay ay sa pamamagitan ng pagbibigti.<ref>{{cite book|last=Eshun|first=edited by Sussie|title=Culture and mental health sociocultural influences, theory, and practice|year=2009|publisher=Wiley-Blackwell|location=Chichester, U.K.|isbn=9781444305814|page=301|url=http://books.google.ca/books?id=Y6uUDBBGqF4C&pg=PA301|author2=Gurung, Regan A.R.}}</ref> Ang pagtalon para mamatay ay kapwa karaniwan sa [[Hong Kong]] at [[Singapore]] sa 50% at 80% ayon sa pagkasunud-sunod nito.<ref name=Yip2012/> Sa China, ang pag-inom ng pestisidiyo ang pinaka-karaniwang pamamaraan.<ref name=WRVp196>{{cite book|last=Krug|first=Etienne|title=World Report on Violence and Health, Volume 1|year=2002|publisher=World Health Organization|location=Genève|isbn=9789241545617|page=196|pages=http://books.google.ca/books?id=db9OHpk-TksC&pg=PA196}}</ref> Sa Hapon, ang pagsaksak ng sariling tiyan na kilala rin bilang [[seppuku]] o hara-kiri ay nagaganap pa rin,<ref name=WRVp196/> gayunpaman, ang pagbibigti ang pinaka-karaniwan.<ref>{{cite book|last= (editor)|first=Diego de Leo|title=Suicide and euthanasia in older adults : a transcultural journey|year=2001|publisher=Hogrefe & Huber|location=Toronto|isbn=9780889372511|page=121}}</ref> ==Pathophysiology (ukol sa mga pagbabago sa paggana)== Walang alam na iisang batayan ayon sa [[pathophysiology o ukol sa mga pagbabago sa paggana]] para sa alinman sa pagpapakamatay o depresyon.<ref name=EB2011/> Nguni’t ito ay pinaniniwalaan na bunga ng interaksiyon ng ugali, mga panlipunan at kapaligiran, at pangkaisipiang salik.<ref name=Yip2012/> Ang mga mabababang antas ng [[brain-derived neurotrophic factor]] (BDNF) ay parehong direktang inuugnay sa pagpapakamatay<ref>{{cite journal|last=Pjevac|first=M|author2=Pregelj, P|title=Neurobiology of suicidal behaviour.|journal=Psychiatria Danubina|date=2012 Oct|volume=24 Suppl 3|pages=S336-41|pmid=23114813}}</ref> at di direktang inuugnay sa papel nito sa malubhang depresyon, posttraumatic stress disorder, schizophrenia at [[obsessive–compulsive disorder]].<ref>{{cite journal|last=Sher|first=L|title=The role of brain-derived neurotrophic factor in the pathophysiology of adolescent suicidal behavior.|journal=International journal of adolescent medicine and health|year=2011|volume=23|issue=3|pages=181–5|pmid=22191181}}</ref> Natuklasan ng mga pag-aaral ng [[Autopsiya|post-mortem o pagsisiyasat ng namatay]] ang bumabang antas ng BDNF sa [[hippocampus]] at [[prefrontal cortex]], sa mga mayroon at walang kondisyong pangkaisipan.<ref>{{cite journal|last=Sher|first=L|title=Brain-derived neurotrophic factor and suicidal behavior.|journal=QJM : monthly journal of the Association of Physicians|date=2011 May|volume=104|issue=5|pages=455–8|pmid=21051476|doi=10.1093/qjmed/hcq207}}</ref> Ang [[serotonin]], isang [[neurotransmitter]] ng utak, ay pinaniniwalaang mababa sa mga nagpapakamatay. Ito ay bahagyang ibinatay sa katibayan ng tumaas na antas ng mga [[5-HT2A receptor]] na nakita pagkatapos mamatay.<ref name=Dwi2012>{{cite book|last=Dwivedi|first=Yogesh|title=The neurobiological basis of suicide|year=2012|publisher=Taylor & Francis/CRC Press|location=Boca Raton, FL|isbn=978-1-4398-3881-5|page=166|url=http://books.google.ca/books?id=5hcOf_SM-U0C&pg=PA166}}</ref> Ang iba pang katibayan ay kinabibilangan ng bumabang antas ng produkto ng pagkakahiwalay o breakdown ng serotonin, [[5-Hydroxyindoleacetic acid]], sa [[cerebral spinal fluid]].<ref>{{cite book|last=Stein|first=edited by George|title=Seminars in general adult psychiatry|year=2007|publisher=Gaskell|location=London|isbn=978-1-904671-44-2|page=145|url=http://books.google.ca/books?id=6PGzHFuS1xkC&pg=PA145|edition=2. ed.|author2=Wilkinson, Greg}}</ref> Gayunpaman, ang direktang katibayan ay mahirap makalap.<ref name=Dwi2012/> Ang [[epigenetics]], ang pag-aaral ng mga pagbabago sa genetic expression bilang pagtugon sa mga salik na may kaugnayan sa kapaligiran na hindi binabago ang nasa ilalim na [[DNA]], ay pinaniniwalaan ding may papel sa patukoy ng panganib na pagpapakamatay.<ref>{{cite journal|last=Autry|first=AE|author2=Monteggia, LM|title=Epigenetics in suicide and depression.|journal=Biological Psychiatry|date=2009 Nov 1|volume=66|issue=9|pages=812–3|pmid=19833253|doi=10.1016/j.biopsych.2009.08.033|pmc=2770810}}</ref> ==Pag-iwas== [[File:suicidemessageggb01252006.JPG|thumb|Bilang pagsisikap para maiwasan ang pagpapakamatay, ang senyales na ito ang nagtataguyod ng natatanging teleponong nasa [[Golden Gate Bridge]] na kumokonekta sa isang [[hotline para sa krisis]].]] Ang pag-iwas ng pagpapakamatay ay terminong ginagamit para sa magkakasamang pagsisikap para mabawasan ang insidente ng pagpapakamatay sa pamamagitan ng mga hakbang na pang-iwas. Ang pagbawas sa pagkakaroon ng daan para sa ilang mga pamamaraan tulad ng mga baril o lason ay binabawasan ang panganib.<ref name=Yip2012/><ref name=WHO2012/> Kabilang sa ibang mga hakbang ang pagbawas sa daan para sa uling at mga harang sa mga tulay at mga platform sa subway.<ref name=Yip2012/> Ang paggamot sa pagkalulong sa droga at alak, depresyon, at ang mga sumubok na magpakamatay noon ay maaari ring maging epektibo.<ref name=WHO2012/> Iminungkahi ng ilan na bawasan ang daan para sa alak bilang isang estratehiyang pang-iwas (tulad ng pagbawas ng bilang ng mga bar).<ref name=Drug2011>{{cite journal|last=Vijayakumar|first=L|author2=Kumar, MS; Vijayakumar, V|title=Substance use and suicide.|journal=Current opinion in psychiatry|date=2011 May|volume=24|issue=3|pages=197–202|pmid=21430536|doi=10.1097/YCO.0b013e3283459242}}</ref> Kahit na karaniwan ang mga [[hotline para sa krisis]], may kaunting katibayan para suportahan o kontrahin ang pagiging epektibo nito .<ref>{{cite journal|last=Sakinofsky|first=I|title=The current evidence base for the clinical care of suicidal patients: strengths and weaknesses|journal=Canadian Journal of Psychiatry|date=2007 Jun|volume=52|issue=6 Suppl 1|pages=7S–20S|pmid=17824349}}</ref><ref>{{cite web|title=Suicide|url=http://www.surgeongeneral.gov/library/mentalhealth/chapter3/sec5_1.html|work=The United States Surgeon General|accessdate=4 Setyembre 2011}}</ref> Sa mga nakakabatang nasa hustong gulang na nag-isip na magpakamatay, lumilitaw na ang [[paggamot sa mga negatibong saloobin o iniisip (cognitive behavioral therapy)]] ay pinabubuti ang mga kinalabasan.<ref>{{cite journal|last=Robinson|first=J|author2=Hetrick, SE; Martin, C|title=Preventing suicide in young people: systematic review.|journal=The Australian and New Zealand journal of psychiatry|date=2011 Jan|volume=45|issue=1|pages=3–26|pmid=21174502|doi=10.3109/00048674.2010.511147}}</ref> Ang [[pag-unlad ng ekonomiya]] sa pamamagitan ng kakayahan nitong bawasan ang kahirapan ay maaaring makapagbawas ng bilang ng pagpapakamatay.<ref name=Stark2011/> Ang mga pagsisikap para mapalakas ang pakikipag-ugnayan ng mga tao lalung-lalo na sa mga matatandang lalake ay maaaring maging epektibo.<ref>{{cite journal|last=Fässberg|first=MM|author2=van Orden, KA; Duberstein, P; Erlangsen, A; Lapierre, S; Bodner, E; Canetto, SS; De Leo, D; Szanto, K; Waern, M|title=A systematic review of social factors and suicidal behavior in older adulthood.|journal=International journal of environmental research and public health|date=2012 Mar|volume=9|issue=3|pages=722–45|pmid=22690159|doi=10.3390/ijerph9030722|pmc=3367273}}</ref> ===Pagsusuri (Screening)=== May kaunting data tungkol sa mga epekto ng pagsusuri sa pangkalahatang populasyon sa tunay na bilang ng pagpapakamatay.<ref>{{cite journal|last=Williams|first=SB|author2=O'Connor, EA; Eder, M; Whitlock, EP|title=Screening for child and adolescent depression in primary care settings: a systematic evidence review for the US Preventive Services Task Force.|journal=Pediatrics|date=2009 Apr|volume=123|issue=4|pages=e716-35|pmid=19336361|doi=10.1542/peds.2008-2415}}</ref> Dahil sa may mataas na bilang ng tao na positibo sa pagsusuri sa pamamagitan ng mga kagamitan na ito na hindi nanganganib na magpakamatay, may mga alalahanin na ang pagsusuri (screening) ay maaaring magpataas ng paggamit ng magagamit para sa pangangalaga ng kalusugang pangkaisipan.<ref>{{cite journal|last=Horowitz|first=LM|author2=Ballard, ED; Pao, M|title=Suicide screening in schools, primary care and emergency departments.|journal=Current Opinion in Pediatrics|date=2009 Oct|volume=21|issue=5|pages=620–7|pmid=19617829|doi=10.1097/MOP.0b013e3283307a89|pmc=2879582}}</ref> Gayunpaman, inirerekomenda ang pagtatasa sa mga taong mataas ang panganib.<ref name=EB2011/> Ang pagtatanong tungkol sa kakayahan ng isang taong magpakamatay ay hindi lumilitaw na nagpapataas ng panganib.<ref name=EB2011/> ===Karamdamang pangkaisipan=== Sa mga taong may mga problema sa kalusugang pangkaisipan, ang ilang bilang ng mga paggamot ang maaaring magpababa ng panganib ng pagpapakamatay. Ang mga taong aktibong malamang na magpakamatay ay maaaring ipasok sa pangkaisipang pangangalaga (psychiatric care) , ito man ay boluntaryo o hindi.<ref name=EB2011/> Ang mga pagmamay-ari na maaaring magamit para saktan ang kanilang sarili ay karaniwang inaalis.<ref name=Tint2010>{{cite book |author=Tintinalli, Judith E. |title=Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)) |publisher=McGraw-Hill Companies |location=New York |year=2010|pages=1940–1946|isbn=0-07-148480-9 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref> Ang ilang mga manggagamot ay pinapapirma ang mga pasyente ng mga [[kasunduan para sa pag-iwas sa pagpapakamatay]] kung saan kanilang sinasang-ayunan na hindi nila sasaktan ang kanilang mga sarili kung palalayain.<ref name=EB2011/> Gayunpaman, ang katibayan ay hindi sumusuporta sa malaking epekto mula sa hakbang na ito.<ref name=EB2011/> Kung mababa ang panganib ng isang tao, maaaring isaayos ang out-[[patient]] na paggamot ng kalusugang pangkaisipan.<ref name=Tint2010/> Ang maikling panahon ng pagkakaospital ay hindi pa napag-alamang mas epektibo kaysa sa pangangalaga ng komunidad para sa pagpapabuti na kalalabasan sa mga taong may [[borderline personality disorder]] na pabalik-balik ang pagpapakamatay.<ref>{{Cite journal|last=Paris|first=J|title=Is hospitalization useful for suicidal patients with borderline personality disorder?|journal=Journal of personality disorders|date=Hunyo 2004|volume=18|issue=3|pages=240–7|pmid=15237044|doi=10.1521/pedi.18.3.240.35443}}</ref><ref>{{cite journal|last=Goodman|first=M|author2=Roiff, T; Oakes, AH; Paris, J|title=Suicidal risk and management in borderline personality disorder.|journal=Current psychiatry reports|date=2012 Feb|volume=14|issue=1|pages=79–85|pmid=22113831|doi=10.1007/s11920-011-0249-4}}</ref> May hindi pa tiyak na katibayan na ang [[psychotherapy]], partikular ang [[dialectical behaviour therapy]], ang nagpapababa ng pagpapakamatay sa mga kabataan<ref name=Can2010>{{cite journal|last=Canadian Agency for Drugs and Technologies in Health|first= (CADTH)|title=Dialectical behaviour therapy in adolescents for suicide prevention: systematic review of clinical-effectiveness.|journal=CADTH technology overviews|year=2010|volume=1|issue=1|pages=e0104|pmid=22977392|pmc=3411135}}</ref> pati na rin ang mga nasa [[borderline personality disorder]].<ref>{{cite journal|last=Stoffers|first=JM|author2=Völlm, BA; Rücker, G; Timmer, A; Huband, N; Lieb, K|title=Psychological therapies for people with borderline personality disorder.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2012 Aug 15|volume=8|pages=CD005652|pmid=22895952|doi=10.1002/14651858.CD005652.pub2}}</ref> Nguni’t ang katibayan ay hindi nagpakita ng pagbaba ng mga ganap na pagpapakamatay.<ref name=Can2010/> May kontrobersiya tungkol sa pakinabang laban sa pinsala ng mga [[kontra-depresyon (antidepressant)]].<ref name=Hawton2012/> Sa mga nakakabatang tao mas bago ang mga kontra-depresyon (antidepressant) tulad ng [[Selective serotonin reuptake inhibitor|SSRIs]] ay lumilitaw na nagpapataas ng panganib ng pagpapakamatay mula 25 sa bawa’t 1000 hanggang 40 sa bawa’t 1000.<ref>{{cite journal|last=Hetrick|first=SE|author2=McKenzie, JE; Cox, GR; Simmons, MB; Merry, SN|title=Newer generation antidepressants for depressive disorders in children and adolescents.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2012 Nov 14|volume=11|pages=CD004851|pmid=23152227|doi=10.1002/14651858.CD004851.pub3}}</ref> Nguni’t para mga mas nakakatanda, maaari nilang mapababa ang panganib.<ref name=EB2011/> Ang [[Lithium]] ay lumilitaw na epektibo sa pagpapababa ng panganib sa mga may bipolar disorder at unipolar depression sa halos parehong antas ng pangkalahatang populasyon.<ref>{{cite journal|last=Baldessarini|first=RJ|author2=Tondo, L; Hennen, J|title=Lithium treatment and suicide risk in major affective disorders: update and new findings.|journal=The Journal of clinical psychiatry|year=2003|volume=64 Suppl 5|pages=44–52|pmid=12720484}}</ref><ref>{{cite journal|last=Cipriani|first=A|author2=Pretty, H; Hawton, K; Geddes, JR|title=Lithium in the prevention of suicidal behavior and all-cause mortality in patients with mood disorders: a systematic review of randomized trials.|journal=The American Journal of Psychiatry|date=2005 Oct|volume=162|issue=10|pages=1805–19|pmid=16199826|doi=10.1176/appi.ajp.162.10.1805}}</ref> ==Epidemiyolohiya== [[File:Self-inflicted injuries world map - Death - WHO2004.svg|thumb|left|Mga pagkamatay sa pamamagitan ng pananakit sa sarili sa bawat 100,000&nbsp; na mga naninirahan noong 2004.<ref>{{cite web|url=http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/estimates_country/en/index.html |title=WHO Disease and injury country estimates |year=2009 |work=World Health Organization}}</ref> {{Multicol}} {{legend|#b3b3b3|hindi alam}} {{legend|#ffff65|<3}} {{legend|#fff200|3–6}} {{legend|#ffdc00|6–9}} {{legend|#ffc600|9–12}} {{legend|#ffb000|12–15}} {{legend|#ff9a00|15–18}} {{Multicol-break}} {{legend|#ff8400|18–21}} {{legend|#ff6e00|21–24}} {{legend|#ff5800|24–27}} {{legend|#ff4200|27–30}} {{legend|#ff2c00|30–33}} {{legend|#cb0000|>33}} {{Multicol-end}}]] Ang humigit-kumulang sa 0.5% hanggang 1.4% ng mga tao ang kumikitil ng kanilang buhay sa pamamagitan ng pagpapakamatay.<ref name=Var2012/><ref name=EB2011/> Sa buong daigdig, hanggang noong 2008/2009, ang pagpapakamatay ang ikasampung pangunahing sanhi ng kamatayan<ref name=Hawton2009/> na ang mga 800,000 hanggang sa isang milyong tao ang namamatay taun-taon, na nagdudulot ng [[bilang ng namamatay]] na 11.6 sa bawa’t 100,000 mga tao sa bawa’t taon.<ref name=Var2012/> Ang mga bilang ng pagpapakamatay ay tumaas ng 60% mula 1960s hanggang 2012,<ref name=WHO2012>{{cite web |title=Suicide prevention |publisher=World Health Organization|date=Aug 31,2012|work=WHO Sites: Mental Health|url=http://www.who.int/mental_health/prevention/suicide/suicideprevent/en/|accessdate=2013-01-13}}</ref> ang mga pagtaas na ito ay pangunahing nakikita sa [[developing country|mahirap na bansa]].<ref name=Hawton2009/> Para sa bawa’t pagpapakamatay na magreresulta sa kamatayan, mayroong 10 hanggang 40 pagsubok ng pagpapakamatay.<ref name=EB2011/> Malaki ang iniba ng mga bilang ng pagpapakamatay sa mga bansa at sa paglipas ng panahon.<ref name=Var2012>{{cite journal|last=Värnik|first=P|title=Suicide in the world.|journal=International journal of environmental research and public health|date=2012 Mar|volume=9|issue=3|pages=760–71|pmid=22690161|doi=10.3390/ijerph9030760|pmc=3367275}}</ref> Bilang porsiyento ng mga pagkamatay noong 2008 ito ay: sa Africa 0.5%, sa South-East Asia 1.9%, sa Amerika 1.2% at sa Europa 1.4%.<ref name=Var2012/> Ang mga bilang sa bawa’t 100,000 kung saan sa: Australia 8.6, Canada 11.1, China 12.7, India 23.2, United Kingdom 7.6, Estados Unidos 11.4.<ref>{{cite web|title=Deaths estimates for 2008 by cause for WHO Member States|url=http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/estimates_country/en/index.html|publisher=World Health Organization|accessdate=10 Pebrero 2013}}</ref> Ito ay itinuring na ika-10 nangungunang [[death|sanhi ng kamatayan]] sa Estados Unidos noong 2009 sa humigit-kumulang na 36,000 mga kaso sa isang taon.<ref>{{cite journal|last=Haney|first=EM|author2=O'Neil, ME; Carson, S; Low, A; Peterson, K; Denneson, LM; Oleksiewicz, C; Kansagara, D|title=Suicide Risk Factors and Risk Assessment Tools: A Systematic Review|date=2012 Mar|pmid=22574340}}</ref> At ang humigit-kumulang na 650,000 katao ang nakikita sa emergency department taun-taon dahil sa pagsubok na magpakamatay. Ang <ref name=EB2011/> [[Lithuania]], Hapon at [[Hungary]] ang may pinakamataas na bilang.<ref name=Var2012/> Ang mga bansang lubos na may pinakamataas na bilang ng mga nagpapakamatay ay ang China at India na bumubuo sa halos lampas sa kalahati ng kabuuan.<ref name=Var2012/> Sa China, ang pagpapakamatay ang ika-5 pangunahing sanhi ng pagkamatay.<ref name=China2009/> ===Kasarian=== {{Double image|right|Suicide world map - 2009 Male.svg|200|Suicide world map - 2009 Female,2.svg|200|Suicide rate per 100,000 males (left) and female (right) (data from 1978–2008). {{Multicol}} {{legend|#b3b3b3|walang data}} {{legend|#ffff65|< 1}} {{legend|#fff200|1–5}} {{legend|#ffdc00|5–5.8}} {{Multicol-break}} {{legend|#ffc600|5.8–8.5}} {{legend|#ffb000|8.5–12}} {{legend|#ff9a00|12–19}} {{legend|#ff8400|19–22.5}} {{Multicol-break}} {{legend|#ff6e00|22.5–26}} {{legend|#ff5800|26–29.5}} {{legend|#ff4200|29.5–33}} {{legend|#ff2c00|33–36.5}} {{Multicol-break}} {{legend|#cb0000|>36.5}} {{Multicol-end}} ||}} Sa mga Kanluraning bansa, ang mga lalaki ay tatlo hanggang apat na beses na mas madalas namamatay ang mga lalaki sa pamamagitan ng pagpapakamatay kaysa sa mga babae, bagaman ang mga babae ay sinusubukang magpakamatay nang apat na beses na mas madalas.<ref name=Var2012/><ref name=EB2011/> Ito ay iniugnay sa paggamit ng mas maraming nakakapatay na paraan ng mga lalake para kitlin ang kanilang mga buhay.<ref name=Sue2012>{{cite book|last=Sue|first=David Sue, Derald Wing Sue, Diane Sue, Stanley|title=Understanding abnormal behavior|publisher=Wadsworth/Cengage Learning|location=Belmont, CA|isbn=978-1-111-83459-3|page=255|url=http://books.google.ca/books?id=mTs--Kt-9a0C&pg=PA255|edition=Tenth ed., [student ed.]}}</ref> Ang kaibhang ito ay mas kapansin-pansin sa mga mas mahigit sa edad na 65 na may sampung beses na mas marami ang lalaking nagpapakamatay kaysa sa mga babae.<ref name=Sue2012/> Ang [[Pagpapakamatay sa People's Republic of China|China]] ang isa sa may pinakamataas na bilang ng mga babaeng nagpakamatay sa mundo at ito lamang ang bansa kung saan ito ay mas mataas kaysa sa mga lalake (proporsiyon ng 0.9).<ref name=Var2012/><ref name=China2009>{{cite journal|last=Weiyuan|first=C|title=Women and suicide in rural China.|journal=Bulletin of the World Health Organization|date=2009 Dec|volume=87|issue=12|pages=888–9|pmid=20454475|doi=10.2471/BLT.09.011209|pmc=2789367}}</ref> Sa [[Silangang Mediterranean]], ang bilang ng nagpapakamatay ay halos magkatumbas sa mga lalake at mga babae.<ref name=Var2012/> Para sa mga babae, ang pinakamataas na bilang ng pagpapakamatay ay makikita sa [[Timog Korea]] sa 22 sa bawat 100,000, na may pinakamataas na bilang sa Timog-Silangang Asya at sa Kanlurang Pasipiko sa pangkalahatan.<ref name=Var2012/> ===Edad=== Sa maraming bansa, ang bilang ng nagpapakamatay ay pinakamataas sa kalagitnaang edad hanggang 60<ref name=Pit2012>{{cite journal|last=Pitman|first=A|author2=Krysinska, K; Osborn, D; King, M|title=Suicide in young men.|journal=Lancet|date=2012 Jun 23|volume=379|issue=9834|pages=2383–92|pmid=22726519|doi=10.1016/S0140-6736(12)60731-4}}</ref> o sa nakakatanda.<ref name=Yip2012>{{cite journal|last=Yip|first=PS|author2=Caine, E; Yousuf, S; Chang, SS; Wu, KC; Chen, YY|title=Means restriction for suicide prevention.|journal=Lancet|date=2012 Jun 23|volume=379|issue=9834|pages=2393–9|pmid=22726520|doi=10.1016/S0140-6736(12)60521-2}}</ref> Gayunpaman, ang absolute number o tiyak na bilang ng nagpapakamatay ay pinakamataas sa pagitan ng 15 hanggang 29 na taong gulang dahil sa bilang ng mga taong nasa grupo ng edad na ito.<ref name=Var2012/> Sa Estados Unidos, ito ay pinakamataas sa [[lahi ng mga amerikano|amerikano]] na lalakeng mas matanda sa 80 taong gulang, kahit na ang mga kabataan ay mas madalas na sumubok na magpakamatay.<ref name=EB2011/> Ito ang pangalawang pinaka-karaniwang sanhi ng pagkamatay sa [[adolescence|mga kabataan o adolescents]]<ref name=Hawton2012>{{cite journal|last=Hawton|first=K|author2=Saunders, KE; O'Connor, RC|title=Self-harm and suicide in adolescents.|journal=Lancet|date=2012 Jun 23|volume=379|issue=9834|pages=2373–82|pmid=22726518|doi=10.1016/S0140-6736(12)60322-5}}</ref> at sa mga batang lalake ay pangalawa lamang sa aksidente ang ikinamatay.<ref name=Pit2012/> Sa mga kabataang lalake sa mahirap na bansa, ito ang sanhi ng halos 30% ng mga pagkamatay.<ref name=Pit2012/> Sa mga mahirap na bansa, ang mga bilang ay magkapareho nguni’t ito ay bumubuo ng mas maliit na bahagi ng kabuuang pagkamatay dahil sa mas mataas na bilang ng mga namatay mula sa ibang mga uri ng [[trauma (sa medisina)|trauma]].<ref name=Pit2012/> Sa Timog-Silangang Asya, kung ihahambing sa ibang bahagi ng mundo, ang mga pagkamatay dahil sa pagpapakamatay ay nagaganap sa mas malaking bilang sa mga batang babae kaysa sa mga nakakatandang babae.<ref name=Var2012/> ==Kasaysayan== [[Image:106 Conrad Cichorius, Die Reliefs der Traianssäule, Tafel CVI.jpg|thumb|right|200px|Ang pagkamatay ni Decebalus dahil sa pagpapakamatay, mula sa [[Trajan's Column]]]] Sa [[Classical Athens|sinaunang Athens]], ang isang taong nagpakamatay nang walang pahintulot ng estado ay pinagkakaitan ng karangalan ng isang normal na paglibing. Ang tao ay ililibing nang mag-isa, sa malayong lugar ng lungsod, nang walang lapida o palatandaan.<ref>{{cite book|last=Szasz|first=Thomas|title=Fatal freedom : the ethics and politics of suicide|year=1999|publisher=Praeger|location=Westport, Conn.|isbn=978-0-275-96646-1|page=11|url=http://books.google.ca/books?id=5AqzlMdurkcC&pg=PA11}}</ref> Sa [[Sinaunang Greece]] at [[Sinaunang Roma|Roma]], ang pagpapakamatay ay itinuring na isang katanggap-tanggap na pamamaraan ng pagharap ng pagkatalo sa militar.<ref name=Maris2000/> Sa Sinaunang Roma, kahit na dati nang pinapahintulutan ang pagpapakamatay, sa kalaunan ito ay itinuring na isang krimen laban sa estado dahil sa mga pang-ekonomiyang gastos nito.<ref>{{cite book|last=Dickinson|first=Michael R. Leming, George E.|title=Understanding dying, death, and bereavement|publisher=Wadsworth Cengage Learning|location=Belmont, CA|isbn=978-0-495-81018-6|page=290|url=http://books.google.ca/books?id=L8ETDRsB8ZYC&pg=PA290|edition=7th ed.}}</ref> Ang isang ordinansa para sa krimen na ginawa ni [[Louis XIV ng Pransiya]] noong 1670 ang mahigit sa mas grabe na parusa na ito: ang bangkay ng isang tao ay hinihila sa mga kalsada, nang nakadapa, at pagkatapos ay ibibigti o itatapon sa tambak ng basura. Dagdag pa rito, ang lahat ng ari-arian ng taong iyon ay kukumpiskahin.<ref>{{cite book|first=ed. by W.S.F. Pickering|title=Durkheim's Suicide : a century of research and debate|year=2000|publisher=Routledge|location=London [u.a.]|isbn=978-0-415-20582-5|page=69|url=http://books.google.ca/books?id=9KQO6dGY1cwC&pg=PA69|edition=1. publ.}}</ref><ref name=Maris540>{{cite book|last=Maris|first=Ronald|title=Comprehensive textbook of suicidology|year=2000|publisher=Guilford Press|location=New York [u.a.]|isbn=978-1-57230-541-0|page=540|url=http://books.google.ca/books?id=Zi-xoFAPnPMC&pg=PA540}}</ref> Ayon sa kasaysayan, ang mga tao sa simbahang Kristiyano na sumubok na magpakamatay ay [[excommunication|pinaparusahan ng pagtiwalag sa relihiyon]] at ang mga namatay sa pamamagitan ng pagpapakamatay ay inililibing sa labas ng mga sagradong libingan.<ref name=McL2007/> Sa huling bahagi ng ika-19 na siglo ng Great Britain, ang pagtatangkang magpakamatay ay itinuring na katumbas ng [[pagtangkang pumatay]] at maaaring parusahan ng pagbitay.<ref name=McL2007/> Sa ika-19 na siglo sa Europa, ang pagpapakamatay ay nag-iba ang pagturing mula sa sanhi ng [[kasalanan]] sa sanhi ng [[pagkabaliw]].<ref name=Maris540/> ==Lipunan at kultura== ===Pagsasabatas=== [[File:Wakisashi-sepukku-p1000699.jpg|thumb|Isang ''[[tantō]]'' na kutsilyo na inihahanda para sa''[[seppuku]]''.]] Sa karamihan ng mga Kanluraning bansa, ang pagpapakamatay ay hindi na isang krimen,<ref>{{cite book|last=White|first=Tony|title=Working with suicidal individuals : a guide to providing understanding, assessment and support|year=2010|publisher=Jessica Kingsley Publishers|location=London|isbn=978-1-84905-115-6|page=12|url=http://books.google.ca/books?id=p_ZvK-DBYfIC&pg=PT12}}</ref> gayunpaman, ito ay krimen sa karamihan ng mga bansa sa karamihan sa Kanlurang bahagi ng Europa mula noong Middle Ages hanggang sa 1800s.<ref>{{cite book|last=Paperno|first=Irina|title=Suicide as a cultural institution in Dostoevsky's Russia|year=1997|publisher=Cornell university press|location=Ithaca|isbn=978-0-8014-8425-4|page=60|url=http://books.google.ca/books?id=m3pqf8f-6bMC&pg=PA60}}</ref> Marami sa mga bansang Islam ang binabansagan ito na isang kriminal na kasalanan.<ref name="Islam2006"/> Sa Australya, ang pagpapakamatay ay hindi isang krimen.<ref>{{cite book|last=al.|first=David Lanham&nbsp;...et|title=Criminal laws in Australia|year=2006|publisher=The Federation Press|location=Annandale, N.S.W.|isbn=978-1-86287-558-6|page=229|url=http://books.google.ca/books?id=D97doQ1iZx4C&pg=PA229}}</ref> Gayunpaman, ito ay isang krimen para pagpayuhan, [[incitement|udyukan]], o tulungan at hikayatin ang isa pa para subukang magpakamatay, at malinaw na pinapahintulutan ng batas ang sinumang tao na gamitin ang “naturang puwersa na tulad ng makatwirang kinakailangan” para maiwasan ang pagpapakamatay ng iba.<ref>{{cite book|last=Duffy|first=Michael Costa, Mark|title=Labor, prosperity and the nineties : beyond the bonsai economy|year=1991|publisher=Federation Press|location=Sydney|isbn=978-1-86287-060-4|page=315|url=http://books.google.ca/books?id=TqZqTHwvCH8C&pg=PA315|edition=2nd ed.}}</ref> Ang Hilagang Teritoryo ng Australya sa maikling panahon ay nagkaroon ng legal na tinulungan ng manggagamot na pagpapakamatay mula 1996 hanggang 1997.<ref>{{cite book|last=Quill|first=Constance E. Putnam ; foreword by Timothy E.|title=Hospice or hemlock? : searching for heroic compassion|year=2002|publisher=Praeger|location=Westport, Conn.|isbn=978-0-89789-921-5|page=143|url=http://books.google.ca/books?id=GmFwa3I7vqMC&pg=PA143}}</ref> Walang bansa sa Europa ang kasalukuyang itinuturing ang pagpapakamatay o pagsubok na magpakamatay na isang krimen.<ref name=McL2007/> Inalis ng Inglatera at Wales ang kaparusahan sa pagpapakamatay sa pamamagitan ng [[Suicide Act 1961 0 Batas sa Pagpapakamatay ng 1961]] at ang Republika ng Ireland noong 1993.<ref name=McL2007/> Ang salitang "commit (o pagsasagawa)" ay ginamit bilang pagtukoy nito bilang labag sa batas gayunapaman, marami sa mga organisasyon ang pumigil dito dahil sa negatibong pakahulugan nito.<ref>Holt, Gerry.[http://www.bbc.co.uk/news/magazine-14374296 "When suicide was illegal"]. [[BBC News]]. 3 Agosto 2011. Accessed 11 Agosto 2011.</ref><ref name=guardian_style>{{cite web|title=Guardian & Observer style guide|url=http://www.guardian.co.uk/styleguide/s|work=Guardian website|publisher=The Guardian|accessdate=29 November 2011}}</ref> Sa India, ang pagpapakamatay ay labag sa batas at ang naiwanang pamilya ay maaaring maharap sa mga legal na problema.<ref>{{cite book|last=Srivastava|first=editors, Nitish Dogra, Sangeet|title=Climate change and disease dynamics in India|publisher=The Energy and Resources Institute|location=New Delhi|isbn=978-81-7993-412-8|page=256|url=http://books.google.ca/books?id=UGrUgX-nKTIC&pg=PA256}}</ref> Sa Germany, ang aktibong euthanasia o pagpatay ng isang tao dahil sa awa ay labag sa batas at ang sinumang nandoon sa oras ng pagpapakamatay ay maaaring mahatulan para sa kabiguang magbigay ng tulong sa isang emerhensiya.<ref>"German politician Roger Kusch helped elderly woman to die"[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/europe/article4251894.ece Times Online] 2 Hulyo 2008</ref> Ang [[Switzerland]] ay kamakailang gumawa ng mga hakbang para gawing legal ang [[tinulungang pagpapakamatay o assisted suicide]] para sa may hindi gumagaling na pangkaisipang karamdaman. Ang mataas na hukuman sa [[Lausanne]], sa pagbigay ng hatol ng hukom noong 2006, ay ipinagkaloob sa isang hindi pinangalanang tao na may matagal nang patuloy na problema sa isipan ang karapatan na kitlin ang kanyang sariling buhay.<ref name=pmid17649899>{{cite journal|author=Appel, JM |title=A Suicide Right for the Mentally Ill? A Swiss Case Opens a New Debate|journal=Hastings Center Report |volume=37 |issue=3 |pages=21–23 |year=2007 |pmid=17649899|doi=10.1353/hcr.2007.0035 |month=May }}</ref> Sa Estados Unidos, ang pagpapakamatay ay hindi labag sa batas nguni’t maaaring samahan ng mga kaparusahan para sa mga susubok nito.<ref name=McL2007>{{cite book|last=McLaughlin|first=Columba|title=Suicide-related behaviour understanding, caring and therapeutic responses|year=2007|publisher=John Wiley & Sons|location=Chichester, England|isbn=978-0-470-51241-8|page=24|url=http://books.google.ca/books?id=I2FJRbekdC8C&pg=PA24}}</ref> Legal ang pagpapakamatay na tinutulungan ng manggagamot sa estado ng Oregon <ref>{{cite web|url=http://www.leg.state.or.us/ors/127.html|title=Chapter 127.800–995 The Oregon Death with Dignity Act|publisher=[[Oregon State Legislature]]|access-date=2014-01-31|archive-date=2013-09-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130916065501/http://www.leg.state.or.us/ors/127.html|url-status=dead}}</ref> at sa Washington.<ref>{{cite news|title=Chapter 70.245 RCW, The Washington death with dignity act|url=http://apps.leg.wa.gov/RCW/default.aspx?cite=70.245|work=[[Washington State Legislature]]}}</ref> ===Mga panrelihiyong pananaw=== [[File:A Hindoo Widow Burning Herself with the Corpse of her Husband.jpg|thumb|Isang nabiyudang [[Hindu]] na sinusunog ang sarili kasama ng bangkay ng kanyang asawa, noong 1820s.]] Sa karamihan ng mga anyo ng Kristiyanismo, ang pagpapakamatay ay itinuturing na [[kasalanan]], na pangunahing ibinabatay sa mga isinulat ng mga maimpluwensiyang tagapag-isip na Kristiyano ng [[Middle Ages]], tulad nina [[St. Augustine]] at [[St. Thomas Aquinas]]; nguni’t ang pagpapakamatay ay hindi itinuring na kasalanan sa ilalim ng [[Byzantine]] ang [[alitintunin ng Justinian]] na Kristiyano, halimbawa.<ref>{{cite web|author=Dr. Ronald Roth, D.Acu.|url=http://www.acu-cell.com/suicide.html|title=Suicide & Euthanasia&nbsp;– a Biblical Perspective|publisher=Acu-cell.com|accessdate=2009-05-06|archive-date=2009-04-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20090418073913/http://acu-cell.com/suicide.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.clas.ufl.edu/users/nholland/suicide.htm|title=Norman N. Holland, Literary Suicides: A Question of Style|publisher=Clas.ufl.edu|accessdate=2009-05-06|archive-date=2009-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20090528090133/http://www.clas.ufl.edu/users/nholland/suicide.htm|url-status=dead}}</ref> Sa doktrina ng simbahang Katolika, ang argumento ay ibinatay sa [[Sampung Kautusan|kautusan]] "Huwag kang pumatay" (na ginawang naaangkop sa ayon sa [[Bagong Tipan]] ni Hesus sa [[Ebanghelyo ni Mateo|Mateo 19:18]]), pati na rin ang ideyang, ang buhay ay regalong kaloob ng Diyos na hindi dapat tanggihan nang may pagkamuhi, at na ang pagpapakamatay ay laban sa "likas na kaayusan" at kaya humahadlang sa kabuuang plano ng Diyos para sa mundo.<ref>{{cite web |url=http://www.scborromeo.org/ccc/p3s2c2a5.htm#2280 |title=Catechism of the Catholic Church&nbsp;– PART 3 SECTION 2 CHAPTER 2 ARTICLE 5 |publisher=Scborromeo.org |date=1941-06-01|accessdate=2009-05-06}}</ref> Gayunpaman, pinaniniwalaan na ang karamdamang pangkaisipan o labis na takot sa pagdurusa ang nagpapaliit sa pananagutan ng nagpapakamatay.<ref>{{cite web |url=http://www.scborromeo.org/ccc/p3s2c2a5.htm#2282|title=Catechism of the Catholic Church&nbsp;– PART 3 SECTION 2 CHAPTER 2 ARTICLE 5 |publisher=Scborromeo.org|date=1941-06-01 |accessdate=2009-05-06}}</ref> Kabilang sa mga pangontra sa argumento ang sumusunod: na ang [[Sampung Kautusan|ikaanim na kautusan]] ay mas wastong naisalin bilang “huwag pumatay”, na hindi kinakailangang tumukoy sa sarili; na ang Diyos ay nagkaloob ng kalayaang magpasiya sa mga tao; na ang pagkitil sa sariling buhay ay hindi hihigit sa paglabag sa Batas ng Diyos kaysa sa paggamot ng sakit; at na ang ilang bilang ng mga pagpapakamatay ng mga sumasampalataya sa Diyos ay nakatala sa Bibliya nang wala kahit man lamang kaunting pag-uusig.<ref>{{cite web |url=http://www.religioustolerance.org/sui_bibl.htm |title=The Bible and Suicide|publisher=Religioustolerance.org |accessdate=2009-05-06}}</ref> Nakatuon ang Judaism sa kahalagahan ng pagbibigay halaga sa buhay na ito, at kaya naman, ang pagpapakamatay ay katumbas ng pagtanggi sa kabutihan ng Diyos sa mundo. Sa kabila nito, sa ilalim ng malalang sitwasyon kung saan wala nang pagpipilian kundi ang mamatay o sapilitang pagtaksilan ang kanilang relihiyon, ang mga Hudyo ay indibiduwal na nagpakamatay o [[sabay-sabay na nagpakamatay]] (tingnan ang [[Masada]], [[Kasaysayan ng mga Hudyo sa Pransiya#Unang pag-uusig sa mga Hudyo|Ang Unang Pag-uusig ng Pranses sa mga Hudyo]], at [[York Castle]] para sa mga halimbawa) at bilang kasuklam-suklam na paalaala, mayroon pang dasal sa liturya ng Hudyo para sa “kapag ang kutsilyo ay nasa lalamunan”, para sa mga namamatay "para gawing sagrado ang Pangalan ng Diyos" (tingnan ang [[Pagiging Martir]]). Ang mga kilos na ito ay nakatanggap ng mga magkakahalong pagtugon ng mga awtoridad ng Hudyo, itinuring ng ilan bilang mga halimbawa ng pagiging martir na nagpapakita ng kabayanihan, habang ang iba ay nagpahayag na mali para sa kanila na kitlin ang kanilang sariling buhay sa pag-asa ng pagiging martir.<ref>{{cite web |url=http://www.religionfacts.com/euthanasia/judaism.htm |title=Euthanasia and Judaism: Jewish Views of Euthanasia and Suicide |accessdate=2008-09-16 |publisher=ReligionFacts.com}}</ref> Ang pagpapakamatay ay hindi pinahihintulutan sa Islam.<ref name="Islam2006"/> Sa [[Hinduismo]], ang pagpapakamatay ay hindi katanggap-tanggap sa pangkalahatan at itinuturing na katumbas ng pagiging makasalanan katulad ng pagpatay sa kapwa sa makabagong lipunan ng Hindu. Isinasaad sa [[Mga teksto ng Hindu|Mga Banal na Kasulatan ng Hindu]] na ang isang taong nagpakamatay ay magiging bahagi ng espirituwal na mundo, na pagala-gala sa daigdig hanggang sa oras na siya’y nakatakdang mamatay kung hindi siya nagpakamatay.<ref>Hindu Website. [http://www.hinduwebsite.com/hinduism/h_suicide.asp Hinduism and suicide]</ref> Gayunpaman, tinatanggap ng Hinduismo ang [[karapatang mamatay|karapatan ng isang taong kitlin ang sariling buhay]] sa pamamagitan ng hindi marahas na kaugalian ng pag-aayuno hanggang kamatayan na tinatawag na ''[[Prayopavesa]]''.<ref name="hindu">{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/hinduism/hinduethics/euthanasia.shtml|title= Hinduism&nbsp;–Euthanasia and Suicide|date= 2009-08-25|publisher= BBC}}</ref> Nguni’t ang Prayopavesa ay limitado lamang sa mga taong wala nang natitirang hinahangad o ambisyon, at wala nang tungkuling natitira sa buhay na ito.<ref name="hindu" /> Ang [[Jainism]] ay may katulad na kaugalian na tinatawag na ''[[Santhara]]''. Ang [[sati (kaugalian)|Sati]], o ang pagpapakamatay sa pamamagitan ng pagsunog sa sarili ng mga biyuda ay naging talamak sa lipunan ng Hindu sa panahon ng Middle Ages. ===Pilosopiya=== [[File:The way out.jpg|thumb|''The Way Out, or [[Suicidal ideation|Ang Imahinasyong Pagpapakamatay]]'': [[George Grie]], 2007.]] Ilang mga katanungan ang itinatanong sa loob ng pilosopiya ng pagpapakamatay, kasama na kung ano ang bumubuo sa pagpapakamatay, makatwirang pagpili ba o hindi ang pagpapakamatay, at ang moral na pagpapahintulot sa pagpapakamatay.<ref name="StanfordSuicide">{{cite web |url=http://plato.stanford.edu/entries/suicide/ |title=Suicide (Stanford Encyclopedia of Philosophy) |publisher=Plato.stanford.edu |accessdate=2009-05-06}}</ref> Ang pilosopikal na argumento ayon sa kung ang pagpapakamatay ay maaaring maging moral na katanggap-tanggap o hindi ay nahahanay mula sa malakas na pagtutol (pagturing sa pagpapakamatay bilang hindi etikal at imoral), hanggang sa mga pananaw sa pagpapakamatay bilang isang [[sacrosanct]] na karapatan para sa kahit na sino (maging siya man ay bata at malusog na tao) na naniniwala na makatwiran at matapat na pinagpasyahan nila na kitlin ang kanilang buhay. Kasama sa mga tumututol sa pagpapakamatay ang mga Kristiyanong dalubhasa sa pilosopiya tulad nina [[Augustine ng Hippo]] at [[Thomas Aquinas]],<ref name="StanfordSuicide" /> [[Immanuel Kant]]<ref>Kant, Immanuel. (1785) ''Kant: The Metaphysics of Morals'', M. Gregor (trans.), Cambridge: Cambridge University Press, 1996. ISBN 978-0-521-56673-5. p177.</ref> at, sa pangangatwiran laban dito, si [[John Stuart Mill]]&nbsp;– ang pagtuon ni Mill sa kahalagahan ng [[kalayaan]] at [[awtonomiya]] ay nangangahulugan na kanyang tinanggihan ang mga pagpipilian na pipigil sa isang taong gumawa ng mga nagsasariling desisyon.<ref>{{cite journal | author = Safranek John P | year = 1998 | title = Autonomy and Assisted Suicide: The Execution of Freedom | url = | journal = The Hastings Center Report |volume = 28 | issue = 4| page = 33 }}</ref> Itinuturing ng iba ang pagpapakamatay bilang isang lehitimong bagay ng personal na pagpili. Ang mga tagasuporta ng posisyong ito ay pinapanindigan na walang sinuman ang dapat na piliting magdusa nang labag sa kanilang kalooban, partikular na mula sa mga kondisyon na tulad ng mga hindi na magagamot na karamdaman, karamdamang pangkaisipan, at katandaan na wala nang pag-asang bumuti pa. Kanilang tinatanggihan ang paniniwala na ang pagpapakamatay ay palaging hindi makatwiran, ikinakatwirang ito ay maaaring wastong huling kalutasan para sa mga nagdudusa sa malalang pananakit o trauma.<ref>Raymond Whiting: A natural right to die: twenty-three centuries of debate, pp. 13–17; Praeger (2001) ISBN 0-313-31474-8</ref> Ang mas malakas na paninindigan ay nangangatwiran na ang mga tao ay kailangang mapahintulutan na sariling piliin para mamatay maging sila man ay nagdudusa o hindi. Ang mga kilalang sumusuporta sa [[paniniwala]] na ito ay sina Scottish empiricist na si [[David Hume]]<ref name="StanfordSuicide" /> at ang Amerikanong bioethicist na si [[Jacob M. Appel|Jacob Appel]].<ref name=pmid17649899 /><ref>[[Wesley J. Smith]], Death on Demand: The assisted-suicide movement sheds its fig leaf, ''The Weekly Standard'', 5 Hunyo 2007</ref> ===Pagtatanggol=== [[Image:Alexandre-Gabriel Decamps - The Suicide - Walters 3742.jpg|thumb|Sa ipinintang ito ni Alexandre-Gabriel Decamps, ang palette, pistol, at ang sulat na nakalatag sa sahig ay nagmumungkahing may naganap na isang trahedya; isang pintor na kumitil sa kanyang sariling buhay.<ref>{{cite web|publisher= [[The Walters Art Museum]] |url=http://art.thewalters.org/detail/1589 |title= The Suicide}}</ref>]] Ang pagtatanggol ng pagpapakamatay ay naganap sa maraming kultura at [[pumapangalawang kultura]]. Ang [[Militar na Hapon]] sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay hinikayat at dinakila ang [[kamikaze]] na pag-atake, na mga pagpapakamatay na pag-atake ng mga pilotong militar mula sa Imperyo ng Hapon laban sa mga sasakyang-pandagat ng Magkaalyadong hukbong-dagat sa mga panahon ng pagwawakas ng kampanya ng Pasipiko para sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang lipunan ng Hapon sa pangkalahatan ay inilarawan bilang "konsintidor" ng pagpapakamatay<ref name="ozawa-desilva">{{cite journal|last=Ozawa-de Silva|first=C|title=Too lonely to die alone: internet suicide pacts and existential suffering in Japan.|journal=Culture, medicine and psychiatry|date=2008 Dec|volume=32|issue=4|pages=516–51|pmid=18800195|doi=10.1007/s11013-008-9108-0}}</ref> (tingnan ang [[Pagpapakamatay sa Hapon]]). Ang [[Pagpapakamatay at ang Internet|Mga paghahanap sa internet ng impormasyon tungkol sa pagpapakamatay]] ay nagbibigay ng mga webpage na 10-30% ng panahon na hinihikayat o pinapadali ang mga pagsubok ng pagpapakamatay.<!-- <ref name=Dur2011/> --> May ilang mga alalahanin na ang mga naturang site ay maaaring udyukan ang mga posibleng magpakamatay.<!-- <ref name=Dur2011/> --> Ang ilang mga tao ay bumubuo ng mga [[suicide pact o kasunduan sa pagpapakamatay]] sa online, ito man ay sa mga dating kaibigan o sa mga taong nakilala lamang kamakailan sa mga [[chat room]] o [[Internet forum|mga message board]].<!-- <ref name=Dur2011/> --> Gayunpaman, ang Internet ay maaari ring makatulong iwasan ang pagpapakamatay sa pamamagitan ng pagbibigay ng grupong panlipunan para sa mga taong nag-iisa.<ref name=Dur2011>{{cite journal|last=Durkee|first=T|author2=Hadlaczky, G; Westerlund, M; Carli, V|title=Internet pathways in suicidality: a review of the evidence.|journal=International journal of environmental research and public health|date=2011 Oct|volume=8|issue=10|pages=3938–52|pmid=22073021|doi=10.3390/ijerph8103938|pmc=3210590}}</ref> ===Mga Lokasyon=== Ang ilang mga landmark ay naging kilala para sa mga mataas na bilang ng mga tangkang pagpapakamatay.<ref name=Robinson2012/> Kasama na dito ang [[Tulay ng Golden Gate]] ng [[San Francisco, California|San Francisco]], [[Aokigahara|Kagubatang Aokigahara]] ng Hapon,<ref>{{cite book|last=Robinson|first=ed. by Peter|title=Research themes for tourism|year=2010|publisher=CABI|location=Oxfordshire [etc.]|isbn=978-1-84593-684-6|page=172|url=http://books.google.ca/books?id=219aFMSRPqgC&pg=PA172|author2=Heitmann, Sine; Dieke, Peter}}</ref> [[Beachy Head]] ng Inglatera<ref name=Robinson2012>{{cite book|last=Robinson|first=edited by David Picard, Mike|title=Emotion in motion : tourism, affect and transformation|publisher=Ashgate|location=Farnham, Surrey|isbn=978-1-4094-2133-7|page=176|url=http://books.google.ca/books?id=PjuY_4Vy_UUC&pg=PT176}}</ref> at [[Bloor Street Viaduct]] ng [[Toronto]].<ref name=Dennis2008>{{cite book|last=Dennis|first=Richard|title=Cities in modernity : representations and productions of metropolitan space, 1840&nbsp;– 1930|year=2008|publisher=Cambridge Univ. Press|location=Cambridge [u.a.]|isbn=978-0-521-46841-1|page=20|url=http://books.google.ca/books?id=Gq9_uNNkmKUC&pg=PA20|edition=Repr.}}</ref> Hanggang noong 2010, ang Golden Gate Bridge ay nagkaroon ng mahigit sa 1,300 na pagpapakamatay sa pamamagitan ng pagtalon simula nang ito ay naipatayo noong 1937.<ref name=McDougall2010>{{cite book|last=McDougall|first=Tim|title=Helping children and young people who self-harm : an introduction to self-harming and suicidal behaviours for health professionals|year=2010|publisher=Routledge|location=Abingdon, Oxon|isbn=978-0-415-49913-2|page=23|url=http://books.google.ca/books?id=2VfP1-o0BgcC&pg=PA23|author2=Armstrong, Marie; Trainor, Gemma}}</ref> Ang maraming lugar kung saan karaniwang nangyayari ang pagpapakamtay ay gumawa ng mga harang para iwasan ito.<ref name=Bateson2008>{{cite book|last=Bateson|first=John|title=Building hope : leadership in the nonprofit world|year=2008|publisher=Praeger|location=Westport, Conn.|isbn=978-0-313-34851-8|page=180|url=http://books.google.ca/books?id=GUzq5qNegkYC&pg=PA180}}</ref> Kasama dito ang [[Luminous Veil]] sa Toronto,<ref name=Dennis2008/> at mga harang sa [[Eiffel Tower]] sa Paris at [[Empire State Building]] sa New York.<ref name=Bateson2008/> Hanggang noong 2011, ang isang harang ay ginagawa para sa Golden Gate Bridge.<ref name=Miller2011>{{cite book|last=Miller|first=David|title=Child and Adolescent Suicidal Behavior: School-Based Prevention, Assessment, and Intervention|year=2011|isbn=978-1-60623-997-1|page=46|url=http://books.google.ca/books?id=bAHcIUDoVEoC&pg=PA46}}</ref> Ang mga ito ay tila napakabisa sa pangkalahatan.<ref name=Miller2011/> ==Iba pang uri== Dahil ang pagpapakamatay ay nangangailangan ng kusang pagsubok na mamatay, sa pakiwari ng iba hindi ito masasabing magaganap sa mga hindi tao.<ref name=Maris2000>{{cite book|last=Maris|first=Ronald|title=Comprehensive textbook of suicidology|year=2000|publisher=Guilford Press|location=New York [u.a.]|isbn=978-1-57230-541-0|pages=97–103|url=http://books.google.ca/books?id=Zi-xoFAPnPMC&pg=PA97}}</ref> Ang mga pagkilos ng pagpapakamatay ay naobserbahan sa [[salmonella]] na naghahangad na malabanan ang kakumpetensiyang bakterya sa pamamagitan ng pagsisimula ng isang pagtugon sa [[immune system o sistema ng resistensiya]] laban sa mga ito.<ref>{{Cite journal|url=http://www.nytimes.com/2008/08/26/science/26obsalm.html?ref=science|title=In Salmonella Attack, Taking One for the Team|author=Chang, Kenneth|date=25 Agosto 2008|publisher=New York Times|postscript=<!--None-->}}</ref> Ang mga pagpapakamatay bilang pangdepensa ng mga manggagawa ay nakita rin sa langgam sa Brazil na ''Forelius pusillus'' kung saan ang isang grupo ng mga langgam ay iniwan ang seguridad ng pugad pagkatapos tinakpan ang pasukan mula sa labas bawa’t gabi.<ref>{{cite journal|title=Preemptive Defensive Self-Sacrifice by Ant Workers|url=http://www.cyf-kr.edu.pl/~rotofils/Tofilski_etal_2008.pdf|format=PDF|author=Tofilski,Adam; Couvillon, MJ;Evison, SEF; Helantera, H; Robinson, EJH; Ratnieks, FLW|year=2008|volume=172|pmid=18928332|issue=5|journal=The American Naturalist|doi=10.1086/591688|pages=E239–E243}}</ref> Ang mga [[Pea aphid]], kapag nanganganib sa isang [[ladybug]], ay maaaring pasabugin ang kanilang sarili, na naghihiwalay sa isa’t-isa at pinoprotekhan ang kanilang mga kauri at kung minsan pa ay pinapatay ang ladybug.<ref>{{Cite journal|url=http://news.discovery.com/animals/animal-suicide-behavior.html|title=Animal Suicide Sheds Light on Human Behavior|author=Larry O'Hanlon|date=Mar 10, 2010|publisher=Discovery News|postscript=<!--None-->|access-date=Enero 31, 2014|archive-date=Hulyo 25, 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100725200146/http://news.discovery.com/animals/animal-suicide-behavior.html|url-status=dead}}</ref> Ang ilang uri ng mga [[anay]] ay may mga sundalo na sumasabog, na tumatakip sa kanilang mga kaaway ng malagkit na goo.<ref>{{Cite journal|url=http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2005/10_october/20/life_horrors.shtml|title=Life In The Undergrowth|publisher=BBC|postscript=<!--None-->|author1=<Please add first missing authors to populate metadata.>}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Suicidal defensive behaviour by frontal gland dehiscence in Globitermes sulphureus Haviland soldiers (Isoptera)|first4=A.|last4=Peppuy|first3=V.|last3=Van Tuyen|volume=44|first2=A.|issue=3|journal=Insectes Sociaux|date=August, 1997|last2=Robert|page=289|doi=10.1007/s000400050049|url=http://www.springerlink.com/content/m727aywa4mdf04ln/|publisher=Birkhäuser Basel|author=Bordereau, C|postscript=<!--None-->|access-date=2014-01-31|archive-date=2020-04-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200418174725/http://www.springerlink.com/content/m727aywa4mdf04ln/|url-status=dead}}</ref> Nagkaroon ng mga ulat batay sa mga naobserbahan sa mga aso, kabayo at dolphin na nagpapakamatay, nguni’t may napakaliit na katibayan para maging batayan.<ref>{{Cite journal|title=Do Animals Commit Suicide? A Scientific Debate|date=Mar. 19, 2010|author=Nobel, Justin|publisher=Time|url=http://www.time.com/time/health/article/0,8599,1973486,00.html|postscript=<!--None-->|access-date=2014-01-31|archive-date=2013-08-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20130817103106/http://www.time.com/time/health/article/0,8599,1973486,00.html|url-status=dead}}</ref> Nagkaroon lamang ng napakaliit na siyentipikong pag-aaral hinggil sa pagpapakamatay ng hayop.<ref>{{Cite journal|doi=10.1111/j.1749-6632.1997.tb52352.x|title=Suicide Research|first2=J. John|last2=Mann|url=http://www3.interscience.wiley.com/journal/120752899/abstract|author=Stoff, David|journal=Annals of the New York Academy of Sciences|publisher=Annals of the New York Academy of Sciences|volume=836|issue=Neurobiology of Suicide, The : From the Bench to the Clinic|year=1997|pages=1–11|postscript=<!--None-->|bibcode=1997NYASA.836....1S|access-date=2014-01-31|archive-date=2020-04-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200418174725/http://www3.interscience.wiley.com/journal/120752899/abstract|url-status=dead}}</ref> ==Mga Kilalang Kaso== Ang isang halimbawa ng sabay-sabay na pagpapakamatay o mass suicide ay ang 1978 na "[[Jonestown]]" [[pagpapakamatay ng kulto]], kung saan ang 918 miyembro ng [[Peoples Temple]], isang Amerikanong [[kulto]] na pinamunuan ni [[Jim Jones]], ang nagwakas ng kanilang buhay sa pamamagitan ng pag-inom ng ubas na [[Flavor Aid]] na may halong [[Potassium cyanide|cyanide]].<ref>Hall 1987, p.282</ref><ref name="tape">[http://jonestown.sdsu.edu/AboutJonestown/Tapes/Tapes/DeathTape/death.html "Jonestown Audiotape Primary Project."]''Alternative Considerations of Jonestown and Peoples Temple''. San Diego State University. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130518030445/http://jonestown.sdsu.edu/AboutJonestown/Tapes/Tapes/DeathTape/death.html |date=2013-05-18 }}</ref><ref>"1978:[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/november/18/newsid_2540000/2540209.stmMassSuicide Leaves 900 Dead]{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}". Retrieved 9 November 2011.</ref> Ang mahigit sa 10,000 mga Hapong sibilyan ang nagpakamatay sa mga huling araw ng [[Digmaan ng Saipan]] noong 1944, ang ilan ay tumalon sa "Suicide Cliff" at "Banzai Cliff".<ref>John Toland, ''The Rising Sun: The Decline and Fall of the Japanese Empire 1936–1945'', Random House, 1970, p. 519</ref> Ang [[1981 Irish hunger strike|1981 protesta sa pamamagitan ng hindi pagkain]], na pinamunuan ni [[Bobby Sands]], ay nagbunga ng 10 namatay. Ang sanhi ng kamatayan ay naitala ng [[coroner]] bilang “gutom na kusang ginawa,” sa halip na pagpapakamatay; ito ay binago para lamang maging "gutom" sa mga katibayan ng pagkamatay pagkatapos ng protesta mula sa mga pamilya ng mga namatay na nagprotesta.<ref name=Philosophy59OKeeffe>[http://www.jstor.org/pss/3750951 Suicide and Self-Starvation], Terence M. O'Keeffe, [[Philosophy (journal)|''Philosophy'']], Vol. 59, No. 229 (Jul., 1984), pp. 349–363</ref> Si [[Erwin Rommel]] sa panahon ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay natuklasang may nalalaman sa simula pa lamang ng [[20 July plot|Hulyo 20 Plot]] sa buhay ni Hitler at pinagbantaan ng [[public trial o paghatol ng publiko]], paghatol ng kamatayan at mga marahas na paghihiganti sa kanyang pamilya maliban na lamang kung kikitlin niya ang sarili niyang buhay.<ref>{{cite book |last=Watson |first=Bruce|title=Exit Rommel: The Tunisian Campaign, 1942–43 |publisher=Stackpole Books |year=2007|page=170|isbn=978-0-8117-3381-6}}</ref> [[Talaksan:Akashi Gidayu writing his death poem before committing Seppuku.jpg|thumb|right|Si Heneral [[Akashi Gidayu]] habang naghahanda sa pagsasagawa ng ''[[seppuku]]'' makaraang matalo sa isang digmaang para sa kapakanan ng kaniyang panginoon noong 1552. Isang uri ng pagpapatiwakal sa Sinaunang Hapon ang ''seppuku''. Sa dibuho, katatapos pa lamang isilat ng heneral ang kaniyang tulang pangkamatayan, na makikita sa gawing mataasa na kanan.]] Ang '''pagpapatiwakal''' o '''pagpapakamatay''' ay ang intensiyonal na pagkitil ng isang tao sa kanyang sariling buhay. Ang pagpapatiwakal ay maaaring dulot ng maraming bagay gaya ng [[depresyon]], kahihiyan, pagdurusa, kahirapan sa buhay, o mga di kanais nais na sitwasyon sa buhay ng isang tao. Halos isang milyon kada taon ang namamatay sa pagpapatiwakal na isa sa pangunahing dahilan ng kamatayan ng tao sa buong mundo. Halos 10 hanggang 20 milyon naman ang nagtatangkang magpakamatay kada taon. == Bilang == === Pambansa === Talaan ng mga bansang may pinakamataas na insidente ng pagpapatiwakal: {| class="prettytable sortable" align="center" style="margin-left:1em; margin-right: 0px;" |+ '''Pagpapatiwakal bawat 100,000 tao kada taon'''<ref>[http://www.who.int/mental_health/prevention/suicide/country_reports/en/index.html Country reports and charts available], [[World Health Organization]], accessed on 16 Marso 2008.</ref> |- bgcolor="#ececec" !Ranggo!!Bansa!!Lalake!!Babae!!Kabuuan!!Taon |- | 1 || align="left" | {{flag|Lithuania}} || 70.1 || 14.0 || 40.2 || 2004 |- | 2 || align="left" | {{flag|Belarus}} || 63.3 || 10.3 || 35.1 || 2003 |- | 3 || align="left" | {{flag|Russia}} || 61.6 || 10.7 || 34.3 || 2004 |- | 4 || align="left" | {{flag|Kazakhstan}} || 51.0 || 8.9 || 29.2 || 2003 |- | 5 || align="left" | {{flag|Hungary}} || 44.9 || 12.0 || 27.7 || 2003 |- | 6 || align="left" | {{flag|Guyana}} || 42.5 || 12.1 || 27.2 || 2003 |- | 7 || align="left" | {{flag|South Korea}}<ref>[http://english.ohmynews.com/articleview/article_view.asp?at_code=390145 Suicide in South Korea Case of Too Little, Too Late] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080830054115/http://english.ohmynews.com/articleview/article_view.asp?at_code=390145 |date=2008-08-30 }}, OhmyNews KOREA</ref><ref>[http://english.hani.co.kr/arti/english_edition/e_national/158160.html S. Korea has top suicide rate among OECD countries], Seoul, 18 Setyembre 2006 Yonhap News</ref>|| N/A || N/A || 26.1 || 2005 |- | 8 || align="left" | {{flag|Slovenia}} || 37.9 || 13.9 || 25.6 || 2004 |- | 9 || align="left" | {{flag|Latvia}} || 42.9 || 8.5 || 24.3 || 2004 |- | 10 || align="left" | {{flag|Japan}} || 35.6 || 12.8 || 24.0 || 2004 |} == Mga klasipikasyon ng pagpapatiwakal == *[[Eutanasya]]: Ito ang pagpapatiwakal ng isang indibidwal na nagnanais ng wakasan ang sariling buhay sa tulong ng ibang tao. Ito ay maaaring makatulong sa isang indibidwal na wala ng pisikal na kapasidad na isagawa ang pagpapakamatay dahil sa matinding karamdaman. Ang karaniwang tumutulong sa pagsasagawa ng isang euthanasia ay isang miyembro ng pamilya o doktor (kung ito ay legal sa isang bansa). Ang euthanasia ay isang moral at pampolitikang isyu sa maraming bansa, tulad ng kinasangkutang iskandalo ng doktor na si Dr. Jack Kevorkian, isang doktor na tagapagtaguyod ng karapatan ng mga taong nagnanais magpakamatay sa pamamagitan ng euthanasia. Dahil sa pagsasagawa ni Dr. Kevorkian ng euthanasia sa ilang pasyente, siya ay nahatulang mabilanggo sa kulungan. Ang ilang bansa na may batas na pumapayag sa euthanasia ang [[Switzerland]] kung saan ang klinikang ''Dignitas'' sa bansang ito ang dinadayo ng mga indibidwal mula sa ibang bansa na nagnanais magpakamatay sa pamamagitan ng euthanasia. *Murder suicide: Isang pagpatay-pagpapatiwakal kung saan ang isang indibidwal ay pumatay ng isa o higit pang mga tao bago patayin ang kanyang sarili. Ang ilang akto na kabilang sa murder-suicide ang: **Pagpapakamatay ng mga suicide bomber: Ito ang papagpapatiwakal kung saan ang isang indibidwal ay isinakripisyo ang kanyang buhay alang alang sa isang ideolohiya kabilang na ang relihiyon o politika. Ito ay maaring bunsod ng paghihiganti o pagpoprototesta sa mga kalaban ng ideolohikal na ito. **Pagpatay ng mga miembro ng sariling pamilya. Ito ang pagpapatiwakal na ang layunin ay pigilan ang sakit at paghihirap na haharapin ng mga miyembro ng pamilya, tulad ng asawa at mga anak na nakasalaylay lamang sa taong nagpatiwakal. Ang problemang pinansiyal ang karaniwang motibasyon ng mga magulang na pumatay ng kanilang sariling mga anak bago nagpatiwakal. Kabilang din dito ang pagpatay ng isang asawa sa sariling mga anak bilang paghihiganti sa naiwang asawa dulot ng diborsiyo o pangangaliwa ng isang asawa. **Krimen ng pag-ibig: Isang pagpapatiwakal na ginawa ng isang indibidwal matapos patayin ang kanyang kasintahan o asawa bunsod ng biglaang simbuyo ng pagseselos, galit o dalamhati sa taong ito. **Pambabaril sa paaralan: Ito ang pagpapatiwakal ng isa o maraming estudyante pagkatapos isagawa ang pamamaril sa loob ng paaralan. Ito ay karaniwang resulta ng "bullying" (pang aabuso o panliligalig) sa mga estudyante ng iba pang estudyante at ang hindi pagaksiyon ng paaralan dito na naging dahilan upang ang mga estudyanteng ito ay mapoot sa kanyang paaralan at sa mga estudyante nito. Ilang halimbawa nito ang [[Columbine highschool massacre]] noong 1999 at pambabaril-pagpapatiwakal ng estudyanteng si [[Seung-Hui Cho]] sa Virginia Tech noong 2007. **Kasunduang Pagpatiwakal (suicide pact): Isang kasunduan sa pagitan ng dalawa o higit na indibidwal na isagawa ang pagpakamatay ng sama sama sa isang lugar, o hiwalay na lugar ngunit parehong oras. Ang gawaing ito ay karaniwang nangyayari sa Hapon at [[Korea]] kung saan ang mga indibidwal ay naghahanap sa internet o forum ng ilang indibidwal na nagnanais din magpakamatay. Ang karaniwang paraan ng suicide pact ay ang pagpapakamatay ng mga nagkasundong indibidwal sa pamamagitan ng paglanghap ng nakakalasong gas gaya ng Carbon Monoxide o Hydrogen Sulfide sa isang saradong sasakyan o kwarto. *Mass suicide o Pagpapatiwakal sa isang kulto: ito ay pagpapatiwakal kung saan ang isang malaking bilang ng mga tao ay sabay sabay na nagpakamatay dahil sa parehong paniniwalang ideolohikal kabilang na ang relihiyon at politika. Ang isa sa natalang pinakamalaking mass suicide sa kasaysayan ang ginawang pagpapakamatay ng 909 miembro ng kulto ng mangangaral na si [[Jim Jones]] sa Jonestown, [[Guyana]] noong 18 Nobyembre 1978. *Pagpapatiwakal upang takasan ang isang parusa: Ito ang pagpapatiwakal na karaniwang ginagawa ng mga kriminal sanhi ng pagsisisi sa kanilang nagawa o takasan ang pagkakulong sa bilangguan ng mahabang panahon. == Mga Dahilan == Ang ilan sa mga dahilan ng pagpapatiwakal ng isang tao: *[[Sakit sa pag-iisip]]: Ito ay madalas na matatagpuan o umiiral sa 87% hanggang 98% ng mga taong nagpatiwakal. Kabilang sa mga sakit sa pagiisip na makikita sa mga nagpatiwakal ang [[bipolar disorder]] na makikita sa 30% ng mga taong nagpatiwakal, pag-abuso ng mga ilegal na droga sa 18%, [[schizophrenia]] sa 14%, at sa may [[diperensiya ng personalidad]] sa 13% ng mga nagpapatiwakal. Ang panganib sa pagsasagawa ng pagpapatiwakal ng mga taong may karamdamang [[depresyon]] ay humigit-kumulang 15 porsiyento. Ang mga droga at gawain na maaring magsanhi sa isang indibidwal na magpatiwakal ang pagggamit ng drogang [[cocaine]], [[benzodiazepine]], alak, [[methamphetamine]], [[heroin]], paninigarilyo, at pagsusugal. *[[Genetiks]]: Ayon sa pananaliksik, ang mga indibidwal na may magulang o kamag-anak na nagpatiwakal ay nangaganib na magsagawa rin ng pagpapatiwakal. Kung ang magulang ay may sakit sa pag-iisip na maaaring naging sanhi ng pagpapatiwakal nito, ito ay maaaring mamana ng isang anak. *Pagdurusa: Ang pagkakaroon ng sakit na walang lunas tulad ng [[kanser]] at ang kaakibat na pisikal, emosyonal (gaya ng kahihiyan sa kaso ng mga may [[HIV]]), at pinansiyal na pagdudursang idudulot nito ang nagtutulak sa ibang tao na magpatiwakal na lamang. Kabilang din sa pagdurusa ang kahirapan sa buhay, pagkakalubog sa utang at iba pa. *Problema sa paaralan gaya ng pagbagsak sa pagsusulit *Problema sa pag-ibig: Ang hindi kayang pagtanggap sa pakikipaghiwalay ng isang kasintahan o asawa, kawalang interes ng isang minamahal sa taong nagmamahal sa kanya o pagtanggi ng isang indibidwal na maging kasintahan ng isa pang indibidwal ang nagtutulak sa iba na magpatiwakal na lamang. *Diskriminasyon: Ang diskriminasyon na nararanasan ng isang indibidwal batay sa kanyang [[etnisidad]], [[kasarian]], [[Homosekswalidad|orientasyong sekswal]], estado sa buhay ay maaaring magdulot sa mga ito ng kawalan ng kompiyansa (confidence) sa sarili, [[depresyon]] at kawalan ng pag-asa. *Pang aabuso: Ang pang aabuso ay maaring tumukoy sa karahasan, emosyonal, o sekswal na pang aabuso sa isang indibidwal katulad ng mga asawa at mga bata. Ang mga inaabusong indibidwal ay maaaring makaramdam ng kawalan ng kompiyansa sa sarili at [[depresyon]]. == Paraan == Ilan sa karaniwang paraan ng pagpapatiwakal ay: *Pagbaril sa sarili: Ito ang pagpapatiwakal gamit ang isang baril na itinutok sa sentido (temple) o puso ng isang tao. Ito ang karaniwang paraan ng pagpapatiwakal sa Estados Unidos. Ang hindi matagumpay na pagbaril sa sarili ay maaaring maging resulta ng pagkawasak ng mukha, pagkalumpo, coma o paralisis na sanhi ng pagkawala ng ilang bahagi ng utak. [[Talaksan:Giotto - Scrovegni - -47- - Desperation.jpg|upright|200px|thumb|Pagpapatiwakal sa pamamagitan ng pagbibigti]] *Pagbibigti: Ito ang pinakakaraniwang paraan ng pagpapatiwakal dahil sa madaling aksesibilidad ng mga bagay na ginagamit sa pagbibigti gaya ng nylon cord, sinturon, damit at iba pa. Ang mga bagay na ito ay ikinakabit sa leeg upang pigilan ang pagdaloy ng dugo sa utak ng isang tao. Ito ay nagreresulta ng cerebral hypoxia o kawalan ng oxygen sa utak ng tao. Ang kawalan ng malay (unconsciouness) ay maaaring maganap sa loob ng labinlamang segundo o mas matagal pa. Ang kamatayan ay magaganap sa loob ng 15 minuto o mas matagal pa. Ito ang isa sa pinakamatagumpay na paraan ng pagpapatiwakal at halos 70% ng nagbibigti ay nagtatagumpay na makamit ang kamatayan. *Pagtalon mula sa matataas na gusali: Ang paraang ito ang karaniwang paraan ng pagpapatiwakal na ginagawa sa Hongkong. Ang Centre for Suicide Research and Prevention ng Universid ng Hong Kong ay naniniwala na ito ay sanhi ng madaling paghahanap ng mga nagnanais magpakamatay ng mga matataas na gusali na pagtatalunan. Ang hindi matagumpay na pagpapakamatay sa paraang ito ay maaaring magsanhi ng permanenteng pagkalumpo ng isang tao. *Paglalaslas ng pulso o leeg: Isang paraan na ang layunin ay mamatay sa pamamagitan ng pagkaubos ng dugo. Ito ay karaniwang hindi matagumpay na paraan ng pagpapakamatay at ang layunin ng mga gumagawa nito ay marahil isa lamang pagsigaw ng paghingi ng tulong sa kanilang mga problema sa buhay. *Pagpapakalunod: Isang paraan na nagreresulta sa cerebral hypoxia o kawalan ng oxygen sa utak ng tao. *Paglanghap ng nakakalasong gas: Ito ang karaniwang paraan ng pagpapatiwakal sa Hapon ng ilang indibidwal na nagkasundong sabay sabay na magpakamatay. Ang pagpapapatiwakal ay ginagawa sa loob ng isang selyadong sasakyan gamit ang isang hibachi (banga o lutuan na nilalagyan ng uling). Ang bagong paraan ng pagpapatiwakal sa Hapon na pinapaniwalaang mas epektibo at mas mabilis kesa sa carbon monoxide ang hydrogen sulfide sa pamamagitan ng paghahalo ng detergent (panlabang kemikal) at sulfur (bath salts). *Pag inom ng lason: Ang bilis ng pagkamit ng kamatayan sa paraang ito ay depende sa kemikal na ginamit ng isang indibidwal. Sa Pilipinas, ang karaniwang kemikal na iniinom ng mga nagpapakamatay ay "silver cleaner".<ref>{{Cite web |title=Rise in suicides involving silver cleaners alarms cops |url=http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/metro/view/20091104-234249/Rise-in-suicides-involving-silver-cleaners-alarms-cops |access-date=2011-09-22 |archive-date=2013-07-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130731082259/http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/metro/view/20091104-234249/Rise-in-suicides-involving-silver-cleaners-alarms-cops |url-status=dead }}</ref> *Pagpapasagasa sa tren: Ito ang paraan ng pagpapakamatay kung saan ang isang indibidwal ay humihiga sa riles ng papadating na tren o pagpapabangga sa tumatakbong tren. Ang hindi matagumpay na pagpapakamatay sa paraang ito ay maaaring magresulta ng permanenteng pagkalumpo sa isang tao. *Drug overdose: Ito ang paraan ng pagpapakamatay sa pamamagitan ng paginom ng droga sa sobrang bilang na nagreresulta sa pagkalason ng katawan. == Liham ng nagpatiwakal == Ang liham ng nagpatiwakal (suicide note) ay mensahe na iniwan ng isang nagpatiwakal upang ipaalam ang dahilan ng kanyang pagpapakamatay o ang mga kahilingan sa mga mga naiwang kamag-anak o kakilala. Tinatayang may 12–20% o isa sa bawat anim ng mga pagpapatiwakal ay nag-iiwan ng liham.. == Legalidad ng pagpapatiwakal == May iba't ibang batas ang mga bansa tungkol sa pagpapatiwakal. Sa estado ng Victoria sa Australia, ang isang nakaligtas sa pagpapakamatay ay maaaring kasuhan ng kasong pagpatay (manslaughter). Bukod sa Victoria, ang mga bansang Netherlands at Russia ay may batas na maaaring magkaso ng manslaugther sa isang indibidwal na nagpayo, nagsulsol o nagdulot sa iba na magpatiwakal. Sa India at Singapore, ang pagtatangkang magpakamatay ay isang krimen. Ang mga bansa o estado kung saan legal ang euthanasia ay kinabibilangan ng Oregon, Washington at Switzerland. == Mga pananaw == === Pilosopikal === ==== Mga pabor sa pagpapatiwakal ==== *[[Idealismo]]: Ayon sa historyan na si [[Herodotus]], "Kapag ang buhay ay naging mabigat, ang kamatayan ay nagiging hinahanap na kanlungan ng isang tao". Ito ay inayunan ng pilosopong si [[Arthur Schopenhauer]], "sabihin nila sa amin na ang pagpapakamatay ay isang pinakadakilang pagsasagawa ng kaduwagan...na ang pagpapatiwakal ay mali, gayung maliwanag na walang bagay sa mundo na higit sa kanyang pag-aari kundi ang kanyang buhay at pagkatao. Bukod dito, naniniwala rin si Schopenhauer na ang pagpapakamatay ay hindi isang bagay na imoral ngunit ito'y isang karapatan ng tao na kitilin ang kanyang sariling buhay. Sa isang paghahalintulad, kanyang inahalintulad ang pagtatapos ng sariling buhay ng isang tao sa paggising nito kung ito ay nakararanas ng isang bangungot. *[[Liberalismo]]: Ang Liberalismo ay naghahayag na ang buhay ng isang tao ay pag-aangkin lamang nila, at walang ibang tao ang may karapatan na ipilit ang kanilang mga paniniwala sa ibang tao na ang buhay ng isang tao ay para ipamuhay ito. Sa halip, ang isang indibidwal na nasasangkot dito ang gagawa ng gayung desisyon at ito ay dapat respetuhin. Ayon sa pilosopo at sikayatrist na si Thomas Szasz, ang pagpapakamatay ang pinaka pundamental na karapatan ng lahat ng tao. Kung ang kalayaan ay ang pag-aari ng sariling buhay at katawan, ang pagkitil ng sariling buhay ang pinakapundamental sa lahat ng bagay. Kung ikaw ay pinupuwersang mabuhay ng ibang tao, kung gayun, hindi ikaw ang nabubuhay at hindi mo ito pag-aari kundi pag-aari ng iba. *[[Stoisismo]]: Bagama't ayon kay George Lyman Kittredge ang mga "stoiko ay naniniwalang ang pagpapatiwakal ay kaduwagan at mali", ang mga pinakakilalang stoiko gaya ni Seneca Ang Nakababata, Epictetus, at Marcus Aurelius — ay naniniwala na ang pagpapakamatay ng isang indibidwal ay palaging isang opsiyon at sa maraming pagkakataon ay mas kagalang galang pa kesa sa buhay na puno ng kasawian. *[[Confucianismo]]: Ihinahayag ng Confucianismo na ang pagkabigong sundin ang mahahalagang prinsipyo ay mas masahol pa kaysa kamatayan, kaya ang pagpapakamatay ay maaaring payagan at ito ay kapuri-puri kung ito ay ginawa para sa kapakanan ng mga prinsipyong ito. Ang pagdidiin ng Confucianismo sa katapatan, pagsasakripisyo ng sarili, at karangalan ay parang naghihimok sa isang altruistikong (alang alang sa kapakanan ng iba) papagpakamatay. *[[Libertarianismo]]: Para sa mga libertariano, ang karapatan ng pag-aari ng sarili ay nagbibigay karapatan sa isang tao na wasakin ang kanyang katawan kung kanyang nanaisin. Ang platapormang pampolitika ng U.S. Libertarian Party's noong 1996 ay nagtataguyod na "ipawalang bisa ang lahat ng batas na naghahadlang sa karapatan ng isang indibidwal na kitilin ang sariling buhay at ito ay panghihimasok sa pangunahing karapatan ng isang indibidwal na kitilin ang kanyang sariling buhay." ==== Mga pagtutol sa pagpapatiwakal ==== *[[Plato]]: Ayon sa pilosopong Griego na si [[Plato]], ang pagpapatiwakal ay hindi mali kapag ang pagpapatiwakal ng isang tao ay isang utos ng estado, dulot ng matinding kasawian, nagdurusa ng matinding kahihiyan. Gayunpaman, naniniwala si Plato na ang pagpapatiwakal ay dapat parusahan kung ito ay sanhi ng "kawalan ng pagtitiyaga at kaduwagan". *[[Albert Camus]]: Ang Pranses-Alheryanong absurdistang pilosopo na si Albert Camus ay nakita ang layunin ng [[absurdismo]] sa pangangatwiran kung ang pagpapakamatay ay kinakailangan sa isang mundo na walang Diyos. Para kay Camus, ang pagpapakamatay ay ang pagtanggi ng kalayaan. Ayon kay Camus, ang pagtakas sa kahangalan ng realidad tungo sa relihiyon, mga ilusyon o kamatayan ay hindi ang paraan ng pagtakas dito. Sa halip na takasan ang kahangangalan ng kawalang kahulugan ng buhay, ayon kay Camus, ito ay dapat yakapin ng buong puso. *[[Immanuel Kant]]: Ang pagtutol ng pilosopong si Immanuel Kant sa pagpapakamatay ay mababasa sa kanyang aklat na ''Fundamental Principles of The Metaphysic of Morals'' (Pangunahing Prinsipyo ng metapisiko ng mga moral). Ayon kay Kant, "Siya na nag-iisip magpakamatay ay dapat itanong sa kanyang sarili kung ang kanyang gagawing aksiyon ay alinsunod sa ideya ng sangkatauhan bilang layunin nito. Ang teoryang ito ni Kant ay tumitingin lamang sa pagsasagawa nito at hindi sa kalalabasan at resulta. Para kay Kant, ang isang tao ay nararapat, alinsunod sa etiko na suriin kung ang isang tao ay handang lahatin ang gawaing ito: na ang ang lahat ng tao ay dapat gawin ito. Ikinatwiran ni Kant na ang pagpili ng isang tao na kitilin ang sariling buhay ay nagpapataw sa isang tao na ituring ang kanyang sarili na layunin nito, na itinatakwil ni Kant. Ayon kay Kant, ang tao ay hindi lang dapat maging instrumento ngunit ang lahat ng aksiyon nito ay palaging ituring na layunin nito. Sa gayun hindi etikal na kitilin ng tao ang kanyang buhay para lamang bigyan kasiyahan ang kanyang sarili. *[[Liberalismong Klasiko]]: Ikinatwiran ni John Stuart Mill na dahil ang "sine qua non ng kalayaan" ang kapangyarihan ng isang indibidwal na gumawa ng mga desisyon, ang anumang desisyon na magpipigil sa isang tao na gumawa ng marami pang desisyon ay dapat pigilan. *[[Kontratang Panlipunan]]: Ang kontratang soyal ayon kay Jean-Jacques Rousseau, ay kung saan ang bawat tao ay may karapatang ipanganib ang kanyang buhay upang panatilihin ito. Ayon kay Hobbes at Locke, ang natural na batas ay nagbabawal sa bawat tao na "gawin ang isang bagay na ikawawasak ng kanyang sariling buhay o alisin ang isang bagay na magpapanatili nito". === Relihiyon === ==== Tutol ==== Kabilang ang Hudaismo, Budhismo, Kristiyanismo, Islam sa mga relihiyon na tumuturing sa pagpapatiwakal bilang isang kasalanan. Ayon sa doktrina ng Katolisismo, ang pagpapatiwakal ay isang matinding kasalanan, ngunit sa katekismo ng katoliko numero 2283 ang nakasaad ay: "Hindi tayo dapat mawalan ng pag-asa sa kaligtasan ng mga taong kumitil ng kanilang sariling buhay. Sa pamamagitan ng mga paraan na siya lang ang nakakaalam, ang Diyos ay maaaring magbigay ng pagkakataon sa mga ito para sa pagsisisi. Ang simbahan ay nananalangin para sa mga taong kumitil ng kanilang sariling buhay." Ayon sa Obispong Katoliko ng Westminster sa Inglatera na si Bernard Longley: "Ang pagpapatiwakal ay matinding kasalanan ngunit ang isang indibidwal ay dapat mayroong malusog na pag-isip upang malaman na ang kanyang ginagawa ay kasalanan. Ang mga taong nagpapatiwakal ay karaniwang nababalutan ng kaguluhan sa pag-iisip at kawalang pag-asa na nawawalan ng kontrol sa kanilang pag-iisip. Ang Diyos ay hindi humahatol sa mga taong hindi alam ang kanilang ginagawa. Ang kanyang habag ay walang katapusan." <ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/health/mental_health/article6673319.ece Catholic Church shifts stance on suicides]</ref> ==== Pabor ==== Ang [[Jainismo]] ay isang relihiyon na nagbibigay permisyon sa tao na magpakamatay ngunit may mga mahigpit na kondisyon. Ang mga Jain munis at nakakatanda ay kilala sa papapagutom sa kanilang sarili hanggang sa makamit ang kamatayan. Ang paraang ito ay tinatawag na Santhara. Ang ibang marahas na paraan ng pagpapatiwakal ay hindi pinapayagan. Ito ay marahil sa aral ng Jainismo ng "hindi paggamit ng karahasan". Ang ilang mga relihiyong kulto ay hindi lamang pinahihintulutan ang pagpapakamatay ngunit kanilang aktibo pang hinihikayat ang kanilang mga miyembro na magpatiwakal dahil sa paniniwalang ang pagapapatiwakal ay paraan ng pagtakas ng kaluluwa sa isang mas mabuting mundo. Ang mga kilalang halimbawa ng pagpapatiwakal sa kulto ang Peoples Temple, Solar Temple at Heaven's Gate. == Silipin din == *[[Buhay]] == Talasangguian == {{reflist}} <!-- Hinihikayat ko po ikaw na maglagay ng mga sanggunian. Kundi mo alam kung paano tanungin mo lamang ako: User:Felipe Aira --> [[Kategorya:Lipunan]] [[Kategorya:Pagpapatiwakal]] mvxwanp2xssf4xqj2j38dip14y46c3d 0 64696 1959405 1947247 2022-07-30T11:32:22Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{redirect|Sydney 2000|the Summer Paralympics|2000 Summer Paralympics|the video game|Sydney 2000 (video game)}} {{advert|article|date=April 2018}} {{Infobox Olympic games|2000|Summer|Olympics| | image = Sydney 2000 emblema.png | host_city = [[Sydney]], [[New South Wales]], Australia | motto = ''Share the spirit - dare to dream. The games of the new millennium.''<br>''Ibahagi ang diwa, mangahas na mangarap. Ang palaro ng bagong milenyo.'' | nations = 199 | athletes = 10,651 (6,582 men, 4,069 women)<ref name=athletes_number>{{cite web|title=The Olympic Summer Games Factsheet|url=http://www.olympic.org/Documents/Reference_documents_Factsheets/The_Olympic_Summer_Games.pdf|publisher=International Olympic Committee|accessdate=5 August 2012}}</ref> | events = 300 in 28 [[Olympic sports|sports]] (40 disciplines) | opening = 15 September | closing = 1 October | opened_by = [[Governor-General of Australia|Governor-General]] [[William Deane|Sir William Deane]]<ref name="Opening and Cauldron">{{cite press release |title=Factsheet - Opening Ceremony of the Games of the Olympiad|url=https://stillmed.olympic.org/Documents/Reference_documents_Factsheets/Opening_ceremony_of_the_Games_of_the_Olympiad.pdf|dead-url=no |publisher=International Olympic Committee|date=9 October 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160814215458/https://stillmed.olympic.org/Documents/Reference_documents_Factsheets/Opening_ceremony_of_the_Games_of_the_Olympiad.pdf |archive-date=14 August 2016|access-date=22 December 2018}}</ref> | cauldron = [[Cathy Freeman]]<ref name="Opening and Cauldron"/> | stadium = [[Stadium Australia]] | edition = XXVII | summer_prev = 1996 | summer_next = 2004 | winter_prev = 1998 | winter_next = 2002 | summer_prev_host = Atlanta | summer_next_host = Athens | winter_prev_host = Nagano | winter_next_host = Salt Lake City }} Ang '''Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000''', na opisyal na kilala bilang '''Mga Laro ng XXVII Olympiad''' at karaniwang kilala bilang '''Sydney 2000''' o ang '''Millennium Olympic Games / Mga Laro ng Bagong Milenyo''', ay isang pang-internasyonal na multi-sport event na ginanap sa pagitan ng 15 Setyembre at 1 Oktubre 2000 sa [[Sydney, Bagong Timog Wales]], Australia. Ito ang pangalawang beses na ginanap ang Summer Olympics sa Australia, at pati na rin ang [[Southern Hemisphere]], ang una ay nasa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 1956|Melbourne, Victoria, noong 1956]]. Nanguna sa Estados Unidos ang talahanayan ng medalya, na nanalo ng pinakamaraming ginto at pangkalahatang mga medalya. == Pagpili ng Host ng lungsod == {{main|Mga bid para sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000}} Ang Sydney ay nanalo ng karapatang mag-host ng Mga Laro noong ika-24 ng Setyembre 1993, matapos na mapili sa Beijing, Berlin, Istanbul at Manchester sa apat na pag-ikot ng pagboto, sa ika-101 na IOC Session sa Monte Carlo, Monaco. Ang lungsod ng Australia ng Melbourne ay nawala sa Atlanta para sa 1996 Summer Olympics apat na taon bago. <ref>{{Cite web |title=IOC Vote History |url=http://www.aldaver.com/votes.html |access-date=2020-06-20 |archive-date=2008-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080525070757/http://www.aldaver.com/votes.html |url-status=dead }}</ref> Nawalan ng bid ang Beijing na mag-host ng mga laro sa Sydney noong 1993, ngunit sa kalaunan ay iginawad ang 2008 Summer Olympics noong Hulyo 2001 matapos na mag-host ang Sydney sa nakaraang taon, at sa huli ay iginawad ang 2022 Winter Olympics dalawampu't dalawang taon mamaya sa 2015. Bagaman imposibleng malaman kung bakit bumoto ang mga miyembro ng International Olympic Committee para sa Sydney sa Beijing noong 1993, lumilitaw na isang mahalagang papel ang ginampanan ng kampanya ng Human Rights Watch na "itigil ang Beijing" dahil sa talaan ng karapatang pantao ng China. Marami sa Tsina ang nagalit sa kanilang nakita bilang panghihimasok sa Estados Unidos sa boto, at ang kinalabasan ay nag-ambag sa pagtaas ng sentimento laban sa Kanluranin sa Tsina at pag-igting sa relasyon ng Sino-Amerikano.<ref>{{Cite journal | doi=10.1177/0022009416667791|title = Harnessing Human Rights to the Olympic Games: Human Rights Watch and the 1993 'Stop Beijing' Campaign| journal=Journal of Contemporary History| volume=53| issue=2| pages=415–438|year = 2018|last1 = Keys|first1 = Barbara| url=http://minerva-access.unimelb.edu.au/bitstream/11343/217038/5/Keys%20Human%20Rights%20JCH%20author%20version.pdf|hdl = 11343/217038}}</ref> {| class="wikitable collapsible" |- ! colspan="6" | 2000 Summer Olympics bidding results<ref>[https://web.archive.org/web/20110124022022/http://www.gamesbids.com/eng/past.html GamesBids.com Past Olympic Host Cities List]</ref> |- ! City ! NOC Name | style="background:silver;"|'''Round 1''' | style="background:silver;"|'''Round 2''' | style="background:silver;"|'''Round 3''' | style="background:silver;"|'''Round 4''' |- |[[Sydney]] || {{flag|Australia}} || style="text-align:center;"|30 || style="text-align:center;"|30 || style="text-align:center;"|37 || style="text-align:center;"|'''45''' |- |[[Beijing]]||{{flag|China|}} || style="text-align:center;"|'''32''' || style="text-align:center;"|'''37'''|| style="text-align:center;"|'''40''' || style="text-align:center;"|43 |- |[[Manchester]] || {{flag|Great Britain}} || style="text-align:center;"|11 || style="text-align:center;"|13 || style="text-align:center;"|11 || style="text-align:center;"|— |- |[[Berlin]] || {{flag|Germany}} || style="text-align:center;"|9 || style="text-align:center;"|9 || style="text-align:center;"|— || style="text-align:center;"|— |- |[[Istanbul]] || {{flag|Turkey}} || style="text-align:center;"|7 || style="text-align:center;"|—|| style="text-align:center;"|— || style="text-align:center;"|— |} == Mga sagisag == [[Talaksan:Olly Syd Millie.GIF|thumb|205px|Sina Olly, Syd at Millie, ang mga Olimpikong maskot ng Sydney 2000]] === Logo === Ang logo ng anyaya ay naglalarawan ng imahe ng [[Bahay Opera ng Sydney]], habang ang opisyal na logo ay naglalarawan ng imahe ng isang mananakbo sa tinag at dinisenyo ng bantog na artista na si [[Ken Done]]. === Mga maskot === Ang mga opisyal na [[maskot]] na napili para sa Olimpikong Tag-init 2000 ay sina:<ref>{{cite web|url=http://en.beijing2008.com/31/87/article211928731.shtml|title=Ang Maikling Kasaysayan ng mga Olimpiko at Paralimpikong Maskoti|publisher=Bejing2008|date=2004-08-05|accessdate=2006-10-25|archive-date=2008-06-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20080621113930/http://en.beijing2008.com/31/87/article211928731.shtml|url-status=dead}}</ref> * '''Syd''' ang [[Platipus]] — pinangalanan para sa 'Sydney', ang punong-abalang lungsod ng Palaro * '''Millie''' ang [[Echidna|Ekidna]] — pinangalanan para sa 'Millennium' * '''Olly''' ang [[Kukabura]] — pinangalanan para sa 'Olympics' == Palaro == === Seremonya ng Pagbubukas === [[Talaksan:Sydney Olympics Opening Ceremony.jpg|250px|right|thumb|Ang Seremonya ng Pagbubukas ng Olimpikong Tag-init 2000 sa [[Istadyum AWstralya]], noong Ika-15 ng Setyembre, 2000.]] Nagsimula ang seremonya ng pagbubukas na may pasasalamat sa pamanang Awstralyanong pagpapastol ng ''langkayan'' (o "paglilipon"), kung saan ang mga ''tagapag-alaga ng mga hayop'' na nagtitipon nang sama-sama sa [[hayupan]] mula sa mga malawak na lugar ng mga kordero o ''himpilan'' ng mga baka mula sa [[liblib na pook ng Australia]], na sumasagisag ng lamin kasama ang mga tao mula sa mga panig ng daigdig. Ito ay ipinakilala ng bukod-tanging mangangabayo na si [[Steve Jefferys]], at kanyang naandukhang [[Awstralyanong Pintong-Kabayo]] na si ''Ammo''. Sa paghampas ng [[latigo]] ni Jeffrey, pumasok ang humigit sa 120 mangangabayo sa Istadyum, ang kanilang mga kabayo ay nagsagawa ng mga masaligutgot na hakbang, kabilang ang pagkakabuo ng limang [[Mga sagisag ng Olimpiko|Olimpikong Singsing]], sa isang tanging Olimpikong bersyon ng tikha na dating nilikha ni [[Bruce Rowland]] para sa pelikulang ''[[:en:The Man from Snowy River (1982 film)|The Man from Snowy River]]'' na ginawa noong 1982. Ang [[Advance Australia Fair|Pambansang Awit ng Australia]] (Sulong Marilag na Australia) ay inawit, ang unang panulaan ay sa [[:en:Human Nature (band)|Human Nature]] at ang pangalawa ay kay [[:en:Julie Anthony (Australian singer)|Julie Anthony]]. Tinuloy ang seremonya, pinapakita ang maraming asta ng lupa at mga tao nito:- ang likas na hilig ng pinakamahalagang nagtatahang-baybaying Awstralyano na may dagat na pinalibutan ng "Lupalop na Pulo". Ang pananahanan ng mga [[Katutubong Awstralyano|katutubo]] sa lupa, ang pagdating ng [[Unang Plota]], ang natuloy na imigrasyon mula sa mga maraming bansa at ang industriyang pangnayon kung saan nabuo ang ekonomiya ng bansa, kabilang ang pagpapakita na kumakatawan ng kalupitan ng pangnayong buhay batay sa larawang-pinta ni Gat [[Sidney Nolan]]. Dalawang katangi-tanging tagpo ay representasyon ng "Puso" ng bansa ng 200 [[Katutubong Awstralyano|Taal]] na babae mula sa [[Central Australia|Gitnang Awstralia]] na umindak ''"ang makapangyarihang kaluluwa ng Maykapal upang kalingain ang Palaro"'' at ang napakatindi at maingay na representasyon ng [[Pagtatayo|industriya ng pagtatayo]] ng mga tinedyer na sumasayaw ng tapik. Ang nagbukas ng palaro ay si [[Gobernador-Heneral ng Australia|Gobernador-Heneral]] [[William Deane|Gat William Deane]]. Nagtapos ang seremonya ng pagbubukas sa pag-iilaw ng [[Olimpikong Apoy]]. Dinala ng dating Awstralyanong kampoen ng Olimpiko na si [[Herb Elliott]] ang Olimpikong Apoy sa istadyum. Pagkatapos, sa pagdiriwang ng 100 taon ng paglalahok ng mga kababaihan sa Palarong Olimpiko, ang mga dating Awstralyanang kampeon ng Olimpiko: [[Betty Cuthbert]], [[Raelene Boyle]], [[Dawn Fraser]], [[Shirley Strickland]] (ngayo'y Shirley Strickland de la Hunty), [[Shane Gould]] at [[Debbie Flintoff-King]] ay dinala ang sulo sa loob ng istadyum, at ibinigay sa huli kay [[Cathy Freeman]], na nagsindi ng apoy sa kawang sa palibot ng bilog ng apoy. === Parada ng mga Bansa === Isang tala ng 199 na bansa na pumasok sa istadyum, ang nawawalang kasapi ng [[Pandaigdigang Lupon ng Olimpiko|IOC]] lamang ay ang [[Afghanistan|Apganistan]] (bininbin dahil sa pagbabawal ng rehimeng [[Taliban]] sa anumang uri ng mga [[palakasan]]). Naging isa sa mga tampok sa seremonya ay ang pinagkaisahang pagpasok ng mga manlaalro ng [[Hilagang Korea|Hilaga]] at [[Timog Korea]], na gumagamit ng tanging nakadisenyo ng [[Pangpinagkaisahang Watawat|pangpinagkaisahang watawat]]: isang puting watawat na may bughaw na mapa ng [[Koriyanong Tangway]]. Subali't ang dalawang kuponan ay nakipagpaligsahan nang hiwalay. Ang mga apat na manlalaro mula sa [[Silangang Timor]] ay nagmartsa sa parada ng mga bansa. Bagama't wala pang Pambansang Lupon ng Olimpiko ang bansa na magkakaroon nito nang balang-araw, pinayagan sila na makipagpaligsahan sa ilalim ng [[Mga sagisag ng Olimpiko#Watawat|Olimpikong Watawat]]. === Seremonya ng Pagtatapos === Nagsimula ang Seremonya ng Pagtatapos sa pag-awit ni Christine Anu ng pumupukaw na pagtatanghal ng kanyang sikat na awit. Nagtanghal siya kasama ang mga Taal na mananayaw sa itaas ng Entabladong Geodome sa gitna ng Istadyum, sa palibot na may maraming payong at kahong-ilaw ng mga bata na naglikha ng larawan ng Taal na panahong-pangarap. Ang Entabladong Geodome ay ginamit sa kabuuan ng sremonya, na ito ay isang sapad na entablado na inangat nang mekanikal hanggang makabuo ng hugis ng Geode. Ipinahayag ng Pangulo ng IOC na si [[Juan Antonio Samaranch]] sa Seremonya ng Pagtatapos, {{quote|"Ipinagmamalaki ko at masayang puriin na ipinalabas ninyo sa daigdig ang pinakamagandang Palarong Olimpiko sa anumang panahon."}} Ang mga kasunod na Palarong Olimpiko na ginanap sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2004|Atenas]] at [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2004|Beijing]] ay nailarawan ng kapalit ni Samaranch na si [[Jacques Rogge]], bilang "di-malimutang Palaro na may pangarap" at "lubos na pambihira." Ang [[Olimpikong Himno]] ay inawit ng soprano na si [[Yvonne Kenny]]. Ang seremonya ay nagpalabas ng mga nagtatanghal na artista tulad nina [[Jimmy Barnes]], [[INXS]], [[Midnight Oil]], [[Kylie Minogue]], [[Slim Dusty]], [[Christine Anu]], [[Nikki Webster]], [[John Paul Young]], [[Men at Work]], mang-aawit na nakabase sa Melbourne [[Vanessa Amorosi]], [[Tommy Emmanuel|Tommy Emmanuel CGP]], at dalawang mang-aawit ng popular na musikang [[Savage Garden]]. Ang Palaro ay pagkatapos inilipat sa makabagong lugar ng kapanganakan, [[Atenas]]. Natapos ang seremonya na may mga malalaking [[paputok]] na ipinalabas sa [[Daungang Jackson|Daungang Sydney]]. === Palakasan === {{col-begin}} {{Col-1-of-4}} *Aquatics **{{GamesSport|Diving|Events=8|Format=d}} **{{GamesSport|Swimming|Events=32|Format=d}} **{{GamesSport|Synchronized swimming|Events=2|Format=d}} **{{GamesSport|Water polo|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Archery|Events=4|Format=d}} *{{GamesSport|Athletics|Events=46|Format=d}} *{{GamesSport|Badminton|Events=5|Format=d}} *{{GamesSport|Baseball|Events=1|Format=d}} *{{GamesSport|Basketball|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Boxing|Events=12|Format=d}} {{Col-2-of-4}} *{{GamesSport|Canoeing|Format=d}} **Sprint <small>(12)</small> **Slalom <small>(4)</small> *{{GamesSport|Cycling|Format=d}} **Road <small>(4)</small> **Track <small>(12)</small> **Mountain biking <small>(2)</small> *{{GamesSport|Equestrian|Format=d}} **Dressage <small>(2)</small> **Eventing <small>(2)</small> **Show jumping <small>(2)</small> *{{GamesSport|Fencing|Events=10|Format=d}} {{Col-3-of-4}} *{{GamesSport|Field hockey|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Football|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Gymnastics|Format=d}} **Artistic <small>(14)</small> **Rhythmic <small>(2)</small> **Trampoline <small>(2)</small> *{{GamesSport|Handball|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Judo|Events=14|Format=d}} *{{GamesSport|Modern pentathlon|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Rowing|Events=14|Format=d}} *{{GamesSport|Sailing|Events=11|Format=d}} *{{GamesSport|Shooting|Events=17|Format=d}} {{Col-4-of-4}} *{{GamesSport|Softball|Events=1|Format=d}} *{{GamesSport|Table tennis|Events=4|Format=d}} *{{GamesSport|Taekwondo|Events=8|Format=d}} *{{GamesSport|Tennis|Events=4|Format=d}} *{{GamesSport|Triathlon|Events=2|Format=d}} *{{GamesSport|Volleyball|Format=d}} **Volleyball <small>(2)</small> **Beach volleyball <small>(2)</small> *{{GamesSport|Weightlifting|Events=15|Format=d}} *{{GamesSport|Wrestling|Format=d}} **Freestyle <small>(8)</small> **Greco-Roman <small>(8)</small> {{col-end}} [[Talaksan:2000 Summer Olympic games countries.svg|thumb|225px|Mga lumahok na bansa]] === Mga bansang lumahok === Ang mga 199 [[Pambansang Lupon ng Olimpiko]] (NOC) ay lumahok sa Palarong Sydney, humigit nang dalawa sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 1996]]. Sa karagdagan, may mga apat na [[Timor-Leste|taga-Timor]] na [[Mga Pangisahang Olimpikong Manlalaro sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000]]. Napasinaya sila sa Olimpiko ang mga bansang [[Eritriya sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000|Eritriya]], [[Mikronesya sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000|Mikronesya]] at [[Palaw sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000|Palaw]] sa taong ito. Ang [[Afghanistan|Apganistan]] ay ang kalahok na 1996 lamang na hindi lumahok noong 2000, na pinagbawalan dahil sa sukdulang tuntunin ng siphayo ng Taliban sa kababaihan at ang pagbabawal nito sa palakasan. {{col-begin}} {{col-3}} * {{flagIOC|ALB|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GER|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ALG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ASA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|AND|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ANT|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ANG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KSA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ARG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ARM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ARU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|AZE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|AUS|Tag-init 2000}} (punong-abala) * {{flagIOC|AUT|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NZL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BAH|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|VAN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BAN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BRN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BAR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CIV|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BLR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BEL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BIZ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|VEN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BEN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BER|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ISV|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|IVB|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|VIE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BIH|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BRA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BRU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BUL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BOL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SLE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BUR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BHU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BOT|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|BDI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|COK|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|DEN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|DMA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|DOM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|DJI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ECU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|EGY|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ESA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ERI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SVK|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SLO|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ESP|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|EST|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ETH|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GAB|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GAM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GHA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GUI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GBS|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GEQ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CAF|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GEO|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GRE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GRN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GUM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GUA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GUY|Tag-init 2000}} {{col-3}} * {{flagIOC|JAM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|JPN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|HAI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|HON|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|HKG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|JOR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|INA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|IND|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|IRI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|IRQ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|IRL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ISL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ISR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ITA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CPV|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CAM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CMR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CAN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KAZ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|QAT|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CAY|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KEN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KGZ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KIR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|COL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|COM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CGO|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|COD|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PRK|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KOR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CRC|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CRO|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CUB|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|KUW|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LAO|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LAT|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LIB|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LES|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LBR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LBA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LIE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LTU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LUX|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MKD|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MAD|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MAW|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MAS|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MDV|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MLI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MLT|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MTN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MRI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MEX|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|FSM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MDA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MON|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MGL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MAR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MOZ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|MYA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|UAE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|USA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|GBR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NAM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NRU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NEP|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NCA|Tag-init 2000}} {{col-3}} * {{flagIOC|NIG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NGR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NOR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|NED|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|AHO|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|OMA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PAK|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PLW|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PLE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PAN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PNG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PAR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PER|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|FIJ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PHI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|FIN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|POL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|POR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|FRA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|PUR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ROU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|RUS|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|RWA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ZAM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SAM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SMR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|VIN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SKN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|LCA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|STP|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SEN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SEY|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|ZIM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SIN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SRI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SYR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SOL|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SOM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SUD|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SUR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SWE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SWZ|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|SUI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TAN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TJK|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|THA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TPE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|RSA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TOG|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TGA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TRI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CZE|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CHA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CHI|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CHN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|CYP|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TUN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TUR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|TKM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|UGA|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|UKR|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|HUN|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|URU|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|UZB|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|YEM|Tag-init 2000}} * {{flagIOC|YUG|Tag-init 2000}} {{col-end}} * ''{{flagIOC|IOA|Tag-init 2000}}'' (kumakatawang [[Timor-Leste|Silangang Timor]]) == Talahanayan ng medalya == {{legend2|#ccf|Punong-abalang bansa (Australia)|border=solid 1px #AAAAAA}} <div align="center"> {| {{RankedMedalTableOlimpiko|class=wikitable sortable}} |- | 1 ||align=left| {{flagIOCteam|USA|Tag-init 2000}} || 36 || 24 || 31 || 91 |- | 2 ||align=left| {{flagIOCteam|RUS|Tag-init 2000}} || 32 || 28 || 28 || 88 |- | 3 ||align=left| {{flagIOCteam|CHN|Tag-init 2000}} || 28 || 16 || 15 || 59 |- bgcolor=ccccff | 4 ||align=left| {{flagIOCteam|AUS|Tag-init 2000}} || 16 || 25 || 17 || 58 |- | 5 ||align=left| {{flagIOCteam|GER|Tag-init 2000}} || 13 || 17 || 26 || 56 |- | 6 ||align=left| {{flagIOCteam|FRA|Tag-init 2000}} || 13 || 14 || 11 || 38 |- | 7 ||align=left| {{flagIOCteam|ITA|Tag-init 2000}} || 13 || 8 || 13 || 34 |- | 8 ||align=left| {{flagIOCteam|NED|Tag-init 2000}} || 12 || 9 || 4 || 25 |- | 9 ||align=left| {{flagIOCteam|CUB|Tag-init 2000}} || 11 || 11 || 7 || 29 |- | 10 ||align=left| {{flagIOCteam|GBR|Tag-init 2000}} || 11 || 10 || 7 || 28 |- | 11 ||align=left| {{flagIOCteam|ROU|Tag-init 2000}} || 11 || 6 || 9 || 26 |- | 12 ||align=left| {{flagIOCteam|KOR|Tag-init 2000}} || 8 || 10 || 10 || 28 |- | 13 ||align=left| {{flagIOCteam|HUN|Tag-init 2000}} || 8 || 6 || 3 || 17 |- | 14 ||align=left| {{flagIOCteam|POL|Tag-init 2000}} || 6 || 5 || 3 || 14 |- | 15 ||align=left| {{flagIOCteam|JPN|Tag-init 2000}} || 5 || 8 || 5 || 18 |- | 16 ||align=left| {{flagIOCteam|BUL|Tag-init 2000}} || 5 || 6 || 2 || 13 |- | 17 ||align=left| {{flagIOCteam|GRE|Tag-init 2000}} || 4 || 6 || 3 || 13 |- | 18 ||align=left| {{flagIOCteam|SWE|Tag-init 2000}} || 4 || 5 || 3 || 12 |- | 19 ||align=left| {{flagIOCteam|NOR|Tag-init 2000}} || 4 || 3 || 3 || 10 |- | 20 ||align=left| {{flagIOCteam|ETH|Tag-init 2000}} || 4 || 1 || 3 || 8 |- | 21 ||align=left| {{flagIOCteam|UKR|Tag-init 2000}} || 3 || 10 || 10 || 23 |- | 22 ||align=left| {{flagIOCteam|KAZ|Tag-init 2000}} || 3 || 4 || 0 || 7 |- | 23 ||align=left| {{flagIOCteam|BLR|Tag-init 2000}} || 3 || 3 || 11 || 17 |- | 24 ||align=left| {{flagIOCteam|CAN|Tag-init 2000}} || 3 || 3 || 8 || 14 |- | 25 ||align=left| {{flagIOCteam|ESP|Tag-init 2000}} || 3 || 3 || 5 || 11 |- | 26 ||align=left| {{flagIOCteam|TUR|Tag-init 2000}} || 3 || 0 || 2 || 5 |- | 27 ||align=left| {{flagIOCteam|IRI|Tag-init 2000}} || 3 || 0 || 1 || 4 |- | 28 ||align=left| {{flagIOCteam|CZE|Tag-init 2000}} || 2 || 3 || 3 || 8 |- | 29 ||align=left| {{flagIOCteam|KEN|Tag-init 2000}} || 2 || 3 || 2 || 7 |- | 30 ||align=left| {{flagIOCteam|DEN|Tag-init 2000}} || 2 || 3 || 1 || 6 |- | 31 ||align=left| {{flagIOCteam|FIN|Tag-init 2000}} || 2 || 1 || 1 || 4 |- | 32 ||align=left| {{flagIOCteam|AUT|Tag-init 2000}} || 2 || 1 || 0 || 3 |- | 33 ||align=left| {{flagIOCteam|LTU|Tag-init 2000}} || 2 || 0 || 3 || 5 |- | 34 ||align=left| {{flagIOCteam|AZE|Tag-init 2000}} || 2 || 0 || 1 || 3 |- | 35 ||align=left| {{flagIOCteam|SLO|Tag-init 2000}} || 2 || 0 || 0 || 2 |- | 36 ||align=left| {{flagIOCteam|SUI|Tag-init 2000}} || 1 || 6 || 2 || 9 |- | 37 ||align=left| {{flagIOCteam|INA|Tag-init 2000}} || 1 || 3 || 2 || 6 |- | 38 ||align=left| {{flagIOCteam|SVK|Tag-init 2000}} || 1 || 3 || 1 || 5 |- | 39 ||align=left| {{flagIOCteam|MEX|Tag-init 2000}} || 1 || 2 || 3 || 6 |- | 40 ||align=left| {{flagIOCteam|ALG|Tag-init 2000}} || 1 || 1 || 3 || 5 |- | 41 ||align=left| {{flagIOCteam|UZB|Tag-init 2000}} || 1 || 1 || 2 || 4 |- | 42 ||align=left| {{flagIOCteam|LAT|Tag-init 2000}} || 1 || 1 || 1 || 3 |- | 42 ||align=left| {{flagIOCteam|YUG|Tag-init 2000}} || 1 || 1 || 1 || 3 |- | 44 ||align=left| {{flagIOCteam|BAH|Tag-init 2000}} || 1 || 1 || 0 || 2 |- | 45 ||align=left| {{flagIOCteam|NZL|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 3 || 4 |- | 46 ||align=left| {{flagIOCteam|EST|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 2 || 3 |- | 46 ||align=left| {{flagIOCteam|THA|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 2 || 3 |- | 48 ||align=left| {{flagIOCteam|CRO|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 1 || 2 |- | 49 ||align=left| {{flagIOCteam|CMR|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 0 || 1 |- | 49 ||align=left| {{flagIOCteam|COL|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 0 || 1 |- | 49 ||align=left| {{flagIOCteam|MOZ|Tag-init 2000}} || 1 || 0 || 0 || 1 |- | 52 ||align=left| {{flagIOCteam|BRA|Tag-init 2000}} || 0 || 6 || 6 || 12 |- | 53 ||align=left| {{flagIOCteam|JAM|Tag-init 2000}} || 0 || 4 || 3 || 7 |- | 54 ||align=left| {{flagIOCteam|NGR|Tag-init 2000}} || 0 || 3 || 0 || 3 |- | 55 ||align=left| {{flagIOCteam|BEL|Tag-init 2000}} || 0 || 2 || 3 || 5 |- | 55 ||align=left| {{flagIOCteam|RSA|Tag-init 2000}} || 0 || 2 || 3 || 5 |- | 57 ||align=left| {{flagIOCteam|ARG|Tag-init 2000}} || 0 || 2 || 2 || 4 |- | 58 ||align=left| {{flagIOCteam|TPE|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 4 || 5 |- | 58 ||align=left| {{flagIOCteam|MAR|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 4 || 5 |- | 60 ||align=left| {{flagIOCteam|PRK|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 3 || 4 |- | 61 ||align=left| {{flagIOCteam|MDA|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 1 || 2 |- | 61 ||align=left| {{flagIOCteam|KSA|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 1 || 2 |- | 61 ||align=left| {{flagIOCteam|TRI|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 1 || 2 |- | 64 ||align=left| {{flagIOCteam|IRL|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 0 || 1 |- | 64 ||align=left| {{flagIOCteam|URU|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 0 || 1 |- | 64 ||align=left| {{flagIOCteam|VIE|Tag-init 2000}} || 0 || 1 || 0 || 1 |- | 67 ||align=left| {{flagIOCteam|GEO|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 6 || 6 |- | 68 ||align=left| {{flagIOCteam|CRC|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 2 || 2 |- | 68 ||align=left| {{flagIOCteam|POR|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 2 || 2 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|ARM|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|BAR|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|CHI|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|ISL|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|IND|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|ISR|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|KUW|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|KGZ|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|MKD|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|QAT|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- | 70 ||align=left| {{flagIOCteam|SRI|Tag-init 2000}} || 0 || 0 || 1 || 1 |- class="sortbottom" !colspan=2| Lahat-lahat || 297 || 299 || 325 || 921 |} </div> Binitiwan ni [[Marion Jones]], nanalo ng tatlong ginto at dalawang tansong medalya mula sa Estados Unidos, ang mga ito noong Oktubre 2007 pagkatapos umamin na gumamit siya ng [[tetrahidrohestrinona]] (THG) mula Setyembre 2000 hanggang Hulyo 2001.<ref>[http://sports.espn.go.com/oly/trackandfield/news/story?id=3054706 "Ibinalik ni Jones ang mga limang medalya mula sa Olimpikong Sydney 2000."] ''ESPN Track and Field News''. Ika-8 ng Oktubre, 2007.</ref> Inalis nang pormal ng IOC kay Jones at ang kanyang kapwa-manlalaro sa pagpasa ng baton ang kanilang limang medalya, bagama't ang kanyang kalaro ay napag-alukan na ipakita ang kaso ukol sa pag-iwan ng mga kanilang natitirang medalya.<ref>[http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/athletics/7136016.stm "Inalisan si Jones ng mga Olimpikong medalya."] ''BBC Sport''. Ika-12 ng Disyembre, 2007.</ref> Pinagbawalan din si Jones sa pakikipagpaligsahan sa loob ng dalawang taon ng [[Pandaigdigang Kapisanang ng Pederasyong Atletika|IAAF]].<ref>[http://www.abc.net.au/news/stories/2007/12/13/2117372.htm "Inalis ng IOC kay Jones ng mga medalyang Sydney."] ''ABC News''. Ika-13 ng Disyembre, 2008.</ref> Noong Ika-2&nbsp;ng Agosto, 2008, inalis ng Pandaigdigang Lupon ng Olimpiko ang gintong medalya mula sa panlalaking kuponan ng 4x400-metrong pagpasa ng baton ng Estados Unidos, pagkatapos umamin si [[Antonio Pettigrew]] sa paggamit ng ipinagbabawal na gamot.<ref name="pettigrew">Wilson, Stephen. [https://web.archive.org/web/20080825000724/http://news.yahoo.com/s/ap/20080802/ap_on_sp_ol/oly_ioc_us_medals "Inalis ng IOC ang ginto mula sa kuponang Estados Unidos ng pagpasa ng baton 2000."] ''Associated Press''. Ika-2 ng Agosto, 2008.</ref> Tatlo sa mga apat na mananakbo sa kaganapang huling laro, kabilang sina Pettigrew, kambal na [[Alvin Harrison|Alvin]] at [[Calvin Harrison]], at paunang yugtong mananakbong [[Jerome Young]], ay lahat na umaminh o nasuring positibo sa drogang pampabuti ng pagsasagawa.<ref name="pettigrew"/> Sina [[Angelo Taylor]], na tumakbo rin sa mga yugto ng paunang laro, at ang humahawak ng pandaigdigang tala na si [[Michael Johnson]] lamang ay hindi nadawit.<ref name="pettigrew"/> Ang medalya ay ang ikalimang gintong medalya para kay Johnson na humahawak ng pandaigdigang tala, na isinalaysay na nakapagplano siya sa pagbabalik ng medalya dahil naramdaman niyang "nadaya, nakanulo at naunsiyami" ng sinumpaang pahayag ni Pettigrew.<ref name="pettigrew"/> Ang posisyong pangmedalyang ginto para sa kaganapang ito ay kasalukuyang bakante. ==Lugar== {{Main2|Mga lugar ng pagdadausan ng Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000}} ===Sydney Olympic Park=== {{Main article|Sydney Olympic Park}} [[File:Homebush stadium.jpg|thumb|right|[[Stadium Australia|Olympic Stadium]]]] [[File:Sydney Olympic Park Aquatic Centre.jpg|thumb|right|[[Sydney Olympic Park Aquatic Centre]]]] [[File:Sydney Olympic Park Hockey Centre.jpg|thumb|right|[[Sydney Olympic Park Hockey Centre|State Hockey Centre]]]] *[[Stadium Australia|Olympic Stadium]]: Ceremonies (opening/closing), Athletics, Football (final) *[[Sydney International Aquatic Centre]]: Diving, Modern Pentathlon (swimming) Swimming, Synchronised Swimming, Water Polo (medal events) *[[State Sports Centre]]: Table Tennis, Taekwondo *[[NSW Tennis Centre]]: Tennis *[[Sydney Olympic Park Hockey Centre|State Hockey Centre]]: Field Hockey *[[The Dome (Sydney)|The Dome and Exhibition Complex]]: Badminton, Basketball, Gymnastics (rhythmic), Handball (final), Modern Pentathlon (fencing, shooting), Volleyball (indoor) *[[Sydney SuperDome]]: Gymnastics (artistic, trampoline), Basketball (final) *[[Sydney Showground Stadium|Sydney Baseball Stadium]]: Baseball, Modern Pentathlon (riding, running) *[[Sydney International Archery Park]]: Archery ===Sydney=== [[File:1Dunc Gray Velodrome.jpg|thumb|right|[[Dunc Gray Velodrome]]]] *[[Sydney Convention and Exhibition Centre]]: Boxing, Fencing, Judo, Weightlifting, Wrestling *[[Sydney Entertainment Centre]]: Volleyball (indoor final) *[[Dunc Gray Velodrome]]: Cycling (track) *[[Sydney International Shooting Centre]]: Shooting *[[Sydney International Equestrian Centre]]: Equestrian *[[Sydney International Regatta Centre]]: Rowing, Canoeing (sprint) *[[Blacktown Olympic Centre]]: Baseball, Softball *[[Western Sydney Parklands]]: Cycling (mountain biking) *[[Ryde Aquatic Leisure Centre]]: Water Polo *[[Penrith Whitewater Stadium]]: Canoeing (slalom) *[[Bondi Beach]]: Volleyball (beach) *[[Sydney Football Stadium]]: Football *[[Rushcutters Bay, New South Wales|Olympic Sailing Shore Base]]: Sailing *[[Centennial Parklands]]: Cycling (road) *Marathon course: Athletics (marathon) *[[North Sydney, New South Wales|North Sydney]]: Athletics (marathon start) *[[Sydney Opera House]]: Triathlon ===Sa labas ng Sydney=== *[[Canberra Stadium]], [[Canberra]]: Football *[[Hindmarsh Stadium]], [[Adelaide]]: Football *[[Melbourne Cricket Ground]]: Football *[[The Gabba]] (Brisbane Cricket Ground), [[Brisbane]]: Football ==Organisasyon== {{empty section|date=Abril 2021}} ==Merkado== ===Ang Opisyal na logo=== {{empty section|date=Abril 2021}} ===Ang Maskota=== {{main article|Olly, Syd at Millie}} ===Isponsor=== {| role="presentation" class="wikitable mw-collapsible mw-collapsed" |- | <strong>Isponsor para sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000</strong> |- | Worldwide Olympic Partners {{Div col|colwidth=18em}} * [[Atos|Atos Origin]] * [[The Coca-Cola Company]] * [[John Hancock]] * [[Kodak]] * [[Sports Illustrated]] * [[McDonald's]] * [[Swatch]] * [[Panasonic]] * [[Samsung Electronics]] * [[Visa Inc.]] * [[Xerox]] * [[IBM]] {{div col end}} |- | Australia Partners {{Div col|colwidth=18em}} * [[AMP Limited|AMP]] * [[Westpac]] * [[Telstra]] * [[BHP Billiton|BHP]] * [[Scentre Group|Westfield]] * [[Ansett Australia]] * Energy Australia * [[Swatch]] * [[News Limited]] * [[University of Fairfax|Fairfax]] * [[Holden]] * [[Seven Network]] * [[Pacific Dunlop]] {{div col end}} |- |Supporters {{Div col|colwidth=18em}} * [[Adecco]] * Carlton United * 2ue * Traveland * Bonlac * [[Royal Mint]] * [[Perth Mint]] * [[Bonds (company)|Bonds]] * [[Tyco International]] * [[Tafe]] * [[Goodman Fielder]] * [[Boral]] * [[Royal Dutch Shell|Shell]] * Olex Cables * [[Robert Timms]] * Sleepmaker * [[Nike, Inc.|Nike]] * ClubsNSW |- |Providers {{Div col|colwidth=18em}} * [[Lindemans Wines]] * [[Clipsal]] * [[Woolcott Research]] * [[Rogen (training provider)|Rogen]] * [[Saunders Design]] * [[Cleanevent]] * [[Pacific Waste Management]] * [[Waste Services NSW]] * [[Speedo]] * [[New South Wales Department of Information Technology and Management]] * [[Generale Location]] * [[Great White Shark Enterprises]] * [[Visy]] * [[Ramler Furniture]] * [[Khind Holdings Berhad|Mistral]] * [[Linfox]] * [[Deutsche Bahn]] ([[DB Schenker]]) * [[Val Morgan]] * [[Buspak]] * [[Avis Budget Group|Avis]] * [[Diamond Press]] * [[Showpower]] * [[Berkley Challenge Housekeeping Services]] * [[Frazer-Nash]] * [[Woolmark]] * [[Harley-Davidson]] * [[George Weston Foods]] * [[Cadbury]] * [[Crown Lift Trucks]] * [[Sonic Healthcare]] * [[Garret Metal Detectors]] * [[Citysearch.com.au]] * [[Looksmart]] * [[General Electric]] * [[Hamiltons Laboratories]] * [[Lifeminders.com]] * [[Salomon Smith Barney]] {{div col end}} |} ==Parangal at papuri== {{empty section|date=Abril 2021}} == Tingnan din == * [[Palarong Paralimpiko sa Tag-init 2000]] == Mga tala at sanggunian == {{reflist}} == Mga panlabas na kawing == * [http://www.olympic.org/uk/games/past/index_uk.asp?OLGT=1&OLGY=2000 Pahina ng IOC sa Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000] * [http://www.gamesinfo.com.au Kabatiran ng Palarong Olimpiko ng Sydney] * [http://www.sydneyolympicpark.com.au Liwasang Olimpiko ng Sydney] * [http://www.specialevents.com.au/archiveprev/sydney2000/opening.html Seremonya ng Pagbubukas ng Palarong Olimpiko ng Sydney - Tanging Kaganapang Awstralyano] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061230135408/http://www.specialevents.com.au/archiveprev/sydney2000/opening.html |date=2006-12-30 }} * [http://corporate.olympics.com.au/games.cfm?GamesID=2000 Pahina ng Awstralyanong Lupon ng Olimpiko sa Olimpikong Sydnet 2000] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070908053838/http://corporate.olympics.com.au/games.cfm?GamesID=2000 |date=2007-09-08 }} - kabilang ang kabatiran at mga galerya ng mga larawan * [http://www.cultureandrecreation.gov.au/articles/olympics/ Olimpikong Sydney 2000 - Kultura at Libangan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090918122946/http://www.cultureandrecreation.gov.au/articles/olympics/ |date=2009-09-18 }} * [http://pandora.nla.gov.au/col/c4006 Palarong Olimpiko ng Sydney 2000] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201006194202/http://pandora.nla.gov.au/col/c4006 |date=2020-10-06 }} - mga nakasuping websayt sa PANDORA {{start box}} {{succession box|title=''[[Palarong Olimpiko sa Tag-init]]'' <br /> Punong-abalang Lungsod|before=[[Palarong Olimpiko sa Tag-init 1996|Atlanta]]|after=[[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2004|Atenas]]|years=''Ika-XXVII Olimpiyada'' (2000)}} {{end box}} {{Palarong Olimpiko}} [[Kategorya:Palarong Olimpiko sa Tag-init 2000]] [[Kategorya:Australia sa 2000]] [[Kategorya:Mga kaganapang pampalakasan na pangmaramihan sa 2000]] [[Kategorya:Mga pagdiriwang pampalakasan sa Australia]] 9k7f04jvahtecipm2q1lk96qmbwht8k 0 76490 1959412 1940935 2022-07-30T11:55:17Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 18 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox hurricane season | Basin=WPac | Year=2009 | First storm formed=3 Enero 2009 | Last storm dissipated=8 Disyembre 2009 | Strongest storm name=[[#Typhoon Nida|Nida]] | Strongest storm pressure=905 | Strongest storm winds=115 | Average wind speed=10 | Total Depressions=41 | Total storms=22 opisyal, 3 di-opisyal | Total hurricanes=13 opisyal, 2 di-opisyal | Total intense=5 | Fatalities=2242, 228 nawawala | Damages=12219 | Track =2009 Pacific typhoon season summary.png | five seasons=[[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2007|2007]], [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2008|2008]], '''2009''', [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2010|2010]], [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2011|2011]] }} Ang '''Panahon ng bagyo sa hilagang-kanlurang Pasipiko ng 2009''' ay walang opisyal na hangganan, ngunit karamihan ng mga [[bagyo]] ''(tropical cyclones)'' ay kadalasang nabubuo tuwing buwan ng [[Mayo]] hanggang [[Nobyembre]].<ref name="Padgett Mayo 2003">{{cite web|url=http://www.typhoon2000.ph/garyp_mgtcs/may03sum.txt|author=Gary Padgett|date=17 Agosto 2003|publisher=Typhoon 2000|title=Monthly Global Tropical Cyclone Summuary Mayo 2003|accessdate=30 Oktubre 2008}}</ref> Sa mga petsang ito kadalasan madalas mabuo ang mga bagyo sa hilagang-kanlurang Pasipiko. Ang saklaw ng artikulong ito ay limitado lamang sa [[Karagatang Pasipiko]], hilaga ng [[ekwador]], at kanluran ng ''International Date Line''. Ang mga bagyo na nabubuo sa silangan ng ''International Date Line'', hilaga ng ekwador ay tinatawag na ''[[bagyo|hurricane]]'' o bagyo. Ang mga bagyong mabubuo sa hilagang-kanlurang Pasipiko ay binibigyan ng pangalan ng ''Japan Metrological Agency''. Ang mga bagyong na nabuo ay binibigyan ng numero na may hulapi na "W" ng ''Joint Typhoon Warning Center'' ng [[Estados Unidos]]. Sa karagdagan, ang [[Pangasiwaan ng Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko ng Pilipinas]] (PAGASA) ay nagbibigay din ng pangalan sa mga bagyo (kasama ang mga ''Tropical Depressions'') na pumasok o nabuo sa [[Pilipinas]]. Ang mga pangalang ito ay hindi pangkaraniwang ginagamit sa labas ng Pilipinas. __TOC__ {{clear}} == Tinatayang bilang ng Bagyo == {| class="toccolours" cellspacing="0" cellpadding="3" style="float:right; margin-left:1em; text-align:right;" |+'''Tinatayang dami ng bagyo para sa taong 2009''' |- style="background:#ccccff" |align="center"|'''Ahensiya''' |align="center"|'''Petsa''' |align="center"|'''<font style="font-size: 80%;">Kabuuang dami<br/>ng bagyo</font>''' |align="center"|'''<font style="font-size: 80%;">''Tropical''<br/>''storms''</font>''' |align="center"|'''<span style="font-size: 80%;">''Typhoons''</span>''' |- |align="left"|[[Japan Meteorological Agency|JMA]] |align="left"|''Average<span style="font-size: 80%;">(1971–2000)</span>''<ref>{{cite web|url=http://www.wmo.int/pages/prog/www/tcp/Best%20Tracks/documents/TCsummary2008.doc|title=Tropical Cyclone Summary 2008|year=2009|work=[[Japan Meteorological Agency]]|publisher=World Meteorological Organization|accessdate=2009-11-23}}</ref> |&nbsp;– | 26.7 |&nbsp;– |- |align="left"|[[City University of Hong Kong|CityUHK]] |align="left"|''Average <span style="font-size: 80%;">(1950–2000)</span>''<ref name="CUHK April">{{cite web|url=http://aposf02.cityu.edu.hk/~mcg/tc_forecast/2009_forecast_APR.htm|publisher=City University of Hong Kong|title=Abril 2009 Predictions of Seasonal Tropical Cyclone Activity over the Western North Pacific|date=2009-04-20|accessdate=2009-04-26|archive-date=2009-08-02|archive-url=https://www.webcitation.org/5ijnwpNZp?url=http://aposf02.cityu.edu.hk/~mcg/tc_forecast/2009_forecast_APR.htm|url-status=dead}}</ref> | 31 | 27 | 17 |- |align="left"|[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration|PAGASA]] |align="left"|4 Enero 2009<ref name="PAGJAN">{{cite web|url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/regions/view/20090104-181364/Auring-to-skip-Visayas|title=Auring to skip Visayas|date=2009-01-04|work=[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration]]|publisher=Inquirer.net|accessdate=2009-09-03|archive-date=2012-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20120918123218/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/regions/view/20090104-181364/Auring-to-skip-Visayas|url-status=dead}}</ref> | <19 |&nbsp;– |&nbsp;– |- |align="left"|[[City University of Hong Kong|CityUHK]] |align="left"|20 Abril 2009<ref name="CUHK April"/> | 31 | 27 | 18 |- |align="left"|[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration|PAGASA]] |align="left"|15 Hunyo 2009<ref name="PAGJUN">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5hciXKQWD|title=PAGASA predicts 10 tropical cyclones to enter Philippines in next 3 months|date=2009-06-15|work=[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration]]|publisher=Philippine Information Agency|accessdate=2009-06-18|archive-date=2012-11-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20121102063806/http://www.webcitation.org/5hciXKQWD|url-status=dead}}</ref> | 7–10 |&nbsp;– |&nbsp;– |- |align="left"|[[City University of Hong Kong|CityUHK]] |align="left"|18 Hunyo 2009<ref name="CUHK June">{{cite web|url=http://aposf02.cityu.edu.hk/~mcg/tc_forecast/2009_forecast_JUN.htm|publisher=City University of Hong Kong|title=Hunyo 2009 Predictions of Seasonal Tropical Cyclone Activity over the Western North Pacific|date=2009-06-18|accessdate=2009-06-18|archive-date=2011-07-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20110721091250/http://aposf02.cityu.edu.hk/~mcg/tc_forecast/2009_forecast_JUN.htm|url-status=dead}}</ref> | 30 | 27 | 18 |- |align="left"|[[Central Weather Bureau|CWB]] |align="left"|30 Hunyo 2009<ref name="CWB">{{cite web|url=http://www.cwb.gov.tw/V6/news/Newsbb/980630.doc|title=Three to Five Typhoons are Expected to Hit Taiwan in 2009|date=2009-06-30|publisher=Central Weather Bureau|accessdate=2009-07-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090711021250/http://www.cwb.gov.tw/V6/news/Newsbb/980630.doc|archivedate=2009-07-11|url-status=live}}</ref> |&nbsp;– | 24–27 |&nbsp;– |- |align="left"|[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration|PAGASA]] |align="left"|14 Nobyembre 2009<ref name="PAGNOV">{{cite web|url=http://www.gmanews.tv/story/176943/2-3-cyclones-to-visit-rp-in-coming-weeks-pagasa|title=2-3 cyclones to visit RP in coming weeks&nbsp;— PAGASA|date=2009-11-14|work=[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration]]|publisher=[[GMA News.TV]]|accessdate=2009-11-23|archive-date=2009-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20091118021141/http://www.gmanews.tv/story/176943/2-3-cyclones-to-visit-rp-in-coming-weeks-pagasa|url-status=dead}}</ref> | 22-23 |&nbsp;– |&nbsp;– |- |align="left"|[[Japan Meteorological Agency|JMA]] |align="left"|'''Actual activity''' | 39 | 22 | 13 |- |align="left"|[[Joint Typhoon Warning Center|JTWC]] |align="left"|'''Actual activity''' | 28 | 24 | 15 |- |align="left"|[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration|PAGASA]] |align="left"|'''Actual activity''' | 22 |&nbsp;– |&nbsp;– |- |} Simula nang taong 2000, ang ''Laboratory for Atmospheric Research'' sa ''City of University'' sa Hong Kong ay naglalabas ng tinatayang dami ng bagyo, mabibigyang pangalan na bagyo, at mga bagyong may kategorya bilang ''Typhoon''. Ito ay inilabas noong Abril at Hunyo. Ngayong taon, tinataya ng CityUHK ang normal na dami ng bago. Ang normal na dami ng bagyo ayon sa CityUHK ay 31 na bagyo, 27 ang mabibigyan ng pangalan, at 18 ang magiging ''Typhoon''. Noong Abril, inaasahan nila na 4 na bagyo ang maaaring direktang tatama sa katimugang [[Tsina]], lahat ng ito ay inaasahang tatama mula Mayo hanggang Agosto. Sa normal ng pagkakataon, 5 bagyo ang inaasahang tatama dito, 3 dito ay sa umpisa ng Panahon at ang 2 ay mula Siyeptembre hanggang Disyembre.<ref name="CUHK April"/> Noong ika-15 Hunyo, inulat ng PAGASA na 7 hanggang 10 bagyo inaasahan nilang dumating sa Pilipinas sa unang tatlong buwan.<ref name="PAGJUN"/> 30 Hunyo, inaasahan na 24-27 na bagyo (''tropical storms'') ang mabubuo sa kanlurang Pasipiko at nasa 3 hanggang 5 ang makakaapekto sa [[Taiwan]] ayon sa ''Central Weather Bureau''.<ref name="CWB"/><ref>{{cite news|url=http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2009/07/01/2003447575|title=CWB expects three to five typhoons to hit this year|date=2009-07-01|publisher=Taipei Times|accessdate=2009-07-13}}</ref> {{clear}} == Mga bagyo == === Tropical Depression Auring (PAGASA) === {{main article|Bagyong Auring (2009)}} {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Enero 3 |Dissipated=Enero 6 |Image=Auring 04 jan 2009 0210Z.jpg |10-min winds=30 |Pressure=1000 |Track = Auring (PAGASA) 2009 track.png }} Isang sama ng panahon ang nabuo noong 30 Disyembre 2008, sa timog-silangang ng [[Maynila]], sa [[Pilipinas]].<ref name="JTWC BT Auring">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5delPHnrS|publisher=Joint Typhoon Warning Center|title=JTWC Besttrack TD Auring|accessdate=4 Enero 2009|archive-date=2009-01-07|archive-url=https://www.webcitation.org/5delPHnrS?url=http://199.9.2.143/tcdat/tc09/WPAC/99W.INVEST/trackfile.txt|url-status=live}}</ref> Noong 1 Enero 2009, sinabi ng JTWC na ang kakayahan nito para maging bagyo ay "mababa" (poor).<ref name="JTWC ABWP10 01-01-09 23z">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|publisher=Joint Typhoon Warning Center|title=JTWC ABWP10 01-01-09 23z|accessdate=4 Enero 2009|archive-date=2008-10-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20081005095020/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Noong 3 Enero 2009, nang ang mamumuong sama ng panahon ay kumilos patungong kanluran, sinabi ng JMA na ito ay isang mahinang bagyo.<ref name="JMA Advisory 03-01-09 00z">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ww/wwjp25.rjtd..txt|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|title=JMA WWJP25 Advisory 03-01-09 00z|accessdate=4 Enero 2009|archive-date=2008-10-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20081010065424/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ww/wwjp25.rjtd..txt|url-status=dead}}</ref> Kinaumagahan, inulat ng [[PAGASA]] na ito ay isa nang ganap na bagyo at binigyan ng pangalan na '''Auring'''.<ref name="PAGASA Advisory 03-01-09 09z">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5dYXJdCE2|publisher=[[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko]]|title=PAGASA Advisory 03-01-09 09z|accessdate=4 Enero 2009|archive-date=2009-01-03|archive-url=https://www.webcitation.org/5dYXJdCE2?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA_Extra.html|url-status=live}}</ref> Kinahapunan ng araw na iyon, sinabi ng JTWC na ang kakayahan nito para maging bagyo ay "katamtaman" (fair).<ref name="JTWC ABWP10 03-01-09 20z">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|publisher=Joint Typhoon Warning Center|title=JTWC ABWP10 03-01-09 20z|accessdate=4 Enero 2009|archive-date=2008-10-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20081005095020/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Kinahapunan ng 5 Enero, inulat ng PAGASA na ang bagyong Auring ay humina at isa na lamang namumuong sama ng panahon (''Low Pressure Area'').<ref name="PAGASA Advisory 05-01-09 21z">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5dbtu8KC8|publisher=[[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko]]|title=PAGASA Advisory 05-01-09 21z|accessdate=5 Enero 2009|archive-date=2009-01-05|archive-url=https://www.webcitation.org/5dbtu8KC8?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA.html|url-status=live}}</ref> Kinahapunan ng 7 Enero, ang labi ni Auring ay nagdulot ng maulap at masamang panahon na may kasamang pag-uulan sa [[Luzon|Silangang Luzon]], [[rehiyon ng Bikol]], at [[Visayas]] bago tuluyang naglaho.<ref name="NDCC2">{{cite web|publisher=National Disaster Coordinating Council|title=Minor Flooding and Landslides in Catanduanes|accessdate=2008-01-09|url=http://210.185.184.53/ndccWeb/images/minor_flooding_in_catanduanes/lndslide%20in%20catanduanes%202009.pdf|format=[[PDF]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110530004526/http://210.185.184.53/ndccWeb/images/minor_flooding_in_catanduanes/lndslide%20in%20catanduanes%202009.pdf|archivedate=2011-05-30|url-status=dead}}</ref> Si Auring ay nagdulot ng malakas na ulan at pagbaha sa [[Mindanao]], pwersahang inilikas ang 38,764 na katao mula sa kanilang tahanan. Dahil sa pagbaha, 294 na kabahayan ang nawasak, isang tao ang namatay at siyam na iba pa ang nawawala.<ref>{{cite web|author=Rene Acosta|date=5 Enero 2009|title=Thousands of ‘Auring’ victims still in evacuation centers|publisher=Business Mirror|accessdate=5 Enero 2009|url=http://businessmirror.com.ph/index.php?option=com_content&view=article&id=4147:thousands-of-auring-victims-still-in-evacuation-centers&catid=26:nation&Itemid=63}}</ref><ref>{{cite web|author=Rene F. Alima|publisher=''Cebu Daily News''|date=6 Enero 2009|accessdate=10 Mayo 2009|title=Mother electrocuted in Talisay|url=http://globalnation.inquirer.net/cebudailynews/metro/view/20090106-181728/Mother-electrocuted-in-Talisay|archive-date=2 Agosto 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090802034117/http://globalnation.inquirer.net/cebudailynews/metro/view/20090106-181728/Mother-electrocuted-in-Talisay|url-status=dead}}</ref><ref name="TSS1">{{cite web|author=Cong B. Corrales|publisher=''The Sun Star|date=7 Enero 2009|accessdate=10 Mayo 2009|title=16 villages declared 'calamity areas'|url=http://www.sunstar.com.ph/static/cag/2009/01/07/news/16.villages.declared.calamity.areas..html|archive-date=2009-11-08|archive-url=https://www.webcitation.org/5l8cqm1VS?url=http://www.sunstar.com.ph/static/cag/2009/01/07/news/16.villages.declared.calamity.areas..html|url-status=dead}}</ref> Umabot sa 12,211 na mga pasahero sa pier ang naantala dahil sa masamang kondisyon ng karagatan dulot ng bagyo. Karagdagang 14 na trak, 44 na magaang kotse, 75 na mga pasahero sa bus, 27 na sasakyan at 295 na mga kargamentong gumugulong (''rolling cargoes'') ang naantala.<ref>{{cite web|author=Helen Flores|date=5 Enero 2009|title='Auring' threatens eastern Visayas|publisher=The Philippine Star|accessdate=5 Enero 2009|url=http://www.philstar.com/Article.aspx?ArticleId=429210&publicationSubCategoryId=63|archive-date=8 Nobiyembre 2009|archive-url=https://www.webcitation.org/5l8cv8Ay3?url=http://www.philstar.com/Article.aspx?ArticleId=429210&publicationSubCategoryId=63|url-status=dead}}</ref> May kabuuang 305 kabahayan ang nawasak at 610 iba pa ang nasira. Tinatayang limangpu't tatlong hektarya (53 ''hectares'') ng palayang at tatlo at kalahating hektarya (3.5 ''hectares'') ng mais ang nasira. Umabot ng 43,851 tao ang naapekyuhan ng bagyo<ref name="NDCC1">{{cite web|publisher=National Disaster Coordinating Council|title=Consolidated Report on Flash Floods in Cagayan de Oro City and Gingong City|accessdate=2008-01-09|url=http://210.185.184.53/ndccWeb/images/ndccWeb/ndcc_advisory/effects_flshflood_in_cagayan_de_oro_2009/ndcc%20update%20consolidated%20report%206%20dec%2009.pdf|format=[[PDF]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110530003916/http://210.185.184.53/ndccWeb/images/ndccWeb/ndcc_advisory/effects_flshflood_in_cagayan_de_oro_2009/ndcc%20update%20consolidated%20report%206%20dec%2009.pdf|archivedate=2011-05-30|url-status=live}}</ref> at ang nasira ay tinatayang umabot sa dalawangpu't tatlong milyon piso (PhP 23 ''million'') o may katumbas na apat na raan at siyamnapu't walomg libo at tatlong daan at labing walong dolyar (USD 498,318).<ref name="RW1">{{cite web|author=Government of the Philippines|publisher=Reliefweb|title=PGMA orders immediate rehabilitation of flood-ravaged areas in Regions X, XIII|date=2008-01-09|accessdate=2008-01-10|url=http://www.reliefweb.int/rw/rwb.nsf/db900SID/LSGZ-7N4J7D?OpenDocument&emid=TC-2009-000005-PHL}}</ref> {{clear}} === Tropical Depression Bising (PAGASA) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Pebrero 12 |Dissipated=Pebrero 14 |WarningCenter=PAGASA |10-min winds=25 |Image=Bising 2009-02-14 0510Z.jpg |Pressure=1002 <!-- http://www.webcitation.org/5eZCNWJ27 --> |Track =Bising (PAGASA) 2009 track.png}} Noong 9 Pebrero, isang namumuong sama ng panahon ang namataan isang daan at limangpung kilometro (150 [[kilometro|km]]) sa hilaga ng Republika ng [[Palau]].<ref name="ABWP10 09-2-08"/> Sa mga oras na iyon, ipinakikita ng imahe mula sa ''satellite'' ang nabubuong isang malalim na ''convection'' sa hilagang-dulo ng ''low level trough'' ng ''low pressure'' at matatagpuan sa lugar kung saan may katamtamang ''vertical wind shear''.<ref name="ABWP10 09-2-08"/> Sa sumunod na araw, iniulat ng JTWC na ang namumuong sama ng panahon ay naglaho, ngunit ito ay muling nabuo at noong ikalabing dalawa ng Pebrero ito ay binigyang ng PAGASA ng pangalan na '''Bising''' na may lakas ng hangin na umaabot sa apatnapu't limang kilometro kada oras (45&nbsp;km/h).<ref name="ABWP10 10-2-08">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5eXcm9obT|publisher=Joint Typhoon Warning Center|title=Pacific-NW: Satellite Weather Bulletin 10-02-08 03z|accessdate=2009-02-13|archive-date=2009-02-12|archive-url=https://www.webcitation.org/5eXcm9obT?url=https://listserv.illinois.edu/wa.cgi?A2=ind0902b|url-status=live}}</ref><ref name="PAGASA Advisory 12-02-09 10z"/> Sa oras na iyon, itinaas ng PAGASA ang babala ng bagyo bilang isa sa ilang parte ng [[Visayas]] at [[Mindanao]].<ref name="PAGASA Advisory 12-02-09 10z">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5eXQFw4KW|publisher=[[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko]]|title=PAGASA Advisory 12-02-09 10z|accessdate=2009-02-13|archive-date=2012-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20121020182802/http://www.webcitation.org/5eXQFw4KW|url-status=dead}}</ref> Kinaumagahan ng sumunod na araw, iniulat ng PAGASA na si Bising ay direktang tumama sa lupa sa Isla ng [[Kapuluang Dinagat|Dinagat]] na may lakas ng apatnapu't limang kilometro kada oras (45&nbsp;km/h), nang kinahapunan, ibinaba ng PAGASA ang lahat ng babala ng bagyo sa buong Pilipinas nang ibaba nila si Bising sa isang namumuong sama ng panahon.<ref name="PAGASA Advisory 13-02-09 03z">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5eY3T4lfd|publisher=[[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko]]|title=PAGASA Advisory 13-02-09 03z|accessdate=2009-02-13|archive-date=2009-02-13|archive-url=https://www.webcitation.org/5eY3T4lfd?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA.html|url-status=live}}</ref><ref name="PAGASA Advisory 13-02-09 09z">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5eYR5DB0Q|publisher=[[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko]]|title=PAGASA Advisory 13-02-09 09z|accessdate=2009-02-13|archive-date=2009-02-13|archive-url=https://www.webcitation.org/5eYR5DB0Q?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA.html|url-status=live}}</ref> Tinatayang 473 na pasahero at mga sasakyan ang naantala sa Liloan at Ormoc dahil sa pagkakansela ng byahe ng mga ferry.<ref>{{cite web|author=Philippine Information Agency|publisher=Samar News Agency|date=14 Pebrero 2009|accessdate=17 Abril 2009|title=Bising cancels ferry trips, strands passengers in Liloan, Ormoc ports|url=http://www.samarnews.com/news2009/feb/f2054.htm|archive-date=2009-11-01|archive-url=https://www.webcitation.org/5kyFPVlTj?url=http://www.samarnews.com/news2009/feb/f2054.htm|url-status=dead}}</ref> Sa [[Cebu]], umabot sa 1,600 na pasahero ang naantala dahil sa bagyo.<ref>{{cite web|author=Jhunnex Napallacan, Joey A. Gabieta|publisher=''Philippine Daily Inquirer''|date=14 Pebrero 2009|accessdate=17 Abril 2009|title=‘Bising’ strands 1,600 Cebu passengers|url=http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/regions/view/20090214-189243/Bising-strands-1600-Cebu-passengers|archive-date=17 Pebrero 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090217115436/http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/regions/view/20090214-189243/Bising-strands-1600-Cebu-passengers|url-status=dead}}</ref> Kinahapunan ng ikalabing-apat ng Pebrero, ang labi ni Bising ay nagdala ng kalat-kalat na ulan sa katimugang Luzon, rehiyon ng Bikot at Visayas bago tuluyang naglaho. Ang mga pag-uulan ay nagdulot ng pagguho ng lupa sa Isla ng [[Cebu]] at nabarahan ang Cebu Trancentral Highway.<ref>{{cite web|author=Staff Writer|publisher=Cebu News Online|date=14 Pebrero 2009|accessdate=7 Marso 2009|title=Cebu Transcentral Highway impassable due to landslide|url=http://www.cebuonlinenews.com/20090214/992305-cebu-transcentral-highway-impassable-due-to-landslide/|archive-date=2009-11-01|archive-url=https://www.webcitation.org/5kyGAOvbs?url=http://www.cebuonlinenews.com/20090214/992305-cebu-transcentral-highway-impassable-due-to-landslide/|url-status=dead}}</ref> Ang insidente ay nangyari ng 11 p.m., oras sa Pilipinas noong 13 Pebrero na naging dahilan para isara ng tuluyan ang buong kalsada.<ref>{{cite web|author=Staff Writer|publisher=Manila Bulletin|date=15 Pebrero 2009|accessdate=11 Mayo 2009|title=2 major roads impassable.|url=http://www.articlearchives.com/safety-accidents-disasters/disasters-landslides/2330777-1.html}}</ref> {{clear}} === Tropical Depression Crising (PAGASA) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Abril 29 |Dissipated=Mayo 2 |WarningCenter=PAGASA |10-min winds=25 |Image=Crising 2009-04-29 0240Z.jpg |Track=Crising (PAGASA) 2009 track.png |Pressure=1006 }} 29 Abril, inulat ng JTWC na isang namumuong sama ng panahon ang namataan 430&nbsp;km sa timog-kanluran ng [[Maynila]], [[Pilipinas]].<ref name="ABWP10 29-04-09">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|title=Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific 29-04-09|work=Forecast team: Charlie|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-05-01|archive-date=2009-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090505180515/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Ayon sa imahe na kuha mula sa ''satellite'', ang sentro ng sirkulasyon ay pahaba na nasa lugar kung saan mahina ang ''vertical wind shear''.<ref name="ABWP10 29-04-09"/> Ito ay lumakas sa tulong ng isang ''anticyclone''.<ref name="TCFA290409"/> Dahil dito, ang JTWC ay naglabas ng ''Tropical Cyclone Formation Alert'' (TCFA) kinahapunan.<ref name="TCFA290409">{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/GuamStuff/2009042923-WTPN.PGTW|title=Tropical Cyclone Formation Alert 2009-04-29|date=2009-04-29|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-05-02}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Kinaumagahan, 30 Abril iniulat ng PAGASA na ito ay isa nang ganap na bagyo at binigyan ng pangalang '''Crising''' na may lakas na aabot sa 55 kph.<ref name="PA30040903">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5gPfHe5xF|title=PAGASA Advisory 2009-04-30 03z|date=2009-04-30|publisher=[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration]]|accessdate=2009-05-02|archive-date=2009-04-30|archive-url=https://www.webcitation.org/5gPfHe5xF?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA.html|url-status=live}}</ref> Katanghalian, isinailalim ng PAGASA ang ilang parte ng kanlurang [[Luzon]] sa ''Public Storm Warning Signal Number One'' habang ang bagyo ay mabagal na kumikilos sa Timog Karagatang Tsina.<ref name="PA300409">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5gQ3KtVNW|title=PAGASA Advisory 2009-04-30 09z|date=2009-04-30|publisher=[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration]]|accessdate=2009-05-02|archive-date=2009-04-30|archive-url=https://www.webcitation.org/5gQ3KtVNW?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA.html|url-status=live}}</ref> Kinahapunan, ang JTWC ay kinansela ang kanilang TCFA kay Crising sa kadahilanan ng ''interaction'' nito sa isa pang sama ng panahon na kalaunan ay naging ''Tropical Storm 01W''.<ref name="TCFAC2009-04-30">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/wt/wtpn21.pgtw..txt|title=Tropical Cyclone Formation Alert Cancellation 30-04-09|date=2009-04-30|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-05-02|archive-date=2009-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20090514115702/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/wt/wtpn21.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Samantala, ang PAGASA ay patuloy na pagpapalabas ng babala ng bagyo kay Crising at noong ika-isa ng Mayo kinansela ng PAGASA ang lahat ng warning signal sa kanlurang bahagi ng Luzon. Kinaumagahan, 2 Mayo, inulat ng PAGASA na si Crising ay isa na lamang namumuong sama ng panahon at inilabas ang kanilang huling babala.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5gSWIUqBY|title=Tropical Depression Crising PAGASA Final Advisory|date=2009-05-02|publisher=[[Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration]]|accessdate=2009-05-11|archive-date=2009-05-02|archive-url=https://www.webcitation.org/5gSWIUqBY?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA.html|url-status=live}}</ref> Malakas na ulan ang idinulot ni Crising na nagdulot ng pagbaha sa kanlurang bahagi ng Pilipinas, naapektuhan ang 2,500 na katao. Ang pinaka malalang pagbaha ay naganap sa Lucena City kung saan sampung bayan ang hindi mapuntahan ng mga sasakyan. Karamihan sa mga hayop ay napaulat na nalunod. May mga kalye ang hindi madaanan dahil sa landslide o kaya at natangay ng tubig-baha. Isang tulay ang nawasak sa bayan ng Mercedes.<ref>{{cite web|author=Staff Writer|publisher=GMA News|date=2 Mayo 2009|accessdate=10 Mayo 2009|title='Crising' affects 500 families in Quezon, isolates Bicol towns|url=http://ph.news.yahoo.com/gma/20090501/tph-crising-affects-500-families-in-quez-ce44f36.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090505135139/http://ph.news.yahoo.com/gma/20090501/tph-crising-affects-500-families-in-quez-ce44f36.html|archivedate=2009-05-05|url-status=live}}</ref> {{clear}} === Typhoon Linfa (Dante) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Mayo 1 |Dissipated=Mayo 7 |10-min winds=85 |1-min winds=115 |Image=Kujira May 4 2009 1350Z.png |Track=Kujira 2009 track.png |Pressure=940 }} Kinaumagahan ng 26 Abril, isang sama ng panahon ang nabuo sa baybayin ng [[Baler]], [[Aurora]]. Ito ay dating ''Tail End of Cold Front'' sa hilagang Luzon. Ayon sa JTWC, ang kakayahan nito para maging isang bagyo sa loob ng 24 oras ay katamtaman "fair". Ngunit noong 28 Abril, sinabi ng JTWC na ito ay malapit nang maglaho dahil sa ''interaction'' kay bagyong Crising at sa isa pang bagyo na may bansag na ''Tropical Depression 03'' ng JMA. Pagkaraan ng ilang araw, ang ''low pressure area'' ay kumilos patungong timog-kanluran, at kinagabihan ng 30 Abril ito ay direktang tumama sa kalupaan ng [[Albay]]. Noong 1 Mayo, sinabi ulit ng JTWC na ang kakayahan nito para maging isang bagyo sa loob ng 24 oras ay katamtaman "fair". Kinahapunan, ayon sa PAGASA, ito ay isa nang bagyo at pinangalanang '''Dante''' at naglabas ng ''Public Storm Warning Signal Number One'' sa probinsiya ng [[Camarines Norte]], [[Camarines Sur]], Albay, [[Sorsogon]], [[Catanduanes]], Isla ng [[Burias]] at timog [[Quezon]].<ref name="Dante1">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5gRoGUMp4|title=PAGASA Tropical Depression Dante Advisory 1|date=1 Mayo 2009|publisher=PAGASA|accessdate=2009-05-03|archive-date=2009-05-01|archive-url=https://www.webcitation.org/5gRoGUMp4?url=http://www.geocities.com/dynasmon/PAGASA_Dante.html|url-status=live}}</ref> Inulat din ng PAGASA na ang bagyo ay nasa Sorsogon sa [[Rehiyon ng Bikol]] sa Pilipinas. Kinaumagahan ng 2 Mayo, naglabas ang JTWC ng TCFA para sa isang ''depression'' na halos hindi kumikilos. Kinahapunan, ayon sa JMA na si Dante ay isa nang ''full depression''. Kinaumagahan, ito ay isa nang ''tropical storm'' at pinangalanang '''Kujira'''. Si Kujira ay patuloy na lumakas at kinahapunan ay isa na itong ''severe tropical storm''. Noong ito ay nasa Pilipinas, pumatay ito ng 27 na katao at siyam ang nawawala.<ref>{{cite web|url=http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20090504-202925/Storm-Dante-kills-13-in-Bicol-9-missing|title=Storm ‘Dante’ kills 13 in Bicol; 9 missing|date=4 Mayo 2009|publisher=[[Philippine Daily Inquirer]]|accessdate=2009-05-04|archive-date=2009-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090505130525/http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20090504-202925/Storm-Dante-kills-13-in-Bicol-9-missing|url-status=dead}}</ref> Kinaumagahan ng 4 Mayo, ang JMA ay itinaas ang antas ni Kujira sa pagiging ''typhoon''.Si Kujira ang mabilis na lumakas at nadoble ang lakas mula sa ikalawang kategorya patungo sa ikaapat na kategorya sa loob ng 24 oras. Noong 6 Mayo, iniulat ng JTWC na si Kujira ay nag-uumpisa nang maging ''extratropical'', na ang ''low level circulation center'' ang nakalabas dahil sa malakas ng ''vertical wind shear'' at sa mababang temperatura ng dagat. Bago mangyari iyon, ibinaba ng JMA si Kujira sa ''severe tropical storm'' dahil sa malakas na ''wind shear''. 7 Mayo, naglabas ng huling babala ang JTWC, at sinabing isa na itong ''extratropical''. Ang JMA ay patuloy na naglabas ng babala habang ibinababa nila ito bilang isang ''tropical storm''. Kinahapunan ng 7 Mayo, si Kujira ang lalong humina, at maging isang ganap na ''extratropical cyclone''. Habang nasa Pilipinas, si Kujira ay nagdulot ng pagkawasak ng pananim sa Albay, Camarines Norte, Masbate and Sorsogon na umabot sa 625,709,464. Nagdulot din ito 102 milyong piso sa pagkawasak ng ''irrigation system'' sa ika-5 rehiyon.<ref name="damages">{{cite web|url=http://www.abs-cbnnews.com/nation/regions/05/12/09/typhoon-dantes-death-toll-rise-28|title=Typhoon Dante's death toll rises to 28|date=12 Mayo 2009|publisher=[[ABS-CBN News and Current Affairs]]|accessdate=2009-05-06}}{{Dead link|date=Oktubre 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Noong 6AM PST, sinabi ng NDCC na 28 ang namatay, isa ang nawawala at 5 ang nasugatan. Sa kabuuan, 383,457 na katao sa 609 na barangay ng 60 na munisipalidad at 4 na siyudad sa limang probinsiya ng region five ang apektado ng bagyo. Ang kabuuang pinsala ay umabot sa PhP 1.288 bilyon na ang 625,709,464 sa mula sa agrikultura at 529.525 milyon ay sa mga inpraskratura. 2387&nbsp;ng kabahayan ang nawasak, at kung saan 138 ang buong nawasak at 2249 ang nasira.<ref name="NDCC sitrep 14">{{Cite web |title=Archive copy |url=http://210.185.184.53/ndccWeb/images/ndccWeb/ndcc_advisory/TD_DANTE/ndcc%20update%20sitrep14%20re%20effects%20of%20ts%20dante-06%20may%202009-6am.pdf |access-date=2011-05-30 |archive-date=2011-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110530005130/http://210.185.184.53/ndccWeb/images/ndccWeb/ndcc_advisory/TD_DANTE/ndcc%20update%20sitrep14%20re%20effects%20of%20ts%20dante-06%20may%202009-6am.pdf |url-status=dead }}</ref> {{clear}} === JMA Tropical Depression 03 === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Mayo 1 |Dissipated= Mayo 4 |10-min winds=30 |Image=JMA-TD-03 May 2, 2009.jpg |Track=JMA TD 03 2009 track.png |Pressure=1002 }} Noong 20 Abril, isang sama ng panahon ang nabuo sa timog silangang ng Yap. Ang JTWC ay naglabas ng babala na ang potensiyal nito para mabuo bilang isang bagyo sa loob ng 24 oras ay mahina. Pagkaraan ng ilang araw, mabagal itong kumilos pahilagang-kanluran. Noong 27 Abril inulat ng JTWC at JMA na ang nasabing sama ng panahon ay inaasahan nang mawawala. Pero pagkaraan ng ilang araw, ang sama ng panahon ay namuo muli at kumilos ng mabagal patimog silangan. Noong 30 Abril, naglabas ng babala ang JTWC na ang potensiyal nito para mabuo bilang isang bagyo sa loob ng 24 oras ay ''fair''. Kinaumagahan ng 2 Mayo, ayon sa JMA ang sama ng panahon ay isa nang mahinang ''Tropical Depresion''. Ang JTWC ay naglabas ng TCFA ng araw na iyon. Tanghali ng araw na iyon, ang ''Tropical depression'' ay humina, dahil ito sa malakas na ''windshear'' at ang JTWC ay kinansela ang TCFA dahil ito ay masyadong pinahina ng''windshear''.<ref name="TCFACancelMay2">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5gU0NwAix|title=Tropical Cyclone Formation Alert Cancelation 2 Mayo 2009|date=2 Mayo 2009|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-05-03|archive-date=2009-05-03|archive-url=https://www.webcitation.org/5gU0NwAix?url=http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc/warnings/wp9509web.txt|url-status=live}}</ref> Ang JMA ay patulos pa rin sa paglalabas ng babala hanggang noong 4 Mayo nang ito ay humina pa lalo at isa na lamang ''low pressure area''. Gabi ng 7 Mayo, ang ''remnant'' ng tropical depression ay tuluyan nang na naglaho. {{clear}} === Typhoon Chan-hom (Emong) === {{main article|Bagyong Emong (2009)}} <!--{{main|Typhoon Chan-hom}}--> {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Mayo 1 |Dissipated=Mayo 13 |10-min winds=65 |1-min winds=85 ||Image=Typhoon Chan-hom 2009-05-06.jpg |Track=Chan-hom 2009 track.png |Pressure=975 }} Ika-1&nbsp;ng [[Mayo]], isang maulap na lugar na may kasamang sama ng panahon sa namataan sa timog-silangan ng ''Nha Trang, Vietman'' at kasama ang ''remnant'' ni Tropical Depression Crising na nagdulot ng isang mas malakas na sama ng panahon. Ayon sa JTWC, ang kakayahan nito para maging isang bagyo ay "fair" sa kadahilanang ito nasa lugar na may mahinang ''vertical wind shear'' at ''anticyclone'' sa silangang nito. Bago matapos ang araw, sinabi ng JMA na ito ay isa nang mahinang bagyo at kumikilos pa-timog kanluran. Ang JTWC ang naglabas ng TCFA nang ang ''convection'' nito ay nadagdagan at mas naging ''organized'' kahit na ang sentro nito ay nakalabas at nasa silangan ng ''convection''. Umaga ng 3 Mayo, ang JMA ay nag-umpisang maglabas ng babala ng bagyo sa kadahilanang inaasahan nila itong magiging ''tropical storm'' kinahapunan na kumikilos pa-silangan. 3 Mayo, ang JTWC ay pinangalanan ito bilang "'''Tropical Depression 03W'''" habang ang JMA naman ay "'''Chan-hom'''". Gabi ng 4 Mayo, si Chan-hom ay isa nang ''severe tropical storm''. 6 Mayo, ito ang pumasok sa [[Pilipinas]] mula sa kanluran at pinangalanan bilang "'''Emong'''". Gabi ng araw na iyon, ito ay isa nang ''typhoon'' ayon sa JMA. 7 Mayo, sinabi ng PAGASA na si Chan-hom (Dante) ay direktang tumama sa dulong hilaga ng [[Bolinao, Pangasinan|Bolinao]], [[Pangasinan]]. Pagkatapos tumawid ng Pangasinan, dumaan ito ng [[La Union]], [[Ilocos Sur]],[[Benguet]], [[Nueva Vizcaya]], [[Ifugao]], [[Mountain Province|Mt. Province]], [[Kalinga]] at [[Isabela]]. Ang Pangasinan na nagtaya ng ulan ng umabot sa 150mm mula kay Emong at La Union ang higit na nasalanta. Ang probinsiya sa [[Gitnang Luzon]], [[Ilocos]], [[Cordillera Administrative Region]] ang [[Cagayan]], kasama ang [[Kalakhang Maynila|Metro Manila]] at ilang lugar sa [[Timog Katagalugan]] ay nakaranas ng mahigit 100mm ng ulan sa lood ng 24 na oras noong 7 Mayo. Ang pag-uulan ay tumagal mula ika-6 hanggang 8 Mayo. Ayon sa ''National Disaster Coordinating Council'' (NDCC), 6:00 AM PST, 13 Mayo, umabot sa 50 ang namatay, 47 ang nasugatang at 13 ang nawawala at ang mga nawasak ay umabot sa 690 milyong [[piso]] mula sa agrikultura, inprastratura at pribadong lupain. Naapektuhan ang 204,000 katao, 23,280 nakabahayan na ang 6,080 ang tuluyang nawasak at 17,200 ang hindi tuluyang nawasak sa Pangasinan kasama ang 11 pagguho ng lupa sa [[Zambales]] at [[Cagayan]].<ref>{{cite web|url=http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20090508-203768/Emong-lashes-Pangasinan-fells-power-lines|title=‘Emong’ lashes Pangasinan; fells power lines|date=8 Mayo 2009|publisher=[[Philippine Daily Inquirer]]|accessdate=2009-05-08|archive-date=2009-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20090510141742/http://newsinfo.inquirer.net/inquirerheadlines/nation/view/20090508-203768/Emong-lashes-Pangasinan-fells-power-lines|url-status=dead}}</ref> Ayon sa PAGASA, si Emong ay mabilis na manghihina.<ref name="Emong5">{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5gb08UD3f|title=PAGASA Advisory 5 for Typhoon Emong (Chan-hom) on 7 Mayo 2009.|publisher=PAGASA|accessdate=2009-05-07|archive-date=2012-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20121023094748/http://www.webcitation.org/5gb08UD3f|url-status=dead}}</ref> 8 Mayo, si Chan-hom ay isa na lamang ''tropical storm'' at di kalaunan ay ''tropical depression''. Ang JMA ay naglabas ng huling babala noong umaga ng 9 Mayo, na sinundan naman ng JTWC. Ang PAGASA ay patuloy na naglabas ng babala hanggang sa ideklara nila itong isa na lamang ''low pressure area''. Ang JTWC ay muling naglabas ng ng babala noong 10 Mayo dahil sa muling paglakas nito. Gabi ng 11 Mayo, si Chan-hom ay naging isang ''subtroical depression'', at ayon sa JMA at sa PAGASA ay ito ay isang ''tropical depression'' habang ang JTWC ay ideneklara na ito ay naglaho na. Ayon sa PAGASA, si Tropical Depression Chan-hom ay isa nang ''Subtropical Disturbance ex-Chan-hom'' at naglabas ng kanilang huling babala para dito. Ngunit, ang JMA ay hindi naglabas ng kanilang huling babala hanggang sa kinaumagahan ng 13 Mayo, kung saan ang ''circulation'' ay tuluyan nang naglaho at ito ay bumilis ng pagkilos pa-hilagang silangan dahil sa ''jt stream'' at inaasahan na ito ay magiging isang ''extratropical'' o kaya ay hihigupin ng ''cold front''. {{clear}} === Severe Tropical Storm Linfa === <!--{{main|Tropical Storm Linfa}}--> {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Hunyo 14 |Dissipated=Hunyo 23 |10-min winds=60 |1-min winds=65 |Image=Typhoon Linfa 2009-06-20.jpg |Track=Linfa 2009 track.png |Pressure=975 }} Umaga ng 10 Hunyo, inulat ng JTWC na isang sama ng panahon ang nabuo 140&nbsp;km sa timog-silangan ng [[Palau]].<ref name="STWA10060906z">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|title=Significant Tropical Weather Advisory 10-06-09 06z|date=2009-06-10|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-06-14|archive-date=2009-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090505180515/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Ang sama ng panahon ay may mahaba na ''low level circulation center'' na may kasamang malalim ng ''convection'' sa timog-kanluran nito.<ref name="STWA10060906z"/> Isang ''tropical wave'' ang nagdulot ng magandang ''outflow'' na nang mga oras na iyon ay nasa lugar na may katamtamang ''wind shear''.<ref name="STWA10060906z"/> Pagkalipas ng mga araw, ito ay mabilis na lumakas hanggang noong 14 Hunyo, nang sabihin ng JMA na ito ay naging panlima na ''Tropical Depression''.<ref>{{cite web|url=http://www.webcitation.org/5hX6S30Ze|title=JMA WWJP25 Advisory 14-06-09 06z|date=2009-06-14|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=2009-06-14|archive-date=2009-06-14|archive-url=https://www.webcitation.org/5hX6S30Ze?url=https://listserv.illinois.edu/wa.cgi?A2=ind0906b|url-status=live}}</ref> Kinahapunan, ang JTWC ay naglabas ng ''Tropical Cyclone Formation Alert'' habang ito ay nasa 520&nbsp;km sa timog-silangan ng [[Maynila]].<ref>{{cite web|url=http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc/warnings/wp9809web.txt|title=Tropical Cyclone Formation Alert 14-06-09 07z|date=2009-06-14|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-06-14|archive-date=2009-06-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20090617051755/http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc/warnings/wp9809web.txt|url-status=dead}}</ref> Ngunit, bago matapos ang araw, ang JMA ay naglabas ng kanilang huling babala para dito at ibinaba ito bilang isa na lamang ''low pressure area'', at kalaunan ay sumunod ang JTWC at kinansela ang kanilang TFCA malaki ang nabawas sa ''convection'' nito malapit sa gitna ng sirkulasyon. Ipinakikita sa ''Quicksat'' na ang ''low level circulation center'' nang mga oras na iyon ay nakapaloob sa isang ''monsoon trough''. Ngunit, ang ''upper level environment'' ay nananatiling maganda kung saan may mahinang ''vertical wind shear''. Noong ika-15 at 16 Hunyo, ang labi nito ay nagdulot ng malakas na ulan sa halos lahat ng isla sa Luzon habang ito ay tumatawid ng Pilipinas. Nang narating nito ang [[Timog Dagat Tsina]], ang labi nito ay mabilis na nabuo at ang pangalawang TCFA ay inilabas ng JTWC. Nang sumunod na araw, ayon sa JMA, ito ay lumakas at isa nang ''tropical depression''. Hapon ng araw na iyon, tinawag ito ng JTWC na Tropical Depression 03W. Umaga ng 18 Hunyo, ito ay lalo pang lumakas ang naabot ang kategorya bilang isang ''tropical storm'' at pinangalanan na '''Linfa'''. {{clear}} === Tropical Storm Nangka (Feria) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Image=Tropical Storm Nangka peaked 2009.jpg |Track=Nangka 2009 track.png |Formed=Hunyo 22 |Dissipated=Hunyo 26 |10-min winds=40 |1-min winds=45 |Pressure=990 }} 16 Hunyo, isang sama ng panahon ang nabuo 170&nbsp;km sa hilagang-silangan ng Palau. Pagkaraan ng ilang araw, ito ay mas bumuti ngunit ang ''low level circulation center'' (LLCC) ay mahirap makita.<ref name="ABWP10 22/06/09 20z">{{cite web|title=Significant Tropical Weather Advisory for the Western and South Pacific Oceans 22-06-09 20z|accessdate=22 Hunyo 2009|publisher=Joint Typhoon Warning Center|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|archive-date=2009-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090505180515/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Umaga ng 20 Hunyo, ang sama ng panahon ay lumakas.<ref name="STWA22-05-09 06z">{{cite web|url=http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc/ab/abpwweb.txt|title=Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific Oceans 02-05-09 06z|date=2009-05-22|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-05-22|archive-date=2009-05-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20090503125942/http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc/ab/abpwweb.txt|url-status=dead}}</ref> Ito ay nasa lugar kung saan mahina ang ''vertical wind shear''. Umaga ng 22 Hunyo, sinabi ng JTWC na ang kakayahan nito para maging isang bagyo sa loob ng 24 oras ay ''"fair"''.<ref name="TCFA 22-05-09 23z">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/wt/wtpn21.pgtw..txt|title=Tropical Cyclone Formation Alert 22-05-09 23z|date=2009-05-22|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-05-22|archive-date=2009-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20090514115702/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/wt/wtpn21.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> Mga 0600UTC ng araw na iyon, sinabi ng JMA na ito ay isa lang mahina na ''tropical depression'',<ref name="JMA Advisory 22-06-09 00z">{{cite web|title=JMA Advisory 22-06-09 00z|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ww/wwjp25.rjtd..txt|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=22 Hunyo 2009|archive-date=2008-10-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20081010065424/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ww/wwjp25.rjtd..txt|url-status=dead}}</ref> habang ang JTWC ay naglabas ng TFCA para dito. Ito ay dahil ang ''convection'' ay mas naging ''organize'' at ayon sa ''upper level analysis'' ay nagpakita ng ''cyclonic center'' sa silangan, sa kanluran lang ng [[Guam]]. Pagkalipas ng apat na oras, ang JTWC ay naglabas ng unang babala at tinawag ito bilang '''Tropical Depression 04W'''. Umaga ng 23 Hunyo, ang [[PAGASA]] ay naglabas ng kanilang babala para dito at pinangalanan bilang '''Feria'''. Kinahapunan, si Nangka (Feria) ay direktang tumama sa Borongan, Silangan ng [[Samar]] mag-aala-singko ng hapon oras sa Pilipinas o 0900UTC, at direkta ring tumama sa [[Masbate]] mag-aalas-diyes ng gabi oras sa Pilipinas o 1400UTC. 24 Hunyo, si Nangka ay mabilis na humina habang ito sa patungo ng [[Mindoro]]. Ito ay direktang tumama sa pangatlong pagkakataon sa Lungsod ng Calapan, Mindoro mag-aalas-dose ng tanghali oras sa Pilipinas o 0430UTC. Pagkatapos nito tawirin ang Mindoro sa loob ng walong oras, si Nangka (Feria) ay ibinaba ang antas bilang tropical depression ayon sa PAGASA, habang ang JMA at JTWC naman ay pinanatili ang antas nito bilang tropical storm ng araw na iyon. Sa Silangan ng Samar, mahigit 800 pasahero ang naantala dahil sa pagkakansela ng mga byahe ng barko.<ref>{{cite web|author=Staff Writer|publisher=GMA News|date=23 Hunyo 2009|accessdate=23 Hunyo 2009|title=Signal No.1 up over Metro Manila as Feria slams into Borongan, E. Samar|url=http://www.gmanews.tv/story/165639/Signal-No1-up-over-Metro-Manila-as-Feria-slams-into-Borongan-E-Samar}}</ref> Maraming puno ang nabuwal dahil sa malalakas na hangin, nawasak ang bubong ng isang bahay at isang sasakyan ang nasira.<ref>{{cite web|author=Jeannette Andrade|publisher=''Inquirer''|date=23 Hunyo 2009|accessdate=23 Hunyo 2009|title=Fallen tree damages 3 cars at DoJ|url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20090623-212049/Fallen-tree-damages-3-cars-at-DoJ|archive-date=25 Hunyo 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090625025235/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20090623-212049/Fallen-tree-damages-3-cars-at-DoJ|url-status=dead}}</ref> Malalakas na pagkulog at pagkidlat ang nabuo sa ilang parte ng Pilipinas. Sa [[San Pascual, Batangas|San Pascual]], [[Bauan]], at [[Lungsod ng Batangas]], malalaking tipak ng yelo and bumuhos dahil sa bagyo. Ayon sa mga residente, hindi pa sila kahit kailan nakakita ng ganito dati. Apat na [[barangay]] sa bayan ng Bauan ang tinamaan na isang buhawi, maraming puno ang nabuwal, at ayon sa iba ay hanggang baywang na tubig baha.<ref>{{cite web|author=Sarita Kare|publisher=ABS-CBN Southern Tagalog|date=23 Hunyo 2009|accessdate=23 Hunyo 2009|title=Hailstorm, tornado hit Batangas towns |url=http://www.abs-cbnnews.com/nation/regions/06/23/09/hailstorm-tornado-hit-batangas-towns}}</ref> Ayon sa mga balita, na totoo ang buhawi at winasak nito ang 23 kabahayan. Sa [[Cebu]], isang tao ang namatay at pitong iba pa ang nawawala.<ref>{{cite web|url=http://www.gmanews.tv/story/165689/NDCC-1-dead-7-missing-as-Feria-pounds-Cebu|date=24 Hunyo 2009|accessdate=24 Hunyo 2009|title=NDCC: 1 dead, 7 missing as ‘Feria’ pounds Cebu}}</ref> Umabot sa 500 katao ang nawalan ng bahay dahil sa bagyo.<ref>{{cite web|author=Alice Nicart|publisher=''Daily News Reader''|date=24 Hunyo 2009|accessdate=24 Hunyo 2009|title="Feria" leaves 500 homeless; Samar PDCC activated|url=http://www.pia.gov.ph/default.asp?m=12&r=&y=&mo=&fi=p090624.htm&no=24}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Sa [[Cavite]], 7000 ang naantala sa pantalan dahil sa malakas na hanging at pagbuhos ng ulan dulot ni Nangka, umabot sa apat na talampakan ang mga alon sa Cavite.<ref>http://www.gmanews.tv/video/43871/Cavite_port_stranded</ref> Sa Albay, mahigit 300 pampasaherong barko ang naantala sa pantalan ng Albay, Tobaco, Albay.<ref>http://www.gmanews.tv/video/43873/300-ship-passengers-stranded-due-to-%27Feria%27</ref> Sa [[Navotas]] at [[Malabon]], ang ilog ng Navotas - Malabon ay lumikha ng malalaking alon. Umabot sa halos 3 talampakan ang taas ng baha sa lugar.<ref>http://www.gmanews.tv/video/43872/Navotas-Malabon-in-deep-flood</ref> 24 Hunyo, 6 ang namatay habang 11 ang nawawala dahil kay Nangka (Feria). Ang mga nasirang ari-arian ay umabot sa 2.8 milyong piso.<ref>{{cite web|author=Staff Writer|publisher=GMA News TV|date=24 Hunyo 2009|accessdate=24 Hunyo 2009|title=Pagasa: 75 kph winds won't be felt in Metro Manila; 6 dead, 11 missing|url=http://www.gmanews.tv/story/165713/Feria-roars-across-central-RP-6-dead-11-missing}}</ref> {{clear}} === Tropical Storm Soudelor (Gorio) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Image=Tropical Storm Soudelor 2009.jpg |Track=Soudelor 2009 track.png |Formed=Hulyo 9 |Dissipated=Hulyo 12 |10-min winds=35 |1-min winds=35 |Pressure=994 }} Gabi ng 7 Hulyo, inulat ng JTWC ng isang sama ang nabuo 900&nbsp;km, sa hilagang-kanluran ng Yap. Malalim ng ''convection'' na nakapaloob sa malaki ngunit mahinang ''circulation'', ito ay pinalakas ng ''Tropical Upper Tropospheric Trough'' na nasa silangan. Sa mga sumunod na araw, ito ay unti-unting nabuo hanggang noong 9 Hulyo, ang JTWC ay naglabas ng ''Tropical Cyclone Formation Alert'' kung saan ang [[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko|PAGASA]] ay pinangalanan itong '''Tropical Depression Gorio'''. Kinahapunan ng araw na iyon, ang JTWC ay nagsimula nang maglabas ng babala ng bagyo para dito na tinawag nilang '''05W''', ang JMA ay naglabas din ng babala para sa isang ''tropical depression'' kinaumagahan ng sumunod na araw. Noong 10 Hulyo, ang PAGASA ay naglabas ng kanilang huling babala para kay Gorio ng ito ay lumabas na nang [[Pilipinas]], ito ay nakaranas ng hindi magandang ''upper level environment''. Ngunit ito ay lumakas bilang isang ''tropical storm'' ayon sa JTWC at JMA kung saan ang JMA ay tinawag itong ''Soudelor''. Hapon ng araw na iyon, sinabi ng JTWC na si Soudelor ay humina at isa na lamang ''tropical depression'', ngunit muling naging isang ''tropical storm'' habang papalapit sa ''Hainan Province'' sa [[Tsina]]. 11 Hulyo, ang JTWC at JMA ay ibinaba ang antas nito na isa na lamang ''tropical depression'' at kinahapunan ng araw na iyon ang JTWC ay naglabas ng kanilang huling babala para dito. {{clear}} === JMA Tropical Depression 08 (Huaning) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Hulyo 11 |Dissipated=Hulyo 14 |10-min winds=30 |1-min winds=30 |Image=Tropical Depression Huaning 2009-07-14 0300Z.jpg |Track=Huaning 2009 track.png |Pressure=1000 }} 10 Hulyo, isang namumuong sama ng panahon ang lumitaw 1065 kms sa silangan ng [[Maynila]]. Ang ''convection'' ay naiipon na may maayos na ''mid level circulation'' na matatagpuan sa ilalim ng isang ''anticyclone'' at nagpapakita ng ''outflow'' mula sa isang ''trough'' sa hilagang-silangan nito. Umaga ng sumunod na araw, ito ay isa nang mahinang ''tropical depression'' ayon sa JMA. Noong 11 Hulyo, ito ay unti-unting lumakas kung saan ang PAGASA ay pinangalanan itong '''Huaning'''. 12 Hulyo, ang JTWC ay naglabas ng TCFA para dito. Umaga ng sumunod na araw, ang PAGASA ay itinaas ang antas nito bilang isang ''tropical storm'' habang ang JTWC ay tinawag itong ''Topical Depression 06W''. Bago magtanghali, ito ay direktang tumama sa Chungyang, Taiwan. Noong sumunod na araw, ang JMA at JTWC ay naglabas ng kanilang huling babala para kay Huaning. {{clear}} === Typhoon Molave (Isang) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Hulyo 14 |Dissipated=Hulyo 19 |10-min winds=65 |1-min winds=65 |Image=Molave 18 July 2009.jpg |Track=Molave 2009 track.png |Pressure=975 }} 10 Hulyo, isang namumuong sama ng panahon ang lumitaw 280 kms timog-silangan ng Yap. Ang ''convection'' ay bumabalot sa ''poorly organized'' at ''drawn out'' na ''low level circulation center'' na nasa lugar na may mahinang ''wind shear''. Ito ay mas lumakas ng sumunod na araw kung saan ang ''convecton'' ay naiipon na sa ibabaw ng ''low level circulation center''. Ngunit noong 12 Hulyo, ito ay naglaho dahil ang ''outflow'' nito ay natangay ng ''outflow'' ni Huaning ayon sa JTWC. Ngunit gabi ng 13 Hulyo, ito ay mabilis na nakabawi at ang JTWC ay naglabas ng TCFA. Umaga ng sumunod na araw, ang JMA at PAGASA ay itinaas ang antas nito bilang isang ''tropical depression'' kung saan ang PAGASA ay tinawag itong '''Isang'''. Umaga ng 15 Hulyo, ito ay patuloy na lumakas kung saan ang JTWC ay tinawag itong ''Tropical Depression '''07W''''', hapon ng araw na iyon ang PAGASA ay itinaas ang antas nito bilang isang ''tropical storm''. 17 Hulyo, ang JMA ay itinaas ang antas ni Molave bilang isang ''severe tropical storm'' at bilang isang ''typhoon'' naman ayon sa PAGASA. Umaga ng 18 Hulyo, ang HKO ay itinaas ang antas ni ni Molave bilang isang ''typhoon''. Ito ay mabilis ang kumilos patungo ng timog-dagat Tsina. Si Molave ay direktang tumama sa Batanes. Kinahapunan, nang ito ay kumilos patungong Tsina, ang JMA at JTWC ay naglabas ng kanilang hulingbabala para kay Molave nang ito ay nanghina at isa na lamang ''tropical depression''. Apat na katao ang namtay dahil kay Molave.<ref>{{cite web|author=Associated Press|publisher=''The Filipino Star''|date=17 Hulyo 2009|accessdate=17 Hulyo 2009|title='Isang' leaves 1 dead, 2 missing|url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=487746&publicationSubCategoryId=200}}{{Dead link|date=Oktubre 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> {{clear}} === Tropical Storm Goni (Jolina) === {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Hulyo 30 |Dissipated=Agosto 9 |10-min winds=30 |Image=Goni 4 August 2009.jpg |Track=Goni 2009 track.png |Pressure=988 }} Gabi ng 25 Hulyo, isang namumuong sama ng panahon ang nabuo mula sa isang ''monsoon trough'' 815 kms hilagang-silangan ng Guam.<ref name="STWA25070922z">{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/GuamStuff/2009072522-ABPW.PGTW|title=Significant tropical weather advisory for the Western and the Southern Pacific Oceans|date=2009-07-25|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-07-30}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Malalim na ''convection'' ang bumabalot sa ''low level circulation center''.<ref name="STWA25070922z"/> Isang ''anticyclone'' at ''tropical upper tropospheric trough'' ang nagbibigay ng magandang ''outflow''.<ref name="STWA25070922z"/> Nang mga sumunod na araw, ito ay mas lalo pang lumakas bago ito naglaho noong 28 Hulyo dahil sa mahirap matukoy ang ''low level circulaton center'' at sa malakas na ''vertical wind shear''. Ngunit noong 30 Hulyo, ito ay muling lumakas, ang ''low level circulation center'' ay pahaba na isang senyales nang maraming ''circulation centers''. Gabi ng araw na iyon, ito ay isa nang ''tropical depression'' ayon sa PAGASA na tinawag nilang '''Jolina'''. Nang sumunod na araw, ito ay mas lumakas at isa nang ''tropical storm'' ayon sa PAGASA, ang JMA naman ay tinawag itong ''tropical depression'' ng araw na iyon. {{clear}} ===Typhoon Morakot (Kiko)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Agosto 2 |Dissipated=Agosto 11 |10-min winds=75 |1-min winds=80 |Image=<!-- Typhoon Morakot 7 August 2009.jpg --> |Track=Morakat 2009 track.png |Pressure=945 }} Ang bagyong ito ay nabuo maaga sa Agosto 2, sa loob ng isang sabsaban lubang tungkol sa 1000&nbsp;km silangan ng [[Pilipinas]] <ref>{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/Tokyo/2009080200.RJTD|title=JMA WWJP25 Advisory 02-08-2009 00z|date=2009-08-02|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=2009-08-02}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="STWA03080900z">{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/GuamStuff/2009080300-ABPW.PGTW|title=Significant Tropical Weather Advisory 03-08-2009 00z|date=2009-08-03|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-08-03}}</ref> The depression remained weak, however, and later that day the JMA downgraded it to an area of convection.<ref>{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/Tokyo/2009080206.RJTD|title=JMA WWJP25 Advisory 02-08-2009 06z|date=2009-08-02|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=2009-08-02}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/Tokyo/2009080212.RJTD|title=JMA WWJP25 Advisory 02-08-2009 12z|date=2009-08-02|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=2009-08-02}}</ref> Still later that day, the JMA reported that the tropical depression had regenerated <ref>{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/Tokyo/2009080218.RJTD|title=JMA WWJP25 Advisory 02-08-2009 18z|date=2009-08-02|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=2009-08-02}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Ang bagyong ito ay naging [[low pressure]] dahil mayroong cold front o [[Hanging Amihan]] na nakapaghina ng bagyo {{clear}} ===Severe Tropical Storm Dujuan (Labuyo)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Setyembre 1 |Dissipated=Setyembre 10 |Image=Dujuan 2009-09-06 0400Z.jpg |Track=Dujuan 2009 track.png |10-min winds=50 |1-min winds=50 |Pressure=980 }} Sa Agosto 28, isang lugar ng convectional cloudiness kaugnay na sa isang sabsaban lubang nabuo tungkol sa 1000&nbsp;km (620 milya) timog-kanluran ng [[Okinawa]], Japan. {{clear}} ===Typhoon Koppu (Nando)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Setyembre 11 |Dissipated=Setyembre 16 |Image=Koppu 2009-09-14 0320Z.jpg |Track=Koppu 2009 track.png |10-min winds=65 |1-min winds=75 |Pressure=975 }} Noong Setyembre 9, isang lugar ng convectional cloudiness na kaugnay sa ang tag-ulan ng labangan binuo 370&nbsp;km (250&nbsp;mi) sa hilagang-kanluran ng [[Palau]].<ref>{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/wt/wtpq21.rjtd..txt|title=JMA Tropical Cyclone Advisory 2009-09-11 18z|date=2009-09-11|publisher=[[Japan Meteorological Agency]]|accessdate=2009-09-11|archive-date=2009-07-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20090717090142/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/wt/wtpq21.rjtd..txt|url-status=dead}}</ref> {{clear}} ===Typhoon Ketsana (Ondoy)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Setyembre 25 |Dissipated=Setyembre 30 |Image=Typhoon Ketsana 2009-09-28 0330Z.jpg |Track=Ketsana 2009 track.png |10-min winds=80 |1-min winds=90 |Pressure=960 }} Sa Pilipinas, sa buong kapuluan ay nakaranas ng isang torrential ulan simula sa 23 Set. higit sa 30 mga lugar sa Luzon, kabilang ang Metro Manila, nilagay sa ilalim ng mga alerto sa bagyo bilang tropikal na unos "Ondoy" pinabilis karagdagang at lumipat ng mas malapit sa Central Luzon. Sa Bicol region, lantsa pasahero ay suspendido sa panahon ng 25 Set sa pamamagitan ng susunod na araw dahil sa mataas na alon at ang mabigat na ulan na dinala sa pamamagitan ng Ketsana sa rehiyon na nakakaapekto ang tungkol sa 2000 mga tao. Sa Manila International Airport, 13 flight ay kinansela dahil sa Ketsana paggawa ng pagtanaw sa lupain. Ang ilang mga unibersidad sa Manila sinuspinde ang kanilang klase dahil sa malubhang pagbaha sa ilang mga lugar at mabigat na patak ng ulan. Sa karagdagan, ang PAGASA din ipinapayo residente na nakatira sa mga mababang-nakahiga na lugar at malapit sa bundok slopes sa mga lugar na apektado ng habagat at sa mga ilalim ng signal # 1 at # 2 (tingnan sa ibaba) ay humanda laban sa posibleng flashfloods at landslide. Gayundin, ang PAGASA ay humanda ang National Disaster Coordinating Council (NDCC) para sa posibleng flashfloods at pagguho sa mga apektadong mga lugar, lalo na sa Laguna, Quezon, Zambales, Pampanga at Bataan lalawigan. Philippine Coast Guard komander Admiral Wilfredo Tamayo din reminded may-ari ng seacraft ng isang travel guideline maliban para seacraft pagtimbang 1,000 tons o mas mababa. Sa Quezon City sa PAGASA Science Garden sa NCR o Manila, torrential rains at 24 na oras na patak ng ulan amounted sa 455mm ang pinakamataas na dami ng ulan kailanman naitala sa Metro Manila at aari sa mga top 20 pinaka rainiest bagyo upang saktan ang Pilipinas. Ang halaga ng dami ng ulan ay 341.3mm sa loob lamang ng 6 na oras 8:00-2:00 sa Septiyembre 26 at isang karagdagang 83mm nahulog para sa isa pang 3 oras amounting sa 424mm sa tungkol sa 9 Hours at ang mga natitirang mga 31mm ay liwanag ulan shower sa panahon ng gabi sa harap ng mahabang tula baha at sa gabi ng mga 26 Set at 111mm nahulog sa 25 Set. Bulacan din nakaranas ng isang unusually mataas na halaga patak ng ulan na humahantong sa lakit at matipuno pagbaha sa lalawigan at umaapaw sa Angat dam at pagbubukas ng floodgates at ang tungkol sa 10:45&nbsp;ng umaga. 332mm ng ulan nahulog sa Tanay, Rizal sa 26 at 141mm unahan ito sa 25th.Antipolo sa Rizal iniulat 315mm sa 26th.Subic iniulat 128mm sa 26 sinusundang ito ay 50mm sa 25th.Ambulong sa Batangas iniulat 234mm sa 26 preceded ay 50mm sa 25. Infanta sa Quezon iniulat 176mm sa pagitan ng 25 at 26&nbsp;ng September.Daet, Camarines Norte nakaranas 204mm ng ulan sa 25th.Baler naitala ng isang rurok sigabo ng 85&nbsp;km / h mula Ondoy.around 3 / 4&nbsp;ng dami ng ulan ang mga nahulog sa loob lamang ng 6 na oras at higit sa 4 / 5&nbsp;ng dami ng ulan nahulog sa loob lamang hours.The halaga ng dami ng ulan ondoy dumped sa Camarines Norte, Manila, Batangas, Bulacan, Rizal at someparts ng Quezon lumampas 200MM nagreresulta sa flashfloods dahil sa mataas na lakas ng tunog sa isang maikling span ng oras lalo na sa NCR (National Capital Region) at Rizal at Bulacan. {{clear}} ===Typhoon Parma (Pepeng)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Setyembre 27 |Dissipated=Oktubre 14 |Image=Parma_1_oct_09_0225Z.jpg |Track=Parma 2009 track.png |10-min winds=100 |1-min winds=135 |Pressure=930 }} Noong Setyembre 25, isang lugar ng convectional cloudiness na kaugnay sa ang tag-ulan sa pamamagitan binuo 410&nbsp;km (280&nbsp;mi) sa timog-silangan ang mga ng [[Palau]]. Satellite imahe ay nagpakita ng isang consolidating Mababang Level Circulation Centre. On Setyembre 27, ang sistema ay nagsimula ang pagpapabuti at nagpapakita ng isang bahagyang LLCC dahil sa kanais-nais na kondisyon at din ay matatagpuan sa ilalim ng moderate vertical hangin paggugupit, habang ang JMA upgrade ng sistema sa isang tropical depression. Sa gabi ng araw na iyon, ang JTWC inisyu ng isang Tropical Bagyong Paghubog Alert. Sa susunod na araw, JMA iniulat na ang depression ay intensified sa isang tropiko bagyo, ang pagsusumite nito internasyonal na hinirang pangalan,''''Parma. Gayundin, sa Setyembre 28, JTWC upgrade ito sa isang tropical depression. Sa susunod na araw, JTWC muli upgraded ang depression sa isang tropiko bagyo. At, sa pamamagitan ng unang bahagi ng Setyembre 30, dahil sa ang paglipat ng bagyo sa pamamagitan ng mainit-init na temperatura ng tubig, ang JTWC at JMA upgrade ito sa isang bagyong Category 1. Satellite din nagsimula na nagpapakita na ang isang mata istraktura pader ay binuo. Pagtindi patuloy sa ng umaga ng susunod na araw, na umaabot sa Category 3 katayuan. Pagkatapos, pagkatapos ng apat na oras, Parma mabilis lalakas na isang Category 4 super typhoon, na umaabot sa kanyang rurok lakas. Iba't ibang weather bureaus pagtataya na Parma ay tumindi sa isang Category 5 super typhoon, gayunman, ito ay nanghihina sa hapon ng Oktubre 1 bilang ng mata ng Parma nagsimula sa pababain ang sarili dahil sa kanyang kilusan sa kalaban kondisyon. Parma patuloy na bahagyang humina habang gumagalaw sa pamamagitan ng mga lugar ng [[Cagayan]], pagkatapos ay sa pamamagitan ng tanghali ng Oktubre 3, ito ay downgrade na sa isang bagyong Category 3-katumbas. Bago ito ginawa pagtanaw sa lupain sa hilagang Cagayan 3:00 pm PST (07:00 UTC), ito weakened sa isang bagyong Category 2. Parma crossed hilagang Luzon sa paglipas ng 12 na oras, sa panahon na ng bagyo ang weakened sa isang kategorya 1 bagyo katumbas. PAGASA iniulat na bagyo ang paglipat ay halos hindi nagbabago sa kanilang lugar ng responsibilidad dahil sa pakikipag-ugnayan sa Bagyong Melor at isang tagaytay ng mataas na presyon ng lugar sa Mainland [[Tsina]]. Sa parehong panahon, JTWC downgrade Parma sa isang tropiko bagyo habang ang JMA downgrade na ito sa isang malubhang tropiko bagyo. Maaga sa susunod na araw, satellite nagsiwalat na Parma ay isang mata sentro ngunit walang convectional cloudiness dahil sa mataas na presyon. Pagtindi ay malamang na hindi dahil sa salungat na kondisyon na kapaligiran at pakikipag-ugnayan Typhoon Melor. Sa Oktubre 6, sa 11:00 PST (15:00 UTC), Parma ginawa ang kanyang ikalawang pagtanaw sa lupain sa Ilocos Norte bilang ito noved sa Southeast. Sa hapon ng mga susunod na araw, PAGASA iniulat na Parma weakened sa isang tropical depression na malapit sa lugar ng Isabela, habang ang parehong JMA at JTWC pa rin classified Parma bilang isang tropiko bagyo. Sa umaga ng Oktubre 8, ito lumitaw muli sa tubig na malapit sa Isabela. Pagkatapos ng apat na oras, Parma ginawa nito sa ikatlong pagtanaw sa lupain sa [[Cagayan]]. Ang susunod na araw, Parma crossed Northern Luzon para sa ikatlong oras. Pagkatapos ay sa pamamagitan ng hapon ng araw na iyon, Parma lumabas ng [[La Union]] at lumitaw sa likod ng South China Sea. Bilang ito ay inilipat sa labas sa Philippine area ng responsibilidad, at pagkatapos PAGASA na inisyu ng kanilang huling babala sa Parma. Sa Oktubre 10, parehong JMA at JTWC iniulat na Parma reintensified sa isang tropiko bagyo habang ito ay na sa mga [[dagat Timog Tsina]]. Pagtindi ay halos mahirap dahil sa katamtaman vertical hangin paggugupit. Pagkatapos ay sa pamamagitan ng huli ng Oktubre 12, ito na ginawa nito sa ikaapat na pagtanaw sa lupain sa [[Hainan]] Island sa China. {{clear}} ===Typhoon Melor (Quedan)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Setyembre 28 |Dissipated=Oktubre 11 |Image=Melor Oct 4 2009 0115Z.jpg |Track=Melor 2009 track.png |10-min winds=110 |1-min winds=150 |Pressure=910 }} Noong On Setyembre 28, an area of convectional cloudiness formed 370&nbsp;km (250&nbsp;mi) to the northeast of [[Pohnpei]]. Satellite imagery showed a Low Level Circulation Centre had begun to form. On the evening of Setyembre 28, due to a TUTT that was providing good outflow for the system and low level vertical wind shear with a favorable environment, the JTWC issued a Tropical Cyclone Formation Alert. Early on Setyembre 29, both JMA and JTWC upgraded the system into a tropical depression. Early on Setyembre 30, JMA reported that the depression had intensified into a tropical storm and assigned its international designated name, ''Melor''. At the same time JTWC also classified the depression as a tropical storm. Early on Oktubre 1, Melor intensified further from a severe tropical storm into a typhoon. Intensification continued, and by the afternoon of the same day the JTWC reported that Melor had intensified into a Category 1-equivalent typhoon. In just four hours, it intensified rapidly to a Category 3-equivalent typhoon, and continued to track towards northeast [[Luzon]]. Early on Oktubre 2, it strengthened to a Category 4-equivalent typhoon. After levelling out in intensity, it strengthened again on Oktubre 3. Early Oktubre 4, JTWC reported that Melor had intensified to a Category-5 equivalent super typhoon, with JMA reporting a central pressure of 910 hPa and winds of 205&nbsp;km/h. On Oktubre 5, PAGASA allocated the name Quedan to the typhoon as the storm moved into Philippine's area of responsibility. It interacted with [[Typhoon Parma]] in Parma's second landfall in the Philippines. By the midday of Oktubre 8, Melor made landfall on Japan. After landfall, JMA downgraded Melor into a severe tropical storm, while the JTWC downgraded it into an extratropical storm. Late on Oktubre 11, the extratropical remnants of Typhoon Melor were completely absorbed by a newly formed extratropical storm to the north, near Alaska. The new extratropical storm then strengthened into a powerful storm, and then impacted the west coast of the United States late on Oktubre 11, near midnight. {{clear}} ===Typhoon Mirinae (Santi)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Image=Mirinae Oct 30 2009 0500Z.jpg |Track=Mirinae 2009 track.png |Formed=Oktubre 25 |Dissipated=Nobyembre 2 |10-min winds=80 |1-min winds=90 |Pressure=955 }} Isang Tropical Depression sa Bagyong Mirinae on Oktubre 27, at ito mabilis lalakas na isang Bagyong, sa isang rurok ng 105-110&nbsp;mph. Hindi na ito ay palakasin marami pa, dahil sa hangin paggugupit at ang napakabilis na kilusan ng mga bagyo. PAGASA ilalaan ang pangalan Santi sa sistema ng mga susunod na araw, gaya ng bagyo ay pumasok sa kanilang lugar ng mga responsibilidad. Pagkatapos Mirinae crossed sa Pilipinas, nagiging sanhi ng mabilis na ito sa deorganize at ay downgrade mula sa isang Category 2 bagyong, sa isang tropiko bagyo sa isang advisory. Ito pagkatapos crossed sa South China Sea, at dahan-dahan, ngunit steadily pinalakas hanggang tunay na ito ay malapit sa Vietnam. Saan ito mabilis intensified sa isang Bagyong muli. Ito ginawa sa pagtanaw sa lupain at mabilis na pinahihina. ===Tropical Depression 24W (Tino)=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Nobyembre 1 |Dissipated=Nobyembre 3 |10-min winds=30 |1-min winds=25 |Pressure=1006 |Image=WeakTINO.gif |Track=24-W 2009 track.png }} Late on Oktubre 31, the JTWC reported that a tropical disturbance had formed within an area of moderate vertical windshear about 1400&nbsp;km, (870&nbsp;mi), to the east of Manila, Philippines. <ref name="24W:Tino">{{cite web|url=http://www.usno.navy.mil/NOOC/nmfc-ph/RSS/jtwc/best_tracks/2009/2009s-bwp/bwp242009.txt|title=JTWC Tropical Cyclone Best Track Analysis:TD 24W (Tino)|date=2010-02-22|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2010-03-28|archive-date=2010-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20100304060029/http://www.usno.navy.mil/NOOC/nmfc-ph/RSS/jtwc/best_tracks/2009/2009s-bwp/bwp242009.txt|url-status=dead}}</ref><ref name="STWA 2009-10-31 20z">{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/GuamStuff/2009103120-ABPW.PGTW|title=Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific Oceans 2009-10-31 20z|date=2009-10-31|publisher=Joint Typhoon Warning Center|accessdate=2009-11-02}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Deep convection had started to form over a low level circulation center.<ref name="STWA 2009-10-31 20z"/> The JMA then reported early the next day that the disturbance had intensified into a weak tropical depression.<ref>{{cite web|url=ftp://ftp.met.fsu.edu/pub/weather/tropical/Tokyo/2009110100.RJTD|title=JMA WWJP25 Advisory 2009-11-01 00z|publisher=Japan Meteorological Agency|date=2009-11-01|accessdate=2009-12-05}}{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Subalit sa oras na ito ang JTWC hindi upgrade ang gulo sa isang tropical depression, sa halip issuing isang tropiko bagyo pormasyon alerto mamaya sa araw na iyon bilang ang lubak poleward-agos pinabuting. {{clear}} ===Tropical Depression Urduja=== {{Infobox Hurricane Small |Basin=WPac |Formed=Nobyembre 21 |Dissipated=Nobyembre 25 |Image=Urduja 2009-11-22.jpg |10-min winds=30 |1-min winds=30 |Pressure=1002 |Track=Urduja 2009 track.png }} Sa Nobyembre 23, PAGASA inihayag na ang isang mababaw na mababang presyon ng lugar silangan ng [[Mindanao]] ay binuo sa isang depression Tropical at ay pinangalanang "Urduja". Ang parehong araw JTWC hinirang ng tropical depression bilang 27W. Ito ay may isang maximum na hangin na 55&nbsp;km / h na malapit sa sentro Signal No.1 ay itataas sa [[Masbate]], Romblon, [[Cebu]], Negros Provinces, Samar Probinsiya, Bohol, Antique, Iloilo, Aklan, Capiz, Surigao Del Norte, Surigao Del Sur, Agusan Del Norte, Siargao, Dinagat [[Island]] == Mga kaganapan == <timeline> ImageSize = width:700 height:190 PlotArea = top:10 bottom:80 right:10 left:20 Legend = columns:3 left:30 top:58 columnwidth:270 AlignBars = early DateFormat = dd/mm/yyyy Period = from:01/01/2009 till:31/12/2009 TimeAxis = orientation:horizontal ScaleMinor = grid:black unit:month increment:1 start:01/01/2009 Colors = id:canvas value:gray(0.88) id:GP value:red id:TD value:rgb(0.38,0.73,1) legend:Tropical_Depression_=_<62_km/h_(<39_mph) id:TS value:rgb(0,0.98,0.96) legend:Tropical_Storm_=_63-88_km/h_(39-54_mph) id:ST value:rgb(0.80,1,1) legend:Severe_Tropical_Storm_=_89-117_km/h_(55-73_mph) id:C1 value:rgb(1,1,0.80) legend:Category_1_=_119-153_km/h_(74-95_mph) id:C2 value:rgb(1,0.91,0.46) legend:Category_2_=_154-177_km/h_(96-110_mph) id:C3 value:rgb(1,0.76,0.25) legend:Category_3_=_178-209-km/h_(111-130_mph) id:C4 value:rgb(1,0.56,0.13) legend:Category_4_=_210-249_km/h_(131-155_mph) id:C5 value:rgb(1,0.38,0.38) legend:Category_5_=_≥250_km/h_(≥156_mph) Backgroundcolors = canvas:canvas BarData = barset:Hurricane bar:Month PlotData= barset:Hurricane width:10 align:left fontsize:S shift:(4,-4) anchor:till from:03/01/2009 till:07/01/2009 color:TD text:"[[Tropical Depression Auring (2009)|Auring]]" barset:break from:12/02/2009 till:14/02/2009 color:TD text:"Bising" barset:break from:30/04/2009 till:02/05/2009 color:TD text:"Crising" from:01/05/2009 till:07/05/2009 color:C4 text:"[[Typhoon Kujira (2009)|Kujira]]" from:01/05/2009 till:04/05/2009 color:TD text:"JMA TD 03" from:01/05/2009 till:13/05/2009 color:C2 text:"[[Typhoon Chan-hom (2009)|Chan-hom]]" barset:break from:14/06/2009 till:22/06/2009 color:ST text:"[[Tropical Storm Linfa|Linfa]]" from:22/06/2009 till:26/06/2009 color:TS text:"Nangka" from:09/07/2009 till:13/07/2009 color:TS text:"[[Tropical Storm Soudelor (2009)|Soudelor]]" from:11/07/2009 till:14/07/2009 color:TD text:"Huaning" from:14/07/2009 till:19/07/2009 color:C1 text:"Molave" from:30/07/2009 till:31/07/2009 color:TS text:"Jolina" barset:break bar:Month width:5 align:center fontsize:S shift:(0,-20) anchor:middle color:canvas from:01/01/2009 till:01/02/2009 text:January from:01/02/2009 till:01/03/2009 text:February from:01/03/2009 till:01/04/2009 text:March from:01/04/2009 till:01/05/2009 text:April from:01/05/2009 till:01/06/2009 text:May from:01/06/2009 till:01/07/2009 text:June from:01/07/2009 till:01/08/2009 text:July from:01/08/2009 till:01/09/2009 text:August from:01/09/2009 till:01/10/2009 text:September from:01/10/2009 till:01/11/2009 text:October from:01/11/2009 till:01/12/2009 text:November from:01/12/2009 till:31/12/2009 text:December </timeline> <!-- Please start a new column with the next depression --> === Hulyo === ;Ika-13 :3:00pm PST - Si Huaning (JMA TD 08) ay direktang tumama sa Chungyang, Taiwan. ;Ika-14 :5:00pm PST - Ang JMA at PAGASA ay tinawag ang Low Pressure Area bilang isang hilagang-silangan ng Mindanao bilang JMA Tropical Depression 08 at Tropical Depression Isang. ;Ika-15 :11:00pm PST - Ang PAGASA ay itinaas ang antas ni Isang bilang isang Tropical Storm. ;Ika-18 :3:00pm PST - Ang JMA ay itinaas ang antas ni Molave sa Typhoon. ;Ika-19 :3:00am PST - Ang JMA at JTWC ay naglabas ng huling babala para kay Molave. ;Ika-30 :11:00pm PST - Ang PAGASA at tinawag ang Low Pressure Area ilang kilometro sa silangan ng Catanduanes na Tropical Depression Jolina. ;Ika-31 :11:00am PST - Ang PAGASA ay itinaas ang antas ni Jolina bilang isang Tropical Storm. == Pangalan ng bagyo == Ang mga bagyo sa hilagang-kanlurang Pasipiko ay binibigyan ng pangalan ng RSMC Tokyo-Typhoon Center ng Japan Metrological Agency. Ang mga pangalan ng bagyo ay pinipili muna sa mga sumusunod ng listahan, kung saan walang taunang listahan. Ang mga pangalan ay nagmula sa labingtatlong (13) bansa na kasapi ng ESCAP/WMO Typhoon Committee, maliban sa [[Singapore]]. Ang labingtatlong (13) nasyon o teritoryo kasama ng Pederasyon ng Estado ng Micronesia, kada isa ay nagbigay ng tigsasampung pangalan, na ginagamit alinsunod sa pagkakasunod ng mga letra ng mga pangalan ng mga bansa. Sa ngayon, ang unang bagyo na may lakas na Tropical Stom ay bibigya ng pangalan bilang Kujira. Ang mga pangalan na makapal ang pagkakasulat ay kasalukuyang aktibo at ang mga hindi pa gamit na pangalan ay kulay abo ang pagkakasulat. {| width="90%" !Contributing Nation || colspan="5" |Names |- |[[Cambodia]] || style="color: #888;" | Damrey || style="color: #888;" | Kong-rey || style="color: #888;" | Nakri || style="color: #888;" | Krovanh || style="color: #888;" | Sarika |- |[[China]] || style="color: #888;" | Haikui || style="color: #888;" | Yutu || style="color: #888;" | Fengshen || style="color: #888;" | Dujuan || style="color: #888;" | Haima |- |[[North Korea|DPR Korea]] || style="color: #888;" | Kirogi || style="color: #888;" | Toraji || style="color: #888;" | Kalmaegi || style="color: #888;" | Mujigae || style="color: #888;" | Meari |- |[[Hong Kong]] || style="color: #888;" | Kai-tak || style="color: #888;" | Man-yi || style="color: #888;" | Fung-wong || style="color: #888;" | Choi-wan || style="color: #888;" | Ma-on |- |[[Japan]] || style="color: #888;" | Tembin || style="color: #888;" | Usagi || style="color: #888;" | Kammuri || style="color: #888;" | Koppu || style="color: #888;" | Tokage |- |[[Laos]] || style="color: #888;" | Bolaven || style="color: #888;" | Pabuk || style="color: #888;" | Phanfone || style="color: #888;" | Ketsana || style="color: #888;" | Nock-ten |- |[[Macau]] || style="color: #888;" | Sanba || style="color: #888;" | Wutip || style="color: #888;" | Vongfong || style="color: #888;" | Parma || style="color: #888;" | Muifa |- |[[Malaysia]] || style="color: #888;" | Jelawat || style="color: #888;" | Sepat || style="color: #888;" | Nuri || style="color: #888;" | Melor || style="color: #888;" | Merbok |- |[[Federated States of Micronesia|Micronesia]] || style="color: #888;" | Ewiniar || style="color:#888;" | Fitow || style="color: #888;" | Sinlaku || style="color: #888;" | Nepartak || style="color: #888;" | Nanmadol |- |[[Philippines]] || style="color: #888;" | Maliksi || style="color: #888;" | Danas || style="color: #888;" | Hagupit || style="color: #888;" | Lupit || style="color: #888;" | Talas |- |[[South Korea|RO Korea]] || style="color: #888;" | Gaemi || style="color: #888;" | Nari || style="color: #888;" | Jangmi || style="color: #888;" | Mirinae || style="color: #888;" | Noru |- |[[Thailand]] || style="color: #888;" | Prapiroon || style="color: #888;" | Wipha || style="color: #888;" | Mekkhala || style="color: #888;" | Nida || style="color: #888;" | Kulap |- |[[United States]] || style="color: #888;" | Maria || style="color: #888;" | Francisco || style="color: #888;" | Higos || style="color: #888;" | Omais || style="color: #888;" | Roke |- |[[Vietnam]] || style="color: #888;" | Son-Tinh || style="color: #888;" | Lekima || style="color: #888;" | Bavi || style="color: #888;" | Conson || style="color: #888;" | Sonca |- |[[Cambodia]] || style="color: #888;" | Bopha || style="color: #888;" | Krosa | style="color: #888;" | Maysak || style="color: #888;" | Chanthu || style="color: #888;" | Nesat |- |[[China]] || style="color: #888;" | Wukong || style="color: #888;" | Haiyan | style="color: #888;" | Haishen || style="color: #888;" | Dianmu || style="color: #888;" | Haitang |- |[[North Korea|DPR Korea]] || style="color: #888;" | Sonamu || style="color: #888;" | Podul | style="color: #888;" | Noul || style="color: #888;" | Mindulle || style="color: #888;" | Nalgae |- |[[Hong Kong]] || style="color: #888;" | Shanshan || style="color: #888;" | Lingling | style="color: #888;" | Dolphin|| style="color: #888;" | Lionrock|| style="color: #888;" | Banyan |- |[[Japan]] || style="color: #888;" | Yagi || style="color: #888;" | Kaziki | Kujira (0901) || style="color: #888;" | Kompasu || style="color: #888;" | Washi |- |[[Laos]] || style="color: #888;" | Leepi || style="color: #888;" | Faxai | Chan-hom (0902) || style="color: #888;" | Namtheun || style="color: #888;" | Pakhar |- |[[Macau]] || style="color: #888;" | Bebinca || style="color: #888;" | Peipah | Linfa (0903)|| style="color: #888;" | Malou || style="color: #888;" | Sanvu |- |[[Malaysia]] || style="color: #888;" | Rumbia || style="color: #888;" | Tapah | Nangka (0904) || style="color: #888;" | Meranti || style="color: #888;" | Mawar |- |[[Federated States of Micronesia|Micronesia]] || style="color: #888;" | Soulik || style="color: #888;" | Mitag | Soudelor (0905) || style="color: #888;" | Fanapi || style="color: #888;" | Guchol |- |[[Philippines]] || style="color: #888;" | Cimaron || style="color: #888;" | Hagibis | style="color: #888;" | Molave (0906) || style="color: #888;" | Malakas || style="color: #888;" | Talim |- |[[South Korea|RO Korea]] || style="color: #888;" | Jebi || style="color: #888;" | Neoguri | style="color: #888;" | Goni || style="color: #888;" | Megi || style="color: #888;" | Doksuri |- |[[Thailand]] || style="color: #888;" | Mangkhut || style="color: #888;" | Rammasun || style="color: #888;" | Morakot || style="color: #888;" | Chaba || style="color: #888;" | Khanun |- |[[United States]] || style="color: #888;" | Utor || style="color: #888;" | Matmo | style="color: #888;" | Etau || style="color: #888;" | Aere || style="color: #888;" | Vicente |- |[[Vietnam]] || style="color: #888;" | Trami || style="color: #888;" | Halong | style="color: #888;" | Vamco || style="color: #888;" | Songda || style="color: #888;" | Saola |} === Pilipinas === Ang [[Pangasiwaang Pilipino sa Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko]] (PAGASA) ay gumagamit ng sariling listahan para sa mga bagyo na nasa loob ng Pilipinas. Ang listahan ay inuulit kada apat na taon.<ref name="PAGASA name list">{{cite web|publisher=Typhoon 2000|title=The Philippine Tropical Cyclone Names|accessdate=30 Oktubre 2008|url=http://www.typhoon2000.ph/names.htm}}</ref> {| width="100%" | * [[Bagyong Auring (2009)|Auring]] * Bising * Crising * Dante (0901) * Emong (0902) * ''Feria'' (0904) * Gorio (0905) | * Huaning * Isang (0906) * Jolina * Kiko * Labuyo * Nando * ''[[Bagyong Ondoy|Ondoy]]'' | * [[Bagyong Pepeng|Pepeng]] * Quedan * Ramil * Santi * Tino * Urduja * <div style="color: #888;">Vinta</div> | * <div style="color: #888;">Wilma (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Yolanda (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Zoraida (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Alamid (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Bruno (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Conching (hindi pa gamit)</div> | * <div style="color: #888;">Dolor (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Ernie (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Florante (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Gerardo (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Hernan (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Isko (hindi pa gamit)</div> * <div style="color: #888;">Jerome (hindi pa gamit)</div> |} == Mga epekto == Ang talahanayan na ito ay listahan ng mga bagyo na nabuo sa hilagang-kanlurang Pasipiko hanggang kanluran ng [[International Date Line]]. Nakapaloob dito ang lakas ng bagyo ayon sa [[Saffir-Simpson Hurricane Scale]], durasyon, pangalan, direktang naapektuhan, mga namatay, at mga nasira. Ang lahat ng datos ay kinuha mula sa JMA, PAGASA, at/o kaya sa JTWC. {{TC stats table start|year=2009|basin=Pacific typhoon}} {{TC stats cyclone|cat=storm|name=[[Tropical Depression Auring (2009)|Auring]]|dates=Enero&nbsp;3 – Enero&nbsp;7|max-winds=35|min-press=1000|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats first landfall|where=[[Rehiyon ng Bikol]]|date=Enero 6|winds=35|cat=depression}} {{TC stats impact|damage=0.498|deaths=1 (1)&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=depression|name=Bising|dates=Pebrero&nbsp;12 – Pebrero&nbsp;14|max-winds=30|min-press=1002|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats first landfall|where=[[Kapuluan ng Dinagat]]|date=Pebrero 13|winds=30|cat=depression}} {{TC stats impact|damage=hindi alam|deaths=0&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=depression|name=Crising|dates=Abril&nbsp;30 – Mayo&nbsp;2|max-winds=35|min-press=1000|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats no landfall}} {{TC stats impact|damage=none|deaths=0&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=Typhoon|name=Kujira<br />(Dante)|dates=May&nbsp;1 – May&nbsp;7|max-winds=100|min-press=940|ace=&nbsp;8.8125|mult-landfalls=3}} {{TC stats first landfall|where=[[Catanduanes|Isla ng Catanduanes]]|date=Abril 30|winds=25|cat=depression}} {{TC stats impact|damage=25.4|deaths=28&nbsp;|mult-landfalls=3}} {{TC stats next landfall|where=eastern [[Albay]], [[Rehiyon ng Bicol]]|date=Abril 30|winds=30|cat=depression}} {{TC stats next landfall|where=[[Sorsogon]], [[Rehiyon ng Bicol]]|date=Mayo 1|winds=35|cat=depression}} {{TC stats cyclone|cat=depression|name=JMA TD 03|dates=Mayo&nbsp;1 – Mayo&nbsp;4|max-winds=35|min-press=1002|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats no landfall}} {{TC stats impact|damage=none|deaths=0&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=Typhoon|name=Chan-hom<br />(Emong)|dates=Mayo&nbsp;1 – Mayo&nbsp;13|max-winds=75|min-press=975|ace=&nbsp;5.7100}} {{TC stats first landfall|where=[[Bolinao, Pangasinan|Bolinao]], [[Pangasinan]]|date=Mayo 7|winds=75|cat=Typhoon}} {{TC stats impact|damage=20.1|deaths=55 (5)&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=sts|name=Linfa|dates=Hunyo&nbsp;14 – Hunyo&nbsp;23|max-winds=70|min-press=975|ace=&nbsp;3.3225|mult-landfalls=2}} {{TC stats first landfall|where=[[Luzon]]|date=Hunyo 16|winds=30|cat=disturbance}} {{TC stats impact|damage=110|deaths=7|mult-landfalls=2}} {{TC stats next landfall|where=Quanzhou, Fujian|date=Hunyo 21|winds=50|cat=storm}} {{TC stats cyclone|cat=storm|name=Nangka<br />(Feria)|dates=Hunyo&nbsp;22 – Hunyo&nbsp;26|max-winds=45|min-press=990|ace=&nbsp;2.0150|mult-landfalls=4}} {{TC stats first landfall|where=[[Borongan, Eastern Samar]]|date=Hunyo 23|winds=40|cat=storm}} {{TC stats impact|damage=4.2|deaths=11&nbsp;|mult-landfalls=4}} {{TC stats next landfall|where=[[Isla ng Masbate]]|date=Hunyo 23|winds=45|cat=storm}} {{TC stats next landfall|where=[[Calapan]], [[Isla ng Mindoro]]|date=Hunyo 24|winds=45|cat=storm}} {{TC stats next landfall|where=Huizhou City, [[Tsina]]|date=Hunyo 26|winds=40|cat=storm}} {{TC stats cyclone|cat=storm|name=Soudelor<br />(Gorio)|dates=Hulyo&nbsp;9 – Hulyo&nbsp;12|max-winds=40|min-press=994|ace=&nbsp;0.6125|mult-landfalls=4}} {{TC stats first landfall|where=[[Isla ng Babuyan|Babuyan Islands]], [[Cagayan]]|date=Hulyo&nbsp;9|winds=30|cat=depression}} {{TC stats impact|damage=Unknown|deaths=17 (2)&nbsp;|mult-landfalls=4}} {{TC stats next landfall|where=Leizhou Peninsula, Tsina|date=Hulyo&nbsp;12|winds=40|cat=storm}} {{TC stats next landfall|where=Fangchenggang, Tsina|date=Hulyo&nbsp;12|winds=35|cat=depression}} {{TC stats next landfall|where=Quang Ninh Province, [[Vietnam]] |date=July&nbsp;12|winds=30|cat=depression}} {{TC stats cyclone|cat=depression|name=Huaning|dates=Hulyo&nbsp;11 – Hulyo&nbsp;14|max-winds=35|min-press=1004|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats first landfall|where=Chungyang, [[Taiwan]]|date=Hulyo 12|winds=35|cat=depression}} {{TC stats impact|damage=none|deaths=0&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=Typhoon|name=Molave<br />(Isang)|dates=Hulyo&nbsp;14 – Hulyo&nbsp;19|max-winds=75|min-press=975|ace=&nbsp;2.7575|mult-landfalls=2}} {{TC stats first landfall|where=[[Batanes (province)|Batanes, Philippines]]|date=Hulyo&nbsp;17|winds=70|cat=sts}} {{TC stats impact|damage=Unknown|deaths=4 (1)&nbsp;|mult-landfalls=2}} {{TC stats next landfall|where=[[Hong Kong]], [[Tsina]]|date=Hulyo&nbsp;18|winds=75|cat=Typhoon}} {{TC stats cyclone|cat=depression|name=JMA TD 10(Jolina)|dates=Hulyo&nbsp;30 – Still&nbsp;Active|max-winds=30|min-press=992|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats first landfall|where=[[Aurora, Philippines]]|date=Agosto&nbsp;1|winds=35|cat=depression}} {{TC stats impact|damage=Unknown|deaths=5&nbsp;}} {{TC stats cyclone|cat=depression|name=JMA TD 11|dates=Agosto&nbsp;2 – Still&nbsp;Active|max-winds=35|min-press=998|ace=&nbsp;0.0000}} {{TC stats no landfall}} {{TC stats impact|damage=none|deaths=0&nbsp;}} {{TC stats table end|num-cyclones-text='''13 Depressions'''|dates='''January&nbsp;3 – Still Active'''|max-winds='''100'''|min-press='''940'''|tot-ace='''0.00'''|num-landfalls='''19'''|tot-damage='''161.198'''|tot-deaths='''128 (9)'''|tot-ace='''23.2300'''}} == Mga sanggunian == {{reflist|refs= <ref name="ABWP10 09-2-08">{{cite web|url=http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|publisher=Joint Typhoon Warning Center|title=Significant Tropical Weather Advisory for the Western and Southern Pacific oceans|accessdate=2009-02-13|archive-date=2009-05-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20090505180515/http://weather.noaa.gov/pub/data/raw/ab/abpw10.pgtw..txt|url-status=dead}}</ref> }} == Mga kawing panlabas == *[http://www.jma.go.jp/en/typh/ Japan Meteorological Agency] *[http://www.typhoon.gov.cn/en/index.php?style1=0 China Meteorological Agency] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120516040430/http://www.typhoon.gov.cn/en/index.php?style1=0 |date=2012-05-16 }} *[http://www.prh.noaa.gov/guam/cyclone.php National Weather Service Guam] *[http://www.hko.gov.hk/contente.htm Hong Kong Observatory] *[http://web.kma.go.kr/eng/wea/wea_03_01.jsp Korea Meteorological Agency] *[http://www.pagasa.dost.gov.ph/ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration] *[http://www.cwb.gov.tw/V6e/typhoon/ty.htm Taiwan Central Weather Bureau] *[http://maritim.bmg.go.id/cyclones/ TCWC Jakarta] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100119072244/http://maritim.bmg.go.id/cyclones/ |date=2010-01-19 }} *[http://www.tmd.go.th/en/storm_tracking.php Thai Meteorological Department]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070502211820/http://www.tmd.go.th/en/storm_tracking.php |date=2007-05-02 }} *[http://www.nchmf.gov.vn/website/en-US/104/102/2075/Default.aspx Vietnam's National Hydro-Meterological Service] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091020131546/http://www.nchmf.gov.vn/website/en-US/104/102/2075/Default.aspx |date=2009-10-20 }} *[http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc.php Joint Typhoon Warning Centre] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090826230250/http://metocph.nmci.navy.mil/jtwc.php |date=2009-08-26 }} *[http://agora.ex.nii.ac.jp/digital-typhoon/ Digital Typhoon - Typhoon Images and Information] *[http://www.typhoon2000.ph Typhoon2000 Philippine typhoon website] [[Kategorya:Bagyo sa Pasipiko]] m6xb5d51scfinjf4ozxncs016htuxur 0 97510 1959297 1936704 2022-07-30T00:04:11Z 140.213.195.107 wikitext text/x-wiki Ang '''Bahasa Pambansa''' ay isang [[bahasa]] (o iba baryedad ng bahasa, hal. diyalekto) na may ilang koneksyon- [[de facto]] o [[de jure]] - kasama ang mga tao at ang teritoryo na sakop nila. May kaunting pagkakapare-pareho sa paggamit ng salitang ito. Ang isa o higit pang mga bahasa na sinasalita bilang [[Katutubong bahasa|unang bahasa]] sa teritoryo ng isang bansa ay maaaring tumutukoy sa impormal o itinatalaga sa batas bilang pambansang wika ng bansa. Ang mga pambansa o pambansang wika ay binabanggit sa mahigit 150 saligang mundo.<ref> [http://www.axl.cefan.ulaval.ca/index.html Jacques Leclerc]</ref> Si CMB Brann, na may partikular na sanggunian sa India, ay nagpapahiwatig na mayroong "apat na natatanging mga kahulugan" para sa pambansang bahasa sa isang pamahalaan:<ref> Brann, CMB 1994. "Ang Tanong ng Pambansang Bahasa: Mga Konsepto at Terminolohiya." ''Mga Logo'' [Unibersidad ng Namibia, Windhoek] Vol 14: 125-134</ref> * "Teritoryal na wika" (''chthonolect''), na minsan ay kilala bilang ''chtonolect''<ref> Wolff, H. Ekkehard "Mga Bahasa sa Africa: Isang Panimula Ch./Art: Bahasa at Lipunan p. 321 pub. Cambridge University Press 2000</ref>) ng isang partikular na tao * " Bahasa rehiyonal " ( ''choralect'' ) * "Bahasa-sa-karaniwan o bahasa pangkomunidad" (''demolect'') na ginagamit sa buong bansa * "Sentral na bahasa" (''politolect'') na ginagamit ng pamahalaan at marahil ay may simbolikong halaga. Ang huling ay karaniwang binibigyan ng pamagat na [[opisyal na bahasa]]. Ang mga batayang bahasa, gaya ng Standard German, Standard French, at Standard Spanish, ay maaaring maglingkod bilang pambansang (bahasa-sa-karaniwan), rehiyonal at internasyonal na mga bahasa. == Opisyal na Wika kontra sa Pambansang Wika == Pinakamahusay na naiintindihan ang "wikang pambansa" at " [[opisyal na wika]] " bilang dalawang konsepto o mga legal na kategorya na may mga saklaw na kahulugan na maaaring magkatugma, o maaaring hiwalay na hiwalay. Ang mga bansa na hindi nakapaglilista ay hindi sa posisyon na magsulat ng isang opisyal na wika, ngunit ang kanilang mga wika ay maaaring sapat na naiiba at maayos na mapanatili upang maging pambansang wika. Ang ilang mga wika ay maaaring kilalang popular bilang "pambansang wika," habang ang iba ay maaaring tamasahin ang opisyal na pagkilala sa paggamit o promosyon. Sa maraming bansa sa Aprika, ang ilan o lahat ng katutubong wika ng Aprika ay opisyal na ginagamit, na-promote, o malinaw na pinapayagan na ma-promote (karaniwang itinuturo sa mga paaralan at nakasulat sa mahahalagang publisher) bilang mga semi-opisyal na wika kung sa pamamagitan ng pangmatagalang batas o panandaliang, kaso-por-kasong mga tuntuning ehekutibo (gobyerno). Upang maging opisyal, ang sinasalita at nakasulat na mga wika ay maaaring matamasa ang pamahalaan o pederalisadong paggamit, pangunahing pag-promote ng pinondohan na buwis o hindi bababa sa ganap na pagpapahintulot sa kanilang pagkilala sa pagtuturo at mga tagapag-empleyo sa pampublikong edukasyon, na nakatayo sa pantay na katayuan sa opisyal na wika. Dagdag pa, maaari nilang matamasa ang pagkilala bilang isang lengguwahe na ginagamit sa sapilitang pag-aaral at pera sa salapi na maaaring gastusin upang magturo o hikayatin ang mga nasa hustong gulang na pag-aaral ng isang wika na isang wika ng minorya sa isang partikular na lugar upang maibalik ang pag-unawa nito at ipalaganap ang mga pamantayang moral, mga rhymes, poems, mga parirala, mga awitin, at iba pang pampanitikan na pamana na magtataguyod ng panlipunang pagkakaisa (kung saan mananatili ang iba pang mga wika) o magtataguyod ng [[Pagkamakabansa|pambansaang pagkakaiba-iba]] kung saan hindi ginagamit ang isa pang wika ng hindi katutubong wika.<ref> ''Diskarte sa 20 Taon para sa Irish na Wika'' http://www.plean2028.ie/en/node/14{{dead link|date=December 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Citation|last=Williams|first=Colin H.|editor-last=Coupland|editor-first=Nikolas|title=English in Wales: Diversity, Conflict, and Change|place=Clevedon, Avon|publisher=Multilingual Matters|year=1990|contribution=The Anglicisation of Wales|contribution-url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&pg=PA38&lpg=PA38&dq=monoglot+welsh+speakers&source=bl&ots=G1SHcB_0Rl&sig=TiQ9apFsrgJiFz1ielo2OZCPRq8|pages=38–41|url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&lpg=PA38&ots=G1SHcB_0Rl&dq=monoglot%20welsh%20speakers&pg=PP1#v=onepage&q&f=false}}</ref> == Mga pambansang wika == === Albania === Ang [[Wikang Albanes|Albanes]] ay isang pambansang wika sa [[Albanya|Albania]] at [[Kosovo]] at isang pambansang pambansang wika para sa mga bahagi ng [[Hilagang Macedonia]], timugang [[Montenegro]] at [[Serbia]]. === Algeria === Ang [[Wikang Arabe|Arabe]] ay ang pambansang wika sa [[Algeria]].<ref>{{Cite book|title=The Report: Algeria 2008|url=https://books.google.com/books?id=zPz9FHXJVLUC&pg=PA10|year=2008|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-902339-09-2|page=10}}</ref> [[Mga wikang Berber|Ang Berber]] ay isang opisyal na wika. [[Wikang Pranses|Ang Pranses]] ay walang opisyal na katayuan ngunit malawak na ginagamit sa edukasyon, negosyo at media. === Andorra === Ang pambansang wika ng [[Andorra]] ay [[Wikang Katalan|Katalan]]; Bukod dito, ang Catalan ay isang opisyal na wika sa iba't ibang teritoryo sa Espanya ([[Cataluña|Catalonia]], [[Comunidad Valenciana|Pamayanan ng Valencia]], [[Baleares|Balearic Islands]]), at sinasalita (walang opisyal na pagkilala o katayuan) sa mga teritoryo sa Espanya (ang Catalan-Aragonese na hangganan na kilala bilang La Franja at Murcian munisipalidad ng El Carche), France (Pyrénées Orientales) at sa Italya ([[Alghero]]). === Armenia === Ang pambansang wika ng [[Armenia]] ay isang hiwalay na sangay sa lingguwistang pamilya ng mga wikang Indo-Europeo, [[Wikang Armenyo|Armenyo]]. Ang Armenyo ay malawakang sinasalita sa Armenia pati na rin sa diaspora nito. Ang Armenyo na sinasalita sa Armenia ay kilala bilang Silangang Armenyo, at ang [[diyalekto]] na ito ay sinasalita rin, sa mga komunidad ng Armenia ng Russia at Iran. Habang sa kabilang banda, ang iba pang mga komunidad ng Armenyo tulad ng mga komunidad ng Armenyo ng Lebanon, Syria, Jerusalem at iba pa ay nagsasalita ng diyalektong Kanlurang Armenyo. '''Australia''' Ang Australia ay walang [[opisyal na wika]], ngunit higit sa lahat ay nagsasangkot sa Ingles bilang ''de facto'' pambansang wika. Ang isang malaking bahagi ng mga migrante sa una at ikalawang henerasyon ay bilingual. Ayon sa Ethnologue, 81% ng mga tao ang nagsalita ng Ingles sa bahay, kabilang ang mga nagsasalita ng L2. Ang iba pang mga wika na sinasalita sa bahay kasama ang Tsino 2.9%, Italyano 1.2%, Arabic 1.1%, Griyego 1%, Vietnamese 0.9% at Espanyol 0.4%.<ref> http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/0</ref> Mayroong halos 400 wika na sinasalita ng mga Indigenous Australian bago dumating ang mga Europeo. Tanging ang tungkol sa 70 sa mga wikang ito ang nakaligtas at lahat ngunit 30 sa mga ito ay ngayon ay nanganganib. === Azerbaijan === Ang [[wikang Aseri]] ay pambansang wika sa Azerbaijan. === Bangladesh === Ang [[Wikang Bengali|Bengali]] (o Bangla) ay nag-iisang opisyal na wika ng [[Bangladesh]]. === Bosnia and Herzegovina === Ang ''de facto'' ng totoong pambansang wika ng [[Bosnia at Herzegovina]] ay Serbo-Croatian. Ito ay opisyal na tinukoy sa ilalim ng tatlong mga pangalan, ang [[Wikang Bosniyo|Bosniyo]], [[Wikang Kroato|Kroato]] at [[Wikang Serbiyo|Serbiyo]], na tumutugma sa mga grupong etniko ng bansa. Ang mga alpabetong Latin at Cyrillic ay parehong may opisyal na katayuan.<ref>{{Cite web|title=Amendments XXVII-LIV to the Constitution of the Federation of Bosnia and Herzegovina|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/FBH/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20THE%20FBH%20149-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref><ref>{{Cite web|title=Amendments LXXI-XCII to the Constitution of Republika Srpska|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/RS/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20RS%20150-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref> === Bulgaria === [[Wikang Bulgaro|Bulgaro]] ay ang pambansang wika sa [[Bulgarya]]. === Canada === Ang mga opisyal na wika ng [[Canada]] simula ng pagkakatatag ng Batas ng Opisyal na Wika noong 1969 ay ang [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Canadian English ) at ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ( Canadian French ). Depende sa mga pananaw ng kung ano ang bumubuo sa isang "bansa", ang dalawang wika na ito ay maaaring isaalang-alang ng dalawang magkatulad na pambansang wika ng bansa ng Canada, o mga pambansang wika ng dalawang bansa sa loob ng isang estado, Ingles Canada at Pranses Canada. Itinuturing ng mga nasyonalista sa Quebec ang Quebec Pranses na wika ng bansang Quebec. Dalawa sa mga hilagang teritoryo ng Canada ang naglalaan ng iba't ibang mga katutubong wika. Ang [[Nunavut]] ay nagtataglay ng [[Wikang Inuktitut|Inuktitut]] at Inuinnaqtun bilang mga opisyal na wika, at ang [[Northwest Territories]] ay may siyam na opisyal na wika maliban sa Ingles at Pranses: [[Wikang Cree|Cree]], Dënesųłiné, Gwich'in, Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun, North at South Slavey at Tłı̨chǫ. Habang ang mga opisyal na wika ay itinatakda sa antas ng teritoryo (sub-pederal), maaari silang mabigyang-kahulugan bilang pambansang wika. Bukod sa mga ito ay may maraming katutubong wika ng Canada na mga pambansang wika ng isa o higit pa sa mga grupo ng Unang Bansa ng Canada, Inuit at Métis (mixed First Nations-European na mga tao); ang bilang ng mga Unang Bansa ay nagsang-ayon sa mga antas ng pamahalaan ng Indigenous na kanilang wika bilang isang opisyal na wika ng Nation, ganito ang kaso ng Nisga'a na wika sa Nisga'a. [[Wikang Cree]] ay ang kapansin-pansing wika na ginagamit (na may mga pagkakaiba-iba) mula sa Alberta sa Labrador,{{Fact|date=March 2015}} [[Wikang Ojibwe|Ojibwe]] ay sinasalita sa buong gitnang Canada at Inuktitut ay sinasalita sa buong Arctic. === Tsina === Mayroong maraming mga wika na sinasalita sa buong [[Tsina]], kasama ang karamihan sa mga tao na nagsasalita ng isa sa ilang mga varieties ng Tsino. Sa magkasunod na mga dinastiyang imperyal, ang sinalita na wika ng kabiserang lungsod ay nagsilbing opisyal na pasalitang wika at ginamit sa buong bansa ng mga opisyal ng pamahalaan na naglakbay upang makipag-usap sa isa't isa. Ang mga [[diyalekto]] na ginamit para sa layuning ito sa iba't ibang panahon ay kasama ang mga ng [[Xi'an]], [[Luoyang]], [[Nanjing]], [[Beijing]], at iba pang mga makasaysayang kapital na lungsod. Matapos ang Xinhai Revolution noong 1911, itinatag ng [[Kuomintang]] (Chinese nationalists) ang [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina]]. Upang maitaguyod ang pagkakaisa ng pambansang pagkakaisa at pagbutihin ang kahusayan ng komunikasyon sa loob ng bansa, nagpasya ang gobyerno na italaga ang isang pambansang wika. Ang Diyalektong Beijing ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] at [[Kantones|Diyalektong Guangzhou]] ng [[Yue|Cantonese]] ay ang bawat isa ang ipinanukala bilang batayan para sa isang pambansang wika para sa Tsina.   Sa simula, mayroong mga pagtatangka upang ipakilala ang mga elemento mula sa iba pang mga Chinese varieties sa pambansang wika bilang karagdagan sa mga mula sa diyalektong Beijing; ito ay makikita sa unang opisyal na diksyunaryo ng pambansang wika, na binigyan ng pangalang {{Lang|zh-Hant|國語}} ( [[Pinyin]] : {{Lang|zh-Latn-pinyin|Guóyǔ}}, literal na "pambansang wika"). Ngunit ang artipisyal na wika na ito ay walang katutubong nagsasalita at mahirap matuto, kaya inabandona ito noong 1924. Sa huli, ang diyalekto ng Beijing ay pinili bilang pambansang wika at patuloy itong tinutukoy bilang {{Lang|zh-Hant|國語}} sa Tsino sa Republika ng Tsina. Mula noon, ang diyalektong Beijing ay naging pangunahing pamantayan para sa pagbigkas, dahil sa kanyang prestihiyosong kalagayan sa panahon ng naunang [[dinastiyang Qing]]. Gayunpaman, ang mga elemento mula sa iba pang mga diyalekto ay umiiral sa karaniwang wika, na tinutukoy ngayon bilang sumasalamin sa pagbigkas ng Beijing, ang mga gramatikong paraan ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] na diyalekto na sinasalita sa hilagang bahagi ng Tsina, at ang bokabularyo ng modernong panitikang Tsino na literatura. Binago ng Republika ng Tsina ang pambansang wika {{Lang|zh-Hans|普通话}} (Pinyin: Pǔtōnghuà, literal na "pangkaraniwang pananalita"), nang hindi binabago ang kahulugan ng karaniwang pambansang wika.<ref>{{Citation}}</ref> === Ethiopia === Ang Ethiopia ay isang bansa kung saan higit sa 80 bansa, nasyonalidad at mamamayan ang namumuhay nang sama-sama. Ang mga tao nito ay nagsasalita ng higit sa 80 iba't ibang wika. Ang Amharic ay ang opisyal na wika ng Ethiopia. Gayunpaman, naiiba ang mga nagtatrabaho na wika ng mga rehiyon ng rehiyon tulad ni Afaan Oromoo at Tigrinya. Ang Ingles ay ang pinakalawak na ginagamit na wikang banyaga at ang daluyan ng pagtuturo sa mga sekundaryong paaralan at unibersidad. Ang wika ng pagtuturo sa mga pangunahing paaralan ay ang mga lokal na wika ng mga rehiyon ng rehiyon. === Finland === Ang [[Finland]] ay may dalawang pambansang wika: katulad ng [[wikang Pinlandes]] at [[wikang Suweko]]. Tinitiyak ng Konstitusyon ng Finland ang karapatang gamitin ang Finnish at Suweko sa mga korte at iba pang institusyon ng estado.<ref>{{Citation|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/fi00000_.html|title=Finland – Constitution}}, Section 17. [http://www.servat.unibe.ch/icl/ International Constitutional Law] website.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1999/19990731|title=FINLEX ® – Ajantasainen lainsäädäntö: 11.6.1999/731|publisher=}}</ref> Sa kabila ng malaking pagkakaiba sa mga bilang ng mga gumagamit, ang Suweko ay hindi opisyal na inuri bilang isang wika ng minorya ngunit katumbas ng Finnish. Ang parehong pambansang wika ay sapilitan na mga paksa sa paaralan (maliban sa mga bata na may pangatlong wika bilang ina ng wika) at isang pagsusulit sa wika ay isang pangunang kailangan para sa mga tanggapan ng pamahalaan kung saan kinakailangan ang isang degree na unibersidad. Binibigyan din ng konstitusyon ang Sami at ang mga mamamayang Roma ng karapatang mapanatili at paunlarin ang kanilang mga wika: Ang Sami ay may bahagyang karapatang gamitin ang mga wika ng Sami sa mga opisyal na sitwasyon ayon sa ibang mga batas.<ref> [http://www.finlex.fi/fi/laki/kaannokset/1995/en19951727.pdf Deklarasyon sa Sami Parliament] FINLEX. Petsa ng pag-access: Hulyo 3.</ref> === Pransiya === Ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ang opisyal na wika ng [[Pransiya]], ayon sa Artikulo 2 ng konstitusyon ng Republikang Pranses.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110604145028/http://www.legifrance.gouv.fr/html/constitution/constitution2.htm|title=Legifrance - Le service public de l'accés au droit|date=2011-06-04|accessdate=2018-10-25}}</ref> === Alemanya === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Alemanya]] ay [[Wikang Aleman|Standard German]], na may higit sa 95% ng bansa na nagsasalita ng Standard German o mga diyalektong Aleman bilang kanilang unang wika.<ref name="BBC">{{Cite web}}</ref> === Haiti === Ang mga opisyal na wika ng Haiti ay ang Haitian Creole at [[Wikang Pranses|Pranses]]. Habang ang Pranses ay ang wikang ginagamit sa media, gobyerno at edukasyon, 90-95% ng bansa ang nagsasalita ng Haitian Creole bilang home language habang ang Pranses ay natututo sa paaralan. === India === Walang pambansang wika na ipinahayag ang Konstitusyon ng [[India]].<ref>{{Cite news}}</ref> Ang Hindi o Ingles ang ginagamit para sa opisyal na layunin tulad ng parlyamentaryo na paglilitis, hudikatura, komunikasyon sa pagitan ng Pamahalaang Sentral at isang Pamahalaang Estado.<ref>{{Cite web}}</ref> Ang mga Estado ng India ay malayang mag-aplay ng isa o higit pang mga lokal na wika para sa opisyal na layunin ng estado na iyon. Bukod pa sa 22 opisyal na wika ay binigyan ng opisyal na kalagayan ayon sa nabanggit sa artikulong 343/1 ng Konstitusyon ng Indya. Ang lahat ng mga wikang ito ay may katumbas na opisyal na katayuan at ang mga dokumento ng Pamahalaan ay maaaring nakasulat sa alinman sa mga wikang ito. Samakatuwid, ang India ay may 22 pangunahing opisyal na wika at walang pambansang wika.<ref name="noofficial">{{Cite news}} and English and Hindi are used for official purposes by the [[Government of India|union government]] and in the [[Parliament of India|parliament]]</ref><ref name="IndiaConstitutionBody">{{Cite web}}</ref> === Indonesia === Ang opisyal na wika ng Indonesia ay [[Wikang Indones|Indones]]. Ang Indonesia ay may higit sa 700 mga buháy na wika, na nagsisilbing ikatlong pinaka-linguistically diverse na bansa pagkatapos ng Papua New Guinea at India. Ang mga 700+ na wikang ito, gayunman, ay walang opisyal na katayuan, at ang ilan ay nanganganib nang malipol. Ang pinakamalaking lokal na wika ay ang [[wikang Habanes]]. === Iran === Ang Persian (o Farsi) ay kinikilala bilang pambansang wika ng Iran.<ref>{{Cite web|url=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|date=|title=Archive copy|access-date=2019-04-06|archive-date=2017-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170923082042/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|url-status=dead}}</ref> === Ireland === [[Wikang Irlandes|Irish]] ay kinikilala ng Saligang-Batas ng Ireland bilang ang pambansang wika at unang opisyal na wika ng Ireland, at sa wikang Ingles ay kinikilala bilang pangalawang opisyal na wika.<ref> Artikulo 8, [http://www.taoiseach.gov.ie/eng/Publications/Publications_Archive/Publications_2012/Bunreacht_na_hÉireann-Aug2012.pdf Bunreacht na hÉireann].</ref> === Israel === Ang [[Wikang Ebreo|Ebreo]] ay naging pambansang lengguwahe ng Israel sa pagpapatibay ng Batas ng Nation-Estado sa 2018. Ang [[Wikang Arabe|Arabe]], isa ring opisyal na wika, ay kinikilala bilang isang wika na may "espesyal na katayuan" na ginagamit sa mga institusyon ng estado. === Italya === Ang [[wikang Italyano]] ay ang [[de jure]] at [[de facto]] opisyal na wika ng [[Italya]].<ref> [http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm Batas 482, Disyembre 15, 1999]. camera.it</ref><ref> [[ethnologue:ita/***EDITION***|Wikang Italyano]].ethnologue.com</ref> Ang Italyano ay tinutukoy din bilang pambansang wika para sa makasaysayang at kultural na mga dahilan, dahil noong ika-15 na siglo, ang wikang Italyano ay naging wika na ginagamit sa mga korte ng halos bawat estado sa [[Italya]] at sa pangkalahatan ay tinuturuan ng [[mga Italyano]] (iskolar, manunulat, makata, pilosopo, siyentipiko, mga kompositor at mga artist) na nag-ambag sa kung ano ang kasalukuyang kultura ng Italya.<ref> [http://www.accademiadellacrusca.it/it/lingua-italiana/consulenza-linguistica/domande-risposte/lingua-nazionale-ragioni-fiorentino Mga Wika: le ragioni del fiorentino]. accademiadellacrusca.it</ref> Bukod dito, ang Italyano ay madalas na opisyal na wika ng iba't ibang mga estado ng Italya bago ang pag-iisa, dahan-dahan na pinapalitan ang Latin, kahit na pinamahalaan ng mga dayuhang kapangyarihan (tulad ng mga Kastila sa Kaharian ng Naples, o ng mga Austriano sa Kaharian ng Lombardy-Venetia ).<ref> Bruno Migliorini, (1960). Storia della lingua italiana. 1st ed. Italya: Sansoni.</ref> === Kenya === Habang ang Ingles at [[Wikang Swahili|Swahili]] ay mga opisyal na wika, ang Swahili ay mayroon ding espesyal na katayuan bilang pambansang wika. Wala sa alinman sa pinakamalaking wika ng bansa ([[Wikang Kikuyu|Kikuyu]], Luo, Kamba, Kalenjin, atbp.) Ay may anumang tahasang legal na katayuan sa pambansang antas, subalit ang 2010 na konstitusyon ay nag-aatas sa estado na "itaguyod at protektahan ang pagkakaiba-iba ng wika ng mga tao ng Kenya."<ref>[http://katiba.mobi/ Na-] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} access ang [http://katiba.mobi/ Konstitusyon ng Kenya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} 2010-10-28.</ref> === Lebanon === Sa [[Lebanon]], ang [[wikang Arabe]] ay ang "opisyal na pambansang" wika.<ref>{{Cite web|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/le00000_.html|title=ICL - Lebanon - Constitution|date=21 September 1990|publisher=}}</ref> Ang modernong Standard Arabic ay ginagamit para sa opisyal na layunin, habang ang pang-araw-araw na pasalitang wika ay Lebanese Arabic. Malawak din ang [[wikang Pranses]] at [[Wikang Ingles|Ingles]] sa Lebanon. === Luxembourg === Gumagamit ang Luxembourg ng tatlong opisyal na wika: [[Wikang Luksemburges|Luksemburges]], Pranses, at Aleman. Ang dating Luxembourgish ay walang opisyal na katayuan, ngunit ang pagsunod sa isang pagbabago sa konstitusyon ay ipinasa sa batas noong Pebrero 24, 1984 na ginagawang Luksemburges ang pambansang wika. Karagdagan pa, kinikilala ng batas na ito ang tatlong lengguwahe ng Luxembourg (Luksemburges, Pranses at Aleman) bilang mga wika ng administratibo. === Malta === Ang [[wikang Maltes]] ay ang wikang pambansa ng Malta. Ito rin ang opisyal na wika ng isla, kasama ang [[Wikang Ingles|Ingles]]. Ang Maltese ay kinikilala lamang bilang "pambansa" sa Kabanata 1 ng Batas ng Malta. === Namibia === Kahit na ang Ingles ang tanging pambansang opisyal na wika sa [[Namibia]], mayroon ding 20 na mga ''wika'' {{Fact|date=August 2016}}, na ang bawat isa ay sinasalita ng higit o hindi gaanong mga bahagi ng populasyon at itinuturing na kultural na pamana ng Namibia. Ang lahat ng mga pambansang wika ay may mga karapatan ng isang wika ng minorya at maaaring magsilbi bilang isang [[lingua franca]] sa ilang mga rehiyon. Kabilang sa mga pambansang wika ng Namibia ang Aleman, [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], [[Wikang Ovambo|Oshiwambo]], [[Wikang Herero|Otjiherero]], [[Wikang Portuges|Portuges]], gayundin ang mga wika ng [[Wikang Himba|Himba]], [[Wikang Khoekhoe|Nama]], San, Kavango at Damara. {{Fact|date=August 2016}} === Nepal === [[Wikang Nepali|Ang Nepali]] ay ang opisyal na wika ng Nepal. Higit sa 123 mga wika ang ginagamit sa Nepal. Ang ilan sa mga wika na ginagamit sa [[Nepal]] ay ang [[Wikang Nepal Bhasa|Nepal bhasa]], Tamang, [[Wikang Sherpa|Sherpa]], Rai, [[Wikang Magar|Magar]], Gurung, [[Wikang Maithili|Maithili]], Purbeli, Ingles, Limbu, [[Wikang Monggol|Monggol]], atbp. === New Zealand === Habang ang populasyon ng [[New Zealand]] ay may nakararami na nagsasalita ng Ingles, ang wika ng katutubong mga taong Polynesian ay ang [[wikang Māori]]. Ang parehong mga wikang ito ay may opisyal na katayuan sa bansa, kasama ang New Zealand Sign Language, na isa sa ilang mga [[wikang pakumpas]] sa mundo upang magkaroon ng ganitong kalagayan. === Nigeria === Bukod sa opisyal na Ingles ( Nigerian Standard English ), kinikilala ng Nigeria ang tatlong 'karamihan', o pambansa, mga wika. Ang mga ito ay [[Wikang Hausa|Hausa]], [[Wikang Igbo|Igbo]], at [[Wikang Yoruba|Yoruba]], bawat isa ay may mga 20 milyong nagsasalita o higit pa.<ref> Artikulo 55, [http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm Konstitusyon ng Pederal na Republika ng Nigeria : 1999].</ref> === Pakistan === Ang Artikulo 251 (1) ng Saligang Batas ng [[Pakistan]] noong 1973, na pinamagatang ''pambansang wika'', ay tumutukoy: "Ang wikang pambansa ng [[Pakistan]] ay [[Wikang Urdu|Urdu]], at ang mga kaayusan ay dapat gawin para sa paggamit nito para sa opisyal at iba pang mga layunin sa loob ng labinlimang taon mula sa pagsisimula ng araw." Kahit na ang Urdu ay ipinahayag na isang opisyal na wika, sa ngayon ang lahat ng mga dokumento ng pamahalaan, batas, legal na mga order, at iba pang mga opisyal na talaan ay nakasulat sa Pakistani Ingles. Karamihan sa mataas na pagtuturo sa edukasyon ay nasa Ingles. "<ref>{{Citation|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|title=The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan|date=14 August 1973|accessdate=2008-04-22|archive-date=2018-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907231721/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|url-status=dead}}</ref> Ang Pambansang Wika Authority ay isang organisasyon na itinatag upang gumawa ng mga kaayusan upang i-promote Urdu mula noong 1979. === Pilipinas === Ang [[Saligang Batas ng Pilipinas|konstitusyon ng Pilipinas noong]] 1973 ay nagpataw ng ehemonikal na pambansang wika ang [[Wikang Tagalog|Tagalog]] sa kapinsalaan ng lahat ng iba pang etnikong nasyonalidad sa bansa at nag-utos ng pag-unlad at pormal na pag-aampon ng pangkaraniwang pambansang wika na kilala bilang [[Wikang Filipino|Filipino]]. Ang Ingles (Philippine English) ay itinalaga rin bilang isang opisyal na wika, "hanggang sa itinakda ng batas".<ref>{{Cite web}}</ref> Itinakda ng konstitusyong 1987 ang [[wikang Filipino]], na batay sa Tagalog na may pagsasama ng mga termino mula sa lahat ng kinikilalang [[Mga wika sa Pilipinas|wika ng Pilipinas]], bilang pambansang wika. Itinalaga din nito ang parehong Filipino at Ingles bilang mga opisyal na wika para sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, at itinalaga ang mga rehiyonal na wika bilang mga opisyal na mga wika na pang-auxiliary sa mga rehiyon upang maglingkod bilang pantulong na media ng pagtuturo dito. Higit sa 170 [[Mga wika sa Pilipinas|mga wika ang ginagamit sa Pilipinas]] at halos lahat ay nabibilang sa Borneo-Pilipinas na grupo ng mga wika ng [[Mga wikang Austronesyo|wikang Austronesyo]]. Noong 2007, isang serye ng anim na bahagi na pinamagatang ''Ang Kaso ng Ilokano bilang isang Pambansang Wika na'' isinulat ni Dr. Aurelio Solver Agcaoili ng University of Hawaii ay lumitaw sa Kultura, Mga Sanaysay, Pamumuhay ng Tawid News Magazine.<ref>Aurelio Solver Agcaoili, ''The Case of Ilokano as a National Language''; Part {{Plain link|http://www.aurelioagcaoili.com/2007/04/case-of-ilokano-as-national-language.html|1}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-2/|2}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-3|3}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-4|4}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-5|5}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-6|6}} (May 2007), [http://tawidnewsmag.com/ Tawid News Magasin]</ref> Noong Setyembre 2012, ang [[La Union|La Union ang]] naging unang lalawigan sa kasaysayan ng Pilipinas upang magpasa ng ordinansa na nagpapahayag ng isang lokal na wika at isang lokal na wika, [[Wikang Iloko|Ilokano]], bilang isang [[opisyal na wika]]. Ang layuning ito ay naglalayong protektahan at pakinggan ang paggamit ng Ilokano sa iba't ibang mga gawain ng pamahalaan at sibil sa loob ng lalawigan.<ref name="launionofficiallanguage">{{Cite news|url=http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|title=Iloko La Union's official language|newspaper=[[Philippine Star]]|date=September 19, 2012|accessdate=September 24, 2012|author=Elias, Jun|archive-date=Oktubre 12, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131012035232/http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|url-status=dead}}</ref> Ang [[Wikang pasenyas ng mga Pilipino|Filipino Sign Language]] ay itinalaga bilang "national sign language of the Filipino deaf" pati na rin ang official sign language para sa mga transaksyon ng gubyerno ng Pilipinas. === Poland === Ang Artikulo 27 ng Saligang Batas ay nagsasaad: "Ang Polish ay magiging opisyal na wika sa Republika ng Poland".<ref>{{Citation|url=http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm|title=Constitution of the Republic of Poland|date=2 April 1997|accessdate=2016-07-16}}</ref> === Romania === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Romania]] ay ang [[wikang Rumano]].{{Fact|date=March 2015}} === Russia === Ang [[wikang Ruso]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Rusya]], ngunit 27 iba pang mga wika ay itinuturing na opisyal sa iba't ibang mga rehiyon ng Russia.{{Fact|date=March 2015}} === Serbia === Ang [[wikang Serbiyo]] (isang iba't ibang mga Serbo-Croatian ) ay ang pambansang wika ng [[Serbia]], na isinulat sa [[alpabetong siriliko]]. Mayroong 15 na wika sa minorya.{{Fact|date=March 2015}} === Singapore === Ang [[Singapore]] ay may apat na opisyal na wika: [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Singapore English ), Chinese, [[Wikang Malay|Malay]] at [[Wikang Tamil|Tamil]]. Kahit na ang Ingles ang pangunahing wika ng negosyo, gobyerno, at edukasyon, ang Malay ay itinalaga bilang pambansang wika. Ito ay dahil sa mga heyograpikal at makasaysayang relasyon sa [[Malaysia]] pati na rin ang pagkilala ng mga Malaysong etniko (mga 14% ng populasyon) bilang mga katutubo ng Singapore. Ayon sa kaugalian, ang lingua franca sa gitna ng mga iba't ibang grupo ng etniko sa Singapore ay Bazaar Malay, isang Malay-based creole. Dahil sa kalayaan, ang pamahalaan ay nagpo-promote ng Ingles bilang pangunahing wika ng Singapore. Ang patakarang pag-aaral ng bilingual ay nag-aatas sa mga mag-aaral na mag-aral ng dalawang wika: Ingles at isang "dila ng ina" na tumutugma sa etniko ng estudyante. Ang Malay ay inaalok lamang sa mga estudyanteng di-Malay bilang isang opsyonal na pangatlong wika sa mga sekondaryang paaralan. Dahil dito, inalis ng Ingles ang Bazaar Malay bilang karaniwang wika sa mga taga-Singapore. Samakatuwid, sa kabila ng katayuan ng Malay bilang pambansang wika, ang karamihan ay hindi nagsasalita nito. === Slovenia === Ang [[wikang Eslobeno]] ay ang pambansang wika ng [[Eslobenya|Slovenia]]. Mayroong 6 na wika sa minorya. {{Fact|date=March 2015}} === Timog Africa === Ang [[South Africa]] ay may 11 [[opisyal na wika]], katulad ng [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], Ingles, Ndebele, Northern Sotho, [[Wikang Sesotho|Sotho]], [[Wikang Swati|Swazi]], [[Wikang Tswana|Tswana]], [[Wikang Tsonga|Tsonga]], [[Wikang Venda|Venda]], [[Wikang Xhosa|Xhosa]] at [[Wikang Zulu|Zulu]]. Ang South African Sign Language at [[Wikang Olandes|Dutch]] ay naiiba sa South Africa bagaman hindi kumpleto na lumitaw na pambansang standard na mga wika na kung saan din subsumes isang kumpol ng semi-ulirang mga diyalekto. {| class="cquote pullquote" id="443" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; width: auto;" | style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;" | " | style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;" | [[Arabic]], [[German language|German]], [[Greek language|Greek]], [[Gujarati language|Gujarati]], [[Hebrew]], [[Khoi]], [[Nama language|Pangalan]], [[Portuguese language|Portuges]], [[Khoisan languages|San]], [[Sanskrit]], [[Tamil language|Tamil]], [[Telugu language|Telugu]], [[Urdu]], [[South African Sign Language|Wika sa Pag-sign]] ay nakilala lahat ng konstitusyon sa South Africa. | style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;" | " |} ::Ang mga nabanggit na wika ay maaaring ituring bilang ''minorya ng Lingua francas'' - wala sa mga wikang ito ang ''Opisyal na'' Katayuan ng ''Wika'' sa bansa. {{Fact|date=March 2015}} === Espanya === Ang [[Espanya]] ay may isang pambansang saligang batas na wika, [[Wikang Kastila|Espanyol]], ngunit mayroong apat na iba pang mga wika na co-opisyal sa ilang mga teritoryo: [[wikang Galisyano]] sa [[Galicia (Espanya)|Galicia]], Basque sa [[País Vasco|Euskadi]] at bahagi ng [[Navarra]], [[wikang Katalan]] sa [[Cataluña]], [[Baleares|Balearic Islands]] at [[València (lungsod)|Valencia]] (bilang Valencian ), at diyalektong Aran sa Val d'Aran. === Suwisa === [[Talaksan:Logo_der_Schweizerischen_Eidgenossenschaft.svg|thumb| Ang logo ng pamahalaang [[Suwisa|Swiss]] Federal, sa apat na pambansang wika ng Switzerland. ]] Ang [[Suwisa]] ay may apat na pambansang wika: [[Wikang Aleman|Aleman]], [[Wikang Pranses|Pranses]], [[Wikang Italyano|Italyano]] at [[Wikang Romansh|Romansh]],<ref>{{Cite web|title=The Federal Constitution of the Swiss Confederation, article 4|url=http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|accessdate=2009-04-30|archive-date=2014-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20141023100747/http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|url-status=dead}}</ref> lahat ay may opisyal na katayuan sa pambansang antas sa loob ng pamahalaang Pederal ng Switzerland.<ref>{{Cite web|title=Diversité des langues et compétences linguistiques en Suisse|url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|accessdate=2009-04-30|archive-date=2012-09-16|archive-url=https://www.webcitation.org/6Aiw3odRY?url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|url-status=dead}}</ref> Ang karamihan (74%) ng populasyon ay nagsasalita ng Aleman, habang ang karamihan ng natitira (21%) ay nagsasalita ng Pranses, at ang mga minorya ay nagsasalita ng Italyano (4%) at Romansh (1%, hindi monolingually). Ang mga nagsasalita ng Aleman ay nangingibabaw sa karamihan ng bansa, habang ang mga nagsasalita ng Pranses ay sumasakop sa mga western na bahagi na malapit sa hangganan ng France, at ang mga nagsasalita ng Italy ay matatagpuan sa timog malapit sa hangganan ng Italya, karamihan sa loob ng Canton ng Ticino. Ang mga nagsasalita ng Romansh ay puro sa Canton ng Grisons sa timog-silangan.<ref>{{Cite web|url=http://official-swiss-national-languages.all-about-switzerland.info/|title=Switzerland's Four National Languages|author=Jud|accessdate=2018-03-03}}</ref> === Taiwan === Sa panahon ng pamamahala ng Hapon (1895 hanggang 1945), ang {{Nihongo|"national language movement"|國語運動|kokugo undō}} promote ang [[wikang Hapones]]. Pagkatapos ng kanilang pagkatalo sa [[Digmaang Sibil ng mga Intsik|Digmaang Sibil ng China]] noong 1949, ang [[Kuomintang|reaksyunaryong Kuomintang]] ng [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina ay]] nagbalik sa isla ng [[Taiwan]], kung saan ipinakilala nila ang Standard Chinese, na sinasalita ng ilan sa populasyon ng isla noong panahong iyon, bilang bagong "pambansa wika ". Noong 2017, ang mga [[Mga wikang Pormosyano|katutubong wika]]<ref>{{Cite web|title=Indigenous Languages Development Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037}}</ref> at Taiwanese Hakka<ref>{{Cite web|title=Hakka Basic Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005}}</ref> ay kinikilala bilang pambansang wika. === Tunisia === Ang opisyal na wika ng estado ng [[Tunisia]] ay [[Wikang Arabe|Arabe]].<ref name="art1">{{Cite web}} Translation by the University of Bern: "Tunisia is a free State, independent and sovereign; its religion is the Islam, its language is Arabic, and its form is the Republic."</ref> Gayunpaman, ang wikang iyon ay hindi ang dila ng populasyon o ginagamit upang makipag-usap sa pagitan ng mga tao sa Tunisiano, sa halip ang Tunisian Arabic ay naglalaro ng mga papel na ito at ang pambansang wika ng Tunisia.<ref>{{Cite web}}</ref> Gayundin, kahit na walang opisyal na katayuan, ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ginagamit din ng malawakan sa nakasulat at pasalitang anyo nito sa pangangasiwa, edukasyon at negosyo na kapaligiran at kilala ng 63.6% ng populasyon.<ref> {{Cite web}}&nbsp;{{small|(5.58&nbsp;MB)}}</ref> Gayundin ang mga minoridad ng Berber sa timog-kanluran at sa Djerba Island ay gumagamit ng Tunisian Chelha na wika upang makipag-usap sa pagitan nila. === Turkey === [[Wikang Turko|Turko]] ay ang pambansang wika ng [[Turkey]] bawat Turkish konstitusyon. === United Kingdom === Ang [[wikang Ingles]] ( British English ) ay ang ''de facto'' opisyal na wika ng [[United Kingdom]] at ang tanging wika ng tinatayang 95% ng populasyon ng Britanya. {{Fact|date=April 2012}} Ang tatlong Mga Bahay ng Tahanan sa labas ng Inglatera ay may mga pambansang wika sa kanilang sariling may iba't ibang grado ng pagkilala, na magkakasamang umiiral sa dominanteng wikang Ingles. Ang Britanya ay mayroon ding ilang mga [[lupang-Sakop ng Kaputungan]] at mga Teritoryo sa Ibang Bansa na sa ilang mga antas ay namamahala sa sarili, ngunit hindi kinikilala bilang mga malayang estado. Marami sa mga ito ang may sariling wika sa rehiyon. ==== Northern Ireland ==== Sa [[Hilagang Irlanda]], ang parehong Gaelic Irish na wika at ang West Germanic mga diyalektong Ulster Scots ay kinikilala ng Kasunduan sa Magandang Biyernes bilang "bahagi ng kultural na kayamanan ng isla ng Ireland" at itinataguyod ng Foras na Gaeilge (Irish Institute) at Tha Boord o Ulster-Scotch (ang Ulster-Scots Agency) ayon sa pagkakabanggit. ==== Eskosya ==== Sa [[Scotland]], ang Scottish Gaelic ay isang wika ng minorya na sinasalita ng 57,375 katao (1.1% ng populasyon ng Scotland na may edad na tatlong taong gulang).<ref name="2011 Census of Scotland"> [http://www.scotlandscensus.gov.uk/ods-web/data-warehouse.html 2011 Senso ng Scotland], Talaan ng QS211SC. Tiningnan ng Mayo 30, 2014.</ref> Ang Gaelic Language (Scotland) Act 2005 ay nagbibigay ng isang limitadong opisyal na wika, at ang Bòrd na Gàidhlig ay may katungkulan sa "pag-secure ng katayuan ng Gaelic na wika bilang [[opisyal na wika]] ng Scotland na namumuno ng pantay na paggalang sa wikang Ingles."<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/legislation/scotland/acts2005/asp_20050007_en_1|title=Gaelic Language (Scotland) Act 2005|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> Ang mga Scots, sa pangkalahatan ay itinuturing na isang wikang West Germanic na may kaugnayan sa ngunit hiwalay sa Ingles, ay walang opisyal na katayuan ngunit kinikilala bilang isang wika ng minorya, at ang wika ng maraming [[Panitikang Eskoses|panitikan sa Scotland]], kabilang ang mga tula ni Robert Burns. ==== Wales ==== Ang [[wikang Gales]] ay may opisyal na kalagayan sa loob ng [[Wales]], at sa sensus ng 2011, sinasalita ng 562,000 katao, o 19% ng populasyon.<ref>{{Cite web|title=2011 Census: Key Statistics for Wales, March 2011|publisher=ONS|url=http://ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/key-statistics-for-unitary-authorities-in-wales/stb-2011-census-key-statistics-for-wales.html#tab---Proficiency-in-Welsh}}</ref> Ang Lupong Wika ng Welsh ( Bwrdd yr Iaith Gymraeg ) ay may legal na katungkulan sa pagtiyak na, "sa pag-uugali ng pampublikong negosyo at pangangasiwa ng katarungan, ang mga wikang Ingles at Welsh ay dapat gamutin batay sa pagkakapantay-pantay".<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/acts/acts1993/Ukpga_19930038_en_2.htm|title=Welsh Language Act 1993|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> ==== Crown dependencies: Isle of Man ==== Ang Ingles ay ''de facto'' lamang ang opisyal na wika. Gayunpaman ang ilang mga salita ng [[Wikang Manes|Manx Gaelic]] (ang makasaysayang pambansang wika) kung minsan ay nakatagpo sa mga institusyon ng Gobyerno, higit sa lahat para sa mga simbolo at seremonyal na layunin, at ito ang pangunahing daluyan ng pagtuturo sa isang pangunahing paaralan. === Uganda === Ang wikang pambansa ng [[Uganda]] ay Ingles. === Ukraine === Ang [[wikang Ukranyo]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Ukraine]], ngunit ang [[wikang Ruso]] ay malawakang sinasalita sa buong bansa lalo na sa mga rehiyon sa silangan ng [[Dnieper]]. === Estados Unidos === Sa [[Estados Unidos]], ang Ingles ( Amerikanong Ingles ) ay pambansang wika lamang sa isang impormal na kahulugan, sa pamamagitan ng mga numero at ng makasaysayang at kontemporaryong samahan. Ang [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Saligang-]] Batas ng [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Estados Unidos]] ay hindi malinaw na nagpapahayag ng anumang [[opisyal na wika]], bagaman ang konstitusyon ay nakasulat sa Ingles, gaya ng lahat ng pederal na batas. {{Magmula noong|2015}}, Ipinakilala ng Kinatawan Peter T. King ang HR997, ang ''English Language Unity Act ng 2015'', sa [[kapulungan ng mga Kinatawan ng Estados Unidos]]. Ang batas na ito ay magtatatag ng Ingles bilang opisyal na wika ng Estados Unidos. Ang kasamang bill, S.678, ay ipinakilala ni Senador Jim Inhofe sa [[Senado ng Estados Unidos]] noong Marso 9, 2015. Ang parehong mga singil ay tinukoy sa komite. Ang parehong batas ay ipinakilala sa bawat taon mula pa noong 1973.<ref>{{Cite web|url=https://www.congress.gov/search?q=%7B%22source%22%3A%22legislation%22%2C%22search%22%3A%22h.r.997%22%7D|title=All legislation matching 'H.R.997'|publisher=United States Congress|accessdate=December 21, 2015}}</ref> === Vietnam === Sa [[Vietnam]], ang [[wikang Biyetnames]] ay naging de facto na pambansang wika sa loob ng maraming taon, ngunit hindi hanggang sa Dekrito No. 5 ng 2013 na konstitusyon na ang [[wikang Biyetnames]] ay inilarawan bilang Pambansang Wika.<ref>{{Cite web}}</ref> == Tingnan din == * Ethnolect * Katutubong Wika * [[Batas Pangwika|Patakaran sa wika]] * Rehiyonal na Wika * Batayan na wika * [[Opisyal na wika]] * Wika ng pagtatrabaho * Sistema ng pandaigdigang wika == Mga tala at mga sanggunian == <references group=""></references> [[Kategorya:Kultura ayon sa rehiyon]] [[Kategorya:Politika ayon sa isyu]] [[Kategorya:Mga baryedad at estilo ng wika]] [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] 5y23uqb6bdthz1xuai70e99af9qwj7f 1959298 1959297 2022-07-30T00:10:27Z 140.213.195.107 wikitext text/x-wiki Ang '''Wikang Pambansa''' ay isang [[wika]] (o iba baryedad ng bahasa, hal. diyalekto) na may ilang koneksyon- [[de facto]] o [[de jure]] - kasama ang mga tao at ang teritoryo na sakop nila. May kaunting pagkakapare-pareho sa paggamit ng salitang ito. Ang isa o higit pang mga bahasa na sinasalita bilang [[Katutubong wika|unang wika]] sa teritoryo ng isang bansa ay maaaring tumutukoy sa impormal o itinatalaga sa batas bilang pambansang bahasa ng bansa. Ang mga pambansa o pambansang wika ay binabanggit sa mahigit 150 saligang mundo.<ref> [http://www.axl.cefan.ulaval.ca/index.html Jacques Leclerc]</ref> Si CMB Brann, na may partikular na sanggunian sa India, ay nagpapahiwatig na mayroong "apat na natatanging mga kahulugan" para sa pambansang wika sa isang pamahalaan:<ref> Brann, CMB 1994. "Ang Tanong ng Pambansang Wika: Mga Konsepto at Terminolohiya." ''Mga Logo'' [Unibersidad ng Namibia, Windhoek] Vol 14: 125-134</ref> * "Teritoryal na wika" (''chthonolect''), na minsan ay kilala bilang ''chtonolect''<ref> Wolff, H. Ekkehard "Mga Wika sa Africa: Isang Panimula Ch./Art: Wika at Lipunan p. 321 pub. Cambridge University Press 2000</ref>) ng isang partikular na tao * " Bahasa rehiyonal " ( ''choralect'' ) * "Wika-sa-karaniwan o bahasa pangkomunidad" (''demolect'') na ginagamit sa buong bansa * "Sentral na bahasa" (''politolect'') na ginagamit ng pamahalaan at marahil ay may simbolikong halaga. Ang huling ay karaniwang binibigyan ng pamagat na [[opisyal na wika]]. Ang mga batayang bahasa, gaya ng Standard German, Standard French, at Standard Spanish, ay maaaring maglingkod bilang pambansang (wika-sa-karaniwan), rehiyonal at internasyonal na mga bahasa. == Opisyal na Wika kontra sa Pambansang Wika == Pinakamahusay na naiintindihan ang "wikang pambansa" at " [[opisyal na wika]] " bilang dalawang konsepto o mga legal na kategorya na may mga saklaw na kahulugan na maaaring magkatugma, o maaaring hiwalay na hiwalay. Ang mga bansa na hindi nakapaglilista ay hindi sa posisyon na magsulat ng isang opisyal na wika, ngunit ang kanilang mga wika ay maaaring sapat na naiiba at maayos na mapanatili upang maging pambansang wika. Ang ilang mga wika ay maaaring kilalang popular bilang "pambansang wika," habang ang iba ay maaaring tamasahin ang opisyal na pagkilala sa paggamit o promosyon. Sa maraming bansa sa Aprika, ang ilan o lahat ng katutubong wika ng Aprika ay opisyal na ginagamit, na-promote, o malinaw na pinapayagan na ma-promote (karaniwang itinuturo sa mga paaralan at nakasulat sa mahahalagang publisher) bilang mga semi-opisyal na wika kung sa pamamagitan ng pangmatagalang batas o panandaliang, kaso-por-kasong mga tuntuning ehekutibo (gobyerno). Upang maging opisyal, ang sinasalita at nakasulat na mga wika ay maaaring matamasa ang pamahalaan o pederalisadong paggamit, pangunahing pag-promote ng pinondohan na buwis o hindi bababa sa ganap na pagpapahintulot sa kanilang pagkilala sa pagtuturo at mga tagapag-empleyo sa pampublikong edukasyon, na nakatayo sa pantay na katayuan sa opisyal na wika. Dagdag pa, maaari nilang matamasa ang pagkilala bilang isang lengguwahe na ginagamit sa sapilitang pag-aaral at pera sa salapi na maaaring gastusin upang magturo o hikayatin ang mga nasa hustong gulang na pag-aaral ng isang wika na isang wika ng minorya sa isang partikular na lugar upang maibalik ang pag-unawa nito at ipalaganap ang mga pamantayang moral, mga rhymes, poems, mga parirala, mga awitin, at iba pang pampanitikan na pamana na magtataguyod ng panlipunang pagkakaisa (kung saan mananatili ang iba pang mga wika) o magtataguyod ng [[Pagkamakabansa|pambansaang pagkakaiba-iba]] kung saan hindi ginagamit ang isa pang wika ng hindi katutubong wika.<ref> ''Diskarte sa 20 Taon para sa Irish na Wika'' http://www.plean2028.ie/en/node/14{{dead link|date=December 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Citation|last=Williams|first=Colin H.|editor-last=Coupland|editor-first=Nikolas|title=English in Wales: Diversity, Conflict, and Change|place=Clevedon, Avon|publisher=Multilingual Matters|year=1990|contribution=The Anglicisation of Wales|contribution-url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&pg=PA38&lpg=PA38&dq=monoglot+welsh+speakers&source=bl&ots=G1SHcB_0Rl&sig=TiQ9apFsrgJiFz1ielo2OZCPRq8|pages=38–41|url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&lpg=PA38&ots=G1SHcB_0Rl&dq=monoglot%20welsh%20speakers&pg=PP1#v=onepage&q&f=false}}</ref> == Mga pambansang wika == === Albania === Ang [[Wikang Albanes|Albanes]] ay isang pambansang wika sa [[Albanya|Albania]] at [[Kosovo]] at isang pambansang pambansang wika para sa mga bahagi ng [[Hilagang Macedonia]], timugang [[Montenegro]] at [[Serbia]]. === Algeria === Ang [[Wikang Arabe|Arabe]] ay ang pambansang wika sa [[Algeria]].<ref>{{Cite book|title=The Report: Algeria 2008|url=https://books.google.com/books?id=zPz9FHXJVLUC&pg=PA10|year=2008|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-902339-09-2|page=10}}</ref> [[Mga wikang Berber|Ang Berber]] ay isang opisyal na wika. [[Wikang Pranses|Ang Pranses]] ay walang opisyal na katayuan ngunit malawak na ginagamit sa edukasyon, negosyo at media. === Andorra === Ang pambansang wika ng [[Andorra]] ay [[Wikang Katalan|Katalan]]; Bukod dito, ang Catalan ay isang opisyal na wika sa iba't ibang teritoryo sa Espanya ([[Cataluña|Catalonia]], [[Comunidad Valenciana|Pamayanan ng Valencia]], [[Baleares|Balearic Islands]]), at sinasalita (walang opisyal na pagkilala o katayuan) sa mga teritoryo sa Espanya (ang Catalan-Aragonese na hangganan na kilala bilang La Franja at Murcian munisipalidad ng El Carche), France (Pyrénées Orientales) at sa Italya ([[Alghero]]). === Armenia === Ang pambansang wika ng [[Armenia]] ay isang hiwalay na sangay sa lingguwistang pamilya ng mga wikang Indo-Europeo, [[Wikang Armenyo|Armenyo]]. Ang Armenyo ay malawakang sinasalita sa Armenia pati na rin sa diaspora nito. Ang Armenyo na sinasalita sa Armenia ay kilala bilang Silangang Armenyo, at ang [[diyalekto]] na ito ay sinasalita rin, sa mga komunidad ng Armenia ng Russia at Iran. Habang sa kabilang banda, ang iba pang mga komunidad ng Armenyo tulad ng mga komunidad ng Armenyo ng Lebanon, Syria, Jerusalem at iba pa ay nagsasalita ng diyalektong Kanlurang Armenyo. '''Australia''' Ang Australia ay walang [[opisyal na wika]], ngunit higit sa lahat ay nagsasangkot sa Ingles bilang ''de facto'' pambansang wika. Ang isang malaking bahagi ng mga migrante sa una at ikalawang henerasyon ay bilingual. Ayon sa Ethnologue, 81% ng mga tao ang nagsalita ng Ingles sa bahay, kabilang ang mga nagsasalita ng L2. Ang iba pang mga wika na sinasalita sa bahay kasama ang Tsino 2.9%, Italyano 1.2%, Arabic 1.1%, Griyego 1%, Vietnamese 0.9% at Espanyol 0.4%.<ref> http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/0</ref> Mayroong halos 400 wika na sinasalita ng mga Indigenous Australian bago dumating ang mga Europeo. Tanging ang tungkol sa 70 sa mga wikang ito ang nakaligtas at lahat ngunit 30 sa mga ito ay ngayon ay nanganganib. === Azerbaijan === Ang [[wikang Aseri]] ay pambansang wika sa Azerbaijan. === Bangladesh === Ang [[Wikang Bengali|Bengali]] (o Bangla) ay nag-iisang opisyal na wika ng [[Bangladesh]]. === Bosnia and Herzegovina === Ang ''de facto'' ng totoong pambansang wika ng [[Bosnia at Herzegovina]] ay Serbo-Croatian. Ito ay opisyal na tinukoy sa ilalim ng tatlong mga pangalan, ang [[Wikang Bosniyo|Bosniyo]], [[Wikang Kroato|Kroato]] at [[Wikang Serbiyo|Serbiyo]], na tumutugma sa mga grupong etniko ng bansa. Ang mga alpabetong Latin at Cyrillic ay parehong may opisyal na katayuan.<ref>{{Cite web|title=Amendments XXVII-LIV to the Constitution of the Federation of Bosnia and Herzegovina|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/FBH/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20THE%20FBH%20149-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref><ref>{{Cite web|title=Amendments LXXI-XCII to the Constitution of Republika Srpska|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/RS/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20RS%20150-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref> === Bulgaria === [[Wikang Bulgaro|Bulgaro]] ay ang pambansang wika sa [[Bulgarya]]. === Canada === Ang mga opisyal na wika ng [[Canada]] simula ng pagkakatatag ng Batas ng Opisyal na Wika noong 1969 ay ang [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Canadian English ) at ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ( Canadian French ). Depende sa mga pananaw ng kung ano ang bumubuo sa isang "bansa", ang dalawang wika na ito ay maaaring isaalang-alang ng dalawang magkatulad na pambansang wika ng bansa ng Canada, o mga pambansang wika ng dalawang bansa sa loob ng isang estado, Ingles Canada at Pranses Canada. Itinuturing ng mga nasyonalista sa Quebec ang Quebec Pranses na wika ng bansang Quebec. Dalawa sa mga hilagang teritoryo ng Canada ang naglalaan ng iba't ibang mga katutubong wika. Ang [[Nunavut]] ay nagtataglay ng [[Wikang Inuktitut|Inuktitut]] at Inuinnaqtun bilang mga opisyal na wika, at ang [[Northwest Territories]] ay may siyam na opisyal na wika maliban sa Ingles at Pranses: [[Wikang Cree|Cree]], Dënesųłiné, Gwich'in, Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun, North at South Slavey at Tłı̨chǫ. Habang ang mga opisyal na wika ay itinatakda sa antas ng teritoryo (sub-pederal), maaari silang mabigyang-kahulugan bilang pambansang wika. Bukod sa mga ito ay may maraming katutubong wika ng Canada na mga pambansang wika ng isa o higit pa sa mga grupo ng Unang Bansa ng Canada, Inuit at Métis (mixed First Nations-European na mga tao); ang bilang ng mga Unang Bansa ay nagsang-ayon sa mga antas ng pamahalaan ng Indigenous na kanilang wika bilang isang opisyal na wika ng Nation, ganito ang kaso ng Nisga'a na wika sa Nisga'a. [[Wikang Cree]] ay ang kapansin-pansing wika na ginagamit (na may mga pagkakaiba-iba) mula sa Alberta sa Labrador,{{Fact|date=March 2015}} [[Wikang Ojibwe|Ojibwe]] ay sinasalita sa buong gitnang Canada at Inuktitut ay sinasalita sa buong Arctic. === Tsina === Mayroong maraming mga wika na sinasalita sa buong [[Tsina]], kasama ang karamihan sa mga tao na nagsasalita ng isa sa ilang mga varieties ng Tsino. Sa magkasunod na mga dinastiyang imperyal, ang sinalita na wika ng kabiserang lungsod ay nagsilbing opisyal na pasalitang wika at ginamit sa buong bansa ng mga opisyal ng pamahalaan na naglakbay upang makipag-usap sa isa't isa. Ang mga [[diyalekto]] na ginamit para sa layuning ito sa iba't ibang panahon ay kasama ang mga ng [[Xi'an]], [[Luoyang]], [[Nanjing]], [[Beijing]], at iba pang mga makasaysayang kapital na lungsod. Matapos ang Xinhai Revolution noong 1911, itinatag ng [[Kuomintang]] (Chinese nationalists) ang [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina]]. Upang maitaguyod ang pagkakaisa ng pambansang pagkakaisa at pagbutihin ang kahusayan ng komunikasyon sa loob ng bansa, nagpasya ang gobyerno na italaga ang isang pambansang wika. Ang Diyalektong Beijing ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] at [[Kantones|Diyalektong Guangzhou]] ng [[Yue|Cantonese]] ay ang bawat isa ang ipinanukala bilang batayan para sa isang pambansang wika para sa Tsina.   Sa simula, mayroong mga pagtatangka upang ipakilala ang mga elemento mula sa iba pang mga Chinese varieties sa pambansang wika bilang karagdagan sa mga mula sa diyalektong Beijing; ito ay makikita sa unang opisyal na diksyunaryo ng pambansang wika, na binigyan ng pangalang {{Lang|zh-Hant|國語}} ( [[Pinyin]] : {{Lang|zh-Latn-pinyin|Guóyǔ}}, literal na "pambansang wika"). Ngunit ang artipisyal na wika na ito ay walang katutubong nagsasalita at mahirap matuto, kaya inabandona ito noong 1924. Sa huli, ang diyalekto ng Beijing ay pinili bilang pambansang wika at patuloy itong tinutukoy bilang {{Lang|zh-Hant|國語}} sa Tsino sa Republika ng Tsina. Mula noon, ang diyalektong Beijing ay naging pangunahing pamantayan para sa pagbigkas, dahil sa kanyang prestihiyosong kalagayan sa panahon ng naunang [[dinastiyang Qing]]. Gayunpaman, ang mga elemento mula sa iba pang mga diyalekto ay umiiral sa karaniwang wika, na tinutukoy ngayon bilang sumasalamin sa pagbigkas ng Beijing, ang mga gramatikong paraan ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] na diyalekto na sinasalita sa hilagang bahagi ng Tsina, at ang bokabularyo ng modernong panitikang Tsino na literatura. Binago ng Republika ng Tsina ang pambansang wika {{Lang|zh-Hans|普通话}} (Pinyin: Pǔtōnghuà, literal na "pangkaraniwang pananalita"), nang hindi binabago ang kahulugan ng karaniwang pambansang wika.<ref>{{Citation}}</ref> === Ethiopia === Ang Ethiopia ay isang bansa kung saan higit sa 80 bansa, nasyonalidad at mamamayan ang namumuhay nang sama-sama. Ang mga tao nito ay nagsasalita ng higit sa 80 iba't ibang wika. Ang Amharic ay ang opisyal na wika ng Ethiopia. Gayunpaman, naiiba ang mga nagtatrabaho na wika ng mga rehiyon ng rehiyon tulad ni Afaan Oromoo at Tigrinya. Ang Ingles ay ang pinakalawak na ginagamit na wikang banyaga at ang daluyan ng pagtuturo sa mga sekundaryong paaralan at unibersidad. Ang wika ng pagtuturo sa mga pangunahing paaralan ay ang mga lokal na wika ng mga rehiyon ng rehiyon. === Finland === Ang [[Finland]] ay may dalawang pambansang wika: katulad ng [[wikang Pinlandes]] at [[wikang Suweko]]. Tinitiyak ng Konstitusyon ng Finland ang karapatang gamitin ang Finnish at Suweko sa mga korte at iba pang institusyon ng estado.<ref>{{Citation|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/fi00000_.html|title=Finland – Constitution}}, Section 17. [http://www.servat.unibe.ch/icl/ International Constitutional Law] website.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1999/19990731|title=FINLEX ® – Ajantasainen lainsäädäntö: 11.6.1999/731|publisher=}}</ref> Sa kabila ng malaking pagkakaiba sa mga bilang ng mga gumagamit, ang Suweko ay hindi opisyal na inuri bilang isang wika ng minorya ngunit katumbas ng Finnish. Ang parehong pambansang wika ay sapilitan na mga paksa sa paaralan (maliban sa mga bata na may pangatlong wika bilang ina ng wika) at isang pagsusulit sa wika ay isang pangunang kailangan para sa mga tanggapan ng pamahalaan kung saan kinakailangan ang isang degree na unibersidad. Binibigyan din ng konstitusyon ang Sami at ang mga mamamayang Roma ng karapatang mapanatili at paunlarin ang kanilang mga wika: Ang Sami ay may bahagyang karapatang gamitin ang mga wika ng Sami sa mga opisyal na sitwasyon ayon sa ibang mga batas.<ref> [http://www.finlex.fi/fi/laki/kaannokset/1995/en19951727.pdf Deklarasyon sa Sami Parliament] FINLEX. Petsa ng pag-access: Hulyo 3.</ref> === Pransiya === Ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ang opisyal na wika ng [[Pransiya]], ayon sa Artikulo 2 ng konstitusyon ng Republikang Pranses.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110604145028/http://www.legifrance.gouv.fr/html/constitution/constitution2.htm|title=Legifrance - Le service public de l'accés au droit|date=2011-06-04|accessdate=2018-10-25}}</ref> === Alemanya === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Alemanya]] ay [[Wikang Aleman|Standard German]], na may higit sa 95% ng bansa na nagsasalita ng Standard German o mga diyalektong Aleman bilang kanilang unang wika.<ref name="BBC">{{Cite web}}</ref> === Haiti === Ang mga opisyal na wika ng Haiti ay ang Haitian Creole at [[Wikang Pranses|Pranses]]. Habang ang Pranses ay ang wikang ginagamit sa media, gobyerno at edukasyon, 90-95% ng bansa ang nagsasalita ng Haitian Creole bilang home language habang ang Pranses ay natututo sa paaralan. === India === Walang pambansang wika na ipinahayag ang Konstitusyon ng [[India]].<ref>{{Cite news}}</ref> Ang Hindi o Ingles ang ginagamit para sa opisyal na layunin tulad ng parlyamentaryo na paglilitis, hudikatura, komunikasyon sa pagitan ng Pamahalaang Sentral at isang Pamahalaang Estado.<ref>{{Cite web}}</ref> Ang mga Estado ng India ay malayang mag-aplay ng isa o higit pang mga lokal na wika para sa opisyal na layunin ng estado na iyon. Bukod pa sa 22 opisyal na wika ay binigyan ng opisyal na kalagayan ayon sa nabanggit sa artikulong 343/1 ng Konstitusyon ng Indya. Ang lahat ng mga wikang ito ay may katumbas na opisyal na katayuan at ang mga dokumento ng Pamahalaan ay maaaring nakasulat sa alinman sa mga wikang ito. Samakatuwid, ang India ay may 22 pangunahing opisyal na wika at walang pambansang wika.<ref name="noofficial">{{Cite news}} and English and Hindi are used for official purposes by the [[Government of India|union government]] and in the [[Parliament of India|parliament]]</ref><ref name="IndiaConstitutionBody">{{Cite web}}</ref> === Indonesia === Ang opisyal na wika ng Indonesia ay [[Wikang Indones|Indones]]. Ang Indonesia ay may higit sa 700 mga buháy na wika, na nagsisilbing ikatlong pinaka-linguistically diverse na bansa pagkatapos ng Papua New Guinea at India. Ang mga 700+ na wikang ito, gayunman, ay walang opisyal na katayuan, at ang ilan ay nanganganib nang malipol. Ang pinakamalaking lokal na wika ay ang [[wikang Habanes]]. === Iran === Ang Persian (o Farsi) ay kinikilala bilang pambansang wika ng Iran.<ref>{{Cite web|url=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|date=|title=Archive copy|access-date=2019-04-06|archive-date=2017-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170923082042/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|url-status=dead}}</ref> === Ireland === [[Wikang Irlandes|Irish]] ay kinikilala ng Saligang-Batas ng Ireland bilang ang pambansang wika at unang opisyal na wika ng Ireland, at sa wikang Ingles ay kinikilala bilang pangalawang opisyal na wika.<ref> Artikulo 8, [http://www.taoiseach.gov.ie/eng/Publications/Publications_Archive/Publications_2012/Bunreacht_na_hÉireann-Aug2012.pdf Bunreacht na hÉireann].</ref> === Israel === Ang [[Wikang Ebreo|Ebreo]] ay naging pambansang lengguwahe ng Israel sa pagpapatibay ng Batas ng Nation-Estado sa 2018. Ang [[Wikang Arabe|Arabe]], isa ring opisyal na wika, ay kinikilala bilang isang wika na may "espesyal na katayuan" na ginagamit sa mga institusyon ng estado. === Italya === Ang [[wikang Italyano]] ay ang [[de jure]] at [[de facto]] opisyal na wika ng [[Italya]].<ref> [http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm Batas 482, Disyembre 15, 1999]. camera.it</ref><ref> [[ethnologue:ita/***EDITION***|Wikang Italyano]].ethnologue.com</ref> Ang Italyano ay tinutukoy din bilang pambansang wika para sa makasaysayang at kultural na mga dahilan, dahil noong ika-15 na siglo, ang wikang Italyano ay naging wika na ginagamit sa mga korte ng halos bawat estado sa [[Italya]] at sa pangkalahatan ay tinuturuan ng [[mga Italyano]] (iskolar, manunulat, makata, pilosopo, siyentipiko, mga kompositor at mga artist) na nag-ambag sa kung ano ang kasalukuyang kultura ng Italya.<ref> [http://www.accademiadellacrusca.it/it/lingua-italiana/consulenza-linguistica/domande-risposte/lingua-nazionale-ragioni-fiorentino Mga Wika: le ragioni del fiorentino]. accademiadellacrusca.it</ref> Bukod dito, ang Italyano ay madalas na opisyal na wika ng iba't ibang mga estado ng Italya bago ang pag-iisa, dahan-dahan na pinapalitan ang Latin, kahit na pinamahalaan ng mga dayuhang kapangyarihan (tulad ng mga Kastila sa Kaharian ng Naples, o ng mga Austriano sa Kaharian ng Lombardy-Venetia ).<ref> Bruno Migliorini, (1960). Storia della lingua italiana. 1st ed. Italya: Sansoni.</ref> === Kenya === Habang ang Ingles at [[Wikang Swahili|Swahili]] ay mga opisyal na wika, ang Swahili ay mayroon ding espesyal na katayuan bilang pambansang wika. Wala sa alinman sa pinakamalaking wika ng bansa ([[Wikang Kikuyu|Kikuyu]], Luo, Kamba, Kalenjin, atbp.) Ay may anumang tahasang legal na katayuan sa pambansang antas, subalit ang 2010 na konstitusyon ay nag-aatas sa estado na "itaguyod at protektahan ang pagkakaiba-iba ng wika ng mga tao ng Kenya."<ref>[http://katiba.mobi/ Na-] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} access ang [http://katiba.mobi/ Konstitusyon ng Kenya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} 2010-10-28.</ref> === Lebanon === Sa [[Lebanon]], ang [[wikang Arabe]] ay ang "opisyal na pambansang" wika.<ref>{{Cite web|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/le00000_.html|title=ICL - Lebanon - Constitution|date=21 September 1990|publisher=}}</ref> Ang modernong Standard Arabic ay ginagamit para sa opisyal na layunin, habang ang pang-araw-araw na pasalitang wika ay Lebanese Arabic. Malawak din ang [[wikang Pranses]] at [[Wikang Ingles|Ingles]] sa Lebanon. === Luxembourg === Gumagamit ang Luxembourg ng tatlong opisyal na wika: [[Wikang Luksemburges|Luksemburges]], Pranses, at Aleman. Ang dating Luxembourgish ay walang opisyal na katayuan, ngunit ang pagsunod sa isang pagbabago sa konstitusyon ay ipinasa sa batas noong Pebrero 24, 1984 na ginagawang Luksemburges ang pambansang wika. Karagdagan pa, kinikilala ng batas na ito ang tatlong lengguwahe ng Luxembourg (Luksemburges, Pranses at Aleman) bilang mga wika ng administratibo. === Malta === Ang [[wikang Maltes]] ay ang wikang pambansa ng Malta. Ito rin ang opisyal na wika ng isla, kasama ang [[Wikang Ingles|Ingles]]. Ang Maltese ay kinikilala lamang bilang "pambansa" sa Kabanata 1 ng Batas ng Malta. === Namibia === Kahit na ang Ingles ang tanging pambansang opisyal na wika sa [[Namibia]], mayroon ding 20 na mga ''wika'' {{Fact|date=August 2016}}, na ang bawat isa ay sinasalita ng higit o hindi gaanong mga bahagi ng populasyon at itinuturing na kultural na pamana ng Namibia. Ang lahat ng mga pambansang wika ay may mga karapatan ng isang wika ng minorya at maaaring magsilbi bilang isang [[lingua franca]] sa ilang mga rehiyon. Kabilang sa mga pambansang wika ng Namibia ang Aleman, [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], [[Wikang Ovambo|Oshiwambo]], [[Wikang Herero|Otjiherero]], [[Wikang Portuges|Portuges]], gayundin ang mga wika ng [[Wikang Himba|Himba]], [[Wikang Khoekhoe|Nama]], San, Kavango at Damara. {{Fact|date=August 2016}} === Nepal === [[Wikang Nepali|Ang Nepali]] ay ang opisyal na wika ng Nepal. Higit sa 123 mga wika ang ginagamit sa Nepal. Ang ilan sa mga wika na ginagamit sa [[Nepal]] ay ang [[Wikang Nepal Bhasa|Nepal bhasa]], Tamang, [[Wikang Sherpa|Sherpa]], Rai, [[Wikang Magar|Magar]], Gurung, [[Wikang Maithili|Maithili]], Purbeli, Ingles, Limbu, [[Wikang Monggol|Monggol]], atbp. === New Zealand === Habang ang populasyon ng [[New Zealand]] ay may nakararami na nagsasalita ng Ingles, ang wika ng katutubong mga taong Polynesian ay ang [[wikang Māori]]. Ang parehong mga wikang ito ay may opisyal na katayuan sa bansa, kasama ang New Zealand Sign Language, na isa sa ilang mga [[wikang pakumpas]] sa mundo upang magkaroon ng ganitong kalagayan. === Nigeria === Bukod sa opisyal na Ingles ( Nigerian Standard English ), kinikilala ng Nigeria ang tatlong 'karamihan', o pambansa, mga wika. Ang mga ito ay [[Wikang Hausa|Hausa]], [[Wikang Igbo|Igbo]], at [[Wikang Yoruba|Yoruba]], bawat isa ay may mga 20 milyong nagsasalita o higit pa.<ref> Artikulo 55, [http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm Konstitusyon ng Pederal na Republika ng Nigeria : 1999].</ref> === Pakistan === Ang Artikulo 251 (1) ng Saligang Batas ng [[Pakistan]] noong 1973, na pinamagatang ''pambansang wika'', ay tumutukoy: "Ang wikang pambansa ng [[Pakistan]] ay [[Wikang Urdu|Urdu]], at ang mga kaayusan ay dapat gawin para sa paggamit nito para sa opisyal at iba pang mga layunin sa loob ng labinlimang taon mula sa pagsisimula ng araw." Kahit na ang Urdu ay ipinahayag na isang opisyal na wika, sa ngayon ang lahat ng mga dokumento ng pamahalaan, batas, legal na mga order, at iba pang mga opisyal na talaan ay nakasulat sa Pakistani Ingles. Karamihan sa mataas na pagtuturo sa edukasyon ay nasa Ingles. "<ref>{{Citation|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|title=The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan|date=14 August 1973|accessdate=2008-04-22|archive-date=2018-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907231721/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|url-status=dead}}</ref> Ang Pambansang Wika Authority ay isang organisasyon na itinatag upang gumawa ng mga kaayusan upang i-promote Urdu mula noong 1979. === Pilipinas === Ang [[Saligang Batas ng Pilipinas|konstitusyon ng Pilipinas noong]] 1973 ay nagpataw ng ehemonikal na pambansang wika ang [[Wikang Tagalog|Tagalog]] sa kapinsalaan ng lahat ng iba pang etnikong nasyonalidad sa bansa at nag-utos ng pag-unlad at pormal na pag-aampon ng pangkaraniwang pambansang wika na kilala bilang [[Wikang Filipino|Filipino]]. Ang Ingles (Philippine English) ay itinalaga rin bilang isang opisyal na wika, "hanggang sa itinakda ng batas".<ref>{{Cite web}}</ref> Itinakda ng konstitusyong 1987 ang [[wikang Filipino]], na batay sa Tagalog na may pagsasama ng mga termino mula sa lahat ng kinikilalang [[Mga wika sa Pilipinas|wika ng Pilipinas]], bilang pambansang wika. Itinalaga din nito ang parehong Filipino at Ingles bilang mga opisyal na wika para sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, at itinalaga ang mga rehiyonal na wika bilang mga opisyal na mga wika na pang-auxiliary sa mga rehiyon upang maglingkod bilang pantulong na media ng pagtuturo dito. Higit sa 170 [[Mga wika sa Pilipinas|mga wika ang ginagamit sa Pilipinas]] at halos lahat ay nabibilang sa Borneo-Pilipinas na grupo ng mga wika ng [[Mga wikang Austronesyo|wikang Austronesyo]]. Noong 2007, isang serye ng anim na bahagi na pinamagatang ''Ang Kaso ng Ilokano bilang isang Pambansang Wika na'' isinulat ni Dr. Aurelio Solver Agcaoili ng University of Hawaii ay lumitaw sa Kultura, Mga Sanaysay, Pamumuhay ng Tawid News Magazine.<ref>Aurelio Solver Agcaoili, ''The Case of Ilokano as a National Language''; Part {{Plain link|http://www.aurelioagcaoili.com/2007/04/case-of-ilokano-as-national-language.html|1}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-2/|2}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-3|3}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-4|4}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-5|5}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-6|6}} (May 2007), [http://tawidnewsmag.com/ Tawid News Magasin]</ref> Noong Setyembre 2012, ang [[La Union|La Union ang]] naging unang lalawigan sa kasaysayan ng Pilipinas upang magpasa ng ordinansa na nagpapahayag ng isang lokal na wika at isang lokal na wika, [[Wikang Iloko|Ilokano]], bilang isang [[opisyal na wika]]. Ang layuning ito ay naglalayong protektahan at pakinggan ang paggamit ng Ilokano sa iba't ibang mga gawain ng pamahalaan at sibil sa loob ng lalawigan.<ref name="launionofficiallanguage">{{Cite news|url=http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|title=Iloko La Union's official language|newspaper=[[Philippine Star]]|date=September 19, 2012|accessdate=September 24, 2012|author=Elias, Jun|archive-date=Oktubre 12, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131012035232/http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|url-status=dead}}</ref> Ang [[Wikang pasenyas ng mga Pilipino|Filipino Sign Language]] ay itinalaga bilang "national sign language of the Filipino deaf" pati na rin ang official sign language para sa mga transaksyon ng gubyerno ng Pilipinas. === Poland === Ang Artikulo 27 ng Saligang Batas ay nagsasaad: "Ang Polish ay magiging opisyal na wika sa Republika ng Poland".<ref>{{Citation|url=http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm|title=Constitution of the Republic of Poland|date=2 April 1997|accessdate=2016-07-16}}</ref> === Romania === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Romania]] ay ang [[wikang Rumano]].{{Fact|date=March 2015}} === Russia === Ang [[wikang Ruso]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Rusya]], ngunit 27 iba pang mga wika ay itinuturing na opisyal sa iba't ibang mga rehiyon ng Russia.{{Fact|date=March 2015}} === Serbia === Ang [[wikang Serbiyo]] (isang iba't ibang mga Serbo-Croatian ) ay ang pambansang wika ng [[Serbia]], na isinulat sa [[alpabetong siriliko]]. Mayroong 15 na wika sa minorya.{{Fact|date=March 2015}} === Singapore === Ang [[Singapore]] ay may apat na opisyal na wika: [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Singapore English ), Chinese, [[Wikang Malay|Malay]] at [[Wikang Tamil|Tamil]]. Kahit na ang Ingles ang pangunahing wika ng negosyo, gobyerno, at edukasyon, ang Malay ay itinalaga bilang pambansang wika. Ito ay dahil sa mga heyograpikal at makasaysayang relasyon sa [[Malaysia]] pati na rin ang pagkilala ng mga Malaysong etniko (mga 14% ng populasyon) bilang mga katutubo ng Singapore. Ayon sa kaugalian, ang lingua franca sa gitna ng mga iba't ibang grupo ng etniko sa Singapore ay Bazaar Malay, isang Malay-based creole. Dahil sa kalayaan, ang pamahalaan ay nagpo-promote ng Ingles bilang pangunahing wika ng Singapore. Ang patakarang pag-aaral ng bilingual ay nag-aatas sa mga mag-aaral na mag-aral ng dalawang wika: Ingles at isang "dila ng ina" na tumutugma sa etniko ng estudyante. Ang Malay ay inaalok lamang sa mga estudyanteng di-Malay bilang isang opsyonal na pangatlong wika sa mga sekondaryang paaralan. Dahil dito, inalis ng Ingles ang Bazaar Malay bilang karaniwang wika sa mga taga-Singapore. Samakatuwid, sa kabila ng katayuan ng Malay bilang pambansang wika, ang karamihan ay hindi nagsasalita nito. === Slovenia === Ang [[wikang Eslobeno]] ay ang pambansang wika ng [[Eslobenya|Slovenia]]. Mayroong 6 na wika sa minorya. {{Fact|date=March 2015}} === Timog Africa === Ang [[South Africa]] ay may 11 [[opisyal na wika]], katulad ng [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], Ingles, Ndebele, Northern Sotho, [[Wikang Sesotho|Sotho]], [[Wikang Swati|Swazi]], [[Wikang Tswana|Tswana]], [[Wikang Tsonga|Tsonga]], [[Wikang Venda|Venda]], [[Wikang Xhosa|Xhosa]] at [[Wikang Zulu|Zulu]]. Ang South African Sign Language at [[Wikang Olandes|Dutch]] ay naiiba sa South Africa bagaman hindi kumpleto na lumitaw na pambansang standard na mga wika na kung saan din subsumes isang kumpol ng semi-ulirang mga diyalekto. {| class="cquote pullquote" id="443" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; width: auto;" | style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;" | " | style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;" | [[Arabic]], [[German language|German]], [[Greek language|Greek]], [[Gujarati language|Gujarati]], [[Hebrew]], [[Khoi]], [[Nama language|Pangalan]], [[Portuguese language|Portuges]], [[Khoisan languages|San]], [[Sanskrit]], [[Tamil language|Tamil]], [[Telugu language|Telugu]], [[Urdu]], [[South African Sign Language|Wika sa Pag-sign]] ay nakilala lahat ng konstitusyon sa South Africa. | style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;" | " |} ::Ang mga nabanggit na wika ay maaaring ituring bilang ''minorya ng Lingua francas'' - wala sa mga wikang ito ang ''Opisyal na'' Katayuan ng ''Wika'' sa bansa. {{Fact|date=March 2015}} === Espanya === Ang [[Espanya]] ay may isang pambansang saligang batas na wika, [[Wikang Kastila|Espanyol]], ngunit mayroong apat na iba pang mga wika na co-opisyal sa ilang mga teritoryo: [[wikang Galisyano]] sa [[Galicia (Espanya)|Galicia]], Basque sa [[País Vasco|Euskadi]] at bahagi ng [[Navarra]], [[wikang Katalan]] sa [[Cataluña]], [[Baleares|Balearic Islands]] at [[València (lungsod)|Valencia]] (bilang Valencian ), at diyalektong Aran sa Val d'Aran. === Suwisa === [[Talaksan:Logo_der_Schweizerischen_Eidgenossenschaft.svg|thumb| Ang logo ng pamahalaang [[Suwisa|Swiss]] Federal, sa apat na pambansang wika ng Switzerland. ]] Ang [[Suwisa]] ay may apat na pambansang wika: [[Wikang Aleman|Aleman]], [[Wikang Pranses|Pranses]], [[Wikang Italyano|Italyano]] at [[Wikang Romansh|Romansh]],<ref>{{Cite web|title=The Federal Constitution of the Swiss Confederation, article 4|url=http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|accessdate=2009-04-30|archive-date=2014-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20141023100747/http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|url-status=dead}}</ref> lahat ay may opisyal na katayuan sa pambansang antas sa loob ng pamahalaang Pederal ng Switzerland.<ref>{{Cite web|title=Diversité des langues et compétences linguistiques en Suisse|url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|accessdate=2009-04-30|archive-date=2012-09-16|archive-url=https://www.webcitation.org/6Aiw3odRY?url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|url-status=dead}}</ref> Ang karamihan (74%) ng populasyon ay nagsasalita ng Aleman, habang ang karamihan ng natitira (21%) ay nagsasalita ng Pranses, at ang mga minorya ay nagsasalita ng Italyano (4%) at Romansh (1%, hindi monolingually). Ang mga nagsasalita ng Aleman ay nangingibabaw sa karamihan ng bansa, habang ang mga nagsasalita ng Pranses ay sumasakop sa mga western na bahagi na malapit sa hangganan ng France, at ang mga nagsasalita ng Italy ay matatagpuan sa timog malapit sa hangganan ng Italya, karamihan sa loob ng Canton ng Ticino. Ang mga nagsasalita ng Romansh ay puro sa Canton ng Grisons sa timog-silangan.<ref>{{Cite web|url=http://official-swiss-national-languages.all-about-switzerland.info/|title=Switzerland's Four National Languages|author=Jud|accessdate=2018-03-03}}</ref> === Taiwan === Sa panahon ng pamamahala ng Hapon (1895 hanggang 1945), ang {{Nihongo|"national language movement"|國語運動|kokugo undō}} promote ang [[wikang Hapones]]. Pagkatapos ng kanilang pagkatalo sa [[Digmaang Sibil ng mga Intsik|Digmaang Sibil ng China]] noong 1949, ang [[Kuomintang|reaksyunaryong Kuomintang]] ng [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina ay]] nagbalik sa isla ng [[Taiwan]], kung saan ipinakilala nila ang Standard Chinese, na sinasalita ng ilan sa populasyon ng isla noong panahong iyon, bilang bagong "pambansa wika ". Noong 2017, ang mga [[Mga wikang Pormosyano|katutubong wika]]<ref>{{Cite web|title=Indigenous Languages Development Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037}}</ref> at Taiwanese Hakka<ref>{{Cite web|title=Hakka Basic Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005}}</ref> ay kinikilala bilang pambansang wika. === Tunisia === Ang opisyal na wika ng estado ng [[Tunisia]] ay [[Wikang Arabe|Arabe]].<ref name="art1">{{Cite web}} Translation by the University of Bern: "Tunisia is a free State, independent and sovereign; its religion is the Islam, its language is Arabic, and its form is the Republic."</ref> Gayunpaman, ang wikang iyon ay hindi ang dila ng populasyon o ginagamit upang makipag-usap sa pagitan ng mga tao sa Tunisiano, sa halip ang Tunisian Arabic ay naglalaro ng mga papel na ito at ang pambansang wika ng Tunisia.<ref>{{Cite web}}</ref> Gayundin, kahit na walang opisyal na katayuan, ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ginagamit din ng malawakan sa nakasulat at pasalitang anyo nito sa pangangasiwa, edukasyon at negosyo na kapaligiran at kilala ng 63.6% ng populasyon.<ref> {{Cite web}}&nbsp;{{small|(5.58&nbsp;MB)}}</ref> Gayundin ang mga minoridad ng Berber sa timog-kanluran at sa Djerba Island ay gumagamit ng Tunisian Chelha na wika upang makipag-usap sa pagitan nila. === Turkey === [[Wikang Turko|Turko]] ay ang pambansang wika ng [[Turkey]] bawat Turkish konstitusyon. === United Kingdom === Ang [[wikang Ingles]] ( British English ) ay ang ''de facto'' opisyal na wika ng [[United Kingdom]] at ang tanging wika ng tinatayang 95% ng populasyon ng Britanya. {{Fact|date=April 2012}} Ang tatlong Mga Bahay ng Tahanan sa labas ng Inglatera ay may mga pambansang wika sa kanilang sariling may iba't ibang grado ng pagkilala, na magkakasamang umiiral sa dominanteng wikang Ingles. Ang Britanya ay mayroon ding ilang mga [[lupang-Sakop ng Kaputungan]] at mga Teritoryo sa Ibang Bansa na sa ilang mga antas ay namamahala sa sarili, ngunit hindi kinikilala bilang mga malayang estado. Marami sa mga ito ang may sariling wika sa rehiyon. ==== Northern Ireland ==== Sa [[Hilagang Irlanda]], ang parehong Gaelic Irish na wika at ang West Germanic mga diyalektong Ulster Scots ay kinikilala ng Kasunduan sa Magandang Biyernes bilang "bahagi ng kultural na kayamanan ng isla ng Ireland" at itinataguyod ng Foras na Gaeilge (Irish Institute) at Tha Boord o Ulster-Scotch (ang Ulster-Scots Agency) ayon sa pagkakabanggit. ==== Eskosya ==== Sa [[Scotland]], ang Scottish Gaelic ay isang wika ng minorya na sinasalita ng 57,375 katao (1.1% ng populasyon ng Scotland na may edad na tatlong taong gulang).<ref name="2011 Census of Scotland"> [http://www.scotlandscensus.gov.uk/ods-web/data-warehouse.html 2011 Senso ng Scotland], Talaan ng QS211SC. Tiningnan ng Mayo 30, 2014.</ref> Ang Gaelic Language (Scotland) Act 2005 ay nagbibigay ng isang limitadong opisyal na wika, at ang Bòrd na Gàidhlig ay may katungkulan sa "pag-secure ng katayuan ng Gaelic na wika bilang [[opisyal na wika]] ng Scotland na namumuno ng pantay na paggalang sa wikang Ingles."<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/legislation/scotland/acts2005/asp_20050007_en_1|title=Gaelic Language (Scotland) Act 2005|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> Ang mga Scots, sa pangkalahatan ay itinuturing na isang wikang West Germanic na may kaugnayan sa ngunit hiwalay sa Ingles, ay walang opisyal na katayuan ngunit kinikilala bilang isang wika ng minorya, at ang wika ng maraming [[Panitikang Eskoses|panitikan sa Scotland]], kabilang ang mga tula ni Robert Burns. ==== Wales ==== Ang [[wikang Gales]] ay may opisyal na kalagayan sa loob ng [[Wales]], at sa sensus ng 2011, sinasalita ng 562,000 katao, o 19% ng populasyon.<ref>{{Cite web|title=2011 Census: Key Statistics for Wales, March 2011|publisher=ONS|url=http://ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/key-statistics-for-unitary-authorities-in-wales/stb-2011-census-key-statistics-for-wales.html#tab---Proficiency-in-Welsh}}</ref> Ang Lupong Wika ng Welsh ( Bwrdd yr Iaith Gymraeg ) ay may legal na katungkulan sa pagtiyak na, "sa pag-uugali ng pampublikong negosyo at pangangasiwa ng katarungan, ang mga wikang Ingles at Welsh ay dapat gamutin batay sa pagkakapantay-pantay".<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/acts/acts1993/Ukpga_19930038_en_2.htm|title=Welsh Language Act 1993|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> ==== Crown dependencies: Isle of Man ==== Ang Ingles ay ''de facto'' lamang ang opisyal na wika. Gayunpaman ang ilang mga salita ng [[Wikang Manes|Manx Gaelic]] (ang makasaysayang pambansang wika) kung minsan ay nakatagpo sa mga institusyon ng Gobyerno, higit sa lahat para sa mga simbolo at seremonyal na layunin, at ito ang pangunahing daluyan ng pagtuturo sa isang pangunahing paaralan. === Uganda === Ang wikang pambansa ng [[Uganda]] ay Ingles. === Ukraine === Ang [[wikang Ukranyo]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Ukraine]], ngunit ang [[wikang Ruso]] ay malawakang sinasalita sa buong bansa lalo na sa mga rehiyon sa silangan ng [[Dnieper]]. === Estados Unidos === Sa [[Estados Unidos]], ang Ingles ( Amerikanong Ingles ) ay pambansang wika lamang sa isang impormal na kahulugan, sa pamamagitan ng mga numero at ng makasaysayang at kontemporaryong samahan. Ang [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Saligang-]] Batas ng [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Estados Unidos]] ay hindi malinaw na nagpapahayag ng anumang [[opisyal na wika]], bagaman ang konstitusyon ay nakasulat sa Ingles, gaya ng lahat ng pederal na batas. {{Magmula noong|2015}}, Ipinakilala ng Kinatawan Peter T. King ang HR997, ang ''English Language Unity Act ng 2015'', sa [[kapulungan ng mga Kinatawan ng Estados Unidos]]. Ang batas na ito ay magtatatag ng Ingles bilang opisyal na wika ng Estados Unidos. Ang kasamang bill, S.678, ay ipinakilala ni Senador Jim Inhofe sa [[Senado ng Estados Unidos]] noong Marso 9, 2015. Ang parehong mga singil ay tinukoy sa komite. Ang parehong batas ay ipinakilala sa bawat taon mula pa noong 1973.<ref>{{Cite web|url=https://www.congress.gov/search?q=%7B%22source%22%3A%22legislation%22%2C%22search%22%3A%22h.r.997%22%7D|title=All legislation matching 'H.R.997'|publisher=United States Congress|accessdate=December 21, 2015}}</ref> === Vietnam === Sa [[Vietnam]], ang [[wikang Biyetnames]] ay naging de facto na pambansang wika sa loob ng maraming taon, ngunit hindi hanggang sa Dekrito No. 5 ng 2013 na konstitusyon na ang [[wikang Biyetnames]] ay inilarawan bilang Pambansang Wika.<ref>{{Cite web}}</ref> == Tingnan din == * Ethnolect * Katutubong Wika * [[Batas Pangwika|Patakaran sa wika]] * Rehiyonal na Wika * Batayan na wika * [[Opisyal na wika]] * Wika ng pagtatrabaho * Sistema ng pandaigdigang wika == Mga tala at mga sanggunian == <references group=""></references> [[Kategorya:Kultura ayon sa rehiyon]] [[Kategorya:Politika ayon sa isyu]] [[Kategorya:Mga baryedad at estilo ng wika]] [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] 1vbaj4yw12ki49314cct2a08nnhcui7 1959299 1959298 2022-07-30T00:14:25Z 140.213.195.107 wikitext text/x-wiki Ang '''Wikang Pambansa''' ay isang [[wika]] (o iba baryedad ng bahasa, hal. diyalekto) na may ilang koneksyon- [[de facto]] o [[de jure]] - kasama ang mga tao at ang teritoryo na sakop nila. May kaunting pagkakapare-pareho sa paggamit ng salitang ito. Ang isa o higit pang mga bahasa na sinasalita bilang [[Katutubong wika|unang wika]] sa teritoryo ng isang bansa ay maaaring tumutukoy sa impormal o itinatalaga sa batas bilang pambansang bahasa ng bansa. Ang mga wikang pambansa o bahasa pambansa o bahasa kebangsaan ay binabanggit sa mahigit 150 saligang mundo.<ref> [http://www.axl.cefan.ulaval.ca/index.html Jacques Leclerc]</ref> Si CMB Brann, na may partikular na sanggunian sa India, ay nagpapahiwatig na mayroong "apat na natatanging mga kahulugan" para sa pambansang wika sa isang pamahalaan:<ref> Brann, CMB 1994. "Ang Tanong ng Pambansang Wika: Mga Konsepto at Terminolohiya." ''Mga Logo'' [Unibersidad ng Namibia, Windhoek] Vol 14: 125-134</ref> * "Teritoryal na wika" (''chthonolect''), na minsan ay kilala bilang ''chtonolect''<ref> Wolff, H. Ekkehard "Mga Wika sa Africa: Isang Panimula Ch./Art: Wika at Lipunan p. 321 pub. Cambridge University Press 2000</ref>) ng isang partikular na tao * " Bahasa rehiyonal " ( ''choralect'' ) * "Wika-sa-karaniwan o bahasa pangkomunidad" (''demolect'') na ginagamit sa buong bansa * "Sentral na bahasa" (''politolect'') na ginagamit ng pamahalaan at marahil ay may simbolikong halaga. Ang huling ay karaniwang binibigyan ng pamagat na [[opisyal na wika]]. Ang mga batayang bahasa, gaya ng Standard German, Standard French, at Standard Spanish, ay maaaring maglingkod bilang pambansang (wika-sa-karaniwan), rehiyonal at internasyonal na mga bahasa. == Opisyal na Wika kontra sa Pambansang Wika == Pinakamahusay na naiintindihan ang "wikang pambansa" at " [[opisyal na wika]] " bilang dalawang konsepto o mga legal na kategorya na may mga saklaw na kahulugan na maaaring magkatugma, o maaaring hiwalay na hiwalay. Ang mga bansa na hindi nakapaglilista ay hindi sa posisyon na magsulat ng isang opisyal na wika, ngunit ang kanilang mga wika ay maaaring sapat na naiiba at maayos na mapanatili upang maging pambansang wika. Ang ilang mga wika ay maaaring kilalang popular bilang "pambansang wika," habang ang iba ay maaaring tamasahin ang opisyal na pagkilala sa paggamit o promosyon. Sa maraming bansa sa Aprika, ang ilan o lahat ng katutubong wika ng Aprika ay opisyal na ginagamit, na-promote, o malinaw na pinapayagan na ma-promote (karaniwang itinuturo sa mga paaralan at nakasulat sa mahahalagang publisher) bilang mga semi-opisyal na wika kung sa pamamagitan ng pangmatagalang batas o panandaliang, kaso-por-kasong mga tuntuning ehekutibo (gobyerno). Upang maging opisyal, ang sinasalita at nakasulat na mga wika ay maaaring matamasa ang pamahalaan o pederalisadong paggamit, pangunahing pag-promote ng pinondohan na buwis o hindi bababa sa ganap na pagpapahintulot sa kanilang pagkilala sa pagtuturo at mga tagapag-empleyo sa pampublikong edukasyon, na nakatayo sa pantay na katayuan sa opisyal na wika. Dagdag pa, maaari nilang matamasa ang pagkilala bilang isang lengguwahe na ginagamit sa sapilitang pag-aaral at pera sa salapi na maaaring gastusin upang magturo o hikayatin ang mga nasa hustong gulang na pag-aaral ng isang wika na isang wika ng minorya sa isang partikular na lugar upang maibalik ang pag-unawa nito at ipalaganap ang mga pamantayang moral, mga rhymes, poems, mga parirala, mga awitin, at iba pang pampanitikan na pamana na magtataguyod ng panlipunang pagkakaisa (kung saan mananatili ang iba pang mga wika) o magtataguyod ng [[Pagkamakabansa|pambansaang pagkakaiba-iba]] kung saan hindi ginagamit ang isa pang wika ng hindi katutubong wika.<ref> ''Diskarte sa 20 Taon para sa Irish na Wika'' http://www.plean2028.ie/en/node/14{{dead link|date=December 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Citation|last=Williams|first=Colin H.|editor-last=Coupland|editor-first=Nikolas|title=English in Wales: Diversity, Conflict, and Change|place=Clevedon, Avon|publisher=Multilingual Matters|year=1990|contribution=The Anglicisation of Wales|contribution-url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&pg=PA38&lpg=PA38&dq=monoglot+welsh+speakers&source=bl&ots=G1SHcB_0Rl&sig=TiQ9apFsrgJiFz1ielo2OZCPRq8|pages=38–41|url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&lpg=PA38&ots=G1SHcB_0Rl&dq=monoglot%20welsh%20speakers&pg=PP1#v=onepage&q&f=false}}</ref> == Mga pambansang wika == === Albania === Ang [[Wikang Albanes|Albanes]] ay isang pambansang wika sa [[Albanya|Albania]] at [[Kosovo]] at isang pambansang pambansang wika para sa mga bahagi ng [[Hilagang Macedonia]], timugang [[Montenegro]] at [[Serbia]]. === Algeria === Ang [[Wikang Arabe|Arabe]] ay ang pambansang wika sa [[Algeria]].<ref>{{Cite book|title=The Report: Algeria 2008|url=https://books.google.com/books?id=zPz9FHXJVLUC&pg=PA10|year=2008|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-902339-09-2|page=10}}</ref> [[Mga wikang Berber|Ang Berber]] ay isang opisyal na wika. [[Wikang Pranses|Ang Pranses]] ay walang opisyal na katayuan ngunit malawak na ginagamit sa edukasyon, negosyo at media. === Andorra === Ang pambansang wika ng [[Andorra]] ay [[Wikang Katalan|Katalan]]; Bukod dito, ang Catalan ay isang opisyal na wika sa iba't ibang teritoryo sa Espanya ([[Cataluña|Catalonia]], [[Comunidad Valenciana|Pamayanan ng Valencia]], [[Baleares|Balearic Islands]]), at sinasalita (walang opisyal na pagkilala o katayuan) sa mga teritoryo sa Espanya (ang Catalan-Aragonese na hangganan na kilala bilang La Franja at Murcian munisipalidad ng El Carche), France (Pyrénées Orientales) at sa Italya ([[Alghero]]). === Armenia === Ang pambansang wika ng [[Armenia]] ay isang hiwalay na sangay sa lingguwistang pamilya ng mga wikang Indo-Europeo, [[Wikang Armenyo|Armenyo]]. Ang Armenyo ay malawakang sinasalita sa Armenia pati na rin sa diaspora nito. Ang Armenyo na sinasalita sa Armenia ay kilala bilang Silangang Armenyo, at ang [[diyalekto]] na ito ay sinasalita rin, sa mga komunidad ng Armenia ng Russia at Iran. Habang sa kabilang banda, ang iba pang mga komunidad ng Armenyo tulad ng mga komunidad ng Armenyo ng Lebanon, Syria, Jerusalem at iba pa ay nagsasalita ng diyalektong Kanlurang Armenyo. '''Australia''' Ang Australia ay walang [[opisyal na wika]], ngunit higit sa lahat ay nagsasangkot sa Ingles bilang ''de facto'' pambansang wika. Ang isang malaking bahagi ng mga migrante sa una at ikalawang henerasyon ay bilingual. Ayon sa Ethnologue, 81% ng mga tao ang nagsalita ng Ingles sa bahay, kabilang ang mga nagsasalita ng L2. Ang iba pang mga wika na sinasalita sa bahay kasama ang Tsino 2.9%, Italyano 1.2%, Arabic 1.1%, Griyego 1%, Vietnamese 0.9% at Espanyol 0.4%.<ref> http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/0</ref> Mayroong halos 400 wika na sinasalita ng mga Indigenous Australian bago dumating ang mga Europeo. Tanging ang tungkol sa 70 sa mga wikang ito ang nakaligtas at lahat ngunit 30 sa mga ito ay ngayon ay nanganganib. === Azerbaijan === Ang [[wikang Aseri]] ay pambansang wika sa Azerbaijan. === Bangladesh === Ang [[Wikang Bengali|Bengali]] (o Bangla) ay nag-iisang opisyal na wika ng [[Bangladesh]]. === Bosnia and Herzegovina === Ang ''de facto'' ng totoong pambansang wika ng [[Bosnia at Herzegovina]] ay Serbo-Croatian. Ito ay opisyal na tinukoy sa ilalim ng tatlong mga pangalan, ang [[Wikang Bosniyo|Bosniyo]], [[Wikang Kroato|Kroato]] at [[Wikang Serbiyo|Serbiyo]], na tumutugma sa mga grupong etniko ng bansa. Ang mga alpabetong Latin at Cyrillic ay parehong may opisyal na katayuan.<ref>{{Cite web|title=Amendments XXVII-LIV to the Constitution of the Federation of Bosnia and Herzegovina|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/FBH/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20THE%20FBH%20149-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref><ref>{{Cite web|title=Amendments LXXI-XCII to the Constitution of Republika Srpska|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/RS/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20RS%20150-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref> === Bulgaria === [[Wikang Bulgaro|Bulgaro]] ay ang pambansang wika sa [[Bulgarya]]. === Canada === Ang mga opisyal na wika ng [[Canada]] simula ng pagkakatatag ng Batas ng Opisyal na Wika noong 1969 ay ang [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Canadian English ) at ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ( Canadian French ). Depende sa mga pananaw ng kung ano ang bumubuo sa isang "bansa", ang dalawang wika na ito ay maaaring isaalang-alang ng dalawang magkatulad na pambansang wika ng bansa ng Canada, o mga pambansang wika ng dalawang bansa sa loob ng isang estado, Ingles Canada at Pranses Canada. Itinuturing ng mga nasyonalista sa Quebec ang Quebec Pranses na wika ng bansang Quebec. Dalawa sa mga hilagang teritoryo ng Canada ang naglalaan ng iba't ibang mga katutubong wika. Ang [[Nunavut]] ay nagtataglay ng [[Wikang Inuktitut|Inuktitut]] at Inuinnaqtun bilang mga opisyal na wika, at ang [[Northwest Territories]] ay may siyam na opisyal na wika maliban sa Ingles at Pranses: [[Wikang Cree|Cree]], Dënesųłiné, Gwich'in, Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun, North at South Slavey at Tłı̨chǫ. Habang ang mga opisyal na wika ay itinatakda sa antas ng teritoryo (sub-pederal), maaari silang mabigyang-kahulugan bilang pambansang wika. Bukod sa mga ito ay may maraming katutubong wika ng Canada na mga pambansang wika ng isa o higit pa sa mga grupo ng Unang Bansa ng Canada, Inuit at Métis (mixed First Nations-European na mga tao); ang bilang ng mga Unang Bansa ay nagsang-ayon sa mga antas ng pamahalaan ng Indigenous na kanilang wika bilang isang opisyal na wika ng Nation, ganito ang kaso ng Nisga'a na wika sa Nisga'a. [[Wikang Cree]] ay ang kapansin-pansing wika na ginagamit (na may mga pagkakaiba-iba) mula sa Alberta sa Labrador,{{Fact|date=March 2015}} [[Wikang Ojibwe|Ojibwe]] ay sinasalita sa buong gitnang Canada at Inuktitut ay sinasalita sa buong Arctic. === Tsina === Mayroong maraming mga wika na sinasalita sa buong [[Tsina]], kasama ang karamihan sa mga tao na nagsasalita ng isa sa ilang mga varieties ng Tsino. Sa magkasunod na mga dinastiyang imperyal, ang sinalita na wika ng kabiserang lungsod ay nagsilbing opisyal na pasalitang wika at ginamit sa buong bansa ng mga opisyal ng pamahalaan na naglakbay upang makipag-usap sa isa't isa. Ang mga [[diyalekto]] na ginamit para sa layuning ito sa iba't ibang panahon ay kasama ang mga ng [[Xi'an]], [[Luoyang]], [[Nanjing]], [[Beijing]], at iba pang mga makasaysayang kapital na lungsod. Matapos ang Xinhai Revolution noong 1911, itinatag ng [[Kuomintang]] (Chinese nationalists) ang [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina]]. Upang maitaguyod ang pagkakaisa ng pambansang pagkakaisa at pagbutihin ang kahusayan ng komunikasyon sa loob ng bansa, nagpasya ang gobyerno na italaga ang isang pambansang wika. Ang Diyalektong Beijing ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] at [[Kantones|Diyalektong Guangzhou]] ng [[Yue|Cantonese]] ay ang bawat isa ang ipinanukala bilang batayan para sa isang pambansang wika para sa Tsina.   Sa simula, mayroong mga pagtatangka upang ipakilala ang mga elemento mula sa iba pang mga Chinese varieties sa pambansang wika bilang karagdagan sa mga mula sa diyalektong Beijing; ito ay makikita sa unang opisyal na diksyunaryo ng pambansang wika, na binigyan ng pangalang {{Lang|zh-Hant|國語}} ( [[Pinyin]] : {{Lang|zh-Latn-pinyin|Guóyǔ}}, literal na "pambansang wika"). Ngunit ang artipisyal na wika na ito ay walang katutubong nagsasalita at mahirap matuto, kaya inabandona ito noong 1924. Sa huli, ang diyalekto ng Beijing ay pinili bilang pambansang wika at patuloy itong tinutukoy bilang {{Lang|zh-Hant|國語}} sa Tsino sa Republika ng Tsina. Mula noon, ang diyalektong Beijing ay naging pangunahing pamantayan para sa pagbigkas, dahil sa kanyang prestihiyosong kalagayan sa panahon ng naunang [[dinastiyang Qing]]. Gayunpaman, ang mga elemento mula sa iba pang mga diyalekto ay umiiral sa karaniwang wika, na tinutukoy ngayon bilang sumasalamin sa pagbigkas ng Beijing, ang mga gramatikong paraan ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] na diyalekto na sinasalita sa hilagang bahagi ng Tsina, at ang bokabularyo ng modernong panitikang Tsino na literatura. Binago ng Republika ng Tsina ang pambansang wika {{Lang|zh-Hans|普通话}} (Pinyin: Pǔtōnghuà, literal na "pangkaraniwang pananalita"), nang hindi binabago ang kahulugan ng karaniwang pambansang wika.<ref>{{Citation}}</ref> === Ethiopia === Ang Ethiopia ay isang bansa kung saan higit sa 80 bansa, nasyonalidad at mamamayan ang namumuhay nang sama-sama. Ang mga tao nito ay nagsasalita ng higit sa 80 iba't ibang wika. Ang Amharic ay ang opisyal na wika ng Ethiopia. Gayunpaman, naiiba ang mga nagtatrabaho na wika ng mga rehiyon ng rehiyon tulad ni Afaan Oromoo at Tigrinya. Ang Ingles ay ang pinakalawak na ginagamit na wikang banyaga at ang daluyan ng pagtuturo sa mga sekundaryong paaralan at unibersidad. Ang wika ng pagtuturo sa mga pangunahing paaralan ay ang mga lokal na wika ng mga rehiyon ng rehiyon. === Finland === Ang [[Finland]] ay may dalawang pambansang wika: katulad ng [[wikang Pinlandes]] at [[wikang Suweko]]. Tinitiyak ng Konstitusyon ng Finland ang karapatang gamitin ang Finnish at Suweko sa mga korte at iba pang institusyon ng estado.<ref>{{Citation|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/fi00000_.html|title=Finland – Constitution}}, Section 17. [http://www.servat.unibe.ch/icl/ International Constitutional Law] website.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1999/19990731|title=FINLEX ® – Ajantasainen lainsäädäntö: 11.6.1999/731|publisher=}}</ref> Sa kabila ng malaking pagkakaiba sa mga bilang ng mga gumagamit, ang Suweko ay hindi opisyal na inuri bilang isang wika ng minorya ngunit katumbas ng Finnish. Ang parehong pambansang wika ay sapilitan na mga paksa sa paaralan (maliban sa mga bata na may pangatlong wika bilang ina ng wika) at isang pagsusulit sa wika ay isang pangunang kailangan para sa mga tanggapan ng pamahalaan kung saan kinakailangan ang isang degree na unibersidad. Binibigyan din ng konstitusyon ang Sami at ang mga mamamayang Roma ng karapatang mapanatili at paunlarin ang kanilang mga wika: Ang Sami ay may bahagyang karapatang gamitin ang mga wika ng Sami sa mga opisyal na sitwasyon ayon sa ibang mga batas.<ref> [http://www.finlex.fi/fi/laki/kaannokset/1995/en19951727.pdf Deklarasyon sa Sami Parliament] FINLEX. Petsa ng pag-access: Hulyo 3.</ref> === Pransiya === Ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ang opisyal na wika ng [[Pransiya]], ayon sa Artikulo 2 ng konstitusyon ng Republikang Pranses.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110604145028/http://www.legifrance.gouv.fr/html/constitution/constitution2.htm|title=Legifrance - Le service public de l'accés au droit|date=2011-06-04|accessdate=2018-10-25}}</ref> === Alemanya === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Alemanya]] ay [[Wikang Aleman|Standard German]], na may higit sa 95% ng bansa na nagsasalita ng Standard German o mga diyalektong Aleman bilang kanilang unang wika.<ref name="BBC">{{Cite web}}</ref> === Haiti === Ang mga opisyal na wika ng Haiti ay ang Haitian Creole at [[Wikang Pranses|Pranses]]. Habang ang Pranses ay ang wikang ginagamit sa media, gobyerno at edukasyon, 90-95% ng bansa ang nagsasalita ng Haitian Creole bilang home language habang ang Pranses ay natututo sa paaralan. === India === Walang pambansang wika na ipinahayag ang Konstitusyon ng [[India]].<ref>{{Cite news}}</ref> Ang Hindi o Ingles ang ginagamit para sa opisyal na layunin tulad ng parlyamentaryo na paglilitis, hudikatura, komunikasyon sa pagitan ng Pamahalaang Sentral at isang Pamahalaang Estado.<ref>{{Cite web}}</ref> Ang mga Estado ng India ay malayang mag-aplay ng isa o higit pang mga lokal na wika para sa opisyal na layunin ng estado na iyon. Bukod pa sa 22 opisyal na wika ay binigyan ng opisyal na kalagayan ayon sa nabanggit sa artikulong 343/1 ng Konstitusyon ng Indya. Ang lahat ng mga wikang ito ay may katumbas na opisyal na katayuan at ang mga dokumento ng Pamahalaan ay maaaring nakasulat sa alinman sa mga wikang ito. Samakatuwid, ang India ay may 22 pangunahing opisyal na wika at walang pambansang wika.<ref name="noofficial">{{Cite news}} and English and Hindi are used for official purposes by the [[Government of India|union government]] and in the [[Parliament of India|parliament]]</ref><ref name="IndiaConstitutionBody">{{Cite web}}</ref> === Indonesia === Ang opisyal na wika ng Indonesia ay [[Wikang Indones|Indones]]. Ang Indonesia ay may higit sa 700 mga buháy na wika, na nagsisilbing ikatlong pinaka-linguistically diverse na bansa pagkatapos ng Papua New Guinea at India. Ang mga 700+ na wikang ito, gayunman, ay walang opisyal na katayuan, at ang ilan ay nanganganib nang malipol. Ang pinakamalaking lokal na wika ay ang [[wikang Habanes]]. === Iran === Ang Persian (o Farsi) ay kinikilala bilang pambansang wika ng Iran.<ref>{{Cite web|url=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|date=|title=Archive copy|access-date=2019-04-06|archive-date=2017-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170923082042/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|url-status=dead}}</ref> === Ireland === [[Wikang Irlandes|Irish]] ay kinikilala ng Saligang-Batas ng Ireland bilang ang pambansang wika at unang opisyal na wika ng Ireland, at sa wikang Ingles ay kinikilala bilang pangalawang opisyal na wika.<ref> Artikulo 8, [http://www.taoiseach.gov.ie/eng/Publications/Publications_Archive/Publications_2012/Bunreacht_na_hÉireann-Aug2012.pdf Bunreacht na hÉireann].</ref> === Israel === Ang [[Wikang Ebreo|Ebreo]] ay naging pambansang lengguwahe ng Israel sa pagpapatibay ng Batas ng Nation-Estado sa 2018. Ang [[Wikang Arabe|Arabe]], isa ring opisyal na wika, ay kinikilala bilang isang wika na may "espesyal na katayuan" na ginagamit sa mga institusyon ng estado. === Italya === Ang [[wikang Italyano]] ay ang [[de jure]] at [[de facto]] opisyal na wika ng [[Italya]].<ref> [http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm Batas 482, Disyembre 15, 1999]. camera.it</ref><ref> [[ethnologue:ita/***EDITION***|Wikang Italyano]].ethnologue.com</ref> Ang Italyano ay tinutukoy din bilang pambansang wika para sa makasaysayang at kultural na mga dahilan, dahil noong ika-15 na siglo, ang wikang Italyano ay naging wika na ginagamit sa mga korte ng halos bawat estado sa [[Italya]] at sa pangkalahatan ay tinuturuan ng [[mga Italyano]] (iskolar, manunulat, makata, pilosopo, siyentipiko, mga kompositor at mga artist) na nag-ambag sa kung ano ang kasalukuyang kultura ng Italya.<ref> [http://www.accademiadellacrusca.it/it/lingua-italiana/consulenza-linguistica/domande-risposte/lingua-nazionale-ragioni-fiorentino Mga Wika: le ragioni del fiorentino]. accademiadellacrusca.it</ref> Bukod dito, ang Italyano ay madalas na opisyal na wika ng iba't ibang mga estado ng Italya bago ang pag-iisa, dahan-dahan na pinapalitan ang Latin, kahit na pinamahalaan ng mga dayuhang kapangyarihan (tulad ng mga Kastila sa Kaharian ng Naples, o ng mga Austriano sa Kaharian ng Lombardy-Venetia ).<ref> Bruno Migliorini, (1960). Storia della lingua italiana. 1st ed. Italya: Sansoni.</ref> === Kenya === Habang ang Ingles at [[Wikang Swahili|Swahili]] ay mga opisyal na wika, ang Swahili ay mayroon ding espesyal na katayuan bilang pambansang wika. Wala sa alinman sa pinakamalaking wika ng bansa ([[Wikang Kikuyu|Kikuyu]], Luo, Kamba, Kalenjin, atbp.) Ay may anumang tahasang legal na katayuan sa pambansang antas, subalit ang 2010 na konstitusyon ay nag-aatas sa estado na "itaguyod at protektahan ang pagkakaiba-iba ng wika ng mga tao ng Kenya."<ref>[http://katiba.mobi/ Na-] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} access ang [http://katiba.mobi/ Konstitusyon ng Kenya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} 2010-10-28.</ref> === Lebanon === Sa [[Lebanon]], ang [[wikang Arabe]] ay ang "opisyal na pambansang" wika.<ref>{{Cite web|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/le00000_.html|title=ICL - Lebanon - Constitution|date=21 September 1990|publisher=}}</ref> Ang modernong Standard Arabic ay ginagamit para sa opisyal na layunin, habang ang pang-araw-araw na pasalitang wika ay Lebanese Arabic. Malawak din ang [[wikang Pranses]] at [[Wikang Ingles|Ingles]] sa Lebanon. === Luxembourg === Gumagamit ang Luxembourg ng tatlong opisyal na wika: [[Wikang Luksemburges|Luksemburges]], Pranses, at Aleman. Ang dating Luxembourgish ay walang opisyal na katayuan, ngunit ang pagsunod sa isang pagbabago sa konstitusyon ay ipinasa sa batas noong Pebrero 24, 1984 na ginagawang Luksemburges ang pambansang wika. Karagdagan pa, kinikilala ng batas na ito ang tatlong lengguwahe ng Luxembourg (Luksemburges, Pranses at Aleman) bilang mga wika ng administratibo. === Malta === Ang [[wikang Maltes]] ay ang wikang pambansa ng Malta. Ito rin ang opisyal na wika ng isla, kasama ang [[Wikang Ingles|Ingles]]. Ang Maltese ay kinikilala lamang bilang "pambansa" sa Kabanata 1 ng Batas ng Malta. === Namibia === Kahit na ang Ingles ang tanging pambansang opisyal na wika sa [[Namibia]], mayroon ding 20 na mga ''wika'' {{Fact|date=August 2016}}, na ang bawat isa ay sinasalita ng higit o hindi gaanong mga bahagi ng populasyon at itinuturing na kultural na pamana ng Namibia. Ang lahat ng mga pambansang wika ay may mga karapatan ng isang wika ng minorya at maaaring magsilbi bilang isang [[lingua franca]] sa ilang mga rehiyon. Kabilang sa mga pambansang wika ng Namibia ang Aleman, [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], [[Wikang Ovambo|Oshiwambo]], [[Wikang Herero|Otjiherero]], [[Wikang Portuges|Portuges]], gayundin ang mga wika ng [[Wikang Himba|Himba]], [[Wikang Khoekhoe|Nama]], San, Kavango at Damara. {{Fact|date=August 2016}} === Nepal === [[Wikang Nepali|Ang Nepali]] ay ang opisyal na wika ng Nepal. Higit sa 123 mga wika ang ginagamit sa Nepal. Ang ilan sa mga wika na ginagamit sa [[Nepal]] ay ang [[Wikang Nepal Bhasa|Nepal bhasa]], Tamang, [[Wikang Sherpa|Sherpa]], Rai, [[Wikang Magar|Magar]], Gurung, [[Wikang Maithili|Maithili]], Purbeli, Ingles, Limbu, [[Wikang Monggol|Monggol]], atbp. === New Zealand === Habang ang populasyon ng [[New Zealand]] ay may nakararami na nagsasalita ng Ingles, ang wika ng katutubong mga taong Polynesian ay ang [[wikang Māori]]. Ang parehong mga wikang ito ay may opisyal na katayuan sa bansa, kasama ang New Zealand Sign Language, na isa sa ilang mga [[wikang pakumpas]] sa mundo upang magkaroon ng ganitong kalagayan. === Nigeria === Bukod sa opisyal na Ingles ( Nigerian Standard English ), kinikilala ng Nigeria ang tatlong 'karamihan', o pambansa, mga wika. Ang mga ito ay [[Wikang Hausa|Hausa]], [[Wikang Igbo|Igbo]], at [[Wikang Yoruba|Yoruba]], bawat isa ay may mga 20 milyong nagsasalita o higit pa.<ref> Artikulo 55, [http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm Konstitusyon ng Pederal na Republika ng Nigeria : 1999].</ref> === Pakistan === Ang Artikulo 251 (1) ng Saligang Batas ng [[Pakistan]] noong 1973, na pinamagatang ''pambansang wika'', ay tumutukoy: "Ang wikang pambansa ng [[Pakistan]] ay [[Wikang Urdu|Urdu]], at ang mga kaayusan ay dapat gawin para sa paggamit nito para sa opisyal at iba pang mga layunin sa loob ng labinlimang taon mula sa pagsisimula ng araw." Kahit na ang Urdu ay ipinahayag na isang opisyal na wika, sa ngayon ang lahat ng mga dokumento ng pamahalaan, batas, legal na mga order, at iba pang mga opisyal na talaan ay nakasulat sa Pakistani Ingles. Karamihan sa mataas na pagtuturo sa edukasyon ay nasa Ingles. "<ref>{{Citation|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|title=The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan|date=14 August 1973|accessdate=2008-04-22|archive-date=2018-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907231721/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|url-status=dead}}</ref> Ang Pambansang Wika Authority ay isang organisasyon na itinatag upang gumawa ng mga kaayusan upang i-promote Urdu mula noong 1979. === Pilipinas === Ang [[Saligang Batas ng Pilipinas|konstitusyon ng Pilipinas noong]] 1973 ay nagpataw ng ehemonikal na pambansang wika ang [[Wikang Tagalog|Tagalog]] sa kapinsalaan ng lahat ng iba pang etnikong nasyonalidad sa bansa at nag-utos ng pag-unlad at pormal na pag-aampon ng pangkaraniwang pambansang wika na kilala bilang [[Wikang Filipino|Filipino]]. Ang Ingles (Philippine English) ay itinalaga rin bilang isang opisyal na wika, "hanggang sa itinakda ng batas".<ref>{{Cite web}}</ref> Itinakda ng konstitusyong 1987 ang [[wikang Filipino]], na batay sa Tagalog na may pagsasama ng mga termino mula sa lahat ng kinikilalang [[Mga wika sa Pilipinas|wika ng Pilipinas]], bilang pambansang wika. Itinalaga din nito ang parehong Filipino at Ingles bilang mga opisyal na wika para sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, at itinalaga ang mga rehiyonal na wika bilang mga opisyal na mga wika na pang-auxiliary sa mga rehiyon upang maglingkod bilang pantulong na media ng pagtuturo dito. Higit sa 170 [[Mga wika sa Pilipinas|mga wika ang ginagamit sa Pilipinas]] at halos lahat ay nabibilang sa Borneo-Pilipinas na grupo ng mga wika ng [[Mga wikang Austronesyo|wikang Austronesyo]]. Noong 2007, isang serye ng anim na bahagi na pinamagatang ''Ang Kaso ng Ilokano bilang isang Pambansang Wika na'' isinulat ni Dr. Aurelio Solver Agcaoili ng University of Hawaii ay lumitaw sa Kultura, Mga Sanaysay, Pamumuhay ng Tawid News Magazine.<ref>Aurelio Solver Agcaoili, ''The Case of Ilokano as a National Language''; Part {{Plain link|http://www.aurelioagcaoili.com/2007/04/case-of-ilokano-as-national-language.html|1}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-2/|2}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-3|3}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-4|4}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-5|5}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-6|6}} (May 2007), [http://tawidnewsmag.com/ Tawid News Magasin]</ref> Noong Setyembre 2012, ang [[La Union|La Union ang]] naging unang lalawigan sa kasaysayan ng Pilipinas upang magpasa ng ordinansa na nagpapahayag ng isang lokal na wika at isang lokal na wika, [[Wikang Iloko|Ilokano]], bilang isang [[opisyal na wika]]. Ang layuning ito ay naglalayong protektahan at pakinggan ang paggamit ng Ilokano sa iba't ibang mga gawain ng pamahalaan at sibil sa loob ng lalawigan.<ref name="launionofficiallanguage">{{Cite news|url=http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|title=Iloko La Union's official language|newspaper=[[Philippine Star]]|date=September 19, 2012|accessdate=September 24, 2012|author=Elias, Jun|archive-date=Oktubre 12, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131012035232/http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|url-status=dead}}</ref> Ang [[Wikang pasenyas ng mga Pilipino|Filipino Sign Language]] ay itinalaga bilang "national sign language of the Filipino deaf" pati na rin ang official sign language para sa mga transaksyon ng gubyerno ng Pilipinas. === Poland === Ang Artikulo 27 ng Saligang Batas ay nagsasaad: "Ang Polish ay magiging opisyal na wika sa Republika ng Poland".<ref>{{Citation|url=http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm|title=Constitution of the Republic of Poland|date=2 April 1997|accessdate=2016-07-16}}</ref> === Romania === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Romania]] ay ang [[wikang Rumano]].{{Fact|date=March 2015}} === Russia === Ang [[wikang Ruso]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Rusya]], ngunit 27 iba pang mga wika ay itinuturing na opisyal sa iba't ibang mga rehiyon ng Russia.{{Fact|date=March 2015}} === Serbia === Ang [[wikang Serbiyo]] (isang iba't ibang mga Serbo-Croatian ) ay ang pambansang wika ng [[Serbia]], na isinulat sa [[alpabetong siriliko]]. Mayroong 15 na wika sa minorya.{{Fact|date=March 2015}} === Singapore === Ang [[Singapore]] ay may apat na opisyal na wika: [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Singapore English ), Chinese, [[Wikang Malay|Malay]] at [[Wikang Tamil|Tamil]]. Kahit na ang Ingles ang pangunahing wika ng negosyo, gobyerno, at edukasyon, ang Malay ay itinalaga bilang pambansang wika. Ito ay dahil sa mga heyograpikal at makasaysayang relasyon sa [[Malaysia]] pati na rin ang pagkilala ng mga Malaysong etniko (mga 14% ng populasyon) bilang mga katutubo ng Singapore. Ayon sa kaugalian, ang lingua franca sa gitna ng mga iba't ibang grupo ng etniko sa Singapore ay Bazaar Malay, isang Malay-based creole. Dahil sa kalayaan, ang pamahalaan ay nagpo-promote ng Ingles bilang pangunahing wika ng Singapore. Ang patakarang pag-aaral ng bilingual ay nag-aatas sa mga mag-aaral na mag-aral ng dalawang wika: Ingles at isang "dila ng ina" na tumutugma sa etniko ng estudyante. Ang Malay ay inaalok lamang sa mga estudyanteng di-Malay bilang isang opsyonal na pangatlong wika sa mga sekondaryang paaralan. Dahil dito, inalis ng Ingles ang Bazaar Malay bilang karaniwang wika sa mga taga-Singapore. Samakatuwid, sa kabila ng katayuan ng Malay bilang pambansang wika, ang karamihan ay hindi nagsasalita nito. === Slovenia === Ang [[wikang Eslobeno]] ay ang pambansang wika ng [[Eslobenya|Slovenia]]. Mayroong 6 na wika sa minorya. {{Fact|date=March 2015}} === Timog Africa === Ang [[South Africa]] ay may 11 [[opisyal na wika]], katulad ng [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], Ingles, Ndebele, Northern Sotho, [[Wikang Sesotho|Sotho]], [[Wikang Swati|Swazi]], [[Wikang Tswana|Tswana]], [[Wikang Tsonga|Tsonga]], [[Wikang Venda|Venda]], [[Wikang Xhosa|Xhosa]] at [[Wikang Zulu|Zulu]]. Ang South African Sign Language at [[Wikang Olandes|Dutch]] ay naiiba sa South Africa bagaman hindi kumpleto na lumitaw na pambansang standard na mga wika na kung saan din subsumes isang kumpol ng semi-ulirang mga diyalekto. {| class="cquote pullquote" id="443" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; width: auto;" | style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;" | " | style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;" | [[Arabic]], [[German language|German]], [[Greek language|Greek]], [[Gujarati language|Gujarati]], [[Hebrew]], [[Khoi]], [[Nama language|Pangalan]], [[Portuguese language|Portuges]], [[Khoisan languages|San]], [[Sanskrit]], [[Tamil language|Tamil]], [[Telugu language|Telugu]], [[Urdu]], [[South African Sign Language|Wika sa Pag-sign]] ay nakilala lahat ng konstitusyon sa South Africa. | style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;" | " |} ::Ang mga nabanggit na wika ay maaaring ituring bilang ''minorya ng Lingua francas'' - wala sa mga wikang ito ang ''Opisyal na'' Katayuan ng ''Wika'' sa bansa. {{Fact|date=March 2015}} === Espanya === Ang [[Espanya]] ay may isang pambansang saligang batas na wika, [[Wikang Kastila|Espanyol]], ngunit mayroong apat na iba pang mga wika na co-opisyal sa ilang mga teritoryo: [[wikang Galisyano]] sa [[Galicia (Espanya)|Galicia]], Basque sa [[País Vasco|Euskadi]] at bahagi ng [[Navarra]], [[wikang Katalan]] sa [[Cataluña]], [[Baleares|Balearic Islands]] at [[València (lungsod)|Valencia]] (bilang Valencian ), at diyalektong Aran sa Val d'Aran. === Suwisa === [[Talaksan:Logo_der_Schweizerischen_Eidgenossenschaft.svg|thumb| Ang logo ng pamahalaang [[Suwisa|Swiss]] Federal, sa apat na pambansang wika ng Switzerland. ]] Ang [[Suwisa]] ay may apat na pambansang wika: [[Wikang Aleman|Aleman]], [[Wikang Pranses|Pranses]], [[Wikang Italyano|Italyano]] at [[Wikang Romansh|Romansh]],<ref>{{Cite web|title=The Federal Constitution of the Swiss Confederation, article 4|url=http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|accessdate=2009-04-30|archive-date=2014-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20141023100747/http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|url-status=dead}}</ref> lahat ay may opisyal na katayuan sa pambansang antas sa loob ng pamahalaang Pederal ng Switzerland.<ref>{{Cite web|title=Diversité des langues et compétences linguistiques en Suisse|url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|accessdate=2009-04-30|archive-date=2012-09-16|archive-url=https://www.webcitation.org/6Aiw3odRY?url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|url-status=dead}}</ref> Ang karamihan (74%) ng populasyon ay nagsasalita ng Aleman, habang ang karamihan ng natitira (21%) ay nagsasalita ng Pranses, at ang mga minorya ay nagsasalita ng Italyano (4%) at Romansh (1%, hindi monolingually). Ang mga nagsasalita ng Aleman ay nangingibabaw sa karamihan ng bansa, habang ang mga nagsasalita ng Pranses ay sumasakop sa mga western na bahagi na malapit sa hangganan ng France, at ang mga nagsasalita ng Italy ay matatagpuan sa timog malapit sa hangganan ng Italya, karamihan sa loob ng Canton ng Ticino. Ang mga nagsasalita ng Romansh ay puro sa Canton ng Grisons sa timog-silangan.<ref>{{Cite web|url=http://official-swiss-national-languages.all-about-switzerland.info/|title=Switzerland's Four National Languages|author=Jud|accessdate=2018-03-03}}</ref> === Taiwan === Sa panahon ng pamamahala ng Hapon (1895 hanggang 1945), ang {{Nihongo|"national language movement"|國語運動|kokugo undō}} promote ang [[wikang Hapones]]. Pagkatapos ng kanilang pagkatalo sa [[Digmaang Sibil ng mga Intsik|Digmaang Sibil ng China]] noong 1949, ang [[Kuomintang|reaksyunaryong Kuomintang]] ng [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina ay]] nagbalik sa isla ng [[Taiwan]], kung saan ipinakilala nila ang Standard Chinese, na sinasalita ng ilan sa populasyon ng isla noong panahong iyon, bilang bagong "pambansa wika ". Noong 2017, ang mga [[Mga wikang Pormosyano|katutubong wika]]<ref>{{Cite web|title=Indigenous Languages Development Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037}}</ref> at Taiwanese Hakka<ref>{{Cite web|title=Hakka Basic Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005}}</ref> ay kinikilala bilang pambansang wika. === Tunisia === Ang opisyal na wika ng estado ng [[Tunisia]] ay [[Wikang Arabe|Arabe]].<ref name="art1">{{Cite web}} Translation by the University of Bern: "Tunisia is a free State, independent and sovereign; its religion is the Islam, its language is Arabic, and its form is the Republic."</ref> Gayunpaman, ang wikang iyon ay hindi ang dila ng populasyon o ginagamit upang makipag-usap sa pagitan ng mga tao sa Tunisiano, sa halip ang Tunisian Arabic ay naglalaro ng mga papel na ito at ang pambansang wika ng Tunisia.<ref>{{Cite web}}</ref> Gayundin, kahit na walang opisyal na katayuan, ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ginagamit din ng malawakan sa nakasulat at pasalitang anyo nito sa pangangasiwa, edukasyon at negosyo na kapaligiran at kilala ng 63.6% ng populasyon.<ref> {{Cite web}}&nbsp;{{small|(5.58&nbsp;MB)}}</ref> Gayundin ang mga minoridad ng Berber sa timog-kanluran at sa Djerba Island ay gumagamit ng Tunisian Chelha na wika upang makipag-usap sa pagitan nila. === Turkey === [[Wikang Turko|Turko]] ay ang pambansang wika ng [[Turkey]] bawat Turkish konstitusyon. === United Kingdom === Ang [[wikang Ingles]] ( British English ) ay ang ''de facto'' opisyal na wika ng [[United Kingdom]] at ang tanging wika ng tinatayang 95% ng populasyon ng Britanya. {{Fact|date=April 2012}} Ang tatlong Mga Bahay ng Tahanan sa labas ng Inglatera ay may mga pambansang wika sa kanilang sariling may iba't ibang grado ng pagkilala, na magkakasamang umiiral sa dominanteng wikang Ingles. Ang Britanya ay mayroon ding ilang mga [[lupang-Sakop ng Kaputungan]] at mga Teritoryo sa Ibang Bansa na sa ilang mga antas ay namamahala sa sarili, ngunit hindi kinikilala bilang mga malayang estado. Marami sa mga ito ang may sariling wika sa rehiyon. ==== Northern Ireland ==== Sa [[Hilagang Irlanda]], ang parehong Gaelic Irish na wika at ang West Germanic mga diyalektong Ulster Scots ay kinikilala ng Kasunduan sa Magandang Biyernes bilang "bahagi ng kultural na kayamanan ng isla ng Ireland" at itinataguyod ng Foras na Gaeilge (Irish Institute) at Tha Boord o Ulster-Scotch (ang Ulster-Scots Agency) ayon sa pagkakabanggit. ==== Eskosya ==== Sa [[Scotland]], ang Scottish Gaelic ay isang wika ng minorya na sinasalita ng 57,375 katao (1.1% ng populasyon ng Scotland na may edad na tatlong taong gulang).<ref name="2011 Census of Scotland"> [http://www.scotlandscensus.gov.uk/ods-web/data-warehouse.html 2011 Senso ng Scotland], Talaan ng QS211SC. Tiningnan ng Mayo 30, 2014.</ref> Ang Gaelic Language (Scotland) Act 2005 ay nagbibigay ng isang limitadong opisyal na wika, at ang Bòrd na Gàidhlig ay may katungkulan sa "pag-secure ng katayuan ng Gaelic na wika bilang [[opisyal na wika]] ng Scotland na namumuno ng pantay na paggalang sa wikang Ingles."<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/legislation/scotland/acts2005/asp_20050007_en_1|title=Gaelic Language (Scotland) Act 2005|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> Ang mga Scots, sa pangkalahatan ay itinuturing na isang wikang West Germanic na may kaugnayan sa ngunit hiwalay sa Ingles, ay walang opisyal na katayuan ngunit kinikilala bilang isang wika ng minorya, at ang wika ng maraming [[Panitikang Eskoses|panitikan sa Scotland]], kabilang ang mga tula ni Robert Burns. ==== Wales ==== Ang [[wikang Gales]] ay may opisyal na kalagayan sa loob ng [[Wales]], at sa sensus ng 2011, sinasalita ng 562,000 katao, o 19% ng populasyon.<ref>{{Cite web|title=2011 Census: Key Statistics for Wales, March 2011|publisher=ONS|url=http://ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/key-statistics-for-unitary-authorities-in-wales/stb-2011-census-key-statistics-for-wales.html#tab---Proficiency-in-Welsh}}</ref> Ang Lupong Wika ng Welsh ( Bwrdd yr Iaith Gymraeg ) ay may legal na katungkulan sa pagtiyak na, "sa pag-uugali ng pampublikong negosyo at pangangasiwa ng katarungan, ang mga wikang Ingles at Welsh ay dapat gamutin batay sa pagkakapantay-pantay".<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/acts/acts1993/Ukpga_19930038_en_2.htm|title=Welsh Language Act 1993|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> ==== Crown dependencies: Isle of Man ==== Ang Ingles ay ''de facto'' lamang ang opisyal na wika. Gayunpaman ang ilang mga salita ng [[Wikang Manes|Manx Gaelic]] (ang makasaysayang pambansang wika) kung minsan ay nakatagpo sa mga institusyon ng Gobyerno, higit sa lahat para sa mga simbolo at seremonyal na layunin, at ito ang pangunahing daluyan ng pagtuturo sa isang pangunahing paaralan. === Uganda === Ang wikang pambansa ng [[Uganda]] ay Ingles. === Ukraine === Ang [[wikang Ukranyo]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Ukraine]], ngunit ang [[wikang Ruso]] ay malawakang sinasalita sa buong bansa lalo na sa mga rehiyon sa silangan ng [[Dnieper]]. === Estados Unidos === Sa [[Estados Unidos]], ang Ingles ( Amerikanong Ingles ) ay pambansang wika lamang sa isang impormal na kahulugan, sa pamamagitan ng mga numero at ng makasaysayang at kontemporaryong samahan. Ang [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Saligang-]] Batas ng [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Estados Unidos]] ay hindi malinaw na nagpapahayag ng anumang [[opisyal na wika]], bagaman ang konstitusyon ay nakasulat sa Ingles, gaya ng lahat ng pederal na batas. {{Magmula noong|2015}}, Ipinakilala ng Kinatawan Peter T. King ang HR997, ang ''English Language Unity Act ng 2015'', sa [[kapulungan ng mga Kinatawan ng Estados Unidos]]. Ang batas na ito ay magtatatag ng Ingles bilang opisyal na wika ng Estados Unidos. Ang kasamang bill, S.678, ay ipinakilala ni Senador Jim Inhofe sa [[Senado ng Estados Unidos]] noong Marso 9, 2015. Ang parehong mga singil ay tinukoy sa komite. Ang parehong batas ay ipinakilala sa bawat taon mula pa noong 1973.<ref>{{Cite web|url=https://www.congress.gov/search?q=%7B%22source%22%3A%22legislation%22%2C%22search%22%3A%22h.r.997%22%7D|title=All legislation matching 'H.R.997'|publisher=United States Congress|accessdate=December 21, 2015}}</ref> === Vietnam === Sa [[Vietnam]], ang [[wikang Biyetnames]] ay naging de facto na pambansang wika sa loob ng maraming taon, ngunit hindi hanggang sa Dekrito No. 5 ng 2013 na konstitusyon na ang [[wikang Biyetnames]] ay inilarawan bilang Pambansang Wika.<ref>{{Cite web}}</ref> == Tingnan din == * Ethnolect * Katutubong Wika * [[Batas Pangwika|Patakaran sa wika]] * Rehiyonal na Wika * Batayan na wika * [[Opisyal na wika]] * Wika ng pagtatrabaho * Sistema ng pandaigdigang wika == Mga tala at mga sanggunian == <references group=""></references> [[Kategorya:Kultura ayon sa rehiyon]] [[Kategorya:Politika ayon sa isyu]] [[Kategorya:Mga baryedad at estilo ng wika]] [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] hmnhxip2k9k1sfkfdkb4cpbc77plgrq 1959390 1959299 2022-07-30T09:24:01Z 49.144.22.99 revert wikitext text/x-wiki Ang '''Wikang Pambansa''' ay isang [[wika]] (o iba baryedad ng wika, hal. diyalekto) na may ilang koneksyon- [[de facto]] o [[de jure]] - kasama ang mga tao at ang teritoryo na sakop nila. May kaunting pagkakapare-pareho sa paggamit ng salitang ito. Ang isa o higit pang mga wika na sinasalita bilang [[Katutubong wika|unang wika]] sa teritoryo ng isang bansa ay maaaring tumutukoy sa impormal o itinatalaga sa batas bilang pambansang wika ng bansa. Ang mga pambansa o pambansang wika ay binabanggit sa mahigit 150 saligang mundo.<ref> [http://www.axl.cefan.ulaval.ca/index.html Jacques Leclerc]</ref> Si CMB Brann, na may partikular na sanggunian sa India, ay nagpapahiwatig na mayroong "apat na natatanging mga kahulugan" para sa pambansang wika sa isang pamahalaan:<ref> Brann, CMB 1994. "Ang Tanong ng Pambansang Wika: Mga Konsepto at Terminolohiya." ''Mga Logo'' [Unibersidad ng Namibia, Windhoek] Vol 14: 125-134</ref> * "Teritoryal na wika" (''chthonolect''), na minsan ay kilala bilang ''chtonolect''<ref> Wolff, H. Ekkehard "Mga Wika sa Africa: Isang Panimula Ch./Art: Wika at Lipunan p. 321 pub. Cambridge University Press 2000</ref>) ng isang partikular na tao * " Wikang rehiyonal " ( ''choralect'' ) * "Wika-sa-karaniwan o wikang pangkomunidad" (''demolect'') na ginagamit sa buong bansa * "Sentral na wika" (''politolect'') na ginagamit ng pamahalaan at marahil ay may simbolikong halaga. Ang huling ay karaniwang binibigyan ng pamagat na [[opisyal na wika]]. Ang mga batayang wika, gaya ng Standard German, Standard French, at Standard Spanish, ay maaaring maglingkod bilang pambansang (wika-sa-karaniwan), rehiyonal at internasyonal na mga wika. == Opisyal na Wika kontra sa Pambansang Wika == Pinakamahusay na naiintindihan ang "wikang pambansa" at " [[opisyal na wika]] " bilang dalawang konsepto o mga legal na kategorya na may mga saklaw na kahulugan na maaaring magkatugma, o maaaring hiwalay na hiwalay. Ang mga bansa na hindi nakapaglilista ay hindi sa posisyon na magsulat ng isang opisyal na wika, ngunit ang kanilang mga wika ay maaaring sapat na naiiba at maayos na mapanatili upang maging pambansang wika. Ang ilang mga wika ay maaaring kilalang popular bilang "pambansang wika," habang ang iba ay maaaring tamasahin ang opisyal na pagkilala sa paggamit o promosyon. Sa maraming bansa sa Aprika, ang ilan o lahat ng katutubong wika ng Aprika ay opisyal na ginagamit, na-promote, o malinaw na pinapayagan na ma-promote (karaniwang itinuturo sa mga paaralan at nakasulat sa mahahalagang publisher) bilang mga semi-opisyal na wika kung sa pamamagitan ng pangmatagalang batas o panandaliang, kaso-por-kasong mga tuntuning ehekutibo (gobyerno). Upang maging opisyal, ang sinasalita at nakasulat na mga wika ay maaaring matamasa ang pamahalaan o pederalisadong paggamit, pangunahing pag-promote ng pinondohan na buwis o hindi bababa sa ganap na pagpapahintulot sa kanilang pagkilala sa pagtuturo at mga tagapag-empleyo sa pampublikong edukasyon, na nakatayo sa pantay na katayuan sa opisyal na wika. Dagdag pa, maaari nilang matamasa ang pagkilala bilang isang lengguwahe na ginagamit sa sapilitang pag-aaral at pera sa salapi na maaaring gastusin upang magturo o hikayatin ang mga nasa hustong gulang na pag-aaral ng isang wika na isang wika ng minorya sa isang partikular na lugar upang maibalik ang pag-unawa nito at ipalaganap ang mga pamantayang moral, mga rhymes, poems, mga parirala, mga awitin, at iba pang pampanitikan na pamana na magtataguyod ng panlipunang pagkakaisa (kung saan mananatili ang iba pang mga wika) o magtataguyod ng [[Pagkamakabansa|pambansaang pagkakaiba-iba]] kung saan hindi ginagamit ang isa pang wika ng hindi katutubong wika.<ref> ''Diskarte sa 20 Taon para sa Irish na Wika'' http://www.plean2028.ie/en/node/14{{dead link|date=December 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Citation|last=Williams|first=Colin H.|editor-last=Coupland|editor-first=Nikolas|title=English in Wales: Diversity, Conflict, and Change|place=Clevedon, Avon|publisher=Multilingual Matters|year=1990|contribution=The Anglicisation of Wales|contribution-url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&pg=PA38&lpg=PA38&dq=monoglot+welsh+speakers&source=bl&ots=G1SHcB_0Rl&sig=TiQ9apFsrgJiFz1ielo2OZCPRq8|pages=38–41|url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&lpg=PA38&ots=G1SHcB_0Rl&dq=monoglot%20welsh%20speakers&pg=PP1#v=onepage&q&f=false}}</ref> == Mga pambansang wika == === Albania === Ang [[Wikang Albanes|Albanes]] ay isang pambansang wika sa [[Albanya|Albania]] at [[Kosovo]] at isang pambansang pambansang wika para sa mga bahagi ng [[Hilagang Macedonia]], timugang [[Montenegro]] at [[Serbia]]. === Algeria === Ang [[Wikang Arabe|Arabe]] ay ang pambansang wika sa [[Algeria]].<ref>{{Cite book|title=The Report: Algeria 2008|url=https://books.google.com/books?id=zPz9FHXJVLUC&pg=PA10|year=2008|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-902339-09-2|page=10}}</ref> [[Mga wikang Berber|Ang Berber]] ay isang opisyal na wika. [[Wikang Pranses|Ang Pranses]] ay walang opisyal na katayuan ngunit malawak na ginagamit sa edukasyon, negosyo at media. === Andorra === Ang pambansang wika ng [[Andorra]] ay [[Wikang Katalan|Katalan]]; Bukod dito, ang Catalan ay isang opisyal na wika sa iba't ibang teritoryo sa Espanya ([[Cataluña|Catalonia]], [[Comunidad Valenciana|Pamayanan ng Valencia]], [[Baleares|Balearic Islands]]), at sinasalita (walang opisyal na pagkilala o katayuan) sa mga teritoryo sa Espanya (ang Catalan-Aragonese na hangganan na kilala bilang La Franja at Murcian munisipalidad ng El Carche), France (Pyrénées Orientales) at sa Italya ([[Alghero]]). === Armenia === Ang pambansang wika ng [[Armenia]] ay isang hiwalay na sangay sa lingguwistang pamilya ng mga wikang Indo-Europeo, [[Wikang Armenyo|Armenyo]]. Ang Armenyo ay malawakang sinasalita sa Armenia pati na rin sa diaspora nito. Ang Armenyo na sinasalita sa Armenia ay kilala bilang Silangang Armenyo, at ang [[diyalekto]] na ito ay sinasalita rin, sa mga komunidad ng Armenia ng Russia at Iran. Habang sa kabilang banda, ang iba pang mga komunidad ng Armenyo tulad ng mga komunidad ng Armenyo ng Lebanon, Syria, Jerusalem at iba pa ay nagsasalita ng diyalektong Kanlurang Armenyo. '''Australia''' Ang Australia ay walang [[opisyal na wika]], ngunit higit sa lahat ay nagsasangkot sa Ingles bilang ''de facto'' pambansang wika. Ang isang malaking bahagi ng mga migrante sa una at ikalawang henerasyon ay bilingual. Ayon sa Ethnologue, 81% ng mga tao ang nagsalita ng Ingles sa bahay, kabilang ang mga nagsasalita ng L2. Ang iba pang mga wika na sinasalita sa bahay kasama ang Tsino 2.9%, Italyano 1.2%, Arabic 1.1%, Griyego 1%, Vietnamese 0.9% at Espanyol 0.4%.<ref> http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/0</ref> Mayroong halos 400 wika na sinasalita ng mga Indigenous Australian bago dumating ang mga Europeo. Tanging ang tungkol sa 70 sa mga wikang ito ang nakaligtas at lahat ngunit 30 sa mga ito ay ngayon ay nanganganib. === Azerbaijan === Ang [[wikang Aseri]] ay pambansang wika sa Azerbaijan. === Bangladesh === Ang [[Wikang Bengali|Bengali]] (o Bangla) ay nag-iisang opisyal na wika ng [[Bangladesh]]. === Bosnia and Herzegovina === Ang ''de facto'' ng totoong pambansang wika ng [[Bosnia at Herzegovina]] ay Serbo-Croatian. Ito ay opisyal na tinukoy sa ilalim ng tatlong mga pangalan, ang [[Wikang Bosniyo|Bosniyo]], [[Wikang Kroato|Kroato]] at [[Wikang Serbiyo|Serbiyo]], na tumutugma sa mga grupong etniko ng bansa. Ang mga alpabetong Latin at Cyrillic ay parehong may opisyal na katayuan.<ref>{{Cite web|title=Amendments XXVII-LIV to the Constitution of the Federation of Bosnia and Herzegovina|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/FBH/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20THE%20FBH%20149-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref><ref>{{Cite web|title=Amendments LXXI-XCII to the Constitution of Republika Srpska|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/RS/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20RS%20150-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref> === Bulgaria === [[Wikang Bulgaro|Bulgaro]] ay ang pambansang wika sa [[Bulgarya]]. === Canada === Ang mga opisyal na wika ng [[Canada]] simula ng pagkakatatag ng Batas ng Opisyal na Wika noong 1969 ay ang [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Canadian English ) at ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ( Canadian French ). Depende sa mga pananaw ng kung ano ang bumubuo sa isang "bansa", ang dalawang wika na ito ay maaaring isaalang-alang ng dalawang magkatulad na pambansang wika ng bansa ng Canada, o mga pambansang wika ng dalawang bansa sa loob ng isang estado, Ingles Canada at Pranses Canada. Itinuturing ng mga nasyonalista sa Quebec ang Quebec Pranses na wika ng bansang Quebec. Dalawa sa mga hilagang teritoryo ng Canada ang naglalaan ng iba't ibang mga katutubong wika. Ang [[Nunavut]] ay nagtataglay ng [[Wikang Inuktitut|Inuktitut]] at Inuinnaqtun bilang mga opisyal na wika, at ang [[Northwest Territories]] ay may siyam na opisyal na wika maliban sa Ingles at Pranses: [[Wikang Cree|Cree]], Dënesųłiné, Gwich'in, Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun, North at South Slavey at Tłı̨chǫ. Habang ang mga opisyal na wika ay itinatakda sa antas ng teritoryo (sub-pederal), maaari silang mabigyang-kahulugan bilang pambansang wika. Bukod sa mga ito ay may maraming katutubong wika ng Canada na mga pambansang wika ng isa o higit pa sa mga grupo ng Unang Bansa ng Canada, Inuit at Métis (mixed First Nations-European na mga tao); ang bilang ng mga Unang Bansa ay nagsang-ayon sa mga antas ng pamahalaan ng Indigenous na kanilang wika bilang isang opisyal na wika ng Nation, ganito ang kaso ng Nisga'a na wika sa Nisga'a. [[Wikang Cree]] ay ang kapansin-pansing wika na ginagamit (na may mga pagkakaiba-iba) mula sa Alberta sa Labrador,{{Fact|date=March 2015}} [[Wikang Ojibwe|Ojibwe]] ay sinasalita sa buong gitnang Canada at Inuktitut ay sinasalita sa buong Arctic. === Tsina === Mayroong maraming mga wika na sinasalita sa buong [[Tsina]], kasama ang karamihan sa mga tao na nagsasalita ng isa sa ilang mga varieties ng Tsino. Sa magkasunod na mga dinastiyang imperyal, ang sinalita na wika ng kabiserang lungsod ay nagsilbing opisyal na pasalitang wika at ginamit sa buong bansa ng mga opisyal ng pamahalaan na naglakbay upang makipag-usap sa isa't isa. Ang mga [[diyalekto]] na ginamit para sa layuning ito sa iba't ibang panahon ay kasama ang mga ng [[Xi'an]], [[Luoyang]], [[Nanjing]], [[Beijing]], at iba pang mga makasaysayang kapital na lungsod. Matapos ang Xinhai Revolution noong 1911, itinatag ng [[Kuomintang]] (Chinese nationalists) ang [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina]]. Upang maitaguyod ang pagkakaisa ng pambansang pagkakaisa at pagbutihin ang kahusayan ng komunikasyon sa loob ng bansa, nagpasya ang gobyerno na italaga ang isang pambansang wika. Ang Diyalektong Beijing ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] at [[Kantones|Diyalektong Guangzhou]] ng [[Yue|Cantonese]] ay ang bawat isa ang ipinanukala bilang batayan para sa isang pambansang wika para sa Tsina.   Sa simula, mayroong mga pagtatangka upang ipakilala ang mga elemento mula sa iba pang mga Chinese varieties sa pambansang wika bilang karagdagan sa mga mula sa diyalektong Beijing; ito ay makikita sa unang opisyal na diksyunaryo ng pambansang wika, na binigyan ng pangalang {{Lang|zh-Hant|國語}} ( [[Pinyin]] : {{Lang|zh-Latn-pinyin|Guóyǔ}}, literal na "pambansang wika"). Ngunit ang artipisyal na wika na ito ay walang katutubong nagsasalita at mahirap matuto, kaya inabandona ito noong 1924. Sa huli, ang diyalekto ng Beijing ay pinili bilang pambansang wika at patuloy itong tinutukoy bilang {{Lang|zh-Hant|國語}} sa Tsino sa Republika ng Tsina. Mula noon, ang diyalektong Beijing ay naging pangunahing pamantayan para sa pagbigkas, dahil sa kanyang prestihiyosong kalagayan sa panahon ng naunang [[dinastiyang Qing]]. Gayunpaman, ang mga elemento mula sa iba pang mga diyalekto ay umiiral sa karaniwang wika, na tinutukoy ngayon bilang sumasalamin sa pagbigkas ng Beijing, ang mga gramatikong paraan ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] na diyalekto na sinasalita sa hilagang bahagi ng Tsina, at ang bokabularyo ng modernong panitikang Tsino na literatura. Binago ng Republika ng Tsina ang pambansang wika {{Lang|zh-Hans|普通话}} (Pinyin: Pǔtōnghuà, literal na "pangkaraniwang pananalita"), nang hindi binabago ang kahulugan ng karaniwang pambansang wika.<ref>{{Citation}}</ref> === Ethiopia === Ang Ethiopia ay isang bansa kung saan higit sa 80 bansa, nasyonalidad at mamamayan ang namumuhay nang sama-sama. Ang mga tao nito ay nagsasalita ng higit sa 80 iba't ibang wika. Ang Amharic ay ang opisyal na wika ng Ethiopia. Gayunpaman, naiiba ang mga nagtatrabaho na wika ng mga rehiyon ng rehiyon tulad ni Afaan Oromoo at Tigrinya. Ang Ingles ay ang pinakalawak na ginagamit na wikang banyaga at ang daluyan ng pagtuturo sa mga sekundaryong paaralan at unibersidad. Ang wika ng pagtuturo sa mga pangunahing paaralan ay ang mga lokal na wika ng mga rehiyon ng rehiyon. === Finland === Ang [[Finland]] ay may dalawang pambansang wika: katulad ng [[wikang Pinlandes]] at [[wikang Suweko]]. Tinitiyak ng Konstitusyon ng Finland ang karapatang gamitin ang Finnish at Suweko sa mga korte at iba pang institusyon ng estado.<ref>{{Citation|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/fi00000_.html|title=Finland – Constitution}}, Section 17. [http://www.servat.unibe.ch/icl/ International Constitutional Law] website.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1999/19990731|title=FINLEX ® – Ajantasainen lainsäädäntö: 11.6.1999/731|publisher=}}</ref> Sa kabila ng malaking pagkakaiba sa mga bilang ng mga gumagamit, ang Suweko ay hindi opisyal na inuri bilang isang wika ng minorya ngunit katumbas ng Finnish. Ang parehong pambansang wika ay sapilitan na mga paksa sa paaralan (maliban sa mga bata na may pangatlong wika bilang ina ng wika) at isang pagsusulit sa wika ay isang pangunang kailangan para sa mga tanggapan ng pamahalaan kung saan kinakailangan ang isang degree na unibersidad. Binibigyan din ng konstitusyon ang Sami at ang mga mamamayang Roma ng karapatang mapanatili at paunlarin ang kanilang mga wika: Ang Sami ay may bahagyang karapatang gamitin ang mga wika ng Sami sa mga opisyal na sitwasyon ayon sa ibang mga batas.<ref> [http://www.finlex.fi/fi/laki/kaannokset/1995/en19951727.pdf Deklarasyon sa Sami Parliament] FINLEX. Petsa ng pag-access: Hulyo 3.</ref> === Pransiya === Ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ang opisyal na wika ng [[Pransiya]], ayon sa Artikulo 2 ng konstitusyon ng Republikang Pranses.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110604145028/http://www.legifrance.gouv.fr/html/constitution/constitution2.htm|title=Legifrance - Le service public de l'accés au droit|date=2011-06-04|accessdate=2018-10-25}}</ref> === Alemanya === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Alemanya]] ay [[Wikang Aleman|Standard German]], na may higit sa 95% ng bansa na nagsasalita ng Standard German o mga diyalektong Aleman bilang kanilang unang wika.<ref name="BBC">{{Cite web}}</ref> === Haiti === Ang mga opisyal na wika ng Haiti ay ang Haitian Creole at [[Wikang Pranses|Pranses]]. Habang ang Pranses ay ang wikang ginagamit sa media, gobyerno at edukasyon, 90-95% ng bansa ang nagsasalita ng Haitian Creole bilang home language habang ang Pranses ay natututo sa paaralan. === India === Walang pambansang wika na ipinahayag ang Konstitusyon ng [[India]].<ref>{{Cite news}}</ref> Ang Hindi o Ingles ang ginagamit para sa opisyal na layunin tulad ng parlyamentaryo na paglilitis, hudikatura, komunikasyon sa pagitan ng Pamahalaang Sentral at isang Pamahalaang Estado.<ref>{{Cite web}}</ref> Ang mga Estado ng India ay malayang mag-aplay ng isa o higit pang mga lokal na wika para sa opisyal na layunin ng estado na iyon. Bukod pa sa 22 opisyal na wika ay binigyan ng opisyal na kalagayan ayon sa nabanggit sa artikulong 343/1 ng Konstitusyon ng Indya. Ang lahat ng mga wikang ito ay may katumbas na opisyal na katayuan at ang mga dokumento ng Pamahalaan ay maaaring nakasulat sa alinman sa mga wikang ito. Samakatuwid, ang India ay may 22 pangunahing opisyal na wika at walang pambansang wika.<ref name="noofficial">{{Cite news}} and English and Hindi are used for official purposes by the [[Government of India|union government]] and in the [[Parliament of India|parliament]]</ref><ref name="IndiaConstitutionBody">{{Cite web}}</ref> === Indonesia === Ang opisyal na wika ng Indonesia ay [[Wikang Indones|Indones]]. Ang Indonesia ay may higit sa 700 mga buháy na wika, na nagsisilbing ikatlong pinaka-linguistically diverse na bansa pagkatapos ng Papua New Guinea at India. Ang mga 700+ na wikang ito, gayunman, ay walang opisyal na katayuan, at ang ilan ay nanganganib nang malipol. Ang pinakamalaking lokal na wika ay ang [[wikang Habanes]]. === Iran === Ang Persian (o Farsi) ay kinikilala bilang pambansang wika ng Iran.<ref>{{Cite web|url=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|date=|title=Archive copy|access-date=2019-04-06|archive-date=2017-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170923082042/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|url-status=dead}}</ref> === Ireland === [[Wikang Irlandes|Irish]] ay kinikilala ng Saligang-Batas ng Ireland bilang ang pambansang wika at unang opisyal na wika ng Ireland, at sa wikang Ingles ay kinikilala bilang pangalawang opisyal na wika.<ref> Artikulo 8, [http://www.taoiseach.gov.ie/eng/Publications/Publications_Archive/Publications_2012/Bunreacht_na_hÉireann-Aug2012.pdf Bunreacht na hÉireann].</ref> === Israel === Ang [[Wikang Ebreo|Ebreo]] ay naging pambansang lengguwahe ng Israel sa pagpapatibay ng Batas ng Nation-Estado sa 2018. Ang [[Wikang Arabe|Arabe]], isa ring opisyal na wika, ay kinikilala bilang isang wika na may "espesyal na katayuan" na ginagamit sa mga institusyon ng estado. === Italya === Ang [[wikang Italyano]] ay ang [[de jure]] at [[de facto]] opisyal na wika ng [[Italya]].<ref> [http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm Batas 482, Disyembre 15, 1999]. camera.it</ref><ref> [[ethnologue:ita/***EDITION***|Wikang Italyano]].ethnologue.com</ref> Ang Italyano ay tinutukoy din bilang pambansang wika para sa makasaysayang at kultural na mga dahilan, dahil noong ika-15 na siglo, ang wikang Italyano ay naging wika na ginagamit sa mga korte ng halos bawat estado sa [[Italya]] at sa pangkalahatan ay tinuturuan ng [[mga Italyano]] (iskolar, manunulat, makata, pilosopo, siyentipiko, mga kompositor at mga artist) na nag-ambag sa kung ano ang kasalukuyang kultura ng Italya.<ref> [http://www.accademiadellacrusca.it/it/lingua-italiana/consulenza-linguistica/domande-risposte/lingua-nazionale-ragioni-fiorentino Mga Wika: le ragioni del fiorentino]. accademiadellacrusca.it</ref> Bukod dito, ang Italyano ay madalas na opisyal na wika ng iba't ibang mga estado ng Italya bago ang pag-iisa, dahan-dahan na pinapalitan ang Latin, kahit na pinamahalaan ng mga dayuhang kapangyarihan (tulad ng mga Kastila sa Kaharian ng Naples, o ng mga Austriano sa Kaharian ng Lombardy-Venetia ).<ref> Bruno Migliorini, (1960). Storia della lingua italiana. 1st ed. Italya: Sansoni.</ref> === Kenya === Habang ang Ingles at [[Wikang Swahili|Swahili]] ay mga opisyal na wika, ang Swahili ay mayroon ding espesyal na katayuan bilang pambansang wika. Wala sa alinman sa pinakamalaking wika ng bansa ([[Wikang Kikuyu|Kikuyu]], Luo, Kamba, Kalenjin, atbp.) Ay may anumang tahasang legal na katayuan sa pambansang antas, subalit ang 2010 na konstitusyon ay nag-aatas sa estado na "itaguyod at protektahan ang pagkakaiba-iba ng wika ng mga tao ng Kenya."<ref>[http://katiba.mobi/ Na-] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} access ang [http://katiba.mobi/ Konstitusyon ng Kenya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} 2010-10-28.</ref> === Lebanon === Sa [[Lebanon]], ang [[wikang Arabe]] ay ang "opisyal na pambansang" wika.<ref>{{Cite web|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/le00000_.html|title=ICL - Lebanon - Constitution|date=21 September 1990|publisher=}}</ref> Ang modernong Standard Arabic ay ginagamit para sa opisyal na layunin, habang ang pang-araw-araw na pasalitang wika ay Lebanese Arabic. Malawak din ang [[wikang Pranses]] at [[Wikang Ingles|Ingles]] sa Lebanon. === Luxembourg === Gumagamit ang Luxembourg ng tatlong opisyal na wika: [[Wikang Luksemburges|Luksemburges]], Pranses, at Aleman. Ang dating Luxembourgish ay walang opisyal na katayuan, ngunit ang pagsunod sa isang pagbabago sa konstitusyon ay ipinasa sa batas noong Pebrero 24, 1984 na ginagawang Luksemburges ang pambansang wika. Karagdagan pa, kinikilala ng batas na ito ang tatlong lengguwahe ng Luxembourg (Luksemburges, Pranses at Aleman) bilang mga wika ng administratibo. === Malta === Ang [[wikang Maltes]] ay ang wikang pambansa ng Malta. Ito rin ang opisyal na wika ng isla, kasama ang [[Wikang Ingles|Ingles]]. Ang Maltese ay kinikilala lamang bilang "pambansa" sa Kabanata 1 ng Batas ng Malta. === Namibia === Kahit na ang Ingles ang tanging pambansang opisyal na wika sa [[Namibia]], mayroon ding 20 na mga ''wika'' {{Fact|date=August 2016}}, na ang bawat isa ay sinasalita ng higit o hindi gaanong mga bahagi ng populasyon at itinuturing na kultural na pamana ng Namibia. Ang lahat ng mga pambansang wika ay may mga karapatan ng isang wika ng minorya at maaaring magsilbi bilang isang [[lingua franca]] sa ilang mga rehiyon. Kabilang sa mga pambansang wika ng Namibia ang Aleman, [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], [[Wikang Ovambo|Oshiwambo]], [[Wikang Herero|Otjiherero]], [[Wikang Portuges|Portuges]], gayundin ang mga wika ng [[Wikang Himba|Himba]], [[Wikang Khoekhoe|Nama]], San, Kavango at Damara. {{Fact|date=August 2016}} === Nepal === [[Wikang Nepali|Ang Nepali]] ay ang opisyal na wika ng Nepal. Higit sa 123 mga wika ang ginagamit sa Nepal. Ang ilan sa mga wika na ginagamit sa [[Nepal]] ay ang [[Wikang Nepal Bhasa|Nepal bhasa]], Tamang, [[Wikang Sherpa|Sherpa]], Rai, [[Wikang Magar|Magar]], Gurung, [[Wikang Maithili|Maithili]], Purbeli, Ingles, Limbu, [[Wikang Monggol|Monggol]], atbp. === New Zealand === Habang ang populasyon ng [[New Zealand]] ay may nakararami na nagsasalita ng Ingles, ang wika ng katutubong mga taong Polynesian ay ang [[wikang Māori]]. Ang parehong mga wikang ito ay may opisyal na katayuan sa bansa, kasama ang New Zealand Sign Language, na isa sa ilang mga [[wikang pakumpas]] sa mundo upang magkaroon ng ganitong kalagayan. === Nigeria === Bukod sa opisyal na Ingles ( Nigerian Standard English ), kinikilala ng Nigeria ang tatlong 'karamihan', o pambansa, mga wika. Ang mga ito ay [[Wikang Hausa|Hausa]], [[Wikang Igbo|Igbo]], at [[Wikang Yoruba|Yoruba]], bawat isa ay may mga 20 milyong nagsasalita o higit pa.<ref> Artikulo 55, [http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm Konstitusyon ng Pederal na Republika ng Nigeria : 1999].</ref> === Pakistan === Ang Artikulo 251 (1) ng Saligang Batas ng [[Pakistan]] noong 1973, na pinamagatang ''pambansang wika'', ay tumutukoy: "Ang wikang pambansa ng [[Pakistan]] ay [[Wikang Urdu|Urdu]], at ang mga kaayusan ay dapat gawin para sa paggamit nito para sa opisyal at iba pang mga layunin sa loob ng labinlimang taon mula sa pagsisimula ng araw." Kahit na ang Urdu ay ipinahayag na isang opisyal na wika, sa ngayon ang lahat ng mga dokumento ng pamahalaan, batas, legal na mga order, at iba pang mga opisyal na talaan ay nakasulat sa Pakistani Ingles. Karamihan sa mataas na pagtuturo sa edukasyon ay nasa Ingles. "<ref>{{Citation|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|title=The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan|date=14 August 1973|accessdate=2008-04-22|archive-date=2018-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907231721/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|url-status=dead}}</ref> Ang Pambansang Wika Authority ay isang organisasyon na itinatag upang gumawa ng mga kaayusan upang i-promote Urdu mula noong 1979. === Pilipinas === Ang [[Saligang Batas ng Pilipinas|konstitusyon ng Pilipinas noong]] 1973 ay nagpataw ng ehemonikal na pambansang wika ang [[Wikang Tagalog|Tagalog]] sa kapinsalaan ng lahat ng iba pang etnikong nasyonalidad sa bansa at nag-utos ng pag-unlad at pormal na pag-aampon ng pangkaraniwang pambansang wika na kilala bilang [[Wikang Filipino|Filipino]]. Ang Ingles (Philippine English) ay itinalaga rin bilang isang opisyal na wika, "hanggang sa itinakda ng batas".<ref>{{Cite web}}</ref> Itinakda ng konstitusyong 1987 ang [[wikang Filipino]], na batay sa Tagalog na may pagsasama ng mga termino mula sa lahat ng kinikilalang [[Mga wika sa Pilipinas|wika ng Pilipinas]], bilang pambansang wika. Itinalaga din nito ang parehong Filipino at Ingles bilang mga opisyal na wika para sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, at itinalaga ang mga rehiyonal na wika bilang mga opisyal na mga wika na pang-auxiliary sa mga rehiyon upang maglingkod bilang pantulong na media ng pagtuturo dito. Higit sa 170 [[Mga wika sa Pilipinas|mga wika ang ginagamit sa Pilipinas]] at halos lahat ay nabibilang sa Borneo-Pilipinas na grupo ng mga wika ng [[Mga wikang Austronesyo|wikang Austronesyo]]. Noong 2007, isang serye ng anim na bahagi na pinamagatang ''Ang Kaso ng Ilokano bilang isang Pambansang Wika na'' isinulat ni Dr. Aurelio Solver Agcaoili ng University of Hawaii ay lumitaw sa Kultura, Mga Sanaysay, Pamumuhay ng Tawid News Magazine.<ref>Aurelio Solver Agcaoili, ''The Case of Ilokano as a National Language''; Part {{Plain link|http://www.aurelioagcaoili.com/2007/04/case-of-ilokano-as-national-language.html|1}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-2/|2}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-3|3}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-4|4}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-5|5}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-6|6}} (May 2007), [http://tawidnewsmag.com/ Tawid News Magasin]</ref> Noong Setyembre 2012, ang [[La Union|La Union ang]] naging unang lalawigan sa kasaysayan ng Pilipinas upang magpasa ng ordinansa na nagpapahayag ng isang lokal na wika at isang lokal na wika, [[Wikang Iloko|Ilokano]], bilang isang [[opisyal na wika]]. Ang layuning ito ay naglalayong protektahan at pakinggan ang paggamit ng Ilokano sa iba't ibang mga gawain ng pamahalaan at sibil sa loob ng lalawigan.<ref name="launionofficiallanguage">{{Cite news|url=http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|title=Iloko La Union's official language|newspaper=[[Philippine Star]]|date=September 19, 2012|accessdate=September 24, 2012|author=Elias, Jun|archive-date=Oktubre 12, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131012035232/http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|url-status=dead}}</ref> Ang [[Wikang pasenyas ng mga Pilipino|Filipino Sign Language]] ay itinalaga bilang "national sign language of the Filipino deaf" pati na rin ang official sign language para sa mga transaksyon ng gubyerno ng Pilipinas. === Poland === Ang Artikulo 27 ng Saligang Batas ay nagsasaad: "Ang Polish ay magiging opisyal na wika sa Republika ng Poland".<ref>{{Citation|url=http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm|title=Constitution of the Republic of Poland|date=2 April 1997|accessdate=2016-07-16}}</ref> === Romania === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Romania]] ay ang [[wikang Rumano]].{{Fact|date=March 2015}} === Russia === Ang [[wikang Ruso]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Rusya]], ngunit 27 iba pang mga wika ay itinuturing na opisyal sa iba't ibang mga rehiyon ng Russia.{{Fact|date=March 2015}} === Serbia === Ang [[wikang Serbiyo]] (isang iba't ibang mga Serbo-Croatian ) ay ang pambansang wika ng [[Serbia]], na isinulat sa [[alpabetong siriliko]]. Mayroong 15 na wika sa minorya.{{Fact|date=March 2015}} === Singapore === Ang [[Singapore]] ay may apat na opisyal na wika: [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Singapore English ), Chinese, [[Wikang Malay|Malay]] at [[Wikang Tamil|Tamil]]. Kahit na ang Ingles ang pangunahing wika ng negosyo, gobyerno, at edukasyon, ang Malay ay itinalaga bilang pambansang wika. Ito ay dahil sa mga heyograpikal at makasaysayang relasyon sa [[Malaysia]] pati na rin ang pagkilala ng mga Malaysong etniko (mga 14% ng populasyon) bilang mga katutubo ng Singapore. Ayon sa kaugalian, ang lingua franca sa gitna ng mga iba't ibang grupo ng etniko sa Singapore ay Bazaar Malay, isang Malay-based creole. Dahil sa kalayaan, ang pamahalaan ay nagpo-promote ng Ingles bilang pangunahing wika ng Singapore. Ang patakarang pag-aaral ng bilingual ay nag-aatas sa mga mag-aaral na mag-aral ng dalawang wika: Ingles at isang "dila ng ina" na tumutugma sa etniko ng estudyante. Ang Malay ay inaalok lamang sa mga estudyanteng di-Malay bilang isang opsyonal na pangatlong wika sa mga sekondaryang paaralan. Dahil dito, inalis ng Ingles ang Bazaar Malay bilang karaniwang wika sa mga taga-Singapore. Samakatuwid, sa kabila ng katayuan ng Malay bilang pambansang wika, ang karamihan ay hindi nagsasalita nito. === Slovenia === Ang [[wikang Eslobeno]] ay ang pambansang wika ng [[Eslobenya|Slovenia]]. Mayroong 6 na wika sa minorya. {{Fact|date=March 2015}} === Timog Africa === Ang [[South Africa]] ay may 11 [[opisyal na wika]], katulad ng [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], Ingles, Ndebele, Northern Sotho, [[Wikang Sesotho|Sotho]], [[Wikang Swati|Swazi]], [[Wikang Tswana|Tswana]], [[Wikang Tsonga|Tsonga]], [[Wikang Venda|Venda]], [[Wikang Xhosa|Xhosa]] at [[Wikang Zulu|Zulu]]. Ang South African Sign Language at [[Wikang Olandes|Dutch]] ay naiiba sa South Africa bagaman hindi kumpleto na lumitaw na pambansang standard na mga wika na kung saan din subsumes isang kumpol ng semi-ulirang mga diyalekto. {| class="cquote pullquote" id="443" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; width: auto;" | style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;" | " | style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;" | [[Arabic]], [[German language|German]], [[Greek language|Greek]], [[Gujarati language|Gujarati]], [[Hebrew]], [[Khoi]], [[Nama language|Pangalan]], [[Portuguese language|Portuges]], [[Khoisan languages|San]], [[Sanskrit]], [[Tamil language|Tamil]], [[Telugu language|Telugu]], [[Urdu]], [[South African Sign Language|Wika sa Pag-sign]] ay nakilala lahat ng konstitusyon sa South Africa. | style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;" | " |} ::Ang mga nabanggit na wika ay maaaring ituring bilang ''minorya ng Lingua francas'' - wala sa mga wikang ito ang ''Opisyal na'' Katayuan ng ''Wika'' sa bansa. {{Fact|date=March 2015}} === Espanya === Ang [[Espanya]] ay may isang pambansang saligang batas na wika, [[Wikang Kastila|Espanyol]], ngunit mayroong apat na iba pang mga wika na co-opisyal sa ilang mga teritoryo: [[wikang Galisyano]] sa [[Galicia (Espanya)|Galicia]], Basque sa [[País Vasco|Euskadi]] at bahagi ng [[Navarra]], [[wikang Katalan]] sa [[Cataluña]], [[Baleares|Balearic Islands]] at [[València (lungsod)|Valencia]] (bilang Valencian ), at diyalektong Aran sa Val d'Aran. === Suwisa === [[Talaksan:Logo_der_Schweizerischen_Eidgenossenschaft.svg|thumb| Ang logo ng pamahalaang [[Suwisa|Swiss]] Federal, sa apat na pambansang wika ng Switzerland. ]] Ang [[Suwisa]] ay may apat na pambansang wika: [[Wikang Aleman|Aleman]], [[Wikang Pranses|Pranses]], [[Wikang Italyano|Italyano]] at [[Wikang Romansh|Romansh]],<ref>{{Cite web|title=The Federal Constitution of the Swiss Confederation, article 4|url=http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|accessdate=2009-04-30|archive-date=2014-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20141023100747/http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|url-status=dead}}</ref> lahat ay may opisyal na katayuan sa pambansang antas sa loob ng pamahalaang Pederal ng Switzerland.<ref>{{Cite web|title=Diversité des langues et compétences linguistiques en Suisse|url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|accessdate=2009-04-30|archive-date=2012-09-16|archive-url=https://www.webcitation.org/6Aiw3odRY?url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|url-status=dead}}</ref> Ang karamihan (74%) ng populasyon ay nagsasalita ng Aleman, habang ang karamihan ng natitira (21%) ay nagsasalita ng Pranses, at ang mga minorya ay nagsasalita ng Italyano (4%) at Romansh (1%, hindi monolingually). Ang mga nagsasalita ng Aleman ay nangingibabaw sa karamihan ng bansa, habang ang mga nagsasalita ng Pranses ay sumasakop sa mga western na bahagi na malapit sa hangganan ng France, at ang mga nagsasalita ng Italy ay matatagpuan sa timog malapit sa hangganan ng Italya, karamihan sa loob ng Canton ng Ticino. Ang mga nagsasalita ng Romansh ay puro sa Canton ng Grisons sa timog-silangan.<ref>{{Cite web|url=http://official-swiss-national-languages.all-about-switzerland.info/|title=Switzerland's Four National Languages|author=Jud|accessdate=2018-03-03}}</ref> === Taiwan === Sa panahon ng pamamahala ng Hapon (1895 hanggang 1945), ang {{Nihongo|"national language movement"|國語運動|kokugo undō}} promote ang [[wikang Hapones]]. Pagkatapos ng kanilang pagkatalo sa [[Digmaang Sibil ng mga Intsik|Digmaang Sibil ng China]] noong 1949, ang [[Kuomintang|reaksyunaryong Kuomintang]] ng [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina ay]] nagbalik sa isla ng [[Taiwan]], kung saan ipinakilala nila ang Standard Chinese, na sinasalita ng ilan sa populasyon ng isla noong panahong iyon, bilang bagong "pambansa wika ". Noong 2017, ang mga [[Mga wikang Pormosyano|katutubong wika]]<ref>{{Cite web|title=Indigenous Languages Development Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037}}</ref> at Taiwanese Hakka<ref>{{Cite web|title=Hakka Basic Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005}}</ref> ay kinikilala bilang pambansang wika. === Tunisia === Ang opisyal na wika ng estado ng [[Tunisia]] ay [[Wikang Arabe|Arabe]].<ref name="art1">{{Cite web}} Translation by the University of Bern: "Tunisia is a free State, independent and sovereign; its religion is the Islam, its language is Arabic, and its form is the Republic."</ref> Gayunpaman, ang wikang iyon ay hindi ang dila ng populasyon o ginagamit upang makipag-usap sa pagitan ng mga tao sa Tunisiano, sa halip ang Tunisian Arabic ay naglalaro ng mga papel na ito at ang pambansang wika ng Tunisia.<ref>{{Cite web}}</ref> Gayundin, kahit na walang opisyal na katayuan, ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ginagamit din ng malawakan sa nakasulat at pasalitang anyo nito sa pangangasiwa, edukasyon at negosyo na kapaligiran at kilala ng 63.6% ng populasyon.<ref> {{Cite web}}&nbsp;{{small|(5.58&nbsp;MB)}}</ref> Gayundin ang mga minoridad ng Berber sa timog-kanluran at sa Djerba Island ay gumagamit ng Tunisian Chelha na wika upang makipag-usap sa pagitan nila. === Turkey === [[Wikang Turko|Turko]] ay ang pambansang wika ng [[Turkey]] bawat Turkish konstitusyon. === United Kingdom === Ang [[wikang Ingles]] ( British English ) ay ang ''de facto'' opisyal na wika ng [[United Kingdom]] at ang tanging wika ng tinatayang 95% ng populasyon ng Britanya. {{Fact|date=April 2012}} Ang tatlong Mga Bahay ng Tahanan sa labas ng Inglatera ay may mga pambansang wika sa kanilang sariling may iba't ibang grado ng pagkilala, na magkakasamang umiiral sa dominanteng wikang Ingles. Ang Britanya ay mayroon ding ilang mga [[lupang-Sakop ng Kaputungan]] at mga Teritoryo sa Ibang Bansa na sa ilang mga antas ay namamahala sa sarili, ngunit hindi kinikilala bilang mga malayang estado. Marami sa mga ito ang may sariling wika sa rehiyon. ==== Northern Ireland ==== Sa [[Hilagang Irlanda]], ang parehong Gaelic Irish na wika at ang West Germanic mga diyalektong Ulster Scots ay kinikilala ng Kasunduan sa Magandang Biyernes bilang "bahagi ng kultural na kayamanan ng isla ng Ireland" at itinataguyod ng Foras na Gaeilge (Irish Institute) at Tha Boord o Ulster-Scotch (ang Ulster-Scots Agency) ayon sa pagkakabanggit. ==== Eskosya ==== Sa [[Scotland]], ang Scottish Gaelic ay isang wika ng minorya na sinasalita ng 57,375 katao (1.1% ng populasyon ng Scotland na may edad na tatlong taong gulang).<ref name="2011 Census of Scotland"> [http://www.scotlandscensus.gov.uk/ods-web/data-warehouse.html 2011 Senso ng Scotland], Talaan ng QS211SC. Tiningnan ng Mayo 30, 2014.</ref> Ang Gaelic Language (Scotland) Act 2005 ay nagbibigay ng isang limitadong opisyal na wika, at ang Bòrd na Gàidhlig ay may katungkulan sa "pag-secure ng katayuan ng Gaelic na wika bilang [[opisyal na wika]] ng Scotland na namumuno ng pantay na paggalang sa wikang Ingles."<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/legislation/scotland/acts2005/asp_20050007_en_1|title=Gaelic Language (Scotland) Act 2005|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> Ang mga Scots, sa pangkalahatan ay itinuturing na isang wikang West Germanic na may kaugnayan sa ngunit hiwalay sa Ingles, ay walang opisyal na katayuan ngunit kinikilala bilang isang wika ng minorya, at ang wika ng maraming [[Panitikang Eskoses|panitikan sa Scotland]], kabilang ang mga tula ni Robert Burns. ==== Wales ==== Ang [[wikang Gales]] ay may opisyal na kalagayan sa loob ng [[Wales]], at sa sensus ng 2011, sinasalita ng 562,000 katao, o 19% ng populasyon.<ref>{{Cite web|title=2011 Census: Key Statistics for Wales, March 2011|publisher=ONS|url=http://ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/key-statistics-for-unitary-authorities-in-wales/stb-2011-census-key-statistics-for-wales.html#tab---Proficiency-in-Welsh}}</ref> Ang Lupong Wika ng Welsh ( Bwrdd yr Iaith Gymraeg ) ay may legal na katungkulan sa pagtiyak na, "sa pag-uugali ng pampublikong negosyo at pangangasiwa ng katarungan, ang mga wikang Ingles at Welsh ay dapat gamutin batay sa pagkakapantay-pantay".<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/acts/acts1993/Ukpga_19930038_en_2.htm|title=Welsh Language Act 1993|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> ==== Crown dependencies: Isle of Man ==== Ang Ingles ay ''de facto'' lamang ang opisyal na wika. Gayunpaman ang ilang mga salita ng [[Wikang Manes|Manx Gaelic]] (ang makasaysayang pambansang wika) kung minsan ay nakatagpo sa mga institusyon ng Gobyerno, higit sa lahat para sa mga simbolo at seremonyal na layunin, at ito ang pangunahing daluyan ng pagtuturo sa isang pangunahing paaralan. === Uganda === Ang wikang pambansa ng [[Uganda]] ay Ingles. === Ukraine === Ang [[wikang Ukranyo]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Ukraine]], ngunit ang [[wikang Ruso]] ay malawakang sinasalita sa buong bansa lalo na sa mga rehiyon sa silangan ng [[Dnieper]]. === Estados Unidos === Sa [[Estados Unidos]], ang Ingles ( Amerikanong Ingles ) ay pambansang wika lamang sa isang impormal na kahulugan, sa pamamagitan ng mga numero at ng makasaysayang at kontemporaryong samahan. Ang [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Saligang-]] Batas ng [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Estados Unidos]] ay hindi malinaw na nagpapahayag ng anumang [[opisyal na wika]], bagaman ang konstitusyon ay nakasulat sa Ingles, gaya ng lahat ng pederal na batas. {{Magmula noong|2015}}, Ipinakilala ng Kinatawan Peter T. King ang HR997, ang ''English Language Unity Act ng 2015'', sa [[kapulungan ng mga Kinatawan ng Estados Unidos]]. Ang batas na ito ay magtatatag ng Ingles bilang opisyal na wika ng Estados Unidos. Ang kasamang bill, S.678, ay ipinakilala ni Senador Jim Inhofe sa [[Senado ng Estados Unidos]] noong Marso 9, 2015. Ang parehong mga singil ay tinukoy sa komite. Ang parehong batas ay ipinakilala sa bawat taon mula pa noong 1973.<ref>{{Cite web|url=https://www.congress.gov/search?q=%7B%22source%22%3A%22legislation%22%2C%22search%22%3A%22h.r.997%22%7D|title=All legislation matching 'H.R.997'|publisher=United States Congress|accessdate=December 21, 2015}}</ref> === Vietnam === Sa [[Vietnam]], ang [[wikang Biyetnames]] ay naging de facto na pambansang wika sa loob ng maraming taon, ngunit hindi hanggang sa Dekrito No. 5 ng 2013 na konstitusyon na ang [[wikang Biyetnames]] ay inilarawan bilang Pambansang Wika.<ref>{{Cite web}}</ref> == Tingnan din == * Ethnolect * Katutubong Wika * [[Batas Pangwika|Patakaran sa wika]] * Rehiyonal na Wika * Batayan na wika * [[Opisyal na wika]] * Wika ng pagtatrabaho * Sistema ng pandaigdigang wika == Mga tala at mga sanggunian == <references group=""></references> [[Kategorya:Kultura ayon sa rehiyon]] [[Kategorya:Politika ayon sa isyu]] [[Kategorya:Mga baryedad at estilo ng wika]] [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] njnnjln9pgiraltzlyjz3hsp0xsvp6g 1959409 1959390 2022-07-30T11:51:52Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki Ang '''Wikang Pambansa''' ay isang [[wika]] (o iba baryedad ng wika, hal. diyalekto) na may ilang koneksyon- [[de facto]] o [[de jure]] - kasama ang mga tao at ang teritoryo na sakop nila. May kaunting pagkakapare-pareho sa paggamit ng salitang ito. Ang isa o higit pang mga wika na sinasalita bilang [[Katutubong wika|unang wika]] sa teritoryo ng isang bansa ay maaaring tumutukoy sa impormal o itinatalaga sa batas bilang pambansang wika ng bansa. Ang mga pambansa o pambansang wika ay binabanggit sa mahigit 150 saligang mundo.<ref> [http://www.axl.cefan.ulaval.ca/index.html Jacques Leclerc]</ref> Si CMB Brann, na may partikular na sanggunian sa India, ay nagpapahiwatig na mayroong "apat na natatanging mga kahulugan" para sa pambansang wika sa isang pamahalaan:<ref> Brann, CMB 1994. "Ang Tanong ng Pambansang Wika: Mga Konsepto at Terminolohiya." ''Mga Logo'' [Unibersidad ng Namibia, Windhoek] Vol 14: 125-134</ref> * "Teritoryal na wika" (''chthonolect''), na minsan ay kilala bilang ''chtonolect''<ref> Wolff, H. Ekkehard "Mga Wika sa Africa: Isang Panimula Ch./Art: Wika at Lipunan p. 321 pub. Cambridge University Press 2000</ref>) ng isang partikular na tao * " Wikang rehiyonal " ( ''choralect'' ) * "Wika-sa-karaniwan o wikang pangkomunidad" (''demolect'') na ginagamit sa buong bansa * "Sentral na wika" (''politolect'') na ginagamit ng pamahalaan at marahil ay may simbolikong halaga. Ang huling ay karaniwang binibigyan ng pamagat na [[opisyal na wika]]. Ang mga batayang wika, gaya ng Standard German, Standard French, at Standard Spanish, ay maaaring maglingkod bilang pambansang (wika-sa-karaniwan), rehiyonal at internasyonal na mga wika. == Opisyal na Wika kontra sa Pambansang Wika == Pinakamahusay na naiintindihan ang "wikang pambansa" at " [[opisyal na wika]] " bilang dalawang konsepto o mga legal na kategorya na may mga saklaw na kahulugan na maaaring magkatugma, o maaaring hiwalay na hiwalay. Ang mga bansa na hindi nakapaglilista ay hindi sa posisyon na magsulat ng isang opisyal na wika, ngunit ang kanilang mga wika ay maaaring sapat na naiiba at maayos na mapanatili upang maging pambansang wika. Ang ilang mga wika ay maaaring kilalang popular bilang "pambansang wika," habang ang iba ay maaaring tamasahin ang opisyal na pagkilala sa paggamit o promosyon. Sa maraming bansa sa Aprika, ang ilan o lahat ng katutubong wika ng Aprika ay opisyal na ginagamit, na-promote, o malinaw na pinapayagan na ma-promote (karaniwang itinuturo sa mga paaralan at nakasulat sa mahahalagang publisher) bilang mga semi-opisyal na wika kung sa pamamagitan ng pangmatagalang batas o panandaliang, kaso-por-kasong mga tuntuning ehekutibo (gobyerno). Upang maging opisyal, ang sinasalita at nakasulat na mga wika ay maaaring matamasa ang pamahalaan o pederalisadong paggamit, pangunahing pag-promote ng pinondohan na buwis o hindi bababa sa ganap na pagpapahintulot sa kanilang pagkilala sa pagtuturo at mga tagapag-empleyo sa pampublikong edukasyon, na nakatayo sa pantay na katayuan sa opisyal na wika. Dagdag pa, maaari nilang matamasa ang pagkilala bilang isang lengguwahe na ginagamit sa sapilitang pag-aaral at pera sa salapi na maaaring gastusin upang magturo o hikayatin ang mga nasa hustong gulang na pag-aaral ng isang wika na isang wika ng minorya sa isang partikular na lugar upang maibalik ang pag-unawa nito at ipalaganap ang mga pamantayang moral, mga rhymes, poems, mga parirala, mga awitin, at iba pang pampanitikan na pamana na magtataguyod ng panlipunang pagkakaisa (kung saan mananatili ang iba pang mga wika) o magtataguyod ng [[Pagkamakabansa|pambansaang pagkakaiba-iba]] kung saan hindi ginagamit ang isa pang wika ng hindi katutubong wika.<ref> ''Diskarte sa 20 Taon para sa Irish na Wika'' http://www.plean2028.ie/en/node/14{{dead link|date=December 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Citation|last=Williams|first=Colin H.|editor-last=Coupland|editor-first=Nikolas|title=English in Wales: Diversity, Conflict, and Change|place=Clevedon, Avon|publisher=Multilingual Matters|year=1990|contribution=The Anglicisation of Wales|contribution-url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&pg=PA38&lpg=PA38&dq=monoglot+welsh+speakers&source=bl&ots=G1SHcB_0Rl&sig=TiQ9apFsrgJiFz1ielo2OZCPRq8|pages=38–41|url=https://books.google.com/books?id=tPwYt3gVbu4C&lpg=PA38&ots=G1SHcB_0Rl&dq=monoglot%20welsh%20speakers&pg=PP1#v=onepage&q&f=false}}</ref> == Mga pambansang wika == === Albania === Ang [[Wikang Albanes|Albanes]] ay isang pambansang wika sa [[Albanya|Albania]] at [[Kosovo]] at isang pambansang pambansang wika para sa mga bahagi ng [[Hilagang Macedonia]], timugang [[Montenegro]] at [[Serbia]]. === Algeria === Ang [[Wikang Arabe|Arabe]] ay ang pambansang wika sa [[Algeria]].<ref>{{Cite book|title=The Report: Algeria 2008|url=https://books.google.com/books?id=zPz9FHXJVLUC&pg=PA10|year=2008|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-902339-09-2|page=10}}</ref> [[Mga wikang Berber|Ang Berber]] ay isang opisyal na wika. [[Wikang Pranses|Ang Pranses]] ay walang opisyal na katayuan ngunit malawak na ginagamit sa edukasyon, negosyo at media. === Andorra === Ang pambansang wika ng [[Andorra]] ay [[Wikang Katalan|Katalan]]; Bukod dito, ang Catalan ay isang opisyal na wika sa iba't ibang teritoryo sa Espanya ([[Cataluña|Catalonia]], [[Comunidad Valenciana|Pamayanan ng Valencia]], [[Baleares|Balearic Islands]]), at sinasalita (walang opisyal na pagkilala o katayuan) sa mga teritoryo sa Espanya (ang Catalan-Aragonese na hangganan na kilala bilang La Franja at Murcian munisipalidad ng El Carche), France (Pyrénées Orientales) at sa Italya ([[Alghero]]). === Armenia === Ang pambansang wika ng [[Armenia]] ay isang hiwalay na sangay sa lingguwistang pamilya ng mga wikang Indo-Europeo, [[Wikang Armenyo|Armenyo]]. Ang Armenyo ay malawakang sinasalita sa Armenia pati na rin sa diaspora nito. Ang Armenyo na sinasalita sa Armenia ay kilala bilang Silangang Armenyo, at ang [[diyalekto]] na ito ay sinasalita rin, sa mga komunidad ng Armenia ng Russia at Iran. Habang sa kabilang banda, ang iba pang mga komunidad ng Armenyo tulad ng mga komunidad ng Armenyo ng Lebanon, Syria, Jerusalem at iba pa ay nagsasalita ng diyalektong Kanlurang Armenyo. '''Australia''' Ang Australia ay walang [[opisyal na wika]], ngunit higit sa lahat ay nagsasangkot sa Ingles bilang ''de facto'' pambansang wika. Ang isang malaking bahagi ng mga migrante sa una at ikalawang henerasyon ay bilingual. Ayon sa Ethnologue, 81% ng mga tao ang nagsalita ng Ingles sa bahay, kabilang ang mga nagsasalita ng L2. Ang iba pang mga wika na sinasalita sa bahay kasama ang Tsino 2.9%, Italyano 1.2%, Arabic 1.1%, Griyego 1%, Vietnamese 0.9% at Espanyol 0.4%.<ref> http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/getproduct/census/2011/quickstat/0</ref> Mayroong halos 400 wika na sinasalita ng mga Indigenous Australian bago dumating ang mga Europeo. Tanging ang tungkol sa 70 sa mga wikang ito ang nakaligtas at lahat ngunit 30 sa mga ito ay ngayon ay nanganganib. === Azerbaijan === Ang [[wikang Aseri]] ay pambansang wika sa Azerbaijan. === Bangladesh === Ang [[Wikang Bengali|Bengali]] (o Bangla) ay nag-iisang opisyal na wika ng [[Bangladesh]]. === Bosnia and Herzegovina === Ang ''de facto'' ng totoong pambansang wika ng [[Bosnia at Herzegovina]] ay Serbo-Croatian. Ito ay opisyal na tinukoy sa ilalim ng tatlong mga pangalan, ang [[Wikang Bosniyo|Bosniyo]], [[Wikang Kroato|Kroato]] at [[Wikang Serbiyo|Serbiyo]], na tumutugma sa mga grupong etniko ng bansa. Ang mga alpabetong Latin at Cyrillic ay parehong may opisyal na katayuan.<ref>{{Cite web|title=Amendments XXVII-LIV to the Constitution of the Federation of Bosnia and Herzegovina|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/FBH/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20THE%20FBH%20149-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref><ref>{{Cite web|title=Amendments LXXI-XCII to the Constitution of Republika Srpska|publisher=[[High Representative for Bosnia and Herzegovina]]|url=http://www.ohr.int/ohr-dept/legal/laws-of-bih/pdf/001%20-%20Constitutions/RS/HR%20DECISION%20AMENDING%20THE%20CONSTITUTION%20OF%20RS%20150-02.pdf|accessdate=13 September 2018}}</ref> === Bulgaria === [[Wikang Bulgaro|Bulgaro]] ay ang pambansang wika sa [[Bulgarya]]. === Canada === Ang mga opisyal na wika ng [[Canada]] simula ng pagkakatatag ng Batas ng Opisyal na Wika noong 1969 ay ang [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Canadian English ) at ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ( Canadian French ). Depende sa mga pananaw ng kung ano ang bumubuo sa isang "bansa", ang dalawang wika na ito ay maaaring isaalang-alang ng dalawang magkatulad na pambansang wika ng bansa ng Canada, o mga pambansang wika ng dalawang bansa sa loob ng isang estado, Ingles Canada at Pranses Canada. Itinuturing ng mga nasyonalista sa Quebec ang Quebec Pranses na wika ng bansang Quebec. Dalawa sa mga hilagang teritoryo ng Canada ang naglalaan ng iba't ibang mga katutubong wika. Ang [[Nunavut]] ay nagtataglay ng [[Wikang Inuktitut|Inuktitut]] at Inuinnaqtun bilang mga opisyal na wika, at ang [[Northwest Territories]] ay may siyam na opisyal na wika maliban sa Ingles at Pranses: [[Wikang Cree|Cree]], Dënesųłiné, Gwich'in, Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun, North at South Slavey at Tłı̨chǫ. Habang ang mga opisyal na wika ay itinatakda sa antas ng teritoryo (sub-pederal), maaari silang mabigyang-kahulugan bilang pambansang wika. Bukod sa mga ito ay may maraming katutubong wika ng Canada na mga pambansang wika ng isa o higit pa sa mga grupo ng Unang Bansa ng Canada, Inuit at Métis (mixed First Nations-European na mga tao); ang bilang ng mga Unang Bansa ay nagsang-ayon sa mga antas ng pamahalaan ng Indigenous na kanilang wika bilang isang opisyal na wika ng Nation, ganito ang kaso ng Nisga'a na wika sa Nisga'a. [[Wikang Cree]] ay ang kapansin-pansing wika na ginagamit (na may mga pagkakaiba-iba) mula sa Alberta sa Labrador,{{Fact|date=March 2015}} [[Wikang Ojibwe|Ojibwe]] ay sinasalita sa buong gitnang Canada at Inuktitut ay sinasalita sa buong Arctic. === Tsina === Mayroong maraming mga wika na sinasalita sa buong [[Tsina]], kasama ang karamihan sa mga tao na nagsasalita ng isa sa ilang mga varieties ng Tsino. Sa magkasunod na mga dinastiyang imperyal, ang sinalita na wika ng kabiserang lungsod ay nagsilbing opisyal na pasalitang wika at ginamit sa buong bansa ng mga opisyal ng pamahalaan na naglakbay upang makipag-usap sa isa't isa. Ang mga [[diyalekto]] na ginamit para sa layuning ito sa iba't ibang panahon ay kasama ang mga ng [[Xi'an]], [[Luoyang]], [[Nanjing]], [[Beijing]], at iba pang mga makasaysayang kapital na lungsod. Matapos ang Xinhai Revolution noong 1911, itinatag ng [[Kuomintang]] (Chinese nationalists) ang [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina]]. Upang maitaguyod ang pagkakaisa ng pambansang pagkakaisa at pagbutihin ang kahusayan ng komunikasyon sa loob ng bansa, nagpasya ang gobyerno na italaga ang isang pambansang wika. Ang Diyalektong Beijing ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] at [[Kantones|Diyalektong Guangzhou]] ng [[Yue|Cantonese]] ay ang bawat isa ang ipinanukala bilang batayan para sa isang pambansang wika para sa Tsina.   Sa simula, mayroong mga pagtatangka upang ipakilala ang mga elemento mula sa iba pang mga Chinese varieties sa pambansang wika bilang karagdagan sa mga mula sa diyalektong Beijing; ito ay makikita sa unang opisyal na diksyunaryo ng pambansang wika, na binigyan ng pangalang {{Lang|zh-Hant|國語}} ( [[Pinyin]] : {{Lang|zh-Latn-pinyin|Guóyǔ}}, literal na "pambansang wika"). Ngunit ang artipisyal na wika na ito ay walang katutubong nagsasalita at mahirap matuto, kaya inabandona ito noong 1924. Sa huli, ang diyalekto ng Beijing ay pinili bilang pambansang wika at patuloy itong tinutukoy bilang {{Lang|zh-Hant|國語}} sa Tsino sa Republika ng Tsina. Mula noon, ang diyalektong Beijing ay naging pangunahing pamantayan para sa pagbigkas, dahil sa kanyang prestihiyosong kalagayan sa panahon ng naunang [[dinastiyang Qing]]. Gayunpaman, ang mga elemento mula sa iba pang mga diyalekto ay umiiral sa karaniwang wika, na tinutukoy ngayon bilang sumasalamin sa pagbigkas ng Beijing, ang mga gramatikong paraan ng [[Wikang Mandarin|Mandarin]] na diyalekto na sinasalita sa hilagang bahagi ng Tsina, at ang bokabularyo ng modernong panitikang Tsino na literatura. Binago ng Republika ng Tsina ang pambansang wika {{Lang|zh-Hans|普通话}} (Pinyin: Pǔtōnghuà, literal na "pangkaraniwang pananalita"), nang hindi binabago ang kahulugan ng karaniwang pambansang wika.<ref>{{Citation}}</ref> === Ethiopia === Ang Ethiopia ay isang bansa kung saan higit sa 80 bansa, nasyonalidad at mamamayan ang namumuhay nang sama-sama. Ang mga tao nito ay nagsasalita ng higit sa 80 iba't ibang wika. Ang Amharic ay ang opisyal na wika ng Ethiopia. Gayunpaman, naiiba ang mga nagtatrabaho na wika ng mga rehiyon ng rehiyon tulad ni Afaan Oromoo at Tigrinya. Ang Ingles ay ang pinakalawak na ginagamit na wikang banyaga at ang daluyan ng pagtuturo sa mga sekundaryong paaralan at unibersidad. Ang wika ng pagtuturo sa mga pangunahing paaralan ay ang mga lokal na wika ng mga rehiyon ng rehiyon. === Finland === Ang [[Finland]] ay may dalawang pambansang wika: katulad ng [[wikang Pinlandes]] at [[wikang Suweko]]. Tinitiyak ng Konstitusyon ng Finland ang karapatang gamitin ang Finnish at Suweko sa mga korte at iba pang institusyon ng estado.<ref>{{Citation|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/fi00000_.html|title=Finland – Constitution}}, Section 17. [http://www.servat.unibe.ch/icl/ International Constitutional Law] website.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1999/19990731|title=FINLEX ® – Ajantasainen lainsäädäntö: 11.6.1999/731|publisher=}}</ref> Sa kabila ng malaking pagkakaiba sa mga bilang ng mga gumagamit, ang Suweko ay hindi opisyal na inuri bilang isang wika ng minorya ngunit katumbas ng Finnish. Ang parehong pambansang wika ay sapilitan na mga paksa sa paaralan (maliban sa mga bata na may pangatlong wika bilang ina ng wika) at isang pagsusulit sa wika ay isang pangunang kailangan para sa mga tanggapan ng pamahalaan kung saan kinakailangan ang isang degree na unibersidad. Binibigyan din ng konstitusyon ang Sami at ang mga mamamayang Roma ng karapatang mapanatili at paunlarin ang kanilang mga wika: Ang Sami ay may bahagyang karapatang gamitin ang mga wika ng Sami sa mga opisyal na sitwasyon ayon sa ibang mga batas.<ref> [http://www.finlex.fi/fi/laki/kaannokset/1995/en19951727.pdf Deklarasyon sa Sami Parliament] FINLEX. Petsa ng pag-access: Hulyo 3.</ref> === Pransiya === Ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ang opisyal na wika ng [[Pransiya]], ayon sa Artikulo 2 ng konstitusyon ng Republikang Pranses.<ref>{{Cite web|url=http://www.legifrance.gouv.fr/html/constitution/constitution2.htm|title=Legifrance - Le service public de l'accés au droit|date=2011-06-04|accessdate=2018-10-25|archive-date=2011-06-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20110604145028/http://www.legifrance.gouv.fr/html/constitution/constitution2.htm|url-status=bot: unknown}}</ref> === Alemanya === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Alemanya]] ay [[Wikang Aleman|Standard German]], na may higit sa 95% ng bansa na nagsasalita ng Standard German o mga diyalektong Aleman bilang kanilang unang wika.<ref name="BBC">{{Cite web}}</ref> === Haiti === Ang mga opisyal na wika ng Haiti ay ang Haitian Creole at [[Wikang Pranses|Pranses]]. Habang ang Pranses ay ang wikang ginagamit sa media, gobyerno at edukasyon, 90-95% ng bansa ang nagsasalita ng Haitian Creole bilang home language habang ang Pranses ay natututo sa paaralan. === India === Walang pambansang wika na ipinahayag ang Konstitusyon ng [[India]].<ref>{{Cite news}}</ref> Ang Hindi o Ingles ang ginagamit para sa opisyal na layunin tulad ng parlyamentaryo na paglilitis, hudikatura, komunikasyon sa pagitan ng Pamahalaang Sentral at isang Pamahalaang Estado.<ref>{{Cite web}}</ref> Ang mga Estado ng India ay malayang mag-aplay ng isa o higit pang mga lokal na wika para sa opisyal na layunin ng estado na iyon. Bukod pa sa 22 opisyal na wika ay binigyan ng opisyal na kalagayan ayon sa nabanggit sa artikulong 343/1 ng Konstitusyon ng Indya. Ang lahat ng mga wikang ito ay may katumbas na opisyal na katayuan at ang mga dokumento ng Pamahalaan ay maaaring nakasulat sa alinman sa mga wikang ito. Samakatuwid, ang India ay may 22 pangunahing opisyal na wika at walang pambansang wika.<ref name="noofficial">{{Cite news}} and English and Hindi are used for official purposes by the [[Government of India|union government]] and in the [[Parliament of India|parliament]]</ref><ref name="IndiaConstitutionBody">{{Cite web}}</ref> === Indonesia === Ang opisyal na wika ng Indonesia ay [[Wikang Indones|Indones]]. Ang Indonesia ay may higit sa 700 mga buháy na wika, na nagsisilbing ikatlong pinaka-linguistically diverse na bansa pagkatapos ng Papua New Guinea at India. Ang mga 700+ na wikang ito, gayunman, ay walang opisyal na katayuan, at ang ilan ay nanganganib nang malipol. Ang pinakamalaking lokal na wika ay ang [[wikang Habanes]]. === Iran === Ang Persian (o Farsi) ay kinikilala bilang pambansang wika ng Iran.<ref>{{Cite web|url=http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|date=|title=Archive copy|access-date=2019-04-06|archive-date=2017-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170923082042/http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004|url-status=dead}}</ref> === Ireland === [[Wikang Irlandes|Irish]] ay kinikilala ng Saligang-Batas ng Ireland bilang ang pambansang wika at unang opisyal na wika ng Ireland, at sa wikang Ingles ay kinikilala bilang pangalawang opisyal na wika.<ref> Artikulo 8, [http://www.taoiseach.gov.ie/eng/Publications/Publications_Archive/Publications_2012/Bunreacht_na_hÉireann-Aug2012.pdf Bunreacht na hÉireann].</ref> === Israel === Ang [[Wikang Ebreo|Ebreo]] ay naging pambansang lengguwahe ng Israel sa pagpapatibay ng Batas ng Nation-Estado sa 2018. Ang [[Wikang Arabe|Arabe]], isa ring opisyal na wika, ay kinikilala bilang isang wika na may "espesyal na katayuan" na ginagamit sa mga institusyon ng estado. === Italya === Ang [[wikang Italyano]] ay ang [[de jure]] at [[de facto]] opisyal na wika ng [[Italya]].<ref> [http://www.camera.it/parlam/leggi/99482l.htm Batas 482, Disyembre 15, 1999]. camera.it</ref><ref> [[ethnologue:ita/***EDITION***|Wikang Italyano]].ethnologue.com</ref> Ang Italyano ay tinutukoy din bilang pambansang wika para sa makasaysayang at kultural na mga dahilan, dahil noong ika-15 na siglo, ang wikang Italyano ay naging wika na ginagamit sa mga korte ng halos bawat estado sa [[Italya]] at sa pangkalahatan ay tinuturuan ng [[mga Italyano]] (iskolar, manunulat, makata, pilosopo, siyentipiko, mga kompositor at mga artist) na nag-ambag sa kung ano ang kasalukuyang kultura ng Italya.<ref> [http://www.accademiadellacrusca.it/it/lingua-italiana/consulenza-linguistica/domande-risposte/lingua-nazionale-ragioni-fiorentino Mga Wika: le ragioni del fiorentino]. accademiadellacrusca.it</ref> Bukod dito, ang Italyano ay madalas na opisyal na wika ng iba't ibang mga estado ng Italya bago ang pag-iisa, dahan-dahan na pinapalitan ang Latin, kahit na pinamahalaan ng mga dayuhang kapangyarihan (tulad ng mga Kastila sa Kaharian ng Naples, o ng mga Austriano sa Kaharian ng Lombardy-Venetia ).<ref> Bruno Migliorini, (1960). Storia della lingua italiana. 1st ed. Italya: Sansoni.</ref> === Kenya === Habang ang Ingles at [[Wikang Swahili|Swahili]] ay mga opisyal na wika, ang Swahili ay mayroon ding espesyal na katayuan bilang pambansang wika. Wala sa alinman sa pinakamalaking wika ng bansa ([[Wikang Kikuyu|Kikuyu]], Luo, Kamba, Kalenjin, atbp.) Ay may anumang tahasang legal na katayuan sa pambansang antas, subalit ang 2010 na konstitusyon ay nag-aatas sa estado na "itaguyod at protektahan ang pagkakaiba-iba ng wika ng mga tao ng Kenya."<ref>[http://katiba.mobi/ Na-] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} access ang [http://katiba.mobi/ Konstitusyon ng Kenya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140517144543/http://katiba.mobi/ |date=2014-05-17 }} 2010-10-28.</ref> === Lebanon === Sa [[Lebanon]], ang [[wikang Arabe]] ay ang "opisyal na pambansang" wika.<ref>{{Cite web|url=http://www.servat.unibe.ch/icl/le00000_.html|title=ICL - Lebanon - Constitution|date=21 September 1990|publisher=}}</ref> Ang modernong Standard Arabic ay ginagamit para sa opisyal na layunin, habang ang pang-araw-araw na pasalitang wika ay Lebanese Arabic. Malawak din ang [[wikang Pranses]] at [[Wikang Ingles|Ingles]] sa Lebanon. === Luxembourg === Gumagamit ang Luxembourg ng tatlong opisyal na wika: [[Wikang Luksemburges|Luksemburges]], Pranses, at Aleman. Ang dating Luxembourgish ay walang opisyal na katayuan, ngunit ang pagsunod sa isang pagbabago sa konstitusyon ay ipinasa sa batas noong Pebrero 24, 1984 na ginagawang Luksemburges ang pambansang wika. Karagdagan pa, kinikilala ng batas na ito ang tatlong lengguwahe ng Luxembourg (Luksemburges, Pranses at Aleman) bilang mga wika ng administratibo. === Malta === Ang [[wikang Maltes]] ay ang wikang pambansa ng Malta. Ito rin ang opisyal na wika ng isla, kasama ang [[Wikang Ingles|Ingles]]. Ang Maltese ay kinikilala lamang bilang "pambansa" sa Kabanata 1 ng Batas ng Malta. === Namibia === Kahit na ang Ingles ang tanging pambansang opisyal na wika sa [[Namibia]], mayroon ding 20 na mga ''wika'' {{Fact|date=August 2016}}, na ang bawat isa ay sinasalita ng higit o hindi gaanong mga bahagi ng populasyon at itinuturing na kultural na pamana ng Namibia. Ang lahat ng mga pambansang wika ay may mga karapatan ng isang wika ng minorya at maaaring magsilbi bilang isang [[lingua franca]] sa ilang mga rehiyon. Kabilang sa mga pambansang wika ng Namibia ang Aleman, [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], [[Wikang Ovambo|Oshiwambo]], [[Wikang Herero|Otjiherero]], [[Wikang Portuges|Portuges]], gayundin ang mga wika ng [[Wikang Himba|Himba]], [[Wikang Khoekhoe|Nama]], San, Kavango at Damara. {{Fact|date=August 2016}} === Nepal === [[Wikang Nepali|Ang Nepali]] ay ang opisyal na wika ng Nepal. Higit sa 123 mga wika ang ginagamit sa Nepal. Ang ilan sa mga wika na ginagamit sa [[Nepal]] ay ang [[Wikang Nepal Bhasa|Nepal bhasa]], Tamang, [[Wikang Sherpa|Sherpa]], Rai, [[Wikang Magar|Magar]], Gurung, [[Wikang Maithili|Maithili]], Purbeli, Ingles, Limbu, [[Wikang Monggol|Monggol]], atbp. === New Zealand === Habang ang populasyon ng [[New Zealand]] ay may nakararami na nagsasalita ng Ingles, ang wika ng katutubong mga taong Polynesian ay ang [[wikang Māori]]. Ang parehong mga wikang ito ay may opisyal na katayuan sa bansa, kasama ang New Zealand Sign Language, na isa sa ilang mga [[wikang pakumpas]] sa mundo upang magkaroon ng ganitong kalagayan. === Nigeria === Bukod sa opisyal na Ingles ( Nigerian Standard English ), kinikilala ng Nigeria ang tatlong 'karamihan', o pambansa, mga wika. Ang mga ito ay [[Wikang Hausa|Hausa]], [[Wikang Igbo|Igbo]], at [[Wikang Yoruba|Yoruba]], bawat isa ay may mga 20 milyong nagsasalita o higit pa.<ref> Artikulo 55, [http://www.nigeria-law.org/ConstitutionOfTheFederalRepublicOfNigeria.htm Konstitusyon ng Pederal na Republika ng Nigeria : 1999].</ref> === Pakistan === Ang Artikulo 251 (1) ng Saligang Batas ng [[Pakistan]] noong 1973, na pinamagatang ''pambansang wika'', ay tumutukoy: "Ang wikang pambansa ng [[Pakistan]] ay [[Wikang Urdu|Urdu]], at ang mga kaayusan ay dapat gawin para sa paggamit nito para sa opisyal at iba pang mga layunin sa loob ng labinlimang taon mula sa pagsisimula ng araw." Kahit na ang Urdu ay ipinahayag na isang opisyal na wika, sa ngayon ang lahat ng mga dokumento ng pamahalaan, batas, legal na mga order, at iba pang mga opisyal na talaan ay nakasulat sa Pakistani Ingles. Karamihan sa mataas na pagtuturo sa edukasyon ay nasa Ingles. "<ref>{{Citation|url=http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|title=The Constitution of the Islamic Republic of Pakistan|date=14 August 1973|accessdate=2008-04-22|archive-date=2018-09-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180907231721/http://www.pakistani.org/pakistan/constitution/|url-status=dead}}</ref> Ang Pambansang Wika Authority ay isang organisasyon na itinatag upang gumawa ng mga kaayusan upang i-promote Urdu mula noong 1979. === Pilipinas === Ang [[Saligang Batas ng Pilipinas|konstitusyon ng Pilipinas noong]] 1973 ay nagpataw ng ehemonikal na pambansang wika ang [[Wikang Tagalog|Tagalog]] sa kapinsalaan ng lahat ng iba pang etnikong nasyonalidad sa bansa at nag-utos ng pag-unlad at pormal na pag-aampon ng pangkaraniwang pambansang wika na kilala bilang [[Wikang Filipino|Filipino]]. Ang Ingles (Philippine English) ay itinalaga rin bilang isang opisyal na wika, "hanggang sa itinakda ng batas".<ref>{{Cite web}}</ref> Itinakda ng konstitusyong 1987 ang [[wikang Filipino]], na batay sa Tagalog na may pagsasama ng mga termino mula sa lahat ng kinikilalang [[Mga wika sa Pilipinas|wika ng Pilipinas]], bilang pambansang wika. Itinalaga din nito ang parehong Filipino at Ingles bilang mga opisyal na wika para sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, at itinalaga ang mga rehiyonal na wika bilang mga opisyal na mga wika na pang-auxiliary sa mga rehiyon upang maglingkod bilang pantulong na media ng pagtuturo dito. Higit sa 170 [[Mga wika sa Pilipinas|mga wika ang ginagamit sa Pilipinas]] at halos lahat ay nabibilang sa Borneo-Pilipinas na grupo ng mga wika ng [[Mga wikang Austronesyo|wikang Austronesyo]]. Noong 2007, isang serye ng anim na bahagi na pinamagatang ''Ang Kaso ng Ilokano bilang isang Pambansang Wika na'' isinulat ni Dr. Aurelio Solver Agcaoili ng University of Hawaii ay lumitaw sa Kultura, Mga Sanaysay, Pamumuhay ng Tawid News Magazine.<ref>Aurelio Solver Agcaoili, ''The Case of Ilokano as a National Language''; Part {{Plain link|http://www.aurelioagcaoili.com/2007/04/case-of-ilokano-as-national-language.html|1}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-2/|2}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-3|3}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-4|4}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-5|5}}, {{Plain link|http://tawidnewsmag.com/2007/05/the-case-of-ilokano-as-a-national-language-part-6|6}} (May 2007), [http://tawidnewsmag.com/ Tawid News Magasin]</ref> Noong Setyembre 2012, ang [[La Union|La Union ang]] naging unang lalawigan sa kasaysayan ng Pilipinas upang magpasa ng ordinansa na nagpapahayag ng isang lokal na wika at isang lokal na wika, [[Wikang Iloko|Ilokano]], bilang isang [[opisyal na wika]]. Ang layuning ito ay naglalayong protektahan at pakinggan ang paggamit ng Ilokano sa iba't ibang mga gawain ng pamahalaan at sibil sa loob ng lalawigan.<ref name="launionofficiallanguage">{{Cite news|url=http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|title=Iloko La Union's official language|newspaper=[[Philippine Star]]|date=September 19, 2012|accessdate=September 24, 2012|author=Elias, Jun|archive-date=Oktubre 12, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131012035232/http://www.philstar.com/nation/article.aspx?publicationsubcategoryid=67&articleid=850366|url-status=dead}}</ref> Ang [[Wikang pasenyas ng mga Pilipino|Filipino Sign Language]] ay itinalaga bilang "national sign language of the Filipino deaf" pati na rin ang official sign language para sa mga transaksyon ng gubyerno ng Pilipinas. === Poland === Ang Artikulo 27 ng Saligang Batas ay nagsasaad: "Ang Polish ay magiging opisyal na wika sa Republika ng Poland".<ref>{{Citation|url=http://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/angielski/kon1.htm|title=Constitution of the Republic of Poland|date=2 April 1997|accessdate=2016-07-16}}</ref> === Romania === Ang [[Opisyal na wika|opisyal]] at pambansang wika ng [[Romania]] ay ang [[wikang Rumano]].{{Fact|date=March 2015}} === Russia === Ang [[wikang Ruso]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Rusya]], ngunit 27 iba pang mga wika ay itinuturing na opisyal sa iba't ibang mga rehiyon ng Russia.{{Fact|date=March 2015}} === Serbia === Ang [[wikang Serbiyo]] (isang iba't ibang mga Serbo-Croatian ) ay ang pambansang wika ng [[Serbia]], na isinulat sa [[alpabetong siriliko]]. Mayroong 15 na wika sa minorya.{{Fact|date=March 2015}} === Singapore === Ang [[Singapore]] ay may apat na opisyal na wika: [[Wikang Ingles|Ingles]] ( Singapore English ), Chinese, [[Wikang Malay|Malay]] at [[Wikang Tamil|Tamil]]. Kahit na ang Ingles ang pangunahing wika ng negosyo, gobyerno, at edukasyon, ang Malay ay itinalaga bilang pambansang wika. Ito ay dahil sa mga heyograpikal at makasaysayang relasyon sa [[Malaysia]] pati na rin ang pagkilala ng mga Malaysong etniko (mga 14% ng populasyon) bilang mga katutubo ng Singapore. Ayon sa kaugalian, ang lingua franca sa gitna ng mga iba't ibang grupo ng etniko sa Singapore ay Bazaar Malay, isang Malay-based creole. Dahil sa kalayaan, ang pamahalaan ay nagpo-promote ng Ingles bilang pangunahing wika ng Singapore. Ang patakarang pag-aaral ng bilingual ay nag-aatas sa mga mag-aaral na mag-aral ng dalawang wika: Ingles at isang "dila ng ina" na tumutugma sa etniko ng estudyante. Ang Malay ay inaalok lamang sa mga estudyanteng di-Malay bilang isang opsyonal na pangatlong wika sa mga sekondaryang paaralan. Dahil dito, inalis ng Ingles ang Bazaar Malay bilang karaniwang wika sa mga taga-Singapore. Samakatuwid, sa kabila ng katayuan ng Malay bilang pambansang wika, ang karamihan ay hindi nagsasalita nito. === Slovenia === Ang [[wikang Eslobeno]] ay ang pambansang wika ng [[Eslobenya|Slovenia]]. Mayroong 6 na wika sa minorya. {{Fact|date=March 2015}} === Timog Africa === Ang [[South Africa]] ay may 11 [[opisyal na wika]], katulad ng [[Wikang Afrikaans|Afrikaans]], Ingles, Ndebele, Northern Sotho, [[Wikang Sesotho|Sotho]], [[Wikang Swati|Swazi]], [[Wikang Tswana|Tswana]], [[Wikang Tsonga|Tsonga]], [[Wikang Venda|Venda]], [[Wikang Xhosa|Xhosa]] at [[Wikang Zulu|Zulu]]. Ang South African Sign Language at [[Wikang Olandes|Dutch]] ay naiiba sa South Africa bagaman hindi kumpleto na lumitaw na pambansang standard na mga wika na kung saan din subsumes isang kumpol ng semi-ulirang mga diyalekto. {| class="cquote pullquote" id="443" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; width: auto;" | style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;" | " | style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;" | [[Arabic]], [[German language|German]], [[Greek language|Greek]], [[Gujarati language|Gujarati]], [[Hebrew]], [[Khoi]], [[Nama language|Pangalan]], [[Portuguese language|Portuges]], [[Khoisan languages|San]], [[Sanskrit]], [[Tamil language|Tamil]], [[Telugu language|Telugu]], [[Urdu]], [[South African Sign Language|Wika sa Pag-sign]] ay nakilala lahat ng konstitusyon sa South Africa. | style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: 'Times New Roman', Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;" | " |} ::Ang mga nabanggit na wika ay maaaring ituring bilang ''minorya ng Lingua francas'' - wala sa mga wikang ito ang ''Opisyal na'' Katayuan ng ''Wika'' sa bansa. {{Fact|date=March 2015}} === Espanya === Ang [[Espanya]] ay may isang pambansang saligang batas na wika, [[Wikang Kastila|Espanyol]], ngunit mayroong apat na iba pang mga wika na co-opisyal sa ilang mga teritoryo: [[wikang Galisyano]] sa [[Galicia (Espanya)|Galicia]], Basque sa [[País Vasco|Euskadi]] at bahagi ng [[Navarra]], [[wikang Katalan]] sa [[Cataluña]], [[Baleares|Balearic Islands]] at [[València (lungsod)|Valencia]] (bilang Valencian ), at diyalektong Aran sa Val d'Aran. === Suwisa === [[Talaksan:Logo_der_Schweizerischen_Eidgenossenschaft.svg|thumb| Ang logo ng pamahalaang [[Suwisa|Swiss]] Federal, sa apat na pambansang wika ng Switzerland. ]] Ang [[Suwisa]] ay may apat na pambansang wika: [[Wikang Aleman|Aleman]], [[Wikang Pranses|Pranses]], [[Wikang Italyano|Italyano]] at [[Wikang Romansh|Romansh]],<ref>{{Cite web|title=The Federal Constitution of the Swiss Confederation, article 4|url=http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|accessdate=2009-04-30|archive-date=2014-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20141023100747/http://www.admin.ch/ch/e/rs/101/a4.html|url-status=dead}}</ref> lahat ay may opisyal na katayuan sa pambansang antas sa loob ng pamahalaang Pederal ng Switzerland.<ref>{{Cite web|title=Diversité des langues et compétences linguistiques en Suisse|url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|accessdate=2009-04-30|archive-date=2012-09-16|archive-url=https://www.webcitation.org/6Aiw3odRY?url=http://www.nfp56.ch/f_projekt.cfm?kati=3|url-status=dead}}</ref> Ang karamihan (74%) ng populasyon ay nagsasalita ng Aleman, habang ang karamihan ng natitira (21%) ay nagsasalita ng Pranses, at ang mga minorya ay nagsasalita ng Italyano (4%) at Romansh (1%, hindi monolingually). Ang mga nagsasalita ng Aleman ay nangingibabaw sa karamihan ng bansa, habang ang mga nagsasalita ng Pranses ay sumasakop sa mga western na bahagi na malapit sa hangganan ng France, at ang mga nagsasalita ng Italy ay matatagpuan sa timog malapit sa hangganan ng Italya, karamihan sa loob ng Canton ng Ticino. Ang mga nagsasalita ng Romansh ay puro sa Canton ng Grisons sa timog-silangan.<ref>{{Cite web|url=http://official-swiss-national-languages.all-about-switzerland.info/|title=Switzerland's Four National Languages|author=Jud|accessdate=2018-03-03}}</ref> === Taiwan === Sa panahon ng pamamahala ng Hapon (1895 hanggang 1945), ang {{Nihongo|"national language movement"|國語運動|kokugo undō}} promote ang [[wikang Hapones]]. Pagkatapos ng kanilang pagkatalo sa [[Digmaang Sibil ng mga Intsik|Digmaang Sibil ng China]] noong 1949, ang [[Kuomintang|reaksyunaryong Kuomintang]] ng [[Republika ng Tsina (1912–49)|Republika ng Tsina ay]] nagbalik sa isla ng [[Taiwan]], kung saan ipinakilala nila ang Standard Chinese, na sinasalita ng ilan sa populasyon ng isla noong panahong iyon, bilang bagong "pambansa wika ". Noong 2017, ang mga [[Mga wikang Pormosyano|katutubong wika]]<ref>{{Cite web|title=Indigenous Languages Development Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0130037}}</ref> at Taiwanese Hakka<ref>{{Cite web|title=Hakka Basic Act|url=https://law.moj.gov.tw/ENG/LawClass/LawAll.aspx?pcode=D0140005}}</ref> ay kinikilala bilang pambansang wika. === Tunisia === Ang opisyal na wika ng estado ng [[Tunisia]] ay [[Wikang Arabe|Arabe]].<ref name="art1">{{Cite web}} Translation by the University of Bern: "Tunisia is a free State, independent and sovereign; its religion is the Islam, its language is Arabic, and its form is the Republic."</ref> Gayunpaman, ang wikang iyon ay hindi ang dila ng populasyon o ginagamit upang makipag-usap sa pagitan ng mga tao sa Tunisiano, sa halip ang Tunisian Arabic ay naglalaro ng mga papel na ito at ang pambansang wika ng Tunisia.<ref>{{Cite web}}</ref> Gayundin, kahit na walang opisyal na katayuan, ang [[Wikang Pranses|Pranses]] ay ginagamit din ng malawakan sa nakasulat at pasalitang anyo nito sa pangangasiwa, edukasyon at negosyo na kapaligiran at kilala ng 63.6% ng populasyon.<ref> {{Cite web}}&nbsp;{{small|(5.58&nbsp;MB)}}</ref> Gayundin ang mga minoridad ng Berber sa timog-kanluran at sa Djerba Island ay gumagamit ng Tunisian Chelha na wika upang makipag-usap sa pagitan nila. === Turkey === [[Wikang Turko|Turko]] ay ang pambansang wika ng [[Turkey]] bawat Turkish konstitusyon. === United Kingdom === Ang [[wikang Ingles]] ( British English ) ay ang ''de facto'' opisyal na wika ng [[United Kingdom]] at ang tanging wika ng tinatayang 95% ng populasyon ng Britanya. {{Fact|date=April 2012}} Ang tatlong Mga Bahay ng Tahanan sa labas ng Inglatera ay may mga pambansang wika sa kanilang sariling may iba't ibang grado ng pagkilala, na magkakasamang umiiral sa dominanteng wikang Ingles. Ang Britanya ay mayroon ding ilang mga [[lupang-Sakop ng Kaputungan]] at mga Teritoryo sa Ibang Bansa na sa ilang mga antas ay namamahala sa sarili, ngunit hindi kinikilala bilang mga malayang estado. Marami sa mga ito ang may sariling wika sa rehiyon. ==== Northern Ireland ==== Sa [[Hilagang Irlanda]], ang parehong Gaelic Irish na wika at ang West Germanic mga diyalektong Ulster Scots ay kinikilala ng Kasunduan sa Magandang Biyernes bilang "bahagi ng kultural na kayamanan ng isla ng Ireland" at itinataguyod ng Foras na Gaeilge (Irish Institute) at Tha Boord o Ulster-Scotch (ang Ulster-Scots Agency) ayon sa pagkakabanggit. ==== Eskosya ==== Sa [[Scotland]], ang Scottish Gaelic ay isang wika ng minorya na sinasalita ng 57,375 katao (1.1% ng populasyon ng Scotland na may edad na tatlong taong gulang).<ref name="2011 Census of Scotland"> [http://www.scotlandscensus.gov.uk/ods-web/data-warehouse.html 2011 Senso ng Scotland], Talaan ng QS211SC. Tiningnan ng Mayo 30, 2014.</ref> Ang Gaelic Language (Scotland) Act 2005 ay nagbibigay ng isang limitadong opisyal na wika, at ang Bòrd na Gàidhlig ay may katungkulan sa "pag-secure ng katayuan ng Gaelic na wika bilang [[opisyal na wika]] ng Scotland na namumuno ng pantay na paggalang sa wikang Ingles."<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/legislation/scotland/acts2005/asp_20050007_en_1|title=Gaelic Language (Scotland) Act 2005|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> Ang mga Scots, sa pangkalahatan ay itinuturing na isang wikang West Germanic na may kaugnayan sa ngunit hiwalay sa Ingles, ay walang opisyal na katayuan ngunit kinikilala bilang isang wika ng minorya, at ang wika ng maraming [[Panitikang Eskoses|panitikan sa Scotland]], kabilang ang mga tula ni Robert Burns. ==== Wales ==== Ang [[wikang Gales]] ay may opisyal na kalagayan sa loob ng [[Wales]], at sa sensus ng 2011, sinasalita ng 562,000 katao, o 19% ng populasyon.<ref>{{Cite web|title=2011 Census: Key Statistics for Wales, March 2011|publisher=ONS|url=http://ons.gov.uk/ons/rel/census/2011-census/key-statistics-for-unitary-authorities-in-wales/stb-2011-census-key-statistics-for-wales.html#tab---Proficiency-in-Welsh}}</ref> Ang Lupong Wika ng Welsh ( Bwrdd yr Iaith Gymraeg ) ay may legal na katungkulan sa pagtiyak na, "sa pag-uugali ng pampublikong negosyo at pangangasiwa ng katarungan, ang mga wikang Ingles at Welsh ay dapat gamutin batay sa pagkakapantay-pantay".<ref>{{Citation|url=http://www.opsi.gov.uk/acts/acts1993/Ukpga_19930038_en_2.htm|title=Welsh Language Act 1993|publisher=Office of Public Sector Information}}</ref> ==== Crown dependencies: Isle of Man ==== Ang Ingles ay ''de facto'' lamang ang opisyal na wika. Gayunpaman ang ilang mga salita ng [[Wikang Manes|Manx Gaelic]] (ang makasaysayang pambansang wika) kung minsan ay nakatagpo sa mga institusyon ng Gobyerno, higit sa lahat para sa mga simbolo at seremonyal na layunin, at ito ang pangunahing daluyan ng pagtuturo sa isang pangunahing paaralan. === Uganda === Ang wikang pambansa ng [[Uganda]] ay Ingles. === Ukraine === Ang [[wikang Ukranyo]] ay ang tanging opisyal na wika ng [[Ukraine]], ngunit ang [[wikang Ruso]] ay malawakang sinasalita sa buong bansa lalo na sa mga rehiyon sa silangan ng [[Dnieper]]. === Estados Unidos === Sa [[Estados Unidos]], ang Ingles ( Amerikanong Ingles ) ay pambansang wika lamang sa isang impormal na kahulugan, sa pamamagitan ng mga numero at ng makasaysayang at kontemporaryong samahan. Ang [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Saligang-]] Batas ng [[Saligang Batas ng Estados Unidos|Estados Unidos]] ay hindi malinaw na nagpapahayag ng anumang [[opisyal na wika]], bagaman ang konstitusyon ay nakasulat sa Ingles, gaya ng lahat ng pederal na batas. {{Magmula noong|2015}}, Ipinakilala ng Kinatawan Peter T. King ang HR997, ang ''English Language Unity Act ng 2015'', sa [[kapulungan ng mga Kinatawan ng Estados Unidos]]. Ang batas na ito ay magtatatag ng Ingles bilang opisyal na wika ng Estados Unidos. Ang kasamang bill, S.678, ay ipinakilala ni Senador Jim Inhofe sa [[Senado ng Estados Unidos]] noong Marso 9, 2015. Ang parehong mga singil ay tinukoy sa komite. Ang parehong batas ay ipinakilala sa bawat taon mula pa noong 1973.<ref>{{Cite web|url=https://www.congress.gov/search?q=%7B%22source%22%3A%22legislation%22%2C%22search%22%3A%22h.r.997%22%7D|title=All legislation matching 'H.R.997'|publisher=United States Congress|accessdate=December 21, 2015}}</ref> === Vietnam === Sa [[Vietnam]], ang [[wikang Biyetnames]] ay naging de facto na pambansang wika sa loob ng maraming taon, ngunit hindi hanggang sa Dekrito No. 5 ng 2013 na konstitusyon na ang [[wikang Biyetnames]] ay inilarawan bilang Pambansang Wika.<ref>{{Cite web}}</ref> == Tingnan din == * Ethnolect * Katutubong Wika * [[Batas Pangwika|Patakaran sa wika]] * Rehiyonal na Wika * Batayan na wika * [[Opisyal na wika]] * Wika ng pagtatrabaho * Sistema ng pandaigdigang wika == Mga tala at mga sanggunian == <references group=""></references> [[Kategorya:Kultura ayon sa rehiyon]] [[Kategorya:Politika ayon sa isyu]] [[Kategorya:Mga baryedad at estilo ng wika]] [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] g8gdnh8fe5yryv7uqrngucijrdxs6f0 10 131058 1959352 1367481 2022-07-30T05:11:31Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Boroughs of Berlin |title = [[Mga boro at kapitbayahan ng Berlin|Mga boro at lokalidad]] ng [[Berlin]] |state = collapsed |groupstyle = text-align:left; |liststyle = |evenstyle= |group1= [[File:Coat of arms of Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|15px]] [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] |list1= [[Charlottenburg]] • [[Charlottenburg-Nord]] • [[Grunewald]] • [[Halensee]] • [[Schmargendorf]] • [[Westend (Berlin)|Westend]] • [[Wilmersdorf]] |group2= [[File:Coat of arms of borough Friedrichshain-Kreuzberg.svg|15px]] [[Friedrichshain-Kreuzberg]] |list2= [[Friedrichshain]] • [[Kreuzberg]] |group3=[[File:Coat of arms of borough Lichtenberg.svg|15px]] [[Lichtenberg]] |list3= [[Alt-Hohenschönhausen]] • [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] • [[Fennpfuhl]] • [[Friedrichsfelde]] • [[Karlshorst]] • [[Lichtenberg (locality)|Lichtenberg]] • [[Malchow (Berlin)|Malchow]] • [[Neu-Hohenschönhausen]] • [[Rummelsburg]] • [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] |group4=[[File:Coat of arms of borough Marzahn-Hellersdorf.svg|15px]] [[Marzahn-Hellersdorf]] |list4= [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] • [[Hellersdorf]] • [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] • [[Mahlsdorf]] • [[Marzahn]] |group5= [[File:Coat of arms of borough Mitte.svg|15px]] [[Mitte]] |list5= [[Gesundbrunnen]] • [[Hansaviertel]] • [[Mitte (locality)|Mitte]] • [[Moabit]] • [[Tiergarten]] • [[Wedding (Berlin)|Wedding]] |group6= [[File:Coat of arms of borough Neukoelln.svg|15px]] [[Neukölln]] |list6= [[Britz]] • [[Buckow (Berlin)|Buckow]] • [[Gropiusstadt]] • [[Neukölln (locality)|Neukölln]] • [[Rudow]] |group7= [[File:Coat of arms of borough Pankow.svg|15px]] [[Pankow]] |list7= [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] • [[Blankenfelde]] • [[Buch (Berlin)|Buch]] • [[Französisch Buchholz]] • [[Heinersdorf]] • [[Karow (Berlin)|Karow]] • [[Niederschönhausen]] • [[Pankow (locality)|Pankow]] • [[Prenzlauer Berg]] • [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] • [[Stadtrandsiedlung Malchow]] • [[Weissensee (Berlin)|Weißensee]] • [[Wilhelmsruh]] |group8= [[File:Coat of arms of borough Reinickendorf.svg|15px]] [[Reinickendorf]] |list8= [[Frohnau]] • [[Heiligensee]] • [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] • [[Konradshöhe]] • [[Lübars]] • [[Märkisches Viertel]] • [[Reinickendorf (locality)|Reinickendorf]] • [[Tegel]] • [[Waidmannslust]] • [[Wittenau]] |group9= [[File:Coat of arms of borough Spandau.svg|15px]] [[Spandau]] |list9= [[Falkenhagener Feld]] • [[Gatow]] • [[Hakenfelde]] • [[Haselhorst]] • [[Kladow]] • [[Siemensstadt]] • [[Spandau (locality)|Spandau]] • [[Staaken]] • [[Wilhelmstadt]] |group10= [[File:Coat of arms of borough Steglitz-Zehlendorf.svg|15px]] [[Steglitz-Zehlendorf]] |list10= [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] • [[Lankwitz]] • [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]] • [[Nikolassee]] • [[Steglitz]] • [[Wannsee]] • [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] |group11= [[File:Coat of arms of borough Tempelhof-Schoeneberg.svg|15px]] [[Tempelhof-Schöneberg]] |list11= [[Friedenau]] • [[Lichtenrade]] • [[Mariendorf]] • [[Marienfelde]] • [[Schöneberg]] • [[Tempelhof]] |group12= [[File:Coat of arms of borough Treptow-Koepenick.svg|15px]] [[Treptow-Köpenick]] |list12= [[Adlershof]] • [[Alt-Treptow]] • [[Altglienicke]] • [[Baumschulenweg]] • [[Bohnsdorf]] • [[Friedrichshagen]] • [[Grünau (Berlin)|Grünau]] • [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] • [[Köpenick]] • [[Müggelheim]] • [[Niederschöneweide]] • [[Oberschöneweide]] • [[Plänterwald]] • [[Rahnsdorf]] • [[Schmöckwitz]] |below= [[:Category:Districts of Berlin|Boroughs]] > [[:Category:Localities of Berlin|Localities]] > [[:Category:Zones of Berlin|Zones]] • [[Greater Berlin Act]] • [[:Category:Former boroughs of Berlin|Former boroughs]] }} <noinclude> [[Category:Berlin templates|Boroughs and Localities]] [[Category:Germany subdivision templates|Berlin (Boroughs)]] </noinclude> fhtpcfbp4366a1c6ptaomh2rtptakqf 1959353 1959352 2022-07-30T05:12:36Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Boroughs of Berlin |title = [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|Mga boro at lokalidad]] ng [[Berlin]] |state = collapsed |groupstyle = text-align:left; |liststyle = |evenstyle= |group1= [[File:Coat of arms of Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|15px]] [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] |list1= [[Charlottenburg]] • [[Charlottenburg-Nord]] • [[Grunewald]] • [[Halensee]] • [[Schmargendorf]] • [[Westend (Berlin)|Westend]] • [[Wilmersdorf]] |group2= [[File:Coat of arms of borough Friedrichshain-Kreuzberg.svg|15px]] [[Friedrichshain-Kreuzberg]] |list2= [[Friedrichshain]] • [[Kreuzberg]] |group3=[[File:Coat of arms of borough Lichtenberg.svg|15px]] [[Lichtenberg]] |list3= [[Alt-Hohenschönhausen]] • [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] • [[Fennpfuhl]] • [[Friedrichsfelde]] • [[Karlshorst]] • [[Lichtenberg (locality)|Lichtenberg]] • [[Malchow (Berlin)|Malchow]] • [[Neu-Hohenschönhausen]] • [[Rummelsburg]] • [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] |group4=[[File:Coat of arms of borough Marzahn-Hellersdorf.svg|15px]] [[Marzahn-Hellersdorf]] |list4= [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] • [[Hellersdorf]] • [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] • [[Mahlsdorf]] • [[Marzahn]] |group5= [[File:Coat of arms of borough Mitte.svg|15px]] [[Mitte]] |list5= [[Gesundbrunnen]] • [[Hansaviertel]] • [[Mitte (locality)|Mitte]] • [[Moabit]] • [[Tiergarten]] • [[Wedding (Berlin)|Wedding]] |group6= [[File:Coat of arms of borough Neukoelln.svg|15px]] [[Neukölln]] |list6= [[Britz]] • [[Buckow (Berlin)|Buckow]] • [[Gropiusstadt]] • [[Neukölln (locality)|Neukölln]] • [[Rudow]] |group7= [[File:Coat of arms of borough Pankow.svg|15px]] [[Pankow]] |list7= [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] • [[Blankenfelde]] • [[Buch (Berlin)|Buch]] • [[Französisch Buchholz]] • [[Heinersdorf]] • [[Karow (Berlin)|Karow]] • [[Niederschönhausen]] • [[Pankow (locality)|Pankow]] • [[Prenzlauer Berg]] • [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] • [[Stadtrandsiedlung Malchow]] • [[Weissensee (Berlin)|Weißensee]] • [[Wilhelmsruh]] |group8= [[File:Coat of arms of borough Reinickendorf.svg|15px]] [[Reinickendorf]] |list8= [[Frohnau]] • [[Heiligensee]] • [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] • [[Konradshöhe]] • [[Lübars]] • [[Märkisches Viertel]] • [[Reinickendorf (locality)|Reinickendorf]] • [[Tegel]] • [[Waidmannslust]] • [[Wittenau]] |group9= [[File:Coat of arms of borough Spandau.svg|15px]] [[Spandau]] |list9= [[Falkenhagener Feld]] • [[Gatow]] • [[Hakenfelde]] • [[Haselhorst]] • [[Kladow]] • [[Siemensstadt]] • [[Spandau (locality)|Spandau]] • [[Staaken]] • [[Wilhelmstadt]] |group10= [[File:Coat of arms of borough Steglitz-Zehlendorf.svg|15px]] [[Steglitz-Zehlendorf]] |list10= [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] • [[Lankwitz]] • [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]] • [[Nikolassee]] • [[Steglitz]] • [[Wannsee]] • [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] |group11= [[File:Coat of arms of borough Tempelhof-Schoeneberg.svg|15px]] [[Tempelhof-Schöneberg]] |list11= [[Friedenau]] • [[Lichtenrade]] • [[Mariendorf]] • [[Marienfelde]] • [[Schöneberg]] • [[Tempelhof]] |group12= [[File:Coat of arms of borough Treptow-Koepenick.svg|15px]] [[Treptow-Köpenick]] |list12= [[Adlershof]] • [[Alt-Treptow]] • [[Altglienicke]] • [[Baumschulenweg]] • [[Bohnsdorf]] • [[Friedrichshagen]] • [[Grünau (Berlin)|Grünau]] • [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] • [[Köpenick]] • [[Müggelheim]] • [[Niederschöneweide]] • [[Oberschöneweide]] • [[Plänterwald]] • [[Rahnsdorf]] • [[Schmöckwitz]] |below= [[:Category:Districts of Berlin|Boroughs]] > [[:Category:Localities of Berlin|Localities]] > [[:Category:Zones of Berlin|Zones]] • [[Greater Berlin Act]] • [[:Category:Former boroughs of Berlin|Former boroughs]] }} <noinclude> [[Category:Berlin templates|Boroughs and Localities]] [[Category:Germany subdivision templates|Berlin (Boroughs)]] </noinclude> t8j2r3rwdoaw8b7xi192daxcqq8ggko 0 134359 1959399 1946752 2022-07-30T11:19:01Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox civilian attack |title= Manila hostage crisis |image=2010 Manila hostage crisis bus.JPG |image_size=250px |caption=Ang bus kung saan binihag ang mga biktima |location= [[Liwasang Rizal]], [[Maynila]], [[Pilipinas]] |coordinates={{Coord|14.58104|120.974922|display=inline,title}} |target= Mga taga-Hong Kong na turista na sakay ng bus |date=23 Agosto 2010 |time=Mga bandang 10:00 n.u. hanggang bandang 9:00 n.g. ([[Pamantayang Oras ng Pilipinas|PST]]) |type=[[Krisis ng Pagbihag]] |fatalities= 8 bihag<ref name="hkgovt-victimlist">{{cite news|title=Manila hostage incident victim name list|url=http://www.info.gov.hk/gia/general/201008/24/P201008240172.htm|accessdate=24 Agosto 2010|newspaper=Hong Kong's Information Services Department Press Release|date=24 Agosto 2010}}</ref> & Rolando Mendoza<ref name="rolando">{{cite news|last=Conde|first=Carlos|title=Gunman and 8 Hostages Dead in the Philippines|url=http://www.nytimes.com/2010/08/24/world/asia/24phils.html?partner=rss&emc=rss|accessdate=24 Agosto 2010|newspaper=The New York Times|date=23 Agosto 2010}}</ref> |injuries= 7 bihag & 2 walang kinalaman |perps =Rolando Mendoza<ref name="rolando"/> |weapons = [[M16 rifle#XM16E1 at M16A1 (Colt Model 603)|XM16E1 rifle]] at [[kutsilyo]] }} Naganap ang '''pagbibihag ng isang bus''' na puno ng mga turistang Tsino sa harap ng Panoorang Quirino (''Quirino Grandstand'') sa [[Liwasang Rizal]], [[Ermita, Maynila|Ermita]], [[Maynila]] sa [[Pilipinas]] noong 23 Agosto 2010, kung saan ibinihag ni Rolando Mendoza, isang dating [[tagasiyasat (pulisya)|tagasiyasat]] sa [[Distritong Pampulisya ng Maynila]] ng [[Pambansang Pulisya ng Pilipinas]], ang isang bus na may 25 katao. Karamihan sa mga taong nasa loob ng bus ay mga mamamayan ng [[Republikang Popular ng Tsina]] na mula [[Hongkong]] at tumungo sa Pilipinas para sa isang paglalakbay.<ref name="HostageRef1">{{cite web |url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=605431&publicationSubCategoryId=200 |title=Report: Disgruntled cop takes tourists hostage in Manila |first=Dennis |last=Carcamo |author=Dennis Carcamo |date=2010-08-23 |month=August |publisher=[[The Philippine Star]] |location=Manila, Philippines |accessdate=2010-08-23 |quote=A dismissed police official has taken hostage 25 passengers of a tourist bus, including some children, in Manila this morning, a radio report said. |archive-date=2012-06-19 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XEq3q6I?url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=605431 |url-status=dead }}</ref> Matapos ang halos sampung oras, nakatakas ang Pilipinong tsuper ng bus sa pamamagitan ng pagdaan sa bintana ng bus sa tabi niya at nakuhanan sa telebisyon na sumisigaw ng "patay na ang lahat" bago pa maihatid papalayo ng mga pulis.<ref name="driver escape video">{{tl icon}} [http://www.abs-cbnnews.com/video/nation/metro-manila/08/23/10/driver-escapes-says-no-one-alive-bus Driver escapes, says 'hostages all dead'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100903143559/http://www.abs-cbnnews.com/video/nation/metro-manila/08/23/10/driver-escapes-says-no-one-alive-bus |date=2010-09-03 }}. (23 Agosto 2010). ABS-CBN News.</ref><ref name=driver/> Napanood ng milyun-milyong katao sa buhay na telebisyon ang sumunod na operasyon sa pagliligtas ng mga bihag ng mga operatiba ng pulis na umabot ng 90 minuto.<ref name="Driver escapes"/> Sa huli, napatay ang walong bihag at si Mendoza habang siyam na iba pa ang sugatan. Matapos ang nasabing insidente naglabas ang pamahalaan ng Hongkong ng "itim" na babalang panlakbay (''"black" travel alert'') laban sa Pilipinas.<ref name=bbc310>{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-11067310 |title=Hong Kong bans Philippines travel after hijack deaths |publisher=[[BBC News]] |date=24 Agosto 2010 |accessdate=24 Agosto 2010}}</ref> Ang nangyaring paglusob sa bus para sagipin ang mga bihag ay pinuna ng mga nasa Pilipinas at mas lalo na sa labas ng bansa bilang 'palpak', at inamin ng pamahalaan ng Pilipinas na mayroong pagkakamaling nagawa at nangako na isusulong ang imbestigasyon na iuulat din sa mga pamhalaan ng Hongkong at Republikang Popular ng Tsina. == Ang Tagabihag == Ang tagabihag ay nakilala ng mga pulis bilang si Rolando Mendoza, isang dating pulis na may mataas na katungkulan.<ref name="HostageRef2">{{Cite web |url=http://www.gov.ph/2010/08/23/pnp-statement-on-the-hostage-incident-at-quirino-grandstand-august-23-2010-as-of-114-pm/ |title=PNP statement on the hostage-taking incident at Quirino Grandstand, 23 Agosto 2010, as of 1:14 PM |publisher=Philippine National Police |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XEqbbUF?url=http://www.gov.ph/2010/08/23/pnp-statement-on-the-hostage-incident-at-quirino-grandstand-august-23-2010-as-of-114-pm/ |url-status=dead }}</ref> Idinedemanda niya na ibalik siya sa kaniyang dating puwesto maging ang kaniyang mga benepisyo sa Manila Police District, kung saan siya natanggal sa 2009 dahil sa pangongotong.<ref name="HostageRef1"/><ref name="Driver escapes">{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288423/Driver-escapes-claims-Chinese-hostages-killed |title=Driver escapes, claims Chinese hostages killed |co-authors=Jeannette Andrade, Marlon Ramos, DJ Yap, Tetch Torres |work=[[Philippine Daily Inquirer]] |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XErRJuk?url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288423/Driver-escapes-claims-Chinese-hostages-killed |url-status=dead }}</ref> Nagtapos si Mendoza ng Kriminolohiya, at sumali sa pulisya bilang patrolman, at tumaas ang kaniyang katungkulang bilang Senior Inspector. Ginawaran siya ng 17 beses dahil sa katapangan at karangalan <!--eng. Honor-->. Ayon sa kaniyang mga dating kasamahan sa pulisya, mabait at masipag si Mendoza.<ref name=robles>Robles, Alan (24 Agosto 2010). "Disgrace of a model policeman thrown out of force for corruption", ''South China Morning Post''</ref> Noong Pebrero 1986, pinamunuan ni Mendoza ang grupo ng mga pulisya sa pagtugis sa van na naglalaman ng 13 kabang puno ng salapi, na ipupuslit diumano ng dating Pangulo at diktador ng Pilipinas na si [[Ferdinand Marcos]] palabas ng bansa. Noong taon din iyon ginawaran siya ng Jaycees International bilang isa sa mga Sampung Pinaka-Bukod-Tanging Mga Pulis Sa Pilipinas. <!--ten outstanding policemen-->.<ref>{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288385/Who-is-this-hostage-taking-cop |title=Who is this hostage-taking cop? |first=Alcuin |last=Papa |work=Philippine Daily Inquirer |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XEsQ464?url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288385/Who-is-this-hostage-taking-cop |url-status=dead }}</ref> Sa salaysay ng kusinero ng isang hotel na si Christian Kalaw, hinuli siya ng grupo ng pulis na pinamumunuan ni Mendoza dahil sa isang paglabag sa pagpaparada noong 9 Abril 2008, kung saan nilagyan siya ng mga pakete ng shabu sa kaniyang kotse, sapilitan siyang magdroga, at akusahan siya bilang adik sa droga. Pinilitan daw siya na maglabas ng pera sa ATM at binigay sa kanila. Ani Kalaw, pinakawalan lang siya ng mga pulis matapos siyang makapagbigay ng dalawang libong [[piso ng Pilipinas|piso]]. Napatunayan ng [[Tanodbayan ng Pilipinas|Tanodbayan]] (''Ombudsman'') na si Mendoza at ang apat na iba pa ay nagkasala sa lubhang kagarapalan (''grave misconduct'') at inutos nila ang agarang pagtanggal kay Mendoza sa puwesto at pagbawi sa lahat ng kaniyang benepisyo. Pormal nang kinasuhan si Mendoza noong 25 Abril 2008 kung saan siya natanggal sa puwesto bilang Hepe ng ''Mobile Patrol Unit''. == Ang Pagbihag == Ayon sa naunang salaysay habang ang bus panturista ng Hong Thai Travel Services na may sakay ng 25 turistang Hong Kong ay nasa harapan ng Panoorang Quirino sa [[Liwasang Rizal]], nakiusap si Rolando Mendoza na kung maaari ay pasakayin siya ng libre sa bus. Noong tumanggi ang tsuper na siya'y pasakayin, naglabas ng armas si Mendoza, pinosasan ang tsuper, at binihag na niya ang bus. .<ref name="nataliewong">{{Cite web|url=http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?we_cat=11&art_id=102088&sid=29349481&con_type=1&d_str=20100824&fc=1|author=Natalie Wong|work=The Standard |location= Hong Kong|title=Tour leader calmly sent SOS to office|date=24 Agosto 2010|accessdate=24 Agosto 2010}}</ref> Ngunit ayon sa mas maraming mga testigo, may isang mamang kahawig ni Mendoza ang sumakay sa bus habang ito'y nasa harapan pa ng [[Kutang Santiago]]. Pinaghananap pa ng mga pulis kung sino ang naghatid sa kaniya sa Kutang Santiago.<ref>Ramos, Marlon (27 Agosto 2010). [http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100827-289123/NBI-probing-who-brought-hostage-taker-to-Fort-Santiago "NBI probing who brought hostage-taker to Fort Santiago"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100830221055/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100827-289123/NBI-probing-who-brought-hostage-taker-to-Fort-Santiago |date=2010-08-30 }}, ''Philippine Daily Inquirer''</ref> Ayon sa tsuper ng bus na si Alberto Lubang, sumakay ng bus si Mendoza doon, at ipinahayag lang ang tunay niyang pakay habang nasa Liwasang Rizal na sila. Armado ng isang maliit na baril at ng M-16,<ref name=alone>Chong, Dennis (26 Agosto 2010). [http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?pp_cat=30&art_id=102194&sid=29375134&con_type=3&d_str=20100826&sear_year=2010 "Police may go it alone in deaths probe"], ''The Standard'' (Hong Kong)</ref> nakontrol niya ang buong bus, at dinemanda niya ang pagbabalik niya sa puwesto,<ref name="HostageRef2" /> habang sinasabi na na-''frame-up'' lamang siya. Nangako ang alkalde ng Maynila na si Alfredo Lim na ibabalik siya sa dati niyang puwesto kung papatunayan ni Mendoza ang kaniyang sarili.<ref name="HostageRef3">{{Cite web |url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=605434&publicationSubCategoryId=200 |title=Lim calls for review of Manila hostage-taker's case |first=Dennis |last=Carcamo |author=Dennis Carcamo |date=23 Agosto 2010 |month=August |work=The Philippine Star |location=Manila, Philippines |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XF1r6Xm?url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=605434 |url-status=dead }}</ref> Unang inakala ng mga pulis na ang mga sakay ay ang mga taga-Timog Korea,<ref name=media>Jemandre, Tessa. (27 Agosto 2010). [http://www.gmanews.tv/story/199551/how-the-media-covered-the-grandstand-carnage How the media covered the Grandstand carnage]. GMA News.</ref> pero kinalaunan nalaman nila na ang mga bihag ay ang 21 turistang taga-Hongkong, isang tsuper ng bus, at dalawang gabay sa paglakbay. Kalmadong ipinahayag ng gabay na si Masa Tse na ang kaniyang grupo ay kasalukuyang binibihag. == Negosasyon == Matapos ang mahigit isang oras, anim ang pinalaya:<ref name="HostageRef4">{{Cite web |url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=605437&publicationSubCategoryId=200 |title=6 freed in Manila hostage drama |first=Dennis |last=Carcamo |author=Dennis Carcamo |date=23 Agosto 2010 |month=August |work=The Philippine Star |location=Manila, Philippines |accessdate=23 Agosto 2010 |quote=Six hostages, including three children have been released to police by a dismissed police officer who took hijacked a bus carrying 25 tourists n Manila, a radio report said. |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XF3G5zE?url=http://www.philstar.com/Article.aspx?articleId=605437 |url-status=dead }}</ref> isang matandang babae na umaalma ng panananakit ng tiyan; ang kaniyang asawa; at ang isang may diabetes. Pinalaya rin kinalaunan ang isang babae at ang kaniyang mga anak—isang lalaki na 10 anyos at isang babae na 5 anyos. Napalaya din ang isang 12 anyos na lalaki matapos pasinungalingan ng babaeng unang napalaya na kamag-anak niya ito. Dalawang taga-litratong <!--photographer?--> Pilipino ang nagkusang magpabihag kapalit ang pagpapalaya sa mga nauna. Ang mga pinalaya ay dinala sa presinto sa Liwasang Rizal.<ref>{{cite news |url=http://www.gmanews.tv/story/199183/ex-cop-holds-tourist-bus-passengers-hostage-in-manila |title=Ex-cop holds tourist bus passengers hostage in Manila |work=GMANews.tv |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Bandang tanghali, apat pang mga bihag ang pinalaya, kasama ang dalawang nagpabihag at ang isang Pilipinong gabay sa paglakbay. Nagkaroon ng permanenteng ugnayan kay Mendoza si [[Erwin Tulfo]], isang tagabalita ng [[Associated Broadcasting Company|TV5]], habang si Superintendente Orlando Yebra at si Punong Tagasiyasat Romeo Salvador ang namumuno sa negosasyon. Labingpitong katao na lang ang natitira sa bus.<ref>{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288388/9th-hostage-freed-17-others-left-onboard-bus |title=9th hostage freed, 17 others left onboard bus |author2=Jeannette Andrade, Cathy Miranda |work=[[Philippine Daily Inquirer]], INQUIRER.net |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XF4ahU5?url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288388/9th-hostage-freed-17-others-left-onboard-bus |url-status=dead }}</ref> Sa pagkakataong ito, may buhay na pag-uulat na ang ABS-CBN, GMA, TV5 at NBN na pagmamay-ari ng gobyerno. Mayroon na ring buhay na pag-uulat ang mga estasyon ng telebisyon sa Hongkong at maging sa ibang bansa tulad ng BBC at Reuters.<ref>{{zh-tw icon}} {{Cite web |url=http://news.rti.org.tw/index_newsContent.aspx?id=8&id2=2&nid=255404 |title=菲人質事件陷僵局 槍手貼出字條「3p.m. dead lock」 |publisher=[[Radio Taiwan International]] |date=23 Agosto 2010 |accessdate=24 Agosto 2010 |archive-date=2012-06-19 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XF5GVpB?url=http://news.rti.org.tw/index_newsContent.aspx?id=8 |url-status=dead }}</ref> Tinanggi ng Tanodbayan ang demanda ni Mendoza na ibalik siya sa puwesto, ngunit nangako sila na papag-aralang muli ang kaniyang kaso. Ang sulat ay hinatid lamang ng Pangalawang Alkalde ng Maynila na si [[Isko Moreno]] kay Mendoza paglubog ng araw.<ref>{{cite news |url=http://business.inquirer.net/money/breakingnews/view/20100823-288413/Negotiators-deliver-letter-from-Ombudsman |title=Policeman’s demand for reinstatement nixed |author2=Cathy C. Yamsuan, Tetch Torres |work=[[Philippine Daily Inquirer]] |publisher=INQUIRER.net |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XFEwBMe?url=http://business.inquirer.net/money/breakingnews/view/20100823-288413/Negotiators-deliver-letter-from-Ombudsman |url-status=dead }}</ref> Nagalit si Mendoza at pinahayag na ang sulat na ito ay isa lamang "basura" at hindi sinasagot ang kaniyang mga hinaing. Sinabi naman ni Lim na napagdesisyunan na nilang ibalik si Mendoza sa puwesto para matapos na ang krisis, ngunit hindi nila ito masabi kaagad dahil sa tindi ng trapiko.<ref name=alfredo>Chong, Dennis &agencies (25 Agosto 2010). "Letter reinstating Mendoza stuck in traffic", ''The Standard''</ref><ref>[http://www.manilastandardtoday.com/insideNews.htm?f=2010/august/25/news2.isx&d=2010/august/25 "Police were ready to reinstate hostage-taker at the last minute"], ''Manila Standard Today''</ref> Noong dumating na ang mga tauhan ng SWAT ng MPD, pinahayag ni Mendoza sa pamamagitan ng isang panayam sa radyo sa [[DZXL]] na papatayin niya ang mga bihag at dinemanda niya sa mga tauhan ng SWAT na umalis na sa lugar.<ref>{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288419/Police-hostage-taker-threatens-to-kill-hostages |title=Police hostage-taker threatens to kill hostages |work=[[Agence France-Presse]] (AFP) |publisher=INQUIRER.net |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XFKrvFD?url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288419/Police-hostage-taker-threatens-to-kill-hostages |url-status=dead }}</ref> Nakiusap ang kaniyang kapatid na si Gregorio Mendoza, na may ranggong Senior Police Officer-2 (SPO2, kasingtaas ng Korporal), na sumuko na ng payapa at sinabi din sa kaniya na 'walang magaganap dito.' Matapos ang negosasyon ay lumayas na rin siya.<ref>{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288420/Hostage-taking-cops-brother-walks-out-of-negotiations |title=Hostage-taking cop’s brother walks out of negotiations |first=Jeannette |last=Andrade |work=[[Philippine Daily Inquirer]] |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XFLXcIk?url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288420/Hostage-taking-cops-brother-walks-out-of-negotiations |url-status=dead }}</ref> Maya-maya ay inaresto si Gregorio Mendoza, at ang sabi ng MPD hindi siya pinakiusapan na makibahagi sa negosasyon, at ang isa pa ay mayroon siyang dalang baril sa ''exclusion zone.'' <ref name="Shots fired">{{cite news |url=http://www.gmanews.tv/story/199224/shots-fired-in-manila-hostage-crisis-report |title=Shots fired in Manila hostage crisis&nbsp;— report |work=GMANews.tv |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref><ref name="President Aquino: SPO2 Gregorio Mendoza in custody">{{cite news |url=http://twitter.com/ANCALERTS |title=President Aquino: SPO2 Gregorio Mendoza in custody |work=ANC News |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Pinahayag din ni Pangulong Noynoy Aquino na nakadagdag pa ang kapatid ng tagabihag sa paglala ng sitwasyon sa pamamagitan ng pagdadagdag ng galit laban sa mga negosyador.<ref name=alfredo/> == Ang Paglusob == Napanood ni Mendoza ang pagkadakip sa kaniyang kapatid sa pamamagitan ng TV na nakakabit sa loob ng bus, at dahil dito mas lalo siyang nagalit. Napag-isipan na maaaring namaril na si Mendoza ng babalang putok pagkadakip sa kaniyang kapatid at anak.<ref>{{cite news |url=http://services.inquirer.net/print/print.php?article_id=20100823-288425 |title=Dismissed cop kills most of Chinese hostages—tourist bus driver |publisher=INQUIRER.net |date=23 Agosto 2010 |accessdate=28 Agosto 2010}}</ref> Dinemanda na niya sa isang panayam sa radyo na palayain na ng pulis ang kaniyang kapatid, at kung hindi ay iisa-isahin na niyang papatayin ang mga bihag.<ref name="Driver escapes"/><ref>{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288422/Gunman-tells-live-radio-he-shot-two-Hong-Kong-hostages |title=Gunman tells live radio he shot two Hong Kong hostages |work=Agence France-Presse (AFP) |publisher=INQUIRER.net |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010 |archive-date=19 Hunyo 2012 |archive-url=https://www.webcitation.org/68XFNfy2A?url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/metro/view/20100823-288422/Gunman-tells-live-radio-he-shot-two-Hong-Kong-hostages |url-status=dead }}</ref> Inamin din ni Mendoza na bago man dakipin ang kaniyang kapatid ay nauna na niyang binaril ang dalawa sa mga bihag. Umalingawngaw ang mga unang putok ng baril bandang 7:21&nbsp;ng gabi. Sa pareho ding oras napaulat na binaril din ng mga sniper ang gulong ng bus matapos nitong gumalaw. Nakatakas ang tsuper ng bus bandang 7:30&nbsp;ng hapon at ipinahayag sa pulis na patay na ang lahat ng mga bihag. Inamin din niya na ang pahayag na ito ay base sa kaniyang pagkasaksi kay Mendoza sa pagbaril sa tatlong mga bihag at sa iba pang mga lugar sa bus.<ref name=driver>{{Cite web|url=http://www.abs-cbnnews.com/-depth/08/24/10/bus-driver-hostage-taker-got-mad-after-brods-arrest|title=Bus driver: Hostage-taker got mad after brod's arrest|work=[[ABS-CBN News]]|date=24 Agosto 2010 |accessdate=24 Agosto 2010}}</ref><ref name="Shots fired"/><ref name=GMAtimeline>Abella, Jerrie, Pia Faustino, et al. (24 Agosto 2010). [http://www.gmanews.tv/story/199258/massacre-in-nations-heart-timeline-of-manila-bus-siege Massacre in nation's heart: Timeline of Manila bus siege]. GMA News. Retrieved 26 Agosto 2010.</ref> Noong nagalit si Mendoza sa pagkadakip sa kaniyang kapatid pinatay na niya ang tour guide na si Masa Tse na nakaposas sa bandang pintuan ng bus.<ref name=malaya>Africa, Raymond & Bengo, Regina (25 Agosto 2010), [http://www.malaya.com.ph/08252010/news1.html "The morning after"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100829140648/http://www.malaya.com.ph/08252010/news1.html |date=2010-08-29 }}, ''The Malaya'' (Manila)</ref> Ayon sa isang nakaligtas na si Joe Chan, limang bihag na lalaki ang nagtangkang sumugod kay Mendoza ngunit sila ay napatay bago pa man sila makalapit.<ref name="joechan-account">{{zh-hk icon}}{{cite news |url=http://news.hkheadline.com/dailynews/content_hk/2010/08/26/120666.asp |title= 倖存團友︰槍手逐個屠殺 |publisher=Headline Daily |date=26 Agosto 2010 |accessdate=30 Agosto 2010}}</ref> Isa-isang binaril ni Mendoza ang mga bihag "habang nakatutok sa ulo" <ref name="joechan-account" /> Habang nagaganap ang ganitong putukan sinalag ni Ken Leung ang kaniyang sarili sa kaniyang asawa na si Amy at namatay sa mga tama ng baril, ngunit nailigtas niya ito mula sa matinding pagkahamak.<ref name="my-husband-thestandard">{{cite news|url=http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?pp_cat=13&art_id=102084&sid=29349232&con_type=3|title='My husband died shielding me with his body'|publisher=The Standard, Hong Kong|date=24 Agosto 2010|accessdate=30 Agosto 2010}}</ref> Namatay din ang kanilang mas nakakabatang anak na babae na si Jessie habang pinoprotekta niya ang kaniyang kuya na si Jason.<ref name="jessieleung-sacrifice">{{zh-hk icon}}{{cite news |url=http://news.hkheadline.com/dailynews/content_hk/2010/08/26/120667.asp |title= 梁家幼女為兄擋兩槍犧牲 |publisher=Headline Daily |date=26 Agosto 2010 |accessdate=30 Agosto 2010}}</ref> Nakaligtas si Joe Chan sa pamamagitan ng pagsalag niya sa mga bala ni Mendoza gamit ang kaniyang backpack na puno ng laman, ngunit napuruhan ang kaniyang dalawang galanggalangan. Dumating ang mga tauhan ng SWAT bandang 7:37&nbsp;ng gabi.<ref name=GMAtimeline/> Tinangka ng mga pulis na basagin ang mga bintana ng bus ngunit sila ay pinagbabaril. Halos isang oras ang inabot sa pagtatangka nilang makubkob ang bus. At habang tinatangka nilang buksan ang pintuan apat na tear gas canister ang hinagis sa bus. Tinangka nilang sirain ang pintuan sa pamamagitan ng pagtali ng lubid dito at sa isang sasakyan ng pulis, ngunit napatid ang lubid.<ref>{{Cite web|url=http://www.allvoices.com/contributed-news/6580162-excop-holds-tourist-bus-passengers-hostage-in-manila |title=Manila Hostage Drama: During and After Story and Pictures |work=ALLVOICES.com |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Binaril na ng mga sniper na maghapon nang nakapuwesto si Mendoza sa ulo. Ayon sa Tagapagsalita ng Pangulo na si Edwin Lacierda sa mga oras na iyon, apat na bihag ang napatay habang ang anim na iba pa ay nakaligtas.<ref name="conclusion">{{cite news|url=http://www.gmanews.tv/story/199231/hostage-crisis-ends-in-bloody-carnage-4-hostages-dead |title=Hostage crisis ends in bloody carnage; 4 hostages dead |first=Jerrie |last=Abella |work=GMANews.tv |date=23 Agosto 2010 |accessdate=23 Agosto 2010}}</ref> Dalawa pang katao sa labas ng bus: isang inhinyero ng TVB, isang estasyong pantelebisyon sa Hongkong, at isang batang lalaki, ang tinamaan ng ligaw na bala.<ref name="nataliewong"/> == Pagkatapos == ===Mga bihag=== Anim na bihag ang dinala sa [[Ospital ng Maynila]], kung saan dalawa ang dineklarang patay na at ang apat ay nasa mabuti nang kalagayan; dalawang bihag ang dinala sa [[Pangkalahatang Ospital ng Pilipinas]] sa Ermita;<ref>{{cite news |url=http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5jAqjKBb0C2ChsbvtrPEzc6ynYS7QD9HP7UF00 |title=Hospitals: 6 out of 15 bus hostages dead |first=Jim |last=Gomez |agency=[[Associated Press]] |publisher=[[Google News]] |date=23 Agosto 2010 |accessdate=24 Agosto 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100827020744/http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5jAqjKBb0C2ChsbvtrPEzc6ynYS7QD9HP7UF00 |archivedate=2010-08-27 |url-status=live }}</ref> at ang natitirang pito ay dinala sa Manila Doctors Hospital.<ref>{{cite news |url=http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2010-08/24/c_13460152.htm |title=3 injured Hong Kong hostages in stable condition: doctors |publisher=[[Xinhua News Agency]] |date=24 Agosto 2010 |accessdate=25 Agosto 2010}}</ref> Anim na bihag na dinala sa tatlong mga ospital na nabanggit, kabilang na ang tour guide na si Masa Tse, ang dineklara nang patay, habang ang dalawang iba pa ay nasa malubhang kalagayan. Nagtamo naman ang anim na nakaligtas ng kaunting pinsala at nilagay sa obserbasyon. Hininaing ni Gng. Leung (Ng Yau-woon, Amy) ang tagal ng oras na kakailanganin para mapasok ng mga pulisya ang bus.<ref name="Police admit blunders">{{cite news |url=http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20100824-288510/Police-admit-blunders-in-hostage-crisis |title=Police admit blunders in hostage crisis |work=Agence France-Presse |publisher=INQUIRER.net |date=24 Agosto 2010 |accessdate=24 Agosto 2010 |archive-date=25 Agosto 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100825163410/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20100824-288510/Police-admit-blunders-in-hostage-crisis |url-status=dead }}</ref> Nakatakas naman ang tsuper na si Alberto Lubang na nakaposas diumano sa manibela bago pa lumala ang sitwasyon. Maya't maya sinuspetsa ni Lim na dahil sa kaniyang pagiging mabait diumano sa tagabihag at sa dali ng kaniyang pagkakalabas sa bus, baka isa siya sa mga kasangkot sa pagbibihag.<ref>Staff reporter (25 Agosto 2010). [http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?pp_cat=30&art_id=102139&sid=29358487&con_type=1&d_str=20100825&sear_year=2010 "Bus driver feels heat"], ''The Standard'' (Hong Kong)</ref> Itinanggi naman ito ni Lubang, na nagsasabing mapapatunayan niya ang sinasabi niya dahil nasa kanya ang posas at kikil na ginamit niya upang lumaya.<ref name=driver/> Bandang Agosto 27, naiulat na nawawala ang tsuper ng bus.<ref>[http://www.abs-cbnnews.com/nation/metro-manila/08/26/10/tourist-bus-driver-missing "Tourist bus driver missing?"], abs-cbnNEWS.com. 27 Agosto 2010</ref> Daliang nilabas sa midya ang mga pangalan ng biktima. ===Tala ng mga bihag at ibang mga biktima=== {|class="wikitable sortable" |- ! Pangalan ! Edad ! Kasarian ! Kalagayan ! Nasyonalidad ! class=unsortable| Pagkakilanlan<ref>{{zh-hk}}{{cite news | language = | author = | author2 = | url = http://www.singpao.com/NewsArticle.aspx?NewsID=111594&Lang=tc | title = 同遊菲國出事 元配趕往揭發　重傷港漢有二奶 | work = Sing Pao Daily News | pages = | date = 25 Agosto 2010 | accessdate = 25 Agosto 2010 | archive-date = 11 Hunyo 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110611152531/http://www.singpao.com/NewsArticle.aspx?NewsID=111594&Lang=tc | url-status = dead }}</ref> |- | Leung Kam Wing, Ken<br>(梁錦榮) | 58 | Lalaki | Patay | Kanadyano<ref name=teen/> | Turistang taga-Hongkong;<br>ama, pamilyang Leung<ref name=fortunatefew/> |- | Leung Chung-see, Doris<br>(梁頌詩) | 21 | Babae | Patay | Kanadyano<ref name=teen/> | Turistang taga-Hongkong;<br>panganay na babae, pamilyang Leung<ref name=fortunatefew/> |- | Leung Song-yi, Jessie<br>(梁頌儀) | 14 | Babae | Patay | Kanadyano<ref name=teen/> | Turistang taga-Hongkong<br>{{nowrap|bunsong babae, pamilyang Leung}}<ref name=fortunatefew/> |- | Wong Tze-lam<br>(汪子林) | 51 | Lalaki | Patay | Tsino | Turistang taga-Hongkong;<br>ama, pamilyang Wong<ref name=fortunatefew/> |- | Yeung Yee-wa<br>(楊綺華) | 44 | Babae | Patay | Tsino | Turistang taga-Hongkong<br>ina, pamilyang Wong<ref name="am730-0825-main">{{zh-hk icon}}{{cite news |url=http://www.am730.com.hk/old_issues_details.asp?id=20100825&sec=headline&nid=201008250200001 |title=無情槍火奪走至親 真正死傷原因成謎 |publisher=am730 |date=25 Agosto 2010 |accessdate=27 Agosto 2010 |archive-date=7 Enero 2013 |archive-url=https://archive.is/20130107153701/http://www.am730.com.hk/old_issues.php?id=20100825&sec=headline&nid=201008250200001 |url-status=dead }}</ref> |- | {{nowrap|Yeung Yee-kam}}<br>(楊綺琴) | 46 | Babae | Patay | Tsino | Turistang taga-Hongkong;<br>tiyahin, pamilyang Wong<ref name="am730-0825-main"/> |- | Fu Cheuk-yan<br>(傅卓仁) | 39 | Lalaki | Patay | Tsino | Turistang taga-Hongkong<br>ama, pamilyang Fu<ref name=fortunatefew/> |- | Tse Ting-chun, Masa<br>(謝廷駿) | 31 | Lalaki | Patay | Tsino | Gabay sa paglalakbay na taga-Hongkong |- | Leung Song Xue, Jason<br>(梁頌學) | 18 | Lalaki | Lubhang sugatan dahil sa tama ng bala sa ulo<ref name=teen/> | Kanadyano<ref name=teen/> | Turistang taga-Hongkong;<br>anak na lalaki, pamilyang Leung<ref name=fortunatefew/> |- | Leung Ng Yau-woon, Amy<br>(梁吳幼媛) ||53 || Babae || Bahagyang sugatan || Kanadyano<ref name=teen/> || Turistang taga-Hongkong;<br>ina, pamilyang Leung<ref name=fortunatefew/> |- | Yik Siu-ling<br>(易小玲) | 32 | Babae | lubhang nasugatan: nabasag ang panga sa tama ng bala; naputulan ng dalawang darili<ref>{{zh-hk}}{{cite news | language = | author = | author2 = | url = http://hk.news.yahoo.com/article/100824/18/jurb.html | title = 馬尼拉受傷一名女團友下顎中槍舌頭破爛需接受整形 | work = | publisher = [[Commercial Radio Hong Kong]] | pages = | date = 24 Agosto 2010 | accessdate = 24 Agosto 2010 | archive-date = 19 Hunyo 2012 | archive-url = https://www.webcitation.org/68XG1PIBd?url=http://hk.news.yahoo.com/ | url-status = dead }}</ref> | Tsino | Turistang taga-Hongkong |- | Chan Kwok-chu, Joe<br>(陳國柱) || 46 || Lalaki || Lubhang sugatan: napuruhan sa galanggalangan || Tsino || Turistang taga-Hongkong |- | Wong Cheuk-yiu, Tracey<br>(汪綽瑤) || 15 || Babae || Bahagyang nasugatan sa paa || Tsino || Turistang taga-Hongkong;<br>anak na babae, pamilyang Wong<ref name=fortunatefew/> |- | Lee Ying-chuen<br>(李瀅銓)|| 36 || Babae || Bahagyang sugatan || Tsino || Turistang taga-Hongkong |- | Lo Kam-fun<br>(羅錦芬)|| 66 || Babae || Bahagyang sugatan || Tsino || Turistang taga-Hongkong |- | Wen Ming<br>(溫明)|| 47 || Lalaki || Nasugatan ng ligaw na bala || Tsino || Mang-uulat na taga-Hongkong<br />([[TVB]] News)<ref name="nataliewong"/> |- | {{nowrap|Ladrillo y Campanero, Mike<ref name="ladrillo">{{Cite web|url=http://martinoei.wordpress.com/2010/08/25/%E6%88%91%E6%83%B3%E5%BA%B7%E6%B3%B0%E8%A7%A3%E9%87%8B%E4%B8%80%E4%B8%8B%E4%BB%A5%E4%B8%8B%E8%8F%B2%E5%BE%8B%E8%B3%93%E5%B7%AE%E9%A4%A8%E5%98%85%E6%96%87%E4%BB%B6/|title=Spot Report re: Hostage Taking Incident|publisher=Manila Police District via [[Next Magazine]] and [[:zh:黃世澤|Martin Oei]]|date=23 Agosto 2010|accessdate=28 Agosto 2010}}</ref>}} || {{sort|13|~13}}<ref name="ladrillo" /> || Lalaki || Sugatan : tinamaan sa hita || Pilipino || Pilipinong usisero<ref>{{zh-hk icon}}{{cite news |url=http://hk.news.yahoo.com/article/100823/4/juji.html |title=記者中流彈擦傷 裝器材鐵箱當護盾 |work=Ming Pao |location=Hong Kong |date=24 Agosto 2010 |accessdate=24 Agosto 2010 |archive-date=27 Agosto 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100827172327/http://hk.news.yahoo.com/article/100823/4/juji.html |url-status=dead }}</ref> |- | Chan, Diana || 32 || Babae || Pinalaya at hindi sinaktan|| Pilipino || Pilipinong gabay sa paglalakbay |- | Lubang, Alberto || 38 || Lalaki || Pinalaya at hindi sinaktan|| Pilipino || Tsuper ng bus |- | Cruz, Rigor || 19 || Lalaki || Pinalaya at hindi sinaktan || Pilipino || Tagalitratong Pilipino, kahaliling bihag |- | Medril, Danilo || 65 || Lalaki || Pinalaya at hindi sinaktan || Pilipino || Tagalitratong Pilipino, kahaliling bihag |- | Li Yick-biu<br>(李奕彪) || 72 || Lalaki || Pinalaya at hindi sinaktan || Briton || Turistang taga-Hongkong |- | Li Fung-kwan<br>(李徐鳳群)|| 66 || Babae || Pinalaya at hindi sinaktan || Briton || Turistang taga-Hongkong |- | Tsang Yee-lai<br>(曾懿麗)|| 40 || Babae || Pinalaya at hindi sinaktan || Tsino || Turistang taga-Hongkong;<br>ina, pamilyang Fu<ref name=fortunatefew/> |- | Fu Chung-yin<br>(傅頌賢)|| 4 || Babae || Pinalaya at hindi sinaktan || Tsino || Turistang taga-Hongkong;<br>anak na babae, pamilyang Fu<ref name=fortunatefew/> |- | Fu Chak-yin<br>(傅澤賢)|| 10 || Lalaki || Pinalaya at hindi sinaktan || Tsino || Turistang taga-Hongkong;<br>anak na lalaki, pamilyang Fu<ref name=fortunatefew/> |- | Wong Ching-yat, Jason<br>(汪政逸)|| 12 || Lalaki || Pinalaya at hindi sinaktan || Tsino || Turistang taga-Hongkong;<br>anak na lalaki, pamilyang Wong<ref name=fortunatefew/> |} ===Imbestigasyon=== Inutos ni Pangulong [[Benigno Aquino III]] ang agarang imbestigasyon, at dapat itong maiulat sa loob ng tatlong linggo. Gagawin ang imbestigasyong ito ng ''Post Critical Incident Management Committee'' (PCIMC), sa ilalim ng ''Joint Incident Investigation and Review Committee'' (JIIRC), na pinamumunuan ni Leila de Lima, ang Kalihim ng [[Kagawaran ng Katarungan (Pilipinas)|Kagawaran ng Katarungan]] .<ref name=doj>Avendaño, Christine O.; Papa, Alcuin & Kwok, Abigail (30 Agosto 2010). [http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20100830-289571/DOJ-chief-the-only-spokesperson-on-hostage-crisis-probe--Palace "DOJ chief the only spokesperson on hostage crisis probe--Palace"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100902012946/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20100830-289571/DOJ-chief-the-only-spokesperson-on-hostage-crisis-probe--Palace |date=2010-09-02 }} ''Philippine Daily Inquirer''</ref> Para magkaroon ng kaaninagan ang imbestigasyon, inimbitahan din ni Aquino ang pulisya ng Hongkong na sumali sa imbestigasyon.<ref>Gil C. Cabacungan Jr. (31 Agosto 2010). [http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20100831-289628/Honasan-Allowing-HK-cops-in-hostage-taking-probe-a-gesture-of-transparency "Honasan: Allowing HK cops in hostage-taking probe a gesture of transparency"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121004165814/http://newsinfo.inquirer.net/breakingnews/nation/view/20100831-289628/Honasan-Allowing-HK-cops-in-hostage-taking-probe-a-gesture-of-transparency |date=2012-10-04 }}, ''Philippine Daily Inquirer''</ref> Ngunit bilang sa pagsunod sa patakaran ng imbestigasyon sa pagitan ng ibat-ibang mga bansa pinayagan ang mga pulis-Hongkong na mag-obserba lamang at hindi makialam sa imbestigasyon bilang pangangalaga sa soberanya ng Pilipinas.<ref>{{zh-hk icon}}{{cite news |url=http://news.hkheadline.com.hk/dailynews/content_hk/2010/08/30/121038.asp|newspaper=Headline News |date=30 Agosto 2010 |accessdate=31 Agosto 2010 |title= 菲律賓發聲明 港警不能插手}}</ref> Pinahayag din ni de Lima na ang kaniyang ahensiya lamang ang may karapatang magpahayag ng impormasyon para sa midyang pambansa at sinabihan ang mga midya sa Hongkong na kumuha ng ulat galing mismo sa pamahalaan ng Hongkong. Ang kautusang ito ay pumapaloob sa lahat, kasama na doon ang grupo galing Hongkong na nagsasagawa ng imbestigasyon dito sa bansa. Lumabas ang paunang ulat ng imbestigasyon noong 31 Agosto. Ayon sa ''ballistic test'' ng PNP, ang mga bala na tumama sa mga napatay na bihag ay galing sa loob ng bus. Sa mga nakunang bala ng M16 sa bus, 58 dito ang nanggaling kay Mendoza.<ref>{{cite news |url=http://paper.thestandard.com.hk/Default.htm?href=TheStandard%2F2010%2F08%2F31&pageno=3&view=document |title=Forensic team examines death bus |newspaper=The Standard |location=Hong Kong |date=31 Agosto 2010 |accessdate=31 Agosto 2010}}</ref> Inamin ni de Lima noong 3 Setyembre na maaaring ibinaril diumano ng mga pulis ang ilan sa mga bihag.<ref>http://edition.cnn.com/2010/WORLD/asiapcf/09/09/philippines.bus.hostage/index.html?hpt=T1#fbid=KI9W1Oknxyp</ref> Nakatakdang magtapos ang imbestigasyon sa 6 Setyembre, pero pinalawig pa ito hanggang 15 Setyembre. Pagkatapos ng pagkumpleto sa paunang pag-usisa, tutulak ang JIIRC patungong Hongkong para makipanayam ang mga nakaligtas sa krisis.<ref>http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?pp_cat=13&art_id=102617&sid=29488518&con_type=1&d_str=20100906&sear_year=2010</ref> Noong 6 Setyembre, pinahayag ni Orlando Yebra, ang tumayong negosyador kay Mendoza, na walang opisyal na grupong negosyador ang kapulisan. Naiulat noong 7 Setyembre na tumanggi si Tanodbayan Merceditas Gutierrez at ang kaniyang kinatawan na si Emilio Gonzales na dumalo sa pagdinig. Nauna nang sinabi ng mga opisyal ng pulis na narinig nila si Mendoza na pinagbibintangan si Gonzales na tumatangka diumanong suhulan siya.<ref>http://www.thestandard.com.hk/news_detail.asp?pp_cat=13&art_id=102651&sid=29495479&con_type=1&d_str=20100907&sear_year=2010</ref> == Talasanggunian == {{reflist|refs= <ref name=teen>Lee, Ella; Wong, Martin & Lam, Anita (26 Agosto 2010). "Teen fights for life in hospital, but cause of head injury unclear", ''South China Morning Post''</ref> <ref name=fortunatefew>Lam, Anita; Wong, Martin; Eng, Dennis & Lo, Clifford (25 Agosto 2010). "The casualties and the fortunate few", ''South China Morning Post'' ('''note''': The journal erroneously wrote: "''Wong Tze-lam, 51, his wife, Yeung Yee-kam, 46, and sister-in-law, Yeung Yee-wa, 44 (all dead), the couple's son, Jason Wong Ching-yat, 12 (set free), and daughter Tracey Wong Cheuk-yiu, 15 (injured)''") </ref> }} {{commonscat|2010 Manila hostage crisis|Pagbibihag ng bus sa Maynila (2010)}} [[Kategorya:Krimen sa Pilipinas]] [[Kategorya:2010 sa Pilipinas]] [[Kategorya:Kasaysayan ng Maynila]] 3atqi5oz25owauck4bmcmcclh68fpxo 0 138472 1959360 1920989 2022-07-30T06:00:06Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/943404108|San Lorenzo in Campo]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=San Lorenzo in Campo|official_name=Comune di San Lorenzo in Campo|native_name=|image_skyline=San Lorenzo in Campo - Vista dalla rocca di Castelleone di Suasa 1.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=San Lorenzo in Campo-Stemma.png|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|36|N|12|57|E|type:city(3,435)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro e Urbino|Pesaro e Urbino]] (PU)|frazioni=Montalfoglio, San Vito sul Cesano|mayor_party=|mayor=Davide Dellonti|area_footnotes=|area_total_km2=28.7|population_footnotes=|population_demonym=Laurentini|elevation_footnotes=|elevation_m=209|saint=[[San Lorenzo]]|day=Agosto 10|postal_code=61047|area_code=0721|website={{official website|http://www.comune.sanlorenzoincampo.pu.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''San Lorenzo in Campo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|45|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} timog ng [[Pesaro]]. Ang pangunahing atraksiyon ay ang [[Arkitekturang Gotiko|Gotikong]] simbahan ng San Lorenzo, na dating bahagi ng isang abadiang [[Mga Benedictino|Benedictino]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] sq1us30l1grn4l880pkwo9pq11ixzr1 1959366 1959360 2022-07-30T06:07:41Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=San Lorenzo in Campo|official_name=Comune di San Lorenzo in Campo|native_name=|image_skyline=San Lorenzo in Campo - Vista dalla rocca di Castelleone di Suasa 1.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=San Lorenzo in Campo-Stemma.png|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|36|N|12|57|E|type:city(3,435)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro e Urbino|Pesaro e Urbino]] (PU)|frazioni=Montalfoglio, San Vito sul Cesano|mayor_party=|mayor=Davide Dellonti|area_footnotes=|area_total_km2=28.7|population_footnotes=|population_demonym=Laurentini|elevation_footnotes=|elevation_m=209|saint=[[San Lorenzo]]|day=Agosto 10|postal_code=61047|area_code=0721|website={{official website|http://www.comune.sanlorenzoincampo.pu.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''San Lorenzo in Campo''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|45|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|35|km|mi}} timog ng [[Pesaro]]. Ang pangunahing atraksiyon ay ang [[Arkitekturang Gotiko|Gotikong]] simbahan ng San Lorenzo, na dating bahagi ng isang abadiang [[Mga Benedictino|Benedictino]]. Matatagpuan ito sa makulay na burol ng Marche, malapit sa mayamang arkeolohikong lugar ng Suasa Senonum. Ito ay katumbas ng layo mula sa Dagat Adriatiko (Marotta sa 25 km) at mula sa mga Apenino ng Umbrian-Marchigiano (Monte Catria). Napapaligiran ng mga halaman, ang munisipalidad ay umaabot sa isang lugar na 28.69 km², kabilang ang dalawang nayon: Montalfoglio at San Vito sul Cesano, dalawang magagandang nayon kung saan posibleng humanga sa isang panorama na tumatawid mula sa mga bundok hanggang sa dagat. Puno ng kagandahan ang sentrong pangkasaysayan. Pinapanatili nito ang orihinal na urbanong plano na may mga katangiang panloob na daanan, arkong pandaan at mga pader ng kastilyo na may mga tore na kasalukuyang kulang lamang sa mga battlement. Sa pinakamataas na bahagi ay nananatili ang kuta, na kung saan medyo nababasa ay nananatili, kung saan bumubukas ang nagpapahiwatig na parisukat na "Padella". Narito ang matinding Palazzo della Rovere, tahanan ng Arkeolohikong Museo ng Teritoryo of Suasa at ng munisipal na teatro ng Mario Tiberini, ang Palazzo Amatori noong ika-labing-anim na siglo at ng mga Romanong prinsipe na si Ruspoli. Isang napakabilis mula sa Abadiang Benedectino, isa sa pinakamagandang Romaniko-Gotikong monumento na umiiral sa buong rehiyon ng Marche. May berdedng watawat ng agrikultura, ipinagmamalaki nito ang farro, sibuyas, at castagnolo sa mga tipikal na produkto nito. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 5llvm7tyhva6kqbj4qq87eqztkikzae 0 138475 1959362 1921045 2022-07-30T06:03:11Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1085962143|Sant'Angelo in Vado]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sant'Angelo in Vado|official_name=Comune di Sant'Angelo in Vado|native_name=|image_skyline=SanAngeloInVado.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=View of Sant'Angelo in Vado and [[Metauro]] river|image_shield=Stemma_santangelo_in_vado.gif|shield_alt=|image_map=Map of comune of Sant'Angelo in Vado (province of Pesaro and Urbino, region Marche, Italy).svg|map_alt=|map_caption=Sant'Angelo sa loob ng Lalawigan ng Pesaro at Urbino|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|40|N|12|25|E|type:city(4,138)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro e Urbino|Pesaro at Urbino]] (PU)|frazioni=|mayor_party=|mayor=Giannalberto Luzi|area_footnotes=|area_total_km2=67.4|population_footnotes=<ref>{{in lang|it}} [http://demo.istat.it/bil2010/index.html Source]: [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]] 2010</ref>|population_demonym=Vadesi|elevation_footnotes=|elevation_m=359|saint=[[San Miguel Arkanghel]]|day=Setyembre 29|postal_code=61048|area_code=0722|website={{official website|http://www.comunesantangeloinvado.it/}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] Ang '''Sant'Angelo in Vado''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad), pook ng sinaunang '''Tifernum Metaurense''' at dating obispado sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa gitnang [[Italya|Italyanong]] Adriatikong rehiyon ng [[Marche]]. == Heograpiya == Ito ay matatagpuan mga {{Convert|90|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|50|km|mi}} timog-kanluran ng [[Pesaro]]. Ang teritoryo nito ay tinatawid ng ilog ng [[Metauro]]. Ang munisipalidad ay may hangganan sa [[Apecchio]], [[Belforte all'Isauro]], [[Carpegna]], [[Mercatello sul Metauro]], [[Peglio, Marche|Peglio]], [[Piandimeleto]], [[Urbania]], at [[Urbino]]. Nasa hangganan din ito sa [[Monte Ruperto]], isang ''[[frazione]]'' at maliit na [[Engklabo at eksklabo|engklabo]] ng [[Umbria]] sa Marche na kabilang sa munisipalidad ng [[Città di Castello]], [[Lalawigan ng Perugia]]. Mayroong dalawang panahon kung kailan nagkaroon ng Katoliko Romanong [[Katoliko Romanong Diyosesis ng Sant'Angelo in Vado|Diyosesis ng Sant'Angelo in Vado]], bagaman ang Diyosesis ay binuwag mula noong 1986. == Mga kilalang lokal == * [[Federico Zuccari]] (1540–1609), pintor at arkitekto * [[Taddeo Zuccari]] (1529–66), pintor * Santa [[Francesca Javiera Cabrini]] (1850-1917), santong patron ng mga imigrante == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga mapagkukunan at panlabas na link == * [http://www.comunesantangeloinvado.it/ Opisyal na website] {{In lang|it}} {{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Articles with Italyano-language sources (it)]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 6q7p7eu8yeheclcerl2i6da3fckgqiy 0 138476 1959356 1921049 2022-07-30T05:48:04Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1043272452|Sant'Ippolito]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sant'Ippolito|official_name=Comune di Sant'Ippolito|native_name=|image_skyline=Sunflowers@Sant'Ippolito.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Rural landscape in Sant'Ippolito|image_shield=Sant'Ippolito-Stemma.png|shield_alt=|image_map=Map of comune of Sant'Ippolito (province of Pesaro and Urbino, region Marche, Italy).svg|map_alt=|map_caption=Sant'Ippolito within the Province of Pesaro e Urbino|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|41|N|12|52|E|type:city(1,588)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=19.8|population_footnotes=|population_total=1604|population_as_of=31 December 2010<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Santippolitesi|elevation_footnotes=|elevation_m=246|postal_code=61040|area_code=0721|website=|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino|PU]]}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] Ang '''Sant'Ippolito''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|25|km|mi}} timog ng [[Pesaro]] . == Heograpiya == Ang Sant'Ippolito ay hangganan ng mga sumusunod na munisipalidad: [[Fossombrone]], [[Fratte Rosa]], [[Montefelcino]], [[Orciano di Pesaro]], [[Serrungarina]], Terre Roveresche . == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Sant'Ippolito at Wikimedia Commons{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] jpw9efwipr81v2kc0rvfm03ea1m0hcv 1959363 1959356 2022-07-30T06:04:02Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1043272452|Sant'Ippolito]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sant'Ippolito|official_name=Comune di Sant'Ippolito|native_name=|image_skyline=Sunflowers@Sant'Ippolito.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanawing rural sa Sant'Ippolito|image_shield=Sant'Ippolito-Stemma.png|shield_alt=|image_map=Map of comune of Sant'Ippolito (province of Pesaro and Urbino, region Marche, Italy).svg|map_alt=|map_caption=Sant'Ippolito sa loob ng Lalawigan ng Pesaro at Urbino|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|41|N|12|52|E|type:city(1,588)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=19.8|population_footnotes=|population_total=1604|population_as_of=31 December 2010<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Santippolitesi|elevation_footnotes=|elevation_m=246|postal_code=61040|area_code=0721|website=|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino|PU]]}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] Ang '''Sant'Ippolito''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|25|km|mi}} timog ng [[Pesaro]]. == Heograpiya == Ang Sant'Ippolito ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Fossombrone]], [[Fratte Rosa]], [[Montefelcino]], [[Orciano di Pesaro]], [[Serrungarina]], at [[Terre Roveresche]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Sant'Ippolito at Wikimedia Commons{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] l1y4syghk044q10mt1yb463khkxlgj1 1959367 1959363 2022-07-30T06:11:06Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sant'Ippolito|official_name=Comune di Sant'Ippolito|native_name=|image_skyline=Sunflowers@Sant'Ippolito.jpg|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanawing rural sa Sant'Ippolito|image_shield=Sant'Ippolito-Stemma.png|shield_alt=|image_map=Map of comune of Sant'Ippolito (province of Pesaro and Urbino, region Marche, Italy).svg|map_alt=|map_caption=Sant'Ippolito sa loob ng Lalawigan ng Pesaro at Urbino|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|41|N|12|52|E|type:city(1,588)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=19.8|population_footnotes=|population_total=1604|population_as_of=31 December 2010<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=Santippolitesi|elevation_footnotes=|elevation_m=246|postal_code=61040|area_code=0721|website=|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino|PU]]}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] Ang '''Sant'Ippolito''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|50|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|25|km|mi}} timog ng [[Pesaro]]. == Heograpiya == Ang Sant'Ippolito ay may hangganan sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Fossombrone]], [[Fratte Rosa]], [[Montefelcino]], [[Orciano di Pesaro]], [[Serrungarina]], at [[Terre Roveresche]]. == Kasaysayan == Nagmula ito noong ika-6 / ika-7 siglo ng mga naninirahan sa Fossombrone. Ito ay isang pag-aari noong ika-15 siglo ni Francesco Sforza, ng Simbahan, ng Sigismondo Malatesta at ng Montefeltro. Noong 1459 naging bahagi ito ng Dukado ng Urbino at pagkatapos ay sinundan ang kapalaran nito.<ref>{{Sapere|Sant'Ippòlito|Sant'Ippòlito|accesso=2021-08-20}}</ref> == Mga monumento at natatanging tanawin == Panatilihin nito ang medieval na mga pader, ang kastilyo, at ang isang kapansin-pansin ay ang tore ng orasan, sa bakal, na may isang cell at isang simboryo ng sibuyas (ika-18 siglo). Noong ika-14-ika-18 siglo, dahil sa pagkakaroon ng mga silyaran ng bato, umunlad ang aktibidad ng mga bihasang manggagawa sa marmol, mason ng bato, at eskultor, na ang mga artepakto ay nananatiling ebidensoya sa simbahan ng parokya at sa nayon ng Reforzate. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Sant'Ippolito at Wikimedia Commons{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] bkoq9sc0y6wn1m5zowdr2re7a570izb 0 138477 1959357 1921096 2022-07-30T05:52:39Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1066174482|Sassofeltrio]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sassofeltrio|official_name=Comune di Sassofeltrio|native_name=|image_skyline=Sassofeltrio (luglio 2015).JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Sassofeltrio-Stemma.png|shield_alt=|shield_size=px|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|53|N|12|31|E|type:city(1,292)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=20.9|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_total=1476|population_as_of=December 31, 2010|population_demonym=Sassofeltresi|elevation_footnotes=|elevation_m=468|postal_code=61010|area_code=0541|website={{official website|http://www.comune.sassofeltrio.pu.it/}}|footnotes=|region=[[Emilia-Romaña]]|province=[[Lalawigan ng Rimini|Rimini]]}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sassofeltrio''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Lalawigan ng Rimini]] sa rehiyon ng [[Emilia-Romaña]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|145|km|mi}} timog-silangan ng [[Bolonia|Bologna]] at mga {{Convert|21|km|mi}} timog ng [[Rimini]]. May hangganan ang Sassofeltrio sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Chiesanuova]] (San Marino), [[Faetano]] (San Marino), [[Fiorentino]] (San Marino), [[Gemmano]], [[Mercatino Conca]], [[Montegiardino]] (San Marino), [[Monte Grimano Terme|Monte Grimano]], [[Montescudo]], [[San Leo]], at [[Verucchio]]. == Kakambal na bayan == * {{Flagicon|ITA}} [[Caderzone Terme]], Italya == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Province of Rimini}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] mjlyhk0rh2de8190rvmkil16zu6nleb 1959358 1959357 2022-07-30T05:57:29Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sassofeltrio|official_name=Comune di Sassofeltrio|native_name=|image_skyline=Sassofeltrio (luglio 2015).JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Sassofeltrio-Stemma.png|shield_alt=|shield_size=px|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|53|N|12|31|E|type:city(1,292)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=20.9|population_footnotes=<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_total=1476|population_as_of=December 31, 2010|population_demonym=Sassofeltresi|elevation_footnotes=|elevation_m=468|postal_code=61010|area_code=0541|website={{official website|http://www.comune.sassofeltrio.pu.it/}}|footnotes=|region=[[Emilia-Romaña]]|province=[[Lalawigan ng Rimini|Rimini]]}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sassofeltrio''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Lalawigan ng Rimini]] sa rehiyon ng [[Emilia-Romaña]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|145|km|mi}} timog-silangan ng [[Bolonia|Bologna]] at mga {{Convert|21|km|mi}} timog ng [[Rimini]]. May hangganan ang Sassofeltrio sa mga sumusunod na munisipalidad: [[Chiesanuova]] (San Marino), [[Faetano]] (San Marino), [[Fiorentino]] (San Marino), [[Gemmano]], [[Mercatino Conca]], [[Montegiardino]] (San Marino), [[Monte Grimano Terme|Monte Grimano]], [[Montescudo]], [[San Leo]], at [[Verucchio]]. Mula Hunyo 17, 2021, ang munisipalidad ng Sassofeltrio, kasama ng Montecopiolo, ay inihiwalay sa [[lalawigan ng Pesaro at Urbino]], sa rehiyon ng [[Marche]], at bahagi na ng lalawigan ng Rimini, sa Emilia-Romagna.<ref name="legge distacco-aggregazione">{{cita web |url=https://www.gazzettaufficiale.it/atto/serie_generale/caricaDettaglioAtto/originario?atto.dataPubblicazioneGazzetta=2021-06-16&atto.codiceRedazionale=21G00091&elenco30giorni=true |sito=gazzettaufficiale.it |titolo=Serie Generale n. 142 del 16-6-2021}}</ref> == Pisikal ne hrograpiya == === Teritoryo === Ang teritoryo ng munisipyo ay umaabot sa [[Apenino ng Rimino]], at may kasamang [[Eksklabo at engklabo|eksklabo]], na makikilala sa mga nayon ng Ca 'Micci at Ca' Gostino, sa pagitan ng estado ng [[San Marino]] at mga munisipalidad ng [[San Leo, Emilia-Romaña|San Leo]], [[Monte Grimano Terme]], at ang eksklabo ng [[Pieve Corena]] sa loob ang munisipalidad ng [[Verucchio]]. == Sport == Sa bansa, noon ay mayroong football team ng Pol.Valconca na nakabase sa Fratte fraction at naglaro sa [[Ikatlong Katedgorya]] at sa [[Ikalawang Kategorya]]. Ngunit ngayon ang aktibidad ay tumigil. Noong 2009, itinatag ang Fratte United, isang militante sa kampeonato ng CSI sa seksiyon ng Rimini. Sa pagtatapos ng 2015-2016 season, nagawa ng koponan na maitama ang kumbinasyon ng cup-championship. == Kakambal na bayan == * {{Flagicon|ITA}} [[Caderzone Terme]], Italya == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Province of Rimini}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 7xxu57w9q7jf8mvizsg6k9496ejp912 0 138478 1959359 1921137 2022-07-30T05:59:17Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/943411334|Serra Sant'Abbondio]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Serra Sant'Abbondio|official_name=Comune di Serra Sant'Abbondio|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Serra Sant'Abbondio-Stemma.png|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|29|N|12|46|E|type:city(1,174)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=32.8|population_footnotes=|population_total=1114|population_as_of=28 February 2009<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=|elevation_footnotes=|elevation_m=|postal_code=61040|area_code=0721|website=|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino]] (PU)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Serra Sant'Abbondio''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|50|km|mi}} timog ng [[Pesaro]]. Ito ang tahanan ng makasaysayang ermita ng [[Fonte Avellana]]. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] tlvconjkgvtqvhcx9cb0pkn0e0rxcth 1959371 1959359 2022-07-30T06:20:30Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Serra Sant'Abbondio|official_name=Comune di Serra Sant'Abbondio|native_name=|image_skyline=|imagesize=|image_alt=|image_caption=|image_shield=Serra Sant'Abbondio-Stemma.png|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|29|N|12|46|E|type:city(1,174)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|area_footnotes=|area_total_km2=32.8|population_footnotes=|population_total=1114|population_as_of=28 February 2009<ref name="istat">All demographics and other statistics: Italian statistical institute [[National Institute of Statistics (Italy)|Istat]].</ref>|population_demonym=|elevation_footnotes=|elevation_m=|postal_code=61040|area_code=0721|website=|footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino]] (PU)}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Serra Sant'Abbondio''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]], na matatagpuan mga {{Convert|60|km|mi}} sa kanluran ng [[Ancona]] at mga {{Convert|50|km|mi}} timog ng [[Pesaro]]. Ito ang tahanan ng makasaysayang ermita ng [[Fonte Avellana]]. == Kasaysayan == Ang munisipalidad ng Serra Sant'Abbondio ay may purong medieval na kasaysayan. Noong ika-12 siglo ito ay nailalarawan sa pamamagitan ng isang malawak na teritoryo at kasama ang maraming mga nayon at distrito. Sa ilalim ng [[Dukado ng Urbino]], ito ay pinalaki at sa pagitan ng 1476 at 1486 ay nilagyan ito ng isang pinatibay na kuta. Naaalala sa iba't ibang mga dokumento na ang katotohanang ito ay tinanggap ng populasyon na may mahusay na pagdiriwang. Ngunit ang mas mahalaga ay ang pangyayari noong 1508, nang ang Duke ng Urbino na si [[Francesco Maria I Della Rovere]] ay nagbigay sa komunidad ng Serrana ng batas ng Kastilyo pagkatapos ng muling pagtatayo ng kastilyo noong 1502 ni [[Cesare Borgia|Cesare Borgia il Valentino]]. Ang isang resolusyon ng munisipyo na napanatili sa sinupan ng munisipalidad ng Serra Sant'Abbondio ay naaalala na taun-taon sa munisipyo ang kapistahan ng "batas" ay ipinagdiriwang bilang parangal sa Duke ng Montefeltro. == Sport == Sa munisipyo mayroong isang amateur 11-a-side koponan ng futbol ang "A.S.D. Serra Sant'Abbondio" na isinilang noong 2014 sa abo ng dati nang koponang itinatag noong 1982 at nabangkarota noong taong 2011, simula sa ikatlong kategorya ang Ang koponan ay kasalukuyang nakikipagkumpitensiya sa 3 kategorya na kampeonato. == Mga sanggunian == {{Reflist}}{{Lalawigan ng Pesaro at Urbino}} [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 6pd9678ybvpr21wc8z6zux0nja66368 0 141775 1959285 1954776 2022-07-29T12:00:59Z Minashvilielene 123820 /* Imprastruktura */ wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |honorific-prefix = Kagalang-galang |name = Rodrigo Roa Duterte |office = [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|Ika-16]] na [[Pangulo ng Pilipinas]] |image = Rodrigo Duterte cropped 2019.jpg |caption = Duterte noong 2019 |predecessor = [[Benigno S. Aquino III]] |successor = [[Bongbong Marcos|Ferdinand Romualdez Marcos, Jr.]] |vicepresident = [[Leni Robredo|Maria Leonor G. Robredo]] |signature = <!-- Duterte sig.png --> |predecessor2 = Benjamin C. de Guzman |successor2 = [[Sara Duterte]] |party = [[PDP–Laban]] |office1 = Alkalde ng Lungsod ng Dabaw |predecessor1 = Sara Duterte |successor1 = Sara Duterte |birth_name = Rodrigo Roa Duterte |birth_date = {{birth date and age|1945|3|28}} |birth_place = [[Maasin]], [[Katimugang Leyte|Leyte]], [[Ikalawang Republika ng Pilipinas|Pilipinas]] |death_date = |death_place = |otherparty = Hugpong sa Tawong Lungsod {{small|(2011–kasalukuyan)}}<!-- Duterte is still a member of Hugpong --> |spouse = {{marriage|Elizabeth Zimmerman|1973|2000|end={{abbr|ann.|annulled}}}} |partner = Cielito Avanceña |children = Paolo {{small|(kasama si Zimmerman)}}<br>Sara {{small|(kasama si Zimmerman)}}<br>Sebastian {{small|(kasama si Zimmerman)}}<br>Veronica {{small|(kasama si Avanceña)}} |alma_mater = [[Pamantasang Liseo ng Pilipinas]]<br>[[Kolehiyo ng San Beda|Unibersidad ng San Beda]] | blank1 = Affiliation | data1 = Lex Talionis Fraternitas |image_size = 220px |term_start = 30 Hunyo 2016 |term_end = 30 Hunyo 2022 |term_start1 = 30 Hunyo 2013 |term_end1 = 30 Hunyo 2016 |term_start2 = 30 Hunyo 2001 |term_end2 = 30 Hunyo 2010 |term_start3 = 2 Pebrero 1988 |term_end3 = 19 Marso 1998 |predecessor3 = Jacinto T. Rubillar |successor3 = Benjamin C. de Guzman |office4 = Bise-Alkalde ng Lungsod ng Dabaw |term_start4 = 30 Hunyo 2010 |term_end4 = 30 Hunyo 2013 |predecessor4 = Sara Duterte |successor4 =Paolo Duterte |term_start5 = 2 Mayo 1986 |term_end5 = 27 Nobyembre 1987<br>{{small|Officer in Charge}} |predecessor5 = Cornelio P. Maskariño |successor5 = Gilbert G. Abellera |office6 = Kasapi ng [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]]<br>mula sa [[Distritong pambatas ng Lungsod ng Davao|Unang Distrito]] ng [[Lungsod ng Dabaw]] |term_start6 = 30 Hunyo 1998 |term_end6 = 30 Hunyo 2001 |predecessor6 = [[Prospero Nograles]] |successor6 = [[Prospero Nograles]] }} Si '''Rodrigo "Rody" Roa Duterte'''<ref name="data">[http://www.i-site.ph/Databases/LGUs/Mayors/2001-2004/Mindanao/personal/duterte-personal.html Personal Data] from i-site.ph. URL huling pinasok noong 14 Oktubre 2006.</ref> (ipinanganak noong 28 Marso 1945), kilalá rin sa kanyang bansag na '''Digong''', ay isang Pilipinong abogado at politiko na naninilbihan bílang [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|ika-16]] na [[Pangulo ng Pilipinas]].<ref>{{cite web|url=http://newsinfo.inquirer.net/787870/duterte-seals-presidency-in-congress-official-tally|title=Duterte seals presidency in Congress official tally|date=27 Mayo 2016|work=Inquirer.net|accessdate=27 Mayo 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.philstar.com/headlines/2016/05/27/1587569/duterte-robredo-win-final-official-tally|title=Duterte, Robredo win in final, official tally|date=27 Mayo 2016|work=Philippine Star|accessdate=27 Mayo 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://cnnphilippines.com/news/2016/05/27/official-count-duterte-president-robredo-vp.html|title=Official count: Duterte is new president, Robredo is vice president|date=27 Mayo 2016|work=CNN Philippines|accessdate=27 Mayo 2016|archive-date=25 Disyembre 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225131751/http://cnnphilippines.com/news/2016/05/27/official-count-duterte-president-robredo-vp.html|url-status=dead}}</ref> Siya ang unang naging pangulo na mula sa [[Mindanao]].<ref>{{cite news|last1=Gavilan|first1=Jodesz|title=The many firsts of president-elect Duterte|url=http://www.rappler.com/newsbreak/iq/132862-rodrigo-duterte-president-firsts|accessdate=28 Mayo 2016|work=[[Rappler]]|date=13 Mayo 2016}}</ref> Si Duterte ay isa sa mga pinakamatagal na nanilbihang alkalde sa Pilipinas at naging alkalde ng [[Lungsod ng Dabaw]], isang urbanisadong lungsod sa kapuluan ng Mindanao nang pitóng termino o mahigit 22 taon. Nagsilbi rin siyang bise-alkalde at kongresista ng lungsod. Noong Oktubre 2021, inihayag ni Rodrigo Duterte na hindi siya tumatakbo sa pagka-bise presidente noong 2022 at magretiro sa buhay pampulitika. Nakaposisyon siya pabor sa [[Ferdinand Marcos]] na bigyang-kahulugan ang kanyang pamahalaan bilang kabayanihan.{{cn}} == Unang bahagi ng buhay == Si Duterte ay isinilang noong 28 Marso 1945, sa Maasin (na ngayon ay kabesera ng Timog Leyte ngunit dati ay bahagi ng insular na lalawigan ng Leyte sa Komonwelt ng Pilipinas). Ang ama niya na si Vicente G. Duterte ay isang abogadong Cebuano at ang kaniyang ina na si Soledad Roa, isang katutubo ng Cabadbaran, Agusan, ay isang guro at civic leader na Maranaw. Ang ama ni Duterte na si Vicente, bago maging gobernador ng lalawigan ng (na dáting hindi magkakahiwalay) na lalawigan ng Davao, ay naging akting meyor ng Danao, Cebu.{{cn}} == Pagkapangulo == Noong 30 Mayo 2016, hinalal ng ika-16 na Kongreso ng Pilipinas si Rodrigo Duterte bílang president-elect ng Pilipinas matapos nitong manalo sa opisyal na bilangán ng mga boto ng Kongreso ng Pilipinas noong 27 Mayo 2016, na may 16,601,997 boto, mas mataas nang 6.6 milyon kaysa sa kaniyang pinakamadikit na katunggaling si Mar Roxas.{{cn}} ===Mga patakaran=== ====Pananaw hinggil sa West Philippine Sea==== Ayon kay Duterte, ang pagwawagi ng Pilipinas laban sa Tsina sa pag-aangkin ng Pilipinas sa West Philippines Sea sa ilalim ng United Nations Convention of the Law of the Sea (UNCLOS) na isinampa ni [[Noynoy Aquino]] noong 2013 ay isa lamang papel na basura. ====Imprastruktura==== Sa mga 118 proyektong imprastruktura ng programang '''Build Build Build''' ni Duterte, ang tanging 12 lamang ang nakumpleto sa pagwawakas ng kanyang termino. Sa mga 12 proyektong nakumpleto, ang dalawa dito ([[Ikalawang Linya ng Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila]] at [[Metro Manila Skyway]]) ay mga proyektong sinimulan ni [[Noynoy Aquino]]. Sa orihinal na 75 proyekto, ang tanging 42 lang napanatili sa listahan at dinagdagan pa ng mga proyektong mas madaling gawin kahit hindi maituturing na imprastruktura gaya ng [[National ID system ng Pilipinas]] o mga proyektong nasimulan na ng mga nakaraang administrasyon. Ang 3 proyektong kasama sa orihinal na 75 na proyekto na hindi madaling gawin ay inalis ng mga opisyal ni Duterte. Ito ang : ''18.2 kilometrong tuloy na nagdudugtong sa Luzon (Sorsogon)-Samar'', ang ''23 Kilometrong tulay na nagdudugtong sa Leyte-Surigao'' at ang ''24.5 kilometrong tulad na nagdudugtong sa Cebu at Bohol''. Ang higit sa 56 porsiyento ng pagpopondo sa mga proyektong ito ay mula sa mga pangungutang sa ibang bansa(Official Development Assistance) gaya ng [[Hapon]] at [[Tsina]]<ref>{{Cite web |last=Brown |first=John |date=April 11, 2022 |title=The Entanglement Between Inflation and Loans |url=https://getcash.com/blog/the-entanglement-between-inflation-and-loans |url-status=live |archive-url=https://getcash.com}}</ref>. Ang 3.9 porsiyento ng pagpopondo ay galing sa [[budget ng pamahalaan]](General Appropriations Acts o GCA). Ang 32 porsiyento ay mula [[Private-Public Partnerships]](PPP). Ang PPP ay ugnayan sa pagitan mga pribadong sektor kung saan ang pribadong entidad ay nagpopondo sa mga proyekto imprastruktura ng pamahalaan. Ang pribadong sekta ay kumikita mula sa [[paggbabayad ng buwis]] ng publiko sa pamahalaan. Ang utang ng pamahalaan upang matustusan ang BUILD BUILD BUILD sa kasalukuyan mula sa mga dayuhan at mga pribadong indibidwal ay umabot na ng 12.03 trilyong piso. Ito ay 590.5 milyong piso noong 2020 , 1 trilyong piso noong 2021 at 1 trilyon noong 2022. ====Batas laban sa terorismo==== Inihayag ng [[Korte Suprema ng Pilipinas]] na ang seksiyon 4 and 25 ng "anti terror bill" na nilagdaan ni Duterte at pangunahing isinulat ni [[Panfilo Lacson]] ay hindi naayon sa [[Saligang Batas ng Pilipinas]]. Ang batas na ito ay pumapayag sa gobyerno na mag-[[wiretap]](makinig nang lihim sa telepono), humuli nang walang warrant(Pahintulot ng hukuman) at magkulong ng 14 araw nang walang kaso sa mga pinaghihinalaang terorista. Ito ay tinuligsa ng ibang bansa at mga organisasyon ng karaptang pantao sa Pilipinas dahil maaari itong gamitin ni Duterte sa pagsupil ng mga tumutuligsa sa kanya. Ito ay matapos ang siyam na aktibista ay napatay ng mga pulis at sundalo.<ref>https://www.reuters.com/article/us-philippines-rights-idUSKBN2391QN</ref> ====Ugnayan sa Estados Unidos==== inihayag ni Duterte sa mga Tsino, "Nakipaghiwalay na ako sa kanila([[Estados Unidos]]), kaya ay sasalalay sa inyo sa napakahabang panahon." Bukod dito, sinabi rin niyang "Ako ay Pangulo ng isang soberanyang bansa at matagal na tayong tumigil bilang isang kolonya (ng Estados Unidos)..Ako ay naglilingkod lang sa mga Pilipino." Tinawag niya ang Ambassador [[Estados Unidos]] na "gay son of a bitch" bilang tugon sa pagbatikos nito sa pahayag ni Duterte na dapat munang mauna siya bilang Alkalde ng Davao sa paggahasa sa pinaslang na babaeng Australian". Binantaan rin niya ang Pangulo ng Estados Unidos na si [[Barack Obama]] na nagsabing "putang ina mumurahin kita sa forum(bansang Laos) na yan...Obama go to hell"<ref>https://www.cnn.com/2016/08/10/politics/duterte-us-ambassador-comments/index.html</ref> Dahil dito, kinasenla ni Obama ang pakikipagkita kay Duterte. Kalaunan, tinanggi ni Duterte na minura niya si Obama. Sa loob ng 20 taon, ang Estados Unidos ay nagbibigay ng tulong pandayuhan sa [[Pilipinas]] : 29 bilyong piso para sa sektor na medical at 228 bilyong piso para sa mga layuning pag-unlad ng Pilipinas.<ref>https://www.usaid.gov/sites/default/files/documents/2020_9_8_USAID_Philippines_COVID_Support_FactSheet.pdf</ref> ====Tugon sa pagtaas ng presyo ng gasolina dahils sa digmaang Ruso-Ukraine==== Inapruhan ni Duterte ang panukala na huwag ng tanggalin ang [[excise tax]] sa mga produktong fuel at sa halip ay magbigay na lang nga 200 piso kada buwan sa mga mahihirap na pamilya. Ikinatwiran ng opisyal ni Duterte na ang makikinabang lang sa pagtatanggal ng excise tax ay ang mga mayayaman na may mga sasakyan.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1569185/duterte-approves-doe-proposal-to-nix-fuel-excise-tax-suspension-oks-p200-monthly-subsidy-to-poor-families</ref> ====Taripikasyon ng bigas==== Nilagdaan ni Duterte ang batas na "Taripikasyon ng Bigas" na naglagong alisin ang mga restriksiiyon sa pag-aangkat ng bigas mula sa ibang bansa at magpatatag ng suplay ng bigas sa bansa at magpabagsak ng presyo ng bigas. Pagkalipas ng ilang buwan, iniutos ni Duterte na itigil ang batas dahil sa naging masamang epekto nito sa mga Pilipinong magsasaka.<ref>https://www.gmanetwork.com/news/money/economy/715759/duterte-orders-suspension-of-rice-importation-to-help-local-farmers/story/</ref> Dahil sa sobrang bagsak na presyo ng bigas, maraming mga magsasaka ang nalugi at ang iba ay nawalan ng kabuhayan.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1332019/winners-and-losers-from-the-rice-tariffication-law</ref> ====Pinakamatagal at pinakamahigpit na lockdown==== Ang enhanced community quarantine ni Duterte ay kinikilala sa buong mundo na isa sa pinakamahaba at pinakamahigpit na lockdown sa buong mundo. Ang mga mamamayan ay inutusang manatili sa kanilang mga bahay at huwag lumabas kung walang mga pass. Sa kabila nito, ang Pilipinas ang isang bansa na may pinakamaraming kaso ng mga namatay sa COVID-19. Iniutos rin Duterte sa mga pulis na huliin o barilin ang mga taong lumalabag sa patakarang ito.<ref>https://time.com/5945616/covid-philippines-pandemic-lockdown/</ref> ==Mga kontrobersiya== ===Pharmally scam=== Ang pamahalaan ni Duterte ay nasangkot sa maanomalyang pagbibigay ng kontrata sa Pharmally Corportion sa pagbibigay ng mga supply na nauukol sa pandemyang COVID-19 sa Pilipinas na nagkakalagang 12 bilyong pisong kontrata sa sobrang taas na presyo. Hinirang ni Duterte ang nasyonal ng [[Tsina]](hindi-Pilipino) na si Michael Yang bilang "Tagapayo ng Pangulo sa Ekonmiya" nong 2018. Si Yang ang nagpakilala ng maraming mga Tsinong suplayer ng COVID 19 upang mag-supply sa gobyerno ni Duterte.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1532484/2021-pharmally-scandal-rubs-salt-on-pandemic-wounds</ref> Ang bilyon-bilyong pisong kontrata ay ibinigay sa apat na mga kompanyang Intsik na: <ref>https://newsinfo.inquirer.net/1532484/2021-pharmally-scandal-rubs-salt-on-pandemic-wounds</ref> *Xuzhou Construction Machinery Group para sa 250,000 piraso ng Personal Protective Equipment (PPE) sa halagang 1,785 kada piraso sa kabuuang halagang 446, 428, 571 piso.(446 milyong piso) *Wen Hua Development Industrial Co Ltd. para sa 558,000 pirasong PPE sa halagang 1,767.46 sa halagang 1,039, 266, 489 piso. (1 bilyong piso) at para sa 800,000 piraso ng PPE sa halagang 1,768.30 kada piraso sa kabuuang halagang 1,373, 568,000 (1 bilyong piso) *Chushen Company Ltd para sa 558,000 piraso ng PPE sa halagang 1,767.46 kada piraso sa halagang 1,039, 266,480 piso (1 bilyong piso) *Shanghari Puheng Medical Equipment Co Ltd para sa 200,000 piraso ng PPE sa halagang 1,716.96 kada sa kabuuang 343, 392,000 (343 milyong piso) ===Imbestigasyon ng International Criminal Court=== Ang [[International Criminal Court]] ay naglunsad ng isang imbestigasyon hinggil sa mga pagpatay sa mga karamihan ay mga mahihirap na gumagamit ng droga o mga napagbintangan lamang. Dahil dito, tinanggal ni Duterte ang Pilipinas bilang kasapi ng ICC noong 2018. Ayon sa isang ulat ng ICC, si Duterte ay responsable sa mga pagpatay nang walang paglilitis at mass murder sa higit tatlong dekada nang simulan niya ang pakikidigma sa droga sa Davao bilang alkalde noong 1988. Kapag napatunayang nagkasala ng ICC, si Duterte ay maaaring makulong ng hanggang 30 taon sa bilangguan. ===Paggamit ng mga troll farm noong 2016 halalan ng pagkaPangulo=== Ayon sa isang pag-aaral ng Oxford, si Duterte ay nagbayad ng mga 10 milyong piso sa mga troll farm sa internet social media sites upang magpakalat ng mga propaganda upang suportahan ang kampanya. Wala namanng katotohanan ang mga aligasyon na pinupukol kay PRRD <ref>https://demtech.oii.ox.ac.uk/wp-content/uploads/sites/89/2017/07/Troops-Trolls-and-Troublemakers.pdf</ref> ===Pag-amin sa pagpatay ng tatlong tao=== Inamin ni Duterte sa [[BBC]] na pumatay siya ng tatlong tao.<ref name="bbc">https://www.bbc.com/news/world-asia-38337746</ref>Ayon kay Duterte, "...dati ko nang ginagamwa ito nang personal. Para lang ipakita sa mga pulis na kung kaya ko, bakit hindi nyo kaya? Nagmomotor ako sa Davao at magpapatrolya sa mga lansangan at naghahanap ng gulo. Talagang naghahanap ako ng kompontrasyon para makapatay ako".<ref name="bbc"/> ===Pagpapalibing sa diktador na si Ferdinand Marcos sa Libingan ng mga Bayani=== Isa sa mga pangako ni Duterte kung mahahalal na Pangulo ng Pilipinas ay ipalibing ang diktador na si [[Ferdinand Marcos]] sa [[Libingan ng mga Bayani]]. Ito ay tinuligsa ng marami lalo na ang mga biktima ng [[Martial Law]]. Ayon sa Punong Ministro ng [[Singapore]] na si [[Lee Kuan Yew]]:"''Tanging Sa Pilipinas lamang na ang isang pinuno tulad ni Ferdinand Marcos na nagnakaw sa kanyang bansa ng higit sa 20 tao ay bibigyan pa rin ng pambansang libing.''". ==Mga sanggunian== {{reflist}} {{Mga Pangulo ng Pilipinas}} {{Mga Pinuno ng ASEAN}} {{Mga Pinuno ng APEC}} {{BD|1945||Duterte, Rodrigo}} [[Kategorya:Mga pangulo]] [[Kategorya:Mga politiko ng Pilipinas]] oqywsfilm6feqd0yynsh96s6wzv0m6y 1959288 1959285 2022-07-29T12:50:14Z Minashvilielene 123820 /* Imprastruktura */ wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder |honorific-prefix = Kagalang-galang |name = Rodrigo Roa Duterte |office = [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|Ika-16]] na [[Pangulo ng Pilipinas]] |image = Rodrigo Duterte cropped 2019.jpg |caption = Duterte noong 2019 |predecessor = [[Benigno S. Aquino III]] |successor = [[Bongbong Marcos|Ferdinand Romualdez Marcos, Jr.]] |vicepresident = [[Leni Robredo|Maria Leonor G. Robredo]] |signature = <!-- Duterte sig.png --> |predecessor2 = Benjamin C. de Guzman |successor2 = [[Sara Duterte]] |party = [[PDP–Laban]] |office1 = Alkalde ng Lungsod ng Dabaw |predecessor1 = Sara Duterte |successor1 = Sara Duterte |birth_name = Rodrigo Roa Duterte |birth_date = {{birth date and age|1945|3|28}} |birth_place = [[Maasin]], [[Katimugang Leyte|Leyte]], [[Ikalawang Republika ng Pilipinas|Pilipinas]] |death_date = |death_place = |otherparty = Hugpong sa Tawong Lungsod {{small|(2011–kasalukuyan)}}<!-- Duterte is still a member of Hugpong --> |spouse = {{marriage|Elizabeth Zimmerman|1973|2000|end={{abbr|ann.|annulled}}}} |partner = Cielito Avanceña |children = Paolo {{small|(kasama si Zimmerman)}}<br>Sara {{small|(kasama si Zimmerman)}}<br>Sebastian {{small|(kasama si Zimmerman)}}<br>Veronica {{small|(kasama si Avanceña)}} |alma_mater = [[Pamantasang Liseo ng Pilipinas]]<br>[[Kolehiyo ng San Beda|Unibersidad ng San Beda]] | blank1 = Affiliation | data1 = Lex Talionis Fraternitas |image_size = 220px |term_start = 30 Hunyo 2016 |term_end = 30 Hunyo 2022 |term_start1 = 30 Hunyo 2013 |term_end1 = 30 Hunyo 2016 |term_start2 = 30 Hunyo 2001 |term_end2 = 30 Hunyo 2010 |term_start3 = 2 Pebrero 1988 |term_end3 = 19 Marso 1998 |predecessor3 = Jacinto T. Rubillar |successor3 = Benjamin C. de Guzman |office4 = Bise-Alkalde ng Lungsod ng Dabaw |term_start4 = 30 Hunyo 2010 |term_end4 = 30 Hunyo 2013 |predecessor4 = Sara Duterte |successor4 =Paolo Duterte |term_start5 = 2 Mayo 1986 |term_end5 = 27 Nobyembre 1987<br>{{small|Officer in Charge}} |predecessor5 = Cornelio P. Maskariño |successor5 = Gilbert G. Abellera |office6 = Kasapi ng [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]]<br>mula sa [[Distritong pambatas ng Lungsod ng Davao|Unang Distrito]] ng [[Lungsod ng Dabaw]] |term_start6 = 30 Hunyo 1998 |term_end6 = 30 Hunyo 2001 |predecessor6 = [[Prospero Nograles]] |successor6 = [[Prospero Nograles]] }} Si '''Rodrigo "Rody" Roa Duterte'''<ref name="data">[http://www.i-site.ph/Databases/LGUs/Mayors/2001-2004/Mindanao/personal/duterte-personal.html Personal Data] from i-site.ph. URL huling pinasok noong 14 Oktubre 2006.</ref> (ipinanganak noong 28 Marso 1945), kilalá rin sa kanyang bansag na '''Digong''', ay isang Pilipinong abogado at politiko na naninilbihan bílang [[Talaan ng mga Pangulo ng Pilipinas|ika-16]] na [[Pangulo ng Pilipinas]].<ref>{{cite web|url=http://newsinfo.inquirer.net/787870/duterte-seals-presidency-in-congress-official-tally|title=Duterte seals presidency in Congress official tally|date=27 Mayo 2016|work=Inquirer.net|accessdate=27 Mayo 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.philstar.com/headlines/2016/05/27/1587569/duterte-robredo-win-final-official-tally|title=Duterte, Robredo win in final, official tally|date=27 Mayo 2016|work=Philippine Star|accessdate=27 Mayo 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://cnnphilippines.com/news/2016/05/27/official-count-duterte-president-robredo-vp.html|title=Official count: Duterte is new president, Robredo is vice president|date=27 Mayo 2016|work=CNN Philippines|accessdate=27 Mayo 2016|archive-date=25 Disyembre 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225131751/http://cnnphilippines.com/news/2016/05/27/official-count-duterte-president-robredo-vp.html|url-status=dead}}</ref> Siya ang unang naging pangulo na mula sa [[Mindanao]].<ref>{{cite news|last1=Gavilan|first1=Jodesz|title=The many firsts of president-elect Duterte|url=http://www.rappler.com/newsbreak/iq/132862-rodrigo-duterte-president-firsts|accessdate=28 Mayo 2016|work=[[Rappler]]|date=13 Mayo 2016}}</ref> Si Duterte ay isa sa mga pinakamatagal na nanilbihang alkalde sa Pilipinas at naging alkalde ng [[Lungsod ng Dabaw]], isang urbanisadong lungsod sa kapuluan ng Mindanao nang pitóng termino o mahigit 22 taon. Nagsilbi rin siyang bise-alkalde at kongresista ng lungsod. Noong Oktubre 2021, inihayag ni Rodrigo Duterte na hindi siya tumatakbo sa pagka-bise presidente noong 2022 at magretiro sa buhay pampulitika. Nakaposisyon siya pabor sa [[Ferdinand Marcos]] na bigyang-kahulugan ang kanyang pamahalaan bilang kabayanihan.{{cn}} == Unang bahagi ng buhay == Si Duterte ay isinilang noong 28 Marso 1945, sa Maasin (na ngayon ay kabesera ng Timog Leyte ngunit dati ay bahagi ng insular na lalawigan ng Leyte sa Komonwelt ng Pilipinas). Ang ama niya na si Vicente G. Duterte ay isang abogadong Cebuano at ang kaniyang ina na si Soledad Roa, isang katutubo ng Cabadbaran, Agusan, ay isang guro at civic leader na Maranaw. Ang ama ni Duterte na si Vicente, bago maging gobernador ng lalawigan ng (na dáting hindi magkakahiwalay) na lalawigan ng Davao, ay naging akting meyor ng Danao, Cebu.{{cn}} == Pagkapangulo == Noong 30 Mayo 2016, hinalal ng ika-16 na Kongreso ng Pilipinas si Rodrigo Duterte bílang president-elect ng Pilipinas matapos nitong manalo sa opisyal na bilangán ng mga boto ng Kongreso ng Pilipinas noong 27 Mayo 2016, na may 16,601,997 boto, mas mataas nang 6.6 milyon kaysa sa kaniyang pinakamadikit na katunggaling si Mar Roxas.{{cn}} ===Mga patakaran=== ====Pananaw hinggil sa West Philippine Sea==== Ayon kay Duterte, ang pagwawagi ng Pilipinas laban sa Tsina sa pag-aangkin ng Pilipinas sa West Philippines Sea sa ilalim ng United Nations Convention of the Law of the Sea (UNCLOS) na isinampa ni [[Noynoy Aquino]] noong 2013 ay isa lamang papel na basura. ====Imprastruktura==== Sa mga 118 proyektong imprastruktura ng programang '''Build Build Build''' ni Duterte, ang tanging 12 lamang ang nakumpleto sa pagwawakas ng kanyang termino. Sa mga 12 proyektong nakumpleto, ang dalawa dito ([[Ikalawang Linya ng Sistema ng Light Rail Transit ng Maynila]] at [[Metro Manila Skyway]]) ay mga proyektong sinimulan ni [[Noynoy Aquino]]. Sa orihinal na 75 proyekto, ang tanging 42 lang napanatili sa listahan at dinagdagan pa ng mga proyektong mas madaling gawin kahit hindi maituturing na imprastruktura gaya ng [[National ID system ng Pilipinas]] o mga proyektong nasimulan na ng mga nakaraang administrasyon. Ang 3 proyektong kasama sa orihinal na 75 na proyekto na hindi madaling gawin ay inalis ng mga opisyal ni Duterte. Ito ang : ''18.2 kilometrong tuloy na nagdudugtong sa Luzon (Sorsogon)-Samar'', ang ''23 Kilometrong tulay na nagdudugtong sa Leyte-Surigao'' at ang ''24.5 kilometrong tulad na nagdudugtong sa Cebu at Bohol''. Ang higit sa 56 porsiyento ng pagpopondo sa mga proyektong ito ay mula sa mga pangungutang sa ibang bansa(Official Development Assistance) gaya ng [[Hapon]] at [[Tsina]]<ref>{{Cite web |last=Brown |first=John |date=April 11, 2022 |title=The Entanglement Between Inflation and Loans |url=https://getcash.com/blog/the-entanglement-between-inflation-and-loans |url-status=live |archive-url= |website=GetCash.com}}</ref>. Ang 3.9 porsiyento ng pagpopondo ay galing sa [[budget ng pamahalaan]](General Appropriations Acts o GCA). Ang 32 porsiyento ay mula [[Private-Public Partnerships]](PPP). Ang PPP ay ugnayan sa pagitan mga pribadong sektor kung saan ang pribadong entidad ay nagpopondo sa mga proyekto imprastruktura ng pamahalaan. Ang pribadong sekta ay kumikita mula sa [[paggbabayad ng buwis]] ng publiko sa pamahalaan. Ang utang ng pamahalaan upang matustusan ang BUILD BUILD BUILD sa kasalukuyan mula sa mga dayuhan at mga pribadong indibidwal ay umabot na ng 12.03 trilyong piso. Ito ay 590.5 milyong piso noong 2020 , 1 trilyong piso noong 2021 at 1 trilyon noong 2022. ====Batas laban sa terorismo==== Inihayag ng [[Korte Suprema ng Pilipinas]] na ang seksiyon 4 and 25 ng "anti terror bill" na nilagdaan ni Duterte at pangunahing isinulat ni [[Panfilo Lacson]] ay hindi naayon sa [[Saligang Batas ng Pilipinas]]. Ang batas na ito ay pumapayag sa gobyerno na mag-[[wiretap]](makinig nang lihim sa telepono), humuli nang walang warrant(Pahintulot ng hukuman) at magkulong ng 14 araw nang walang kaso sa mga pinaghihinalaang terorista. Ito ay tinuligsa ng ibang bansa at mga organisasyon ng karaptang pantao sa Pilipinas dahil maaari itong gamitin ni Duterte sa pagsupil ng mga tumutuligsa sa kanya. Ito ay matapos ang siyam na aktibista ay napatay ng mga pulis at sundalo.<ref>https://www.reuters.com/article/us-philippines-rights-idUSKBN2391QN</ref> ====Ugnayan sa Estados Unidos==== inihayag ni Duterte sa mga Tsino, "Nakipaghiwalay na ako sa kanila([[Estados Unidos]]), kaya ay sasalalay sa inyo sa napakahabang panahon." Bukod dito, sinabi rin niyang "Ako ay Pangulo ng isang soberanyang bansa at matagal na tayong tumigil bilang isang kolonya (ng Estados Unidos)..Ako ay naglilingkod lang sa mga Pilipino." Tinawag niya ang Ambassador [[Estados Unidos]] na "gay son of a bitch" bilang tugon sa pagbatikos nito sa pahayag ni Duterte na dapat munang mauna siya bilang Alkalde ng Davao sa paggahasa sa pinaslang na babaeng Australian". Binantaan rin niya ang Pangulo ng Estados Unidos na si [[Barack Obama]] na nagsabing "putang ina mumurahin kita sa forum(bansang Laos) na yan...Obama go to hell"<ref>https://www.cnn.com/2016/08/10/politics/duterte-us-ambassador-comments/index.html</ref> Dahil dito, kinasenla ni Obama ang pakikipagkita kay Duterte. Kalaunan, tinanggi ni Duterte na minura niya si Obama. Sa loob ng 20 taon, ang Estados Unidos ay nagbibigay ng tulong pandayuhan sa [[Pilipinas]] : 29 bilyong piso para sa sektor na medical at 228 bilyong piso para sa mga layuning pag-unlad ng Pilipinas.<ref>https://www.usaid.gov/sites/default/files/documents/2020_9_8_USAID_Philippines_COVID_Support_FactSheet.pdf</ref> ====Tugon sa pagtaas ng presyo ng gasolina dahils sa digmaang Ruso-Ukraine==== Inapruhan ni Duterte ang panukala na huwag ng tanggalin ang [[excise tax]] sa mga produktong fuel at sa halip ay magbigay na lang nga 200 piso kada buwan sa mga mahihirap na pamilya. Ikinatwiran ng opisyal ni Duterte na ang makikinabang lang sa pagtatanggal ng excise tax ay ang mga mayayaman na may mga sasakyan.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1569185/duterte-approves-doe-proposal-to-nix-fuel-excise-tax-suspension-oks-p200-monthly-subsidy-to-poor-families</ref> ====Taripikasyon ng bigas==== Nilagdaan ni Duterte ang batas na "Taripikasyon ng Bigas" na naglagong alisin ang mga restriksiiyon sa pag-aangkat ng bigas mula sa ibang bansa at magpatatag ng suplay ng bigas sa bansa at magpabagsak ng presyo ng bigas. Pagkalipas ng ilang buwan, iniutos ni Duterte na itigil ang batas dahil sa naging masamang epekto nito sa mga Pilipinong magsasaka.<ref>https://www.gmanetwork.com/news/money/economy/715759/duterte-orders-suspension-of-rice-importation-to-help-local-farmers/story/</ref> Dahil sa sobrang bagsak na presyo ng bigas, maraming mga magsasaka ang nalugi at ang iba ay nawalan ng kabuhayan.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1332019/winners-and-losers-from-the-rice-tariffication-law</ref> ====Pinakamatagal at pinakamahigpit na lockdown==== Ang enhanced community quarantine ni Duterte ay kinikilala sa buong mundo na isa sa pinakamahaba at pinakamahigpit na lockdown sa buong mundo. Ang mga mamamayan ay inutusang manatili sa kanilang mga bahay at huwag lumabas kung walang mga pass. Sa kabila nito, ang Pilipinas ang isang bansa na may pinakamaraming kaso ng mga namatay sa COVID-19. Iniutos rin Duterte sa mga pulis na huliin o barilin ang mga taong lumalabag sa patakarang ito.<ref>https://time.com/5945616/covid-philippines-pandemic-lockdown/</ref> ==Mga kontrobersiya== ===Pharmally scam=== Ang pamahalaan ni Duterte ay nasangkot sa maanomalyang pagbibigay ng kontrata sa Pharmally Corportion sa pagbibigay ng mga supply na nauukol sa pandemyang COVID-19 sa Pilipinas na nagkakalagang 12 bilyong pisong kontrata sa sobrang taas na presyo. Hinirang ni Duterte ang nasyonal ng [[Tsina]](hindi-Pilipino) na si Michael Yang bilang "Tagapayo ng Pangulo sa Ekonmiya" nong 2018. Si Yang ang nagpakilala ng maraming mga Tsinong suplayer ng COVID 19 upang mag-supply sa gobyerno ni Duterte.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1532484/2021-pharmally-scandal-rubs-salt-on-pandemic-wounds</ref> Ang bilyon-bilyong pisong kontrata ay ibinigay sa apat na mga kompanyang Intsik na: <ref>https://newsinfo.inquirer.net/1532484/2021-pharmally-scandal-rubs-salt-on-pandemic-wounds</ref> *Xuzhou Construction Machinery Group para sa 250,000 piraso ng Personal Protective Equipment (PPE) sa halagang 1,785 kada piraso sa kabuuang halagang 446, 428, 571 piso.(446 milyong piso) *Wen Hua Development Industrial Co Ltd. para sa 558,000 pirasong PPE sa halagang 1,767.46 sa halagang 1,039, 266, 489 piso. (1 bilyong piso) at para sa 800,000 piraso ng PPE sa halagang 1,768.30 kada piraso sa kabuuang halagang 1,373, 568,000 (1 bilyong piso) *Chushen Company Ltd para sa 558,000 piraso ng PPE sa halagang 1,767.46 kada piraso sa halagang 1,039, 266,480 piso (1 bilyong piso) *Shanghari Puheng Medical Equipment Co Ltd para sa 200,000 piraso ng PPE sa halagang 1,716.96 kada sa kabuuang 343, 392,000 (343 milyong piso) ===Imbestigasyon ng International Criminal Court=== Ang [[International Criminal Court]] ay naglunsad ng isang imbestigasyon hinggil sa mga pagpatay sa mga karamihan ay mga mahihirap na gumagamit ng droga o mga napagbintangan lamang. Dahil dito, tinanggal ni Duterte ang Pilipinas bilang kasapi ng ICC noong 2018. Ayon sa isang ulat ng ICC, si Duterte ay responsable sa mga pagpatay nang walang paglilitis at mass murder sa higit tatlong dekada nang simulan niya ang pakikidigma sa droga sa Davao bilang alkalde noong 1988. Kapag napatunayang nagkasala ng ICC, si Duterte ay maaaring makulong ng hanggang 30 taon sa bilangguan. ===Paggamit ng mga troll farm noong 2016 halalan ng pagkaPangulo=== Ayon sa isang pag-aaral ng Oxford, si Duterte ay nagbayad ng mga 10 milyong piso sa mga troll farm sa internet social media sites upang magpakalat ng mga propaganda upang suportahan ang kampanya. Wala namanng katotohanan ang mga aligasyon na pinupukol kay PRRD <ref>https://demtech.oii.ox.ac.uk/wp-content/uploads/sites/89/2017/07/Troops-Trolls-and-Troublemakers.pdf</ref> ===Pag-amin sa pagpatay ng tatlong tao=== Inamin ni Duterte sa [[BBC]] na pumatay siya ng tatlong tao.<ref name="bbc">https://www.bbc.com/news/world-asia-38337746</ref>Ayon kay Duterte, "...dati ko nang ginagamwa ito nang personal. Para lang ipakita sa mga pulis na kung kaya ko, bakit hindi nyo kaya? Nagmomotor ako sa Davao at magpapatrolya sa mga lansangan at naghahanap ng gulo. Talagang naghahanap ako ng kompontrasyon para makapatay ako".<ref name="bbc"/> ===Pagpapalibing sa diktador na si Ferdinand Marcos sa Libingan ng mga Bayani=== Isa sa mga pangako ni Duterte kung mahahalal na Pangulo ng Pilipinas ay ipalibing ang diktador na si [[Ferdinand Marcos]] sa [[Libingan ng mga Bayani]]. Ito ay tinuligsa ng marami lalo na ang mga biktima ng [[Martial Law]]. Ayon sa Punong Ministro ng [[Singapore]] na si [[Lee Kuan Yew]]:"''Tanging Sa Pilipinas lamang na ang isang pinuno tulad ni Ferdinand Marcos na nagnakaw sa kanyang bansa ng higit sa 20 tao ay bibigyan pa rin ng pambansang libing.''". ==Mga sanggunian== {{reflist}} {{Mga Pangulo ng Pilipinas}} {{Mga Pinuno ng ASEAN}} {{Mga Pinuno ng APEC}} {{BD|1945||Duterte, Rodrigo}} [[Kategorya:Mga pangulo]] [[Kategorya:Mga politiko ng Pilipinas]] 8b1fyfnlt0nmgmz209satzb6l89lpmm 0 164913 1959413 1944339 2022-07-30T11:55:23Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Refimprove|date=Agosto 2020}} {{Infobox hurricane season |Basin=WPac |Year=2011 |Track=2011 Pacific typhoon season summary.png |First storm formed=Abril 1, 2011 |Last storm dissipated=January 1, 2012 |Strongest storm name=Songda |Strongest storm pressure=920 |Strongest storm winds=110 |Average wind speed=10 |Total depressions=40 |Total storms=21 |Total hurricanes=8 |Total intense=4 (Hindi pa opisyal) |Fatalities=1789 |Damagespre=> |Damages=4.903 |Season timeline= |five seasons= [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2009|2009]], [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2010|2010]], '''2011''', [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2012|2012]], [[Panahon ng bagyo sa Pasipiko ng 2013|2013]]}} Ang '''Panahon ng bagyo sa hilagang-kanlurang Pasipiko ng 2011''' ay walang opisyal na hangganan, ngunit karamihan ng mga [[bagyo]] ''(tropical cyclones)'' ay kadalasang nabubuo tuwing buwan ng [[Mayo]] hanggang [[Nobyembre]].<ref name="Padgett May 2003">{{cite web|url=http://www.typhoon2000.ph/garyp_mgtcs/may03sum.txt|author=Gary Padgett|date=August 17, 2003|publisher=Typhoon 2000|title=Monthly Global Tropical Cyclone Summuary May 2003|accessdate=October 30, 2008}}</ref> Sa mga petsang ito kadalasan madalas mabuo ang mga bagyo sa hilagang-kanlurang Pasipiko. Ang saklaw ng artikulong ito ay limitado lamang sa [[Karagatang Pasipiko]], hilaga ng [[ekwador]], at kanluran ng ''International Date Line''. Ang mga bagyo na nabubuo sa silangan ng ''International Date Line'', hilaga ng ekwador ay tinatawag na ''[[bagyo|hurricane]]'' o bagyo. Ang mga bagyong mabubuo sa hilagang-kanlurang Pasipiko ay binibigyan ng pangalan ng ''Japan Metrological Agency''. Ang mga bagyong na nabuo ay binibigyan ng numero na may hulapi na "W" ng ''Joint Typhoon Warning Center'' ng [[Estados Unidos]]. Sa karagdagan, ang [[Pangasiwaan ng Palingkurang Atmosperiko, Heopisikal at Astronomiko ng Pilipinas]] (PAGASA) ay nagbibigay din ng pangalan sa mga bagyo (kasama ang mga ''Tropical Depressions'') na pumasok o nabuo sa [[Pilipinas]]. Ang mga pangalang ito ay hindi pangkaraniwang ginagamit sa labas ng Pilipinas.<ref name="SongdaNDCC15">{{cite web|work=National Disaster Risk Reduction and Management Council |publisher=National Disaster Coordinating Council |date=Mayo 31, 2011 |accessdate=Agosto 4, 2011 |title=NDRRMC Update SitRep No. 15 on Typhoon "Chedeng" (Songda) |url=http://ndcc.gov.ph/attachments/article/215/NDRRMC%20Update%20Sitrep%20No.%2015%20CHEDENG31May2011,%206PM.pdf |format=PDF |url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111004150812/http://ndcc.gov.ph/attachments/article/215/NDRRMC%20Update%20Sitrep%20No.%2015%20CHEDENG31May2011%2C%206PM.pdf |archivedate=Oktubre 4, 2011 }}</ref><ref name="SongdaOkinawaDamage">{{cite web|author=Unattributed |publisher=Okinawa Times |date=Hunyo 23, 2011 |accessdate=Hulyo 2, 2011 |script-title=Hapon:保険支払い２０億円に 台風２号 |url=http://www.okinawatimes.co.jp/article/2011-06-23_19539/ |language=Hapon|url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110624232630/http://www.okinawatimes.co.jp/article/2011-06-23_19539/ |archivedate=Hunyo 24, 2011 }}</ref><ref name="SongdaJapanDeaths">{{cite web|author=Unattributed|publisher=Earthweek|date=Hunyo 3, 2011|accessdate=Hulyo 5, 2011|title=Typhoon Songda Floods Strike Japan Disaster Zone|url=http://www.earthweek.com/2011/ew110603/ew110603e.html}}</ref> __TOC__ {{clear}} ==Talasanggunian== {{reflist}} ==Mga kawing panlabas== {{Commons category}} *[http://www.jma.go.jp/en/typh/ Japan Meteorological Agency] *[http://www.typhoon.gov.cn/en/index.php?style1=0 China Meteorological Agency] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120516040430/http://www.typhoon.gov.cn/en/index.php?style1=0 |date=2012-05-16 }} *[http://www.prh.noaa.gov/guam/cyclone.php National Weather Service Guam] *[http://www.hko.gov.hk/contente.htm Hong Kong Observatory] *[http://web.kma.go.kr/eng/weather/typoon/typhoon.jsp Korea Meteorological Administration] *[http://www.pagasa.dost.gov.ph/ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration] *[http://www.cwb.gov.tw/V6e/typhoon/ty.htm Taiwan Central Weather Bureau] *[http://maritim.bmg.go.id/cyclones/ TCWC Jakarta] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100119072244/http://maritim.bmg.go.id/cyclones/ |date=2010-01-19 }} *[http://www.tmd.go.th/en/storm_tracking.php Thai Meteorological Department]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070502211820/http://www.tmd.go.th/en/storm_tracking.php |date=2007-05-02 }} *[http://www.nchmf.gov.vn/website/en-US/104/102/2075/Default.aspx Vietnam's National Hydro-Meterological Service] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091020131546/http://www.nchmf.gov.vn/website/en-US/104/102/2075/Default.aspx |date=2009-10-20 }} *[http://www.usno.navy.mil/JTWC Joint Typhoon Warning Center] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100301105349/http://www.usno.navy.mil/JTWC |date=2010-03-01 }} *[http://www.lastminute-hoteldeals.com/ Last Minute Hotel Deals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120817060506/http://www.lastminute-hoteldeals.com/ |date=2012-08-17 }} *[http://agora.ex.nii.ac.jp/digital-typhoon/ Digital Typhoon&nbsp;– Typhoon Images and Information] *[http://www.typhoon2000.ph Typhoon2000 Philippine typhoon website] {{2011 Pacific typhoon season buttons}} {{2010-2019 Pacific typhoon seasons}} {{DEFAULTSORT:2011 Pacific Typhoon Season}} [[Kategorya:2011 Pacific typhoon season]] {{clear}} 3zt7kj181goy38enu52jdnw0rphcuzl 0 171034 1959404 1940906 2022-07-30T11:28:37Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Paul Avril - Les Sonnetts Luxurieux (1892) de Pietro Aretino, 2.jpg|thumb|right|Ang pagtatalik na pampuki ay isang uri ng [[pagtatalik na may pagpapasok]].]] Ang '''Pagtatalik na pampuki''' o '''Pagtatalik na ginagamit ang titi at puki''', na tinatawag ding '''interkursong seksuwal''', ay ang anyo ng [[pagbulog]] o [[pagkasta]] sa tao. Habang ang pangunahing likas na layunin nito at resulta ay ang [[reproduksiyon]], kadalasang itong ginagawa sa kabuuan para sa kasiyahan at/o bilang isang pagpapadama ng [[pag-ibig]] at ng pagiging matalik at pagkakalapit ng kalooban ng mga nagmamahalan.<ref name="health.discovery.com">{{cite web | author= | title=Sexual Intercourse | publisher=health.discovery.com | accessdate=2008-01-12 | url=http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/intercourse.html | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080822040701/http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/intercourse.html | archivedate=2008-08-22 | url-status=live }}</ref><ref>{{Cite book| author = Diamond, Jared | title = [[Why Is Sex Fun?]] | year = 1997 | publisher = Basic Books | isbn = 0-465-03127-7}}</ref> Kilala rin bilang ''coitus'', ''sexual intercourse'', o ''vaginal sexual intercourse'' sa Ingles, ito ang payak o basikong paraan ng reproduksiyon ng mga tao, at maaaring pabungaran ng [[paglalaro bago magtalik]], na humahantong sa [[kaantigang seksuwal]] ng magkapareha, na nagreresulta sa [[pagkagalit ng titi|pagkagalit]] ng [[titi]] at sa pangkaraniwan ng likas na [[pagdulas ng puki|pagdulas]] (likas na lubrikasyon) ng [[puki]]. Upang makalahok sa [[pagtatalik]] na pangtiti at pampuki, ang [[nakatayo at naninigas na titi]] ay ipinapasok sa loob ng puki at isa o kapwang gagalaw ang mga nagtatalik upang maipaindayog ang titi na pasulong at paurong habang nasa loob ng puki upang makapagdulot ng pagkuskos at paghagod, na karaniwang hindi tinatanggal ng lubusan ang titi. Sa ganitong paraan, naeestimula o napananabik ng magkatalik ang bawat isa, na kadalasan nagpapatuloy sa [[Gawaing seksuwal ng tao|gawaing ito]] hanggang sa marating ang [[kasukdulan]] na isa sa kanila o kapwa nila makakamtan ang [[orgasmo]]. Para sa kababaihang tao, ang estimulasyon ng [[tinggil]] ay may isang mahalagang gampanin sa pagtatalik; karamihan sa mga babae (70-80%) ang nakararating lamang sa kasukdulan sa pamamagitan ng tuwirang estimulasyon ng tinggil, bagaman ang estimulasyong pangtinggil (halimbawa, sa pamamagitan ng pagtatalik na pampuki) ay maaari ring hindi maging sapat (tingnan ang [[orgasmong pambabae]]).<ref name="Masters and Johnson">{{cite book |last=Federation of Feminist Women’s Health Centers |year=1991 |title=A New View of a Woman’s Body |publisher= Feminist Heath Press |pages=46 |isbn=0-929945-0-2}}</ref><ref name="O'Connell">{{cite journal |author=O'Connell HE, Sanjeevan KV, Hutson JM |title=Anatomy of the clitoris |journal=The Journal of Urology |volume=174 |issue=4 Pt 1 |pages=1189–95 |year=2005 |month=October |pmid=16145367 |laysummary=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/5013866.stm |laysource=[[BBC News]] |laydate=11 Hunyo 2006 |doi=10.1097/01.ju.0000173639.38898.cd}}</ref><ref name="Clitoris">{{cite web|title='I Want a Better Orgasm!'|publisher=''[[WebMD]]''|accessdate=Agosto 18, 2011|url=http://www.webmd.com/sex/want-better-orgasms|archive-date=2009-01-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20090113132443/http://www.webmd.com/sex/want-better-orgasms|url-status=bot: unknown}}</ref><ref name="Frank JE">{{cite journal | pmid = 18350761 | volume=77 | issue=5 | title=Diagnosis and treatment of female sexual dysfunction | year=2008 | month=Marso | pages=635–42 | author=Frank JE, Mistretta P, Will J | journal = American family physician}}</ref> Ang penetrasyon o pagpapasok sa pamamagitan ng matigas at nakatayong titi ay tinatawag ding '''intromisyon''' (''intromission'' sa Ingles), o sa katawagan nito sa Latin na ''[[wikt:immissio#Latin|immissio]] [[wikt:penis#Latin|penis]]'' (Latin para sa "pagpasok ng titi"). Sa oras ng [[ehakulasyon]] o [[Pagpapalabas na panlalaki|pagpapalabas]] ng [[tamod]] ng titi, na kasangkot sa pagdating sa kasukdulan ng lalaki, isang magkakasunod na mga [[kontraksiyon ng masel]] o [[pagsaginsin ng kalamnan]] ang nagpapadal ng [[semen]] o tamod na naglalaman ng mga [[gameto]] (''gamete'') na tinatawag na mga sihay na [[esperma]] o espermatosoa mula sa titi papasok sa loob ng puki. ==Tingnan din== *[[Pagtatalik na may penetrasyon]] *[[Pagtatalik na walang penetrasyon]] ==Mga sanggunian== {{Reflist}} [[Kategorya:Mga posisyon sa pagtatalik]] [[Kategorya:Reproduksiyon]] {{Sex}} mve5t4kgz3e2h4jt478c9dmif6tvna8 0 181546 1959406 1898119 2022-07-30T11:39:21Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki Ang '''Palingkurang Pampagkamamamayan at Pandarayuhan ng Estados Unidos''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''United States Citizenship and Immigration Services'', dinadaglat bilang '''USCIS''') ay isang sangkap o komponente ng [[Kagawaran ng Kaligtasang Pambansa ng Estados Unidos|Kagawaran ng Kaligtasang Pambansa]] (''Department of Homeland Security'') ng [[Estados Unidos]]. Nagsasagawa ito ng maraming mga tungkuling pampamamahala o administratibo na dating isinasagawa ng dating [[Palingkurang Pandarayuhan at Pampagkamamamayan ng Estados Unidos]] (''Immigration and Naturalization Service''), na dating kabahagi ng [[Kagawaran ng Katarungan ng Estados Unidos|Kagawaran ng Katarungan]] ng Estados Unidos. Ang ipinahayag na mga priyoridad ng USCIS ay ang itaguyod ang pambansang kaligtasan at katiwasayan, ang alisin ang mga nakabinbing mga kasong pam[[pandarayuhan]], at painamin ang mga paglilingkod na pangkliyente. Pinamumunuan ang USCIS ng isang direktor na tuwirang nag-uulat sa Sekretaryong Diputado (''Deputy Secretary'') para sa Seguridad ng Inang-Bayan. Ang USCIS ay dati at panandaliang napangalanan bilang U.S. Bureau of Citizenship and Immigration Services (BCIS) o Kawanihan ng Paglilingkod na Pampagkamamamayan at Pandarayuhan, bago naging USCIS.<ref>[http://www.uscis.gov/ilink/docView/FR/HTML/FR/0-0-0-1/0-0-0-94157/0-0-0-94177/0-0-0-95352.html ''Name Change From the Bureau of Citizenship and Immigration Services to U.S. Citizenship and Immigration Services'']</ref> Alejandro Mayorkas was sworn in as USCIS Director on August 12, 2009.<ref name ="Leadership">[http://www.uscis.gov/portal/site/uscis/menuitem.eb1d4c2a3e5b9ac89243c6a7543f6d1a/?vgnextoid=c0fbab0a43b5d010VgnVCM10000048f3d6a1RCRD&vgnextchannel=c0fbab0a43b5d010VgnVCM10000048f3d6a1RCRD ''Leadership info''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120308045803/http://www.uscis.gov/portal/site/uscis/menuitem.eb1d4c2a3e5b9ac89243c6a7543f6d1a/?vgnextoid=c0fbab0a43b5d010VgnVCM10000048f3d6a1RCRD&vgnextchannel=c0fbab0a43b5d010VgnVCM10000048f3d6a1RCRD |date=2012-03-08 }} sa www.uscis.gov</ref> ==Mga sanggunian== {{Reflist}} ==Kawil panlabas == * [http://www.uscis.gov/ United States Citizenship and Immigration Services] {{in lang|en}} * [http://www.uscis.gov/USCIS/Office%20of%20Citizenship/Citizenship%20Resource%20Center%20Site/Publications/PDFs/100q_Tagalog.pdf Mga Katanungan sa Sibika (Kasaysayan at Pamahalaan) para sa Iksamen para sa Naturalisasyon]- USCIS ( {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121028055459/http://www.uscis.gov/USCIS/Office%20of%20Citizenship/Citizenship%20Resource%20Center%20Site/Publications/PDFs/100q_Tagalog.pdf |date=2012-10-28 }}) {{DEFAULTSORT:United States Citizenship And Immigration Services}} [[Kategorya:Kasaysayan ng imigrasyon sa Estados Unidos|Serbisyo ng Pagkamamamayan at Imigrasyon]] [[Kategorya:Imigrasyon sa Estados Unidos|Serbisyo ng Pagkamamamayan at Imigrasyon]] [[Kategorya:Palingkurang pang-imigrasyon]] [[Kategorya:Mga ahensiya ng Kagawaran ng Seguridad ng Inang-Bayan ng Estados Unidos|Serbisyo ng Pagkamamamayan at Imigrasyon]] [[Kategorya:Mga organisasyong itinatag noong 2003|Serbisyo ng Pagkamamamayan at Imigrasyon]] {{stub|Pamahalaan|Estados Unidos}} 0zmdjsh3q4kg6njwnjhe28w4pnljerk 0 181915 1959397 1946720 2022-07-30T11:09:26Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Kandid-NA}} :''Hindi dapat malito sa palabas pantelebisyon na [[Juan Direction]].'' {{Infobox musical artist| <!-- See Wikipedia:WikiProject Musicians --> | Name = One Direction | image = One Direction 2015.jpg | Img_capt = One Direction habang nagtatanghal sa [[Glasgow]] sa kanilang ''[[:en:On The Road Again Tour|On The Road Again Tour]]'' noong Oktubre 2015. Mula sa kaliwa: Louis Tomlinson, Niall Horan, Liam Payne, at Harry Styles. | Img_size = 400px | Border = yes | Alias = 1D | Origin = [[Londres]], [[Inglatera]] | Background = group_or_band | Genre = [[Musikang pop|Pop]], [[Musikang rock|Rock]] | Years_active = 2010–kasalukuyan | Label = {{flatlist | *''[[:en:Syco Music|Syco]]'' *''[[:en:Columbia Records|Columbia]]''}} | associated_acts = {{flatlist | * [[5 Seconds of Summer]] * [[:en:List of The X Factor finalists (UK series 7)|''The X Factor'' 2010]] * [[Ed Sheeran]] }} | URL = {{url|onedirectionmusic.com}} | current_members = Niall Horan<br />Liam Payne<br />Harry Styles<br />Louis Tomlinson | past_members = Zayn Malik }} Ang '''One Direction''' (kadalasang dinadaglat bilang '''1D''') ay isang ''pop'' na bandang [[Ingles]]-[[Irlandes]] (''English-Irish pop boy band'') na nakabase sa [[Londres]], at binubuo nina Niall Horan, Liam Payne, Harry Styles at Louis Tomlinson. Kasapi si Zayn Malik sa banda mula nang ito'y mabuo noong 2010 hanggang sa kanyang pag-alis noong 25 Marso 2015. Sila ay nakapirma sa ''record label'' ni [[Simon Cowell]] na ''[[:en:Syco Music|Syco Records]]''<ref>{{cite news|last=Lee |first=Cara |url=http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/tv/x_factor/3277896/Simon-Cowell-snaps-up-Cher-Rebecca-and-One-Direction.html |title=Simon Cowell snaps up Cher, Rebecca and One Direction |work=The Sun |date=15 Dis 2010 |accessdate=23 Ago 2011 |location=London}}</ref> matapos na mabuo at makamit ang ikatlong puwesto sa ikapitong serye ng programang pantelebisyon sa [[Britanya]], ang [[The X Factor]]. Bunsod ng ''social media'' kaya naging matagumpay sa iba't-ibang bansa, ang apat na album ng One Direction, ang [[Up All Night]] (2011), [[Take Me Home]] (2012), [[Midnight Memories]] (2013) at [[Four (album ng One Direction)|Four]] (2014) ay nakabura ng mga dating rekord, nanguna sa mga talaan sa malalaking merkado, at nakagawa ng mga patok na awitin kabilang ang "[[What Makes You Beautiful]]", "[[Live While We’re Young]]", "[[Story of My Life]]", at "[[Steal My Girl]]". Ang kanilang ikalimang album, ang ''[[Made in the A.M.]]'', ay inilabas noong Nobyembre 2015. Kabilang sa kanilang mga nakamit ang apat na Gantimpalang Brit (''[[:en:Brit Awards|Brit Awards]]''), apat na MTV Gantimpala sa Awit-Bidyo (''[[:en:MTV Video Music Awards|MTV Video Music Awards]]''), 11 MTV Gantimpala sa Musika sa Europa (''[[:en:MTV Europe Music Awards|MTV Europe Music Awards]]''), 19 na [[:en:Teen Choice Awards|Teen Choice Awards]], at marami pang iba. Ayon kay Nick Gatfield, tagapangulo at punong ehekutibo ng ''[[:en:Sony Music Entertainment|Sony Music Entertainment UK]]'', kinatawan ng One Direction ang $50 milyong imperyong pang-negosyo (''business empire'') noong Hunyo 2012. Ipinroklama silang "Nangungunang Bagong Mang-Aawit" (''Top New Artist'') ng 2012&nbsp;ng ''[[:en:Billboard (magazine)|Billboard]]''.<ref>{{cite web|first=Andrew |last=Hampp |url=http://www.billboard.com/articles/news/1481395/one-direction-qas-with-billboards-top-new-artist-of-2012/ |title=One Direction: Q&As With Billboard's Top New Artist of 2012 |publisher=Billboard |date=14 Dis 2012 09:00 EST |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Ayon sa ''[[:en:Sunday Times Rich List|Sunday Times Rich List]]'', nitong Abril 2013 ang banda ay tinatayang may kabuuang pinagsama-samang personal na yaman na £25 milyon ($41.2 milyon), dahilan upang sila'y maging pangalawang pinakamayayamang musikero sa Nagkakaisang Kaharian na nasa edad pababa sa 30.<ref>{{cite web|last=Lucey |first=Kate |url=http://www.sugarscape.com/main-topics/celebrities/851889/sunday-times-rich-list-2013-one-direction-zoom-under-30s-paul-mccartn |title=THE SUNDAY TIMES RICH LIST 2013 - ONE DIRECTION ZOOM INTO UNDER 30S, PAUL MCCARTNEY REMAINS LOADED |date=10 Abr 2013 |accessdate=29 Ago 2013}}</ref> Noong 2014, itinala sila ng ''[[:en:Forbes|Forbes]]'' bilang ikalawang may pinakamalaking kinitang artista na nasa edad pababa sa 30, na nakapagtala ng kitang tinatayang nasa $75 milyon mula Hunyo 2013 hanggang Hunyo 2014.<ref>{{cite web|last=Mizoguchi |first=Karen |url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2848144/Justin-Bieber-Forbes-highest-earning-celebrity-30-pocketing-80m-year-just-cover-costly-legal-woes.html |title=Justin Bieber is Forbes' highest-earning celebrity under 30 pocketing $80m this year... which should just about cover his costly legal woes |work=Daily Mail Online |location=UK |publisher=Associated Newspapers Ltd |date=24 Nob 2014 |accessdate=26 Nob 2014}}</ref> Noong Hunyo 2015, itinala ng ''Forbes'' ang kanilang kita na nasa $130 milyon sa loob ng nakalipas na 12 buwan,<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.com/sites/maddieberg/2015/06/29/one-directions-earnings-130-million-in-2015/ |title=One Direction's Earnings: $130 Million in 2015 |work=Forbes |accessdate=4 Nob 2015}}</ref> at inihanay sila bilang ikaapat na artistang may pinakamalaking kita sa buong mundo.<ref>{{cite news|title=The World's Highest-Paid Celebrities |url=http://www.forbes.com/celebrities/list/#tab:overall |work=Forbes |date=14 Nob 2015 |accessdate=14 Nob 2015}}</ref> Matapos ilabas ang ''Four'', ang One Direction ang naging unang banda sa kasaysayan ng [[:en:Billboard 200|''Billboard'' 200]] ng Estados Unidos na nagkaroon ng unang apat na album na nag-umpisang numero uno.<ref>{{cite news|first=Caulfied |last=Keith |url=http://www.billboard.com/articles/columns/chart-beat/6327789/one-direction-four-no-1-debut-billboard-200 |title=One Direction’s ‘Four’ Makes Historic No. 1 Debut on Billboard 200 Chart |work=Billboard |date=26 Nob 2014 11:00 AM EST |location=US |accessdate=28 Nob 2014}}</ref> Ang kanilang ikatlong album na ''Midnight Memories'' ang naging pinakamabiling album sa buong mundo noong 2013 bagaman at inilabas lamang ito noong huling bahagi ng Nobyembre 2013.<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-28599903 |title=One Direction top 2013 global album chart |publisher=BBC |date=01 Ago 2014 |location=London |accessdate=05 Okt 2014}}</ref> Ang ''Where We Are Tour'' upang itaguyod ang ''Midnight Memories'' at ''Four'' ang may pinakamalaking kinitang konsiyerto noong 2014, at pinakamalaki sa lahat ng mga grupong mang-aawit, na kumita ng $282 milyon. Noong 2014, pinangalanan ng ''Billboard'' ang One Direction bilang nangungunang mang-aawit ng taon.<ref>{{cite news|first=Keith |last=Caulfield |url=http://www.billboard.com/articles/events/year-in-music-2014/6386043/the-year-in-pop-2014-one-direction-frozen-pharrell |title=The Year in Pop 2014: One Direction, 'Frozen,' & Pharrell Dominate |publisher=Billboard |date=09 Dis 2014 12:15 PM EST |location=New York |accessdate=13 Dis 2014}}</ref> Kasalukuyang nakapahinga (''hiatus'') ang banda, na kanilang inanunsiyo noong 2015 at inaasahang magtatagal ng mga 18 buwan.<ref>{{Cite web |title=Louis Tomlinson Reveals How Long One Direction’s Hiatus Will Last |url=http://www.radioone.fm/?news=louis-tomlinson-reveals-how-long-one-directions-hiatus-will-last |work=BBC Radio One |accessdate=17 Dis 2015 |archive-date=2015-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151222113705/http://www.radioone.fm/?news=louis-tomlinson-reveals-how-long-one-directions-hiatus-will-last |url-status=dead }}</ref> == Kasaysayan == === 2010-11: ''Ang X Factor (The X Factor)'' === Noong 2010, sina Niall Horan, Zayn Malik, Liam Payne, Harry Styles at Louis Tomlinson ay sumali bilang mga solong kalahok para sa ikapitong serye ng programang pantelebisyon sa Inglatera, ang ''[[The X Factor]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.digitalspy.co.uk/tv/s103/the-x-factor/news/a331792/nicole-scherzinger-i-did-simon-cowell-a-favour-with-one-direction.html/ |title=Nicole Scherzinger: 'I did Simon Cowell a favour with One Direction' |date=26 Hul 2011 17:22 BST |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Hindi sila nagtagumpay na umusad sa kategorya ng mga "Lalaki" (''Boys'') sa "bahay ng mga hurado", at sa mungkahi ni [[Nicole Scherzinger]], isang panauhing hurado, pinagsama-sama sila upang bumuo ng limahang banda (''five-piece boy band'') sa Tanghalang Wembley (''[[:en:Wembley Arena|Wembley Arena]]''), sa Londres, Inglatera, noong Hulyo 2010, sa bahaging ''bootcamp'' ng kompetisyon,<ref>{{cite web |url=http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/cheryl-cole-cancels-x-factor-234679/ |title=Cheryl Cole cancels X Factor Boot Camp and V Festival appearances |date=12 Hul 2010 00:00 |accessdate=08 Ago 2013 |archive-date=4 Oktubre 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131004114114/http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/cheryl-cole-cancels-x-factor-234679 |url-status=dead }}</ref> kaya't nagkuwalipika sila sa kategorya ng mga Grupo (''Groups''). Kasunod nito, nagsama-sama ang grupo sa loob ng dalawang linggo upang magkakila-kilala at magpraktis. Binuo ni Styles ang pangalan ng grupo, '''One Direction'''.<ref>{{cite web|url=http://www.thehitsradio.com/music/features/101-harry-styles-facts/ |title=101 Harry Styles Facts! |work=The Hits Radio |date=13 Dis 2012 |accessdate=03 Set 2013}}</ref> Para sa kanilang awit upang makausad sa "bahay ng mga hurado", at sa kanilang unang awit bilang isang grupo, kinanta ng One Direction ang kanilang bersiyong akustiko ng awiting "''Torn''".<ref>{{cite web|url=http://entertainment.stv.tv/tv/200816-the-x-factor-2010-the-acts-who-made-it-to-the-live-shows/ |title=The X Factor 2010: The Acts Who Made It to the Live Shows |date=03 Okt 2010 20:55 BST |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Kinalauna'y nagsabi si Simon Cowell na ang kanilang pagtatanghal ay nagkumbinsi sa kanya na ang grupo'y "kumpiyansa, masaya, tulad ng isang magkakabarkada, at tipong walang kinatatakutan".<ref name="rollingstone.com">{{cite web|url=http://www.rollingstone.com/music/news/exclusive-q-a-simon-cowell-on-one-directions-rise-to-stardom-20120409/ |title=Exclusive Q&A: Simon Cowell on One Direction's Rise to Stardom |date=09 Abr 2012 13:50 ET |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Sa loob ng unang apat na linggo ng mga ''live shows'', sila ang huling alaga ni Cowell sa kompetisyon.<ref>{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1325412/X-FACTOR-2010-Katie-Waissel-survives-Belle-Amie-public-vote.html/ |title=Flaky Katie survives by the skin of her teeth but Simon is down to one act as Belle Amie go out in the public vote |date=01 Nob 2010 09:06 GMT |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Madaling naging popular ang grupo sa UK.<ref name="rollingstone.com"/> [[Talaksan:One Direction X Factor 2010.jpeg|thumbnail|right|Ang One Direction kasama si [[Simon Cowell]] (huradong gabay) nang inanunsiyong naalis ang grupo sa huling botohan ng programa noong 2010.]] Nagtapos sa ikatlong puwesto ang One Direction at pagkatapos na pagkatapos ng pinal na pagtatanghal, ang kanilang bersiyon ng kantang [[Forever Young]], na ilalabas sana kung sila ang nagwagi sa ''The X Factor'', ay kumalat sa internet.<ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/tv-and-radio/tvandradioblog/2010/dec/10/xfactor-final-results-liveblog/ |title=The X Factor Final Results Live Blog |date=12 Dis 2010 19:00 GMT |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Ilang araw lang makalipas nito'y nakumpirmang lumagda ang One Direction kay Cowell sa isang kontratang nagkakahalaga ng £2 milyon sa Syco Records.<ref>{{cite web|url=http://www.digitalspy.co.uk/music/s103/the-x-factor/news/a300729/one-direction-get-gbp2m-syco-investment.html/ |title=One Direction 'get £2m Syco investment' |date=28 Ene 2011 10:27 GMT |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Nagsimula ang kanilang pagrerekord ng pinakaunang album noong Enero 2011, nang sila'y lumipad patungong [[Los Angeles]] upang magtrabaho sa ''[[:en:RedOne|RedOne]]'', isang prodyuser ng mga rekord.<ref>{{cite web|url=http://www.musicweek.com/news/read/sony-excited-about-one-direction-potential/046464/ |title=Sony excited about One Direction potential |date=16 Ago 2011 17:31 |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Isang aklat na binigyang-lisensiya ng One Direction, ang ''One Direction: Forever Young (Our Official X Factor Story)'', ang inilathala ng ''[[:en:HarperCollins|HarperCollins]]'' noong Pebrero 2011,<ref>{{cite web|url=http://www.digitalspy.co.uk/showbiz/s103/the-x-factor/news/a304324/one-direction-release-autobiography.html/ |title=One Direction release autobiography |date=17 Peb 2011 14:14 GMT |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> at kagyat na nanguna sa listahan ng Pinakamabenta (''Best Seller'') ng ''[[:en:The Sunday Times|The Sunday Times]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.sugarscape.com/tags/band/621789/one-direction-number-one-sunday-times-bestseller-list?page=0%2C0/ |title=ONE DIRECTION BOOK NUMBER ONE ON SUNDAY TIMES BESTSELLER LIST! |date=05 Abr 2011 |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Sa parehong buwan, ang banda at iba pang mga kalahok ay naging bahagi ng ''X Factor Live Tour''.<ref>{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1331129/X-Factor-2010-Treyc-Cohen-snubbed-Aiden-Grimshaw-stays-tour.html/ |title=Now Treyc Cohen snubbed by X Factor for £100,000 tour... but reject Aiden Grimshaw IS invited |date=19 Nob 2010 15:47 GMT |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Sa kanilang paglilibot ay nakapagtanghal sila sa harap ng mahigit 500,000 katao sa buong UK. Nang magtapos ang nasabing paglilibot noong Abril 2011, nagpatuloy ang grupo sa paggawa ng kanilang unang album. Naganap ang rekording sa [[Stockholm]], [[London]] o Londres, at Los Angeles, at nakipagtrabaho sila sa mga prodyuser tulad nina Carl Falk, Savan Kotecha, Steve Mac, Rami Yacoub, at iba pa.<ref>{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/up-all-night-mw0002246441/credits/ |title=Up All Night Credits |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> === 2011-12: ''Up All Night'' === Inilabas noong Setyembre 2011, ang pinakaunang isahang awit ng One Direction, ang [[What Makes You Beautiful]], ay nag-numero uno sa Talaan ng mga Isahang Awit sa UK (''[[:en:UK Singles Chart|UK Singles Chart]]''), matapos maging pinakamabiling di-pa-nailalabas (''pre-ordered'') na isahang awit sa kasaysayan ng ''[[:en:Sony Music Entertainment|Sony Music Entertainment]]''.<ref>{{cite web|last=Corner |first=Lewis |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/news/a335956/one-directions-what-makes-you-beautiful-breaks-pre-order-sales-record.html/ |title=One Direction's 'What Makes You Beautiful' breaks pre-order sales record |date=19 Ago 2011 09:40 BST |accessdate=10 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nowmagazine.co.uk/celebrity-news/530991/one-direction-s-what-makes-you-beautiful-storms-to-no-1-as-fastest-selling-single-of-year/ |title=One Direction's What Makes You Beautiful storms to No 1 as fastest-selling single of year |date=19 Set 2011 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Ang mga sumunod na mga isahang awit, ang [[Gotta Be You]] at [[One Thing]], ay umakyat din sa ''UK Singles Chart Top Ten''.<ref>{{cite web|url=http://acharts.us/song/67051/ |title=One Direction - Gotta Be You - Music Charts |accessdate=10 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Hay |first=Carla |url=http://www.examiner.com/article/one-direction-s-one-thing-single-hits-no-9-u-k-b-side-debuts-at-no-55/ |title=One Direction's 'One Thing' single hits No. 9 in U.K.; B-side debuts at No. 55 |date=19 Peb 2012 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Noong Nobyembre 2011, lumagda sila ng kontrata sa ''[[:en:Columbia Records|Columbia Records]]'' sa Hilagang Amerika.<ref>{{cite web|last=Corner |first=Lewis |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/news/a352201/one-direction-sign-us-record-deal-with-adele-label-columbia.html/ |title=One Direction sign US record deal with Adele label Columbia |date=22 Nob 2011 09:39 GMT |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Ayon kay Steve Barnett, ang kasamang tagapangulo ng Columbia Records, hindi naging mahirap na desisyon ang palagdain ang One Direction. "Sa tingin ko kasi'y may kulang, at marahil kaya nilang kunin at hawakan iyon."<ref>{{cite web|last=McKinley |first=James Jr. |middle=C. |url=http://www.nytimes.com/2012/03/24/arts/music/one-direction-and-the-wanted-boy-bands-return.html?_r=3&/ |title=Boy Bands Are Back, Wholesome or Sexy |date=23 Mar 2012 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Inilabas ang ''What Makes You Beautiful'' sa Estados Unidos noong Pebrero 2012,<ref>{{cite web|last=Hasaka |first=Amanda |url=http://www.celebuzz.com/2012-02-14/one-directions-debut-single-what-makes-you-beautiful-now-available-on-itunes/ |title=One Direction's Debut Single 'What Makes You Beautiful' Now Available On iTunes! |date=14 Peb 2013 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> kung saa'y nagsimula itong numero 28 sa ''[[:en:Billboard Hot 100|Billboard Hot 100]]'', na naging pinakamataas na umpisa para sa isang mang-aawit na Ingles mula 1998.<ref>{{cite web|last=Caulfield |first=Keith |url=http://www.billboard.com/articles/news/504475/one-direction-has-highest-hot-100-debut-for-new-uk-act-since-1998/ |title=One Direction Has Highest Hot 100 Debut For New U.K. Act Since 1998 |date=22 Peb 2012 17:55 EST |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Nakapagbenta ito ng higit 4 na milyong kopya sa Estados Unidos.<ref>{{cite web|last=Grein |first=Paul |url=http://music.yahoo.com/blogs/chart-watch/week-ending-jan-27-2013-songs-another-f-233455441.html/ |title=Week Ending Jan. 27, 2013. Songs: Another F**kin’ Top 10 Hit |date=30 Ene 2013 18:34 EST |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Sa pagdating nila sa Amerika noong Pebrero 2012, umikot sila sa mga estasyon ng radyo upang itaguyod ang kanilang album, maging ang kanilang unang paglibot sa Hilagang Amerika bilang pambukas na akto (''opening act'') para sa [[Big Time Rush]].<ref>{{cite web |last=Savage |first=Mark |url=http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-18083174/ |title=The US love affair with British pop |date=21 Mayo 2012 00:23 GMT |accessdate=10 Ago 2013 |archive-date=21 Mayo 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120521073714/http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-18083174/ |url-status=bot: unknown }}</ref><ref>{{cite web|last=Smith |first=Grady |url=http://music-mix.ew.com/2012/02/03/one-direction-big-time-rush-exclusive-photo/ |title=One Direction and Big Time Rush set to tour the US; Are boy bands officially back? -- EXCLUSIVE PHOTO |date=03 Peb 2012 18:08 |accessdate=10 Ago 2012}}</ref> Isinagawa rin ang kanilang unang paglabas sa telebisyon sa Amerika sa [[The Today Show]], sa [[Rockefeller Center]], kung saan mahigit 15,000 katao ang dumagsa sa plasa.<ref>{{cite web|last=Horowitz |first=Steven |middle=J. |url=http://www.billboard.com/articles/news/499360/one-direction-the-wanted-the-billboard-cover-story/ |title=One Direction & The Wanted: The Billboard Cover Story |date=27 Mar 2012 12:05 EDT |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Inilabas sa buong mundo ang unang ''studio album'' ng One Direction, ang [[Up All Night (One Direction album)|Up All Night]] nitong unang bahagi ng 2012, kung saan ito'y pinuri dahil sa datíng nito sa mga kabataang tagapakinig.<ref>{{cite web|last=Markovitz |first=Adam |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20578458,00.html/ |title=Music Review: Up All Night (2012) |date=20 Mar 2012 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Naging pinakamabilis mabentang paunang album ito sa UK noong 2011,<ref>{{cite web|url=http://www.capitalfm.com/artists/one-direction/news/thank-fans-up-all-night-chart-success/ |title=One Direction Thank Fans For 'Up All Night' Chart Success |date=28 Nob 2011 14:49 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> at nanguna sa mga talaan sa 16 na bansa.<ref>{{cite web|url=http://www.musicweek.com/news/read/one-direction-to-hold-global-twitter-viewing-party-for-new-concert-dvd/049052/ |title=One Direction to hold global Twitter viewing party for new concert DVD |date=30 Mayo 2012 15:27 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Hindi lang ito, ang album ay nag-numero uno sa [[:en:Billboard 200|''Billboard'' 200]] ng Estados Unidos, na naglagay sa One Direction bilang kauna-unahang grupong Ingles sa kasaysayan ng listahan ng Amerika na pumasok sa numero uno sa unang album pa lamang,<ref>{{cite web|last=Caulfield |first=Keith |url=http://www.billboard.com/articles/news/499420/one-direction-makes-history-with-no-1-debut-on-billboard-200/ |title=One Direction Makes History With No. 1 Debut on Billboard 200 |date=20 Mar 2012 20:00 EDT |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> na nagresulta sa pagkakaluklok nila sa [[Guinness World Records]].<ref>{{cite web|last=Daniels |first=Colin |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/news/a404538/adele-one-direction-enter-guinness-world-records.html/ |title=Adele, One Direction enter 'Guinness World Records' |date=07 Set 2012 15:38 BST |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Ang ''Up All Night'' din ang naging unang album ng boyband na nakapagbenta ng 500,000 kopyang ''digital'' sa Amerika, at noong Agosto 2012, ay nakapagbenta ng mahigit 3 milyong kopya sa buong mundo.<ref>{{cite web|last=Grein |first=Paul |url=http://music.yahoo.com/blogs/chart-watch/week-ending-oct-21-2012-albums-aldean-fast-150305200.html/ |title=Week Ending Oct. 21, 2012. Albums: Aldean’s Fast Train To #1 |date=24 Okt 2012 11:03 EDT |accessdate=10 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Lane |first=Dan |url=http://www.officialcharts.com/chart-news/one-direction-sell-12-million-singles-albums-and-dvd-and-blu-rays-worldwide-1516/ |title=One Direction sell 12 million singles, albums and DVD and Blu-rays worldwide |date=02 Ago 2012 |accessdate=10 Ago 2013}}</ref> Noong Abril 2012, isang bandang Amerikano na nagtaglay rin ng parehong pangalan ang naghain ng kasong paglabag sa paggamit ng tatak (''trademark infringement lawsuit'') laban sa grupong Ingles.<ref name=lawsuit01>{{cite web|url=http://www.musicweek.com/news/read/one-direction-sued-for-trademark-infringement/048557 |title=One Direction sued for trademark infringement |date=11 Abr 2012 10:53 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Ayon sa sakdal, ginagamit na diumano ng bandang Amerikano ang pangalang ''One Direction'' mula pa noong 2009, nakapagrekord na ng dalawang album, at naghain na ng aplikasyon upang ipatala ang pangalan ng gupo sa Estados Unidos noong Pebrero 2011.<ref name=lawsuit01/> Sinabi rin ng Amerikanong banda na may karapatan sila sa tatlong beses na laki ng kinita ng bandang Ingles, maging sa danyos (''compensatory damages'') na hihigit sa $1 milyon.<ref name=lawsuit01/> Inaangkin din ng sakdal na ang Syco at Sony Music ay “piniling balewalain ang karapatan ng nagsakdal at sinadyang lumabag sa mga ito” matapos nilang mapagtanto noong unang bahagi ng 2011 na gumagamit ng parehong pangalan ang dalawang banda.<ref name=lawsuit01/> Kasunod nito’y naghain ng kontra-demanda ang Syco Records, na nagmumungkahing sinusubukan lamang ng bandang Amerikano na kumita ng salapi mula sa tagumpay ng One Direction at ang bandang Ingles ay nauna sa paggamit ng pangalan sa komersiyong inter-estado (''interstate commerce'') sa Estados Unidos.<ref name=lawsuit02>{{cite web|last=Butterfly |first=Amelia |url=http://www.bbc.co.uk/newsbeat/19473197/ |title=One Direction win fight against US band to keep name |date=04 Set 2012 08:03 GMT |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Iniulat ng [[BBC]] noong Setyembre 2012 na ang grupong Ingles ay nagwagi sa labang legal sa karapatang patuloy na gamitin ang kanilang pangalan; samantalang pinalitan naman ng bandang Amerikano ang kanilang pangalan bilang ''Uncharted Shores''.<ref name=lawsuit02/> Ang pagpapalit ay inanunsiyo sa isang magkatuwang na pahayag (''joint statement'') na nagsabi ring parehong masaya ang magkabilang panig sa kinahinatnan ng mga pangyayari.<ref name=lawsuit02/> [[Talaksan:One Direction 2012.jpg|thumbnail|left|One Direction sa kanilang [[Up All Night Tour]]]] Noong Disyembre 2011, nag-umpisa na ang One Direction sa kanilang unang solong lakbay-konsiyerto (''concert tour'') sa UK, ang [[Up All Night Tour]].<ref>{{cite web|url=http://www.capitalfm.com/artists/one-direction/news/up-all-night-tour-watford/ |title=One Direction Prepare For 'Up All Night' Tour With Watford Concert |date=19 Dis 2011 13:49 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Noong unang bahagi ng 2012, inanunsiyo nilang bahagi rin ng kanilang paglibot ang [[Australasya]] at Hilagang Amerika, na may mga petsa mula Abril hanggang Hulyo 2012.<ref>{{cite web|last=McGarry |first=Lisa |url=http://www.unrealitytv.co.uk/x-factor/one-direction-announce-tour-dates-for-australia-and-new-zealand/ |title=One Direction announce 2012 tour dates for Australia and New Zealand |date=24 Peb 2012 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://idolator.com/6226892/one-direction-north-american-tour-dates/ |title=One Direction Reveal North American Tour Dates |date=21 Mar 2012 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Ang paglibot, na binuo ng 62 palabas, ay positibong tinugon ng mga kritiko at ng industriya.<ref>{{cite web |last=Ryan |first=Alexandra |url=http://www.herald.ie/news/one-direction-show-has-fans-up-all-night-27999074.html/ |title=One Direction show has fans up all night |date=25 Ene 2012 10:05 |accessdate=11 Ago 2013 |archive-date=2 Mayo 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130502211236/http://www.herald.ie/news/one-direction-show-has-fans-up-all-night-27999074.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |last1=Adam |first1=Cameron |last2=Duck |first2=Siobhan |url=http://www.heraldsun.com.au/entertainment/one-directions-melbourne-concert-sells-out-in-three-minutes/story-e6frf9hf-1226286954743/ |title=One Direction's Melbourne concert sells out in three minutes |date=02 Mar 2012 09:37 |accessdate=11 Ago 2013 }}{{Dead link|date=Mayo 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Ang rekording ng kanilang konsiyerto sa kanilang paglibot, ang [[Up All Night: The Live Tour]], ay inilabas noong Mayo 2012.<ref>{{cite web|last=Corner |first=Lewis |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/news/a376053/one-direction-perform-moments-on-tour-video.html/ |title=One Direction perform 'Moments' on tour - video |date=12 Abr 2012 10:56 BST |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Bilang dagdag sa DVD na nanguna sa mga talaan sa dalawampu’t limang bansa, ang benta nito sa buong mundo’y lumampas ng 1 milyong kopya noong Agosto 2012.<ref>{{cite web|url=http://www.musicweek.com/news/read/one-direction-live-dvd-hits-no1-in-25-countries/049138/ |title=One Direction live DVD hits No.1 in 25 countries |date=08 Hun 2012 13:33 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Ang unang aklat ng One Direction na binigyang-lisensiya sa Amerika, ang ''Dare to Dream: Life as One Direction'' na inilathala sa Estados Unidos noong Mayo 2012, ay nanguna sa listahan ng Pinakamabenta ng [[The New York Times]].<ref>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/best-sellers-books/2012-06-10/paperback-books/list.html/ |title=Best Sellers for Week 10 Jun 2012 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Noong Hunyo 2012, si Nick Gatfield, ang tagapangulo at punong ehekutibo opisyal ng ''Sony Music Entertainment UK'', ay nagpahayag kung paano niya inaasahan ang One Direction na kumatawan sa $100 milyong imperyong pangnegosyo sa taong 2013. Sinipi mula kay Gatfield na “Ang maaaring hindi natin alam tungkol sa One Direction ay kinakatawan na nila ang $50 milyong halaga ng negosyo at iyon ang halagang inaasahan naming dodoble sa susunod na taon.”<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.com/news/articles/1687496/one-direction-hundred-million-dollar-business.jhtml/ |title=One Direction Set To Become Booming $100 Million Business |work=MTV News |date=15 Hun 2012 |accessdate=08 Ago 2013}}</ref> Noong Agosto 2012, ang bentang rekord (''record sales'') ng grupo ay lumampas na ng 8 milyong ''single'', 3 milyong album, at 1 milyong DVD, at inawit nila ang ''What Makes You Beautiful'' sa seremonya ng pagtatapos ng [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2012]] (''2012 Summer Olympics''), kung saan isinagawa ang paglilipat mula Londres patungong Rio de Janeiro bilang punong-abala para sa [[Palarong Olimpiko sa Tag-init 2016]] (''2016 Summer Olympics'').<ref>{{cite web|last=Makarechi |first=Kia |url=http://www.huffingtonpost.com/2012/08/12/one-direction-closing-ceremony-olympics_n_1770803.html?utm_hp_ref=entertainment/ |title=One Direction & Closing Ceremony: Olympics Get A Dose Of 'What Makes You Beautiful' |date=12 Ago 2012 16:22 |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> Ang One Direction ang may pinakamalaking napagwagian sa MTV Gantimpalang Awit-Bidyo ng 2012 (''[[:en:2012 MTV Video Music Awards|2012 MTV Video Music Awards]]''), kung saan napanalunan nila ang kanilang tatlong nominasyon noong 6 Setyembre 2012, kasama na ang Pinakamahusay na Bagong Mang-Aawit (''Best New Artist'').<ref name="VMA01">{{cite web|last=Butterfly |first=Amelia |url=http://www.bbc.co.uk/newsbeat/19515754/ |title=One Direction win three MTV Video Music Awards in LA |date=07 Set 2012 09:55 GMT |accessdate=11 Ago 2013}}</ref> === 2012-13: ''Take Me Home'' === [[Talaksan:One_Direction_at_the_Logies_Awards_2012.jpg|thumbnail|right|Ang One Direction sa Ika-54 na Gantimpalang Logie (''[[:en:2012 Logie Awards|2012 Logie Awards]]'') sa [[Melbourne]], [[Australya]].]] Ang ikalawang ''studio album'' ng One Direction, ang [[Take Me Home]], ay inilabas noong Nobyembre 2012.<ref>{{cite web|url=https://itunes.apple.com/gb/album/take-me-home/id572141438/ |title=iTunes - Music - Take Me Home by One Direction |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Ang ''Take Me Home'' ay isinulat nang grupo-grupo at may humigit-kumulang na limang manunulat kada awit. Sina Savan Kotecha, Rami Yacoub, at Carl Falk, na silang sumulat ng mga pinakasikat ng One Direction na ''What Makes You Beautiful'' at ''One Thing'', ay nanatili ng anim na buwan sa Stockholm upang bumuo ng mga awit para sa album, at naghulma ng melodiya sa mga tono nito.<ref name=songwriters01>{{cite web|last=Wolk |first=Douglas |url=http://entertainment.time.com/2012/11/13/one-directions-songwriters-theyre-what-make-the-boy-band-beautiful/ |title=One Direction’s Songwriters: They’re What Make the Boy Band Beautiful |date=13 Nob 2012 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Nagsimula ang pagrerekord ng album ng One Direction noong Mayo 2012, sa Stockholm sa ''Kinglet Studios''.<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.co.uk/news/one-direction/354656-one-direction-sweden/ |title=One Direction Recording Second Album|The boyband are currently working on ‘new tunes’ in Sweden… |work=MTV UK |date=11 Mayo 2012 12:20 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.capitalfm.com/artists/one-direction/news/new-album/ |title=One Direction Enjoy "Amazing Day" In The Studio Recording New Album |date=12 Mayo 2012 08:04 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Nakakuha ng magkakahalong reaksiyon ang Take Me Home mula sa mga kritiko ng musika. May mga pagpuri dahil sa kalidad ng produksiyon, samantalang pinuna ito dahil sa nagmukha itong pangkaraniwan at minadali.<ref>{{cite web|last=Collar |first=Matt |url=http://www.allmusic.com/album/take-me-home-mw0002418914/ |title=One Direction Take Me Home Review |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Fox |first=Al |url=http://www.bbc.co.uk/music/reviews/fh8r/ |title=One Direction Take Me Home Review |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Markovitz |first=Adam |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20643783,00.html/ |title=Music Review|Take Me Home (2012)|One Direction |date=02 Nob 2012 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref name=riding01>{{cite web|last=Caramanica |first=Jon |url=http://www.nytimes.com/2012/11/15/arts/music/one-direction-rides-boy-band-wave-with-take-me-home.html?_r=1&/ |title=Critic’s Notebook &#x7C; Riding the Boy Band Wave While It Lasts |work=The New York Times |date=14 Nob 2012 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref name=takereview01>{{cite web|last=Petridis |first=Alexis |url=http://www.theguardian.com/music/2012/nov/08/one-direction-take-me-review/ |title=One Direction: Take Me Home&nbsp;– review |work=The Guardian |date=08 Nob 2012 15:30 GMT |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref name=takereview02>{{cite web|last=Jenkin |first=Lydia |url=http://www.nzherald.co.nz/entertainment/news/article.cfm?c_id=1501119&objectid=10847430 |title=Album review: One Direction - Take Me Home |work=The New Zealand Herald |publisher=APN News & Media |date=15 Nob 2012 13:30 |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Ang pangunahing ''single'' nito, ang [[Live While We’re Young]], na inilabas noong Setyembre 2012, ay pumasok sa sampung nangunguna sa halos lahat ng bansa kung saan ito naitala, at nairekord bilang may pinakamalaking benta sa unang linggo para sa isang kantang mula sa isang mang-aawit na hindi taga-Amerika sa Estados Unidos.<ref>{{cite web|last=Hart |first=Tina |url=http://www.musicweek.com/news/read/one-direction-have-fastest-selling-single-by-a-uk-artist/052114/ |title=One Direction achieve fastest-selling single by a UK act in the US |date=10 Okt 2012 16:25 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Noong Setyembre 2013 ay iniulat sa opisyal na sityo web (''website'') ng ''Guinness World Records'' na nakuha ng nasabing awit ang pinakamataas nitong pagsisimula sa ''US Singles Chart'', isang parangal muli sa bandang Ingles.<ref name=guinness01>{{cite web|last=Lynch |first=Kevin |url=http://www.guinnessworldrecords.com/news/2013/9/calvin-harris-trumps-michael-jackson-feat-to-join-taylor-swift-rihanna-and-one-direction-in-guinness-world-records%E2%84%A2-2014-book-50998/ |title=CALVIN HARRIS TRUMPS MICHAEL JACKSON FEAT TO JOIN TAYLOR SWIFT, RIHANNA AND ONE DIRECTION IN GUINNESS WORLD RECORDS™ 2014 BOOK |work=Guinness World Records |publisher=Guinness World Records Ltd |date=04 Set 2013 |accessdate=05 Set 2013}}</ref> Ang nasabing album at ang ikalawa nitong ''single'', ang [[Little Things]], ay sabay na nag-umpisa sa numero uno sa UK; bagay na tanging One Direction lamang ang nagkamit bilang pinakabatang mang-aawit sa kasaysayan ng listahang Ingles.<ref>{{cite web |last=Jones |first=Alan |url=http://www.musicweek.com/businessanalysis/read/official-charts-analysis-one-direction-youngest-ever-act-to-hit-no-1-in-albums-and-singles-lists/052592/ |title=Official Charts Analysis: One Direction youngest ever act to score No.1 Album and Single simultaneously |date=19 Nob 2012 10:18 |accessdate=24 Ago 2013 }}{{Dead link|date=Agosto 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Nakapagbenta ang ''Take Me Home'' ng 540,000 kopya sa unang linggo nito sa Estados Unidos, nag-umpisa ring numero uno sa ''Billboard'' 200, at nanguna sa mga listahan sa mahigit tatlumpu’t apat na iba pang mga bansa.<ref>{{cite web|last=Caulfield |first=Keith |url=http://www.billboard.com/articles/news/474059/one-directions-take-me-home-debuts-at-no-1-with-years-third-biggest-opening/ |title=One Direction's 'Take Me Home' Debuts at No. 1 With Year's Third-Biggest Opening |date=20 Nob 2012 22:00 EST |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Hart |first=Tina |url=http://www.musicweek.com/news/read/imagem-music-signs-one-direction-hit-writer-fiona-bevan/052709/ |title=Imagem Music signs One Direction hit-writer Fiona Bevan |date=27 Nob 2012 15:50 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Dagdag nito, ang ''Up All Night'' at ''Take Me Home'' ay pangatlo at pang-apat sa mga pinakamabentang album ng taong 2012 sa buong mundo, na nakapagbenta ng 4.5 milyon at 4.4 na milyong yunit, ayon sa pagkakasunud-sunod.<ref>{{cite web |url=http://ifpi.org/content/section_resources/dmr2013.html/ |title=IFPI publishes Digital Music Report 2013 |date=26 Peb 2013. Nakuha noong 24 Ago 2013 |access-date=24 Agosto 2013 |archive-date=19 Agosto 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130819084310/http://www.ifpi.org/content/section_resources/dmr2013.html |url-status=dead }}</ref> Inawit ng One Direction ang ''Little Things'' sa ''[[:en:Royal Variety Performance|2012 Royal Variety Performance]]'' sa harap ni [[Reyna Elizabeth II]] ng UK at bumandera sa isang napakyaw (''sold-out'') na palabas sa Plasang Hardin ng Madison ([[Madison Square Garden]]) ng [[Lungsod ng New York]] noong ikatlo ng Disyembre 2012.<ref>{{cite web |url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/queen-elizabeth-II/9690193/Royal-Variety-Performance-2012-One-Direction-and-Girls-Aloud-sing-for-The-Queen.html/ |title=Royal Variety Performance 2012: One Direction and Girls Aloud sing for The Queen |date=20 Nob 2012 12:42 GMT |accessdate=24 Ago 2013 |archive-date=21 Septiyembre 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130921172108/http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/queen-elizabeth-II/9690193/Royal-Variety-Performance-2012-One-Direction-and-Girls-Aloud-sing-for-The-Queen.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|last=Hampp |first=Andrew |url=http://www.billboard.com/articles/photos/live/473866/one-direction-headlines-sold-out-show-at-madison-square-garden/ |title=One Direction Headlines Sold-Out Show at Madison Square Garden |date=04 Dis 2012 17:55 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Noong Pebrero 2013, inilabas ng One Direction ang sariling bersiyon nito ng [[One Way or Another]] at [[Teenage Kicks]], ang [[One Way or Another (Teenage Kicks)]], bilang ''single'' ng ''[[:en:2013 Comic Relief|2013 Comic Relief]]'', isang institusyon sa [[kawanggawa]].<ref name=Robertson>{{cite web |last=Robertson |first=James |url=http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/one-direction-reflect-on-life-changing-1535079/ |title='We are the most selfish people ever': One Direction reflect on 'life changing' charity trip to Africa 'slums' |date=15 Ene 2013 10:51 |accessdate=24 Ago 2013 |archive-date=22 Septiyembre 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130922001359/http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/one-direction-reflect-on-life-changing-1535079 |url-status=dead }}</ref> Bilang bahagi ng kanilang pakikipagtulungan sa kawanggawang ito sa UK, naglakbay ang One Direction patungong Ghana upang maging mga boluntaryo sa isang ospital ng mga bata, bumisita sa isang paaralan at magbigay ng mga donasyon. Dagdag dito, isiniwalat ng ''[[:en:Official Charts Company|Official Charts Company]]'' na nakapagbenta ang One Direction ng 2,425,000 rekord sa UK noong Pebrero 2013.<ref>{{cite web|last=Lane |first=Dan |url=http://www.officialcharts.com/chart-news/the-brit-awards-2013-the-real-winners-revealed-1869/ |title=The BRIT Awards 2013: The biggest selling nominees revealed |date=20 Peb 2013 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Lumarga ang One Direction sa kanilang ikalawang ronda ng konsiyerto noong Pebrero 2013, ang [[Take Me Home Tour]].<ref>{{cite web|last=Vena |first=Jocelyn |url=http://www.mtv.com/news/articles/1682975/one-direction-tour-dates.jhtml/ |title=One Direction Announce U.S. Dates On 2013 World Tour|Brit boy band's tour will kick off next February at the O2 Arena |date=12 Abr 2012 12:05 EDT |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Binubuo ang nasabing konsiyerto ng higit sa 100 mga palabas sa [[Europa]], Hilagang Amerika, at [[Australasya]]. Umabot ng 300,000 ang benta ng mga tiket sa loob lamang ng isang araw ng paglalabas nito sa UK at Irlanda, kung saan kasama ang anim na araw na napakyaw na palabas sa [[The O2 Arena]] sa London.<ref>{{cite web|url=http://www.mtv.co.uk/news/one-direction/349694-one-direction-tickets/ |title=One Direction Fans in Ticket-Buying Frenzy|New dates added to UK tour after they sold out SIX nights at O2 in one day... |work=MTV UK |date=26 Peb 2012 11:30 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Sa bentahan sa [[Australya]] at [[New Zealand]], nagkahalaga ang mga tiket ng US$15.7 milyon, na kung saan nabenta ang lahat ng 190,000 tiket para sa gaganaping 18 palabas.<ref>{{cite web |last=Stack |first=Brittany |url=http://www.dailytelegraph.com.au/how-one-direction-cashed-in-on-their-hugely-successful-australian-tour/story-e6freuy9-1226341685202/ |title=How One Direction cashed in on their hugely successful Australian tour |date=29 Abr 2012 00:00 |accessdate=24 Ago 2013 }}{{Dead link|date=Mayo 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Nakatanggap ang paglalakbay ng mga papuri mula sa mga kritiko, na pinuri ang husay ng banda sa pag-awit nang ''live'' at sa kanilang mga kakayahan sa pagtatanghal, at naging isang malaking tagumpay sa komersiyo, na nakapagbenta ng 1,635,000 mga tiket mula sa 134 nitong palabas.<ref name="Box Office">{{cite web|url=http://onedirectionmusic.com/ |title=One Direction &#124; Welcome to the One Direction website! |publisher=Onedirectionmusic.com |date= |accessdate=2 Ago 2014}}</ref> === 2013-14: ''Midnight Memories'' at ''This Is Us'' === [[Talaksan:Take Me Home Tour.jpeg|thumbnail|left|One Direction sa kanilang [[Take Me Home Tour]]]] Ang [[One Direction: This Is Us]], isang ''biopic'' na pelikulang 3D tungkol sa banda, ay idinirehe ni [[Morgan Spurlock]], at ipinrodyus nina Spurlock, Ben Winston, Adam Milano, at Simon Cowell, at inilabas ng [[TriStar Pictures]] noong 30 Agosto 2013.<ref>{{cite web|last=Schneider |first=Marc |url=http://www.billboard.com/articles/news/474195/one-direction-3d-film-gets-super-director/ |title=One Direction 3D Film Gets 'Super' Director |date=13 Nob 2012 10:50 EST |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Ang pelikula’y nakatakda ring maging lunsaran ng awiting [[Best Song Ever (awitin ng One Direction)|Best Song Ever]] na inilabas noong 22 Hulyo 2013 at itinakdang magsilbi bilang pangunahing ''single'' ng paratíng na ikatlong ''studio album'' ng grupo.<ref>{{cite web|last=Brandle |first=Lars |url=http://www.billboard.com/articles/news/1568160/one-direction-tease-best-song-ever-release-new-movie-trailer/ |title=One Direction Tease ‘Best Song Ever,’ Release New Movie Trailer |date=26 Hun 2013 05:18 EDT |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Naging isang malaking tagumpay ang nasabing pelikula, na nanguna sa mga takilya ng Estados Unidos at Inglatera, at kumita ng mahigit $60 milyon sa buong mundo.<ref>{{cite news|last=Tartaglione |first=Nancy |url=http://deadline.com/2014/07/simon-cowell-exec-producing-one-direction-where-we-are-concert-film-807781 |title=Simon Cowell Exec Producing One Direction Event Cinema Concert Film |publisher=Deadline |date=22 Hul 2014 |accessdate=16 Ago 2014}}</ref> Kasalukyang hawak nito ang ikaapat na puwesto sa mga pelikula-konsiyertong may pinakamalaking kinita sa buong mundo.<ref>{{cite web|url=http://www.boxofficemojo.com/genres/chart/?id=musicconcert.htm |title=Music Concert 1984-Present |publisher=Box Office Mojo |accessdate=16 Ago 2014}}</ref> Noong 16 Mayo 2013, inanunsiyo ng banda ang kanilang unang lakbay-estadyo (''stadium tour''), ang ''Where We Are Tour'', na nagsimula noong Abril 2014. Pinlano nilang magbigay ng £200,000&nbsp;ng benta ng tiket bilang donasyon sa kawanggawang [[Stand Up to Cancer]].<ref>{{cite news|last=Ledger |first=Emma |url=http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/one-direction-tickets-tour-2014-1910365 |title=One Direction add MORE dates to the Where We Are Tour 2014! Get your tickets here |work=The Daily Mirror |location=UK |date=25 Mayo 2013 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Inanunsiyo naman noong 22 Mayo 2013 na muling maglalabas ng panibagong aklat ang banda, na pinamagatang ''One Direction: Where We Are (Our Band, Our Story)'' at ilalathalang muli ng HarperCollins; ito ay opisyal na inilabas sa publiko noong 27 Agosto 2013.<ref>{{cite web|first=Jason |url=http://www.billboard.com/articles/news/1563148/one-direction-announces-where-we-are-book |title=One Direction Announces 'Where We Are' Book |work=Billboard |publisher=Prometheus Global Media |location=New York |date=22 Mayo 2013 15:23 EDT |accessdate=13 Set 2013}}</ref> Noong 23 Nobyembre 2013 at bilang pagtataguyod sa ''Midnight Memories'', nakiisa ang banda sa "Araw ng 1D" (''1D Day''),<ref>{{cite web|url=http://www.1dday.com/ |title=Welcome to 1D Day |date=23 Nob 2013 |accessdate=24 Ago 2014}}</ref><ref>{{cite news|last=Hilton |first=Beth |url=http://www.digitalspy.co.uk/showbiz/news/a533434/one-direction-1d-day-live-stream-watch.html#~oNPIkhh17yafiy |title=One Direction '1D Day' Live Stream - watch |work=Digital Spy |date=23 Nob 2013 18:18 GMT |accessdate=24 Ago 2014}}</ref> isang araw na handog para sa mga tagahanga ng One Direction. Binuo ang araw ng isang makasaysayang 7.5 oras na pakikipagtalamitam sa pamamagitan ng ''livestream'' sa [[YouTube]] na nagtampok sa mga pagtatanghal ng banda nang ''live'', mga sikat na panauhin kasama sina [[Simon Cowell]], [[Cindy Crawford]], [[Piers Morgan]], [[Jerry Springer]] at marami pang iba. Natatangi ang kaganapan hindi lang dahil sa mahabang oras na itinakbo nito kundi dahil din sa ngayon pa lang nagamit ang midya sosyal (''social media'') kung saan ang mga tagahangang nagawang makisali sa palabas ay direktang nakaugnayan ang banda sa pamamagitan ng [[Google+ Hangout]]. [[File:One_Direction_at_the_New_Jersey_concert_on_7.2.13_IMG_4238_(9206417991).jpg|thumb|right|Ang banda habang nagtatanghal sa East Rutherford, [[New Jersey]] noong 02 Hul 2013]] Inilabas sa buong mundo ang [[Midnight Memories]] noong 25 Nobyembre 2013.<ref>{{cite web |url=http://www.onedirectionmusic.com/gb/news/entry/one_directions_3rd_album_midnight_memories_out_nov_25th/ |title=One Direction’s 3rd Album ‘Midnight Memories’ Out Nov 25th |work=One Direction official site |publisher=Syco Music UK |date=06 Set 2013 |accessdate=08 Set 2013 |archive-date=2013-09-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130913104511/http://www.onedirectionmusic.com/gb/news/entry/one_directions_3rd_album_midnight_memories_out_nov_25th/ |url-status=dead }}</ref> Inilarawan ng banda ang album bilang ''edgier'' at nagtataglay ng tonong ''slightly rockier'' kaysa sa mga nagdaang album nila.<ref>{{cite web|last=Reynolds |first=Simon |url=http://www.digitalspy.co.uk/movies/news/a493171/one-direction-premiere-new-this-is-us-trailer-watch-video.html/ |title=One Direction premiere new 'This Is Us' trailer - watch video |work=Digital Spy |location=London |date=25 Hun 2013 16:42 BST |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mtv.co.uk/news/one-direction/384889-one-direction-new-single-best-song-ever-this-is-us-new-trailer/ |title=One Direction Announce New Single 'Best Song Ever' |work=MTV UK |location=London |date=25 Hun 2013 16:17 |accessdate=24 Ago 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Percival |first=Ashley |url=http://www.huffingtonpost.co.uk/2013/05/16/one-direction-big-announcement-where-we-are-tour-2014_n_3284795.html/ |title=One Direction Big Announcement: 'Where We Are' Stadium Tour Confirmed For 2014 |work=The Huffington Post |location=UK |date=16 Mayo 2013 12:13 BST |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Ibinunyag din ng grupo na ang awiting may pamagat na ''Story of My Life'' ang magiging ikalawang ''single'' ng album, at itinaguyod nila ito sa pamamagitan ng paglalabas sa Twitter ng kani-kanilang larawan noong sila ay bata pa. Matapos nito'y inilabas ang pabalat ng ''single'' sa opisyal na akawnt ng One Direction.<ref>{{cite news|last=Crawley |first=Joanna |url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2454573/One-Direction-share-adorable-childhood-photos-promote-new-single-Story-My-Life.html |title=Breaking hearts from the get go: One Direction share adorable childhood photos to promote new single Story of My Life |work=Daily Mail |publisher=Associated Newspapers Ltd |location=UK |date=11 Okt 2013 14:59 GMT |accessdate=12 Okt 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Chung |first=Gabrielle |url=http://www.celebuzz.com/2013-10-10/one-direction-announces-story-of-my-life-single-through-baby-photos/ |title=One Direction Announces 'Story of My Life' Single Through Baby Photos |work=Celebuzz |publisher=Spin Entertainment |date=11 Okt 2013 |accessdate=12 Okt 2013}}</ref> Noong 11 Oktubre 2013, inilabas ng One Direction ang opisyal na pabalat ng album maging ang talaan ng mga pamagat ng awitin nito, at kanila itong ibinunyag isa-isa sa pamamagitan ng kanilang mga twit gamit ang ''hashtag'' na ''#MidnightMemoriesTrackQuiz''.<ref>{{cite web |last=Niles |first=Jon |url=http://www.mstarz.com/articles/20167/20131011/one-direction-midnight-memories-cover-art-tracklist-revealed-photo-zayn.htm |title=One Direction 'Midnight Memories' Cover Art, Tracklist Revealed [PHOTO]: Zayn, Harry, Niall, Louis and Liam Announce Twitter 'Track Quiz' Contest for Fans |work=Mstars |publisher=mstarsnews.com |date=11 Okt 2013 12:30 EDT |accessdate=12 Okt 2013 |archive-date=2013-10-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131014191054/http://www.mstarz.com/articles/20167/20131011/one-direction-midnight-memories-cover-art-tracklist-revealed-photo-zayn.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|last=Lipshutz |first=Jason |url=http://www.billboard.com/articles/columns/pop-shop/5755387/one-direction-unveils-midnight-memories-artwork-track-list |title=One Direction Unveils 'Midnight Memories' Artwork, Track List |work=Billboard |publisher=Billboard.com |date=11 Okt 2013 12:30 EDT |accessdate=12 Okt 2013}}</ref> Kinumpirma ring magtatanghal ang banda sa edisyong ''UK'' at ''US'' ng ''The X Factor'' upang itaguyod ang kanilang parating na album.<ref>{{cite web |last=Lewis |first=Anna |url=http://www.heatworld.com/Celeb-News/2013/10/One-Direction-confirmed-for-The-X-Factor/ |title=One Direction confirmed for The X Factor 2013 live shows |work=Heatworld |publisher=Bauer Consumer Media |location=UK |date=15 Okt 2013 17:14 |accessdate=18 Okt 2013 |archive-date=18 Oktubre 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131018011227/http://www.heatworld.com/Celeb-News/2013/10/One-Direction-confirmed-for-The-X-Factor/ |url-status=dead }}</ref> Pumasok ang album bilang numero uno sa UK at sa Estados Unidos, na naggawad sa kanila bilang unang grupong nakapasok bilang numero uno sa Billboard 200 sa unang tatlong album nito, at ikalawa namang nakaabot sa itaas pagkatapos ng [[The Monkees]] noong 1967.<ref name="Monkees">{{cite web|first=Keith |last=Caulfield |title=One Direction Scores Historic Third No. 1 Album on Billboard 200 Chart |url=http://www.billboard.com/articles/news/5812384/one-direction-scores-historic-third-no-1-album-on-billboard-200-chart |work=Billboard |date=4 Dis 2013 10:12 AM EST |accessdate=24 Ago 2013}}</ref> Noong Disyembre 2013, muling nakabura ng panibagong rekord ng benta sa UK ang One Direction sa inilabas na [[DVD]] at [[Blu-Ray]] ng 3-D na pelikula-konsiyerto nilang "This is Us." Batay sa ulat, halos 270,000 kopya ng pelikula ang nabenta sa UK sa loob lamang ng tatlong araw na labas nito, at tumalo sa rekord na dating inilagay ng [[Michael Jackson: This is It|This is It]] ni [[Michael Jackson]] noong 2010&nbsp;ng 10,000 kopya.<ref>{{cite web|first=Daniel |last=Lane |title=One Direction beat Michael Jackson’s chart record |url=http://www.officialcharts.com/chart-news/one-direction-beat-michael-jacksons-chart-record-2695/#.Ur4VQbWDpK0.twitter |work=Official Charts Company |date=23 Dis 2013 |accessdate=24 Ago 2014}}</ref> Pinangalanan ang grupo bilang Nangungunang Mang-Aawit sa Buong Mundo ng 2013&nbsp;ng [[:en:International Federation of the Phonographic Industry|IFPI]] dahil sa lakas ng mga ''digital downloads'', mga pisikal na album, ''on-demand streams'' at mga bidyo-awit.<ref>{{cite web |first=Adam |last=Sherwin |title=One Direction named top Global Recording Artist in new award |url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/news/one-direction-named-top-global-recording-artist-in-new-award-9093917.html |work=The Independent |date=30 Ene 2014 |accessdate=24 Ago 2014 |archive-date=2014-01-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140130100407/http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/music/news/one-direction-named-top-global-recording-artist-in-new-award-9093917.html |url-status=dead }}</ref> === 2014-15: ''Four'' at paglisan ni Malik === [[File:OnedirectionWWATchile.jpg|thumb|left|One Direction sa entablado sa [[Santiago, Chile]] noong 14 Abr 2014 sa kanilang ''[[::en::Where We Are Tour (One Direction)|Where We Are Tour]]'' ]] Noong 27 Abril 2014, nakumpirmang ginagawa na ng One Direction ang kanilang ikaapat na ''studio album''.<ref>{{cite web |first=Dan |last=Wootton |title=We’ll be together as long as fans want us: One Direction blast break-up rumours in a world exclusive interview |url=http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/dan-wootton/5592768/One-Direction-blast-rumors-of-a-split-in-exclusive-interview-with-The-Sun-On-Sunday.html |work=The Sun |date=27 Abr 2014 |accessdate=24 Ago 2014 |archive-date=26 Oktubre 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151026085854/http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/dan-wootton/5592768/One-Direction-blast-rumors-of-a-split-in-exclusive-interview-with-The-Sun-On-Sunday.html |url-status=dead }}</ref> Nabalitang nakipagtrabaho ang [[Good Charlotte]] kina Payne at Tomlinson sa pagsusulat ng mga kanta.<ref>{{cite web|first=Bruna |last=Nessif |title= Liam Payne and Louis Tomlinson Team Up With Good Charlotte for Upcoming One Direction Album |url=http://www.eonline.com/news/519637/liam-payne-and-louis-tomlinson-team-up-with-good-charlotte-for-upcoming-one-direction-album |work=E! Online |date=10 Mar 2014 5:03 PM PDT |accessdate=24 Ago 2014}}</ref> Inangkin ni Payne na ang album ay magiging "''edgier''" at karamihan sa mga kanta'y isinulat ng grupo.<ref>{{cite web|first=Christina |last=Garibaldi |title= One Direction’s Next Album Will Be ‘A Little Bit More Edgy’ |url=http://www.mtv.com/news/1897411/one-direction-next-album-today-show/ |work=MTV |date=13 Ago 2014 |accessdate=24 Ago 2014}}</ref> Noong 21 Hulyo, inanunsiyo ng One Direction ang parating nitong pelikula-konsiyertong pinamagatang ''Where We Are'', na nagdodokumentaryo sa konsiyertong ginanap sa Estadyo ng San Siro noong kanilang ''Where We Are Tour''.<ref>{{cite web|url=http://www.amazon.co.uk/Where-We-Are-Live-Stadium/dp/B00KH0VSOU/ref=sr_1_1?s=dvd&ie=UTF8&qid=1400834967&sr=1-1&keywords=B00KH0VSOU&tag=smarturl-gb-21 |title=Where We Are: Live From San Siro Stadium [DVD] |accessdate=24 Ago 2014}}</ref> Noong 24 Hulyo, isang aklat ng talambuhay na isinulat nila mismo, ang ''Who We Are'' ay inanunsiyong ilalabas sa 25 Setyembre.<ref>{{cite web|first=Thomas |last=Chau |url=http://popcrush.com/one-direction-who-we-are-autobiography/ |title=One Direction Announce ‘Who We Are’ Autobiography |work=PopCrush |date=24 Hul 2014 7:53 PM |accessdate=24 Ago 2014}}</ref> Noong 8 Setyembre, inanunsiyo ng One Direction na ang kanilang ikaapat na ''studio album'' ay pinamagatang [[Four (album ng One Direction)|Four]], na nakatakdang ilabas sa 17 Nobyembre.<ref name="Four">{{cite news|first=Melissa |last=Locker |url=http://time.com/3303214/one-direction-four-new-album-release-date/ |title=One Direction Announces New Album Four, Out November 17 |publisher=Time |date=8 Set 2014 |accessdate=9 Set 2014}}</ref> Bilang bahagi ng kanilang anunsiyo, isa sa kanilang mga awitin mula sa nasabing album, ang ''Fireproof'', ay inilabas upang libreng madiskarga (''download'') sa loob ng 24 oras mula sa kanilang opisyal na sityo.<ref name="Four" /> Noong 14 Setyembre naman, inanunsiyo nilang ang unang opisyal na isahang awit ng album na "[[Steal My Girl]]" ay ilalabas sa 29 Setyembre.<ref>{{cite news|first=Mitchell |last=Peters |url=http://www.billboard.com/articles/news/6251459/one-direction-announces-next-four-album-single-steal-my-girl-due-late-september |title=One Direction Announces 'Four' Album Lead Single 'Steal My Girl,' Due Late September |publisher=Billboard |date=14 Set 2014 13:36 EDT|accessdate=17 Set 2014}}</ref> Ang bidyo-awit ay inilabas noong 24 Oktubre. Noong 28 Oktubre, naiulat na isa pang bidyo-awit ng One Direction ang isinasagawa, na nagpapahiwatig na isang panibagong isahang awit ang ilalabas.<ref>{{cite web |first=Becca |last=Longmire |url=http://www.entertainmentwise.com/news/160926/Louis-Tomlinson-Gets-Arrested-By-Police-As-One-Direction-Film-New-Music-Video-In-London- |title=Louis Tomlinson Gets Handcuffed And Arrested By Police As One Direction Film New Music Video In London |publisher=Entertainment Wise |location=UK |date=28 Okt 2014 |accessdate=14 Nob 2014 |archive-date=17 Nobiyembre 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141117114441/http://www.entertainmentwise.com/news/160926/Louis-Tomlinson-Gets-Arrested-By-Police-As-One-Direction-Film-New-Music-Video-In-London- |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|first=Bella |last=Brennan |url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2811232/Louis-Tomlinson-arrested-latest-One-Direction-video-clip.html |title=Busted! Louis Tomlinson is arrested for the latest One Direction video clip… but still looks dapper in a trenchcoat and suit |work=Daily Mail |location=UK |date=28 Okt 2014 16:27 GMT |accessdate=14 Nob 2014}}</ref> Kinalauna'y nakumpirmang ang ikalawang isahang awit ng album ay ang [[Night Changes]].<ref>{{cite web|url=http://www.directlyrics.com/one-direction-confirm-night-changes-as-next-single-in-exclusive-scott-mills-interview-tallk-four-album-listen-news.html |title=One Direction Confirm "Night Changes" as Next Single In Exclusive Scott Mills Interview + Talk "Four" Album: Listen (Full) |publisher=Direct Lyrics |accessdate=29 Okt 2014|date=29 Okt 2014|author=Kevipod}}</ref> Inilabas ang nasabing awit noong 14 Nobyembre, tatlong araw bago ang paglabas ng album. Inilabas ang album noong 17 Nobyembre, at nangunang muli sa ''[[:en:Billboard 200|Billboard]]''[[:en:Billboard 200|200]] at [[:en:UK Album Chart|Talaan ng Album sa UK]].<ref>{{cite web | url = http://m.billboard.com/entry/view/id/108201 | title = One Direction's 'Four' Makes Historic No. 1 Debut on Billboard 200 Chart | first = Keith | last = Caulfield | publisher = ''Billboard'' | date = 26 Nob 2014 | accessdate = 28 Nob 2014 | archive-date = 2014-11-30 | archive-url = https://archive.today/20141130081143/http://m.billboard.com/entry/view/id/108201 | url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.officialcharts.com/chart-news/four-scores-one-direction-a-third-consecutive-official-albums-chart-number-1-3302/ |title=Four scores One Direction a third consecutive Official Albums Chart Number 1 |publisher=''Official Charts Company'' |location=UK |first=Justin |last=Myers |date=23 Nob 2014 |accessdate=20 Dis 2014}}</ref> Noong 22 Nobyembre, naibalitang ang kanilang tagapamahala sa paglalakbay (''tour manager'') na si Paul Higgins, na kasama na ng grupo mula nang ito'y mabuo, ay umalis na at iniwan ang banda.<ref>{{cite news|url = http://www.mirror.co.uk/3am/celebrity-news/one-direction-tour-boss-quits-4678063 |title=One Direction tour boss quits after Zayn Malik bust-up |first=Simon |last=Boyle |work=Mirror.co.uk |location=London |date=22 Nob 2014 23:26 |accessdate= 23 Nob 2014}}</ref> Sa isang artikulo ng ''[[:en:E! News|E! News]]'' na ipinaskil noong 04 Disyembre, itinalá ang tambalang Styles at Tomlinson bilang ikatlong pinakatampok na paksa tungkol sa ''[[:en:Shipping (fandom)|shipping]]'' o inaakalang pag-uugnay sa kanila ng mga tagahanga sa mga nagsasagawa ng ''[[:en:Reblogging|reblogging]]'' sa [[Tumblr]], katuwang ang tambalang Styles at Horan sa ikasiyam na puwesto, at Payne at Malik naman sa ikalabing-lima.<ref>{{cite news|url = http://www.eonline.com/news/603497/2014-s-most-shipped-couple-is |title=2014's Most Shipped Couple Is... |first=Jenna |last=Mullins |work=E! Online |location=New York |date=04 Dis 2014 1:11 PM PST |accessdate=09 Dis 2014}}</ref> Kinumpirma ng banda sa Parangal ng Musika ng BBC (''[[:en:BBC Music Awards|BBC Music Awards]]'') na kasunod ng tagumpay ng ''Four'', umaasa silang magpatuloy patungo sa "ibang lugar" ang kanilang musika sa ikalima nilang album.<ref>{{cite web|first=Amy |last=Davidson |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/news/a616171/one-direction-confirm-fifth-album-with-sound-to-go-somewhere-else.html |title=One Direction confirm fifth album, with sound to go "somewhere else" |work=Digital Spy |location=UK |date=12 Okt 2014 11:37 GMT |accessdate=13 Dis 2014}}</ref> Noong 25 Marso 2015, nagpalabas ng opisyal na pahayag ang One Direction na nagsabing lumisan na si Malik mula sa banda.<ref>{{cite web|first=Todd |last=Leopold |url=http://edition.cnn.com/2015/03/25/entertainment/feat-zayn-malik-leaving-one-direction/index.html |title=Zayn Malik leaving One Direction |work=CNN |publisher=Cable News Network |date=26 Mar 2015 03:13 GMT |accessdate=26 Mar 2015}}</ref><ref>{{cite web|first=Brittany |last=Spanos |url=http://www.rollingstone.com/music/news/zayn-malik-quits-one-direction-20150325 |title=Zayn Malik Quits One Direction |work=Rolling Stone |location=UK |publisher=Rolling Stone |date=25 Mar 2015 |accessdate-26 Mar 2015}}</ref> Nagpapatuloy ang apat na natitirang kasapi bilang bahagi ng banda.<ref>{{cite web|first=Del |last=Crookes |url=http://www.bbc.co.uk/newsbeat/32057401 |title=Zayn Malik is leaving One Direction but group continues as four-piece |work=Newsbeat |location=UK |publisher=[[BBC]] |date=25 Mar 2015 |accessdate=26 Mar 2015}}</ref><ref>{{cite web|first=Joe |last=Lynch |url=http://www.billboard.com/articles/news/6509661/zayn-malik-one-direction-exit-explanation |title=Zayn Malik Explains One Direction Exit: 'I Have To Do What Feels Right in My Heart' |work=Billboard |location=US |publisher=Prometheus Global Media |date=25 Mar 2015 1:09 PM EDT |accessdate=26 Mar 2015}}</ref> Ginawa ng grupo ang kanilang unang opisyal na paglabas sa publiko bilang apat na miyembrong banda sa programang ''The Late Late Show with James Corden'' noong 14 Mayo, kung saan sinabi nilang sa simula'y nagalit sila kay Malik, at kinumpirma nilang magpapatuloy sila bilang grupo nang walang ikalimang kasapi.<ref>{{cite web|url=http://www.people.com/article/one-direction-interview-zayn-malik-james-corden-late-late-show |title=One Direction Discusses Zayn Malik's Departure with James Corden: We Were a Little Bit Angry - One Direction |work=People.com |accessdate=02 Ene 2016}}</ref> === 2015: ''Made in the A.M.'' at ang pamamahinga === Noong 31 Hulyo 2015, inilabas ng grupo ang [[Drag Me Down]] nang walang kahit anong patalastas o anunsiyo. Ito ang unang isahang awit mula sa kanilang ikalimang album na [[Made in the A.M.]], at kanilang unang materyal na inilabas matapos ang paglisan ni Malik.<ref>{{cite web|title=One Direction Shares First Track Without Zayn Malik, 'Drag Me Down' |url=http://www.billboard.com/articles/news/6649246/one-direction-shares-first-track-without-zayn-malik-drag-me-down |work=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |accessdate=31 Hul 2015 |date=31 Hul 2015}}</ref> Matapos nito'y ibinunyag na pansamantalang magpapahinga ang grupo sa 2016.<ref name="2016break">{{cite web|url=http://www.billboard.com/articles/columns/pop/6806071/one-direction-x-factor-infinity-history-video-fans |title=One Direction Makes Final 'X Factor' Appearance Before Hiatus, Thanks Fans in New Video |work=Billboard |date=13 Dis 2015 |accessdate=13 Dis 2015}}</ref> Noong 22 Setyembre, ang pangalan ng kanilang ikalimang album na ''Made in the A.M.'' ay opisyal na ipinahayag kasabay ng pagtataguyod ng kanilang isahang awit na [[Infinity (awit ng One Direction)|Infinity]]. Sinimulan ng grupo na ibunyag ang nilalaman ng album at tuluyang nakumpirma sa [[iTunes]].<ref>{{cite web|url=http://www.etonline.com/news/173824_one_direction_made_the_am_tracklist_revealed_via_snapchat/ |title=One Direction's 'Made in the A.M.' Tracklist Revealed Via Snapchat" |work=Eonline |accessdate=25 Okt 2015}}</ref> Inilabas ang album noong 13 Nobyembre 2015.<ref>{{cite web|url=http://www.billboard.com/articles/columns/pop-shop/6706833/one-direction-justin-bieber-album-release-november-13-poll |title=One Direction & Justin Bieber Album Release Showdown Set for November 13? |work=Billboard |accessdate=25 Okt 2015}}</ref> Sa ginanap na 2015 ''American Music Awards'' noong 22 Nobyembre, muling nagwagi ang One Direction bilang Mang-aawit ng Taon, ang ikalawang magkasunod na taon ng kanilang pagwawagi sa parangal.<ref name="AMA">{{cite news|title=American Music Awards 2015: Check Out All the Winners Here |url=http://www.billboard.com/articles/events/amas/6770317/american-music-awards-2015-winners-list-amas |work=[[Billboard (magazine)|Billboard]] |date=24 Nob 2015}}</ref> Kinumpirma kinalaunan ni Louis Tomlinson na ang kanilang pamamahinga ay magtatagal ng 18 buwan. Noong 13 Disyembre nagtanghal ang One Direction sa huling palabas ng ''The X Factor''. Ang kanilang huling pagtatanghal bilang grupo bago ang kanilang pamamahinga na ipinalabas sa telebisyon ay sa ''New Year's Rocking Eve'' noong 31 Disyembre 2015.<ref name=thewrap-1d2016>{{cite web|title=One Direction Returns to Headline ‘Dick Clark’s New Year’s Rockin’ Eve’ Billboard Party |url=https://www.thewrap.com/one-direction-returns-to-headline-dick-clarks-new-years-rockin-eve-billboard-party/ |work=TheWrap |accessdate=24 Nob 2015 |date=18 Nob 2015}}</ref> == Estilong Pangmusika == Musikang ''pop'' ang dominanteng rekord ng paunang ''studio album'' ng One Direction, ang [[Up All Night (One Direction album)|Up All Night]] (2011), na naglalaman ng mga elemento ng ''teen pop'', ''dance-pop'', ''pop-rock'', at ''power pop'', na may mga impluwensiya ng ''electropop'' at ''rock''.<ref name=rolling01>{{cite web|last=Rosen |first=Jody |url=http://www.rollingstone.com/music/albumreviews/up-all-night-20120328 |title=One Direction - Up All Night |work=Rolling Stone |publisher=Jann S. Wenner |date=28 Mar 2012 |accessdate=08 Set 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=O'Brien |first=Jon |url=http://www.allmusic.com/artist/one-direction-mn0002766592/biography |title=One Direction |work=All Music |publisher=Rovi Corporation |accessdate=08 Set 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Chisling |first=Matt |url=http://www.allmusic.com/album/up-all-night-mw0002246441 |title=One Direction - Up All Night |work=All Music |publisher=Rovi Corporation |accessdate=08 Set 2013}}</ref><ref name=bboard01>{{cite news|last=Lipshutz |first=Jason |url=http://www.billboard.com/articles/news/502856/one-direction-up-all-night-track-by-track-review |title=One Direction: Up All Night Track Review |work=Billboard |publisher=New York: Prometheus Global Media |date=07 Mar 2012 11:45 EST |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Inilarawan ni Robert Copsey ng Digital Spy ang album bilang “koleksiyon ng ''pop rock'' na may pamatay na mga koro,”<ref>{{cite web|last=Copsey |first=Rober |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/albumreviews/a352333/one-direction-up-all-night-album-review.html |title=One Direction: 'Up All Night' - Album review |work=Digital Spy |publisher=Hearst Corporation |date=22 Nob 2011 16:35 GMT |accessdate=08 Set 2013}}</ref> habang itinuring ito ng The New York Times na “punó ng ''pop'' na may datíng ng ''rock'', masaya, at minsa’y magaling.”<ref>{{cite web|last=Caramanica |first=Jon |url=http://www.nytimes.com/2012/05/28/arts/music/one-direction-the-boy-band-plays-the-beacon-theater.html?_r=0 |title=5 Boys Sing as Thousands Shriek: One Direction, the Boy Band, Plays the Beacon Theater |publisher=The New Yor Times |date=27 Mayo 2012 |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Kinilala ni Jason Lipshutz ng Billboard ang album na nagpapakita ng pagka-orihinal nito sa tunog na “kailangan para sa pagpapasiglang muli ng kilusang boyband.”<ref name=bboard01/> Partikular na tinukoy ang mga awiting “''One Thing''” at “''What Makes You Beautiful''” para sa mga uri ng ''power pop'' at ''pop rock'', para sa kanilang ''powerhouse guitar riff'' at mga korong “mapuwersa” (''forceful'').<ref name=rolling01/><ref>{{cite web|last=Copsey |first=Robert |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/singlesreviews/a338401/one-direction-what-makes-you-beautiful-single-review.html |title=One Direction: 'What Makes You Beautiful' - Single review |work=Digital Spy |publisher=Hearst Corporation |date=02 Set 2011 12:59 BST |accessdate=08 Set 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Houle |first=Zachary |url=http://www.popmatters.com/review/155316-one-direction-up-all-night/ |title=One Direction: Up All Night |work=PopMatters |publisher=Buzz Media |date=15 Mar 2012 |accessdate=08 Set 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Corner |first=Lewis |url=http://www.digitalspy.co.uk/music/singlesreviews/a363531/one-direction-one-thing-single-review.html |title=One Direction: 'One Thing' - Single review |work=Digital Spy |publisher=Hearst Corporation |date=02 Peb 2012 14:00 GMT |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Ang kanilang ikalawang ''studio album'', ang [[Take Me Home]] (2012), ay nagtataglay naman ng ''rock-inherited pop'', prominenteng ''electric guitar riff'', maliwanag na ''synthesizer'', dobleng-kahulugan para sa pakikipagtalik, isang magkakabagay (''homogeneous'') na tunog at mensahe, at ng ''software'' upang itama ang tinis ng boses, ang [[AutoTune]].<ref name=songwriters01/><ref name=riding01/><ref name=takereview01/><ref name=takereview02/><ref>{{cite web|last=Collar |first=Matt |url=http://www.allmusic.com/album/take-me-home-mw0002418914 |title=One Direction - Take Me Home | work=AllMusic |publisher=All Media Network, LLC |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Ipinaliwanag ni Alexis Petridis ng [[The Guardian]] ang lagdang-tunog (''signature sound'') nito bilang “''peppy'', ''synth-bolstered'' na atake sa ''new-wave pop'' ng unang parte ng dekada 80, mabigat sa ''clipped rhythms'' at ''chugging guitars'',” kung saan, aniya, kahit papaano’y isang pag-unlad sa ''substitute R&B'' “na minsa’y naging kailangan ng mga boyband kahit ‘di maganda.”<ref name=takereview01/> Inakala naman ni Jon Caramanica, nagsusulat sa The New York Times, na ang album ay “higit na mekanikal ang datíng” kaysa sa paunang album nito, bagaman at mapapansing magkakahawig ito sa tunog at sa letra.<ref name=riding01/> Nagpapahayag ang mga linya ng awitin sa album hinggil sa pagkahulog sa pag-ibig, di-nasusukliang pag-ibig, ang pagpipilit na ang mga kakulangan ng tao’y dahilan upang ito’y maging natatangi, mga pangako sa isa’t isa, pagseselos, at pangungulila sa mga mahalagang tao ng nakaraan.<ref name=riding01/><ref name=takereview01/><ref name=takereview02/><ref>{{cite web|url=http://www.huffingtonpost.com/2012/11/12/one-direction-lyrics-take-me-home_n_2118855.html |title=One Direction Lyrics: 'Take Me Home' Pushes Boundaries, Targets Older Audience |work=The Huffington Post |date=13 Nob 2012 10:18 EST |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Pinaboran naman ni Erica Futterman para sa [[Rolling Stone]] ang ''live'' na akustikong mga pagtatanghal ng banda na parehong nagpapakita ng “kakayahan ni Horan na maggitara, maging ang kabigha-bighaning ''live'' na tinig ng One Direction. Walang dapat ipag-alala tungkol sa mga pantulong na tugtog (''backing track'') o kaya mga notang paulit-ulit (''bum note''), isang magandang bagay para sa isang palabas na ''pop''.”<ref>{{cite web|last=Futterman |first=Erica |url=http://www.rollingstone.com/music/news/one-direction-make-a-play-for-longevity-on-first-american-headlining-tour-20120527 |title=One Direction Make a Play For Longevity on First American Headlining Tour&#x7C;U.K. boy band relies on vocal prowess and charisma to keep fan base loyal |work=Rolling Stone |publisher=Jann B. Wenner |date=27 Mayo 2012 10:30 ET |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Opinyon naman ni Cameron Adams ng ''Herald Sun'' na ang One Direction ay may "matitibay na boses-''pop''."<ref>{{cite web|last=Adams |first=Cameron |url=http://www.heraldsun.com.au/entertainment/one-direction-infection-sweeps-melbourne/story-e6frf96f-1226329537630# |title=One Direction infection sweeps Melbourne |work=Herald Sun |publisher=The Herald and Weekly Times |date=18 Abr 2012 00:00 |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Isinulat naman ni Melody Lau ng [[National Post]] na “Madaling magpatianod sa karisma ng kanilang mga konyong estilo at gawain subalit sa gitna ng mga tili ng mga tinamaan sa pag-ibig na mga kabataang babae ay yaong mga lalaking marunong talagang kumanta, at kahit papaano’y magpasaya.”<ref>{{cite web|last=Lau |first=Melody |url=http://arts.nationalpost.com/2012/06/01/concert-review-one-direction-are-mostly-killer-with-some-filler/ |title=Concert Review: One Direction are mostly killer with some filler |work=National Post |publisher=Postmedia Network |date=01 Hun 2012 14:56 ET |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Sinang-ayunan naman ni Jane Stevenson ng sityo portal (''portal site'') na Canoe na: “Ang hindi ko talaga napaghandaan ay kaya nilang lahat kumanta sa konsiyerto.”<ref>{{cite web|last=Stevenson |first=Jane |url=http://jam.canoe.ca/Music/Artists/O/One_Direction/ConcertReviews/2012/05/30/19815201-qmi.html |title=Live Review: One Direction in T.O |work=Jam! Canoe |publisher=Quebecor Media |date=30 Mayo 2012 11:21 ET |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Si Chris Richards, na nagsusulat sa [[The Washington Post]], ay kumontra sa normal na paniniwala: “Bilang limang mang-aawit, mahirap alamin ang susunod na magiging [[Justin Timberlake]], [[Ricky Martin]], o [[Bobby Brown]] mula sa pangkat. Walang boses ang nakahihigit kaninuman sa kanila.”<ref>{{cite web|last=Richards |first=Chris |url=http://www.washingtonpost.com/lifestyle/style/one-direction-show-polite-boy-band-excites-squealing-fans/2012/05/25/gJQAmYxVpU_story.html |title=One Direction whips Patriot Center into a G-rated frenzy |work=The Washington Post |date=25 Mayo 2012 |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Naramdaman ni Mike Wass ng [[Idolator]] na ang “nakasosorpresang pagsisikap” ng grupo na maawit ang [[Use Somebody]] ng [[Kings of Leon]] ay patunay na ang One Direction ay may “higit pang kakayahan” na paunlarin ang kanilang tunog.<ref>{{cite web|last=Wass |first=Mike |url=http://idolator.com/6351471/one-direction-live-in-sydney-concert-review |title=One Direction Live In Sydney: Concert Review |work=Idolator |publisher=Buzz Media |date=13 Abr 2012 |accessdate=08 Set 2013}}</ref> Ang kanilang ikatlong album na ''Midnight Memories'' (2013) ay isang ''pop-rock'' na rekord, isang bahagyang paglisan mula sa orihinal na tunog ''teen pop'' ng banda. Tinawag ni Liam Payne ang Midnight Memories na ''"slightly rockier and edgier"'' na album kaysa sa kanilang dating materyal. Ang album ay may malaking impluwensiya ng ''80s rock''<ref>{{cite web|author= |url=http://whstherebellion.com/?p=51482 |title=One Direction Embraces New Sound with "Midnight Memories" |publisher=Whstherebellion.com |date=2 Dis 2013 |accessdate=17 Okt 2014}}</ref> at musikang ''folk'' at maikling sinamahan ng mga elemento ng ''dubstep'', na mapupuna sa "Little White Lies". Ang lirikal na tema ng album ay pangunahing umiikot sa pag-ibig, pagkabigo at pakikipagtalik. Maraming kritiko ang pumuri sa lirikal na lalim at komposisyong pangmusika ng nasabing album.<ref>{{cite news| url=http://www.hollywoodreporter.com/news/one-directions-midnight-memories-what-660135 | work=The Hollywood Reporter | first=Kyle | last=Jaeger | title=One Direction's 'Midnight Memories': What the Critics Are Saying | date=26 Nob 2013 |accessdate=17 Okt 2014}}</ref> Ang kanilang ikaapat na album na ''Four'' (2014) ay inilabas noong 17 Nobyembre 2014. Muling inangkin ni Payne na ang album ay magiging "''edgier''" at karamihan sa mga awitin ay isinulat mismo ng grupo; si Horan ang umisip ng pamagat ng album, upang alalahaning ito na ang kanilang ikaapat na rekord noong ginawa nila ito, at apat na taon na rin ang nakalipas mula noong mabuo ang banda.<ref>{{cite news| url=http://www.latinopost.com/articles/10566/20141114/four-album-one-direction-release-date-tracklist-songs-price-where.htm | work=The Latino Post | first=Ma. Elena | last=Espejo | title='Four' Album One Direction Release Date, Tracklist, Songs, Price & Where to Buy: Everything You Need to Know | date=14 Nob 2014 07:30 AM EST |accessdate=20 Dis 2014}}</ref> Taglay ang katangian ng pagkahinog (''maturity'') ng kanilang tunog-''pop'', ang unang isahang awit ng album, ang [[Steal My Girl]], ay tinawag ng ''[[:en:Billboard|Billboard]]'' na "walang bahid-[[What Makes You Beautiful]], pero ang kahawig na piyanong ''pop'' nito sa [[Coldplay]] ay maaaring isang magandang direksiyon,"<ref name=bubblegum>{{cite news| url=http://www.billboard.com/articles/review/album-review/6319861/one-direction-four-album-review | work=Billboard | first=Chuck | last=Arnold | title=Album Review: One Direction Aren't Ready to Let Go of Their Bubble-Gum Days on 'Four' | date=17 Nob 2014 12:45 PM EST |accessdate=20 Dis 2014}}</ref> at ang banda'y "hindi pa ganap na handa para iwan ang masiglahing tunog (''bubble-gum sound'')."<ref name=bubblegum/> Inilarawan ng ''[[:en:Rolling Stone|Rolling Stone]]'' ang kanilang rekord bilang "puspos ng datíng ng retro;" ang mga awitin nito "ang nagpakita ng kaibhan sa pagitan ng mabibigat na tunog ''[[:en:Pop rock|pop rock]]'' ng dekada 80 at ng mas eleganteng panlasa ng dekada 70 - isang makabagong hakbang na hindi nalalayo sa ginawa sa ''[[:en:Days Are Gone|Days Are Gone]]'' ng [[:en:Haim (band)|Haim]] noong isang taon."<ref>{{cite news| url=http://www.rollingstone.com/music/albumreviews/one-direction-four-20141118 | work=Rolling Stone | first=Jon | last=Dolan | title=One Direction extend their winning streak, with echoes of the 1970s and 1980s | date=18 Nob 2014 |accessdate=20 Dis 2014}}</ref> == Pilantropiya == Noong 2011, nagtanghal ang banda sa palabas na ''Children in Need 2011'', kung saan nakatulong itong makalikom ng higit sa 26 na milyong libra.<ref name="Daily Mail">{{cite news| url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2063412/Children-In-Need-2011-Sir-Terry-Wogan-wowed-Tess-Daly-Alesha-Dixon-Fearne-Cotton.html |location=London |work=Daily Mail |title=Wogan's angels: Sir Terry is wowed by golden girls trio Tess Daly, Alesha Dixon and Fearne Cotton on Children in Need |first1=Jessica |last1=Satherley |first2=J J |last2=Anisiobi |date=18 Nob 2011 |accessdate=17 Okt 2014}}</ref> Noong 2012 naman, muli silang nagtanghal sa ''Children in Need'' at binuksan nila ang programa sa pamamagitan ng pagtatanghal ng kanilang isahang awit na [[Live While We’re Young]]. Sinabi ng grupo na "hindi kapani-paniwala" na magiging bahagi sila ng isang kaganapan para sa kawanggawa, dahil isang bagay ito na kanilang pinanonood lang lagi noong sila'y bata pa.<ref name="BBC">{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-20367022 |work=BBC News |title=One Direction: 'Incredible to open Children In Need' |date=16 November 2012 |accessdate=17 Okt 2014}}</ref> Noong Pebrero 2013, inilabas ng One Direction ang isang ''medley'' o pinagsamang awit ng "[[One Way or Another]]" at "[[Teenage Kicks]]", ang "[[One Way or Another (Teenage Kicks)]]", bilang kanilang isahang awit para sa ''[[:en:2013 Comic Relief|2013 Comic Relief]]''.<ref name=Robertson/> Para sa kampanyang pamasko ng ITV, nagrekord sila ng paghingi ng tulong sa kanilang mga tagahanga at sa pangkalahatang publiko upang magbigay ng £2 donasyon.<ref name="Sugarscape">{{cite web|url=http://www.sugarscape.com/main-topics/film-and-tv/999397/one-direction-join-itv%E2%80%99s-text-santa-charity-campaign |title=One Direction join ITVБ─≥s Text Santa charity campaign |publisher=Sugarscape |date= |accessdate=2 Ago 2014}}</ref> Noong Setyembre 2012, bumuo ng isang kaganapan si Niall Horan upang makalikom ng salapi para sa Aksiyong Awtismong Irlandes (''Irish Autism Action'') at isa pang kawanggawa, na tinawag na Pansamantalang Kaluwagan sa Kagipitan sa Mullingar (''Temporary Emergency Accommodation Mullingar''), na nakahimpil sa kanyang pinagmulang bayan. Dahil sa napakalaking pangangailangan upang makasali sa paglikom ng salapi, bumagsak maging ang websayt ng tiket para sa kaganapan. Nagbigay-komento ang kapatid ni Horan na si Greg, na nagsabing "may 500 tiket at naubos lahat agad-agad."<ref name=autogenerated2>{{cite web|url=http://www.sugarscape.com/main-topics/homepage/764642/niall-horans-charity-event-crashes-website |title=Niall Horan breaks charity website |publisher=Sugarscape |date= |accessdate=2 Ago 2014}}</ref> Tumugon din si Horan sa kaganapan at nagsabing isang karangalan para sa kanya ang magbalik ng tulong sa kanyang pamayanan. Taong 2013 naman nang ang mga kasaping sina Liam Payne at Harry Styles ay nakipagkaisa sa Trekstock, isang nangungunang kawanggawa para sa kanser, upang tumulong na makalikom ng salapi para sa pananaliksik hinggil sa kanser.<ref name="Trekstock">{{cite web|url=http://trekstock.com/our-story/patrons-ambassadors/ |title=Patrons Ambassadors |work=Trekstock |accessdate=17 Okt 2014}}</ref> Bilang mga kinatawan ng kawanggawa, nagtulungan ang dalawa upang mag-alok ng pagkakataon para sa isang tagahanga at kaibigan nitong manalo ng isang gabing kasama sila, kapalit ang donasyon para sa kawanggawa bilang bahagi ng eksklusibong pandaigdigang kampanyang tinawag na "#HangwithLiam&Harry". Nilayon nilang makalikom ng $500,000, at nagtapos silang nakalikom ng $784,984. Kinalauna'y idinagdag ng Trekstok na ang halagang ito'y magpapahintulot sa kanilang "makumpleto ang pagpopondo sa kanilang pagsusuri sa [[Hodgkin's lymphoma]], sa pag-asang makapaghandog ng higit na maliwanag na kinabukasan sa libu-libong mga bata at kabataang apektado ng ganitong uri ng sakit. Pinangalanan ang One Direction bilang mga pinakamapagkawanggawa noong 2013, kasunod lamang ni [[Taylor Swift]], ng organisasyon para sa pagbabagong panlipunan na ''[[:en:DoSomething.org|DoSomething.org]]''.<ref name="Do Something">{{cite web|url=http://www.billboard.com/articles/news/5847924/taylor-swift-one-direction-top-list-of-most-charitable-stars |title=Taylor Swift, One Direction Top List of Most Charitable Stars |publisher=Billboard |date= |accessdate=19 Ene 2014}}</ref> Noong 2014, nagbigay ng donasyong umabot sa £500,000 ang One Direction para sa kampanya ng institusyong pangkawanggawa na [[Stand Up to Cancer]] sa pamamagitan ng pagbibigay ng bahagi ng kinita mula sa mga benta ng tiket ng kanilang ''Where We Are Tour''.<ref>{{cite web|url=https://www.looktothestars.org/news/12701-one-direction-inspires-fans-to-raise-500000-for-charity |title=One Direction Inspires Fans To Raise £500,000 For Charity |publisher=Look to the Stars |date=09 Okt 2014 |accessdate=11 Ene 2015}}</ref> Bago nagtapos ang taon, naging bahagi ang One Direction kasama ng ibang mga mang-aawit gaya nina [[Ed Sheeran]], [[Chris Martin]] ng [[Coldplay]], [[Rita Ora]] at [[Sam Smith]] para sa isang isahang awit pangkawanggawa (''charity single'') na [[Do They Know It’s Christmas?]].<ref name="Ebola">{{cite web|url=http://www.billboard.com/articles/news/6319820/watch-one-direction-ed-sheeran-sam-smith-chris-martin-more-sing-new-band-aid-30-charity-single |title=Watch: One Direction, Ed Sheeran, Sam Smith, Chris Martin & More Sing New Band Aid 30 Charity Single |publisher=Billboard |date=16 Nob 2014 6:07 PM EST |accessdate=11 Ene 2015}}</ref> Ito ay bilang suporta nila sa mga bansang malubhang tinamaan ng [[sakit na Ebola]] sa [[Kanlurang Aprika]].<ref name="Ebola"/> == Imahe == <!-- Pakiusap: Huwag palitan ng "Imahen"; tingnan ang pahina ng Usapan upang makita ang dahilan sa paggamit ng salitang "Imahe" --> [[Talaksan:One Direction Nickelodeon Kids' Choice Awards.jpeg|thumbnail|left|One Direction sa kanilang pagharap sa Gantimpalang Nickelodeon Kids' Choice, taong 2012.]] Si Neil McCormick ng ''The Daily Telegraph'' ay naglathala ng isang artikulo hinggil sa katangian ng tagumpay na nakamit ng One Direction sa Hilagang Amerika, na napansing nag-iwan ng puwang ang mga Amerikano sa industriya, at isinulat na ginamit nito ang kasikatan ni [[Justin Bieber]] upang ipakitang may merkado pa para sa “''pop'' na malinis, disente, at malapit sa mga nakaririwasang magulang: mga kyut na kabataang lalaking nagtataguyod ng nagsisimulang pag-ibig (''puppy love''). At alin ang hihigit pa sa isang kyut, kundi lima?”<ref>{{cite web|last=McCormick |first=Neil |url=http://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopmusic/9111003/The-Wanted-and-One-Direction-why-British-boybands-are-conquering-America.html |title=The Wanted & One Direction: why British boybands are conquering America |work=The Telegraph |location=London |date=28 Peb 2012 13:33 GMT |accessdate=09 Set 2013}}</ref> Inilarawan ang One Direction bilang bumuhay muli sa interes ng mga boyband, at bilang bahagi ng bagong “Pagsakop ng mga Ingles” (''[[British Invasion]]'') sa Estados Unidos.<ref>{{cite web|last=O'Shea |first=Kerry |url=http://www.irishcentral.com/ent/One-Direction-BritishIrish-boy-band--about-to-explode-in-America-says-Simon-Cowell--142303325.html |title=One Direction, British/Irish boy band about to explode in America says Simon Cowell |work=Irish Central |date=12 Mar 2012 08:19 |accessdate=09 Set 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Parker |first=Lyndsey |url=http://ca.music.yahoo.com/blogs/reality-rocks/british-coming-one-direction-set-conquer-america-202911123.html |title=The British Are Coming! One Direction Set To Conquer America |work=[[Yahoo!]] News |location=Canada |date=12 Mar 2012 16:29 EDT |accessdate=09 Set 2013}}</ref><ref>{{cite news|last=Vena |first=Jocelyn |url=http://www.mtv.com/news/articles/1681029/the-wanted-one-direction-boy-bands.jhtml |title=The Wanted Vs. One Direction: A Boy Band Cheat Sheet&#x7C;MTV News breaks down the differences between the two groups responsible for 2012's British Invasion |work=MTV News |publisher=MTV Networks |date=14 Mar 2012 06:53 EDT |accessdate=09 Set 2013}}</ref><ref>{{cite web |last=Mansfield |first=Brian |url=http://usatoday30.usatoday.com/life/music/ontheverge/story/2012-03-07/one-direction/53425236/1 |title=Meet U.K. boy band One Direction |work=USA Today |publisher=Gannett Co. |date=09 Mar 2012 14:13 |accessdate=09 Set 2013 |archive-date=2013-05-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130523052015/http://usatoday30.usatoday.com/life/music/ontheverge/story/2012-03-07/one-direction/53425236/1 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2113904/British-boy-band-One-Direction-cause-fan-frenzy-make-U-S-television-debut-performance-Today-show.html |title=British boy band One Direction cause fan frenzy as they make U.S. television debut performance on Today show |work=The Daily Mail |publisher=Associated Newspapers |location=London |date=12 Mar 2012 14:40 GMT |accessdate=09 Set 2013}}</ref><ref name=rolling02>{{cite web|last=Greene |first=Andy |url=http://rollingstoneindia.com/the-new-british-invasion-boy-bands/ |title=The New British Invasion: Boy Bands&#x7C;Inside the wild rise of One Direction and the Wanted |work=Rolling Stone India |publisher=Jann B. Wenner |date=08 Mayo 2012 |accessdate=09 Set 2013}}</ref> Komento ni Bill Werde, isang kinatawan ng magasing ''Billboard'', “Napakaraming posibilidad dito, maraming pag-angat, ang lebel ng talentong may ganoong taglay na hitsura, ito’y isang perpektong pagkakataon para sa isang malaking-malaking tagumpay na pangyayari.”<ref name=fabfive01>{{cite web|last=Smith |first=Caspar Llewellyn |url=http://www.theguardian.com/music/2012/mar/15/one-direction-fab-five-america |title=One Direction: the fab five take America |work=The Guardian |publisher=Guardian News and Media Limited |location=London |date=15 Mar 2012 20:00 GMT |accessdate=09 Set 2013}}</ref> Itinuro naman ni Sonny Takhar, ang punong ehekutibo opisyal ng Syco Records, ang pagsibol nila sa lakas ng ''[[social media]]''. “Nararamdaman mo minsan na ang kanta ang sikat, pero hindi ganoon dito&nbsp;– kundi yung artista sa likod nito,” ayon sa kanya. “Totoong sandali ito. Ang ''social media'' na ang bagong radyo, at hindi pa ito nakapagpasikat mula noon ng isang artista sa buong mundo ng gaya nito.”<ref name=fabfive01/> Idinagdag naman ni Will Bloomfield, ang tagapamahala ng grupo, “Nabubuhay sa ''online'' ang mga batang ito, at maging ang kanilang mga tagahanga.”<ref name=rolling02/> Kumuha ang kanilang pamunuan ng isang pangkat ''social media'', at mismong ang mga miyembro ng grupo ang nagtutwit, “na siyang tumutulong bumuo ng ilusyong higit silang maging malapít sa mga tagahanga kaysa sa inaakala nila,” ayon kay Caspar Llewellyn, sumusulat para sa ''The Guardian''.<ref name=fabfive01/> Nagtataglay ang opisyal na [[Twitter]] akawnt ng One Direction ng 14 na milyong tagasunod noong Setyembre 2013, na kung saa’y nadaragdagan ito ng humigit-kumulang 26,000 tagasunod kada araw.<ref>{{cite web|url=http://twittercounter.com/compare/one%20direction/week/followers |title=One Direction Twitter Statistics |accessdate=09 Set 2013}}</ref> Inihayag ng ''Guinness World Records'' na ang opisyal na akawnt ng banda ang may "Pinakamaraming Tagasunod sa Twitter para sa Isang Grupong ''Pop''" noong Setyembre 2013.<ref name=guinness01/> Bawat miyembro’y kilala sa kanilang mga katangian;<ref name=hype01>{{cite web|last=Abrahams |first=Stephanie |url=http://entertainment.time.com/2012/04/06/behind-the-hype-can-one-direction-save-the-boy-band/ |title=Behind the Hype: Can One Direction Save the Boy Band? |work=Time |publisher=Time Inc. |date=06 Abr 2012 |accessdate=09 Set 2013}}</ref> si Horan ay “ang kyut”,<ref name=hype01/> si Malik ay “ang tahimik at misteryoso”,<ref name=hype01/> si Payne ay “ang matino”,<ref name=hype01/> si Styles ay “ang kaakit-akit”,<ref name=hype01/> at si Tomlinson ay “ang makulit”.<ref name=hype01/> Komento ni Horan tungkol sa One Direction bilang isang banda, “Inaakala ng mga tao na ang boyband ay puro hangin lang at may magkakatulad na kulay ng damit. Kami’y mga kabataan sa banda. Sinusubukan naming gumawa ng kakaiba mula sa tipikal na pagtingin ng mga tao hinggil sa boyband. Sinusubukan naming bumuo ng iba’t ibang uri ng musika at ipakita kung ano talaga kami, hindi yung pilít.”<ref name=boyband01>{{cite web|last=Collins |first=Leah |url=http://arts.nationalpost.com/2012/03/12/one-direction-is-more-than-just-another-boy-band/ |title=One Direction is more than just another boy band |work=National Post |publisher=PostMedia Network |location=Canada |date=12 Mar 2012 12:13 ET |accessdate=09 Set 2013}}</ref> Binanggit naman ni Leah Collins, nagsusulat para sa ''National Post'', na nagtagumpay ang One Direction sa isang bandá,<ref name=boyband01/> “Sa malaking bahagi, nangangahulugan lamang na sila’y mga tipikal, makulit, at may pagkapasaway na mga kabataan&nbsp;– nagpapaskil ng mga nakatatawang bidyo sa [[YouTube]], halimbawa, o nagpapakita ng kakulitan sa mga palabas-gantimpala (''award shows'').<ref name=boyband01/> Nagsusulat para sa ''The Observer'', nagpahayag naman si Kitty Empire na “Tinutugon ng One Direction ang karaniwang mga kahingian ng isang boyband (hitsura, maemosyong mga letra, tonong madaling mapansin, pagnanasa sa kasikatan) ngunit ang kakulangan nila ng mga pangkaraniwang galaw o rutín (''routine'') ang naghihiwalay sa kanila mula sa ibang grupo.”<ref>{{cite web|last=Empire |first=Kitty |url=http://www.theguardian.com/music/2012/jan/08/one-direction-x-factor-live |title=One Direction&nbsp;– review |work=The Observer |publisher=Guardian Media Group |location=London |date=07 Ene 2012 |accessdate=09 Set 2013}}</ref> == Mga Kasapi ng One Direction == {{Main|Talaan ng mga kasapi ng One Direction}} === Mga kasalukuyang kasapi === *[[Talaan ng mga kasapi ng One Direction#Niall Horan|Niall Horan]] *[[Talaan ng mga kasapi ng One Direction#Liam Payne|Liam Payne]] *[[Talaan ng mga kasapi ng One Direction#Harry Styles|Harry Styles]] *[[Talaan ng mga kasapi ng One Direction#Louis Tomlinson|Louis Tomlinson]] === Dating kasapi === *[[Talaan ng mga kasapi ng One Direction#Zayn Malik|Zayn Malik]] == Diskograpiya == * ''[[Up All Night]]'' (2011) * ''[[Take Me Home]]'' (2012) * ''[[Midnight Memories]]'' (2013) * ''[[Four (album ng One Direction)|Four]]'' (2014) * ''[[Made in the A.M.]]'' (2015) == Mga Lakbay-Konsiyerto == * ''[[Up All Night Tour]]'' (2011–12) * ''[[Take Me Home Tour]]'' (2013) * ''[[Where We Are Tour]]'' (2014) * ''[[On the Road Again Tour]]'' (2015) == Mga Parangal at Nominasyon == Tumanggap ang One Direction ng dalawang Gantimpalang BRIT (''BRIT Awards'')—ang una nilang nakuha ay para sa ''What Makes You Beautiful'' sa kategoryang Pinakamahusay na Awiting Ingles (''Best British Single'') sa Gantimpalang BRIT ng 2012 (''2012 BRIT Awards''),<ref>{{cite web|url=http://www.capitalfm.com/artists/one-direction/news/brit-awards-2012-british-single/ |title=One Direction Win Best British Single At BRIT Awards 2012 |work=Capital FM |publisher=This is Global Limited |location=UK |date=21 Peb 2012 20:37 |accessdate=13 Okt 2013}}</ref> isang Gantimpalang NME,<ref>{{cite web|url=http://www.nme.com/news/arctic-monkeys/61733 |title=Arctic Monkeys, Noel Gallagher, The Vaccines, Lana Del Rey nominated for NME Awards 2012 |work=NME |publisher=IPC Media Entertainment Network |date=30 Ene 2012 18:09 |accessdate=13 Okt 2013}}</ref> dalawang ''Kids' Choice Awards'',<ref>{{cite web|last=Hewett |first=Emily |url=http://metro.co.uk/2012/04/01/one-direction-steal-the-show-at-nickelodeon-kids-choice-awards-373417/ |title=One Direction steal the show at Nickelodeon Kids’ Choice Awards |work=Metro |publisher=Associated Newspapers Limited |date=01 Abr 2012 15:09 |accessdate=13 Okt 2013}}</ref> at tatlong ''MTV Video Music Awards'',<ref name="VMA01"/> bukod sa iba pang mga parangal. Napanalunan ng One Direction ang lahat ng siyam na gantimpala kung saan sila nanomina sa ''Teen Choice Awards''.<ref>{{cite web|last=Hart |first=Tina |url=http://www.musicweek.com/news/read/swift-and-bieber-big-winners-at-teen-choice-awards/051089 |title=Swift and Bieber big winners at Teen Choice Awards |work=MusicWeek |publisher=Intent Media |date=23 Hul 2012 10:21 |accessdate=13 Okt 2013}}</ref> Nagwagi rin ang One Direction ng dalawang gantimpala sa ''American Music Awards'' para sa dalawang nominasyon sa kanila bilang Paboritong Album na Pop/Rock at Paboritong Pop/Bandang Rock/Duo/Grupo, ayon sa pagkakasunud-sunod.<ref>{{cite web|last=Barrell |first=Ryan |url=http://www.huffingtonpost.co.uk/2014/11/24/one-direction-ama-awards-sad-grumpy_n_6212704.html |title=One Direction Won Three Awards At The AMAs... So Why Do They Look So Sad? |work=The Huffington Post |publisher=AOL (UK) Limited |date=24 Nob 2014 17:59 GMT |accessdate=26 Nob 2014}}</ref> Sa Pilipinas naman, napagwagian din ng One Direction ang kategoryang "Paboritong Bidyo mula sa Ibang Bansa" (''Favorite International Video'') para sa kanilang bidyo-awit ng "''One Thing''" sa taunang [[Myx|Myx Music Awards]] noong Marso 2013&nbsp;ng estasyong pangmusika na [[Myx]].<ref>{{cite web |last=Mendioro |first=Zsaris |url=http://www.myxph.com/features/5107/here-is-the-official-myx-music-awards-2013-winners-list/ |title=Here Is The Official MYX MUSIC AWARDS 2013 Winners List! |work=Myx |publisher=ABS-CBN Corporation |accessdate=13 Okt 2013 |archive-date=24 Marso 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130324020503/http://www.myxph.com/features/5107/here-is-the-official-myx-music-awards-2013-winners-list/ |url-status=dead }}</ref> == Mga Opisyal na Lathalain == * ''One Direction: Forever Young'', HarperCollins (17 Pebrero 2011) ISBN 978-0-00-743230-1 * ''One Direction: The Official Annual 2012'', HarperCollins (1 Setyembre 2011) ISBN 978-0-00-743625-5 * ''Dare to Dream: Life as One Direction'', HarperCollins (15 Setyembre 2011) ISBN 978-0-00-744439-7 * ''One Direction: Where We Are: Our Band, Our Story: 100% Official'', HarperCollins (19 Nobyembre 2013) ISBN 978-0-00-748900-8 == Mga Sanggunian == ''Maliban kung tuwirang tutukuyin, ang lahat ng mga sanggunian ay orihinal na nakasulat sa wikang Ingles. Isinalin ang mga bahagi ng pinagkunang pahinang web batay sa konsepto at pagkakaunawa ng mga sumulat ng artikulo.'' {{reflist|30em}} == Mga Kawing Panlabas == * [http://www.onedirectionmusic.com/gb/home/ Opisyal na Sityo Web ng One Direction] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120327112552/http://www.onedirectionmusic.com/gb/home/ |date=2012-03-27 }} * {{allmusic|class=artist|id=one-direction-mn0002766592}} * {{IMDb name|4108424}} * [http://www.modestmanagement.com/one-direction One Direction] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502020623/http://www.modestmanagement.com/one-direction |date=2013-05-02 }} sa ''Modest! Management'' *{{Twitter|onedirection|One Direction}} *[http://www.instagram.com/onedirection One Direction] sa [[Instagram]] {{Authority control}} [[Kategorya:Mga banda]] [[Kategorya:Mga musiko]] [[Kategorya:Mga musiko mula sa Inglatera]] [[Kategorya:Mga musiko mula sa United Kingdom]] [[Kategorya:Mga mang-aawit mula sa Britanya]] [[Kategorya:Mga mang-aawit ng musikang popular]] 9l4me0zckx64qzf83q9g0sfqzhrdfav 0 187417 1959333 1639368 2022-07-30T01:47:44Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187444 1959305 1639369 2022-07-30T01:45:22Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187447 1959335 1639370 2022-07-30T01:47:54Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187448 1959334 1639371 2022-07-30T01:47:49Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187449 1959331 1639372 2022-07-30T01:47:34Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187450 1959330 1639373 2022-07-30T01:47:29Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187451 1959329 1639374 2022-07-30T01:47:24Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187452 1959328 1639375 2022-07-30T01:47:19Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187453 1959303 1639376 2022-07-30T01:45:12Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187454 1959304 1639377 2022-07-30T01:45:17Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187455 1959327 1639378 2022-07-30T01:47:14Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187456 1959324 1639379 2022-07-30T01:46:59Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187457 1959326 1639380 2022-07-30T01:47:09Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187458 1959323 1639381 2022-07-30T01:46:53Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187459 1959325 1639382 2022-07-30T01:47:04Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 187460 1959322 1639383 2022-07-30T01:46:48Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Kambriyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Kambriyano]] 1bqimqdy1qxllmp3jivh6nclcc0bw3k 0 189354 1959336 1639259 2022-07-30T01:47:59Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Permiyano]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Permiyano]] 4wxma5rw7unngovc7svhutpz12ds0k6 0 201093 1959372 1910064 2022-07-30T06:52:51Z CommonsDelinker 1732 Replacing [[Image:Tc_blu.gif]] with [[Image:PAT_-_Turks_and_Caicos_Islands.gif]] (by [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name)). wikitext text/x-wiki {{Infobox country |conventional_long_name = Turks and Caicos Islands |native_name = |common_name = Turks and Caicos Islands |linking_name= the Turks and Caicos Islands |image_flag = Flag of the Turks and Caicos Islands.svg |image_coat = Coat of arms of the Turks and Caicos Islands.svg |symbol_width=70px |image_map = Turks and Caicos Islands in United Kingdom (special marker).svg |map_caption2 = {{map caption |location_color=circled in red |region=the [[Caribbean]] |region_color=light yellow}} |map_width=250px |image_map2 = PAT - Turks and Caicos Islands.gif |map2_width=250px |national_anthem = "[[God Save the Queen]]"<br/>'''National song:''' {{nowrap|"[[This Land of Ours]]"}}<ref>{{cite web|url=http://www.nationalanthems.info/tc.htm |title=Turks and Caicos Islands – |website=Nationalanthems.info |date= |accessdate=2017-03-22}}</ref> |official_languages = [[English language|English]] |capital = [[Cockburn Town]] |largest_city = [[Providenciales]] |status = [[British Overseas Territories|British Overseas Territory]] |ethnic_groups = {{unbulleted list |88% [[Afro-Caribbean]] |8% [[Caucasian race|Caucasian]] |4% [[Multiracial|mixed]] and [[Indo-Caribbean|East&nbsp;Indian]] }} |demonym = Turks and Caicos Islander |government_type = [[Dependent territory|Dependency]] under [[constitutional monarchy]] |legislature = [[House of Assembly (Turks and Caicos Islands)|House of Assembly]] |leader_title1 = [[Monarchy of the United Kingdom|Monarch]] |leader_name1 = [[Elizabeth II]] |leader_title2 = [[Governor of the Turks and Caicos Islands|Governor]] |leader_name2 = [[John Freeman (diplomat)|John Freeman]] |leader_title3 = [[Deputy Governor of the Turks and Caicos Islands|Deputy Governor]] |leader_name3 = [[Anya Williams]] |leader_title4 = [[Premier of the Turks and Caicos Islands|Premier]] |leader_name4 = [[Sharlene Cartwright-Robinson]] |leader_title5 = [[Government of the United Kingdom|UK government]] minister{{efn|Ministro ng Estado sa [[Foreign and Commonwealth Office]] na may pananagutan para sa British Overseas Territories.}} |leader_name5 = [[Tariq Ahmad, Baron Ahmad of Wimbledon|Tariq Ahmad]] |area_rank = <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]](dash on list) --> |area_km2 = 616.3 |percent_water = negligible |population_census = 31,458<ref name="autogenerated1">{{cite web|title=Census Figures from Turks and Caicos Strategic Planning and Policy Department Website|url=http://www.sppdtci.com/#!population/c1aq3|website=Sppdtci.com|accessdate=2017-03-22|archive-date=2016-02-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20160203115553/http://www.sppdtci.com/#!population/c1aq3|url-status=dead}}</ref> |population_census_year = 2012 |population_density_km2 = {{#expr:49000/616.3 round 0}} |sovereignty_type = |established_event1 = |established_date1 = |established_event4 = |established_date4 = |Gini_year = |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini = <!--number only--> |Gini_ref = |Gini_rank = |HDI_year = |HDI_change = <!--increase/decrease/steady--> |HDI = <!--number only--> |HDI_ref = |HDI_rank = |currency = [[United States dollar]] ([[ISO 4217|USD]]) |currency_code = |time_zone = [[Eastern Time Zone|Eastern Time]] |utc_offset = –5 |utc_offset_DST = –4 |time_zone_DST = [[Eastern Daylight Time|EDT]] |date_format = dd mm yyyy ([[Anno Domini|AD]]) |drives_on = [[Right- and left-hand traffic|left]] |calling_code = [[Area code 649|+1{{nbhyph}}649]] |cctld = [[.tc]] |official_website = [http://www.gov.tc/ www.gov.tc] }} Ang '''Kapuluang Turks at Caicos''' ay dalawang pangkat ng [[kapuluan]] (mga [[pulo]]) na nasa [[Dagat ng Karibe]], na malapit sa [[Bahamas]]. Ang mga pulo ay nasa isang talaang pansamantala ng [[World Heritage Sites|Mga Pook na Pamana sa Mundo]] ng [[UNESCO]].<ref>UNESCO, [http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5682/ "Turks and Caicos Islands"]; nakuha noong 2012-4-19.</ref> ==Pamahalaan== Ang [[Pamahalaan ng Dakilang Britanya|pamahalaan]] ng [[Gran Britanya]] ang namamahala sa Turks and Caicos Islands, subalit ang pinuno ng pamahalaan ng Gran Britanya ay palaging kumikilos na dumaraan muna sa isang gobernador ng Turks and Caicos Islands. Walang halalan para sa [[pagkapangulo]] sa Turks and Caicos Islands, at ang lahat ng mga opisyal ng [[pamahalaan]] ay pinapangalanan o itinatalaga ng namumunong [[monarka]]. == Mga Tala == {{Notelist}} ==Mga sanggunian== {{Reflist}} [[Kategorya:Kapuluang Karibe]] [[Kategorya:Britanikong Teritoryo sa Ibayong-dagat]] {{stub|Heograpiya|United Kingdom}} irm3j0lylo7ssqfsdtcufy6yi3cu436 0 213169 1959315 1946480 2022-07-30T01:46:12Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213170 1959321 1946481 2022-07-30T01:46:43Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213171 1959318 1946482 2022-07-30T01:46:28Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213172 1959316 1946483 2022-07-30T01:46:17Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213174 1959308 1946484 2022-07-30T01:45:38Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213175 1959313 1946485 2022-07-30T01:46:02Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213176 1959310 1946486 2022-07-30T01:45:47Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213177 1959307 1946487 2022-07-30T01:45:32Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 213179 1959319 1946488 2022-07-30T01:46:33Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 227414 1959401 1940301 2022-07-30T11:24:18Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki Ang '''paglilinis ng pera'''<ref>{{cite web | url = https://www.ag.gov.au/CrimeAndCorruption/AntiLaunderingCounterTerrorismFinancing/Documents/Filipino-AntiMoneyLaunderingandCounterTerrorismFinancinglawsbrochure.pdf | file = PDF | title = Anti-Money Laundering and Counter Terrorism Financing laws brochure | accessdate = 2016-03-18 | archive-date = 2014-02-13 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140213102213/https://www.ag.gov.au/CrimeAndCorruption/AntiLaunderingCounterTerrorismFinancing/Documents/Filipino-AntiMoneyLaunderingandCounterTerrorismFinancinglawsbrochure.pdf | url-status = dead }}</ref><ref>{{cite news | url = http://www.pinasglobal.com/2011/03/amlc-nais-sakupin-ang-batas-ng-casino/ | title = AMLC nais sakupin ang batas ng casino | newspaper = PINAS | publisher = SWARA SUG Media Corp. | accessdate = 2016-03-18 | date = 2011-03-09 }}{{Dead link|date=Agosto 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news | url =http://www.philstar.com/bansa/664053/casino-nagagamit-sa-money-laundering | title = Casino nagagamit sa money laundering | first = Malou | last = Escudero | accessdate = 2016-03-18| date = 2011-03-09 | newspaper = Pilipino Star Ngayon | publisher = Philstar}}</ref> ({{lang-en|money laundering}}) ang anumang akto na nagkukubli ng mga salaping nakuha mula sa ilegal na paraan o krimen upang ang mga ito ay magmukhang nagmula sa legal o lehitimong pinagmulan.<ref>{{cite web| url = http://www.interpol.int/Crime-areas/Financial-crime/Money-laundering| language = Ingles| publisher = [[Interpol]]| title = Money laundering| accessdate = 2016-03-24| date = 2011| archive-date = 2011-10-01| archive-url = https://web.archive.org/web/20111001040908/http://www.interpol.int/Crime-areas/Financial-crime/Money-laundering| url-status = bot: unknown}}</ref> == Kasaysayan == Ang konsepto ng mga tuntunin sa paglilinis ng pera ay mula pa noong sinaunang panahon, kasabay ng pagyábong ng pananalapi at pagbabangko. Unang itong ginawa ng mga táong nagtatagò ng kanilang mga yaman mula sa estado upang makaiwas sa [[buwis]] o [[pagsasamsam]], o kombinasyon ng dalawa. Noong mga 2000 BCE sa [[Tsina]], tinatago ng mga mangangalakal mula sa kanilang mga pinuno ang kanilang yaman dahil maaari nila itong kuhanin sa kanila at ipatápon na lamang silá pagkatapos. Bukod sa pagtatago ng kanilang yaman, inililipat din nila ito at ginagawang puhunan sa mga negosyo sa malaláyong probinsiya o kaya'y sa labas ng Tsina.<ref>{{cite book |title=Lord of the RIM |author=Sterling Seagrave |date=1995}}</ref> Sa pagdaan ng panahon, maraming mga pinuno at estado ang nagpátaw ng mga tuntunin na magsasamsam ng yaman ng kanilang mga mamamayan. Dahil dito lumaganap ang [[offshore banking]] at pag-iwas sa buwis. Isa sa mga nananatiling pamamaraan ang paggamit ng parallel banking o [[Informal value transfer systems]] gaya ng [[hawala]] na nagpapahintulot na mailabás ang pera sa kanilang bansa nang hindi nasusuri ng pamahalaan. Noong ika-20 siglo, naging laganap muli ang pagsasamsam sa yaman bilang karagdagang hakbangin sa pagsasawata ng kriminalidad. Una itong nangyari sa panahon ng prohibisyon sa Estados Unidos noong mga 1930. Nagkaroon ng pagtuon ang estado at mga ahensiyang nagpapatupad ng batas na sundan at mangumpiska ng pera. Bunsod ng prohibisyon, lumago ang kita ng mga organisadong krimen mula sa ilegal na benta ng alak. ==Talasanggunian== {{reflist}} [[Kategorya:Organisadong gawaing krimen]] 0lgb24ma0ynu3f7vbbwac08f0ah8ft1 0 235059 1959317 1946489 2022-07-30T01:46:22Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 235060 1959306 1946490 2022-07-30T01:45:27Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 235061 1959309 1946491 2022-07-30T01:45:42Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 235062 1959314 1946492 2022-07-30T01:46:07Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 235063 1959312 1946493 2022-07-30T01:45:57Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Joseph Stalin]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Joseph Stalin]] qvvjqf63hvav90icvebmb6sbpnpiuvj 0 244375 1959383 1955358 2022-07-30T08:22:24Z 112.201.51.170 /* Brigada News FM *//*Brigada News FM Stations*/ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | | name = Brigada Mass Media Corporation | logo = | type = [[Private company|Private]] | foundation = {{start date and age|2005|10|03}} | location = '''Brigada Complex'''<br>NLSA Road, Brgy. San Isidro, [[General Santos City]], [[Philippines]]<br>'''National Broadcast Center'''<br> 5th Floor Jacinta Building 2, Sta. Rita Street, EDSA, Guadalupe Nuevo, [[Makati City]], [[Philippines]] | key_people = Elmer Catulpos (Pres. and CEO, Brigada Group of Companies)<br>Yelcy Catulpos (EVP, Brigada Group of Companies)<br>Kan Balleque (Vice President for Operations, Brigada Group of Companies) | revenue = | net_income = | num_employees = | subsid = [[#Healthline Herbal Products|Brigada Healthline]]<br>Dynamic Force Security Agency<br>Brigada Pharmacy | homepage = http://brigada.ph |}} Ang '''Brigada Mass Media Corporation''' (BMMC) ay ang pangunahing [[Dyaryo|Dyanryong]] kompanya at pantelebisyon at pangradyo sa [[Pilipinas]]. ==Kasaysayan== ==Brigada News Philippines (newspaper)== *Brigada News Nationwide *Brigada News General Santos *Brigada News Davao *Brigada News Cagayan de Oro *Brigada News Zamboanga *Brigada News Cebu *Brigada News Bicol == Brigada News FM == ===Pangkalahatan-ideya=== Ang mga istayon ng Brigada News FM ay kolektibong kilala bilang Brigada News FM Philippines kasama ang kasalukuyan slogan ay The Music and News Authority. Sa Kasalukuyan ang Brigada News FM ay 45 na mamay-ari at pamamahala ng istasyon ng FM sa buong bansa at marami pa ang pinaplano na buksan. ===Istasyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Branding ! Callsign ! Frexquency ! Location |- | Brigada News FM General Santos | [[DXYM]] | 89.5&nbsp;kW | [[General Santos]] |- | Brigada News FM Batangas | [[DWEY]] | 104.7&nbsp;MHz | [[Mega Manila]]/[[Batangas City]] |- | Brigada News FM Cebu | [[DYWF]] | 93.1&nbsp;MHz | [[Cebu City]] |- | Brigada News FM Baguio | {{n/a}} | 88.7 MHz | [[Baguio City|Baguio]] |- | Brigada News FM Cauayan | [[DWVA-FM|DWVA]] | 92.9 MHz | [[Cauayan, Isabela|Cauayan City]] |- | Brigada News FM Pampanga | [[DWCL]] | 92.7&nbsp;MHz | [[San Fernando, Pampanga]] |- | rowspan=3|Brigada News FM Olongapo | [[DWTY]] | 93.5&nbsp;MHz | [[Olongapo City]] |- | [[DWQM]] | 99.9 MHz | [[Iba, Zambales]] |- | {{n/a}} | 107.3 MHz | [[Palauig, Zambales]] |- | Brigada News FM Lucena | [[DWKL]] | 92.7&nbsp;MHz | [[Lucena, Pilipinas|Lucena City]] |- | Brigada News FM Mindoro | [[DWBY]] | 93.3&nbsp;MHz | [[Roxas, Oriental Mindoro]] |- | Brigada News FM Daet | [[DWYD]] | 102.9&nbsp;MHz | [[Daet, Camarines Norte]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Naga | [[DWKM]] | 103.1&nbsp;MHz | [[Naga City, Camarines Sur]] |- | [[DWSV]] | 87.7 MHz | [[Goa, Camarines Sur]] |- | Brigada News FM Legazpi | [[DWED]] | 91.5&nbsp;MHz | [[Legazpi, Albay]] |- | Brigada News FM Sorsogon | [[DWLH]] | 101.5&nbsp;MHz | [[Sorsogon City|Sorsogon City, Sorsogon]] |- | rowspan=10|Brigada News FM Puerto Princesa | [[DWYO]] | 103.1&nbsp;MHz | [[Puerto Princesa]] |- | DZBI | 96.5&nbsp;MHz | [[Narra, Palawan]] |- | DWBP | 95.7&nbsp;MHz | [[Brooke's Point]], [[Palawan]] |- | DWYB | 98.3&nbsp;MHz | [[Quezon, Palawan]] |- | {{n/a}} | 101.3&nbsp;MHz | [[Coron, Palawan]] |- | DWBJ | 100.5&nbsp;MHz | [[Roxas, Palawan]] |- | {{n/a}} | 93.3 MHz | [[Cuyo, Palawan]] |- | DWPZ | 95.3 MHz | [[El Nido, Palawan]] |- | {{n/a}} | 103.7 MHz | [[Bataraza|Bataraza, Palawan]] |- | {{n/a}} | 104.9 MHz | [[Taytay, Palawan]] |- | Brigada News FM Toledo | [[DYBD]] | 88.5&nbsp;MHz | [[Toledo, Cebu|Toledo City]], [[Cebu]] |- | Brigada News FM Bogo | [[DYMM-FM|DYMM]] | 90.9&nbsp;MHz | [[Bogo, Cebu|Bogo]] |- | Brigada News FM Kalibo | [[DYYQ]] | 89.3&nbsp;MHz | [[Kalibo, Aklan]] |- | Brigada News FM Antique | {{n/a}} | 104.5 MHz | [[San Jose, Antique|San Jose]] |- | Brigada News FM Capiz | [[DYYB-FM|DYYB]] | 107.3 MHz | [[Roxas, Capiz]] |- | Brigada News FM Iloilo | {{n/a}} | 104.7 MHz | [[Iloilo City]] |- | Brigada News FM Bacolod | [[DYMG]] | 103.1 MHz | [[Bacolod City]] |- | Brigada News FM San Carlos | [[DYBA]] | 89.3&nbsp;MHz | [[San Carlos, Negros Occidental|San Carlos]] |- | Brigada News FM Kabankalan | {{n/a}} | 99.7 MHz | [[Kabankalan City]] |- | Brigada News FM Dumaguete | [[DYKZ]] | 89.5 MHz | [[Dumaguete]] |- | Brigada News FM Tacloban | [[DYTY]] | 93.5&nbsp;MHz | [[Tacloban City]] |- | Brigada News FM Ormoc | {{n/a}} | 93.5&nbsp;MHz | [[Ormoc City]] |- | Brigada News FM Calbayog | DYYC | 100.5 MHz | [[Calbayog City]] |- | Brigada News FM Cagayan de Oro | [[DXMM-FM|DXMM]] | 102.5&nbsp;MHz | [[Cagayan de Oro City]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Davao | [[DXKX]] | 91.5&nbsp;MHz | [[Davao City]] |- | {{n/a}} | 90.3 MHz | [[Digos City]] |- | Brigada News FM Zamboanga | [[DXZB]] | 89.9&nbsp;MHz | [[Zamboanga City]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Koronadal | [[DXCE]] | 95.7&nbsp;MHz | [[Koronadal City]] |- | [[DXBR]] | 104.5 MHz | [[Tacurong|Tacurong City]] |- | Brigada News FM Mati | {{n/a}} | 103.1 MHz | [[Mati, Davao Oriental|Mati]] |- | Brigada News FM Tagum | {{n/a}} | 97.5 MHz | [[Tagum]] |- | Brigada News FM Dipolog | {{n/a}} | 107.7 MHz | [[Dipolog City]] |- | Brigada News FM Pagadian | [[DXVV]] | 105.7 MHz | [[Pagadian City]] |- | Brigada News FM Cotabato | [[DXZA]] | 89.3&nbsp;MHz | [[Cotabato City]] |- | Brigada News FM Valencia | {{n/a}} | 105.7 MHz | [[Valencia, Bukidnon|Valencia]] |- | Brigada News FM Iligan | [[DXZD]] | 95.1&nbsp;MHz | [[Iligan City]] |- | Brigada News FM Oroquieta | [[DXBK]] | 95.3&nbsp;MHz | [[Oroquieta]] |- | Brigada News FM Butuan | [[DXVA]] | 96.7 MHz | [[Butuan City]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Kidapawan | [[DXZC]] | 97.5&nbsp;MHz | [[Kidapawan]] |- | {{n/a}} | 106.1 MHz | [[Midsayap, Cotabato|Midsayap]] |- | Brigada News FM Trento | [[DXYD]] | 105.5&nbsp;MHz | [[Trento, Agusan del Sur|Trento]] |- | Brigada News FM Lebak | DXBI | 91.3 MHz | [[Lebak, Sultan Kudarat|Lebak]] |- |} '''Notes:'''<br> <nowiki>**</nowiki>Luzon Area flagship station<br> <nowiki>***</nowiki>Visayas Area flagship station<br> <nowiki>****</nowiki>Mindanao and National Network flagship station ==Brigada News TV== '''Free TV''' {| class="wikitable sortable" |- ! Branding ! Callsign ! Channel ! Power (kW) ! Location ! Type |- |Brigada News TV |[[DXYM-TV]] |TV-34 |25&nbsp;kW |[[General Santos City|General Santos]] |Originating |- |} '''Cable TV''' {| class="wikitable sortable" |- ! Cable/Satellite Provider ! Channel ! Location |- | Sky Cable Gensan | 35 | [[General Santos]] |- | Lakandula Cable TV | 52 | [[General Santos]] |- | Marbel Cable | 21 | [[Koronadal]] |- | JVL Star Cable | 15 | [[Koronadal]] |- | Sky Cable Polomolok | 15 | [[Polomolok]] |- | Sky Cable Maguindanao | 44 | [[Maguindanao]]/[[Cotabato]] |- | [[Cignal Digital TV]] | 114 | Nationwide |- |} ==Produkto== *Power Cells Herbal Capsule *Drivemax Herbal Dietary Supplement Capsule *Power Cells Enchanced Glutatione *Guard-C 500&nbsp;mg Capsule (Ascorbic Acid as Calcium Ascorbate) *Power Cells Liniment *NutriCleanse Herbal Capsule *Power Cell Soya Coffee *Fast Relax Ibuprofen Paracetamol Capsule *CuraMed Herbal Dietary Supplement Capsule *Panamend Mefenamic Acid Capsule *DriveMax Adult Coffee *Maxan 8 in 1 Coffee *Zoya Choco *Black Force Activate Charcoal Capsule *Hard Bull Dietary Supplement Capsule for Men *Yummyvit Syrup and Capsule *Bossing Premium Detergent *Bridgette Cosmetics *Lala Cosmetics *AeroLube Engine Treatment Oil *Nigari ==Brigada Group of Companies== * '''Brigada Mass Media Corporation''' * [[Baycomms Broadcasting Corporation]] * Brigada Publishing Corp. * Brigada Healthline Corporation * Brigada Pharmacy Inc. * Brigada Distribution Inc. * Brigada Unlimited Inc. * Brigada Healthcare Inc. * Brigada Rock Garden Resort Inc. * Global Dynamic Star Security Agency Inc. * Global Dynamic Star Protective Services Inc. * KaBrigada Foundation Inc. ==Mga sanggunian== {{reflist}} ==Mga panlabas na link== *[http://brigada.ph/ Brigada Website] {{Brigada Mass Media Corporation}} {{Radio in the Philippines}} [[Kategorya:Kompanya base sa General Santos]] [[Kategorya:Mga network pantelebisyon]] [[Kategorya:Mga kompanya sa Pilipinas]] bch67avba9m5xbj99b7yozshrc19s4d 1959388 1959383 2022-07-30T09:06:04Z 112.201.51.170 /* Brigada News FM *//*Brigada News FM Stations*/ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | | name = Brigada Mass Media Corporation | logo = | type = [[Private company|Private]] | foundation = {{start date and age|2005|10|03}} | location = '''Brigada Complex'''<br>NLSA Road, Brgy. San Isidro, [[General Santos City]], [[Philippines]]<br>'''National Broadcast Center'''<br> 5th Floor Jacinta Building 2, Sta. Rita Street, EDSA, Guadalupe Nuevo, [[Makati City]], [[Philippines]] | key_people = Elmer Catulpos (Pres. and CEO, Brigada Group of Companies)<br>Yelcy Catulpos (EVP, Brigada Group of Companies)<br>Kan Balleque (Vice President for Operations, Brigada Group of Companies) | revenue = | net_income = | num_employees = | subsid = [[#Healthline Herbal Products|Brigada Healthline]]<br>Dynamic Force Security Agency<br>Brigada Pharmacy | homepage = http://brigada.ph |}} Ang '''Brigada Mass Media Corporation''' (BMMC) ay ang pangunahing [[Dyaryo|Dyanryong]] kompanya at pantelebisyon at pangradyo sa [[Pilipinas]]. ==Kasaysayan== ==Brigada News Philippines (newspaper)== *Brigada News Nationwide *Brigada News General Santos *Brigada News Davao *Brigada News Cagayan de Oro *Brigada News Zamboanga *Brigada News Cebu *Brigada News Bicol == Brigada News FM == ===Pangkalahatan-ideya=== Ang mga istayon ng Brigada News FM ay kolektibong kilala bilang Brigada News FM Philippines kasama ang kasalukuyan slogan ay The Music and News Authority. Sa Kasalukuyan ang Brigada News FM ay 45 na mamay-ari at pamamahala ng istasyon ng FM sa buong bansa at marami pa ang pinaplano na buksan. ===Istasyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Branding ! Callsign ! Frexquency ! Location |- | Brigada News FM General Santos | [[DXYM]] | 89.5&nbsp;kW | [[General Santos]] |- | Brigada News FM Batangas | [[DWEY]] | 104.7&nbsp;MHz | [[Batangas City]]/[[Mega Manila]] |- | Brigada News FM Cebu | [[DYWF]] | 93.1&nbsp;MHz | [[Cebu City]] |- | Brigada News FM Baguio | {{n/a}} | 88.7 MHz | [[Baguio City|Baguio]] |- | Brigada News FM Laoag | {{n/a}} | 89.9 MHz | [[Laoag City|Laoag]] |- | Brigada News FM Vigan | {{n/a}} | 101.3 MHz | [[Vigan]] |- | Brigada News FM Tuguegarao | [[DWYA-FM|DWYA]] | 92.5 MHz | [[Tuguegarao]] |- | Brigada News FM Cauayan | [[DWVA-FM|DWVA]] | 92.9 MHz | [[Cauayan, Isabela|Cauayan]] |- | Brigada News FM Pampanga | [[DWCL]] | 92.7&nbsp;MHz | [[San Fernando, Pampanga|San Fernando]] |- | rowspan=3|Brigada News FM Olongapo | [[DWTY]] | 93.5&nbsp;MHz | [[Olongapo City|Olongapo]] |- | [[DWQM]] | 99.9 MHz | [[Iba, Zambales|Iba]] |- | {{n/a}} | 107.3 MHz | [[Palauig, Zambales|Palauig]] |- | Brigada News FM Lucena | [[DWKL]] | 92.7&nbsp;MHz | [[Lucena, Pilipinas|Lucena]] |- | Brigada News FM Mindoro | [[DWBY]] | 93.3&nbsp;MHz | [[Roxas, Oriental Mindoro]] |- | Brigada News FM Daet | [[DWYD]] | 102.9&nbsp;MHz | [[Daet, Camarines Norte|Daet]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Naga | [[DWKM]] | 103.1&nbsp;MHz | [[Naga City, Camarines Sur|Naga]] |- | [[DWSV]] | 87.7 MHz | [[Goa, Camarines Sur|Goa]] |- | Brigada News FM Legazpi | [[DWED]] | 91.5&nbsp;MHz | [[Legazpi, Albay|Legazpi]] |- | Brigada News FM Masbate | {{n/a}} | 90.3 MHz | [[Masbate City]] |- | Brigada News FM Sorsogon | [[DWLH]] | 101.5&nbsp;MHz | [[Sorsogon City]] |- | rowspan=10|Brigada News FM Puerto Princesa | [[DWYO]] | 103.1&nbsp;MHz | [[Puerto Princesa]] |- | DZBI | 96.5&nbsp;MHz | [[Narra, Palawan|Narra]] |- | DWBP | 95.7&nbsp;MHz | [[Brooke's Point]] |- | DWYB | 98.3&nbsp;MHz | [[Quezon, Palawan|Quezon]] |- | {{n/a}} | 101.3&nbsp;MHz | [[Coron, Palawan|Coron]] |- | DWBJ | 100.5&nbsp;MHz | [[Roxas, Palawan]] |- | {{n/a}} | 93.3 MHz | [[Cuyo, Palawan|Cuyo]] |- | DWPZ | 95.3 MHz | [[El Nido, Palawan|Palawan]] |- | {{n/a}} | 103.7 MHz | [[Bataraza]] |- | {{n/a}} | 104.9 MHz | [[Taytay, Palawan|Taytay]] |- | Brigada News FM Toledo | [[DYBD]] | 88.5&nbsp;MHz | [[Toledo, Cebu|Toledo]] |- | Brigada News FM Bogo | [[DYMM-FM|DYMM]] | 90.9&nbsp;MHz | [[Bogo, Cebu|Bogo]] |- | Brigada News FM Kalibo | [[DYYQ]] | 89.3&nbsp;MHz | [[Kalibo, Aklan|Kalibo]] |- | Brigada News FM Antique | {{n/a}} | 104.5 MHz | [[San Jose, Antique|San Jose]] |- | Brigada News FM Capiz | [[DYYB-FM|DYYB]] | 107.3 MHz | [[Roxas, Capiz]] |- | Brigada News FM Iloilo | {{n/a}} | 104.7 MHz | [[Iloilo City]] |- | Brigada News FM Bacolod | [[DYMG]] | 103.1 MHz | [[Bacolod City|Bacolod]] |- | Brigada News FM Kabankalan | {{n/a}} | 99.7 MHz | [[Kabankalan City|Kabankalan]] |- | Brigada News FM San Carlos | [[DYBA]] | 89.3&nbsp;MHz | [[San Carlos, Negros Occidental|San Carlos]] |- | Brigada News FM Dumaguete | [[DYKZ]] | 89.5 MHz | [[Dumaguete]] |- | Brigada News FM Tacloban | [[DYTY]] | 93.5&nbsp;MHz | [[Tacloban City|Tacloban]] |- | Brigada News FM Ormoc | {{n/a}} | 93.5&nbsp;MHz | [[Ormoc]] |- | Brigada News FM Calbayog | DYYC | 100.5 MHz | [[Calbayog City|Calbayog]] |- | Brigada News FM Cagayan de Oro | [[DXMM-FM|DXMM]] | 102.5&nbsp;MHz | [[Cagayan de Oro City|Cagayan de Oro]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Davao | [[DXKX]] | 91.5&nbsp;MHz | [[Davao City]] |- | {{n/a}} | 90.3 MHz | [[Digos City|Digos]] |- | Brigada News FM Zamboanga | [[DXZB]] | 89.9&nbsp;MHz | [[Zamboanga City]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Koronadal | [[DXCE]] | 95.7&nbsp;MHz | [[Koronadal City|Koronadal]] |- | [[DXBR]] | 104.5 MHz | [[Tacurong]] |- | Brigada News FM Mati | {{n/a}} | 103.1 MHz | [[Mati, Davao Oriental|Mati]] |- | Brigada News FM Tagum | {{n/a}} | 97.5 MHz | [[Tagum]] |- | Brigada News FM Dipolog | {{n/a}} | 107.7 MHz | [[Dipolog City|Dipolog]] |- | Brigada News FM Pagadian | [[DXVV]] | 105.7 MHz | [[Pagadian City|Pagadian]] |- | Brigada News FM Ipil | {{n/a}} | 100.9 MHz | [[Ipil, Zamboanga Sibugay|Ipil]] |- | Brigada News FM Cotabato | [[DXZA]] | 89.3&nbsp;MHz | [[Cotabato City]] |- | Brigada News FM Valencia | {{n/a}} | 105.7 MHz | [[Valencia, Bukidnon|Valencia]] |- | Brigada News FM Iligan | [[DXZD]] | 95.1&nbsp;MHz | [[Iligan City|Iligan]] |- | Brigada News FM Oroquieta | [[DXBK]] | 95.3&nbsp;MHz | [[Oroquieta]] |- | Brigada News FM Butuan | [[DXVA]] | 96.7 MHz | [[Butuan City|Butuan]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Kidapawan | [[DXZC]] | 97.5&nbsp;MHz | [[Kidapawan]] |- | {{n/a}} | 106.1 MHz | [[Midsayap, Cotabato|Midsayap]] |- | Brigada News FM Trento | [[DXYD]] | 105.5&nbsp;MHz | [[Trento, Agusan del Sur|Trento]] |- | Brigada News FM Surigao | {{n/a}} | 105.5 MHz | [[Surigao City]] |- | Brigada News FM Bislig | {{n/a}} | 91.9 MHz | [[Bislig]] |- | Brigada News FM Lebak | DXBI | 91.3 MHz | [[Lebak, Sultan Kudarat|Lebak]] |- |} '''Notes:'''<br> <nowiki>**</nowiki>Luzon Area flagship station<br> <nowiki>***</nowiki>Visayas Area flagship station<br> <nowiki>****</nowiki>Mindanao and National Network flagship station ==Brigada News TV== '''Free TV''' {| class="wikitable sortable" |- ! Branding ! Callsign ! Channel ! Power (kW) ! Location ! Type |- |Brigada News TV |[[DXYM-TV]] |TV-34 |25&nbsp;kW |[[General Santos City|General Santos]] |Originating |- |} '''Cable TV''' {| class="wikitable sortable" |- ! Cable/Satellite Provider ! Channel ! Location |- | Sky Cable Gensan | 35 | [[General Santos]] |- | Lakandula Cable TV | 52 | [[General Santos]] |- | Marbel Cable | 21 | [[Koronadal]] |- | JVL Star Cable | 15 | [[Koronadal]] |- | Sky Cable Polomolok | 15 | [[Polomolok]] |- | Sky Cable Maguindanao | 44 | [[Maguindanao]]/[[Cotabato]] |- | [[Cignal Digital TV]] | 114 | Nationwide |- |} ==Produkto== *Power Cells Herbal Capsule *Drivemax Herbal Dietary Supplement Capsule *Power Cells Enchanced Glutatione *Guard-C 500&nbsp;mg Capsule (Ascorbic Acid as Calcium Ascorbate) *Power Cells Liniment *NutriCleanse Herbal Capsule *Power Cell Soya Coffee *Fast Relax Ibuprofen Paracetamol Capsule *CuraMed Herbal Dietary Supplement Capsule *Panamend Mefenamic Acid Capsule *DriveMax Adult Coffee *Maxan 8 in 1 Coffee *Zoya Choco *Black Force Activate Charcoal Capsule *Hard Bull Dietary Supplement Capsule for Men *Yummyvit Syrup and Capsule *Bossing Premium Detergent *Bridgette Cosmetics *Lala Cosmetics *AeroLube Engine Treatment Oil *Nigari ==Brigada Group of Companies== * '''Brigada Mass Media Corporation''' * [[Baycomms Broadcasting Corporation]] * Brigada Publishing Corp. * Brigada Healthline Corporation * Brigada Pharmacy Inc. * Brigada Distribution Inc. * Brigada Unlimited Inc. * Brigada Healthcare Inc. * Brigada Rock Garden Resort Inc. * Global Dynamic Star Security Agency Inc. * Global Dynamic Star Protective Services Inc. * KaBrigada Foundation Inc. ==Mga sanggunian== {{reflist}} ==Mga panlabas na link== *[http://brigada.ph/ Brigada Website] {{Brigada Mass Media Corporation}} {{Radio in the Philippines}} [[Kategorya:Kompanya base sa General Santos]] [[Kategorya:Mga network pantelebisyon]] [[Kategorya:Mga kompanya sa Pilipinas]] bpgncgbghstcidbesk1gr2zt7k2429e 1959389 1959388 2022-07-30T09:10:55Z 112.201.51.170 /* Brigada News FM *//*Brigada News FM Stations*/ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | | name = Brigada Mass Media Corporation | logo = | type = [[Private company|Private]] | foundation = {{start date and age|2005|10|03}} | location = '''Brigada Complex'''<br>NLSA Road, Brgy. San Isidro, [[General Santos City]], [[Philippines]]<br>'''National Broadcast Center'''<br> 5th Floor Jacinta Building 2, Sta. Rita Street, EDSA, Guadalupe Nuevo, [[Makati City]], [[Philippines]] | key_people = Elmer Catulpos (Pres. and CEO, Brigada Group of Companies)<br>Yelcy Catulpos (EVP, Brigada Group of Companies)<br>Kan Balleque (Vice President for Operations, Brigada Group of Companies) | revenue = | net_income = | num_employees = | subsid = [[#Healthline Herbal Products|Brigada Healthline]]<br>Dynamic Force Security Agency<br>Brigada Pharmacy | homepage = http://brigada.ph |}} Ang '''Brigada Mass Media Corporation''' (BMMC) ay ang pangunahing [[Dyaryo|Dyanryong]] kompanya at pantelebisyon at pangradyo sa [[Pilipinas]]. ==Kasaysayan== ==Brigada News Philippines (newspaper)== *Brigada News Nationwide *Brigada News General Santos *Brigada News Davao *Brigada News Cagayan de Oro *Brigada News Zamboanga *Brigada News Cebu *Brigada News Bicol == Brigada News FM == ===Pangkalahatan-ideya=== Ang mga istayon ng Brigada News FM ay kolektibong kilala bilang Brigada News FM Philippines kasama ang kasalukuyan slogan ay The Music and News Authority. Sa Kasalukuyan ang Brigada News FM ay 45 na mamay-ari at pamamahala ng istasyon ng FM sa buong bansa at marami pa ang pinaplano na buksan. ===Istasyon=== {| class="wikitable sortable" |- ! Branding ! Callsign ! Frexquency ! Location |- | Brigada News FM General Santos | [[DXYM]] | 89.5&nbsp;kW | [[General Santos]] |- | Brigada News FM Batangas | [[DWEY]] | 104.7&nbsp;MHz | [[Batangas City]]/[[Mega Manila]] |- | Brigada News FM Cebu | [[DYWF]] | 93.1&nbsp;MHz | [[Cebu City]] |- | Brigada News FM Baguio | {{n/a}} | 88.7 MHz | [[Baguio City|Baguio]] |- | Brigada News FM Laoag | {{n/a}} | 89.9 MHz | [[Laoag City|Laoag]] |- | Brigada News FM Vigan | {{n/a}} | 101.3 MHz | [[Vigan]] |- | Brigada News FM Tuguegarao | [[DWYA-FM|DWYA]] | 92.5 MHz | [[Tuguegarao]] |- | Brigada News FM Cauayan | [[DWVA-FM|DWVA]] | 92.9 MHz | [[Cauayan, Isabela|Cauayan]] |- | Brigada News FM Pampanga | [[DWCL]] | 92.7&nbsp;MHz | [[San Fernando, Pampanga|San Fernando]] |- | rowspan=3|Brigada News FM Olongapo | [[DWTY]] | 93.5&nbsp;MHz | [[Olongapo City|Olongapo]] |- | [[DWQM]] | 99.9 MHz | [[Iba, Zambales|Iba]] |- | {{n/a}} | 107.3 MHz | [[Palauig, Zambales|Palauig]] |- | Brigada News FM Lucena | [[DWKL]] | 92.7&nbsp;MHz | [[Lucena, Pilipinas|Lucena]] |- | Brigada News FM Mindoro | [[DWBY]] | 93.3&nbsp;MHz | [[Roxas, Oriental Mindoro]] |- | Brigada News FM Daet | [[DWYD]] | 102.9&nbsp;MHz | [[Daet, Camarines Norte|Daet]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Naga | [[DWKM]] | 103.1&nbsp;MHz | [[Naga City, Camarines Sur|Naga]] |- | [[DWSV]] | 87.7 MHz | [[Goa, Camarines Sur|Goa]] |- | Brigada News FM Legazpi | [[DWED]] | 91.5&nbsp;MHz | [[Legazpi, Albay|Legazpi]] |- | Brigada News FM Masbate | {{n/a}} | 90.3 MHz | [[Masbate City]] |- | Brigada News FM Sorsogon | [[DWLH]] | 101.5&nbsp;MHz | [[Sorsogon City]] |- | rowspan=10|Brigada News FM Puerto Princesa | [[DWYO]] | 103.1&nbsp;MHz | [[Puerto Princesa]] |- | DZBI | 96.5&nbsp;MHz | [[Narra, Palawan|Narra]] |- | DWBP | 95.7&nbsp;MHz | [[Brooke's Point]] |- | DWYB | 98.3&nbsp;MHz | [[Quezon, Palawan|Quezon]] |- | {{n/a}} | 101.3&nbsp;MHz | [[Coron, Palawan|Coron]] |- | DWBJ | 100.5&nbsp;MHz | [[Roxas, Palawan]] |- | {{n/a}} | 93.3 MHz | [[Cuyo, Palawan|Cuyo]] |- | DWPZ | 95.3 MHz | [[El Nido, Palawan|El Nido]] |- | {{n/a}} | 103.7 MHz | [[Bataraza]] |- | {{n/a}} | 104.9 MHz | [[Taytay, Palawan|Taytay]] |- | Brigada News FM Toledo | [[DYBD]] | 88.5&nbsp;MHz | [[Toledo, Cebu|Toledo]] |- | Brigada News FM Bogo | [[DYMM-FM|DYMM]] | 90.9&nbsp;MHz | [[Bogo, Cebu|Bogo]] |- | Brigada News FM Kalibo | [[DYYQ]] | 89.3&nbsp;MHz | [[Kalibo, Aklan|Kalibo]] |- | Brigada News FM Antique | {{n/a}} | 104.5 MHz | [[San Jose, Antique|San Jose]] |- | Brigada News FM Capiz | [[DYYB-FM|DYYB]] | 107.3 MHz | [[Roxas, Capiz]] |- | Brigada News FM Iloilo | {{n/a}} | 104.7 MHz | [[Iloilo City]] |- | Brigada News FM Bacolod | [[DYMG]] | 103.1 MHz | [[Bacolod City|Bacolod]] |- | Brigada News FM Kabankalan | {{n/a}} | 99.7 MHz | [[Kabankalan City|Kabankalan]] |- | Brigada News FM San Carlos | [[DYBA]] | 89.3&nbsp;MHz | [[San Carlos, Negros Occidental|San Carlos]] |- | Brigada News FM Dumaguete | [[DYKZ]] | 89.5 MHz | [[Dumaguete]] |- | Brigada News FM Tacloban | [[DYTY]] | 93.5&nbsp;MHz | [[Tacloban City|Tacloban]] |- | Brigada News FM Ormoc | {{n/a}} | 93.5&nbsp;MHz | [[Ormoc]] |- | Brigada News FM Calbayog | DYYC | 100.5 MHz | [[Calbayog City|Calbayog]] |- | Brigada News FM Cagayan de Oro | [[DXMM-FM|DXMM]] | 102.5&nbsp;MHz | [[Cagayan de Oro City|Cagayan de Oro]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Davao | [[DXKX]] | 91.5&nbsp;MHz | [[Davao City]] |- | {{n/a}} | 90.3 MHz | [[Digos City|Digos]] |- | Brigada News FM Zamboanga | [[DXZB]] | 89.9&nbsp;MHz | [[Zamboanga City]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Koronadal | [[DXCE]] | 95.7&nbsp;MHz | [[Koronadal City|Koronadal]] |- | [[DXBR]] | 104.5 MHz | [[Tacurong]] |- | Brigada News FM Mati | {{n/a}} | 103.1 MHz | [[Mati, Davao Oriental|Mati]] |- | Brigada News FM Tagum | {{n/a}} | 97.5 MHz | [[Tagum]] |- | Brigada News FM Dipolog | {{n/a}} | 107.7 MHz | [[Dipolog City|Dipolog]] |- | Brigada News FM Pagadian | [[DXVV]] | 105.7 MHz | [[Pagadian City|Pagadian]] |- | Brigada News FM Ipil | {{n/a}} | 100.9 MHz | [[Ipil, Zamboanga Sibugay|Ipil]] |- | Brigada News FM Cotabato | [[DXZA]] | 89.3&nbsp;MHz | [[Cotabato City]] |- | Brigada News FM Valencia | {{n/a}} | 105.7 MHz | [[Valencia, Bukidnon|Valencia]] |- | Brigada News FM Iligan | [[DXZD]] | 95.1&nbsp;MHz | [[Iligan City|Iligan]] |- | Brigada News FM Oroquieta | [[DXBK]] | 95.3&nbsp;MHz | [[Oroquieta]] |- | Brigada News FM Butuan | [[DXVA]] | 96.7 MHz | [[Butuan City|Butuan]] |- | rowspan=2|Brigada News FM Kidapawan | [[DXZC]] | 97.5&nbsp;MHz | [[Kidapawan]] |- | {{n/a}} | 106.1 MHz | [[Midsayap, Cotabato|Midsayap]] |- | Brigada News FM Trento | [[DXYD]] | 105.5&nbsp;MHz | [[Trento, Agusan del Sur|Trento]] |- | Brigada News FM Surigao | {{n/a}} | 105.5 MHz | [[Surigao City]] |- | Brigada News FM Bislig | {{n/a}} | 91.9 MHz | [[Bislig]] |- | Brigada News FM Lebak | DXBI | 91.3 MHz | [[Lebak, Sultan Kudarat|Lebak]] |- |} '''Notes:'''<br> <nowiki>**</nowiki>Luzon Area flagship station<br> <nowiki>***</nowiki>Visayas Area flagship station<br> <nowiki>****</nowiki>Mindanao and National Network flagship station ==Brigada News TV== '''Free TV''' {| class="wikitable sortable" |- ! Branding ! Callsign ! Channel ! Power (kW) ! Location ! Type |- |Brigada News TV |[[DXYM-TV]] |TV-34 |25&nbsp;kW |[[General Santos City|General Santos]] |Originating |- |} '''Cable TV''' {| class="wikitable sortable" |- ! Cable/Satellite Provider ! Channel ! Location |- | Sky Cable Gensan | 35 | [[General Santos]] |- | Lakandula Cable TV | 52 | [[General Santos]] |- | Marbel Cable | 21 | [[Koronadal]] |- | JVL Star Cable | 15 | [[Koronadal]] |- | Sky Cable Polomolok | 15 | [[Polomolok]] |- | Sky Cable Maguindanao | 44 | [[Maguindanao]]/[[Cotabato]] |- | [[Cignal Digital TV]] | 114 | Nationwide |- |} ==Produkto== *Power Cells Herbal Capsule *Drivemax Herbal Dietary Supplement Capsule *Power Cells Enchanced Glutatione *Guard-C 500&nbsp;mg Capsule (Ascorbic Acid as Calcium Ascorbate) *Power Cells Liniment *NutriCleanse Herbal Capsule *Power Cell Soya Coffee *Fast Relax Ibuprofen Paracetamol Capsule *CuraMed Herbal Dietary Supplement Capsule *Panamend Mefenamic Acid Capsule *DriveMax Adult Coffee *Maxan 8 in 1 Coffee *Zoya Choco *Black Force Activate Charcoal Capsule *Hard Bull Dietary Supplement Capsule for Men *Yummyvit Syrup and Capsule *Bossing Premium Detergent *Bridgette Cosmetics *Lala Cosmetics *AeroLube Engine Treatment Oil *Nigari ==Brigada Group of Companies== * '''Brigada Mass Media Corporation''' * [[Baycomms Broadcasting Corporation]] * Brigada Publishing Corp. * Brigada Healthline Corporation * Brigada Pharmacy Inc. * Brigada Distribution Inc. * Brigada Unlimited Inc. * Brigada Healthcare Inc. * Brigada Rock Garden Resort Inc. * Global Dynamic Star Security Agency Inc. * Global Dynamic Star Protective Services Inc. * KaBrigada Foundation Inc. ==Mga sanggunian== {{reflist}} ==Mga panlabas na link== *[http://brigada.ph/ Brigada Website] {{Brigada Mass Media Corporation}} {{Radio in the Philippines}} [[Kategorya:Kompanya base sa General Santos]] [[Kategorya:Mga network pantelebisyon]] [[Kategorya:Mga kompanya sa Pilipinas]] jm3libg09mdl5erq5gmacfppta8d810 0 244672 1959289 1959012 2022-07-29T13:02:53Z 136.158.40.77 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = S.Coups<br>에스쿱스 |image = Кореец.jpg |alt = |caption = |birth_name = Choi Seung-chul |birth_date = {{Birth date|1995|08|08}} |birth_place = [[Daegu]], [[Timog Korea]] |death_date = |death_place = |nationality = Timog Koreano |other_names = S.Coups |known_for = |occupation = mang-aawit, (''rapper'') }} {{Infobox Korean name | hangul = 최승철 | hanja = 崔勝澈 | rr = Choi Seung Cheol | mr = Choi Sŭng Chǒl }} Si '''Choi Seung-chul''' ([[Hangul]]: 최승철, [[Hanja]]: 崔勝澈<ref>http://tenasia.hankyung.com/archives/560002</ref>), higit na kilala bilang si '''S.Coups''', ay isang mang-aawit ng bandang [[Seventeen (banda)|Seventeen]] sa [[Timog Korea]]. ==Sanggunian== {{reflist}} {{usbong}} [[Kategorya:Mga mang-aawit mula sa Timog Korea]] [[Kategorya:Seventeen (banda)]] 6jpf2tge33s0wjsvd6g6t40pdte8cp2 0 280450 1959332 1639200 2022-07-30T01:47:39Z Xqbot 14117 Bot: Kinukumpuni ang nagkadalawang pagpapapunta sa [[Karbonipero]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Karbonipero]] egu1gvmd0i9ch99e7hyfdktgnsbd77b 0 291435 1959402 1947910 2022-07-30T11:25:53Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki Ang '''pagpapasigla ng wika''' ([[Wikang Ingles|Ingles]]: ''language revitalization'') na maaaring tukuyin din bilang '''muling pagsilang ng wika''' o '''pagbaliktad ng pagbabago ng wika''', ay isang pagtatangka na ihinto o baligtarin ang paghina ng isang wika o upang muling buhayin ang isang wikang lipol.<ref>Tsunoda, Tasaku. Language Endangerment and Language Revitalization. Berlin: Mouton De Gruyter, 2005. 169. Print.</ref><ref>{{Cite book|url=http://oxfordre.com/linguistics/view/10.1093/acrefore/9780199384655.001.0001/acrefore-9780199384655-e-8|title=Language Revitalization|last=Pine|first=Aidan|last2=Turin|first2=Mark|date=2017-03-29|publisher=Oxford University Press|volume=1|language=en|doi=10.1093/acrefore/9780199384655.013.8}}</ref> Kabilang sa mga posibleng kasangkot ang mga dalubwika, grupo pangkultura o ng komunidad, o mga pamahalaan. Iminumungkahi ng ilan ang paghihiwalay ng '''muling pagsilang ng wika''' (ang muling pagkabuhay ng isang [[Dead language|wikang patay]] na walang buhay na katutubong nagsasalita) at '''pagpapasigla ng wika''' (ang pagsagip ng isang wikang "naghihingalo"). Napahiwatig na mayroon lamang isang matagumpay na halimbawa ng kumpletong pagsilang muli ng wika, ang [[wikang Ebreo]] na lumilikha ng isang bagong henerasyon ng mga katutubong nagsasalita nang walang buhay na katutubong nagsasalita bilang modelo.<ref>Laura Redish (2001), ‘Native Languages of the Americas: Endangered Language Revitalization and Revival’. http://www.native-languages.org/revive.htm</ref> Kasama sa mga pinapasiglang wika ang mga may [[Endangered language|napakalimitadong paggamit at katanyagan]]. Minsan, maaari pang magamit ang iba't ibang mga taktika ng pagpapasigla ng wika upang tangkaing buhayin muli ang mga [[Extinct language|wikang lipol]]. Kahit na nag-iiba-iba ang mga layunin ng pagpapasigla ng wika depende sa kaso, kinapapalooban nila nang kadalasan ang pagtatangkang palawakin ang bilang ng mga nagsasalita at paggamit ng isang wika, o sinusubukang mapanatili ang kasalukuyang antas ng paggamit upang maprotektahan ang wika mula sa pagkalipol o [[Language death|pagkamatay ng wika]]. Iba't iba ang mga dahilan para sa pagpapasigla. Sa kamakailang panahon{{when|date=January 2015}}, tinatantya na mahigit sa 2000 wika na ang namatay. Tinatantya ng UN na higit sa kalahati ng mga wikang sinasalita sa ngayon ay may mas kaunti sa 10,000 nagsasalita at na ang isang sangkapat ay may mas kaunti sa 1,000 nagsasalita at na, maliban kung may mga pagsisikap na mapanatili ang mga ito, sa susunod na daang taon mawawala ang karamihan sa mga ito.<ref name="UNESCO2">{{cite web|title=Endangered Languages|url=http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/|accessdate=2014-04-20|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140409141047/http://www.unesco.org/new/en/culture/themes/endangered-languages/|archivedate=2014-04-09|df=}}</ref> Madalas na binabanggit ang mga numerong ito bilang dahilan kung bakit kinakailangan ang pagpapasigla ng wika upang mapanatili ang kayamuan ng wika. Madalas na binabanggit din ang mga dahilang kultura at pagkakakilanlan para sa pagpapasigla ng wika, kapag itinuturing ang isang wika bilang natatanging "kultural na kayamanan."<ref name="Grenoble, Lenore A. 2006. p. 20">Grenoble, Lenore A., and Lindsay J. Whaley. Saving Languages: An Introduction to Language Revitalization. Cambridge, UK: Cambridge UP, 2006. p. 20. Print.</ref> Madalas na isinasaalang-alang ng isang komunidad ang wika bilang natatanging bahagi ng kanilang kultura, na kumokonekta sa kanila sa kanilang mga ninuno o sa lupain, na bumubuo ng isang mahalagang bahagi ng kanilang kasaysayan at pansariling imahe.<ref name="Grenoble, Lenore A. 2006. p. 20"/> Malapit din ang pagpapasigla ng wika sa larangan ng [[Language documentation|dokumentasyon ng wika]]. Sa larangang ito, nagtatangka ang mga dalubwika na lumikha ng buong talaan ng balarila, bokabularyo, at mga katangian ng wika. Kadalasan, maaaring humantong ang pagsasagawang ito sa higit pang pag-aalala para sa pagpapasigla ng isang partikular na wika na pinag-aaralan. Higit pa rito, kadalasang nilalayon ng pagdokumento ang layunin ng pagpapasigla.<ref>New Perspectives on Endangered Languages. Ed. José A.F. Farfán and Fernando F. Ramallo. Amsterdam: John Benjamins, 2010. pp. 1-7. Print.</ref> == Ang lima na antas ng panganib sa wika == ; Malusog/malakas : Ginagamit ng lahat ng henerasyon ang wika sa iba't ibang mga tagpuan ; Nanghihina/maysakit : Sinasalita ng mga matatandang tao; hindi ginagamit ng lahat sa mga nakababatang henerasyon ; Namamatay/himalatyon : Kaunti na lamang ang nananatiling nagsasalita (di-bata); hindi na ginagamit ng mga bata bilang [[katutubong wika]] ; Patay : hindi na ginagamit bilang katutubong wika ; Lipol : hindi na nagsasalita o posibleng magsalita == Teorya == Nagsasangkot ang isa sa mga pinakamahalagang panimulang hakbang sa pagpapasigla/pagbabawi ng wika ng pagtatatag ng antas ng "paglunsad" ng isang partikular na wika. Tinutulungan nito ang mga kasangkot na partido na hanapin ang pinakamahusay na paraan upang tulungan o muling buhayin ang wika.<ref>{{cite book|last=Tsunoda|first=Tasaku|title=Language Endangerment and Language Revitalization|year=2005|publisher=Mounton de Gruyter|location=Berlin|page=170}}</ref> === Mga hakbang sa pagbabaliktad ng pagbabago ng wika === Mayroong maraming iba't ibang mga teoryang o mga modelong nagtatangkang maglagay ng plano para sa pagpapasigla ng wika. Ibinibigay ang isa sa mga ito ni [[Joshua Fishman]], isang bantog na dalubwika. Binubuo ang modelo ni Fishman para sa muling pagbabalik ng mga napapanganib (o natutulog) na mga wika, o para sa pagpapanatili ng mga ito,<ref>Fishman, J. A. (1991). ''Reversing language Shift: Theory and Practice of Assistance to Threatened Languages''. Clevedon : Multilingual Matters.</ref><ref>Fishman, J. A. (ed.) (2001). ''Can Threatened Languages Be Saved? Reversing Language Shift, Revisited: A 21st Century Perspective''. Clevedon : Multilingual Matters.</ref> ng prosesong may walong yugto. Dapat konsentrado ang mga pagsisikap sa mga naunang mga yugto ng pagpapanumbalik hanggang maging matibay sila bago magpatuloy sa mga huling yugto. Ang walong yugto ay: # Pagtatamo ng wika ng mga adulto, na kumikilos sa aktwalidad bilang mga baguhan ng wika (inirerekomenda kung saan matatanda ang karamihan ng mga natitirang mga nagsasalita ng wika at nakahiwalay mula sa iba pang mga nagsasalita ng wika). # Bumuo ng isang pinagsamang populasyon ng mga aktibong nagsasalita (o mga tagagamit) ng wika (sa yugtong karaniwang pinakamainam na tumuon muna sa pasalitang wika kaysa sa nakasulat na wika). # Sa mga lokalidad kung saan may makatwirang bilang ng mga tao na karaniwang gumagamit ng wika, hikayatin ang impormal na paggamit ng wika sa mga tao sa lahat ng mga pangkat ng edad at sa loob ng mga pamilya at palakasin ang pang-araw-araw na paggamit nito sa pamamagitan ng pagtatatag ng mga lokal na institusyong kapitbahayan kung saan ang wika ay hinihikayat, protektado at (sa ilang mga konteksto) ginagamit nang eksklusibo. # Sa mga lugar kung saan nakamit ang kakayahang pasalita sa wika sa lahat ng mga pangkat ng edad, hikayatin ang karunungang bumasa't sumulat sa wika, ngunit sa isang paraan na hindi nakasalalay sa tulong mula sa (o mabuting kalooban ng) sistemang edukasyon ng estado. # Kung saan pinahihintulutan ito ng estado, at kung saan nagbibigay-katwiran ang mga numero, hikayatin ang paggamit ng wika sa sapilitang edukasyon ng estado. # Kung saan nakamit ang mga yugto sa itaas at pinagsama-sama, hikayatin ang paggamit ng wika sa trabaho. # Kung saan nakamit ang mga yugto sa itaas at pinagsama-sama, hikayatin ang paggamit ng wika sa mga serbisyo ng lokal na pamahalaan at midyang pangmasa. # Kung saan nakamit ang mga yugto sa itaas at pinagsama-sama, hikayatin ang paggamit ng wika sa mas mataas na edukasyon, pamahalaan, atbp. Nilalayon ng modelo ng pagpapasigla ng wika ang pagdirekta ng mga kahahantungan kung saan pinakaepektibo sila at upang maiwasan ang pag-aaksaya ng sipag sa pagtangka na makamit ang mga huling yugto ng pagbawi kapag hindi pa nakamit ang mga naunang yugto. Halimbawa, malamang na sayang ang kampanya para gumamit ng isang wika sa telebisyon o sa mga serbisyo ng gobyerno kung halos walang sinumang pamilya ang gumagamit ng wika. Bukod pa rito, inilalarawan ni Tasaku Tsunoda ang iba't ibang mga pamamaraan o diskarte na maaaring gamitin ng mga nagsasalita upang subukang mapasigla ang isang wika, kabilang ang mga pamamaraan upang maibalik ang mga wikang lipol at mapanatili ang mahihinang wika. Madalas na limitado ang mga diskarteng inilista niya sa kasalukuyang sigla ng wika. Sinasabi niya na hindi maaaring gamitin ang paraan ng [[Language immersion|paglulubog]] upang pasiglahin ang isang lipol o namamatay na wika. Sa kabaligtaran, maaaring magamit ang dalubhasa-baguhan na paraan ng isa-sa-isang pag-aaral sa kasanayan sa wika sa mga namamatay na wika. Mayroong iba pang mga paraan ng pagpapasigla, kabilang ang mga nakasalalay sa teknolohiya tulad ng mga pagtatala o midya, na maaaring gamitin para sa mga wika sa anumang estado ng kasiglahan.<ref name="illustrate2">Tsunoda, Tasaku. Language Endangerment and Language Revitalization. Berlin: Mouton De Gruyter, 2005. 201. Print</ref> === Mga salik sa matagumpay na pagpapasigla ng wika === Nagmumungkahi si [[David Crystal]], sa kanyang aklat na ''Language Death'' ("Pagkakamatay ng Wika"), na mas mataas ang pagkakataon na maging matagumpay ang pagpapasigla ng wika kung ang mga nagsasalita nito ay * nagdaragdag sa [[Language's prestige|prestihiyo ng wika]] sa loob ng nangingibabaw na komunidad; * nagdaragdag sa kanilang yaman at kita; * nagpapalaki ng kanilang lehitimong kapangyarihan sa mga mata ng nangingibabaw na komunidad; * mayroong malakas na dating sa sistemang edukasyon; * may kakayahang sulatin ang wika; * may kakayahang gumamit ng elektronikong teknolohiya.<ref>Crystal, D. (2000). ''Language Death''. Cambridge: Cambridge University Press, pp. 130-141. {{ISBN|0-521-65321-5}}</ref> === Lingguwistikang pangmuling pagsilang === Iminumungkahi ni [[Ghil'ad Zuckermann]] ang "Lingguwistikang Pangmuling Pagsilang" (Ingles: revival linguistics) bilang bagong lingguiwistikang disiplina at tularan.{{Pagbanggit|Nakamodelo ang katawagan ni Zuckermann, 'Lingguwistikang Pangmuling Pagsilang', mula sa 'Lingguwistikang Pampakikipag-ugnayan'. Sinisiyasat ng lingguwistikang pangmuling pagsilang bukod sa iba pang mga bagay ang mga pangkalahatang hadlang at mekanismo na kasangkot sa pagbabawi, pagpapanibago at pagpapasigla ng wika. Kumukuha ito ng mga mapag-unawang pahambing na kabatiran mula sa isang pagtatangka ng muling pagsilang patungo sa iba, sa gayon ay nagiging epistemolohikal na plataporma ng mga magkahilerang diskurso sa mga iba't ibang lokal na pagtatangka upang gisingin ang mga natutulog na wika sa buong mundo.<ref>[[Ghil'ad Zuckermann|Zuckermann, Ghil'ad]] and Walsh, Michael 2011. [https://adelaide.academia.edu/Zuckermann/Papers/267186/Stop_Revive_Survive_Lessons_from_the_Hebrew_Revival_Applicable_to_the_Reclamation_Maintenance_and_Empowerment_of_Aboriginal_Languages_and_Cultures 'Stop, Revive, Survive: Lessons from the Hebrew Revival Applicable to the Reclamation, Maintenance and Empowerment of Aboriginal Languages and Cultures'], ''Australian Journal of Linguistics'' Vol. 31, No. 1, pp. 111-127.</ref>}} Ayon kay Zuckermann, "pinagsasama ng lingguwistikang pangmuling pagsilang ang mga siyentipikong pag-aaral ng pagtatamo ng katutubong wika at pag-aaral ng wikang banyaga. Sa huli, ang pagbawi ng wika ay ang pinakamatinding kaso ng pag-aaral ng pangalawang wika. Umaakma ang lingguwistikang pangmuling pagsilang ng itinatag na larangan ng [[Dokumentasyon ng wika|lingguwistikang pandokumentaryo]], na nagtatala ng mga nanganganib na wika bago sila matulog."<ref name="autogenerated1">Ghil'ad Zuckermann, [http://www.theaustralian.com.au/higher-education/opinion/stop-revive-and-survive/story-e6frgcko-1226385194433 "Stop, revive and survive"], ''The Australian, Higher Education'', June 6, 2012.</ref> Inimumungkahi ni Zuckermann na ang "nagbabago ang lingguwistikang pangmuling pagsilang sa larangan ng makasaysayang lingguwistika sa pamamagitan ng, bilang halimbawa, pagpapahina sa [[modelo ng puno]] ng pamilya, na nagpapahiwatig na may isang magulang lamang ang isang wika."<ref name="autogenerated1"/> Mayroong hindi pagkakasundo sa larangan ng pagpapasigla ng wika: kung dapat nakatuon ang muling pagsilang sa pagpapanatili ng tradisyunal na wika, kumpara sa pagpapahintulot sa pagpapapayak o laganap na paghiram mula sa [[pambansang wika]]. ==== Pagkompromiso ==== Inaamin ni Zuckermann ang pagkakaroon ng "lokal na kakaiba at katangi-tanging ugali"<ref name="autogenerated1"/> ngunit nagmumungkahi na <blockquote> "may mga lingguwistikang hadlang na naaangkop sa lahat ng mga tangka sa muling pagsilang. Makatutulong ang pagpapakadalubhasa ng mga ito sa mga rebibalista at sa mga pinuno ng unang bansa na magtrabaho nang mas mahusay. Halimbawa, mas madaling buhayin muli ang mga basikong bokabularyo at pagbabanghay ng pandiwa kaysa sa mga tunog at pagkakaayos ng salita. Dapat maging makatotohanan ang mga rebibalista at aalisin ang mga pamansag na nakapanghihina ng loob at kontra-produktibo tulad ng "Bigyan kami ng awtentisidad o bigyan kami ng kamatayan!"<ref name="autogenerated1"/> </blockquote> Itinuro ni [[Nancy Dorian]] na ang mga konserbatibong saloobin sa mga [[salita|salitang hiram]] at mga pagbabago sa gramatika ay kadalasang nakakasagabal sa pagtatangka na pagsiglahin ang mga napapanganib na wika (tulad ng [[Wika ng Tiwi|Tiwi]] sa Australya), at maaaring magkaroon ng salungatan ang mga edukadong rebitalisador na interesado sa pagkatotoo, at ang mga natitirang nagsasalita na interesado sa katutubong at tunay na kawikaan (tulad ng naganap minsan sa [[Wikang Irlandes|Irlandes]]). Ayon sa iba, maaaring, sa katunayan, mapahusay ng istruktural na kompromiso sa pag-asa ng kaligtasan, tulad ng maaaring nangyari sa Ingles sa panahon pagkatapos ng mga [[Kongkistang Normando|Normando]].<ref>Nancy C. Dorian, ‘Purism v. compromise in language revitalisation and language revival’ in ''Language in Society'' 23, pp. 479-494.</ref> ==== Tradisyonalista ==== Nakipagtalo ang iba pang mga dalubwika na kapag humihiram nang marami ang pagpapasigla ng isang wika mula sa wika ng karamihan, bagong wika ang resulta, marahil isang [[creole|kreolo]] o [[pidgin]]. Halimbawa, ipinanukala ang pagkakaroon ng "Bagong Hawayano" bilang hiwalay na wika mula sa "Hawayanong Tradisyunal", dahil sa mabigat na impluwensya ng Ingles sa bawat aspeto ng nabuhay na wikang Hawayano. Iminungkahi rin ito para sa Irlandes, na may matalim na paghahati sa "Tagalungsod na Irlandes" ng mga nagsasalita ng Irlandes bilang pangalawang wika at tradisyunal na Irlandes na sinasalita bilang unang wika sa mga lugar ng [[Gaeltacht]]. Sinabi ni Ó Béarra: "... [ang] pagsunod ng palaugnayan at pansalitaing kombensyon ng Ingles, [ay gagawa] ng hindi ganoon kaiba sa Ingles na may bahid ng Irlandes." Tungkol sa [[wikang Manes]] na dating namamatay, sinabi ng iskolar na si TF O'Rahilly, "Kapag sumusuko ang isang wika sa banyagang idyoma, at kapag [[bilingguwalismo|bilingguwal]] ang lahat ng nagsasalita nito, kamatayan ang parusa."  Sinabi ni Neil McRae na unti-unting nagiging tokenistiko ang paggamit ng [[Scottish Gaelic|Eskosyang Gaeliko]], at nawawala ang katutubong wika ng Gaeliko katig sa mga artipisyal na termino na nililikha ng mga nagsasalita ng pangalawang wika. == Mga tiyak na halimbawa == Isang beses lang nangyari ang kabuuang muling pagsilang ng isang [[Patay na wika|wikang patay]] (sa diwa ng pagkakaroon ng walang [[Katutubong wika|katutubong nagsasalita]]) para maging komunidad ng ilang milyong [[Katutubong wika|katutubong nagsasalita]] na nagtutukod sa sarili, sa kaso ng wikang [[Wikang Ebreo|Ebreo]], ang pambansang wika ng [[Israel]] ngayon. Sa kasong ito, mayroong mga natatanging katangiang makasaysayan at kultural na nagpabilis sa muling pagsilang (tingnan ang [[Pagbabagong-buhay ng Hebreo|muling pagsilang ng wikang Ebreo]]). Ang Ebreo, na dating [[Liturgiyang wika|wikang liturhiko]] lamang, ay muling itinatag bilang paraan ng pang-araw-araw na komunikasyon ng mga Hudyo na lumilipat sa kasalukuyang Estado ng Israel at ng mga teritoryong Palestino, simula noong ikalabinsiyam na siglo: ito ang pinakasikat at matagumpay na halimbawa ng muling pagsilang ng wika. Gayunpaman, nag-ambag ang Sionistang paghimok ng Ebreo sa paglalagay ng hinaharap ng [[Wikang Yidis|Yidis]] at [[Judeo-Espanyol|Hudyo-Espanyol]] sa panganib. Sa isang kaugnay na pag-unlad, nagtamasa ang mga [[wikang pampanitikan]] na walang mga katutubong nagsasalita ng prestihiyo at praktikal na kahalagahan bilang mga [[Karaniwang wika|lingua franca]], kadalasang mayroong milyun-milyong matatas na nagsasalita sa isang pagkakataon. Sa maraming gayong mga kaso, ang paghina sa paggamit ng wikang pampanitikan, matarik na matarik kung minsan, ay kalaunang sinamahan ng malakas na pagkakaulit. Nangyari ito, bilang halimbawa, sa muling pagsilang ng [[Klasikong Latin]] sa [[Renasimiyento]], at ang muling pagsilang ng [[Wikang Sanskrito|Sanskrito]] noong mga unang siglo PK. Ang isang kahalintulad na kababalaghan sa mga kontemporaryong lugar na nagsasalita ng wikang [[Wikang Arabe|Arabe]] ay pagpapalawak ng paggamit ng wikang pampanitikan ([[Makabagong Pamantayang Arabo|Modernong Pamantayang Arabe]], isang uri ng [[Klasikong Arabe]] ng ika-6 siglo PK). Itinuturo ito sa lahat ng edukadong nagsasalita at ginagamit sa mga brodkast sa radyo, pormal na talakayan, atbp.<ref>Kaye, Alan S. "Arabic." Morphologies of Asia and Africa. Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 2007. 560-77. Print.</ref> Bilang karagdagan, nakataas minsan ang mga wikang pampanitikan sa antas ng pagiging [[Katutubong wika|pangunahing wika]] ng mga napakalawak na komunidad ng wika. Ang isang halimbawa ay pamantayang [[Wikang Italyano|Italyano]], na nagmula bilang isang wikang pampanitikan mula sa wika ng [[Lungsod ng Florencia|Firenze]] noong ika-13 siglo, lalo na ang ginamit ng mga mahalagang Florentinong manunulat tulad nila [[Dante Alighieri|Dante]], [[Petrarca]] at [[Giovanni Boccaccio|Boccaccio]]. Nabuhay ang wikang ito sa loob ng maraming siglo lalo na bilang behikulong pampanitikan, na may kaunting katutubong nagsasalita; kahit na noong 1861, bago ang [[Pag-iisa ng Italya|pagkakaisa ng Italyano]], 500,000 lamang ang bilang ng nagsasalita, karamihang di-katutubo, sa kabuuang populasyon ng s. 22,000,000. Ang kasunod na tagumpay ng wika ay sa pamamagitan ng sadyang pag-unlad, kung saan tinuruan ang mga nagsasalita ng alinman sa mga maraming [[Mga wikang Italyano|wikang Italyano]] ng pamantayang Italyano bilang [[pangalawang wika]] at kasunod na ibinahagi ito sa kanilang mga anak, na natutunan ito bilang unang wika.{{Fact|date=March 2013}} Malamang na nagbunga ito sa kapinsalaan ng mga lokal na wikang Italyano, karamihan sa mga ito ay [[Mga Wika ng Italya|napapanganib]] ngayon. Naging matagumpay rin sa mga katulad na kalagayan ng [[Wikang Aleman|Mataas na Aleman]], [[Wikang Tseko|pamantayang Tseko]], [[Wikang Kastila|Kastilang Espanyol]] at iba pang mga wika. === Asya === Nangyari ang muling pagsilang ng [[Wikang Sanskrito|Sanskrit]] sa Indya. Sa sensus ng Indya noong 2001, 14,135 katao ang nagdeklara ng Sanskrit bilang kanilang sariling wika. Nadagdagan at naging 24,821 katao ito sa sensong 2011&nbsp;ng Indya. Nakaranas ang Sanskrit ng isang paglago nang higit sa 70 porsiyento sa isang dekada dahil sa [[Sanskrit revival|Pagpapanibagong-buhay ng Sanskrit]]. Gayunpaman, 0.00198 porsyento lamang ang nagsasalita ng Sanskrit sa kabuuang populasyon ng Indya.. Binuo rin ang maraming baryong nagsasalita ng Sanskrit. Kasalukuyang namamatay ang [[wikang Ainu]] ng mga katutubong Ainu ng hilagang Hapon, ngunit mayroong mga tangkaing muling buhayin ito. Nagpahiwatig ang isang palatanungan noong 2006&nbsp;ng mga Ainu ng [[Hokkaidō|Hokkaido]] na 4.6% lamang ng naitanong na Ainu ang nakakapag-usap o "nakakapagsasalita ng kaunting" Ainu. Mula noong 2001, hindi tinuturuan ang Ainu sa anumang paaralang elementarya o sekondarya sa Hapon, ngunit tinuturo ito sa maraming sentro ng wika at unibersidad sa Hokkaido, gayundin sa [[Unibersidad ng Chiba]] sa Tokyo. Sa Tsina, isa sa mga pinakanapapanganib na wika ang [[wikang Manchu]] kung saan nasa tatlong maliliit na lugar na lamang sa Manchuria ang mga natitirang nagsasalita. Nagsisikap ang ilang mga tagahanga na muling buhayin ang wika ng [[Taong Manchu|kanilang mga ninuno]] sa pamamagitan ng mga talatinigan at mga aklat-aralin, at kahit mga paminsan-minsang pagbisita sa [[Nagsasariling Kondehan ng Qapqal Xibe]] sa [[Xinjiang]], kung saan katutubong sinasalita pa rin ang kaugnay na [[wikang Xibe]]. Sa Pilipinas, ang isang [[Wikang Kastila sa Pilipinas|baryante ng Kastila]] na nakabatay sa [[Mehikanong Espanyol]] ang dating [[lingua franca]] ng bansa mula noong kolonisasyon ng Kastila noong 1565 at isang opisyal na wika kasama ang [[Wikang Filipino|Filipino]] (isang pamantayang anyo ng [[wikang Tagalog]]) at Ingles hanggang 1987 kasunod ng isang ratipikasyon ng bagong Saligang-Batas kung saan muling itinalaga ito bilang boluntaryong wika. Bilang resulta ng pagkawala nito bilang wikang opisyal at mga taon ng marginalisasyon sa opisyal na antas sa panahon ng kolonisasyon ng Amerikano at pagkatapos nito, kapansin-pansing bumaba ang paggamit ng wikang Kastila sa pangkalahatang populasyon at naging himalatyon sa natitirang katutubong nagsasalita, karamihang mga matatanda.<ref>{{Cite web |url=http://lgpolar.com/page/read/119 |title=Archive copy |access-date=2010-08-06 |archive-date=2011-06-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604061553/http://lgpolar.com/page/read/119 |url-status=dead }}</ref><ref>https://elpais.com/cultura/2016/04/12/actualidad/1460464651_728256.html</ref><ref>https://web.archive.org/web/19991009202835/http://www.oneworld.org/ips2/june98/05_37_013.html</ref> Gayunpaman, kasalukuyang nagkakaroon ng mabagal na pagsilang muli dahil sa nakaraang promosyon ng pamahalaan sa ilalim ng pangangasiwa ni dating Pangulong [[Gloria Macapagal Arroyo|Gloria Macapagal-Arroyo]].<ref>{{Cite web |url=http://www.congress.gov.ph/download/ra_12/RA09187.pdf |title=Archive copy |access-date=2010-07-15 |archive-date=2011-06-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604061454/http://www.congress.gov.ph/download/ra_12/RA09187.pdf |url-status=dead }}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20070902192237/http://www.ulap.gov.ph/reso2006-28.html</ref> Pinaka-kapansin-pansin, nagpanumbalik ang Resolution No. 2006-028&nbsp;ng Kastila bilang sapilitang asignatura sa mga sekundaryong paaralan at unibersidad.<ref>{{Cite web |url=http://www.schoolsandcourses.com/noticias_ver.asp?idNoticia=238 |title=Archive copy |access-date=2010-07-14 |archive-date=2011-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716014340/http://www.schoolsandcourses.com/noticias_ver.asp?idNoticia=238 |url-status=dead }}</ref> Agarang nakita ang mga resulta dahil nadagdagan ang pangangailangan ng trabahador na nagsasalita ng wikang Kastila mula noong 2008.<ref>{{Cite web |url=http://globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view/20081119-173154/Demand-for-Spanish-speakers-growing |title=Archive copy |access-date=2010-07-14 |archive-date=2012-09-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120905182822/http://globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view/20081119-173154/Demand-for-Spanish-speakers-growing |url-status=dead }}</ref> Noong 2010, iniulat ng Suriang Cervantes na humigit-kumulang sa 3 milyon ang bilang ng mga Filipinong Hispanopono na may katutubong o di-katutubong kaalaman (kabilang ang mga nagsasalita ng Chavacano, isang katutubong kreolo na nakabatay sa wikang Kastila).<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.elcastellano.org/noticia.php?id=505 |access-date=2019-09-22 |archive-date=2010-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100629084919/http://www.elcastellano.org/noticia.php?id=505 |url-status=dead }}</ref> Bilang karagdagan sa mga pagtatangka ng pamahalaan, nagkaroon din muli ng kaunting interes sa Kastila sa midya salamat sa pag-angkat ng mga [[telenobela]] at [[musika mula sa Lating Amerika]].<ref>{{Cite web |url=http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/columns/view/20071206-105314/Spanish_on_comeback_trail_in_Philippines |title=Archive copy |access-date=2010-07-14 |archive-date=2011-06-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110619103528/http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/columns/view/20071206-105314/Spanish_on_comeback_trail_in_Philippines |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.realinstitutoelcano.org/wps/portal/rielcano_en/contenido?WCM_GLOBAL_CONTEXT=%2Felcano%2Felcano_in%2Fzonas_in%2Fspanish+language+culture%2Fari27-2009 |title=Archive copy |access-date=2021-10-30 |archive-date=2021-10-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211024173624/http://www.realinstitutoelcano.org/wps/portal/rielcano_en/contenido?WCM_GLOBAL_CONTEXT=%2Felcano%2Felcano_in%2Fzonas_in%2Fspanish+language+culture%2Fari27-2009 |url-status=dead }}</ref> Ang inisyatibo ng pagpapasigla ng [[Kodrah Kristang]] sa [[Singapore]] ay naglalayong buhayin ang wikang [[Wikang Kristang|Kristang]], isang wikang nanganganib nang kritikal. Sa Taylandiya, mayroong proyekto ng pagpapasigla ng wika ng [[wikang Chong]] na pinamumunuan ni Suwilai Premsrirat.{{Fact|date=May 2018}} === Australasya === ==== Australya ==== Malala ang epekto ng kolonisasyon ng Europa sa Australya, at ang kahihinatnang pinsala na naranasan ng mga pamayanang [[Mga Indibidwal na Australia|katutubo]] sa mga katutubong wika lalo na sa timog-silangan at timog ng bansa. Nawalan ang ilan ng mga tradisyunal na katutubong nagsasalita. Sinusubukan ng iilang mga pamayanang Aboriginal sa [[Victoria]] at sa ibang lugar na muling buhayin ang mga wikang ito. Karaniwang minamatnugot ang gawain ng isang pangkat ng mga matatanda at iba pang mga taong may alam, kasama ng mga manggagawa ng komunidad sa wika na gumagawa ng karamihan sa pananaliksik at pagtuturo. Sinusuri nila ang datos, bumuo ng mga sistema ng pagbaybay at bokabularyo at naghahanda ng mga rekurso. Sabay-sabay ginagawa ang [[pagpapasya]]. Nagpapatulong nag ilang mga komunidad sa mga dalubwika, at mayroon ding mga dalubwika na nakapagtrabaho nang nakapag-iisa,<ref>Dr Christina Eira, community linguist with the Victorian Aboriginal Corporation for Languages (VACL), ‘Aboriginal Revival Languages,’ Lingua Franca, 27 June 2009, Radio National: http://www.abc.net.au/radionational/programs/linguafranca/aboriginal-revival-languages/3066470. Retrieved 21 June 2014.</ref> tulad nina [[Luise Hercus]] at [[Peter K. Austin]]. Ang Pertame Project ay isang halimbawa sa [[Gitnang Australia|Gitnang Australya]]. Ang [[Timog Arrernte]], na kilala rin bilang ''Pertame'', mula sa bansa sa timog ng [[Alice Springs]], kasama ang [[Ilog Finke]], ay isang [[diyalekto]] sa [[Wikang Arrernte|Arrenteng pangkat ng mga wika]]. Nang may 20 natitirang matatas na nagsasalita na lamang sa 2018, naghahangad ang Proyektong Pertame na panatilihin at buhayin ang wika na pinamumunuan ni Christobel Swan, isang nakakatatandang Pertame. Mayroong aktibong programa ang [[wikang Diyari]] ng malayong hilaga ng [[Timog Australya]] na may mga materyales para sa pagtuturo sa mga paaralan at mas malawak na komunidad. ==== Bagong Silandiya ==== Isa sa mga pinakamatagumpay na kaso ng pagpapasigla ng wika ay ang kaso ng [[wikang Māori]], na kilala rin bilang ''te reo Māori''. Ito ang wika ng mga ninuno ng katutubong mamamayan ng Bagong Silandiya at isang padaluyan para sa salaysay-prosa, tulang inaawit, at talaangkanang resaytal. Itinuturo ang kasaysayan ng mga taong Māori sa ''te reo Māori'' sa mga sagradong paaralan sa pasalitang pamamaraan. Kahit pagkatapos na naging wikang sinusulat ang ''te reo Maori'', pinapanatili pa rin ang tradisyong pasalita. Sa sandaling nagsimula ang kolonisasyon ng Europa, maraming isinabatas upang itaguyod ang paggamit ng Ingles sa halip ng ''te reo Maori'' ng mga katutubong tao. Minandato ng ''Education Ordinance Act'' ''of 1847'' ang pagtuturo gamit ang wikang Ingles sa paaralan at nagtatag ng mga paaralan pangaserahan upang mapabilis ang asimilasyon ng mga kabataang Māori sa kultura ng Europa. Ipinagbawal ng ''Native School Act of 1858'' ang pagsasalita ng wika ''Māori'' sa mga eskuwelahan. Itinaguyod din ng mga mananakop ang paggamit ng Ingles sa mga tahanan ng Māori, na nakakumbinsi ang maraming magulang na hindi makakakuha ng trabaho ang kanilang mga anak maliban kung nagsasalita sila ng Ingles. Noong dekadang 1970, isang pangkat ng mga kabataan ng Māori, ang [[Ngā Tamatoa]], ay matagumpay na nagkampanya upang maituro ang wikang Māori sa mga paaralan. Gayundin, itinatag ang mga Kohanga Reo, mga ''preschool'' ng wikang Māori na tinawag na pugad ng wika. Ang diin ay sa pagtuturo sa mga bata ng wika sa batang edad, isang napakaepektibong diskarte para sa pag-aaral ng wika. Nabuo ang Komisyon ng Wikang Māori noong 1987, na humantong sa mga pambansang reporma na naglalayong muling mapasigla ang ''te reo Māori''. Kasama rito ang mga programang medya na ibinobrodkast sa wikang ''Māori'', mga programang ''undergraduate'' sa kolehiyo na itinuro sa ''te reo Māori'', at isang taunang linggo ng wikang Māori. Naglikha ang bawat ''[[iwi]]'', o lipi ng sariling programa ng pagpaplano ng wika na bagay sa kanyang kalagayan. Nagresulta ang mga pagtatangkang ito sa patuloy-tuloy na pagtaas ng mga batang tinuturuan sa ''te reo'' ''Māori'' sa mga paaralan mula noong 1996, at nakabuo ito ng makabuluhang bilang ng mga taong nagsasalita nang matatas at ginagawang bantog at kapaki-pakinabang ang Māori sa pang-araw-araw na buhay ng mga tao. Sobrang matagumpay ang programa na nakabatay ang mga katulad na programa rito. Tingnan ang [[Ang muling pagbuhay ng wikang Māori|muling pagsilang ng wikang Māori]]. === Europa === Sa [[Europa]], noong ika-19 at unang bahagi ng ika-20 siglo, dumalisdis ang paggamit ng mga lokal at natutunang [[Mga Wika ng Europa|wika]] habang nagpataw ang mga sentral na pamahalaan ng iba't ibang estado ng kanilang bernakular na wika bilang pamantayan sa buong edukasyon at opisyal na paggamit (ito ang nangyari sa [[United Kingdom|Reyno Unido]], [[Pransiya|Pransya]], [[Espanya]], [[Italya]] at [[Gresya]], at sa ilang antas, sa [[Alemanya]] at [[Austria-Hungary|Awstrya-Unggarya]]).{{Fact|date=March 2013}} Sa mga huling dekada, nagbunga ang [[pagkamakabansa]]ng lokal at mga kilusang [[karapatang pantao]] ng isang pamantayang [[Multiculturalism|multikultural]] sa patakaran sa mga estado ng Europa; ipinahayag ang matalim na pagkondena sa mga naunang kasanayan ng pagsugpo sa mga wikang panrehiyon sa paggamit ng mga salita tulad ng "[[Kamatayan sa wika|lingguwisida]]". Pinasikat ng mga kampanya ang katanyagan ng mga wikang lokal hanggang sa punto na sa ilang mga rehiyon ng Europa, naging [[Opisyal na wika|wikang opisyal]] ang mga lokal na wika, kasama ng pambansang wika. Kaiba ang aksyon ng [[Konseho ng Europa]] sa larangang ito (tingnan ang [[European Charter para sa Mga Rehiyong Pang-rehiyon o Minorya|Europeong Karta para sa Mga Wikang Panrehiyon o Pangminorya]]) sa pagbibigay ng [[Unyong Europeo]] ng opisyal na katayuan sa limitadong bilang ng mga wikang opisyal (tingnan ang [[Mga Wika ng European Union|Mga Wika ng Unyong Europeo]]).{{Fact|date=March 2013}} Kasalukuyan, ang mga pagtatangkang opisyal upang buhayin ang mga napapanganib wika – tulad ng pagsulong ng [[Wikang Gales|Gales]], [[Wikang Galisyano|Galisyano]], [[Pangunahing wika|Basko]] at [[Wikang Catalan|Katalan]] sa kani-kanilang sariling mga rehiyon – ay nagkaroon ng iba't ibang antas ng pagtatagumpay. ==== Irlandes ==== Ang isa sa mga pinakakilalang Europeong pagtatangka sa pagpapasigla ng wika ay ang sa [[wikang Irlandes]]. Habang nangingibabaw ang Ingles sa karamihan ng Irlanda, sinasalita pa rin ang Irlandes, isang [[Mga wikang Keltiko|wikang Seltiko]], sa ilang mga lugar na tinatawag na ''[[Gaeltacht]]aí'',<ref name="autogenerated2">Carnie, Andrew. "Modern Irish: Modern Irish: A Case Study in Language Revival Failure." (1995).</ref> ngunit humihina ito doon. Kabilang sa mga hamon na kinakaharap ng wika sa mga nakalipas na siglo ang pagbubukod mula sa mga mahahalagang larangan, denigrasyong panlipunan, pagkawala o paglipat ng mararaming mga nagsasalita ng Irlandes sa panahon ng [[Great Famine (Ireland)|taggutom sa Irlandes]] noong dekada 1840, at patuloy-tuloy na paglilipat mula noon. Nagtangka na muling buhayin ang Irlandes, gayunpaman, mula sa kalagitnaan ng siglo 1800, iniugnay ito sa pagnanais para sa kalayaang pulitikal ng Irlanda. Higit na kinasasangkutan ang kontemporaryong pagpapasigla ng wikang Irlandes ng pagtuturo ng Irlandes bilang isang sapilitang wika sa mga pangunahing paaralan na nagsasalita ng Ingles. Ngunit nangangahulugan ang pagkukulang sa pagturo nito sa mabisang at nakakaakit na paraan na (tulad ng itinala ni Andrew Carnie, isang dalubwika) hindi nakakakuha ng katatasan na kinakailangan para sa pangmatagalang biabilidad ng wika, at humantong ito sa pagkabagot at sama ng loob. Nabanggit din ni Carnie na kulang ang midya na nasa wikang Irlandes (2006), pero hindi na ito totoo. Kinontra ang pagbagsak ng Gaeltachtaí at ang kabiguan ng muling pagsilang ng estado ng isang lunsuring kilusan ng muling pagsilang. Halos batay ito sa isang independiyenteng sistema ng paaralan na nakabase sa komunidad na karaniwang kilala bilang [[Gaelscoil]]eanna. Ipinanturo nang buo ang wikang Irlandes sa mga paaralang ito at lumalaki ang kanilang bilang, na may higit sa tatlumpung paaralan sa Dublin lamang.<ref>Gaelscoileanna Teo – Statistics: http://www.gaelscoileanna.ie/en/about/statistics/</ref> Mahahalaga ang mga elementong ito sa paglikha ng kabalagan ng mga lunsuring nagsasalita ng Irlandes (na kilala bilang Gaeilgeoirí), na karniwang bata, edukado at gitnang-klase. Marahil ngayon na nakamtan ng grupong ito ng kahalagahan, isang katotohanan na naipapakita sa pagpapalawak ng midya sa wikang Irlandes.<ref name="gaelport">http://www.gaelport.com/default.aspx?treeid=37&NewsItemID=3726{{Dead link|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}: ‘Schism fears for Gaeilgeoirí,’ Brian Ó Broin, 16 January 2010, ''The Irish Times''.</ref> Kapansin-panis na nagtagumpay ang telebisyon sa wikang Irlandes.<ref>See the website of TG4: http://www.tg4.ie/.</ref> Pinagtatalunan na posibleng na mas edukado sila kaysa sa mga monolingguwal na nagsasalita ng Ingles lamang at mas mataas na katayuan nila sa lipunan.<ref>‘Language and Occupational Status: Linguistic Elitism in the Irish Labour Market,’ The Economic and Social Review, Vol. 40, No. 4, Winter, 2009, pp. 435–460: https://ideas.repec.org/a/eso/journl/v40y2009i4p435-460.html</ref> Kinakatawan nila ang pagbago ng Irlandes patungo sa isang modernong lunsuring mundo na may kasamang pagtaas ng prestihiyo. ==== Eskosyang Gaeliko ==== Mayroon ding mga kasalukuyang pagtatangka upang buhayin muli ang kamag-anak na wika ng [[Scottish Gaelic|Eskosyang Gaeliko]], na pinigilan kasunod ng pagbuo ng Reyno Unido, at dumalisdis pa lalo dahil sa mga [[Mga clearance ng Highland|Pagpapalayas sa Paltok]]. Sa kasalukuyan, laganap na sinasalita lamang ang Gaeliko sa [[Mga Isla sa Kanluran|Kanlurang Kapuluan]] at ilang maliliit na lugar ng [[Highlands at Islands|Paltok at Isla]]. Bumagal ang pagkakaunti ng matatas na nagsasalita ng Gaeliko; gayunpaman, lumipat ang sentro ng populasyon sa mga L2 nagsasalita sa mga lunsuring pook lalo na sa [[Glasgow]]. ==== Manes ==== Ang wikang [[Wikang Manes|Manes]], isa pang wikang Seltiko, ay nawalan ng huling katutubong nagsasalita noong 1974 at idineklara na patay ng [[UNESCO]] noong 2009, ngunit hindi kailanman siya nalipol. Itinuturo ngayon ang wika sa mga pangunahing at sekundaryong paaralan, minsan bilang wika ng pagtuturo sa [[Bunscoill Ghaelgagh]]. Ginamit din ito sa ilang mga pampublikong kaganapan at sinasalita bilang pangalawang wika ng humigit-kumulang 1800 katao. Kabilang sa mga pagsisikap sa muling pagsilang ang mga palabas sa radyo sa Gaelikong Manx at mga rekurso sa ''social media'' at ''online''. Kasangkot din ang gobyernong Manx sa pagtatangka sa pamamagitan ng paglikha ng mga organisasyon tulad ng Pundasyon ng Pamanang Manx ([[Kultura Vannin|Culture Vannin]]) at ang posisyon ng Opisyal ng Wikang Manx. Nakapaghiwatig ang gobyerno ng opisyal na Diskarte sa Wikang Manx para sa 2017-2021. ==== Korniko ==== Nagkaroon ng mga mararaming pagtatangka upang muling buhayin ang [[wikang Korniko]], ilan pribado at ilan sa ilalim ng [[Kasosyo sa Wika ng Cornish|Kasosyo ng Wikang Korniko]]. Kasama sa mga aktibidad ang pagsasalinwika ng mga banal na kasulatan,<ref>[http://www.evertype.com/books/testament-noweth-ucr.html Cornish New Testament]</ref> isang samahan ng mga musikero, at pagtataguyod ng mga [[Mahusay na panitikan|panitikang Korniko]] sa modernong Korniko, kabilang ang mga nobela at tula. ==== Caló ==== Nakabuo ang mga [[Ang mga Romani na tao sa Espanya|Hitanong]] nakarating sa Peninsula ng Iberian ng isang Iberikong diyalekto ng [[Wikang Romani|Romani]]. Nang lumipas ang panahon, huminto ang pagiging isang buong wika ang Romani at naging [[Wika ng Caló|Caló]] ito, isang bernakular na naghahalo ng balarila ng Iberikong Romanse at bokabularyo ng Romani. Dahil sa sedentarisasyon at sapilitang pagtuturo sa mga wikang opisyal, bumihira nang bumihira ang paggamit ng Caló. Sapagka't lipol na ang wastong Iberikong Romani at napapanganib ang Caló, sinusubkan ng ilang mga tao na muling buhayin ang wika. Nagtataguyod si [[Juan de Dios Ramírez Heredia]], isang politko ng Espanya, ng [[Romanò-Kalò]], isang baryante ng [[Pagsasaayos ng wika ng Romani|Pandaigdigang Romani]] na pinayaman ng mga salitang Caló.<ref name="CursoRamírez">[https://unionromani.org/notis/2006/noti2006-12-29a.htm ''"Unión Romaní imparte el primer curso de romanò-kalò"''] {{in lang|Es}}, Union Romani, 29 December 2006</ref> Ang kanyang layunin ay upang muling pagsamahin ang mga ugat ng Caló at Romani. === Hilagang Amerika === Sa mga nagdaang taon, lumalago ang bilang ng mga tribong [[Amerikanong Indiyano]] na nagsisikap na muling buhayin ang kanilang mga wika. Halimbawa, mayroong Apple iPhone/iPod app para sa wikang [[Wikang Halkomelem|Halkomelem]] ng Malawakang Vancouver na rehiyon ng Canada. Bilang karagdagan, mayroong mga app (kasama ang mga parirala, mga talaan ng salita at diksyonaryo) sa mga maraming katutubong wika na nagmula sa [[Wikang Cree|Cree]], [[Wikang Cherokee|Cherokee]] at [[Wika ng Chickasaw|Chickasaw]], hanggang sa [[Wikang Lakota|Lakota]], [[Wikang Ojibwe|Ojibway]] at [[Wikang Oneida|Oneida]], [[Wikang Massachusett|Massachusett]], [[Wikang Navajo|Navajo]] at [[Wikang Gwich’in|Gwych'in]]. Ang [[Wikang Massachusett|Wampanoag]], isang wikang sinasalita ng mga taong pinangalanan nito sa Massachusetts, ay sumailalim sa isang proyektong muling pagsilang na hinantong ni [[Jessie Little Doe Baird]]. Dahil sa proyekto, mayroon ng mga bata na nagsasalita ng wika nang matatas sa unang pagkakataon sa higit sa 100 taon.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.yankeemagazine.com/article/features/wampanoag-language |access-date=2019-09-22 |archive-date=2016-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160504113646/http://www.yankeemagazine.com/article/features/wampanoag-language |url-status=dead }}</ref> Bilang karagdagan, may mga kasalukuyang pagtatangka na muling buhaying ang [[wikang Chochenyo]] ng California na naging lipol. === Timog Amerika === Ang [[Wikang Kichwa|Kichwa]] ay isang uri ng wikang [[Wikang Quechua|Quechua]] na sinasalita sa [[Ecuador]] at isa sa pinakasinasalita na wikang katutubo sa Timog Amerika. Sa kabila ng katotohanang ito, napapanganib na wika ang Kichwa, halos dahil sa pagpapalago ng Kastila sa Timog Amerika. Ang isang pamayanan ng mga dating nagsasalita ng Kichwa, ang mga Lagunas, ay isa sa mga unang katutubong komunidad na lumipat sa wikang Kastila. Ayon kay King, ito ay dahil sa pagtaas ng kalakalan at negosyo sa malapit na bayan na nagsasalita ng Kastila. Iginigiit ng mga taga-Lagunas na hindi ito dahil sa mga layuning pang-asimulasyon sa kultura, dahil pinahahalagahan nila ang pagkakakilanlan ng kanilang kultura. Gayunpaman, sa sandaling nagawa itong pakikipag-ugnay, nagbago nang nagbago ang wika ng mga taga-Lagunas sa mga henerasyon, patungo sa bilingguwalismo sa Kichwa at Kastila at ngayon sa halos monolingguwalismo sa Kastila. Nagpapahiwatig ang damdamin ng mga taga-Lagunas ng isang dikotomya ng paggamit ng wika, bilang karamihan sa mga miyembro ng Lagunas ay tanging nagsasalita ng Kastila at nakakaalam lamang ng ilang mga salita sa Kichwa. Mapanglaw ang hinaharap ng muling pagsilang ng wikang Kichwa, dahil nakasalalayang mga magulang sa edukasyon para sa hangaring ito, na di-ganoo kaepektibo kumpara sa patuloy-tuloy na paglulubog sa wika sa tahanan. Bagaman may sadyang pokus sa pagtuturo sa Kichwa sa mga paaralan sa pamayanan ng Lagunas, binubuo ito ng halos alintiyak pna akikipag-ugnay, pagbabasa, at pagsulat sa Kichwa. Bilang karagdagan sa mga katutubong pagsisikap, nakatuon ng pansin ang mga pambansang samahan ng pagpapasigla ng wika, tulad ng [[KONSEE|CONAIE]], sa mga katutubong bata na hindi nagsasalita ng Kastila na kumakatawan sa malaking minorya sa bansa. Hindi naging epektibo ang isa pang pambansang inisyatibo, ''Bilingual Intercultural Education Project'' (PEBI), sa pagpapasigla sa wika dahil ipinanturo ang Kichwa at itinuro ang Kastila bilang pangalawang wika sa mga bata na halos natatanging monolingguwal sa Kastila. Bagaman tila hindi epektibo ang ilang mga pamamaraan, nagbibigay ng ilang mga mungkahi si Kendall A. King: # Ang paglalantad sa at pagkamit ng wika sa batang edad. # # Matinding diskarte sa paglulubog. # # Maramihang at magkakaibang mga pagtatangka upang abutin ang mga matatanda. # # Pagkahutukin at koordinasyon sa pagpaplano at pagpapatupad. # # Direktang pagtutugon sa iba't ibang mga uri ng wika. # # Pagbibigay-diin ng mga tagaplano na mahabang proseso ang pagpapasigla ng wika. # # Pag-aanyaya ng mararaming tao hangga't maaari. # # Ginagamit ng mga magulang ang wika sa kanilang mga anak. # # Pag-aatake ng problema ng mga tagaplano at tagapagtaguyod sa lahat ng dako. Kabilang sa mga tiyak na mungkahi ang pagbibigay ng prestihiyosong pang-unawa sa wika sa mga paaralan, pagpopokus sa mga katutubong pagsisikap sa paaralan at sa bahay, at pagpapanatili ng pansin sa pambansang at panrehiyonal na antas. == Mga kasalukuyang pagsisikap sa pagpapasigla == Nagpapatuloy ang mga pagpupunyagi sa pagpapasigla ng wika sa buong mundo. Gumagamit ang mga koponan ng pagpapasigla ng mga modernong teknolohiya upang madagdagan ang pakikipag-ugnay sa mga katutubong wika at upang maitala ang [[Kaalaman sa tradisyonal|tradisyunal na kaalaman]]. Sa Mehiko, nakababad ang wika ng mga taong [[Mixtec]] sa pakikipag-ugnayan ng klima, kalikasan, at kahalagahan nito sa kanilang kabuhayan. Kamakailang nagsagawa ang programang LINKS (Lokal at Katutubong Kaalaman) ng [[UNESCO]] ng proyektong makabuo ng isang talahulunganan ng mga terminong Mixtec na may kaugnayan sa klima. Naniniwala ang UNESCO na makabibigay ang tradisyunal na kaalaman ng mga taong Mixtec sa pamamagitan ng kanilang malalim na koneksyon sa mga kababalaghan ng panahon ng pananaw sa mga paraan upang matugunan ang [[pagbabago ng klima]]. Ang kanilang hangarin sa paglikha ng talahulunganan ay upang "mapadali ang mga talakayan ng mga dalubhasa at mga may hawak ng tradisyunal na kaalaman". Sa Canada, naglalakbay ang proyektong [[Wapikoni Mobile]] sa mga katutubong pamayanan at nagbibigay ng mga aralin sa paggawa ng pelikula. Naglilibot ang mga pinuno ng programa sa iba't ibang dako ng Canada na may mga ''mobile audiovisual production units'', at naglalayong bigyan ang mga katutubong kabataan ng paraan upang kumonekta sa kanilang kultura sa pamamagitan ng isang paksa ng pelikula na pipiliin nila. Nagsusumite ang proyektong Wapikona ng kanilang mga pelikula sa mga kaganapan sa buong mundo bilang pagtatangka upang maikalat ang kaalaman tungkol sa katutubong kultura at wika. Sa mga kabataan sa Rapa Nui ([[Pulo ng Paskuwa]]), sampung porsyento ang nakakaaral ng kanilang katutubong wika. Nag-aaral ang natitirang bahagi ng komunidad ng Kastila upang makipag-usap sa mga banyaga at suportahan ang industriya ng turismo. Sa pamamagitan ng pakikipagtulungan ng UNESCO at ang Tsilenong [[CONADI|Corporación Nacional de Desarrollo Indigena]], nilikha ang Kagawaran ng Wikang at Kulturang Rapa Nui sa Paaralang Lorenzo Baeza Vega. Mula noong 1990, lumikha ang departamento ng mga teksto pampangunahing edukasyon sa [[wikang Rapa Nui]]. Noong 2017, nilikha rin ang Nid Rapa Nui, isang [[organisasyong di-pampamahalaan]], na may layunin na magpatayo ng paaralan na nagtuturo ng mga kurso sa Rapa Nui. == Mga kritisismo == Ayon kay [[John McWhorter]], hindi magiging epektibong epektibo ang mga programa upang muling buhayin ang mga katutubong wika dahil sa mga kasangkot na praktikal na sagabal. Ayon din sa kanya, hindi tiyak ang pagkamatay ng isang kultura kung mamatay ang isang wika. Posible pa rin ang katutubong pagpapahayag kahit nawala na ang orihinal na wika, tulad ng mga pangkat ng Amerikanong Indiyano at tulad ng ipinapakitang kasiglahan ng [[Kulturang Itim na Amerikano|kultura ng Amerikanong itim]] sa Estados Unidos sa mga taong hindi nagsasalita ng [[Wikang Yoruba|Yoruba]] kundi Ingles. Ipinagtatapat niya na ang pagkamatay ng wika, bilang kabalintunaan, ay isang senyas hanggang ngayon ng paghahalubilo ng mga nakahiwalay na mga grupo: "Nagaganap lamang ang pagpapanatili ng mga natatanging wika sa ibayo ng mga henerasyon kung may di-pangkaraniwang pagbubukod ng mga sarili — tulad ng mga [[Amish]]— o napakalalang paghihiwalay".<ref><John McWhorter, ‘The Cosmopolitan Tongue: The Universality of English’ in World Affairs Journal, Fall 2009: http://worldaffairsjournal.org/article/cosmopolitan-tongue-universality-english {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171024043529/http://worldaffairsjournal.org/article/cosmopolitan-tongue-universality-english |date=2017-10-24 }}</ref> Pinagtatalunan din ni [[Kenan Malik]] na "hindi makatwiran" upang subukang mapanatili ang lahat ng mga wika sa mundo, dahil natural ang pagkakamatay ng mga wika at madalas na hindi maiiwasan, kahit mayroong pakikialam. Ipinapanukala niya na nagpapabuti ang pagkamatay ng wika sa komunikasyon dahil natitiyak niya na mas marami ang nagsasalita ng parehong wika. Maaaring makikinabang ito sa ekonomiya at mabawasan ang salungatan. Ibinabahgi ng iba pa{{who|date=April 2018}} na hindi nakapigil ang pagkakapareho sa wika at kultura sa mga brutal na digmaang sibil. Ang proteksyon ng mga wikang minorya mula sa pagkalipol ay madalas na hindi aligata sa mga nagsasalita ng nangingibabaw na wika. Kadalasan, mayroong kapinsalaanat sinasadya ngpag-uusig sa mga wika g minorya, upang nibulsaang kpuhunangpangkultura at pang-ekonomiya ng mga pangkat ng minorya.<ref>Ellis, Peter Berresford. 1985. The Celtic Revolution: A Study in Anti-imperialism. Talybont: Y Lolfa.</ref> Minsan naman, itinuturing ng mga pamahalaan na masyadong malaki ang gastos ng mga programa sa pagpapasigla at paglikha ng mga iba't ibang linggwistikong materyal.<ref>Tsunoda, Tasaku. Language Endangerment and Language Revitalization. Berlin: Mouton De Gruyter, 2005. 158-159. Print.</ref> == Tingnan din == * Kategorya: Mga aktibista ng wika * [[Mapanganib na mga wika|Mga wikang napapanganib]] * [[Dokumentasyon ng wika]] * [[Pugad ng wika]] * [[Pagpaplano ng wika]] * [[Batas Pangwika|Batas pangwika]] * [[Lismistikong purismo|Purismong lingguwistika]] * [[Wika ng Minorya|Wikang minorya]] * [[Regional Wika|Wikang rehiyonal]] * [[Rosetta Project|Proyektong Rosetta]] * [[Sagradong wika]] * [[Pagkuha ng pangalawang wika|Pagkamit ng pangalawang wika]] * [[Kayamanan ng wika|Wikang pinahahalagahan]] * [[Mga wika sa census|Mga wika sa mga senso]] === Mga organisasyon === * [[Pasiyahan para sa Mga Pinanganib na Wika|Saligan para sa Mga Wikang Napapanganib]] * [[Ang Konsiyensya sa Wika|Ang Konserbansya ng Wika]] * [[Pūnana Leo]], mga paaralan ng wikang Hawayano * [[Resource Network para sa Linguistic Diversity|Resource Network for Linguistic Diversity]] * [[Kultura Vannin|Culture Vannin]], samahan ng wikang Gaelikong Manx * ''[[SIL International]]'' === Mga talaan === * [[Listahan ng mga endangered na wika|Talaan ng mga wikang napapanganib]] * [[Listahan ng mga endangered na wika gamit ang mga mobile app|Talaan ng mga wikang napapanganib na may mga mobile app]] * [[Listahan ng mga natapos na wika|Talaan ng mga lipol na wika]] * [[Listahan ng mga regulator ng wika|Talaan ng mga regulador ng wika]] * [[Listahan ng mga nabuhay na wika|Talaan ng mga wikang nabuhay muli]] == Talasanggunian == {{Reflist}} == Karagdagang pagbabasa == * Grenoble, L. A. and Whaley, L. J. (1998). ''Endangered Languages: Language Loss and Community Response''. Cambridge University Press. ({{ISBN|0-521-59712-9}}) * Nettle, D. and Romaine, S. (2000). ''Vanishing Voices''. Oxford University Press. ({{ISBN|0-19-515246-8}}) * Reyhner, J. (ed.) (1999). ''Revitalizing indigenous languages''. Flagstaff, AZ : Northern Arizona University, Center for Excellence in Education. ({{ISBN|0-9670554-0-7}}) * [[Ghil'ad Zuckermann|Zuckermann, Ghil‘ad]] (2020). [[w:en:Revivalistics: From the Genesis of Israeli to Language Reclamation in Australia and Beyond|''Revivalistics: From the Genesis of Israeli to Language Reclamation in Australia and Beyond'']], [https://global.oup.com/academic/product/revivalistics-9780199812790 Oxford University Press]. {{ISBN|9780199812790}} / {{ISBN|9780199812776}} == Mga kawing panlabas == * [http://rpm.fm/podcast/rpm-podcast-012-revitalization/ Podcast tungkol sa Kilusang Pagpapasigla ng Mga Katutubong Wika], 22 min. * "RPM YouTube Playlist – "Revitalization" " . RPM.fm. Nakuha 2012-08-08 . === Mga Organisasyon === * [http://travel.nationalgeographic.com/travel/enduring-voices/ Enduring Voices Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150402014404/http://travel.nationalgeographic.com/travel/enduring-voices/ |date=2015-04-02 }}, ''National Geographic'' * [http://www.livingtongues.org/hotspots.html Living Tongues Institute for Endangered Languages] * [http://www.hrelp.org Hans Rausing Endangered Languages Project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120729162403/http://www.hrelp.org/ |date=2012-07-29 }} * [http://www.endangeredlanguages.com/ Google Endangered Languages Project] * [http://www.ddl.ish-lyon.cnrs.fr/colloques/3l_2012/index.asp?Langues=EN&Page=Home Fourth International 3L Summer School] * [http://www.rnld.org/ Resource Network for Linguistic Diversity] * [http://www.oralliterature.org/ World Oral Literature Project, Voices of Vanishing Worlds] === Estados Unidos === * Documenting Endangered Languages, ''National Science Foundation'' * [http://www.saivus.org Society to Advance Indigenous Vernaculars of the United States] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120227063740/http://www.saivus.org/ |date=2012-02-27 }}, (Savius.org) * [http://www.uaf.edu/anlc/resources/focus-groups/revitalizationprograms/ Programs Concerned with Alaska Native Language (ANL) Revitalization] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171024043330/http://www.uaf.edu/anlc/resources/focus-groups/revitalizationprograms/ |date=2017-10-24 }} * "The Young Ancestors, Camino Verite Films". Retrieved 2012-08-08. * Patia Stephens (2006). "Language 911: UM helps rescue fading indigenous voices". Vision, Research, Scholarship & Innovation, The University of Montana. Retrieved 2012-08-08. ==== California ==== * [http://aicls.org/ Advocates for Indigenous California Language Survival] * [http://www.ilinative.org/ Indigenous Language Institute] * [http://www.liveyourlanguagealliance.org/ Live Your Language Alliance (LYLA)] "It is the desire of the Live Your Language Alliance to hear and speak the traditional languages of the [[Wikang Tolowa|Tolowa]], [[Wikang Karuk|Karuk]], Yurok, [[Wikang Hupa|Hupa]], Tsnungwe, [[Wikang Wiyot|Wiyot]], Mattole, and Wailaki." * Marisa Agha (2012-03-18). "Language preservation helps American Indian students stick with college" (PDF). The Sacramento Bee. Retrieved 2012-08-08. === Mga teknolohiya === * [https://www.youtube.com/watch?v=uwLNc-QFUlE&list=UUQElH-OXARO_PycfKd6HPUg&index=1&feature=plcp Recording your elder/Native speaker], practical vocal recording tips for non-professionals * [https://www.youtube.com/watch?v=qAUgc5hHAHU&list=UUQElH-OXARO_PycfKd6HPUg&index=9&feature=plcp Learning indigenous languages on Nintendo] * [http://www.altalang.com/beyond-words/2012/03/26/texting-endangered-languages/ Texting endangered languages] * [http://www.firstvoices.com/en/apps First Nations endangered languages chat applications] * [http://www.mpi.nl/DOBES/dobesprogramme/ DOBES Documentation of Endangered Languages] === Mga pamamaraan === * [http://kawaiisu.org/KLCC_service.html Kawaiisu Language and Cultural Center training] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121128011323/http://www.kawaiisu.org/KLCC_service.html |date=2012-11-28 }} * [http://aicls.org/ Pointers on How to Learn Your Language] (scroll to link on page) * [http://aicls.org/breathoflife/talks.php Do-it-yourself grammar and reading in your language] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160306100131/http://www.aicls.org/breathoflife/talks.php |date=2016-03-06 }}, Breath of Life 2010 presentations * [http://www.languagehunters.org/ Language Hunters] * [http://www.whereareyourkeys.org/ Where Are Your Keys] * [http://www.lostwordsdocumentary.com/ Lost Words - The Documentary] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140627223026/http://www.lostwordsdocumentary.com/ |date=2014-06-27 }}, covers Dr. Stephen Greymorning's Accelerated Second Language Learning [[Kategorya:Purismong lingguwistiko]] cl22tj2rsyap5yojvf89gz3ndlzrmg7 0 293452 1959292 1918172 2022-07-29T21:12:51Z 120.29.86.68 /* Telebisyon */ wikitext text/x-wiki {{Refimprove|date=Disyembre 2019}} {{Infobox person | name = Kira Balinger | image = | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|2000|8|3}} | birth_place = [[Hong Kong]] | other_names = | nationality = | occupation = Aktreaa | years_active = 2017&ndash;kasalukuyan | known_for = | height = 1.63 | agent = Star Magic {{small|(2017-present)}} | website = {{Twitter|@Kbalinger}} }} Si '''Kira Balinger''' (ay ipinanganak noong Agosto 3, 2000 sa Hong Kong) ay isang artista at mang-aawit mula sa Pilipinas.<ref>https://entertainment.abs-cbn.com/tv/shows/starmagic/show-updates/2019/11/13/01111319-spotlight-on-kira-balinger</ref> ==Pilmograpiya== ===Telebisyon=== {| class = "wikitable" style = "font-size: 100%;" |- ! Taon !! Pamagat !! Ginampanan !! Himpilan |- | rowspan="4"| 2019 || ''[[Ang Pamilya Ko|Pamilya Ko]]'' || Lemon || rowspan="7"| [[ABS-CBN]] |- | ''Funny Ka, Pare Ko'' || kanyang sarili |- | ''[[The Story of Us (seryeng pantelebisyon)|The Story of Us]]'' (2019) bilang Caitlyn Morrison |- | ''[[Ipaglaban Mo!]]'' (2019) |- | rowspan="3"| 2018 || ''[[ASAP]]'' (2018) || kanyang sarili |- | ''[[The Greatest Love (seryeng pantelebisyon sa Pilipinas)|The Greatest Love]]''|| Waywaya "Y" |- | ''Spirits Reawaken'' (2018) || Maya |} ===Pelikula=== * ''[[Fantastica (pelikula noong 2018)|Fantastica]]'' bilang Fec Marigona ==Sanggunian== {{reflist}} ==Panlabas na kawing== * {{IMDb name|8877582}} ==Tingnan rin== * [[Andrea Brillantes]] * [[Loisa Andalio]] * [[Maris Racal]] {{Usbong|Artista|Pilipinas}} [[Kategorya:Ipinanganak noong 2000]] [[Kategorya:Mga mang-aawit mula sa Pilipinas]] [[Kategorya:Mga artista mula sa Pilipinas]] em59z05g350poxe03jjze9dkc1qp23v 1959293 1959292 2022-07-29T21:16:51Z 120.29.86.68 /* Telebisyon */ wikitext text/x-wiki {{Refimprove|date=Disyembre 2019}} {{Infobox person | name = Kira Balinger | image = | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|2000|8|3}} | birth_place = [[Hong Kong]] | other_names = | nationality = | occupation = Aktreaa | years_active = 2017&ndash;kasalukuyan | known_for = | height = 1.63 | agent = Star Magic {{small|(2017-present)}} | website = {{Twitter|@Kbalinger}} }} Si '''Kira Balinger''' (ay ipinanganak noong Agosto 3, 2000 sa Hong Kong) ay isang artista at mang-aawit mula sa Pilipinas.<ref>https://entertainment.abs-cbn.com/tv/shows/starmagic/show-updates/2019/11/13/01111319-spotlight-on-kira-balinger</ref> ==Pilmograpiya== ===Telebisyon=== {| class = "wikitable" style = "font-size: 100%;" |- ! Taon !! Pamagat !! Ginampanan !! Himpilan |- | rowspan="4"| 2019 || ''[[Ang Pamilya Ko|Pamilya Ko]]'' || Lemon || rowspan="7"| [[ABS-CBN]] |- | ''Funny Ka, Pare Ko'' || kanyang sarili |- | ''[[The Story of Us (seryeng pantelebisyon)|The Story of Us]]'' (2019) bilang Caitlyn Morrison |- | ''[[Ipaglaban Mo!]]'' (2019) |- | rowspan="3"| 2018 || ''[[ASAP]]'' (2018) || kanyang sarili |- | ''[[The Greatest Love (seryeng pantelebisyon sa Pilipinas)|The Greatest Love]]''|| Waywaya "Y" Soledad |- | ''Spirits Reawaken'' (2018) || Maya |} ===Pelikula=== * ''[[Fantastica (pelikula noong 2018)|Fantastica]]'' bilang Fec Marigona ==Sanggunian== {{reflist}} ==Panlabas na kawing== * {{IMDb name|8877582}} ==Tingnan rin== * [[Andrea Brillantes]] * [[Loisa Andalio]] * [[Maris Racal]] {{Usbong|Artista|Pilipinas}} [[Kategorya:Ipinanganak noong 2000]] [[Kategorya:Mga mang-aawit mula sa Pilipinas]] [[Kategorya:Mga artista mula sa Pilipinas]] jotylhzuo26ngodouza16aojojak5m9 0 295654 1959400 1946762 2022-07-30T11:20:15Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[File:Social distancing queueing for the supermarket J. Sainsbury's north London Coronavirus Covid 19 pandemic - 30 March 2020.jpg|thumb|upright=1.85|Mga taong nagpapanatili ng distansiya habang nag-aantay na pumasok sa pamilihan. Upang mapanatili ang distansiya habang nasa pamilihan, limitado lamang ang pinapayagan sa loob sa bawat panahon.]] [[File:Covid-19-Transmission-graphic-01.gif|thumb|upright=1.85|Binabawas ng distansiyang panlipunan ang bilis ng pagkalat ng sakit at maaaring magpatigil sa isang siklab.]] Ang '''pagdidistansiyang panlipunan''' o '''pagdidistansiyang pisikal''' ({{Lang-en|social distancing, physical distancing}})<ref name="WHO_20200320">{{cite web |title=COVID-19 |author-first1=Margaret |author-last1=Harris |author-first2=Tedros |author-last2=Adhanom Ghebreyesus |author-link2=Tedros Adhanom Ghebreyesus |author-first3=Tu |author-last3=Liu |author-first4=Michael "Mike" J. |author-last4=Ryan |author-link4=Michael J. Ryan (doctor) |author5=Vadia<!-- Nowruz, Iran --> |author-first6=Maria D. |author-last6=Van Kerkhove |author-link6=Maria D. Van Kerkhove |author7=Diego<!-- Vortex --> |author-first8=Imogen |author-last8=Foulkes |author-first9=Charles |author-last9=Ondelam |author-first10=Corinne |author-last10=Gretler |author11=Costas<!-- ERT, Greece --> |date=2020-03-20 |publisher=[[World Health Organization]] |url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/transcripts/who-audio-emergencies-coronavirus-press-conference-full-20mar2020.pdf?sfvrsn=1eafbff_0 |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200325084602/https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/transcripts/who-audio-emergencies-coronavirus-press-conference-full-20mar2020.pdf?sfvrsn=1eafbff_0 |archive-date=2020-03-25}}</ref><ref name="Hensley_20200323">{{cite web |author-first=Laura |author-last=Hensley |title=Social distancing is out, physical distancing is in — here's how to do it |work=[[Global News]] |date=2020-03-23 |publisher=[[Corus Entertainment Inc.]] |url=https://globalnews.ca/news/6717166/what-is-physical-distancing/ |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200326180136/https://globalnews.ca/news/6717166/what-is-physical-distancing/ |archive-date=2020-03-27}}</ref><ref name="Venske_20200326">{{cite web |title=Die Wirkung von Sprache in Krisenzeiten |language=de |trans-title=The effect of language in times of crisis |date=2020-03-26 |editor-first=Andrea |editor-last=Schwyzer |author-first=Regula |author-last=Venske |author-link=:de:Regula Venske |type=Interview |publisher=[[Norddeutscher Rundfunk]] |series=NDR Kultur |url=https://www.ndr.de/kultur/Corona-Die-Wirkung-von-Sprache-in-Krisenzeiten,venske118.html |access-date=2020-03-27 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327214038/https://www.ndr.de/kultur/Corona-Die-Wirkung-von-Sprache-in-Krisenzeiten,venske118.html |archive-date=2020-03-27}} (NB. Regula Venske is president of the [[PEN Centre Germany]].)</ref> ay kalipunan ng mga di-parmasyutikong kilos ng [[Kontrol ng impeksiyon|pagpigil sa impeksiyon]] na nilayon upang ihinto o pabagalin ang pagkalat ng isang [[Pagkakahawa|nakahahawang sakit]] sa pamamagitan ng pagpapanatili ng pisikal na distansiya sa pagitan ng mga tao at pagbabawas ng pagkakataon na makalapit ang mga tao sa isa't isa.<ref name="WHO_20200320" /><ref name="JohnsonSunFreedman 2020" /> Sangkot dito ang pagpapanatili ng distansiya ng dalawang metro (anim na talampakan) mula sa ibang tao at pag-iiwas sa pagtitipun-tipon sa malalaking grupo.<ref name="Pearce2020" /><ref name="CDC22March2020" /> Sa pagbabawas ng probabilidad na makakapag-ugnay ang isang di-nahawahang tao sa isang nahawang tao, maaaring masugpo ang [[transmission (medicine)|pagkalat ng sakit]], na nagbubunga ng [[Mortality rate|mas kaunting kamatayan]].<ref name="WHO_20200320"/><ref name="JohnsonSunFreedman 2020">{{cite newspaper |author-last1=Johnson |author-first1=Carolyn Y. |author-last2=Sun |author-first2=Lena |author-last3=Freedman |author-first3=Andrew |title=Social distancing could buy U.S. valuable time against coronavirus: It's a make-or-break moment with coronavirus to test one of the most basic — but disruptive — public health tools |newspaper=[[The Washington Post]] |date=2020-03-10 |url=https://www.washingtonpost.com/health/2020/03/10/social-distancing-coronavirus/ |access-date=2020-03-11 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327163232/https://www.washingtonpost.com/health/2020/03/10/social-distancing-coronavirus/ |archive-date=2020-03-27}}</ref> Isinasama ang mga hakbang sa mabuting kalinisan ng palahingahan at [[paghuhugas ng kamay]].<ref name="WHO2May2009"/><ref name="gov.ukSD">{{Cite web |title=Guidance on social distancing for everyone in the UK |author-last= |author-first= |date= |website=GOV.UK |language=en |url=https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-guidance-on-social-distancing-and-for-vulnerable-people/guidance-on-social-distancing-for-everyone-in-the-uk-and-protecting-older-people-and-vulnerable-adults |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url= |archive-date=}}</ref> Noong [[pandemya ng COVID-19]], iminungkahi ng [[Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan]] (WHO) ang pagtukoy sa "pisikal" bilang alternatibo sa "panlipunan", bilang pagsunod sa palagay na distansiyang pisikal ang pumipigil sa pagkalat; mananatiling konektado ang mga tao sa iba sa pamamagitan ng teknolohiya.<ref name="WHO_20200320"/><ref name="Hensley_20200323"/><ref name="Tangermann_20200324">{{cite web |title=It's Officially Time to Stop Using The Phrase 'Social Distancing'<!-- The WHO Wants You to Ditch the Phrase "Social Distancing" --> |date=2020-03-24 |orig-year=2020-03-20 |author-first=Victor |author-last=Tangermann |work=science alert (Futurism / The Byte) |url=https://www.sciencealert.com/who-is-no-longer-using-the-phrase-social-distancing |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200326180149/https://www.sciencealert.com/who-is-no-longer-using-the-phrase-social-distancing |archive-date=2020-03-29}} [https://web.archive.org/web/20200326180155/https://futurism.com/the-byte/who-ditch-phrase-social-distancing]</ref> Upang magpabagal sa pagkalat ng mga nakahahawang sikat at makaiwas sa pagpapabigat sa sistemang pangkalusugan, lalo na tuwing [[pandemya]], isinasagawa ang iilang hakbang ng pagdidistansiyang panlipunan. Kabilang dito ang pagsasara ng paaralan at opisina, [[Pagbubukod (kalusugan)|pagbubukod]], [[kuwarentena]], [[kordong sanitaryo|paghahadlang sa paggalaw ng mga tao]] at pagkakansela ng mga [[pagtitipon]].<ref name="JohnsonSunFreedman 2020" /><ref name="cdc2007" /> Matagumpay na ipinatupad ang ganitong mga hakbang sa iilang nakaraang epidemya. Sa [[Saint Louis, Missouri|St. Louis]], di-nagtagal pagkatapos matutop ang mga unang kaso ng trangkaso sa lungsod noong [[pandemya ng trangkaso ng 1918]], ipinatupad ng mga awtoridad ang pagsasara ng mga paaralan, pagbabawal sa mga pagtitipun-tipon at iba pang hakbang ng pagdidistansiyang panlipunan. Hindi gaanong karami ang bilang ng namatay sa St. Louis kaysa sa [[Philadelphia]], kung saan sa kabila ng pagkakaroon ng mga kaso ng trangkaso, ay pumayag sa pagpapatuloy ng parada at nagsagawa lamang ng pagdidistansiyang panlipunan pagkaraan ng dalawang linggo pagkatapos ng mga unang kaso.<ref name="Ryan2008">{{Cite book |author-last=Ryan |author-first=Jeffrey R. |title=Pandemic Influenza: Emergency Planning and Community Preparedness |chapter=Chapter 6.3.3. Response and Containment: Lessons from the 1918 Pandemic Can Help Communities Today |date=2008-08-01 |publisher=[[CRC Press]] |isbn=978-1-4200-6088-1 |location= |pages=123–133 [133] |language=en |url=https://books.google.com/books?id=t13C_eWhOX4C&pg=PA133 |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329073524/https://books.google.com/books?id=t13C_eWhOX4C&pg=PA133&redir_esc=y |archive-date=2020-03-29}}</ref> Pinakaepektibo ang pagdidistansiyang panlipunan kapag naipapasa ang impeksiyon sa pamamagitan ng mumunting patak (pag-ubo o pagbahing); direktang pisikal na kontak, kabilang ang pakikipagtalik; di-tuwirang pisikal na kontak (hal. paghawak sa kontaminadong bagay); o [[ Sakit sa eruplano |pagkalat sa hangin]] (kung nakabubuhay ang mikroorganismo sa hangin nang matagal na panahon).<ref>[http://www.cidrap.umn.edu/sites/default/files/public/php/185/185_factsheet_social_distancing.pdf "Information about Social Distancing," Santa Clara Public Health Department.]</ref> Di-gaanong epektibo ang mga hakbang sa mga kaso kung saan ang pangunahing paraan ng transmisyon ay sa pamamagitan ng [[Rutang pandumi-pambibig|kontaminadong tubig o pagkain]] o ng mga [[ Vector (epidemiology) |bektor]] tulad ng lamok o iba pang mga insekto, at di-gaanong madalas, mula sa bawat tao.<ref>[https://www.cdc.gov/flu/pandemic-resources/pdf/community_mitigation-sm.pdf "Interim Pre-Pandemic Planning Guidance: Community Strategy for Pandemic Influenza Mitigation in the United States—Early, Targeted, Layered Use of Nonpharmaceutical Interventions," CDC, Feb 2007]</ref> Maaaring kabilang sa mga disbentaha ng pagdidistansiyang panlipunan ang [[ Kalungkutan |kalumbayan]], bawas sa [[pagiging produktibo]], at pagkawala ng mga iba pang benepisyo kaugnay sa [[pakikipag-ugnayan sa ibang tao]].<ref name="Brooks26Feb2020">{{Cite journal |author-last1=Brooks |author-first1=Samantha K. |author-last2=Webster |author-first2=Rebecca K. |author-last3=Smith |author-first3=Louise E. |author-last4=Woodland |author-first4=Lisa |author-last5=Wessely |author-first5=Simon |author-link5=Simon Wessely |author-last6=Greenberg |author-first6=Neil |author-link6=Neil Greenberg |author-last7=Rubin |author-first7=Gideon James |date=2020-03-14 |title=The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence |url=https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930460-8 |journal=[[The Lancet]] |language=en |volume=395 |issue=10227 |pages=912–920 |doi=10.1016/S0140-6736(20)30460-8 |issn=0140-6736 |pmid=32112714}}</ref> == Kahulugan == Inilarawan ng [[Centers for Disease Control and Prevention|Mga Sentro sa Pag-iwas at Pagkontrol sa Sakit]] (CDC) ang pagdidistansiyang panlipunan bilang isang kalipunan ng mga "paraan upang mabawasan ang dalas at pagkalapit ng kontak ng mga tao upang mabawasan ang panganib ng pagkakalat ng sakit".<ref name="cdc2007" /> Noong pandemya ng COVID-19, binago ng CDC ang kahulugan ng pagdidistansiyang panlipunan bilang "pagpapanatili sa pag-iiwas sa loob ng mga kongregasyon, pag-iiwas sa pagtitipun-tipon, at pagpapanatili ng distansiya (halos 6 talampakan o 2 metro) mula sa iba kung posible."<ref name="Pearce2020">{{Cite web|title=What is social distancing and how can it slow the spread of COVID-19?|author-last=Pearce|author-first=Katie|date=2020-03-13|website=The Hub|publisher=[[Johns Hopkins University]]|language=en|url=https://hub.jhu.edu/2020/03/13/what-is-social-distancing/|access-date=2020-03-29|url-status=live|archive-url=|archive-date=}}</ref><ref name="CDC22March2020">{{Cite web|title=Risk Assessment and Management|date=2020-03-22|publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]]|language=en-us|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/php/risk-assessment.html|access-date=2020-03-29|url-status=live|archive-url=|archive-date=}}</ref> Dati, inilarawan ng WHO ang pagdidistansiyang panlipunan bilang "pagpapanatili ng layo sa iba na hindi bababa sa dipa, [at] pagbabawas ng mga pagtitipon".<ref name="WHO2May2009">{{Cite web|title=Pandemic influenza prevention and mitigation in low resource communities|date=2009-05-02|publisher=[[World Health Organization]]|url=https://www.who.int/csr/resources/publications/swineflu/PI_summary_low_resource_02_05_2009.pdf?ua=1|access-date=2020-03-29|url-status=live|archive-url=|archive-date=}}</ref> Isinasama ito sa mabuting kalinisan sa palahingahan at paghuhugas ng kamay, at itinuturing bilang pinakamaisasagawang paraan upang mabawasan o iantala ang pandemya.<ref name="WHO2May2009" /> == Mga hakbang == [[File:Covid-19_flatten_the_curve_-_cropped_version_(no_cartoon).gif|thumb|upright=1.5|Nakatutulong ang pagpapalayong panlipunan sa matalas na rurok ng impeksiyon ("flattens the [[epidemic curve]]") para maiwasan na matabunan ang mga serbisyong pangkalusugan.<ref name="Wiles_20200309">{{cite web |author-last=Wiles |author-first=Siouxsie |author-link=Siouxsie Wiles |title=The three phases of Covid-19 – and how we can make it manageable |date=2020-03-09 |work=[[The Spinoff]] |location=Morningside, Auckland, New Zealand |url=https://thespinoff.co.nz/society/09-03-2020/the-three-phases-of-covid-19-and-how-we-can-make-it-manageable/ |access-date=2020-03-09 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327120015/https://thespinoff.co.nz/society/09-03-2020/the-three-phases-of-covid-19-and-how-we-can-make-it-manageable/ |archive-date=2020-03-27}}</ref><ref name="Wiles_20200314">{{cite web |author-last=Wiles |author-first=Siouxsie |author-link=Siouxsie Wiles |title=After 'Flatten the Curve', we must now 'Stop the Spread'. Here's what that means |date=2020-03-14 |work=[[The Spinoff]] |location=Morningside, Auckland, New Zealand |url=https://thespinoff.co.nz/society/14-03-2020/after-flatten-the-curve-we-must-now-stop-the-spread-heres-what-that-means/ |access-date=2020-03-13 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200326232315/https://thespinoff.co.nz/society/14-03-2020/after-flatten-the-curve-we-must-now-stop-the-spread-heres-what-that-means/ |archive-date=2020-03-26}}</ref><ref name="Anderson_20200309">{{cite journal |author-last1=Anderson |author-first1=Roy Malcom |author-link1=Roy Malcolm Anderson |author-last2=Heesterbeek |author-first2=Hans J. A. P. |author-last3=Klinkenberg |author-first3=Don |author-last4=Hollingsworth |author-first4=T. Déirdre |author-link4=:wikidata:Q42660467 |date=2020-03-09 |title=How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic? |journal=[[The Lancet]] |language=en |volume=395 |issue=10228 |pages=931–934 |doi=10.1016/S0140-6736(20)30567-5 |issn=0140-6736 |pmid=32164834 |url=https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30567-5/abstract |access-date=2020-03-28 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327110325/https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30567-5/fulltext |archive-date=2020-03-27 |quote=A key issue for epidemiologists is helping policy makers decide the main objectives of mitigation—e.g., minimising morbidity and associated mortality, avoiding an epidemic peak that overwhelms health-care services, keeping the effects on the economy within manageable levels, and flattening the epidemic curve to wait for vaccine development and manufacture on scale and antiviral drug therapies.}}</ref>]] Ang kaalaman na kumakalat ang isang sakit ay maaaring magpasimula ng [[behaviour change (public health)|pagbabago sa ugali]] ng mga taong pumipiling umiiwas mula sa mga pampublikong lugar at ibang tao. Kapag ipinapatupad upang kontrolin ang mga epidemya, ang ganoong pagdidistansiya ay makabubunga ng benepisyo subalit may lugi sa ekonomiya. Ipinapahayag ng mga saliksik na kailangang isabuhay nang mahigpit upang maging epektibo.<ref name="Maharaj2012">{{cite journal |author-last1=Maharaj |author-first1=Savi |author-last2=Kleczkowski |author-first2=Adam |date=2012 |title=Controlling epidemic spread by social distancing: Do it well or not at all |journal=[[BioMed Central|BMC Public Health]] |volume=12 |issue=1 |page=679 |doi=10.1186/1471-2458-12-679 |pmid=22905965 |pmc=3563464}}</ref> Ginagamit ang iilang hakbang ng pagdidistansiya upang pigilan ang pagkakalat ng mga nakahahawang sakit.<ref name="cdc2007">{{cite web |author-first1=Kathy |author-last1=Kinlaw |author-first2=Robert J. |author-last2=Levine |title=Ethical guidelines in Pandemic Influenza – Recommendations of the Ethics Subcommittee of the Advisory Committee to the Director, Centers for Disease Control and Prevention |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] |date=2007-02-15 |url=https://www.cdc.gov/od/science/integrity/phethics/docs/panflu_ethic_guidelines.pdf |access-date=2020-03-23 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200205095942/https://www.cdc.gov/od/science/integrity/phethics/docs/panflu_ethic_guidelines.pdf |archive-date=2020-02-05}} (12 pages)</ref><ref name="cidrap">{{Cite web|url=http://www.cidrap.umn.edu/sites/default/files/public/php/185/185_factsheet_social_distancing.pdf|title=Information about social distancing|last=|first=|date=|website=www.cidrap.umn.edu|publisher=Public Health Department: Santa Clara Valley Health & Hospital System|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=17 March 2020}}</ref><ref name="Pearce2020"/> ===Pag-iiwas ng pisikal na kontak=== [[File:Covid-19-Handshake-Alternatives-v3.gif|thumb|upright=1.5|Kasama sa pagdidistansiyang panlipunan ang pag-alis ng pakikipag-ugnayang pisikal na nangyayari sa pangkaraniwang [[pakikipagkamay]], [[ Hug |yakap]], [[apir]], o [[hongi]]; itinatampok sa larawang ito ang walong alternatibo.]] Ang pagpapanatili ng distansiya ng dalawang metro mula sa iba at pag-iiwas sa yakap at [[List of gestures|kilos]] na may direktang pisikal na kontak, ay nagbabawas sa panganib na mahawahan tuwing mga [[pandemya]] ng trangkaso at pandemya ng coronavirus ng 2020.<ref name="Pearce2020"/><ref name="osha">{{cite web |title=Guidance on Preparing Workplaces for an Influenza Pandemic |id=OSHA 3327-02N 2007 |work=[[Occupational Safety and Health Act of 1970]] |publisher=[[United States Department of Labor]] |url=https://www.osha.gov/Publications/influenza_pandemic.html |access-date=2020-03-18 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200325141049/https://www.osha.gov/Publications/influenza_pandemic.html |archive-date=2020-03-25}} [https://web.archive.org/web/20200319163737/https://www.osha.gov/Publications/OSHA3327pandemic.pdf]</ref> Inirerekumenda rin ang ganitong mga pagdidistansiya, pati na rin ang mga hakbang sa pansariling kalinisan, sa mga lugar ng trabaho.<ref name="UofCh">{{Cite web |title=Social Distancing |publisher=Department of Safety & Security, [[The University of Chicago]] |date=2015 |website=safety-security.uchicago.edu |url=https://safety-security.uchicago.edu/emergency_management/all_hazard_safety_procedures/social_distancing/ |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200324150358/https://safety-security.uchicago.edu/emergency_management/all_hazard_safety_procedures/social_distancing/ |archive-date=2020-03-24}}</ref> Saanman maaari mairerekumendang [[telecommuting|magtrabaho sa bahay]].<ref name="gov.ukSD"/> Iminungkahi ang mga iba't ibang alternatibo sa kaugalian ng [[pakikipagkamay]]. Isang alternatibo ang kilos ng [[namaste]], paglalapat ng mga palad, daliri pataas, mga kamay patungo sa puso. Noong [[ 2020 coronavirus pandemic sa United Kingdom |2020 pandemya ng coronavirus sa Reyno Unido]], ginamit ni [[Charles, Prinsipe ng Wales|Prinsipe Charles]] ang kilos na sa kanyang pagbati sa mga bisita, at inirekomenda ng Direktor-Heneral ng [[Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan]], [[Tedros Adhanom Ghebreyesus]], at Israeling Punong Ministro na si [[Benjamin Netanyahu]].<ref name="Barajas13March2020">{{Cite web|title=Joined palms, hands on hearts, Vulcan salutes: Saying hello in a no-handshake era|author-last1=Barajas|author-first1=Julia|author-last2=Etehad|author-first2=Melissa|date=2020-03-13|website=[[Los Angeles Times]]|language=en-US|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-03-13/coronavirus-namaste-greetings-handshakes-noncontact|access-date=2020-03-18|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327064424/https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-03-13/coronavirus-namaste-greetings-handshakes-noncontact|archive-date=2020-03-27}}</ref> Kinabibilangan ng iba pang mga alternatibo ang [[ Wave (kilos) |kaway]], [[ Shaka sign |pagsa-''shaka'' (o "''hang loose sign''")]], at paglalagay ng palad patungo sa puso, tulad ng isinasagawa sa mga bahagi ng Iran.<ref name="Barajas13March2020" /><gallery> Talaksan:Social Distancing in a Computer Lab.jpg|Sa kompyuterang ito, isinara ang lahat ng iba pang ''workstation'' para lumaki ang distansiya sa pagitan ng mga taong nagtatrabaho Talaksan:President of Taiwan greeting.jpg|Si [[Tsai Ing-wen]], pangulo ng [[Taiwan]]ese, na nagbibigay ng tradisyonal na Tsinong [[greeting]] sa halip ng [[pakikipagkamay]] Talaksan:Social Distancing Sign @ London Drugs (49684963711).jpg|Makatutulong sa mga tao ang mga marka sa sahig para manatili nila ang distansiya sa mga pampublikong lugar </gallery> === Pagsara ng paaralan === [[Talaksan:Swineflu_uk_hpa_model.svg|thumb|right|upright=1|Lingguhang kaso ng trangkasong baboy sa UK ng 2009.''Pagmomodelo ng Ahensiya sa Proteksiyon ng Kalusugan''<ref name="HPApress">{{cite web|title=2009 Press Releases|date=24 December 2009|publisher=Health Protection Agency|accessdate=24 December 2009|url=http://www.hpa.org.uk/HPA/NewsCentre/NationalPressReleases/2009PressReleases/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091224065403/http://www.hpa.org.uk/HPA/NewsCentre/NationalPressReleases/2009PressReleases/|archivedate=24 Disyembre 2009|url-status=dead}}</ref>]] Ipinakita ng pagmomodelo sa sipnayan na maaaring ipagliban ng pagsasara ng mga paaralan ang pagkalat ng siklab. Gayunpaman, nakadepende ang bisa sa mga kontak na pinapanatili ng mga kabataan sa labas ng paaralan. Kadalasan, kailangang magbakasyon sa trabaho ang isang magulang, at kailangang pahabain ang pagsasara, at maaaring magbunga ito ng pagkasira sa lipunan at ekonomiya.<ref name="Zumla2010">{{Cite book|last=Zumla|first=Alimuddin|url=https://books.google.com/books?id=c9CQn9C4JaQC&pg=PA614|title=Emerging Respiratory Infections in the 21st Century, An Issue of Infectious Disease Clinics|last2=Yew|first2=Wing-Wai|last3=Hui|first3=David S. C.|date=2010|publisher=Elsevier Health Sciences|volume=24|number=3|year=|isbn=978-1-4557-0038-7|location=|pages=614|language=en}}</ref><ref name="CauchemezFerguson2009">{{cite journal|pmid=19628172|last6=Duncan|first1=Simon|last2=Ferguson|first2=Neil M|last3=Wachtel|first3=Claude|last4=Tegnell|first4=Anders|last5=Saour|first5=Guillaume|last1=Cauchemez|last7=Nicoll|first6=Ben|first7=Angus|title=Closure of schools during an influenza pandemic|journal=The Lancet Infectious Diseases|url=https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S1473-3099%2809%2970176-8|volume=9|issue=8|year=2009|pages=473–481|issn=14733099|doi=10.1016/S1473-3099(09)70176-8}}</ref> === Pagsasara ng opisina === Iminumungkahi ng mga pag-aaral sa [[Modeling and simulation|pagmodelo at paimbabaw]] batay sa data ng Estados Unidos na kung sarado ang 10% ng apektadong opisina, ang kabuuang antas ng pagkalat ay humigit-kumulang 11.9% at naipagpaliban nang kaunti ang rurok-oras ng epidemya. Sa kabila nito, kung sarado ang 33% ng mga apektadong opisina, bumababa ang antas sa 4.9%, at naantala ang rurok-oras nang isang linggo.<ref>{{cite journal |author-last1=Rousculp |author-first1=Matthew D. |author-last2=Johnston |author-first2=Stephen S. |author-last3=Palmer |author-first3=Liisa A. |author-last4=Chu |author-first4=Bong-Chul |author-last5=Mahadevia |author-first5=Parthiv J. |author-last6=Nichol |author-first6=Kristin L. |date=October 2010 |title=Attending Work While Sick: Implication of Flexible Sick Leave Policies |journal=[[Journal of Occupational and Environmental Medicine]] |volume=52 |issue=10 |pages=1009–1013 |doi=10.1097/jom.0b013e3181f43844 |pmid=20881626}}</ref><ref>{{cite journal |author-last1=Kumar |author-first1=Supriya |author-last2=Crouse Quinn |author-first2=Sandra |author-last3=Kim |author-first3=Kevin H. |author-last4=Daniel |author-first4=Laura H. |author-last5=Freimuth |author-first5=Vicki S. |title=The Impact of Workplace Policies and Other Social Factors on Self-Reported Influenza-Like Illness Incidence During the 2009 H1N1 Pandemic |date=January 2012 |journal=[[American Journal of Public Health]] |volume=102 |issue=1 |pages=134–140 |doi=10.2105/AJPH.2011.300307 |pmid=22095353 |pmc=3490553}}</ref> Kabilang sa pagsasara ng opisina ang pagsasara ng mga "'di-esensiyal" na negosyo at serbisyong panlipunan (ang ibig sabihin ng "'di-esensiyal" ay mga pasilidad na hindi nagpapatakbo ng pangunahing tungkulin sa komunidad, kung ihahambing sa [[essential services|serbisyong esensiyal]]).<ref>{{cite web |title=Social Distancing Support Guidelines For Pandemic Readiness |publisher=[[Colorado Department of Public Health and Environment]] |date=March 2008 |url=https://www.colorado.gov/pacific/sites/default/files/OEPR_Guidelines-for-Social-Distancing-Pandemic-Readiness.pdf |access-date=2017-02-13 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170213001535/https://www.colorado.gov/pacific/sites/default/files/OEPR_Guidelines-for-Social-Distancing-Pandemic-Readiness.pdf |archive-date=2017-02-13}}</ref> === Pagkansela ng pagtitipon === Kabilang sa pagkakansela ng mga [[mass gathering|pagtitipun-tipon]] ang mga palakasan, pelikulang o musikas palabas.<ref>{{cite journal|author-first1=Robert|publisher=National Centre for Immunisation Research and Surveillance|archive-url=https://web.archive.org/web/20150515032806/https://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/519F9392797E2DDCCA257D47001B9948/$File/Social.pdf|url-status=dead|access-date=2015-05-15|url=https://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/519F9392797E2DDCCA257D47001B9948/$File/Social.pdf|pmid=24630149|doi=10.1016/j.prrv.2014.01.003|pages=119–126|author-last1=Booy|issue=2|volume=16|date=2015|journal=[[:de:Paediatric Respiratory Reviews|Paediatric Respiratory Reviews]]|title=Evidence compendium and advice on social distancing and other related measures for response to an influenza pandemic|author-last2=Ward|author-first2=James|archive-date=2015-05-15}} (13 pages)</ref> Hindi tiyak ang ebidensiya na nagmumungkahi na pinapataas ng mga pagtitipon ang potensiyal para sa pagkalat ng sakit.<ref>Thomas V. Inglersby et al, [http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.556.2672&rep=rep1&type=pdf "Disease Mitigation Measures in the Control of Pandemic Influenza"], ''Biosecurity and Bioterrorism Biodefense Strategy & Science'', Volume 4, Number 4, 2006</ref> Iminumungkahi ng mga [[Anecdotal evidence|anekdota]] na maaaring maiugnay ang mga iilang uri ng pagtitipon sa mas malaking panganib sa [[Influenza#Transmission|pagkalat ng trangkaso]], at maaaring "maglahi" ng mga bagong uri sa lugar, na pasimuno ng pagkalat sa komunidad sa isang [[pandemya]]. Noong pandemya ng trangkaso ng 1918, ang mga [[Philadelphia Liberty Loans Parade|parada ng militar sa Philadelphia]]<ref name="Davis_20180921">{{cite magazine |author-first=Kenneth C. |author-last=Davis |author-link=Kenneth C. Davis |title=Philadelphia Threw a WWI Parade That Gave Thousands of Onlookers the Flu |magazine=[[Smithsonian Magazine]] |date=2018-09-21 |url=https://www.smithsonianmag.com/history/philadelphia-threw-wwi-parade-gave-thousands-onlookers-flu-180970372/ |access-date=2020-03-27 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327222425/https://www.smithsonianmag.com/history/philadelphia-threw-wwi-parade-gave-thousands-onlookers-flu-180970372/ |archive-date=2020-03-27}}</ref> at Boston<ref>[https://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/influenza-boston/ "The Flu in Boston"], ''American Experience'', WGBH</ref> ay maaaring naging responsable sa pagkalat sa sakit sa pamamagitan ng paghahalubilo ng mga nahawang marino sa mga pulutong ng sibilyano. Makatutulong sa pagbawas ng pagkalat ang restriksiyon ng mga pagtitipon, kasama ng mga iba pang pakikialam ukol sa pagdidistansiya.<ref>{{cite journal|vauthors=Ishola DA, Phin N|year=2011|title=Could influenza transmission be reduced by restricting mass gatherings? Towards an evidence-based policy framework|url=|journal=Journal of Epidemiology and Global Health|volume=1|issue=1|pages=33–60|doi=10.1016/j.jegh.2011.06.004|pmid=23856374}}</ref> === Restriksiyon sa pagbibiyahe === Malayong mangyari ang pag-aantala ng epidemya nang higit sa 2–3 linggo dahil sa restriksiyon sa hangganan o restriksiyon sa pagbibiyahe sa loob maliban kung itinupad ito na may higit sa 99% saklaw.<ref>{{cite journal|vauthors=Ferguson NM, Cummings DA, Fraser C, Cajka JC, Cooley PC, Burke DS|year=2006|title=Strategies for mitigating an influenza pandemic|journal=Nature|volume=442|issue=7101|pages=448–52|doi=10.1038/nature04795|pmid=16642006|bibcode=2006Natur.442..448F}}</ref> Nadiskubre na hindi mabisa ang pag-iiskrin sa paliparan sa pagpigil ng pagkalat ng virus noong siklab ng SARS ng 2003 sa Canada<ref>{{cite journal|vauthors=Bell DM, World, Community|year=2004|title=Public health interventions and SARS spread, 2003|url=https://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol10no11/04-0729.htm|journal=Emerging Infectious Diseases|volume=10|issue=11|pages=1900–1906|doi=10.3201/eid1011.040729|pmid=15550198|pmc=3329045}}</ref> at sa Estados Unidos.<ref>Martin Cetron et al. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK92450/ "Isolation and Quarantine: Containment Strategies for SARS, 2003"], from ''Learning from SARS: Preparing for the Next Disease Outbreak'', National Academy of Sciences, 2004. {{ISBN|0309594332}}</ref> Naging epektibo raw ang mga ipinataw na istriktong kontrol sa mga hangganan sa pagitan ng [[Austria|Austrya]] at ang [[Imperyong Otomano]], na ipinataw mula 1770 hanggang 1871 upang pigilan na pumasok sa Austrya ang mga taong nahawa ng [[Bubonic plague|salot buboniko]], dahil hindi nagkaroon ng mga malalaking siklab ng salot sa teritoryo ng Austrya pagkatapos itong itinatag, samantalang patuloy na nakaranas ang Imperyong Otomano ng mga madadalas na epidemya ng salot hanggang ang gitna ng ikalabinsiyam na siglo.<ref name="Kohn">George C. Kohn, [http://www.academia.dk/MedHist/Sygdomme/PDF/Encyclopedia_of_Pestilence_Pandemics_and_Plagues.pdf ''Encyclopedia of Plague and Pestilence: From Ancient Times to the Present'', Infobase Publishing, 2007; p. 30.] {{ISBN|1438129238}}</ref> Ayon sa pagsusuri ng [[Northeastern University]] na inilathala noong Marso 2020, "pinapabagal lang ng mga restriksiyon sa pagbibiyahe papunta at paalis ng Tsina ang pandaigdigang pagkalat ng [[COVID-19]] [kapag] isinama ito ng mga tangka sa pagbawas ng pagkalat sa antas ng komunidad at indibidwal.... Hindi sapat ang mga restriksiyon sa pagbibiyahe maliban kung isinama ito ng pagdidistansiyang panlipunan."<ref>Emily Arntsen, [https://news.northeastern.edu/2020/03/06/to-slow-the-spread-of-covid-19-close-doors-not-borders-new-report-says/ "Closing borders can delay, but can't stop the spread of COVID-19, new report says"], ''News@Northeastern'', March 6, 2020.</ref> Natuklasan ng pagsusuri na ipinagpaliban lang ng restriksiyon sa pagbibiyahe sa Wuhan ang pagkalat ng sakit sa ibang bahagi ng kalupaang Tsina nang tatlo hanggang limang araw, ngunit binawas naman nito ang pagkalat ng mga pandaigdigang kaso nang hanggang 80 bahagdan. Isang pangunahing dahilan kung bakit hindi naging ganoong epektibo ang restriksiyon sa pagbibiyahe ay hindi nagpapakita ng sintomas ang karamihan ng mga may COVID-19 sa mga unang yugto ng impeksiyon.<ref>Matteo Chinazzi1, Jessica T. Davis1, Marco Ajelli, Corrado Gioannini, Maria Litvinova, Stefano Merler, Ana Pastore y Piontti1, Kunpeng Mu1, Luca Rossi, Kaiyuan Sun, Cécile Viboud, Xinyue Xiong, Hongjie Yu, M. Elizabeth Halloran, Ira M. Longini Jr. Alessandro Vespignani1, [https://science.sciencemag.org/content/early/2020/03/05/science.aba9757 "The effect of travel restrictions on the spread of the 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak"], ''Science'' 6 March 2020</ref> ===Pagpoprotekta sa sarili=== Kabilang sa mga hakbang para makaprotekta sa sarili ang paglilimita ng personal na pakikipag-ugnayan, pagsasagawa ng negosyo sa telepono o gamit ang Internet, pag-iiwas sa pampublikong lugar at pagbabawas sa 'di-kinakailangang pagbibiyahe.<ref name="Glass">{{cite journal |author-last1=Glass |author-first1=Robert J. |author-last2=Glass |author-first2=Laura M. |author-last3=Beyeler |author-first3=Walter E. |author-last4=Min |author-first4=H. Jason |doi=10.3201/eid1211.060255 |title=Targeted Social Distancing Designs for Pandemic Influenza |journal=[[Emerging Infectious Diseases]] |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] |date=November 2006 |volume=12 |issue=11 |pages=1671–1681 |pmid=17283616 |pmc=3372334 |url=https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/11/06-0255_article |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200323042313/https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/11/06-0255_article |archive-date=2020-03-23}}</ref><ref name="SDG">{{cite web |title=Social Distancing Guidelines (for workplace communicable disease outbreaks) |date=2017 |publisher=[[Society for Human Resource Management]] |url=https://www.shrm.org/resourcesandtools/tools-and-samples/policies/pages/cms_016204.aspx |access-date=2017-04-23 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170423071438/https://www.shrm.org/resourcesandtools/tools-and-samples/policies/pages/cms_016204.aspx |archive-date=2017-04-23}}</ref><ref name=HeartMatters>{{Cite web|url=https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/news/coronavirus-and-your-health/whats-the-difference-between-shielding-self-isolation-and-social-distancing|title=What's the difference between shielding, self-isolation and social distancing?|website=www.bhf.org.uk|language=en|access-date=2020-03-29|archive-date=2020-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20200329185017/https://www.bhf.org.uk/informationsupport/heart-matters-magazine/news/coronavirus-and-your-health/whats-the-difference-between-shielding-self-isolation-and-social-distancing|url-status=dead}}</ref> === Kuwarentena ng posibleng kaso === Noong siklab ng [[SARS]] ng 2003 sa Singgapura, napasailalim ang halos 8,000 katao sa sapilitang kuwarentena sa bahay at kinailangan ang higit pang 4,300 na magsubaybay sa sarili para sa mga sintomas at kumontak bawat araw sa mga awtoridad ng kalusugan bilang paraan upang kontrolin ang epidemya. Bagaman 58 lang ng mga indibidwal na ito na kalaunang nasuri na may SARS, nasiyahan ang mga opisyal ng kalusugan ng bayan na nakatulong ang hakbang sa pag-iwas sa higit pang pagkalat ng impeksiyon.<ref>Chorh-Chuan Tan, [http://www.srmuniv.ac.in/sites/default/files/downloads/sars_outbreak_lessons.pdf "SARS in Singapore – Key Lessons from an Epidemic"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170424174153/http://www.srmuniv.ac.in/sites/default/files/downloads/sars_outbreak_lessons.pdf |date=2017-04-24 }}, ''Annals Academy of Medicine'', May 2006, Vol. 35 No.5.</ref> Maaaring nakapagtulong ang kusang-loob na paghihiwalay ng sarili sa pagkalat ng trangkaso sa Texas noong 2009.<ref>{{cite journal|vauthors=Teh B, Olsen K, Black J, Cheng AC, Aboltins C, Bull K ''et al.''|year=2012|title=Impact of swine influenza and quarantine measures on patients and households during the H1N1/09 pandemic|url=|journal=Scandinavian Journal of Infectious Diseases|volume=44|issue=4|pages=289–296|doi=10.3109/00365548.2011.631572|pmid=22106922}}</ref> Naiulat ang mga panandaliang at pangmatagalang negatibong epekto sa sikolohiya.<ref name="Brooks26Feb2020"/> === Kordon sanitaryo === Noong 1995 ginamit ang kordon sanitaryo upang pigilan ang siklab ng [[Ebola virus disease|sakit ng Ebola virus]] sa [[Kikwit]], [[Zaire]].<ref>Laurie Garrett, [https://newrepublic.com/article/119085/ebola-cordon-sanitaire-when-it-worked-congo-1995 "Heartless but Effective: I've Seen 'Cordon Sanitaire' Work Against Ebola"], ''The New Republic'', 14 August 2014</ref><ref>[https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00037078.htm "Outbreak of Ebola Viral Hemorrhagic Fever -- Zaire, 1995" ''Morbidity and Mortality Weekly Report'', 19 May 1995 / 44(19);381-382]</ref><ref name="Kaplan">Rachel Kaplan Hoffmann and Keith Hoffmann, [http://www.clinicalcorrelations.org/?p=8357 "Ethical Considerations in the Use of Cordons Sanitaires"], ''Clinical Correlations'', 19 February 2015.</ref> Pinalibutan ni Pangulong [[Mobutu Sese Seko]] ang bayan ng mga hukbo at isinuspende ang lahat ng mga paglipad patungo sa komunidad. Sa loob ng Kikwit, itinayo ng [[Pandaigdigang Organisasyon sa Kalusugan]] at mga pangkat ng manggagamot sa Zaire ng mga higit pang kordon sanitaryo, hiniwalay ang mga libingan at pinaggamutan mula sa pangkalahatang populasyon at nagtagumpay sa paglilimita ng impeksiyon.<ref>Laurie Garrett, ''Betrayal of Trust: The Collapse of Global Public Health'', Hachette Books, 2011 {{ISBN|1401303862}}</ref> === Pamprotektang pagsamsam === Noong [[epidemya ng influenza ng 1918|epidemya ng trangkaso ng 1918]], ibinukod ng bayan ng [[Gunnison, Colorado]], ang sarili nang dalawang buwan upang iwasan ang paghahantad ng impeksiyon. Binakaridahan ang lahat ng lansangang-bayan at ikinuwarentenas ang mga nakarating na pasahero nang limang araw. Bilang resulta ng pagbubukod, walang namatay sa trangkaso sa Gunnison noong pandemya.<ref>[http://chm.med.umich.edu/research/1918-influenza-escape-communities/gunnison/ Gunnison: Case Study], University of Michigan Medical School, Center for the History of Medicine</ref> Pinagtibay rin ng iilang komunidad ang mga ganoong hakbang.<ref name="Markel">[https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/12/12/pdfs/06-0506.pdf H. Markel, A.M. Stern, J. A. Navarro, J. R. Michalsen, A. S. Monto, and C. DiGiovanni, "Nonpharmaceutical Influenza Mitigation Strategies, US Communities, 1918–1920 Pandemic"], ''Emerging Infectious Diseases'', Vol. 12, No. 12, December 2006.</ref> Kabilang sa mga ibang hakbang ang pagsasara o paglilimita ng [[Mass transit|''mass transit'']]<ref>{{Cite news|author-last=Taylor|author-first=Kate|title=No Bus Service. Crowded Trains. Transit Systems Struggle With the Virus. - U.S. cities with public transit systems are being forced to adapt to the risks posed by the coronavirus, implementing new sanitation protocols while contending with fewer riders and workers.|date=2020-03-20|orig-year=2020-03-17|newspaper=[[The New York Times]]|language=en-US|issn=0362-4331|url=https://www.nytimes.com/2020/03/17/us/coronavirus-buses-trains-detroit-boston.html|access-date=2020-03-25|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200325024853/https://www.nytimes.com/2020/03/17/us/coronavirus-buses-trains-detroit-boston.html|archive-date=2020-03-25}}</ref> at pagsasara ng mga pasilidad sa paglilibang (mga languyan ng komunidad, samahan ng kabataan, at himnasyo).<ref>{{cite web|title=Flu Pandemic Mitigation - Social Distancing|website=globalsecurity.org|url=http://www.globalsecurity.org/security/ops/hsc-scen-3_flu-pandemic-distancing.htm|access-date=2020-03-23|url-status=|archive-url=https://web.archive.org/web/20200322163703/https://www.globalsecurity.org/security/ops/hsc-scen-3_flu-pandemic-distancing.htm|archive-date=2020-03-22}}</ref><gallery widths="200" heights="200"> Talaksan:Mole2.JPG|Ang [[Lazzaretto of Ancona|Lazzaretto ng Ancona]] ay isang ika-18 siglong gusali na itinayo sa artipisyal na pulo upang magsilbi bilang [[estasyong pangkuwarentena]] at [[Leprosarium|leprosaryo]] para sa daugnang bayan ng [[Ancona]], Italya. Talaksan:Leprosorium.jpg|Hindi pinapasok sa bayan ang dalawang ketongin.Ukit-kahoy ni [[Vincent of Beauvais|Vincent ng Beauvais]], ika-14 na siglo </gallery> == Kasaysayan == Itinayo ang mga [[kolonya ng mga ketongin]] at ''[[lazaretto]]'' bilang paraan para pigilan ang pagkalat ng [[ketong]] at iba pang nakahahawang sakit sa pamamagitan ng pagdidistansiyang panlipunan,<ref>{{cite book |author-first=Charles Léon |author-last=Souvay |title=Catholic Encyclopedia |title-link=Catholic Encyclopedia |date=1913 |volume=9 |chapter=Leprosy |chapter-url=https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_%281913%29/Leprosy |access-date=2020-03-28 |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20200328203733/https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Leprosy |archive-date=2020-03-28 }}</ref> hangga't naintindihan ang pagkakalat at naimbento ang mga epektibong panggamot. ===Epidemya ng polio ng 1916 sa Lungsod ng New York=== [[Talaksan:Popular_science_monthly_(1872)_(14596283227).jpg|thumb|Isinara ang mga liwasan at palaruan ng New York noong epidemya ng polio noong 1916.<ref name="PopSci2">{{Cite book|url=https://archive.org/details/popularsciencemo89newyuoft/page/400/mode/2up/search/flexner|title=Popular science monthly|date=1916|publication-place=New York, USA|publisher=[[D. Appleton]]|page=400}}</ref>]] Noong [[1916 New York City polio epidemic|epidemya ng polio ng 1916 sa Lungsod ng New York]], noong may higit sa 27,000 kaso at higit sa 6,000 nangamatay dahil sa polio sa Estados Unidos, nang may higit sa 2,000 nangamatay sa Lungsod ng New York mismo, isinara ang mga sinehan, kinansela ang mga pulong, halos walang pagtitipon sa publiko, at binabalaan ang mga kabataan na huwag uminom sa mga paunten ng tubig, at sinabihan na iwasan ang mga parkeng libangan, languyan at dalampasigan.<ref name="Battin2009">{{Cite book|last=Battin|first=M. Pabst|url=https://books.google.com/books?id=bXDnCwAAQBAJ&pg=PA351|title=The Patient as Victim and Vector: Ethics and Infectious Disease|last2=Francis|first2=Leslie P.|last3=Jacobson|first3=Jay A.|last4=Smith|first4=Charles B.|date=2009|publisher=[[Oxford University Press]]|isbn=978-0-19-533583-5|location=|pages=87|language=en}}</ref><ref name="Melnick_1996">{{cite journal|author=Melnick J.|title=Current status of poliovirus infections|url=http://cmr.asm.org/cgi/reprint/9/3/293|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=9|issue=3|pages=293–300|date=1 July 1996|pmid=8809461|pmc=172894|doi=10.1128/CMR.9.3.293|access-date=21 Marso 2020|archive-date=28 Septiyembre 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110928101428/http://cmr.asm.org/cgi/reprint/9/3/293|url-status=dead}}</ref> Noong [[pandemya ng coronavirus ng 2019–20]], binigyang-diin ang mga hakbang sa pagdidistansiyang panlipunan at ang mga may kaugnayan dito ng iilang pamahalaan bilang alternatibo sa ipinatupad na kuwarentena ng mga lugar na lubhang naapektuhan; halimbawa, sa Reyno Unido, ipinayo ng gobyerno sa publiko na iwasan ang mga pampublikong lugar, at kusang nagsara ang mga sinehan at teatro upang hikayatin ang mensahe ng pamahalaan.<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490|title=Most UK cinemas shut after virus advice|date=2020-03-17|work=BBC News|access-date=2020-03-21|language=en-GB}}</ref> === Trangkaso, 1918 hanggang ngayon === [[Talaksan:165-WW-269B-11-trolley-l.jpg|thumb|Isang pasaherong walang mask na tinatanggihang sumakay sa isang [[Trambiya|trambya]] ([[Seattle]], Washington, 1918)]] Noong [[1918 flu pandemic|pandemya ng trangkaso ng 1918]], natanaw ng Philadelphia ang kanyang mga unang kaso ng trangkaso noong 17 Setyembre.<ref name="Hatchett">{{cite journal |author-last1=Hatchett |author-first1=Richard J. |author-last2=Mecher |author-first2=Carter E. |author-last3=Lipsitch |author-first3=Marc |author-link3=:wikidata:Q28322531 |editor-first=Burton H. |editor-last=Singer |title=Public health interventions and epidemic intensity during the 1918 influenza pandemic |url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7582 |journal=[[Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America]] |volume=104 |issue=18 |pages=7582–7587 |date=2007-05-01 |orig-year=2007-04-06, 2007-02-14, 2006-12-09 |pmid=17416679 |doi=10.1073/pnas.0610941104 |pmc=1849867 |access-date=2020-03-19 |archive-date=2008-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080309101000/http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7582 |url-status=dead }}</ref><ref name="Ryan2008"/> Ipinatuloy ng lungsod ang naplanong parada at pagtitipon ng higit sa 200,000 katao sa tatlong kasunod na araw, okupadong okupado noon ang 31 ospital ng lungsod. Sa isang linggo, 4500 ang namatay.<ref name="Davis_20180921"/><ref>{{Cite journal |title=Influenza in 1918: Recollections of the Epidemic in Philadelphia |author-first=Isaac |author-last=Starr |author-link=Isaac Starr |journal=[[Annals of Internal Medicine]] |date=1976-10-01 |volume=85 |issue=4 |pages=516–518 |doi=10.7326/0003-4819-85-4-516 |language=en |pmid=788585}}</ref> Ipinatupad ang mga hakbang ng pagdidistansiya noong 3 Oktubre, higit sa dalawang linggo pagkatapos ng unang kaso.<ref name="Ryan2008"/> Di-katulad sa Philadelphia, natanaw ng St. Louis ang kanyang mga unang kaso ng trangkaso noong 5 Oktubre at umabot ng dalawang araw bago maipatupad ang iilang hakbang ng pagdidistansiya,<ref name="Ryan2008"/> kabilang ang pagsasara ng paaralan, teatro, at iba pang lugar kung saan nagtitipun-tipon ang mga tao. Pinagbawalan ang mga pampublikong pagtitipon, kabilang dito ang mga libing. Pinabagal ng mga aksiyon ang pagkalat ng trangkaso sa St. Louis, at hindi nagkaroon ng lubhang pagdami ng kaso at kamatayan, gaya ng nangyari sa Philadelphia.<ref name="Smith2007">{{Cite journal |author-last=Smith |author-first=Richard |author-link=Richard Smith (editor) |date=2007-06-30 |title=Social measures may control pandemic flu better than drugs and vaccines |journal=[[British Medical Journal]] |volume=334 |issue=7608 |page=1341 |doi=10.1136/bmj.39255.606713.DB |issn=0959-8138 |pmc=1906625 |pmid=17599996 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1906625/pdf/bmj-334-7608-news-1341a.pdf |access-date=2020-03-27 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327222703/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1906625/pdf/bmj-334-7608-news-1341a.pdf |archive-date=2020-03-27}}</ref> Tumaas ang huling bilang ng namatay sa St. Louis kasunod ng ikalawang alon ng kaso, ngunit nanatiling mas mababa sa kabuuan kumpara sa mga ibang lungsod.<ref name="Kalnins">{{Cite journal |author-last=Kalnins |author-first=Irene |date=September 2006 |title=The Spanish influenza of 1918 in St. Louis, Missouri |journal=[[Public Health Nursing]] |location=Boston, Massachusetts, USA |volume=23 |issue=5 |pages=479–483 |doi=10.1111/j.1525-1446.2006.00586.x |issn=0737-1209 |pmid=16961567}}</ref> Sinuri ni Bootsma at Ferguson ang mga pakikialam ng pagdidistansiya sa 16 Amerikanong lungsod noong epidemya ng 1918 at natuklas nila na ang mga pakikialam na may takdang oras ay nakapagbawas lamang ng pagkamatay nang katamtaman (marahil 10–30%), at kadalasang limitadong limitado ang dagok dahil nahuli na ang pakikialam at inalis nang masyadong maaga. Naobserbahan na nakaranas ang iilang lungsod ng ikalawang rurok ng epidemya pagkatapos alisin ang mga kontrol ng pagdidistansiya, dahil nalantad ang mga madaling tablan na dating protektado.<ref>{{cite journal|vauthors=Bootsma MC, Ferguson NM|title=The effect of public health measures on the 1918 influenza pandemic in U.S. cities|url=http://www.pnas.org/cgi/content/full/104/18/7588|journal=Proc Natl Acad Sci U S A|volume=104|issue=18|pages=7588–7593|year=2007|pmid=17416677|doi=10.1073/pnas.0611071104|pmc=1849868|access-date=2020-03-19|archive-date=2020-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200322145722/https://www.pnas.org/content/104/18/7588.full|url-status=dead}}</ref> Ipinakita na binawas ng pagsasara ng mga paaralan ng [[Morbidity|pagkamatay]] sa [[Influenza A virus subtype H2N2|Trangkasong Asyano]] nang 90% noong 1957–58 siklab,<ref>{{cite journal|vauthors=Chin TD, Foley JF, Doto IL, Gravelle CR, Weston J|year=1960|title=Morbidity and mortality characteristics of Asian strain influenza|url=|journal=Public Health Reports|volume=75|issue=2|pages=148–58|doi=10.2307/4590751|pmid=19316351|pmc=1929395|jstor=4590751}}</ref> at hanggang 50% sa pagkontrol ng influenza sa Estados Unidos, 2004–2008.<ref>{{cite journal|vauthors=Wheeler CC, Erhart LM, Jehn ML|year=2010|title=Effect of school closure on the incidence of influenza among school -age children in Arizona|url=|journal=Public Health Reports|volume=125|issue=6|pages=851–859|doi=10.1177/003335491012500612|pmid=21121230|pmc=2966666}}</ref> Katulad nito, iniugnay ang mga sapilitang pagsasara ng mga paaralan at iba pang hakbang ng pagdidistansiya sa 29% hanggang 37% pagbawas sa kabilisan ng pagkalat ng influenza noong [[2009 influenza pandemic|epidemya ng trangkaso ng 2009]] sa Mehiko.<ref>[https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/flu-pandemic-study-supports-social-distancing Flu Pandemic Study Supports Social Distancing"], ''NIH Research Matters'', 6 June 2011.</ref> Noong [[2009 flu pandemic in the United Kingdom|siklab ng trangkasong baboy ng 2009 sa UK]], sa isang artikulong pinamagatang "''Closure of schools during an influenza pandemic''" ("Pagsasara ng mga paaralan tuwing pandemya ng influenza") na inilathala sa ''[[The Lancet|Lancet Infectious Diseases]]'', inindorso ng pangkat ng epidemiologo ang pagsasara ng mga paaralan upang gambalain ang daloy ng impeksiyon, pabagalan ang higit pang pagkalat at bumili ng panahon upang manaliksik at bumuo ng bakuna.<ref name="Wardrop2009">{{Cite news|last=Wardrop|first=Murray|url=https://www.telegraph.co.uk/news/health/swine-flu/5874683/Swine-flu-schools-should-close-to-halt-spread-of-virus-ministers-told.html|title=Swine flu: schools should close to halt spread of virus, ministers told|date=21 July 2009|work=The Telegraph|access-date=17 March 2020|url-status=live|language=en-GB|issn=0307-1235|url-access=subscription}}</ref> Matapos pag-aralan ng mga pandemya ng influenza kabilang ang [[Spanish flu|pandemya ng trangkaso ng 1918]], ang [[Influenza A virus subtype H2N2|pandemya ng influenza ng 1957]] at ang [[1968 flu pandemic|pandemya ng influenza ng 1968]], nag-ulat sila tungkol sa epekto ng pagsasara ng mga paaralan sa ekonomiya at nagtatrabaho, lalo na dahil sa malaking bahagdan ng doktora at babaeng nars, kung kanino kalahati ay may batang wala pang 16 taong gulang. Tiningnan din nila ang dinamika ng pagkalat ng influenza sa Pransiya tuwing mga Pransesang holiday ng paaralan at itinala na bumaba ang mga kaso ng trangkaso noong nagsara ang mga paaralan at bumalik noong muli silang nagbukas. Itinala nila na noong nagwelga ang mga guro sa Israel noong panahon ng trangkaso ng 1999–2000, bumaba ang pagpapatingin sa doktor at ang bilang ng impeksiyon sa palahingahan nang higit pa sa ikalima at higit pa sa dalawang ikalima ayon sa pagkabanggit.<ref name="Reuters2009">{{Cite news|last=|first=|url=https://www.reuters.com/article/us-flu-schools-idUSTRE56J4OO20090720|title=Closing schools won't stop pandemics: study|date=20 July 2009|publisher=Reuters|access-date=17 March 2020|url-status=live|editor-last=Walsh|editor-first=Eric|language=en}}</ref> === SARS 2003 === Noong [[2002–2004 SARS outbreak|siklab ng SARS ng 2003]], dinagdagan ang mga hakbang ng pandaigdigang pagdidistansiya tulad ng pagbabawal ng malaking pagtitipon, pagsasara ng mga paaralan at teatro, at mga iba pang pampublikong lugar ang mga hakbang ng pampublikong kalusugan tulad ng paghahanap at pagbubukod ng apektadong tao, pagkukuwarentena sa kanilang nakisalamuha, at hakbang sa pagkokontrol ng impeksiyon. Isinama ito sa pagpapasuot ng mask sa mga ilang tao.<ref name="Bell2004">{{Cite journal |author-last=Bell |author-first=David M. |date=November 2004 |title=Public Health Interventions and SARS Spread, 2003 |journal=[[Emerging Infectious Diseases]] |volume=10 |issue=11 |pages=1900–1906 |doi=10.3201/eid1011.040729 |issn=1080-6040 |pmc=3329045 |pmid=15550198}}</ref> Noong panahong ito sa Kanada, ginamit ang "kuwarantenang pampamayanan" upang mabawasan ang pagkalat ng sakit na may katamtamang tagumpay.<ref name=Bondy>{{cite journal |title=Quantifying the impact of community quarantine on SARS transmission in Ontario: estimation of secondary case count difference and number needed to quarantine |author-last1=Bondy |author-first1=Susan J. |author-last2=Russell |author-first2=Margaret L. |author-last3=Laflèche |author-first3=Julie M. L. |author-last4=Rea |author-first4=Elizabeth |date=2009-12-24 |pmid=20034405 |doi=10.1186/1471-2458-9-488 |pmc=2808319 |volume=9 |journal=[[BMC Public Health]] |page=488 |issue=1}}</ref> ===Pandemya ng COVID-19=== {{main|Pandemya ng COVID-19}} [[File:Katapult importance social distancing.gif|thumb|upright=1.6|Mga paimbabaw na naghahambing ng pagkalat ng impeksiyon, at bilang ng namatay dahil nasobrahan ang kapasidad ng mga ospital, kapag "karaniwan" ang mga pakikisalamuha (kaliwa, 200 ang malayang nakakikilos) at "nadistansiya" (kanan, 25 ang malayang nakakikilos).<br/>Luntian&nbsp;= Mga malulusog, di-nahawahanPula&nbsp;= Mga nahawa<br />Bughaw&nbsp;= Mga gumaling<br />Itim&nbsp;= Mga namatay]] Noong pandemya ng COVID-19, binigyang-diin ang pagdidistansiyang panlipunan at kaugnay na hakbang ng iilang pamahalaan bilang alternatibo sa ipinatupad na kuwarentena ng mga lugar na naapektuhan nang malubha. Ayon sa pagsubaybay ng [[UNESCO]], higit sa 100 bansa ang nagpatupad ng [[Impact of the 2019–2020 coronavirus pandemic on education|pagsasara ng paaralan sa buong bansa bilang tugon sa COVID-19]], na nakaapekto sa higit sa kalahting pandaigdigang populasyon ng estudyante.<ref name=":0">{{Cite web |title=COVID-19 Educational Disruption and Response |date=2020-03-04 |website=[[UNESCO]] |language=en |url=https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures |access-date=2020-03-23 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329110914/https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures |archive-date=2020-03-29}}</ref> Sa Reyno Unido, ipinayo ng gobyerno sa publiko ang pag-iiwas sa pampublikong lugar, at kusang-loob na nagsara ang mga sinehan at teatro upang hikayatin ang mensahe ng gobyerno.<ref>{{Cite news |title=Most UK cinemas shut after virus advice |language=en-GB |date=2020-03-17 |work=[[BBC News]] |url=https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490 |access-date=2020-03-21 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200323161040/https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-51925490 |archive-date=2020-03-23}}</ref> Tumanggi ang iilang tinedyer at batang adulto sa kusang-loob na pagsunod sa mga hakbang ng pagdidistansiya. Sa [[Belhika]], iniulat ng midya na dinaluhan ang isang ''[[rave]]'' ng hindi bababa sa 300 bago ito pinawatak-watak ng mga lokal na awtoridad. Sa [[Pransiya]], pinagmumulta ng hanggang US$150 ang mga tinedyer na nagpapasyalan. Isinara ang mga dalampasigan sa [[Florida]] at [[Alabama]] upang watakin ang mga nagpaparti sa bakasyon sa tagsibol.<ref>{{cite news |url=https://www.wthr.com/article/parents-police-struggle-social-distance-young-coronavirus-outbreak |title=Parents, police struggle to social distance the young in coronavirus outbreak |date=2020-03-20}}</ref> Winatak-watak ang mga kasal sa New Jersay at ipinataw ang ''curfew'' ng alas-8 ng gabi sa [[Newark, New Jersey|Newark]]. Ang New York, New Jersey, Connecticut at Pennsylvania ang mga unang estado na nakatibay ng magkakatugmang patakaran sa pagdidistansiya na nagsara ng mga di-esensiyal na negosyo at naghigpit sa mga malaking pagtitipon. Pinalawig ang mga tagubiling manganlong sa lugar sa [[California]] sa buong estado noong 19 Marso. Sa parehong araw dineklara ng [[Texas]] ang sakuna sa publiko at nagpataw ng mga paghihigpit sa buong estado.<ref>{{cite news |title=Uh-Oh Moment Finally Hits States Slow to Adopt Social Distancing |date=2020-03-20 |author-first1=Elise |author-last1=Young |author-first2=David R. |author-last2=Baker |work=[[Bloomberg News]] |publisher=[[Bloomberg L.P.]] |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-03-20/uh-oh-moment-finally-hits-states-slow-to-adopt-social-distancing |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200323063706/https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-03-20/uh-oh-moment-finally-hits-states-slow-to-adopt-social-distancing |archive-date=2020-03-23}}</ref> Nag-udyok ang mga hakbang sa pag-iwas tulad ng pagdidistansiyang panlipunan at [[Isolation (health care)|pagbubukod ng sarili]] sa malawakang pagsasara ng [[Mababang paaralan|mababang]], [[Mataas na paaralan|mataas]], at [[Lalong mataas na edukasyon|lalong mataas]] na paaralan sa higit sa 120 bansa. Noong pagsapit ng 23 Marso 2020, higit sa 1.2 mag-aaral ang wala sa eskwela dahil sa [[Impact of the 2019–2020 coronavirus pandemic on education|pagsasara ng mga paaralan bilang tugon sa COVID-19]].<ref name=":0"/> Dahil sa mababang antas ng impeksiyong COVID-19 sa mga kabataan, kinuwestiyon ang bisa ng pagsasara ng mga paaralan.<ref>{{Cite web |title=Lessons from Ebola: The secret of successful epidemic response |author-last=Frieden |author-first=Tom |author-link=Tom Frieden |work=[[CNN]] |url=https://www.cnn.com/2020/03/11/health/coronavirus-lessons-from-ebola/index.html |access-date=2020-03-23 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200323214843/https://edition.cnn.com/2020/03/11/health/coronavirus-lessons-from-ebola/index.html |archive-date=2020-03-23}}</ref> Kahit pansamantala pa man lang ang mga pagsasara ng paaralan, nagdadala ito ng mataas na gastos sa lipunan at ekonomiya.<ref>{{Cite web |title=Coronavirus deprives nearly 300 million students of their schooling: UNESCO |newspaper=[[The Telegram]] |via=[[Reuters]] |language=en |url=http://www.thetelegram.com/news/world/coronavirus-deprives-nearly-300-million-students-of-their-schooling-unesco-419714/ |access-date=2020-03-23 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200328210511/https://www.thetelegram.com/news/world/coronavirus-deprives-nearly-300-million-students-of-their-schooling-unesco-419714/ |archive-date=2020-03-28}}</ref> Gayunpaman, hindi malinaw ang papel ng kabataan sa pagkakalat ng COVID-19.<ref name="Lipsitch">{{Cite journal |author-last1=Lipsitch |author-first1=Marc |author-link1=:wikidata:Q28322531 |author-last2=Swerdlow |author-first2=David L. |author-last3=Finelli |author-first3=Lyn |author-link3=:wikidata:Q59908394 |date=2020-03-26 |orig-year=2020-02-19 |title=Defining the Epidemiology of Covid-19 — Studies Needed |journal=[[New England Journal of Medicine]] |volume=382 |issue=13 |pages=1194–1196 |doi=10.1056/NEJMp2002125 |pmid=32074416 |issn=0028-4793}}</ref><ref name="lww18March2020">{{Cite journal |author-last1=Zimmermann |author-first1=Petra |author-last2=Curtis |author-first2=Nigel |author-link2=:wikidata:Q30513816 |date=2020-03-18 |title=Coronavirus Infections in Children Including COVID-19: An Overview of the Epidemiology, Clinical Features, Diagnosis, Treatment and Prevention Options in Children |journal=[[The Pediatric Infectious Disease Journal]] |language=en-US |volume=Online First |pages= |doi=10.1097/INF.0000000000002660 |issn=0891-3668 |url=https://journals.lww.com/pidj/Abstract/onlinefirst/Coronavirus_Infections_in_Children_Including.96251.aspx |access-date=2020-03-30 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200324192956/https://journals.lww.com/pidj/Abstract/onlinefirst/Coronavirus_Infections_in_Children_Including.96251.aspx |archive-date=2020-03-24}}</ref> Habang hindi pa alam ang buong epekto ng pagsasara ng mga paaralan sa pandemya ng coronavirus, iminumungkahi ng unang ebidensiya na negatibo ang mga epekto ng pagsasara ng paaralan sa mga lokal na ekonomiya at resulta sa pag-aaral para sa mga estudyante.<ref>{{Cite web |title=Adverse consequences of school closures |date=2020-03-10 |website=[[UNESCO]] |language=en |url=https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures/consequences |access-date=2020-03-23 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200325181733/https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures/consequences |archive-date=2020-03-25}}</ref><ref name="Stevens14March2020">{{Cite web |title=These simulations show how to flatten the coronavirus growth curve |author-last=Stevens |author-first=Harry |date=2020-03-14 |website=[[Washington Post]] |language=en |url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/ |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200330062958/https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/ |archive-date=2020-03-30}}</ref> Noong unang bahagi ng Marso 2020, ang sentimentong "''Stay The Fuck Home''" ay inilikha ni Florian Reifschneider, isang Alemanong inhinyero at mabilisang inulit ng mga kilalang-kilala artista tulad nina [[Taylor Swift]], [[Ariana Grande]]<ref>{{Cite web |title=Taylor Swift Urges Fans to Stay Home Amid COVID-19 Outbreak: "I love you so much and I need to express my concern that things aren’t being taken seriously enough right now," superstar writes |author-first=Brenna |author-last=Ehrlich |date=2020-03-15 |work=[[Rolling Stone]] |url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/taylor-swift-urges-fans-to-stay-home-amid-covid-19-outbreak-967629/ |access-date=2020-03-28 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200319124912/https://www.rollingstone.com/music/music-news/taylor-swift-urges-fans-to-stay-home-amid-covid-19-outbreak-967629/ |archive-date=2020-03-28}}</ref><ref>{{Cite web |author-first=Florian |author-last=Reifschneider |date=2020 |title=A Movement to Stop the COVID-19 Pandemic |website=#StayTheFuckHome |url=https://staythefuckhome.com/ |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329165848/https://staythefuckhome.com/ |archive-date=2020-03-29}}</ref> at [[Busy Philipps]]<ref>{{Cite web |title=Busy Philipps Joins Cameo to Record "Stay the Fuck Home" Messages for Coronavirus |author-first=Alex |author-last=Hudson |date=2020-03-17 |website=exclaim.ca |url=http://exclaim.ca/film/article/busy_philipps_joins_cameo_to_record_stay_the_fuck_home_messages_for_coronavirus |access-date=2020-03-29 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327135529/http://exclaim.ca/film/article/busy_philipps_joins_cameo_to_record_stay_the_fuck_home_messages_for_coronavirus |archive-date=2020-03-27}}</ref> sa pag-asang mabawasan at maantala ang rurok ng siklab. Sumali rin ang [[Facebook]], [[Twitter]] at [[Instagram]] sa kampanya na may mga magkatulad na ''hashtag'', ''sticker'', at ''filter'' sa ilalim ng ''#staythefhome'', ''#stayhome'', ''#staythefuckhome'' at nagsimulang sumikat sa social media.<ref>{{Cite web |title=AMA, AHA, ANA: #StayHome to confront COVID-19 |publisher=[[American Medical Association]] |location=Chicago, USA |url=https://www.ama-assn.org/press-center/press-releases/ama-aha-ana-stayhome-confront-covid-19 |access-date=2020-03-30 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200328063402/https://www.ama-assn.org/press-center/press-releases/ama-aha-ana-stayhome-confront-covid-19 |archive-date=2020-03-28}}</ref><ref>{{Cite web |title=No, Netflix Is Not Spoiling Its Own Shows To Fight Coronavirus |author-first=Madeline |author-last=Berg |work=[[Forbes]] |url=https://www.forbes.com/sites/maddieberg/2020/03/26/no-netflix-is-not-spoiling-its-own-shows-to-fight-coronavirus-but-these-ad-guys-are/ |access-date=2020-03-30 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327154558/https://www.forbes.com/sites/maddieberg/2020/03/26/no-netflix-is-not-spoiling-its-own-shows-to-fight-coronavirus-but-these-ad-guys-are/ |archive-date=2020-03-27}}</ref><ref>{{Cite newspaper |title='It feels like wartime': how street artists are responding to coronavirus - The pandemic may have closed museums and galleries down but artists have found other ways to comment on the crisis |author-first=Nadja |author-last=Sayej |date=2020-03-25 |newspaper=[[The Guardian]] |series=Street art |url=https://www.theguardian.com/artanddesign/2020/mar/25/street-artists-coronavirus-us-it-feels-like-wartime |access-date=2020-03-30 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329005102/https://www.theguardian.com/artanddesign/2020/mar/25/street-artists-coronavirus-us-it-feels-like-wartime |archive-date=2020-03-29}}</ref><ref name="NewsweekSTFH" /> Sinasabi ng websayt na nakaabot na ito sa 2 milyong katao online at sinasabi rin na naisalinwika na ang teksto sa 17 wika.<ref name="NewsweekSTFH">{{Cite magazine |title=The #StayTheF***kHome movement just wants you to, well, you know |author-first=Jorge |author-last=Solis |date=2020-03-16 |magazine=[[Newsweek]] |series=Culture |language=en |url=https://www.newsweek.com/staythefkhome-movement-just-wants-you-well-you-know-1492581 |access-date=2020-03-30 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200327145436/https://www.newsweek.com/staythefkhome-movement-just-wants-you-well-you-know-1492581 |archive-date=2020-03-27}}</ref> ==Mga balakid== Mayroong mga ikinababahala ukol sa pagdidistansiyang panlipunan na maaaring magkaroon ng masang epekto sa kalusugan ng isip ng mga nakikilahok.<ref>{{Cite newspaper |title=Social distancing can strain mental health. Here's how you can protect yourself. |author-last=Ao |author-first=Bethany |newspaper=[[The Philadelphia Inquirer]] |language=en-US |date=2020-03-19 |url=https://www.inquirer.com/health/coronavirus/coronavirus-mental-health-social-distancing-20200319.html |access-date=2020-03-24 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200326073833/https://www.inquirer.com/health/coronavirus/coronavirus-mental-health-social-distancing-20200319.html |archive-date=2020-03-26}}</ref> Maaaring humantong ito sa [[psychological stress|kaigtingan]], [[anxiety|pagkabalisa]], [[depression (mood)|panlulumo]], o pagkataranta, lalo na sa mga indibidwal na may dati nang umiiral na kondisyon tulad ng mga diperensiya ng pagkabalisa, [[OCD|di-masupil na paggawi]], at [[paranoia|paghihinala]].<ref>{{Cite web |title=Stress and Coping |series=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) |date=2020-03-23 |orig-year=2020-02-11 |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] |language=en-us |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/managing-stress-anxiety.html |access-date=2020-03-24 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329113040/https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/daily-life-coping/managing-stress-anxiety.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fprepare%2Fmanaging-stress-anxiety.html |archive-date=2020-03-29}}</ref> Maaaring lumikha ng pagkabalisa ang malawakang pagbabalita ng midya tungkol sa isang pandemya, ang kanyang epekto sa ekonomiya, at mga nagreresultang paghihirap. Ang pagbabago sa kalagayan sa araw-araw at kawalan ng katiyakan ay maaaring dumagdag din sa kaigtingan ng isip dahil sa pagiging hiwalay sa mga ibang tao.<ref>{{Cite web |title=Coronavirus: Social distancing and isolation can take a toll on your mental health, here's how some people are coping - Managing mental health in the time of coronavirus |author-last=Willis |author-first=Olivia |date=2020-03-22 |work=[[ABC News]] |language=en-AU |url=https://www.abc.net.au/news/health/2020-03-22/mental-health-coronavirus-quarantine-self-isolation/12078550 |access-date=2020-03-24 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200328041752/https://www.abc.net.au/news/health/2020-03-22/mental-health-coronavirus-quarantine-self-isolation/12078550 |archive-date=2020-03-28}}</ref> == Teoretikal na batayan == Mula sa pananaw ng epidemiyolohiya, ang pangunahing layunin ng pagdidistansiyang panlipunan ay bawasan ang pangunahing reproduktibong bilang, <math>R_0</math>, na katamtamang bilang ng pangalahawing nahawang indibidwal na nabuo mula sa isang pangunahing nahawang indibidwal sa populasyon kung saan pantay-pantay na madaling tablan ng sakit. Sa isang panimulang modelo ng pagdidistansiyang panlipunan,<ref name="Becker">{{cite book|last1=Becker|first1=Niels|title=Modeling to Inform Infectious Disease Control|date=2015|publisher=CRC Press|isbn=9781498731072|page=104}}</ref> kung saan ang hagway <math>f</math> ng populasyon ay nagsasagawa ng pagdidistansiyang panlipunan upang bawasan ang kanilang pakikipag-ugnayan sa hatimbilang <math>a</math> ng kanilang katamtamang kontak, ang bagong nabisang reproduktibong bilang <math>R</math> ay binibigay ng:<math display="block"> R = [1-(1-a^2)f]R_0 </math><ref name="Becker" /> Halimbawa, 25% ng populsyon ang nagbabawas ng kanilang pakikipag-ugnayan sa iba patungo sa 50% ng kanilang katamtamang antas ay nagbibigay ng mabisang reproduktibong bilang ng halos 81% ng pangunahing reproduktibong bilang. Isang tila maliit na pagbawas, ngunit makabuluhan sa pag-aantala ng pauliting paglaki at pagkalat ng sakit. == Tingnan din == * [[Hand washing|Paghuhugas ng kamay]] * [[Isolation (health care)|Pagbubukod (kalusugan)]] * [[Pest house|Bahay-salot]] * [[Protective sequestration|Pamprotektang pagsamsam]] *[[Panangga ng mukha]] == Talasanggunian == {{Reflist|2}} == Mga kawing panlabas == * Harry Stevens, [https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator "Why outbreaks like coronavirus spread exponentially, and how to 'flatten the curve'"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200319232201/https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/ |date=2020-03-19 }}, ''The Washington Post'', 14 March 2020, "These simulations show how to flatten the coronavirus growth curve" [[Kategorya:Epidemiyolohiya]] [[Kategorya:Epidemya]] [[Kategorya:Nakakahawang sakit]] dg8gqxorlcghd7qigdmsxyrkrsbedll 0 305774 1959286 1817285 2022-07-29T12:31:05Z CommonsDelinker 1732 Replacing [[Image:From_bridge.jpg]] with [[Image:Isola_del_Liri_-_From_bridge.jpg]] (by [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name) · Added location). wikitext text/x-wiki {{Infobox valley | name = Valle Latina | elevation_ref = | footnotes = | watercourses = [[Sacco (ilog)|Sacco]] ; [[Liri]] <!-- Below -->| traversed = | towns = | topo = | boundaries = | age = | type = | depth = | area = | width = | length = | direction = | elevation_ft = | other_name = | elevation_m = | elevation = | coordinates_ref = <!-- Statistics --> | coordinates = | label_position = | label = | relief = | location = [[Italya]], [[Lazio]], [[Lalawigan ng Frosinone|Frosinone]] | map_caption = | map_image = | map = | photo_caption = [[Isola del Liri]] ([[Lalawigan ng Frosinone|FR]]), Valle Latina <!-- MAP -->| photo = Isola del Liri - From bridge.jpg | embed = }} Ang '''Valle Latina''' (Lambak Latin) ay isang [[Italya|Italyanong]] rehiyong pangheograpiya at pangkasaysayan na umaabot mula timog ng Roma hanggang sa Cassino<ref>Giuseppe Ponzi, ''[https://books.google.it/books?id=xiY-AAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=it#v=onepage&q&f=false Osservazioni geologiche fatte lungo la Valle Latina]'', Roma, 1849</ref><ref>Sabrina Pietrobono, ''I monasteri della Media Valle Latina (Frosinone): aspetti topografici e scelte insediative'', in Letizia Ermini Pani, ''Committenza, scelte insediative e organizzazione patrimoniale nel Medioevo'', Atti del Convegno di studio, Tergu 15-17 settembre 2006, Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto, 2007, p. 472</ref><ref>Antonello Angelucci, ''[https://books.google.it/books/about/La_serie_miocenica_nella_media_Valle_Lat.html?id=x8NVngEACAAJ&redir_esc=y La serie miocenica nella media Valle Latina (Frosinone)]'', in "Geologica Romana", V, 1966</ref>, na naaayon sa silangang lugar ng sinaunang Romanong Latium. Ang pangunahing mga lungsod ng lambak ay ang [[Frosinone]], [[Cassino]], [[Sora, Lazio|Sora]], [[Anagni]], [[Alatri]]. == Galeriya == <gallery> Talaksan:Cascata Isola del Liri.jpg|<center> [[Isola del Liri]]</center> Talaksan:Arpino panorama.jpg|<center> [[Arpino]]</center> Talaksan:Monte Cassino Opactwo 1.JPG|<center> [[Monte Cassino]]</center> Talaksan:Cassino, Anfiteatro Romano.png|<center> [[Cassino]], ampiteatrong Romano</center> Talaksan:Sora, Italy.jpg|<center> [[Sora, Lazio|Sora]]</center> Talaksan:SGiovanniNotte.jpg|<center> [[Ferentino]], Duomo</center> </gallery> == Mga sanggunian == <references /> == Bibliograpiya == * Giuseppe Ponzi, ''[https://books.google.it/books?id=xiY-AAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=it#v=onepage&q&f=false Osservazioni geologiche fatte lungo la Valle Latina]'', Roma, 1849 * Sabrina Pietrobono, ''[https://books.google.it/books?id=WkZoCwAAQBAJ&pg=PA275&dq=%22Valle+Latina%22&hl=it&sa=X&ved=0ahUKEwij_6OJkdrWAhUFL8AKHSz2B08Q6AEIaDAM#v=onepage&q=%22Valle%20Latina%22&f=false La Media Valle Latina: castelli e viabilità in una zona di frontiera], Società degli Archeologi Medievisti Italiani, 2006'' * Sabrina Pietrobono, ''I monasteri della Media Valle Latina (Frosinone): aspetti topografici e scelte insediative'', in Letizia Ermini Pani, ''Committenza, scelte insediative e organiszazione patrimoniale nel Medioevo'', Atti del Convegno di studio, Tergu 15-17 settembre 2006, Centro Italiano di studio Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto, 2007 == Tingnan din == * [[Latium]] * [[Via Latina]] * [[Mga Latin (Italikong tribo)|Mga Latin]] [[Kategorya:Pages with unreviewed translations]] rw4nt3tnb28rmfiscr0sd2i9sm0wee5 0 307982 1959395 1872037 2022-07-30T11:03:49Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=Olivia Rodrigo|image=Olivia Rodrigo with Dr Fauci 1.png|caption=Si Rodrigo sa [[White House]] noong Hulyo 2021|birth_name=Olivia Isabel Rodrigo|birth_date={{Birth date and age|2003|2|20}}|birth_place=[[Temecula, California]], U.S.|occupation={{hlist|Actress|singer}}|years_active=2015–kasalukuyan|module={{Infobox musical artist|embed = yes | background = solo_singer | instrument = Vocals | genre = [[Musikang pop|Pop]] | label = {{flatlist| * [[Interscope Records|Interscope]]<ref name="Label">{{Cite news|last=Unterberger|first=Andrew|date=January 12, 2021|title=Olivia Rodrigo's 'Drivers License' Is on Its Way to Being the First Runaway Hit of 2021|url=https://www.billboard.com/articles/business/chart-beat/9510236/olivia-rodrigo-drivers-license-hit-song-2021/|access-date=January 13, 2021|work=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|archive-date=January 13, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210113004204/https://www.billboard.com/articles/business/chart-beat/9510236/olivia-rodrigo-drivers-license-hit-song-2021/|url-status=live}}</ref> * [[Geffen Records|Geffen]]<ref>{{Cite news|url=https://www.musicconnection.com/disney-actress-olivia-rodrigo-signs-to-geffen-records/|title=Disney+ Actress Olivia Rodrigo Signs to Geffen Records|work=[[Music Connection]]|access-date=January 13, 2021|archive-date=January 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210116025012/https://www.musicconnection.com/disney-actress-olivia-rodrigo-signs-to-geffen-records/|url-status=live}}</ref> }} | website = {{URL|oliviarodrigo.com/}} }}}} Si '''Olivia Isabel Rodrigo''' (ipinanganak noong Pebrero 20, 2003<ref name="tweet12">{{cite tweet|author=Olivia Rodrigo|user=Olivia_Rodrigo|number=833881962511101952|date=February 20, 2017|title=Thank you for all the birthday wishes! Fourteen is looking pretty good.|access-date=2019-02-18}}</ref><ref name="tweet22">{{cite tweet|author=Olivia Rodrigo|user=Olivia_Rodrigo|number=1230693655121285124|date=February 20, 2020|title=I AM 17 YEARS OLD TODAY BUT I STILL DO NOT KNOW THE DIFFERENT STYLES OF EGGS. ONLY SCRAMBLED.|access-date=January 11, 2021}}</ref>) ay isang artista at mang-aawit ng Amerika,<ref>{{Cite web|title=Olivia Rodrigo reassesses the meaning of forever on stunning piano-led debut "drivers license"|url=https://www.thelineofbestfit.com/new-music/song-of-the-day/olivia-rodrigo-drivers-license|access-date=2021-01-10|website=[[The Line of Best Fit]]|language=en|archive-date=2021-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210109010245/https://www.thelineofbestfit.com/new-music/song-of-the-day/olivia-rodrigo-drivers-license|url-status=live}}</ref> na kilala sa kanyang mga tungkulin bilang Paige Olvera sa seryeng [[Disney Channel]] na ''[[Bizaardvark]]'' at Nini Salazar-Roberts sa serye ng [[Disney+]] ''[[High School Musical: The Musical: The Series]]''. Nag-sign si Rodrigo kasama ang [[Interscope Records|Interscope]] at [[Geffen Records]] noong 2020, at pinakawalan ang kanyang debut single na "[[Drivers License (awit)|Drivers License]]" noong Enero 2021, na umabot sa numero uno sa maraming mga bansa sa buong mundo, kasama na ang Estados Unidos.<ref>{{Cite web|last=Langford|first=Jackson|date=January 13, 2021|title=Olivia Rodrigo's Debut Single 'Drivers License' Has Already Made Streaming History|url=https://musicfeeds.com.au/news/olivia-rodrigos-debut-single-drivers-license-has-already-made-streaming-history/|access-date=January 13, 2021|website=[[Music Feeds]]|archive-date=January 15, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210115014331/https://musicfeeds.com.au/news/olivia-rodrigos-debut-single-drivers-license-has-already-made-streaming-history/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Shafer|first=Ellise|date=January 11, 2021|title=Olivia Rodrigo's 'Drivers License' Hits No. 1 Across Major Streaming Platforms, Earns Praise From Taylor Swift|url=https://variety.com/2021/music/news/olivia-rodrigo-drivers-license-spotify-apple-music-amazon-taylor-swift-1234882800/|access-date=January 13, 2021|website=[[Variety (magazine)|Variety]]|archive-date=January 12, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112121513/https://variety.com/2021/music/news/olivia-rodrigo-drivers-license-spotify-apple-music-amazon-taylor-swift-1234882800/|url-status=live}}</ref> == Maagang buhay == Si Olivia Isabel Rodrigo<ref>{{Cite news|url=https://tg24.sky.it/spettacolo/musica/2021/01/13/olivia-rodrigo-chi-e/amp|title=Chi è Olivia Rodrigo, la cantante di Drivers License di cui tutti parlano|work=[[Sky TG24]]|date=January 13, 2021|access-date=January 14, 2021|language=it|archive-date=January 13, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210113203302/https://tg24.sky.it/spettacolo/musica/2021/01/13/olivia-rodrigo-chi-e/amp|url-status=live}}</ref> isinilang noong Pebrero 20, 2003,<ref name="tweet12" /><ref name="tweet22" /> sa [[Temecula|Temecula, California]].<ref name="Geena Davis bio2">{{Cite web|url=https://seejane.org/bio/olivia-rodrigo/|title=Olivia Rodrigo|website=[[Geena Davis Institute on Gender in Media]]|access-date=January 14, 2021|archive-date=January 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210116060455/https://seejane.org/bio/olivia-rodrigo/|url-status=live}}</ref> Siya ay may lahing Pilipino sa panig ng kanyang ama,<ref>{{cite journal|url=https://caamedia.org/blog/2018/01/19/olivia-rodrigo-of-disneys-bizaardvark-chats-about-acting-singing-her-filipino-family-and-skateboarding/|title=Olivia Rodrigo of Disney's Bizaardvark chats with about singing, acting, her Filipino family and skateboarding|journal=Center for Asian American Media|date=January 19, 2018|access-date=January 13, 2021|archive-date=January 9, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210109143036/https://caamedia.org/blog/2018/01/19/olivia-rodrigo-of-disneys-bizaardvark-chats-about-acting-singing-her-filipino-family-and-skateboarding/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=Rodriguez|first=Mia|date=January 18, 2021|title=Olivia Rodrigo, Spotify Record-Breaker, Loves ''Lumpia''|work=Spot|url=https://www.spot.ph/entertainment/movies-music-tv/84981/drivers-license-singer-olivia-rodrigo-filipino-heritage-a4362-20210118|url-status=live|access-date=January 24, 2021}}</ref><ref name="abscbn">{{Cite news|last=Dumaual|first=Miguel|date=January 20, 2021|title=This Filipina just debuted at No. 1 on Billboard’s Hot 100 and Global 200 charts|work=[[ABS-CBN News]]|url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/01/20/21/this-filipina-just-debuted-at-no-1-on-billboards-hot-100-and-global-200-charts|url-status=live|access-date=January 30, 2021|quote=Rodrigo identifies as part Filipina. She was born and raised in California to a Filipino father and a German-Irish mother.}}</ref> at Aleman at Irish sa panig ng kanyang ina.<ref name="abscbn" /><ref>{{Cite news|date=January 9, 2021|title=Olivia Rodrigo: 19 facts about the Drivers License singer you need to know|url=https://www.popbuzz.com/tv-film/features/olivia-rodrigo/|access-date=January 11, 2021|work=[[PopBuzz]]|archive-date=January 11, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210111060402/https://www.popbuzz.com/tv-film/features/olivia-rodrigo/|url-status=live}}</ref> Si Rodrigo ay nagsimulang kumuha ng mga klase sa pag-arte at pagkanta sa edad na anim,<ref name="Geena Davis bio2" /> at nagsimulang kumilos sa mga produksyon ng teatro sa Lisa J. Mails Elementary School at Dorothy McElhinney Middle School.<ref name="Murrieta2">{{cite journal|url=https://iesportsnews.com/murrietas-olivia-rodrigo-an-american-girl-success-story/|title=Murrieta's Olivia Rodrigo: An American Girl Success Story|journal=IE Sports & News|first=Rachel|last=Kleine|date=December 28, 2015|access-date=2019-11-17|archive-date=2019-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20191129050456/http://iesportsnews.com/murrietas-olivia-rodrigo-an-american-girl-success-story/|url-status=dead}}</ref> Lumipat siya mula sa [[Murrieta, California|Murrieta]] patungong [[Los Angeles]] nang makuha ang kanyang papel sa ''[[Bizaardvark]]''.<ref name="Murrieta2" /> == Karera == Si Rodrigo ay unang lumitaw sa screen sa isang komersyal sa [[Old Navy]].<ref>{{cite web|author=Rick Bentley|url=http://www.fresnobee.com/entertainment/tv/article84843547.html|title=Disney Channel launches new comedy series 'Bizaardvark'|work=[[The Fresno Bee]]|date=June 20, 2016|access-date=2017-02-05|archive-date=2017-02-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170206105626/http://www.fresnobee.com/entertainment/tv/article84843547.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite journal|url=https://www.dispatch.com/content/stories/life_and_entertainment/2016/07/06/1-young-stars-real-friendship-drives-disneys-new-bizaardvark.html|title=Young stars' real friendship drives Disney's new 'Bizaardvark'|journal=The Columbus Dispatch|date=July 5, 2016|access-date=2019-11-17|archive-date=2019-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20191111225315/https://www.dispatch.com/content/stories/life_and_entertainment/2016/07/06/1-young-stars-real-friendship-drives-disneys-new-bizaardvark.html|url-status=live}}</ref> Makalipas ang ilang sandali pagkatapos ng 2015, ginawa niya ang kanyang pasinaya sa pagganap na naglalarawan ng pangunahing papel ni Grace Thomas sa direktang video na pelikulang ''[[An American Girl: Grace Stirs Up Success]]''.<ref>{{cite web|author=Todd Spangler|url=https://variety.com/2016/digital/news/amazon-american-girl-live-action-specials-1201693567/|title=Amazon Orders 4 'American Girl' Live-Action Specials|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=February 1, 2016|access-date=2017-02-05|quote=Last year’s “An American Girl: Grace Stirs Up Success,” based on the 2015 Girl of the Year, Grace Thomas, starred Olivia Rodrigo.|archive-date=2016-12-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20161218135243/http://variety.com/2016/digital/news/amazon-american-girl-live-action-specials-1201693567/|url-status=live}}</ref> Noong 2016, nakatanggap si Rodrigo ng pagkilala sa pinagbibidahan ni Paige Olvera, isang gitarista sa seryeng [[Disney Channel]] na ''[[Bizaardvark]]'',<ref>{{Cite web|date=2019-03-30|title=Bizaardvark|url=https://www.wdtvpress.com/disneychannel/shows/bizaardvark/bios/|access-date=2021-01-19|website=web.archive.org|archive-date=2019-03-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20190330165430/https://www.wdtvpress.com/disneychannel/shows/bizaardvark/bios/|url-status=bot: unknown}}</ref><ref>{{cite web|author=Elizabeth Wagmeister|url=https://variety.com/2015/tv/news/bizaardvark-disney-channel-series-olivia-rodrigo-madison-hu-1201616350/|title=Disney Channel Greenlights Tween Music Comedy Series 'Bizaardvark' (EXCLUSIVE)|work=[[Variety (magazine)|Variety]]|date=October 16, 2015|access-date=2017-02-05|archive-date=2016-05-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20160510044212/http://variety.com/2015/tv/news/bizaardvark-disney-channel-series-olivia-rodrigo-madison-hu-1201616350/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|author=Denise Petski|url=https://deadline.com/2016/12/bizaardvark-renewed-second-season-disney-channel-1201871158/|title='Bizaardvark' Renewed For Second Season By Disney Channel|work=[[Deadline Hollywood]]|date=December 15, 2016|access-date=2017-02-05|archive-date=2016-12-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20161216104426/http://deadline.com/2016/12/bizaardvark-renewed-second-season-disney-channel-1201871158/|url-status=live}}</ref> na ginampanan niya sa tatlong panahon. Noong Pebrero 2019, siya ay tinanghal sa papel na ginagampanan ng Nini Salazar-Roberts sa serye ng [[Disney+]] ''[[High School Musical: The Musical: The Series]]'', na nag-premiere noong Nobyembre ng taong iyon;<ref name="HSMTS2">{{cite web|author=Nick Romano|url=https://ew.com/tv/2019/02/15/high-school-musical-series-cast/|title=''High School Musical'' series assembles a main cast ready to 'Bop to the Top'|work=[[Entertainment Weekly]]|date=February 15, 2019|access-date=2019-04-12|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190216033223/https://ew.com/tv/2019/02/15/high-school-musical-series-cast/|archive-date=2019-02-16}}</ref> para sa soundtrack ng palabas, isinulat ni Rodrigo ang "[[All I Want]]" at co-wrote na "Just for a Moment" kasama ang co-star na si [[Joshua Bassett]].<ref>{{cite web|url=https://www.bustle.com/p/olivia-rodrigo-from-high-school-musical-wrote-her-own-songs-for-the-show-19344238|title=Olivia Rodrigo From 'High School Musical' Wrote Her Own Songs For The Show|website=Bustle|author=Martha Sorren|date=November 12, 2019|access-date=2019-11-17|archive-date=2019-11-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191113131527/https://www.bustle.com/p/olivia-rodrigo-from-high-school-musical-wrote-her-own-songs-for-the-show-19344238|url-status=live}}</ref> Pinuri si Rodrigo sa kanyang pagganap,<ref>{{Cite web|title=The cast of Disney+'s High School Musical reboot are already stars|url=https://tv.avclub.com/the-cast-of-disney-s-high-school-musical-reboot-are-alr-1839459992|access-date=2021-01-19|website=TV Club|language=en-us}}</ref><ref>{{Cite web|title=High School Musical: The Musical Review: The Series Has Its Head in the Game|url=https://comicbook.com/tv-shows/news/high-school-musical-the-musical-the-series-review-disney-plus/|access-date=2021-01-19|website=TV Shows|language=en}}</ref> kasama si Joel Keller mula sa [[New York Post|Decider]] na inilarawan siya bilang "lalo na sa magnetikong".<ref>{{Cite web|date=2019-11-08|title=Stream It Or Skip It: ‘High School Musical: The Musical: The Series’ On Disney+, A Super-Meta Tribute To The ‘HSM’ Franchise|url=https://decider.com/2019/11/08/high-school-musical-the-musical-the-series-disney-plus-stream-it-or-skip-it/|access-date=2021-01-19|website=Decider|language=en-US}}</ref> Nag-sign si Rodrigo kasama ang [[Interscope Records]] at [[Geffen Records]] noong 2020. Noong Enero 8, 2021, pinakawalan niya ang kanyang sensilyo debut, "[[Drivers License (awit)|Drivers License]]", na kasama niyang sinulat kasama ang prodyuser na si [[Dan Nigro]].<ref>{{Cite web|date=2021-01-08|title=Olivia Rodrigo|url=https://www.interscope.com/artists/olivia-rodrigo|access-date=2021-01-09|website=Interscope Records|language=en|archive-date=2021-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210109122917/https://www.interscope.com/artists/olivia-rodrigo|url-status=live}}</ref><ref name=":0">{{Cite tweet|title=my debut new single "drivers license" comes out this friday. presave link in my bio. OH MY GOD IM SO EXCITED IM GONNA PEE MY PANTS|date=January 4, 2021|access-date=January 4, 2021}}</ref><ref>{{Cite web|title=Olivia Rodrigo reassesses the meaning of forever on stunning piano-led debut "drivers license"|url=https://www.thelineofbestfit.com/new-music/song-of-the-day/olivia-rodrigo-drivers-license|access-date=2021-01-10|website=[[The Line of Best Fit]]|language=en|archive-date=2021-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210109010245/https://www.thelineofbestfit.com/new-music/song-of-the-day/olivia-rodrigo-drivers-license|url-status=live}}</ref> Sa loob ng linggong paglabas nito, ang "Drivers Lisensya" ay kritikal na na-acclaim,<ref>{{Cite web|title=Olivia Rodrigo's 'Drivers License' Is on Its Way to Being the First Runaway Hit of 2021|url=https://www.billboard.com/articles/business/chart-beat/9510236/olivia-rodrigo-drivers-license-hit-song-2021/|access-date=2021-01-19|website=Billboard|language=en}}</ref> at sinira ang record ni [[Spotify]] ng dalawang beses para sa karamihan sa mga pang-araw-araw na stream kailanman para sa isang hindi pang-holiday na kanta: noong Enero 11, ang kanta ni Rodrigo ay mayroong higit sa 15.7 milyong mga pandaigdigang stream sa Ang Spotify, na nalampasan niya sa susunod na araw na may higit sa 17 milyong mga pandaigdigang stream ng kanta.<ref>{{Cite web|title=Olivia Rodrigo’s “Driver’s License” Broke A Huge Spotify Streaming Record Twice This Week|url=https://genius.com/a/olivia-rodrigo-s-driver-s-license-broke-a-huge-spotify-streaming-record-twice-this-week|access-date=2021-01-14|website=Genius|language=en|archive-date=2021-01-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20210115075414/https://genius.com/a/olivia-rodrigo-s-driver-s-license-broke-a-huge-spotify-streaming-record-twice-this-week|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=How "Drivers License" Became The Perfect Song For Teen Sadness In 2021|url=https://www.buzzfeednews.com/article/tanyachen/olivia-rodrigo-drivers-license-tiktok-sad-teens|access-date=2021-01-14|website=BuzzFeed News|language=en|archive-date=2021-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114005552/https://www.buzzfeednews.com/article/tanyachen/olivia-rodrigo-drivers-license-tiktok-sad-teens|url-status=live}}</ref> Nag-debut ang kanta sa numero uno sa [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]],<ref name="DriversLicense_US_Number12">{{Cite web|url=https://www.billboard.com/articles/business/chart-beat/9512983/olivia-rodrigo-drivers-license-number-one-hot-100-debut|title=Olivia Rodrigo's 'Drivers License' Debuts at No. 1 on Billboard Hot 100|work=Billboard|last=Trust|first=Gary|date=January 19, 2021|access-date=January 19, 2021}}</ref> at naabot din ang mga numero unong mga posisyon sa tsart sa Australia, Ireland, New Zealand, Netherlands, Norway, at United Kingdom. Inilahad ni Rodrigo sa isang panayam na "Ito ang naging ganap na craziest na linggo sa aking buhay... Ang aking buong buhay lamang, tulad ng, lumipat sa isang iglap. "<ref>{{Cite news|last=Coscarelli|first=Joe|date=2021-01-19|title=Olivia Rodrigo’s ‘Drivers License’ Hit No. 1 in a Week. Here’s How.|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/01/19/arts/music/olivia-rodrigo-drivers-license.html|access-date=2021-01-19|issn=0362-4331}}</ref> Pinangalanan ni Rodrigo sina [[Taylor Swift]] at [[Lorde]] bilang kanyang mga idolo at pinakamalaking inspirasyon.<ref>{{Cite web|title=5 Things You Need to Know About Olivia Rodrigo|url=https://www.billboard.com/articles/columns/pop/9509510/olivia-rodrigo-things-to-know-about-drivers-license-singer|access-date=2021-01-11|website=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|language=en|archive-date=2021-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20210111180356/https://www.billboard.com/articles/columns/pop/9509510/olivia-rodrigo-things-to-know-about-drivers-license-singer/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.theprojectforwomen.com/girls/olivia-rodrigo/|title=Olivia Rodrigo, Actress|website=Project for Women|date=November 16, 2016|access-date=January 12, 2021|archive-date=October 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201008213841/https://www.theprojectforwomen.com/girls/olivia-rodrigo/|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|last=Dunn|first=Frankie|date=2021-01-14|title=Olivia Rodrigo on heartbreak, Taylor Swift and her TV obsession|url=https://i-d.vice.com/en_uk/article/pkdmz8/olivia-rodrigo-interview-about-drivers-license-taylor-swift-and-disney-hsmtmts|access-date=2021-01-14|website=[[i-D]]|language=en|archive-date=2021-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114133445/https://i-d.vice.com/en_uk/article/pkdmz8/olivia-rodrigo-interview-about-drivers-license-taylor-swift-and-disney-hsmtmts|url-status=live}}</ref> Inilarawan niya ang kanyang sarili bilang "ang pinakamalaking [tagahanga ng Swift] sa buong mundo".<ref>{{Cite web|title=Olivia Rodrigo Woke Up to Taylor Swift's Comment About 'Drivers License': 'I Just About Died'|url=https://www.billboard.com/articles/news/9511463/olivia-rodrigo-taylor-swift-drivers-license-comment-reaction|access-date=2021-01-14|website=[[Billboard (magazine)|Billboard]]|language=en|archive-date=2021-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114192208/https://www.billboard.com/articles/news/9511463/olivia-rodrigo-taylor-swift-drivers-license-comment-reaction/|url-status=live}}</ref> Si Rodrigo ay isang tagapagsalita sa institute at panelist para sa [[Geena Davis Institute on Gender in Media]].<ref>{{cite web|title=Olivia Rodrigo|url=https://seejane.org/bio/olivia-rodrigo/|access-date=2019-11-17|website=Geena Davis Institute|archive-date=2019-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20191111225317/https://seejane.org/bio/olivia-rodrigo/|url-status=live}}</ref> == Mga Sanggunian == <references /> == Mga panlabas na link == * {{Official website|https://www.oliviarodrigo.com/}} * {{IMDb name|7111120}} [[Kategorya:Ipinanganak noong 2003]] [[Kategorya:Nabubuhay na mga tao]] [[Kategorya:Mga batang Amerikanong mang-aawit]] [[Kategorya:Mga Amerikanong liping-Aleman]] [[Kategorya:Mga Amerikanong liping-Irish]] [[Kategorya:Mga Amerikanong liping-Pilipino]] {{DEFAULTSORT:Rodrigo, Olivia}} fg3mnsjucbm52kxvvfvgns002dl7kax 0 311187 1959354 1959010 2022-07-30T05:46:40Z Allyriana000 119761 Nilagay ang Contestants Table. wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant|name=Miss Universe 2018|image=Catriona Gray Frontrow Cares.jpg|caption=Miss Universe 2018, Catriona Gray|venue=Impact Theater, [[Bangkok]], [[Thailand]]|date=17 December 2018|presenters={{Hlist|[[Steve Harvey]]|Ashley Graham|[[Carson Kressley]]|Lu Sierra}}|entertainment={{Hlist|[[Ne-Yo|Ne-Yo]]}}|broadcaster={{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|Azteca}}|entrants=94|placements=20|before=[[Miss Universe 2017|2017]]|next=[[Miss Universe 2019|2019]]|winner='''[[Catriona Gray]]'''<br />'''{{flag|Philippines}}'''}}Ang '''Miss Universe ng 2018''', ang ika-67 na [[Miss Universe]] pageant, na gaganapin sa 17 Disyembre ng 2018. Ang kaganapan ay gaganapin sa Impact Theater sa [[Bangkok]], [[Thailand]]. Kinoronahan ni Demi Leigh Nel-Peters ng [[South Africa|Timog Africa]] ang kanyang kahalili na si Catriona Gray ng [[Pilipinas]] sa dulo ng mga kaganapan. Palabas ang ay naka-host sa pamamagitan ng [[Steve Harvey]] at Ashley Graham, habang [[Ne-Yo]] ginanap. Si [[Carson Kressley]] ay sumali kay pageant expert Lu Sierra sa mga komentaryo at mga talahanayan ng pagtatasa sa buong telecast. == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === [[Talaksan:Nong_Noogh_Garden(1).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Nong_Noogh_Garden%281%29.jpg/250px-Nong_Noogh_Garden%281%29.jpg|thumb|250x250px|Nong Nooch Tropical Botanical Garden, ang lokasyon para sa National Costume Competition.]] [[Talaksan:IMPACT_Arena.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/IMPACT_Arena.jpg/250px-IMPACT_Arena.jpg|thumb|250x250px|Impact Arena, Muang Thong Thani, ang lokasyon ng Miss Universe 2018.]] Nasa proseso ng talakayan diumano ang [[Miss Universe|Miss Universe Organization]] upang isagawa ang kompetisyon sa sa [[Tsina]]. Subalit, hindi nagpatuloy ang negosasyon matapos tumanggi ang Tsina na i-broadcast nang live ang kompetisyon dahil sa lawak ng pagkakaiba sa oras sa pagitan [[Tsina]] at ang [[Estados Unidos]]. Pagkatapos, binuksan ng Miss Universe Organization ang negosasyon sa [[Pilipinas]] matapos nilang mag-host noong [[Miss Universe 2016|2016]].<ref name="prepPH">{{Cite news |last=Afinidad-Bernardo |first=Deni Rose |date=2 May 2018 |title=Organizer: Miss Universe Organization preparing for Philippines' 2018 hosting |work=The Philippine Star |url=https://www.philstar.com/entertainment/2018/05/02/1811460/organizer-miss-universe-organization-preparing-philippines-2018-hosting |access-date=9 May 2018}}</ref> == Mga Resulta == === Mga pagkakalagay === [[Talaksan:Miss_Universe_2018_map.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Miss_Universe_2018_map.png/220px-Miss_Universe_2018_map.png|thumb|Miss Universe 2018 final placements.]] {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" !Pagkakalagay !Kandidata |- |'''Miss Universe 2018''' | * '''{{flag|Philippines|name=Pilipinas}}''' – '''[[Catriona Gray]]''' |- |'''1st Runner-Up''' | * '''{{flag|South Africa|name=Timog Aprika}}''' – Tamaryn Green |- |'''2nd Runner-Up''' | * '''{{flag|Venezuela|name=Beneswela}}''' – Sthefany Gutiérrez |- |'''Top 5''' | * '''{{flag|Vietnam|name=Biyetnam}}''' – H'Hen Niê * '''{{flag|Puerto Rico|name=Porto Riko}}''' – Kiara Ortega |- |'''Top 10''' | * '''{{Flag|Curaçao}}''' – Akisha Albert * '''{{Flag|Kanada}}''' – Marta Stępień * '''{{Flag|Costa Rica|name=Kosta Rika}}''' – Natalia Carvajal * '''{{NPL}}''' – Manita Devkota * '''{{Flag|Taylandiya}}''' – Sophida Kanchanarin |- |'''Top 20''' | * '''{{Flag|Australya}}''' – Francesca Hung * '''{{Flag|Belhika}}''' – Zoé Brunet * '''{{Flag|Brasil}}''' – Mayra Dias * '''{{Flag|Estados Unidos}}''' – Sarah Rose Summers * '''{{Flag|Nagkakaisang Kaharian|name=Gran Britanya}}''' – Dee-Ann Kentish-Rogers * '''{{Flag|Jamaica|name=Hamayka}}''' – Emily Maddison * '''{{Flag|Indonesya}}''' – Sonia Fergina Citra * '''{{Flag|Irlanda}}''' – Grainne Gallanagh * '''{{Flag|Polonya}}''' – Magdalena Swat * '''{{Flag|Unggarya}}''' – Enikő Kecskès |} === Mga Espesyal na parangal === {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" !Parangal !Kandidata |- |'''Best National Costume''' | * '''{{Flag|Laos}}''' – On-anong Homsombath<ref>{{Cite web |last=Savankham |first=Francis |date=December 17, 2018 |title=On-anong Captures Costume Gong for Laos at Miss Universe 2018 |url=https://laotiantimes.com/2018/12/17/laos-national-costume-gong-miss-universe-2018/ |url-status=live |access-date=January 15, 2022 |website=Laotian Times |language=en-US}}</ref> |- |'''Miss Congeniality''' | * '''{{Flag|Sri Lanka}}''' – Ornella Gunesekere |} == Mga Kandidata == 94 na kandidata ang kumalahok para sa titulo. {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" !Bansa/Teritoryo !Kandidata !Edad{{efn|Age at time of pageant}} !Bayan !Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' |Trejsi Sejdini<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2018 |title=Trejsi Sejdini crowned Miss Universe Albania 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Trejsi-Sejdini-crowned-Miss-Universe-Albania-2018/eventshow/64507578.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |18 |[[Tirana]] |Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Celine Willers<ref>{{Cite web |last= |first= |date=21 Agosto 2018 |title="Miss Universe Germany" Céline Willers: Stuttgarterin will "Miss Universe" werden |url=https://www.stuttgarter-nachrichten.de/inhalt.miss-universe-germany-c-line-willers-stuttgarterin-will-miss-universe-werden.687b0f34-f0e9-45b9-ad87-17cc2997ce85.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Stuttgarter Nachrichten |language=de}}</ref> |25 |[[Munich]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]''' |Ana Liliana Avião<ref>{{Cite web |last= |first= |date=30 Hunyo 2018 |title=Ana Liliana Avião é a nova Miss Angola 2018 |url=https://angola24horas.com/entretenimento/item/10856-ana-liliana-aviao-e-a-nova-miss-angola-2018 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Angola24Horas |language=pt-br}}</ref> |24 |Andulo |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]''' |Agustina Pivowarchuk<ref>{{Cite web |last= |date=15 Setyembre 2018 |title=La escobarense Agustina Pivowarchuk es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://eldiadeescobar.com.ar/interes_general/73265 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Día de Escobar |language=es}}</ref> |22 |[[Lungsod ng Buenos Aires|Buenos Aires]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]''' |Eliza Muradyan |25 |Etchmiadzin |Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]''' |Kimberly Julsing<ref>{{Cite web |date=9 Hunyo 2018 |title=Kimberly Julsing crowned Miss Aruba 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/kimberly-julsing-crowned-miss-aruba-2018/articleshow/64518810.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |20 |Wayaca |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]''' |Francesca Hung<ref>{{Cite web |date=29 Hunyo 2018 |title='I didn’t think this was the face Australia wanted to represent them': Francesca Hung crowned Miss Universe Australia 2018 |url=https://www.9news.com.au/national/francesca-hung-crowned-miss-universe-australia-2018/ea347bfc-794a-41f8-beec-e0a7bbdf44f9 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Nine News |language=en}}</ref> |24 |[[Sydney]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]''' |Estelle Curd<ref>{{Cite web |date=4 Agosto 2018 |title=Miss Universe New Zealand 2018 Estelle Curd crowned at gala in Auckland's Sky City |url=https://www.nzherald.co.nz/nz/miss-universe-new-zealand-2018-estelle-curd-crowned-at-gala-in-aucklands-sky-city/47Q23QWPECTWMK6QWPHLJJTTO4/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The New Zealand Herald |language=en-NZ}}</ref> |27 |Auckland |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{BHS}}''' |Danielle Grant<ref>{{Cite web |last=Gibson |first=Jeffarah |date=18 Setyembre 2018 |title=Danielle Grant casts off injury to become Miss Bahamas Universe |url=http://www.tribune242.com/news/2018/sep/18/danielle-grant-casts-off-injury-to-become-miss/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Tribune |language=en}}</ref> |23 |Nassau |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]''' |Meghan Theobalds<ref>{{Cite web |date=17 Setyembre 2018 |title=Meghan Theobalds crowned Miss Barbados 2018 |url=https://photogallery.indiatimes.com/Meghan-Theobalds-crowned-Miss-Barbados-2018/articleshow/65835739.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |27 |Christ Church |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]''' |Zoé Brunet<ref name=":3">{{Cite web |date=9 Enero 2019 |title=Zoé Brunet, de Miss Belgique à Top Model Belgium |url=https://www.telepro.be/tv/zoe-brunet-de-miss-belgique-top-model-belgium.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Télépro |language=fr-BE}}</ref> |18 |Namur |Europa |- |'''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]''' |Jenelli Fraser<ref>{{Cite web |date=27 Agosto 2018 |title=Jenelli Fraser is Miss Belize Universe 2018-2019 |url=https://www.sanpedrosun.com/entertainment/2018/08/27/jenelli-fraser-is-miss-belize-universe-2018-2019/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The San Pedro Sun |language=en}}</ref> |27 |Lungsod ng Belize |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Sthefany Gutiérrez<ref>{{Cite web |date=11 Nobyembre 2017 |title=Miss Venezuela, Sthefany Gutiérrez: Sentí como si estuviese en el Poliedro |url=https://www.elnacional.com/entretenimiento/miss-venezuela-sthefany-gutierrez-senti-como-estuviese-poliedro_211240/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Nacional |language=es}}</ref> |19 |Barcelona |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |H'Hen Niê<ref>{{Cite web |last= |date=10 Enero 2018 |title=H'Hen Niê - 'viên ngọc đen' gây tranh cãi về nhan sắc hoa hậu |url=https://vnexpress.net/h-hen-nie-vien-ngoc-den-gay-tranh-cai-ve-nhan-sac-hoa-hau-3695716.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |26 |Đắk Lắk |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Mayra Dias<ref>{{Cite web |date=20 Hunyo 2018 |title=Miss Brasil Mayra Dias se prepara para Miss Universo e defende representatividade |url=https://revistamarieclaire.globo.com/Celebridades/noticia/2018/06/miss-brasil-mayra-dias-se-prepara-para-miss-universo-e-defende-representatividade.html |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Marie Claire |language=pt-br}}</ref> |27 |Itacoatiara |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Gabriela Topalova |22 |Plovdiv |Europa |- |'''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]''' |Joyce Prado<ref>{{Cite web |date=24 Hunyo 2018 |title=Joyce Prado crowned Miss Universe Bolivia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/joyce-prado-crowned-miss-universe-bolivia-2018/articleshow/64722213.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |21 |Santa Cruz |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Akisha Albert<ref>{{Cite web |last=Curiel |first=Luis |date=10 Setyembre 2018 |title=Akisha Albert koroná Miss Universe Curaçao 2018 |url=https://extra.cw/akisha-albert-korona-miss-universe-curacao-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Extra |language=pap}}</ref> |23 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Helena Heuser<ref name=":9">{{Cite web |date=25 Setyembre 2018 |title=Like Catriona: 2 Miss World 2016 beauties join Miss Universe |url=https://news.abs-cbn.com/life/09/25/18/like-catriona-2-miss-world-2016-beauties-join-miss-universe |access-date=30 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> |22 |[[Copenhague]] |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Nariman Khaled<ref>{{Cite web |last= |date=12 Disyembre 2018 |title=PHOTOS: Nariman Khaled To Represent Egypt At Miss Universe 2018 |url=https://nilefm.com/life/article/2579/photos-nariman-khaled-to-represent-egypt-at-miss-universe-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Nile FM}}</ref> |22 |Hurghada |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Virginia Limongi<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2018 |title=La manabita Virginia Limongi se hace con la corona de Miss Ecuador 2018 |url=https://www.elperiodico.com/es/sociedad/20180506/manabita-virginia-limongi-corona-miss-6802491 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Periódico |language=es}}</ref> |24 |Portoviejo |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Marisela de Montecristo<ref>{{Cite web |date=18 Hunyo 2018 |title=Marisela De Montecristo crowned Reinado de El Salvador 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Marisela-De-Montecristo-crowned-Reinado-de-El-Salvador-2018/eventshow/64629930.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |26 |[[San Salvador]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Barbora Hanová<ref>{{Cite web |date=21 Nobyembre 2018 |title=Barbora Hanová crowned Miss Universe Slovakia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Barbora-Hanov-crowned-Miss-Universe-Slovakia-2018/eventshow/66736395.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |24 |Lučenec |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Ángela Ponce<ref name=":8">{{cite web |date=30 Hunyo 2018 |title=Miss Universe Spain crowns its first transgender queen, Angela Ponce |url=https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/content/658755/miss-universe-spain-crowns-its-first-transgender-queen-angela-ponce/story/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=[[GMA News]] |language=en}}</ref> |27 |[[Sevilla, Espanya|Sevilla]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Sarah Rose Summers<ref>{{Cite web |last=Vulpo |first=Mike |date=22 Mayo 2018 |title=Miss Nebraska Sarah Rose Summers Crowned Miss USA 2018 |url=https://www.eonline.com/news/937797/miss-nebraska-sarah-rose-summers-crowned-miss-usa-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=E! Online |language=en}}</ref> |24 |[[Omaha, Nebraska|Omaha]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' |Akpene Diata Hoggar<ref>{{Cite web |date=17 Setyembre 2018 |title=Akpene Diata Hoggar wins Miss Universe Ghana Pageant 2018 |url=https://plustvafrica.com/akpene-diata-hoggar-wins-miss-universe-ghana-pageant-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Plus TV Africa |language=en-US}}</ref> |25 |Tefle |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Dee-Ann Kentish-Rogers<ref>{{Cite web |last=Blair |first=Olivia |date=23 Hulyo 2018 |title=Meet The First Black Woman Ever To Be Crowned Miss Universe Great Britain |url=https://www.elle.com/uk/life-and-culture/culture/a22437359/dee-ann-kentish-rogers-miss-universe-great-britain/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Elle Magazine |language=en-GB}}</ref> |25 |Birmingham |Europa |- |'''{{flagicon|GRE}} [[Gresya]]''' |Ioanna Bella<ref>{{Cite web |date=2 Oktubre 2018 |title=Ioanna Bella crowned Miss Universe Greece 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Ioanna-Bella-crowned-Miss-Universe-Greece-2018/eventshow/66042299.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |Veria |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Athena McNinch<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2018 |title=Gallery: Miss Universe Guam 2018 |url=https://www.postguam.com/multimedia/gallery-miss-universe-guam-2018/collection_abfbaffc-a152-11e8-9403-a32a1a2741bd.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |20 |Mangilao |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GUA}} [[Guwatemala]]''' |Mariana García<ref>{{Cite web |date=2 Setyembre 2018 |title=Mariana Garcia crowned Miss Universe Guatemala |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/mariana-garcia-crowned-the-new-representative-of-gautemala/articleshow/65643722.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |19 |[[Lungsod ng Guatemala]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Emily Maddison<ref>{{Cite web |date=25 Agosto 2018 |title=Emily Maddison is Miss Universe Jamaica 2018 |url=https://jamaica-gleaner.com/article/news/20180825/emily-maddison-miss-universe-jamaica-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Gleaner |language=en}}</ref> |19 |Saint Andrew |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Yuumi Kato<ref>{{Cite web |date=20 Marso 2018 |title=Yuumi Kato crowned Miss Universe Japan 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Yuumi-Kato-crowned-Miss-Universe-Japan-2018/eventshow/63381192.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Prepektura ng Aichi|Aichi]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Samantha Colas<ref>{{Cite web |date=13 Disyembre 2018 |title=Samantha Colas dans la dernière ligne droite vers la finale de Miss Universe 2018 |url=https://lenouvelliste.com/article/195939/samantha-colas-dans-la-derniere-ligne-droite-vers-la-finale-de-miss-universe-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Le Nouvelliste |language=fr}}</ref> |26 |[[Port-au-Prince]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Lara Yan<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2018 |title=Lara Yan: Preparing for Miss Universe 2018 |url=https://georgianjournal.ge/society/35340-lara-yan-preparing-for-miss-universe-2018.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Georgian Journal |language=ka}}</ref> |25 |Telavi |Europa |- |'''{{flagicon|HON|variant=1949}} [[Honduras]]''' |Vanessa Villars<ref>{{Cite web |date=1 Oktubre 2018 |title=Miss Honduras Universo, un certamen de mucha belleza y elegancia |url=https://www.elpais.hn/2018/10/01/miss-honduras-universo-un-certamen-de-mucha-belleza-y-elegancia/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Diario El País |language=es}}</ref> |20 |Santa Bárbara |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Nehal Chudasama<ref>{{Cite web |last=Sharma |first=Garvita |date=1 Setyembre 2018 |title=Mumbai's Nehal Chudasama is Yamaha Fascino Miss Diva Universe 2018 |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/events/mumbai/mumbais-nehal-chudasama-is-yamaha-fascino-miss-diva-universe-2018/articleshow/65630024.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Mumbai]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Sonia Fergina Citra<ref>{{Cite web |last= |first= |date=26 Nobyembre 2018 |title=Sonia Fergina Citra to represent Indonesia at Miss Universe 2018 |url=https://www.thejakartapost.com/life/2018/11/26/sonia-fergina-citra-to-represent-indonesia-at-miss-universe-2018.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Jakarta Post |language=en}}</ref> |26 |Tanjung Pandan |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Grainne Gallanagh<ref>{{Cite web |date=7 Agosto 2018 |title=Local nurse takes Miss Universe Ireland crown |url=https://www.derryjournal.com/news/local-nurse-takes-miss-universe-ireland-crown-1008141 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Derry Journal |language=en}}</ref> |24 |Buncrana |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Nikol Reznikov<ref>{{Cite web |last=Spiro |first=Amy |date=3 Mayo 2018 |title=Miss Israel 2018: Nikol Reznikov |url=https://www.jpost.com/israel-news/miss-israel-2018-nikol-reznikov-553319 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Jerusalem Post |language=en-US}}</ref> |18 |[[Talaan ng mga lungsod sa Israel|Afula]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Erica De Matteis<ref>{{Cite web |last=Palchetti |first=Elisa |date=12 Nobyembre 2018 |title=La romana di Ostia Antica Erica De Matteis rappresenterà l’Italia a Miss Universe |url=https://www.ilfaroonline.it/2018/11/12/la-romana-ostia-antica-erica-de-matteis-rappresentera-l-italia-miss-universe/246947/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Il Faro Online |language=it}}</ref> |24 |[[Roma]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Nat Rern<ref>{{Cite web |last=Ariadi |first=Rama |date=21 Mayo 2018 |title=Rern Nat hopes to win Cambodia’s first Miss Universe crown |url=https://www.khmertimeskh.com/491882/rern-nat-hopes-to-win-cambodias-first-miss-universe-crown/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Khmer Times |language=en-US}}</ref> |22 |Kampong Cham |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Marta Stępień<ref>{{Cite web |date=20 Agosto 2018 |title=Windsor woman wins Miss Universe Canada 2018 |url=https://windsor.ctvnews.ca/windsor-woman-wins-miss-universe-canada-2018-1.4060202 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=CTV News |language=en}}</ref> |24 |Windsor |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]''' |A'yana Keshelle Phillips<ref>{{Cite web |last=Durand |first=Esther |date=2 Agosto 2018 |title=A’yana Phillips named Miss BVI 2018 |url=https://bvinews.com/ayana-phillips-named-miss-bvi-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=BVI News |language=en}}</ref> |23 |Sea Cows Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Aniska Tonge<ref>{{Cite web |last= |first= |date=4 Disyembre 2018 |title=VI contestant enters preliminary Miss Universe competitions |url=http://www.virginislandsdailynews.com/island_life/vi-contestant-enters-preliminary-miss-universe-competitions/article_0e4bd2f8-07f8-5d1f-8006-4b21539c4f14.html |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Virgin Islands Daily News |language=en}}</ref> |27 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]''' |Caitlin Tyson<ref>{{Cite web |date=2 Abril 2020 |title=Meet Miss Universe Cayman Islands 2018, Caitlin Tyson |url=https://thecaribbeancurrent.com/meet-miss-universe-cayman-islands-2018-caitlin-tyson/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Caribbean Current |language=en-US}}</ref> |24 |Bodden Town |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Sabina Azimbayeva<ref>{{Cite web |last= |date=1 Abril 2018 |title=Miss Kazakhstan 2018 crowned in Astana |url=https://www.inform.kz/en/article/3204745 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Kazinform |language=en}}</ref> |18 |Almaty |Europa |- |'''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' |Wabaiya Kariuki<ref>{{Cite web |date=6 Nobyembre 2018 |title=Wabaiya Kariuki crowned Miss Universe Kenya 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Wabaiya-Kariuki-crowned-Miss-Universe-Kenya-2018/eventshow/66523550.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Nairobi]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]''' |Begimay Karybekova<ref name=":0">{{cite web |date=13 Mayo 2018 |title=Begimay Karybekova Crowned Miss Universe Kyrgyzstan 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/begimay-karybekova-crowned-miss-universe-kyrgyzstan-2018/videoshow/64156663.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |20 |[[Biskek]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' |Valeria Morales<ref>{{Cite web |date=1 Oktubre 2018 |title=Valeria Morales wins Miss Colombia crown |url=https://www.efe.com/efe/english/life/valeria-morales-wins-miss-colombia-crown/50000263-3766705 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=EFE |language=en}}</ref> |20 |[[Talaan ng mga lungsod sa Colombia|Cali]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' |Zana Berisha<ref>{{Cite web |last=Ilnica |first=Eduard |date=7 Hulyo 2018 |title=Zana Berisha në "Botërori +": Festova në Kosovë me familjen për golat e shqiptarëve |url=https://shqiptarja.com/lajm/zana-berisha-ne-boterori-festova-ne-kosove-me-familjen-per-golat-e-shqiptareve |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Shqiptarja |language=sq}}</ref> |24 |Suhareke |Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' |Natalia Carvajal<ref>{{Cite web |date=28 Abril 2018 |title=Natalia Carvajal Sánchez crowned Miss Universe Costa Rica 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalia-Carvajal-Snchez-crowned-Miss-Universe-Costa-Rica-2018/eventshow/63951075.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |28 |[[San José, Costa Rica|San Jose]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' |Mia Pojatina<ref>{{Cite web |last= |first= |date=22 Abril 2018 |title=Mia Pojatina je Miss Universe Hrvatske 2018! |url=https://www.nacionalno.hr/mia-pojatina-je-miss-universe-hrvatske-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Nacionalno |language=hr}}</ref> |23 |Nova Gradiška |Europa |- |'''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]''' |On-anong Homsombath<ref name=":7">{{Cite web |last=Yap |first=Jasmina |date=23 Hulyo 2018 |title=Miss Universe Laos 2018 Selected Without Contest |url=https://laotiantimes.com/2018/07/23/miss-universe-laos-2018-selected-no-contest/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Laotian Times |language=en-US}}</ref> |23 |[[Vientiane]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|LIB}} [[Lebanon|Líbano]]''' |Maya Reaidy<ref>{{Cite web |date=1 Oktubre 2018 |title=Maya Reaidy crowned Miss Lebanon 2018 |url=https://www.arabnews.com/node/1380541/fashion |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Arab News |language=en}}</ref> |23 |Tannourine |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' |Katrín Lea Elenudóttir<ref>{{Cite web |date=22 Agosto 2018 |title=Katrín Lea hreppti titilinn Miss Universe Iceland |url=https://www.mbl.is/folk/frettir/2018/08/22/katrin_lea_hreppti_titilinn_miss_universe_iceland/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Morgunblaðið |language=is}}</ref> |19 |[[Reikiavik]] |Europa |- |'''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' |Jane Teoh<ref>{{Cite web |date=12 Enero 2018 |title=Jane Teoh Jun crowned Miss Universe Malaysia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Jane-Teoh-Jun-crowned-Miss-Universe-Malaysia-2018/eventshow/62474157.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |21 |Penang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]''' |Francesca Mifsud<ref>{{Cite web |date=14 Hulyo 2018 |title=Law student crowned Miss Universe Malta |url=https://timesofmalta.com/articles/view/law-student-crowned-miss-universe-malta.684356 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Times of Malta |language=en-gb}}</ref> |22 |Żejtun |Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' |Varsha Ragoobarsing<ref>{{Cite web |date=9 Mayo 2018 |title=Varsha Ragoobarsing crowned Miss Universe Mauritius 2018 |url=https://timesofindia.indiatimes.com/videos/beauty-pageants/foreign-pageants/varsha-ragoobarsing-crowned-miss-universe-mauritius-2018/videoshow/64092024.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |28 |Flacq |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' |Andrea Toscano<ref>{{Cite web |last=Perez |first=Ruby |date=4 Hunyo 2018 |title=Conoce a Andrea Toscano: Ganadora de Mexicana Universal 2018 |url=https://laverdadnoticias.com/espectaculos/Conoce-a-Andrea-Toscano-Ganadora-de-Mexicana-Universal-2018-20180604-0144.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=La Verdad |language=es}}</ref> |20 |Manzanillo |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]''' |Hnin Thway Yu Aung<ref>{{Cite web |date=21 Disyembre 2017 |title=Hnin Thway Yu Aung crowned Miss Universe Myanmar 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Hnin-Thway-Yu-Aung-crowned-Miss-Universe-Myanmar-2018/eventshow/62192965.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Yangon]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]''' |Dolgion Delgerjav<ref>{{Cite web |date=19 Oktubre 2018 |title=Model D.Dolgion to represent Mongolia at Miss Universe-2018 |url=https://montsame.mn/en/read/168393 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Montsame |language=en}}</ref> |27 |[[Ulan Bator]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]''' |Selma Kamanya<ref>{{Cite web |date=8 Hulyo 2018 |title=Selma Kamanya crowned Miss Namibia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/others/selma-kamanya-crowned-miss-namibia-2018/articleshow/64906483.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |21 |[[Windhoek]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{NPL}}''' |Manita Devkota<ref>{{Cite web |date=13 Abril 2018 |title=Manita Devkota crowned Miss Universe Nepal 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/manita-devkota-crowned-miss-universe-nepal-2018/articleshow/63744765.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Gorkha |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' |Aramide Lopez<ref>{{Cite web |date=28 Nobyembre 2018 |title=Aramide Lopez to Represent Nigeria at Miss Universe Pageant |url=https://plustvafrica.com/aramide-lopez-to-represent-nigeria-at-miss-universe-pageant/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Plus TV Africa |language=en-US}}</ref> |21 |[[Lagos]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]''' |Adriana Paniagua<ref>{{Cite web |date=26 Marso 2018 |title=Adriana Paniagua crowned Miss Nicaragua 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Adriana-Paniagua-crowned-Miss-Nicaragua-2018/eventshow/63466378.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Chinandega |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]''' |Susanne Guttorm<ref>{{Cite web |last=Verstad |first=Anders Boine |date=10 Disyembre 2018 |title=Skal vise frem det samiske i «Miss Universe» |url=https://www.nrk.no/sapmi/skal-vise-frem-det-samiske-i-_miss-universe_-1.14312068 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=NRK |language=nb-NO}}</ref> |22 |Karasjok |Europa |- |'''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]''' |Rahima Dirkse<ref>{{Cite web |last=Schuurmans |first=Floortje |date=10 Hulyo 2018 |title=Wauw! Dit is de mooiste vrouw van Nederland |url=https://www.cosmopolitan.com/nl/entertainment/a22099385/miss-nederland-2018-rahima-dirkse/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Cosmopolitan |language=nl-NL}}</ref> |25 |[[Rotterdam]] |Europa |- |'''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' |Rosa Montezuma<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2018 |title=La noche en que ganó Rosa Montezuma |url=https://www.ellas.pa/belleza/la-noche-en-gano-rosa-montezuma/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Revista Ellas |language=es-MX}}</ref> |25 |Alto Caballero |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]''' |Belén Alderete<ref>{{Cite web |date=25 Agosto 2018 |title=María Belén irá al Miss Universo 2018 |url=https://www.lanacion.com.py/sociales_edicion_impresa/2018/08/26/maria-belen-ira-al-miss-universo-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=La Nación |language=es}}</ref> |24 |[[Asuncion|Asunción]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' |Romina Lozano<ref>{{Cite web |last= |first= |date=1 Nobyembre 2017 |title=Romina Lozano, Miss Perú 2018, revela etapa dura que vivió tras ser víctima de acoso |url=https://elcomercio.pe/tvmas/farandula/miss-peru-romina-lozano-revela-etapa-dura-vivio-victima-acoso-noticia-470350-noticia/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |21 |Bellavista |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' |'''[[Catriona Gray]]'''<ref>{{Cite web |date=18 Marso 2018 |title=FULL LIST: Winners, Binibining Pilipinas 2018 |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/198400-binibining-pilipinas-2018-winners/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> |24 |[[Oas]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]''' |Alina Voronkova<ref>{{Cite web |last=Hurmas |first=Mira |last2=Hapuli |first2=Noora |last3=Häkkilä |first3=Taiga |last4=Enqvist |first4=Niina |date=29 Setyembre 2018 |title=Alina Voronkova on Miss Suomi 2018! Tuuletti villisti voittoaan |url=https://www.is.fi/viihde/art-2000005846721.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Ilta-Sanomat |language=fi}}</ref> |23 |[[Helsinki]] |Europa |- |'''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]''' |Magdalena Swat<ref>{{Cite web |last= |date=27 Nobyembre 2017 |title=Magdalena Swat z Ostrowca Świętokrzyskiego zdobyła tytuł I Wicemiss Polonia 2017 |url=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/magdalena-swat-z-ostrowca-swietokrzyskiego-zdobyla-tytul-i-wicemiss-polonia-2017/ar/12712920 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Echo Dnia |language=pl-PL}}</ref> |27 |Ostrowiec Świętokrzyski |Europa |- |'''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' |Kiara Ortega<ref>{{Cite web |date=21 Setyembre 2018 |title=Miss Rincón es la nueva Miss Universe Puerto Rico |url=https://www.elnuevodia.com/entretenimiento/farandula/notas/miss-rincon-es-la-nueva-miss-universe-puerto-rico/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Nuevo Día |language=es}}</ref> |25 |Rincón |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' |Filipa Barroso<ref>{{Cite web |date=10 Disyembre 2018 |title=Conheça Filipa Barroso, a portuguesa que desfila pelo título de Miss Universo |url=https://www.cmjornal.pt/mundo/detalhe/conheca-filipa-barroso-a-portuguesa-que-desfila-pelo-titulo-de-miss-universo |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Correio da Manhã |language=pt-PT}}</ref> |20 |Setúbal |Europa |- |'''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' |Eva Colas<ref name=":4">{{Cite web |date=18 Setyembre 2018 |title=Miss France 2018, Maëva Coucke ne représentera pas la France à Miss Univers |url=https://www.europe1.fr/societe/miss-france-2018-maeva-coucke-ne-representera-pas-la-france-a-miss-univers-3758399 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Europe 1 |language=fr}}</ref> |22 |Bastia |Europa |- |'''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]''' |Lea Šteflíčková<ref>{{Cite web |date=3 Hunyo 2018 |title=Lea Šteflíčková Is the New Miss Czech Republic 2018 |url=https://praguemorning.cz/lea-steflickova-is-the-new-miss-czech-republic-2018-wigviwv01g/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Prague Morning |language=en-US}}</ref> |20 |[[Praga]] |Europa |- |'''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' |Aldy Bernard<ref>{{Cite web |last=Peralta |first=Félix |date=26 Agosto 2018 |title=Aldy Bernard es la nueva Miss República Dominicana Universo 2018 |url=https://listindiario.com/entretenimiento/2018/08/26/530412/aldy-bernard-es-la-nueva-miss-republica-dominicana-universo-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Listín Diario |language=es}}</ref> |23 |Laguna Salada |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|RUS}} [[Rusya]]''' |Yulia Polyachikhina<ref>{{Cite web |last=Lashkul |first=Nikita |date=14 Abril 2018 |title=Конкурс "Мисс Россия-2018" выиграла студентка и модель из Чувашии |url=https://rg.ru/2018/04/14/reg-pfo/konkurs-miss-rossiia-2018-vyigrala-studentka-i-model-iz-chuvashii.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Rossiyskaya Gazeta |language=ru}}</ref> |18 |[[Talaan ng mga lungsod at bayan sa Rusya|Cheboksary]] |Europa |- |'''{{flagicon|ZMB}} [[Sambia|Sámbia]]''' |Melba Shakabozha<ref>{{Cite web |last=Mwale |first=Zio |date=24 Agosto 2018 |title=Melba is Miss Universe Zambia |url=http://www.daily-mail.co.zm/melba-is-miss-universe-zambia/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Zambia Daily Mail |language=en}}</ref> |23 |[[Lusaka]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]''' |Angella Dalsou<ref>{{Cite web |last=George |first=Micah |date=15 Setyembre 2018 |title=Will This Au Picon Beauty Angella Dalsou Be The Next Miss Universe? |url=https://thevoiceslu.com/2018/09/will-this-au-picon-beauty-angella-dalsou-be-the-next-miss-universe/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Voice St. Lucia |language=en-US}}</ref> |24 |[[Castries]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]''' |Zahra Khanum<ref>{{Cite web |last=Mohamad Rosli |first=Tatiana |date=1 Setyembre 2018 |title=Zahra Khanum crowned Miss Universe Singapore 2018 |url=https://www.asiaone.com/women/zahra-khanum-crowned-miss-universe-singapore-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=AsiaOne |language=en}}</ref> |23 |Singapore |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|SRI}} [[Sri Lanka]]''' |Ornella Gunesekere |26 |Mount Lavinia |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]''' |Emma Strandberg<ref name=":9" /> |22 |Hallstahammar |Europa |- |'''{{flagicon|SUI}} [[Suwisa]]''' |Jastina Doreen Riederer<ref>{{Cite web |date=17 Disyembre 2018 |title=«Miss Universe 2018»: Jastina Doreen Riederer verpasst das Podest |url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/jastina-doreen-riederer-verpasst-das-podest |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Schweizer Illustrierte |language=de-CH}}</ref> |20 |Spreitenbach |Europa |- |'''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' |Sophida Kanchanarin<ref>{{Cite news |last=Mahavongtrakul |first=Melalin |date=28 Hulyo 2018 |title=Universally beautiful |language=en |work=Bangkok Post |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/special-reports/1511642/universally-beautiful |access-date=30 Hulyo 2022}}</ref> |23 |[[Bangkok]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' |Tamaryn Green<ref>{{Cite web |last=Sefularo |first=Masechaba |date=28 Mayo 2018 |title=Tamaryn Green crowned Miss SA 2018 |url=https://ewn.co.za/2018/05/27/tamaryn-green-crowned-miss-sa-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Eyewitness News |language=en}}</ref> |24 |Paarl |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]''' |Baek Ji-hyun<ref>{{Cite web |last= |date=23 Agosto 2018 |title=Nhan sắc tân Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Thế giới Hàn Quốc |url=https://vnexpress.net/nhan-sac-tan-hoa-hau-hoan-vu-hoa-hau-the-gioi-han-quoc-3796923.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |25 |Daegu |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Andrea Díaz<ref>{{Cite web |date=20 Agosto 2018 |title=Andrea Diaz crowned Miss Universe Chile 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/andrea-diaz-crowned-the-new-miss-universe-chile-2017/articleshow/65475628.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |27 |[[Santiago, Tsile|Santiago]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Meisu Qin<ref name=":5">{{Cite web |date=5 Mayo 2018 |title=Meisu Qin crowned Miss Universe China 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Meisu-Qin-crowned-Miss-Universe-China-2018/eventshow/64039586.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |24 |Anshan |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]''' |Tara De Vries<ref>{{Cite web |date=26 Setyembre 2018 |title=Tara Madelein De Varies crowned Miss Turkey Universe 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Tara-Madelein-De-Varies-crowned-Miss-Turkey-Universe-2018/eventshow/65963351.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |20 |[[Istanbul]] |Europa |- |'''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]''' |Karyna Zhosan<ref>{{Cite web |date=20 Nobyembre 2018 |title=Karina Zhosan crowned Miss Universe Ukraine 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Karina-Zhosan-crowned-Miss-Universe-Ukraine-2018/eventshow/66710830.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Odessa |Europa |- |'''{{flagicon|HUN}} [[Hungary|Unggarya]]''' |Enikő Kecskès<ref name=":6">{{Cite web |date=15 Oktubre 2018 |title=A semmiből jött szépségkirálynő: ő a Miss Universe Hungary 2018 |url=https://nlc.hu/sztarok/20181015/miss-universe-hungary-2018-vajna-timi-kecskes-eniko-szepsegkiralyno/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=NLC |language=hu}}</ref> |21 |[[Budapest]] |Europa |- |'''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]''' |Sofía Marrero<ref>{{Cite web |last= |first= |date=6 Setyembre 2018 |title=Sofía Marrero será quien represente a Uruguay en Miss Universo 2018 |url=https://neturuguay.com/2018/09/06/sofia-marrero-sera-quien-represente-a-uruguay-en-miss-universo-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=NetUruguay |language=es}}</ref> |18 |Canelones |Kaamerikahan |} == Mga Tala == <references group="lower-alpha" responsive="1"></references> == Mga Sanggunian == [[Kategorya:Miss Universe]] <references /> == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} i547ekwtxve41cdg7rl4uj1dh4wym9n 1959355 1959354 2022-07-30T05:48:01Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant|name=Miss Universe 2018|image=Catriona Gray Frontrow Cares.jpg|caption=Miss Universe 2018, Catriona Gray|venue=Impact Theater, [[Bangkok]], [[Thailand]]|date=17 December 2018|presenters={{Hlist|[[Steve Harvey]]|Ashley Graham|[[Carson Kressley]]|Lu Sierra}}|entertainment={{Hlist|[[Ne-Yo|Ne-Yo]]}}|broadcaster={{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|Azteca}}|entrants=94|placements=20|before=[[Miss Universe 2017|2017]]|next=[[Miss Universe 2019|2019]]|winner='''[[Catriona Gray]]'''<br />'''{{flag|Philippines}}'''}}Ang '''Miss Universe ng 2018''', ang ika-67 na [[Miss Universe]] pageant, na gaganapin sa 17 Disyembre ng 2018. Ang kaganapan ay gaganapin sa Impact Theater sa [[Bangkok]], [[Thailand]]. Kinoronahan ni Demi Leigh Nel-Peters ng [[South Africa|Timog Aprika]] ang kanyang kahalili na si Catriona Gray ng [[Pilipinas]] sa dulo ng mga kaganapan. Palabas ang ay naka-host sa pamamagitan ng [[Steve Harvey]] at Ashley Graham, habang [[Ne-Yo]] ginanap. Si [[Carson Kressley]] ay sumali kay pageant expert Lu Sierra sa mga komentaryo at mga talahanayan ng pagtatasa sa buong telecast. == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === [[Talaksan:Nong_Noogh_Garden(1).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Nong_Noogh_Garden%281%29.jpg/250px-Nong_Noogh_Garden%281%29.jpg|thumb|250x250px|Nong Nooch Tropical Botanical Garden, ang lokasyon para sa National Costume Competition.]] [[Talaksan:IMPACT_Arena.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/IMPACT_Arena.jpg/250px-IMPACT_Arena.jpg|thumb|250x250px|Impact Arena, Muang Thong Thani, ang lokasyon ng Miss Universe 2018.]] Nasa proseso ng talakayan diumano ang [[Miss Universe|Miss Universe Organization]] upang isagawa ang kompetisyon sa sa [[Tsina]]. Subalit, hindi nagpatuloy ang negosasyon matapos tumanggi ang Tsina na i-broadcast nang live ang kompetisyon dahil sa lawak ng pagkakaiba sa oras sa pagitan [[Tsina]] at ang [[Estados Unidos]]. Pagkatapos, binuksan ng Miss Universe Organization ang negosasyon sa [[Pilipinas]] matapos nilang mag-host noong [[Miss Universe 2016|2016]].<ref name="prepPH">{{Cite news |last=Afinidad-Bernardo |first=Deni Rose |date=2 May 2018 |title=Organizer: Miss Universe Organization preparing for Philippines' 2018 hosting |work=The Philippine Star |url=https://www.philstar.com/entertainment/2018/05/02/1811460/organizer-miss-universe-organization-preparing-philippines-2018-hosting |access-date=9 May 2018}}</ref> == Mga Resulta == === Mga pagkakalagay === [[Talaksan:Miss_Universe_2018_map.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Miss_Universe_2018_map.png/220px-Miss_Universe_2018_map.png|thumb|Miss Universe 2018 final placements.]] {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" !Pagkakalagay !Kandidata |- |'''Miss Universe 2018''' | * '''{{flag|Philippines|name=Pilipinas}}''' – '''[[Catriona Gray]]''' |- |'''1st Runner-Up''' | * '''{{flag|South Africa|name=Timog Aprika}}''' – Tamaryn Green |- |'''2nd Runner-Up''' | * '''{{flag|Venezuela|name=Beneswela}}''' – Sthefany Gutiérrez |- |'''Top 5''' | * '''{{flag|Vietnam|name=Biyetnam}}''' – H'Hen Niê * '''{{flag|Puerto Rico|name=Porto Riko}}''' – Kiara Ortega |- |'''Top 10''' | * '''{{Flag|Curaçao}}''' – Akisha Albert * '''{{Flag|Kanada}}''' – Marta Stępień * '''{{Flag|Costa Rica|name=Kosta Rika}}''' – Natalia Carvajal * '''{{NPL}}''' – Manita Devkota * '''{{Flag|Taylandiya}}''' – Sophida Kanchanarin |- |'''Top 20''' | * '''{{Flag|Australya}}''' – Francesca Hung * '''{{Flag|Belhika}}''' – Zoé Brunet * '''{{Flag|Brasil}}''' – Mayra Dias * '''{{Flag|Estados Unidos}}''' – Sarah Rose Summers * '''{{Flag|Nagkakaisang Kaharian|name=Gran Britanya}}''' – Dee-Ann Kentish-Rogers * '''{{Flag|Jamaica|name=Hamayka}}''' – Emily Maddison * '''{{Flag|Indonesya}}''' – Sonia Fergina Citra * '''{{Flag|Irlanda}}''' – Grainne Gallanagh * '''{{Flag|Polonya}}''' – Magdalena Swat * '''{{Flag|Unggarya}}''' – Enikő Kecskès |} === Mga Espesyal na parangal === {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" !Parangal !Kandidata |- |'''Best National Costume''' | * '''{{Flag|Laos}}''' – On-anong Homsombath<ref>{{Cite web |last=Savankham |first=Francis |date=December 17, 2018 |title=On-anong Captures Costume Gong for Laos at Miss Universe 2018 |url=https://laotiantimes.com/2018/12/17/laos-national-costume-gong-miss-universe-2018/ |url-status=live |access-date=January 15, 2022 |website=Laotian Times |language=en-US}}</ref> |- |'''Miss Congeniality''' | * '''{{Flag|Sri Lanka}}''' – Ornella Gunesekere |} == Mga Kandidata == 94 na kandidata ang kumalahok para sa titulo. {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" !Bansa/Teritoryo !Kandidata !Edad{{efn|Age at time of pageant}} !Bayan !Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' |Trejsi Sejdini<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2018 |title=Trejsi Sejdini crowned Miss Universe Albania 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Trejsi-Sejdini-crowned-Miss-Universe-Albania-2018/eventshow/64507578.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |18 |[[Tirana]] |Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Celine Willers<ref>{{Cite web |last= |first= |date=21 Agosto 2018 |title="Miss Universe Germany" Céline Willers: Stuttgarterin will "Miss Universe" werden |url=https://www.stuttgarter-nachrichten.de/inhalt.miss-universe-germany-c-line-willers-stuttgarterin-will-miss-universe-werden.687b0f34-f0e9-45b9-ad87-17cc2997ce85.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Stuttgarter Nachrichten |language=de}}</ref> |25 |[[Munich]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]''' |Ana Liliana Avião<ref>{{Cite web |last= |first= |date=30 Hunyo 2018 |title=Ana Liliana Avião é a nova Miss Angola 2018 |url=https://angola24horas.com/entretenimento/item/10856-ana-liliana-aviao-e-a-nova-miss-angola-2018 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Angola24Horas |language=pt-br}}</ref> |24 |Andulo |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]''' |Agustina Pivowarchuk<ref>{{Cite web |last= |date=15 Setyembre 2018 |title=La escobarense Agustina Pivowarchuk es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://eldiadeescobar.com.ar/interes_general/73265 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Día de Escobar |language=es}}</ref> |22 |[[Lungsod ng Buenos Aires|Buenos Aires]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]''' |Eliza Muradyan |25 |Etchmiadzin |Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]''' |Kimberly Julsing<ref>{{Cite web |date=9 Hunyo 2018 |title=Kimberly Julsing crowned Miss Aruba 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/kimberly-julsing-crowned-miss-aruba-2018/articleshow/64518810.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |20 |Wayaca |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]''' |Francesca Hung<ref>{{Cite web |date=29 Hunyo 2018 |title='I didn’t think this was the face Australia wanted to represent them': Francesca Hung crowned Miss Universe Australia 2018 |url=https://www.9news.com.au/national/francesca-hung-crowned-miss-universe-australia-2018/ea347bfc-794a-41f8-beec-e0a7bbdf44f9 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Nine News |language=en}}</ref> |24 |[[Sydney]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]''' |Estelle Curd<ref>{{Cite web |date=4 Agosto 2018 |title=Miss Universe New Zealand 2018 Estelle Curd crowned at gala in Auckland's Sky City |url=https://www.nzherald.co.nz/nz/miss-universe-new-zealand-2018-estelle-curd-crowned-at-gala-in-aucklands-sky-city/47Q23QWPECTWMK6QWPHLJJTTO4/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The New Zealand Herald |language=en-NZ}}</ref> |27 |Auckland |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{BHS}}''' |Danielle Grant<ref>{{Cite web |last=Gibson |first=Jeffarah |date=18 Setyembre 2018 |title=Danielle Grant casts off injury to become Miss Bahamas Universe |url=http://www.tribune242.com/news/2018/sep/18/danielle-grant-casts-off-injury-to-become-miss/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Tribune |language=en}}</ref> |23 |Nassau |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]''' |Meghan Theobalds<ref>{{Cite web |date=17 Setyembre 2018 |title=Meghan Theobalds crowned Miss Barbados 2018 |url=https://photogallery.indiatimes.com/Meghan-Theobalds-crowned-Miss-Barbados-2018/articleshow/65835739.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |27 |Christ Church |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]''' |Zoé Brunet<ref name=":3">{{Cite web |date=9 Enero 2019 |title=Zoé Brunet, de Miss Belgique à Top Model Belgium |url=https://www.telepro.be/tv/zoe-brunet-de-miss-belgique-top-model-belgium.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Télépro |language=fr-BE}}</ref> |18 |Namur |Europa |- |'''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]''' |Jenelli Fraser<ref>{{Cite web |date=27 Agosto 2018 |title=Jenelli Fraser is Miss Belize Universe 2018-2019 |url=https://www.sanpedrosun.com/entertainment/2018/08/27/jenelli-fraser-is-miss-belize-universe-2018-2019/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The San Pedro Sun |language=en}}</ref> |27 |Lungsod ng Belize |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Sthefany Gutiérrez<ref>{{Cite web |date=11 Nobyembre 2017 |title=Miss Venezuela, Sthefany Gutiérrez: Sentí como si estuviese en el Poliedro |url=https://www.elnacional.com/entretenimiento/miss-venezuela-sthefany-gutierrez-senti-como-estuviese-poliedro_211240/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Nacional |language=es}}</ref> |19 |Barcelona |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |H'Hen Niê<ref>{{Cite web |last= |date=10 Enero 2018 |title=H'Hen Niê - 'viên ngọc đen' gây tranh cãi về nhan sắc hoa hậu |url=https://vnexpress.net/h-hen-nie-vien-ngoc-den-gay-tranh-cai-ve-nhan-sac-hoa-hau-3695716.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |26 |Đắk Lắk |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Mayra Dias<ref>{{Cite web |date=20 Hunyo 2018 |title=Miss Brasil Mayra Dias se prepara para Miss Universo e defende representatividade |url=https://revistamarieclaire.globo.com/Celebridades/noticia/2018/06/miss-brasil-mayra-dias-se-prepara-para-miss-universo-e-defende-representatividade.html |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Marie Claire |language=pt-br}}</ref> |27 |Itacoatiara |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Gabriela Topalova |22 |Plovdiv |Europa |- |'''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]''' |Joyce Prado<ref>{{Cite web |date=24 Hunyo 2018 |title=Joyce Prado crowned Miss Universe Bolivia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/joyce-prado-crowned-miss-universe-bolivia-2018/articleshow/64722213.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |21 |Santa Cruz |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Akisha Albert<ref>{{Cite web |last=Curiel |first=Luis |date=10 Setyembre 2018 |title=Akisha Albert koroná Miss Universe Curaçao 2018 |url=https://extra.cw/akisha-albert-korona-miss-universe-curacao-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Extra |language=pap}}</ref> |23 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Helena Heuser<ref name=":9">{{Cite web |date=25 Setyembre 2018 |title=Like Catriona: 2 Miss World 2016 beauties join Miss Universe |url=https://news.abs-cbn.com/life/09/25/18/like-catriona-2-miss-world-2016-beauties-join-miss-universe |access-date=30 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> |22 |[[Copenhague]] |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Nariman Khaled<ref>{{Cite web |last= |date=12 Disyembre 2018 |title=PHOTOS: Nariman Khaled To Represent Egypt At Miss Universe 2018 |url=https://nilefm.com/life/article/2579/photos-nariman-khaled-to-represent-egypt-at-miss-universe-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Nile FM}}</ref> |22 |Hurghada |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Virginia Limongi<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2018 |title=La manabita Virginia Limongi se hace con la corona de Miss Ecuador 2018 |url=https://www.elperiodico.com/es/sociedad/20180506/manabita-virginia-limongi-corona-miss-6802491 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Periódico |language=es}}</ref> |24 |Portoviejo |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Marisela de Montecristo<ref>{{Cite web |date=18 Hunyo 2018 |title=Marisela De Montecristo crowned Reinado de El Salvador 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Marisela-De-Montecristo-crowned-Reinado-de-El-Salvador-2018/eventshow/64629930.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |26 |[[San Salvador]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Barbora Hanová<ref>{{Cite web |date=21 Nobyembre 2018 |title=Barbora Hanová crowned Miss Universe Slovakia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Barbora-Hanov-crowned-Miss-Universe-Slovakia-2018/eventshow/66736395.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |24 |Lučenec |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Ángela Ponce<ref name=":8">{{cite web |date=30 Hunyo 2018 |title=Miss Universe Spain crowns its first transgender queen, Angela Ponce |url=https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/content/658755/miss-universe-spain-crowns-its-first-transgender-queen-angela-ponce/story/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=[[GMA News]] |language=en}}</ref> |27 |[[Sevilla, Espanya|Sevilla]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Sarah Rose Summers<ref>{{Cite web |last=Vulpo |first=Mike |date=22 Mayo 2018 |title=Miss Nebraska Sarah Rose Summers Crowned Miss USA 2018 |url=https://www.eonline.com/news/937797/miss-nebraska-sarah-rose-summers-crowned-miss-usa-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=E! Online |language=en}}</ref> |24 |[[Omaha, Nebraska|Omaha]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]]''' |Akpene Diata Hoggar<ref>{{Cite web |date=17 Setyembre 2018 |title=Akpene Diata Hoggar wins Miss Universe Ghana Pageant 2018 |url=https://plustvafrica.com/akpene-diata-hoggar-wins-miss-universe-ghana-pageant-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Plus TV Africa |language=en-US}}</ref> |25 |Tefle |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Dee-Ann Kentish-Rogers<ref>{{Cite web |last=Blair |first=Olivia |date=23 Hulyo 2018 |title=Meet The First Black Woman Ever To Be Crowned Miss Universe Great Britain |url=https://www.elle.com/uk/life-and-culture/culture/a22437359/dee-ann-kentish-rogers-miss-universe-great-britain/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Elle Magazine |language=en-GB}}</ref> |25 |Birmingham |Europa |- |'''{{flagicon|GRE}} [[Gresya]]''' |Ioanna Bella<ref>{{Cite web |date=2 Oktubre 2018 |title=Ioanna Bella crowned Miss Universe Greece 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Ioanna-Bella-crowned-Miss-Universe-Greece-2018/eventshow/66042299.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |Veria |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Athena McNinch<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2018 |title=Gallery: Miss Universe Guam 2018 |url=https://www.postguam.com/multimedia/gallery-miss-universe-guam-2018/collection_abfbaffc-a152-11e8-9403-a32a1a2741bd.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |20 |Mangilao |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GUA}} [[Guwatemala]]''' |Mariana García<ref>{{Cite web |date=2 Setyembre 2018 |title=Mariana Garcia crowned Miss Universe Guatemala |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/mariana-garcia-crowned-the-new-representative-of-gautemala/articleshow/65643722.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |19 |[[Lungsod ng Guatemala]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Emily Maddison<ref>{{Cite web |date=25 Agosto 2018 |title=Emily Maddison is Miss Universe Jamaica 2018 |url=https://jamaica-gleaner.com/article/news/20180825/emily-maddison-miss-universe-jamaica-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Gleaner |language=en}}</ref> |19 |Saint Andrew |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Yuumi Kato<ref>{{Cite web |date=20 Marso 2018 |title=Yuumi Kato crowned Miss Universe Japan 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Yuumi-Kato-crowned-Miss-Universe-Japan-2018/eventshow/63381192.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Prepektura ng Aichi|Aichi]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Samantha Colas<ref>{{Cite web |date=13 Disyembre 2018 |title=Samantha Colas dans la dernière ligne droite vers la finale de Miss Universe 2018 |url=https://lenouvelliste.com/article/195939/samantha-colas-dans-la-derniere-ligne-droite-vers-la-finale-de-miss-universe-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Le Nouvelliste |language=fr}}</ref> |26 |[[Port-au-Prince]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Lara Yan<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2018 |title=Lara Yan: Preparing for Miss Universe 2018 |url=https://georgianjournal.ge/society/35340-lara-yan-preparing-for-miss-universe-2018.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Georgian Journal |language=ka}}</ref> |25 |Telavi |Europa |- |'''{{flagicon|HON|variant=1949}} [[Honduras]]''' |Vanessa Villars<ref>{{Cite web |date=1 Oktubre 2018 |title=Miss Honduras Universo, un certamen de mucha belleza y elegancia |url=https://www.elpais.hn/2018/10/01/miss-honduras-universo-un-certamen-de-mucha-belleza-y-elegancia/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Diario El País |language=es}}</ref> |20 |Santa Bárbara |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Nehal Chudasama<ref>{{Cite web |last=Sharma |first=Garvita |date=1 Setyembre 2018 |title=Mumbai's Nehal Chudasama is Yamaha Fascino Miss Diva Universe 2018 |url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/events/mumbai/mumbais-nehal-chudasama-is-yamaha-fascino-miss-diva-universe-2018/articleshow/65630024.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Mumbai]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Sonia Fergina Citra<ref>{{Cite web |last= |first= |date=26 Nobyembre 2018 |title=Sonia Fergina Citra to represent Indonesia at Miss Universe 2018 |url=https://www.thejakartapost.com/life/2018/11/26/sonia-fergina-citra-to-represent-indonesia-at-miss-universe-2018.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Jakarta Post |language=en}}</ref> |26 |Tanjung Pandan |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Grainne Gallanagh<ref>{{Cite web |date=7 Agosto 2018 |title=Local nurse takes Miss Universe Ireland crown |url=https://www.derryjournal.com/news/local-nurse-takes-miss-universe-ireland-crown-1008141 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Derry Journal |language=en}}</ref> |24 |Buncrana |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Nikol Reznikov<ref>{{Cite web |last=Spiro |first=Amy |date=3 Mayo 2018 |title=Miss Israel 2018: Nikol Reznikov |url=https://www.jpost.com/israel-news/miss-israel-2018-nikol-reznikov-553319 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Jerusalem Post |language=en-US}}</ref> |18 |[[Talaan ng mga lungsod sa Israel|Afula]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Erica De Matteis<ref>{{Cite web |last=Palchetti |first=Elisa |date=12 Nobyembre 2018 |title=La romana di Ostia Antica Erica De Matteis rappresenterà l’Italia a Miss Universe |url=https://www.ilfaroonline.it/2018/11/12/la-romana-ostia-antica-erica-de-matteis-rappresentera-l-italia-miss-universe/246947/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Il Faro Online |language=it}}</ref> |24 |[[Roma]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Nat Rern<ref>{{Cite web |last=Ariadi |first=Rama |date=21 Mayo 2018 |title=Rern Nat hopes to win Cambodia’s first Miss Universe crown |url=https://www.khmertimeskh.com/491882/rern-nat-hopes-to-win-cambodias-first-miss-universe-crown/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Khmer Times |language=en-US}}</ref> |22 |Kampong Cham |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Marta Stępień<ref>{{Cite web |date=20 Agosto 2018 |title=Windsor woman wins Miss Universe Canada 2018 |url=https://windsor.ctvnews.ca/windsor-woman-wins-miss-universe-canada-2018-1.4060202 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=CTV News |language=en}}</ref> |24 |Windsor |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]''' |A'yana Keshelle Phillips<ref>{{Cite web |last=Durand |first=Esther |date=2 Agosto 2018 |title=A’yana Phillips named Miss BVI 2018 |url=https://bvinews.com/ayana-phillips-named-miss-bvi-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=BVI News |language=en}}</ref> |23 |Sea Cows Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Aniska Tonge<ref>{{Cite web |last= |first= |date=4 Disyembre 2018 |title=VI contestant enters preliminary Miss Universe competitions |url=http://www.virginislandsdailynews.com/island_life/vi-contestant-enters-preliminary-miss-universe-competitions/article_0e4bd2f8-07f8-5d1f-8006-4b21539c4f14.html |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Virgin Islands Daily News |language=en}}</ref> |27 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]''' |Caitlin Tyson<ref>{{Cite web |date=2 Abril 2020 |title=Meet Miss Universe Cayman Islands 2018, Caitlin Tyson |url=https://thecaribbeancurrent.com/meet-miss-universe-cayman-islands-2018-caitlin-tyson/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Caribbean Current |language=en-US}}</ref> |24 |Bodden Town |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Sabina Azimbayeva<ref>{{Cite web |last= |date=1 Abril 2018 |title=Miss Kazakhstan 2018 crowned in Astana |url=https://www.inform.kz/en/article/3204745 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Kazinform |language=en}}</ref> |18 |Almaty |Europa |- |'''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' |Wabaiya Kariuki<ref>{{Cite web |date=6 Nobyembre 2018 |title=Wabaiya Kariuki crowned Miss Universe Kenya 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Wabaiya-Kariuki-crowned-Miss-Universe-Kenya-2018/eventshow/66523550.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Nairobi]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KGZ}} [[Kyrgyzstan|Kirgistan]]''' |Begimay Karybekova<ref name=":0">{{cite web |date=13 Mayo 2018 |title=Begimay Karybekova Crowned Miss Universe Kyrgyzstan 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/begimay-karybekova-crowned-miss-universe-kyrgyzstan-2018/videoshow/64156663.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |20 |[[Biskek]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' |Valeria Morales<ref>{{Cite web |date=1 Oktubre 2018 |title=Valeria Morales wins Miss Colombia crown |url=https://www.efe.com/efe/english/life/valeria-morales-wins-miss-colombia-crown/50000263-3766705 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=EFE |language=en}}</ref> |20 |[[Talaan ng mga lungsod sa Colombia|Cali]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]''' |Zana Berisha<ref>{{Cite web |last=Ilnica |first=Eduard |date=7 Hulyo 2018 |title=Zana Berisha në "Botërori +": Festova në Kosovë me familjen për golat e shqiptarëve |url=https://shqiptarja.com/lajm/zana-berisha-ne-boterori-festova-ne-kosove-me-familjen-per-golat-e-shqiptareve |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Shqiptarja |language=sq}}</ref> |24 |Suhareke |Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]''' |Natalia Carvajal<ref>{{Cite web |date=28 Abril 2018 |title=Natalia Carvajal Sánchez crowned Miss Universe Costa Rica 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalia-Carvajal-Snchez-crowned-Miss-Universe-Costa-Rica-2018/eventshow/63951075.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |28 |[[San José, Costa Rica|San Jose]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' |Mia Pojatina<ref>{{Cite web |last= |first= |date=22 Abril 2018 |title=Mia Pojatina je Miss Universe Hrvatske 2018! |url=https://www.nacionalno.hr/mia-pojatina-je-miss-universe-hrvatske-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Nacionalno |language=hr}}</ref> |23 |Nova Gradiška |Europa |- |'''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]''' |On-anong Homsombath<ref name=":7">{{Cite web |last=Yap |first=Jasmina |date=23 Hulyo 2018 |title=Miss Universe Laos 2018 Selected Without Contest |url=https://laotiantimes.com/2018/07/23/miss-universe-laos-2018-selected-no-contest/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Laotian Times |language=en-US}}</ref> |23 |[[Vientiane]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|LIB}} [[Lebanon|Líbano]]''' |Maya Reaidy<ref>{{Cite web |date=1 Oktubre 2018 |title=Maya Reaidy crowned Miss Lebanon 2018 |url=https://www.arabnews.com/node/1380541/fashion |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Arab News |language=en}}</ref> |23 |Tannourine |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' |Katrín Lea Elenudóttir<ref>{{Cite web |date=22 Agosto 2018 |title=Katrín Lea hreppti titilinn Miss Universe Iceland |url=https://www.mbl.is/folk/frettir/2018/08/22/katrin_lea_hreppti_titilinn_miss_universe_iceland/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Morgunblaðið |language=is}}</ref> |19 |[[Reikiavik]] |Europa |- |'''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]''' |Jane Teoh<ref>{{Cite web |date=12 Enero 2018 |title=Jane Teoh Jun crowned Miss Universe Malaysia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Jane-Teoh-Jun-crowned-Miss-Universe-Malaysia-2018/eventshow/62474157.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |21 |Penang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]''' |Francesca Mifsud<ref>{{Cite web |date=14 Hulyo 2018 |title=Law student crowned Miss Universe Malta |url=https://timesofmalta.com/articles/view/law-student-crowned-miss-universe-malta.684356 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Times of Malta |language=en-gb}}</ref> |22 |Żejtun |Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]''' |Varsha Ragoobarsing<ref>{{Cite web |date=9 Mayo 2018 |title=Varsha Ragoobarsing crowned Miss Universe Mauritius 2018 |url=https://timesofindia.indiatimes.com/videos/beauty-pageants/foreign-pageants/varsha-ragoobarsing-crowned-miss-universe-mauritius-2018/videoshow/64092024.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |28 |Flacq |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' |Andrea Toscano<ref>{{Cite web |last=Perez |first=Ruby |date=4 Hunyo 2018 |title=Conoce a Andrea Toscano: Ganadora de Mexicana Universal 2018 |url=https://laverdadnoticias.com/espectaculos/Conoce-a-Andrea-Toscano-Ganadora-de-Mexicana-Universal-2018-20180604-0144.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=La Verdad |language=es}}</ref> |20 |Manzanillo |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]''' |Hnin Thway Yu Aung<ref>{{Cite web |date=21 Disyembre 2017 |title=Hnin Thway Yu Aung crowned Miss Universe Myanmar 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Hnin-Thway-Yu-Aung-crowned-Miss-Universe-Myanmar-2018/eventshow/62192965.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |22 |[[Yangon]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]''' |Dolgion Delgerjav<ref>{{Cite web |date=19 Oktubre 2018 |title=Model D.Dolgion to represent Mongolia at Miss Universe-2018 |url=https://montsame.mn/en/read/168393 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Montsame |language=en}}</ref> |27 |[[Ulan Bator]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]''' |Selma Kamanya<ref>{{Cite web |date=8 Hulyo 2018 |title=Selma Kamanya crowned Miss Namibia 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/others/selma-kamanya-crowned-miss-namibia-2018/articleshow/64906483.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |21 |[[Windhoek]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{NPL}}''' |Manita Devkota<ref>{{Cite web |date=13 Abril 2018 |title=Manita Devkota crowned Miss Universe Nepal 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/manita-devkota-crowned-miss-universe-nepal-2018/articleshow/63744765.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Gorkha |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' |Aramide Lopez<ref>{{Cite web |date=28 Nobyembre 2018 |title=Aramide Lopez to Represent Nigeria at Miss Universe Pageant |url=https://plustvafrica.com/aramide-lopez-to-represent-nigeria-at-miss-universe-pageant/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Plus TV Africa |language=en-US}}</ref> |21 |[[Lagos]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]''' |Adriana Paniagua<ref>{{Cite web |date=26 Marso 2018 |title=Adriana Paniagua crowned Miss Nicaragua 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Adriana-Paniagua-crowned-Miss-Nicaragua-2018/eventshow/63466378.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Chinandega |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]''' |Susanne Guttorm<ref>{{Cite web |last=Verstad |first=Anders Boine |date=10 Disyembre 2018 |title=Skal vise frem det samiske i «Miss Universe» |url=https://www.nrk.no/sapmi/skal-vise-frem-det-samiske-i-_miss-universe_-1.14312068 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=NRK |language=nb-NO}}</ref> |22 |Karasjok |Europa |- |'''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]''' |Rahima Dirkse<ref>{{Cite web |last=Schuurmans |first=Floortje |date=10 Hulyo 2018 |title=Wauw! Dit is de mooiste vrouw van Nederland |url=https://www.cosmopolitan.com/nl/entertainment/a22099385/miss-nederland-2018-rahima-dirkse/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Cosmopolitan |language=nl-NL}}</ref> |25 |[[Rotterdam]] |Europa |- |'''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]''' |Rosa Montezuma<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2018 |title=La noche en que ganó Rosa Montezuma |url=https://www.ellas.pa/belleza/la-noche-en-gano-rosa-montezuma/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Revista Ellas |language=es-MX}}</ref> |25 |Alto Caballero |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]''' |Belén Alderete<ref>{{Cite web |date=25 Agosto 2018 |title=María Belén irá al Miss Universo 2018 |url=https://www.lanacion.com.py/sociales_edicion_impresa/2018/08/26/maria-belen-ira-al-miss-universo-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=La Nación |language=es}}</ref> |24 |[[Asuncion|Asunción]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' |Romina Lozano<ref>{{Cite web |last= |first= |date=1 Nobyembre 2017 |title=Romina Lozano, Miss Perú 2018, revela etapa dura que vivió tras ser víctima de acoso |url=https://elcomercio.pe/tvmas/farandula/miss-peru-romina-lozano-revela-etapa-dura-vivio-victima-acoso-noticia-470350-noticia/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |21 |Bellavista |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' |'''[[Catriona Gray]]'''<ref>{{Cite web |date=18 Marso 2018 |title=FULL LIST: Winners, Binibining Pilipinas 2018 |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/198400-binibining-pilipinas-2018-winners/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> |24 |[[Oas]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]''' |Alina Voronkova<ref>{{Cite web |last=Hurmas |first=Mira |last2=Hapuli |first2=Noora |last3=Häkkilä |first3=Taiga |last4=Enqvist |first4=Niina |date=29 Setyembre 2018 |title=Alina Voronkova on Miss Suomi 2018! Tuuletti villisti voittoaan |url=https://www.is.fi/viihde/art-2000005846721.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Ilta-Sanomat |language=fi}}</ref> |23 |[[Helsinki]] |Europa |- |'''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]''' |Magdalena Swat<ref>{{Cite web |last= |date=27 Nobyembre 2017 |title=Magdalena Swat z Ostrowca Świętokrzyskiego zdobyła tytuł I Wicemiss Polonia 2017 |url=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/magdalena-swat-z-ostrowca-swietokrzyskiego-zdobyla-tytul-i-wicemiss-polonia-2017/ar/12712920 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Echo Dnia |language=pl-PL}}</ref> |27 |Ostrowiec Świętokrzyski |Europa |- |'''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' |Kiara Ortega<ref>{{Cite web |date=21 Setyembre 2018 |title=Miss Rincón es la nueva Miss Universe Puerto Rico |url=https://www.elnuevodia.com/entretenimiento/farandula/notas/miss-rincon-es-la-nueva-miss-universe-puerto-rico/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=El Nuevo Día |language=es}}</ref> |25 |Rincón |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' |Filipa Barroso<ref>{{Cite web |date=10 Disyembre 2018 |title=Conheça Filipa Barroso, a portuguesa que desfila pelo título de Miss Universo |url=https://www.cmjornal.pt/mundo/detalhe/conheca-filipa-barroso-a-portuguesa-que-desfila-pelo-titulo-de-miss-universo |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Correio da Manhã |language=pt-PT}}</ref> |20 |Setúbal |Europa |- |'''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' |Eva Colas<ref name=":4">{{Cite web |date=18 Setyembre 2018 |title=Miss France 2018, Maëva Coucke ne représentera pas la France à Miss Univers |url=https://www.europe1.fr/societe/miss-france-2018-maeva-coucke-ne-representera-pas-la-france-a-miss-univers-3758399 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Europe 1 |language=fr}}</ref> |22 |Bastia |Europa |- |'''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]''' |Lea Šteflíčková<ref>{{Cite web |date=3 Hunyo 2018 |title=Lea Šteflíčková Is the New Miss Czech Republic 2018 |url=https://praguemorning.cz/lea-steflickova-is-the-new-miss-czech-republic-2018-wigviwv01g/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Prague Morning |language=en-US}}</ref> |20 |[[Praga]] |Europa |- |'''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' |Aldy Bernard<ref>{{Cite web |last=Peralta |first=Félix |date=26 Agosto 2018 |title=Aldy Bernard es la nueva Miss República Dominicana Universo 2018 |url=https://listindiario.com/entretenimiento/2018/08/26/530412/aldy-bernard-es-la-nueva-miss-republica-dominicana-universo-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Listín Diario |language=es}}</ref> |23 |Laguna Salada |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|RUS}} [[Rusya]]''' |Yulia Polyachikhina<ref>{{Cite web |last=Lashkul |first=Nikita |date=14 Abril 2018 |title=Конкурс "Мисс Россия-2018" выиграла студентка и модель из Чувашии |url=https://rg.ru/2018/04/14/reg-pfo/konkurs-miss-rossiia-2018-vyigrala-studentka-i-model-iz-chuvashii.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Rossiyskaya Gazeta |language=ru}}</ref> |18 |[[Talaan ng mga lungsod at bayan sa Rusya|Cheboksary]] |Europa |- |'''{{flagicon|ZMB}} [[Sambia|Sámbia]]''' |Melba Shakabozha<ref>{{Cite web |last=Mwale |first=Zio |date=24 Agosto 2018 |title=Melba is Miss Universe Zambia |url=http://www.daily-mail.co.zm/melba-is-miss-universe-zambia/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Zambia Daily Mail |language=en}}</ref> |23 |[[Lusaka]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]''' |Angella Dalsou<ref>{{Cite web |last=George |first=Micah |date=15 Setyembre 2018 |title=Will This Au Picon Beauty Angella Dalsou Be The Next Miss Universe? |url=https://thevoiceslu.com/2018/09/will-this-au-picon-beauty-angella-dalsou-be-the-next-miss-universe/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Voice St. Lucia |language=en-US}}</ref> |24 |[[Castries]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]''' |Zahra Khanum<ref>{{Cite web |last=Mohamad Rosli |first=Tatiana |date=1 Setyembre 2018 |title=Zahra Khanum crowned Miss Universe Singapore 2018 |url=https://www.asiaone.com/women/zahra-khanum-crowned-miss-universe-singapore-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=AsiaOne |language=en}}</ref> |23 |Singapore |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|SRI}} [[Sri Lanka]]''' |Ornella Gunesekere |26 |Mount Lavinia |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]''' |Emma Strandberg<ref name=":9" /> |22 |Hallstahammar |Europa |- |'''{{flagicon|SUI}} [[Suwisa]]''' |Jastina Doreen Riederer<ref>{{Cite web |date=17 Disyembre 2018 |title=«Miss Universe 2018»: Jastina Doreen Riederer verpasst das Podest |url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/jastina-doreen-riederer-verpasst-das-podest |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Schweizer Illustrierte |language=de-CH}}</ref> |20 |Spreitenbach |Europa |- |'''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' |Sophida Kanchanarin<ref>{{Cite news |last=Mahavongtrakul |first=Melalin |date=28 Hulyo 2018 |title=Universally beautiful |language=en |work=Bangkok Post |url=https://www.bangkokpost.com/thailand/special-reports/1511642/universally-beautiful |access-date=30 Hulyo 2022}}</ref> |23 |[[Bangkok]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' |Tamaryn Green<ref>{{Cite web |last=Sefularo |first=Masechaba |date=28 Mayo 2018 |title=Tamaryn Green crowned Miss SA 2018 |url=https://ewn.co.za/2018/05/27/tamaryn-green-crowned-miss-sa-2018 |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Eyewitness News |language=en}}</ref> |24 |Paarl |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]''' |Baek Ji-hyun<ref>{{Cite web |last= |date=23 Agosto 2018 |title=Nhan sắc tân Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Thế giới Hàn Quốc |url=https://vnexpress.net/nhan-sac-tan-hoa-hau-hoan-vu-hoa-hau-the-gioi-han-quoc-3796923.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |25 |Daegu |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Andrea Díaz<ref>{{Cite web |date=20 Agosto 2018 |title=Andrea Diaz crowned Miss Universe Chile 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/andrea-diaz-crowned-the-new-miss-universe-chile-2017/articleshow/65475628.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |27 |[[Santiago, Tsile|Santiago]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Meisu Qin<ref name=":5">{{Cite web |date=5 Mayo 2018 |title=Meisu Qin crowned Miss Universe China 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Meisu-Qin-crowned-Miss-Universe-China-2018/eventshow/64039586.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |24 |Anshan |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]''' |Tara De Vries<ref>{{Cite web |date=26 Setyembre 2018 |title=Tara Madelein De Varies crowned Miss Turkey Universe 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Tara-Madelein-De-Varies-crowned-Miss-Turkey-Universe-2018/eventshow/65963351.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |20 |[[Istanbul]] |Europa |- |'''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]''' |Karyna Zhosan<ref>{{Cite web |date=20 Nobyembre 2018 |title=Karina Zhosan crowned Miss Universe Ukraine 2018 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Karina-Zhosan-crowned-Miss-Universe-Ukraine-2018/eventshow/66710830.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Odessa |Europa |- |'''{{flagicon|HUN}} [[Hungary|Unggarya]]''' |Enikő Kecskès<ref name=":6">{{Cite web |date=15 Oktubre 2018 |title=A semmiből jött szépségkirálynő: ő a Miss Universe Hungary 2018 |url=https://nlc.hu/sztarok/20181015/miss-universe-hungary-2018-vajna-timi-kecskes-eniko-szepsegkiralyno/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=NLC |language=hu}}</ref> |21 |[[Budapest]] |Europa |- |'''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]''' |Sofía Marrero<ref>{{Cite web |last= |first= |date=6 Setyembre 2018 |title=Sofía Marrero será quien represente a Uruguay en Miss Universo 2018 |url=https://neturuguay.com/2018/09/06/sofia-marrero-sera-quien-represente-a-uruguay-en-miss-universo-2018/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=NetUruguay |language=es}}</ref> |18 |Canelones |Kaamerikahan |} == Mga Tala == {{Notelist}} == Mga Sanggunian == {{Reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} [[Kategorya:Miss Universe]] bjszgc0ttbugngpo6kny36evz4gjyhs 0 311619 1959393 1924412 2022-07-30T10:58:28Z SpinnerLaserzthe2nd 108543 wikitext text/x-wiki {{Expand English}} {{Infobox television | image = | image_upright = | image_size = | image_alt = | caption = | alt_name = | native_name = | genre = [[Kartun]] <br /> Parody <br/> Educational | creator = Watermelon<br />Bob Boyle<br />Cameron Clarke (developers) | based_on = The Powerpuff Girls ni Craig McCracken | inspired_by = | developer = Bob Boyle<br />Cam Clarke | writer = Bob Boyle<br />Cam Clarke<br />Chris Savino<br />Vivienne Medrano<br />Rob Renzetti<br />Peter Zeller<br />Tom Ruegger<br />John Ramos<br />Paula Rosa | screenplay = | story = | director = Allan Smithee<br>Craig McCracken<br>Bob Boyle<br>Wendi McLendon-Covey | creative_director = | presenter = | starring = Cam Clarke<br />Charlie Schlatter<br />Jason Marsden<br />Mona Marshall<br /> Sarah Silverman<br />Jessica DiCicco<br />Rob Paulsen<br />Busy Philipps<br />Olivia Olson<br />Jill Talley<br />Susanne Blakeslee<br />Paget Brewster<br />Tress MacNeille<br />Sarah Chalke<br />Tara Strong<br />Rachael Macfarlane<br />Tom Kenny<br />Sandra Bernhard<br />Mayim Bialik<br />Mindy Sterling | judges = | voices = | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = De Wolfe<br />Com Truise | country = [[Estados Unidos]]<br />Portugal<br />Alemanya | language = | num_seasons = 6 | num_episodes = 56 | list_episodes = | executive_producer = Roy Lima Miranda<br />Allan Smithee<br />Pete Zeller<br />Bob Boyle<br />Guy Vasilovich | producer = Bob Boyle<br />Cam Clarke<br />Tom Ruegger<br />Sam Riegel | news_editor = | location = | cinematography = | animator = | editor = | camera = | runtime = 22 minuto | company = Nutri Ventures Corporation<br />Toho Company, Ltd.<br />Constantin Film<br />Warner Bros. Television International | distributor = Entertainment One Television<br />Lionsgate Television | budget = | network = PBS Kids<br />Hulu<br />HBO Max | picture_format = | audio_format = | first_run = | released = | first_aired = {{start date|2013|1|2}} | last_aired = {{end date|2021|7|12}} | preceded_by = [[The Powerpuff Girls]] | followed_by = [[Kid Cosmic]] | related = | website = | website_title = | production_website = | production_website_title = }} Ang '''Nutri Ventures: The Series''' o ''The Mighty King Man'' ay isang Alemanya-Portugal-Amerikanong parodya edutainment animasyong pangtelebisyong palabas na nilikha ni Watermelon at developer Bob Boyle, Cameron Clarke ipinalabas 2 Enero 2013 hanggang 12 Hulyo 2021, isang parody rip-off ng ''The Powerpuff Girls'' at ''Indiana Jones'' ang pagkakatulad ng mga manunulat na ginawa nina Bob Boyle at Cameron Clarke na kumuha ng inspirasyon ng palabas. == Panlabas na kawing == * {{IMDb title|tt6571588}} [[Kategorya:Mga Amerikanong serye sa telebisyon]] [[Kategorya:Mga animadong serye sa telebisyon]] [[Kategorya:Mga serye sa telebisyon mula sa Brazil]] [[Kategorya:Parodya]] 40facku9ud0fy0fbzfrrkkhjhhcauw7 1959394 1959393 2022-07-30T10:59:19Z SpinnerLaserzthe2nd 108543 wikitext text/x-wiki {{Delete|1=Hindi source}} {{Infobox television | image = | image_upright = | image_size = | image_alt = | caption = | alt_name = | native_name = | genre = [[Kartun]] <br /> Parody <br/> Educational | creator = Watermelon<br />Bob Boyle<br />Cameron Clarke (developers) | based_on = The Powerpuff Girls ni Craig McCracken | inspired_by = | developer = Bob Boyle<br />Cam Clarke | writer = Bob Boyle<br />Cam Clarke<br />Chris Savino<br />Vivienne Medrano<br />Rob Renzetti<br />Peter Zeller<br />Tom Ruegger<br />John Ramos<br />Paula Rosa | screenplay = | story = | director = Allan Smithee<br>Craig McCracken<br>Bob Boyle<br>Wendi McLendon-Covey | creative_director = | presenter = | starring = Cam Clarke<br />Charlie Schlatter<br />Jason Marsden<br />Mona Marshall<br /> Sarah Silverman<br />Jessica DiCicco<br />Rob Paulsen<br />Busy Philipps<br />Olivia Olson<br />Jill Talley<br />Susanne Blakeslee<br />Paget Brewster<br />Tress MacNeille<br />Sarah Chalke<br />Tara Strong<br />Rachael Macfarlane<br />Tom Kenny<br />Sandra Bernhard<br />Mayim Bialik<br />Mindy Sterling | judges = | voices = | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = De Wolfe<br />Com Truise | country = [[Estados Unidos]]<br />Portugal<br />Alemanya | language = | num_seasons = 6 | num_episodes = 56 | list_episodes = | executive_producer = Roy Lima Miranda<br />Allan Smithee<br />Pete Zeller<br />Bob Boyle<br />Guy Vasilovich | producer = Bob Boyle<br />Cam Clarke<br />Tom Ruegger<br />Sam Riegel | news_editor = | location = | cinematography = | animator = | editor = | camera = | runtime = 22 minuto | company = Nutri Ventures Corporation<br />Toho Company, Ltd.<br />Constantin Film<br />Warner Bros. Television International | distributor = Entertainment One Television<br />Lionsgate Television | budget = | network = PBS Kids<br />Hulu<br />HBO Max | picture_format = | audio_format = | first_run = | released = | first_aired = {{start date|2013|1|2}} | last_aired = {{end date|2021|7|12}} | preceded_by = [[The Powerpuff Girls]] | followed_by = [[Kid Cosmic]] | related = | website = | website_title = | production_website = | production_website_title = }} Ang '''Nutri Ventures: The Series''' o ''The Mighty King Man'' ay isang Alemanya-Portugal-Amerikanong parodya edutainment animasyong pangtelebisyong palabas na nilikha ni Watermelon at developer Bob Boyle, Cameron Clarke ipinalabas 2 Enero 2013 hanggang 12 Hulyo 2021, isang parody rip-off ng ''The Powerpuff Girls'' at ''Indiana Jones'' ang pagkakatulad ng mga manunulat na ginawa nina Bob Boyle at Cameron Clarke na kumuha ng inspirasyon ng palabas. == Panlabas na kawing == * {{IMDb title|tt6571588}} [[Kategorya:Mga Amerikanong serye sa telebisyon]] [[Kategorya:Mga animadong serye sa telebisyon]] [[Kategorya:Mga serye sa telebisyon mula sa Brazil]] [[Kategorya:Parodya]] shhe5oleg3lcmpp1bxitxuc8443al6u 1959396 1959394 2022-07-30T11:08:33Z SpinnerLaserzthe2nd 108543 wikitext text/x-wiki {{Delete|1=Hindi source}} {{Infobox television | image = | image_upright = | image_size = | image_alt = | caption = | alt_name = | native_name = | genre = [[Kartun]] | creator = Watermelon | based_on = | inspired_by = | developer = | writer = | screenplay = | story = | director = | creative_director = | presenter = | starring = Cam Clarke<br />Charlie Schlatter<br />Jason Marsden<br />Mona Marshall<br /> Sarah Silverman<br />Jessica DiCicco<br />Rob Paulsen<br />Busy Philipps<br />Olivia Olson<br />Jill Talley<br />Susanne Blakeslee<br />Paget Brewster<br />Tress MacNeille<br />Sarah Chalke<br />Tara Strong<br />Rachael Macfarlane<br />Tom Kenny<br />Sandra Bernhard<br />Mayim Bialik<br />Mindy Sterling | judges = | voices = | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = Portugal | language = | num_seasons = 12 | num_episodes = 52 | list_episodes = | executive_producer = | producer = | news_editor = | location = | cinematography = | animator = | editor = | camera = | runtime = 22 minuto | company = Nutri Ventures Corporation | distributor = Nutri Ventures Corporation | budget = | network = RTP | picture_format = | audio_format = | first_run = | released = | first_aired = {{start date|2012|9|26}} | last_aired = {{end date|2014|4|18}} | preceded_by = [[The Powerpuff Girls]] | followed_by = [[Kid Cosmic]] | related = | website = | website_title = | production_website = | production_website_title = }} Ang '''Nutri Ventures: The Series''' ay isang Portugal edutainment animasyong pangtelebisyong palabas na nilikha ni Watermelon ipinalabas 2 Enero 2013 hanggang 12 Hulyo 2021. == Panlabas na kawing == * {{IMDb title|tt6571588}} [[Kategorya:Mga animadong serye sa telebisyon]] [[Kategorya:Mga serye sa telebisyon mula sa Brazil]] lbib6gcmobqlbalbaf7yn3pro9thmj2 1959398 1959396 2022-07-30T11:10:07Z SpinnerLaserzthe2nd 108543 wikitext text/x-wiki {{Delete|1=Hindi source}} {{Infobox television | image = | image_upright = | image_size = | image_alt = | caption = | alt_name = | native_name = | genre = [[Kartun]] | creator = Watermelon | based_on = | inspired_by = | developer = | writer = | screenplay = | story = | director = | creative_director = | presenter = | starring = Jason Marsden | judges = | voices = | narrated = | theme_music_composer = | open_theme = | end_theme = | composer = | country = Portugal | language = | num_seasons = 12 | num_episodes = 52 | list_episodes = | executive_producer = | producer = | news_editor = | location = | cinematography = | animator = | editor = | camera = | runtime = 22 minuto | company = Nutri Ventures Corporation | distributor = Nutri Ventures Corporation | budget = | network = RTP | picture_format = | audio_format = | first_run = | released = | first_aired = {{start date|2012|9|26}} | last_aired = {{end date|2014|4|18}} | preceded_by = [[The Powerpuff Girls]] | followed_by = [[Kid Cosmic]] | related = | website = | website_title = | production_website = | production_website_title = }} Ang '''Nutri Ventures: The Series''' ay isang Portugal edutainment animasyong pangtelebisyong palabas na nilikha ni Watermelon ipinalabas 26 Setyembre 2012 hanggang 18 Abril 2014. == Panlabas na kawing == * {{IMDb title|tt6571588}} [[Kategorya:Mga animadong serye sa telebisyon]] [[Kategorya:Mga serye sa telebisyon mula sa Brazil]] pb7cd8het1o4sxuhvf6nwgwru757ah7 0 313893 1959368 1959257 2022-07-30T06:11:15Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant|name=Miss Universe 2022|image=|photo=|image size=|photo size=|image alt=|photo alt=|caption=|presenters=|hosts=|entertainment=|acts=|theme=|venue=|broadcaster=|director=|producer=|owner=|sponsor=|entrants=|placements=|debuts={{Hlist|[[Bhutan|Butan]]}}|withdrawals={{Hlist|[[Romania|Rumanya]]}}|withdraws=|returns={{Hlist|[[Angola|Anggola]]|[[Belize|Belis]]|[[Indonesia|Indonesya]]|[[Irak]]|[[Kyrgyzstan|Kirgistan]]|[[Lebanon|Libano]]|[[Malaysia]]|[[Myanmar|Miyanmar]]|[[Mongolia|Monggolya]]|[[Santa Lucia]]|[[Seychelles|Seykelas]]|[[Suwisa]]|[[Trinidad at Tobago]]}}|winner=|represented=|congeniality=|personality=|best national costume=|best state costume=|photogenic=|miss internet=|award1 label=|award1=|award2 label=|award2=|opening trailer=|previous pageant=[[Miss Universe 2021|2021]]|before=|next pageant=2023|next=}}Ang '''Miss Universe 2022''' ay ang magiging ika-71 na edisyon ng [[Miss Universe]] pageant. Pagkatapos ng kompetisyon, kokoronahan ni [[Harnaaz Sandhu]] ng [[India|Indiya]] ang hahalili sa kanya bilang Miss Universe 2022. == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Nasa proseso ng talakayan diumano ang Miss Universe Organization upang isagawa ang kompetisyon sa [[Republikang Dominikano]]. Ang mga talakayan ay kinumpirma ng Pambansang Direktor ng Miss Dominican Republic na si Magli Febles. Plano ni Febles na itanghal ang kompetisyon sa Punta Cana at plano nilang ganapin ito sa katapusan ng Oktubre.<ref>{{Cite web |last= |first= |date=31 Mayo 2022 |title=Magali Febles: las condiciones están dadas para que RD sea sede de Miss Universo |url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/05/31/republica-dominicana-sera-sede-de-miss-universo/1862102 |access-date=28 Hulyo 2022 |website=Diario Libre |language=es}}</ref><ref>{{Cite web |last=Rivera |first=Severo |date=30 Hunyo 2022 |title=Magali Febles: “Pedimos al gobierno reconsiderar su apoyo al montaje de Miss Universo en el país” |url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/06/30/magli-febles-pide-al-gobierno-apoyar-miss-universo-en-rd/1921203 |access-date=28 Hulyo 2022 |website=Diario Libre |language=es}}</ref> === Pagpili ng mga kalahok === Ang mga kalahok mula sa 35 mga bansa at teritoryo ay napili upang kumalahok sa kompetisyon. Siyam na kandidata ang nailuklok upang kumatawan sa kanilang bansa/teritoryo matapos maging isang ''runner-up'' sa kanilang kompetisyong pambansa. Sa edisyong ito unang kakalahok ang [[Bhutan|Butan]], at ang pagbabalik ang [[Angola|Anggola]], [[Belize|Belis]], [[Indonesia|Indonesya]], [[Iraq|Irak]], [[Kyrgyzstan|Kirgistan]], [[Lebanon|Libano]], [[Malaysia]], [[Myanmar|Miyanmar]], [[Mongolia|Monggolya]], [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]], [[Seychelles|Seykelas]], [[Suwisa]], at [[Trinidad at Tobago]]. Huling kumalahok noong 1995 ang Seykelas, noong [[Miss Universe 2017|2017]] ang Irak at Trinidad at Tobago, noong [[Miss Universe 2018|2018]] ang Libano at Suwisa, noong [[Miss Universe 2019|2019]] ang Anggola, Monggolya at Santa Lucia, at noong [[Miss Universe 2020|2020]] ang iba. Hindi sasali sa edisyong ito ang [[Romania|Rumanya]] dahil sa hindi isiniwalat na dahilan. == Mga Kandidata == Sa kasalukuyan, may 35 nang kalahok ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad{{efn|group=A|Edad sa panahon ng pageant}} ! Bayan |- | {{flagicon|ALB}} [[Albanya]] |Deta Kokomani<ref>{{Cite web |date=10 Hunyo 2022 |title=Zgjedhet Miss Universe Albania 2022 |url=https://klankosova.tv/zgjedhet-miss-universe-albania-2022/ |access-date=11 Hunyo 2022 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref> |21 |Durrës |- | {{flagicon|GER}} [[Alemanya]] | Soraya Kolhmann<ref>{{Cite web|url=https://www.tag24.de/leipzig/sie-ist-die-neue-miss-universe-germany-soraya-kohlmann-holt-wieder-ein-kroenchen-nach-leipzig-2527563|title=SIE IST DIE NEUE "MISS UNIVERSE GERMANY": SORAYA KOHLMANN HOLT WIEDER EIN KRÖNCHEN NACH LEIPZIG|website=Tag 24|language=de|date=2020-07-03|access-date=2022-07-04}}</ref> | 24 | Leipzig |- | {{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]] | Amanda Dudamel<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/andini-tri-dewi/potret-amanda-dudamel-miss-universe-venezuela-2022-c1c2-1|title=9 Potret Stunning Amanda Dudamel, Miss Universe Venezuela 2022|website=IDN Times|language=id|date=16 Enero 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 23 | Mérida |- | {{flagicon|VNM}} [[Vietnam|Biyetnam]] | Nguyễn Thị Ngọc Châu<ref>{{Cite web|url=https://kinhtedothi.vn/truc-tiep-chung-ket-miss-universe-vietnam-2022-cong-bo-top-3.html|title=Chung kết Miss Universe Vietnam 2022: Nguyễn Thị Ngọc Châu đăng quang|website=Kinhte Dothi|language=vi|date=25 Hunyo 2022|access-date=26 Hunyo 2022}}</ref> | 28 | Tây Ninh |- | {{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]] | Mia Mamede<ref>{{Cite web|url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/2022/07/19/espirito-santo-vence-miss-brasil-pela-1-vez-na-historia-com-mia-mamede.htm|title=Espírito Santo vence Miss Brasil pela 1ª vez na história com Mia Mamede|website=Universo Online|language=pt-br|date=19 Hulyo 2022|access-date=20 Hulyo 2022}}</ref> | 26 | Vitória |- | {{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]] | Fernanda Pavisic<ref>{{Cite web|url=https://www.pageantcircle.com/2022/07/miss-bolivia-2022-cochabamba-fernanda-pavisic-for-miss-universe-2022.html?m=1|title=Miss Bolivia 2022: Cochabamba's Fernanda Pavisic to represent Bolivia at Miss Universe 2022|website=Pageant Circle|language=en|date=17 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | Cochabamba |- | {{flagicon|BTN}} [[Bhutan|Butan]] | Tashi Choden<ref>{{Cite web |date=6 Hunyo 2022 |title=Tashi Choden from Wangdue Phodrang crowned Miss Universe Bhutan 2022 |url=http://www.bbs.bt/news/?p=170256 |access-date=10 Hunyo 2022 |website=Bhutan Broadcasting Service |language=en-US}}</ref> | 23 | Wangdue Phodrang |- | {{flagicon|CUW}} [[Curaçao]] | Gabriëla Dos Santos<ref>{{Cite web|url=https://curacao.nu/curacao-heeft-een-nieuwe-miss-universe-gabriela-dos-santos/|title=Curaçao heeft een nieuwe Miss Universe: Gabriela dos Santos|website=ABC Online Media|language=de|date=30 Mayo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 20 | Willemstad |- | {{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]] | Engracia Afua Mofuman<ref>{{Cite web|url=https://www.pulse.com.gh/entertainment/celebrities/tears-flow-as-engracia-afua-mofuman-crowned-miss-universe-ghana-2022-photos/1qrx5g1|title=Tears flow as Engracia Afua Mofuman crowned Miss Universe Ghana 2022|website=Pulse|language=en|date=22 Disyembre 2021|access-date=24 Pebrero 2022}}</ref> | 27 | Kumasi |- | {{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]] | Noky Simbani<ref>{{Cite web|url=https://www.newzimbabwe.com/zimbabweans-top-miss-universe-great-britain-2022-pageant-claim-winner-and-second-runner-up-spots/|title=Zimbabweans top Miss Universe Great Britain 2022 pageant|website=New Zimbabwe|language=en|date=11 Hulyo 2022|access-date=13 Hulyo 2022}}</ref> | 25 | [[Derby]] |- |{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]] | Ivana Batchelor<ref>{{Cite web|url=https://stereo100.com.gt/2022/ivana-batchelor-miss-universo-guatemala-compartira-con-fans-y-medios-de-comunicacion-este-sabado-en-xela/|title=IVANA BATCHELOR, MISS UNIVERSO GUATEMALA, COMPARTIRÁ CON FANS Y MEDIOS DE COMUNICACIÓN ESTE SÁBADO EN XELA|website=Stereo 100|language=es|date=4 Hunyo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 21 | Quetzaltenango |- | {{flagicon|HND}} [[Honduras]] | Rebeca Rodríguez<ref>{{Cite web|url=https://www.laprensa.hn/honduras/rebeca-rodriguez-san-pedro-sula-nueva-miss-honduras-universo-2022-GD8885329|title=Rebeca Rodríguez, de San Pedro Sula, es la nueva Miss Honduras Universo 2022|website=La Prensa|language=es|date=1 Hulyo 2022|access-date=1 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | San Pedro Sula |- | {{flagicon|INA|}} [[Indonesia|Indonesya]] | Laksmi De-Neefe Suardana<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69117-is-puteri-indonesia-2022/|title=Laksmi Shari De-Neefe Suardana is Puteri Indonesia 2022|website=Missosology|language=en|date=27 Mayo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | Ubud |- | {{flagicon|IRQ}} [[Iraq|Irak]] || Balsam Hussein<ref>{{Cite web |last=الرشيد |first=قناة |title=شاهد بالفيديو.. لحظة تتويج ملكة جمال العراق لعام 2022 "بلسم حسين" من بغداد الكرخ |url=https://www.youtube.com/watch?v=n5WqqkmV2ow |access-date=2022-07-28 |website=اخبار العراق الآن |language=ar}}</ref>|| 19 || [[Baghdad]] |- | {{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]] | Manita Hang<ref>{{Cite web|url=https://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69394-manita-hang-is-miss-universe-cambodia-2022/|title=Manita Hang is Miss Universe Cambodia 2022|website=Missosology|language=en|date=16 Hunyo 2022|access-date=21 Hunyo 2022}}</ref> |23 |[[Nom Pen]] |- | {{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]] | Amelia Tu<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/68994-amelia-tu-is-miss-universe-canada-2022/|title=Amelia Tu is Miss Universe Canada 2022|website=Missosology|language=en|date=15 Mayo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 20 | [[Vancouver]] |- | {{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]] | Aidana Akhantaeva<ref>{{Cite web|url=https://www.kazpravda.kz/en/rubric/culture/for-the-first-time-three-girls-won-title-miss-kazakhstan|title=FOR THE FIRST TIME THREE GIRLS WON TITLE "MISS KAZAKHSTAN"|website=www.kazpravda.kz|language=en|access-date=24 Pebrero 2022}}</ref> | 21 | [[Nur-Sultan]] |- | {{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]] | María Fernanda Aristizábal<ref>{{Cite web|url=https://colombia.as.com/tikitakas/quien-es-maria-fernanda-aristizabal-miss-universo-2022-colombia-n/|title=Quién es María Fernanda Aristizábal, Miss Universo 2022 Colombia|website=Tikitakas|language=es|date=7 Abril 2022|access-date=5 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Armenia, Colombia|Armenia]] |- | {{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]] |Roksana Ibrahimi<ref>{{Cite web |date=11 Hunyo 2022 |title=Roksana Ibrahimi shpallet "Miss Universe Kosova 2022" |url=https://telegrafi.com/roksana-ibrahimi-shpallet-miss-universe-kosova-2022/ |access-date=11 Hunyo 2022 |website=Telegrafi |language=sq}}</ref> |21 |Pristina |- | {{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]] | Arijana Podgajski<ref>{{Cite web|url=https://www.croatiaweek.com/arijana-podgajski-crowned-miss-universe-croatia-2022/|title=Arijana Podgajski crowned Miss Universe Croatia 2022|website=Croatia Week|language=en|date=24 Mayo 2022|access-date=5 June 2022}}</ref> | 19 | Krapina |- | {{flagicon|LBN}} [[Lebanon|Libano]] | Yasmina Zaytoun<ref>{{Cite web|url=https://www.beirut.com/l/63900|title=Yasmina Zaytoun Crowned Miss Lebanon 2022|website=Beirut.com|language=en|date=Hulyo 24, 2022|access-date=Hulyo 25, 2022}}</ref> | 20 | Kfarchouba |- | {{flagicon|MLT}} [[Malta]] | Maxine Formosa<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/68427-maxine-formosa-is-miss-malta-universe-2022/|title=Maxine Formosa is Miss Malta Universe 2022|website=Missosology|language=en|date=14 Abril 2022|access-date=5 Hunyo 2022}}</ref> | 21 | St. Julian's |- | {{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]] |Alexandrine Belle-Étoile<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/68436-alexandrine-belle-etoile-is-miss-maurice-2021-2022/|title=Alexandrine Belle-Etoilé is Miss Maurice 2021/2022|website=Missosology|language=en|date=19 Abril 2022|access-date=5 June 2022}}</ref> | 25 | Curepipe |- | {{flagicon|MEX}} [[Mehiko]] | Irma Miranda<ref>{{Cite web|url=https://www.elsoldehermosillo.com.mx/gossip/quien-es-irma-miranda-la-sonorense-que-representara-a-mexico-en-miss-universo-fotos-8329505.html/amp|title=Conoce a Irma Miranda, la hermosa sonorense que representará a México en Miss Universo|website=El Sol de Hermosillo|language=es|date=24 Mayo 2022|access-date=8 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | Ciudad Obregon |- | {{flagicon|PAN}} [[Panama]] | Solaris Barba<ref>{{Cite web |last=Missosology |date=2022-05-26 |title=Solaris Barba to represent Panama at Miss Universe 2022 |url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69095-solaris-barba-to-represent-panama-at-miss-universe-2022/ |access-date=2022-06-02 |website=Missosology |language=en-US}}</ref> | 23 | Herrera |- | {{flagicon|PER}} [[Peru]] | Alessia Rovegno<ref>{{Cite web|url=https://rpp.pe/cultura/mas-cultura/miss-peru-2022-alessia-rovegno-gano-la-corona-y-nos-representara-en-el-miss-universo-noticia-1411827|title=Miss Perú 2022: Alessia Rovegno se llevó la corona y nos representará en el Miss Universo|website=Radio Programas del Perú|language=es|date=14 Hunyo 2022|access-date=15 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Lungsod ng Lima|Lima]] |- | {{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]] | [[Celeste Cortesi]]<ref>{{Cite web|url=http://news.abs-cbn.com/life/04/30/22/celeste-cortesi-crowned-miss-universe-philippines-2022|title=Pasay's Celeste Cortesi crowned Miss Universe Philippines 2022|website=ABS-CBN News|language=en|date=30 Abril 2022|access-date=1 May 2022}}</ref> | 24 | [[Pasay]] |- | {{flagicon|POL}} [[Polonya]] | Aleksandra Klepaczka<ref>{{Cite web|url=https://www.pomponik.pl/plotki/news-miss-polski-2022-chce-zmienic-nasz-kraj-pierwszym-pomyslem-j,nId,6163737|title=Miss Polski 2022 chce zmienić nasz kraj. "Pierwszym pomysłem jest wspieranie idei pierwszej pomocy"|website=Pomponik|language=pl|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Łódź |- | {{flagicon|PRT}} [[Portugal]] | Telma Madeira<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69634-telma-madeira-is-miss-universe-portugal-2022/|title=Telma Madeira is Miss Universe Portugal 2022|website=Missosology|language=en|date=7 Hulyo 2022|access-date=10 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | [[Lisbon]] |- | {{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]] | Andreina Martínez<ref>{{Cite web|url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/04/27/andreina-martinez-representara-a-rd-en-miss-universo-2022/1794271|title=Conoce a la representante de República Dominicana en Miss Universo 2022|website=Diario Libre|language=es|date=27 Abril 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago]] |- |{{flagicon|RUS}} [[Rusya]]||Anna Linnikova||22 ||[[Orenburg]] |- | {{flagicon|SYC}} [[Seychelles|Seykelas]] |Gabriella Gonthier<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-world/news-miss-world/69333-gabriella-gonthier-is-miss-universe-seychelles-2022/|title=Gabriella Gonthier is Miss Universe Seychelles 2022|website=Missosology|language=en|date=9 Hunyo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> |24 |Mahé |- | {{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]] | Hanna Kim<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/ratna-herlina/pesona-memukau-hanna-ming-miss-universe-korea-2022-c1c2-1|title=9 Pesona Memukau Hanna Ming Miss Universe Korea 2022, Outstanding!|website=IDN Times|language=id|date=12 Mayo 2022|access-date=8 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | [[Seoul]] |- | {{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]] | Sofia Depassier<ref>{{Cite web|url=https://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69488-sofia-depassier-is-miss-universe-chile-2022/|title=Sofia Depassier is Miss Universe Chile 2022|website=Missosology|language=en|date=26 Hunyo 2022|access-date=26 Hunyo 2022}}</ref> | 22 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | {{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]] | Viktoria Apanasenko<ref>{{Cite web|url=https://m.republicworld.com/world-news/russia-ukraine-crisis/civil-worker-viktoria-apanasenko-to-represent-ukraine-at-the-2022-miss-universe-pageant-articleshow.html|title=Civil worker Viktoria Apanasenko to represent Ukraine at the 2022 Miss Universe pageant|website=Republic World|language=en|date=18 Hunyo 2022|access-date=21 Hunyo 2022}}</ref> | 27 | Chernihiv |- |} ==Mga paparating na kompetisyong pambansa== {|class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Petsa |- | {{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]] | Hulyo 30, 2022 |- | {{flagicon|BHS}} [[Bahamas]] | Hulyo 31, 2022 |- | {{flagicon|BHR}} [[Bahrain|Bahreyn]] | Hulyo 2022 |- | {{flagicon|IND}} [[India|Indiya]] | Hulyo 2022 |- | {{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]] | Hulyo 2022 |- | {{flagicon|AGO}} [[Angola|Anggola]] | Agosto 6, 2022<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cf7c0hXOOXq/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Universo Angola sa Instagram: GALA DE ELEIÇÃO MISS UNIVERSO ANGOLA 2022|website=Instagram|language=pt|date=Hulyo 13, 2022|access-date=Hulyo 13, 2022}}</ref> |- | {{flagicon|CYM}} [[Kapuluang Kayman]] || Agosto 6, 2022 |- | {{flagicon|NIC}} [[Nikaragwa]] || Agosto 6, 2022 |- | {{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]] || Agosto 11, 2022 |- | {{flagicon|HTI}} [[Haiti|Hayti]] | Agosto 12, 2022<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cfz304suaQ5/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Haiti Org sa Instagram: Grand Finale Miss Haiti 2022! 12 Août a l'hôtel à villa Canna au Cap-Haitien|website=Instagram|language=fr|date=|access-date=13 Hulyo 2022}}</ref> |- | {{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]] | Agosto 30, 2022 |- | {{flagicon|SLV}} [[El Salbador]] | Agosto 13, 2022 |- | {{flagicon|NOR}} [[Noruwega]] || Agosto 13, 2022 |- | {{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]] || Agosto 13, 2022 |- | {{flagicon|NPL}} [[Nepal]] || Agosto 19, 2022 |- | {{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]] || Agosto 20, 2022<ref>{{Cite web |last=Johnson |first=Richard |title=Big plans for MUJ pageant |url=https://www.jamaicaobserver.com/entertainment/big-plans-for-muj-pageant/ |access-date=2022-06-02 |website=Jamaica Observer |language=en-US}}</ref> |- | {{flagicon|ISL}} [[Iceland|Islandiya]] || Agosto 24, 2022 |- | {{flagicon|JPN}} [[Hapon]] || Agosto 25, 2022 |- | {{flagicon|PAR}} [[Paraguay|Paragway]] |Agosto 27, 2022<ref>{{Cite web |date=9 Hunyo 2022 |title=Ariela Machado y Carsten Pfau presentan Miss Universo Paraguay 2022 |url=https://www.lanacion.com.py/lnpop/2022/06/09/ariela-machado-y-carsten-pfau-presentan-miss-universo-paraguay-2022/ |access-date=12 Hunyo 2022 |website=La Nación |language=es}}</ref> |- | {{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]] | Agosto 27, 2022 |- | {{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]] | Agosto 28, 2022 |- | {{flagicon|MYA}} [[Miyanmar]] | Agosto 28, 2022 |- | {{Flag|Namibia}} | Agosto 2022 |- | {{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]] | Setyembre 3, 2022 |- | {{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]] || Setyembre 4, 2022 |- | {{flagicon|TUR}} [[Turkya]] | Setyembre 7, 2022 |- | {{flagicon|BGR}} [[Bulgarya]] | Setyembre 10, 2022 |- | {{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]] || Setyembre 17, 2022 |- | {{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]] | Setyembre 2022 |- | {{flagicon|GRC}} [[Gresya]] | Setyembre 2022 |- | {{flagicon|CHE}} [[Suwisa]] | Setyembre 2022 |- | {{flagicon|USA}} [[Miss USA 2022|Estados Unidos]] | Oktubre, 3 2022 |- | {{flagicon|CHN}} [[Tsina]] | Oktubre 30, 2022 |- |} ==Mga Tala== {{notelist}} ===Bagong Sali=== *{{flagicon|BHU}} [[Butan]] ===Hindi Sumali=== *{{flagicon|ROM}} [[Rumanya]] ===Sumali Ulit=== *{{flagicon|BLZ}} [[Belis]] *{{flagicon|IDN}} [[Indonesya]] *{{flagicon|IRQ}} [[Irak]] *{{flagicon|Kyrgyzstan}} [[Kirgistan]] *{{flagicon|LBN}} [[Libano]] *{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]] *{{flagicon|MNG}} [[Monggolya]] *{{flagicon|MYA}} [[Miyanmar]] *{{flagicon|Saint Lucia}} [[Santa Lucia]] *{{flagicon|SEY}} [[Seychelles]] *{{flagicon|TRI}} [[Trinidad at Tobago]] ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} pel3qtwij0hk2osamlkbrfyd2m6ecms 1959369 1959368 2022-07-30T06:11:43Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant|name=Miss Universe 2022|image=|photo=|image size=|photo size=|image alt=|photo alt=|caption=|presenters=|hosts=|entertainment=|acts=|theme=|venue=|broadcaster=|director=|producer=|owner=|sponsor=|entrants=|placements=|debuts={{Hlist|[[Bhutan|Butan]]}}|withdrawals={{Hlist|[[Romania|Rumanya]]}}|withdraws=|returns={{Hlist|[[Angola|Anggola]]|[[Belize|Belis]]|[[Indonesia|Indonesya]]|[[Irak]]|[[Kyrgyzstan|Kirgistan]]|[[Lebanon|Libano]]|[[Malaysia]]|[[Myanmar|Miyanmar]]|[[Mongolia|Monggolya]]|[[Santa Lucia]]|[[Seychelles|Seykelas]]|[[Suwisa]]|[[Trinidad at Tobago]]}}|winner=|represented=|congeniality=|personality=|best national costume=|best state costume=|photogenic=|miss internet=|award1 label=|award1=|award2 label=|award2=|opening trailer=|previous pageant=[[Miss Universe 2021|2021]]|before=|next pageant=2023|next=}}Ang '''Miss Universe 2022''' ay ang magiging ika-71 na edisyon ng [[Miss Universe]] pageant. Pagkatapos ng kompetisyon, kokoronahan ni [[Harnaaz Sandhu]] ng [[India|Indiya]] ang hahalili sa kanya bilang Miss Universe 2022. == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Nasa proseso ng talakayan diumano ang Miss Universe Organization upang isagawa ang kompetisyon sa [[Republikang Dominikano]]. Ang mga talakayan ay kinumpirma ng Pambansang Direktor ng Miss Dominican Republic na si Magli Febles. Plano ni Febles na itanghal ang kompetisyon sa Punta Cana at plano nilang ganapin ito sa katapusan ng Oktubre.<ref>{{Cite web |last= |first= |date=31 Mayo 2022 |title=Magali Febles: las condiciones están dadas para que RD sea sede de Miss Universo |url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/05/31/republica-dominicana-sera-sede-de-miss-universo/1862102 |access-date=28 Hulyo 2022 |website=Diario Libre |language=es}}</ref><ref>{{Cite web |last=Rivera |first=Severo |date=30 Hunyo 2022 |title=Magali Febles: “Pedimos al gobierno reconsiderar su apoyo al montaje de Miss Universo en el país” |url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/06/30/magli-febles-pide-al-gobierno-apoyar-miss-universo-en-rd/1921203 |access-date=28 Hulyo 2022 |website=Diario Libre |language=es}}</ref> === Pagpili ng mga kalahok === Ang mga kalahok mula sa 35 mga bansa at teritoryo ay napili upang kumalahok sa kompetisyon. Siyam na kandidata ang nailuklok upang kumatawan sa kanilang bansa/teritoryo matapos maging isang ''runner-up'' sa kanilang kompetisyong pambansa. Sa edisyong ito unang kakalahok ang [[Bhutan|Butan]], at ang pagbabalik ang [[Angola|Anggola]], [[Belize|Belis]], [[Indonesia|Indonesya]], [[Iraq|Irak]], [[Kyrgyzstan|Kirgistan]], [[Lebanon|Libano]], [[Malaysia]], [[Myanmar|Miyanmar]], [[Mongolia|Monggolya]], [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]], [[Seychelles|Seykelas]], [[Suwisa]], at [[Trinidad at Tobago]]. Huling kumalahok noong 1995 ang Seykelas, noong [[Miss Universe 2017|2017]] ang Irak at Trinidad at Tobago, noong [[Miss Universe 2018|2018]] ang Libano at Suwisa, noong [[Miss Universe 2019|2019]] ang Anggola, Monggolya at Santa Lucia, at noong [[Miss Universe 2020|2020]] ang iba. Hindi sasali sa edisyong ito ang [[Romania|Rumanya]] dahil sa hindi isiniwalat na dahilan. == Mga Kandidata == Sa kasalukuyan, may 35 nang kalahok ang kumpirmado: {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kandidata ! Edad{{efn|group=A|Edad sa panahon ng pageant}} ! Bayan |- | {{flagicon|ALB}} [[Albanya]] |Deta Kokomani<ref>{{Cite web |date=10 Hunyo 2022 |title=Zgjedhet Miss Universe Albania 2022 |url=https://klankosova.tv/zgjedhet-miss-universe-albania-2022/ |access-date=11 Hunyo 2022 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref> |21 |Durrës |- | {{flagicon|GER}} [[Alemanya]] | Soraya Kolhmann<ref>{{Cite web|url=https://www.tag24.de/leipzig/sie-ist-die-neue-miss-universe-germany-soraya-kohlmann-holt-wieder-ein-kroenchen-nach-leipzig-2527563|title=SIE IST DIE NEUE "MISS UNIVERSE GERMANY": SORAYA KOHLMANN HOLT WIEDER EIN KRÖNCHEN NACH LEIPZIG|website=Tag 24|language=de|date=2020-07-03|access-date=2022-07-04}}</ref> | 24 | Leipzig |- | {{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]] | Amanda Dudamel<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/andini-tri-dewi/potret-amanda-dudamel-miss-universe-venezuela-2022-c1c2-1|title=9 Potret Stunning Amanda Dudamel, Miss Universe Venezuela 2022|website=IDN Times|language=id|date=16 Enero 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 23 | Mérida |- | {{flagicon|VNM}} [[Vietnam|Biyetnam]] | Nguyễn Thị Ngọc Châu<ref>{{Cite web|url=https://kinhtedothi.vn/truc-tiep-chung-ket-miss-universe-vietnam-2022-cong-bo-top-3.html|title=Chung kết Miss Universe Vietnam 2022: Nguyễn Thị Ngọc Châu đăng quang|website=Kinhte Dothi|language=vi|date=25 Hunyo 2022|access-date=26 Hunyo 2022}}</ref> | 28 | Tây Ninh |- | {{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]] | Mia Mamede<ref>{{Cite web|url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/2022/07/19/espirito-santo-vence-miss-brasil-pela-1-vez-na-historia-com-mia-mamede.htm|title=Espírito Santo vence Miss Brasil pela 1ª vez na história com Mia Mamede|website=Universo Online|language=pt-br|date=19 Hulyo 2022|access-date=20 Hulyo 2022}}</ref> | 26 | Vitória |- | {{flagicon|BOL}} [[Bolivia|Bulibya]] | Fernanda Pavisic<ref>{{Cite web|url=https://www.pageantcircle.com/2022/07/miss-bolivia-2022-cochabamba-fernanda-pavisic-for-miss-universe-2022.html?m=1|title=Miss Bolivia 2022: Cochabamba's Fernanda Pavisic to represent Bolivia at Miss Universe 2022|website=Pageant Circle|language=en|date=17 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 23 | Cochabamba |- | {{flagicon|BTN}} [[Bhutan|Butan]] | Tashi Choden<ref>{{Cite web |date=6 Hunyo 2022 |title=Tashi Choden from Wangdue Phodrang crowned Miss Universe Bhutan 2022 |url=http://www.bbs.bt/news/?p=170256 |access-date=10 Hunyo 2022 |website=Bhutan Broadcasting Service |language=en-US}}</ref> | 23 | Wangdue Phodrang |- | {{flagicon|CUW}} [[Curaçao]] | Gabriëla Dos Santos<ref>{{Cite web|url=https://curacao.nu/curacao-heeft-een-nieuwe-miss-universe-gabriela-dos-santos/|title=Curaçao heeft een nieuwe Miss Universe: Gabriela dos Santos|website=ABC Online Media|language=de|date=30 Mayo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 20 | Willemstad |- | {{flagicon|GHA}} [[Ghana|Gana]] | Engracia Afua Mofuman<ref>{{Cite web|url=https://www.pulse.com.gh/entertainment/celebrities/tears-flow-as-engracia-afua-mofuman-crowned-miss-universe-ghana-2022-photos/1qrx5g1|title=Tears flow as Engracia Afua Mofuman crowned Miss Universe Ghana 2022|website=Pulse|language=en|date=22 Disyembre 2021|access-date=24 Pebrero 2022}}</ref> | 27 | Kumasi |- | {{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]] | Noky Simbani<ref>{{Cite web|url=https://www.newzimbabwe.com/zimbabweans-top-miss-universe-great-britain-2022-pageant-claim-winner-and-second-runner-up-spots/|title=Zimbabweans top Miss Universe Great Britain 2022 pageant|website=New Zimbabwe|language=en|date=11 Hulyo 2022|access-date=13 Hulyo 2022}}</ref> | 25 | [[Derby]] |- |{{flagicon|GTM}} [[Guwatemala]] | Ivana Batchelor<ref>{{Cite web|url=https://stereo100.com.gt/2022/ivana-batchelor-miss-universo-guatemala-compartira-con-fans-y-medios-de-comunicacion-este-sabado-en-xela/|title=IVANA BATCHELOR, MISS UNIVERSO GUATEMALA, COMPARTIRÁ CON FANS Y MEDIOS DE COMUNICACIÓN ESTE SÁBADO EN XELA|website=Stereo 100|language=es|date=4 Hunyo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 21 | Quetzaltenango |- | {{flagicon|HND}} [[Honduras]] | Rebeca Rodríguez<ref>{{Cite web|url=https://www.laprensa.hn/honduras/rebeca-rodriguez-san-pedro-sula-nueva-miss-honduras-universo-2022-GD8885329|title=Rebeca Rodríguez, de San Pedro Sula, es la nueva Miss Honduras Universo 2022|website=La Prensa|language=es|date=1 Hulyo 2022|access-date=1 Hulyo 2022}}</ref> | 20 | San Pedro Sula |- | {{flagicon|INA|}} [[Indonesia|Indonesya]] | Laksmi De-Neefe Suardana<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69117-is-puteri-indonesia-2022/|title=Laksmi Shari De-Neefe Suardana is Puteri Indonesia 2022|website=Missosology|language=en|date=27 Mayo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | Ubud |- | {{flagicon|IRQ}} [[Iraq|Irak]] || Balsam Hussein<ref>{{Cite web |last=الرشيد |first=قناة |title=شاهد بالفيديو.. لحظة تتويج ملكة جمال العراق لعام 2022 "بلسم حسين" من بغداد الكرخ |url=https://www.youtube.com/watch?v=n5WqqkmV2ow |access-date=2022-07-28 |website=اخبار العراق الآن |language=ar}}</ref>|| 19 || [[Baghdad]] |- | {{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]] | Manita Hang<ref>{{Cite web|url=https://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69394-manita-hang-is-miss-universe-cambodia-2022/|title=Manita Hang is Miss Universe Cambodia 2022|website=Missosology|language=en|date=16 Hunyo 2022|access-date=21 Hunyo 2022}}</ref> |23 |[[Nom Pen]] |- | {{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]] | Amelia Tu<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/68994-amelia-tu-is-miss-universe-canada-2022/|title=Amelia Tu is Miss Universe Canada 2022|website=Missosology|language=en|date=15 Mayo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 20 | [[Vancouver]] |- | {{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]] | Aidana Akhantaeva<ref>{{Cite web|url=https://www.kazpravda.kz/en/rubric/culture/for-the-first-time-three-girls-won-title-miss-kazakhstan|title=FOR THE FIRST TIME THREE GIRLS WON TITLE "MISS KAZAKHSTAN"|website=www.kazpravda.kz|language=en|access-date=24 Pebrero 2022}}</ref> | 21 | [[Nur-Sultan]] |- | {{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombya]] | María Fernanda Aristizábal<ref>{{Cite web|url=https://colombia.as.com/tikitakas/quien-es-maria-fernanda-aristizabal-miss-universo-2022-colombia-n/|title=Quién es María Fernanda Aristizábal, Miss Universo 2022 Colombia|website=Tikitakas|language=es|date=7 Abril 2022|access-date=5 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Armenia, Colombia|Armenia]] |- | {{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]] |Roksana Ibrahimi<ref>{{Cite web |date=11 Hunyo 2022 |title=Roksana Ibrahimi shpallet "Miss Universe Kosova 2022" |url=https://telegrafi.com/roksana-ibrahimi-shpallet-miss-universe-kosova-2022/ |access-date=11 Hunyo 2022 |website=Telegrafi |language=sq}}</ref> |21 |Pristina |- | {{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]] | Arijana Podgajski<ref>{{Cite web|url=https://www.croatiaweek.com/arijana-podgajski-crowned-miss-universe-croatia-2022/|title=Arijana Podgajski crowned Miss Universe Croatia 2022|website=Croatia Week|language=en|date=24 Mayo 2022|access-date=5 June 2022}}</ref> | 19 | Krapina |- | {{flagicon|LBN}} [[Lebanon|Libano]] | Yasmina Zaytoun<ref>{{Cite web|url=https://www.beirut.com/l/63900|title=Yasmina Zaytoun Crowned Miss Lebanon 2022|website=Beirut.com|language=en|date=Hulyo 24, 2022|access-date=Hulyo 25, 2022}}</ref> | 20 | Kfarchouba |- | {{flagicon|MLT}} [[Malta]] | Maxine Formosa<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/68427-maxine-formosa-is-miss-malta-universe-2022/|title=Maxine Formosa is Miss Malta Universe 2022|website=Missosology|language=en|date=14 Abril 2022|access-date=5 Hunyo 2022}}</ref> | 21 | St. Julian's |- | {{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]] |Alexandrine Belle-Étoile<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/68436-alexandrine-belle-etoile-is-miss-maurice-2021-2022/|title=Alexandrine Belle-Etoilé is Miss Maurice 2021/2022|website=Missosology|language=en|date=19 Abril 2022|access-date=5 June 2022}}</ref> | 25 | Curepipe |- | {{flagicon|MEX}} [[Mehiko]] | Irma Miranda<ref>{{Cite web|url=https://www.elsoldehermosillo.com.mx/gossip/quien-es-irma-miranda-la-sonorense-que-representara-a-mexico-en-miss-universo-fotos-8329505.html/amp|title=Conoce a Irma Miranda, la hermosa sonorense que representará a México en Miss Universo|website=El Sol de Hermosillo|language=es|date=24 Mayo 2022|access-date=8 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | Ciudad Obregon |- | {{flagicon|PAN}} [[Panama]] | Solaris Barba<ref>{{Cite web |last=Missosology |date=2022-05-26 |title=Solaris Barba to represent Panama at Miss Universe 2022 |url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69095-solaris-barba-to-represent-panama-at-miss-universe-2022/ |access-date=2022-06-02 |website=Missosology |language=en-US}}</ref> | 23 | Herrera |- | {{flagicon|PER}} [[Peru]] | Alessia Rovegno<ref>{{Cite web|url=https://rpp.pe/cultura/mas-cultura/miss-peru-2022-alessia-rovegno-gano-la-corona-y-nos-representara-en-el-miss-universo-noticia-1411827|title=Miss Perú 2022: Alessia Rovegno se llevó la corona y nos representará en el Miss Universo|website=Radio Programas del Perú|language=es|date=14 Hunyo 2022|access-date=15 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Lungsod ng Lima|Lima]] |- | {{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]] | [[Celeste Cortesi]]<ref>{{Cite web|url=http://news.abs-cbn.com/life/04/30/22/celeste-cortesi-crowned-miss-universe-philippines-2022|title=Pasay's Celeste Cortesi crowned Miss Universe Philippines 2022|website=ABS-CBN News|language=en|date=30 Abril 2022|access-date=1 May 2022}}</ref> | 24 | [[Pasay]] |- | {{flagicon|POL}} [[Polonya]] | Aleksandra Klepaczka<ref>{{Cite web|url=https://www.pomponik.pl/plotki/news-miss-polski-2022-chce-zmienic-nasz-kraj-pierwszym-pomyslem-j,nId,6163737|title=Miss Polski 2022 chce zmienić nasz kraj. "Pierwszym pomysłem jest wspieranie idei pierwszej pomocy"|website=Pomponik|language=pl|date=18 Hulyo 2022|access-date=19 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | Łódź |- | {{flagicon|PRT}} [[Portugal]] | Telma Madeira<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69634-telma-madeira-is-miss-universe-portugal-2022/|title=Telma Madeira is Miss Universe Portugal 2022|website=Missosology|language=en|date=7 Hulyo 2022|access-date=10 Hulyo 2022}}</ref> | 22 | [[Lisbon]] |- | {{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]] | Andreina Martínez<ref>{{Cite web|url=https://www.diariolibre.com/revista/cultura/2022/04/27/andreina-martinez-representara-a-rd-en-miss-universo-2022/1794271|title=Conoce a la representante de República Dominicana en Miss Universo 2022|website=Diario Libre|language=es|date=27 Abril 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> | 24 | [[Santiago]] |- |{{flagicon|RUS}} [[Rusya]]||Anna Linnikova||22 ||[[Orenburg]] |- | {{flagicon|SYC}} [[Seychelles|Seykelas]] |Gabriella Gonthier<ref>{{Cite web|url=http://missosology.org/miss-world/news-miss-world/69333-gabriella-gonthier-is-miss-universe-seychelles-2022/|title=Gabriella Gonthier is Miss Universe Seychelles 2022|website=Missosology|language=en|date=9 Hunyo 2022|access-date=11 Hunyo 2022}}</ref> |24 |Mahé |- | {{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]] | Hanna Kim<ref>{{Cite web|url=https://www.idntimes.com/men/ladies/ratna-herlina/pesona-memukau-hanna-ming-miss-universe-korea-2022-c1c2-1|title=9 Pesona Memukau Hanna Ming Miss Universe Korea 2022, Outstanding!|website=IDN Times|language=id|date=12 Mayo 2022|access-date=8 Hunyo 2022}}</ref> | 26 | [[Seoul]] |- | {{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]] | Sofia Depassier<ref>{{Cite web|url=https://missosology.org/miss-universe/news-miss-universe/69488-sofia-depassier-is-miss-universe-chile-2022/|title=Sofia Depassier is Miss Universe Chile 2022|website=Missosology|language=en|date=26 Hunyo 2022|access-date=26 Hunyo 2022}}</ref> | 22 | [[Santiago, Tsile|Santiago]] |- | {{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]] | Viktoria Apanasenko<ref>{{Cite web|url=https://m.republicworld.com/world-news/russia-ukraine-crisis/civil-worker-viktoria-apanasenko-to-represent-ukraine-at-the-2022-miss-universe-pageant-articleshow.html|title=Civil worker Viktoria Apanasenko to represent Ukraine at the 2022 Miss Universe pageant|website=Republic World|language=en|date=18 Hunyo 2022|access-date=21 Hunyo 2022}}</ref> | 27 | Chernihiv |- |} ==Mga paparating na kompetisyong pambansa== {|class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Petsa |- | {{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]] | Hulyo 30, 2022 |- | {{flagicon|BHS}} [[Bahamas]] | Hulyo 31, 2022 |- | {{flagicon|BHR}} [[Bahrain|Bahreyn]] | Hulyo 2022 |- | {{flagicon|IND}} [[India|Indiya]] | Hulyo 2022 |- | {{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]] | Hulyo 2022 |- | {{flagicon|AGO}} [[Angola|Anggola]] | Agosto 6, 2022<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cf7c0hXOOXq/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Universo Angola sa Instagram: GALA DE ELEIÇÃO MISS UNIVERSO ANGOLA 2022|website=Instagram|language=pt|date=Hulyo 13, 2022|access-date=Hulyo 13, 2022}}</ref> |- | {{flagicon|CYM}} [[Kapuluang Kayman]] || Agosto 6, 2022 |- | {{flagicon|NIC}} [[Nikaragwa]] || Agosto 6, 2022 |- | {{flagicon|PRI}} [[Puerto Rico|Porto Riko]] || Agosto 11, 2022 |- | {{flagicon|HTI}} [[Haiti|Hayti]] | Agosto 12, 2022<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/Cfz304suaQ5/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss Haiti Org sa Instagram: Grand Finale Miss Haiti 2022! 12 Août a l'hôtel à villa Canna au Cap-Haitien|website=Instagram|language=fr|date=|access-date=13 Hulyo 2022}}</ref> |- | {{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]] | Agosto 30, 2022 |- | {{flagicon|SLV}} [[El Salbador]] | Agosto 13, 2022 |- | {{flagicon|NOR}} [[Noruwega]] || Agosto 13, 2022 |- | {{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]] || Agosto 13, 2022 |- | {{flagicon|NPL}} [[Nepal]] || Agosto 19, 2022 |- | {{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]] || Agosto 20, 2022<ref>{{Cite web |last=Johnson |first=Richard |title=Big plans for MUJ pageant |url=https://www.jamaicaobserver.com/entertainment/big-plans-for-muj-pageant/ |access-date=2022-06-02 |website=Jamaica Observer |language=en-US}}</ref> |- | {{flagicon|ISL}} [[Iceland|Islandiya]] || Agosto 24, 2022 |- | {{flagicon|JPN}} [[Hapon]] || Agosto 25, 2022 |- | {{flagicon|PAR}} [[Paraguay|Paragway]] |Agosto 27, 2022<ref>{{Cite web |date=9 Hunyo 2022 |title=Ariela Machado y Carsten Pfau presentan Miss Universo Paraguay 2022 |url=https://www.lanacion.com.py/lnpop/2022/06/09/ariela-machado-y-carsten-pfau-presentan-miss-universo-paraguay-2022/ |access-date=12 Hunyo 2022 |website=La Nación |language=es}}</ref> |- | {{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]] | Agosto 27, 2022 |- | {{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]] | Agosto 28, 2022 |- | {{flagicon|MYA}} [[Miyanmar]] | Agosto 28, 2022 |- | {{Flag|Namibia}} | Agosto 2022 |- | {{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]] | Setyembre 3, 2022 |- | {{flagicon|NLD}} [[Netherlands|Olanda]] || Setyembre 4, 2022 |- | {{flagicon|TUR}} [[Turkya]] | Setyembre 7, 2022 |- | {{flagicon|BGR}} [[Bulgarya]] | Setyembre 10, 2022 |- | {{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]] || Setyembre 17, 2022 |- | {{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]] | Setyembre 2022 |- | {{flagicon|GRC}} [[Gresya]] | Setyembre 2022 |- | {{flagicon|CHE}} [[Suwisa]] | Setyembre 2022 |- | {{flagicon|USA}} [[Miss USA 2022|Estados Unidos]] | Oktubre, 3 2022 |- | {{flagicon|CHN}} [[Tsina]] | Oktubre 30, 2022 |- |} ==Mga Tala== {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} 5e89vlkqfunnt7smnnnefam7ntehg5x 0 313931 1959300 1959260 2022-07-30T01:03:08Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | caption = Zozibini Tunzi, Miss Universe 2019 | image = Zozibini Tunzi Attending Puteri Indonesia 2020 (potrait).jpg | date = December 8, 2019 | venue = Tyler Perry Studios, [[Atlanta]], [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], Estados Unidos | presenters = {{Hlist|[[Steve Harvey]]|Olivia Culpo|Vanessa Lachey}} | acts = [[Ally Brooke]] | entrants = 90 | placements = 20 | broadcaster = {{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|[[Telemundo]]}} | debuts = {{Hlist|[[Bangglades]]|[[Gineang Ekwatoriyal]]}} | withdraws = {{Hlist|[[Gana]]|[[Gresya]]|[[Guwatemala]]|[[Hungary]]|[[Kyrgyzstan]]|[[Lebanon]]|[[Russia]]|[[Sri Lanka]]|[[Switzerland]]|[[Zambia]]}} | returns = {{Hlist|[[Lithuania]]|[[Romania]]|[[Sierra Leone]]|[[Tanzania]]}} | winner = '''[[Zozibini Tunzi]]''' <br> '''{{flag|South Africa}}''' | best national costume = [[Gazini Ganados]] <br> {{flag|Philippines}} | congeniality = [[Olga Buława]] <br> {{flag|Poland}} | before = [[Miss Universe 2018|2018]] | next = [[Miss Universe 2020|2020]] }} Ang '''Miss Universe 2019''' ay ang ika-68 na edisyon ng Miss Universe pageant, na ginanap sa Tyler Perry Studios sa [[Atlanta]], [[Georgia]], [[Estados Unidos]] noong ika-8 ng Disyembre 2019.<ref>{{Cite web |date=1 Nobyembre 2019 |title=Tyler Perry's new studio to host 2019 Miss Universe pageant |url=https://apnews.com/article/dcfdb0e1085a4ba5a8e6fc0ad9c22056 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AP News |language=en}}</ref> Pagkatapos ng kompetisyon, kinoronahan ni [[Catriona Gray]] ng [[Pilipinas]] si Zozibini Tunzi ng [[South Africa|Timog Aprika]] bilang Miss Universe 2019. Ito ang ikatlong tagumpay ng Timog Aprika sa kasaysayan ng kompetisyon. Nagtapos bilang first runner-up si Madison Anderson ng [[Puerto Rico|Porto Riko]] samantalang nagtapos bilang second runner-up si Sofía Aragón ng [[Mehiko]].<ref>{{Cite web |last=Maxouris |first=Christina |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss South Africa crowned 2019 Miss Universe |url=https://www.cnn.com/2019/12/08/entertainment/miss-universe-2019-trnd/index.html |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[CNN]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Arnowitz |first=Leora |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: South Africa wins, Steve Harvey has another mix-up and more you missed |url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/celebrities/2019/12/08/miss-universe-2019-winner-steve-harvey-miss-malaysia-mix-up-more/4378219002/ |access-date=10 Hunyo 2022 |website=USA Today |language=en-US}}</ref> Mga kandidata mula sa 90 na mga bansa at teritoryo ang kumalahok sa kompetisyong ito. Pinangunahan ni [[Steve Harvey]] ang kompetisyon, samantalang sina Miss Teen USA 1998 Vanessa Lachey at Miss Universe 2012 Olivia Culpo ang nagsilbing mga backstage correspondent.<ref>{{Cite web |last=Stone |first=Natalie |date=15 May 2019 |title=Steve Harvey Still Hosts 3 Shows and Miss Universe: Everywhere You Can Watch Him Work |url=https://people.com/tv/steve-harvey-everywhere-you-can-watch-him-host-after-steve-canceled/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=People Magazine |language=en}}</ref> Nagtanghal si Ally Brooke sa edisyong ito.<ref>{{Cite web |last=Campbell |first=Kathy |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: Find Out Who Won, Plus Steve Harvey Has Another Mishap |url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/miss-universe-2019-who-won/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=Us Weekly |language=en-US}}</ref> Itinampok rin sa edisyong ito ang bagong ''Mouawad Power of Unity Crown'' na nagkakahalaga ng $5 milyon.<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2019 |title=LOOK: New Miss Universe 2019 crown unveiled |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/246556-photo-new-miss-universe-crown-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Noong ika-19 ng Disyembre 2018, nabanggit ng Pilipinong politiko at negosyanteng si Chavit Singson na ang ika-68 na edisyon ng kompetisyon ay gaganapin sa [[Seoul]], [[Timog Korea]]. Sinabi rin ni Singson na tutulong siya sa paghahanda para sa kompetisyon sa Timog Korea bagaman hindi pa tapos ang mga detalye at hindi pa ito kinukumpirma ng Miss Universe Organization. Huling idinaos ang Miss Universe sa Seoul noong 1980.<ref>{{Cite web |date=19 Disyembre 2018 |title=Singson says 2019 Miss Universe pageant to be held in South Korea |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/19/18/singson-says-2019-miss-universe-pageant-to-be-held-in-south-korea |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> ==Mga Resulta== [[File:Miss Universe 2019 map.png|thumb|300px|Miss Universe 2019 participating countries and territories]] {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Pagkakalagay<ref>{{Cite web |date=9 Disyembre 2019 |title=South Africa crowned Miss Universe 2019; PH finishes in Top 20 |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/09/19/south-africa-crowned-miss-universe-2019-ph-finishes-in-top-20 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]]}}</ref> ! Kandidata |- | '''Miss Universe 2019''' | * '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' – '''Zozibini Tunzi''' |- | '''1st Runner-Up''' | * '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' – Madison Anderson |- | '''2nd Runner-Up''' | * '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' – Sofía Aragón |- | '''Top 5''' | * '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' – Gabriela Tafur * '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' – Paweensuda Drouin |- | '''Top 10''' | * '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' – Cheslie Kryst * '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' – Birta Abiba Þórhallsdóttir * '''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' – Frederika Alexis Cull * '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' – Kelin Rivera * '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' – Maëva Coucke |- | '''Top 20''' | * '''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' – Cindy Marina * '''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' – Thalía Olvino * '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' – Hoàng Thị Thùy * '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' – Júlia Horta * '''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' – Vartika Singh * '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' – Mia Rkman * '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' – Olutosin Araromi * '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' – [[Gazini Ganados]] * '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' – Sylvie Silva * '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' – Clauvid Dály |} ===Espesyal na Parangal=== {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Parangal ! Kandidata |- | '''Best National Costume''' | * '''{{flag|Philippines}}''' – [[Gazini Ganados]] |- | '''Miss Congeniality''' | * '''{{flag|Poland}}''' – Olga Buława |} ==Kandidata== 90 na kandidata ang kumalahok para sa titulo.<ref>{{Cite web |last=Krause |first=Amanda |last2=Konstantinides |first2=Anneta |date=6 Disyembre 2019 |title=Meet the 90 contestants competing to be Miss Universe 2019 |url=https://www.insider.com/miss-universe-pageant-contestants-photos-2019-12 |access-date=25 July 2022 |website=Insider |language=en-US}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Kandidata !! Edad{{efn|Age at time of pageant}} !! Bayan !! Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]'''||Cindy Marina<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Cindy Marina crowned Miss Universe Albania 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Cindy-Marina-crowned-Miss-Universe-Albania-2019/eventshow/69701434.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Shkodër||Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Miriam Rautert<ref>{{Cite web |last=Lauterborn |first=Antonia |date=2 Setyembre 2019 |title=Miriam aus Hagen deutsche Kandidatin bei Miss-Universe-Wahl |url=https://www.wp.de/staedte/hagen/miriam-aus-hagen-deutsche-kandidatin-bei-miss-universe-wahl-id226972225.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Westfalenpost |language=de-DE}}</ref> |23 |[[Berlin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]'''||Salett Miguel<ref>{{Cite web |date=23 Oktubre 2019 |title=Salett Miguel crowned Miss Angola 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Salett-Miguel-crowned-Miss-Angola-2019/eventshow/71719386.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||20||Cuanza||Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]'''||Mariana Varela<ref>{{Cite web |date=17 Oktubre 2019 |title=Mariana Varela es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://www.puntal.com.ar/interes-general/mariana-varela-es-la-nueva-miss-universo-argentina-n51572 |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Puntal |language=es-AR}}</ref>||23||Avellaneda||Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]'''||Dayana Davtyan<ref>{{Cite web |date=11 Hulyo 2019 |title=Dayana Davtyan crowned Miss Universe Armenia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Dayana-Davtyan-crowned-Miss-Universe-Armenia-2019/eventshow/70172650.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||[[Ereban]]|| Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]'''||Danna García<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2019 |title=Danna García crowned Miss Aruba 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Danna-Garca-crowned-Miss-Aruba-2019/eventshow/70639693.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Oranjestad|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]'''|| Priya Serrao<ref>{{Cite web |last=Hope |first=Zach |date=28 Hunyo 2019 |title=Victorian law graduate born in India wins Miss Universe Australia |url=https://www.smh.com.au/national/victorian-law-graduate-born-in-india-wins-miss-universe-australia-20190628-p5224e.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Sydney Morning Herald |language=en}}</ref>||27||[[Melbourne]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]'''||Diamond Langi<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2019 |title=Diamond Langi wins Miss Universe New Zealand 2019 |url=https://lucire.com/insider/20190817/diamond-langi-wins-miss-universe-new-zealand-2019/ |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Lucire |language=en}}</ref>||27||Auckland|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{BHS}}'''||Tarea Sturrup<ref>{{Cite web |last=Moss |first=Shavaughn |date=23 Agosto 2019 |title=From a dream to reality |url=https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190823175710/https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |archive-date=23 Agosto 2019 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Nassau Guardian}}</ref>||24||Grand Bahama|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAN}} [[Bangladesh|Bangglades]]'''||Shirin Akter Shela<ref>{{Cite web |last=Al Mamun |first=Shafiq |date=24 Oktubre 2019 |title=মিস ইউনিভার্স বাংলাদেশের মুকুট জিতলেন শিলা |url=https://www.prothomalo.com/entertainment/drama/মিস-ইউনিভার্স-বাংলাদেশের-মুকুট-জিতলেন-শিলা |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Prothom Alo |language=bn}}</ref>||20||Thakurgaon|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]'''|| Shanel Ifill<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Shanel Ifill crowned Miss Universe Barbados 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Shanel-Ifill-crowned-Miss-Universe-Barbados-2019/eventshow/71048002.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>|| 20 || [[Bridgetown]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]'''||Angeline Flor Pua<ref>{{Cite web |date=11 Oktubre 2019 |title=Ex-Miss België Angeline Flor Pua maakt kans om Miss Universe te worden: “Haar verhaal is zó bijzonder” |url=https://www.hln.be/showbizz/ex-miss-belgie-angeline-flor-pua-maakt-kans-om-miss-universe-te-worden-haar-verhaal-is-zo-bijzonder~aa784157/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Het Laatste Nieuws |language=nl}}</ref>||24||[[Antwerp]]|| Europa |- | '''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]'''|| Destinee Arnold<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Destinee Arnold takes the crown of Miss Universe Belize |url=https://edition.channel5belize.com/archives/190877 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Great Belize Television |language=en-US}}</ref>|| 26 || Roaring Creek|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Thalía Olvino<ref>{{Cite web |date=8 Enero 2019 |title=Thalía Olvino es la nueva Miss Venezuela |url=https://www.eluniversal.com/entretenimiento/46971/thalia-olvino-es-la-nueva-miss-venezuela |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Universal |language=es}}</ref> |20 |Valencia |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |Hoàng Thị Thùy<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2019 |title=Hoàng Thùy được đề cử thi Miss Universe 2019 |url=https://vnexpress.net/hoang-thuy-duoc-de-cu-thi-miss-universe-2019-3919497.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |27 |[[Thanh Hóa]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Júlia Horta<ref>{{Cite web |date=9 Marso 2019 |title=Miss Minas Gerais Júlia Horta vence o concurso Miss Brasil 2019 |url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/03/09/jovem-que-representou-o-estado-de-minas-gerais-e-eleita-miss-brasil-2019.ghtml |access-date=25 Hulyo 2022 |website=G1 |language=pt-br}}</ref> |25 |Juiz de Fora |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Lora Asenova<ref>{{Cite web |date=14 Nobyembre 2019 |title=Miss Universo Miss Bulgaria 2019 - Lora Asenova |url=https://www.telemundo.com/shows/2019/11/14/miss-universo-miss-bulgaria-2019-lora-asenova-miss-universo-bulgaria-2019-lora-asenova |access-date=25 Hulyo 2022 |website=[[Telemundo]] |language=es}}</ref> |25 |Byala Slatina |Europa |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]'''||Fabiana Hurtado<ref>{{Cite web |date=30 Hunyo 2019 |title=Fabiana Hurtado, de Santa Cruz, es Miss Bolivia 2019 |url=https://correodelsur.com/cultura/20190630_fabiana-hurtado-de-santa-cruz-es-miss-bolivia-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Correo del Sur |language=es}}</ref>|| 21 || Santa Cruz|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Kyrsha Attaf<ref>{{Cite web |date=21 Hulyo 2019 |title=Kyrsha Attaf crowned Miss Universe Curaçao 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Kyrsha-Attaf-crowned-Miss-Universe-Curaao-2019/eventshow/69890883.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Katja Stokholm<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Katja Stokholm crowned Miss Universe Denmark 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Katja-Stokholm-crowned-Miss-Universe-Denmark-2019/eventshow/69701876.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |23 |Odense |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Diana Hamed<ref>{{Cite web |date=22 Oktubre 2019 |title=Diana Hamed crowned Miss Universe Egypt 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Diana-Hamed-crowned-Miss-Universe-Egypt-2019/eventshow/71705543.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Cairo]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Cristina Hidalgo<ref>{{Cite web |last=Velasco |first=Estefanía |date=19 Hulyo 2019 |title=La guayaquileña Cristina Hidalgo se impone como Miss Ecuador 2019 |url=https://www.elcomercio.com/tendencias/entretenimiento/cobertura-ceremonia-miss-ecuador-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |22 |Guayaquil |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Zuleika Soler<ref>{{Cite web |last=Alonso |first=Sara |date=22 Hulyo 2019 |title=Zuleika Soler representará a El Salvador en Miss Universo 2019 |url=https://us.as.com/us/2019/07/22/tikitakas/1563822435_426395.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Diario AS |language=es-us}}</ref> |25 |La Unión |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Laura Longauerová<ref>{{Cite web |date=26 Agosto 2019 |title=Česko a Slovensko majú svoju kráľovnú krásy: TOTO je ona! |url=https://www.topky.sk/cl/100313/1819025/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Topky.sk |language=sk}}</ref> |24 |Detva |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Natalie Ortega<ref>{{Cite web |date=19 Setyembre 2019 |title=Natalie Ortega crowned Miss Universe Spain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalie-Ortega-crowned-Miss-Universe-Spain-2019/eventshow/71200396.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Barcelona]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Cheslie Kryst<ref>{{Cite web |last=Lapin |first=Tamar |date=2 Mayo 2019 |title=Full-time attorney Cheslie Kryst crowned Miss USA 2019 |url=https://nypost.com/2019/05/02/full-time-attorney-cheslie-kryst-crowned-miss-usa-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=New York Post |language=en-US}}</ref> |28 |[[Charlotte, North Carolina|Charlotte]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GNQ}} [[Gineang Ekwatoriyal]]''' |Serafina Eyene<ref>{{Cite web |date=8 Setyembre 2019 |title=Serafina Nchama Eyene Ada se proclama Miss Guinea Ecuatorial 2019 |url=https://ahoraeg.com/cultura/2019/09/08/serafina-nchama-eyene-ada-se-proclama-miss-guinea-ecuatorial-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AhoraEG |language=es}}</ref> |20 |Niefang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Emma Jenkins<ref>{{Cite web |date=18 Hulyo 2019 |title=Emma Jenkins crowned Miss Universe Great Britain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Emma-Jenkins-crowned-Miss-Universe-Great-Britain-2019/eventshow/70277202.cms |access-date=29 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |27 |Llanelli |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Sissie Luo<ref>{{Cite web |date=30 Agosto 2019 |title=Sissie Luo wins Miss Universe Guam 2019 crown |url=https://www.postguam.com/news/local/sissie-luo-wins-miss-universe-guam-2019-crown/image_d86ba1ba-ca59-11e9-ae0a-cb370f4070c1.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |18 |Tamuning |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Iana Tickle Garcia |19 |Montego Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Ako Kamo |22 |[[Kobe]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Gabriela Vallejo |26 |Pétion-Ville |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Tako Adamia |25 |[[Tbilisi]] |Europa |- |'''{{flagicon|HON}} [[Honduras]]''' |Rosemary Arauz |26 |San Pedro Sula |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Vartika Singh |26 |[[Lucknow]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Frederika Alexis Cull |20 |[[Jakarta]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Fionnghuala O'Reilly |26 |[[Dublin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Sella Sharlin |23 |Beit |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Sofia Trimarco |20 |[[Buccino]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Somnang Alyna |18 |[[Nom Pen]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Alyssa Boston |24 |Tecumseh |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]'''||Bria Smith||26||Tortola|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Andrea Piecuch |28 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]'''||Kadejah Bodden||23||Bodden Town|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Alfïya Ersayın |18 |Atyrau |Europa |- | '''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' ||Stacy Michuki||18||[[Nairobi]]||Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]'''||Gabriela Tafur||24||[[Cali]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]'''||Fatbardha Hoxha||21|||Rečane|| Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]'''||Paola Chacón||28||[[San José, Costa Rica|San José]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]'''||Mia Rkman||22||Korčula|| Europa |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]'''||Vichitta Phonevilay||23||[[Vientiane]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|LTU}} [[Lithuania|Litwanya]]'''||Paulita Baltrušaitytė||21||[[Vilnius]]|| Europa |- | '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]'''||Birta Abiba Þórhallsdóttir||20|| Mosfellsbær|| Europa |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]'''||Shweta Sekhon||22||[[Kuala Lumpur]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]'''||Teresa Ruglio||23||Sliema|| Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]'''||Ornella LaFleche||21||Beau Bassin-Rose Hill|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]'''||Sofía Aragón||25||[[Guadalajara]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]'''||Swe Zin Htet||20||Hpa-an|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]'''||Gunzaya Bat-Erdene||25||[[Ulaanbaatar]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]'''||Nadja Breytenbach||24||[[Windhoek]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{NPL}}'''||Pradeepta Adhikari||23||[[Kathmandu]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]'''||Inés López||19||[[Managua]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]'''||Olutosin Araromi||26 ||Jalingo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]'''||Helene Abildsnes||21||Kristiansand|| Europa |- | '''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]'''||Sharon Pieksma ||24||[[Rotterdam]]|| Europa |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]'''|| Mehr Eliezer||22||Panama City|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]'''||Ketlin Lottermann||26||Santa Rita|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]'''||Kelin Rivera||26||Arequipa|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]'''|| [[Gazini Ganados]]||23||[[Talisay, Cebu|Talisay]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]'''||Anni Harjunpää||23||Sastamala|| Europa |- | '''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]'''|| Olga Buława|||28||Świnoujście|| Europa |- | '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]'''|| Madison Anderson||24||Toa Baja|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]'''||Sylvie Silva||20||Guimarães|| Europa |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]'''||Maëva Coucke||25||Fougères|| Europa |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]'''||Clauvid Dály|| 18 || Punta Cana|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]'''||Barbora Hodačová||24||Teplice|| Europa |- | '''{{flagicon|ROU}} [[Romania|Rumaniya]]'''|| Dorina Chihaia ||26||Iași|| Europa |- | '''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]'''|| Bebiana Mangal ||23||[[Castries]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|SLE}} [[Sierra Leone]]'''|| Marie Esther Bangura||22||Port Loko|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]'''|| Mohana Prabha||24||[[Singapore]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]'''||Lina Ljungberg||22||Östergötland|| Europa |- | '''{{flagicon|TZA}} [[Tanzania|Tansaniya]]'''|| Shubila Stanton||23||Morogoro|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]'''||Paweensuda Drouin||26||[[Bangkok]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]'''||'''Zozibini Tunzi'''||26 ||Tsolo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]'''|| Lee Yeon-joo||25||[[Incheon]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Geraldine González |20 |Conchali |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Rosie Zhu Xin |26 |[[Hebei]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]'''||Bilgi Aydoğmuş||23||[[Istanbul]]|| Europa |- | '''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]'''||Anastasia Subbota||26||Zaporizhia|| Europa |- | '''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]'''||Fiona Tenuta||21||Punta del Este|| Kaamerikahan |} == Mga Tala == {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} [[Kategorya:Miss Universe]] tcxaqz8djcpgructrsnwnibr0ku6b7o 1959301 1959300 2022-07-30T01:10:18Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | caption = Zozibini Tunzi, Miss Universe 2019 | image = Zozibini Tunzi Attending Puteri Indonesia 2020 (potrait).jpg | date = December 8, 2019 | venue = Tyler Perry Studios, [[Atlanta]], [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], Estados Unidos | presenters = {{Hlist|[[Steve Harvey]]|Olivia Culpo|Vanessa Lachey}} | acts = [[Ally Brooke]] | entrants = 90 | placements = 20 | broadcaster = {{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|[[Telemundo]]}} | debuts = {{Hlist|[[Bangglades]]|[[Gineang Ekwatoriyal]]}} | withdraws = {{Hlist|[[Gana]]|[[Gresya]]|[[Guwatemala]]|[[Hungary]]|[[Kyrgyzstan]]|[[Lebanon]]|[[Russia]]|[[Sri Lanka]]|[[Switzerland]]|[[Zambia]]}} | returns = {{Hlist|[[Lithuania]]|[[Romania]]|[[Sierra Leone]]|[[Tanzania]]}} | winner = '''[[Zozibini Tunzi]]''' <br> '''{{flag|South Africa}}''' | best national costume = [[Gazini Ganados]] <br> {{flag|Philippines}} | congeniality = [[Olga Buława]] <br> {{flag|Poland}} | before = [[Miss Universe 2018|2018]] | next = [[Miss Universe 2020|2020]] }} Ang '''Miss Universe 2019''' ay ang ika-68 na edisyon ng Miss Universe pageant, na ginanap sa Tyler Perry Studios sa [[Atlanta]], [[Georgia]], [[Estados Unidos]] noong ika-8 ng Disyembre 2019.<ref>{{Cite web |date=1 Nobyembre 2019 |title=Tyler Perry's new studio to host 2019 Miss Universe pageant |url=https://apnews.com/article/dcfdb0e1085a4ba5a8e6fc0ad9c22056 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AP News |language=en}}</ref> Pagkatapos ng kompetisyon, kinoronahan ni [[Catriona Gray]] ng [[Pilipinas]] si Zozibini Tunzi ng [[South Africa|Timog Aprika]] bilang Miss Universe 2019. Ito ang ikatlong tagumpay ng Timog Aprika sa kasaysayan ng kompetisyon. Nagtapos bilang first runner-up si Madison Anderson ng [[Puerto Rico|Porto Riko]] samantalang nagtapos bilang second runner-up si Sofía Aragón ng [[Mehiko]].<ref>{{Cite web |last=Maxouris |first=Christina |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss South Africa crowned 2019 Miss Universe |url=https://www.cnn.com/2019/12/08/entertainment/miss-universe-2019-trnd/index.html |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[CNN]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Arnowitz |first=Leora |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: South Africa wins, Steve Harvey has another mix-up and more you missed |url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/celebrities/2019/12/08/miss-universe-2019-winner-steve-harvey-miss-malaysia-mix-up-more/4378219002/ |access-date=10 Hunyo 2022 |website=USA Today |language=en-US}}</ref> Mga kandidata mula sa 90 na mga bansa at teritoryo ang kumalahok sa kompetisyong ito. Pinangunahan ni [[Steve Harvey]] ang kompetisyon, samantalang sina Miss Teen USA 1998 Vanessa Lachey at Miss Universe 2012 Olivia Culpo ang nagsilbing mga backstage correspondent.<ref>{{Cite web |last=Stone |first=Natalie |date=15 May 2019 |title=Steve Harvey Still Hosts 3 Shows and Miss Universe: Everywhere You Can Watch Him Work |url=https://people.com/tv/steve-harvey-everywhere-you-can-watch-him-host-after-steve-canceled/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=People Magazine |language=en}}</ref> Nagtanghal si Ally Brooke sa edisyong ito.<ref>{{Cite web |last=Campbell |first=Kathy |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: Find Out Who Won, Plus Steve Harvey Has Another Mishap |url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/miss-universe-2019-who-won/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=Us Weekly |language=en-US}}</ref> Itinampok rin sa edisyong ito ang bagong ''Mouawad Power of Unity Crown'' na nagkakahalaga ng $5 milyon.<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2019 |title=LOOK: New Miss Universe 2019 crown unveiled |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/246556-photo-new-miss-universe-crown-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Noong ika-19 ng Disyembre 2018, nabanggit ng Pilipinong politiko at negosyanteng si Chavit Singson na ang ika-68 na edisyon ng kompetisyon ay gaganapin sa [[Seoul]], [[Timog Korea]]. Sinabi rin ni Singson na tutulong siya sa paghahanda para sa kompetisyon sa Timog Korea bagaman hindi pa tapos ang mga detalye at hindi pa ito kinukumpirma ng Miss Universe Organization. Huling idinaos ang Miss Universe sa Seoul noong 1980.<ref>{{Cite web |date=19 Disyembre 2018 |title=Singson says 2019 Miss Universe pageant to be held in South Korea |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/19/18/singson-says-2019-miss-universe-pageant-to-be-held-in-south-korea |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> ==Mga Resulta== [[File:Miss Universe 2019 map.png|thumb|300px|Miss Universe 2019 participating countries and territories]] {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Pagkakalagay<ref>{{Cite web |date=9 Disyembre 2019 |title=South Africa crowned Miss Universe 2019; PH finishes in Top 20 |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/09/19/south-africa-crowned-miss-universe-2019-ph-finishes-in-top-20 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]]}}</ref> ! Kandidata |- | '''Miss Universe 2019''' | * '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' – '''Zozibini Tunzi''' |- | '''1st Runner-Up''' | * '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' – Madison Anderson |- | '''2nd Runner-Up''' | * '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' – Sofía Aragón |- | '''Top 5''' | * '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' – Gabriela Tafur * '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' – Paweensuda Drouin |- | '''Top 10''' | * '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' – Cheslie Kryst * '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' – Birta Abiba Þórhallsdóttir * '''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' – Frederika Alexis Cull * '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' – Kelin Rivera * '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' – Maëva Coucke |- | '''Top 20''' | * '''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' – Cindy Marina * '''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' – Thalía Olvino * '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' – Hoàng Thị Thùy * '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' – Júlia Horta * '''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' – Vartika Singh * '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' – Mia Rkman * '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' – Olutosin Araromi * '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' – [[Gazini Ganados]] * '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' – Sylvie Silva * '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' – Clauvid Dály |} ===Espesyal na Parangal=== {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Parangal ! Kandidata |- | '''Best National Costume''' | * '''{{flag|Philippines}}''' – [[Gazini Ganados]] |- | '''Miss Congeniality''' | * '''{{flag|Poland}}''' – Olga Buława |} ==Kandidata== 90 na kandidata ang kumalahok para sa titulo.<ref>{{Cite web |last=Krause |first=Amanda |last2=Konstantinides |first2=Anneta |date=6 Disyembre 2019 |title=Meet the 90 contestants competing to be Miss Universe 2019 |url=https://www.insider.com/miss-universe-pageant-contestants-photos-2019-12 |access-date=25 July 2022 |website=Insider |language=en-US}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Kandidata !! Edad{{efn|Age at time of pageant}} !! Bayan !! Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]'''||Cindy Marina<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Cindy Marina crowned Miss Universe Albania 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Cindy-Marina-crowned-Miss-Universe-Albania-2019/eventshow/69701434.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Shkodër||Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Miriam Rautert<ref>{{Cite web |last=Lauterborn |first=Antonia |date=2 Setyembre 2019 |title=Miriam aus Hagen deutsche Kandidatin bei Miss-Universe-Wahl |url=https://www.wp.de/staedte/hagen/miriam-aus-hagen-deutsche-kandidatin-bei-miss-universe-wahl-id226972225.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Westfalenpost |language=de-DE}}</ref> |23 |[[Berlin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]'''||Salett Miguel<ref>{{Cite web |date=23 Oktubre 2019 |title=Salett Miguel crowned Miss Angola 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Salett-Miguel-crowned-Miss-Angola-2019/eventshow/71719386.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||20||Cuanza||Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]'''||Mariana Varela<ref>{{Cite web |date=17 Oktubre 2019 |title=Mariana Varela es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://www.puntal.com.ar/interes-general/mariana-varela-es-la-nueva-miss-universo-argentina-n51572 |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Puntal |language=es-AR}}</ref>||23||Avellaneda||Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]'''||Dayana Davtyan<ref>{{Cite web |date=11 Hulyo 2019 |title=Dayana Davtyan crowned Miss Universe Armenia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Dayana-Davtyan-crowned-Miss-Universe-Armenia-2019/eventshow/70172650.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||[[Ereban]]|| Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]'''||Danna García<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2019 |title=Danna García crowned Miss Aruba 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Danna-Garca-crowned-Miss-Aruba-2019/eventshow/70639693.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Oranjestad|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]'''|| Priya Serrao<ref>{{Cite web |last=Hope |first=Zach |date=28 Hunyo 2019 |title=Victorian law graduate born in India wins Miss Universe Australia |url=https://www.smh.com.au/national/victorian-law-graduate-born-in-india-wins-miss-universe-australia-20190628-p5224e.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Sydney Morning Herald |language=en}}</ref>||27||[[Melbourne]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]'''||Diamond Langi<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2019 |title=Diamond Langi wins Miss Universe New Zealand 2019 |url=https://lucire.com/insider/20190817/diamond-langi-wins-miss-universe-new-zealand-2019/ |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Lucire |language=en}}</ref>||27||Auckland|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{BHS}}'''||Tarea Sturrup<ref>{{Cite web |last=Moss |first=Shavaughn |date=23 Agosto 2019 |title=From a dream to reality |url=https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190823175710/https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |archive-date=23 Agosto 2019 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Nassau Guardian}}</ref>||24||Grand Bahama|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAN}} [[Bangladesh|Bangglades]]'''||Shirin Akter Shela<ref>{{Cite web |last=Al Mamun |first=Shafiq |date=24 Oktubre 2019 |title=মিস ইউনিভার্স বাংলাদেশের মুকুট জিতলেন শিলা |url=https://www.prothomalo.com/entertainment/drama/মিস-ইউনিভার্স-বাংলাদেশের-মুকুট-জিতলেন-শিলা |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Prothom Alo |language=bn}}</ref>||20||Thakurgaon|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]'''|| Shanel Ifill<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Shanel Ifill crowned Miss Universe Barbados 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Shanel-Ifill-crowned-Miss-Universe-Barbados-2019/eventshow/71048002.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>|| 20 || [[Bridgetown]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]'''||Angeline Flor Pua<ref>{{Cite web |date=11 Oktubre 2019 |title=Ex-Miss België Angeline Flor Pua maakt kans om Miss Universe te worden: “Haar verhaal is zó bijzonder” |url=https://www.hln.be/showbizz/ex-miss-belgie-angeline-flor-pua-maakt-kans-om-miss-universe-te-worden-haar-verhaal-is-zo-bijzonder~aa784157/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Het Laatste Nieuws |language=nl}}</ref>||24||[[Antwerp]]|| Europa |- | '''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]'''|| Destinee Arnold<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Destinee Arnold takes the crown of Miss Universe Belize |url=https://edition.channel5belize.com/archives/190877 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Great Belize Television |language=en-US}}</ref>|| 26 || Roaring Creek|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Thalía Olvino<ref>{{Cite web |date=8 Enero 2019 |title=Thalía Olvino es la nueva Miss Venezuela |url=https://www.eluniversal.com/entretenimiento/46971/thalia-olvino-es-la-nueva-miss-venezuela |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Universal |language=es}}</ref> |20 |Valencia |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |Hoàng Thị Thùy<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2019 |title=Hoàng Thùy được đề cử thi Miss Universe 2019 |url=https://vnexpress.net/hoang-thuy-duoc-de-cu-thi-miss-universe-2019-3919497.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |27 |[[Thanh Hóa]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Júlia Horta<ref>{{Cite web |date=9 Marso 2019 |title=Miss Minas Gerais Júlia Horta vence o concurso Miss Brasil 2019 |url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/03/09/jovem-que-representou-o-estado-de-minas-gerais-e-eleita-miss-brasil-2019.ghtml |access-date=25 Hulyo 2022 |website=G1 |language=pt-br}}</ref> |25 |Juiz de Fora |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Lora Asenova<ref>{{Cite web |date=14 Nobyembre 2019 |title=Miss Universo Miss Bulgaria 2019 - Lora Asenova |url=https://www.telemundo.com/shows/2019/11/14/miss-universo-miss-bulgaria-2019-lora-asenova-miss-universo-bulgaria-2019-lora-asenova |access-date=25 Hulyo 2022 |website=[[Telemundo]] |language=es}}</ref> |25 |Byala Slatina |Europa |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]'''||Fabiana Hurtado<ref>{{Cite web |date=30 Hunyo 2019 |title=Fabiana Hurtado, de Santa Cruz, es Miss Bolivia 2019 |url=https://correodelsur.com/cultura/20190630_fabiana-hurtado-de-santa-cruz-es-miss-bolivia-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Correo del Sur |language=es}}</ref>|| 21 || Santa Cruz|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Kyrsha Attaf<ref>{{Cite web |date=21 Hulyo 2019 |title=Kyrsha Attaf crowned Miss Universe Curaçao 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Kyrsha-Attaf-crowned-Miss-Universe-Curaao-2019/eventshow/69890883.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Katja Stokholm<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Katja Stokholm crowned Miss Universe Denmark 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Katja-Stokholm-crowned-Miss-Universe-Denmark-2019/eventshow/69701876.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |23 |Odense |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Diana Hamed<ref>{{Cite web |date=22 Oktubre 2019 |title=Diana Hamed crowned Miss Universe Egypt 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Diana-Hamed-crowned-Miss-Universe-Egypt-2019/eventshow/71705543.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Cairo]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Cristina Hidalgo<ref>{{Cite web |last=Velasco |first=Estefanía |date=19 Hulyo 2019 |title=La guayaquileña Cristina Hidalgo se impone como Miss Ecuador 2019 |url=https://www.elcomercio.com/tendencias/entretenimiento/cobertura-ceremonia-miss-ecuador-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |22 |Guayaquil |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Zuleika Soler<ref>{{Cite web |last=Alonso |first=Sara |date=22 Hulyo 2019 |title=Zuleika Soler representará a El Salvador en Miss Universo 2019 |url=https://us.as.com/us/2019/07/22/tikitakas/1563822435_426395.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Diario AS |language=es-us}}</ref> |25 |La Unión |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Laura Longauerová<ref>{{Cite web |date=26 Agosto 2019 |title=Česko a Slovensko majú svoju kráľovnú krásy: TOTO je ona! |url=https://www.topky.sk/cl/100313/1819025/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Topky.sk |language=sk}}</ref> |24 |Detva |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Natalie Ortega<ref>{{Cite web |date=19 Setyembre 2019 |title=Natalie Ortega crowned Miss Universe Spain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalie-Ortega-crowned-Miss-Universe-Spain-2019/eventshow/71200396.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Barcelona]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Cheslie Kryst<ref>{{Cite web |last=Lapin |first=Tamar |date=2 Mayo 2019 |title=Full-time attorney Cheslie Kryst crowned Miss USA 2019 |url=https://nypost.com/2019/05/02/full-time-attorney-cheslie-kryst-crowned-miss-usa-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=New York Post |language=en-US}}</ref> |28 |[[Charlotte, North Carolina|Charlotte]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GNQ}} [[Gineang Ekwatoriyal]]''' |Serafina Eyene<ref>{{Cite web |date=8 Setyembre 2019 |title=Serafina Nchama Eyene Ada se proclama Miss Guinea Ecuatorial 2019 |url=https://ahoraeg.com/cultura/2019/09/08/serafina-nchama-eyene-ada-se-proclama-miss-guinea-ecuatorial-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AhoraEG |language=es}}</ref> |20 |Niefang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Emma Jenkins<ref>{{Cite web |date=18 Hulyo 2019 |title=Emma Jenkins crowned Miss Universe Great Britain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Emma-Jenkins-crowned-Miss-Universe-Great-Britain-2019/eventshow/70277202.cms |access-date=29 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |27 |Llanelli |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Sissie Luo<ref>{{Cite web |date=30 Agosto 2019 |title=Sissie Luo wins Miss Universe Guam 2019 crown |url=https://www.postguam.com/news/local/sissie-luo-wins-miss-universe-guam-2019-crown/image_d86ba1ba-ca59-11e9-ae0a-cb370f4070c1.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |18 |Tamuning |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Iana Tickle Garcia<ref>{{Cite web |last=Francis-Pitt |first=K'Shema |date=2 Setyembre 2019 |title=Iana Tickle Garcia to rep Jamaica at 2019 Miss Universe pageant |url=https://www.iriefm.net/iana-tickle-garcia-to-rep-jamaica-at-2019-miss-universe-pageant/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Irie FM |language=en-US}}</ref> |19 |Montego Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Ako Kamo<ref>{{Cite web |date=23 Agosto 2019 |title=Ako Kamo crowned Miss Universe Japan 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Ako-Kamo-crowned-Miss-Universe-Japan-2019/eventshow/70803415.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |[[Kobe]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Gabriela Vallejo<ref>{{Cite web |last= |first= |date=19 Hulyo 2019 |title=Haiti crowns bets to 2019 Miss Universe, Miss International |url=https://haitiantimes.com/2019/07/19/haiti-crowns-bets-to-2019-miss-universe-miss-international/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Haitian Times |language=en-US}}</ref> |26 |Pétion-Ville |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Tako Adamia<ref>{{Cite web |date=21 Hunyo 2019 |title=Nini Gogichaishvili crowned Miss World Georgia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-world/Nini-Gogichaishvili-crowned-Miss-World-Georgia-2019/eventshow/69888833.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |25 |[[Tbilisi]] |Europa |- |'''{{flagicon|HON|variant=1949}} [[Honduras]]''' |Rosemary Arauz<ref>{{Cite web |date=7 Disyembre 2019 |title=Rosemary Arauz, la espectacular modelo que representa a Honduras en el Miss Universo 2019 |url=https://www.diez.hn/fotogalerias/miss-universo-2019-rosemary-arauz-miss-honduras-representante-fotos-modelo-sps-PIDZ1340348 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Diario Deportivo Diez |language=es-HN}}</ref> |26 |San Pedro Sula |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Vartika Singh<ref>{{Cite web |last=Dsouza |first=Natasha |date=10 Enero 2020 |title=Meet The Miss Diva 2019 Winners, Vartika Singh And Shefali Sood |url=https://www.femina.in/celebs/indian/meet-the-miss-diva-2019-winners-vartika-singh-and-shefali-sood-145304.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Femina |language=en}}</ref> |26 |[[Lucknow]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Frederika Alexis Cull |20 |[[Jakarta]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Fionnghuala O'Reilly |26 |[[Dublin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Sella Sharlin |23 |Beit |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Sofia Trimarco |20 |[[Buccino]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Somnang Alyna |18 |[[Nom Pen]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Alyssa Boston |24 |Tecumseh |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]'''||Bria Smith||26||Tortola|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Andrea Piecuch |28 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]'''||Kadejah Bodden||23||Bodden Town|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Alfïya Ersayın |18 |Atyrau |Europa |- | '''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' ||Stacy Michuki||18||[[Nairobi]]||Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]'''||Gabriela Tafur||24||[[Cali]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]'''||Fatbardha Hoxha||21|||Rečane|| Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]'''||Paola Chacón||28||[[San José, Costa Rica|San José]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]'''||Mia Rkman||22||Korčula|| Europa |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]'''||Vichitta Phonevilay||23||[[Vientiane]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|LTU}} [[Lithuania|Litwanya]]'''||Paulita Baltrušaitytė||21||[[Vilnius]]|| Europa |- | '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]'''||Birta Abiba Þórhallsdóttir||20|| Mosfellsbær|| Europa |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]'''||Shweta Sekhon||22||[[Kuala Lumpur]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]'''||Teresa Ruglio||23||Sliema|| Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]'''||Ornella LaFleche||21||Beau Bassin-Rose Hill|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]'''||Sofía Aragón||25||[[Guadalajara]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]'''||Swe Zin Htet||20||Hpa-an|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]'''||Gunzaya Bat-Erdene||25||[[Ulaanbaatar]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]'''||Nadja Breytenbach||24||[[Windhoek]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{NPL}}'''||Pradeepta Adhikari||23||[[Kathmandu]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]'''||Inés López||19||[[Managua]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]'''||Olutosin Araromi||26 ||Jalingo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]'''||Helene Abildsnes||21||Kristiansand|| Europa |- | '''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]'''||Sharon Pieksma ||24||[[Rotterdam]]|| Europa |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]'''|| Mehr Eliezer||22||Panama City|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]'''||Ketlin Lottermann||26||Santa Rita|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]'''||Kelin Rivera||26||Arequipa|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]'''|| [[Gazini Ganados]]||23||[[Talisay, Cebu|Talisay]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]'''||Anni Harjunpää||23||Sastamala|| Europa |- | '''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]'''|| Olga Buława|||28||Świnoujście|| Europa |- | '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]'''|| Madison Anderson||24||Toa Baja|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]'''||Sylvie Silva||20||Guimarães|| Europa |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]'''||Maëva Coucke||25||Fougères|| Europa |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]'''||Clauvid Dály|| 18 || Punta Cana|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]'''||Barbora Hodačová||24||Teplice|| Europa |- | '''{{flagicon|ROU}} [[Romania|Rumaniya]]'''|| Dorina Chihaia ||26||Iași|| Europa |- | '''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]'''|| Bebiana Mangal ||23||[[Castries]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|SLE}} [[Sierra Leone]]'''|| Marie Esther Bangura||22||Port Loko|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]'''|| Mohana Prabha||24||[[Singapore]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]'''||Lina Ljungberg||22||Östergötland|| Europa |- | '''{{flagicon|TZA}} [[Tanzania|Tansaniya]]'''|| Shubila Stanton||23||Morogoro|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]'''||Paweensuda Drouin||26||[[Bangkok]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]'''||'''Zozibini Tunzi'''||26 ||Tsolo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]'''|| Lee Yeon-joo||25||[[Incheon]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Geraldine González |20 |Conchali |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Rosie Zhu Xin |26 |[[Hebei]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]'''||Bilgi Aydoğmuş||23||[[Istanbul]]|| Europa |- | '''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]'''||Anastasia Subbota||26||Zaporizhia|| Europa |- | '''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]'''||Fiona Tenuta||21||Punta del Este|| Kaamerikahan |} == Mga Tala == {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} [[Kategorya:Miss Universe]] s6lk7czfa31dgcavav8vrs47o7tk2n2 1959302 1959301 2022-07-30T01:20:06Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | caption = Zozibini Tunzi, Miss Universe 2019 | image = Zozibini Tunzi Attending Puteri Indonesia 2020 (potrait).jpg | date = December 8, 2019 | venue = Tyler Perry Studios, [[Atlanta]], [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], Estados Unidos | presenters = {{Hlist|[[Steve Harvey]]|Olivia Culpo|Vanessa Lachey}} | acts = [[Ally Brooke]] | entrants = 90 | placements = 20 | broadcaster = {{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|[[Telemundo]]}} | debuts = {{Hlist|[[Bangglades]]|[[Gineang Ekwatoriyal]]}} | withdraws = {{Hlist|[[Gana]]|[[Gresya]]|[[Guwatemala]]|[[Hungary]]|[[Kyrgyzstan]]|[[Lebanon]]|[[Russia]]|[[Sri Lanka]]|[[Switzerland]]|[[Zambia]]}} | returns = {{Hlist|[[Lithuania]]|[[Romania]]|[[Sierra Leone]]|[[Tanzania]]}} | winner = '''[[Zozibini Tunzi]]''' <br> '''{{flag|South Africa}}''' | best national costume = [[Gazini Ganados]] <br> {{flag|Philippines}} | congeniality = [[Olga Buława]] <br> {{flag|Poland}} | before = [[Miss Universe 2018|2018]] | next = [[Miss Universe 2020|2020]] }} Ang '''Miss Universe 2019''' ay ang ika-68 na edisyon ng Miss Universe pageant, na ginanap sa Tyler Perry Studios sa [[Atlanta]], [[Georgia]], [[Estados Unidos]] noong ika-8 ng Disyembre 2019.<ref>{{Cite web |date=1 Nobyembre 2019 |title=Tyler Perry's new studio to host 2019 Miss Universe pageant |url=https://apnews.com/article/dcfdb0e1085a4ba5a8e6fc0ad9c22056 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AP News |language=en}}</ref> Pagkatapos ng kompetisyon, kinoronahan ni [[Catriona Gray]] ng [[Pilipinas]] si Zozibini Tunzi ng [[South Africa|Timog Aprika]] bilang Miss Universe 2019. Ito ang ikatlong tagumpay ng Timog Aprika sa kasaysayan ng kompetisyon. Nagtapos bilang first runner-up si Madison Anderson ng [[Puerto Rico|Porto Riko]] samantalang nagtapos bilang second runner-up si Sofía Aragón ng [[Mehiko]].<ref>{{Cite web |last=Maxouris |first=Christina |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss South Africa crowned 2019 Miss Universe |url=https://www.cnn.com/2019/12/08/entertainment/miss-universe-2019-trnd/index.html |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[CNN]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Arnowitz |first=Leora |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: South Africa wins, Steve Harvey has another mix-up and more you missed |url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/celebrities/2019/12/08/miss-universe-2019-winner-steve-harvey-miss-malaysia-mix-up-more/4378219002/ |access-date=10 Hunyo 2022 |website=USA Today |language=en-US}}</ref> Mga kandidata mula sa 90 na mga bansa at teritoryo ang kumalahok sa kompetisyong ito. Pinangunahan ni [[Steve Harvey]] ang kompetisyon, samantalang sina Miss Teen USA 1998 Vanessa Lachey at Miss Universe 2012 Olivia Culpo ang nagsilbing mga backstage correspondent.<ref>{{Cite web |last=Stone |first=Natalie |date=15 May 2019 |title=Steve Harvey Still Hosts 3 Shows and Miss Universe: Everywhere You Can Watch Him Work |url=https://people.com/tv/steve-harvey-everywhere-you-can-watch-him-host-after-steve-canceled/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=People Magazine |language=en}}</ref> Nagtanghal si Ally Brooke sa edisyong ito.<ref>{{Cite web |last=Campbell |first=Kathy |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: Find Out Who Won, Plus Steve Harvey Has Another Mishap |url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/miss-universe-2019-who-won/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=Us Weekly |language=en-US}}</ref> Itinampok rin sa edisyong ito ang bagong ''Mouawad Power of Unity Crown'' na nagkakahalaga ng $5 milyon.<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2019 |title=LOOK: New Miss Universe 2019 crown unveiled |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/246556-photo-new-miss-universe-crown-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Noong ika-19 ng Disyembre 2018, nabanggit ng Pilipinong politiko at negosyanteng si Chavit Singson na ang ika-68 na edisyon ng kompetisyon ay gaganapin sa [[Seoul]], [[Timog Korea]]. Sinabi rin ni Singson na tutulong siya sa paghahanda para sa kompetisyon sa Timog Korea bagaman hindi pa tapos ang mga detalye at hindi pa ito kinukumpirma ng Miss Universe Organization. Huling idinaos ang Miss Universe sa Seoul noong 1980.<ref>{{Cite web |date=19 Disyembre 2018 |title=Singson says 2019 Miss Universe pageant to be held in South Korea |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/19/18/singson-says-2019-miss-universe-pageant-to-be-held-in-south-korea |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> ==Mga Resulta== [[File:Miss Universe 2019 map.png|thumb|300px|Miss Universe 2019 participating countries and territories]] {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Pagkakalagay<ref>{{Cite web |date=9 Disyembre 2019 |title=South Africa crowned Miss Universe 2019; PH finishes in Top 20 |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/09/19/south-africa-crowned-miss-universe-2019-ph-finishes-in-top-20 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]]}}</ref> ! Kandidata |- | '''Miss Universe 2019''' | * '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' – '''Zozibini Tunzi''' |- | '''1st Runner-Up''' | * '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' – Madison Anderson |- | '''2nd Runner-Up''' | * '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' – Sofía Aragón |- | '''Top 5''' | * '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' – Gabriela Tafur * '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' – Paweensuda Drouin |- | '''Top 10''' | * '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' – Cheslie Kryst * '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' – Birta Abiba Þórhallsdóttir * '''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' – Frederika Alexis Cull * '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' – Kelin Rivera * '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' – Maëva Coucke |- | '''Top 20''' | * '''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' – Cindy Marina * '''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' – Thalía Olvino * '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' – Hoàng Thị Thùy * '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' – Júlia Horta * '''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' – Vartika Singh * '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' – Mia Rkman * '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' – Olutosin Araromi * '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' – [[Gazini Ganados]] * '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' – Sylvie Silva * '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' – Clauvid Dály |} ===Espesyal na Parangal=== {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Parangal ! Kandidata |- | '''Best National Costume''' | * '''{{flag|Philippines}}''' – [[Gazini Ganados]] |- | '''Miss Congeniality''' | * '''{{flag|Poland}}''' – Olga Buława |} ==Kandidata== 90 na kandidata ang kumalahok para sa titulo.<ref>{{Cite web |last=Krause |first=Amanda |last2=Konstantinides |first2=Anneta |date=6 Disyembre 2019 |title=Meet the 90 contestants competing to be Miss Universe 2019 |url=https://www.insider.com/miss-universe-pageant-contestants-photos-2019-12 |access-date=25 July 2022 |website=Insider |language=en-US}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Kandidata !! Edad{{efn|Age at time of pageant}} !! Bayan !! Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]'''||Cindy Marina<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Cindy Marina crowned Miss Universe Albania 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Cindy-Marina-crowned-Miss-Universe-Albania-2019/eventshow/69701434.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Shkodër||Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Miriam Rautert<ref>{{Cite web |last=Lauterborn |first=Antonia |date=2 Setyembre 2019 |title=Miriam aus Hagen deutsche Kandidatin bei Miss-Universe-Wahl |url=https://www.wp.de/staedte/hagen/miriam-aus-hagen-deutsche-kandidatin-bei-miss-universe-wahl-id226972225.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Westfalenpost |language=de-DE}}</ref> |23 |[[Berlin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]'''||Salett Miguel<ref>{{Cite web |date=23 Oktubre 2019 |title=Salett Miguel crowned Miss Angola 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Salett-Miguel-crowned-Miss-Angola-2019/eventshow/71719386.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||20||Cuanza||Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]'''||Mariana Varela<ref>{{Cite web |date=17 Oktubre 2019 |title=Mariana Varela es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://www.puntal.com.ar/interes-general/mariana-varela-es-la-nueva-miss-universo-argentina-n51572 |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Puntal |language=es-AR}}</ref>||23||Avellaneda||Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]'''||Dayana Davtyan<ref>{{Cite web |date=11 Hulyo 2019 |title=Dayana Davtyan crowned Miss Universe Armenia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Dayana-Davtyan-crowned-Miss-Universe-Armenia-2019/eventshow/70172650.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||[[Ereban]]|| Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]'''||Danna García<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2019 |title=Danna García crowned Miss Aruba 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Danna-Garca-crowned-Miss-Aruba-2019/eventshow/70639693.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Oranjestad|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]'''|| Priya Serrao<ref>{{Cite web |last=Hope |first=Zach |date=28 Hunyo 2019 |title=Victorian law graduate born in India wins Miss Universe Australia |url=https://www.smh.com.au/national/victorian-law-graduate-born-in-india-wins-miss-universe-australia-20190628-p5224e.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Sydney Morning Herald |language=en}}</ref>||27||[[Melbourne]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]'''||Diamond Langi<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2019 |title=Diamond Langi wins Miss Universe New Zealand 2019 |url=https://lucire.com/insider/20190817/diamond-langi-wins-miss-universe-new-zealand-2019/ |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Lucire |language=en}}</ref>||27||Auckland|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{BHS}}'''||Tarea Sturrup<ref>{{Cite web |last=Moss |first=Shavaughn |date=23 Agosto 2019 |title=From a dream to reality |url=https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190823175710/https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |archive-date=23 Agosto 2019 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Nassau Guardian}}</ref>||24||Grand Bahama|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAN}} [[Bangladesh|Bangglades]]'''||Shirin Akter Shela<ref>{{Cite web |last=Al Mamun |first=Shafiq |date=24 Oktubre 2019 |title=মিস ইউনিভার্স বাংলাদেশের মুকুট জিতলেন শিলা |url=https://www.prothomalo.com/entertainment/drama/মিস-ইউনিভার্স-বাংলাদেশের-মুকুট-জিতলেন-শিলা |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Prothom Alo |language=bn}}</ref>||20||Thakurgaon|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]'''|| Shanel Ifill<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Shanel Ifill crowned Miss Universe Barbados 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Shanel-Ifill-crowned-Miss-Universe-Barbados-2019/eventshow/71048002.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>|| 20 || [[Bridgetown]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]'''||Angeline Flor Pua<ref>{{Cite web |date=11 Oktubre 2019 |title=Ex-Miss België Angeline Flor Pua maakt kans om Miss Universe te worden: “Haar verhaal is zó bijzonder” |url=https://www.hln.be/showbizz/ex-miss-belgie-angeline-flor-pua-maakt-kans-om-miss-universe-te-worden-haar-verhaal-is-zo-bijzonder~aa784157/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Het Laatste Nieuws |language=nl}}</ref>||24||[[Antwerp]]|| Europa |- | '''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]'''|| Destinee Arnold<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Destinee Arnold takes the crown of Miss Universe Belize |url=https://edition.channel5belize.com/archives/190877 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Great Belize Television |language=en-US}}</ref>|| 26 || Roaring Creek|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Thalía Olvino<ref>{{Cite web |date=8 Enero 2019 |title=Thalía Olvino es la nueva Miss Venezuela |url=https://www.eluniversal.com/entretenimiento/46971/thalia-olvino-es-la-nueva-miss-venezuela |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Universal |language=es}}</ref> |20 |Valencia |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |Hoàng Thị Thùy<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2019 |title=Hoàng Thùy được đề cử thi Miss Universe 2019 |url=https://vnexpress.net/hoang-thuy-duoc-de-cu-thi-miss-universe-2019-3919497.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |27 |[[Thanh Hóa]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Júlia Horta<ref>{{Cite web |date=9 Marso 2019 |title=Miss Minas Gerais Júlia Horta vence o concurso Miss Brasil 2019 |url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/03/09/jovem-que-representou-o-estado-de-minas-gerais-e-eleita-miss-brasil-2019.ghtml |access-date=25 Hulyo 2022 |website=G1 |language=pt-br}}</ref> |25 |Juiz de Fora |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Lora Asenova<ref>{{Cite web |date=14 Nobyembre 2019 |title=Miss Universo Miss Bulgaria 2019 - Lora Asenova |url=https://www.telemundo.com/shows/2019/11/14/miss-universo-miss-bulgaria-2019-lora-asenova-miss-universo-bulgaria-2019-lora-asenova |access-date=25 Hulyo 2022 |website=[[Telemundo]] |language=es}}</ref> |25 |Byala Slatina |Europa |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]'''||Fabiana Hurtado<ref>{{Cite web |date=30 Hunyo 2019 |title=Fabiana Hurtado, de Santa Cruz, es Miss Bolivia 2019 |url=https://correodelsur.com/cultura/20190630_fabiana-hurtado-de-santa-cruz-es-miss-bolivia-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Correo del Sur |language=es}}</ref>|| 21 || Santa Cruz|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Kyrsha Attaf<ref>{{Cite web |date=21 Hulyo 2019 |title=Kyrsha Attaf crowned Miss Universe Curaçao 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Kyrsha-Attaf-crowned-Miss-Universe-Curaao-2019/eventshow/69890883.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Katja Stokholm<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Katja Stokholm crowned Miss Universe Denmark 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Katja-Stokholm-crowned-Miss-Universe-Denmark-2019/eventshow/69701876.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |23 |Odense |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Diana Hamed<ref>{{Cite web |date=22 Oktubre 2019 |title=Diana Hamed crowned Miss Universe Egypt 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Diana-Hamed-crowned-Miss-Universe-Egypt-2019/eventshow/71705543.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Cairo]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Cristina Hidalgo<ref>{{Cite web |last=Velasco |first=Estefanía |date=19 Hulyo 2019 |title=La guayaquileña Cristina Hidalgo se impone como Miss Ecuador 2019 |url=https://www.elcomercio.com/tendencias/entretenimiento/cobertura-ceremonia-miss-ecuador-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |22 |Guayaquil |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Zuleika Soler<ref>{{Cite web |last=Alonso |first=Sara |date=22 Hulyo 2019 |title=Zuleika Soler representará a El Salvador en Miss Universo 2019 |url=https://us.as.com/us/2019/07/22/tikitakas/1563822435_426395.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Diario AS |language=es-us}}</ref> |25 |La Unión |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Laura Longauerová<ref>{{Cite web |date=26 Agosto 2019 |title=Česko a Slovensko majú svoju kráľovnú krásy: TOTO je ona! |url=https://www.topky.sk/cl/100313/1819025/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Topky.sk |language=sk}}</ref> |24 |Detva |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Natalie Ortega<ref>{{Cite web |date=19 Setyembre 2019 |title=Natalie Ortega crowned Miss Universe Spain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalie-Ortega-crowned-Miss-Universe-Spain-2019/eventshow/71200396.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Barcelona]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Cheslie Kryst<ref>{{Cite web |last=Lapin |first=Tamar |date=2 Mayo 2019 |title=Full-time attorney Cheslie Kryst crowned Miss USA 2019 |url=https://nypost.com/2019/05/02/full-time-attorney-cheslie-kryst-crowned-miss-usa-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=New York Post |language=en-US}}</ref> |28 |[[Charlotte, North Carolina|Charlotte]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GNQ}} [[Gineang Ekwatoriyal]]''' |Serafina Eyene<ref>{{Cite web |date=8 Setyembre 2019 |title=Serafina Nchama Eyene Ada se proclama Miss Guinea Ecuatorial 2019 |url=https://ahoraeg.com/cultura/2019/09/08/serafina-nchama-eyene-ada-se-proclama-miss-guinea-ecuatorial-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AhoraEG |language=es}}</ref> |20 |Niefang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Emma Jenkins<ref>{{Cite web |date=18 Hulyo 2019 |title=Emma Jenkins crowned Miss Universe Great Britain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Emma-Jenkins-crowned-Miss-Universe-Great-Britain-2019/eventshow/70277202.cms |access-date=29 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |27 |Llanelli |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Sissie Luo<ref>{{Cite web |date=30 Agosto 2019 |title=Sissie Luo wins Miss Universe Guam 2019 crown |url=https://www.postguam.com/news/local/sissie-luo-wins-miss-universe-guam-2019-crown/image_d86ba1ba-ca59-11e9-ae0a-cb370f4070c1.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |18 |Tamuning |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Iana Tickle Garcia<ref>{{Cite web |last=Francis-Pitt |first=K'Shema |date=2 Setyembre 2019 |title=Iana Tickle Garcia to rep Jamaica at 2019 Miss Universe pageant |url=https://www.iriefm.net/iana-tickle-garcia-to-rep-jamaica-at-2019-miss-universe-pageant/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Irie FM |language=en-US}}</ref> |19 |Montego Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Ako Kamo<ref>{{Cite web |date=23 Agosto 2019 |title=Ako Kamo crowned Miss Universe Japan 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Ako-Kamo-crowned-Miss-Universe-Japan-2019/eventshow/70803415.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |[[Kobe]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Gabriela Vallejo<ref>{{Cite web |last= |first= |date=19 Hulyo 2019 |title=Haiti crowns bets to 2019 Miss Universe, Miss International |url=https://haitiantimes.com/2019/07/19/haiti-crowns-bets-to-2019-miss-universe-miss-international/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Haitian Times |language=en-US}}</ref> |26 |Pétion-Ville |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Tako Adamia<ref>{{Cite web |date=21 Hunyo 2019 |title=Nini Gogichaishvili crowned Miss World Georgia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-world/Nini-Gogichaishvili-crowned-Miss-World-Georgia-2019/eventshow/69888833.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |25 |[[Tbilisi]] |Europa |- |'''{{flagicon|HON|variant=1949}} [[Honduras]]''' |Rosemary Arauz<ref>{{Cite web |date=7 Disyembre 2019 |title=Rosemary Arauz, la espectacular modelo que representa a Honduras en el Miss Universo 2019 |url=https://www.diez.hn/fotogalerias/miss-universo-2019-rosemary-arauz-miss-honduras-representante-fotos-modelo-sps-PIDZ1340348 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Diario Deportivo Diez |language=es-HN}}</ref> |26 |San Pedro Sula |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Vartika Singh<ref>{{Cite web |last=Dsouza |first=Natasha |date=10 Enero 2020 |title=Meet The Miss Diva 2019 Winners, Vartika Singh And Shefali Sood |url=https://www.femina.in/celebs/indian/meet-the-miss-diva-2019-winners-vartika-singh-and-shefali-sood-145304.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Femina |language=en}}</ref> |26 |[[Lucknow]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Frederika Alexis Cull<ref>{{Cite web |date=17 Marso 2019 |title=Frederika Alexis Cull crowned Miss Puteri Indonesia 2019 Photogallery |url=https://photogallery.indiatimes.com/beauty-pageants/miss-universe/frederika-alexis-cull/Frederika-Alexis-Cull-crowned-Miss-Puteri-Indonesia-2019/articleshow/68448338.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Jakarta]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Fionnghuala O'Reilly |26 |[[Dublin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Sella Sharlin |23 |Beit |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Sofia Trimarco |20 |[[Buccino]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Somnang Alyna |18 |[[Nom Pen]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Alyssa Boston |24 |Tecumseh |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]'''||Bria Smith||26||Tortola|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Andrea Piecuch |28 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]'''||Kadejah Bodden||23||Bodden Town|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Alfïya Ersayın |18 |Atyrau |Europa |- | '''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' ||Stacy Michuki||18||[[Nairobi]]||Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]'''||Gabriela Tafur||24||[[Cali]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]'''||Fatbardha Hoxha||21|||Rečane|| Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]'''||Paola Chacón||28||[[San José, Costa Rica|San José]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]'''||Mia Rkman||22||Korčula|| Europa |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]'''||Vichitta Phonevilay||23||[[Vientiane]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|LTU}} [[Lithuania|Litwanya]]'''||Paulita Baltrušaitytė||21||[[Vilnius]]|| Europa |- | '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]'''||Birta Abiba Þórhallsdóttir||20|| Mosfellsbær|| Europa |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]'''||Shweta Sekhon||22||[[Kuala Lumpur]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]'''||Teresa Ruglio||23||Sliema|| Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]'''||Ornella LaFleche||21||Beau Bassin-Rose Hill|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]'''||Sofía Aragón||25||[[Guadalajara]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]'''||Swe Zin Htet||20||Hpa-an|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]'''||Gunzaya Bat-Erdene||25||[[Ulaanbaatar]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]'''||Nadja Breytenbach||24||[[Windhoek]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{NPL}}'''||Pradeepta Adhikari||23||[[Kathmandu]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]'''||Inés López||19||[[Managua]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]'''||Olutosin Araromi||26 ||Jalingo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]'''||Helene Abildsnes||21||Kristiansand|| Europa |- | '''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]'''||Sharon Pieksma ||24||[[Rotterdam]]|| Europa |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]'''|| Mehr Eliezer||22||Panama City|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]'''||Ketlin Lottermann||26||Santa Rita|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]'''||Kelin Rivera||26||Arequipa|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]'''|| [[Gazini Ganados]]||23||[[Talisay, Cebu|Talisay]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]'''||Anni Harjunpää||23||Sastamala|| Europa |- | '''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]'''|| Olga Buława|||28||Świnoujście|| Europa |- | '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]'''|| Madison Anderson||24||Toa Baja|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]'''||Sylvie Silva||20||Guimarães|| Europa |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]'''||Maëva Coucke||25||Fougères|| Europa |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]'''||Clauvid Dály|| 18 || Punta Cana|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]'''||Barbora Hodačová||24||Teplice|| Europa |- | '''{{flagicon|ROU}} [[Romania|Rumaniya]]'''|| Dorina Chihaia ||26||Iași|| Europa |- | '''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]'''|| Bebiana Mangal ||23||[[Castries]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|SLE}} [[Sierra Leone]]'''|| Marie Esther Bangura||22||Port Loko|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]'''|| Mohana Prabha||24||[[Singapore]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]'''||Lina Ljungberg||22||Östergötland|| Europa |- | '''{{flagicon|TZA}} [[Tanzania|Tansaniya]]'''|| Shubila Stanton||23||Morogoro|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]'''||Paweensuda Drouin||26||[[Bangkok]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]'''||'''Zozibini Tunzi'''||26 ||Tsolo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]'''|| Lee Yeon-joo||25||[[Incheon]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Geraldine González |20 |Conchali |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Rosie Zhu Xin |26 |[[Hebei]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]'''||Bilgi Aydoğmuş||23||[[Istanbul]]|| Europa |- | '''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]'''||Anastasia Subbota||26||Zaporizhia|| Europa |- | '''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]'''||Fiona Tenuta||21||Punta del Este|| Kaamerikahan |} == Mga Tala == {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} [[Kategorya:Miss Universe]] ba4lhvm3ybgjuydphfuo3k9d9kjpgd8 1959338 1959302 2022-07-30T02:48:39Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | caption = Zozibini Tunzi, Miss Universe 2019 | image = Zozibini Tunzi Attending Puteri Indonesia 2020 (potrait).jpg | date = December 8, 2019 | venue = Tyler Perry Studios, [[Atlanta]], [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], Estados Unidos | presenters = {{Hlist|[[Steve Harvey]]|Olivia Culpo|Vanessa Lachey}} | acts = [[Ally Brooke]] | entrants = 90 | placements = 20 | broadcaster = {{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|[[Telemundo]]}} | debuts = {{Hlist|[[Bangglades]]|[[Gineang Ekwatoriyal]]}} | withdraws = {{Hlist|[[Gana]]|[[Gresya]]|[[Guwatemala]]|[[Hungary]]|[[Kyrgyzstan]]|[[Lebanon]]|[[Russia]]|[[Sri Lanka]]|[[Switzerland]]|[[Zambia]]}} | returns = {{Hlist|[[Lithuania]]|[[Romania]]|[[Sierra Leone]]|[[Tanzania]]}} | winner = '''[[Zozibini Tunzi]]''' <br> '''{{flag|South Africa}}''' | best national costume = [[Gazini Ganados]] <br> {{flag|Philippines}} | congeniality = [[Olga Buława]] <br> {{flag|Poland}} | before = [[Miss Universe 2018|2018]] | next = [[Miss Universe 2020|2020]] }} Ang '''Miss Universe 2019''' ay ang ika-68 na edisyon ng Miss Universe pageant, na ginanap sa Tyler Perry Studios sa [[Atlanta]], [[Georgia]], [[Estados Unidos]] noong ika-8 ng Disyembre 2019.<ref>{{Cite web |date=1 Nobyembre 2019 |title=Tyler Perry's new studio to host 2019 Miss Universe pageant |url=https://apnews.com/article/dcfdb0e1085a4ba5a8e6fc0ad9c22056 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AP News |language=en}}</ref> Pagkatapos ng kompetisyon, kinoronahan ni [[Catriona Gray]] ng [[Pilipinas]] si Zozibini Tunzi ng [[South Africa|Timog Aprika]] bilang Miss Universe 2019. Ito ang ikatlong tagumpay ng Timog Aprika sa kasaysayan ng kompetisyon. Nagtapos bilang first runner-up si Madison Anderson ng [[Puerto Rico|Porto Riko]] samantalang nagtapos bilang second runner-up si Sofía Aragón ng [[Mehiko]].<ref>{{Cite web |last=Maxouris |first=Christina |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss South Africa crowned 2019 Miss Universe |url=https://www.cnn.com/2019/12/08/entertainment/miss-universe-2019-trnd/index.html |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[CNN]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Arnowitz |first=Leora |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: South Africa wins, Steve Harvey has another mix-up and more you missed |url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/celebrities/2019/12/08/miss-universe-2019-winner-steve-harvey-miss-malaysia-mix-up-more/4378219002/ |access-date=10 Hunyo 2022 |website=USA Today |language=en-US}}</ref> Mga kandidata mula sa 90 na mga bansa at teritoryo ang kumalahok sa kompetisyong ito. Pinangunahan ni [[Steve Harvey]] ang kompetisyon, samantalang sina Miss Teen USA 1998 Vanessa Lachey at Miss Universe 2012 Olivia Culpo ang nagsilbing mga backstage correspondent.<ref>{{Cite web |last=Stone |first=Natalie |date=15 May 2019 |title=Steve Harvey Still Hosts 3 Shows and Miss Universe: Everywhere You Can Watch Him Work |url=https://people.com/tv/steve-harvey-everywhere-you-can-watch-him-host-after-steve-canceled/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=People Magazine |language=en}}</ref> Nagtanghal si Ally Brooke sa edisyong ito.<ref>{{Cite web |last=Campbell |first=Kathy |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: Find Out Who Won, Plus Steve Harvey Has Another Mishap |url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/miss-universe-2019-who-won/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=Us Weekly |language=en-US}}</ref> Itinampok rin sa edisyong ito ang bagong ''Mouawad Power of Unity Crown'' na nagkakahalaga ng $5 milyon.<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2019 |title=LOOK: New Miss Universe 2019 crown unveiled |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/246556-photo-new-miss-universe-crown-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Noong ika-19 ng Disyembre 2018, nabanggit ng Pilipinong politiko at negosyanteng si Chavit Singson na ang ika-68 na edisyon ng kompetisyon ay gaganapin sa [[Seoul]], [[Timog Korea]]. Sinabi rin ni Singson na tutulong siya sa paghahanda para sa kompetisyon sa Timog Korea bagaman hindi pa tapos ang mga detalye at hindi pa ito kinukumpirma ng Miss Universe Organization. Huling idinaos ang Miss Universe sa Seoul noong 1980.<ref>{{Cite web |date=19 Disyembre 2018 |title=Singson says 2019 Miss Universe pageant to be held in South Korea |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/19/18/singson-says-2019-miss-universe-pageant-to-be-held-in-south-korea |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> ==Mga Resulta== [[File:Miss Universe 2019 map.png|thumb|300px|Miss Universe 2019 participating countries and territories]] === Mga pagkakalagay === {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Pagkakalagay<ref>{{Cite web |date=9 Disyembre 2019 |title=South Africa crowned Miss Universe 2019; PH finishes in Top 20 |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/09/19/south-africa-crowned-miss-universe-2019-ph-finishes-in-top-20 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]]}}</ref> ! Kandidata |- | '''Miss Universe 2019''' | * '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' – '''Zozibini Tunzi''' |- | '''1st Runner-Up''' | * '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' – Madison Anderson |- | '''2nd Runner-Up''' | * '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' – Sofía Aragón |- | '''Top 5''' | * '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' – Gabriela Tafur * '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' – Paweensuda Drouin |- | '''Top 10''' | * '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' – Cheslie Kryst * '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' – Birta Abiba Þórhallsdóttir * '''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' – Frederika Alexis Cull * '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' – Kelin Rivera * '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' – Maëva Coucke |- | '''Top 20''' | * '''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' – Cindy Marina * '''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' – Thalía Olvino * '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' – Hoàng Thị Thùy * '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' – Júlia Horta * '''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' – Vartika Singh * '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' – Mia Rkman * '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' – Olutosin Araromi * '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' – [[Gazini Ganados]] * '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' – Sylvie Silva * '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' – Clauvid Dály |} ===Mga espesyal na parangal=== {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Parangal ! Kandidata |- | '''Best National Costume''' | * '''{{flag|Philippines}}''' – [[Gazini Ganados]] |- | '''Miss Congeniality''' | * '''{{flag|Poland}}''' – Olga Buława |} ==Kandidata== 90 na kandidata ang kumalahok para sa titulo.<ref>{{Cite web |last=Krause |first=Amanda |last2=Konstantinides |first2=Anneta |date=6 Disyembre 2019 |title=Meet the 90 contestants competing to be Miss Universe 2019 |url=https://www.insider.com/miss-universe-pageant-contestants-photos-2019-12 |access-date=25 July 2022 |website=Insider |language=en-US}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Kandidata !! Edad{{efn|Age at time of pageant}} !! Bayan !! Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]'''||Cindy Marina<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Cindy Marina crowned Miss Universe Albania 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Cindy-Marina-crowned-Miss-Universe-Albania-2019/eventshow/69701434.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Shkodër||Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Miriam Rautert<ref>{{Cite web |last=Lauterborn |first=Antonia |date=2 Setyembre 2019 |title=Miriam aus Hagen deutsche Kandidatin bei Miss-Universe-Wahl |url=https://www.wp.de/staedte/hagen/miriam-aus-hagen-deutsche-kandidatin-bei-miss-universe-wahl-id226972225.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Westfalenpost |language=de-DE}}</ref> |23 |[[Berlin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]'''||Salett Miguel<ref>{{Cite web |date=23 Oktubre 2019 |title=Salett Miguel crowned Miss Angola 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Salett-Miguel-crowned-Miss-Angola-2019/eventshow/71719386.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||20||Cuanza||Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]'''||Mariana Varela<ref>{{Cite web |date=17 Oktubre 2019 |title=Mariana Varela es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://www.puntal.com.ar/interes-general/mariana-varela-es-la-nueva-miss-universo-argentina-n51572 |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Puntal |language=es-AR}}</ref>||23||Avellaneda||Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]'''||Dayana Davtyan<ref>{{Cite web |date=11 Hulyo 2019 |title=Dayana Davtyan crowned Miss Universe Armenia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Dayana-Davtyan-crowned-Miss-Universe-Armenia-2019/eventshow/70172650.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||[[Ereban]]|| Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]'''||Danna García<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2019 |title=Danna García crowned Miss Aruba 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Danna-Garca-crowned-Miss-Aruba-2019/eventshow/70639693.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Oranjestad|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]'''|| Priya Serrao<ref>{{Cite web |last=Hope |first=Zach |date=28 Hunyo 2019 |title=Victorian law graduate born in India wins Miss Universe Australia |url=https://www.smh.com.au/national/victorian-law-graduate-born-in-india-wins-miss-universe-australia-20190628-p5224e.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Sydney Morning Herald |language=en}}</ref>||27||[[Melbourne]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]'''||Diamond Langi<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2019 |title=Diamond Langi wins Miss Universe New Zealand 2019 |url=https://lucire.com/insider/20190817/diamond-langi-wins-miss-universe-new-zealand-2019/ |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Lucire |language=en}}</ref>||27||Auckland|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{BHS}}'''||Tarea Sturrup<ref>{{Cite web |last=Moss |first=Shavaughn |date=23 Agosto 2019 |title=From a dream to reality |url=https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190823175710/https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |archive-date=23 Agosto 2019 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Nassau Guardian}}</ref>||24||Grand Bahama|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAN}} [[Bangladesh|Bangglades]]'''||Shirin Akter Shela<ref>{{Cite web |last=Al Mamun |first=Shafiq |date=24 Oktubre 2019 |title=মিস ইউনিভার্স বাংলাদেশের মুকুট জিতলেন শিলা |url=https://www.prothomalo.com/entertainment/drama/মিস-ইউনিভার্স-বাংলাদেশের-মুকুট-জিতলেন-শিলা |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Prothom Alo |language=bn}}</ref>||20||Thakurgaon|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]'''|| Shanel Ifill<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Shanel Ifill crowned Miss Universe Barbados 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Shanel-Ifill-crowned-Miss-Universe-Barbados-2019/eventshow/71048002.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>|| 20 || [[Bridgetown]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]'''||Angeline Flor Pua<ref>{{Cite web |date=11 Oktubre 2019 |title=Ex-Miss België Angeline Flor Pua maakt kans om Miss Universe te worden: “Haar verhaal is zó bijzonder” |url=https://www.hln.be/showbizz/ex-miss-belgie-angeline-flor-pua-maakt-kans-om-miss-universe-te-worden-haar-verhaal-is-zo-bijzonder~aa784157/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Het Laatste Nieuws |language=nl}}</ref>||24||[[Antwerp]]|| Europa |- | '''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]'''|| Destinee Arnold<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Destinee Arnold takes the crown of Miss Universe Belize |url=https://edition.channel5belize.com/archives/190877 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Great Belize Television |language=en-US}}</ref>|| 26 || Roaring Creek|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Thalía Olvino<ref>{{Cite web |date=8 Enero 2019 |title=Thalía Olvino es la nueva Miss Venezuela |url=https://www.eluniversal.com/entretenimiento/46971/thalia-olvino-es-la-nueva-miss-venezuela |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Universal |language=es}}</ref> |20 |Valencia |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |Hoàng Thị Thùy<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2019 |title=Hoàng Thùy được đề cử thi Miss Universe 2019 |url=https://vnexpress.net/hoang-thuy-duoc-de-cu-thi-miss-universe-2019-3919497.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |27 |[[Thanh Hóa]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Júlia Horta<ref>{{Cite web |date=9 Marso 2019 |title=Miss Minas Gerais Júlia Horta vence o concurso Miss Brasil 2019 |url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/03/09/jovem-que-representou-o-estado-de-minas-gerais-e-eleita-miss-brasil-2019.ghtml |access-date=25 Hulyo 2022 |website=G1 |language=pt-br}}</ref> |25 |Juiz de Fora |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Lora Asenova<ref>{{Cite web |date=14 Nobyembre 2019 |title=Miss Universo Miss Bulgaria 2019 - Lora Asenova |url=https://www.telemundo.com/shows/2019/11/14/miss-universo-miss-bulgaria-2019-lora-asenova-miss-universo-bulgaria-2019-lora-asenova |access-date=25 Hulyo 2022 |website=[[Telemundo]] |language=es}}</ref> |25 |Byala Slatina |Europa |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]'''||Fabiana Hurtado<ref>{{Cite web |date=30 Hunyo 2019 |title=Fabiana Hurtado, de Santa Cruz, es Miss Bolivia 2019 |url=https://correodelsur.com/cultura/20190630_fabiana-hurtado-de-santa-cruz-es-miss-bolivia-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Correo del Sur |language=es}}</ref>|| 21 || Santa Cruz|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Kyrsha Attaf<ref>{{Cite web |date=21 Hulyo 2019 |title=Kyrsha Attaf crowned Miss Universe Curaçao 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Kyrsha-Attaf-crowned-Miss-Universe-Curaao-2019/eventshow/69890883.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Katja Stokholm<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Katja Stokholm crowned Miss Universe Denmark 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Katja-Stokholm-crowned-Miss-Universe-Denmark-2019/eventshow/69701876.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |23 |Odense |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Diana Hamed<ref>{{Cite web |date=22 Oktubre 2019 |title=Diana Hamed crowned Miss Universe Egypt 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Diana-Hamed-crowned-Miss-Universe-Egypt-2019/eventshow/71705543.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Cairo]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Cristina Hidalgo<ref>{{Cite web |last=Velasco |first=Estefanía |date=19 Hulyo 2019 |title=La guayaquileña Cristina Hidalgo se impone como Miss Ecuador 2019 |url=https://www.elcomercio.com/tendencias/entretenimiento/cobertura-ceremonia-miss-ecuador-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |22 |Guayaquil |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Zuleika Soler<ref>{{Cite web |last=Alonso |first=Sara |date=22 Hulyo 2019 |title=Zuleika Soler representará a El Salvador en Miss Universo 2019 |url=https://us.as.com/us/2019/07/22/tikitakas/1563822435_426395.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Diario AS |language=es-us}}</ref> |25 |La Unión |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Laura Longauerová<ref>{{Cite web |date=26 Agosto 2019 |title=Česko a Slovensko majú svoju kráľovnú krásy: TOTO je ona! |url=https://www.topky.sk/cl/100313/1819025/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Topky.sk |language=sk}}</ref> |24 |Detva |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Natalie Ortega<ref>{{Cite web |date=19 Setyembre 2019 |title=Natalie Ortega crowned Miss Universe Spain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalie-Ortega-crowned-Miss-Universe-Spain-2019/eventshow/71200396.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Barcelona]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Cheslie Kryst<ref>{{Cite web |last=Lapin |first=Tamar |date=2 Mayo 2019 |title=Full-time attorney Cheslie Kryst crowned Miss USA 2019 |url=https://nypost.com/2019/05/02/full-time-attorney-cheslie-kryst-crowned-miss-usa-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=New York Post |language=en-US}}</ref> |28 |[[Charlotte, North Carolina|Charlotte]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GNQ}} [[Gineang Ekwatoriyal]]''' |Serafina Eyene<ref>{{Cite web |date=8 Setyembre 2019 |title=Serafina Nchama Eyene Ada se proclama Miss Guinea Ecuatorial 2019 |url=https://ahoraeg.com/cultura/2019/09/08/serafina-nchama-eyene-ada-se-proclama-miss-guinea-ecuatorial-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AhoraEG |language=es}}</ref> |20 |Niefang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Emma Jenkins<ref>{{Cite web |date=18 Hulyo 2019 |title=Emma Jenkins crowned Miss Universe Great Britain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Emma-Jenkins-crowned-Miss-Universe-Great-Britain-2019/eventshow/70277202.cms |access-date=29 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |27 |Llanelli |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Sissie Luo<ref>{{Cite web |date=30 Agosto 2019 |title=Sissie Luo wins Miss Universe Guam 2019 crown |url=https://www.postguam.com/news/local/sissie-luo-wins-miss-universe-guam-2019-crown/image_d86ba1ba-ca59-11e9-ae0a-cb370f4070c1.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |18 |Tamuning |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Iana Tickle Garcia<ref>{{Cite web |last=Francis-Pitt |first=K'Shema |date=2 Setyembre 2019 |title=Iana Tickle Garcia to rep Jamaica at 2019 Miss Universe pageant |url=https://www.iriefm.net/iana-tickle-garcia-to-rep-jamaica-at-2019-miss-universe-pageant/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Irie FM |language=en-US}}</ref> |19 |Montego Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Ako Kamo<ref>{{Cite web |date=23 Agosto 2019 |title=Ako Kamo crowned Miss Universe Japan 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Ako-Kamo-crowned-Miss-Universe-Japan-2019/eventshow/70803415.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |[[Kobe]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Gabriela Vallejo<ref>{{Cite web |last= |first= |date=19 Hulyo 2019 |title=Haiti crowns bets to 2019 Miss Universe, Miss International |url=https://haitiantimes.com/2019/07/19/haiti-crowns-bets-to-2019-miss-universe-miss-international/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Haitian Times |language=en-US}}</ref> |26 |Pétion-Ville |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Tako Adamia<ref>{{Cite web |date=21 Hunyo 2019 |title=Nini Gogichaishvili crowned Miss World Georgia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-world/Nini-Gogichaishvili-crowned-Miss-World-Georgia-2019/eventshow/69888833.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |25 |[[Tbilisi]] |Europa |- |'''{{flagicon|HON|variant=1949}} [[Honduras]]''' |Rosemary Arauz<ref>{{Cite web |date=7 Disyembre 2019 |title=Rosemary Arauz, la espectacular modelo que representa a Honduras en el Miss Universo 2019 |url=https://www.diez.hn/fotogalerias/miss-universo-2019-rosemary-arauz-miss-honduras-representante-fotos-modelo-sps-PIDZ1340348 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Diario Deportivo Diez |language=es-HN}}</ref> |26 |San Pedro Sula |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Vartika Singh<ref>{{Cite web |last=Dsouza |first=Natasha |date=10 Enero 2020 |title=Meet The Miss Diva 2019 Winners, Vartika Singh And Shefali Sood |url=https://www.femina.in/celebs/indian/meet-the-miss-diva-2019-winners-vartika-singh-and-shefali-sood-145304.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Femina |language=en}}</ref> |26 |[[Lucknow]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Frederika Alexis Cull<ref>{{Cite web |date=17 Marso 2019 |title=Frederika Alexis Cull crowned Miss Puteri Indonesia 2019 Photogallery |url=https://photogallery.indiatimes.com/beauty-pageants/miss-universe/frederika-alexis-cull/Frederika-Alexis-Cull-crowned-Miss-Puteri-Indonesia-2019/articleshow/68448338.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Jakarta]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Fionnghuala O'Reilly |26 |[[Dublin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Sella Sharlin |23 |Beit |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Sofia Trimarco |20 |[[Buccino]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Somnang Alyna |18 |[[Nom Pen]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Alyssa Boston |24 |Tecumseh |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]'''||Bria Smith||26||Tortola|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Andrea Piecuch |28 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]'''||Kadejah Bodden||23||Bodden Town|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Alfïya Ersayın |18 |Atyrau |Europa |- | '''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' ||Stacy Michuki||18||[[Nairobi]]||Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]'''||Gabriela Tafur||24||[[Cali]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]'''||Fatbardha Hoxha||21|||Rečane|| Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]'''||Paola Chacón||28||[[San José, Costa Rica|San José]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]'''||Mia Rkman||22||Korčula|| Europa |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]'''||Vichitta Phonevilay||23||[[Vientiane]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|LTU}} [[Lithuania|Litwanya]]'''||Paulita Baltrušaitytė||21||[[Vilnius]]|| Europa |- | '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]'''||Birta Abiba Þórhallsdóttir||20|| Mosfellsbær|| Europa |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]'''||Shweta Sekhon||22||[[Kuala Lumpur]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]'''||Teresa Ruglio||23||Sliema|| Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]'''||Ornella LaFleche||21||Beau Bassin-Rose Hill|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]'''||Sofía Aragón||25||[[Guadalajara]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]'''||Swe Zin Htet||20||Hpa-an|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]'''||Gunzaya Bat-Erdene||25||[[Ulaanbaatar]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]'''||Nadja Breytenbach||24||[[Windhoek]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{NPL}}'''||Pradeepta Adhikari||23||[[Kathmandu]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]'''||Olutosin Araromi||26 ||Jalingo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]'''||Inés López||19||[[Managua]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]'''||Helene Abildsnes||21||Kristiansand|| Europa |- | '''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]'''||Sharon Pieksma ||24||[[Rotterdam]]|| Europa |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]'''|| Mehr Eliezer||22||Panama City|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]'''||Ketlin Lottermann||26||Santa Rita|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]'''||Kelin Rivera||26||Arequipa|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]'''|| [[Gazini Ganados]]||23||[[Talisay, Cebu|Talisay]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]'''||Anni Harjunpää||23||Sastamala|| Europa |- | '''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]'''|| Olga Buława|||28||Świnoujście|| Europa |- | '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]'''|| Madison Anderson||24||Toa Baja|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]'''||Sylvie Silva||20||Guimarães|| Europa |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]'''||Maëva Coucke||25||Fougères|| Europa |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]'''||Clauvid Dály|| 18 || Punta Cana|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]'''||Barbora Hodačová||24||Teplice|| Europa |- | '''{{flagicon|ROU}} [[Romania|Rumaniya]]'''|| Dorina Chihaia ||26||Iași|| Europa |- | '''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]'''|| Bebiana Mangal ||23||[[Castries]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|SLE}} [[Sierra Leone]]'''|| Marie Esther Bangura||22||Port Loko|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]'''|| Mohana Prabha||24||[[Singapore]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]'''||Lina Ljungberg||22||Östergötland|| Europa |- | '''{{flagicon|TZA}} [[Tanzania|Tansaniya]]'''|| Shubila Stanton||23||Morogoro|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]'''||Paweensuda Drouin||26||[[Bangkok]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]'''||'''Zozibini Tunzi'''||26 ||Tsolo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]'''|| Lee Yeon-joo||25||[[Incheon]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Geraldine González |20 |Conchali |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Rosie Zhu Xin |26 |[[Hebei]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]'''||Bilgi Aydoğmuş||23||[[Istanbul]]|| Europa |- | '''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]'''||Anastasia Subbota||26||Zaporizhia|| Europa |- | '''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]'''||Fiona Tenuta||21||Punta del Este|| Kaamerikahan |} == Mga Tala == {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} [[Kategorya:Miss Universe]] neja37r4yk9eewcvwjlq11bqj3tbcqh 1959407 1959338 2022-07-30T11:39:26Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki {{Infobox beauty pageant | caption = Zozibini Tunzi, Miss Universe 2019 | image = Zozibini Tunzi Attending Puteri Indonesia 2020 (potrait).jpg | date = December 8, 2019 | venue = Tyler Perry Studios, [[Atlanta]], [[Georgia (U.S. state)|Georgia]], Estados Unidos | presenters = {{Hlist|[[Steve Harvey]]|Olivia Culpo|Vanessa Lachey}} | acts = [[Ally Brooke]] | entrants = 90 | placements = 20 | broadcaster = {{Hlist|[[Fox Broadcasting Company|Fox]]|[[Telemundo]]}} | debuts = {{Hlist|[[Bangglades]]|[[Gineang Ekwatoriyal]]}} | withdraws = {{Hlist|[[Gana]]|[[Gresya]]|[[Guwatemala]]|[[Hungary]]|[[Kyrgyzstan]]|[[Lebanon]]|[[Russia]]|[[Sri Lanka]]|[[Switzerland]]|[[Zambia]]}} | returns = {{Hlist|[[Lithuania]]|[[Romania]]|[[Sierra Leone]]|[[Tanzania]]}} | winner = '''[[Zozibini Tunzi]]''' <br> '''{{flag|South Africa}}''' | best national costume = [[Gazini Ganados]] <br> {{flag|Philippines}} | congeniality = [[Olga Buława]] <br> {{flag|Poland}} | before = [[Miss Universe 2018|2018]] | next = [[Miss Universe 2020|2020]] }} Ang '''Miss Universe 2019''' ay ang ika-68 na edisyon ng Miss Universe pageant, na ginanap sa Tyler Perry Studios sa [[Atlanta]], [[Georgia]], [[Estados Unidos]] noong ika-8 ng Disyembre 2019.<ref>{{Cite web |date=1 Nobyembre 2019 |title=Tyler Perry's new studio to host 2019 Miss Universe pageant |url=https://apnews.com/article/dcfdb0e1085a4ba5a8e6fc0ad9c22056 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AP News |language=en}}</ref> Pagkatapos ng kompetisyon, kinoronahan ni [[Catriona Gray]] ng [[Pilipinas]] si Zozibini Tunzi ng [[South Africa|Timog Aprika]] bilang Miss Universe 2019. Ito ang ikatlong tagumpay ng Timog Aprika sa kasaysayan ng kompetisyon. Nagtapos bilang first runner-up si Madison Anderson ng [[Puerto Rico|Porto Riko]] samantalang nagtapos bilang second runner-up si Sofía Aragón ng [[Mehiko]].<ref>{{Cite web |last=Maxouris |first=Christina |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss South Africa crowned 2019 Miss Universe |url=https://www.cnn.com/2019/12/08/entertainment/miss-universe-2019-trnd/index.html |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[CNN]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Arnowitz |first=Leora |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: South Africa wins, Steve Harvey has another mix-up and more you missed |url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/celebrities/2019/12/08/miss-universe-2019-winner-steve-harvey-miss-malaysia-mix-up-more/4378219002/ |access-date=10 Hunyo 2022 |website=USA Today |language=en-US}}</ref> Mga kandidata mula sa 90 na mga bansa at teritoryo ang kumalahok sa kompetisyong ito. Pinangunahan ni [[Steve Harvey]] ang kompetisyon, samantalang sina Miss Teen USA 1998 Vanessa Lachey at Miss Universe 2012 Olivia Culpo ang nagsilbing mga backstage correspondent.<ref>{{Cite web |last=Stone |first=Natalie |date=15 May 2019 |title=Steve Harvey Still Hosts 3 Shows and Miss Universe: Everywhere You Can Watch Him Work |url=https://people.com/tv/steve-harvey-everywhere-you-can-watch-him-host-after-steve-canceled/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=People Magazine |language=en}}</ref> Nagtanghal si Ally Brooke sa edisyong ito.<ref>{{Cite web |last=Campbell |first=Kathy |date=9 Disyembre 2019 |title=Miss Universe 2019: Find Out Who Won, Plus Steve Harvey Has Another Mishap |url=https://www.usmagazine.com/celebrity-news/news/miss-universe-2019-who-won/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=Us Weekly |language=en-US}}</ref> Itinampok rin sa edisyong ito ang bagong ''Mouawad Power of Unity Crown'' na nagkakahalaga ng $5 milyon.<ref>{{Cite web |date=6 Disyembre 2019 |title=LOOK: New Miss Universe 2019 crown unveiled |url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/246556-photo-new-miss-universe-crown-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[Rappler]] |language=en-US}}</ref> == Kasaysayan == === Lokasyon at petsa ng kompetisyon === Noong ika-19 ng Disyembre 2018, nabanggit ng Pilipinong politiko at negosyanteng si Chavit Singson na ang ika-68 na edisyon ng kompetisyon ay gaganapin sa [[Seoul]], [[Timog Korea]]. Sinabi rin ni Singson na tutulong siya sa paghahanda para sa kompetisyon sa Timog Korea bagaman hindi pa tapos ang mga detalye at hindi pa ito kinukumpirma ng Miss Universe Organization. Huling idinaos ang Miss Universe sa Seoul noong 1980.<ref>{{Cite web |date=19 Disyembre 2018 |title=Singson says 2019 Miss Universe pageant to be held in South Korea |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/19/18/singson-says-2019-miss-universe-pageant-to-be-held-in-south-korea |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]] |language=en}}</ref> ==Mga Resulta== [[File:Miss Universe 2019 map.png|thumb|300px|Miss Universe 2019 participating countries and territories]] === Mga pagkakalagay === {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Pagkakalagay<ref>{{Cite web |date=9 Disyembre 2019 |title=South Africa crowned Miss Universe 2019; PH finishes in Top 20 |url=https://news.abs-cbn.com/life/12/09/19/south-africa-crowned-miss-universe-2019-ph-finishes-in-top-20 |access-date=29 Hulyo 2022 |website=[[ABS-CBN News]]}}</ref> ! Kandidata |- | '''Miss Universe 2019''' | * '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]''' – '''Zozibini Tunzi''' |- | '''1st Runner-Up''' | * '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]''' – Madison Anderson |- | '''2nd Runner-Up''' | * '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]''' – Sofía Aragón |- | '''Top 5''' | * '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]''' – Gabriela Tafur * '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]''' – Paweensuda Drouin |- | '''Top 10''' | * '''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' – Cheslie Kryst * '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]''' – Birta Abiba Þórhallsdóttir * '''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' – Frederika Alexis Cull * '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]''' – Kelin Rivera * '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]''' – Maëva Coucke |- | '''Top 20''' | * '''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]''' – Cindy Marina * '''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' – Thalía Olvino * '''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' – Hoàng Thị Thùy * '''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' – Júlia Horta * '''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' – Vartika Singh * '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]''' – Mia Rkman * '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]''' – Olutosin Araromi * '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]''' – [[Gazini Ganados]] * '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]''' – Sylvie Silva * '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]''' – Clauvid Dály |} ===Mga espesyal na parangal=== {| class="wikitable sortable unsortable" style="font-size: 95%;" |- ! Parangal ! Kandidata |- | '''Best National Costume''' | * '''{{flag|Philippines}}''' – [[Gazini Ganados]] |- | '''Miss Congeniality''' | * '''{{flag|Poland}}''' – Olga Buława |} ==Kandidata== 90 na kandidata ang kumalahok para sa titulo.<ref>{{Cite web |last=Krause |first=Amanda |last2=Konstantinides |first2=Anneta |date=6 Disyembre 2019 |title=Meet the 90 contestants competing to be Miss Universe 2019 |url=https://www.insider.com/miss-universe-pageant-contestants-photos-2019-12 |access-date=25 July 2022 |website=Insider |language=en-US}}</ref> {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95%;" |- ! Bansa/Teritoryo !! Kandidata !! Edad{{efn|Age at time of pageant}} !! Bayan !! Rehiyong Heograpikal |- |'''{{flagicon|ALB}} [[Albanya]]'''||Cindy Marina<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Cindy Marina crowned Miss Universe Albania 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Cindy-Marina-crowned-Miss-Universe-Albania-2019/eventshow/69701434.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Shkodër||Europa |- |'''{{flagicon|DEU}} [[Alemanya]]''' |Miriam Rautert<ref>{{Cite web |last=Lauterborn |first=Antonia |date=2 Setyembre 2019 |title=Miriam aus Hagen deutsche Kandidatin bei Miss-Universe-Wahl |url=https://www.wp.de/staedte/hagen/miriam-aus-hagen-deutsche-kandidatin-bei-miss-universe-wahl-id226972225.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Westfalenpost |language=de-DE}}</ref> |23 |[[Berlin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ANG}} [[Angola|Anggola]]'''||Salett Miguel<ref>{{Cite web |date=23 Oktubre 2019 |title=Salett Miguel crowned Miss Angola 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Salett-Miguel-crowned-Miss-Angola-2019/eventshow/71719386.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||20||Cuanza||Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ARG}} [[Arhentina]]'''||Mariana Varela<ref>{{Cite web |date=17 Oktubre 2019 |title=Mariana Varela es la nueva Miss Universo Argentina |url=https://www.puntal.com.ar/interes-general/mariana-varela-es-la-nueva-miss-universo-argentina-n51572 |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Puntal |language=es-AR}}</ref>||23||Avellaneda||Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|ARM}} [[Armenya]]'''||Dayana Davtyan<ref>{{Cite web |date=11 Hulyo 2019 |title=Dayana Davtyan crowned Miss Universe Armenia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Dayana-Davtyan-crowned-Miss-Universe-Armenia-2019/eventshow/70172650.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||[[Ereban]]|| Europa |- |'''{{flagicon|ABW}} [[Aruba]]'''||Danna García<ref>{{Cite web |date=12 Agosto 2019 |title=Danna García crowned Miss Aruba 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Danna-Garca-crowned-Miss-Aruba-2019/eventshow/70639693.cms |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>||21||Oranjestad|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|AUS}} [[Australia|Australya]]'''|| Priya Serrao<ref>{{Cite web |last=Hope |first=Zach |date=28 Hunyo 2019 |title=Victorian law graduate born in India wins Miss Universe Australia |url=https://www.smh.com.au/national/victorian-law-graduate-born-in-india-wins-miss-universe-australia-20190628-p5224e.html |access-date=24 Hulyo 2022 |website=The Sydney Morning Herald |language=en}}</ref>||27||[[Melbourne]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NZL}} [[New Zealand|Bagong Silandiya]]'''||Diamond Langi<ref>{{Cite web |date=17 Agosto 2019 |title=Diamond Langi wins Miss Universe New Zealand 2019 |url=https://lucire.com/insider/20190817/diamond-langi-wins-miss-universe-new-zealand-2019/ |access-date=24 Hulyo 2022 |website=Lucire |language=en}}</ref>||27||Auckland|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{BHS}}'''||Tarea Sturrup<ref>{{Cite web |last=Moss |first=Shavaughn |date=23 Agosto 2019 |title=From a dream to reality |url=https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190823175710/https://thenassauguardian.com/2019/08/23/from-a-dream-to-reality-2/ |archive-date=23 Agosto 2019 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Nassau Guardian}}</ref>||24||Grand Bahama|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BAN}} [[Bangladesh|Bangglades]]'''||Shirin Akter Shela<ref>{{Cite web |last=Al Mamun |first=Shafiq |date=24 Oktubre 2019 |title=মিস ইউনিভার্স বাংলাদেশের মুকুট জিতলেন শিলা |url=https://www.prothomalo.com/entertainment/drama/মিস-ইউনিভার্স-বাংলাদেশের-মুকুট-জিতলেন-শিলা |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Prothom Alo |language=bn}}</ref>||20||Thakurgaon|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|BAR}} [[Barbados]]'''|| Shanel Ifill<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Shanel Ifill crowned Miss Universe Barbados 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Shanel-Ifill-crowned-Miss-Universe-Barbados-2019/eventshow/71048002.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref>|| 20 || [[Bridgetown]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BEL}} [[Belhika]]'''||Angeline Flor Pua<ref>{{Cite web |date=11 Oktubre 2019 |title=Ex-Miss België Angeline Flor Pua maakt kans om Miss Universe te worden: “Haar verhaal is zó bijzonder” |url=https://www.hln.be/showbizz/ex-miss-belgie-angeline-flor-pua-maakt-kans-om-miss-universe-te-worden-haar-verhaal-is-zo-bijzonder~aa784157/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Het Laatste Nieuws |language=nl}}</ref>||24||[[Antwerp]]|| Europa |- | '''{{flagicon|BLZ}} [[Belize|Belis]]'''|| Destinee Arnold<ref>{{Cite web |date=9 Setyembre 2019 |title=Destinee Arnold takes the crown of Miss Universe Belize |url=https://edition.channel5belize.com/archives/190877 |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Great Belize Television |language=en-US}}</ref>|| 26 || Roaring Creek|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VEN}} [[Venezuela|Beneswela]]''' |Thalía Olvino<ref>{{Cite web |date=8 Enero 2019 |title=Thalía Olvino es la nueva Miss Venezuela |url=https://www.eluniversal.com/entretenimiento/46971/thalia-olvino-es-la-nueva-miss-venezuela |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Universal |language=es}}</ref> |20 |Valencia |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIE}} [[Vietnam|Biyetnam]]''' |Hoàng Thị Thùy<ref>{{Cite web |last= |date=6 Mayo 2019 |title=Hoàng Thùy được đề cử thi Miss Universe 2019 |url=https://vnexpress.net/hoang-thuy-duoc-de-cu-thi-miss-universe-2019-3919497.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref> |27 |[[Thanh Hóa]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|BRA}} [[Brazil|Brasil]]''' |Júlia Horta<ref>{{Cite web |date=9 Marso 2019 |title=Miss Minas Gerais Júlia Horta vence o concurso Miss Brasil 2019 |url=https://g1.globo.com/sp/sao-paulo/noticia/2019/03/09/jovem-que-representou-o-estado-de-minas-gerais-e-eleita-miss-brasil-2019.ghtml |access-date=25 Hulyo 2022 |website=G1 |language=pt-br}}</ref> |25 |Juiz de Fora |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|BUL}} [[Bulgarya]]''' |Lora Asenova<ref>{{Cite web |date=14 Nobyembre 2019 |title=Miss Universo Miss Bulgaria 2019 - Lora Asenova |url=https://www.telemundo.com/shows/2019/11/14/miss-universo-miss-bulgaria-2019-lora-asenova-miss-universo-bulgaria-2019-lora-asenova |access-date=25 Hulyo 2022 |website=[[Telemundo]] |language=es}}</ref> |25 |Byala Slatina |Europa |- | '''{{flagicon|BOL}} [[Bulibya]]'''||Fabiana Hurtado<ref>{{Cite web |date=30 Hunyo 2019 |title=Fabiana Hurtado, de Santa Cruz, es Miss Bolivia 2019 |url=https://correodelsur.com/cultura/20190630_fabiana-hurtado-de-santa-cruz-es-miss-bolivia-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Correo del Sur |language=es}}</ref>|| 21 || Santa Cruz|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CUR}} [[Curaçao]]''' |Kyrsha Attaf<ref>{{Cite web |date=21 Hulyo 2019 |title=Kyrsha Attaf crowned Miss Universe Curaçao 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Kyrsha-Attaf-crowned-Miss-Universe-Curaao-2019/eventshow/69890883.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |Willemstad |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|DNK}} [[Dinamarka]]''' |Katja Stokholm<ref>{{Cite web |date=8 Hunyo 2019 |title=Katja Stokholm crowned Miss Universe Denmark 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Katja-Stokholm-crowned-Miss-Universe-Denmark-2019/eventshow/69701876.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |23 |Odense |Europa |- |'''{{flagicon|EGY}} [[Ehipto]]''' |Diana Hamed<ref>{{Cite web |date=22 Oktubre 2019 |title=Diana Hamed crowned Miss Universe Egypt 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Diana-Hamed-crowned-Miss-Universe-Egypt-2019/eventshow/71705543.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Cairo]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ECU}} [[Ecuador|Ekwador]]''' |Cristina Hidalgo<ref>{{Cite web |last=Velasco |first=Estefanía |date=19 Hulyo 2019 |title=La guayaquileña Cristina Hidalgo se impone como Miss Ecuador 2019 |url=https://www.elcomercio.com/tendencias/entretenimiento/cobertura-ceremonia-miss-ecuador-2019.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=El Comercio |language=es}}</ref> |22 |Guayaquil |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SLV}} [[El Salvador|El Salbador]]''' |Zuleika Soler<ref>{{Cite web |last=Alonso |first=Sara |date=22 Hulyo 2019 |title=Zuleika Soler representará a El Salvador en Miss Universo 2019 |url=https://us.as.com/us/2019/07/22/tikitakas/1563822435_426395.html |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Diario AS |language=es-us}}</ref> |25 |La Unión |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|SVK}} [[Slovakia|Eslobakya]]''' |Laura Longauerová<ref>{{Cite web |date=26 Agosto 2019 |title=Česko a Slovensko majú svoju kráľovnú krásy: TOTO je ona! |url=https://www.topky.sk/cl/100313/1819025/ |access-date=25 Hulyo 2022 |website=Topky.sk |language=sk}}</ref> |24 |Detva |Europa |- |'''{{flagicon|SPA}} [[Espanya]]''' |Natalie Ortega<ref>{{Cite web |date=19 Setyembre 2019 |title=Natalie Ortega crowned Miss Universe Spain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Natalie-Ortega-crowned-Miss-Universe-Spain-2019/eventshow/71200396.cms |access-date=25 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Barcelona]] |Europa |- |'''{{flagicon|USA}} [[Estados Unidos]]''' |Cheslie Kryst<ref>{{Cite web |last=Lapin |first=Tamar |date=2 Mayo 2019 |title=Full-time attorney Cheslie Kryst crowned Miss USA 2019 |url=https://nypost.com/2019/05/02/full-time-attorney-cheslie-kryst-crowned-miss-usa-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=New York Post |language=en-US}}</ref> |28 |[[Charlotte, North Carolina|Charlotte]] |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GNQ}} [[Gineang Ekwatoriyal]]''' |Serafina Eyene<ref>{{Cite web |date=8 Setyembre 2019 |title=Serafina Nchama Eyene Ada se proclama Miss Guinea Ecuatorial 2019 |url=https://ahoraeg.com/cultura/2019/09/08/serafina-nchama-eyene-ada-se-proclama-miss-guinea-ecuatorial-2019/ |access-date=29 Hulyo 2022 |website=AhoraEG |language=es}}</ref> |20 |Niefang |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|GBR}} [[Gran Britanya]]''' |Emma Jenkins<ref>{{Cite web |date=18 Hulyo 2019 |title=Emma Jenkins crowned Miss Universe Great Britain 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Emma-Jenkins-crowned-Miss-Universe-Great-Britain-2019/eventshow/70277202.cms |access-date=29 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |27 |Llanelli |Europa |- |'''{{flagicon|GUM}} [[Guam]]''' |Sissie Luo<ref>{{Cite web |date=30 Agosto 2019 |title=Sissie Luo wins Miss Universe Guam 2019 crown |url=https://www.postguam.com/news/local/sissie-luo-wins-miss-universe-guam-2019-crown/image_d86ba1ba-ca59-11e9-ae0a-cb370f4070c1.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Guam Daily Post |language=en}}</ref> |18 |Tamuning |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|JAM}} [[Jamaica|Hamayka]]''' |Iana Tickle Garcia<ref>{{Cite web |last=Francis-Pitt |first=K'Shema |date=2 Setyembre 2019 |title=Iana Tickle Garcia to rep Jamaica at 2019 Miss Universe pageant |url=https://www.iriefm.net/iana-tickle-garcia-to-rep-jamaica-at-2019-miss-universe-pageant/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Irie FM |language=en-US}}</ref> |19 |Montego Bay |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|JPN}} [[Hapon]]''' |Ako Kamo<ref>{{Cite web |date=23 Agosto 2019 |title=Ako Kamo crowned Miss Universe Japan 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Ako-Kamo-crowned-Miss-Universe-Japan-2019/eventshow/70803415.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |22 |[[Kobe]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|HTI}} [[Hayti]]''' |Gabriela Vallejo<ref>{{Cite web |last= |first= |date=19 Hulyo 2019 |title=Haiti crowns bets to 2019 Miss Universe, Miss International |url=https://haitiantimes.com/2019/07/19/haiti-crowns-bets-to-2019-miss-universe-miss-international/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Haitian Times |language=en-US}}</ref> |26 |Pétion-Ville |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|GEO}} [[Georgia (bansa)|Heyorhiya]]''' |Tako Adamia<ref>{{Cite web |date=21 Hunyo 2019 |title=Nini Gogichaishvili crowned Miss World Georgia 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-world/Nini-Gogichaishvili-crowned-Miss-World-Georgia-2019/eventshow/69888833.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |25 |[[Tbilisi]] |Europa |- |'''{{flagicon|HON|variant=1949}} [[Honduras]]''' |Rosemary Arauz<ref>{{Cite web |date=7 Disyembre 2019 |title=Rosemary Arauz, la espectacular modelo que representa a Honduras en el Miss Universo 2019 |url=https://www.diez.hn/fotogalerias/miss-universo-2019-rosemary-arauz-miss-honduras-representante-fotos-modelo-sps-PIDZ1340348 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Diario Deportivo Diez |language=es-HN}}</ref> |26 |San Pedro Sula |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|IND}} [[Indiya]]''' |Vartika Singh<ref>{{Cite web |last=Dsouza |first=Natasha |date=10 Enero 2020 |title=Meet The Miss Diva 2019 Winners, Vartika Singh And Shefali Sood |url=https://www.femina.in/celebs/indian/meet-the-miss-diva-2019-winners-vartika-singh-and-shefali-sood-145304.html |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Femina |language=en}}</ref> |26 |[[Lucknow]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IDN}} [[Indonesia|Indonesya]]''' |Frederika Alexis Cull<ref>{{Cite web |date=17 Marso 2019 |title=Frederika Alexis Cull crowned Miss Puteri Indonesia 2019 Photogallery |url=https://photogallery.indiatimes.com/beauty-pageants/miss-universe/frederika-alexis-cull/Frederika-Alexis-Cull-crowned-Miss-Puteri-Indonesia-2019/articleshow/68448338.cms |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India}}</ref> |20 |[[Jakarta]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|IRL}} [[Republika ng Irlanda|Irlanda]]''' |Fionnghuala O'Reilly<ref>{{Cite web |last=DeSantis |first=Rachel |date=5 Disyembre 2019 |title=History-Making Miss Universe Ireland Is a NASA Datanaut: 'You Can Be a Renaissance Woman' |url=https://people.com/human-interest/miss-universe-ireland-fionnghuala-oreilly-nasa-datanaut/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=People Magazine |language=en}}</ref> |26 |[[Dublin]] |Europa |- |'''{{flagicon|ISR}} [[Israel]]''' |Sella Sharlin<ref>{{Cite web |date=14 Mayo 2019 |title=Sella Sharlin crowned Miss Israel 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Sella-Sharlin-crowned-Miss-Israel-2019/eventshow/69321912.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref> |23 |Beit |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|ITA}} [[Italya]]''' |Sofia Trimarco<ref>{{Cite web |last=Siani |first=Margherita |date=27 Agosto 2019 |title=Miss Universo, l'Italia rappresentata dalla salernitana Sofia Trimarco |url=https://www.ilmessaggero.it/social/miss_universo_italia_sofia_marilu_trimarco_instagram-4698099.html |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Il Messaggero |language=it}}</ref> |20 |[[Buccino]] |Europa |- |'''{{flagicon|KHM}} [[Cambodia|Kambodya]]''' |Somnang Alyna<ref>{{Cite web |last=Rinith |first=Taing |date=6 Abril 2019 |title=Miss Universe Cambodia 2019: Samnang Alyna interview |url=https://www.khmertimeskh.com/593664/the-crown-is-hers/ |url-status=live |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Khmer Times |language=en-US}}</ref> |18 |[[Nom Pen]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CAN}} [[Canada|Kanada]]''' |Alyssa Boston<ref>{{Cite web |date=23 Setyembre 2019 |title=Alyssa Boston crowned Miss Universe Canada 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Alyssa-Boston-crowned-Miss-Universe-Canada-2019/eventshow/71258089.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Times of India |language=en}}</ref> |24 |Tecumseh |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VGB}} [[Kapuluang Birheng Britaniko]]'''||Bria Smith<ref>{{Cite web |date=5 Agosto 2019 |title=Bria Smith crowned Miss BVI 2019 |url=https://bvinews.com/bria-smith-crowned-miss-bvi-2019/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=BVI News |language=en}}</ref>||26||Tortola|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|VIR}} [[US Virgin Islands|Kapuluang Birhen ng Estados Unidos]]''' |Andrea Piecuch<ref>{{Cite news |last=Frieswick |first=Kris |date=7 Disyembre 2019 |title=The Drama Over ‘Pageant Hopping’ That Shook a Miss Universe Competition |language=en-US |work=The Wall Street Journal |url=https://www.wsj.com/articles/the-drama-over-pageant-hopping-that-shook-a-miss-universe-competition-11575720000 |access-date=30 Hulyo 2022 |issn=0099-9660}}</ref> |28 |Charlotte Amalie |Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CAY}} [[Kapuluang Kayman]]'''||Kadejah Bodden<ref>{{Cite web |last=Levy |first=Jewel |date=18 Agosto 2019 |title=Kadejah Bodden wins Miss Cayman Universe |url=https://www.caymancompass.com/2019/08/18/kadejah-bodden-wins-miss-cayman-universe/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=Cayman Compass |language=en-GB}}</ref>||23||Bodden Town|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KAZ}} [[Kazakhstan|Kasakstan]]''' |Alfïya Ersayın |18 |Atyrau |Europa |- | '''{{flagicon|KEN}} [[Kenya]]''' ||Stacy Michuki<ref>{{Cite web |date=21 Oktubre 2019 |title=Stacy Michuki crowned Miss Universe Kenya 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Stacy-Michuki-crowned-Miss-Universe-Kenya-2019/eventshow/71685347.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref>||18||[[Nairobi]]||Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|COL}} [[Colombia|Kolombiya]]'''||Gabriela Tafur<ref>{{Cite web |date=13 Nobyembre 2018 |title=La vallecaucana Gabriela Tafur Nader es elegida Señorita Colombia 2019 |url=https://www.efe.com/efe/america/gente/la-vallecaucana-gabriela-tafur-nader-es-elegida-senorita-colombia-2019/20000014-3811047 |access-date=30 Hulyo 2022 |website=EFE |language=es}}</ref>||24||[[Talaan ng mga lungsod sa Colombia|Cali]]|| Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|KOS}} [[Kosovo|Kosobo]]'''||Fatbardha Hoxha<ref>{{Cite web |date=16 Oktubre 2019 |title=Fatbardha Hoxha crowned Miss Universe Kosovo 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Fatbardha-Hoxha-crowned-Miss-Universe-Kosovo-2019/eventshow/71615342.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref>||21|||Rečane|| Europa |- |'''{{flagicon|CRI}} [[Costa Rica|Kosta Rika]]'''||Paola Chacón<ref>{{Cite web |last=Herrera |first=Manuel |date=19 Hulyo 2019 |title=Paola Chacón será la representante de Costa Rica en el Miss Universo 2019 |url=https://www.nacion.com/viva/farandula/paola-chacon-sera-la-representante-de-costa-rica/5WBU54WLHVEKRD2OTWKGBTWDYA/story/ |access-date=30 Hulyo 2022 |website=La Nación |language=es}}</ref>||28||[[San José, Costa Rica|San José]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|HRV}} [[Croatia|Kroasya]]'''||Mia Rkman<ref>{{Cite web |date=2 Mayo 2019 |title=Mia Rkman crowned Miss Universe Croatia |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Mia-Rkman-crowned-Miss-Universe-Croatia/eventshow/69146203.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref>||22||Korčula|| Europa |- | '''{{flagicon|LAO}} [[Laos]]'''||Vichitta Phonevilay<ref>{{Cite web |last= |date=25 Agosto 2019 |title=Người mẫu 23 tuổi đăng quang Hoa hậu Hoàn vũ Lào |url=https://vnexpress.net/nguoi-mau-23-tuoi-dang-quang-hoa-hau-hoan-vu-lao-3972514.html |access-date=30 Hulyo 2022 |website=VnExpress |language=vi}}</ref>||23||[[Vientiane]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|LTU}} [[Lithuania|Litwanya]]'''||Paulita Baltrušaitytė<ref>{{Cite web |date=19 Oktubre 2019 |title=Paulita Baltrusaityté crowned Miss Universe Lithuania 2019 |url=https://beautypageants.indiatimes.com/miss-universe/Paulita-Baltrusaityt-crowned-Miss-Universe-Lithuania-2019/eventshow/71662202.cms |access-date=30 Hulyo 2022 |website=The Times of India |language=en}}</ref>||21||[[Vilnius]]|| Europa |- | '''{{flagicon|ISL}} [[Iceland|Lupangyelo]]'''||Birta Abiba Þórhallsdóttir<ref>{{Cite web |last=Olgeirsson |first=Birgir |date=31 Agosto 2019 |title=Birta Abiba er Miss Universe Iceland 2019 |url=https://www.visir.is/g/2019326136d |access-date=30 July 2022 |website=Vísir.is |language=is}}</ref>||20|| Mosfellsbær|| Europa |- | '''{{flagicon|MYS}} [[Malaysia]]'''||Shweta Sekhon||22||[[Kuala Lumpur]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MLT}} [[Malta]]'''||Teresa Ruglio||23||Sliema|| Europa |- |'''{{flagicon|MRI}} [[Mauritius|Mawrisyo]]'''||Ornella LaFleche||21||Beau Bassin-Rose Hill|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MEX}} [[Mehiko]]'''||Sofía Aragón||25||[[Guadalajara]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|MYA}} [[Myanmar|Miyanmar]]'''||Swe Zin Htet||20||Hpa-an|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|MNG}} [[Mongolia|Monggolya]]'''||Gunzaya Bat-Erdene||25||[[Ulaanbaatar]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NAM}} [[Namibia|Namibya]]'''||Nadja Breytenbach||24||[[Windhoek]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{NPL}}'''||Pradeepta Adhikari||23||[[Kathmandu]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NGA}} [[Nigeria|Niherya]]'''||Olutosin Araromi||26 ||Jalingo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|NIC}} [[Nicaragua|Nikaragwa]]'''||Inés López||19||[[Managua]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|NOR}} [[Noruwega]]'''||Helene Abildsnes||21||Kristiansand|| Europa |- | '''{{flagicon|NED}} [[Netherlands|Olanda]]'''||Sharon Pieksma ||24||[[Rotterdam]]|| Europa |- | '''{{flagicon|PAN}} [[Panama]]'''|| Mehr Eliezer||22||Panama City|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PRY}} [[Paraguay|Paragway]]'''||Ketlin Lottermann||26||Santa Rita|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PER}} [[Peru]]'''||Kelin Rivera||26||Arequipa|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|PHI}} [[Miss Universe Philippines|Pilipinas]]'''|| [[Gazini Ganados]]||23||[[Talisay, Cebu|Talisay]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|FIN}} [[Pinlandiya]]'''||Anni Harjunpää||23||Sastamala|| Europa |- | '''{{flagicon|POL}} [[Polonya]]'''|| Olga Buława|||28||Świnoujście|| Europa |- | '''{{flagicon|PUR}} [[Puerto Rico|Porto Riko]]'''|| Madison Anderson||24||Toa Baja|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|POR}} [[Portugal]]'''||Sylvie Silva||20||Guimarães|| Europa |- | '''{{flagicon|FRA}} [[Pransiya]]'''||Maëva Coucke||25||Fougères|| Europa |- | '''{{flagicon|DOM}} [[Republikang Dominikano]]'''||Clauvid Dály|| 18 || Punta Cana|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|CZE}} [[Republikang Tseko]]'''||Barbora Hodačová||24||Teplice|| Europa |- | '''{{flagicon|ROU}} [[Romania|Rumaniya]]'''|| Dorina Chihaia ||26||Iași|| Europa |- | '''{{flagicon|LCA}} [[Santa Lucia (bansa)|Santa Lucia]]'''|| Bebiana Mangal ||23||[[Castries]]|| Kaamerikahan |- | '''{{flagicon|SLE}} [[Sierra Leone]]'''|| Marie Esther Bangura||22||Port Loko|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SGP}} [[Singapore|Singapura]]'''|| Mohana Prabha||24||[[Singapore]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|SWE}} [[Suwesya]]'''||Lina Ljungberg||22||Östergötland|| Europa |- | '''{{flagicon|TZA}} [[Tanzania|Tansaniya]]'''|| Shubila Stanton||23||Morogoro|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|THA}} [[Thailand|Taylandiya]]'''||Paweensuda Drouin||26||[[Bangkok]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|ZAF}} [[South Africa|Timog Aprika]]'''||'''Zozibini Tunzi'''||26 ||Tsolo|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|KOR}} [[Timog Korea]]'''|| Lee Yeon-joo||25||[[Incheon]]|| Aprika at Asya-Pasipiko |- |'''{{flagicon|CHL}} [[Chile|Tsile]]''' |Geraldine González |20 |Conchali |Kaamerikahan |- |'''{{flagicon|CHN}} [[Tsina]]''' |Rosie Zhu Xin |26 |[[Hebei]] |Aprika at Asya-Pasipiko |- | '''{{flagicon|TUR}} [[Turkey|Turkya]]'''||Bilgi Aydoğmuş||23||[[Istanbul]]|| Europa |- | '''{{flagicon|UKR}} [[Ukraine|Ukranya]]'''||Anastasia Subbota||26||Zaporizhia|| Europa |- | '''{{flagicon|URY}} [[Uruguay|Urugway]]'''||Fiona Tenuta||21||Punta del Este|| Kaamerikahan |} == Mga Tala == {{notelist}} ==Mga Sanggunian== {{reflist}} == Panlabas na link == * {{Official website|https://www.missuniverse.com}} {{Miss Universe}} [[Kategorya:Miss Universe]] 0xrev555nitgujzvn7wrlygxk3r0d3i 0 314036 1959287 1942607 2022-07-29T12:31:28Z CommonsDelinker 1732 Replacing [[Image:From_bridge.jpg]] with [[Image:Isola_del_Liri_-_From_bridge.jpg]] (by [[commons:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name) · Added location). wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Isola del Liri|province=[[lalawigan ng Frosinone|Frosinone]] (FR)|postal_code=03036|website={{official website|http://www.comune.isoladelliri.fr.it/}}|day=|saint=Madonna ng [[Loreto (AN)|Loreto]]|elevation_m=217|elevation_footnotes=|population_demonym=Isolani|population_footnotes=<ref>Population data from [[Istituto Nazionale di Statistica|ISTAT]]</ref>|area_total_km2=16|area_footnotes=|mayor=Vincenzo Quadrini|mayor_party=|frazioni=Borgo Nuovo, Capitino, Capitino San Paolo, San Domenico, Selva Alta, Selva Forlì, Via Maria, Pirandello|region=[[Lazio]]|official_name=Comune di Isola del Liri|coordinates_footnotes=|coordinates={{coord|41|40|46|N|13|34|22|E|display=inline,title}}|pushpin_map_alt=|pushpin_label_position=|map_caption=|map_alt=|image_map=|shield_alt=|image_shield=Isola del Liri-Stemma.png|image_caption=|image_alt=|imagesize=|image_skyline=Isola del Liri - From bridge.jpg|native_name=|area_code=0776}} Ang '''Isola del Liri''' (kilala lang bilang ''Isola Liri'', [[Wikang Napolitano|Campano]]: {{Lang|nap|Lisera}}) ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[lalawigan ng Frosinone]] sa gitnang [[Italya]]nong rehiyon ng [[Lazio]]. Gaya ng ipinahihiwatig ng pangalan nito, ang Isola ay matatagpuan sa pagitan ng dalawang braso ng [[Liri]]. Ang maraming talon ng ilog na ito at ng Fibreno ay ginagamit ng mga pabrika. == Kasaysayan == May pinagmulang [[Mga Volsco|Volscano]], pagkatapos ng pagbagsak ng [[Kanlurang Imperyong Romano|Kanlurang Imperyong Roma]], ang Isola del Liri ay pinamumunuan ng mga Bisantino at pagkatapos ay ang mga [[Mga Lombardo|Lombardo]]. Nang maglaon ay bahagi ito ng [[Dukado ng Sora]], naging isang luklukan ng dukal sa ilalim ng pamilyang [[Boncompagni]]. Noong 1796 ito ay isinama sa [[Estado ng Simbahan]]. == Mga kambal na bayan == * {{Flagicon|USA}} [[New Orleans]], [[Estados Unidos]] == Mga sanggunian == <references /> == Mga pinagkuhanan == *  This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Isola del Liri". Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press. == Tingnan din == * Liri Blues Festival * [[Lalawigan ng Frosinone]] * Liri * Eustachio Pisani {{Lalawigan ng Frosinone}} [[Kategorya:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] k31jfef50doi1lss43d8z262bhbz1uf 0 315561 1959410 1931464 2022-07-30T11:53:42Z InternetArchiveBot 113521 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9 wikitext text/x-wiki [[File:State Religions.svg|thumb|upright=1.6|Regions with a state religion.{{#tag:ref|[[Bhutan]],<ref>{{Cite book|url=https://www.academia.edu/4109874|title = THE INSCRUTABLE GUARDIAN OF THUNDER AND SILENCE the Dragon (Druk) in Himalayan Symbology}}</ref> [[Mauritania]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/mauritania/|title=Mauritania|work=CIA World Factbook|date=22 November 2021}}</ref> [[Western Sahara]] (via [[Sahrawi Arab Democratic Republic]]<ref>Toby Shelley. ''[https://books.google.com/books?id=tXFo3b-07NgC Endgame in the Western Sahara: What Future for Africa's Last Colony?]''. Zed Books; 2004. {{ISBN|978-1-84277-341-3}}. p. [https://books.google.com.ph/books?id=tXFo3b–07NgC&pg=PA174 174]{{Dead link|date=Pebrero 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> and Morocco,<ref name=morocco /> which divide control), [[Morocco]],<ref name=morocco>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/morocco/|title=Morocco|work=CIA World Factbook|date=23 November 2021}}</ref> [[Tunisia]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/tunisia/|title=Tunisia|work=CIA World Factbook|date=24 November 2021}}</ref> [[Egypt]],<ref>[http://niviensaleh.info/constitution-egypt-2012-translation/ The 2012 Constitution of Egypt, Translated by Nivien Saleh, with Index] (Article 2)</ref> [[Jordan]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/jordan/|title=Jordan|work=CIA World Factbook|date=24 November 2021}}</ref> [[Iraq]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/iraq/|title=Iraq|work=CIA World Factbook|date=22 November 2021}}</ref> [[Pakistan]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/pakistan/|title=Pakistan|work=CIA World Factbook|date=30 November 2021}}</ref> [[Bangladesh]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/bermuda/|title=Bangladesh|work=CIA World Factbook|date=16 November 2021}}</ref> [[United Arab Emirates]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/united-arab-emirates/|title=United Arab Emirates|work=CIA World Factbook|date=23 November 2021}}</ref> [[Oman]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/oman/|title=Oman|work=CIA World Factbook|date=30 November 2021}}</ref> [[Yemen]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/yemen/|title=Yemen|work=CIA World Factbook|date=24 November 2021}}</ref> [[Maldives]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/maldives/|title=Maldives|work=CIA World Factbook|date=23 November 2021}}</ref> [[Iran]],<ref>[http://www.servat.unibe.ch/icl/ir00000_.html Iran - Constitution] (Article 12), [http://www.servat.unibe.ch unibe.ch], "The official religion of Iran is Islam and the Twelver Ja'fari school, ..."</ref> [[Algeria]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/algeria/|title=Algeria|work=CIA World Factbook|date=18 November 2021}}</ref> [[Saudi Arabia]],<ref>[http://www.saudiembassy.net/about/country-information/laws/The_Basic_Law_Of_Governance.aspx The Basic Law of Governance] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140323165604/http://www.saudiembassy.net/about/country-information/laws/The_Basic_Law_Of_Governance.aspx |date=2014-03-23 }} (Chapter one, Article one), [http://www.saudiembassy.net saudiembassy.net], "The Kingdom of Saudi Arabia is a sovereign Arab Islamic State. Its religion is Islam. Its constitution is Almighty God's Book, The Holy Qur'an, and the Sunna (Traditions) of the Prophet (PBUH). Arabic is the language of the Kingdom. The City of Riyadh is the capital."</ref> [[Afghanistan]],<ref>[http://www.afghan-web.com/politics/current_constitution.html The Constitution of Afghanistan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131028065437/http://www.afghan-web.com/politics/current_constitution.html |date=2013-10-28 }} (Chapter one, Article two), [http://www.afghan-web.com afghan-web.com]</ref> [[Somalia]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/somalia/|title=Somalia|work=CIA World Factbook|date=19 November 2021}}</ref> [[Malaysia]],<ref>[http://www.agc.gov.my/images/Personalisation/Buss/pdf/Federal%20Consti%20(BI%20text).pdf Federal Constitution] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140824222649/http://www.agc.gov.my/images/Personalisation/Buss/pdf/Federal%20Consti%20(BI%20text).pdf |date=2014-08-24 }}, [http://www.agc.gov.my agc.gov.my] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151230232250/http://www.agc.gov.my/ |date=2015-12-30 }}</ref> [[Brunei]],<ref>{{cite book|author1=Ibp Usa|author2=International Business Publications, USA|title=Brunei Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu'Izzaddin Waddaulah Handbook|url=https://books.google.com/books?id=9q0_LcWREVMC|year=2007|publisher=Int'l Business Publications|isbn=978-1-4330-0444-5|pages=[https://books.google.com.ph/books?id=9q0_LcWREVMC&pg=PA133 133]}}</ref> [[Greece]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/greece/|title=Greece|work=CIA World Factbook|date=29 November 2021}}</ref> [[Denmark]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/denmark/|title=Denmark|work=CIA World Factbook|date=30 November 2021}}</ref> [[Norway]],<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/norway/|title=Norway|work=CIA World Factbook|date=30 November 2021}}</ref> [[Costa Rica]],<ref>[http://www.costaricalaw.com/legalnet/constitutional_law/engtit6.html Title VI, Article 75] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120616050025/http://www.costaricalaw.com/legalnet/constitutional_law/engtit6.html |date=2012-06-16 }} of [http://www.costaricalaw.com/legalnet/constitutional_law/constitenglish.html The Constitution of Costa Rica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110626022814/http://www.costaricalaw.com/legalnet/constitutional_law/constitenglish.html |date=2011-06-26 }}, [http://www.costaricalaw.com costaricalaw.com].</ref> [[Zambia]].<ref>{{cite web|url=https://www.constituteproject.org/constitution/Zambia_2009.pdf?lang=en|title=Zambia's Constitution of 1991 with Amendments through 2009|work=CIA World Factbook}}</ref> See also [[:File:State Religions.svg#Notes|here]].|group=note}} {| width="100%" |- | valign="top" | {{legend|#1600FF|[[Christianity]] (unspecified)}} {{legend|#062A87|[[Protestantism]]}} {{legend|#0774F1|[[Eastern Orthodoxy]]}} {{legend|#04E3F1|[[Catholicism]]}} | valign="top" | {{legend|#158706|[[Islam]] (unspecified)}} {{legend|#0F5D05|[[Sunni Islam]]}} {{legend|#2FEB16|[[Shi'a Islam]]}} {{legend|#EBCF16|[[Buddhism]]}} |} ]] Ang '''pampamahalaang relihiyon''' ay isang relihiyon o kredo na opisyal na itinataguyod ng isang soberanong estado. Ang isang estado na may opisyal na relihiyon, bagama't hindi sekular, ay hindi naman isang teokrasya. Ang mga relihiyon ng estado ay mga opisyal o pinahintulutan ng pamahalaan na mga establisyimento ng isang relihiyon, ngunit ang estado ay hindi kailangang nasa ilalim ng kontrol ng relihiyon (tulad ng sa isang teokrasya) at ang relihiyon na pinahintulutan ng estado ay kinakailangang nasa ilalim ng kontrol ng estado. ==Mga Sanggunian== {{reflist}} [[Kategorya:Relihiyon]] qvjvwlfkn7pgon0g2wxguck5p4avoat 0 317052 1959385 1947398 2022-07-30T08:41:00Z Jay Bolero 122630 wikitext text/x-wiki {{Infobox medical condition | image = Monkeypox.jpg | caption = The rash of monkeypox in a 4 year-old girl | pronounce = | field = [[Infectious disease (medical specialty)|Nakakahawang Sakit]] | symptoms = lagnat, sakit ng ulo, pananakit ng katawan, pamamantal, pamamaga ng lymph nodes | complications = | onset = 5–21 araw post exposure | duration = 2 hanggang 4 linggo | types = | causes = [[Monkeypox birus]] | risks = | diagnosis = Testing for viral DNA | differential = [[Chickenpox]], [[smallpox]] | prevention = [[Bakuna sa bulutong]] | treatment = | medication = [[Tecovirimat]] | prognosis = | frequency = Rare | deaths = less than 1% (Western Africa clade) }} Ang '''[[Monkeypox birus]]''' ay isang nakakahawang sakit na sanhi ng [[bulutong]] "smallpox" na nakukuha sa mga [[hayop]] tulad ng [[unggoy]], [[daga]] at mga [[aso]] o kaya'y karaniwang nakukuha mula sa [[tao]] sa pamamagitan ng sexual contact; Ang mga sintomas ay karaniwang lumilitaw ang pagkakaroon: [[lagnat]] (fever), sakit ng ulo (headache), pananakit ng katawan at papamaga ng lymp nodes at pagpapagod, Ang mga sinundang sakit ay kalimitang nakikita sa pamamantal (rash) at pamumuo ng "blisters" hanggang sa lumabas na nagpapakita ng sintomas, Ang oras ng exposure ay nagpapakita sa loob ng 10 araw makaraan ang sintomas.<ref>https://news.sky.com/story/monkeypox-spreading-in-uk-through-community-transmission-with-new-cases-identified-daily-says-senior-doctor-12618792</ref> Ang pagkalat ng monkeypox ay nakukuha sa pamamagitan ng paghawak sa mga kontaminadong bagay, kagat at kalmot ng hayop, sugat at malapitang distansya mula sa tao, Ang birus ay kalimitang umiikot sa mga daga na nagdadala ng sakit sa kasalukuyan, Ay napagalaman ng mga diyagnostiko ay nakumpirma sa pag lilitis sa [[DNA]], Ang sakit ay may kahalintulad sa [[bulutong-tubig]].<ref>https://www.channelnewsasia.com/world/uk-confirms-local-transmission-monkeypox-2699121</ref> Ang [[Bakuna sa bulutong]] ay kayang agapan ang impeksyon mula 85%, Simula 2019 ang monkeypox vaccine ay naaprubahan para sa matatanda sa [[USA]].<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1600749/monkeypox-not-as-contagious-as-covid-19</ref> Ang monkeypox ay mula sa hayop ay galing sa unggoy papunta sa mga daga sa kasalukuyan na nagdadala ng mga sakit, ito ay unang naitala sa Preben von Magnus mula sa Copenhagen, Denmark noong taong 1958 crab-eating macaque monkeys (Macaca fascicularis) bilang paggamit sa laboratoryo Ang Pagkalat ng monkeypox sa Estados Unidos ay isa sa mga "outbreak" na mga naitala ng sakit na mula sa mga aso papunta sa daga.<ref>https://www.manilatimes.net/2022/05/21/news/doh-issues-advisory-on-monkeypox-after-global-outbreak/1844482</ref> ==Transmisyon at sanhi== ===Transmisyon=== Ang monkeypox ay madaling maipapasa sa pamamagitan ng laway, pagitang magkalapit; sugat, mata, ilong at bibig sa tao, karaniwang galing sa mga unggoy at daga o kaya'y sa sexualy transmisyon, lalaki sa lalaki at babae sa babae. Ang birus ay madaling maipasa sa hayop sa tao at tao sa tao, lumalabas ang sintomas sa pagitan ng 10 hanggang 14 na araw, Ang sintomas ay papamaga ng lymp nodes, lagnat, sakit ng ulo, muscle aches, pananakit ng likoran at pamamantal.<ref>https://newsinfo.inquirer.net/1600677/who-working-on-more-monkeypox-guidance-as-cases-rise</ref> ===Monkeypox birus=== [[Talaksan:Ngarai Sianok sumatran monkey.jpg|thumb|Ang unggoy ay kumakain ng macaque]] {{Empty section|date=Mayo 2022}} ==Tingnan rin== * [[Bubonik]] * [[COVID-19]] * [[Plague]] ==Sanggunian== {{reflist}} [[Kategorya:Sakit]] [[Kategorya:Nakakahawang sakit]] [[Kategorya:Mga sakit ng unggoy]] [[Kategorya:Mga sakit ng daga]] h012x9h4x1lvzvc74ukqbod70dqihv3 0 317808 1959342 1953186 2022-07-30T04:42:28Z Roxan-Selecta 123066 /* Mga boses ng karakter */Walang patunay wikitext text/x-wiki :''Ito ang artikulo ng 1950 pelikula ng ''[[The Walt Disney Company|Disney]]'' na Cinderella. Para sa iba tingnan din ang [[Cinderella (paglilinaw)]]''. {{Infobox film | name = Cinderella | director = [[Hamilton Luske]]<br>[[Wilfred Jackson]]<br>[[Clyde Geronimi]] | producer = [[Walt Disney]] | story = {{Plainlist| * [[Bill Peet|William Peet]] * [[Ted Sears]] * [[Homer Brightman]] * [[Ken Anderson (animator)|Kenneth Anderson]] * [[Erdman Penner]] * [[Winston Hibler]] * Harry Reeves * Joe Rinaldi }} | based_on = {{Based on|''[[Cinderella]]''|[[Charles Perrault]]}} | narrator = [[Betty Lou Gerson]] | starring = {{Plainlist| * [[Ilene Woods]] * [[Eleanor Audley]] * [[Verna Felton]] * [[Rhoda Williams]] * [[Jimmy MacDonald (sound effects artist)|James MacDonald]] * [[Luis van Rooten]] * [[Don Barclay (actor)|Don Barclay]] * [[Mike Douglas]] * [[William Edward Phipps|William Phipps]] * [[Lucille Bliss]] }} | music = {{Plainlist| * [[Oliver Wallace]] * [[Paul Smith (composer)|Paul J. Smith]] }} | editing = Donald Halliday | studio = [[Walt Disney Animation Studios|Walt Disney Productions]] | distributor = [[RKO Pictures|RKO Radio Pictures]] | released = {{Film date|1950|2|15|''[[Boston]]''}} | runtime = 74 minuto <ref>https://www.bbfc.co.uk/releases/cinderella-1970-14</ref> | country = Estados Unidos | language = Ingles | budget = $2.2 milyong dolyar | gross = $182 milyong dolyar }} Ang '''Cinderella''' ay isang ''[[pelikula|pelikulang]]'' animasyon noong 1950 na ginawa at prinodus ng ''[[The Walt Disney Company|Walt Disney Studios]] at na ipinalabas sa mga sinehan sa ''[[Estados Unidos]]'' noong ''[[Marso 4]], [[1950]] ''.<ref>https://www.moviefone.com/2015/02/15/disney-cinderella-facts/</ref> ==Mga boses ng karakter== ===Orihinal na boses ng karakter=== *[[Ilene Woods]] <ref>https://www.nytimes.com/2010/07/06/movies/06woods.html</ref> (nagsasalita); [[Helene Stanley]] (modelo) <ref>http://jaquo.com/helene-stanley/</ref> bilang si [[Cinderella (Disney character)|Cinderella]] *[[Eleanor Audley]] <ref>https://www.theatlantic.com/culture/archive/2014/05/meet-eleanor-audley-the-original-maleficent/371829/</ref> bilang si [[Lady Tremaine]] *[[Verna Felton]] (nagsasalita)<ref>https://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/verna-felton/index.html</ref>; [[Claire Du Brey]] (modelo) bilang si [[Fairy Godmother]] *[[William Edward Phipps]] (nagsasalita); [[Mike Douglas]] (kumakanta); [[Jeffrey Stone]] (modelo) as [[Prince Charming]] *[[Lucille Bliss]] (nagsasalita); Helene Stanley (modelo) bilang Anastasia *[[Rhoda Williams]] bilang Drizella *[[Jimmy MacDonald]] bilang Jaq, Gus at Bruno *[[Luis van Rooten]] bilang Ang Hari at Ang Grand Duke *[[June Foray]] bilang si Lucifer *[[Betty Lou Gerson]] bilang ang Narrator ==Mga Sanggunian== {{reflist}} {{stub|Pelikula}} [[Kategorya:Mga Amerikanong pelikulang animasyon]] [[Kategorya:Mga pelikula ng 1950]] l78m4zj89t6ulzexx44oybugbpmthwz 0 317857 1959339 1957890 2022-07-30T03:06:04Z Elysant 118076 /* Mga Kalahok */ wikitext text/x-wiki '''Miss International 2022''' ay ang ika-60 edisyon ng [[Miss International]]. Ito ay gaganapin sa Disyembre 13, 2022, sa lungsod ng [[Tokyo]], [[Hapon]]. Kokoronahan ni Sireethorn Leearamwat ng [[Thailand|Taylandiya]] ang kanyang magiging kahalili. {{Infobox beauty pageant | name = Miss International 2022 | image = | image size = | image alt = | caption = | date = Disyembre 13, 2022 | presenters = | entertainment = | theme = | venue = Tokyo Dome City Hall, [[Hapon]] | broadcaster = | director = | producer = | owner = | sponsor = | entrants = | placements = | debuts = [[Cabo Verde]], [[Usbekistan]] | returns = [[Kapuluang Cook]], [[Kenya]], [[Madagaskar]], [[Malta]], [[Namibya]], [[Sierra Leone]], [[Seykelas]], [[Urugway]] | withdrawals = | winner = | represented = | congeniality = | personality = | best national costume = | best state costume = | photogenic = | miss internet = | award1 label = | award1 = | award2 label = | award2 = | opening trailer = | before = 2019 | next = 2023 }} ==Kasaysayan== ===Petsa at Lokasyon=== Noong ika-23 ng Mayo, inanunsyo ng Miss International Organization na ang ika-60 edisyon ng Miss International ay gaganapin sa Disyembre 13, 2022 sa Tokyo Dome City Hall, Hapon.<ref>{{Cite web|url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/miss-international-2022-coronation-night-set-december-13-tokyo-japan/|title=After 2 years, date for Miss International 2022 coronation night finally set|website=Rappler|language=en|date=Mayo 23, 2022|access-date=Hunyo 28, 2022}}</ref> ==Mga Kalahok== Sa kasalukuyan, mayroon ng limampu't walong (59) kalahok ang kumpirmado: {|class="wikitable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kalahok ! Edad{{efn|Edad sa panahon ng pageant}} ! Bayan |- | {{flagicon|New Zealand}} [[Bagong Selanda]] | Lydia Smit<ref>{{Cite web|url=https://i.stuff.co.nz/waikato-times/news/127977018/waikato-woman-represents-new-zealand-at-miss-international|title=Waikato woman represents New Zealand at Miss International|website=Waikato Times|language=en|date=2022-03-07|access-date=2022-07-22}}</ref> | 24 | Waikato |- | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Baybaying Garing]] | Maryline Kouadio | 18 | [[Yamoussoukro]] |- | {{flagicon|Venezuela}} [[Beneswela]] | Isbel Parra<ref>{{Cite web|url=https://chevere.life/isbel-parra-esta-lista-para-traerse-la-corona-del-miss-international/|title=Isbel Parra dice que está lista para traerse la corona del Miss International|website=Chévere|language=es|date=2022-06-02|access-date=2022-07-01}}</ref> | 28 | [[Caracas]] |- | {{flagicon|Vietnam}} [[Biyetnam]] | Phạm Ngọc Phương Anh | 24 | [[Ho Chi Minh]] |- | {{flagicon|Brazil}} [[Brasil]] | Isabella Oliveiro | 23 | [[Rio de Janeiro]] |- | {{flagicon|Bolivia}} [[Bulibya]] | Carolina Fernández | 23 | Cobija |- | {{flagicon|Ecuador}} [[Ecuador|Ekwador]] | Valeria Gutiérrez | 22 | Guayaquil |- | {{flagicon|El Salvador}} [[El Salbador]] | Genesis Fuentes | 26 | [[San Salvador]] |- | {{flagicon|Slovakia}} [[Eslobakya]] | Viktória Podmanická | 18 | Banská Bystrica |- | {{flagicon|Estados Unidos}} [[Estados Unidos]] | Corrin Stellakis<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-US-International-Crowning-Winner-Corrin-Stellakis-Results-Details-Representative-Miss-International-2022/53284|title=Corrin Stellakis to represent USA at Miss International 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2021-06-28|access-date=2022-07-02}}</ref> | 24 | Bridgerport |- | {{flagicon|Spain}} [[Espanya]] | Julianna Ro | 27 | [[Andalucia]] |- | {{flagicon|Ghana}} [[Gana]] | Caroline Naa Nunoo | | |- | {{flagicon|Guadeloupe|local}} [[Guadalupe (Pransya)|Guadalupe]] | Melissa Bacri | 22 | Morne-à-l'Eau |- | {{flagicon|Guam}} [[Guam]] | Franky Lynn Hill | 22 | Chalan Pago-Ordot |- | {{flagicon|Equatorial Guinea}} [[Guniyang Ekwatoryal]] | Victoria Kalu | 21 | Annobón |- | {{flagicon|Japan}} [[Hapon]] | Chiho Terauchi | 27 | Tochigo |- | {{flagicon|HTI}} [[Haiti|Hayti]] | Angélique François<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CgnTi5LOogw/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss International Haiti sa Instagram: Introducing Miss International Haiti 2022|website=Instagram|language=en|date=2022-07-30|access-date=2022-07-30}}</ref> | 25 | [[Port-au-Prince]] |- | {{flagicon|Northern Mariana Islands}} [[Hilagang Marianas]] | Savannah Delos Santos | 27 | Saipan |- | {{flagicon|Honduras}} [[Honduras]] | Zully Paz | 25 | San Pedro Sula |- | {{flagicon|Hong Kong}} [[Hong Kong]] | Rosemary Ling Wanwei | 23 | Tai Po |- | {{flagicon|India}} [[Indiya]] | Zoya Afroz | 28 | [[Lucknow]] |- | {{flagicon|Indonesia}} [[Indonesya]] | Cindy May McGuire<ref>{{Cite web|url=https://www.jabarhits.com/entertainment/pr-4983496997/profil-cindy-may-mcguire-runner-up-puteri-indonesia-2022-wakil-indonesia-pada-miss-international-2022|title=Profil Cindy May McGuire Runner Up Puteri Indonesia 2022, Wakil Indonesia pada Miss International 2022|website=Jabar Hits|language=id|date=2022-05-30|access-date=2022-07-01}}</ref> | 25 | [[Jakarta]] |- | {{flagicon|Cambodia}} [[Kambodya]] | Chea Charany | 26 | Battambang |- | {{flagicon|Canada}} [[Kanada]] | Madison Kvaltin | 27 | [[Toronto]] |- | {{flagicon|Cook Islands}} [[Kapuluang Cook]] | Emma Kainuku-Walsh | 26 | Aitutaki |- | {{flagicon|Kenya}} [[Kenya]] | Cindy Isendi Mutsotso | 24 | Kakamega |- | {{flagicon|Colombia}} [[Kolombya]] | Natalia Lopez Cardona | 22 | Circasia |- | {{flagicon|Costa Rica}} [[Kosta Rika]] | Mahyla Roth | 23 | Cahuita |- | {{flagicon|Macau}} [[Macau]] | Dinelle Wong | 24 | Cotai |- | {{flagicon|Madagascar}} [[Madagaskar]] | Faratiana Randriamaro | 26 | Ihorombe |- | {{flagicon|Malaysia}} [[Malaysia]] | Giselle Tay | 28 | [[Kuala Lumpur]] |- | {{flagicon|Malta}} [[Malta]] | Nicole Agius | 26 | Città Victoria |- | {{flagicon|Mauritius}} [[Mawrisyo]] | Ava Memero | 24 | Port Louis |- | {{flagicon|Mexico}} [[Mehiko]] | Yuridia Durán | 23 | Ahuacatlán |- | {{flagicon|Mongolia}} [[Monggolya]] | Nomin-Erdene Bayarkhuu | 20 | Darkhan |- | {{flagicon|Namibia}} [[Namibya]] | Erika Kazombaruru | 23 | Swakopmund |- | {{flagicon|United Kingdom}} [[Nagkakaisang Kaharian]] | Evanjelin Elchmanar | 22 | [[Birmingham]] |- | {{flagicon|Nepal}} [[Nepal]] | Sandhya Sharma | 27 | Mahottari |- | {{flagicon|Nicaragua}} [[Nikaragwa]] | Sherly Casco | 20 | Jinotega |- | {{flagicon|Nigeria}} [[Niherya]] | Precious Obisoso | 25 | [[Lagos]] |- | {{flagicon|Panama}} [[Panama]] | Valeria Franceschi | 19 | San Miguelito |- | {{flagicon|Paraguay}} [[Paragway]] | Ariane Maciel | 25 | Asunción |- | {{flagicon|Peru}} [[Peru]] | Tatiana Calmell | 27 | [[Lungsod ng Lima|Lima]] |- | {{flagicon|Philippines}} [[Pilipinas]] | Hannah Arnold<ref>{{Cite web|url=https://www.philstar.com/entertainment/2022/05/25/2183615/philippines-hannah-arnold-finally-compete-miss-international-sets-finals-date-venue|title=Philippines' Hannah Arnold to finally compete as Miss International sets finals date, venue|website=Philstar.com|language=es|date=2022-05-25|access-date=2022-07-01}}</ref> | 26 | [[Balud]] |- | {{flagicon|Finland}} [[Pinlandiya]] | Anna Merimää | 24 | Turku |- | {{flagicon|France}} [[Pransiya]] | Maya Albert | 24 | Tarn |- | {{flagicon|Puerto Rico}} [[Porto Riko]] | Paula González Torres<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-International-Puerto-Rico-2022-Paola-Gonzalez-Torres-San-Sebastian-Winner-Representative-Nuestra-Belleza-Puerto-Rico/55232|title=Paola González Torres crowned Miss International Puerto Rico 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-07|access-date=2022-07-02}}</ref> | 23 | San Sebastián |- | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Republikang Dominikano]] | Celinee Santos | 22 | La Altagracia |- | {{flagicon|Czech Republic}} [[Republikang Tseko]] | Adéla Maděryčová<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-International-Czech-Republic-2022-Adela-Maderycova-Coronation-Representative-Details/55076|title=Adéla Maděryčová crowned Miss International Czech Republic 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-05-10|access-date=2022-07-02}}</ref> | 22 | Břeclav |- | {{flagicon|Romania}} [[Rumanya]] | Ada-Maria Ileana | 24 | [[Bucharest]] |- | {{flagicon|Seychelles}} [[Seykelas]] | Kelly-Marie Anette | 24 | Mahé |- | {{flagicon|Thailand}} [[Taylandiya]] | Ruechanok Meesang<ref>{{Cite web|url=https://www.ryt9.com/s/prg/3301899|title=ผลประกวด Miss Heritage Thailand 2022 และ Miss International 2022 เพื่อไปประกวดเวทีโลก|website=RYT9|language=th|date=2022-02-28|access-date=2022-07-02}}</ref> | 27 | Chonburi |- | {{flagicon|South Africa}} [[Timog Aprika]] | Ferini Dayal | 26 | Kensington |- | {{flagicon|South Sudan}} [[Timog Sudan]] | Akon Santino | | Aweil |- | {{flagicon|Chile}} [[Tsile]] | Catalina Huenulao | 23 | Temuco |- | {{flagicon|Tunisia}} [[Tunisya]] | Mona Ammar | 23 | [[Tunis]] |- | {{flagicon|Ukraine}} [[Ukranya]] | Olya Shamrai | 24 | Vinnytsia |- | {{flagicon|Uruguay}} [[Urugway]] | Betina Margni | 23 | Artigas |- | {{flagicon|Uzbekistan}} [[Usbekistan]] | Nigina Fakhriddinova | 28 | [[Tashkent]] |} ==Mga Tala== {{notelist}} ===Bagong Sali=== * {{flagicon|Cape Verde}} [[Cabo Verde]] * {{flagicon|Uzbekistan}} [[Usbekistan]] ===Bumalik=== Huling sumabak noong 1995: *{{flagicon|Seychelles}} [[Seykelas]] Huling sumabak noong 1999: *{{flagicon|Uruguay}} [[Urugway]] Huling sumabak noong 2003: *{{flagicon|Malta}} [[Malta]] Huling sumabak noong 2012: *{{flagicon|Namibia}} [[Namibya]] Huling sumabak noong 2017: *{{flagicon|Sierra Leone}} [[Sierra Leone]] Huling sumabak noong 2018: *{{flagicon|Cook Islands}} [[Kapuluang Cook]] *{{flagicon|Kenya}} [[Kenya]] *{{flagicon|Madagaskar}} [[Madagaskar]] ==Mga Sanggunian== {{reflist}} ==Panlabas na Links== *{{Official website|https://www.missinternational.org/en/}} kx70lnr5lbu3bsiai3xgfc07k6kyyb6 1959361 1959339 2022-07-30T06:00:28Z Allyriana000 119761 wikitext text/x-wiki '''Miss International 2022''' ay ang ika-60 edisyon ng [[Miss International]]. Ito ay gaganapin sa Disyembre 13, 2022, sa lungsod ng [[Tokyo]], [[Hapon]]. Kokoronahan ni Sireethorn Leearamwat ng [[Thailand|Taylandiya]] ang kanyang magiging kahalili. {{Infobox beauty pageant | name = Miss International 2022 | image = | image size = | image alt = | caption = | date = Disyembre 13, 2022 | presenters = | entertainment = | theme = | venue = Tokyo Dome City Hall, [[Hapon]] | broadcaster = | director = | producer = | owner = | sponsor = | entrants = | placements = | debuts = [[Cabo Verde|Kabo Berde]], [[Usbekistan]] | returns = [[Kapuluang Cook]], [[Kenya]], [[Madagaskar]], [[Malta]], [[Namibya]], [[Sierra Leone]], [[Seykelas]], [[Urugway]] | withdrawals = | winner = | represented = | congeniality = | personality = | best national costume = | best state costume = | photogenic = | miss internet = | award1 label = | award1 = | award2 label = | award2 = | opening trailer = | before = 2019 | next = 2023 }} ==Kasaysayan== ===Petsa at lokasyon=== Noong ika-23 ng Mayo, inanunsyo ng Miss International Organization na ang ika-60 edisyon ng Miss International ay gaganapin sa Disyembre 13, 2022 sa Tokyo Dome City Hall, Hapon.<ref>{{Cite web|url=https://www.rappler.com/entertainment/pageants/miss-international-2022-coronation-night-set-december-13-tokyo-japan/|title=After 2 years, date for Miss International 2022 coronation night finally set|website=Rappler|language=en|date=Mayo 23, 2022|access-date=Hunyo 28, 2022}}</ref> ==Mga Kalahok== Sa kasalukuyan, mayroon ng limampu't walong (59) kalahok ang kumpirmado: {|class="wikitable" style="font-size:95%;" |- ! Bansa/Teritoryo ! Kalahok ! Edad{{efn|Edad sa panahon ng pageant}} ! Bayan |- | {{flagicon|New Zealand}} [[Bagong Selanda]] | Lydia Smit<ref>{{Cite web|url=https://i.stuff.co.nz/waikato-times/news/127977018/waikato-woman-represents-new-zealand-at-miss-international|title=Waikato woman represents New Zealand at Miss International|website=Waikato Times|language=en|date=2022-03-07|access-date=2022-07-22}}</ref> | 24 | Waikato |- | {{flagicon|Côte d'Ivoire}} [[Baybaying Garing]] | Maryline Kouadio | 18 | [[Yamoussoukro]] |- | {{flagicon|Venezuela}} [[Beneswela]] | Isbel Parra<ref>{{Cite web|url=https://chevere.life/isbel-parra-esta-lista-para-traerse-la-corona-del-miss-international/|title=Isbel Parra dice que está lista para traerse la corona del Miss International|website=Chévere|language=es|date=2022-06-02|access-date=2022-07-01}}</ref> | 28 | [[Caracas]] |- | {{flagicon|Vietnam}} [[Biyetnam]] | Phạm Ngọc Phương Anh | 24 | [[Ho Chi Minh]] |- | {{flagicon|Brazil}} [[Brasil]] | Isabella Oliveiro | 23 | [[Rio de Janeiro]] |- | {{flagicon|Bolivia}} [[Bulibya]] | Carolina Fernández | 23 | Cobija |- | {{flagicon|Ecuador}} [[Ecuador|Ekwador]] | Valeria Gutiérrez | 22 | Guayaquil |- | {{flagicon|El Salvador}} [[El Salbador]] | Genesis Fuentes | 26 | [[San Salvador]] |- | {{flagicon|Slovakia}} [[Eslobakya]] | Viktória Podmanická | 18 | Banská Bystrica |- | {{flagicon|Estados Unidos}} [[Estados Unidos]] | Corrin Stellakis<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-US-International-Crowning-Winner-Corrin-Stellakis-Results-Details-Representative-Miss-International-2022/53284|title=Corrin Stellakis to represent USA at Miss International 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2021-06-28|access-date=2022-07-02}}</ref> | 24 | Bridgerport |- | {{flagicon|Spain}} [[Espanya]] | Julianna Ro | 27 | [[Andalucia]] |- | {{flagicon|Ghana}} [[Gana]] | Caroline Naa Nunoo | | |- | {{flagicon|Equatorial Guinea}} [[Gineang Ekwatoriyal|Gineang Ekwatoryal]] | Victoria Kalu | 21 | Annobón |- | {{flagicon|Guadeloupe|local}} [[Guadalupe (Pransya)|Guadalupe]] | Melissa Bacri | 22 | Morne-à-l'Eau |- | {{flagicon|Guam}} [[Guam]] | Franky Lynn Hill | 22 | Chalan Pago-Ordot |- | {{flagicon|Japan}} [[Hapon]] | Chiho Terauchi | 27 | Tochigo |- | {{flagicon|HTI}} [[Haiti|Hayti]] | Angélique François<ref>{{Cite web|url=https://www.instagram.com/p/CgnTi5LOogw/?igshid=YmMyMTA2M2Y=|title=Miss International Haiti sa Instagram: Introducing Miss International Haiti 2022|website=Instagram|language=en|date=2022-07-30|access-date=2022-07-30}}</ref> | 25 | [[Port-au-Prince]] |- | {{flagicon|Northern Mariana Islands}} [[Hilagang Kapuluang Mariana]] | Savannah Delos Santos | 27 | Saipan |- | {{flagicon|Honduras}} [[Honduras]] | Zully Paz | 25 | San Pedro Sula |- | {{flagicon|Hong Kong}} [[Hong Kong]] | Rosemary Ling Wanwei | 23 | Tai Po |- | {{flagicon|India}} [[Indiya]] | Zoya Afroz | 28 | [[Lucknow]] |- | {{flagicon|Indonesia}} [[Indonesya]] | Cindy May McGuire<ref>{{Cite web|url=https://www.jabarhits.com/entertainment/pr-4983496997/profil-cindy-may-mcguire-runner-up-puteri-indonesia-2022-wakil-indonesia-pada-miss-international-2022|title=Profil Cindy May McGuire Runner Up Puteri Indonesia 2022, Wakil Indonesia pada Miss International 2022|website=Jabar Hits|language=id|date=2022-05-30|access-date=2022-07-01}}</ref> | 25 | [[Jakarta]] |- | {{flagicon|Cambodia}} [[Kambodya]] | Chea Charany | 26 | Battambang |- | {{flagicon|Canada}} [[Kanada]] | Madison Kvaltin | 27 | [[Toronto]] |- | {{flagicon|Cook Islands}} [[Kapuluang Cook]] | Emma Kainuku-Walsh | 26 | Aitutaki |- | {{flagicon|Kenya}} [[Kenya]] | Cindy Isendi Mutsotso | 24 | Kakamega |- | {{flagicon|Colombia}} [[Colombia|Kolombiya]] | Natalia Lopez Cardona | 22 | Circasia |- | {{flagicon|Costa Rica}} [[Kosta Rika]] | Mahyla Roth | 23 | Cahuita |- | {{flagicon|Macau}} [[Macau]] | Dinelle Wong | 24 | Cotai |- | {{flagicon|Madagascar}} [[Madagaskar]] | Faratiana Randriamaro | 26 | Ihorombe |- | {{flagicon|Malaysia}} [[Malaysia]] | Giselle Tay | 28 | [[Kuala Lumpur]] |- | {{flagicon|Malta}} [[Malta]] | Nicole Agius | 26 | Città Victoria |- | {{flagicon|Mauritius}} [[Mawrisyo]] | Ava Memero | 24 | Port Louis |- | {{flagicon|Mexico}} [[Mehiko]] | Yuridia Durán | 23 | Ahuacatlán |- | {{flagicon|Mongolia}} [[Monggolya]] | Nomin-Erdene Bayarkhuu | 20 | Darkhan |- | {{flagicon|Namibia}} [[Namibya]] | Erika Kazombaruru | 23 | Swakopmund |- | {{flagicon|United Kingdom}} [[Nagkakaisang Kaharian]] | Evanjelin Elchmanar | 22 | [[Birmingham]] |- | {{flagicon|Nepal}} [[Nepal]] | Sandhya Sharma | 27 | Mahottari |- | {{flagicon|Nigeria}} [[Niherya]] | Precious Obisoso | 25 | [[Lagos]] |- | {{flagicon|Nicaragua}} [[Nikaragwa]] | Sherly Casco | 20 | Jinotega |- | {{flagicon|Panama}} [[Panama]] | Valeria Franceschi | 19 | San Miguelito |- | {{flagicon|Paraguay}} [[Paragway]] | Ariane Maciel | 25 | Asunción |- | {{flagicon|Peru}} [[Peru]] | Tatiana Calmell | 27 | [[Lungsod ng Lima|Lima]] |- | {{flagicon|Philippines}} [[Pilipinas]] | Hannah Arnold<ref>{{Cite web|url=https://www.philstar.com/entertainment/2022/05/25/2183615/philippines-hannah-arnold-finally-compete-miss-international-sets-finals-date-venue|title=Philippines' Hannah Arnold to finally compete as Miss International sets finals date, venue|website=Philstar.com|language=es|date=2022-05-25|access-date=2022-07-01}}</ref> | 26 | [[Balud]] |- | {{flagicon|Finland}} [[Pinlandiya]] | Anna Merimää | 24 | Turku |- | {{flagicon|France}} [[Pransiya]] | Maya Albert | 24 | Tarn |- | {{flagicon|Puerto Rico}} [[Porto Riko]] | Paula González Torres<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-International-Puerto-Rico-2022-Paola-Gonzalez-Torres-San-Sebastian-Winner-Representative-Nuestra-Belleza-Puerto-Rico/55232|title=Paola González Torres crowned Miss International Puerto Rico 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-06-07|access-date=2022-07-02}}</ref> | 23 | San Sebastián |- | {{flagicon|Dominican Republic}} [[Republikang Dominikano]] | Celinee Santos | 22 | La Altagracia |- | {{flagicon|Czech Republic}} [[Republikang Tseko]] | Adéla Maděryčová<ref>{{Cite web|url=https://www.angelopedia.com/news/Miss-International-Czech-Republic-2022-Adela-Maderycova-Coronation-Representative-Details/55076|title=Adéla Maděryčová crowned Miss International Czech Republic 2022|website=Angelopedia|language=en|date=2022-05-10|access-date=2022-07-02}}</ref> | 22 | Břeclav |- | {{flagicon|Romania}} [[Rumanya]] | Ada-Maria Ileana | 24 | [[Bucharest]] |- | {{flagicon|Seychelles}} [[Seykelas]] | Kelly-Marie Anette | 24 | Mahé |- | {{flagicon|Thailand}} [[Taylandiya]] | Ruechanok Meesang<ref>{{Cite web|url=https://www.ryt9.com/s/prg/3301899|title=ผลประกวด Miss Heritage Thailand 2022 และ Miss International 2022 เพื่อไปประกวดเวทีโลก|website=RYT9|language=th|date=2022-02-28|access-date=2022-07-02}}</ref> | 27 | Chonburi |- | {{flagicon|South Africa}} [[Timog Aprika]] | Ferini Dayal | 26 | Kensington |- | {{flagicon|South Sudan}} [[Timog Sudan]] | Akon Santino | | Aweil |- | {{flagicon|Chile}} [[Tsile]] | Catalina Huenulao | 23 | Temuco |- | {{flagicon|Tunisia}} [[Tunisya]] | Mona Ammar | 23 | [[Tunis]] |- | {{flagicon|Ukraine}} [[Ukranya]] | Olya Shamrai | 24 | Vinnytsia |- | {{flagicon|Uruguay}} [[Urugway]] | Betina Margni | 23 | Artigas |- | {{flagicon|Uzbekistan}} [[Usbekistan]] | Nigina Fakhriddinova | 28 | [[Tashkent]] |} ==Mga Tala== {{notelist}} ===Bagong Sali=== * {{flagicon|Cape Verde}} [[Cabo Verde|Kabo Berde]] * {{flagicon|Uzbekistan}} [[Usbekistan]] ===Bumalik=== Huling sumabak noong 1995: *{{flagicon|Seychelles}} [[Seykelas]] Huling sumabak noong 1999: *{{flagicon|Uruguay}} [[Urugway]] Huling sumabak noong 2003: *{{flagicon|Malta}} [[Malta]] Huling sumabak noong 2012: *{{flagicon|Namibia}} [[Namibya]] Huling sumabak noong 2017: *{{flagicon|Sierra Leone}} [[Sierra Leone]] Huling sumabak noong 2018: *{{flagicon|Cook Islands}} [[Kapuluang Cook]] *{{flagicon|Kenya}} [[Kenya]] *{{flagicon|Madagaskar}} [[Madagaskar]] ==Mga Sanggunian== {{reflist}} ==Panlabas na Links== *{{Official website|https://www.missinternational.org/en/}} 6tvmoqqooiuu61hd2pucgmgxvofhf14 0 318534 1959290 2022-07-29T13:36:05Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1071107601|Gendarmenmarkt]]" wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Panorama_Gendarmenmarkt-Berlin-Huntke-2008.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Panorama_Gendarmenmarkt-Berlin-Huntke-2008.jpg/300px-Panorama_Gendarmenmarkt-Berlin-Huntke-2008.jpg|thumb|300x300px| 2008 panorama ng Gendarmenmarkt, na nagpapakita ng Konzerthaus, nasa gilid ng Simbahang Aleman (kaliwa) at Simbahang Pranses (kanan)]] [[Talaksan:Berlin_-_Gendarmenmarkt_-_around_1900.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Berlin_-_Gendarmenmarkt_-_around_1900.jpg/220px-Berlin_-_Gendarmenmarkt_-_around_1900.jpg|thumb| Gendarmenmarkt noong 1900]] [[Talaksan:View_of_the_Gendarmenmarkt_and_Deutscher_Dom_(German_Cathedral)_from_the_Top_of_Französischer_Dom_(French_Cathedral).JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/View_of_the_Gendarmenmarkt_and_Deutscher_Dom_%28German_Cathedral%29_from_the_Top_of_Franz%C3%B6sischer_Dom_%28French_Cathedral%29.JPG/220px-View_of_the_Gendarmenmarkt_and_Deutscher_Dom_%28German_Cathedral%29_from_the_Top_of_Franz%C3%B6sischer_Dom_%28French_Cathedral%29.JPG|thumb| Tanaw ng Gendarmenmarkt na may Konzerthaus sa kanan at ang Simbahang Aleman sa likod, na tanaw mula sa tuktok ng Simbahang Pranses, 2011]] [[Talaksan:Gendarmenmarkt_Berlin_2009.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Gendarmenmarkt_Berlin_2009.JPG/220px-Gendarmenmarkt_Berlin_2009.JPG|thumb| Gendarmenmarkt sa dapit-hapon]] [[Talaksan:German_Cathedral_and_Concert_Hall.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/German_Cathedral_and_Concert_Hall.JPG/220px-German_Cathedral_and_Concert_Hall.JPG|thumb| Simbahang Aleman at Bulwagang Pangkonsiyerto]] Ang '''Gendarmenmarkt''' ay isang liwasan o plaza sa [[Berlin]] at ang pook ng isang arkitektural na grupo kasama ang [[Konzerthaus Berlin|Bulwagang Pangkonsiyerto ng Berlin]] at ang mga Simbahang [[Katedral na Pranses, Berlin|Pranses]] at [[Neue Kirche, Berlin|Aleman]]. Sa gitna ng parisukat ay nakatayo ang isang [[Monumento ni Schiller (Berlin)|monumental na estatwa]] ng makata na si [[Friedrich Schiller]]. Ang parisukat ay nilikha ni [[Johann Arnold Nering]] sa pagtatapos ng ikalabimpitong siglo bilang Linden-Markt at muling itinayo ni [[Georg Christian Unger]] noong 1773. Ang Gendarmenmarkt ay pinangalanan pagkatapos ng [[Korasero|koraserong]] rehimenteng ''Gens d'Armes'', na mayroong mga kuwadra sa plaza hanggang 1773. Noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], karamihan sa mga gusali ay nasira o nawasak. Ngayon lahat ng mga ito ay naibalik. Ang Gendarmenmarkt ay naglalaman ng isa sa mga pinakasikat na [[merkadong pampasko]] sa Berlin.<ref>{{Cite web |last=Welle (www.dw.com) |first=Deutsche |title=10 Christmas markets in Berlin {{!}} DW {{!}} 27.11.2017 |url=https://www.dw.com/en/10-christmas-markets-in-berlin/g-41543738 |access-date=2020-09-18 |website=DW.COM |language=en-GB}}</ref> == Pinagmulan == Ang Gendarmenmarkt ay unang itinayo noong 1688. Ito ay isang pamilihan at bahagi ng Kanlurang pagpapalwak ng lungsod ng Friedrichstadt, isa sa mga umuusbong na tirahan ng Berlin.<ref>{{Cite web |title=Architecture |url=http://en.konzerthaus.de/konzerthaus-berlin/architektur |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20141017214101/http://en.konzerthaus.de/konzerthaus-berlin/architektur |archive-date=17 October 2014 |access-date=25 November 2014 |website=www.konzerthaus.de |publisher=Konzerthaus Berlin}}</ref> == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == {{Commons|Gendarmenmarkt}} * [http://www.konzerthaus.de Website ng das Konzerthaus] * [https://web.archive.org/web/20070426024724/http://www.berlin-tourist-information.de/cgi-bin/sehenswertes.pl?id=13345&sprache=english Der Gendarmenmarkt sa Turismo ng Berlin] * [http://www.panorama-cities.net/berlin/gendarmenmarkt_5c.html Panorama ng Gendarmenmarkt] {{Visitor attractions in Berlin}}{{Authority control}} ejvlv2itl7bal4ay8zea2ayclsccjvl 0 318535 1959291 2022-07-29T14:19:59Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1097487289|Berlin U-Bahn]]" wikitext text/x-wiki Ang '''Berlin U-Bahn''' ({{IPA-de|ˈuː baːn|lang}}; maikli para sa {{Lang|de|Untergrundbahn}} , "daangbakal sa subteraneo") ay isang [[Metro (sistemang daambakal)|mabilis na sistema ng transito]] sa [[Berlin]], ang kabesera at pinakamalaking lungsod ng [[Alemanya|Germany]], at isang pangunahing bahagi ng sistema ng [[pampublikong transportasyon]] ng lungsod. Kasama ang [[Berlin S-Bahn|S-Bahn]], isang network ng mga suburban na linya ng tren, at isang [[Mga tram sa Berlin|tram network]] na halos tumatakbo sa silangang bahagi ng lungsod, ito ang nagsisilbing pangunahing paraan ng transportasyon sa kabesera. Binuksan noong 1902, ang {{Lang|de|U-Bahn}} nagsisilbi sa [[Talaan ng mga estasyon ng Berlin U-Bahn|175 estasyon]] na nakakalat sa siyam na linya, na may kabuuang haba ng riles na {{Convert|155.4|km|mich|-1}},<ref>[https://unternehmen.bvg.de/wp-content/uploads/2021/05/BVG-Zahlenspiegel-2021.pdf BVG-Zahlenspiegel-2021]</ref> halos 80% nito ay nasa ilalim ng lupa.<ref name="bud_strecken">{{Cite web |last=Schomacker |first=Marcus |date=2007-03-14 |title=Berlins U-Bahn-Strecken und Bahnhöfe |url=http://www.berliner-untergrundbahn.de/strecken.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808092816/http://www.berliner-untergrundbahn.de/strecken.htm |archive-date=2007-08-08 |access-date=2007-09-18 |publisher=berliner-untergrundbahn.de |language=de}}</ref> Tumatakbo ang mga tren tuwing dalawa hanggang limang minuto sa mga oras ng kasagsagan, bawat limang minuto para sa natitirang bahagi ng araw at bawat sampung minuto sa gabi. Sa paglipas ng isang taon, ang U-Bahn ay nagsasanay ng {{Convert|132|e6km|e6mi}}, at nagdadala ng mahigit 400 milyong pasahero. Noong 2017, 553.1 milyong pasahero ang sumakay sa U-Bahn.<ref name="stats">{{Cite web |date=December 31, 2017 |title=Zahlenspiegel 2017 1. Auflage |trans-title=Statistics 2017 1st edition |url=http://www.bvg.de/de/?section=downloads&download=2486 |access-date=2018-03-08 |publisher=Berliner Verkehrsbetriebe (BVG) |language=de |format=PDF}}</ref> Ang buong sistema ay pinananatili at pinapatakbo ng {{Lang|de|[[Berliner Verkehrsbetriebe]]}}, karaniwang kilala bilang BVG. Ang Berlin U-Bahn ay ang pinakamalawak na subteraneong network sa Alemanya. Noong 2006, ang paglalakbay sa U-Bahn ay katumbas ng 122.2 milyong km (76 milyong mi) ng mga paglalakbay sa sasakyan.<ref name="bvg_report"> {{Cite web |date=24 May 2007 |title=Geschäftsbericht 2006 der BVG |trans-title=Business Report 2006 for BVG |url=http://www.bvg.de/index.php/de/binaries/asset/download/21735/file/1-1 |access-date=2007-09-06 |publisher=Berliner Verkehrsbetriebe (BVG) |language=de |format=pdf}}</ref> [[Talaksan:U-Bahn_Berlin_-_Netzplan.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/U-Bahn_Berlin_-_Netzplan.svg/525px-U-Bahn_Berlin_-_Netzplan.svg.png|center|thumb|525x525px| Mapa ng sistema ng U-Bahn noong 2020]] == Mga sanggunian == {{Reflist|2}} == Bibliograpiya ==  {{refbegin}} * Brian Hardy: ''The Berlin U-Bahn'', Capital Transport, 1996, {{ISBN|1-85414-184-8}} * Ulf Buschmann: ''U-Bahnhöfe Berlin. Berlin Underground Stations''. Berlin Story Verlag, Berlin 2012, {{ISBN|978-3-86368-027-5}} * Jan Gympel: ''U-Bahn Berlin – Reiseführer''. GVE-Verlag, Berlin 2002, {{ISBN|3-89218-072-5}} * AG Berliner U-Bahn: ''Zur Eröffnung der elektrischen Hoch-und Untergrundbahn in Berlin''. GVE-Verlag, Berlin 2002, {{ISBN|3-89218-077-6}} * Jürgen Meyer-Kronthaler und Klaus Kurpjuweit: ''Berliner U-Bahn – In Fahrt seit Hundert Jahren''. be.bra Verlag, Berlin 2001, {{ISBN|3-930863-99-5}} * Petra Domke und Markus Hoeft: ''Tunnel Gräben Viadukte – 100 Jahre Baugeschichte der Berliner U-Bahn''. kulturbild Verlag, Berlin 1998, {{ISBN|3-933300-00-2}} * Ulrich Lemke und Uwe Poppel: ''Berliner U-Bahn''. alba Verlag, Düsseldorf, {{ISBN|3-87094-346-7}} * Robert Schwandl: ''Berlin U-Bahn Album. Alle 192 Untergrund- und Hochbahnhöfe in Farbe''. Robert Schwandl Verlag, Berlin Juli 2002, {{ISBN|3-936573-01-8}} * Jürgen Meyer-Kronthaler: ''Berlins U-Bahnhöfe – Die ersten hundert Jahre''. be.bra Verlag, Berlin 1996, {{ISBN|3-930863-16-2}} {{refend}} == Mga panlabas na link == * [https://web.archive.org/web/20190524072123/https://metromapworld.com/berlin-metro-map/ Berlin Metro Map sa Google Maps na may Geolocation] * {{Official website|http://www.bvg.de/index.php/en/index.html}} {{In lang|en}} * [http://berlin.bahninfo.de/E_stillg.htm VSWB – Mga Hindi Nagamit na Riles at Daan sa Berlin] * [http://mic-ro.com/metro/phototour.html?city=Berlin Photo tour ng mga istasyon ng U-Bahn kasama ang mapa ng mga istilo ng arkitektura] * [http://public-transport.net/pics/main.php?g2_itemId=2892 mga larawan ng Berlin Metro] * [http://www.berliner-verkehr.de/ubbilder/ugleis.gif Subaybayan ang mapa ng Berlin U-Bahn] * [http://berlinmap360.com/en/berlin-subway-map Mapa ng Berlin U-Bahn] * [http://www.ubahn.co/ Pagkuha ng larawan sa Berlin U-Bahn] {{Public transport in Berlin}}{{Urban public transport in Germany}}{{Underground rapid transit in the European Union}} svbxbg0emgmo56coz1bafavothdk7c4 0 318536 1959294 2022-07-29T22:42:15Z GinawaSaHapon 102500 Bagong pahina: {{use dmy dates}} {{Infobox company | name = Eight Bit Co., Ltd. | logo = Eight Bit logo.png | native_name = 株式会社エイトビット | native_name_lang = ja | romanized_name = ''Kabushiki-gaisha Eito Bitto'' | type = [[Kabushiki gaisha]] | industry = [[Anime]] | predecessor = | founded = {{Start date and age|2008|09}} | founder = Tsutomu Kasai | defunct = | fate = | successor = | hq_location = | hq_location_city = [[Tokyo]] | hq_location_country = [[Hapón]] | area_... wikitext text/x-wiki {{use dmy dates}} {{Infobox company | name = Eight Bit Co., Ltd. | logo = Eight Bit logo.png | native_name = 株式会社エイトビット | native_name_lang = ja | romanized_name = ''Kabushiki-gaisha Eito Bitto'' | type = [[Kabushiki gaisha]] | industry = [[Anime]] | predecessor = | founded = {{Start date and age|2008|09}} | founder = Tsutomu Kasai | defunct = | fate = | successor = | hq_location = | hq_location_city = [[Tokyo]] | hq_location_country = [[Hapón]] | area_served = | key_people = Hirokazu Suyama <br>{{small|([[Kumakatawang direktor (Hapon)|Kumakatawang Direktor]] at Pangulo)}} | num_employees = 68 (2021) | parent = | divisions = Niigata Studio | subsid = | website = {{URL|http://8bit-studio.co.jp}} }} Ang '''Eight Bit Co., Ltd.''' ({{lang-ja|株式会社エイトビット|Kabushiki-gaisha Eito Bitto}}), kilala rin sa tawag na '''8Bit''', ay isang [[istudyong pang-animasyon]] sa [[Hapón]]. Ilan sa mga kilalang gawa nila ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]'', ''[[Infinite Stratos]]'', at ''[[Yama no Susume]]''. eq5fn8vyzj17qtv7f1yz08nji0i6ujg 1959295 1959294 2022-07-29T22:54:58Z GinawaSaHapon 102500 wikitext text/x-wiki {{use dmy dates}} {{Infobox company | name = Eight Bit Co., Ltd. | logo = Eight Bit logo.png | native_name = 株式会社エイトビット | native_name_lang = ja | romanized_name = ''Kabushiki-gaisha Eito Bitto'' | type = [[Kabushiki gaisha]] | industry = [[Anime]] | predecessor = | founded = {{Start date and age|2008|09}}<ref name="8bit">{{cite web|url=https://8bit-studio.co.jp/company|title=Kaisha An'nai|script-title=ja:会社案内|trans-title=Profile ng Kumpanya|lang=ja|website=Eight Bit|access-date=30 Hulyo 2022}}</ref> | founder = Tsutomu Kasai | defunct = | fate = | successor = | hq_location = | hq_location_city = [[Tokyo]] | hq_location_country = [[Hapón]] | area_served = | key_people = Hirokazu Suyama <br>{{small|([[Kumakatawang direktor (Hapon)|Kumakatawang Direktor]] at Pangulo)}}<ref name="8bit"/> | num_employees = 68 (2021) | parent = | divisions = Niigata Studio | subsid = | website = {{URL|http://8bit-studio.co.jp}} }} Ang '''Eight Bit Co., Ltd.''' ({{lang-ja|株式会社エイトビット|Kabushiki-gaisha Eito Bitto}}), kilala rin sa tawag na '''8bit''', ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Tokyo]], [[Hapón]].<ref name="8bit"/> Ilan sa mga kilalang gawa nila ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]'', ''[[Infinite Stratos]]'', at ''[[Yama no Susume]]''. == Sanggunian == <references/> o8xa48zxylxncj30gpev974odng0khc 1959373 1959295 2022-07-30T07:06:44Z GinawaSaHapon 102500 Paunang edit sa Kasaysayan. wikitext text/x-wiki {{use dmy dates}} {{Infobox company | name = Eight Bit Co., Ltd. | logo = Eight Bit logo.png | native_name = 株式会社エイトビット | native_name_lang = ja | romanized_name = ''Kabushiki-gaisha Eito Bitto'' | type = [[Kabushiki gaisha]] | industry = [[Anime]] | predecessor = | founded = {{Start date and age|2008|09}}<ref name="8bit">{{cite web|url=https://8bit-studio.co.jp/company|title=Kaisha An'nai|script-title=ja:会社案内|trans-title=Profile ng Kumpanya|lang=ja|website=Eight Bit|access-date=30 Hulyo 2022}}</ref> | founder = Tsutomu Kasai | defunct = | fate = | successor = | hq_location = | hq_location_city = [[Tokyo]] | hq_location_country = [[Hapón]] | area_served = | key_people = Hirokazu Suyama <br>{{small|([[Kumakatawang direktor (Hapon)|Kumakatawang Direktor]] at Pangulo)}}<ref name="8bit"/> | num_employees = 68 (2021) | parent = | divisions = Niigata Studio | subsid = | website = {{URL|http://8bit-studio.co.jp}} }} Ang '''Eight Bit Co., Ltd.''' ({{lang-ja|株式会社エイトビット|Kabushiki-gaisha Eito Bitto}}), kilala rin sa tawag na '''8bit''', ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Tokyo]], [[Hapón]].<ref name="8bit"/> Ilan sa mga kilalang gawa nila ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]'', ''[[Infinite Stratos]]'', at ''[[Yama no Susume]]''. == Kasaysayan == Itinatag ng mga dating miyembro ng [[Satelight]], sa pangunguna ni Isamu Kasai, ang Eight Bit noong Setyembre 2008 sa Suginami-ku sa lungsod ng [[Tokyo]]. Nagsimula sila bilang isang subcontractor para sa mga gawa ng Satelight. Noong 2011, isina-anime nila ang nobelang magaan na ''[[Infinite Stratos]]''. Noong 2012, isina-anime nila kasama ang Satelight ang ''[[Aquarion|Aquarion Evol]]'', ang sequel ng orihinal na anime na ''Genesis of Aquarion''. Isina-anime rin sa taong ito ang ''[[Busou Shinki]]'' ng [[Konami]]. Pagdating ng 2013, marami silang nagawang anime. Noong Enero, isina-anime nila ang slice-of-life na manga na ''[[Yama no Susume]]''. May tatlong anime silang nilabas noong Oktubre: ''[[Tokyo Ravens]]'', ''[[Walkure Romanze]]'', at ang ikalawang season ng ''Infinite Stratos''. Gumawa rin sila ng pangalawang season para sa ''Yama no Susume'' noong 2014. Sa taon ding ito nila ginawa ang anime ng nobelang biswal na ''[[Grisaia no Kajitsu]]''. Noong 2015, isina-anime nila ang manga na ''[[Absolute Duo]]''. Isina-anime din nila ang ''Grisaia no Rakuen'', ang ikatlong kuwento sa trilohiya ng ''Grisaia no Kajitsu''. Sa taon na ito, nilabas nila angbuna nilang orihinal na anime, ang ''[[Comet Lucifer]]''. Isina-anime naman nila ang manga na ''[[Shonen Maid]]'' noong 2016. Isina-anime rin nila ang ''[[Rewrite]]'', isang nobelang biswal ng [[Key (kumpanya)|Key]]. Noong 2017, isina-anime nila ang nobelang magaan na ''[[Knight's & Magic]]''. Sa sumunod na taon, isina-anime naman nila ang manga na How to Keep Your Mummy. Ginawan nila ng ikatlong season ang Yama no Susume noong 2018. Sa taon ding ito nila ginawa ang Tensei Shitara Slime Datta Ken. Ginawa naman nila niong 2019 ang Stars Align, ang kanilang ikalawang orihinal na anime. Noong 2020, isina-anime nila ang manga na If My Favorite Idol Made it to the Budoukan, I Would Die. Sila rin ang gumawa sa ikalawang season ng The Irregular at Magic High School, na nilabas rin sa taong ito. Noong 8 Hunyo, inanunsyo nila ang partnership nila sa Namco Bandai Arts. Sa taong 2021 nila ginawa ang ikalawang season ng ''Tensai Shitara Slime Datta Ken'', pati ang spinoff nito na Slime Diaries. Noong Nobyembre ng taong ito, binuksan nila ang istudyo nila sa Chuo-ku sa lungsod ng Niigata. Ipapalabas naman sa Oktubre 2022 ang anime ng manga na ''Blue Lock'', gayundin sa ikaapat na season ng ''Yama no Susume''. == Gawa == == Sanggunian == <references/> thuhw24pdvwa9z1c546q1qa5hq61868 1959374 1959373 2022-07-30T07:15:40Z GinawaSaHapon 102500 /* Kasaysayan */ wikitext text/x-wiki {{use dmy dates}} {{Infobox company | name = Eight Bit Co., Ltd. | logo = Eight Bit logo.png | native_name = 株式会社エイトビット | native_name_lang = ja | romanized_name = ''Kabushiki-gaisha Eito Bitto'' | type = [[Kabushiki gaisha]] | industry = [[Anime]] | predecessor = | founded = {{Start date and age|2008|09}}<ref name="8bit">{{cite web|url=https://8bit-studio.co.jp/company|title=Kaisha An'nai|script-title=ja:会社案内|trans-title=Profile ng Kumpanya|lang=ja|website=Eight Bit|access-date=30 Hulyo 2022}}</ref> | founder = Tsutomu Kasai | defunct = | fate = | successor = | hq_location = | hq_location_city = [[Tokyo]] | hq_location_country = [[Hapón]] | area_served = | key_people = Hirokazu Suyama <br>{{small|([[Kumakatawang direktor (Hapon)|Kumakatawang Direktor]] at Pangulo)}}<ref name="8bit"/> | num_employees = 68 (2021) | parent = | divisions = Niigata Studio | subsid = | website = {{URL|http://8bit-studio.co.jp}} }} Ang '''Eight Bit Co., Ltd.''' ({{lang-ja|株式会社エイトビット|Kabushiki-gaisha Eito Bitto}}), kilala rin sa tawag na '''8bit''', ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Tokyo]], [[Hapón]].<ref name="8bit"/> Ilan sa mga kilalang gawa nila ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]'', ''[[Infinite Stratos]]'', at ''[[Yama no Susume]]''. == Kasaysayan == Itinatag ng mga dating miyembro ng [[Satelight]], sa pangunguna ni Tsutomu Kasai, ang Eight Bit noong Setyembre 2008 sa Suginami-ku sa lungsod ng [[Tokyo]]. Nagsimula sila bilang isang subcontractor para sa mga gawa ng Satelight. Noong 2011, isina-anime nila ang [[nobelang magaan]] na ''[[Infinite Stratos]]''. Noong 2012, isina-anime nila kasama ang Satelight ang ''[[Aquarion|Aquarion Evol]]'', ang sequel ng orihinal na anime na ''Genesis of Aquarion''. Isina-anime rin sa taong ito ang ''[[Busou Shinki]]'' ng [[Konami]]. Pagdating ng 2013, marami silang nagawang anime. Noong Enero, isina-anime nila ang slice-of-life na [[manga]] na ''[[Yama no Susume]]''. May tatlong anime silang nilabas noong Oktubre: ''[[Tokyo Ravens]]'', ''[[Walkure Romanze]]'', at ang ikalawang season ng ''Infinite Stratos''. Gumawa rin sila ng pangalawang season para sa ''Yama no Susume'' noong 2014. Sa taon ding ito nila ginawa ang anime ng nobelang biswal na ''[[Grisaia no Kajitsu]]''. Noong 2015, isina-anime nila ang manga na ''[[Absolute Duo]]''. Isina-anime din nila ang ''Grisaia no Rakuen'', ang ikatlong kuwento sa trilohiya ng ''Grisaia no Kajitsu''. Sa taon na ito, nilabas nila angbuna nilang orihinal na anime, ang ''[[Comet Lucifer]]''. Isina-anime naman nila ang manga na ''[[Shonen Maid]]'' noong 2016. Isina-anime rin nila ang ''[[Rewrite]]'', isang nobelang biswal ng [[Key (kumpanya)|Key]]. Noong 2017, isina-anime nila ang nobelang magaan na ''[[Knight's & Magic]]''. Sa sumunod na taon, isina-anime naman nila ang manga na ''[[Miira no Kaikata]]''. Ginawan nila ng ikatlong season ang ''Yama no Susume'' noong 2018. Sa taon ding ito nila ginawa ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]''. Ginawa naman nila niong 2019 ang ''[[Hoshiai no Sora]]'', ang kanilang ikalawang orihinal na anime. Noong 2020, isina-anime nila ang manga na ''[[Oshi ga Budoukan Ittekuretara Shinu]]''. Sila rin ang gumawa sa ikalawang season ng ''[[Mahouka Koukou no Rettousei]]'', na nilabas rin sa taong ito. Noong 8 Hunyo, inanunsyo nila ang partnership nila sa [[Namco Bandai Arts]]. Sa taong 2021 nila ginawa ang ikalawang season ng ''Tensai Shitara Slime Datta Ken'', pati ang spinoff nito na ''Tensura Nikki''. Noong Nobyembre ng taong ito, binuksan nila ang istudyo nila sa Chuo-ku sa lungsod ng [[Niigata]]. Ipapalabas naman sa Oktubre 2022 ang anime ng manga na ''[[Blue Lock]]'', gayundin sa ikaapat na season ng ''Yama no Susume''. == Gawa == == Sanggunian == <references/> 74gwxg0glye1ami4koyfyntj6pwluom 1959375 1959374 2022-07-30T07:16:27Z GinawaSaHapon 102500 /* Kasaysayan */ wikitext text/x-wiki {{use dmy dates}} {{Infobox company | name = Eight Bit Co., Ltd. | logo = Eight Bit logo.png | native_name = 株式会社エイトビット | native_name_lang = ja | romanized_name = ''Kabushiki-gaisha Eito Bitto'' | type = [[Kabushiki gaisha]] | industry = [[Anime]] | predecessor = | founded = {{Start date and age|2008|09}}<ref name="8bit">{{cite web|url=https://8bit-studio.co.jp/company|title=Kaisha An'nai|script-title=ja:会社案内|trans-title=Profile ng Kumpanya|lang=ja|website=Eight Bit|access-date=30 Hulyo 2022}}</ref> | founder = Tsutomu Kasai | defunct = | fate = | successor = | hq_location = | hq_location_city = [[Tokyo]] | hq_location_country = [[Hapón]] | area_served = | key_people = Hirokazu Suyama <br>{{small|([[Kumakatawang direktor (Hapon)|Kumakatawang Direktor]] at Pangulo)}}<ref name="8bit"/> | num_employees = 68 (2021) | parent = | divisions = Niigata Studio | subsid = | website = {{URL|http://8bit-studio.co.jp}} }} Ang '''Eight Bit Co., Ltd.''' ({{lang-ja|株式会社エイトビット|Kabushiki-gaisha Eito Bitto}}), kilala rin sa tawag na '''8bit''', ay isang [[istudyong pang-animasyon]] na nakabase sa [[Tokyo]], [[Hapón]].<ref name="8bit"/> Ilan sa mga kilalang gawa nila ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]'', ''[[Infinite Stratos]]'', at ''[[Yama no Susume]]''. == Kasaysayan == Itinatag ng mga dating miyembro ng [[Satelight]], sa pangunguna ni Tsutomu Kasai, ang Eight Bit noong Setyembre 2008 sa Suginami-ku sa lungsod ng [[Tokyo]]. Nagsimula sila bilang isang subcontractor para sa mga gawa ng Satelight. Noong 2011, isina-anime nila ang [[nobelang magaan]] na ''[[Infinite Stratos]]''. Noong 2012, isina-anime nila kasama ang Satelight ang ''[[Aquarion|Aquarion Evol]]'', ang sequel ng orihinal na anime na ''Genesis of Aquarion''. Isina-anime rin sa taong ito ang ''[[Busou Shinki]]'' ng [[Konami]]. Pagdating ng 2013, marami silang nagawang anime. Noong Enero, isina-anime nila ang slice-of-life na [[manga]] na ''[[Yama no Susume]]''. May tatlong anime silang nilabas noong Oktubre: ''[[Tokyo Ravens]]'', ''[[Walkure Romanze]]'', at ang ikalawang season ng ''Infinite Stratos''. Gumawa rin sila ng pangalawang season para sa ''Yama no Susume'' noong 2014. Sa taon ding ito nila ginawa ang anime ng nobelang biswal na ''[[Grisaia no Kajitsu]]''. Noong 2015, isina-anime nila ang manga na ''[[Absolute Duo]]''. Isina-anime din nila ang ''Grisaia no Rakuen'', ang ikatlong kuwento sa trilohiya ng ''Grisaia no Kajitsu''. Sa taon na ito, nilabas nila ang una nilang orihinal na anime, ang ''[[Comet Lucifer]]''. Isina-anime naman nila ang manga na ''[[Shonen Maid]]'' noong 2016. Isina-anime rin nila ang ''[[Rewrite]]'', isang nobelang biswal ng [[Key (kumpanya)|Key]]. Noong 2017, isina-anime nila ang nobelang magaan na ''[[Knight's & Magic]]''. Sa sumunod na taon, isina-anime naman nila ang manga na ''[[Miira no Kaikata]]''. Ginawan nila ng ikatlong season ang ''Yama no Susume'' noong 2018. Sa taon ding ito nila ginawa ang ''[[Tensei Shitara Slime Datta Ken]]''. Ginawa naman nila niong 2019 ang ''[[Hoshiai no Sora]]'', ang kanilang ikalawang orihinal na anime. Noong 2020, isina-anime nila ang manga na ''[[Oshi ga Budoukan Ittekuretara Shinu]]''. Sila rin ang gumawa sa ikalawang season ng ''[[Mahouka Koukou no Rettousei]]'', na nilabas rin sa taong ito. Noong 8 Hunyo, inanunsyo nila ang partnership nila sa [[Namco Bandai Arts]]. Sa taong 2021 nila ginawa ang ikalawang season ng ''Tensai Shitara Slime Datta Ken'', pati ang spinoff nito na ''Tensura Nikki''. Noong Nobyembre ng taong ito, binuksan nila ang istudyo nila sa Chuo-ku sa lungsod ng [[Niigata]]. Ipapalabas naman sa Oktubre 2022 ang anime ng manga na ''[[Blue Lock]]'', gayundin sa ikaapat na season ng ''Yama no Susume''. == Gawa == == Sanggunian == <references/> joaks8x5ciq141byiz4kmip5418va2i 0 318537 1959340 2022-07-30T03:40:37Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1092798207|Palaces and Parks of Potsdam and Berlin]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox UNESCO World Heritage Site|WHS=Mga Palasyo at Liwasan ng<br />Potsdam at Berlin|Image=Karte Schlösser und Parks in Potsdam.png|image_upright=1.2|caption=Mga Palasyo at Liwasan ng Potsdam at Berlin|Location=[[Potsdam]] at [[Berlin]], [[Alemanya]]|coordinates={{coord|52.4|13.03333|format=dms}}|Area={{convert|2,064|ha|sqmi|abbr=on}}<ref name="wikidata-197add5969c547b81b76fe0f5eb18742cecee8ce">{{Cite web|url=https://www.spsg.de/schloesser-gaerten/unesco-welterbe/#c3050.|title = UNESCO-Welterbestätte}}</ref>|Type=Kultural|Criteria=i, ii, iv|ID=532|Year=1990|Extension=1992, 1999|locmapin=Brandenburg#Germany}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] <span></span> Ang mga '''Palasyo at Parke ng Potsdam at Berlin''' ({{Lang-de|Schlösser und Gärten von Potsdam und Berlin}}) ay isang pangkat ng mga complex ng palasyo at mga pinahabang tanawing hardin na matatagpuan sa rehiyon ng [[Havelland]] sa paligid ng [[Potsdam]] at ng kabesera ng Aleman ng [[Berlin]]. Ang termino ay ginamit sa pagtatalaga ng mga pinagsamang kultural bilang isang [[Pandaigdigang Pamanang Pook]] ng [[UNESCO]] noong 1990. Kinilala ito para sa makasaysayang pagkakaisa ng tanawin nito—isang natatanging halimbawa ng disenyo ng tanawin mula sa mga pinagmulan mga ideyang monarkiya ng estado ng [[Prusya|Prussian]] at mga karaniwang pagsisikap ng emansipasyon. == Lawak == Sa una, ang Pandaigdigang Pamanang Pook ay sumasaklaw sa 500 ektarya, na sumasaklaw sa 150 mga proyekto sa pagtatayo, na sumasaklaw sa mga taon mula 1730 hanggang 1916. Hanggang sa [[Mapayapang Himagsikan]] ng 1989, ang mga lugar na ito ay pinaghiwalay ng [[Pader ng Berlin]], na tumatakbo sa pagitan ng Potsdam at [[Kanlurang Berlin]], at ilang mga makasaysayang lugar ay sinira ng mga kuta sa hangganan ng 'daan ng kamatayan'. Dalawang yugto ng pagpapalawig sa Pandaigdigang Pamanang Pook, noong 1992, at 1999 ang humantong sa pagsasama ng isang mas malaking lugar. Ang [[Fundasyon ng mga Prusong Palasyo at Hardin Berlin-Brandenburgo]], na nangangasiwa sa pook, ay nagtataya ng lugar sa 2,064 ektarya. == Mga sanggunian == <references /> == Mga panlabas na link == * [https://whc.unesco.org/en/list/532 Mga Palasyo at Parke ng Potsdam at Berlin Opisyal na Website ng UNESCO] * [https://www.spsg.de/en/home/ Prussian Palaces and Gardens Foundation] {{World Heritage Sites in Germany}} er605sfv9p9r44au4i4obupjsho6q6s 0 318538 1959343 2022-07-30T04:54:01Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1091471155|Boroughs and neighborhoods of Berlin]]" wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><br /><br /><br /><nowiki></br></nowiki> <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /><br /><br /><br /></small><nowiki></br></nowiki> <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] lgx009vli8mdik5rff8uo8kmi848u40 1959344 1959343 2022-07-30T04:59:04Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] 02kikowcock82c7j5iuehkladcgiv63 1959345 1959344 2022-07-30T05:00:31Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] h6hpmpi33kzhwj8hhgnex4y2fo1dv67 1959346 1959345 2022-07-30T05:01:15Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] iyq13il4opdokpfhh6gcc236e2mn1qm 1959347 1959346 2022-07-30T05:03:15Z Ryomaandres 8044 /* Mga boro */ wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} ==Pangangasiwa=== == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] g4sfh9cjioe358n4nzhjie22wk54bvm 1959348 1959347 2022-07-30T05:04:05Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} {{-}} ==Pangangasiwa=== == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] m5pcl586qzemvxu10d5pxqg1bxg7ktr 1959349 1959348 2022-07-30T05:07:01Z Ryomaandres 8044 /* Pangangasiwa= */ wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} {{-}} ==Pangangasiwa== == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} {{-}} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} {{-}} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} {{-}} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} {{-}} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} {{-}} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} {{-}} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} {{-}} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} {{-}} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} {{-}} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} {{-}} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}}{{-}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} {{-}} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] eink0yljardu44rc5wklm9kphgx5xfa 1959350 1959349 2022-07-30T05:08:39Z Ryomaandres 8044 /* Pangangasiwa */ wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} {{-}} ==Pangangasiwa== Ang boro na pamahalaan ay bahagi ng dalawang yugto ng pangangasiwa ng [[lungsod-estado]] ng Berlin, kung saan ang [[Senado ng Berlin|Senado]] at ang mga kaakibat na ahensiya, institusyon, at mga munisipal na negosyo nito ay bumubuo sa unang yugto ng tinatawag na ''Hauptverwaltung'' (sentral na administrasyon). Sa pangalawang posisyon, tinatamasa ng mga boro ang isang partikular na antas ng awtonomiya—bagaman sa anumang paraan ay hindi maihahambing sa mga distrito ng ''[[Mga distritong rural ng Alemanya|Landkreise]]'' ng Alemanya o mga [[malayang lungsod]], o maging sa lokal na pamahalaan ng isang karaniwang [[Mga munisipalidad ng Alemanya|munisipalidad]] bilang isang legal na entidad, ayon sa Konstitusyon ng Berlin ang legal na katayuan ng lungsod bilang isang [[Länder ng Alemanya|estado ng Aleman]] mismo ay ang sa isang pinag-isang munisipalidad (''Einheitsgemeinde''). Limitado ang kapangyarihan ng mga pamahalaang boro at ang kanilang pagganap sa mga nakatalagang gawain ay napapailalim sa pangangasiwa ng regulasyon ng Senado. == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]]</img> (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]]</img> (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]]</img> (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} {{-}} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]]</img> (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]]</img> (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} {{-}} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]]</img> (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]]</img> (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]]</img> (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]]</img> (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]]</img> (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]]</img> (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]]</img> (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]]</img> (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} {{-}} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]]</img> (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]]</img> (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} {{-}} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} {{-}} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]]</img> (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]]</img> (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]]</img> (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]]</img> (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} {{-}} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]]</img> (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]]</img> (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} {{-}} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} {{-}} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]]</img> (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]]</img> (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]]</img> (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]]</img> (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]]</img> (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]]</img> (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]]</img> (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} {{-}} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]]</img> (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]]</img> (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]]</img> (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} {{-}} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]]</img> (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]]</img> (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]]</img> (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}}{{-}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]]</img> |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]]</img> (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]]</img> (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]]</img> (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]]</img> (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]]</img> (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} {{-}} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] 2ys7l06cqsbbzddwgzos7b7w78dcfgz 1959351 1959350 2022-07-30T05:10:22Z Ryomaandres 8044 /* Mga lokalidad */ wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_+boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg/399px-Berlin%2C_administrative_divisions_%28%2Bdistricts_%2Bboroughs_-pop%29_-_de_-_colored.svg.png|thumb|399x399px| Ang mga distrito at kapitbahayan ng Berlin]] [[Talaksan:The_12_Berlin_Bezirke.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/The_12_Berlin_Bezirke.jpg/220px-The_12_Berlin_Bezirke.jpg|thumb| Ang 12 Berlin Bezirke (mga distrito) - kasunod ng reporma sa distrito noong 2001]] Ang '''[[Berlin]]''' ay parehong lungsod at isa sa mga [[Länder ng Alemanya|federal na estado]] ng [[Alemanya]] ([[lungsod-estado]]). Mula noong 2001 administratibong reporma, ito ay binubuo ng labindalawang distrito ({{Lang-de|Bezirke}}, {{IPA-de|bəˈtsɪʁkə|pron}}), bawat isa ay may sariling administratibong katawan. Gayunpaman, hindi tulad ng mga munisipalidad at mga kondado ng ibang mga estado ng Aleman, ang mga distrito ng Berlin ay hindi mga teritoryal na korporasyon ng pampublikong batas (''Gebietskörperschaften'') na may mga nagsasariling kakayahan at ari-arian, ngunit simpleng mga ahensiyang administratibo ng estado at pamahalaang lungsod ng Berlin, ang Lungsod ng Berlin ay bumubuo ng isang solong munisipalidad (''Einheitsgemeinde'') mula noong [[Batas ng Kalakhang Berlin|Batas ng Kalakhang Berlin ng 1920]]. Kaya hindi maitutumbas ang mga ito sa mga boro ng US o UK sa tradisyonal na kahulugan ng termino. Ang bawat distrito ay nagtataglay ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito (''Bezirksverordnetenversammlung'') na direktang inihalal sa pamamagitan ng proporsyional na representasyon at isang administratibong katawan na tinatawag na lupon ng distrito (''Bezirksamt''). Ang lupon ng distrito, na binubuo mula noong Oktubre 2021 anim (hanggang sa limang) miyembro - isang alkalde ng distrito (''Bezirksbürgermeister'') bilang pinuno at limang (naunang apat) na konsehal ng distrito (''Bezirksstadträte'') - ay inihalal ng kapulungan ng mga kinatawan ng distrito, na proporsiyonal na sumasalamin sa komposisyon ng partido nito ayon sa popular na boto. Ang lupon ng distrito ang namamahala sa karamihan ng mga lokal na usaping pang-administratibo na direktang nauugnay sa mga lokal na mamamayan; gayunpaman, lahat ng mga desisyon nito ay maaaring bawiin anumang sandali ng Senado ng Berlin. Higit pa rito, ang mga distrito ay lubos na umaasa sa pananalapi sa mga donasyon ng estado, dahil hindi sila nagtataglay ng anumang kapangyarihan sa pagbubuwis o nagmamay-ari ng anumang ari-arian. Ang mga alkalde ng distrito ay bumubuo ng isang konseho ng mga alkalde (''Rat der Bürgermeister'', na pinamumunuan ng namamahalang alkalde ng lungsod), na nagpapayo sa Senado. == Kasaysayan == [[Talaksan:Berliner_Bezirke_vor_2001.png|link=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Berliner_Bezirke_vor_2001.png/220px-Berliner_Bezirke_vor_2001.png|left|thumb|Dalawampu't tatlong dating borough (1990–2000)]] Ang bawat borough ay binubuo ng ilang opisyal na kinikilalang mga subdistrito o kapitbahayan (''Ortsteile'' sa Aleman, minsan tinatawag na ''quarters'' sa Ingles). Ang eksaktong dami ng mga kapitbahayan na bumubuo ng isang boro ay malaki ang pagkakaiba-iba, mula sa dalawa ([[Friedrichshain-Kreuzberg]]) hanggang labinlima ([[Treptow-Köpenick]]). Ang mga kapitbahayan na ito ay karaniwang may makasaysayang pagkakakilanlan bilang mga dating independiyenteng lungsod, nayon, o munisipalidad sa kanayunan na pinagsama noong 1920 bilang bahagi ng [[Batas ng Kalakhang Berlin]], na bumubuo ng batayan para sa kasalukuyang lungsod at estado. Ang mga kapitbahayan ay walang sariling mga katawan ng pamahalaan ngunit kinikilala ng lungsod at ng mga borough para sa pagpaplano at pang-estadistikang layunin. Ang mga taga-Berlin ay kadalasang mas nakikilala ang kapitbahayan kung saan sila nakatira kaysa boro na namamahala sa kanila. Ang mga kapitbahayan ay higit pang nahahati sa mga estadistikong tract, na pangunahing ginagamit para sa pagpaplano at estadistikong layunin. Ang mga estadistikong tract ay halos tumutugma ngunit hindi eksakto sa mga kapitbahayan na kinikilala ng mga residente. == Mga boro == Isang administratibong reporma noong 2001 ang nagsanib sa lahat maliban sa tatlo sa mga kasalukuyang borough sa kasalukuyang 12 borough, gaya ng nakalista sa ibaba.<ref>{{in lang|de}} [http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf Boroughs, Localities, and Statistical Tracts from Berlin's Statistical Office] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060127000653/http://www.statistik-berlin.de/berl/regional/bez_ort_stg2005.pdf|date=January 27, 2006}}</ref> Ang tatlong borough na hindi naapektuhan ay ang [[Spandau]], [[Reinickendorf]], at [[Neukölln]], dahil ang populasyon ng bawat isa ay lampas na sa 200,000. {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" |Boro ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Talaan ng mga nasasakupan ng Bundestag|Nasasakupan ng Bundestag]] ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Populasyon]]<small>31 Marso 2010</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Sukat|Sakop]] <small>sa km ²</small> ! class="sortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | [[Densidad ng populasyon|Densidad]]<small>bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Charlottenburg-Wilmersdorf]] (hindi kasama ang [[Charlottenburg-Nord]] at ang kapitbahayan ng Kalowswerder) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 319,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 64.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,878 | rowspan="12" |[[Talaksan:Berlin,_administrative_divisions_(+districts_-boroughs_-pop)_-_de_-_colored.svg|alt=The 12 Bezirke of Berlin|400x400px|Ang 12 Bezirke ng Berlin]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Friedrichshain-Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Friedrichshain-Kreuzberg – Prenzlauer Berg East]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 268,225 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,187 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Lichtenberg (distritong elektoral)|Berlin-Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 259,881 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 52.29 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,952 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Marzahn-Hellersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 248,264 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 61.74 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,046 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Mitte (distritong elektoral)|Berlin-Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 332,919 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 39.47 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,272 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Neukölln (distritong elektoral)|Berlin-Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 310,283 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 44.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,804 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Pankow (distritong elektoral)|Berlin-Pankow]] (hindi kasama ang [[Prenzlauer Berg]] sa silangan ng [[Prenzlauer Allee]]) | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 366,441 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 103.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,476 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Reinickendorf (distritong elektoral)|Berlin-Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240,454 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 89.46 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,712 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Spandau – Charlottenburg North]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 223,962 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 91.91 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,441 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Steglitz-Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 293,989 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,818 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Tempelhof-Schöneberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 335,060 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53.09 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,256 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray;" | [[Berlin-Treptow-Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 241,335 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 168.42 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,406 |} {{-}} ==Pangangasiwa== Ang boro na pamahalaan ay bahagi ng dalawang yugto ng pangangasiwa ng [[lungsod-estado]] ng Berlin, kung saan ang [[Senado ng Berlin|Senado]] at ang mga kaakibat na ahensiya, institusyon, at mga munisipal na negosyo nito ay bumubuo sa unang yugto ng tinatawag na ''Hauptverwaltung'' (sentral na administrasyon). Sa pangalawang posisyon, tinatamasa ng mga boro ang isang partikular na antas ng awtonomiya—bagaman sa anumang paraan ay hindi maihahambing sa mga distrito ng ''[[Mga distritong rural ng Alemanya|Landkreise]]'' ng Alemanya o mga [[malayang lungsod]], o maging sa lokal na pamahalaan ng isang karaniwang [[Mga munisipalidad ng Alemanya|munisipalidad]] bilang isang legal na entidad, ayon sa Konstitusyon ng Berlin ang legal na katayuan ng lungsod bilang isang [[Länder ng Alemanya|estado ng Aleman]] mismo ay ang sa isang pinag-isang munisipalidad (''Einheitsgemeinde''). Limitado ang kapangyarihan ng mga pamahalaang boro at ang kanilang pagganap sa mga nakatalagang gawain ay napapailalim sa pangangasiwa ng regulasyon ng Senado. == Mga lokalidad == Noong 2012, ang labindalawang boro ay binubuo ng kabuuang 97 opisyal na kinikilalang lokalidad (''Ortsteile''). Halos lahat ng mga ito ay higit na nahahati sa [[:Kategorya:Mga Sona ng Berlin|ilang iba pang mga sona]] (tinukoy sa [[Wikang Aleman|Aleman]] bilang ''Ortslagen, Teile, Stadtviertel, Orte'' atbp.). Ang pinakamalaking ''Ortsteil'' ay [[Köpenick]] ({{Convert|34.9|km2}}), ang pinakamaliit ay [[Hansaviertel]] ({{Convert|53|ha}}). Ang pinakamaraming populasyon ay [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] (154,127 naninirahan noong 2009), ang pinakamaliit na populasyon ay [[Malchow (Berlin)|Malchow]] (450 na naninirahan noong 2008).<ref>{{In lang|de}} [http://www.statistik-berlin-brandenburg.de/publikationen/Stat_Berichte/2008/SB_A1-5_h2-07_BEneu.pdf Statistics for Berliner ''Ortsteile'']</ref> Nawalan ng bisa ang mga eskudo de armas ng Lokalidad sa pagsasama sa Kalakhang Berlin/sa mga bagong distrito at sa gayon ay nawala sa opisyal na paggamit. Ang mga eskudo de armas na nakalista dito ay ang mga palatandaang ginamit sa kasaysayan. ; (01) [[Mitte]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_Berlin-Mitte_borough_(1994).png|22x22px]] (0101) [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 79,582 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,445 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Mitte.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0102) [[Moabit]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.72 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 69,425 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,993 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0103) [[Hansaviertel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 0.53 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,889 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,111 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tiergarten_1955.png|22x22px]] (0104) [[Tiergarten (Berlin)|Tiergarten]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.17 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,486 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,415 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wedding_1955.png|22x22px]] (0105) [[Wedding (Berlin)|Wedding]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.23 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 76,363 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,273 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0106) [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 82,729 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,496 |} {{-}} ; (02) [[Friedrichshain-Kreuzberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshain_1991.png|21x21px]] (0201) [[Friedrichshain]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |9.78 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 114,050 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,662 | rowspan="2" |[[Talaksan:Berlin_Friedrichshain-Kreuzberg.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_kreuzberg_1956.png|22x22px]] (0202) [[Kreuzberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 147,227 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,184 |} {{-}} ; (03) [[Pankow]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_prenzlauer_berg_1992.png|22x22px]] (0301) [[Prenzlauer Berg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 142,319 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,991 | rowspan="13" |[[Talaksan:Berlin_Pankow.svg|229x229px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_weissensee_1992.png|22x22px]] (0302) [[Weißensee (Berlin)|Weißensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.93 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 45,485 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,736 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0303) [[Blankenburg (Berlin)|Blankenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,550 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,086 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0304) [[Heinersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.95 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,580 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,666 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0305) [[Karow (Berlin)|Karow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,258 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,746 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0306) [[Stadtrandsiedlung Malchow]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,166 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 205 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_pankow_1987.png|18x18px]] (0307) [[Pankow (lokalidad)|Pankow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 55,854 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,868 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0308) [[Blankenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,917 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 144 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buch_1987.png|19x19px]] (0309) [[Buch (Berlin)|Buch]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,188 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 727 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_buchholz_1987.png|18x18px]] (0310) [[Französisch Buchholz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,766 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,560 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_niederschoenhausen_1987.png|18x18px]] (0311) [[Niederschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,903 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,145 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rosenthal_1987.png|18x18px]] (0312) [[Rosenthal (Berlin)|Rosenthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,933 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,823 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.svg|18x18px]] (0313) [[Wilhelmsruh]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.37 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7,216 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,267 |} {{-}} ; (04) [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_charlottenburg_1957.png|22x22px]] (0401) [[Charlottenburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 118,704 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,198 | rowspan="7" |[[Talaksan:Berlin_Charlottenburg-Wilmersdorf.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wilmersdorf_1955.png|22x22px]] (0402) [[Wilmersdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 92,815 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12,963 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0403) [[Schmargendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.59 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19,750 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,501 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0404) [[Grunewald (lokalidad)|Grunewald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,014 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 448 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0405) [[Westend (Berlin)|Westend]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,883 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,800 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0406) [[Charlottenburg-Nord]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,327 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,795 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0407) [[Halensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.27 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,997 |} {{-}} ; (05) [[Spandau]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar<br /><small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon<br /><small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad<small><br /></small><small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0501) [[Spandau (lokalidad)|Spandau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,164 | rowspan="9" |[[Talaksan:Berlin_Spandau.svg|alt=District map of Spandau|200x200px|Mapa ng distrito ng Spandau]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0502) [[Haselhorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.73 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,668 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,891 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0503) [[Siemensstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,388 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,012 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0504) [[Staaken]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,470 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,810 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0505) [[Gatow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,908 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 386 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0506) [[Kladow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,628 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 922 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0507) [[Hakenfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 20.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,337 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0508) [[Falkenhagener Feld]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |6.88 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34,778 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,056 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0509) [[Wilhelmstadt]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 37,080 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,558 |} {{-}} ; (06) [[Steglitz-Zehlendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_steglitz_1956.png|22x22px]] (0601) [[Steglitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.79 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 70,555 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,391 | rowspan="8" |[[Talaksan:Berlin_Steglitz-Zehlendorf.svg|200x200px]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:DEU_Berlin-Lichterfelde_COA.jpg|16x16px]] (0602) [[Lichterfelde (Berlin)|Lichterfelde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |18.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 78,338 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,300 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coa_Germany_Town_Berlin-Lankwitz.svg|17x17px]] (0603) [[Lankwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.99 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 40,385 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,778 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_zehlendorf_1956.png|22x22px]] (0604) [[Zehlendorf (Berlin)|Zehlendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 57,902 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0605) [[Dahlem (Berlin)|Dahlem]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.36 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,966 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,784 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0606) [[Nikolassee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.61 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,899 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 811 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0607) [[Wannsee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 23.68 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,044 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 382 |- |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0608) [[Schlachtensee (lokalidad)|Schlachtensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.05 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,573 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,611 |} {{-}} ; (07) [[Tempelhof-Schöneberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schoeneberg_1956.png|22x22px]] (0701) [[Schöneberg]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |10.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 116,743 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,003 | rowspan="6" |[[Talaksan:Berlin_Tempelhof-Schöneberg.svg|alt=District map of Tempelhof-Schöneberg|236x236px|Mapa ng distrito ng Tempelhof-Schöneberg]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0702) [[Friedenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.65 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,736 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,204 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_tempelhof_1957.png|22x22px]] (0703) [[Tempelhof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 54,382 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,458 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0704) [[Mariendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.38 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 48,882 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,211 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0705) [[Marienfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.15 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,151 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,295 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0706) [[Lichtenrade]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 49,451 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,896 |} {{-}} ; (08) [[Neukölln]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0801) [[Neukölln (lokalidad)|Neukölln]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 154,127 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,173 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Neukölln.svg|alt=District map of Neukölln|200x200px|Mapa ng distrito ng Neukölln]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0802) [[Britz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,334 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,091 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0803) [[Buckow (Berlin)|Buckow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.35 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 38,018 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,987 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0804) [[Rudow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,040 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0805) [[Gropiusstadt]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.66 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,844 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 13,475 |} {{-}} ; (09) [[Treptow-Köpenick]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_treptow_1992.png|22x22px]] (0901) [[Alt-Treptow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.31 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,426 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,513 | rowspan="15" |[[Talaksan:Berlin_Treptow-Köpenick.svg|alt=District map of Treptow-Köpenick|199x199px|Mapa ng distrito ng Treptow-Köpenick]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0902) [[Plänterwald]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.01 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,618 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,528 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0903) [[Baumschulenweg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.82 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,481 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_johannisthal_1987.png|18x18px]] (0904) [[Johannisthal (Berlin)|Johannisthal]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,650 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,699 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0905) [[Niederschöneweide]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.49 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,043 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,878 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0906) [[Altglienicke]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.89 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,101 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,308 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0907) [[Adlershof]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.11 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 15,112 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0908) [[Bohnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,751 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_oberschoeneweide_1987.png|18x18px]] (0909) [[Oberschöneweide]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.18 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,094 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,766 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_koepenick_1992.png|22x22px]] (0910) [[Köpenick]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 34.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 59,201 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,695 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichshagen_1987.png|18x18px]] (0911) [[Friedrichshagen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,285 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,233 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_rahnsdorf_1987.png|19x19px]] (0912) [[Rahnsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,891 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 414 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (0913) [[Grünau (Berlin)|Grünau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.13 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,482 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 600 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen_Müggelheim_(Berlin).png|19x19px]] (0914) [[Müggelheim]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,350 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 286 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_schmoeckwitz_1987.png|18x18px]] (0915) [[Schmöckwitz]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,117 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 240 |} {{-}} ; (10) [[Marzahn-Hellersdorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_marzahn_1992.png|22x22px]] (1001) [[Marzahn]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 19.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 102,398 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,240 | rowspan="5" |[[Talaksan:Berlin_Marzahn-Hellersdorf.svg|alt=District map of Marzahn-Hellersdorf|200x200px|Mapa ng distrito ng Marzahn-Hellersdorf]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1002) [[Biesdorf (Berlin)|Biesdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.40 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 24,543 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,973 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1003) [[Kaulsdorf (Berlin)|Kaulsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8.81 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 18,732 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,126 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_mahlsdorf_1987.png|19x19px]] (1004) [[Mahlsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 12.90 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 26,852 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,075 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hellersdorf_1992.png|22x22px]] (1005) [[Hellersdorf]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |8.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,602 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 8,963 |} {{-}} ; (11) [[Lichtenberg]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_friedrichsfelde_1987.png|19x19px]] (1101) [[Friedrichsfelde]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.55 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 50,010 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9,011 | rowspan="10" |[[Talaksan:Berlin_Lichtenberg.svg|alt=District map of Lichtenberg|200x200px|Mapa ng distrito ng Lichtenberg]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1102) [[Karlshorst]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.60 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 21,329 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,232 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_lichtenberg_1987.png|18x18px]] (1103) [[Lichtenberg (lokalidad)|Lichtenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.22 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 32,295 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,473 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1104) [[Falkenberg (Berlin)|Falkenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3.06 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,164 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 380 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1106) [[Malchow (Berlin)|Malchow]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1.54 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 450 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 292 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1107) [[Wartenberg (Berlin)|Wartenberg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.92 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,433 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 352 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1109) [[Neu-Hohenschönhausen]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |5.16 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 53,698 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,407 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_hohenschoenhausen.png|22x22px]] (1110) [[Alt-Hohenschönhausen]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 9.33 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 41,780 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,478 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1111) [[Fennpfuhl]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.12 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 30,932 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 14,591 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1112) [[Rummelsburg]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4.52 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,567 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,887 |} {{Clear}}{{-}} * Ang mga kodigo 1105 at 1108 (ito sa dating lokalidad ng Hohenschönhausen) ay hindi itinalaga ; (12) [[Reinickendorf]] {| class="sortable wikitable" style="float:left;" ! style="background:gold;" |Lokalidad ! style="background:#efefef;" | Lugar <small>sa km ²</small> ! style="background:#efefef;" | Populasyon <small>noong 2008</small> ! style="background:#efefef;" | Densidad <small>mga naninirahan sa bawat km ²</small> ! class="unsortable" style="border-bottom:1px solid gray; vertical-align:top;" | Mapa |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1201) [[Reinickendorf (lokalidad)|Reinickendorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.50 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 72,859 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,939 | rowspan="11" |[[Talaksan:Berlin_Reinickendorf.svg|alt=District map of Reinickendorf|199x199px|Mapa ng distrito ng Reinickendorf]] |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1202) [[Tegel]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 33,417 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 992 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1203) [[Konradshöhe]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5,997 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,726 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1204) [[Heiligensee]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10.70 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,641 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 1,649 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Wappen-frohnau.jpg|20x20px]] (1205) [[Frohnau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 7.80 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 17,025 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,183 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:WappenvoHermsdorf.jpg|18x18px]] (1206) [[Hermsdorf (Berlin)|Hermsdorf]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6.10 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 16,503 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2,705 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1207) [[Waidmannslust]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 2.30 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 10,022 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,357 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1208) [[Lübars]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.00 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 4,915 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 983 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_wittenau_1905.svg|17x17px]] (1209) [[Wittenau]] | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 5.87 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 22,696 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,866 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Sin_escudo.png|17x17px]] (1210) [[Märkisches Viertel]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |3.20 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 35,206 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 11,002 |- | style="border-bottom:1px solid gray;" |[[Talaksan:Coat_of_arms_de-be_Borsigwalde.jpg|19x19px]] (1211) [[Borsigwalde]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" |2.03 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 6,432 | style="border-bottom:1px solid gray; text-align:right;" | 3,168 |} {{-}} == Tingnan din == {{Portada|Germany|European Union}} * [[Politika ng Berlin]] * [[Kapulisan ng Berlin]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * Media related to Boroughs of Berlin at Wikimedia Commons * Media related to Localities of Berlin at Wikimedia Commons {{Mga Borough ng Berlin}}{{Boroughs of Berlin (1920-2001)}}{{Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] c5upc2osy3wn57loyo1heew9onomn3v 0 318539 1959364 2022-07-30T06:04:42Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1025735657|Sassocorvaro Auditore]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sassocorvaro Auditore|official_name=Comune di Sassocorvaro Auditore|native_name=|image_skyline=Sassocorvaro_-_Veduta_01.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanaw ng Sassocorvaro|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|46|48|N|12|29|49|E|type:city(3,435)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino]] (PU)|frazioni=[[Auditore]], Bronzo, Ca' Guido, Ca' Angelino, Caprazzino, Case Nuove Provinciali, Casinina, Castelnuovo, Celletta di Valle Avellana, Fontanelle, Mercatale, Molino Fulvi, Piagniano, Pian d'Alberi, San Donato in Taviglione, San Giovanni, San Leo Nuovo, [[Sassocorvaro]].|mayor_party=|mayor=Daniele Grossi|area_footnotes=|area_total_km2=87.55|population_footnotes=<ref>Demographics data from [[Istituto Nazionale di Statistica|ISTAT]]</ref>|population_demonym=Sassocorvaresi|elevation_footnotes=|elevation_m=326|saint=|day=|postal_code=61028|area_code=0722|website={{official website|http://www.comune.sassocorvaroauditore.pu.it/hh/index.php}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sassocorvaro Auditore''' ay isang ''[[Komuna|c]]''[[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]]. Ito ay itinatag noong Enero 1, 2019 sa pagsasanib ng mga munisipalidad ng [[Sassocorvaro]] at [[Auditore]].<ref name="tutti">{{Cite web |title=l Comune di Sassocorvaro Auditore (PU) |url=https://www.tuttitalia.it/variazioni-amministrative/nuovo-comune-di-sassocorvaro-auditore/ |access-date=10 October 2019 |publisher=tuttitalia.it}}</ref> == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] kpeav5nzz3u9eof8e2v94ujsn9i9l6w 1959365 1959364 2022-07-30T06:05:10Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sassocorvaro Auditore|official_name=Comune di Sassocorvaro Auditore|native_name=|image_skyline=Sassocorvaro_-_Veduta_01.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanaw ng Sassocorvaro|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|46|48|N|12|29|49|E|type:city(3,435)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino]] (PU)|frazioni=[[Auditore]], Bronzo, Ca' Guido, Ca' Angelino, Caprazzino, Case Nuove Provinciali, Casinina, Castelnuovo, Celletta di Valle Avellana, Fontanelle, Mercatale, Molino Fulvi, Piagniano, Pian d'Alberi, San Donato in Taviglione, San Giovanni, San Leo Nuovo, [[Sassocorvaro]].|mayor_party=|mayor=Daniele Grossi|area_footnotes=|area_total_km2=87.55|population_footnotes=<ref>Demographics data from [[Istituto Nazionale di Statistica|ISTAT]]</ref>|population_demonym=Sassocorvaresi|elevation_footnotes=|elevation_m=326|saint=|day=|postal_code=61028|area_code=0722|website={{official website|http://www.comune.sassocorvaroauditore.pu.it/hh/index.php}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sassocorvaro Auditore''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]]. Ito ay itinatag noong Enero 1, 2019 sa pagsasanib ng mga munisipalidad ng [[Sassocorvaro]] at [[Auditore]].<ref name="tutti">{{Cite web |title=l Comune di Sassocorvaro Auditore (PU) |url=https://www.tuttitalia.it/variazioni-amministrative/nuovo-comune-di-sassocorvaro-auditore/ |access-date=10 October 2019 |publisher=tuttitalia.it}}</ref> == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] ogditiom9pk4bnvk16hcvnq9cg7whi5 1959370 1959365 2022-07-30T06:17:32Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox Commune Italya|name=Sassocorvaro Auditore|official_name=Comune di Sassocorvaro Auditore|native_name=|image_skyline=Sassocorvaro_-_Veduta_01.JPG|imagesize=|image_alt=|image_caption=Tanaw ng Sassocorvaro|image_shield=|shield_alt=|image_map=|map_alt=|map_caption=|pushpin_label_position=|pushpin_map_alt=|coordinates={{coord|43|46|48|N|12|29|49|E|type:city(3,435)_region:IT|display=inline}}|coordinates_footnotes=|region=[[Marche]]|province=[[Lalawigan ng Pesaro at Urbino|Pesaro at Urbino]] (PU)|frazioni=[[Auditore]], Bronzo, Ca' Guido, Ca' Angelino, Caprazzino, Case Nuove Provinciali, Casinina, Castelnuovo, Celletta di Valle Avellana, Fontanelle, Mercatale, Molino Fulvi, Piagniano, Pian d'Alberi, San Donato in Taviglione, San Giovanni, San Leo Nuovo, [[Sassocorvaro]].|mayor_party=|mayor=Daniele Grossi|area_footnotes=|area_total_km2=87.55|population_footnotes=<ref>Demographics data from [[Istituto Nazionale di Statistica|ISTAT]]</ref>|population_demonym=Sassocorvaresi|elevation_footnotes=|elevation_m=326|saint=|day=|postal_code=61028|area_code=0722|website={{official website|http://www.comune.sassocorvaroauditore.pu.it/hh/index.php}}|footnotes=}} [[Category:Articles with short description]] [[Category:Short description is different from Wikidata]] [[Category:Pages using infobox settlement with image map1 but not image map]] Ang '''Sassocorvaro Auditore''' ay isang [[komuna]] (munisipalidad) sa [[Lalawigan ng Pesaro at Urbino]] sa rehiyon ng [[Italya|Marche]] ng [[Marche|Italya]]. Ito ay itinatag noong Enero 1, 2019 sa pagsasanib ng mga munisipalidad ng [[Sassocorvaro]] at [[Auditore]].<ref name="tutti">{{Cite web |title=l Comune di Sassocorvaro Auditore (PU) |url=https://www.tuttitalia.it/variazioni-amministrative/nuovo-comune-di-sassocorvaro-auditore/ |access-date=10 October 2019 |publisher=tuttitalia.it}}</ref> == Pisikal na heograpiya == Ang munisipalidad ng Sassocorvaro Auditore ay kinabibilangan ng mga [[sentrong bayan]] ng [[Auditore]], [[Sassocorvaro]] (luklukang munisipal) at mga [[Località|''località'']] ng Bronzo, Ca 'Guido, Ca' Angelino, Caprazzino, Case Nuove Provinciali, Casinina, Castelnuovo, Celletta di Valle Avellana, Fontanelle, Mercatale, Molino Fulvi, Piagnano, Pian d'Alberi, San Donato in Taviglione, San Giovanni, at San Leo Nuovo. == Pangangasiwa == {| class="wikitable" |+ ! colspan="2" |Panahon !Pinuno ng lungsod !Partido !Titulo !Tala |- |Enero 1, 2019 |Mayo 26, 2019 |Donatella Corvatta | |[[komisaryo ng prepektura]] |<ref name="interno">http://amministratori.interno.it/</ref> |- |Mayo 27, 2019 |''kasalukuyan'' |Daniele Grossi |[[Sibikang tala|Uniti verso il futuro]] |alkalde |<ref name="interno" /> |} == Mga sanggunian == {{Reflist}} [[Kategorya:Official website different in Wikidata and Wikipedia]] [[Kategorya:Mga artikulong naglalaman ng Italyano]] 7dhfdg3j6zq41u9v9vyms5f5kdiz9ac 0 318540 1959376 2022-07-30T07:51:58Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1095479118|Bode Museum]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox museum | name = Bode-Museum<br>''Museo Bode'' | image = Berlin Museumsinsel Fernsehturm.jpg | image_upright = 1.23 | former_name = Kaiser-Friedrich-Museum | established = 1904 | location = [[Pulo ng mga Museo]], [[Berlin]] | coordinates = {{coord|52|31|19|N|13|23|41|E|region:DE-BE_type:landmark|display=title,inline}} | type = [[Museong pansining]] | visitors = | director = | curator = | publictransit = | website = [https://www.smb.museum/en/museums-institutions/bode-museum/home/ Bode-Museum] }} Ang '''Bode-Museum''' (Tagalog: ''Museo Bode''), dating tinatawag na '''Kaiser-Friedrich-Museum''' (''Museo Emperador Federico''), ay isang [[nakatalang gusali]] sa [[Pulo ng mga Museo]] sa [[Mitte (lokalidad)|sentrong pangkasaysayan]] ng [[Berlin]] at bahagi ng [[Pandaigdigang Pamanang Pook]] ng [[UNESCO]]. Ito ay itinayo mula 1898 hanggang 1904 sa pamamagitan ng utos ng Alemang Emperador na si [[Wilhelm II, Emperador ng Alemanya|Guillermo II]] ayon sa mga plano ni [[Ernst von Ihne]] sa estilong [[Arkitekturang Neobaroko|Neobaroko]]. Nagtatampok ang liwasan sa harap ng gusali ng isang alaala sa Alemang Emperador na si [[Frederick III, Emperador ng Alemanya|Federico III]], na winasak ng mga awtoridad ng [[Silangang Alemanya]].<ref>[https://www.stadtentwicklung.berlin.de/denkmal/liste_karte_datenbank/de/denkmaldatenbank/daobj.php?obj_dok_nr=09030055 Bodemuseum (Kaiser-Friedrich-Museum)](in German) Landesdenkmalamt Berlin {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200718194522/https://www.stadtentwicklung.berlin.de/denkmal/liste_karte_datenbank/de/denkmaldatenbank/daobj.php?obj_dok_nr=09030055|date=18 July 2020}}</ref> Sa kasalukuyan, ang Bode-Museum ay tahanan ng Skulpturensammlung, Museum für Byzantinische Kunst, at Münzkabinett (eskultura, mga barya at medalya, at Bisantinong sining). <ref>[https://www.smb.museum/en/museums-institutions/bode-museum/home/ Bode-Museum] (in English) Staatliche Museen zu Berlin</ref> == Kasaysayan at mga koleksiyon == Orihinal na tinawag na Kaiser-Friedrich-Museum pagkatapos kay [[Federico III, Emperador ng Alemanya|Emperador Federico III]], ang museo ay pinalitan ng pangalan bilang parangal sa unang [[curator|tagapangasiwa]] nito, si [[Wilhelm von Bode]], noong 1956.{{Fact|date=April 2022}} Noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]], ang mga bahagi ng koleksiyon ay inimbak sa isang toreng antisasakyang panghimpapawid na tinatawag na [[Toreng Flak|Flakturm Friedrichshain]] para sa ligtas na pag-iingat. Noong Mayo 1945, ilang sunog ang nasira ang ilan sa mga koleksiyon. Sa kabuuan, mahigit 400 pinta at humigit-kumulang 300 eskultura ang nawawala dahil sa pagnanakaw sa panahon ng sunog o nawasak sa mismong apoy.<ref>{{Cite web |title=Beauty, Fire, & Memory: Lost Art of the Kaiser-Friedrich-Museum |url=https://www.nga.gov/research/library/imagecollections/features/kaiser-friedrich.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201024040802/https://www.nga.gov/research/library/imagecollections/features/kaiser-friedrich.html |archive-date=24 October 2020 |access-date=19 November 2021 |website=National Gallery of Art Department of Image Collections}}</ref> == Galeriya == <gallery> Talaksan:Bode Museum at night (MK).jpg|alt=At night|Sa gabi Talaksan:Bodemuseumfoyer.jpg|alt=The entrance hall|Ang bulwagan pagpasok Talaksan:Bodemuseum panoramic.jpg|alt=The cupola|Ang kupola Talaksan:Bodemuseum – Byzantinische Kunst.jpg|alt=Byzantine collection|Koleksiyong Bisantino Talaksan:Bodemuseum trecento.jpg|alt=Trecento room|Kuwarto ng Trecento Talaksan:Bundesarchiv Bild 183-12947-0003, Berlin, Bodemuseum, Pergamonmuseum.jpg|alt=Museum Island with Pergamon Museum and Bode Museum (1951)|[[Pulo ng mga Museo]] na may [[Pergamonmuseum]] at Bode-Museum (1951) Talaksan:Bode-Museum von der Spree.jpg|alt=Bode-Museum, Berlin von der Spree.|Bode-Museum, Berlin sa Ilog Spree. </gallery> [[Talaksan:Bode_Museum_Black_and_White.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Bode_Museum_Black_and_White.jpg/220px-Bode_Museum_Black_and_White.jpg|thumb| Ang Bode Museum, bahagi ng hanay ng mga Museo ng Berlin na matatagpuan sa nakalistang Museo ng mga Pulo ng UNESCO]] == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [https://www.smb.museum/en/museums-institutions/bode-museum/home.html Opisyal na website] * [https://www.smb.museum/en/museums-institutions/skulpturensammlung-und-museum-fuer-byzantinische-kunst/home/ Koleksyon ng Sculpture at Museo ng Byzantine Art] * [http://bode360.smb.museum?cfg.lan=en Virtual Tour Sa pamamagitan ng 35 Kwarto (Sculpture Collection at Byzantine Art)] * [http://www.smb.museum/museen-und-einrichtungen/muenzkabinett/home.html Koleksyon ng Numismatik] * [http://ww2.smb.museum/ikmk/rundgang/index.php?lang=en Virtual Tour Through Numismatic Collection (na may Gateway to Online Catalogue)] Na- Archived {{Museum Island, Berlin}}{{Visitor attractions in Berlin}} [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] t764hmcvlpfq7iasn1v7xnvgjziu69n 0 318541 1959377 2022-07-30T07:52:22Z Ryomaandres 8044 Ikinakarga sa [[Bode-Museum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bode-Museum]] i1d8m70phxkj8pu2i9hs1h1j6xj2axf 0 318542 1959378 2022-07-30T07:52:25Z Ryomaandres 8044 Ikinakarga sa [[Bode-Museum]] wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Bode-Museum]] i1d8m70phxkj8pu2i9hs1h1j6xj2axf 0 318543 1959379 2022-07-30T07:59:07Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1063854023|Nikolaiviertel]]" wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png/250px-Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png|thumb|250x250px| Mga Kapitbahayan sa Berlin-Mitte : [[Cölln|Old Cölln]] [1] (na may [[Pulo ng mga Museo|Museum Island]] [1a], Fisher Island [1b]), Alt-Berlin [2] (na may Nikolaiviertel [2a]), Friedrichswerder [3], Neukölln am Wasser [4 ], Dorotheenstadt [5], Friedrichstadt [6], Luisenstadt [7], Stralauer Vorstadt (kasama ang Königsstadt ) [8], Alexanderplatz Area (Königsstadt at Altberlin) [9], Spandauer Vorstadt [10] (kasama si Scheunenviertel [10a]), Friedrich-Wilhelm-Stadt [11], Oranienburger Vorstadt [12], Rosenthaler Vorstadt [13]]] Itinatag mga 1200, ang {{Audio|De-Nikolaiviertel.ogg|'''Nikolaiviertel'''}} (Kuwarto Nicolas) ng [[Alt-Berlin]], kasama ang kalapit na [[Cölln]], ay magkasamang bumubuo sa muling itinayong makasaysayang puso ng [[Alemanya|Alemang]] kabesera ng [[Berlin]]. Matatagpuan ito sa lokalidad ng [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] (sa [[Mitte|homonimong distrito]]), limang minuto ang layo mula sa [[Alexanderplatz]]. == Heograpiya == Matatagpuan sa silangang baybayin ng ilog [[Spree (ilog)|Spree]], ito ay napapaligiran ng mga kalye ng ''Rathausstraße'', ''Spandauer Straße'' at ''Mühlendamm''. Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|kapitbahayan]] mismo ay pinangalanan para sa eponimong dekonsagradong [[Nikolaikirche]] ("Simbahan ni [[San Nicolas]]") sa puso nito, ibig sabihin Pinakamatandang simbahan ng Berlin. <ref>{{Cite web |date=2015-06-20 |title=Palaces for the people: five communist buildings |url=http://www.theguardian.com/artanddesign/2015/jun/20/palaces-for-the-people-five-communist-buildings |access-date=2020-09-10 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Kasaysayan == [[Talaksan:Nikolaikirche,_Berlin-Mitte.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nikolaikirche%2C_Berlin-Mitte.JPG/250px-Nikolaikirche%2C_Berlin-Mitte.JPG|left|thumb|250x250px| Nikolaiviertel mula sa itaas]] Ang dalawang pamayanan ng Lumang Berlin gayundin ang Cölln sa kabilang panig ng Spree ay nagmula sa isang lumang ruta ng kalakalan, ang ''Mühlendamm'' (Mills Dam), isang [[Ford (tawiran)|tawiran]] kung saan ang ilog ay madaling makatawid. Ang Simbahan ni Nicolas, na orihinal na isang huling [[Basilika|basilikang]] [[Arkitekturang Romaniko|Romaniko]], ay itinayo noong mga 1230. Ang lugar sa paligid ng simbahan na may mga [[Gitnang Kapanahunan|medyebal]] na eskinita sa pangunahing ay napanatili sa buong siglo, hanggang sa ito ay nawasak ng mga [[Pagbomba sa Berlin noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig|pagsalakay sa himpapawid]] at ng [[Labanan ng Berlin|Labanan sa Berlin]] noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Sa ika-750 anibersaryo ng Berlin noong 1987, ang pagtatayo ng bahay ay naibalik sa isang kakaibang pinaghalong mga muling itinayong makasaysayang mga bahay at [[Concrete slab|kongkretong slab]] na mga bloke ng ''[[Plattenbau]]'', na nagbibigay sa lugar ng isang hindi mapag-aalinlanganang hitsura. Ngayon ang maliit na lugar ay sikat sa mga tradisyonal na [[Lutuing Aleman|Alemang]] restawran at bar nito. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://berlin-nikolaiviertel.com berlin-nikolaiviertel.com] {{Visitor attractions in Berlin|state=collapsed}}{{Berlin-Mitte}} [[Kategorya:Kasaysayan ng Berlin]] [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] b5ox5mq1gk4i5rchc5gqqiejl78brrc 1959380 1959379 2022-07-30T07:59:51Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png/250px-Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png|thumb|250x250px| Mga Kapitbahayan sa Berlin-Mitte : [[Cölln|Lumang Cölln]] [1] (na may [[Pulo ng mga Museo]] [1a], [[Fischerinsel]] [1b]), [[Alt-Berlin]] [2] (na may [[Nikolaiviertel]] [2a]), [[Friedrichswerder]] [3], [[Neukölln am Wasser]] [4], [[Dorotheenstadt]] [5], [[Friedrichstadt (Berlin)|Friedrichstadt]] [6], [[Luisenstadt]] [7], [[Stralauer Vorstadt]] (kasama ang [[Königsstadt]]) [8], Pook ng [[Alexanderplatz]] (Königsstadt at Altberlin) [9], [[Spandauer Vorstadt]] [10] (kasama ang [[Scheunenviertel]] [10a]), [[Friedrich-Wilhelm-Stadt]] [11], [[Oranienburger Vorstadt]] [12], [[Rosenthaler Vorstadt]] [13]]] Itinatag mga 1200, ang {{Audio|De-Nikolaiviertel.ogg|'''Nikolaiviertel'''}} (Kuwarto Nicolas) ng [[Alt-Berlin]], kasama ang kalapit na [[Cölln]], ay magkasamang bumubuo sa muling itinayong makasaysayang puso ng [[Alemanya|Alemang]] kabesera ng [[Berlin]]. Matatagpuan ito sa lokalidad ng [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] (sa [[Mitte|homonimong distrito]]), limang minuto ang layo mula sa [[Alexanderplatz]]. == Heograpiya == Matatagpuan sa silangang baybayin ng ilog [[Spree (ilog)|Spree]], ito ay napapaligiran ng mga kalye ng ''Rathausstraße'', ''Spandauer Straße'' at ''Mühlendamm''. Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|kapitbahayan]] mismo ay pinangalanan para sa eponimong dekonsagradong [[Nikolaikirche]] ("Simbahan ni [[San Nicolas]]") sa puso nito, ibig sabihin Pinakamatandang simbahan ng Berlin. <ref>{{Cite web |date=2015-06-20 |title=Palaces for the people: five communist buildings |url=http://www.theguardian.com/artanddesign/2015/jun/20/palaces-for-the-people-five-communist-buildings |access-date=2020-09-10 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Kasaysayan == [[Talaksan:Nikolaikirche,_Berlin-Mitte.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nikolaikirche%2C_Berlin-Mitte.JPG/250px-Nikolaikirche%2C_Berlin-Mitte.JPG|left|thumb|250x250px| Nikolaiviertel mula sa itaas]] Ang dalawang pamayanan ng Lumang Berlin gayundin ang Cölln sa kabilang panig ng Spree ay nagmula sa isang lumang ruta ng kalakalan, ang ''Mühlendamm'' (Mills Dam), isang [[Ford (tawiran)|tawiran]] kung saan ang ilog ay madaling makatawid. Ang Simbahan ni Nicolas, na orihinal na isang huling [[Basilika|basilikang]] [[Arkitekturang Romaniko|Romaniko]], ay itinayo noong mga 1230. Ang lugar sa paligid ng simbahan na may mga [[Gitnang Kapanahunan|medyebal]] na eskinita sa pangunahing ay napanatili sa buong siglo, hanggang sa ito ay nawasak ng mga [[Pagbomba sa Berlin noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig|pagsalakay sa himpapawid]] at ng [[Labanan ng Berlin|Labanan sa Berlin]] noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Sa ika-750 anibersaryo ng Berlin noong 1987, ang pagtatayo ng bahay ay naibalik sa isang kakaibang pinaghalong mga muling itinayong makasaysayang mga bahay at [[Concrete slab|kongkretong slab]] na mga bloke ng ''[[Plattenbau]]'', na nagbibigay sa lugar ng isang hindi mapag-aalinlanganang hitsura. Ngayon ang maliit na lugar ay sikat sa mga tradisyonal na [[Lutuing Aleman|Alemang]] restawran at bar nito. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://berlin-nikolaiviertel.com berlin-nikolaiviertel.com] {{Visitor attractions in Berlin|state=collapsed}}{{Berlin-Mitte}} [[Kategorya:Kasaysayan ng Berlin]] [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] gp6suubdqsfofe0qgy3jc9d7asrfshd 1959381 1959380 2022-07-30T08:00:02Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki [[Talaksan:Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png/250px-Stadtviertel_in_Berlin-Mitte.png|thumb|250x250px| Mga Kapitbahayan sa Berlin-Mitte : [[Cölln|Lumang Cölln]] [1] (na may [[Pulo ng mga Museo]] [1a], [[Fischerinsel]] [1b]), [[Alt-Berlin]] [2] (na may [[Nikolaiviertel]] [2a]), [[Friedrichswerder]] [3], [[Neukölln am Wasser]] [4], [[Dorotheenstadt]] [5], [[Friedrichstadt (Berlin)|Friedrichstadt]] [6], [[Luisenstadt]] [7], [[Stralauer Vorstadt]] (kasama ang [[Königsstadt]]) [8], Pook ng [[Alexanderplatz]] (Königsstadt at Altberlin) [9], [[Spandauer Vorstadt]] [10] (kasama ang [[Scheunenviertel]] [10a]), [[Friedrich-Wilhelm-Stadt]] [11], [[Oranienburger Vorstadt]] [12], [[Rosenthaler Vorstadt]] [13]] Itinatag mga 1200, ang {{Audio|De-Nikolaiviertel.ogg|'''Nikolaiviertel'''}} (Kuwarto Nicolas) ng [[Alt-Berlin]], kasama ang kalapit na [[Cölln]], ay magkasamang bumubuo sa muling itinayong makasaysayang puso ng [[Alemanya|Alemang]] kabesera ng [[Berlin]]. Matatagpuan ito sa lokalidad ng [[Mitte (lokalidad)|Mitte]] (sa [[Mitte|homonimong distrito]]), limang minuto ang layo mula sa [[Alexanderplatz]]. == Heograpiya == Matatagpuan sa silangang baybayin ng ilog [[Spree (ilog)|Spree]], ito ay napapaligiran ng mga kalye ng ''Rathausstraße'', ''Spandauer Straße'' at ''Mühlendamm''. Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|kapitbahayan]] mismo ay pinangalanan para sa eponimong dekonsagradong [[Nikolaikirche]] ("Simbahan ni [[San Nicolas]]") sa puso nito, ibig sabihin Pinakamatandang simbahan ng Berlin. <ref>{{Cite web |date=2015-06-20 |title=Palaces for the people: five communist buildings |url=http://www.theguardian.com/artanddesign/2015/jun/20/palaces-for-the-people-five-communist-buildings |access-date=2020-09-10 |website=the Guardian |language=en}}</ref> == Kasaysayan == [[Talaksan:Nikolaikirche,_Berlin-Mitte.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Nikolaikirche%2C_Berlin-Mitte.JPG/250px-Nikolaikirche%2C_Berlin-Mitte.JPG|left|thumb|250x250px| Nikolaiviertel mula sa itaas]] Ang dalawang pamayanan ng Lumang Berlin gayundin ang Cölln sa kabilang panig ng Spree ay nagmula sa isang lumang ruta ng kalakalan, ang ''Mühlendamm'' (Mills Dam), isang [[Ford (tawiran)|tawiran]] kung saan ang ilog ay madaling makatawid. Ang Simbahan ni Nicolas, na orihinal na isang huling [[Basilika|basilikang]] [[Arkitekturang Romaniko|Romaniko]], ay itinayo noong mga 1230. Ang lugar sa paligid ng simbahan na may mga [[Gitnang Kapanahunan|medyebal]] na eskinita sa pangunahing ay napanatili sa buong siglo, hanggang sa ito ay nawasak ng mga [[Pagbomba sa Berlin noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig|pagsalakay sa himpapawid]] at ng [[Labanan ng Berlin|Labanan sa Berlin]] noong [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Sa ika-750 anibersaryo ng Berlin noong 1987, ang pagtatayo ng bahay ay naibalik sa isang kakaibang pinaghalong mga muling itinayong makasaysayang mga bahay at [[Concrete slab|kongkretong slab]] na mga bloke ng ''[[Plattenbau]]'', na nagbibigay sa lugar ng isang hindi mapag-aalinlanganang hitsura. Ngayon ang maliit na lugar ay sikat sa mga tradisyonal na [[Lutuing Aleman|Alemang]] restawran at bar nito. == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://berlin-nikolaiviertel.com berlin-nikolaiviertel.com] {{Visitor attractions in Berlin|state=collapsed}}{{Berlin-Mitte}} [[Kategorya:Kasaysayan ng Berlin]] [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] jfmqcpymo59kpbh7lsnwx8g87mjy3y7 0 318544 1959382 2022-07-30T08:20:02Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1088971467|Marzahn]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Marzahn|name_local=|image_photo=Marzahn Baerensteinstr08-2015 abandoned retail building.jpg|image_caption=Bärensteinstraße: apartment houses and an abandoned retail building|type=Quarter|City=Berlin|image_coa=Coat of arms de-be marzahn 1992.png|coordinates={{coord|52|33|00|N|13|33|00|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=Marzahn-Hellersdorf|divisions=[[Marzahn#Subdivision|3 zones]]|elevation=112|area=19.5|population=111508|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=(nr. 1001) 12671, 12679, 12681, 12685, 12687, 12689|area_code=|licence=B|year=1300|plantext=Location of Marzahn in Marzahn-Hellersdorf and Berlin|image_plan=Berlin Marzahn-Hellersdorf Marzahn.png|website=}} Ang '''Marzahn''' ({{IPA-de|maʁˈt͡saːn|-|De-Marzahn.ogg}}) ay isang lokalidad sa loob ng [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Marzahn-Hellersdorf]] sa [[Berlin]]. Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|repormang pangpangasiwaan ng Berlin noong 2001]] ay humantong sa pagsasama-sama ng mga dating boro ng Marzahn at [[Hellersdorf]] sa isang bagong boro. Sa hilaga, kasama sa lokalidad ng Marzahn ang mga kapitbahayan ng ''Bürknersfelde'' at ''Ahrensfelde'', isang overbuilt strip ng lupa na dating pag-aari ng munisipalidad ng [[Brandeburgo|Brandenburgo]] ng [[Ahrensfelde]] at isinama sa Berlin noong 1990. == Heograpiya == === Pagkakahati === Ang Marzahn ay nahahati sa tatlong sona (''Ortslagen''): * Marzahn-Nord (''Berlin-Ahrensfelde'') * Marzahn-Mitte * Marzahn-Süd == Pampublikong transportasyon == Ang Marzahn ay pinaglilingkuran ng mga linya ng [[Berlin S-Bahn|S-Bahn]] na [[S7 (Berlin)|S7]] at [[S75 (Berlin)|S75]] sa mga estasyon ng ''[[Estasyon ng Berlin Springpfuhl|Springpfuhl]]'', ''[[Estasyon ng Berlin Poelchaustraße|Poelchaustraße]]'', ''[[Estasyon ng Berlin-Marzahn|Marzahn]]'', ''[[Estasyon ng Raoul-Wallenberg-Straße|Raoul-Wallenberg-Straße]]'', ''[[Estasyon ng Mehrower Allee|Mehrower Allee]],'' at ''[[Estasyon ng Ahrensfelde|Ahrensfelde]]''. Ang mga koneksiyon sa tramway papunta sa panloob na lungsod ay ibinibigay ng mga linyang ''M6'' at ''M8'' ng [[Mga tram sa Berlin|Berlin Straßenbahn]]. == Galeriya == <gallery> Talaksan:Marzahn 08-2015 windmill.jpg|[[Post mill]] Talaksan:Rolf Biebl Brunnen der Generationen.jpg|alt=Rolf Biebl fountain|Balong ng [[Rolf Biebl]] Talaksan:Unkenpfuhle Marzahn 04.JPG|Unkenpfuhle </gallery> == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Marzahn at Wikimedia Commons * {{In lang|de}} [https://web.archive.org/web/20160622012303/http://info-marzahn-hellersdorf.de/ Marzahn page on info-marzahn-hellersdorf.de] (archived on ''22 June 2016'' by ''Web Archive'') {{Mga Borough ng Berlin}}{{Former Boroughs of Berlin}} [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] s3qvm26ie11qwoftpcvry71rswlzz0l 1959384 1959382 2022-07-30T08:30:47Z Ryomaandres 8044 wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Marzahn|name_local=|image_photo=Marzahn Baerensteinstr08-2015 abandoned retail building.jpg|image_caption=Bärensteinstraße: mga gusaling apartment at isang abandonadong pamilihang gusali|type=Kuwarto|City=Berlin|image_coa=Coat of arms de-be marzahn 1992.png|coordinates={{coord|52|33|00|N|13|33|00|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=Marzahn-Hellersdorf|divisions=[[Marzahn#Mga pagkakahati|3 sona]]|elevation=112|area=19.5|population=111508|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=(nr. 1001) 12671, 12679, 12681, 12685, 12687, 12689|area_code=|licence=B|year=1300|plantext=Kinaroroonan ng Marzahn sa Marzahn-Hellersdorf at Berlin|image_plan=Berlin Marzahn-Hellersdorf Marzahn.png|website=}} Ang '''Marzahn''' ({{IPA-de|maʁˈt͡saːn|-|De-Marzahn.ogg}}) ay isang lokalidad sa loob ng [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Marzahn-Hellersdorf]] sa [[Berlin]]. Ang [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|repormang pangpangasiwaan ng Berlin noong 2001]] ay humantong sa pagsasama-sama ng mga dating boro ng Marzahn at [[Hellersdorf]] sa isang bagong boro. Sa hilaga, kasama sa lokalidad ng Marzahn ang mga kapitbahayan ng ''Bürknersfelde'' at ''Ahrensfelde'', isang overbuilt strip ng lupa na dating pag-aari ng munisipalidad ng [[Brandeburgo|Brandenburgo]] ng [[Ahrensfelde]] at isinama sa Berlin noong 1990. == Heograpiya == === Mga pagkakahati === Ang Marzahn ay nahahati sa tatlong sona (''Ortslagen''): * Marzahn-Nord (''Berlin-Ahrensfelde'') * Marzahn-Mitte * Marzahn-Süd == Pampublikong transportasyon == Ang Marzahn ay pinaglilingkuran ng mga linya ng [[Berlin S-Bahn|S-Bahn]] na [[S7 (Berlin)|S7]] at [[S75 (Berlin)|S75]] sa mga estasyon ng ''[[Estasyon ng Berlin Springpfuhl|Springpfuhl]]'', ''[[Estasyon ng Berlin Poelchaustraße|Poelchaustraße]]'', ''[[Estasyon ng Berlin-Marzahn|Marzahn]]'', ''[[Estasyon ng Raoul-Wallenberg-Straße|Raoul-Wallenberg-Straße]]'', ''[[Estasyon ng Mehrower Allee|Mehrower Allee]],'' at ''[[Estasyon ng Ahrensfelde|Ahrensfelde]]''. Ang mga koneksiyon sa tramway papunta sa panloob na lungsod ay ibinibigay ng mga linyang ''M6'' at ''M8'' ng [[Mga tram sa Berlin|Berlin Straßenbahn]]. == Galeriya == <gallery> Talaksan:Marzahn 08-2015 windmill.jpg|[[Post mill]] Talaksan:Rolf Biebl Brunnen der Generationen.jpg|alt=Rolf Biebl fountain|Balong ng [[Rolf Biebl]] Talaksan:Unkenpfuhle Marzahn 04.JPG|Unkenpfuhle </gallery> == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == Media related to Marzahn at Wikimedia Commons * {{In lang|de}} [https://web.archive.org/web/20160622012303/http://info-marzahn-hellersdorf.de/ Marzahn page on info-marzahn-hellersdorf.de] (archived on ''22 June 2016'' by ''Web Archive'') {{Mga Borough ng Berlin}}{{Former Boroughs of Berlin}} [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] 7lx35odu663zyz4waesssg7k1vv5xaq 0 318545 1959386 2022-07-30T08:58:26Z Ryomaandres 8044 Inilikha sa pagsalin ng pahinang "[[:en:Special:Redirect/revision/1089251168|Mitte]]" wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Mitte|name_local=|image_photo=|image_caption=|type=Borough|City=Berlin|image_coa=Coat of arms of borough Mitte.svg|coordinates={{coord|52|31|N|13|22|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=|divisions=6 localities|mayor=[[Stephan von Dassel]]|Bürgermeistertitel=[[Mayor|Borough Mayor]]|party=Greens|elevation=|area=39.47|population=383360|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=|area_code=|licence=B|year=|plantext=Location of Mitte in Berlin|image_plan=Berlin Bezirk Mitte (labeled).svg|website=[http://www.berlin-mitte.de Official homepage]}} Ang '''Mitte''' ({{IPA-de|ˈmɪtə|lang|De-Mitte.ogg}}) ay ang una at pinakasentrong [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Berlin]]. Ang boro ay binubuo ng anim na sub-endtidad: [[Mitte (lokalidad)|sentrong Mitte]], [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]], [[Hansaviertel]], [[Moabit]], [[Tiergarten, Berlin|Tiergarten]], at [[Wedding (Berlin)|Wedding]]. Ito ay isa sa dalawang borough (ang isa ay [[Friedrichshain-Kreuzberg]]) na dating nahahati sa pagitan ng [[Silangang Berlin]] at [[Kanlurang Berlin]]. Ang Mitte ay sumasaklaw sa makasaysayang pusod ng Berlin at kasama ang ilan sa pinakamahalagang pook panturista ng Berlin tulad ng [[Gusaling Reichstag|Reichstag]] at [[Berlin Hauptbahnhof]], [[Tsekpoint Charlie]], [[Pulo ng mga Museo]], ang [[Fernsehturm Berlin|Toreng Pangtelebisyon]], [[Tarangkahang Brandenburgo]], [[Unter den Linden]], [[Potsdamer Platz]], [[Alexanderplatz]], ang huling anim na kung saan ay nasa dating Silangang Berlin. == Heograpiya == [[Talaksan:2006_Berliner_Dom_Front.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/2006_Berliner_Dom_Front.jpg/220px-2006_Berliner_Dom_Front.jpg|left|thumb| [[Katedral ng Berlin]] at [[Fernsehturm Berlin|Toreng Pantelebisyon]]]] Ang Mitte ([[Wikang Aleman|Aleman]] para sa "gitna", "sentro") ay matatagpuan sa gitnang bahagi ng Berlin sa tabi ng Ilog [[Spree (ilog)|Spree]]. Nasa hangganan ito sa [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] sa kanluran, [[Reinickendorf]] sa hilaga, [[Pankow]] sa silangan, [[Friedrichshain-Kreuzberg]] sa timog-silangan, at [[Tempelhof-Schöneberg]] sa timog-kanluran. == Gallery == {{Wide image|View over Berlin Mitte.jpg|800px|Tanaw ng Mitte mula sa [[Katedral ng Berlin]]}} == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.berlin-mitte.de/ Opisyal na homepage] {{In lang|de}} * [http://www.berlin.de/en/ Opisyal na homepage ng Berlin] {{In lang|en}} {{Mga Borough ng Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] r05nqvlla0ao9tcciydkayzkv3b4rqx 1959387 1959386 2022-07-30T08:59:45Z Ryomaandres 8044 /* Gallery */ wikitext text/x-wiki {{Infobox German location|name=Mitte|name_local=|image_photo=|image_caption=|type=Boro|City=Berlin|image_coa=Coat of arms of borough Mitte.svg|coordinates={{coord|52|31|N|13|22|E|format=dms|display=inline,title}}|state=Berlin|district=|borough=|divisions=6 na lokalidad|mayor=[[Stephan von Dassel]]|Bürgermeistertitel=[[Alkalde|Alkalde ng Boro]]|party=Greens|elevation=|area=39.47|population=383360|population_as_of=2020-12-31|pop_ref=<ref>{{cite web|url=https://download.statistik-berlin-brandenburg.de/fa93e3bd19a2e885/a5ecfb2fff6a/SB_A01-05-00_2020h02_BE.pdf|title=Einwohnerinnen und Einwohner im Land Berlin am 31. Dezember 2020|publisher=Amt für Statistik Berlin-Brandenburg|date=February 2021}}</ref>|postal_code=|area_code=|licence=B|year=|plantext=Kinaroroonan ng Mitte sa Berlin|image_plan=Berlin Bezirk Mitte (labeled).svg|website=[http://www.berlin-mitte.de Official homepage]}} Ang '''Mitte''' ({{IPA-de|ˈmɪtə|lang|De-Mitte.ogg}}) ay ang una at pinakasentrong [[Mga boro at kapitbahayan ng Berlin|boro]] ng [[Berlin]]. Ang boro ay binubuo ng anim na sub-endtidad: [[Mitte (lokalidad)|sentrong Mitte]], [[Gesundbrunnen (Berlin)|Gesundbrunnen]], [[Hansaviertel]], [[Moabit]], [[Tiergarten, Berlin|Tiergarten]], at [[Wedding (Berlin)|Wedding]]. Ito ay isa sa dalawang borough (ang isa ay [[Friedrichshain-Kreuzberg]]) na dating nahahati sa pagitan ng [[Silangang Berlin]] at [[Kanlurang Berlin]]. Ang Mitte ay sumasaklaw sa makasaysayang pusod ng Berlin at kasama ang ilan sa pinakamahalagang pook panturista ng Berlin tulad ng [[Gusaling Reichstag|Reichstag]] at [[Berlin Hauptbahnhof]], [[Tsekpoint Charlie]], [[Pulo ng mga Museo]], ang [[Fernsehturm Berlin|Toreng Pangtelebisyon]], [[Tarangkahang Brandenburgo]], [[Unter den Linden]], [[Potsdamer Platz]], [[Alexanderplatz]], ang huling anim na kung saan ay nasa dating Silangang Berlin. == Heograpiya == [[Talaksan:2006_Berliner_Dom_Front.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/2006_Berliner_Dom_Front.jpg/220px-2006_Berliner_Dom_Front.jpg|left|thumb| [[Katedral ng Berlin]] at [[Fernsehturm Berlin|Toreng Pantelebisyon]]]] Ang Mitte ([[Wikang Aleman|Aleman]] para sa "gitna", "sentro") ay matatagpuan sa gitnang bahagi ng Berlin sa tabi ng Ilog [[Spree (ilog)|Spree]]. Nasa hangganan ito sa [[Charlottenburg-Wilmersdorf]] sa kanluran, [[Reinickendorf]] sa hilaga, [[Pankow]] sa silangan, [[Friedrichshain-Kreuzberg]] sa timog-silangan, at [[Tempelhof-Schöneberg]] sa timog-kanluran. == Galeriya == {{Wide image|View over Berlin Mitte.jpg|800px|Tanaw ng Mitte mula sa [[Katedral ng Berlin]]}} == Mga sanggunian == {{Reflist}} == Mga panlabas na link == * [http://www.berlin-mitte.de/ Opisyal na homepage] {{In lang|de}} * [http://www.berlin.de/en/ Opisyal na homepage ng Berlin] {{In lang|en}} {{Mga Borough ng Berlin}} [[Kategorya:Mga Distrito ng Berlin]] [[Kategorya:Mga artikulong may hAudio microformats]] [[Kategorya:Mga koordinado sa Wikidata]] kj13eefabcnbq6x0negmi1kfo1buuy5