Osmanlıca/Ünlülerin Yazımı

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="tr">
  <siteinfo>
    <sitename>Vikikitap</sitename>
    <dbname>trwikibooks</dbname>
    <base>https://tr.wikibooks.org/wiki/Anasayfa</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Ortam</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Özel</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Tartışma</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Kullanıcı</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Kullanıcı mesaj</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Vikikitap</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Vikikitap tartışma</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Dosya</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Dosya tartışma</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki tartışma</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Şablon</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Şablon tartışma</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Yardım</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Yardım tartışma</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Kategori</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Kategori tartışma</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Yemek</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Yemek tartışma</namespace>
      <namespace key="110" case="first-letter">Vikiçocuk</namespace>
      <namespace key="111" case="first-letter">Vikiçocuk tartışma</namespace>
      <namespace key="112" case="first-letter">Kitaplık</namespace>
      <namespace key="113" case="first-letter">Kitaplık tartışma</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Modül</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Modül tartışma</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Osmanlıca/Ünlülerin Yazımı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13112</id>
    <revision>
      <id>53716</id>
      <parentid>53701</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:39:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kelime başında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8355" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|اییوت|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=iyot}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اویغون|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uygun|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde [[Osmanlıca/Ünsüzler|kalın ünsüz]] bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>7hm6x65gscc68tcnopl7ra1novphb9r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53717</id>
      <parentid>53716</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:41:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kelime başında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8358" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|ایشیق|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=ışık}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اویغون|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uygun|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde [[Osmanlıca/Ünsüzler|kalın ünsüz]] bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>j96arfsb6hqivazfelpyy3odxn26qur</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53718</id>
      <parentid>53717</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:45:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* ا (elif)'in düşmesi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8369" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|ایشیق|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=ışık}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اویغون|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uygun|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde [[Osmanlıca/Ünsüzlerin Yazımı|kalın ünsüz]] bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>9l6cioxtztkrh2jnw9r9293mco7alrx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53725</id>
      <parentid>53718</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:59:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Düzensizlikler */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8504" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|ایشیق|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=ışık}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اویغون|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uygun|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
Ünlülerin yazımındaki düzensizler, görece ileri bir konu olduğundan, okuyucuların önce [[Osmanlıca/Ünsüzlerin Yazımı]] sayfasını okumaları tavsiye edilir.
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde kalın ünsüz bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>65odknkkla3269k9z18gmhvogfuqpok</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53726</id>
      <parentid>53725</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T21:01:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kelime başında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8501" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|ایشیق|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=ışık}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اوزاق|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uzak|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
Ünlülerin yazımındaki düzensizler, görece ileri bir konu olduğundan, okuyucuların önce [[Osmanlıca/Ünsüzlerin Yazımı]] sayfasını okumaları tavsiye edilir.
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde kalın ünsüz bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>ez6bqzdhgocyovi0qk81qe1eq4kwfr2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53727</id>
      <parentid>53726</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T21:02:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kelime başında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8506" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|ایشیق|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=ışık}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اوایغون|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uygun|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
Ünlülerin yazımındaki düzensizler, görece ileri bir konu olduğundan, okuyucuların önce [[Osmanlıca/Ünsüzlerin Yazımı]] sayfasını okumaları tavsiye edilir.
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde kalın ünsüz bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>2uk8heycpg2by9rot0dirpmkg52mn5z</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53728</id>
      <parentid>53727</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T21:02:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Kelime başında */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8504" xml:space="preserve">Arap alfabesi, prensip olarak Latin alfabesinden farklıdır. Arap alfabesinde, her ünlü gösterilme mecburiyetinde değildir, önemli olan ünsüzlerdir. Ünlüleri göstermek, sadece okumaya yardımcı olmak içindir.
Bunun yanında, Arapçada sadece 3 ünlü bulunurken, Türkçede 8 ünlü bulunmaktadır. Bu, bazı harflerin birden fazla sesi temsil etmesine, dolayısıyla birden fazla kelimenin aynı şekilde yazılabilmesine sebep olmaktadır. 
==Ünlüler ve Okutucular==
Temelinde;
* '''A''' ünlüsü '''ا (elif)''' harfiyle,
* '''E''' ünlüsü '''ه (he)''' harfiyle,
* '''I''' ve '''İ''' ünlüleri '''ی (ye)''' harfiyle,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' ve '''Ü''' ünlüleri ise '''و (vav)''' harfiyle gösterilmektedir.
Ünlüleri gösteren bu harflere '''okutucu harfler''' ismi verilir.
Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قار|باش|یاش|قاز|یاز|فار|بار|یان|بال|çeviri1=kar|çeviri2=baş|çeviri3=yaş|çeviri4=kaz|çeviri5=yaz|çeviri6=far|çeviri7=bar|çeviri8=yan|çeviri9=bal}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیز|كیر|چیل|ییل|دیل|قیل|پیل|قیش|شیش|çeviri1=kız|çeviri2=kir|çeviri3=çil|çeviri4=yıl|çeviri5=dil|çeviri6=kıl|çeviri7=pil|çeviri8=kış|çeviri9=şiş}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوش|چول|قول|تول|دوز|كول|یول|یوز|چوق|çeviri1=kuş|çeviri2=çöl|çeviri3=kol|çeviri4=tül|çeviri5=düz|çeviri6=kül|çeviri7=yol|çeviri8=yüz|çeviri9=çok}}
|}
Ancak, E ünlüsünü gösterirken kaide azıcık değişmektedir. ه (he) okutucusu, ilk hecede ve kapalı hecelerde yazılmaz. Çoğunlukla kelime sonlarında yazılır. Bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|تر|یر|یم|بل|بش|تك|پك|سك|سن|çeviri1=ter|çeviri2=yer|çeviri3=yem|çeviri4=bel|çeviri5=beş|çeviri6=tek|çeviri7=pek|çeviri8=sek|çeviri9=sen}}
|}

==Kelime başında==
Kelime başında, okutucular tek başlarına ünlü sesleri gösteremezler. Bu yüzden, ünlü ile başlayan kelimelerde okunmayan bir ünsüz olarak ا (elif) kullanılmaktadır. Böylece;
* '''I''' veya '''İ''' ile başlayan kelimeler '''ای (elif-ye)''' ile,
* '''O''', '''Ö''', '''U''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimeer '''او (elif-vav)''' ile,
* '''E''' ile başlayan kelimeler sadece '''ا (elif)''' ile,
* '''A''' ile başlayan kelimeler ise, yan yana iki elifin gelmesi kabul edilemez olduğu için, '''آ (medli elif)''' ile başlar.
Ayrıca, anlam karışıklığını çözmek veya okumayı kolaylaştırmak için,
* '''E''' ile başlayan kelimelerin başına '''أ (hemzeli elif)''',
* '''Ö''' veya '''Ü''' ile başlayan kelimelerin başına da '''أو (hemzeli elif-vav)''' konulabilir.
Ancak genel olarak, hemzelerin yazılıp yazılmaması keyfidir.
Örnekler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;| 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|آننه|آق|آت|آری|آجی|آیاق|آی|آز|آشی|çeviri1=anne|çeviri2=ak|çeviri3=at|çeviri4=arı|çeviri5=acı|çeviri6=ayak|çeviri7=ay|çeviri8=az|çeviri9=aşı}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|أو|أكمك|أسكی|أللی|أجه|اركك|امك|الك|أل|çeviri1=ev|çeviri2=ekmek|çeviri3=eski|çeviri4=elli|çeviri5=ece|çeviri6=erkek|çeviri7=emek|çeviri8=elek|çeviri9=el}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایز|ایرماق|ایش|ایپ|ایكی|ایله|ایچكی|این|ایشیق|çeviri1=iz|çeviri2=ırmak|çeviri3=iş|çeviri4=ip|çeviri5=iki|çeviri6=ile|çeviri7=içki|çeviri8=in|çeviri9=ışık}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|او|اون|أولوم|اوز|اوزوم|اویله|اویغون|اوق|اوغلان|çeviri1=o|çeviri2=on|çeviri3=ölüm|çeviri4=öz|çeviri5=üzüm|çeviri6=öyle|çeviri7=uygun|çeviri8=ok|çeviri9=oğlan}}
|}
Bazı metinlerde medli elifin üstündeki med de terk edilebilir.

==Düzensizlikler==
Ünlülerin yazımındaki düzensizler, görece ileri bir konu olduğundan, okuyucuların önce [[Osmanlıca/Ünsüzlerin Yazımı]] sayfasını okumaları tavsiye edilir.
===Ekler===
Eklerin imlâsı, [[Osmanlıca/Eklerin Yazımı]] makalesinde anatalacağından burada değinilmeyecektir.

===A ile biten isimler===
İsimlerin köklerinin sonlarında, A ünlüsü ا (elif) ile yazılmaktansa çoğu zaman ه (he) ile yazılmaktadır. Ancak fiil köklerinin sonunda ا (elif) tercih edilmektedir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قارغه|یاره|آیوه|بامیه|باشقه|قوقله|صالچه|صیصقه|طوغله|çeviri1=karga|çeviri2=yara|çeviri3=ayva|çeviri4=bamya|çeviri5=başka|çeviri6=kukla|çeviri7=salça|çeviri8=sıska|çeviri9=tuğla}}
|}
Bu kural, her kelimede geçerli değildir.

===Yardımcı İ===
St-, sk- veya sv- gibi ünsüz yığıntılarıyla başlayan Batılı kelimeler, bazen Türkçeye başlarına bir İ eklenerek geçmiştir. Bu şekilde eklenen yardımcı İ, sadece Elif ile gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|استاسیون| اسویچره| اسپیرتو| اسكمله| استانبول|çeviri5=istanbul|çeviri4=iskemle|çeviri3=ispirto|çeviri2=isviçre|çeviri1=istasyon}}
|}

===Küçük ünlü uyumu===
Küçük ünlü uyumu, Türkçemizde Osmanlı döneminin sonuna doğru gelişen bir özelliktir. Ancak, küçük ünlü uyumu geliştikten sonra bile, yazıda bazı kelimeler güncellenmemiştir, dolayısıyla günümüzde I veya İ'ye tekabül eden و (vav) harfleri, veya U veya Ü'ye tekabül eden ی (ye) harfleri görmek de mümkündür.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایچون
|أیو
|قارشو
|كوپری
|قاپو
|طولی
|طوغری
|كرو
|ایلرو|çeviri9=ileri|çeviri8=geri|çeviri7=doğru|çeviri6=dolu|çeviri5=kapı|çeviri4=köprü|çeviri3=karşı|çeviri2=iyi|çeviri1=için}}
|}
Geç Osmanlı döneminde bu düzensizlik düzeltilmeye çalışılmıştır, ancak tüm yazarlar tarafından rağbet görmediğinden işleri bilakis daha çok karıştırmıştır.

===Kapalı E===
Az sayıda ama temel bazı kelimelerde E ünlüsü, ی (ye) harfi ile gösterilmektedir. Bu büyük olasılıkla bu kelimelerdeki E'lerin, Farsça ve Kürtçedeki gibi kapalı telaffuzundan kaynaklanmaktadır. Bu kitapta, bu tür E'ler é ile işaretlenecektir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|ایتمك
|دیمك
|ییمك
|ویرمك
|كیجه
|ایركن|çeviri6=érken|çeviri5=géce|çeviri4=vérmek|çeviri3=yémek|çeviri2=démek|çeviri1=étmek}}
|}

===Düşen ünlüler===
====ا (elif)'in düşmesi====
Ardı ardına iki veya daha fazla ا (elif) olan kelimelerde, öncesinde kalın ünsüz bulunuyorsa, eliflerin ilki düşebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قباق|چغتای|طراق|قنات|صقال|صلاق|çeviri1=kabak|çeviri2=Çağatay|çeviri3=tarak|çeviri4=kanat|çeviri5=sakal|çeviri6=salak}}
|}

====و (vav)'ın düşmesi====
Bazı kelimelerde de vav okutucusu düşebilir. Bu kelimelerin genel bir kaidesi yoktur.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بلوط
|بتون
|بیوك
|چوجق
|كوچك
|طقوز
|بچوق|çeviri1=bulut|çeviri2=bütün|çeviri3=büyük|çeviri4=çocuk|çeviri5=küçük|çeviri6=dokuz|çeviri7=buçuk}}
|}

====ی (ye)'nin düşmesi====
ی (ye), diğer okutuculara nispeten daha sık düşer. Temel bazı kelimelerde ye kullanılmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|بر
|بز
|سز
|كبی|çeviri1=bir|çeviri2=biz|çeviri3=siz|çeviri4=gibi}}
|}
Yan yana 3 tane ye geliyorsa da birisi düşer.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قیی
|بییق
|ییه‌جك|çeviri1=kıyı|çeviri2=bıyık|çeviri3=yiyecek}}
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>65odknkkla3269k9z18gmhvogfuqpok</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Osmanlıca/Ünsüzlerin Yazımı</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13113</id>
    <revision>
      <id>53719</id>
      <parentid>53694</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:47:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Arapçaya Mahsus Harfler */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8245" xml:space="preserve">Osmanlı Alfabesinde 33 harf bulunmaktadır, ve 33 harfin hepsi bir şekilde ünsüz olabilmektedir. Bu yüzden, aynı sesi temsil eden çok sayıda harf bulunabilmektedir. Bu sayfada, bu harflerin aralarındaki farklar açığa kavuşturulacaktır.
==Arapçaya Mahsus Harfler==
Arapçaya mahsus olan bu harfler; Türkçe, Farsça veya Batı asıllı kelimelerde asla bulunmaz.
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|
|ث
|ذ
|ح
|ع
|ض
|ظ}}
|}
Bu harflerin temsil ettiği sesler Türkçede bulunmamakta olup, ayrıca kullanılmaları için başka bir amaç da bulunmamaktadır.

==ك (kef) Harfi==
Kef harfinin üç versiyonu bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|ك
|Kâf-i Arabî
|-
|گ
|Kâf-i Farsî
|-
|ڭ
|Kâf-i Türkî
|}
Ancak, bu üç versiyon çoğu yazıda aynı şekilde yazılmaktadır. Okuyucuyu da alıştırmak için bu kitapta bu üç harf birbirinden farklı yazılmayacaktır.
==ڭ (nef) ve ن (nun) Harfleri==
Bu iki harf, Osmanlı döneminde farklı telaffuz edilen iki farklı N sesine tekabül etmektedir. ن (nun) harfi (IPA: /n/) (günümüzdeki N sesi ile aynı) dilin ucuyla telaffuz edilirken ڭ (nef) harfi ağzın arkasından gelen (IPA: /ŋ/) (İngilizce si'''ng''', Almanca Rechnu'''ng''' kelimelerindeki gibi) sesine tekabül etmektedir. Bu iki ses, yakın dönemde birleşmiştir, ancak yazımda hâlâ ayırt edilmektedir. Türkçenin kırsal bazı ağızlarında bu iki ses arasındaki ayrım hâlâ gözetilmektedir.
ڭ (nef) harfi, iyelik eki -(n)in başta olmak üzere bir sürü ekte karşımıza çıkar, ayrıca bazı kelime köklerinde de çıkar. Akademik makalelerde nef harfi genelde ñ harfiyle gösterilir, bu yüzden bu kitapta da bu harf kullanılacaktır. Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یالكز
|یاكلیش
|كوكل
|أوك
|أك
|طوكز
|آكلامق
|یوك
|صوك|çeviri1=yalñız|çeviri2=yañlış|çeviri3=göñül|çeviri4=öñ|çeviri5=eñ|çeviri6=doñuz|çeviri7=añlamak|çeviri8=yöñ|çeviri9=soñ}}
|}

Kefin diğer versiyonları, kalın ünlülerle (a, ı, o, u) birlikte bulunamayacağı için, kalın ünlülerden sonra gelen keflerin hepsinin aslında nef olduğu varsayılabilir.

==گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri==
Bu iki harf, birbirinden farklı iki G sesine tekabül etmektedir. گ (gef) harfi damaktan okunurken (IPA:/ɟ/) غ (gayn) harfi ağzın arkasından gelmektedir (IPA:/g/). Bu iki harf latin alfabesinde G'ye tekabül etse bile, günümüzde bu farklı telâffuzlarını korumuştur. Bu telâffuz farkından dolayı, غ (gayn) daima kalın ünlülerin (a, ı, o, u); گ (gef) ise daima ince ünlülerin (e, i, ö, ü) yanında bulunur.
Aynı şekilde, bu iki harf de ünlülerden sonra gelip Ğ sesini temsil edebilir. Osmanlıcada G ve Ğ arasında bir ayrım gözetilmez, bu iki harfin aynı yazılması anlam karışıklığına yol açmadığı için, غ (gayn) ve گ (gef) birlikte G ve Ğ'yi temsil etmektedir.
Az sayıda kelimede, Ğ'ler günümüzde latin harflerinde V'ye dönüşmüştür, bu yüzden غ (gayn) ve گ (gef)'in V'ye tekabül etmesi de mümkündür. Çok az sayıda kelimede gef, Y'ye de tekabül edebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كلمك
|كورمك
|كیچ
|كیرمك
|أكمك
|دكمك
|دكل
|ایكنه
|كورك|çeviri1=gelmek|çeviri2=görmek|çeviri3=geç|çeviri4=girmek|çeviri5=eğmek|çeviri6=değmek|çeviri7=değil|çeviri8=iğne|çeviri9=gevrek}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|صوغان
|یاغ
|طاغ
|صاغ
|صایغی
|غاز
|چیغ
|صیغ|çeviri1=doğmak|çeviri2=soğan|çeviri3=yağ|çeviri4=dağ|çeviri5=sağ|çeviri6=saygı|çeviri7=gaz|çeviri8=çığ|çeviri9=sığ}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوغا
|قوغمق
|دوكمك
|كوكرجین
|سوكمك
|بك|çeviri1=kova|çeviri2=kovmak|çeviri3=dövmek|çeviri4=güvercin|çeviri5=sövmek|çeviri6=bey}}
|}

==ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri==
Aynı şekilde, ك (kef) damaksıl bir K'ye tekabül ederken (IPA: /c/) ق (kaf) ise küçük dilin eteğindeki yumuşak tabakadan gelmektedir (IPA: /k/). Bu telâffuz farkı günümüzde de korunmaktadır. Bu sebepten ötürü, Kef sadece ince ünlülerle (e, i, ö, ü), Kaf ise sadece kalın ünlülerle (a, ı, o, u) bulunabilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قومونیزم
|قرمزی
|قوغو
|ایصیجاق|çeviri1=komünizm|çeviri2=kırmızı|çeviri3=kuğu|çeviri4=sıcak}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|تك
|سكز
|أكمك
|كدی|çeviri1=tek|çeviri2=sekiz|çeviri3=ekmek|çeviri4=kedi}}
|}

==ه (he) ve خ (hı) Harfleri==
ه (he) gırtlaktan gelen /h/ sesine tekabül ederken (günümüzdeki H sesi) خ (hı) ise art damakta oluşan /x/ (Almanca Na'''ch'''t, Rusça '''х'''ороший kelimelerindeki gibi) sesini temsil etmekteydi. Bu iki ses de kökeni Türkçe kelimelerde nadir bulunmaktadır, ancak yansıma seslerde ve Doğu asıllı kelimelerde bulunmaktadır. Çoğu kitapta خ (hı) kalın, ه (he) de ince ses olarak öğretilir, ancak Hı'nın ince, He'nin de kalın ünlülerde bulunduğu çokça örnek bulunmaktadır. Türkçe kaynaklarda Hı harfi, ḫ karekteri ile latinleştirilir, bu kitapta da bu harf kullanılacaktır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|دخی
|خاقان
|خاتون
|*خنغی|çeviri1=daḫi|çeviri2=ḫakan|çeviri3=ḫatun|çeviri4=ḫangi}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|داها
|آه
|هانی
|هایدی|çeviri1=daha|çeviri2=ah|çeviri3=hani|çeviri4=haydi}} 
|}
''*Döneme göre هانكی yazımı da görülür''

==ص (sad) ve س (sin) harfleri==
Sad harfinin telâffuzunun, Sin harfinin telâffuzundan hiçbir farkı bulunmamaktadır. S sesleri genellikle Sin ile gösterilmekle beraber, anlam karışıklığını engellemek ve okumayı kolaylaştırmak için bazen kelime köklerinde kalın ünlülerle beraber Sad harfi kullanılır. Ancak Sad harfiyle yazılan kelimeleri Sin ile yazmak da yanlış olmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|صوصمق
|صاغر
|صاچ
|صوكره|çeviri1=susmak|çeviri2=sağır|çeviri3=saç|çeviri4=soñra}}
|}

==ط (tı), ت (te) ve د (dal) Harfleri==
Tı harfi; hem Te'nin, hem de Dal'ın kalın versiyonu olarak kullanılmaktadır. Sad ile aynı şekilde, telaffuzda olan bir farklılığı göstermektense sadece anlam karışıklığını engellemek ve okumayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle hece sonlarında kullanılmaz, çoğunlukla kelime başında kullanılır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|طوغری
|بالطه
|طاتمق
|طاقمق|çeviri1=doğmak|çeviri2=doğru|çeviri3=balta|çeviri4=tatmak|çeviri5=takmak}}
|}

==Köklerde Ünsüz Değişimleri==
Normal şartlarda, ünsüz yumuşamasına uğrayan kelimeler, her durumda yumuşak ünsüzle yazılır, ve ek alınca değişmez.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 40%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كنج
|آغاج
|دیب|çeviri1=genç|çeviri2=ağaç|çeviri3=dip}}
|}
Ancak T ve K ünsüzlerinin yumuşaması, yazımda da gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغورت
|یورت
|ایتمك
|كتمك
|چوجق
|قباق|çeviri1=yoğurt|çeviri2=yurt|çeviri3=etmek|çeviri4=gitmek|çeviri5=çocuk|çeviri6=kabak}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغوردی
|یوردی
|ایدر
|كدر
|چوجغه
|قباغه|çeviri1=yoğurdu|çeviri2=yurdu|çeviri3=eder|çeviri4=gider|çeviri5=çocuğa|çeviri6=kabağa}} 
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>5veitn9mntmgq5bdcfywsqd73iagt1w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53720</id>
      <parentid>53719</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:47:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* Arapçaya Mahsus Harfler */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8247" xml:space="preserve">Osmanlı Alfabesinde 33 harf bulunmaktadır, ve 33 harfin hepsi bir şekilde ünsüz olabilmektedir. Bu yüzden, aynı sesi temsil eden çok sayıda harf bulunabilmektedir. Bu sayfada, bu harflerin aralarındaki farklar açığa kavuşturulacaktır.
==Arapçaya Mahsus Harfler==
Arapçaya mahsus olan bu harfler; Türkçe, Farsça veya Batı asıllı kelimelerde asla bulunmaz.
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|
|ث
|ذ
|ح
|ع
|ض
|ظ}}
|}
Bu harflerin temsil ettiği sesler Türkçede bulunmamakta olup, ayrıca kullanılmaları için başka bir amaç da bulunmamamıştır.

==ك (kef) Harfi==
Kef harfinin üç versiyonu bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|ك
|Kâf-i Arabî
|-
|گ
|Kâf-i Farsî
|-
|ڭ
|Kâf-i Türkî
|}
Ancak, bu üç versiyon çoğu yazıda aynı şekilde yazılmaktadır. Okuyucuyu da alıştırmak için bu kitapta bu üç harf birbirinden farklı yazılmayacaktır.
==ڭ (nef) ve ن (nun) Harfleri==
Bu iki harf, Osmanlı döneminde farklı telaffuz edilen iki farklı N sesine tekabül etmektedir. ن (nun) harfi (IPA: /n/) (günümüzdeki N sesi ile aynı) dilin ucuyla telaffuz edilirken ڭ (nef) harfi ağzın arkasından gelen (IPA: /ŋ/) (İngilizce si'''ng''', Almanca Rechnu'''ng''' kelimelerindeki gibi) sesine tekabül etmektedir. Bu iki ses, yakın dönemde birleşmiştir, ancak yazımda hâlâ ayırt edilmektedir. Türkçenin kırsal bazı ağızlarında bu iki ses arasındaki ayrım hâlâ gözetilmektedir.
ڭ (nef) harfi, iyelik eki -(n)in başta olmak üzere bir sürü ekte karşımıza çıkar, ayrıca bazı kelime köklerinde de çıkar. Akademik makalelerde nef harfi genelde ñ harfiyle gösterilir, bu yüzden bu kitapta da bu harf kullanılacaktır. Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یالكز
|یاكلیش
|كوكل
|أوك
|أك
|طوكز
|آكلامق
|یوك
|صوك|çeviri1=yalñız|çeviri2=yañlış|çeviri3=göñül|çeviri4=öñ|çeviri5=eñ|çeviri6=doñuz|çeviri7=añlamak|çeviri8=yöñ|çeviri9=soñ}}
|}

Kefin diğer versiyonları, kalın ünlülerle (a, ı, o, u) birlikte bulunamayacağı için, kalın ünlülerden sonra gelen keflerin hepsinin aslında nef olduğu varsayılabilir.

==گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri==
Bu iki harf, birbirinden farklı iki G sesine tekabül etmektedir. گ (gef) harfi damaktan okunurken (IPA:/ɟ/) غ (gayn) harfi ağzın arkasından gelmektedir (IPA:/g/). Bu iki harf latin alfabesinde G'ye tekabül etse bile, günümüzde bu farklı telâffuzlarını korumuştur. Bu telâffuz farkından dolayı, غ (gayn) daima kalın ünlülerin (a, ı, o, u); گ (gef) ise daima ince ünlülerin (e, i, ö, ü) yanında bulunur.
Aynı şekilde, bu iki harf de ünlülerden sonra gelip Ğ sesini temsil edebilir. Osmanlıcada G ve Ğ arasında bir ayrım gözetilmez, bu iki harfin aynı yazılması anlam karışıklığına yol açmadığı için, غ (gayn) ve گ (gef) birlikte G ve Ğ'yi temsil etmektedir.
Az sayıda kelimede, Ğ'ler günümüzde latin harflerinde V'ye dönüşmüştür, bu yüzden غ (gayn) ve گ (gef)'in V'ye tekabül etmesi de mümkündür. Çok az sayıda kelimede gef, Y'ye de tekabül edebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كلمك
|كورمك
|كیچ
|كیرمك
|أكمك
|دكمك
|دكل
|ایكنه
|كورك|çeviri1=gelmek|çeviri2=görmek|çeviri3=geç|çeviri4=girmek|çeviri5=eğmek|çeviri6=değmek|çeviri7=değil|çeviri8=iğne|çeviri9=gevrek}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|صوغان
|یاغ
|طاغ
|صاغ
|صایغی
|غاز
|چیغ
|صیغ|çeviri1=doğmak|çeviri2=soğan|çeviri3=yağ|çeviri4=dağ|çeviri5=sağ|çeviri6=saygı|çeviri7=gaz|çeviri8=çığ|çeviri9=sığ}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوغا
|قوغمق
|دوكمك
|كوكرجین
|سوكمك
|بك|çeviri1=kova|çeviri2=kovmak|çeviri3=dövmek|çeviri4=güvercin|çeviri5=sövmek|çeviri6=bey}}
|}

==ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri==
Aynı şekilde, ك (kef) damaksıl bir K'ye tekabül ederken (IPA: /c/) ق (kaf) ise küçük dilin eteğindeki yumuşak tabakadan gelmektedir (IPA: /k/). Bu telâffuz farkı günümüzde de korunmaktadır. Bu sebepten ötürü, Kef sadece ince ünlülerle (e, i, ö, ü), Kaf ise sadece kalın ünlülerle (a, ı, o, u) bulunabilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قومونیزم
|قرمزی
|قوغو
|ایصیجاق|çeviri1=komünizm|çeviri2=kırmızı|çeviri3=kuğu|çeviri4=sıcak}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|تك
|سكز
|أكمك
|كدی|çeviri1=tek|çeviri2=sekiz|çeviri3=ekmek|çeviri4=kedi}}
|}

==ه (he) ve خ (hı) Harfleri==
ه (he) gırtlaktan gelen /h/ sesine tekabül ederken (günümüzdeki H sesi) خ (hı) ise art damakta oluşan /x/ (Almanca Na'''ch'''t, Rusça '''х'''ороший kelimelerindeki gibi) sesini temsil etmekteydi. Bu iki ses de kökeni Türkçe kelimelerde nadir bulunmaktadır, ancak yansıma seslerde ve Doğu asıllı kelimelerde bulunmaktadır. Çoğu kitapta خ (hı) kalın, ه (he) de ince ses olarak öğretilir, ancak Hı'nın ince, He'nin de kalın ünlülerde bulunduğu çokça örnek bulunmaktadır. Türkçe kaynaklarda Hı harfi, ḫ karekteri ile latinleştirilir, bu kitapta da bu harf kullanılacaktır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|دخی
|خاقان
|خاتون
|*خنغی|çeviri1=daḫi|çeviri2=ḫakan|çeviri3=ḫatun|çeviri4=ḫangi}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|داها
|آه
|هانی
|هایدی|çeviri1=daha|çeviri2=ah|çeviri3=hani|çeviri4=haydi}} 
|}
''*Döneme göre هانكی yazımı da görülür''

==ص (sad) ve س (sin) harfleri==
Sad harfinin telâffuzunun, Sin harfinin telâffuzundan hiçbir farkı bulunmamaktadır. S sesleri genellikle Sin ile gösterilmekle beraber, anlam karışıklığını engellemek ve okumayı kolaylaştırmak için bazen kelime köklerinde kalın ünlülerle beraber Sad harfi kullanılır. Ancak Sad harfiyle yazılan kelimeleri Sin ile yazmak da yanlış olmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|صوصمق
|صاغر
|صاچ
|صوكره|çeviri1=susmak|çeviri2=sağır|çeviri3=saç|çeviri4=soñra}}
|}

==ط (tı), ت (te) ve د (dal) Harfleri==
Tı harfi; hem Te'nin, hem de Dal'ın kalın versiyonu olarak kullanılmaktadır. Sad ile aynı şekilde, telaffuzda olan bir farklılığı göstermektense sadece anlam karışıklığını engellemek ve okumayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle hece sonlarında kullanılmaz, çoğunlukla kelime başında kullanılır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|طوغری
|بالطه
|طاتمق
|طاقمق|çeviri1=doğmak|çeviri2=doğru|çeviri3=balta|çeviri4=tatmak|çeviri5=takmak}}
|}

==Köklerde Ünsüz Değişimleri==
Normal şartlarda, ünsüz yumuşamasına uğrayan kelimeler, her durumda yumuşak ünsüzle yazılır, ve ek alınca değişmez.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 40%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كنج
|آغاج
|دیب|çeviri1=genç|çeviri2=ağaç|çeviri3=dip}}
|}
Ancak T ve K ünsüzlerinin yumuşaması, yazımda da gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغورت
|یورت
|ایتمك
|كتمك
|چوجق
|قباق|çeviri1=yoğurt|çeviri2=yurt|çeviri3=etmek|çeviri4=gitmek|çeviri5=çocuk|çeviri6=kabak}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغوردی
|یوردی
|ایدر
|كدر
|چوجغه
|قباغه|çeviri1=yoğurdu|çeviri2=yurdu|çeviri3=eder|çeviri4=gider|çeviri5=çocuğa|çeviri6=kabağa}} 
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>20rpllwi3xkdke7ste154yama1pa8tm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53721</id>
      <parentid>53720</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:49:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* ك (kef) Harfi */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8144" xml:space="preserve">Osmanlı Alfabesinde 33 harf bulunmaktadır, ve 33 harfin hepsi bir şekilde ünsüz olabilmektedir. Bu yüzden, aynı sesi temsil eden çok sayıda harf bulunabilmektedir. Bu sayfada, bu harflerin aralarındaki farklar açığa kavuşturulacaktır.
==Arapçaya Mahsus Harfler==
Arapçaya mahsus olan bu harfler; Türkçe, Farsça veya Batı asıllı kelimelerde asla bulunmaz.
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|
|ث
|ذ
|ح
|ع
|ض
|ظ}}
|}
Bu harflerin temsil ettiği sesler Türkçede bulunmamakta olup, ayrıca kullanılmaları için başka bir amaç da bulunmamamıştır.

==ك (kef) Harfi==
Kef harfinin üç versiyonu bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|ك
|Kâf-i Arabî
|-
|گ
|Kâf-i Farsî
|-
|ڭ
|Kâf-i Türkî
|}
Çoğu yazıda bu üç farklı Kef arasında ayrım yapılmaz.

==ڭ (nef) ve ن (nun) Harfleri==
Bu iki harf, Osmanlı döneminde farklı telaffuz edilen iki farklı N sesine tekabül etmektedir. ن (nun) harfi (IPA: /n/) (günümüzdeki N sesi ile aynı) dilin ucuyla telaffuz edilirken ڭ (nef) harfi ağzın arkasından gelen (IPA: /ŋ/) (İngilizce si'''ng''', Almanca Rechnu'''ng''' kelimelerindeki gibi) sesine tekabül etmektedir. Bu iki ses, yakın dönemde birleşmiştir, ancak yazımda hâlâ ayırt edilmektedir. Türkçenin kırsal bazı ağızlarında bu iki ses arasındaki ayrım hâlâ gözetilmektedir.
ڭ (nef) harfi, iyelik eki -(n)in başta olmak üzere bir sürü ekte karşımıza çıkar, ayrıca bazı kelime köklerinde de çıkar. Akademik makalelerde nef harfi genelde ñ harfiyle gösterilir, bu yüzden bu kitapta da bu harf kullanılacaktır. Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یالكز
|یاكلیش
|كوكل
|أوك
|أك
|طوكز
|آكلامق
|یوك
|صوك|çeviri1=yalñız|çeviri2=yañlış|çeviri3=göñül|çeviri4=öñ|çeviri5=eñ|çeviri6=doñuz|çeviri7=añlamak|çeviri8=yöñ|çeviri9=soñ}}
|}

Kefin diğer versiyonları, kalın ünlülerle (a, ı, o, u) birlikte bulunamayacağı için, kalın ünlülerden sonra gelen keflerin hepsinin aslında nef olduğu varsayılabilir.

==گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri==
Bu iki harf, birbirinden farklı iki G sesine tekabül etmektedir. گ (gef) harfi damaktan okunurken (IPA:/ɟ/) غ (gayn) harfi ağzın arkasından gelmektedir (IPA:/g/). Bu iki harf latin alfabesinde G'ye tekabül etse bile, günümüzde bu farklı telâffuzlarını korumuştur. Bu telâffuz farkından dolayı, غ (gayn) daima kalın ünlülerin (a, ı, o, u); گ (gef) ise daima ince ünlülerin (e, i, ö, ü) yanında bulunur.
Aynı şekilde, bu iki harf de ünlülerden sonra gelip Ğ sesini temsil edebilir. Osmanlıcada G ve Ğ arasında bir ayrım gözetilmez, bu iki harfin aynı yazılması anlam karışıklığına yol açmadığı için, غ (gayn) ve گ (gef) birlikte G ve Ğ'yi temsil etmektedir.
Az sayıda kelimede, Ğ'ler günümüzde latin harflerinde V'ye dönüşmüştür, bu yüzden غ (gayn) ve گ (gef)'in V'ye tekabül etmesi de mümkündür. Çok az sayıda kelimede gef, Y'ye de tekabül edebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كلمك
|كورمك
|كیچ
|كیرمك
|أكمك
|دكمك
|دكل
|ایكنه
|كورك|çeviri1=gelmek|çeviri2=görmek|çeviri3=geç|çeviri4=girmek|çeviri5=eğmek|çeviri6=değmek|çeviri7=değil|çeviri8=iğne|çeviri9=gevrek}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|صوغان
|یاغ
|طاغ
|صاغ
|صایغی
|غاز
|چیغ
|صیغ|çeviri1=doğmak|çeviri2=soğan|çeviri3=yağ|çeviri4=dağ|çeviri5=sağ|çeviri6=saygı|çeviri7=gaz|çeviri8=çığ|çeviri9=sığ}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوغا
|قوغمق
|دوكمك
|كوكرجین
|سوكمك
|بك|çeviri1=kova|çeviri2=kovmak|çeviri3=dövmek|çeviri4=güvercin|çeviri5=sövmek|çeviri6=bey}}
|}

==ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri==
Aynı şekilde, ك (kef) damaksıl bir K'ye tekabül ederken (IPA: /c/) ق (kaf) ise küçük dilin eteğindeki yumuşak tabakadan gelmektedir (IPA: /k/). Bu telâffuz farkı günümüzde de korunmaktadır. Bu sebepten ötürü, Kef sadece ince ünlülerle (e, i, ö, ü), Kaf ise sadece kalın ünlülerle (a, ı, o, u) bulunabilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قومونیزم
|قرمزی
|قوغو
|ایصیجاق|çeviri1=komünizm|çeviri2=kırmızı|çeviri3=kuğu|çeviri4=sıcak}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|تك
|سكز
|أكمك
|كدی|çeviri1=tek|çeviri2=sekiz|çeviri3=ekmek|çeviri4=kedi}}
|}

==ه (he) ve خ (hı) Harfleri==
ه (he) gırtlaktan gelen /h/ sesine tekabül ederken (günümüzdeki H sesi) خ (hı) ise art damakta oluşan /x/ (Almanca Na'''ch'''t, Rusça '''х'''ороший kelimelerindeki gibi) sesini temsil etmekteydi. Bu iki ses de kökeni Türkçe kelimelerde nadir bulunmaktadır, ancak yansıma seslerde ve Doğu asıllı kelimelerde bulunmaktadır. Çoğu kitapta خ (hı) kalın, ه (he) de ince ses olarak öğretilir, ancak Hı'nın ince, He'nin de kalın ünlülerde bulunduğu çokça örnek bulunmaktadır. Türkçe kaynaklarda Hı harfi, ḫ karekteri ile latinleştirilir, bu kitapta da bu harf kullanılacaktır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|دخی
|خاقان
|خاتون
|*خنغی|çeviri1=daḫi|çeviri2=ḫakan|çeviri3=ḫatun|çeviri4=ḫangi}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|داها
|آه
|هانی
|هایدی|çeviri1=daha|çeviri2=ah|çeviri3=hani|çeviri4=haydi}} 
|}
''*Döneme göre هانكی yazımı da görülür''

==ص (sad) ve س (sin) harfleri==
Sad harfinin telâffuzunun, Sin harfinin telâffuzundan hiçbir farkı bulunmamaktadır. S sesleri genellikle Sin ile gösterilmekle beraber, anlam karışıklığını engellemek ve okumayı kolaylaştırmak için bazen kelime köklerinde kalın ünlülerle beraber Sad harfi kullanılır. Ancak Sad harfiyle yazılan kelimeleri Sin ile yazmak da yanlış olmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|صوصمق
|صاغر
|صاچ
|صوكره|çeviri1=susmak|çeviri2=sağır|çeviri3=saç|çeviri4=soñra}}
|}

==ط (tı), ت (te) ve د (dal) Harfleri==
Tı harfi; hem Te'nin, hem de Dal'ın kalın versiyonu olarak kullanılmaktadır. Sad ile aynı şekilde, telaffuzda olan bir farklılığı göstermektense sadece anlam karışıklığını engellemek ve okumayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle hece sonlarında kullanılmaz, çoğunlukla kelime başında kullanılır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|طوغری
|بالطه
|طاتمق
|طاقمق|çeviri1=doğmak|çeviri2=doğru|çeviri3=balta|çeviri4=tatmak|çeviri5=takmak}}
|}

==Köklerde Ünsüz Değişimleri==
Normal şartlarda, ünsüz yumuşamasına uğrayan kelimeler, her durumda yumuşak ünsüzle yazılır, ve ek alınca değişmez.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 40%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كنج
|آغاج
|دیب|çeviri1=genç|çeviri2=ağaç|çeviri3=dip}}
|}
Ancak T ve K ünsüzlerinin yumuşaması, yazımda da gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغورت
|یورت
|ایتمك
|كتمك
|چوجق
|قباق|çeviri1=yoğurt|çeviri2=yurt|çeviri3=etmek|çeviri4=gitmek|çeviri5=çocuk|çeviri6=kabak}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغوردی
|یوردی
|ایدر
|كدر
|چوجغه
|قباغه|çeviri1=yoğurdu|çeviri2=yurdu|çeviri3=eder|çeviri4=gider|çeviri5=çocuğa|çeviri6=kabağa}} 
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>q835b7uexmbpp66o2kxjzh0nyy7gcgt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53722</id>
      <parentid>53721</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:52:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8001" xml:space="preserve">Osmanlı Alfabesinde 33 harf bulunmaktadır, ve 33 harfin hepsi bir şekilde ünsüz olabilmektedir. Bu yüzden, aynı sesi temsil eden çok sayıda harf bulunabilmektedir. Bu sayfada, bu harflerin aralarındaki farklar açığa kavuşturulacaktır.
==Arapçaya Mahsus Harfler==
Arapçaya mahsus olan bu harfler; Türkçe, Farsça veya Batı asıllı kelimelerde asla bulunmaz.
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|
|ث
|ذ
|ح
|ع
|ض
|ظ}}
|}
Bu harflerin temsil ettiği sesler Türkçede bulunmamakta olup, ayrıca kullanılmaları için başka bir amaç da bulunmamamıştır.

==ك (kef) Harfi==
Kef harfinin üç versiyonu bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|ك
|Kâf-i Arabî
|-
|گ
|Kâf-i Farsî
|-
|ڭ
|Kâf-i Türkî
|}
Çoğu yazıda bu üç farklı Kef arasında ayrım yapılmaz.

==ڭ (nef) ve ن (nun) Harfleri==
Bu iki harf, Osmanlı döneminde farklı telaffuz edilen iki farklı N sesine tekabül etmektedir. ن (nun) harfi (IPA: /n/) (günümüzdeki N sesi ile aynı) dilin ucuyla telaffuz edilirken ڭ (nef) harfi ağzın arkasından gelen (IPA: /ŋ/) (İngilizce si'''ng''', Almanca Rechnu'''ng''' kelimelerindeki gibi) sesine tekabül etmektedir. Bu iki ses, yakın dönemde birleşmiştir, ancak yazımda hâlâ ayırt edilmektedir. Türkçenin kırsal bazı ağızlarında bu iki ses arasındaki ayrım hâlâ gözetilmektedir.
ڭ (nef) harfi, iyelik eki -(n)in başta olmak üzere bir sürü ekte karşımıza çıkar, ayrıca bazı kelime köklerinde de çıkar. Akademik makalelerde nef harfi genelde ñ harfiyle gösterilir, bu yüzden bu kitapta da bu harf kullanılacaktır. Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یالكز
|یاكلیش
|كوكل
|أوك
|أك
|طوكز
|آكلامق
|یوك
|صوك|çeviri1=yalñız|çeviri2=yañlış|çeviri3=göñül|çeviri4=öñ|çeviri5=eñ|çeviri6=doñuz|çeviri7=añlamak|çeviri8=yöñ|çeviri9=soñ}}
|}

Kefin diğer versiyonları, kalın ünlülerle (a, ı, o, u) birlikte bulunamayacağı için, kalın ünlülerden sonra gelen keflerin hepsinin aslında nef olduğu varsayılabilir.

==گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri==
Bu iki harf, birbirinden farklı iki G sesine tekabül etmektedir. گ (gef) harfi damaktan okunurken (IPA:/ɟ/) غ (gayn) harfi ağzın arkasından gelmektedir (IPA:/g/). Bu iki harf latin alfabesinde G'ye tekabül etse bile, günümüzde bu farklı telâffuzlarını korumuştur. Bu telâffuz farkından dolayı, غ (gayn) daima kalın ünlülerin (a, ı, o, u); گ (gef) ise daima ince ünlülerin (e, i, ö, ü) yanında bulunur.
Aynı şekilde, bu iki harf de ünlülerden sonra gelip Ğ sesini temsil edebilir. Osmanlıcada G ve Ğ arasında bir ayrım gözetilmez.
Az sayıda kelimede, Ğ'ler günümüzde latin harflerinde V'ye dönüşmüştür, bu yüzden غ (gayn) ve گ (gef)'in V'ye tekabül etmesi de mümkündür. Çok az sayıda kelimede gef, Y'ye de tekabül edebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كلمك
|كورمك
|كیچ
|كیرمك
|أكمك
|دكمك
|دكل
|ایكنه
|كورك|çeviri1=gelmek|çeviri2=görmek|çeviri3=geç|çeviri4=girmek|çeviri5=eğmek|çeviri6=değmek|çeviri7=değil|çeviri8=iğne|çeviri9=gevrek}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|صوغان
|یاغ
|طاغ
|صاغ
|صایغی
|غاز
|چیغ
|صیغ|çeviri1=doğmak|çeviri2=soğan|çeviri3=yağ|çeviri4=dağ|çeviri5=sağ|çeviri6=saygı|çeviri7=gaz|çeviri8=çığ|çeviri9=sığ}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوغا
|قوغمق
|دوكمك
|كوكرجین
|سوكمك
|بك|çeviri1=kova|çeviri2=kovmak|çeviri3=dövmek|çeviri4=güvercin|çeviri5=sövmek|çeviri6=bey}}
|}

==ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri==
Aynı şekilde, ك (kef) damaksıl bir K'ye tekabül ederken (IPA: /c/) ق (kaf) ise küçük dilin eteğindeki yumuşak tabakadan gelmektedir (IPA: /k/). Bu telâffuz farkı günümüzde de korunmaktadır. Bu sebepten ötürü, Kef sadece ince ünlülerle (e, i, ö, ü), Kaf ise sadece kalın ünlülerle (a, ı, o, u) bulunabilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قومونیزم
|قرمزی
|قوغو
|ایصیجاق|çeviri1=komünizm|çeviri2=kırmızı|çeviri3=kuğu|çeviri4=sıcak}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|تك
|سكز
|أكمك
|كدی|çeviri1=tek|çeviri2=sekiz|çeviri3=ekmek|çeviri4=kedi}}
|}

==ه (he) ve خ (hı) Harfleri==
ه (he) gırtlaktan gelen /h/ sesine tekabül ederken (günümüzdeki H sesi) خ (hı) ise art damakta oluşan /x/ (Almanca Na'''ch'''t, Rusça '''х'''ороший kelimelerindeki gibi) sesini temsil etmekteydi. Bu iki ses de kökeni Türkçe kelimelerde nadir bulunmaktadır, ancak yansıma seslerde ve Doğu asıllı kelimelerde bulunmaktadır. Çoğu kitapta خ (hı) kalın, ه (he) de ince ses olarak öğretilir, ancak Hı'nın ince, He'nin de kalın ünlülerde bulunduğu çokça örnek bulunmaktadır. Türkçe kaynaklarda Hı harfi, ḫ karekteri ile latinleştirilir, bu kitapta da bu harf kullanılacaktır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|دخی
|خاقان
|خاتون
|*خنغی|çeviri1=daḫi|çeviri2=ḫakan|çeviri3=ḫatun|çeviri4=ḫangi}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|داها
|آه
|هانی
|هایدی|çeviri1=daha|çeviri2=ah|çeviri3=hani|çeviri4=haydi}} 
|}
''*Döneme göre هانكی yazımı da görülür''

==ص (sad) ve س (sin) harfleri==
Sad harfinin telâffuzunun, Sin harfinin telâffuzundan hiçbir farkı bulunmamaktadır. S sesleri genellikle Sin ile gösterilmekle beraber, anlam karışıklığını engellemek ve okumayı kolaylaştırmak için bazen kelime köklerinde kalın ünlülerle beraber Sad harfi kullanılır. Ancak Sad harfiyle yazılan kelimeleri Sin ile yazmak da yanlış olmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|صوصمق
|صاغر
|صاچ
|صوكره|çeviri1=susmak|çeviri2=sağır|çeviri3=saç|çeviri4=soñra}}
|}

==ط (tı), ت (te) ve د (dal) Harfleri==
Tı harfi; hem Te'nin, hem de Dal'ın kalın versiyonu olarak kullanılmaktadır. Sad ile aynı şekilde, telaffuzda olan bir farklılığı göstermektense sadece anlam karışıklığını engellemek ve okumayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle hece sonlarında kullanılmaz, çoğunlukla kelime başında kullanılır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|طوغری
|بالطه
|طاتمق
|طاقمق|çeviri1=doğmak|çeviri2=doğru|çeviri3=balta|çeviri4=tatmak|çeviri5=takmak}}
|}

==Köklerde Ünsüz Değişimleri==
Normal şartlarda, ünsüz yumuşamasına uğrayan kelimeler, her durumda yumuşak ünsüzle yazılır, ve ek alınca değişmez.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 40%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كنج
|آغاج
|دیب|çeviri1=genç|çeviri2=ağaç|çeviri3=dip}}
|}
Ancak T ve K ünsüzlerinin yumuşaması, yazımda da gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغورت
|یورت
|ایتمك
|كتمك
|چوجق
|قباق|çeviri1=yoğurt|çeviri2=yurt|çeviri3=etmek|çeviri4=gitmek|çeviri5=çocuk|çeviri6=kabak}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغوردی
|یوردی
|ایدر
|كدر
|چوجغه
|قباغه|çeviri1=yoğurdu|çeviri2=yurdu|çeviri3=eder|çeviri4=gider|çeviri5=çocuğa|çeviri6=kabağa}} 
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>6ws6fnop1eny5va1qocamscp7ajryu4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53723</id>
      <parentid>53722</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:55:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7991" xml:space="preserve">Osmanlı Alfabesinde 33 harf bulunmaktadır, ve 33 harfin hepsi bir şekilde ünsüz olabilmektedir. Bu yüzden, aynı sesi temsil eden çok sayıda harf bulunabilmektedir. Bu sayfada, bu harflerin aralarındaki farklar açığa kavuşturulacaktır.
==Arapçaya Mahsus Harfler==
Arapçaya mahsus olan bu harfler; Türkçe, Farsça veya Batı asıllı kelimelerde asla bulunmaz.
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|
|ث
|ذ
|ح
|ع
|ض
|ظ}}
|}
Bu harflerin temsil ettiği sesler Türkçede bulunmamakta olup, ayrıca kullanılmaları için başka bir amaç da bulunmamamıştır.

==ك (kef) Harfi==
Kef harfinin üç versiyonu bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|ك
|Kâf-i Arabî
|-
|گ
|Kâf-i Farsî
|-
|ڭ
|Kâf-i Türkî
|}
Çoğu yazıda bu üç farklı Kef arasında ayrım yapılmaz.

==ڭ (nef) ve ن (nun) Harfleri==
Bu iki harf, Osmanlı döneminde farklı telaffuz edilen iki farklı N sesine tekabül etmektedir. ن (nun) harfi (IPA: /n/) (günümüzdeki N sesi ile aynı) dilin ucuyla telaffuz edilirken ڭ (nef) harfi ağzın arkasından gelen (IPA: /ŋ/) (İngilizce si'''ng''', Almanca Rechnu'''ng''' kelimelerindeki gibi) sesine tekabül etmektedir. Bu iki ses, yakın dönemde birleşmiştir, ancak yazımda hâlâ ayırt edilmektedir. Türkçenin kırsal bazı ağızlarında bu iki ses arasındaki ayrım hâlâ gözetilmektedir.
ڭ (nef) harfi, iyelik eki -(n)in başta olmak üzere bir sürü ekte karşımıza çıkar, ayrıca bazı kelime köklerinde de çıkar. Akademik makalelerde nef harfi genelde ñ harfiyle gösterilir, bu yüzden bu kitapta da bu harf kullanılacaktır. Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یالكز
|یاكلیش
|كوكل
|أوك
|أك
|طوكز
|آكلامق
|یوك
|صوك|çeviri1=yalñız|çeviri2=yañlış|çeviri3=göñül|çeviri4=öñ|çeviri5=eñ|çeviri6=doñuz|çeviri7=añlamak|çeviri8=yöñ|çeviri9=soñ}}
|}

Kefin diğer versiyonları, kalın ünlülerle (a, ı, o, u) birlikte bulunamayacağı için, kalın ünlülerden sonra gelen keflerin hepsinin aslında nef olduğu varsayılabilir.

==گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri==
Bu iki harf, birbirinden farklı iki G sesine tekabül etmektedir. گ (gef) harfi damaktan okunurken (IPA:/ɟ/) غ (gayn) harfi ağzın arkasından gelmektedir (IPA:/g/). Bu iki harf latin alfabesinde G'ye tekabül etse bile, günümüzde bu farklı telâffuzlarını korumuştur. Bu telâffuz farkından dolayı, غ (gayn) daima kalın ünlülerin (a, ı, o, u); گ (gef) ise daima ince ünlülerin (e, i, ö, ü) yanında bulunur.
Aynı şekilde, bu iki harf de ünlülerden sonra gelip Ğ sesini temsil edebilir. Osmanlıcada G ve Ğ arasında bir ayrım gözetilmez.
Az sayıda kelimede, Ğ'ler günümüzde latin harflerinde V'ye dönüşmüştür, bu yüzden غ (gayn) ve گ (gef)'in V'ye tekabül etmesi de mümkündür. Çok az sayıda kelimede gef, Y'ye de tekabül edebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كلمك
|كورمك
|كیچ
|كیرمك
|أكمك
|دكمك
|دكل
|ایكنه
|كورك|çeviri1=gelmek|çeviri2=görmek|çeviri3=geç|çeviri4=girmek|çeviri5=eğmek|çeviri6=değmek|çeviri7=değil|çeviri8=iğne|çeviri9=gevrek}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|صوغان
|یاغ
|طاغ
|صاغ
|صایغی
|غاز
|چیغ
|صیغ|çeviri1=doğmak|çeviri2=soğan|çeviri3=yağ|çeviri4=dağ|çeviri5=sağ|çeviri6=saygı|çeviri7=gaz|çeviri8=çığ|çeviri9=sığ}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوغا
|قوغمق
|دوكمك
|كوكرجین
|سوكمك
|بك|çeviri1=kova|çeviri2=kovmak|çeviri3=dövmek|çeviri4=güvercin|çeviri5=sövmek|çeviri6=bey}}
|}

==ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri==
Aynı şekilde, ك (kef) damaksıl bir K'ye tekabül ederken (IPA: /c/) ق (kaf) ise küçük dilin eteğindeki yumuşak tabakadan gelmektedir (IPA: /k/). Bu telâffuz farkı günümüzde de korunmaktadır. Bu sebepten ötürü, Kef sadece ince ünlülerle (e, i, ö, ü), Kaf ise sadece kalın ünlülerle (a, ı, o, u) bulunabilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قولتوق
|قرمزی
|قوغو
|قوشمق|çeviri1=koltuk|çeviri2=kırmızı|çeviri3=kuğu|çeviri4=koşmak}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|تك
|سكز
|أكمك
|كدی|çeviri1=tek|çeviri2=sekiz|çeviri3=ekmek|çeviri4=kedi}}
|}

==ه (he) ve خ (hı) Harfleri==
ه (he) gırtlaktan gelen /h/ sesine tekabül ederken (günümüzdeki H sesi) خ (hı) ise art damakta oluşan /x/ (Almanca Na'''ch'''t, Rusça '''х'''ороший kelimelerindeki gibi) sesini temsil etmekteydi. Bu iki ses de kökeni Türkçe kelimelerde nadir bulunmaktadır, ancak yansıma seslerde ve Doğu asıllı kelimelerde bulunmaktadır. Çoğu kitapta خ (hı) kalın, ه (he) de ince ses olarak öğretilir, ancak Hı'nın ince, He'nin de kalın ünlülerde bulunduğu çokça örnek bulunmaktadır. Türkçe kaynaklarda Hı harfi, ḫ karekteri ile latinleştirilir, bu kitapta da bu harf kullanılacaktır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|دخی
|خاقان
|خاتون
|*خنغی|çeviri1=daḫi|çeviri2=ḫakan|çeviri3=ḫatun|çeviri4=ḫangi}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|داها
|آه
|هانی
|هایدی|çeviri1=daha|çeviri2=ah|çeviri3=hani|çeviri4=haydi}} 
|}
''*Döneme göre هانكی yazımı da görülür''

==ص (sad) ve س (sin) harfleri==
Sad harfinin telâffuzunun, Sin harfinin telâffuzundan hiçbir farkı bulunmamaktadır. S sesleri genellikle Sin ile gösterilmekle beraber, anlam karışıklığını engellemek ve okumayı kolaylaştırmak için bazen kelime köklerinde kalın ünlülerle beraber Sad harfi kullanılır. Ancak Sad harfiyle yazılan kelimeleri Sin ile yazmak da yanlış olmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|صوصمق
|صاغر
|صاچ
|صوكره|çeviri1=susmak|çeviri2=sağır|çeviri3=saç|çeviri4=soñra}}
|}

==ط (tı), ت (te) ve د (dal) Harfleri==
Tı harfi; hem Te'nin, hem de Dal'ın kalın versiyonu olarak kullanılmaktadır. Sad ile aynı şekilde, telaffuzda olan bir farklılığı göstermektense sadece anlam karışıklığını engellemek ve okumayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle hece sonlarında kullanılmaz, çoğunlukla kelime başında kullanılır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|طوغری
|بالطه
|طاتمق
|طاقمق|çeviri1=doğmak|çeviri2=doğru|çeviri3=balta|çeviri4=tatmak|çeviri5=takmak}}
|}

==Köklerde Ünsüz Değişimleri==
Normal şartlarda, ünsüz yumuşamasına uğrayan kelimeler, her durumda yumuşak ünsüzle yazılır, ve ek alınca değişmez.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 40%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كنج
|آغاج
|دیب|çeviri1=genç|çeviri2=ağaç|çeviri3=dip}}
|}
Ancak T ve K ünsüzlerinin yumuşaması, yazımda da gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغورت
|یورت
|ایتمك
|كتمك
|چوجق
|قباق|çeviri1=yoğurt|çeviri2=yurt|çeviri3=etmek|çeviri4=gitmek|çeviri5=çocuk|çeviri6=kabak}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغوردی
|یوردی
|ایدر
|كدر
|چوجغه
|قباغه|çeviri1=yoğurdu|çeviri2=yurdu|çeviri3=eder|çeviri4=gider|çeviri5=çocuğa|çeviri6=kabağa}} 
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>7t2vicnzc3s21wkkx0fhrszw0knb1o3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>53724</id>
      <parentid>53723</parentid>
      <timestamp>2022-08-11T20:57:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sinus46</username>
        <id>17965</id>
      </contributor>
      <comment>/* ه (he) ve خ (hı) Harfleri */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7964" xml:space="preserve">Osmanlı Alfabesinde 33 harf bulunmaktadır, ve 33 harfin hepsi bir şekilde ünsüz olabilmektedir. Bu yüzden, aynı sesi temsil eden çok sayıda harf bulunabilmektedir. Bu sayfada, bu harflerin aralarındaki farklar açığa kavuşturulacaktır.
==Arapçaya Mahsus Harfler==
Arapçaya mahsus olan bu harfler; Türkçe, Farsça veya Batı asıllı kelimelerde asla bulunmaz.
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|
|ث
|ذ
|ح
|ع
|ض
|ظ}}
|}
Bu harflerin temsil ettiği sesler Türkçede bulunmamakta olup, ayrıca kullanılmaları için başka bir amaç da bulunmamamıştır.

==ك (kef) Harfi==
Kef harfinin üç versiyonu bulunmaktadır:
{| class=&quot;standard&quot; cellpadding=&quot;5&quot; style=&quot;font-size: 1.3em; line-height: 2em; text-align: center;&quot;|
|ك
|Kâf-i Arabî
|-
|گ
|Kâf-i Farsî
|-
|ڭ
|Kâf-i Türkî
|}
Çoğu yazıda bu üç farklı Kef arasında ayrım yapılmaz.

==ڭ (nef) ve ن (nun) Harfleri==
Bu iki harf, Osmanlı döneminde farklı telaffuz edilen iki farklı N sesine tekabül etmektedir. ن (nun) harfi (IPA: /n/) (günümüzdeki N sesi ile aynı) dilin ucuyla telaffuz edilirken ڭ (nef) harfi ağzın arkasından gelen (IPA: /ŋ/) (İngilizce si'''ng''', Almanca Rechnu'''ng''' kelimelerindeki gibi) sesine tekabül etmektedir. Bu iki ses, yakın dönemde birleşmiştir, ancak yazımda hâlâ ayırt edilmektedir. Türkçenin kırsal bazı ağızlarında bu iki ses arasındaki ayrım hâlâ gözetilmektedir.
ڭ (nef) harfi, iyelik eki -(n)in başta olmak üzere bir sürü ekte karşımıza çıkar, ayrıca bazı kelime köklerinde de çıkar. Akademik makalelerde nef harfi genelde ñ harfiyle gösterilir, bu yüzden bu kitapta da bu harf kullanılacaktır. Örnek kelimeler aşağıda bulunmaktadır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یالكز
|یاكلیش
|كوكل
|أوك
|أك
|طوكز
|آكلامق
|یوك
|صوك|çeviri1=yalñız|çeviri2=yañlış|çeviri3=göñül|çeviri4=öñ|çeviri5=eñ|çeviri6=doñuz|çeviri7=añlamak|çeviri8=yöñ|çeviri9=soñ}}
|}

Kefin diğer versiyonları, kalın ünlülerle (a, ı, o, u) birlikte bulunamayacağı için, kalın ünlülerden sonra gelen keflerin hepsinin aslında nef olduğu varsayılabilir.

==گ (gef) ve غ (gayn) Harfleri==
Bu iki harf, birbirinden farklı iki G sesine tekabül etmektedir. گ (gef) harfi damaktan okunurken (IPA:/ɟ/) غ (gayn) harfi ağzın arkasından gelmektedir (IPA:/g/). Bu iki harf latin alfabesinde G'ye tekabül etse bile, günümüzde bu farklı telâffuzlarını korumuştur. Bu telâffuz farkından dolayı, غ (gayn) daima kalın ünlülerin (a, ı, o, u); گ (gef) ise daima ince ünlülerin (e, i, ö, ü) yanında bulunur.
Aynı şekilde, bu iki harf de ünlülerden sonra gelip Ğ sesini temsil edebilir. Osmanlıcada G ve Ğ arasında bir ayrım gözetilmez.
Az sayıda kelimede, Ğ'ler günümüzde latin harflerinde V'ye dönüşmüştür, bu yüzden غ (gayn) ve گ (gef)'in V'ye tekabül etmesi de mümkündür. Çok az sayıda kelimede gef, Y'ye de tekabül edebilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كلمك
|كورمك
|كیچ
|كیرمك
|أكمك
|دكمك
|دكل
|ایكنه
|كورك|çeviri1=gelmek|çeviri2=görmek|çeviri3=geç|çeviri4=girmek|çeviri5=eğmek|çeviri6=değmek|çeviri7=değil|çeviri8=iğne|çeviri9=gevrek}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|صوغان
|یاغ
|طاغ
|صاغ
|صایغی
|غاز
|چیغ
|صیغ|çeviri1=doğmak|çeviri2=soğan|çeviri3=yağ|çeviri4=dağ|çeviri5=sağ|çeviri6=saygı|çeviri7=gaz|çeviri8=çığ|çeviri9=sığ}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|قوغا
|قوغمق
|دوكمك
|كوكرجین
|سوكمك
|بك|çeviri1=kova|çeviri2=kovmak|çeviri3=dövmek|çeviri4=güvercin|çeviri5=sövmek|çeviri6=bey}}
|}

==ك (kef) ve ق (kaf) Harfleri==
Aynı şekilde, ك (kef) damaksıl bir K'ye tekabül ederken (IPA: /c/) ق (kaf) ise küçük dilin eteğindeki yumuşak tabakadan gelmektedir (IPA: /k/). Bu telâffuz farkı günümüzde de korunmaktadır. Bu sebepten ötürü, Kef sadece ince ünlülerle (e, i, ö, ü), Kaf ise sadece kalın ünlülerle (a, ı, o, u) bulunabilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|قولتوق
|قرمزی
|قوغو
|قوشمق|çeviri1=koltuk|çeviri2=kırmızı|çeviri3=kuğu|çeviri4=koşmak}}
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|تك
|سكز
|أكمك
|كدی|çeviri1=tek|çeviri2=sekiz|çeviri3=ekmek|çeviri4=kedi}}
|}

==ه (he) ve خ (hı) Harfleri==
ه (he) gırtlaktan gelen /h/ sesine tekabül ederken (günümüzdeki H sesi) خ (hı) ise art damakta oluşan /x/ (Almanca Na'''ch'''t, Rusça '''х'''ороший kelimelerindeki gibi) sesini temsil etmekteydi. Bu iki ses de kökeni Türkçe kelimelerde nadir bulunmaktadır, ancak yansıma seslerde ve Doğu asıllı kelimelerde bulunmaktadır. Çoğu kitapta خ (hı) kalın, ه (he) de ince ses olarak öğretilir, ancak Hı'nın ince, He'nin de kalın ünlülerde bulunduğu çokça örnek bulunmaktadır. Türkçe kaynaklarda Hı harfi, ḫ karekteri ile latinleştirilir, bu kitapta da bu harf kullanılacaktır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|دخی
|خاقان
|خاتون
|çeviri1=daḫi|çeviri2=ḫakan|çeviri3=ḫatun}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|داها
|آه
|هانی
|هایدی|çeviri1=daha|çeviri2=ah|çeviri3=hani|çeviri4=haydi}} 
|}
''*Döneme göre هانكی yazımı da görülür''

==ص (sad) ve س (sin) harfleri==
Sad harfinin telâffuzunun, Sin harfinin telâffuzundan hiçbir farkı bulunmamaktadır. S sesleri genellikle Sin ile gösterilmekle beraber, anlam karışıklığını engellemek ve okumayı kolaylaştırmak için bazen kelime köklerinde kalın ünlülerle beraber Sad harfi kullanılır. Ancak Sad harfiyle yazılan kelimeleri Sin ile yazmak da yanlış olmaz.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 50%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|صوصمق
|صاغر
|صاچ
|صوكره|çeviri1=susmak|çeviri2=sağır|çeviri3=saç|çeviri4=soñra}}
|}

==ط (tı), ت (te) ve د (dal) Harfleri==
Tı harfi; hem Te'nin, hem de Dal'ın kalın versiyonu olarak kullanılmaktadır. Sad ile aynı şekilde, telaffuzda olan bir farklılığı göstermektense sadece anlam karışıklığını engellemek ve okumayı hızlandırmak ve kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle hece sonlarında kullanılmaz, çoğunlukla kelime başında kullanılır.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|طوغمق
|طوغری
|بالطه
|طاتمق
|طاقمق|çeviri1=doğmak|çeviri2=doğru|çeviri3=balta|çeviri4=tatmak|çeviri5=takmak}}
|}

==Köklerde Ünsüz Değişimleri==
Normal şartlarda, ünsüz yumuşamasına uğrayan kelimeler, her durumda yumuşak ünsüzle yazılır, ve ek alınca değişmez.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 40%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|كنج
|آغاج
|دیب|çeviri1=genç|çeviri2=ağaç|çeviri3=dip}}
|}
Ancak T ve K ünsüzlerinin yumuşaması, yazımda da gösterilir.
{| class=&quot;standard&quot; style=&quot;font-size: 2em; line-height: 2em; width: 60%; text-align: center;&quot;|
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغورت
|یورت
|ایتمك
|كتمك
|چوجق
|قباق|çeviri1=yoğurt|çeviri2=yurt|çeviri3=etmek|çeviri4=gitmek|çeviri5=çocuk|çeviri6=kabak}} 
|-
|{{Osmanlıca/Örnekler|یوغوردی
|یوردی
|ایدر
|كدر
|چوجغه
|قباغه|çeviri1=yoğurdu|çeviri2=yurdu|çeviri3=eder|çeviri4=gider|çeviri5=çocuğa|çeviri6=kabağa}} 
|}
{{Osmanlıca/İçindekiler}}</text>
      <sha1>giz31nnx60gzs0jhujy68wlb9lgjtgz</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>