ibora

Vikilug‘at uzwiktionary https://uz.wiktionary.org/wiki/Bosh_sahifa MediaWiki 1.39.0-wmf.21 case-sensitive Media Maxsus Munozara Foydalanuvchi Foydalanuvchi munozarasi Vikilug‘at Vikilug‘at munozarasi Fayl Fayl munozarasi MediaWiki MediaWiki munozarasi Andoza Andoza munozarasi Yordam Yordam munozarasi Turkum Turkum munozarasi TimedText TimedText talk Module Module talk Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk ibora 0 37197 602515 602379 2022-07-20T04:56:54Z 188.113.207.197 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''i-bo-ra''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == ''a.'' — [[soʻz]], soʻz [[birikma]]si == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === '''1''' Biror tushuncha yoki fikr ifodalov-chi, odatda, soʻzlarning turgʻun birikmasi (soʻz birikmasi yoki gapga teng jumla); taʼ-bir. {{misol|Obrazli {{ajrat|ibora}}.}} m {{misol|Chernitsov "vaqtincha tantana", "vaqtincha chekinish", "qayta hujumga oʻtish" degan {{ajrat|ibora}}larni qiynalib aytdi.|[[w:I. Rahim|I. Rahim]]|Chin muhabbat}}. {{misol|Ular Suq-rotning "Avval oʻzingni angla, shunda dunyo-ni anglaysan" degan mashhur {{ajrat|ibora}}sini oʻzla-riga dasturilamal qilib olishgan.|[[w:"Sirli olam"|"Sirli olam"]]}}. :'''Turgʻun ibora''' Bevosita nutq jarayonida hosil boʻlmaydigan, tilda bir butun holda mavjud boʻlib, shundayligicha nutqqa ki-ritiladigan soʻz birikmasi yoki gapga teng jumla. Frazeologik ibora Turgʻun iboralar-ning koʻchma maʼnoli, obrazli turi. ''Oyogʻini qoʻliga olmoq'' (juda tez yugurmoq), ''ammam-ning buzogʻi'' (lalayganoʻ, ''ilonning yogʻini yala-gan'' (oʻta ayyor) va sh.k. '''2 '''''ayn.'' soʻz 2. Madina === Antonimlari === {{OʻTIL|ИБОРА}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = [[ibora]] 1 [[выражение]], [[оборот]] [[речи]]; [[фраза]]; {{tarjmisoli|dagʻal ~ }} грубое выражение, ругательство, брань; {{tarjmisoli|frazeologik ~ }} фразеологическое выражение, фразеологизм; 2 [[слово]]. }} nczqaimcdwdxk1jojtf6s3py6p904du turli 0 52606 602513 601623 2022-07-19T13:52:19Z 188.113.216.13 Har xil wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''tur-li''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == {{OʻTEL|I|TURLI ' bir-biriga oʻxshamagan', ' har xil'. Ja-moamizda t u r l i millatlarning vakillari bor. Shunday maʼnoni anglatgan sifat qadimgi turkiy tilda türlüg (ПДП, 436; Devon, I, 141; DS, 599), türlük (ПДП, 436; Devon, I, 441) shakllarida talaffuz qilingan. Koʻ— rinadiki, bu sifat qadimgi turkiy tilda 'xil' maʼnosini anglatuvchi tür otidan -lüg qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 328); bu qoʻshimcha oxiridagi g undoshi k undoshiga almashib ham talaffuz qilingan: tür + lüg <nowiki>=</nowiki> türlüg > türlük; keyinchalik soʻz oxiridagi k undoshi y undoshiga almashgan, soʻngra bu undosh talaffuz qilin-may qugagan, nihoyat, oxirgi ochiq boʻgʻindagi ü unlisi i unlisiga almashgan; oʻzbek tilida ü unlisining yum — shoqlik belgisi ioʻqolgan: türlük > türlüy > türlü > türli > turli.}} == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === 1 Belgi-xususiyati, holati, joy-lashish oʻrni va b. jihatlari bilan oʻzaro farqlanadigan, har xil turga mansub boʻl-gan, har xil. {{misol|Turli xalq vakillari. Turli tilda soʻzlashuvchi kishilar. Turli ovozlar. Turli kitoblar. Turli taomlar. Turli mam-lakat vakillari. Turli sohalar. sht Boyvach-cha oʻzining fargʻonalik doʻstlari bilan boʻl-gan oʻtirishlaridan, har {{ajrat|turli}} ziyofatlar-dan soʻzladi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Mam-lakatimizning {{ajrat|turli}} iqlimiy zonalarida oʻsuvchi oʻsimliklar {{ajrat|turli}} vaqtlarda gullay-di.|[[w:"Fan va turmush"|"Fan va turmush"]]}}. :Bir turli 1) bir xil, doim birdek boʻ-lib, oʻzgarmay turadigan. {{misol|Bu oshxonada doim bir {{ajrat|turli}} ovqat boʻladi.}} hi {{misol|Qizlar oʻz-larining bir {{ajrat|turli}}gina soʻrashiisshri bilan Kumush ila koʻrisha boshladilar.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar; 2) qandaydir boshqacha; gʻala-ti bir, oʻziga xos bir; ajib}}. {{misol|Bu qizning oʻzi-ga xos bir {{ajrat|turli}} fazilati bor edi.}} m {{misol|Otabek qiziq holatda qoldi: bir {{ajrat|turli}} titrab ketdi. A.|[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. {{misol|Oʻyin ham bir {{ajrat|turli}} nazokat kasb etib, Gulsumbibi yoʻrgʻalay ketdi. A.|[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. '''2 '''{{kam qoʻll.|uz}} Kabi, singari, oʻxshash, yang-ligʻ. {{misol|Ilon tilli, yashin {{ajrat|turli}} xanjarni, Obroʻ ber, debxipcha belga bogʻladi.|[[w:"Ravshan"|"Ravshan"]]}}. === Har xil === === Antonimlari === {{OʻTIL|ТУРЛИ}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''turli''' '''1 '''[[разный]]; [[различный]], [[разнообразный]]; {{tarjmisoli|turli tillarda soʻzlashuvchi kishilar }} люди, говорящие на разных языках; {{tarjmisoli|Shahar turli tomonlardan kelgan turli odamlar bilan toʻla edi }} (П. Турсун, «Ўќитувчи») Город был полон разношёрстной публики, прибывший из разных мест; {{tarjmisoli|bir turli }} 1) одинаковый, однообразный; 2) некоторый; какой-то особенный, своеобразный; {{tarjmisoli|har turli }} {{izoh|или {{tarjmisoli|}}turli xil }} различный, разнообразный; {{tarjmisoli|bu hakda turli ovozalar tarqaldi }} об этом стали ходить разные слухи; {{tarjmisoli|turli jinsli moddalar }} разнородные вещества; {{tarjmisoli|turli jinsli ergash gaplar }} {{izoh|грам}}. разнородные придаточные предложения; '''2 '''[[подобный]]; [[похожий]], [[вроде]]: {{tarjmisoli|...yashin turli xanjarni ...belga bogʻladi }} («Равшан») ...он привязал к поясу кинжал, подобный молнии; {{tarjmisoli|* ikkinchi turli qilib aytganda }} иначе говоря. }} ady3b45nyd1795urllypt13ixdmjj72 602514 602513 2022-07-20T03:54:29Z Xusinboy Bekchanov 1042 wikitext text/x-wiki = {{-uz-}} = == Morfologik va sintaktik xususiyatlari == '''tur-li''' == Aytilishi == == Etimologiyasi == {{OʻTEL|I|TURLI ' bir-biriga oʻxshamagan', ' har xil'. Ja-moamizda t u r l i millatlarning vakillari bor. Shunday maʼnoni anglatgan sifat qadimgi turkiy tilda türlüg (ПДП, 436; Devon, I, 141; DS, 599), türlük (ПДП, 436; Devon, I, 441) shakllarida talaffuz qilingan. Koʻ— rinadiki, bu sifat qadimgi turkiy tilda 'xil' maʼnosini anglatuvchi tür otidan -lüg qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, III, 328); bu qoʻshimcha oxiridagi g undoshi k undoshiga almashib ham talaffuz qilingan: tür + lüg <nowiki>=</nowiki> türlüg > türlük; keyinchalik soʻz oxiridagi k undoshi y undoshiga almashgan, soʻngra bu undosh talaffuz qilin-may qugagan, nihoyat, oxirgi ochiq boʻgʻindagi ü unlisi i unlisiga almashgan; oʻzbek tilida ü unlisining yum — shoqlik belgisi ioʻqolgan: türlük > türlüy > türlü > türli > turli.}} == Maʼnoviy xususiyatlari == === Maʼnosi === 1 Belgi-xususiyati, holati, joy-lashish oʻrni va b. jihatlari bilan oʻzaro farqlanadigan, har xil turga mansub boʻl-gan, har xil. {{misol|Turli xalq vakillari. Turli tilda soʻzlashuvchi kishilar. Turli ovozlar. Turli kitoblar. Turli taomlar. Turli mam-lakat vakillari. Turli sohalar. sht Boyvach-cha oʻzining fargʻonalik doʻstlari bilan boʻl-gan oʻtirishlaridan, har {{ajrat|turli}} ziyofatlar-dan soʻzladi.|[[w:Oybek|Oybek]]|Tanlangan asarlar}}. {{misol|Mam-lakatimizning {{ajrat|turli}} iqlimiy zonalarida oʻsuvchi oʻsimliklar {{ajrat|turli}} vaqtlarda gullay-di.|[[w:"Fan va turmush"|"Fan va turmush"]]}}. :Bir turli 1) bir xil, doim birdek boʻ-lib, oʻzgarmay turadigan. {{misol|Bu oshxonada doim bir {{ajrat|turli}} ovqat boʻladi.}} hi {{misol|Qizlar oʻz-larining bir {{ajrat|turli}}gina soʻrashiisshri bilan Kumush ila koʻrisha boshladilar.|[[w:A. Qodiriy|A. Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar; 2) qandaydir boshqacha; gʻala-ti bir, oʻziga xos bir; ajib}}. {{misol|Bu qizning oʻzi-ga xos bir {{ajrat|turli}} fazilati bor edi.}} m {{misol|Otabek qiziq holatda qoldi: bir {{ajrat|turli}} titrab ketdi. A.|[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. {{misol|Oʻyin ham bir {{ajrat|turli}} nazokat kasb etib, Gulsumbibi yoʻrgʻalay ketdi. A.|[[w:Qodiriy|Qodiriy]]|Oʻtgan kunlar}}. '''2 '''{{kam qoʻll.|uz}} Kabi, singari, oʻxshash, yang-ligʻ. {{misol|Ilon tilli, yashin {{ajrat|turli}} xanjarni, Obroʻ ber, debxipcha belga bogʻladi.|[[w:"Ravshan"|"Ravshan"]]}}. === Sinonimlari === har xil === Antonimlari === {{OʻTIL|ТУРЛИ}} == Tarjimalari == {{Tarjimalar |ru = }} {{Tarjimalar |tur = keng |ru = '''turli''' '''1 '''[[разный]]; [[различный]], [[разнообразный]]; {{tarjmisoli|turli tillarda soʻzlashuvchi kishilar }} люди, говорящие на разных языках; {{tarjmisoli|Shahar turli tomonlardan kelgan turli odamlar bilan toʻla edi }} (П. Турсун, «Ўќитувчи») Город был полон разношёрстной публики, прибывший из разных мест; {{tarjmisoli|bir turli }} 1) одинаковый, однообразный; 2) некоторый; какой-то особенный, своеобразный; {{tarjmisoli|har turli }} {{izoh|или {{tarjmisoli|}}turli xil }} различный, разнообразный; {{tarjmisoli|bu hakda turli ovozalar tarqaldi }} об этом стали ходить разные слухи; {{tarjmisoli|turli jinsli moddalar }} разнородные вещества; {{tarjmisoli|turli jinsli ergash gaplar }} {{izoh|грам}}. разнородные придаточные предложения; '''2 '''[[подобный]]; [[похожий]], [[вроде]]: {{tarjmisoli|...yashin turli xanjarni ...belga bogʻladi }} («Равшан») ...он привязал к поясу кинжал, подобный молнии; {{tarjmisoli|* ikkinchi turli qilib aytganda }} иначе говоря. }} ebmdw5155hqna700tdagwyd0f1p4871